r e t s e
W t r e lb A : to o F
Jaarverslag 2009 In fleanende takomst!
ALGEMENE ZAKEN
Inhoud pagina ALGEMENE ZAKEN • Fan de foarsitter 2 • Jaaroverzicht 2009 van de BFVW in vogelvlucht 3 • Notulen algemene ledenvergadering BFVW op 6 maart 2009 6
COMMISSIES EN WERKGROEPEN • Commissie nazorg 11 • Commissie broedzorg 17 • Redactiecommissie 29 • PR commissie 30 • Commissie educatie 32 • Commissie uilen 34 • Wilsterwerkgroep 37
PROJECTEN EN ACTIVITEITEN • De koekactie van 2009 39 • RAS-project Ljip 40
REGELS • Regels voor het vinden en aanbieden van het eerste kievitsei 42
AANVERWANTE ORGANISATIES • Vogelasiel De Fûgelhelling 43 • Vogelkustasiel De Fûgelpits 46 • Sectie Weidevogelbeheer Vanellus vanellus van SBNL 48
FINANCIËLE ZAKEN • Toelichting op de jaarrekening over het boekjaar 2009 van 1 november 2008 t/m 31 oktober 2009 50 • Samenstellingsverklaring 51 • Balans BFVW 2009 (activa en passiva) 52 • Exploitatierekening bondsorgaan Vanellus over 2009 en begroting 2010 54 • Staat van baten en lasten BFVW 2009 en begroting 2010 55
NAMEN EN ADRESSEN • Namen, adressen en functies van bestuursleden plaatselijke vogelwachten 57 • Namen en adressen van bestuursleden, commissieleden, aanverwante organisaties en ereleden 65 • Colofon 68
1. ALGEMENE ZAKEN
Fan de foarsitter
Ek it ôfrûne jier is der wer in En wat it aaisykjen oanbelanget protte bard yn, troch en om de bliuwt der in etysk skeel mei de BFVW hinne. Sa is der bygelyks Faunabeskerming. in Wurkgroep Akkervogels (Fûgels Om ‘t dat skeel net op te lossen is Boulân) op priemmen setten. De sille der ek rjochtsaken bliuwe. Dat Grinzers hawwe hjirby it foartou is dan mar sa, mar it bliuwt nuver nommen- ek as provinsje. As BFVW dat in organisaasje dy ‘t net ien fûgel dogge wy ek mei oan in stel projekten beskermet jin wol in stok tusken de foar greidefûgels sa as it markearen skonken stekke mei. fan nêsten middels in soarte GPS Wy misse nammers noch hyltiten in koade, systeem. De Kommisje Briedsoarch slacht in stel eigen ôfspraken, fan de agraryske sektor ek grut swee. Hja binne tige warber mei swelletillen, oer in stel maatregels by de soarch foar greidefûgels. nêstkastkes foar allerhanne fûgels en driuwerkes Wy tinke dan oan net mear yn it tsjuster meane, foar de blaustirns. stadich ride by it meanen en earst yn `e mande mei de neisoarger nêsten rêde en/of piken ferjeie út te It telefoanysk melden fan in ljipaai troch in sms-ke meanen lân. sprong yn 2009 it meast yn it each. Ta fernuvering fan guon die bliken hoe flúch en feardich de BFVW’ers dit Ek dit jier hawwe wy ús PR saken ferbettere - der oppakt hawwe, en sûnder yn ‘e ûnderwâl te reitsjen. binne films en DVD’s makke oer it wurk fan de BFVW Wy rekkenje derop dat de rjochter ek fynt dat dit en oer it aaisykjen anneks neisoarch. Ek hyl bysûnder systeem foldocht oan de wetlike easken. wie it meitsje litten en delsetten fan in stânbyld fan Wat opfalt by it aaisykjen is dat de myte fan it frije Anita Andriessen yn Earnewâld. Wy hoopje dat it in fjild hyltiten lytser wurdt: wy hawwe te krijen mei protte minsken stimulearje mei om ek wat foar de beheiningen yn ‘e tiid, it tal mei te nimmen ljipaaien, Fryske fûgels te dwaan. It Beliedsplan 2009-2013 de oerflakte dêr ‘t op socht wurde mei en mear is ek fêststeld. Der sil noch in protte barre moatte papierwurk. Guon wachten hawwe regaad holden yn om dat ek ta wurklikheid te meitsjen. Wy sille inoar harren aaisikers/neisoargers: wa ‘t net neisoarget wat dat oanbelanget ek oanfiterje moatte en der op krijt gjin aaisikerspas. oansprekke.
Teloarstellend is dat ús tal leden opnij tebek rûn is. Wy binne no wol de 17e natuerorganisaasje yn ús lân - mei it tal frijwilligers dat ree stiet stean wy by de earste trije. Ut ûndersyk hat bliken dien dat organisaasjes dy ‘t opkomme foar leave, te aaien bisten en fûgels it measte fertuten dogge. Foar de Vogelbescherming Nederland giet dat wol op, foar ús net. Dat moat fansels oars, oars wurdt ek it fûnemint foar de oanpak fan de BFVW lytser. En dat moat net. De kommende tiid hawwe wy ús leden mear as nedich om harren te bekroadzjen om de Fryske fûgels foar in fleanende takomst.
Geart Benedictus, foarsitter BFVW
(Foto: A. Booi te Gees) 2. ALGEMENE ZAKEN
Jaaroverzicht 2009 van de BFVW in vogelvlucht
Commissaris van de Koningin, John Jorritsma, controleert onder het toeziend oog van de gelukkige vinders Wytze en Meinte Meinsma de versheid van het eerste kievitsei van Fryslân. (Foto: Wiebe Palstra)
Algemene ledenvergadering ‘Earste ljipaai’ Op 6 maart 2009 werd voor het eerst de algemene Tot onze grote spijt kon het eerste Friese kievitsei ledenvergadering gehouden op de nieuwe thuisbasis niet erkend worden als officieel eerste ei. Boer ‘de Wiidpleats’ te Earnewâld. De mooie theaterzaal Tsjeard Beukens vond op zondagmiddag 8 maart nabij leent zich prima voor de vergaderingen van de Scharnegoutum het eerste onofficiële kievitsei. Het BFVW. Gedeputeerde Hans Konst was als opvolger ei kon niet erkend worden, omdat de juiste procedure van wijlen Anita Andriesen voor het eerst aanwezig niet was gevolgd. Dit feit gaf iedere ‘aaisiker’/ op de algemene ledenvergadering van de BFVW. Ter nazorger nogmaals een kans om het eerste kievitsei nagedachtenis aan Anita werd een minuut stilte in te vinden. acht genomen. Een dag later, op maandag 9 maart vond Wytze Meinsma met zoon Meinte het eerste officiële kievits Registratiesysteem ei van Fryslân. Ze vonden het kleinood op een weiland Het nieuwe registratiesysteem kievitseieren werd aan de binnendijk Laakwerd, een streek tussen Tzum in de loop van februari geïntroduceerd. De wachten en Lollum. Beide mannen waren in het bezit van de zijn hierbij schriftelijk op de hoogte gebracht over het vereiste documenten en de vondst werd per sms gebruik van het systeem. gemeld. Commissaris van de Koningin de heer John Ondanks de extra inspanningen die de wachten Jorritsma nam zijn eerste kievitsei in ontvangst. moesten plegen en een verdere neergang van het Geert Dijkstra (12) uit Winsum vond het eerste ‘aaisykjen’ is alles uitermate goed verlopen. Friese kievitsei voor de jeugd tot 13 jaar. Op vrijdag Vanwege alle extra investeringen rondom het 13 maart vond hij het ei op een maïsperceel tussen ‘aaisykjen’ is de prijs van de eierzoekkaart/nazorgpas Winsum en Welsryp. Gedeputeerde Hans Konst nam verhoogd naar € 5,-. het ei in ontvangst. Zowel de nieuwe commissaris
3. ALGEMENE ZAKEN
van de Koningin als de nieuwe gedeputeerde zetten Op de algemene ledenvergadering namen Ingrid de de traditie op enthousiaste manier voort, hiervoor Jong uit Donkerbroek en Wiebe Wijnja uit Oosthem hulde! afscheid van het hoofdbestuur. Na respectievelijk 7 en 11 jaar was het welletjes geweest. Ingrid ontving Rechtszaak een BFVW herinneringsbord en Wiebe Wijnja werd De Faunabescherming is wederom een bodem met een ‘gouden ljip’ gehuldigd als erelid. Beide procedure gestart tegen de ontheffing van de bestuursleden worden opgevolgd door Johannes provincie inzake het ‘aaisykjen’. De faunabescherming Houtsma uit Hallum en Eddy de Boer uit Easterein. geeft aan het niet eens te zijn met de uitspraak van De commissie nazorg versterkte zich met de heer de voorzieningenrechter in februari van dit jaar. De Klaas Jager uit Oudehaske. De heer Sieds Boersma bodemprocedure zal naar alle waarschijnlijkheid in de nam na vele jaren afscheid van de commissie loop van 2010 te verwachten zijn. Daarna hebben educatie. de Faunabescherming en de provincie Fryslân de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan bij de BFVW dagactiviteiten Raad van State. Er komt maar geen einde aan de De commissie nazorg heeft in samenwerking met rechtszaken met betrekking tot het ‘aaisykjen’. vogelwacht de Wilgen/Smalle Ee/Boornbergum de tweede Fryske Neisoarchdei georganiseerd. Beleidsplan Op zaterdag 25 april was ‘It Bynt’ te Boornbergum Op het concept beleidsplan hebben 11 vogelwachten decor van deze dag. Hun vogelwachtgebied bestaat gereageerd. Naar aanleiding hiervan is een reactie uit maar liefst 23 verschillende rayons. Na afloop van nota geschreven en zijn de meeste wijzigingsvoor de ochtend werden alle gegevens uit bovenstaande stellen van de wachten doorgevoerd. Gezamenlijk met rayons ingetekend op een grote overzichtskaart. de uitnodiging van de algemene ledenvergadering is De uitkomsten hiervan werden gepresenteerd door de aangepaste versie verstuurd. Tijdens de algemene Marco Hoekstra van de BFVW en in ontvangst ledenvergadering is het beleidsplan voor de komende genomen door gedeputeerde Hans Konst. jaren vastgesteld. De afsluiting van deze ochtend werd verzorgd door de secretaris van de BFVW, de heer Willem Bosgra. Afscheid Een dikke maand later was het op 6 juni de beurt Begin januari is nog even stil gestaan bij het afscheid aan vogelwacht Koudum-Hemelen. Zij organiseerden van Jelle Bouma (administrateur) en Sake Roodbergen in samenwerking met de commissie educatie de (redacteur) van Vanellus. Rintsje Bouma ontving van traditionele jeugdvogelwachtdag. secretaris Willem Bosgra een oorkonde voor zijn verdienstelijke inzet ten behoeve van de website, ook Op 8 mei organiseerde de commissie broedzorg een hij nam afscheid. rondrit langs allerlei projecten van de commissie. De deelname viel enigszins tegen, maar het is zeer zeker voor herhaling vatbaar.
Een volle zaal tijdens de algemene ledenvergadering. (Foto: Wiebe Palstra)
4. ALGEMENE ZAKEN
Op zaterdag 18 april organiseerde de werkgroep tussen It Fryske Gea, het Fries Landbouwmuseum en blaustirns een ‘vlotjesdag’ en op 2 september de BFVW dient hier gestalte te krijgen. de afsluitende evaluatie van het seizoen op de De BFVW is mede initiatiefnemer van de dvd rondvaartboot in Earnewâld. ‘Greidfûgels, lit se net fleane’. Deze is inmiddels naar De vereniging ‘Het Friesche Vogelvangersbelang’ is iedere vogelwacht verzonden. Naast deze dvd heeft opgericht in het jaar 1909, dit betekende dat de de commissie pr een promotiefilm uitgebracht over wilsterflappers op 5 juni 2009 hun 100-jarig jubileum de werkzaamheden van de BFVW. vierden. Ter gelegenheid van dit jubileum werd een Er zijn steeds meer vogelwachten die het aangeleverde boek uitgebracht. e-mail adres van de BFVW gebruiken. De eerste digitale nieuwsbrief is dan ook verzonden. Contactavond Het bestuur heeft de provincie Fryslân gevraagd om De contactavond op 6 november in ‘de Wiidpleats’ opheldering over de compensatiegelden en een mo te Earnewâld stond in het teken van de onthulling gelijke hoogspanningsleiding door Fryslân. van het beeld ter nagedachtenis aan de vorig jaar De reacties hierop zijn geplaatst op onze website. De overleden gedeputeerde Anita Andriesen. Het grote kaalslag in het voorjaar baart de BFVW zorgen. kunstwerk is gemaakt door Hans Jouta uit Ferwert Een gedragscode in de landbouw lijkt niet haalbaar. en krijgt een plek nabij de ingang van ‘de Wiidpleats’, Desondanks heeft het bestuur hierop aangedrongen de vestigingsplaats van het bondsbureau van de bij LTO Noord en BoerenNatuur. De Plattelands BFVW. Naast de onthulling van het beeld was er ook Alliantie Nederland (PAN) is vertegenwoordigd in een de première van een tweetal dvd’s. Wolf Teunissen klankbordgroep van LNV inzake de integratie van de maakte de avond compleet met een lezing over natuurwetgeving. De evaluatie van de flora & faunawet predatie. is hier een onderdeel van. Vertegenwoordigers van de BFVW houden hierover contact met de PAN. Naast Rayonvergaderingen deze contacten heeft SBNL mede namens de BFVW In de laatste maanden van het jaar werden de een brief naar de minister gestuurd. rayonvergaderingen gehouden. Dit jaar is gekozen Op het gebied van educatie heeft de BFVW het akkoord voor een nieuwe opzet. Onder aansturing van van Earnewâld getekend. Dit is tijdens een NME hoofdbestuurslid Eddy de Boer is dit naar wens (Natuur Milieu Educatie) top tot stand gekomen. verlopen. Het doel van deze nieuwe opzet is om de De commissie nazorg heeft de eerste stappen gezet communicatie tussen de wachten en het hoofdbestuur richting een akkervogelwerkgroep. Binnenkort volgt te verbeteren. Tevens wil het bestuur graag advies hierover meer informatie via ons bondsblad Vanellus. vragen aan de plaatselijke wachten. Naast dit goede initiatief heeft de commissie veel Op de algemene vergadering van 2010 zal het bestuur zorgen over de implementatie van het nieuwe stelsel hierop terugkomen. Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SNL). Is het kwalitatief - op de juiste plaats - gezien Tot slot goed genoeg? De ingediende gebiedsplannen met De maïsproblematiek heeft nog steeds veel aandacht daarbij het beheerplan (pakketten) inclusief de binnen het hoofdbestuur en de commissie nazorg. stippenkaarten dienen als leidraad en zullen getoetst Bij grote aantallen broedparen zou hier een worden door de provincie en Dienst Landelijk Gebied passende regeling voor moeten zijn. Er wordt veel (DLG). Hopelijk kunnen we hiermee de gewenste wetenschappelijk onderzoek gedaan. De BFVW volgt resultaten halen. dit op de voet. De commissie uilen is als onderdeel van de De laatste onderzoeken m.b.t. predatie zijn nog niet BFVW een stabiele kracht, al vele jaren zetten afgerond. De resultaten worden begin 2010 verwacht. zij zich zeer verdienstelijk in ten gunste van deze We wachten de uitkomsten met spanning af. De prachtige vogelsoort. Mogelijk zorgt de sneeuw voor BFVW heeft bij de provincie Fryslân aangedrongen overlevingsproblemen bij de uilen. om ruimte te laten voor bestrijdingsmogelijkheden Op de valreep van dit jaar kwam It Fryske Gea met (vos/kraai) in het nieuw te vormen faunabeheerplan. het bericht dat zij haar terreinen sluit voor aaisikers/ Het bestuur had Henk Oud vanwege zijn unieke nazorgers. De manier waarop en de gedachtegang inzet voor de weidevogels genomineerd voor de hierachter stemt het hoofdbestuur allerminst tot ‘sulveren skries’. Uiteindelijk resulteerde dit in een tevredenheid. verdienstelijke aanmoedigingsprijs. Na een lange aanloop zijn de deuren van ‘De Wiidpleats’ in Earnewâld officieel geopend tijdens het December 2009 museumweekend van 4 en 5 april. De samenwerking Marco Hoekstra
5. ALGEMENE ZAKEN
Notulen van de algemene ledenvergadering van de Bond van Friese VogelWachten op 6 maart 2009 in ‘de Wiidpleats’ te Earnewâld.
Afwezig met bericht van verhindering: erelid de heer F. Tuinstra; de wachtbesturen van VW Hantum e.o, VW Warns-Stavoren, VW Hollum/Ballum/Ameland, VW Oldeholtpade en VW Oosterwierum.
1. Opening Ús bûnsblêd Vanellus wurdt brûkt as poadium om de De voorzitter opent de vergadering en heet de aktiviteiten fan kommisjes en wurkgroepen ûnder de aanwezigen van harte welkom. Vervolgens wordt oandacht te bringen. Foar kommunikaasje en diskusje staande ‘It Heitelân’ gezongen. oer it grutte ferskaat oan mieningen en opfettings dy’t libje binne it BFVW kin de website brûkt wurde. 2. Jierrede fan de foarsitter 2009 Fansels binne de rayongearkomsten hjir ek tige Yn syn iepeningswurd rjochtet de foarsitter in spesjaal wichtich foar. wurdt fan wolkom oan de eareleden fan it BFVW, In punt fan soarch is de ynstitutionalisering fan de fertsjintwurdiging fan Vanellus/SBNL, IFG, LTO, greidefûgels. Om dit efkes te yllustrearjen: Eartiids meiwurkers fan de provinsje en yn it bysûnder oan de namen wy pake en beppe by ús yn ‘e hûs, tsjintwurdich hear Konst, it nije lid fan it Kolleezje fan deputearre komme se yn it âldereintehûs en wurdt de soarch Steaten fan Fryslân. Nei agindapunt 4 sil de hear ferliend troch betelle krêften. Sa giet it ek mei Konst him oan de gearkomste foarstelle. greidefûgels; greidefûgelbeskerming wie eartiids Sûnder it BFVW gjin aaisykjen, meie we wol stelle. inkeld en allinne in saak fan frijwilligers. No wurde Wy ha dit jier wer in soad wjeraksel oerwinne der hieltyd mear betelle krachten by belutsen. As de moatten en it hat ynspanning koste om it aaisykjen BFVW in lykweardige gesprekspartner bliuwe wol op oerein te hâlden. Sûnder de stipe en de ynset fan dit mêd, dan sil der ek mear in berop dien wurde Anita Andriesen hienen we dat net rêden. Ik fersykje moatte op beropskrêften. Dit is in ûnderwerp dat yn de oanwêzigen om mei-elkoar in amerij stil te wezen de kommende tiid omtinken krije moat. om har te betinken. As ferfolch op de útspraak fan de Rie fan State Fan ferskate kanten is de winsk útspruten dat der in hat der koartlyn wer in sitting fan de provinsjale bliuwend oantinken komme moat oan dizze frou dy’t beswierekommisje west en opnij in sitting by de har sa fûleindich ynsetten hat foar de greidefûgels en rjochtbank. Wy ha it aaisykjen oerein hâlde kinnen it behâld fan it aaisykjen yn Fryslân. It oantinken sil yn mar it begjint sa stadichoan te lykjen op de earme Earnewâld komme te stean en oan twa keunstners is Sjineeske boeren dy’t neat hienen. Moarns dienen se opdracht jûn om in ûntwerp te meitsjen. in stientsje yn har skoech en dat lieten se der de It BFVW is mear as aaisykjen allinnich. De Kommisje hiele dei yn sitte. Jûns as se thús kamen, dienen se briedsoarch timmeret aardich oan de wei mei de skuon út en dan siet it sa lekker noflik...... Ek mei opfallende projekten. Yn maaie wurdt foar provinsje- dizze lêste útspraak sil it juridyske gestalk en getysk en gemeente-amtners, B & W van gemeenten, net út wêze. Wy ha in prinsipieel ferskil fan miening wenningstichtingen en projektûntwikkelders in rûnrit en dat bliuwt. Der binne lykwols ûntwikkelingen dy’t troch Fryslân organisearre lâns nijbouprojekten dêr’t sizze dat saken net ‘dea’ jurdifisearre wurde meie. Wy de kommisje by belutsen west hat oangeande it hoopje dat yn der yn de takomst mooglikheden binne betinken hoe’t fûgels har gerak krije kinne wat bried om op Europeesk nivo te sjen oft de ûntfankelikheid gelegenheid oanbelanget. Briedsoarchprojekten sa fan ús tsjinstanner ek ter diskusje steld wurde kin. as nestkasten biede ek mooglikheden om de jongerein Opmerklik yn dit ferbân wie it berjocht yn de krante dat by de natuer te belûken, in opjefte dy’t we ús sels Minister Verburg it Frânske regear net oansprekke stelle moatte yn it belang fan de fûgels. Dit kin ek woe op de jacht op ljippen omdat dúdlik is dat de twa kanten út wurkje; de jongerein kin pake (of beppe) ‘Staat van instandhouding’ goed is. It liket oft der mei it SMS-en en oare nijmoadderige techniken leare! twa maten metten wurdt. Wy ha it altyd oer greidefûgels, mar sa stadichoan liket it wol of t ljip en soms ek al de skries feroarje yn fûgels In ljochtpuntsje is it feit dat it aaisykjen as kulturele fan it boulân. We binne no dwaande om in provinsjale tradysje wol erkend is. Ús stribjen no is om te Akkervogelcommissie op te rjochtsjen. Ek yn oare ûndersykjen oft der in oare ûnderbouwing is foar it provinsjes wurdt hjir omtinken oan jûn. Fansels ha tal aaien as it 1%-kritearium. we ek noch de Ulekommisje, de Blaustirnswurkgroep Greidefûgels sûnder boeren dat kin net. Fansels binne en de Wilsterwurkgroep. Allegearre foarbylden dy’t natuerorganisaasjes ek wichtich; it is in spultsje fan yllustrearje dat it BFVW op in breed terrein aktyf is en, en. Mar men moat wol in kar doare te meitsjen en dêr’t wy tige wiis mei binne. foar greidefûgels. De BFVW makket die kar en dat
6. ALGEMENE ZAKEN
betsjut dat net alles kin. In grutte stroffelstien is de De heer Konst zal op zijn eigen manier invulling maisproblematyk. Tegearre mei Anita Andriesen ha geven aan het ambt van gedeputeerde, maar we dit oan de oarder steld yn Den Haach, mar oant de BFVW kan er van verzekerd zijn dat hij als no ta is der net folle gehoar oan jûn. Ús ynset no een blok achter de bond staat. Zelf is hij geen is om yn it nije Programma Behear yn te setten op eierzoeker; met bewondering en enige jaloezie kan regelingen foar mais. hij mee genieten met de mensen die deze kunst Ta beslút it monitoringsysteem foar ljipaaien. Der wel verstaan. Hij hoopt volgend jaar weer als gast binne minsken dy’t nei oanlieding fan de ynfiering fan op de vergadering aanwezig te zijn en wacht nu dit systeem sizze: ‘Smoar der mar yn!’ Ik soe jimme met ons de vondst van ‘it earste ljipaai’ af. oproppe wolle om dat net te dwaan, wy moatte de De voorzitter bedankt de heer Konst voor zijn kop der foar hâlde en net op jaan. bijdrage en is ingenomen met de steun die de Wat de neisoarch oanbelanget: dy begjint op it heer Konst aan de BFVW heeft toegezegd. momint dat it maksimale tal aaien fûn is. Fansels yn Het is prettig te weten dat we hetzelfde doel oerlis mei de boeren. nastreven. Ik winskje jim in goede tiid ta! 5. Benoeming lid en plaatsvervangend lid 3. Vaststellen notulen ALV d.d. 7 maart 2008 van de financiële commissie De notulen worden ongewijzigd vastgesteld met een De vergadering gaat akkoord met de benoeming woord van dank aan de opsteller. Naar aanleiding van van wacht Olde- en Nijeberkoop tot lid van de de notulen merkt de heer W. Terpstra op het spijtig financiële commissie en de wacht Heerenveen tot te vinden dat het rapport van de structuurcommissie plaatvervangend lid van de financiële commissie. niet als agendapunt is opgevoerd. Hij had hier in de vergadering graag meer aandacht voor gezien. De 6. Benoeming hoofdbestuurleden voorzitter zegt toe hier op een later tijdstip op terug Twee HB-leden zijn aftredend en niet herkiesbaar. te komen. Met een woord van dank neemt de voorzitter afscheid van Ingrid de Jong die gedurende de zes jaar van 4. Jaarverslag 2008 haar HB-lidmaatschap ook het notuleren voor haar a. Verslag notulist. rekening nam. Als dank krijgt zij een wandbord van Ter kennis name. Makkumer aardewerk cadeau, voorzien van het logo b. Verslagen commissies en werkgroepen. van de BFVW (een prachtige primeur!) Vervolgens Ter kennis name. wordt afscheid genomen van Wiebe Wijnja die 11 jaar c. Verslag penningmeester en verantwoording deel heeft uitgemaakt van het hoofdbestuur. In deze rekening 2008. p e r i o d e h e e f t h i j d e j e u g d e d u c a t i e o p g e z e t e n d a a r m e e Het financiële verslag wordt onveranderd een geweldige impuls gegeven aan het betrekken van goedgekeurd. Aan de penningmeester wordt de jeugd bij de natuur. De voorzitter schetst hem décharge verleend. als een ‘aaisiker fan it âlde stimpel, dy’t it frije fjild’ d. Exploitatie bondsorgaan Vanellus over 2008. hoog in het vaandel heeft staan en daarmee één van Voor kennisgeving aangenomen. de invalshoeken binnen het HB vertegenwoordigde. e. Begroting 2009. Als dank voor het vele werk dat hij door de jaren De begroting wordt onveranderd goedgekeurd. heen heeft verzet, krijgt Wiebe Wijnja de Gouden Ljip f. Voorstel om saldi ten laste/bate van de reserves opgespeld en wordt hem de bijbehorende oorkonde te brengen. uitgereikt. In zijn dankwoord benadrukt Wiebe de De vergadering stemt in met het voorstel. unieke rijkdom van het frije Fryske fjild. g. Foarstellen fan de heer Hans Konst, nij lid fan it Hij blikt terug op zijn eerste ervaringen als jong Kolleezje fan deputearre Steaten fan Fryslân. ‘aaisikerke: Mei heit it fjild yn doe’t er noch mar in De heer Konst dankt de voorzitter voor de jier as fiif wie. De ferhalen en oantinkens dy’t er oan gelegenheid zich aan de vergadering te kunnen it aaisykjen yn it Fryske gea oer hâlden hat, geane in voorstellen. Hij zegt met een dubbel gevoel naar libben lang mei en binne ûnferfangber. Dêrom is it ek Eernewoude te zijn gekomen omdat eigenlijk niet sa wichtich om de kennis en de leafde foar de natuer hij, maar mevrouw Andriesen hier had moeten oer te bringen op bern. staan. Hij heeft respect voor de wijze waarop Op dit stuit moat Wiebe him noch op krukken rêde zij zich inzette voor de weidevogels en het fanwege in ûngelokkige fal op it iis, mar dat hat him streven om de jeugd bij de zorg voor de natuur der net fan wjerhâlden om mei k ruk ken en al de polder te betrekken. Zij zag de natuur als het kapitaal yn te gean en hy hat de earste ljippen al oer de kop van Fryslân. gean sjoen!’
