Ang Austronesyanong *Barani [Pilipinong “Berani”/ “Bagani”/ “Bayani”] Sa Kasaysayan Ng Kapilipinuhan

Home , Balangay, Bangka (boat), Kula ring

Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK – Kasalukuyan, Pangalawang Bahagi (2) Ang Austronesyanong *baRani [Pilipinong “berani”/ “bagani”/ “bayani”] sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan

Dr. Zeus A. Salazar Retiradong Propesor, UP Diliman

Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 Bilang Panimula Hindi isang “teorya” na isinusulong pa ang “Mundong Austronesyano” ni ang migrasyon ng mga

: : grupo ng tao rito na ang magkakaugay na taglay ay

Pananaw nataguriang “Austronesyano” (ukol sa mga pulo sa …”

katimugan). Sa katunayan, ang tinutukoy ay ang mga pulo

Pantayong sa

Kasalukuyan at kapuluan sa gitna ng globo na pinagbayanan/

- Aral Aral

- pinamayanan ng mga Austronesyano mulang Timog Tsina

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , patawid sa Formosa [Taiwan] tungong Pilipinas at, mula

Harap

, sa

Cubao rito, patuloy sa Silangan sa Karagatang Pasipiko hanggang

BAKAS Seminar:BAKAS Kapilipinuhan

Center Rapanui (Islas Pascuas); at malamang ay sa dalawang

sa ng ng

Kasaysayan kontinente ng Amerika sa isang dako at, sa kabilang dako,

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan patuloy rin sa Kanluran sa pamamagitan ng Indo-Malaysia

Maka Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng at ilang bahagi ng Indo-Tsina hanggang Madagaskar at

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Bilang Panimula

Silangang Aprika. Malamang pati na Kanlurang Aprika sa

pamamagitan ng Kipot ng Magandang Pag-asa (Cabo de : :

boa Esperança). Ang dalawang lawak ng pinaglaganapan Pananaw …” ng mga wikang Austronesyano at, mangyari pa, ng mga

tagapagsalita nito – ang napatunayan na at ang probable –

Pantayong

sa Kasalukuyan

- ay makikita sa mapa sa ibaba.

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mapa 1: Extent of contemporary Austronesian

and possible further migrations

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan sa

Maka Roger Blench. Remapping the Austronesian expansion

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; [http://www.rogerblench.info/Language/Austronesian/General . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr /Blench%20Ross%20Festschrift%20paper%20revised.pdf]

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mapa II: Konserbatibong Tantiya ng mga Migrasyong Austronesyano batay sa Erya ng Kasalukuyang mga

Wikang Austronesyano

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://www.taiwan-travel-experience.com/image-files/austronesia-people-migration.png

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mapa III: Distribusyong Geograpikal ng mga wikang Austronesyano sa: A) Formosan; B) Western at Central Malayo-Polynesian (cf. Islayd 10); K) Melanesian; at

D) Polynesian. Cf. Islayd 10, Mapa IV.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

https://www.google.com/search?q=boats+of+austronesian+migration+from+bohol&source=lnms&tbm=isch&sa=X& . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr ved=0CAcQ_AUoAWoVChMIoYuSvpWtyAIVViyICh1TwwCJ&biw=1366&bih=655#imgrc=NDqe14vk1Yz1hM%3A

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Bilang Panimula

Hindi ko na pagtutuunan ng buong pansin sa panayam na ito

ang reyalidad ng Mundong Austronesyano. Sa halip, ipapanood ko muna : :

ang maikling video tungkol dito na pinamagatang “The Austronesian Pananaw

…” Migrations” na nagbibigay ng detalye sa nabanggit sa itaas, bagamat

Pantayong sa

Kasalukuyan tungkol lamang sa kasalukuyang erya kung saan matatagpuan ang mga

Aral Aral -

ngK+12 wikang Austronesyano. Di tulad ng nababanggit ni Bellwood sa video,

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa mas maaga sa ganang akin ang paglaganap ng mga Austronesyano.

Cubao BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan [Ipapakopya ko sa mga organizers ng seminar na ito mula sa usb ang

Center

ng ng Kasaysayan

video, kasama ng isa pang hindi ko na ipanunuod sa inyo, gayundin ng

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan buong panayam na ito.] Kasunod ang isang islayd ukol sa

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; konserbatibong tantiya ng pinaglaganapan ng mga Austronesyano.

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Bilang Panimula

Pagkatapos ng palabas (video), pagtutuunan ko ang isang konseptong laganap sa buong Austronesya upang tukuyin

: : ang pinakaulirang mandirigma na nagtitiyak sa kaligtasan at

Pananaw kaginhawahan ng sariling banua o bayan – ang baRani o …”

bagani/bayani. Mahalaga ang gawain ng baRani laluna sa

Pantayong

Kasalukuyan -

Aral Aral paghanap/pagtuklas ng makapagdudulot ng kaginhawahan sa

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , buong bayan at ginhawang personal sa mga mamamayan nito.

Harap

, sa

Cubao Sa mga komunidad sa mga isla, laluna sa kabaybaydagatan ng

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan mga ito, nakatuon ang gawain ng baRani sa natawag sa Araneta

1, 1, 2017 Kabisayaan na pangayaw [sa interior ng malalaking isla tulad ng

Pilipinong

Kasaysayan

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus Luzon na naging importante ang rizikultura o agrikultura sa

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr palay, pangangayaw ang tawag dito].

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

Ang *baRani ay Proto Western Malayo-Polynesian [PWMP]

: : na ang pinaglaganapang teritoryo ay ang Pilipinas-Gitnang

Kalimantan, kung hindi isasama humigit-kumulang ang Sunda-

Pananaw …”

Sulawesi na nakapaloob sa teritoryo ng natawag na “Nuclear

Pantayong

sa Kasalukuyan

- Malayo-Polynesian languages” patungong Oceania (Wouk at Ross,

Aral Aral

- ngK+12

Balik 2002) [Mapa I]. Wala pang nabubuong anyong Proto Austrone-

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa syano [PAn] sa ngayon. Gayumpaman, maipapalagay na mayroon

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan Center

sa ding anyo (at reyalidad panlipunan at pangkalinangan) na *baRani

ng ng

Kasaysayan Araneta

1, 1, 2017 ang PAn dahil kapwa ang PWMP [kung saan ang mga wikang

Pilipinong

Kasaysayan sa

Maka Pilipino ay nakapaloob sa natawag na Austronesian alignment o

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway "Philippine or Austronesian-type voice system") at ang mismong

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng Kasaysayan Mapa 1V: Pilipinas-Kalimantan at ang Nuclear Malayo Polynesian

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Malayo-Polynesian.svgInaksesInakses Inakses: 13.VIII.13.

Araneta 1, 1, 2017

Pilipinong Nahahati ngayon ang dating pinaglaganapan ng mga wikang Kanlurang Malayo-Polynesian sa pagitan ng Pilipinas- -

Kasaysayan Kalimantan (sa itaas ng Mapa) kung saan ang mga wika ay mas malapit ang syntax sa Proto-Austronesyano dahil sa sa

Maka “Philippine or Austronesian alignment” (ergative: hindi accusative kung saan klaro ang pagkahanay ng Subject

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus ng ng

ni (S)- Verb(V)-Object(O) habang sa ergatibo ay maaaring SVO, VOS at iba pa ang pangungusap) sa isang dako, at ng Quezon; Abril Abril Quezon;

pinaglaganapan ng mga wikang Austronesyanong “di ergatibo”: ang Nuclear Malayo-Polynesia. (sa ibaba ng . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr Mapa) sa kabilang dako. Sa NMP ay may substratum ng mga wika ng Niugini. Cf. Islayd 6, Mapa III.