7. ALGEMENE ZAKEN
Ter vervanging van de aftredende bestuursleden Het beleidsplan wordt vervolgens door de vergadering worden de heer J. Houtsma en de heer E. de Boer vastgesteld en aangenomen. voorgedragen als nieuwe HB-leden. Beide heren krijgen de gelegenheid om zich aan de aanwezigen 8. Uitleg kievitseieren registratiesysteem voor te stellen: Dit jaar zal er voor het eerst gewerkt moeten De heer Eddy de Boer uit Easterein, 47 jaar, gehuwd worden met een registratiesysteem voor gevonden en twee kinderen, is werkzaam als hoofd productie kievitseieren. De uitspraak van de Raad van State bij Lankhorst. Speelt voetbal in SDS 5.Van jongsaf laat geen andere mogelijkheid open. De BFVW eierzoeker en al 13 jaar in het bestuur van vogelwacht heeft sinds de uitspraak offertes van verschillende ‘De fjouwer doarpen’, te Itens, de laatste jaren in de registratiesystemen onderzocht en uiteindelijk gekozen functie van voorzitter. voor een systeem waarmee in een iets andere vorm Johannes Houtsma uit Hallum, ook gehuwd, 3 al ervaring is opgedaan. De reden hiervoor is dat het kinderen. Werkzaam als zelfstandig ondernemer systeem in de prak tijk is getest en dat het door diverse in de financiële sector. Natuurman, eierzoeken en betrokken instanties geaccepteerd is. jagen. De laatste jaren geen eieren gezocht i.v.m. D e v o l g e n d e s t a p i s h e t a a n p a k k e n v a n h e t 1% c r i t e r i u m . onvoldoende tijd voor nazorg. Jarenlang bestuurslid/ Er zijn al diverse vragen over het registratiesysteem voorzitter van vogelwacht Hallum/Marrum geweest. binnengekomen, o.a. over de mogelijkheid om quota Treedt op de a.s. ledenvergadering af en hoopt per deelgebied vast te stellen. Op dit moment kiezen daardoor tijd te hebben voor het HB-lidmaatschap. we ervoor om daar niet op in te gaan. We willen nu Beide heren worden onder applaus benoemd en geen veranderingen in het systeem doorvoeren om verwelkomd in het HB. te voorkomen dat er opnieuw aanleiding is om een HB-lid en secretaris Willem Bosgra is aftredend en r ech t s z aak aan t e spannen. Op basis van de er var ingen herkiesbaar. Ook hij wordt door de aanwezigen onder van dit jaar bekijken we of er eventueel aanpassingen applaus opnieuw gekozen als HB-lid. in het systeem nodig zijn. Na deze inleiding van de voorzitter krijgt de heer 7. Beleidsplan Hans Liekens van NatuurNetwerk de gelegenheid een In de afgelopen bestuursperiode is het beleidsplan korte toelichting op het systeem te geven en aan te in verschillende rondes tegen het licht gehouden. geven hoe problemen voorkomen en opgelost kunnen Alle geledingen hebben de gelegenheid gekregen te worden. De algemene indruk is dat het systeem goed reageren en waar mogelijk en van toepassing zijn de in elkaar steekt, de heer H. Minkes van de commissie reacties in het plan verwerkt. Veel reacties gingen nazorg geeft hiervoor een compliment. over beschermingshandelingen en de moeilijkheden Over de volgende punten worden vragen gesteld: de die dat op levert op maïsland. vermelding van de ganzengedooggebieden is alleen voor W. Terpstra vraagt waarom de Wilsterwerkgroep coördinatoren toegankelijk, graag op de startpagina (blz. 4) geen Wilstercommissie is geworden? Om plaatsen zodat iedereen er kennis van kan nemen. historische redenen is er voor gekozen de naam De beveiliging van het systeem: elke eierzoeker kan ‘Wilsterwerkgroep’ te handhaven. De heer Terpstra maximaal 15 eieren aanmelden, elk mobiel nummer merkt op dat dit niet consequent is en dat veel zaken kan maar 1x geregistreerd worden, dus aanmelden bij al een lange historie hebben. Op blz. 8 staat vermeld twee wachten is niet mogelijk. Een punt van aandacht dat de Blaustirnswerkgroep er naar streeft de leden is de jeugd tot 12 jaar. Zij zijn niet geregistreerd omdat uitsluitend uit BFVW-ers te laten bestaan. Wat is ze geen nazorgpas nodig hebben. Toch moeten door hiervoor de reden en is niet juist verscheidenheid een hen gevonden eieren aangemeld worden. Voorlopig kenmerk van de BFVW? De zinsnede is op verzoek wordt er voor gekozen om aan vader/moeder of van de werkgroep zelf om hen moverende redenen andere betrokkenen te vragen dit ei te melden. in de tekst opgenomen. De voorzitter is het met de De kosten van de nazorgpas zijn vastgesteld op € 5,00 vraagsteller eens dat samenwerking belangrijk is en per pas, er wordt geen onderscheid gemaakt tussen dat de BFVW als koepel in principe open staat voor uitsluitend nazorgers en nazorgers/eierzoekers. De samenwerking met alle organisaties. lokale wachten kunnen zelf kiezen of en hoe zij de Vanuit de wacht Bolsward wordt opgemerkt dat de kosten van de pas doorberekenen aan de betrokkenen. jacht op de kievit in het plan niet wordt genoemd. In veel gevallen blijkt dat de wachten de pas uit eigen De voorzitter vraagt zich af of dit onderwerp in middelen betalen of dat natuurverenigingen de kosten het beleidsplan thuis hoort. Uiteraard staat het voor hun rekening nemen. Niet iedereen is het met onderwerp wel in het HB op de agenda en het is zaak dit systeem eens. Sommigen vinden het niet billijk dat om het in samenwerking met de provincie in Brussel nazorgers die niet eierzoeken voor hun vrijwillige inzet op de agenda te krijgen. moeten betalen.
8. ALGEMENE ZAKEN
9. Werkgroepen en commissies jaar 66% bezet met 29 verschillende vogelsoorten. Namens de PR-commissie voert Jan de Jong het De lijst wordt aangevoerd door de koolmees. woord. Vorig jaar is een begin gemaakt met het Naast de nestkastenprojecten zijn er in de provincie 36 invoeren van de nieuwe huisstijl met het aangepaste personen actief als zwaluwteller. Een 30-tal wachten logo van de BFVW. Hiermee willen we benadrukken heeft gebruik gemaakt van de 50%-subsidieregeling. dat de BFVW een breed takenpakket heeft dat niet Ook voor reparatiewerkzaamheden kan subsidie wor alleen weidevogels omvat. Eén van de middelen om dit den aangevraagd. pakket onder de aandacht te brengen is de website Verder werkt de Blaustirnswerkgroep o.a. aan en in Eernewoude bij het Landbouwmuseum komt biotoopverbeteringsprojecten voor de zwarte stern. een vaandel waarop de BFVW-activiteiten worden Bouwbedrijven en woningstichtingen weten steeds beschreven. Verschillende artikelen zijn inmiddels beter de weg te vinden naar de commissie broedzorg voorzien van het nieuwe logo en er is een aantal voor advies en hulp bij het aanbrengen van kunstmatige nieuwe artikelen geïntroduceerd. nestgelegenheid voor vogels aan huis. Genoemd Ook de website en het bondsblad Vanellus zijn wordt o.a. de bouw van een nieuwe vogelvriendelijke aangepast aan de nieuwe huisstijl. Vanellus heeft woonwijk in Joure en een project in Hindelopen waar ook inhoudelijk een gedaanteverandering ondergaan door afbraak, nestgelegenheid van zwaluwen verloren en we streven ernaar het aantal lezers te verhogen. dreigde te gaan. Hier zijn vijf zwaluwtillen gerealiseerd Sake Roodbergen heeft destijds al veel inspanningen als vervangende broedgelegenheid. De resultaten verricht om het blad op diverse plaatsen bekend te zullen met grote belangstelling worden gevolgd. maken; in aansluiting daarop doen we een oproep In mei wordt er een rondrit voor ‘pommeranten’ van aan een ieder om de promotie van Vanellus actief te Fryslân georganiseerd langs de grotere projecten ondersteunen. waar de commissie broedzorg bij betrokken is. Met al Verder wordt er gewerkt aan een promotiefilm van deze voorbeelden wordt onderstreept dat de BFVW de BFVW. Het was de bedoeling geweest om die meer is dan eierzoeken en nazorg alleen. vanavond te vertonen, maar het is helaas niet gelukt De nieuwe voorzitter van de commissie nazorg, om dit op tijd te realiseren. Als de film klaar is kunnen Mient Douma, begint met het geven van een de wachten er door middel van een USB-stick over compliment aan de zogenaamde ‘grijze golf’. Er wordt beschikken. terecht veel nadruk gelegd op de jeugd, maar voor het beschermingswerk is de inzet van VUT-ers en Wybren Bruinsma geeft een uiteenzetting van de gepensioneerden van onschatbare waarde. Zij zijn activiteiten van de commissie broedzorg. Het in het die altijd beschikbaar zijn en als leermeesters 1990 opgestarte nestkastenproject heeft inmiddels voor de jongere generatie dienen. Dit mogen we niet een omvang van bijna 10.000 nestkasten. Er zijn 80 uit het oog verliezen! lokale vogelwachten bij betrokken; dat betekent dat In het weidevogelseizoen van 2008 viel de eerste leg er nog ongeveer 40 wachten zijn die niet mee doen. samen met een periode van droogte. Dit leidde tot Momenteel worden deze activiteiten ook landelijk in veel late legsels waarmee opnieuw wordt aangetoond kaart gebracht en daar kijkt men met enige jaloezie dat het van groot belang is om niet te vroeg met het naar het Fryske netwerk. Dat neemt niet weg dat beschermingswerk te stoppen. De kwaliteit van de we ook de laatste 40 wachten er graag bij willen nazorg kan beter, vooral de kuikenzorg is een punt hebben. Van het totale aantal nestkasten was dit van aandacht.
Boerenzwaluw voert jongen. (Foto: Frans Ozinga) 9. ALGEMENE ZAKEN
Verder zijn er zorgen over verruiging van het land aan zijn ervaren opvolger Johan van Aalsum. Deze schap die de weidevogels niet ten goede komt. Als trofee wordt sinds 5 jaar beschikbaar gesteld door voorbeeld hiervan wordt genoemd de opslag van de BFVW en door de gedeputeerde uitgereikt aan de riet bij natuurvriendelijke oevers. Hierover zijn o.a. vinder van ‘It earste ljipaai’ van de jeugd. It polske staat contacten met het waterschap en met Pro-rail. mede symbool voor ‘it frije Fryske fjild’. Het symbool De commissie nazorg is betrokken bij diverse over wordt door Johan van Aalsum in dank aanvaard en hij legsituaties over o.a. Programmabeheer, Vrij inzet spreekt daarbij de hoop uit dat het zal lukken om de bare hectaren, de Kenniskring Weidevogels en de passie en liefde voor de natuur over te dragen op de landelijke Regiegroep Weidevogels. jeugd en dat het er toe zal leiden dat er over tien jaar Er zijn dit jaar twee provinciale contactavonden meer ‘haar’ in de zaal zal zitten. georganiseerd met een goede opkomst. De meest gehoorde klacht is en blijft de predatie. Er is een 10. Presentatie Landschapsbeheer Fryslân brief over dit onderwerp gestuurd naar de provincie Jan Piet de Boer geeft uitleg over de groene die werkt aan het vaststellen van een nieuw maatschappelijke stages die vanaf 2011 een verplicht Faunabeheerplan. In dit plan zou meer ruimte moeten onderdeel van het lesprogramma op middelbare komen voor de bestrijding van predatie (verlenen van scholen uit maken. Leerlingen kunnen ervaring opdoen ontheffingen) Ook LTO en BoerenNatuur hebben hun met vrijwilligerswerk en ontdekken wat ze leuk vinden. stem in dit verhaal laten horen. Landschapsbeheer Fryslân is verantwoordelijk voor De Fryske Neisoarchdei wordt dit jaar gehouden op het opzetten en organiseren van de groene stages. 25 april. Deze keer geen aftrap, maar een gezellige Voor de deelnemende organisaties is het een goede af sluiting van de dag bij vogelwacht De Wilgen/Smalle investering om mee te doen, omdat het de vrijwilligers Ee/Boornbergum. Gedeputeerde de heer Konst is van de toekomst zijn. De vogelwachten zullen hierover hiervoor uitgenodigd. actief benaderd worden. Nog een aantal praktische zaken: nestbeschermers Voor meer informatie kunt u terecht bij Jan Piet de zijn opgeslagen in Eernewoude. Nazorgformulieren en Boer ([email protected] of boekjes zijn beschikbaar. De regeling Vliegende Euro’s www.landschapsbeheerfriesland.nl). is nog steeds van kracht, maak er gebruik van! Verder houdt de voorzitter van de commissie nazorg 11. Presentatie lesmateriaal een pleidooi voor de alarmtellingen. Het zou een Gerard Tamminga van de wacht Heerenveen heeft goede zaak zijn als de mensen die al bekend zijn met voor de BFVW een prachtige presentatie gemaakt deze methode hun kennis op andere nazorgers en van de vijf belangrijkste weidevogels. Het materiaal ook op boeren overbrengen. De methode heeft zeker kan gebruikt worden voor de cursus juniornazorger toegevoegde waarde. en is op USB-stick beschikbaar voor de vogelwachten. Tenslotte voert Wiebe Wijnja voor de laatste keer Informatie hierover kan ingewonnen worden bij Marco namens de commissie educatie het woord. De Hoekstra. Ter illustratie krijgt de vergadering een activiteiten van het afgelopen jaar staan beschreven korte impressie van de presentatie te zien. Als tip in het jaarverslag. Ter gelegenheid van zijn afscheid wordt meegegeven om ook de Friese vogelnamen bij blikt hij terug op 10 jaar lang voorzitterschap van de de afbeeldingen te vermelden. commissie educatie. Gebleken is dat de commissie in een duidelijke behoefte voorziet. 12. Rondvraag De trekkerscursus heeft inmiddels meer dan 150 Er zijn geen schriftelijke vragen in gediend voor dit deelnemers getrokken. Op de jaarlijkse terugkomdag agendapunt. blijkt dat er ook daadwerkelijk iets met de kennis en informatie wordt gedaan. Wiebe spreekt zijn 13. Sluiting waardering uit voor de mensen die er veel tijd en De voorzitter roept iedereen op zich aan de regels energie in hebben gestoken. Met name wordt de van het nieuwe registratiesysteem te houden en op inzet genoemd van Sieds Boersma die dit jaar ook te komen voor de fûgels yn Fryslân. Naar we hopen afscheid neemt en Hendrik Haanstra die al meer dan kunnen we dit jaar zonder problemen eierzoeken en 10 jaar bij de commissie educatie betrokken is. aansluitend beginnen met de nazorg. Iedereen wordt Er komt veel kijken bij de organisatie van de jeugd bedankt voor zijn of haar aanwezigheid en wel thuis vogelwachtdag waar elk jaar honderden kinderen op gewenst. af komen. De Jeugdvogelwachtdag van dit jaar wordt gehouden op 6 juni in Koudum. Wiebe Wijnja draagt het stokje symbolisch over in Mevr. I. Ruessink-de Jong, notuliste de vorm van de overhandiging van ‘It sulveren polske’ Donkerbroek, 21 maart 2009
10. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie nazorg Minder vrijwilligers, minder beschermde hectares en minder weidevogels! Jaarverslag BFVW weidevogelbescherming 2009. De telgegevens van 117 vogelwachten in 2009 op ongeveer 145.000 hectare meest boerenland.
Inleiding noemen. Vooral de kievit en de scholekster hebben Het jaarverslag van de commissie nazorg is een kor te hier moeite mee gehad. uiteenzetting van het afgelopen broedseizoen van Kieviten en scholeksters krijgen steeds meer de voornamelijk de weidevogels in Fryslân. Vele factoren neiging om van de graslanden naar de maïsakkers te die zowel van positieve als negatieve invloed kunnen verhuizen. Ook de soms hevige buien in mei zorgden zijn komen aan de orde. Hier worden vervolgens alle voor problemen voor de scholeksters, er kwamen vele inventarisatiegegevens van de plaatselijke vogel meldingen binnen van aan de (klei)grond vastgeplakte wachten aan gekoppeld. De aantallen genoemd in dit eieren. jaarverslag zijn teleurstellend, zoals de titel van het jaarverslag al doet vermoeden. Inventarisatiegegevens De kievit, grutto en tureluur noteren ten opzichte van Het weer v o r i g j a a r e e n a c h t e r u i t g a n g. Ve r b a z i n g w e k k e n d i s h e t De aanloop naar de lente was vrij normaal. Januari nagenoeg gelijke aantal nesten van de scholekster. was koud en zonnig, februari was somber met veel Alom wordt aangenomen dat het slecht gaat met de bewolking en weinig zon. Maart was uitermate zacht scholekster, gezien het aantal nesten lijkt dit (nog) en zonnig gevolgd door april met zonnig, warm niet te kloppen, mogelijk komt dit volgend jaar tot en droog weer. Tot slot mei met zonnig, warm en uiting in de cijfers? Het probleem van de reproductie vrij nat weer (met uitzondering van met name het van alle soorten (dus ook scholekster) is nog altijd noordoosten van de provincie). niet opgelost. Er worden te weinig kuikens vliegvlug.
Lage temperaturen in de aanloop naar het broed Kievit seizoen bleven dus uit. De weersomstandigheden Het eerste officiële Friese kievitsei werd gevonden op leken dan ook geen negatieve invloed te hebben op maandag 9 maart door Wytze Meinsma uit Tzum. het broedsucces. Maar schijn bedriegt, door deze Dit lag volledig in de lijn der verwachting gezien ideale omstandigheden veranderde de biotoop in het weer en de gedragingen van de kieviten in de snel tempo. De grasgroei was hierdoor extreem te Friese landerijen. In tegenstelling tot wat de goede weersomstandigheden en de eerste maaidatum Aantal gevonden nesten van de vier hoofdsoorten doet vermoeden is er weinig terecht gekomen van het eerste legsel van de kievit. Met een broedtijd Soort Aantal nesten Aantal nesten uit van ongeveer vier weken zouden er rond eind april Kievit 2 4 .14 6 15.672 vele alarmerende kieviten in de lucht moeten hangen, Grutto 7.3 2 1 4.864 maar niets bleek minder waar. Tureluur 3.852 2.776 Uit cijfers blijkt dat de helft van alle kieviten inmiddels Scholekster 9.348 6.007 op de maïspercelen broeden. De kievit lijkt de maïs Totaal 44.667 29.319 percelen als broedbiotoop te prefereren boven het
Broedsucces van de vier hoofdsoorten Soort Succesvol broeden Verloren nesten door Nesten uit Vliegvlug Predatie Agrarische Overig Totaal % verloren werkzaamheden verloren Kievit 15.672 2.900 3.823 1.575 628 6.026 25% Grutto 4.864 1.417 1.19 6 342 154 1.692 23% Tureluur 2.776 819 330 119 87 536 14% Scholekster 6.007 996 1.223 316 277 1.816 19% Totaal 29.319 6 .13 2 6.572 2.352 1.14 6 10.070 23%
11. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
gras- en akkerland. Helaas hebben de eerste legsels het gangbare boerenland als in de terreinen van de van de kieviten op deze percelen weinig tot geen natuurbeheerders. succes. Door de vele werkzaamheden in combinatie met de predatiedruk zijn deze legsels gedoemd te Tureluur mislukken. De tureluur blijft onberekenbaar. Gezien het aantal Dit jaar moest de reproductie wederom komen uit de nesten ook een afname. Maar de signalen uit late legsels, is dit een trend aan het worden? Opvallend het veld verschillen nogal. Lang niet alle nesten gedrag van de laatste jaren is de sterke clustering worden gevonden en geregistreerd. Wat betreft de van de kievit. Van spreiding is nauwelijks meer aanhoudende alarmeringen van ouderparen wijst dit sprake, grote aantallen op een kleine oppervlakte. op een mogelijk betere reproductie als bij de grutto. Jammer dat de grutto en tureluur (nog) niet kunnen Anticiperen deze vogels beter op de veranderende volgen, zij staan er steeds vaker alleen voor in de omstandigheden? monotone graslanden en worden hierdoor alsmaar kwetsbaarder.
Grutto De aanloop van het broedseizoen was net als vorig jaar redelijk goed te noemen. De droge aprilmaand had niet de impact van het droge rampjaar 2007. Weliswaar minder nesten (er zijn ook grutto’s die niet tot broeden komen), maar desondanks verliep het broedseizoen redelijk goed. Het grote pijnpunt kwam tot uiting in de kuikenfase. De aantallen alarmerende ouderparen nam, ge durende het seizoen vorderde, steeds sneller af. Het gebrekkige voedselaanbod voor de kuikens lijkt hiervan de oorzaak te zijn. De roep naar kruidenrijke graslanden (biodiversiteit) en het op grote schaal toepassen van randenbeheer wordt steeds sterker. De alarmtellingen geven een goede indicatie dat de eieren nog wel succesvol worden uitgebroed maar dat er vele kuikens sterven in de eerste levensfase. Deze trieste constatering is van toepassing in zowel Scholekster met jongen. (Foto: Wiebe Palstra)
Scholekster Het jaar 2008 noteerde een toename van ongeveer 1000 nesten ten opzichte van 2007. De overgang naar 2009 gaf nagenoeg hetzelfde aantal nesten als vorig jaar. Is deze stagnatie een voorbode voor een daling in 2010? In tegenstelling tot de grutto (eerste levensfase) worden vele verliezen gemeld in de laatste kuikenfase (bijna vliegvlug). De scholekster lijkt steeds meer hinder te ondervinden van het late aanvangtijdstip van broeden. Alle hiermee samenhangende omstandig heden vormen een bedreiging.
Agrarische werkzaamheden Zoals gebruikelijk zijn de agrariërs in de eerste weken van februari veelal aan het bemesten. De overvolle gierputten moeten leeg. Ondanks het vroege aan vangstijdstip - de weilanden waren goed tot redelijk begaanbaar - werden de bemestingswerkzaamheden Nest met grutto-eieren op de maïsvelden. tot diep in maart voortgezet. Onze zorg hierbij is de (Foto: Hans Kooistra) grootschaligheid van de moderne landbouwmachines
12. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
zoals bijvoorbeeld de sleepslang. De bescherming te komen. De nieuwste ontwikkeling in de maïsteelt van nesten is hierbij erg lastig en vergt veel van de is het gebruik van plastic. De mogelijke gevolgen vrijwilligers. voor de ‘maïs’ broedende weidevogels dienen hierbij Halverwege april de eerste maaiwerkzaamheden nauwlettend gevolgd te worden. Dit geldt ook voor (stalvoeren). De eerste snee was door de uitzonderlijk de vorming van megabedrijven en de hiermee goede omstandigheden dit jaar uiterst vroeg. Eind samenhangende bedrijfsvoering. april tot omstreeks 8 mei werden vele percelen gemaaid. De tweede snee was omstreeks de eerste Predatie week van juni. Al vele jaren wordt er door boeren, vrijwilligers en De groenbemesters en het aantal werkslagen met andere betrokkene gewezen op de gevolgen van betrekking tot de bewerking van de maïspercelen is predatie. Om duidelijkheid te scheppen in deze een groot probleem. Het lijkt erop dat de wet- en problematiek heeft de Provincie Fryslân opdracht regelgeving een ecologische val gaat worden voor de verleend aan Altenburg & Wymenga om dit gezamenlijk weidevogels. Door de verplichte groenbemesters op met alle betrokken partijen te onderzoeken en een het zand gaan de grutto’s broeden op de onbewerkte eenduidige koers te bepalen voor de toekomst. Iedere maïspercelen. Maar ook tureluurs en kieviten vinden partij dient zich aan deze gezamenlijke koers te de ruige maïspercelen aantrekkelijk. Helaas komt conformeren. Een enquête zal hiervan een onderdeel er door de intensieve bewerking en het hierdoor zijn. Hiernaast zullen natuurlijk ook de uitkomsten aantrekken van predatoren weinig terecht van deze van recentelijk onderzoek (zenders) in beeld worden legsels. Hier dient op korte termijn een oplossing voor gebracht.
Verdeling verloren nesten naar agrarische werkzaamheden Soort Aantallen nesten, die verloren gingen door Vee Maaien/kuilen Maïsbewerking Bemesten en Totaal % nesten verloren ander werk Kievit 83 128 1.13 1 235 1.575 7% Grutto 47 223 46 26 342 5% Tureluur 23 80 6 10 119 3% Scholekster 74 55 159 28 316 3% Totaal 227 486 1.341 298 2.352 5%
Verdeling verloren nesten naar soort predator Soort Aantal nesten, die verloren gingen door Zwarte Meeuw, Vos Bunzing, Overige Onbekende Totaal % nesten kraai ekster en hermelijn predator predator verloren door verloren kauw en wezeling predatie Kievit 1.416 334 490 431 214 938 3.823 16% Grutto 370 68 161 192 94 311 1.19 6 16% Tureluur 70 20 38 65 28 109 330 9% Scholekster 546 109 88 84 70 326 1.223 13% Totaal 2.402 531 777 772 406 1.685 6.572 15%
Beschermingshandelingen en het succes daarvan Soort Aantal nesten Aantal beschermingshandelingen Succesvol % succesvol Kievit 2 4 .14 6 13.244 9.827 74% Grutto 7.3 2 1 3 .19 4 2.360 74% Tureluur 3.852 1.476 1.18 1 80% Scholekster 9.348 3.986 3.233 81% Totaal 44.667 21.90 0 16.601 76%
13. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
We wachten in spanning af wat de conclusies zullen De kwaliteit van de nazorg en de registratie van zijn. Zullen de vele signalen van de ‘fjildminsken’ inventarisatiegegevens zullen hierbij nadrukkelijk aan eindelijk worden gehoord? Al jaren blijkt uit cijfers van de orde komen. de BFVW predatie een substantieel onderdeel van alle verliesoorzaken te zijn. Fryske Neisoarchdei Op zaterdag 25 april was dorpshuis ‘it Bynt’ te Nazorgers/vrijwilligers Boornburgum het decor van de Fryske Neisoarchdei. De terugloop van het aantal nazorgers heeft ertoe Na de aftrap in 2008 bij vogelwacht Trynwâlden was geleid dat het aantal hectares nazorggebied is het deze keer de beurt aan vogelwacht De Wilgen/ afgenomen en dat daardoor het aantal getelde nesten Smalle Ee/Boornbergum. in vergelijking met voorgaande jaren is gereduceerd. Dit is nog versterkt doordat diverse nazorgers Onze gastheer had het prima voor elkaar. ’s Morgens te vroeg zijn gestopt met de nazorg. Met name in waren alle nazorgers actief in het 23 rayon tellende juni waren er nog vele kieviten aan de leg. Daar is vogelwachtgebied. Na afloop van de ochtend werden onvoldoende aandacht aan geschonken. alle inventarisatiegegevens uit de rayons ingetekend op een grote overzichtskaart. In 2007 waren er 6078 mensen actief in de nazorg. De uitkomsten hiervan werden gepresenteerd door In 2008 zijn er 5982 vrijwilligers geregistreerd. Dit Marco Hoekstra van de BFVW en in ontvangst jaar daalde het aantal naar 5120. Uit bovenstaande genomen door gedeputeerde Hans Konst. blijkt dat de motivatie aan erosie onderhevig is. De De afsluiting van deze ochtend werd verzorgd door de commissie nazorg heeft herhaaldelijk gewezen op de secretaris van de BFVW, de heer Willem Bosgra. late legsels en er bij de nazorgers op aangedrongen om vooral niet te vroeg te stoppen met de nazorg. Deze dag is bedoeld om de nazorg onder de aandacht te brengen bij alle vrijwilligers maar zeer zeker ook Tijdens de rayonvergaderingen zijn er grote gebieds bij het grote publiek. De kracht die hiervan uitgaat is kaarten (met dank aan de provincie) uitgedeeld onmiskenbaar. Er zijn al vele vogelwachten die gehoor om de witte gebieden (gebieden waar geen nazorg geven aan deze dag. Mogelijk kan de nazorgdag wordt gedaan) in kaart te brengen en deze ook bij de uitgroeien tot een traditie in Fryslân. nazorg van de plaatselijke vogelwacht te betrekken. Na afloop van het komende seizoen zal er weer Enkele wachten betrekken de jeugd erbij of maken een tweetal provinciale informatieavonden voor de er een gezellige verenigingsdag van. Dat vele vogel nazorgcoördinatoren worden gehouden. wachten dit voorbeeld mogen volgen.