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

PAn ay may anyo ring tumutukoy sa pangangayaw – i.e., *kayaw

at ma-Nayaw (“mangayaw”) sa una at *Nayaw (“ngayaw”) sa : :

huli. Hanggang sa kasalukuyan makikita sa etnograpiya ang

Pananaw …”

pagkakaugnay ng pagiging *baRani (bagani/bayani) sa

Pantayong

sa Kasalukuyan

- matagumpay na pangangayaw nito. Bukod dito, kapwa sa mga

Aral Aral

- ngK+12

Balik grupong Austronesyano sa Formosa at sa mga grupong etno-

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa lingguwistiko sa Pilipinas ay laganap din sa kasalukuyan ang

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan Center

sa pagtatatu na ang katawagang PAn ay *beCik [Formosa, Paiwan:

ng ng

Kasaysayan Araneta

1, 1, 2017 vetsik "pagsulat, tatu; disenyo"; si-vetsik "pansulat o pangguhit”]

Pilipinong

Kasaysayan sa

Maka samantalang ang PMP ay *betik [Kapampangan: batik; Tagalog:

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway batik-an “may kasanayan”; Ifugaw: batok; at Bontok: fatek].

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

Bilang tagapag-ugnay ng tao at kaanituhan (PAn

: : *qanitu, ispiritu, diyos, kabathalaan) sa loob ng may-tatlong- Pananaw

…” lebel na santinakpan, kasama sa kadalumatang ito ng

Pantayong *baRani, *kayaw at *beCik ang PWMP (samakatuwid PAn din)

Kasalukuyan

- Aral Aral

- na *balian [na ang iba't ibang anyo sa Pilipinas ay: belian,

ngK+12

Balik , 800,000 800,000 BK ,

Harap balyan, baylan, bagdan, babaylan, atbp.] sa pananaw

, sa

Cubao pandaigdig ng kani-kanilang banwa/banua [PMP/PAn *banua,

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan teritoryong pinagbabayanan (tinitirahan ng tao), teritoryong

Araneta

1, 1, 2017 Pilipinong

- nagdudulot ng kabuhayan sa mga nakatira rito] sa pagpasok

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

ng mga Austronesyano sa Pilipinas. Sa pagkaunawa nina

: : Green at Pawley (nasa: Reuter, 2006), tinutukoy ng *banua at Pananaw

…” ng reflex nitong Proto-Oceanic na *panua, higit sa lahat, ang

Pantayong isang "inhabited teritory, not only ... the land but ... [its] human

Kasalukuyan

- Aral Aral

- population and dwellings and all plant and animal life and other

ngK+12

Balik , 800,000 800,000 BK ,

Harap elements that contribute to the maintenance of the human

, sa

Cubao community -- a complex concept with no simple equivalent in

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan European languages.“

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

Sa kasaysayan ng banua/banwang Pilipino bilang

: : nagsasariling mga ili, balei, balen, bayan at banua patungo sa Pananaw …” paging Bayan at pagkatapos marahil Bansa, tatalakayin sa

Pantayong papel na ito ang pananatili at pag-iibayo ng dalumat at

Kasalukuyan

- Aral Aral

- pagkaunawa ng *baRani (bagani/bayani) hanggang sa

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, kasalukuyang ideya ng "bagong bayani" matapos makapasok sa

Cubao sa Pilipinas ang ideyang Kastila na heroe na pinag-ibayo ng

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan Propaganda hanggang sa implisitong pagkaunawa nito sa

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan Ingles na hero ng kasalukuyang namamayani sa sa ekonomiya,

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; pulitika at kulturang nasyunal.

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Introduksyon sa mismong Panayam

Sa ating paglilinaw, higit na mahalaga ang pagkakaugnay ng bayani/bagani at pangangayaw (at ang

: : kaugnay nitong pagbabatik/pagtatatu ng bagani/bayani). Ang

Pananaw dalawang anyo ng pangangayaw ay kapwa mahalaga sa …”

ikagiginhawa ng banua: 1) ang sa lupa bilang bahagi ng buong

Pantayong

Kasalukuyan -

Aral Aral komplex ng paglilinang ng palay/bigas/kanin at ng pananatiling

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , palaanak ng babae sa ikalalagi ng komunidad; at 2) ang sa

Harap

, sa

Cubao dagat na nasasalalay sa pakikipagkalakalan at/o pananalakay o

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan pandarambong na, tulad ng rizikultura, ay nagdudulot ng Araneta

1, 1, 2017 kaginhawahan sa banwa o bayan. Implisito ito sa nabanggit na

Pilipinong

Kasaysayan

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus pagkaunawa nina Green at Pawley sa masalimuot at malalim na

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr dalumat ng *banua/*panua.