Andere vogelsoorten Soort Aantal nesten Soort Aantal nesten Soort Aantal nesten Eenden Andere steltlopers Patrijzen/rallen Wilde eend 3.506 Watersnip 20 Patrijs 11 Slobeend 344 Kemphaan 0 Kwartelkoning 3 Kuifeend 244 Wulp 43 Fazant 78 Bergeend 242 Kluut 180 Fuut 255 Zomertaling 41 Waterhoen 690 Wintertaling 11 Meerkoet 2.759 Krakeend 94 Andere soorten Roofvogels Eidereend 16 Knobbelzwaan 334 Kiekendief 76 Tafeleend 18 Visdief 27 Buizerd 269 Zangvogels Zwarte stern 5 Torenvalk 116 Veldleeuwerik 152 Kokmeeuw 55 Zwarte kraai 910 Graspieper 112 Zilvermeeuw 12 Ekster 319 Witte kwikstaart 111 Roek 1.303 Gele kwikstaart 68
14. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
BFVW vrijwilligers actief in de nazorg. (Foto: Jelmer de Haas)
Werkgroep akkervogels om volgens het Groninger model te werken, in Al jaren doen enkele vrijwilligers van de BFVW deze provincie is men reeds enkele jaren actief en tellingen van akkervogels in het kader van het succesvol met de bescherming van akkervogels. biotoopverbeteringsproject Dongeradeel. Op verzoek van de provincie Fryslân zal dit in een breder verband Gebiedsgerichte samenwerking opgepakt worden. Uit rapportages van BoerenNatuur blijkt dat de populaties van de vier weidevogelsoorten stabiel zijn Op 8 december is de aftrap geweest, enkele vrij in gebieden met mozaïekbeheer. Het kan dus wel! willigers (Gerard Tamminga en Sije Schotanus) van De BFVW onderschrijft de systematiek van de de BFVW hebben zich bereid getoond om zitting te gebiedsgerichte aanpak. nemen in de akkervogelwerkgroep. Deze werkgroep Maar de samenwerking tussen alle partijen blijkt zal als onderdeel van de commissie nazorg de moni moeizaam op gang te komen. De nodige kwaliteitsslag toring voor haar rekening nemen. Het is de bedoeling dient in vele gebieden nog gestalte te krijgen.
Beschermingshandelingen en de resultaten uitgesplitst Soort Aantal nestbeschermers Succesvol % succesvol Beschermd Succesvol % succesvol geplaatst bij maaien Kievit 1.453 1.10 5 76% 3.016 2.269 75% Grutto 427 292 68% 2 .17 2 1.609 74% Tureluur 210 154 73% 1.075 852 79% Scholekster 603 497 82% 1.202 1.018 85% Totaal 2.693 2.048 76% 7. 4 6 5 5.748 77%
15. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Plezier, motivatie, kennis en het behalen van resul Ik wil aflossing! taten zijn zeer belangrijke aspecten binnen de weide (Foto: Albert Wester) vogelbescherming. Dit gaat vaak hand in hand en geldt voor alle betrokkenen. Om diverse redenen staan de belangrijkste pijlers onder druk. We maken ons terecht zorgen over de weidevogelstand, maar we moeten ons ook ernstig zorgen maken over het aantal veldmensen met praktische veldkennis die de (weide)vogels tussen de De commissie nazorg is van mening dat er zowel oren en in het hart hebben. in kwalitatieve als kwantitatieve zin nog veel voor verbetering vatbaar is. Om tot duurzame resultaten Deze mensen zorgen voor de noodzakelijke (nest) te komen, dienen de partijen nog nadrukkelijker de bescherming van onze weidevogels. Deze vorm van samenwerking te zoeken. Op meer plaatsen, meer praktische daadwerkelijke weidevogelbescherming doen! is uniek en is niet te realiseren vanachter een Dit geldt voor elke participant binnen het weide bureau! Kunnen wij dit cultureel erfgoed niet beter vogelbeheer. beschermen en in stand houden? Of verdwijnt ‘de fjildman’ eveneens als de grutto van het Friese Tot slot toneel? De cijfers uit dit jaarverslag dienen genuanceerd te worden. De registratie van vele vrijwilligers laat te wensen over. In de ontwikkeling van nieuwe registratiesystemen dient hier de nadruk op gelegd Namens de commissie nazorg, te worden. Marco Hoekstra
16. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie broedzorg
Dit jaar stond vooral in het teken van ‘de huiszwaluwtil’ en het project ‘Wyldehoarne’ te Joure. Het woord ‘nestkast’ is een nogal rekbaar begrip geworden. Waar voorheen nog sprake was van een serie eenvoudige nestkasten, wordt nu gedacht over complete projecten en hebben wij het over huifjes, neststenen en zwaluwtillen. De ‘technische natuur’ is in opmars.
Algemeen deze vogels te helpen. Met andere woorden, als blijkt De commissie broedzorg heeft als doel het bieden dat de huiszwaluwen gebruik gaan maken van de van nesthulp en waar mogelijk biotoopverbetering. kunstnesten/zwaluwtillen, zullen wij de mogelijkheden Er is een groeiende aanvraag naar nestkasten en voor plaatsing opnieuw bekijken. andere kunstmatige nestgelegenheden. Dit uit zich Meer informatie hierover is te krijgen bij het Zwaluwen in het aantal subsidieaanvragen, dit jaar maar liefst Adviesbureau www.zwaluwen.info veertig stuks, terwijl de teller vorig jaar op ruim dertig stond. Het aantal inventarisaties daarentegen daalde. Wij zien nu ook dat vogelwachten meedenken over rapportage ‘nestkastformulier’ en projecten voorstellen ‘vogelvriendelijke wijken’, een positieve ontwikkeling binnen het rumoerige BFVW-werkveld. Het leefklimaat voor stads- en dorpsvogels moet wor- den verbeterd, vinden gemeente- en stadsbesturen, bouwondernemingen en wijkbewoners. Ook school- en kerkbesturen gaan steeds meer nadenken over nestgelegenheid voor stadsvogels zoals huismus en gierzwaluw. In dit verslag enkele geslaagde projec- ten.
Huiszwaluwtil In Duitsland worden al een aantal jaren huiszwaluw tillen geplaatst en met succes bewoond. Het Zwaluwen Adviesbureau weet uit ervaring dat Huiszwaluwtil in Hindeloopen. (Foto: Wiebe Palstra) vervangende nestplaats werkt. Hidde Frankena van de commissie broedzorg heeft Feiten over tellingen 2009 dit jaar in samenwerking met een school een aantal Het aantal nestkastgegevens dat we binnenkregen tillen gemaakt en heeft daarna veel pionierswerk van de vogelwachten liep in 2009 wederom weer verricht op het gebied van plaatsing van de tillen. iets terug. Tot en met 2006 liep dit aantal op naar De eerste huiszwaluwtil werd dit jaar in Balk geplaatst, een maximum van 9318 nestkasten. Sindsdien zakt daarna volgden Hindeloopen en Joure. het aantal, dit jaar werden resultaten van 7781 Inmiddels zijn ook de wachten Hallum-Marrum en nestkasten ingeleverd (2007: 8488). Opeinde (Sm) bezig met een zwaluwtil. Deze wachten zullen zelf de financiële middelen zoeken Ook het aantal vogelwachten dat nestkastgegevens (ca. 3000 euro) om dit te realiseren. instuurt, daalt ieder jaar licht. In 2009 ontvingen we gegevens van 65 wachten (2007: 74). Wel is het De commissie broedzorg is van mening dat er aantal nestkasten per vogelwacht afgelopen jaren vooralsnog geen financiële bijdrage meer wordt gestegen. Begin jaren negentig waren er gemiddeld verleend aan het plaatsen van zwaluwtillen. Het 75 kastjes per wacht, in 2009 zijn er gemiddeld bijna betreft een pilotproject waarbij nog niet geheel 115 kastjes per wacht. duidelijk is wat de resultaten zullen zijn. Na twee broedseizoenen wordt er een evaluatie gehouden op Van deze nestkasten werd ongeveer 70,3% bewoond alle locaties. De implementatie van zwaluwtillen op door 30 soorten. Het bezettingspercentage is dit meerdere locaties zal in hoge mate afhankelijk zijn jaar zeer hoog met 70,3%. van de uitkomsten van deze pilot inclusief de daarbij Het bezettingspercentage is altijd tussen de 60 en behorende evaluatie. Het aanbieden van kunstmatige 70 procent, met alleen 1996 (71,1), 2004 (70,1) en nesten is geen doel op zich maar een middel om 2009 boven de 70%!
17. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
2009. Naast Joure waren Lelystad, Den Haag en Leiden de genomineerden. De eerste prijs en een bedrag van 20.000 euro ging uiteindelijk naar de gemeente Leiden. Wyldehoarne is een duurzame en vogelvriendelijke woonwijk, omdat de wijk is ingericht met veel water en natuur. Er is veel aandacht besteed aan vogelvriendelijke bebouwing, beplanting, nestvoorzieningen en oevers. Zo beschikt de wijk over een oeverzwaluwwand van ruim 30 meter breed en een zwaluwtil. Naast de inrichting van de woonwijk wordt er ook voorlichting gegeven aan bewoners over het creëren van nestruimte. De inbreng van de commissie broedzorg van de BFVW is groot geweest. Vanwege het innovatieve karakter heeft de BFVW als pilotproject een financiële bijdrage geleverd. In samenwerking met de plaatselijke vogelwacht is men eveneens betrokken geweest bij de planvorming. Met gepaste trots kunnen we terugkijken op een zeer geslaagd project.
Kunstnesten wijk Wyldehoarne • 116 stuks inbouwnestkasten voor de gierzwaluw; • 92 houten nestkasten voor koolmees, spreeuw Ringmus voert jong. (Foto: Jantine Brouwer) geverfd en onbehandeld allen bouwpakket; • 35 houten gierzwaluwkasten; Bezettingspercentages talrijkste soorten • 30 stalen plaatjes t.b.v. de pimpelmees; • 1 huiszwaluwtil. Koolmees 38% (40) Ooievaarpaal en oeverzwaluwwand met vleermuis Pimpelmees 25% (22) mogelijkheid op kosten van de gemeente. Ringmus 17% (15) (Bron: Laurens Potijk, Joure) Spreeuw 4% (4,4) Bonte vliegenvanger 1% (2,5) Kunstnesten in nieuwbouw Professorenbuurt Franeker Op vrijdag 24 april zijn door twee leerlingen van OBS 33 vogelwachten (2007: 36) telden één of meerdere De Opslach een paar kunstnesten in de gevel van soorten zwaluwen (huiszwaluw, boerenzwaluw, oever één van de nieuwe flats in de Professorenbuurt te zwaluw en gierzwaluw). Franeker ingemetseld.
Het ging om een initiatief van de plaatselijke Wybren Bruinsma vogelwacht. Per flat zijn acht neststenen ingemetseld, dus 32 in totaal. De hele klas kreeg net als de aanwezige volwassenen, onder wie bestuursleden Projecten van de vogelwacht, een veiligheidshelm op. Stadsvogelprijs 2009 Myrthe van Luyk en Dirk Jelmer Bijlsma vielen de Begin november is tijdens de stadsvogelconferentie eer te beurt de stenen te plaatsen. Hun klasgenoten in museum Naturalis te Leiden bekend geworden dat moesten om veiligheidsredenen beneden blijven en de gemeente Skarsterlân (Joure, wijk Wyldehoarne) konden alleen maar toekijken. een gedeelde tweede prijs heeft gehaald met de De kunstnesten zijn dichtbij de dakrand in de gevel uitreiking van de Vogelbescherming stadsvogelprijs aangebracht en gehoopt wordt dat gierzwaluwen er
18. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Broedzwaluwen onder de brug Het aantal broedende boerenzwaluwen in Nederland is de laatste jaren zeer sterk achteruit gegaan. Daarvoor zijn meerdere oorzaken aan te geven. Boerenzwaluwen hebben een voorkeur voor open landschappen, vooral als daar water in de omgeving aanwezig is. Zij leven in die gebieden op plaatsen met niet al te dichte bebouwing zoals in dorpen en boerderijen. Ook andere plekken waar mogelijkheden zijn om nesten te bouwen, worden gebruikt. Als nestelplaats worden dakspanten, dwarsbalken en allerlei soorten planken of uitsteeksels gebruikt. Door de herinrichting van het platteland, waarbij houten bruggen vervangen zijn door be- tonnen duikers en schuren en stal- len plaats maakten voor uiterst moderne gebouwen is veel nestgelegenheid voor deze Nieuwbouw Professorenbuurt. (Foto: Auke de Witte) rode lijstsoort verloren gegaan. Als een boe- gaan nestelen. Andere vogels kunnen er natuurlijk renbedrijf wordt ver- ook in. Dus niet alleen nieuwbouw voor mensen, maar bouwd tot woonboer- ook voor vogels in de Professorenbuurt. derij verdwijnen in de (Bron: vogelwacht Franeker) meeste gevallen de boerenzwaluwen. Rondrit langs broedzorgprojecten Verder zijn door de Vrijdag 12 juni organiseerde de commissie broedzorg invoering van het een rondrit langs een vijftal projecten. getuigschrift Keten Onder deskundige leiding van initiatiefnemer Hidde Kwaliteit Melk, een Frankena werden vijfentwintig belangstellenden certificaat van erken- rondgeleid. Het doel was om lokale en provinciale ning (het KKM keur), ambtenaren, architecten en bouwers, natuur de broedmogelijkheden organisaties, AID- en BFVW-bestuurders te infor opnieuw verder beperkt. meren over een aantal in Fryslân gerealiseerde Dat betekent geen broe- Jonge boerenzwaluw kunstnestprojecten. dende boerenzwaluw meer in bûthús. in het ‘tanklokaal’. (Foto: Wybren N.a.v. bovenstaande ontwikkelin- Bruinsma) gen (andere oorzaken laat wij even in het midden) is in 2004 het project ‘Broedzwaluwen onder de brug’ geboren. Het eerste jaar was het succes niet groot, maar men leerde van de successen of van het falen. Momenteel is er al een behoorlijk aantal bruggen in ons land (ook in Fryslân ) waar met de nodige aanpassingen boe- renzwaluwen succesvol broeden. Het moge duidelijk zijn dat de bruggen/duikers enz. aan bepaalde eisen moeten voldoen. Een belangrijk feit is wel, dat we iets kunnen doen voor deze in zwaar weer verkerende sympathieke elegante acrobaat. Dat ook witte kwikstaarten hier en daar gebruik maken van de aangeboden nestkommen is mooi meegenomen. Commissie broedzorg zal er voor pleiten meer van deze nestkommen te plaatsen. Voorlichting ambtenaren, architecten en bouwers. (Foto: Wiebe Palstra) Klaas Boersma
19. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Presentaties broedzorg als werkgroep zeer zijn ingenomen en die voor de Zwaluwpresentatie toekomst talrijke kansen biedt. In het afgelopen jaar is de werkgroep zwaluwen door diverse wachten uitgenodigd om tijdens de Jan Medenblik (werkgroep zwaluwen) jaarvergadering of na een nazorgvergadering de avond verder te verzorgen met een zwaluwpresentatie. Presentatie ‘Hoe krijg ik meer vogels in de tuin’ De werkgroep beschikt over een PowerPoint Deze anderhalf uur durende presentatie wordt presentatie van ± 1 uur. Hierin komen de vier zwaluw meestal na een jaarvergadering gehouden. soorten die in ons land voorkomen aan de orde. Ook De lezing bestaat uit drie onderdelen. Een algemene wordt aandacht gevraagd voor de huis- en ringmussen inleiding waar veel zaken aan de orde komen. Een en wat te doen aan biotoopverbetering. belangrijk onderdeel is: Wat kunt u als ‘tuinier’ doen Meestal komt het verzoek tot deze presentatie voort om uw tuin vogelvriendelijk te maken. Dat zijn vaak uit het feit dat de vogelwacht zich al inzet voor de eenvoudige ingrepen waar de vogels u erg dankbaar bescherming van de zwaluwen of omdat men daar in voor zijn. de toekomst mee wil beginnen. Er worden ca. 20 verschillende kastjes en toebehoren getoond en bij ieder kastje of voorwerp wordt iets De gehouden presentaties verteld. Er worden uitleg en nuttige tips gegeven over typen nestkasten, waar de kastjes opgehangen 13 februari voor buurtvereniging ‘Oer it spoar’ kunnen worden en over het schoonmaken ervan e.d. Buitenpost Het derde onderdeel is een diaserie over vogels en 20 februari voor vogelwacht Hurdegaryp zaken die ook in de lezing aan de orde geweest zijn. 23 februari voor vogelwacht Oosterwolde 27 februari voor vogelwacht Kollum De gehouden presentaties 3 maart voor vogelwacht Buitenpost 20 februari voor vogelwacht Noordbergum 9 maart voor vogelwacht Grou 26 februari voor vogelwacht Driesum/ 27 maart voor vogelwacht Brantgum Wouterswoude 3 december voor vogelwacht Oldeholdtpade 27 februari voor vogelwacht Nieuwebrug/ 18 december voor vogelwacht Burgum Haskerdijken 03 maart voor vogelwacht Veenwouden Het aantal aanwezigen op dergelijke avonden loopt 09 maart voor vogelwacht Jirnsum sterk uiteen. Dat varieert van 20 personen tot 12 maart voor vogelwacht Birdaard ruim 100 personen. Doorgaans is het publiek heel geïnteresseerd en betrokken. 18 maart voor vogelwacht Oude- en De laatste jaren mag de werkgroep zwaluwen zich Nieuwehorne verheugen in een groeiende belangstelling van 03 april voor vogelwacht Oldeholtpade uit de bouwwereld en woningstichtingen voor de 17 april voor vogelwacht Aldwâld beschermende maatregelen t.b.v. zwaluwen en andere vogels rondom huis. In deze tijd van duurzaam bouwen hoort ook een milieu- en natuurvriendelijke Bent u geïnteresseerd in een lezing over tuin- en inrichting van de woonwijk. Een trend waarmee we stadsvogels, dan kunt u contact opnemen met: Herman Postma Lytse Súdein 10, 8624 TT Uitwellingerga Tel. 0515 - 558 706 of 06 - 20 72 93 54 email: [email protected]
Bent u geïnteresseerd in een presentatie over zwaluwen, dan kunt u contact opnemen met: Jan Medenblik Jeltingalaan 37, 9285 WJ Buitenpost Tel. 0511 - 544 211 email: [email protected]
Presentatie over zwaluwen. (Foto: Jan Medenblik) Herman Postma
20. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
De specht, concurrent voor nestkastbewoners. (Foto: Jantine Brouwer)
KKM keur: geen boerenzwaluwen in tanklokaal. (Foto: Wybren Bruinsma)
Van patrijs naar werkgroep akkervogels van akkervogels. De werkgroep is van doel volgens In Friesland is en wordt heel veel gedaan aan het ‘Groninger model’ te werken, daar wordt al jaren weidevogels. Aan akkervogels is tot nu toe weinig naar volle tevredenheid gewerkt aan verbetering van aandacht gegeven terwijl de meeste akkervogels op de akkervogelpopulatie. de rode lijst staan. De patrijs, veldleeuwerik en gele Belangrijk is om mensen enthousiast te maken en kwikstaart zijn hier een paar voorbeelden van. Het te houden. Denk daarbij aan vrijwilligers, boeren en gaat niet goed met deze soorten. loonbedrijven. Herman Postma en Marco Hoekstra Daar wil de BFVW graag verandering in brengen hebben namens de BFVW zitting in deze nieuw te en daarom is begin december een aantal mensen vormen werkgroep. De werkgroep patrijs vervalt bijeengekomen om te bekijken of er een gerichte en wordt onder de naam werkgroep akkervogels actie gedaan kan worden om een werkgroep voortgezet bij de commissie nazorg. akkervogels op te richten. De werkgroep patrijs is al een aantal jaren bezig met de monitoring, het tellen Herman Postma
21. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Werkgroep Blaustirns Fryslân komende jaren worden ontplooid. Dankzij een dona- De werkgroep Blaustirns Fryslân werd in 1996 tie van € 25.000,- van de Stern Groep NV en Vogel opgericht, met als doel het behouden en uitbreiden bescherming Nederland kan de uitvoering van dit plan van de sterk bedreigde Friese populatie zwarte plaatsvinden. sterns. De werkgroep valt als zelfstandig opererend In 2009 werd het habitatverbeteringsproject in onder de commissie broedzorg en bestaat uit leden Brandemeer-noord opgeleverd, een project wat van de BFVW en een aantal vertegenwoordigers uit de werkgroep samen met Staatsbosbeheer heeft professionele organisaties. De vrijwilligers spelen gefinancierd. een belangrijke rol bij de bescherming. Door Omrop Fryslân werd aandacht besteed aan het project en de blaustirnsen. Het bestuur heeft eind Activiteiten mei de locatie bezocht. In de aanloop naar het broedseizoen werd op 18 april Op 2 september was er de traditionele vergader in samenwerking met vogelwacht De Wilgen/Smelle rondvaart voor de vrijwilligers. De opkomst van Ie een vlotjesdag georganiseerd voor de vrijwilligers. ongeveer 30 personen bewijst weer dat het werk met Doel was om de optimale manier van vlotjes uitleggen de blaustirnsen behoorlijk leeft. Prachtig die jaarlijkse nog eens aan de kaak te stellen. rondvaart door de Alde Feanen. Toch zal er voor de In het restaurant in De Veenhoop werd gestart met rondvaart in 2010 eens een andere locatie worden een leerzame inleiding van gasten Tim Krooneman, uitgekozen. Han Brink en Paul Verbij (vrijwilligers en boswachter Natuurmonumenten) over de aanpak in het voor de Nieuwe uitvinding zwarte stern belangrijke gebied De Wieden in Over- Een inmiddels welbekend probleem is dat een aantal ijssel. Na deze introductie werd de kolonielocatie bij eenden- en ganzensoorten ook graag op de vlotjes Smelle Ie bezocht. Hier zijn verschillende soorten vlot- vertoeft, met als gevolg dat deze kantelen. Eén van jes vergeleken en besproken. Ook kon de hier uitge- de vrijwilligers, Albert Wester, kwam dit voorjaar op voerde habitatverbetering (verwijdering struweel door de proppen met een originele oplossing. Een simpele de alhier actieve vrijwilligers) met eigen ogen worden maar ef fectieve aanpassing van het vlotje: met behulp bekeken. Al met al een prachtige ochtend, mede dank- van een pvc-buis en een spijker blijft het vlotje rechtop zij de mannen uit De Wilgen/Smelle Ie een succes. (zie bouwtekening). Dit voorjaar zijn een aantal vlotjes Net als in 2008 werden voor aanvang van het broed- in het Kobbelân bij Goëngahuizen aangepast en de seizoen weer 150 vlotjes van het type ‘De Wieden’ resultaten zijn veelbelovend! geleverd door Natuurmonumenten. Deze zijn op een aantal nieuwe plekken in de provincie uitgelegd en/ Late aankomst, meer broedparen of zijn bestaande locaties enigszins uitgebreid of an- De blaustirnsen hielden het dit jaar spannend met ders ingericht. Dit naar aanleiding van de aanbevelin- een late aankomst. Het wachten werd beloond want gen uit het in opdracht van de werkgroep opgestelde uiteindelijk lag het totale aantal van 157 broedparen rapport ‘Zwarte sterns in Fryslân: verleden, heden en flink hoger dan voorgaande jaren (zie tabel en grafiek). kansen voor de toekomst’, en het hieruit voortvloeien- De enige nieuwe broedlocatie was Joekjes Jonges de ‘Werkplan Blaustirns 2007-2010’. In het werkplan Aldfean in de Alde Feanen. Maar nog belangrijker is is uiteengezet wat voor beschermingsactiviteiten de dat de nieuwe locaties uit 2007 en 2008 weer bezet
Vlotjesdag. Jelle Postma demonstreert verschillende nestvlotjes. (Foto: G. Jellema)
22. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Kolonie 2009 2008 De Leijen 6 17 Smelle Ie 27 19 Kobbelân, 12 7 Goëngahuizen Modderige Bol, 2 0 Grou Joekjes Jonges 1 0 Aldfean, Alde Feanen Deelen 27 11 Slûshoeke, 3 5 Gersleat Frieswykpolder, 15 15 Gersleat Brandemeer 37 42 totaal Tjonger totaal 20 0 It Wiide fan de 7 6 Lende, Nijetrijne
Totaal 157 122
Bouwtekening van het aangepaste vlotje. raakten (Modderige Bol, Kobbelân, Slûshoeke, Wiide Blaustirns rondvaart. fan de Lende). In en rond De Deelen is het gelukt om (Foto: G. Jellema) de kolonies meer te spreiden met als achterliggende gedachte dat de broedsuccessen wat hoger komen te liggen (risicospreiding). Verder raakten de locaties langs de Tjonger na één jaar afwezigheid gelukkig weer bezet. Sinds de oprichting van de werkgroep in 1996 schommelt het aantal broedparen in Fryslân tussen de 120 en 200 broedparen. Vette jaren waren 2001 en 2003 met iets meer dan 190 broedende paartjes, een absoluut dieptepunt leverde 2008 met slechts 122 broedparen. De werkgroep blijft ook in de komende jaren actief met de bescherming van de blaustirns. Belangrijke activiteiten zijn daarbij het uitbreiden van het aantal locaties met vlotjes en het creëren van habitatverbetering. Veel dank gaat uit naar de vrijwilligers.
Jelle Postma en Marten Sikkema (werkgroep Blaustirns Fryslân).
23. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie Broedzorg Aantal nestkasten per Vogelwacht in Friesland (alleen wachten die gegevens instuurden sinds 2001) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Totaal RAYON 1 446 610 657 594 574 667 662 747 630 VW. Anjum 0 0 10 10 0 0 0 VW. Brantgum 45 39 25 30 30 34 26 31 33 VW. Dokkum 137 147 154 161 171 177 180 193 209 VW. Engwierum 22 13 11 0 0 0 0 0 0 VW. Hantum 11 0 12 12 12 10 0 0 0 VW. Ameland (Hollum-Ballum) 0 178 187 123 96 133 122 150 0 VW. Holwerd e.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Kollum 197 161 194 191 185 231 240 260 273 VW. Ameland (Nes-Buren) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Oudwoude 0 26 27 34 28 29 30 28 30 VW. Schiermonnikoog 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Veenklooster/Zwagerveen 0 14 15 25 25 25 38 55 55 VW. Westergeest 34 32 32 18 27 28 26 30 30 Totaal RAYON 2 319 347 437 360 548 664 329 627 685 VW. Akkerwoude 45 51 53 53 53 49 78 100 102 VW. Augustinusga/Surhuizum 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Buitenpost 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Driesum/Wouterswoude 0 48 38 64 73 73 0 53 33 VW. Drogeham 90 0 110 103 105 100 95 112 83 VW. Gerkesklooster/Stroobos 27 0 0 0 129 208 0 215 213 VW. Rinsumageest 60 65 65 65 61 59 53 48 50 VW. Twijzelerheide 0 76 65 0 46 57 0 0 97 VW. Veenwouden 73 83 83 75 81 91 103 99 107 VW. Zwaagwesteinde 24 24 23 0 0 27 0 0 0 Totaal RAYON 3 46 64 427 529 600 654 602 434 415 VW. Beetgum/Beetgumermolen 0 25 24 27 29 32 28 26 26 VW. Berlikum 0 0 30 36 77 97 74 0 0 VW. Birdaard 40 39 40 33 0 37 0 0 34 VW. Boksum en omkriten 0 0 0 45 47 43 41 0 0 VW. Dronrijp 0 0 21 42 60 69 73 83 108 VW. Ferwerd 0 0 0 0 0 0 0 VW. Franeker 0 0 297 279 302 301 325 325 167 VW. Hallum/Marrum 6 0 15 8 29 18 0 0 18 VW. Het Oud Bildt 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Marssum 0 0 0 59 56 57 61 0 62 VW. Menaldum/Slappeterp 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Terschelling 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Totaal RAYON 4 341 192 256 349 405 422 267 403 391 VW. Bozum 0 0 0 39 62 64 0 120 120 VW. Itens De Fjouwer Doarpen 96 0 34 62 66 70 0 82 111 VW. Jelsum e.o. 0 0 0 19 24 28 0 32 36 VW. Mantgum 35 33 30 31 33 32 29 31 32
24. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie Broedzorg Aantal nestkasten per Vogelwacht in Friesland (alleen wachten die gegevens instuurden sinds 2001) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 VW. Easterein 35 0 32 35 54 52 51 50 48 VW. Oosterwierum 19 17 15 17 17 16 17 16 0 VW. Roodhuis/Tirns 41 28 36 36 34 0 0 0 0 VW. Stiens 0 0 0 39 0 37 46 35 44 VW. Winsum/Baard/Oosterlittens 80 75 79 32 79 79 84 0 0 VW. Wommels 35 39 30 39 36 44 40 37 0 Totaal RAYON 5 327 537 574 721 869 1084 1062 1127 998 VW. Bergum 0 59 0 0 59 165 165 183 0 VW. Eestrum 0 0 0 0 103 128 130 130 130 VW. Garyp 0 0 0 92 0 132 141 129 123 VW. Hurdegaryp 29 30 29 30 31 30 25 25 0 VW. Noordbergum 250 398 394 439 455 403 476 418 424 VW. Oostermeer (Eastermar) 0 0 103 116 114 147 0 120 143 VW. Rijperkerk 14 18 14 14 16 12 18 17 0 VW. Trynwalden 34 32 34 30 51 31 74 69 77 VW. Tytsjerk 0 0 0 0 40 36 33 36 101 VW. Wijns e.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Totaal RAYON 6 294 271 368 374 362 343 326 381 152 VW. Arum 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Bolsward 69 69 79 85 98 92 79 96 106 VW. Harlingen/Kimswerd 0 0 66 65 70 87 82 90 0 VW. Koudum/Hemelum 46 31 29 30 30 26 27 26 26 VW. Lollum/Waaxens 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Makkum 60 60 70 77 65 65 65 46 0 VW. Parrega/Hieslum 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Stavoren 62 58 64 68 75 73 73 103 0 VW. Witmarsum 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Workum 57 53 60 49 24 0 0 20 20 Totaal RAYON 7 979 1088 1071 1097 1110 1066 802 428 450 VW. Bakhuizen 31 33 32 31 28 30 29 31 29 VW. Balk en omstreken 136 134 131 131 171 174 161 0 120 VW. Gaastmeer 74 74 75 78 73 70 73 73 73 VW. Heeg 64 64 0 0 0 0 0 0 0 VW. Hommerts/Jutrijp 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Oppenhuizen/Uitwelleringa 23 30 26 31 29 15 21 20 24 VW. Oudega (W) 107 121 128 142 163 133 185 134 0 VW. Oude- en Nijemirdum 92 163 171 158 149 143 137 124 71 VW. Scharnegoutum e.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Sloten e.o. 19 18 15 12 0 0 0 14 20 VW. Sneek 143 143 143 143 128 128 0 0 79 VW. Woudsend 0 0 0 0 0 0 0 32 34 VW. IJlst en Oosthem 290 308 350 371 369 373 196 0 0
25. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie Broedzorg Aantal nestkasten per Vogelwacht in Friesland (alleen wachten die gegevens instuurden sinds 2001) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Totaal RAYON 8 477 409 433 594 483 433 547 615 484 VW. Akkrum 62 66 23 15 38 0 0 0 0 VW. Grouw 100 27 81 103 99 100 120 116 101 VW. Idaarderadeel Nrd (Warga e.o.) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Irnsum 69 60 50 82 82 0 74 90 0 VW. Leeuwarden/Huizum e.o. 36 50 44 124 52 65 72 72 120 VW. Lekkum/Miedum 0 0 0 19 21 34 51 75 72 VW. Oldeboorn 22 23 23 24 24 20 109 63 41 VW. Raerderhim e.o. 0 0 55 65 0 54 0 77 0 VW. Reduzum 65 69 55 62 58 59 59 65 60 VW. Terhorne 53 49 37 34 50 55 62 57 55 VW. Wurdum/Swichum/Wytgaard 70 65 65 66 59 46 0 0 35 Totaal RAYON 9 1203 1357 1366 1332 1627 1516 1827 1649 1673 VW. Boyl 40 40 50 60 63 65 65 65 65 VW. De Blesse c.a. 51 74 77 99 101 90 109 115 111 VW. Donkerbroek 185 217 204 162 147 138 157 113 152 VW. Heerenveen 274 259 321 345 388 407 435 389 474 VW. Jubbega e.o. 0 68 45 41 100 105 103 114 0 VW. Olde- en Nijeberkoop 100 125 145 165 165 0 207 0 0 VW. Oldeholtpade e.o. 157 149 141 144 139 149 141 143 134 VW. Oosterwolde e.o. 123 168 128 84 280 270 304 262 270 VW. Oude- en Nieuwehorne 188 174 170 172 172 150 120 167 187 VW. Tjalleberd/De Streek 0 0 0 60 72 142 186 281 280 VW. Wolvega 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Totaal RAYON 10 1031 1296 1039 1278 1127 1033 954 661 900 VW. De Wilgen/Smalle Ee 32 0 25 16 33 35 28 25 0 VW. Drachten/Beetsterzwaag 394 422 255 424 400 400 290 341 329 VW. Drachtstercompagnie 153 159 145 137 140 146 223 168 200 VW. Gorredijk 88 75 79 94 83 77 0 0 0 VW. Langezwaag/Luxwoude 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Nijbeets/Veenhoop 0 23 23 29 32 32 32 32 0 VW. Opeinde (Sm). 0 222 414 380 344 180 286 0 371 VW. Oudega (Sm). 85 98 98 27 95 95 95 95 0 VW. Ureterp 167 136 0 108 0 68 0 0 0 VW. Ureterp Jeugdwacht 112 161 0 63 0 0 0 0 0 Totaal RAYON 11 563 655 794 799 831 906 975 1004 1050 VW. Doniawerstal 0 0 0 0 0 0 0 0 0 VW. Goingaryp/Eagmaryp/Terkaple 0 131 173 173 179 229 275 276 286 VW. Haskerdyken 66 66 69 69 66 69 68 68 0 VW. Joure 237 252 308 303 291 343 365 378 444 VW. Lemmer 77 20 70 70 95 70 70 55 85 VW. Oosterzee 64 58 44 56 84 70 80 49 49
26. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie Broedzorg Aantal nestkasten per Vogelwacht in Friesland (alleen wachten die gegevens instuurden sinds 2001) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 VW. Oudehaske 119 128 130 128 116 125 117 178 149 VW. St.Johannesga-Rotsterhaule 0 0 0 0 0 0 0 0 37
Aantal getelde zwaluwen 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Zwaluwen Aantal wachten Huiszwaluw 20 20 30 40 47 49 39 32 28 Aantal wachten Boerenzwaluw 3 2 15 23 25 27 24 21 18 Aantal wachten Gierzwaluw 3 6 23 26 28 30 27 21 19 Aantal locaties Oeverzwaluw 5 3 7 11 9 15 17 12 11 Nesten Huiszwaluwnesten 790 639 1491 2258 3262 3347 3361 2342 1688 Boerenzwaluwnesten 73 64 1317 2636 3069 3436 3238 2426 2037 Gierzwaluw (ex.) nesten geteld 388 391 1116 119 0 1624 1887 2177 1489 829 Oeverzwaluwnesten 704 481 862 1680 1660 2006 1517 1776 1708
27. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Aantal broedparen geteld Oeverzwaluwwanden in Friesland (CBZ) 2008 2009 Akkrum, Oude schouw Akkrum, grondhopen FCC terrein Burgum, Soestpolder 225 gaten 220 Burgum, Cees v/d Adel 20 Donkerbroek "blauwe bos" Haule 0 Drachten, Opeinder kanaal (3 nat. Wanden) 200 Dronrijp, kaai 1 80 Dronrijp, Kaai 2 101 159 Garijp, zandwinput 350 450 Garijp, vuilstort 0 0 Gerkesklooster, zandafgraving PM-kanaal 17 4 Gorredijk, kunstwand met 103 gaten Heeg 0 49 Heerenveen, IBF terrein 14 25 Heerenveen, natuurwand terrein jeugdvogelwacht 30 Heerenveen, betonwand terrein jeugdvogelwacht 104 25 Idzega Joure, rest 0 Joure, De Twigen 123 0 Kollumerpomp, Slijkweg Kollumerpomp, Kwelderweg Koudum, Galamadammen 46 0 Koudum, Buitenschar 2 30 Leeuwarden, Aqua Zoo 144 gaten 40 Leeuwarden, Blitsaerd 13 Lemmer "A.Hamstra" Oostermeer "Historische akkers" Oosterwolde weperpolder zandwinning 153 Oosterzee, holsteinpad 4 Opeinde, Zwartveen 60 Oranjewoud, oever museum Belvedere Osingahuizen 18 Oudehaske, zandput pel 240 400 Oudemirdum, Natuurgolfbaan Gaasterland Oudkerk "Stenendam" Makkum, Zuidwaard Fryske Gea Nijeholtpade,zandwinning 25 18 Rinsumageest, nabij Eeltjemeer 80 150 Schiermonnikoog, 3 locaties Smalle Ee, Butendyken Stavoren-Warns (tijdelijke) Tjalleberd, 2 natuurlijke locaties Ureterp "Fugelhelling" Warstiens 15 25 Wolvega, Schuttevaer 80 0 Wolvega, pruntel zanddepot 200 Wolvega, industrieterrein
28. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Redactiecommissie
‘Vanellus’, verenigingsorgaan van de BFVW Het aantal abonnementen maakt voor de redactie Begin januari hebben wij nog even stil gestaan bij het wel degelijk wat uit, omdat de werkzaamheden in afscheid van de heren Jelle Bouma en Sake Rood feite niet verschillen, maar men dit liever doet voor bergen. Jelle Bouma was jarenlang de administrateur een groter publiek. Bovendien kan een hogere oplage van Vanellus. Bert Zuur van Membercontrol heeft de verschil uitmaken voor de adverteerders. Immers, administratie van hem overgenomen. zij zijn gebaat bij een groter aantal lezers die hun Sake Roodbergen was sinds jaar en dag als redacteur boodschap onder ogen krijgen en zijn dan ook bereid het gezicht van Vanellus. Daarentegen zorgt Piet om naar verhouding te betalen. Zijlstra nog steeds voor de eindindex van Vanellus. De huidige redac tie bes t aat ui t de volgende per sonen. Louis Dykstra (hoofdredacteur), Anne Osinga, Johan Er hebben ons veel positieve reacties bereikt over de de Jong, Wybren Bruinsma, Willem Breeuwsma, vormgeving en inhoud van het verenigingsorgaan. Het Janny Kamstra, Marco Hoekstra en als eindredactrice spreekt duidelijk aan bij een groeiende groep lezers. Helga Aukes. Wel is het voor de redactie enigszins teleurstellend dat het blad maar zo’n ruwe 8% van de leden van de BFVW bereikt. Dit ondanks pogingen om het aantal lezers te vergroten door wervingsactiviteiten. Namens de redactiecommissie, Louis Dykstra
V.l.n.r. Geart Benedictus, Jelle Bouma, Sake Roodbergen, Willem Bosgra, Eltjo J. van Marum en Louis Dykstra. (Foto: Tjitske Duhoux)
29. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
PR commissie Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van de PR commissie in 2009 was het realiseren van een promotiefilm, waarin de vele activiteiten van de BFVW tot zijn recht komen.
Wanneer over de BFVW wordt gesproken gaat Huisstijl het vrijwel direct over voorstanders en tegen- In 2008 is een aanzet gemaakt met het vernieuwen standers van eierzoeken. Op zich is daar niets mis van het logo, de kleurvoering en vernieuwing van de mee, maar er zijn naast de bescherming van de huisstijl. In 2009 is de gekozen huisstijl verder door- weidevogel nog vele zaken die minder bekend zijn gevoerd in diverse documenten en andere BFVW- maar ook een belangrijke taak zijn van de BFVW. artikelen en -producten. Het meest in het oog sprin- Om die reden is er hard gewerkt aan een promo- gend was de nieuwe wikkel van de koekactie koeken. tiefilm waarin zoveel mogelijk activiteiten aan de Omdat aanpassing van kleur en vorm altijd geld kost, orde komen. is besloten om beschikbare boekwerkjes met het Een andere belangrijke taak in 2009 oude logo eerst op te maken voordat de was het aanpassen en verbeteren nieuwe huisstijl wordt doorgevoerd. van de website en de zorg om Om die reden zijn er ook in 2010 de activiteiten van de BFVW nog enkele aanpassingen nodig. goed tot zijn recht te laten komen in de beschikbare Vanellus ruimte in Earnewâld. Het afgelopen jaar is door een aantal redacteuren De promotiefilm hard gewerkt aan een Bij de opzet van de veelzijdige kleurrijke promotiefilm was de Vanellus. commissie er vanuit De vele vaste rubrie- gegaan dat er vol- ken zorgen voor een doende basismate brede variatie aan riaal beschikbaar zou artikelen, van inter- zijn om een film samen views met lokale wach- te stellen. Een ander ten tot wetenschappe- uitgangspunt was om de lijke onderwerpen. jeugd een belangrijke rol Onderwerpen, die veel te laten vervullen. Om die discussie oproepen wor- reden was de eerste versie den geplaatst op de website. van de film ingesproken door Het voordeel is dat dergelijke kinderen en bestond deze volledig artikelen sneller kunnen worden uit beschikbaar historisch materiaal. geplaatst en gelezen en voor een ieder Hoewel een ieder zijn uiterste best had gedaan, beschikbaar zijn. Ook discussie is eenvoudiger bracht de film niet het beeld dat we gehoopt hadden en sneller mogelijk via de site dan via een magazine te kunnen brengen. Om die reden is de aangekon- dat eens per twee maanden verschijnt. digde presentatie op de algemene ledenvergadering niet doorgegaan. Website In de eerste helft van 2009 heeft de bekende Friese De website is afgelopen jaar verder aangepast en er filmer Evert van den Berg voor de BFVW prachtige is meer aandacht om de site actueel te houden. De opnamen gemaakt, die samen met de historische site wordt gemiddeld 60 keer per dag geraadpleegd beelden wel een goede indruk geven van de activitei- en is daardoor een belangrijke informatiebron voor ten van de BFVW. De tekst bij de film is ingesproken BFVW-zaken. Om de site nog toegankelijker te maken, door Rob Pach. U herkent de stem wellicht van de is geïnventariseerd waar verbeteringen wenselijk zijn. vele landelijke sportprogramma’s waarbij hij als com- Modules waarmee evenementen beter geraadpleegd mentator betrokken is. De film is als DVD beschikbaar kunnen worden en waarmee een beter overzicht van voor alle wachten en zal bij promotiegelegenheden en de beschikbare producten in de webwinkel kan wor- in de BFVW-afdeling in Earnewâld worden getoond. den gegeven, zijn in de maak.
30. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
De PR commissie bestaat uit de volgende personen:
Jan de Jong, Akkrum (voorzitter) Louis Dijkstra, Gytsjerk Douwe-Wiebe Beek, Akkrum Marco Hoekstra, Earnewâld (secretaris)
Namens de p.r. commissie van BFVW, Jan de Jong (Foto’s: Jan de Jong)
BFVW
Presentatiewand BFVW in Earnewâld De activiteiten van de BFVW zijn weergegeven op een nieuw ontwikkeld vaandel. In een helder overzicht met foto’s worden de vele BFVW-taken weergegeven. Voor het kunnen tonen van de promotiefilm is een In fleanende takomst! scherm besteld. Wat is de Bond Friese VogelWachten voor een organisatie? Een koepelorganisatie voor de Friese plaatselijke vogelwachten met als doel: Hokfoar organisaasje is de Bond Friese VogelWachten? • uitvoeren van soortgerichte, daadwerkelijke In oerkoepeljende organisaasje foar de Frys praktische vogelbescherming Folders en brochures pleatslike fûgelwachten mei as doel: • uitdragen van de natuurbeschermingsge • útfiere fan op de soart rjochte, aktive enke • inzet voor behoud van het Friese landschap en praktyske fûgelbeskerming Ten behoeve van voorlichtingsbijeenkomsten zijn n a t u u r s t u d ie s dachte • útdrage fan de natuerbeskermingsgedachte • Wat doet de BFVW? ynset foar it behâld fan it Fryske lânskip en eenvoudige flyers en stickers ontworpen en gereali- n a tu e r s tú d ze j s • beschermt weidevogels, samen met boeren, overheid en belangenorganisaties Wat docht de BFVW? seerd. Flyers met de oproep om lid te worden van de • zet zich in voor diverse vogelsoorten waarvoor • beskermet greidefûgels yn gearwurking mei de broedmogelijkheden beperkt zijn (uilen, stern, boeren, oerheid en belangeörganisaasjes zwaluw, patrijs enz.) • set him yn foar ferskate fûgelsoarten dêr’t plaatselijke wacht en om een abonnement te nemen • brengt de jeugd liefde bij voor de natuur en beheinde mooglikheden ta brieden foar binne vogels in het bijzonder (ûlen, stirnsen, swellen, patrizen ensfh.) op Vanellus zijn ontworpen en vanaf januari 2010 • Waaruit bestaat de BFVW? bringt de jongerein leafde by foar de natuer en de fûgels yn it bysûnder • aantal aangesloten beschikbaar voor de wachten die aan de jaarlijkse p al a t s e kjil e v o g e wl a c h t e n Wêrút bestiet de BFVW? • aantal leden van de meer dan 100 • tal oansletten pleatslike g e z a m e n kjil e w a c h t e n koekactie deelnemen. f ûgelwacht en • aantal vrijwilligers die daad- ruim 25.000 • tal leden fan de werkelijk deelnemen aan de mear as 100 f ûg el w a c h t e n m ei- in o a r nazorg voor weidevogels • tal frijwilligers dat aktyf • oppervlakte, waar nazorg, meer dan meidocht oan de neisoarch rom 25.000 bescherming wordt verzorgd 5.000 foar greidefûgels Aanhangwagen met standmateriaal • aantal vrijwilligers die zich ruim 15 0 .0 0 0 h a • oerflakte dêr’t neisoarch, daadwerkelijk inzetten voor mear as 5.000 beskerming dien wurdt nest- en broedzorg van • tal frijwilligers dat him In het afgelopen jaar is geïnventariseerd welke aan- vele andere vogelsoorten r om aktyf ynset foar nêst- en 15 0 .0 0 0 h a • a a n ta nl e s tk a s tej s
meer dan 250 briedsoarch fan ferskate passingen nodig en mogelijk zijn om het standmate- Hoe kan ik mij aansluiten bij deruim BFVW? 10.000 oar e f ûgelsoar t en • t a nl e s tk a s te n • informatie over de BFVW vindt u op de website: mear as 250 riaal aan te passen aan de huisstijl. Naar aanleiding l n w v . w wf b w . Hoe kin ik my oanslute by de BFVW?rom 10.000 • word lid van uw plaatselijke wacht • ynformaasje oer de BFVW is te finen op ús • neem een abonnement op het blad Vanellus w e b s te k : van het uitgevoerde onderzoek is vastgesteld dat het • informeer naar de vele andere mogelijkheden l n w v . w wf b w . • wurd lid fan de pleatslike fûgelwacht als vrijwilliger bij uw plaatselijke wacht! • nim in abonnemint op it tydskrift Vanellus wenselijk is om de zware panelen te vervangen door • freegje nei alle oare mooglikheden as lichtere exemplaren. De wagen zal opnieuw moeten frijwilliger by de pleatslike wacht! worden beletterd en voorzien van het nieuwe logo. De realisatie zal in 2010 plaatsvinden.
Bond Friese VogelWachten • Koaidyk 8c • 9264 TP Earnewâld T 0511 - l 539 n . w v 750 f b @ o f • n i
BFVW de grutste frywilligersorganisaasje l n . w v f b . • w w w fan Fryslân Het nieuw ontwikkelde vaandel van de BFVW.
31. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie educatie In het afgelopen jaar is weer veel gebeurd in de commissie educatie. De samenstelling van de commissie is veranderd.
De heer Wiebe Wijnja heeft na 11 jaar afscheid veldkennis moeten wij gebruiken en overbrengen om genomen als HB-lid en als voorzitter van de het stokje van ons beschermingswerk op termijn over commissie educatie. Door zijn enthousiaste inzet is te dragen aan de kinderen. Nostalgie is prachtig, de commissie uitgegroeid tot een begrip binnen de maar is voor de jeugd geen uitgangspunt. Zij hebben BFVW en bij de jeugd. De traditie van de verschillende geen bagage van teleurstellingen en frustraties die de activiteiten zijn daar goede voorbeelden van. nazorgers te verduren krijgen. Zonder een mobieltje Een geweldige impuls hebben hij en de andere het veld in is eerder een straf dan een frustratie! commissieleden gegeven aan het jeugdwerk en de jeugdbegeleiding binnen de lokale wachten. Als Dus nazorgers van nu, geef ze niet de frustraties blijk van waardering is hem tijdens de algemene mee, maar uw onmisbare veldkennis. Samen het ledenvergadering van 6 maart 2009 een gouden voortouw nemen, dan zorgen we goede opvolgers voor ‘ljip’ opgespeld en de daarbij behorende oorkonde onze passie, het ‘aaisykjen’ en de daarbij behorende uitgereikt. De commissie educatie zal de uitgezette nazorg. WELKOM op de TREKKERSCURSUS! lijn verder uitbouwen met als doel de jeugd actief te betrekken bij het BFVW werk.
Ook een man van het eerste uur, de heer Sieds Boersma (een natuurmens pur sang) heeft af scheid genomen van de commissie educatie. Op een uitermate boeiende manier gaf hij zijn grote kennis via de trekkerscursus en cursus junior nazorger door aan jeugdbegeleiders. Ook organiseerde hij excursies naar het Lauwersmeersgebied. Deze ‘betûfte’ trekker blijft wel verbonden aan de cursus vogelherkenning van de trekkerscursus. De commissieleden wensen beide heren en hun families nog vele mooie gezonde jaren toe.
Terug van weg geweest is de heer Anne Venema. Opnieuw actief in de commissie. Na een kor te periode van afwezigheid pakt hij de draad weer op. Met zijn Alle cursisten van jeugdvogelwacht Heerenveen zijn enthousiasme, stimulerende inbreng en een schat geslaagd en hebben een diploma voor de cursus aan ervaring is hij een aanwinst voor de commissie. junior nazorger ontvangen. (Foto: Gerard Tamminga)
Trekkerscursus Cursus junior nazorger (incl. powerpoint Eén van de pijlers bij het stimuleren van jeugdeducatie presentatie) is de jaarlijkse trekkerscursus. De cursus is bij alle Met deze cursus van één avond wil de commissie 117 wachten bekend. 51 van deze wachten hebben educatie de lokale wachten en de jeugdcoördinatoren de cursus gevolgd. Op 14 en 28 januari 2010 voorzien van tekst en uitleg over ‘hoe kinderen op organiseren wij deze cursus weer. De jeugd betrekken te leiden tot nazorger’. Deze kernactiviteit van de bij de Fryske natuurcultuur van de BFVW is van groot BFVW is van levensbelang voor de weidevogels. Hoe belang. Immers niet de ouderen onder ons, maar de geef je een dergelijke cursus aan kinderen, staat jeugd is ‘de fleanende takomst’ voor het beleven, centraal op deze avond. Om dit op plaatselijke niveau beschermen en behouden van onze flora en fauna. tot uitvoering te brengen, dienen de kinderen een De nazorgers van nu hebben de morele verplichting theorie- en praktijkles te volgen. om dat wat zij als vanzelfsprekend hebben ervaren in Na een goede afloop krijgen de kinderen een diploma. hun jeugd, door te geven aan de jeugd van nu. Hun Geef uw veldkennis van de nazorg door aan kinderen, natuurbeleving heeft onze stimulans nodig. De natuur kom naar de cursus JUNIOR NAZORGER op 25 om ons heen is aan verandering onderhevig. Onze februari 2010!
32. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
De eerstvolgende cursus junior nazorger wordt gehouden op donderdag 25 februari 2010. Tijdstip: van 20.00 tot 22.00 uur Locatie: Hotel- Restaurant Duhoux te Wirdum Informatie: www.bfvw.nl.
Opgave: via e-mail: [email protected] of via tel.nr.: 0511-539750 of 06-45221590
Leskisten In de komende wintermaanden worden alle leskisten door de commissie educatie opgehaald en vernieuwd. De leskisten zijn na tien jaar trouwe dienst aan De 12-jarige Geert Dijkstra uit Winsum kijkt toe tijdens vervanging toe. Een update van lesmaterialen en het ‘lotterjen’ van het eerste Friese jeugdkievitsei door het voldoen aan de hedendaagse eisen van deze gedeputeerde Hans Konst. (Foto: Wiebe Palstra) moderne tijd is hard nodig. De nieuwe dvd’s worden ook toegevoegd aan dit arsenaal. De vernieuwde oranjekoek. De heer H. Konst, gedeputeerde van de versie van de leskisten kunnen met nieuw elan naar provincie Fryslân, opende deze dag en overhandigde de jeugdvogelwachten, basisscholen en uiteraard aan het jongste jeugdlid van de plaatselijke wacht, worden gebruikt bij de eigen jeugdactiviteiten binnen Anneke Heida, het eerste exemplaar van de hagel de plaatselijke wacht. nieuwe ‘fryske fûgelkalinder’. De kalender is een ontwerp van Ysbrand Galama. Ook wenste burge ‘It sulveren polske’ meester J.W. Boekhoven in zijn openingswoord de Om de jeugd te stimuleren het veld in te gaan is in jeugd een leerzame en mooie dag toe. 2003 ‘it sulveren polske’, de prijs voor het eerste De organisatie had voor deze dag een leerzame route gevonden Friese jeugd (tot en met 12 jaar) ‘ljipaai’, uitgezet met diverse activiteiten. De route bestond ingesteld. uit de volgende elementen: een rondleiding op de Op 13 maart 2009 vond Geert Dijkstra uit Winsum het boerderij, het bezichtigen van de zwaluwwand en de eerste ‘jeugdljipaai’ van Fryslân. Deze onvergetelijke omliggende rietkragen met telescoop, vissers langs gebeurtenis zal zeer zeker bijdragen tot weer een de oever met een s t and, vogels ringen nabij de Morra, echte nazorger! een prachtig verhaal in de haven van Hemelum, via e e n s p a nn e n d e b o o t t o c h t d e Mo r r a o v e r s t e k e n, u i t l e g Ranglijst over een ANV inclusief stand, waterdiertjes vangen in de sloot, de wilsterwerkgroep was aanwezig met een Sander Bokma, Workum 15 maart 2003 complete vanginstallatie. De jeugd vermaakte zich Thijs de Vries, Rinsumageest 18 maart 2004 uitstekend bij een boerensloot vol met waterdiertjes Verbod in 2005 en tot slot was er een educatief verhaal over de Bonne Postma, Workum 28 maart 2006 nazorg van weidevogels. Terug bij de boerderij werd Mente de Boer, Nijland 9 maart 2007 uitleg gegeven over de nazorg. Fabian Noordhuis, Bolsward 9 maart 2008 Overzicht van de Jeugdfûgelwachtdagen Geert Dijkstra, Winsum 13 maart 2009 23 augustus 2003 Ureterp 5 juni 2004 Workum Jeugdfûgelwachtdei 2009 28 mei 2005 Wommels V o o r a l w e e r d e 7 d e k e e r i s d e B F V W j e u g d f û g e l w a c h t d e i 27 mei 2006 Heeg gehouden. In 2008 was vogelwacht Trynwâlden de 12 mei 2007 Heerenveen organiserende wacht. Het afgelopen jaar was het de 31 mei 2008 Trynwalden beurt aan vogelwacht Koudum-Hemelum. Ook deze 6 juni 2009 Koudum-Hemelum keer bewees weer dat de jeugd wel degelijk interesse 5 juni 2010 Oldeholtpade heeft voor de natuur. Vogelwacht Koudum e.o. heeft 210 kinderen en 65 begeleiders een prachtige zaterdagochtend bezorgd. Op de boerderij van de familie Heida aangekomen, Namens de commissie educatie BFVW, werd de groep getrakteerd op koffie, frisdrank en Johan van Aalsum (voorzitter)
33. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Commissie uilen Onderstaand het verslag over 2009 van de commissie uilen (ook wel bekend als de Werkgroep Kerkuilen Friesland)
Daljaar voor veldmuis en kerkuil Aantal broedparen in 2009 In 2007 was de stand van de veldmuis zeer hoog In de 38 regio’s in Fryslân broedden 372 paren, (‘topjaar’). Daarna volgt meestal een daljaar, maar op dat is bijna 200 minder dan in het jaar ervoor. Het sommige plaatsen stortte de veldmuizenpopulatie niet gemiddelde aantal uitgevlogen jongen bedroeg 2,8 in, zoals dat o.a. in de regio’s Gaasterland, Bantega (2008: 3,4 jong per paar). en IJlst het geval was. In 2009 daalde het aantal In het topjaar 2007 produceerden 153 paartjes een veldmuizen in die regio’s echter tot een extreem laag tweede legsel. Dat aantal liep terug naar 24 in 2008 aantal, terwijl in de regio’s Kollum, Mûnein, Steggerda en in het afgelopen jaar werden er slechts 6 tweede en de Opperhaudmare het aantal veldmuizen weer legsels geregistreerd met een gemiddelde van 2.75 langzaam toenam. jongen per paar. Er werd gemiddeld vier weken later In geheel Nederland kunnen we van een daljaar gebroed dan in de voorgaande twee jaren. spreken, zowel voor de veldmuis als voor de kerkuil. In de regio Gaasterland daalde het aantal broed- paren van 71 naar slechts 11 paar! Ook de muizen etende roofvogels deden het daar slecht. In de veen- en zandgebieden waren de verschillen minder groot. Naast de veldmuis vulden andere soorten het menu van de kerkuil aan.