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod I. Ang Pagkakaugnay (Kompleks) ng Banua, BaRani at Kayaw (Bago 5000 BK – 700 BK)

A. Mga Petsang Hangganan. Ayon kay Laurence Reid, may : :

ebidensyang arkeolohikal na okupado na ng tao ang Bagong Pananaw

…” Kaledonya (New Caledonia) mula 3000 BK; samakatuwid, kung

Pantayong

sa Kasalukuyan

- “Formosa was indeed the homeland of Proto-Austronesian

Aral Aral

- ngK+12

Balik the dispersal of the Austronesians could hardly have started later

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

, sa

Cubao than 5000 B.C.“ (The Demise of Proto-Philippines.

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan http://www2.hawaii.edu/~reid/Combined%20Files/A24.%20

Araneta

1, 1, 2017 Pilipinong

- 1982.20%TheDemise%of%Proto-Philippines.pdf. Inakses:

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus ng ng

ni 18.VIII.2011) [Mapa II].

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod I. Ang Pagkakaugnay (Kompleks) ng Banua, BaRani at Kayaw (Bago 5000 BK – 700 BK)

: : Kung paniniwalaan ang pinakabagong teorya nina Fay Pananaw

…” Wouk at Malcolm Ross (The History and Typology of Western

Pantayong

sa Kasalukuyan

- Austronesian Voice Systems, Canberra: Pacifice Linguistics, 2002),

Aral Aral

- ngK+12

Balik ang pinaglaganapan ng mga Austronesyano ay ang

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

, sa

Cubao kasalukuyang Pilipinas at Gitnang Kalimantan (supra at

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan Mapa I).

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

- Kasaysayan

sa Mapa V - Direksyon ng Migrasyong Austronesyano

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; mula sa Rehiyong Formosa-Pilipinas at . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr Polinesyano mula sa Rehiyong Samoa-Marquesas (Kirch, 2000)

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Dayagram I Mga Wikang Pilipino: Pagkabuo at paghiwa- hiwalay mula 1300 BK

: : hanggang 100 BK

Pananaw [ Dayagram mula sa: …” David Thomas at Alan Healey, Some

Pantayong Philippine Language

sa Kasalukuyan

- Subgroupings: A

Aral Aral -

ngK+12 Lexicostatistical Study.

Balik Anthropological

, 800,000 800,000 BK , Harap

, Linguistics. IV: 22-33 sa

Cubao (1962)]

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Masasabing nagtatapos ang panahon nang naghihiwalay na sa Philippine Stock noong h.k. 700 BK ang Pangasinense at ang Northern at Southern Philippine Languages. [Dayagram I] Ang petsa nina Thomas at Healey na h.k. 1300 bilang tanda ng pagkabuo ng

: : Philippine Superstock (at pagkahiwalay Pananaw

…” nito sa Austronesya o PWMP) [Dayagram

I] ay maiuugnay sa pahayag ni Peter

Pantayong sa

Kasalukuyan Bellwood na ang paglilibing sa tapayan (sa

- Aral Aral

- yungib o sa patag) malamang ay nabuo

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , (developed) sa Pilipinas (Larawan 1, 2 at

Harap ,

sa 3) at Sarawak mulang huling bahagi ng

Cubao ikalawang milenyo at maagang unang

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng Kasaysayan Larawan 1 milenyo bago ang kasalukuyang

Araneta Tapayang Libingang

1, 1, 2017 pagpapanahon (BCE), ibig sabihin Bago

Pilipinong -

Kasaysayan Manunggul (890-710 BK)

sa Kay Kristo (BK) [Ann Kumar, Globalizing the

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus ng ng

ni History of Japan. Language, Genes and Civilization. Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway New York: Routledge, 2009, pah. 42].

flr

Pagpapakilala

Austronesyano sa Pilipinas (hanggang h.k. 1300 BK) at : :

ang pagiging duyan ng kapuluan ng isang bagong

Pananaw …”

kalinangan, ang simula ng kalinangang Pilipino (h.k.