Steenuil met prooi. (Foto: André Eijkenaar)
34. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Kerkuil. (Foto: Rein Hofman)
In de regio’s Kollum en Hallum bleef het aantal provincie gebroed (12-14 paar in 2008). Eén broedgevallen stabiel. De uilen kwamen daar veel broedgeval in het noorden en de rest in het zuiden later tot broeden en het aantal uitgevlogen jongen van Fryslân. Er zijn meer meldingen van solitaire was aanzienlijk lager dan in 2008. In oktober en steenuilen, verspreid in de provincie. In de rest van november werden de jongen van het tweede legsel Nederland is de populatie toegenomen. We hopen dat pas geringd. de steenuil zich gaat uitbreiden naar het noorden. George Meijners is coördinator van de steenuil Slachtoffers door de sneeuw in december voor Fryslân geworden. Meldingen en broedgevallen Het plotselinge dikke pak sneeuw in de tweede helft kunnen aan hem worden doorgegeven. Hij is tevens van december eiste zijn tol onder de kerkuilen. Met coördinator van de kerkuil in de regio Wolvega. name de eerstejaars vogels werden het slachtoffer. Na vier dagen sneeuw kwamen meer dan 30 meldin- Andere uilen gen van verhongerde (dode) kerkuilen binnen. Het ransuilenproject (Natuurmuseum) is het derde Veel sneeuw (sneeuwdek minstens 7 cm) is funest seizoen ingegaan. Door de invallende winter zijn voor de kerkuil. Ze kunnen alleen nog muizen vangen sommige roesten verlaten in verband met voedsel in boerenschuren, schuurtjes en kapschuren. Veel gebrek. muizen zitten daar meestal niet meer (geen graan Alle meldingen kunnen worden doorgegeven aan opslag, weinig of geen hooi). Harry Wijnandts van het Natuurmuseum. Kerkuilen kunnen maar weinig vetreserves aanleggen Afgelopen jaar zijn inventarisaties gedaan in en na een aantal dagen sneeuw zijn ze uitgehongerd. Beetsterzwaag (bosuil en ruigpootuil) en Bakkeveen Op een aantal plaatsen is sinds 1986 weer bijge- (ruigpootuil). De ruigpootuil is niet waargenomen, voerd. Vooral op die plaatsen waar de uil niet in de maar van de bosuil zijn een achttal territoria in de schuur kan jagen (zie www.kerkuil.com). bossen van Beetsterzwaag vastgesteld.
Steenuil sterk achteruitgegaan Het aantal broedparen van de steenuil is sterk Namens de commissie uilen: teruggelopen: slechts 4-5 paren hebben in onze Anne van der Wal, Johan de Jong
35. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Overzicht van de regio-coördinatoren en hun regio regio coördinator eerste tweede eerste tweede broedsels broedsels broedsels broedsels 2008 2008 2009 2009 Joure Tjepke v.d. Honing 21 0 20 0 St.Nicolaasga Harrie de Vries 9 0 3 0 Gaasterland Willem Louwsma 71 5 11 0 Bantega Anne van der Wal 50 5 33 0 Wolvega George Meijners 10 1 2 0 Oldeholtpade Eeltje Demmink 12 0 4 0 Steggerda Uiltje Jellema 17 0 18 0 Olderberkoop Jelle van der Muur 12 0 3 0 Appelscha Janco Mulder 12 0 7 0 Opperhaudmare-O Sjirk van Gorkum 22 1 23 0 Donkerbroek Geert Postma/Patrick Post 12 0 10 0 Opperhaudmare-W Johan de Jong 1 0 9 0 Franeker Wopke Vellinga 9 1 5 0 Jubbega Rikus de Boer 11 1 7 0 Oudehorne Anne de Vries/Richard Deen 19 0 10 0 Haulerwijk Jan Leijstra 17 0 14 0 Haskerdijken Geert en Pieter Otter 20 0 13 0 Hallum TsjallingWalda/Lucas Hemrica 11 1 10 2 It Lege Midden Jappie Bijlsma 2 0 4 0 Grou Gerrit Jellema 3 0 3 0 Bitgum Durk Fopma 9 1 2 0 ijlst Peter van der Weij 32 4 1 0 Mûnein Romke van der Veen 14 0 16 0 Kollum Koos Huizinga 41 3 41 3 Noardburgum Jappie Visser 12 0 10 0 Warten Hendrikus de Jong 2 0 4 0 Sumar Dries de Vries/Henk v.d. Meer 12 0 6 0 Oudega/Garijp Freerk Jelsma 12 0 10 0 Boornbergum Rienk van der Leij 7 0 6 0 Opeinde Jochem Kooistra 4 0 5 0 Surhuisterveen Arno Paulus/Joeke Paulusma 17 0 17 0 Dr.Compagnie Arend van der Heide 4 0 3 0 Twijzelerheide Pier Zandstra 6 0 16 0 Bolsward Jappie van der Meer 31 0 15 0 Ameland Johan Krol 1 0 0 0 Schiermonnikoog Cees van der Wal 3 0 3 1 Terschelling Steven Klijn 1 0 0 0 Weidum Willem Bijlsma 6 1 2 0 totaal 567 24 372 6 uitgevlogen jongen 1932 81 1022 18
36. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
Wilsterwerkgroep De ‘wilsterflappers’ mochten in dit jaar 2009 op 5 juni het 100-jarige jubileum vieren van het bestaan van hun vereniging ‘Het Friesche Vogelvangersbelang’. Het was in maart 1909 toen Sixma uit Warga het initiatief nam om de ‘wilsterflappers’ te ‘verenigen’. In het verleden was het ‘wilsterflappen’ een individuele aangelegenheid om in de winterperiode, door de vangst van de goudplevieren bestemd voor de poelier, een geldige opbrengst te realiseren. Deze legale vangsten kwam langzamerhand meer en meer onder druk te staan door natuurorganisaties en overheidinstellingen. Alleen een gezamenlijke inspanning van de ‘wilsterflappers’ zou van invloed kunnen zijn om de belangen te verdedigen. De oproep had succes en op 5 juni 1909 werd ‘Het Friesche Vogelvangerbelang’ officieel opgericht.
Herhaaldelijk vinden we in de notulenboeken dat er het wetenschappelijk onderzoek. Na een onzekere gedreigd werd met het inkorten van het vangseizoen overgangsfase wordt nu het ‘wilsterflappen’ met een of het niet meer uitgeven van de jachtakten. Hierdoor zelfde passie en enthousiasme beoefend en de totale voelden de ‘wilsterflappers’ zich bedreigd in hun in- resultaten in jaarverslagen gerapporteerd. komen en werd vanuit de vereniging heftig geprotes- Maar het zijn vooral de terugmeldingen van de geringde teerd. Het verzet heeft het lang volgehouden tot 1978 goudplevieren die tot grote inspiratie leiden voor het met de wijzingen van de jachtwet. De goudplevieren vangen van goudplevieren (en inmiddels ook van de verdwenen uit de jachtwet en werden opgenomen in kemphanen, kieviten en rosse grutto’s). de vogelwet, wat betekende dat ze een beschermde soort werden. Geweldige resultaten Het waren vooral de oudere ‘wilsterflappers’ die In het vangseizoen van 2008 zijn de volgende resultaten zich beperkt voelden in hun vrijheid en grote moeite behaald. Van de goudplevier was de totale vangst 3622 hadden dit te accepteren. Als alternatief werd door exemplaren, van de kemphaan 695, van de kievit 334 het Ministerie LNV ringvergunningen aangeboden voor en van de rosse grutto 133. Een totaal resultaat
37. COMMISSIES EN WERKGROEPEN
van 4784 steltlopers. Dit zijn geweldige resultaten De sterke afname (50%) van zowel de vangsten als in een perspectief, waar wereldwijd onderzoek naar de tellingen kan op voorhand niet worden verklaard. steltlopers wordt gedaan. Gespeculeerd wordt dat met het injecteren van drijfmest de bodemfauna negatief wordt beïnvloed Inzicht in de totale populatie en daarmee de voedselsituatie van de kemphanen De grote aantallen geringde goudplevieren over een doet afnemen. Een andere oorzaak zou kunnen zijn lange reeks van jaren (ongeveer 20-25 jaar) geeft dat de kemphanen een oostelijker trekroute nemen ons inzicht over mogelijke veranderingen in de totale (voedselgebrek in Friesland?). Dit vermoeden wordt populatie. Zo kan worden nagegaan of er een toe- of bevestigd door het feit dat op een vaste ringplaats afname van de totale populatie is, of er verandering in Wit-Rusland het aantal gevangen kemphanen sterk is opgetreden in de trekroutes, tussenstopgebieden toeneemt en inmiddels een aantal kemphanen geringd en overwintergebieden. Het zijn vraagstukken die in Friesland daar terug gemeld wordt. langdurig onderzoek vereisen. Een toegepaste kleurringonderzoek van de kemphanen door de Rijks Universiteit Groningen wordt binnenkort afgesloten door een promotieonderzoek en het aan bieden van een proefschrift van Yvonne Verkuil. Verheugend is het dat het onderzoek wordt voortgezet door een nieuwe aangestelde promovendus.
De kievitenvangst ligt aanzienlijk lager. Alleen op doortrek in het najaar kan een aantal kieviten gevangen worden. De totale aantallen zijn nog te gering om duidelijke conclusies te trekken.
De vangsten van de rosse grutto’s vindt overwegend plaats op de Waddeneilanden. De vangsten zijn sterk afhankelijk van de aanwezigheid van emelten in de graslandpolders, wat het hoofdbestanddeel is van hun voedsel. Dit kan jaarlijks sterk wisselend zijn en dus bepalend voor de aanwezigheid in de polders en daarmee ook voor de vangsten van de rosse grutto’s. Ook bij de rosse grutto’s is er al een lang lopend kleurringonderzoek, dat vooral betrekking heeft op het onderscheiden van twee verschillende populaties in het Waddengebied. Boeiende vragen zijn hoe de beide populaties energetisch gebruik maken van het Wad, de doortrek in voor- en najaar en het overwinteren.
Belangrijke bijdrage De gezamenlijk inspanning van de ‘wilsterflappers’ geeft Hier wordt tijdens de een belangrijke bijdrage aan de kennis van biologie, BFVW Jeugdvogelwachtdag ecologie en trek van de vier steltlopers. Het is een uitleg aan de jeugd gegeven unieke Friese cultureel wetenschappelijke activiteit over het ‘wilsterflappen’. die zowel financieel als moreel door de BFVW wordt (Foto: Wiebe Palstra) ondersteund.
Namens de wilsterwerkgroep: De totale vangsten van de kemphanen lijken een goede Joop Jukema, Fokke Tuinstra en Rinkje van der Zee score te geven, maar vergeleken met voorgaande jaren is er een sterk afnemende trend aanwezig. Deze Foto op pag. 37 overgenomen uit het boek sterke afname is overeenkomstig de voorjaarstellingen ‘Goudplevieren en wilsterflappers – eeuwenoude van het totaal aantal doortrekkers in de provincie fascinatie voor trekvogels’ van Joop Jukema, Friesland. Deze vertonen ook een sterke afname. Theunis Piersma, Jan B. Hulscher e.a.
38. Projecten en activiteiten
De koekactie van 2009 Tijdens de koekactie van 2009 werden er door 46 wachten 29.196 koeken verkocht. Dit leverde voor de deelnemende wachten het bedrag op van € 26.860,32. Uit gesprekken met een aantal wachten werd wel duidelijk dat het steeds moeilijker wordt om ‘sutelders’ te vinden. En dat is een beetje jammer, want de koekactie is toch een prachtige manier om de kas te spekken.
De top vijf van vogelwachten met de meest verkochte Jubileumzaken koeken: In het verslagjaar waren er geen wachten die 50 jaar 1. Vogelwacht Bolsward 2844 hadden bestaan. Er zijn daarom ook geen vlaggen 2. Vogelwacht Joure 1764 uitgereikt. 3. Vogelwacht Franeker 1512 4. Vogelwacht Drachten/Beetsterzwaag 1260 De ‘sulveren ljip’ 5. Vogelwacht Oude/Nieuwehorne 1080 Wel werd er door verschillende wachten 15 keer een Vogelwacht Sneek 1080 ‘sulveren ljip’ uitgedeeld aan leden die zich op een of Vogelwacht Ureterp 1080 andere wijze verdienstelijk hadden gemaakt voor de wacht. De top vijf van duurste gemeentes qua leges: Deze speldjes liggen bij ondergetekende op voorraad 1. Sneek € 29,30 en kunnen tegen betaling van € 40,- worden afge- 2. Gaasterlân/Sleat € 26,30 haald. 3. Skarsterlân € 13,- Nijefurd € 13,- 4. Ferwerderadeel € 11,74
Het is fijn dat er steeds meer gemeenten zijn die het woord ‘deregulering’ opnemen in het woorden boek en geen leges berekenen, namelijk Bolsward, Frentsjeradiel, Heerenveen, Littenseradiel, Opster land, Wymbritseradiel. Hulde! Fokke Tuinstra
FRIESE KRUIDREPENKOEK 'n Modderman specialiteit Modderman b.v. Friese bakkerij producten In Streek 192 8463 NJ Rotsterhaule fleanende ODDERMA Tel: 0513-551226 M N Fax: 0513-551224 takomst! K OEKAKTIE sinds 1916 Inlichtingen: BFVW - 0511 539750 Gewicht 300 gram ℮ www.bfvw.nl Minimum verkoopprijs: 1,50
KOEKWIKKEL-2008.indd 1 18-11-2008 09:55:22
39. Projecten en activiteiten
RAS-project Ljip Het RAS (Retrapping Adults for Survival)-project Ljip is een ringproject dat door het Vogeltrekstation met de BFVW is opgezet om vangst- en terugvangstgegevens te verzamelen die het mogelijk maken om (veranderingen in) overlevingskansen van kieviten te volgen. Een verslag over het jaar 2009.
Overzicht geringde kieviten Jaar Totaal N i e u w g e r i n g d Terug gevangen % Terugvangsten 2000 94 92 2 2 2001 41 33 8 20 2002 72 52 20 28 2003 58 42 16 28 2004 55 40 15 27 2005 97 71 26 27 2006 79 46 33 42 2007 82 58 24 29 2008 71 66 5 7 2009 56 40 16 29 Totaal 705 540 165 23
Uit het tienjarig overzicht blijkt dat er 165 kieviten In dit project is al eerder duidelijk aangetoond dat zijn terug gevangen na eerder in deze periode van kieviten die in een vroeg stadium hun jongen verliezen, tien jaar te zijn geringd. Hiervan zijn er 10 mannen en in staat zijn met een langere periode tussen twee 155 vrouwen. Doordat de mannen minder broeden legsels (21 april - 8 juni) en een goede conditie en de vrouwen zich gemakkelijker laten vangen op het (gewicht) opnieuw een vervolglegsel te produceren. nest is dit grote verschil te verklaren. Naast ‘adulte ljippen’ zijn er in dit project 958 kuikens Om de jaarlijkse sterfte van 15 % van de oude vogels geringd. Er worden weinig (5) kuikens daarvan als te compenseren, moet 0.6 kuiken per broedpaar broedvogel in het studiegebied terug gevangen. van de kievit vliegvlug worden om de soort op peil te Een leuke terugmelding betrof de groep van A. Seinstra houden. Er worden uit het studiegebied van het RAS- en J. Mosselaar, die een kievit als nestkuiken hadden project echter te weinig jonge kieviten vliegvlug. Dit geringd op 1 juni 2000. Deze kievit werd als dode heeft tot gevolg dat de populatie van de kievit in deze vogel teruggemeld op 10 oktober 2008, afstand 2 gebieden achteruitgaat en mede daardoor minder kilometer, verstreken tijd 3053 dagen, richting 149 kieviten worden gevangen. graden. Scholeksterproject De groep R. Visser en J. Plat ving op 21 april 2007 SOVON Nederland en Vogelbescherming organiseer twee vr. kieviten, n.l. nr. 1408015 (gewicht 210 den in 2008 het jaar van de scholekster. gram) en nr. 1408018 (gewicht 188 gram) op het De scholekster is een opvallende vogel die bijna overal nest. Deze vrouwtjes zaten mooi op elk vier eieren in Nederland broedt. Maar het gaat niet zo goed met te broeden. Geconstateerd werd dat de eieren onze scholeksters. Er is de laatste jaren een forse uitkwamen. Na ongeveer 1 week werd vastgesteld teruggang. De aantallen nemen zelfs nog sneller af dat de jonge kieviten waren verdwenen. Doodsoorzaak dan die van de grutto. waarschijnlijk predatie. Op 8 juni 2007 werden op Nederland herbergt ca. 1/6 deel van de wereld dezelfde dag de 015 en de 018 wederom gevangen op populatie. In de Waddenzee overwinteren nu ca. het nest, elk met vier eieren, gewicht respectievelijk 150.000 scholeksters waarvan er een 30.000 in 200 en 215 gram. Nederland broeden. Vanaf 1990 zijn de aantallen
40. Projecten en activiteiten
broedparen echter gehalveerd. Over de oorzaken van te combineren met het Ras-project Ljip. Na de nodige de achteruitgang tast men nog in het duister. instructies van de heer Kees Oosterbeek hebben we In de eerste levensjaren komen scholeksters niet tot 2008 dan ook maar als leerjaar beschouwd. broeden maar verzamelen zich in het voorjaar in een zogenaamde soos (grote groepen bij elkaar, vooral Het resultaat was boven verwachting, we ringden langs de Waddenkust). 51 ‘adulte’ vogels en 3 jongen. Begin april 2009 hebben we de ervaringen van 2008 besproken in een Een scholekster is na ca. drie jaar vruchtbaar en kan bijeenkomst met de heer Kees Oosterbeek. wel 30 jaar oud worden. De volwassen vogels zijn erg Het ringen van jongen is zeer belangrijk, want van trouw aan hun territorium en voeren hun jongen ook deze vogels weet je de geboorteplaats en de exacte binnen dit territorium. Daardoor is het broedsucces leeftijd. gemakkelijk vast te stellen. Bij de jongen dieren is de plaatstrouw echter niet absoluut. Het is niet bekend Wat opviel bij de ‘adulte’ vogels was het gewicht: de waar de scholeksters broeden die in de winterperiode zwaarste woog 612 gram en de lichtste 478 gram. in het kustgebied zijn geringd.
Het leek ons dan ook een mooie gelegenheid om aan Namens de RAS-werkgroep, dit project mee te werken. Bovendien is het zeer goed Ultsje Jellema te Steggerda
Jaar Totaal N i e u w g e r i n g d Terug gevangen A fl e z i n g e n Jongen geringd 2008 54 51 - 3 2009 104 92 6 (6) 6
Drie jonge kieviten in de klei bij Franeker. (Foto: Jan Plat, Franeker)
41. regels
Regels voor het vinden en aanbieden van het eerste kievitsei
1. Het ei moet geraapt zijn op een plaats en een tijdstip waarop dat is toegestaan. Dat betekent dus niet in ganzengedooggebieden vóór een aangegeven tijdstip en niet op land waar het ‘aaisykjen’ door de eigenaar of de gebruiker is verboden of verboden voor bepaalde personen. Dus een nazorger die met uitsluiting van alle anderen mag zoeken op het land van een grondgebruiker, kan niet als vinder van een eerste ei worden erkend. De vindplaats moet dus toegankelijk zijn voor iedere daartoe bevoegde ‘aaisiker’ (zie 2).
2. De vinder moet in het bezit zijn van een geldige eierzoekkaart/nazorgpas tenzij hij/zij 11 jaar of jonger is. Alle aaisikers vanaf 12 jaar en ouder staan ingeschreven in de database: www.aaisykjen.nl. Vindt een boer op zijn eigen grond een eerste ei dan verstrekt de vogelwacht hem direct een eierzoekkaart/ nazorgpas en verzorgt men de aanmelding op www.aaisykjen.nl. De boer moet dan wel nazorg op zijn landerijen toestaan en voldoen aan de overige bepalingen in dit reglement zoals het aanmelden van geraapte eieren via een sms-bericht.
3. De houder van de kaart/pas zendt voor hij/zij één of meerdere eieren raapt een sms-bericht met het aantal (1-4) door hem/haar gevonden en te rapen eieren naar een vooraf door de BFVW op te geven centraal nummer. Na het versturen van de sms ontvangt men een retourbericht met de melding of er wel/niet geraapt mag worden. De vinder neemt vervolgens contact op met de plaatselijke vogelwacht. De vertegenwoordiger van de vogelwacht controleert of het ei terecht is geraapt en wendt zich zo snel mogelijk tot de gemeente waarin het ei is gevonden met de vermelding van tijd en plaats. Is het gemeentehuis gesloten of anderszins niet bereikbaar dan is het verstandig de politie te bellen en tijd en plaats van vinden te laten vastleggen. De gemeente wendt zich tot de provincie wanneer het vermoeden bestaat dat er sprake is van het eerste provinciale kievitsei.
4. Kinderen t/m 11 jaar mogen zonder eierzoekkaart/nazorgpas ‘aaisykjen’. De geraapte eieren dienen door een bevoegd persoon via een sms-bericht aangemeld te worden.
5. Indien de vogelwacht niet te bereiken is, kan de vinder zich verstaan met het gemeentehuis, de politie of het bondsbureau van de BFVW.
6. Een lid van de vogelwacht of een andere deskundige controleert of er sprake is van een vers kievitsei (‘lotterje’). Voor het controleren van de juiste procedure kunt u contact opnemen met het bondsbureau van de BFVW.
7. Als er twee kievitseieren (bijna) tegelijkertijd worden gevonden, geldt het eerst gemelde kievitsei als eerste ei. Het tijdstip van de sms-melding is hierbij leidend.
8. Als het eerste provinciale kievitsei deel uitmaakt van een legsel van meer dan één kievitsei, is één bestemd voor de Commissaris der Koningin en het tweede ei voor de burgemeester van de gemeente waarin het ei is gevonden.
9. Het tweede ei dat gevonden wordt in de gemeente waarin het eerste ei van de provincie is gevonden, wor d t beschou wd als he t eer s t e ei van de gemeent e en wor d t als zodanig aangeboden aan de be t r ef f ende burgemeester.
10. Bovenstaande regels gelden ook voor het vinden van het eerste ei door de jeugd en daarvoor uit te reiken ‘Sulveren Polske’. De vind(st)er moet jonger zijn dan 13 jaar en moet het ei zelfstandig vinden. De vondst moet direct worden gemeld bij de plaatselijke vogelwacht. De wacht meldt de vondst bij M. Hoekstra (bondsbureau BFVW) te Earnewâld (tel. 0511-539750 / 0515-332331 / 06-45221590).
Het hoofdbestuur meldt de vondst vervolgens op het provinciehuis.
42. Aanverwante organisaties
Vogelasiel De Fûgelhelling Meer vogels, meer bezoekers en… meer kosten
In 2009 werd een record aantal zieke en gewonde dieren aangeboden, bijna 4500. Dat legde een grote druk op onze vrijwilligers en op onze organisatie. Gelukkig is niemand bij De Fûgelhelling vies van extra hard werken. Er heerst een goede teamgeest en samen hebben we ons er doorheen geslagen.
Aan de inzet van vrijwilligers en de werklust ontbreek t het niet, maar de kosten rijzen wel de pan uit. In de afgelopen jaren hebben we daar naar gekeken en we beseffen dat meer donateurs en meer subsidies niet de enige antwoorden kunnen zijn. We zullen zeker ook moeten kijken waar we kunnen bezuinigen.
Droom van Johannes In 2009 werd een nieuwe waterpompinstallatie aan- geschaft. Dat gebeurde niet alleen omdat de oude versleten was, maar ook omdat de verouderde ma- chine veel energie verbruikte. Zo’n pomp is best wel duur. Via Dierenlot kregen we een behoorlijke bijdrage voor de aanschaf. De nieuwe pomp zal min- der energie gebruiken en dus besparen we op de energiekosten. Dit is één van de maatregelen die we genomen hebben. Onze penningmeester Johannes Wiegersma droomt van zonnepanelen. Daarmee zouden we de energie- kosten nog verder kunnen drukken. Ondanks de sub- sidies die er zijn, is de aanschafprijs voor ons gewoon te hoog. We zouden graag willen dat de droom van Johannes waar wordt, maar dan hebben we wel een Ook eekhoorns worden opgevangen. sponsor nodig. Steun uit alle hoeken Bio-lessen voor kinderen In 2010 zal De Fûgelhelling het ingezette beleid voort- Bezuinigen is niet het enige antwoord op de toene- zetten. We groeien hard. Dat is mooi, maar het be- mende kosten. In 2009 hebben we ruim 6000 be- tekent ook dat we organisatorisch en financieel alle zoekers mogen verwelkomen. Dat is een absoluut zeilen bij moeten zetten. Gelukkig zijn er veel vrijwil- record! Van kinderklassen tot bejaardensoos, bezoe- ligers die zich volledig inzetten. We gaan in 2010, kers van alle leeftijden hebben belangstelling voor het scherper nog dan in de voorgaande jaren kijken naar werk van De Fûgelhelling. Veel bezoekers betekenen de kosten. Het doel is duidelijk. Daar waar het kan extra inkomen. moeten we bezuinigen. Dat zal niet meevallen, omdat Voorlichting en educatie zijn belangrijke activiteiten het aantal opgevangen vogels en andere dieren nog geworden. Elk jaar komen tientallen basisschoolgroe- steeds stijgt. Domweg minder voer inkopen gaat dus pen naar ons centrum voor een biologieles. Dit jaar niet. Gelukkig weten we ons gesteund door de ge- hebben we 700 leerlingen binnen de poorten gehad. meenten Smallingerland en Opsterland en de provin- We hebben een educatieteam dat de lessen voor- cie Fryslân. Ook komt het af en toe voor dat mensen bereidt en uitvoert. Deze activiteiten worden steeds aan ons denken bij het opmaken van het testament. belangrijker. Veel mensen staan ver van de natuur af. Daar zijn we heel blij om. Samen met de donateurs Met voorlichting en educatie proberen we daar wat zorgen al deze goede gevers ervoor dat we ons werk aan te doen. kunnen blijven doen.