Pantayong

Kasalukuyan -

Aral Aral 1300 – 700 B.K.).

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, B. Ang Kompleks ng Banua, BaRani at Kayaw ay

Cubao BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan nakakabit sa paglilinang ng palay/bigas bilang pagkaing

Center

ng ng

Kasaysayan Araneta

1, 1, 2017 gawad ng Anito ng Kaitaasan at Anito ng Kailaliman,

Pilipinong

Kasaysayan

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus pangunahing nagdudulot ng kaginhawahan sa banua.

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod 1. May mga katumbas sa mga wikang Pilipino ang PAn *pajay (palay), *beRas (bigas), *Semay (nilutong bigas, dahil ito

ang kahulugan ng mga cognates sa Formosa : :

at ilan sa Pilipinas [Bikol humay “magluto

Pananaw …”

ng bigas, isda o karne sa kawayan para sa

Pantayong

sa Kasalukuyan

- para sa kapistahan”, humay kanin na

Aral Aral

- ngK+12

Balik ganito ang pagkaluto”; Aklanon humay

, 800,000 800,000 BK , Harap , Larawan 4 sa Pag-inom ng Pangasi Cubao “kanin”; Ata homoy “kanin”; Subanun

sa Zamboanga Sibugay

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng Kasaysayan “gimai”] at sa Kalimantan. ngayon (Subanen).

http://www.skyscrapercity.c Araneta

1, 1, 2017 Laurent Sagart, The Vocabulary of Cereal Cultivation om/showthread.php?t=248

Pilipinong -

Kasaysayan and the Phylogyny of East Asian Languages. Indo-Pacific 878&page=1880. Inakses:

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus Prehistory Association Bulletin 23, 2003 (Taipeh Papers, 19.vVIII.2011,

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; Volume I); gayundin: Blust, Austronesian Comparative . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr Dictionary, sub “*Semay”.

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Gayumpaman, ang kahulugan ng Proto-Philippine *hemay di tiyak dahil ang mga reflex nito sa Hilagang Luzon at sa Sangir ng Sulawesi ay “palay” at ang PPh *ka-hemay-an ay nanganga-

: : hulugang “palayan” (ibid.)]. Gayumpaman, *kaen-en at *nasi sa Pananaw

…” kahulugang “kanin” ay may mga reflex sa iba’t ibang dako.

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap , sa Larawan 5

Cubao Mga Pare ng Kiangan sa harap ng tapayang BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan may tapuy, handang magsimula ng ritwal sa

Center

sa ng ng Kasaysayan kapistahan ng ani na nagdiriwang sa

matagumpay na pangangayaw. Barton, Araneta

1, 1, 2017 1912. Pilipinong

- http://www.univie.ac.at/voelkerkunde/apsis/au Kasaysayan

sa fi/ethno/ifugao/barton4g.jpg Inakses: Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus 19.VIII.2011

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Maaaring kaugnay ang huli sa PWMP *asi? “fermented rice”, PPh *maN(ng)asi “make rice wine” at sa PWMP

*paN(ng)asih na may cognates sa iba’t ibang wikang Pilipino : :

[Bikol pangasi “rice wine” (ibid) o baya /tapuy Ifugaw, pa-

Pananaw …”

pangasih-an “lalagyan kung saan inihahanda ang pangasih” ;

Pantayong

sa Kasalukuyan

- at Kenyah (ng Kalimantan) pengasih “tapuy/baya na ispesyal na

Aral Aral

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , ginagawa sa isang tapayan” (ibid). Ang pagtatanim ng palay sa

Harap

, sa

Cubao pamamagitan ng kaingin ay tinutukoy ng PAn *qumaH;

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan samantalang ang tubigan ay implisito sa PAn *CaNaq (PWMP

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan *tanaq “lupa, lupain” [cf. Malagassy tanana “palayan”].