43. Aanverwante organisaties
Bijna 4500 dieren opgevangen in 2009 De vraag naar opvang voor hulpbehoevende dieren wordt nog elk jaar groter. Het afgelopen jaar werden bijna duizend dieren meer opgevangen dieren dan in 2008. Voor veel van onze inheemse vogels en andere dieren vormt het verkeer één van de grootste bedreigingen. Het verkeer wordt nog steeds drukker, waardoor de aantallen slachtoffers waarschijnlijk alleen maar ver- der zullen toenemen. Een groot deel van Noord-Nederland maakt inmiddels gebruik van de opvangfaciliteiten van De Fûgelhelling. Bijna 4500 dieren werden naar het asiel gebracht. De Rüppels gier die gejast (zo stond hij getekend in Dit betekende dat alle zeilen bijgezet moesten wor- het jaaroverzicht van de Leeuwarder Courant) werd den om al deze dieren de benodigde zorg te kunnen in Noord-Friesland. Hij was verdwaald uit België. bieden. Het grootste deel van de opgevangen dieren kwam Opmerkelijk was het hoge aantal marterachtigen wat via één van onze steunpunten naar Ureterp. Zij mo- werd opgevangen, dit waren 11 bunzingen, 12 steen- gen de dieren maximaal 24 uur opvangen en verlenen marters, 8 wezels en een zeldzame boommarter. de eerste zorg. Omdat ze met onze protocollen wer- De eerste jonge hazen komen altijd al in februari naar ken en veel ervaring hebben, zijn de dieren bij hen in het asiel, in het voorjaar gevolgd door de jonge konijnen. goede handen. Het meest bijzondere zoogdier was een jonge zee- Meer dan 3300 vogels (maar liefst 95 verschillende hond, die op 22 juni moederziel alleen bij Breezand- soorten) kwamen naar de vogelopvang. Door de inzet dijk werd aangetroffen. Hij werd naar Frieda van der van onze medewerkers en vrijwilligers kon een groot Veer van onze tussenopvang in Marssum gebracht, deel na herstel en revalidatie weer worden losgelaten waar eerste hulp werd verleend. Daarna is hij door in de vrije natuur. mensen van de Zeehondencrèche Lenie ’t Hart opge- In het voorjaar, de periode dat de vogels hun jongen haald en naar Pieterburen getransporteerd. grootbrengen, was het zoals gewoonlijk weer razend Naast inheemse soorten vinden veel zogenaamde ge- druk in de opvang. Honderden jonge, meestal ouder- domesticeerde dieren tijdelijk onderdak in het asiel. loze vogels vonden hun weg naar De Fûgelhelling. De Fûgelhelling is er in principe niet voor dit soort Op 20 februari bracht vogelkenner Jan de Jong uit dieren, maar we konden de 580 dieren, die werden Joure een verzwakte slechtvalk naar het asiel. De aangeboden natuurlijk niet in de kou laten staan. vogel had een ernstige infectie in zijn rechterpoot en Wonder boven wonder is het ons ook nu weer ge- kreeg een zware antibioticakuur voorgeschreven. Na lukt om voor bijna alle opgevangen gedomesticeerde het verdwijnen van de infectie bleek één van de teen- dieren een nieuw plekje te vinden. kootjes aangetast, waardoor een achterteen niet meer helemaal goed functioneerde. Toch vonden wij Voorlichting en natuureducatie het verantwoord om de slechtvalk weer in de vrije Afgezien van de opvang en revalidatie van vogels en natuur los te laten. zoogdieren, heeft De Fûgelhelling een belangrijke Een zeldzame rode wouw kon na revalidatie weer van taak als voorlichting- en educatiecentrum. Er wordt zijn vrijheid genieten. geprobeerd om de natuur dichter bij het publiek te Bijzondere gasten van het afgelopen jaar waren: brengen en natuurbewustzijn te creëren. Vrijwilligers 2 appelvinken, 3 dodaarzen, 1 draaihals, 1 groene geven presentaties in het bezoekerscentrum, verzor- specht, 1 Jan van Gent, 2 lepelaars, 1 ooievaar, gen rondleidingen en dialezingen. En niet te vergeten 1 roerdomp en 1 grote zilverreiger. zijn er de kinderdoedagen en speciale themabijeen komsten, bijvoorbeeld over het onderwerp ‘egels’. Ook zoogdieren welkom In het verlengde van voorlichting zijn wij van start ge- De Fûgelhelling vangt niet alleen vogels op, hulpbehoe- gaan met het organiseren van biologiedagen voor de vende inheemse zoogdieren zijn ook welkom. In 2009 groepen 5 en 6 van basisscholen binnen een straal werden 550 zoogdieren naar het asiel gebracht. van ca. 35 km vanaf het opvangcentrum. Scholen in Het grootste deel bestond uit jonge egels, het afge- Friesland, Groningen en Drenthe hebben ingeschre- lopen jaar waren dat er bijna 300. De dieren die de ven op een biologieochtend in het najaar van 2008 of eerste dagen goed doorkwamen, hadden doorgaans in het vroege voorjaar van 2009, de relatief rustige een goede kans op herstel. periode van het centrum.
44. Aanverwante organisaties
Stonden het afgelopen seizoen ‘roofvogels en uilen’ Nieuwe ontheffingen centraal, nu is het de beurt aan de ‘watervogels’. Het bestuur is blij te kunnen meedelen dat het asiel Vorig jaar kwamen 22 schoolklassen naar ons toe, voortaan bijna alle beschermde inheemse diersoor- nu zijn er al weer diverse scholen geweest en vol- ten mag gaan opvangen. De Fûgelhelling voldoet sinds gen in het voorjaar nog een flink aantal. In het asiel kort aan alle bepalingen van het besluit van Minister zelf en op het terrein worden allerlei activiteiten ge- Verburg van LNV en kon daardoor alle benodigde organiseerd, die steeds over het onderwerp gaan. nieuwe ontheffingen aanvragen voor de opvang van De leerlingen maken d.m.v. presentaties, onderzoek, de verschillende inheemse beschermde dieren. educatieve spelvormen en speurtochten kennis met In het besluit van de minister, dat op 1 juli 2009 in de dieren van het onderwerp. De bedoeling is dat zij werking is getreden, zijn de beleidsregels vastgesteld zoveel mogelijk zelf doen: door voelen, ruiken, zien en over de kwaliteit van de opvang van deze diersoorten. horen vele facetten van het onderwerp ontdekken. Vanaf die datum kunnen opvangcentra die uit de na- Alles natuurlijk onder deskundige leiding van de edu- tuur afkomstige dieren opvangen, na een jarenlang catievrijwilligers. stand-still beleid van het ministerie, nieuwe onthef- Dat De Fûgelhelling niet over één nacht ijs gaat, mag fingen aanvragen. duidelijk zijn: leerlingen van de basisscholen ’t Ambyld uit Terwispel en De Swetten uit Drachten hebben hun De ontheffingen die voor De Fûgelhelling gelden, be- medewerking verleend om het bedachte programma treffen de volgende soortgroepen: alle vogels, mar- uit te proberen. Pas na evaluatie van de scholen met terachtigen, hoefdieren en overige zoogdieren. Wel ons educatieteam, met eventueel daarbij horende bij- was het bestuur verplicht een kwaliteitsprotocol op stellingen van het programma, kan het echt los gaan. te stellen, waarin het beleid en de werkwijze voor de Scholen reageren enthousiast en willen graag terug- opvang van hulpbehoevende beschermde inheemse komen. Dat alles geeft ons de stimulans om door te diersoorten staan beschreven. Dit protocol geeft gaan op de ingeslagen weg. een waarborg dat de opvang van deze dieren in De Vorig seizoen werd het project gesponsord door Fûgelhelling op een goede en verantwoorde manier Vogelverzorgingsfonds Friesland en daar rekenen we gebeurt. Daarbij staan de gezondheid en het welzijn n u o o k w e e r e e n b e e t j e o p . van de opgevangen dieren en een zo snel mogelijke Er komen niet alleen kinderen naar ons toe, onze terugkeer naar de natuur voorop. De werkinstruc- medewerkers gaan geregeld naar scholen om een ties, zoals vastgelegd in het huisreglement, zijn een kort praatje te houden over een bepaald dier. Als het verlengstuk van het protocol en vormen de basis voor even kan wordt de betreffende soort meegenomen de dagelijkse praktijk in het asiel. naar school. Op verscheidene scholen is voor de laag- Alle nu nog bestaande ontheffingen in Nederland wor- ste groepen een praatje gehouden over egels. Niet den per 1 juli 2012 ingetrokken. Alle opvangcentra een praatje met een plaatje, maar met een echte zijn dan ook vanaf 1 juli 2012 verplicht in het bezit te egel. Wat is er leuker om dan een echte, kernge- zijn van de nieuwe ontheffingen. zonde egel mee te nemen om te laten zien en te laten voelen (De Fûgelhelling vangt vele weesegeltjes op, Door de beleidsregels die in het besluit zijn vastge- die meestal niets mankeren). De inbreng van onze steld en dan met name de verplichting dat opvang- medewerkers heeft naar onze vaste overtuiging een centra een kwaliteitsprotocol moeten hebben, kan positieve uitwerking naar de kinderen. Daar doen ze een grote stap voorwaarts worden gezet naar een het voor en dat is de kracht van De Fûgelhelling. betere kwaliteit van de opvang van hulpbehoevende, inheemse beschermde diersoorten. Voor veel kleine asielen zal het moeilijk worden om aan de verplichtingen te kunnen voldoen, maar geluk- kig is De Fûgelhelling er nu al klaar voor!
Rest ons nog een ieder te bedanken voor de steun en het vertrouwen in De Fûgelhelling.
Namens het bestuur, medewerkers en vrijwilligers: Jelmer en Hetty Sinnema (beheerders van vogelasiel De Fûgelhelling), De Feart 1, 9247 CK Ureterp, In een oude weidevogelkooi, die toe is aan vervanging, tel. 0512 514328, www.defugelhelling.nl, hebben dit jaar vele scholeksters in gezeten. [email protected]. Foto’s: Hetty Sinnema
45. Aanverwante organisaties
Vogelopvangcentrum De Fûgelpits
vraag of wij de vogels wilden wassen en behandelen. De gemeente Deventer heeft alle kosten betaald van de opvang van de vogels. Na enige tijd van verzorging zijn alle vogels 20 maart weer teruggebracht naar Deventer. Deze vrijlating kon gecombineerd worden met de reeënvergadering van de Nederlandse reeën- opvangcentra Nederland in Ede. Professionalisering van olieslachtofferopvang 2009 was een jaar van verdere professionalisering Druk met ‘het geel’ op het gebied van olieslachtofferopvang. Op 23 en In het voorjaar hadden wij het druk met jonge vogels 24 oktober zijn wij op cursus geweest bij Ecomare grootbrengen die door allerlei omstandigheden ou- hoe gezamenlijk te handelen bij een olieramp in sa- derloos zijn geworden. Daarnaast kregen wij extra menwerking met Rijkswaterstaat. Na de cursus is aanvoer van vogels door de ziekte het geel. Vanuit elk kustasiel bevoegd om vrijwilligers op te leiden. In Duitsland kwam de besmetting ook naar Nederland. de toekomst werken de Kustasielen en Rijkswater- Helaas is het geel niet te behandelen en is er geen staat samen met gecertificeerde vrijwilligers bij een andere optie dan een injectie en de besmette vogels olieramp. Deze maatregel heeft men moeten uit hun lijden te verlossen. nemen om de vrijwilligers bescherming te kunnen geven die nodig is bij Het geel is een wratachtige ge- gevaarlijke chemische stoffen. zwellen in krop en luchtwe- Op 21 en 28 november gen. Langzaam groeit de heeft De Fûgelpits haar hele keel dicht en kan de eigen vrijwilligers opge- vogel niet meer eten. leid zodat er, wanneer Vaak komt deze ziekte zich een olieramp zou voor bij duiven maar voordoen, alleen nu waren merels, nog met gecerti- vinken en andere ficeerde mensen kleine vogelsoor- wordt gewerkt. ten besmet. De Dit jaar (2010) ziekte kan alleen worden in de van vogel naar vo- maand septem- gel worden over- ber opnieuw cur- gebracht, dit ge- sussen gegeven beurt tijdens het om nieuwe mensen voeden van de jon- op te leiden. Sep- ge vogels of tijdens tember is meestal het ‘snavelen’. een maand dat het erg De zomer was druk rustig is met het aanbod met zwaluwen en geluk- van vogels en is er even kig vrij rustig met botulis- tijd voor andere dingen. me patiënten.
De aanvoer van olieslachtoffers De herfst was rustig met gewon- (onder de vogels) viel qua aantallen erg de of zieke vogels. In het najaar hadden mee in 2009. Totaal 81 exemplaren, waarvan 16 wij wat meer drukte met verzwakte buizerds. In de vogels olieslachtoffer waren geworden in de stad maand december werd het weer wat drukker, maar Deventer. Twee jerrycans met olie waren gedumpt voor onze begrippen rustig. op de walkant van een stadsvijver waarna jongelui Totaal werden het afgelopen jaar 846 vogels binnen- uit de stad olie in een wak van een stadsvijver lieten gebr ach t. Ruim de hel f t (473 s t uk s) kon ge zond en wel lopen. Wij werden gebeld door de gemeente met de weer uitvliegen. 17 Reeën werden gebracht waarvan
46. Aanverwante organisaties
wij 6 weer vrij konden laten. Daarnaast kregen wij nog 23 egels waarvan 18 weer werden uitgezet.
Tot slot Naast de vogels en dieren kregen wij veel bezoekers, schoolklassen, verenigingen e.d. Er was 2009 veel vraag om stage te mogen lopen bij de Fûgelpits. Helaas hebben wij niet iedereen kunnen aan- nemen omdat er hulp voldoende aan- wezig was.
Beste vogelbeschermers, graag wil- len wij (bestuur en beheer) u heel hartelijk danken voor de steun die wij van u mochten ontvangen in het jaar 2009 op wat voor manier ook. Graag wens ik u bij dezen een heel goed, gezond en vogelrijk 2010.
Gaatske Wiersma-Visser (Vogelopvangcentrum De Fûgelpits Mosselbankweg 1, 9142 VJ Moddergat, tel: 0519-321591)
473 vogels, waaronder ook brandganzen Ook reeën worden opgevangen. konden in 2009 gezond en wel weer uitvliegen.
47. Aanverwante organisaties
Sectie Weidevogelbeheer Vanellus vanellus van SBNL De Sectie Weidevogelbeheer Vanellus vanellus van SBNL doet met onderstaande overzichten verslag van haar nazorg in 2009.
Kievit Resultaten 2009
Grutto Resultaten 2009
48. Aanverwante organisaties
Scholekster Resultaten 2009
Tureluur Resultaten 2009
Predatie Totaal Kievit 1539 Grutto 125 Scholekster 93 Tureluur 51 49. FinanciËle zaken
Toelichting op de jaarrekening over het boekjaar 2009 van 1 november 2008 t/m 31 oktober 2009
Het resultaat Voor de BFVW was het financieel een goed jaar met een positief saldo van 15.684 euro. Maar als we in de toekomst proberen te zien dan geeft de ledenafname bij de locale wachten reden tot zorg. Zowel het totaal aantal leden als het aantal actieve nazorgers loopt achteruit. Om die reden zullen we er alles aan moeten doen om de jeugd te betrekken bij het veldwerk. Voor Vanellus was het jaar qua resultaat niet zo goed want het boekjaar sloot met een negatief saldo van 6900 euro. Wel kan gezegd worden dat met veel vrijwilligers een mooi blad in kleur wordt uitgegeven. Het aantal abonnementen loopt gestaag terug.
Baten en Lasten Een grote opbrengst is de afdracht van de locale wachten. Sinds we de afspraak hebben gemaakt dat de afdracht in juni binnen moet zijn is het aantal te laat betalende locale wachten erg afgenomen. Een grote niet voorziene onkostenpost is de advocaat die ons bij staat in de rechtzaken die de Faunabescherming blijft aanspannen. Doordat op enig moment in dit boekjaar op de nieuwe huisstijl is overgegaan is meer voor drukwerk uitgegeven dan begroot. Bij Vanellus, ons bondsblad, is een jubileumnummer verschenen. Deze uitgave is in een grote oplage verschenen en ook aan alle nazorgers en vogeltellers van broedzorg toegezonden. Dit was een éénmalige grote kostenpost. Ook het onderzoek naar de kievitenpopulatie heeft dit jaar veel gekost.
De begroting De begroting is taakstellend en zal goed bewaakt moeten worden omdat we anders in de rode cijfers komen. Een bijzonder aandachtspunt zijn de advertenties in Vanellus. Hier zal nog hard aan gewerkt moeten worden om de begroting te halen.
Drachten, januari 2010
Eltjo J. van Marum, penningmeester BFVW
Bijdrage beeld Anita Andriesen Vele vogelwachten hebben al een bijdrage geleverd voor het beeld ter nagedachtenis aan Anita Andriesen. Omdat er nog steeds bedragen binnenkomen, zal in het jaarverslag van 2010 een compleet overzicht worden opgenomen van alle vogelwachten die hebben bijgedragen.
50. FinanciËle zaken
Samenstellingsverklaring
Ingevolge uw opdracht hebben wij de jaarrekening over 2008/2009 over de periode 1 november 2008 tot en met 31 oktober 2009 van de Bond van Friese Vogelbeschermingswachten te Leeuwarden beoordeeld. De jaarrekening is opgesteld onder uw verantwoordelijkheid. Het is onze verantwoordelijkheid een samenstellingsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.
De staat van baten en lasten sluit met een positief exploitatiesaldo van € 8.781. Dit bedrag is samengesteld uit een positief exploitatiesaldo van € 15.684 voor de Bond van Friese Vogel beschermingswachten en een nadelig exploitatiesaldo van € 6.903 voor Vanellus. De balans per 31 oktober 2009 sluit met een totaaltelling van € 256.1526.
Onze werkzaamheden bestonden, overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot samenstellingsopdrachten, in hoofdzaak uit het inwinnen van inlichtingen bij functionarissen van uw bond en het uitvoeren van cijferanalyses met betrekking tot de financiële gegevens. Door de aard en omvang van onze werkzaamheden kunnen deze slechts resulteren in een beperkte mate van zekerheid omtrent de getrouwheid van de jaarrekening.
Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de jaarrekening, volgens in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving, geen getrouw beeld geeft.
We vertrouwen erop u hiermee van dienst te zijn geweest.
Hoogachtend,
T.J. Wiersma Accountant-Administratieconsulent GIBO Accountants en Adviseurs
51. FinanciËle zaken
Balans BFVW 2009 A C T I V A Per 31 oktober 2009 Per 31 oktober 2008 Vaste activa Kantoorinventaris Propagandadienst 5.888 1.226 Bondsblad Vanellus Commissie Broedzorg 85 783 5.973 2.009
Vlottende activa Voorraden 12.801 9.873 Vorderingen: - Rente 2.581 3.391 - Afdracht vogelwachten 7.835 3.615 - Abonnementen Vanellus 22.874 840 - Overige 90.416 136.507 90.000 107.719
Liquide middelen Bij RABO-BANK: - Rek. crt Drachten 54.844 16.442 4.730 - Rendem.rek. 133 354 51.251 104.514 - 67.693 109.244
Bij FRIESLAND BANK: - Profijtplusrek. 42 997 33 33 - Rek.crt. Vanellus 00 630 5.445 5.454 - Termijndeposito 14 795 25.885 25.010 - Termijndeposito 83 457 12.469 43.832 12.059 42.556
Bij POSTBANK: - Rek.crt. BFVW 800395 1.198 809 - Rek.crt. Vanellus 966255 101 23.767 - Kapitaalrekening 966255 - Steunf. Weidevgls 323530 - Rentemeerrekening 15 - Kapitaalrekening 323530 1.314 24.576
KAS: - Penningmeester 737 378 - Tuinstra 93 833 521 899
256.152 287.0 03
52. FinanciËle zaken
Balans BFVW 2009 P A S S I V A Per 31 oktober 2009 Per 31 oktober 2008
EIGEN VERMOGEN
B F V W Algemene reserve 131.802 122.653 Exploitatiesaldo 15.684 9.194 147. 4 8 6 131.847
VANELLUS Algemene reserve 37.590 38.983 Exploitatiesaldo -6.903 33.752 -1.393 37.590
FONDSEN Broekman legaat 25.492 25.492 Voorziening Vogelbescherming 19.800 2 5 . 0 0 0 Voorziening Productplan 20.000
45.292 70.492
Kortlopende schulden Nog te betalen en vooruit ontvangen 29.622 47.074
256.152 287.003
53. FinanciËle zaken
Exploitatierekening bondsorgaan VANELLUS over 2009 en begroting 2010 Rekening Begroting Rekening Begroting 2009 2009 2008 2010
B A T E N
Abonnementen 23.271 27.000 26.208 24.000 Advertenties 1.100 3.000 3.825 3.000 Rente 1.434 1.250 1.253 1.450 Donaties 4.050 0 358
29.855 31.250 31.64 4 28.450
L A S T E N
Uitgiftekosten - het drukken van Vanellus 28.102 27.000 28.592 25.000 - porti- en verzendkosten - Administratiesysteem 3.065 2.200 - uitvoeringskosten 3.205 2.000 1.938 1.000 - kosten betalingsverkeer 119 225 225 125 - telefoonkosten
Overige kosten - overige kosten 24 - contributies/abonnementen 215 100 89 200 - reiskosten 118 750 668 150 - accountantskosten 1.810 1.000 1.525 1.750
36.758 31.075 33.037 30.425
Totaal aan baten 29.855 31.250 31.64 4 28.450 Totaal aan lasten 36.758 31.075 33.037 30.425
EXPLOITATIE -6.903 175 -1.393 -1.975
54. FinanciËle zaken
Staat van baten en lasten BFVW 2009 en begroting 2010 Rekening Begroting Rekening Begroting B A T E N 2009 2009 2008 2010
Afdracht wachten 58.639 61.000 à € 2,50 61.228 59.000 Afdracht oude jaren 1.990 -6.274
Koekaktie 336 0 400 0
Inlegvellen 26.989 16.000 à € 2,70 16.717 26.000 bruto. Rente banken 3.271 3.000 3.421 3.000
Giften & overige baten 1.12 8 1768 Projecten 5.000 Bijdrage beeld A.Andriesen 2.045
Subsidies 129.401 102.500 99.276 95.000 (incl. Vogelbescherming Nederland)
223.799 282.500 176.536 188.000
Rekening Begroting Rekening Begroting L A S T E N 2009 2009 2008 2010 BESTUURSKOSTEN . Uitvoeringskosten 7.031 5.000 7.408 7.000 - Kosten Bondsbureau 63.675 75.000 6 8 .16 7 63.500 - SMS systeem gevonden 23.086 7. 4 8 2 11.000 kievitseieren . Vergaderkosten, e.d. 5.797 5.000 4.960 6.000
. Reiskosten 2.904 4.000 3.899 3.000
. Tel. / fax 2.569 1.500 1.207 2.500 . Drukwerk 11.219 4.000 3.691 5.000 . Kantoorkosten 1.086 2.000 1.773 1.000 . Automatisering 2.381 1.500 115 1.500 . Representatie 1.320 2.000 1.669 1.500 . Afschrijving inventaris 1.873 1.500 1.361 1.800 . Nieuw beleid 2.138 5.000 100 2.000 . Website 1.794 3.000 6.428 2.000
126.893 109.500 108.260 107.300
55. FinanciËle zaken
Staat van baten en lasten BFVW 2009 en begroting 2010 (vervolg) Rekening Begroting Rekening Begroting LASTEN 2009 2009 2008 2010 ALGEMENE KOSTEN . Jaarverslag 5.337 4.000 4.395 5.500 . Verzekeringen 2.233 2.200 2.230 2.200 . Abonn./lidmaatsch./donaties 824 800 838 800 . Kosten betalingsverkeer 178 200 120 200 . Accountantskosten 4.367 3.000 3.021 3.500 . Kosten Jubileum 0 14.731 0 . Beeld A. Andriesen 9.813 0 . Juridische kosten 14.840 15.000 3 7.5 9 2 10.550 25.335 27.200
COMMISSIES & WERKGROEPEN . Nazorg 3.885 6.000 1.420 9.000 . Broedzorg . Algemeen 7.436 6.000 6.372 2.200 . Reservering v. Nestkastproject 2.000 - 2.000 . Project Blaustirns 1.583 12.500 1.091 1.100 . Project Patrijs/Vogels aan huis 8.605 2.500 2.150 8.500 . Educatie 2.732 4.000 2.631 9.500 . PR . Public Relations 12.912 13.000 10.375 11.100 . Reservering v. nieuwe stand 3.000 - 5.000 Vogelmeldingsdienst 0 . Ras-project 1 5 3 300 19 200 . Wilsters 1.116 1.200 1.070 1.200 . Kerkuilen 3.308 6.000 5.571 6.000 41.730 56.500 30.699 55.800 BIJDRAGEN & BIJZONDERE PROJECTEN: . Fryske Plattelâns Aliantie (FPA) 750 750 750 750 . Vogelasiels Ureterp en Anjum 1.150 1.150 1.150 1.150 . Ooievaarsdorpen (3x) . Jubileumfonds Vogelwachten 1.000 695 500 . Diverse projecten Vogelwachten 2.000 270 500 . Bijdragen in projecten van anderen 3.000 183 1.000 1.900 7.900 3.048 3.900
208.132 181.450 167.342 194.200
Rekening Begroting Rekening Begroting RESULTAAT 2009 2009 2008 2010 Totaal baten 223.799 182.500 176.536 188.000
Totaal lasten 2 0 8 .115 181.450 167.342 194.200
EXPLOITATIESALDO 15.684 1.050 9.194 -6.200
56. namen en adressen
Vogelwachten functie 1 VW. Akkerwoude Pe. J. POSTMA Haeijehoek 18 9108 MR Broeksterwoude 0511-422183
1 VW. Akkerwoude Se. S. ALKEMA Doniaweg 27 9104 GG Damwoude 0511-425095
1 VW. Akkerwoude Vo. Tj. WIERSMA Conr.Veenlandstraat 45 9104 BM Damwoude
2 VW. Akkrum Pe. A.H. VISSER Krompaed 2 8491 EZ Akkrum 0566-652086
2 VW. Akkrum Se. T.P. DE VRIES It Swee 23 8494 PB Nes 0566-650306
2 VW. Akkrum Vo. S. MIEDEMA Sijthuisterfjild 2 8468 ML Haskerdijken 0566-652053
3 VW. Ameland (Hollum/Ballum) Pe. G . RUYGH Pietjemiedeweg 1a 9162 EH Ballum-Ameland 0519-554221
3 VW. Ameland (Hollum/Ballum) Se. E. SMIT Brakspolle 6 9161 DW Hollum-Ameland 0519-554819
3 VW. Ameland (Hollum/Ballum) Vo. IJ. BRIJKER Kekelburen 13 9161 DS Hollum-Ameland 0519-554397
4 VW. Ameland (Nes- Buren) Pe. P.J. BROUWER Hoofdweg 10 9164 KL Buren-Ameland 0519-542581
4 VW. Ameland (Nes- Buren) Se. L. KIEWIED Van der Stratenweg 18 9163 HT Nes-Ameland 0519-542930
4 VW. Ameland (Nes- Buren) Vo. G.A. BROUWER Obbe Edskesstraat 6 9163 JG Nes-Ameland
5 VW. Anjum Pe. J. BIJL Schildhoek 11 9976 VW Lauwersoog 0519-349902
5 VW. Anjum Se. S . ZIJLSTRA Burmaniastrjitte 5 9133 MV Anjum 0519-321794
5 VW. Anjum Vo. T. VISSER Stiemsterwei 24 9133 NS Anjum 0519-321420
6 VW. Arum Pe. M. DOUNA Pôlle 60 8822 VG Arum 0517-641675
6 VW. Arum Se. J. DE BOER Skoalsingel 22 8822 VJ Arum 0517-641717
6 VW. Arum Vo. M. DOUNA Pôlle 60 8822 VG Arum 0517-641675
7 VW. Augustinusga/Surhuizum Pe. T. HANSMA Langpaed 4 9283 TD Surhuizum 0512-352493
7 VW. Augustinusga/Surhuizum Se. T. HANSMA Langpaed 4 9283 TD Surhuizum 0512-352493
7 VW. Augustinusga/Surhuizum Vo. H . HOEKSMA Kruswei 30 9281 KL Harkema 0512-352655
8 VW. Bakhuizen Pe. l. OZINGA Hollewei 8 8574 TH Bakhuizen 0514-582105
8 VW. Bakhuizen Se. J. MELCHERS Skuniadijk 13 8574 TR Bakhuizen 0514-582090
8 VW. Bakhuizen Vo. E . BOSMA Middenpad 3 8574 SH Bakhuizen 0514-581960
9 VW. Balk en omstreken Pe. A. OVERDIJK De Weind 7 8561 JA Balk 0514-604891
9 VW. Balk en omstreken Se. Mevr.T. SMIT-WASSENAAR Lorbuorren 3 8571 MT Harich 0514-603918
9 VW. Balk en omstreken Vo. W.S. DE BOER Welgelegen 13 8571 RG Harich 0514-605531
10 VW. Beetgum/Beetgumermolen Pe. R. BUURSEMA Langestraat 62 9045 PD Beetgumermolen 058-2531591
10 VW. Beetgum/Beetgumermolen Se. O. BAARDA Hilligekamp 24 9044 MV Beetgum 058-2531784
10 VW. Beetgum/Beetgumermolen Vo. D. WYNIA It String 43 9045 RE Beetgumermolen 058-2531920
11 VW. Bergum Pe. J. WIEGERSMA Hillemaweg 51 9251 KC Bergum 0511-463446
11 VW. Bergum Se. I HOLWERDA Menno van Coehoornweg 2 9251 LV Bergum 0511-462925
11 VW. Bergum Vo. A. KLAVER Pater Doesburgleane 19 9251 PK Burgum 0511-462564
12 VW. Berlikum Pe. P . HAARSMA W. Koningstraat 22 8851 GT Tzummarum 0518-481770
12 VW. Berlikum Se. J. METZLAR Twibak 2 9041 ES Berlikum 0518-462353
12 VW. Berlikum Vo. F.. SIEGERSMA Kwekerijleane 9 9041 ER Berlikum 0518-461793
13 VW. Birdaard Pe. W. NOORDSTRA Hoofdweg 118 9112 HB Burdaard
13 VW. Birdaard Se. J. LUDEMA Dokkumerstraatweg 12 9112 GT Burdaard 0519-332785
13 VW. Birdaard Vo. J. LUDEMA Dokkumerstraatweg 12 9112 GT Burdaard 0519-332785
14 VW. Boksum en omkriten Pe. Th. HOFMAN Pypsterhof 24 9033 XM Deinum 058-2541953
57. namen en adressen
Vogelwachten functie
14 VW. Boksum en omkriten Se. S. TILMA Tiltsjedyk 2 9031 XL Boksum 058-2541960
14 VW. Boksum en omkriten Vo. J. WIJNSMA Muontsehiem 19 9031 XD Boksum 058-2541815
15 VW. Bolsward Pe. D.H. KUPERUS Snekerstraat 79 8701 XC Bolsward 0515-577441
15 VW. Bolsward Se. A . VAN LINGEN De Kuper 15 9005 RP Wergea 058-2551736
15 VW. Bolsward Vo. J . D . KIENSTRA De Kamp 1 8749 GL Pingjum 06-50623445
16 VW. Boyl Pe. K. DE VRIES Kerkweg 30 8392 NP Boyl 0561-421713
16 VW. Boyl Se. Y . EDEMA Boylerweg 167 8392 NG Boyl 0561-421890
16 VW. Boyl Vo. B . NIJSINGH Boylerweg 15 8392 NA Boyl 0561-421536
17 VW. Bozum Pe. A. LAND Tjerkebourren 12 8635 MC Boazum 0515-521661
17 VW. Bozum Se. J.J.C. DE VRIES Tjerkebourren 10 8635 MC Boazum 06-42712863
17 VW. Bozum Vo. F. DE BOER Yndyk 5 8635 VD Boazum 0515-521575
18 VW. Brantgum Pe. T. DAMMERS Tjessenweg 5 9152 BD Waaxens
18 VW. Brantgum Se. H. ROTTEVEEL De Terp 4 9154 BC Foudgum 0519-295891
18 VW. Brantgum Vo. L . STELLEMA Stemhuisstraat 14 9153 BH Brantgum 0519-561691
19 VW. Buitenpost Pe. J. WAGENAAR De Schepperstr. 67 9285 PJ Buitenpost 0511-543192
19 VW. Buitenpost Se. J. ROSKAMMER Ruiterstraat 22 9285 RX Buitenpost 0511-542701
19 VW. Buitenpost Vo. J.A. WAGENAAR Egypte 5 9285 MX Buitenpost
20 VW. De Blesse c.a. Pe. L . DOUMA Erica 13 8471 WL Wolvega 0561-612788
20 VW. De Blesse c.a. Se. P . DEKKER Domeinenweg 8 8396 LM Peperga 0561-441545
20 VW. De Blesse c.a. Vo. U . JELLEMA Pepergaweg 72 8395 PE Steggerda 0561-441478
21 VW. De Fjouwer Doarpen" Itens Pe. M.B. POELSMA Buorren 19 8642 WG Lutkewierum 06-23677282
21 VW. De Fjouwer Doarpen" Itens Se. S. EEKMA Buorren 48 8641 WX Rien 0515-521820
21 VW. De Fjouwer Doarpen" Itens Vo. G . KOLDIJK Hearedyk 19 8735 HN Itens 0515-332985
22 VW. De Wilgen/Smalle Ee Pe. D. PESTMAN Drachtster Heawei 30 9213 VE De Wilgen 0512-522415
22 VW. De Wilgen/Smalle Ee Se. W. TERPSTRA Slinge 35 9204 KK Drachten 0512-521562
22 VW. De Wilgen/Smalle Ee Vo. G. KOOI Drachtster Heawei 98 9213 VJ De Wilgen 0512-517487
23 VW. Dokkum Pe. J. DIJKSTRA Leide 5 9103 PC Dokkum 0519-220552
23 VW. Dokkum Se. B . VAN DER MEULEN Papiermûne 4 9102 EN Dokkum 0519-220520
23 VW. Dokkum Vo. Y. DE JONG Woudhorne 51 9101 NS Dokkum
24 VW. Doniawerstal Pe. M.J. LEENSTRA Noed 13a 8521 NR St. Nicolaasga 0513-431034
24 VW. Doniawerstal Se. G. SPEERSTRA Hollandiastraat 72 8517 HH Scharsterbrug 0513-415070
24 VW. Doniawerstal Vo. H . P . DE VRIES Lemmerweg 4 8521 JN St. Nicolaasga 0513-431182
25 VW. Donkerbroek Pe. W . MEYERHOF Herenweg 63 8435 WP Donkerbroek 0516-491717
25 VW. Donkerbroek Se. H. DE BOER De Helling 42 8401 TW Gorredijk 0513-436575
25 VW. Donkerbroek Vo. M e v r . I . RUESSINK-DE JONG Veerhuisweg 46 8435 SC Donkerbroek 0516-491578
26 V W . D r a c h t e n / B e e t s t e r z w a a g Pe. A. KOETS Slinge 20 9204 KL Drachten 0512-519259
26 V W . D r a c h t e n . B e e t s t e r z w a a g Se. A. KERKSTRA Foswerd 104 9202 BB Drachten 0512-515560
26 V W . D r a c h t e n / B e e t s t e r z w a a g Vo. B. BOSMA De Kampen 2 9244 BJ Beetsterzwaag 0512-381837
27 V W. Drachtstercompagnie Pe. H . AARDEMA Fallaatswei 3 9222 NL D r a c h t s t e r c o m p a g n i e 0512-341508
27 V W. Drachtstercompagnie Se. T. PLANTINGA Tsjerkebuorren 37 9222 NW Drachtstercompagnie 0512-302543
58. namen en adressen
Vogelwachten functie
27 V W. Drachtstercompagnie Vo. H . R . BIJMA De Goudbergh 2 9222 LL Drachtstercompagnie 0512-341543
28 V W. D r i e s u m / W o u t e r s w o u d e Pe. P. ZWAAGSTRA V. Sytzamaweg 20 9114 RW Driesum 0511-424654
28 V W. D r i e s u m / W o u t e r s w o u d e Se. E . HOLWERDA Dammelaan 3 9104 GS Damwoude 0511-423737
28 V W. D r i e s u m / W o u t e r s w o u d e Vo. R. BOSGRAAF Hoofdweg 54 9104 BH Damwoude 0511-425106
29 VW. Drogeham Pe. W. REITSMA Sankop 23 9289 JV Drogeham 0515-330919
29 VW. Drogeham Se. W. BOONSTRA Skoalikkers 11 A 9284 TS Augustinusga 0512-352199
29 VW. Drogeham Vo. S. BIJMA De Ikkers 8 9289 KV Drogeham 0512-331244
30 VW. Dronrijp Pe. L. VELTMAN Puoldijk 62 9035 VC Dronrijp 0517-231638
30 VW. Dronrijp Se. T h . JELLEMA Strjitwei 5 9035 VM Dronrijp 0517-232438
30 VW. Dronrijp Vo. Joh. R. VAN DER MEER 't Heech 44 A 9035 AE Dronrijp 0517-231641
31 VW. Easterein Pe. G. BAKKER Wynserdyk 18-20 8734 GG Easterein 0515-332919
31 VW. Easterein Se. H. KOOISTRA Singel 9 8734 HP Easterein 0515-331560
31 VW. Easterein Vo. J.R. BLANKSMA Foarbuorren 17 8734 HD Easterein 06-53803817
32 VW. Eestrum Pe. J.F. ZIJLSTRA Buorrefinnewei 14 9258 CM Jistrum 0512-471510
32 VW. Eestrum Se. J . HANSMA Buurtlaan 15 9258 CK Jistrum 0512-471314
32 VW. Eestrum Vo. J. KROL Schoolstraat 25 9258 CE Jistrum 0512-471541
33 VW. Engwierum Pe. P. VEENDORP de Kampen 12 9132 LV Engwierum 0511-408052
33 VW. Engwierum Se. E. IDSARDIE Stienfeksterwei 7 9131 KK Ee 06-55966598
33 VW. Engwierum Vo. R. VINK Mounebuorren 2a 9132 EH Engwierum 0511-408531
34 VW. Feankleaster e.o. Pe. S. SCHOTANUS JR Foarwei 103 9298 JE Kollumerzwaag 0511-441656
34 VW. Feankleaster e.o. Se. L. POSTMA Ds.Griffijnstrjitte 1 9298 KB Kollumerzwaag 0511-442424
34 VW. Feankleaster e.o. Vo. H . BAKKER Boppelannen 11 9286 GE Twijzel 0511-443186
35 VW. Ferwerd Pe. Y. VISSER Marrumerweg 9 9172 PN Ferwerd 0518-411388
35 VW. Ferwerd Se. J. ELKEMA Voorstraat 33 9171 LT Blije 0519-561635
35 VW. Ferwerd Vo. Gj. DE GROOT Miedwei 11 9151 AH Holwerd 0519-561784
36 VW. Franeker Pe. A . L . DE WITTE Schouw 2 8802 NZ Franeker 0517-393351
36 VW. Franeker Se. I. SCHRAM De Buffer 3 8851 GR Tzummarum 0518-481069
36 VW. Franeker Vo. R. KEIZER Prof. Venemastraat 1 8801 DV Franeker 0517-393559
37 VW. Gaastmeer Pe. D. FLAPPER J.J.Hofstrjitte 29 8611 JT Gaastmeer 0515-469438
37 VW. Gaastmeer Se. P. VISSER Munkedyk 1 8611 JP Gaastmeer 0515-469568
37 VW. Gaastmeer Vo. W. LEENSTRA Hellingpaed 12 8611 JR Gaastmeer 0515-469441
38 VW. Garyp Pe. S . E . RIEMERSMA Gravinneloane 2 9263 TA Garyp 0511-521306
38 VW. Garyp Se. J. DE GRAAF Greate Buorren 4 9263 PM Garyp 0511-521505
38 VW. Garyp Vo. J. ZUIDERVELD Ljippenstal 44 9263 RK Garyp 0511-521862
39 V W. Ger kesk loost er/ S t r oobos Pe. E. NICOLAI Klaarkamp 12 9873 RH Gerkesklooster 0512-352156
39 V W. Ger kesk loost er/ S t r oobos Se. M. PLANTINGA De Lauwers 33 9873 RV Gerkesklooster 0512-352723
39 V W. Ger kesk loost er/ S t r oobos Vo. K. SPRIENSMA Spriensma's Reed 9873 TE Gerkesklooster 0512-351403
40 VW. 'De Trije Doarpkes' Pe. U. BRINK Fjildwei 36 8542 AD Terkaple 0566-689315
40 VW. 'De Trije Doarpkes' Se. S. BRINK Bourren 38 8542 AB Terkaple 0566-688552
40 VW. 'De Trije Doarpkes' Vo. J. V. D. MEER Buorren 66 8542 AC Terkaple 0566-689380
59. namen en adressen
Vogelwachten functie
41 VW. Gorredijk Pe. J. SIJBRANDIJ Schoolstraat 53 8401 CV Gorredijk
41 VW. Gorredijk Se. J . KEUNING Dollard 184 9204 CV Drachten 0512-540615
41 VW. Gorredijk Vo. J. DE VOS Kuiperij 87 8401 VP Gorredijk 0513-463073
42 VW. Grouw Pe. W. HOOGHIEMSTER P.J.Troelstrawei 41 9001 CT Grou 0566-622360
42 VW. Grouw Se. D. JONKER Drachtsterweg 12 9001 BE Grou 0566-623824
42 VW. Grouw Vo. W. HOOGHIEMSTER P.J.Troelstrawei 41 9001 CT Grou 0566-622360
43 VW. Hallum/Marrum Pe. A. SCHUILING Westernijkerk 12 9073 TS Marrum 0518-413234
43 VW. Hallum/Marrum Se. B. GREYDANUS Stasjonwei 6 9073 GJ Marrum 0518-412313
43 VW. Hallum/Marrum Vo. M. DE VRIES Rondweg 1 9074 TJ Hallum 0518-431941
44 VW. Hantum Pe. J.G. SIETSMA Fenneweg 27 9146 CE Hantemeruitburen 0519-241397
44 VW. Hantum Se. H. TJEPKEMA Smidstraat 12 9147 BK Hantum 0519-571540
44 VW. Hantum Vo. Tj, P. HIJLKEMA Stationsweg 2 9147 CM Hantum 0519-571904
45 VW. Harlingen Pe. W. DE JONG Harlingerweg 20 8821 LC Kimswerd 0517-641681
45 VW. Harlingen Se. R. VISSER F. Poststraat 25 8872 NZ Midlum 0517-417128
45 VW. Harlingen Vo. H. BOON De Tureluur 16 8862 LD Harlingen 0517-419263
46 VW. Haskerdyken Pe. A. WESTRA Konvintspaad 13 8468 BL Haskerdyken 0513-671325
46 VW. Haskerdyken Se. IJ. PEANSTRA Rijksstraatweg 54 8468 ME Haskerdyken 0519-671622
46 VW. Haskerdyken Vo. G . OTTER Konvintspaad 5 8468 BL Haskerdyken 0513-671467
47 VW. Heeg Pe. C . PISO Harinxmastrjitte 22 8621 BL Heeg 0515-442202
47 VW. Heeg Se. B . ZIJLSTRA Helling 8 8621 CP Heeg
47 VW. Heeg Vo. E. TERPSTRA Helling 64 8621 CP Heeg 0515-442397
48 VW. Heerenveen Pe. H. MULDER Badweg 59 8442 AE Heerenveen 0513-628213
48 VW. Heerenveen Se. W . PLANTINGA Joris I. Veld State 113 8442 PJ Heerenveen 0513-633952
48 VW. Heerenveen Vo. J. VAN AALSUM Woudsterweg 36 8448 HB Heerenveen 0513-688203
49 VW. Het Oud Bildt Pe. R. FOPMA H.Buwaldastraat 13 9076 HB St. Annaparochie 0518-401102
49 VW. Het Oud Bildt Se. D . LAUTENBAG Buorren 32 9041 BB Berlikum 06-27133380
49 VW. Het Oud Bildt Vo. B. TUINHOF Netarisappel 18 9076 LB St. Annaparochie 0518-402718
50 VW. Holwerd e.o. Pe. H. BOLTJES Stationsweg 8 9151 JN Holwerd 0519-561721
50 VW. Holwerd e.o. Se. H. BOLTJES Stationsweg 8 9151 JN Holwerd 0519-561721
50 VW. Holwerd e.o. Vo. H . V.D. BOS Stationsweg 18 9151 JN Holwerd 0519-562126
51 VW. Jutryp/Hommerts Pe. W. LEISTRA Piekezijlstraat 1 8608 CM Sneek 0515-413930
51 VW. Jutryp/Hommerts Se. Mevr.P. BREKEVELD-SILVIUS Riperwei 52 8623 XN Jutrijp 0515-442517
51 VW. Jutryp/Hommerts Vo. O. BETHLEHEM Zilverschoon 6 8607 GA Sneek 0515-412206
52 VW. Hurdegaryp Pe. W. POELSTRA Jintewarren 11 9254 GA Hurdegarijp 0511-476711
52 VW. Hurdegaryp Se. Mevr.W. DIJKEMA-LINDEBOOM Jintewarren 21 9254 GA Hurdegarijp 0511-475153
52 VW. Hurdegaryp Vo. B . GRAANSMA Rijksstraatweg 114 9254 DL Hurdegarijp 0511-472890
53 VW. Idaarderadeel Nrd.(Warga e.o.) Pe. A. ZWART De Turfskipper 24 9005 RH Wergea 058-2552408
53 VW. Idaarderadeel Nrd.(Warga e.o.) Se. J . DE BOER De Marren 45 9005 NS Wergea 058-2552329
53 VW. Idaarderadeel Nrd.(Warga e.o.) Vo. F . DE BRUIN Leechlan 40 9003 XX Warten 058-2551407
54 VW. IJlst en Oosthem Pe. W. SPOELSTRA Geeuwkade 5 8651 AA IJlst 0515-531422
60. namen en adressen
Vogelwachten functie
54 VW. IJlst en Oosthem Se. J. FRANKENA De Sylroede 22 8615LC Blauwhuis 0515-579486
54 VW. IJlst en Oosthem Vo. S. FEENSTRA Rige 14 8617 LA Abbega 0515-569637
55 VW. Irnsum. Pe. A.W. NIEMARKT Terp 1 9011VW Jirnsum 0566-601130
55 VW. Irnsum Se. S.P. VISSER De Terp 37 9011 VX Jirnsum 0566-841444
55 VW. Irnsum Vo. J. MEIJER Dekamastraat 54 9011 WG Jirnsum 0566-601282
56 VW. Jelsum e.o. Pe. K. BRAAKSMA Giele Anemoanstrjitte 9056 PS Cornjum 06-52431288
56 VW. Jelsum e.o. Se. A. KEMKER Dekemawei 10 9057 LC Jelsum 058-2800331
56 VW. Jelsum e.o. Vo. R. KEMKER Dekemawei 8 9057 LC Jelsum 058-2800331
57 VW. Joure Pe. T . ALTENBURG Blaauwhoflaan 59 8501 EJ Joure 0513-417484
57 VW. Joure Se. J . DE GRIJS It Sud 19e 8512 AJ. Broek (bij Joure) 0513-413042
57 VW. Joure Vo. K . SCHIERE Warring 75. 8502 BB. Joure. 0513-413456
58 VW. Jubbega e.o. Pe. P . M . VAN HUIZEN P.W. Janssenweg 95. 8411 XT. Jubbega. 0516-462036
58 VW. Jubbega e.o. Se. H . DE BOER Schoterlandseweg 101 8411 XZ Jubbega 0516-462709
58 VW. Jubbega e.o. Vo. S . BLOKSTRA. Bij de Leijwei 5. 8412 SW. Hoornsterzwaag 0516-462258
59 VW. Kollum Pe. R. DE VRIES Kalmoes 6 9291 JM Kollum 0511-452794
59 VW. Kollum Se. C. STERINGA V Broersmastraat 7 9291 CZ Kollum 0511-451380
59 VW. Kollum Vo. R WESTRA Tolhuis 25 9291 JZ Kollum 0511-453763
60 VW. Koudum/Hemelum Pe. B. DE JONG Heechhout 18 8723 ES Koudum 0514-522376
60 VW. Koudum/Hemelum Se. L.P. ZIJLSTRA Achter de Tuinen 9 8723 BV Koudum 0515-523909
60 VW. Koudum/Hemelum Vo. P. VENEMA Gerben Ypmastraat 46 8723 CR Koudum 0514-522164
61 V W. Langez waag / Lux woude Pe. J. NIJBOER Lytse Wyngaerden 27 8404 BM Langezwaag 0513-688582
61 V W. Langez waag / Lux woude Se. Y. BODZINGA De Weech 7 8405 GP Luxwoude 0513-529857
61 V W. Langez waag / Lux woude Vo. C. POST Hegedyk 150 8404 GE Langezwaag 0513-688072
62 VW. Leeuwarden e.o. Pe. Mevr. S. HOEKSTRA Tsjibbe Geertswei 36 8915 HM Leeuwarden 058-2129199
62 WV. Leeuwarden e.o. Se. D . VAN WIER Eise Eisingastrjitte 28 9035 BR Dronrijp 0517-231956
62 VW. Leeuwarden e.o. Vo. D . VAN WIER Eise Eisingastrjitte 28 9035 BR Dronrijp 0517-231956
63 VW. Lekkum/Miedum Pe. P. VERHAAG Stadhouderstate 16 8925 AE Leeuwarden 058-2661231
63 VW. Lekkum/Miedum Se. Mevr. W. VAN DER MEER-BIJL Miedwei 6 9081 AJ Lekkum 058-2661231
63 VW. Lekkum/Miedum Vo. J . WIND Wijns 45 9091 BE Wijns 058-2562104
64 VW. Lemmer Pe. A . GEERTSMA Orion 10 8531NC Lemmer 0514-562090
64 VW. Lemmer Se. R.F VEENENDAAL Wagenman 16 8531 MJ Lemmer 0514-561970
64 VW. Lemmer Vo. P. VAN FOEKEN Grote Beer 32 8531 MN Lemmer 0514-561595
65 VW. Lollum/ Waaxens Pe. A. DIJKSTRA Buorren 19 A 8845 SG Waaxens 0517-469125
65 VW. Lollum/ Waaxens Se. S. BIJMA Kerkstraat 6 8823 SK Lollum 0517-469272
65 VW. Lollum/ Waaxens Vo. A. DIJKSTRA Buorren 19 A 8845 SG Waaxens 0517-469125
66 VW. Makkum Pe. H. GENEE Bleekstraat 36B 8754 CL Makkum 0515-233938
66 VW. Makkum Se. J. GENEE Lieuwkemastraat 63 8754 BL Makkum 0515-232805
66 VW. Makkum Vo. J. GENEE Lieuwkemastraat 63 8754 BL Makkum 0515-232805
67 VW. Mantgum Pe. F. VELLINGA Pastorijfinne 20 9023 AL Jorwert 058-2519892
67 VW. Mantgum Se. E. VAN DER HEM Battenserreed 7 9023 AR Jorwert 058-2519681
61. namen en adressen
Vogelwachten functie
67 VW. Mantgum Vo. P. VAN DER ZEE Gibbeflecht 57 9022 AH Mantgum 058-2501402
68 VW. Marssum Pe. Sj. HOVENGA Dr. Poptastrjitte 7 9034 HG Marssum 058-2541225
68 VW. Marssum Se. Sj. HOVENGA Dr. Poptastrjitte 7 9034 HG Marssum 058-2541225
68 VW. Marssum Vo. M. HOVENGA Bitgumerdyk 37 9034 HG Marssum 058-2541567
69 VW. Menaldum/Slappeterp Pe. M. DIJKSTRA It War 7 9036 MK Menaldum 0518-451960
69 VW. Menaldum/Slappeterp Se. S. MUIZELAAR Sj.Helfrichstraat 9 8802 VC Frjentsjer 0517-234198
69 VW. Menaldum/Slappeterp Vo. J. BROUWER Graldasingel 1 9036 KC Menaldum 0518-450717
70 VW. Nijbeets/Veenhoop Pe. T . HOFSTRA Dorpsstraat 36 9245 HR Nijbeets 0512-461286
70 VW. Nijbeets/Veenhoop Se. A. HAMSTRA Blauwe Kampwei 13 9245 HN Nijbeets
70 VW. Nijbeets/Veenhoop Vo. L. SLAGER Van Edenstrjitte 17 9245 HL Nijbeets 0512-461768
71 VW. Noordbergum Pe. J . V.D. MEER Westersingel 5 9257 DP Noardburgum 0511-473358
71 VW. Noordbergum Se. B. ZWAAGSTRA S.K.Feitsmasraat 1 9257 VX Noardburgum 0511-474194
71 VW. Noordbergum Vo. J . VISSER Hanegraaffweg 23 9257 VT Noardburgum 0511-475623
72 VW. Olde- en Nijeberkoop Pe. G. BRANDSMA Oosterwoldseweg 31 8421 RR Oldeberkoop 0516-452550
72 VW. Olde- en Nijeberkoop Se. J. PIEKEBOER JR Grietmanstraat 73 8421 RG Oldeberkoop 06-21580226
72 VW. Olde- en Nijeberkoop Vo. J.R. VEENSTRA Koevorde 8 8446 NC Heerenveen 0513-623856
73 VW. Oldeboorn Pe. D. PLOEG Wjitteringswei 49 8495 JL Aldeboarn 0566-632016
73 VW. Oldeboorn Se. G. VAN NOREL Hooivaartsweg 9 A 8457 EE Gersloot 0566-631752
73 VW. Oldeboorn Vo. G. HOFSTRA Fjurlanswei 8 8495 NP Aldeboarn 0566-631722
74 VW. Oldeholtpade e.o. Pe. E. DEMMINK Jokweg 64 8394 VN De Hoeve 0561-432828
74 VW. Oldeholtpade e.o. Se. Mw M. NOORDMAN Slingerweg 17 8476 BA Ter Idzard 0561-688886
74 VW. Oldeholtpade e.o. Vo. Sj. BAKKER Van Lyclamastraat 16 8474 CR Oldeholtpade 0561-688702.
75 V W. O os t er meer (Eas t er mar) Pe. A. ATSMA Grote Hornstweg 16 9261 VW Eastermar 0512-471270
75 V W. O o s t e r m e e r ( E a s t e r m a r) Se. A . OOSTERDIJK Groeneweg 1 9261 XM Eastermar 0512-472236
75 V W. O o s t e r m e e r ( E a s t e r m a r) Vo. A. TIMMERMAN Saedwei 6 9261 XM Eastermar 0512-472015
76 VW. Oosterwierum Pe. W. TALSMA Doarpstrjitte 18 9021 CL Oosterwierum 06-11142767
76 VW. Oosterwierum Se. H. BOERSMA Hegedyk 5 8635 VB Bozum 058-2893009
76 VW. Oosterwierum Vo. J . STOELINGA Dorpsstraat 7 9021 CJ Oosterwierum 058-2502019
77 VW. Oosterwolde e.o. Pe. R. ZIJLSTRA Laak 47 8431 SC Oosterwolde
77 VW. Oosterwolde e.o. Vo. W. VAN VLIET Buterheideveld 31 8423 TB Makkinga 0516-441554
77 VW. Oosterwolde e.o. Se. B. MOES Westermaad 16 8431 TD Oosterwolde 0516-514631
78 VW. Oosterzee Pe. S . WITTEVEEN Landmansweg 7 8536 TB Oosterzee 0514-541431
78 VW. Oosterzee Se. A . FABRIEK Middenwei 123 8538 RB Bantega 0514-551290
78 VW. Oosterzee Vo. J . DE VLAS De Roede 44 8539 SX Echtenerbrug 0514-541490
79 VW. Opeinde (Sm) Pe. A. PEEREBOOM Kanaelsloane 13 9218 VC Opeinde 0512-372202
79 VW. Opeinde (Sm) Se. J. KOOTSTRA Dkt.Siebingasingel 120 9218 PZ Opeinde 0512-372716
79 VW. Opeinde (Sm) Vo. J. HYLKEMA Kommisjewei 159 9218 PE Opeinde 0512-372248
80 V W. O p p e n h u i z e n / U i t w e l l i n g e r g a Pe. W. ELSINGA P. Walmastrjitte 22 8625 HE Oppenhuizen 0515-559293
80 V W. O p p e n h u i z e n / U i t w e l l i n g e r g a Se. H. SCHRAA Broerstritte 21 8625 JA Oppenhuizen 0515-559389
80 V W. O p p e n h u i z e n / U i t w e l l i n g e r g a Vo. A. VISSER Tjerkebuorren 38 8625 HD Oppenhuizen 0515-559683
81 VW. Oude- en Nieuwehorne Pe. Mevr. ANDRINGA-COX Schoterlandseweg 18 8413 NM Oudehorne 0513-627717
62. namen en adressen
Vogelwachten functie
81 VW. Oude- en Nieuwehorne Se. J. STELMA Schoterlandseweg 31 8413 NM Oudehorne 0513-542020
81 VW. Oude- en Nieuwehorne Vo. S. VD LET Oldeberkoperweg 60 8413 NZ Oudehorne 0516-452390
82 VW. Oude- en Nijemirdum Pe. J. FOLKERSMA De Buterkamp 3 8567 LM Oudemirdum 0514-571359
82 VW. Oude- en Nijemirdum Se. C . DRAAIJER Wissebuurt 3 8566 JM Nijemirdum 0514-571926
82 VW. Oude- en Nijemirdum Vo. S. HOEKSTRA Hoitebuorren 18 A 8566 JE Nijemirdum 0514-571830
83 VW. Oudega (Sm) Pe. J. PAULESMA Fabrykswei 29 9216 WR Oudega (Sm). 0512-371141
83 VW. Oudega (Sm) Se. Mevr.M. BAKKER It West 64 9216 XE Oudega (Sm). 0512-372275
83 VW. Oudega (Sm) Vo. B.M. DE BRUIN Aldegeasterdyk 3 9216 VN Oudega (Sm). 0512-371570
84 VW. Oudega (W) Pe. J. WIJNJA Hoytemadyk 9 8614 AR Oudega (W). 0515-469799
84 VW. Oudega (W) Se. A . RIENSTRA t Reidlân 3 8614 AZ Oudega (W). 0515-469860
84 VW. Oudega (W) Vo. Y. YKEMA Nummer 11 8613 JH Sandfirden 0515-469444
85 VW. Oudehaske Pe. K . JAGER Badweg 16 8465 NN Oudehaske 0513-677729
85 VW. Oudehaske Se. J . H . OOSTERMAN Baalder 12 8465 RP Oudehaske 0513-677401
85 VW. Oudehaske Vo. W. BOUKNEGT Turfstuke 22 8465 RR Oudehaske 0513-677638
86 VW. Oudwoude Pe. Sj. HOEKSTRA Walddyk 5 9294 LG Oudwoude 0511-408882
86 VW. Oudwoude Se. TJ. HIEMSTRA Oostenstein 9 9291 GS Kollum 0511-453828
86 VW. Oudwoude Vo. A. KLAVER Simmerwei 2 9294 KV Oudwoude 0511-453029
87 VW. Parrega/ Hieslum Pe. J . WIJNJA Kerkbuurt 20 8763 MK Parrega 0515-579528
87 VW. Parrega/ Hieslum Se. W. DE JONG Sylroede 37 8765 LW Tjerkwerd 0515-579866
87 VW. Parrega/ Hieslum Vo. J. DE HAAN Waubertstrjitte 40 8763 MS Parrega 0515-579820
88 VW. Raerderhim e.o. Pe. W. DE JONG Binnenbuorren 11 9013 CB Poppenwier 0566-601739
88 VW. Raerderhim e.o. Se. S. LEENSTRA De Clegauwe 13 8627 SM Gauw 0515-521772
88 VW. Raerderhim e.o. Vo. L . WIJTSMA D. Dijkstrastraat 11 9014 CC Tersoal 0515-521621
89 VW. Reduzum Pe. J. DE GROOT Ienswei 1 9008 TV Reduzum 0566-602620
89 VW. Reduzum Se. M. ZIJLSTRA Headstrjitte 48 9008 SR Reduzum 0566-602434
89 VW. Reduzum Vo. W. VAN GORKUM G.S.Ruiterstrjitte 10 8491 GH Akkrum 0566-650545
90 VW. Rijperkerk Pe. K.L. JOUSTRA De Opslach 21 9256 HE Ryptsjerk 0511-432640
90 VW. Rijperkerk Se. W.J. JAGER S. Boukesstraat 1 9271 AP De Westereen 0511-445073
90 VW. Rijperkerk Vo. J . RIEDSTRA Slachtediik 3 9256 HG Ryptsjerk 0511-431288
91 VW. Rinsumageest Pe. Mevr. D. JELLEMA Birdaarderstraatweg 12 9106 GA Sijbrandahuis 0511-422984
91 VW. Rinsumageest Se. Sj. V.D.GALIEN Van Kleffensweg 9 9155 AM Raard 0519-294266
91 VW. Rinsumageest Vo. M.J. DE VRIES Trekweg 2 9106 GB Sijbrandahuis 0519-296121
92 VW. Roodhuis/Tirns Pe. P.L. V.D.HOFF Burg. Praamsmalaan 21 8701 AP Bolsward 0515-572126
92 VW. Roodhuis/Tirns Se. H. BOUMA Ringdyk 5 8632 WK Tirns 0515-231382
92 VW. Roodhuis/Tirns Vo. S. V.D. WERF Ingenawei 36 8771 KG Nijland 0515-569234
93 VW. Scharnegoutum e.o. Pe. K.W. KOOPMANS W. Santemastraat 37 8629 PR Scharnegoutum 0515-419890
93 VW. Scharnegoutum e.o. Se. Y. DIJKSTRA Waldastrjitte 34 8629 PH Scharnegoutum 06-41915983
93 VW. Scharnegoutum e.o. Vo. F . A . GAASTRA Fleardyk 31 c 8625 RD Scharnegoutum 0515-421884
94 VW. Schiermonnikoog Pe. F . A . HOEKSTRA Langestreek 28 9166 NX Schiermonnikoog 0519-531444
94 VW. Schiermonnikoog Se. M . HAGEN Langestreek 60 9166 LD Schiermonnikoog
94 VW. Schiermonnikoog Vo. A . NOORMAN Langestreek 32 9166 NX Schiermonnikoog 0519-531512
63. namen en adressen
Vogelwachten functie
95 VW. Sloten e.o. Pe. W. V.D. MEER Varleane 2 8556 AL Sloten 0514-531403
95 VW. Sloten e.o. Se. T . V.D. GOOT Varleane 22 8556 AL Sloten 0514-531496
95 VW. Sloten e.o. Vo. P . HARINGSMA M.van Coehoornstraat 40 8556 AR Sloten 0514-531308
96 VW. Sneek Pe. C. BAANSTRA Breewijd 22 8602 CK Sneek 0515-420222
96 VW. Sneek Se. D. PRUIKSMA De Strikel 10 8604 VV Sneek 0515-417562
96 VW. Sneek Vo. K.L. HARINGA Joh. de Wittstraat 1 8603 BK Sneek 0515-416665
97 V W . S t . J o h a n n e s g a - R o t s t e r h a u l e Pe. J. VAN STRALEN Op de Bouwen 10 8501 GR Joure 06-15482832
97 V W . S t . J o h a n n e s g a - R o t s t e r h a u l e Se. S. DE WINTER J.Veldstraweg 28 8513 CJ Ouwsterhaule 06-43021125
97 V W . S t . J o h a n n e s g a - R o t s t e r h a u l e Vo. R. HOEKSTRA Ringfeart 29 8464 PC Sint Johannesga 0513-419759
98 VW. Stavoren Pe. H. HOOGLAND 't Noard 41 8721 GB Warns
98 VW. Stavoren Se. J. OOSTENVELD Kampenspaed 21 8721 GL Warns 0514-682180
98 VW. Stavoren Vo. G. DE VRIES Kampenspaed 6 8721 GL Warns 0514-682023
99 VW. Stiens Pe. D . VAN DIJK Kakewei 2 9051 BZ Stiens 058-2573238
99 VW. Stiens Se. A . ELGERSMA Lotusstrj. 14 9051 NA Stiens 058-2573568
99 VW. Stiens Vo. H . HIEMSTRA Petterhusterdyk 31 9051 CZ Stiens 058-2573180
100 VW. Terhorne Pe. S. KRAAK Gravinnewei 13 8493 LV Terherne 0566-689313
100 VW. Terhorne Se. V. MOLLEMA Bongel 4 8493 KE Terherne 0566-652781
100 VW. Terhorne Vo. R. KLEEFSTRA Terhernsterdyk 1 8493 LP Terherne 0566-689218
101 VW. Terschelling Pe. D.J. POSTMA Kooiweg 5 8896 JL Hoorn Terschelling 0562-449086
101 VW. Terschelling Se. J . BAKKER Douwe Totlaan 26 8881 CX West Terschelling 0562-443218
101 VW. Terschelling Vo. T.D. DE JONG Corneliusdouwesstr. 3 8881 CL West Terschelling 0562-442084
102 VW. Tjalleberd/ De Streek Pe. W. v/d HONING Aengwirderweg 384 8457 CC Gersloot 0513-529625
102 VW. Tjalleberd/ De Streek Se. B.M. v/d BERG Fok 12 8441 BK Heerenveen 06-40154700
102 VW. Tjalleberd/ De Streek Vo. R. VELDMAN Aengwirderweg 376 8458 CM Tjalleberd 0513-529562
103 VW. Trynwalden Pe. G. DIJKSTRA Gytsjerkerhoeke 32 9061 AX Gytsjerk 058-2562888
103 VW. Trynwalden Se. H. OUD V. Sminiaweg 20 A 9064 K A Oudkerk 058-2561497
103 VW. Trynwalden Vo. H. MINKES Bosweg 7 9067 DM Roodkerk 058-2562964
104 VW. Twijzelerheide Pe. G. DE JONG Heideloantsje 11 9287 HB Twijzelerheide 0511-445218
104 VW. Twijzelerheide Se. D. DE JONG Tsjerkepaed 22 9287 LS Twijzelerheide 06-24779571
104 VW. Twijzelerheide Vo. K . DIJKSTRA Hiltsjemuoiswalden 1 9287 NH Twijzelerheide
105 VW. Tytsjerk Pe. S. MENGER Woelwijk 44 9255 KJ Tytsjerk 0511-431727
105 VW. Tytsjerk Se. H. KOOPMANS Lytse Geast 3 9255 LH Tytsjerk 0511-431818
105 VW. Tytsjerk Vo. H . KOOISTRA Toutenburgleane 68 9255 JE Tytsjerk 0511-431348
106 VW. Ureterp Pe. B. TABAK De Slûs 1C 9249 NC Frieschepalen 0512-303086
106 VW. Ureterp Se. R. POSTMA Lytse Dobbe 13 9249 NE Frieschepalen 0512-303413
106 VW. Ureterp Vo. B. De JONG Hjouwerpaed 16 9247 BN Ureterp 0512-302119
107 VW. Veenwouden Pe. S. V.D.WOUDE De Fennen 20 9269 TC Veenwouden 0511-474977
107 VW. Veenwouden Se. J.A. BOS Eikesingel 2 9203 NX Drachten 0512-841824
107 VW. Veenwouden Vo. J. BLEINSMA Dr.A.Plesmanlaan 9269 PH Veenwouden 0511-474370
108 VW. Westergeest Pe. U. DE JONG Bumawei 2 9295 KE Westergeest 0511-445158
108 VW. Westergeest Se. J. ADEMA Flaaksikker 20 9295 KV Westergeest 0511-449697
64. namen en adressen
Vogelwachten functie
108 VW. Westergeest Vo. R. DE JAGER Kalkhuisweg 26 9295 KN Westergeest 0511-444151
109 VW. Wijns e.o. Pe. O . FLISIJN Wijns nr. 28a 9091 BD Wijns 058-2563110
109 VW. Wijns e.o. Se. S. WIJBENGA Wijns nr 3 9091 BB Wijns 058-2561367
109 VW. Wijns e.o. Vo. J . TUINENGA Wijns nr. 10 9091 BC Wijns 058-2563271
110 V W . W i n s u m / B a a r d / O o s t e r l i t t e n s Pe. J.Y. VISSER De Omrin 6 8831 ZD Winsum 0517-342449
110 V W . W i n s u m / B a a r d / O o s t e r l i t t e n s Se. R. ROB Greate Streek 9 8831 XV Winsum 0517-341819
110 V W . W i n s u m / B a a r d / O o s t e r l i t t e n s Vo. R. ROB Greate Streek 9 8831 XV Winsum 0517-341819
111 V W . W u r d u m / S w i c h u m / W y t g a a r d Pe. W. KOOPMANS Greate Buorren 18 9088AE Wirdum 058-2552270
111 V W . W u r d u m / S w i c h u m / W y t g a a r d Se. Sj. JORNA Hegedijk 29 9089 BM Wytgaard 058-2551418
111 V W . W u r d u m / S w i c h u m / W y t g a a r d Vo. A. KUPERUS G.Emersonstrjitte 18 9088 BE Wirdum 058-2551954
112 VW. Witmarsum Pe. Sj. De JONG Van Aylvaweg 87 8748 CG Witmarsum 0517-531476
112 VW. Witmarsum Se. A . NAUTA De Krite 8 8748 GG Witmarsum 0517-531905
112 VW. Witmarsum Vo. D. HIEMSTRA De Krite 9 8748 GG Witmarsum 0517-532604
113 VW. Wolvega Pe. D. BRUINENBERG Sportlaan 34 8471 NR Wolvega 0561-616363
113 VW. Wolvega Se. H. SMID Gentiaan 34 8471 WG Wolvega 0561-614433
113 VW. Wolvega Vo. B . VAN DER VALK Vogelzangweg 2 8461 LC Rottum 0561-441177
114 VW. Wommels Pe. P. BREEUWSMA Walperterwei 22 8731 CD Wommels 0515-331367
114 VW. Wommels Se. A . . ERINGA De Grits 14 8732 EJ Kûbaard 0515-332649
114 VW. Wommels Vo. W . BRUINSMA Swingoerd 49. 8731 CV Wommels 0515-332766
115 VW. Workum Pe. M. GROENHOF Feandyk 4 8724 LG It Heidenskip 0514-521247
115 VW. Workum Se. Mevr. R. V/D ZEE-GIETEMA Hegeterp 22 8711 EN Workum 0515-542204
115 VW. Workum Vo. K.S. BOKMA Ursuladyk 28a 8724 HR It Heidenskip 0515-542442
116 VW. Woudsend Pe. A. NIJHOLT/NAGELHOUT Wide Steech 2 8551 SM Woudsend 0515-591607
116 VW. Woudsend Se. D. WALSWEER Grotmakkersstrjitte 2 8851 MS Woudsend 0514-591956
116 VW. Woudsend Vo. B . W . OKMA Koetshûsleane 32 8551 PW Woudsend 0514-591535
117 VW. Zwaagwesteinde Pe. P . V.D. PLOEG Leeuwerikstraat 36 9271 CS Zwaagwesteinde 0511-443531
117 VW. Zwaagwesteinde Se. Y . V.D. HEIDE Zandpad 10 9271 HH Zwaagwesteinde 0511-424761
117 VW. Zwaagwesteinde Vo. J . H . BOERSMA Merelstraat 37 9271 CM Zwaagwesteinde 0511-444115
Bestuur
Aalsum J. van Woudsterweg 36 8448 HB Heerenveen [email protected] 0513-688203 Educatie
Benedictus G. E.A. Borgerstraat 13 8501 NC Joure [email protected] 06-51198707 Voorzitter
Boer E. de Skippersbuorren 15 8734 GT Easterein [email protected] 0515-331533 Lid
Bosgra W. Freek Bosgraafstraat 14 9251 CT Burgum [email protected] 0511-464867 Secretaris
Dijkstra L. de Barte 16 9061 DK Gytsjerk [email protected] 058-2894502 Vice-voorzitter
Douma M. Sarabos 13 9873 TH Gerkeskleaster [email protected] 0512-351576 Nazorg
Houtsma J. Meekmawei 2 9074 TJ Hallum [email protected] 0518-431482 Lid
Jong J. de Ljouwerterdyk 31 8491 GA Akkrum [email protected] 0566-652535 PR
Kalsbeek H. Narderherne 3 9005 MB Wergea [email protected] 058-2552125 Juridische zaken
Marum E.J. van De Emma 20 9207 CC Drachten [email protected] 0512-539560 Penningmeester
Veenstra M. Lynbaen 28 8563 AZ Wyckel [email protected] 0514-603414 Lid
65. namen en adressen
Commissie Nazorg
Dijkstra J. van der Walstrjitte 49 9251 RJ Burgum [email protected] 0511-462090 Lid
Douma M. Sarabos 13 9873 TH Gerkeskleaster [email protected] 0512-351576 Voorzitter
Hoekstra M. Koaidyk 8c 9264 TP Earnewâld [email protected] 0511-539750 Secretaris
Jager Kl. Badweg 16 8465 NN Oudehaske [email protected] 0513-677729 Lid
Kalsbeek H. Narderherne 3 9005 MB Wergea [email protected] 058-2552125 Lid
Ludema J. Dokkumerstraatweg 12 9112 GT Burdaard [email protected] 0519-332785 Lid
Meindertsma H. Tergracht 2A 9091 BG Wyns [email protected] 0519-332210 Lid
Minkes H. Bosweg 7 9067 DM Roodkerk [email protected] 058-2562964 Lid
Veenstra M. Lynbaen 28 8563 AZ Wyckel [email protected] 0514-603414 Lid
Werkgroep Akkervogels
Douma M. Sarabos 13 9873 TH Gerkeskleaster [email protected] 0512-351576 Voorzitter
Hoekstra M. Koaidyk 8c 9264 TP Earnewâld [email protected] 0511-539750 Secretaris
Postma H. De Bou 11 8625 JB Oppenhuizen [email protected] 0515-558706 Lid
Schotanus S. Foarwei 103 9298 JE Kollumerzwaag [email protected] 06-29397191 Lid
Tamminga G. Graafschaplaan 12 8443 AK Heerenveen [email protected] 0513-624363 Lid
Commissie Broedzorg
Boersma K. De Goorn 9 8431 JE Oosterwolde [email protected] 0516-514830 Lid
Bosgra W. Freek Bosgraafstraat 14 9251 CT Burgum [email protected] 0511-464867 Voorzitter
Bruinsma W. Swingoerd 49 8731 CV Wommels [email protected] 0515-851497 Secretaris
Frankena H. De Lange Baan 9 8731 DZ Wommels [email protected] 0515-331559 Bouwkundige
Jagersma A. De Greiden 63 8553 MD Indijk [email protected] 0514-592135 Lid
Medenblik J. Jeltingalaan 37 9285 WJ Buitenpost [email protected] 0511-544211 Lid
Postma H. De Bou 11 8625 JB Oppenhuizen [email protected] 0515-558706 Lid
Postma J. Sumatrastraat 39 8921 JC Leeuwarden [email protected] 06-48966710 Lid
Sikkema M. Pater Doeburgloane 11 9251 PK Burgum [email protected] 06-16756661 Lid
Werkgroep Blaustirns
Boer J. de Skrok 11 8734 HG Easterein [email protected] 0515-331302 Lid
Bosgra W. Freek Bosgraafstraat 14 9251 CT Burgum [email protected] 0511-464867 Voorzitter
Hellinga J. Koaidyk 3 9061 AZ Gytsjerk [email protected] 06-21536372 Lid, It Fryske Gea
Krol Joh. P. Schoolstraat 25 9258 CE Jistrum [email protected] 06-12980713 Lid
Postma J. Sumatrastraat 39 8921 JC Leeuwarden [email protected] 06-48966710 Lid, Sovon
Sikkema M. Pater Doeburgloane 11 9251 PK Burgum [email protected] 06-16756661 Secretaris
Commissie Educatie
Aalsum J. van Woudsterweg 36 8448 HB Heerenveen [email protected] 0513-688203 Voorzitter
Haanstra H. Spoordyk 34 8711 CJ Workum [email protected] 0515-542612 Lid
Hoekstra M. Koaidyk 8c 9264 TP Earnewâld [email protected] 0511-539750 Secretaris
Kamstra J. Bûterblomstrjitte 10 9101 EL Dokkum [email protected] 0519-294256 Lid
Vegt S. de Forbiningswei 20A 9247 CU Ureterp [email protected] 0512-302054 Lid
Venema A. Buorren 8 9084 BC Goutum [email protected] 058-2886703 Lid
66. namen en adressen
PR-commissie
Beek D.W. W.J. Koopmansstrjitte 32 8491 DP Akkrum [email protected] 06-21233874 Website
Dijkstra L. de Barte 16 9061 DK Gytsjerk [email protected] 058-2894502 Vanellus
Hoekstra M. Koaidyk 8c 9264 TP Earnewâld [email protected] 0511-539750 Secretaris
Jong J. de Ljouwerterdyk 31 8491 GA Akkrum [email protected] 0566-652535 Voorzitter
Terpstra M. Nieuwstad 13 9251 LN Burgum [email protected] Lid
Koekactie en jubileumzaken
Tuinstra F. De Kearnstien 22 8651 BX IJlst [email protected] 0515-532713
Redactie Vanellus
Aukes H. S. van Galemaweg 35 9022 AC Mantgum [email protected] 06-22392730 Eindredacteur
Breeuwsma W. Elias Vonckstraat 2 8932 HK Leeuwarden [email protected] 06-10711181 Redacteur
Bruinsma W. Swingoerd 49 8731 CV Wommels [email protected] 0515-851497 Redacteur
Dijkstra L. de Barte 16 9061 DK Gytsjerk [email protected] 058-2894502 Hoofdredacteur
Redacteur, redactie- Hoekstra M. Koaidyk 8c 9264 TP Earnewâld [email protected] 0511-539750 adres Vogelmeldingsdienst, Jong Joh. de Lipomwyk 2 9247 NG Ureterp [email protected] 0512-303174 redacteur
Kamstra J. Boterbloemstraat 10 9101 EL Dokkum [email protected] 0519-294256 Redacteur
Osinga A. Dr. Wassenberghstraat 1 9061 AL Gytsjerk [email protected] 058-2561549 Redacteur
Terpstra M. Nieuwstad 13 9251 LN Burgum [email protected] Redacteur
Commissie Uilen
Jelsma F. Dwarssingel 11 9216 WL Oudega (Sm.) 0512-372475 Lid
Jong Joh. de Lipomwyk 2 9247 NG Ureterp [email protected] 0512-303174 Voorzitter
Leijstra J. Tjibbe van der Bergstraat 13 8433 ND Haulerwijk 0516-421151 Lid
Louwsma W. Buorren 71 8581 KD Elahuizen 0514-603178 Lid
Secretaris, provinciaal Wal A. van der Harddraversdijk 59 9201 HG Drachten 0512-516309 coördinator Wilsterwerkgroep
Jukema J. Haerdawei 44 8854 AC Oosterbierum 0518-481276 Voorzitter
Tuinstra F. De Kearnstien 22 8651 BX IJlst 0515-532713 Lid
Zee-Gietema R. van der Hegeterp 22 8711 EN Workum 0515-542204 Lid
Werkgroep ras-project 'Ljip'
Jellema U. Pepergaweg 72 8395 PE Steggerda 0561-441478 Voorzitter
Kamstra G. Bûterblomstrjitte 10 9101 EL Dokkum 0519-294256 Penningmeester
Plat J. L. Doniastraat 17 8801 HD Franeker 0517-397493 Secretaris
Vogelasiel De Fûgelhelling
Sinnema J. & H. De Feart 1 9247 CK Ureterp 0512-514328
Vogelasiel De Fûgelpits
Wiersma-Visser Fam. Mosselbankweg 1 9142 VJ Moddergat 0519-321591
67. namen en adressen
Ereleden
Agema H. Terpstra W.
Broersma F. Tuinstra F.
Dijkstra H. Roodbergen S.P.
Fokkema J. Vlugt S. van der
Groot J. de Wiegersma J.
Heslinga G. Wijnja W.
Nauta K. Wiltenburg J.
Osinga A. Witteveen A.G.
Strikwerda J.
COLOFON
Jaarverslag 2009 van de Bond Friese VogelWachten (BFVW)
De BFVW is een natuurbeschermingsorganisatie zonder eigen terreinen. De vereniging streeft naar bescherming en verbetering van de kwaliteit Uitgever van de natuur en de natuurbeleving in brede zin in de provincie Fryslân. BFVW, Earnewâld De BFVW telt 117 plaatselijke vogelwachtverenigingen met totaal 24.429 leden, waarvan 5.083 nazorgers op een nazorggebied van totaal 145.000 ha. Ontwerp Vorm Eleven Media, Damwoude Het nazorggebied Vanellus vanellus is 16.621 ha. Vormgeving en druk Coverfoto: Reklameburo Friesland, Drachten ‘It trêdzjen van de âld hij’. (Foto: Albert Wester) Coördinatie en eindredactie Bondsburo BFVW (abonnementen, administratie, inzenden kopij, informatie) Helga Aukes Producties, Mantgum Marco Hoekstra (beleidsmedewerker), Koaidyk 8c, 9264 TP Earnewâld Tel.: 0511-539 750 of 06-45 22 15 90 Email: [email protected] Website: www.bfvw.nl Rabobanknummer BFVW: 35.62.54.844
Niets uit deze uitgave mag op wat voor wijze dan ook worden overgenomen zonder uitdrukkelijk schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever en Reklameburo Friesland zijn niet verantwoordelijk voor eventuele tekst-, beeld-, zet- en drukfouten.
68.
It Heitelân
Dêr’t de dyk it lân omklammet, Dêr ’t Reaklif sa swietkes lonket Lyk in memme-earm har bern, Yn de jûntiids sinneskyn, Dêr’t de wylde see jamk flammet Dêr’t it bokweitblomke pronket Op it hap út Friso’s hern, Tusken heide en beamguod yn, Dêr’t de Stiennen man syn eagen Dêr’t de Aldehou syn brommen Stoarje lit oer fjild en strân, Oeren fier soms dreunt yn’t rûn, Dêr’t men eanget fan gjin weagen, Dêr’t it tilt fan fee en blommen, Dêr is’t leave Heitelân! Dêr is’t oeral Fryske grûn! Dêr’t men eanget fan gjin weagen, Dêr’t it tilt fan fee en blommen, Dêr is’t leave Heitelân! Dêr is’t oeral Fryske grûn!
IJsvogel met klein baarsje in snavel. (Foto: Albert Wester)