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Iminumungkahi ni Sagart (loc. cit., pah. 132) na ang Pan *CaNaq ay nangangahulugang “’mud, muddy ground’,

with extension to ‘wet rice field in Atayalic,’ ang to “earth, land’ : :

in Malayo-Polynesian…” dahil sa probableng cognate na Tsou

Pananaw …”

*CaNaq-na sa kahulugang “wet rice field”at Kavalan zena?

Pantayong

sa Kasalukuyan

- “field (wet)”. Dulot nito, mahihinuha na ang mga Proto-

Aral Aral

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , Austronesyano ay naglilinang ng “dry and wet rice, the latter

Harap

, sa

Cubao planted in natural marshes or swamps, or in low, annually

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan flooding river beds, with trans-plantation of seedlings,

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

- Kasaysayan

sa but without elaborate irrigation techniques” (ibid).

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Patungkol sa “seedlings” mababanggit din na ito ang

: : tinutukoy kapwa ng PMP *benehiq (Tag. binhi, Bik banhi at Pananaw

…” Western Manobo beni) at PAn *bineSiq “seed rice, rice set

Pantayong aside for the next planting”. Tinutukoy naman ng “low,

Kasalukuyan

- Aral Aral

- annually flooding river beds” ang “alog” na siyang

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, katagang ugat ng ethnonym na Tagalog (“taga-alog” hindi

Cubao BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan “taga-ilog”) [Ubaldo].

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod B. Kaginhawahan: Pangangayaw bilang Gawain/ Tungkulin ng BaRani para sa

: : Banua.

Pananaw …”

1. Ang BaRani. Mahirap tantiyahin ang mga katangian ng

Pantayong

Kasalukuyan -

Aral Aral baRani noong panahong iyon. Gayumpaman makatutulong

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , siguro ang kumparatibong lingguwistika. Ayon sa

Harap

, sa

Cubao Austronesian Comparative Dictionary ni Blust (ACD):

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod In PWMP this term [baRani] apparently referred in particular to a culturally prescribed hero whose status was defined by exploits in war, probably involving the taking of human life. In PMP only the more general meaning 'brave, fearless; to dare'

: : can be justified. Finally, it is unclear from the isolated Oceanic

reflex which preserves a final vowel whether the sporadic Pananaw …” change *-i > /e/ had already occurred in POc, or whether it

took place at some time between the break-up of POc and

Pantayong

sa Kasalukuyan

- the emergence of Roviana as a distinct language.

Aral Aral -

ngK+12 Inakses:

Balik [http://www.trussel2.com/ACD/acd-s_b.htm.

, 800,000 800,000 BK , 19.VIII.2011]

Harap

, sa

Cubao Ibig sabihin, sa Proto-Malayo-Polynesian (ang orihinal na wika ng

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan mga Austronesyano paglisan nila ng Formosa), ang tanging

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan pangkalahatang kahulugan ng baRani ay “matapang, walang takot;

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; mangahas”. Hindi pinaniniwalaan ang pagtukoy ni Dempwolff

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod sa simpleng pagkalalaki bilang orihinal na kahulugan. Magkagayunman, sa pagsapit ng mga Austronesyano sa Pilipinas (hilagang bahagi ng “Kanlurang Malayo-Polynesiano”), tahasan nang

: : naikabit ang katangian ng baRani sa pag-aalaga ng kabuuan ng Pananaw

…” banua (bilang ritwal na tungkulin niya kaugnay ng pangangayaw).

Pantayong sa

Kasalukuyan Nabanggit ang Roviana, isang wika at rehiyon ng kapuluang

Aral Aral -

ngK+12 Solomon, kung saan ang tawag sa bayani ay varane. [Paglisan nila

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa sa Pilipinas hindi nadala ng mga Austronesyano patungong

Cubao BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan Melanesia ang komplex ng palay/bigas/kanin; pagtatanim ng mga

Center

ng ng Kasaysayan

Araneta halamang ugat (gabi, ube, palawan) at punongkahoy (rimas,

1, 1, 2017

Pilipinong

- Kasaysayan

sa nangka) ang naging batayan ng kanilang agrikultura.]

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway Itutuloy sa islayd 59

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mga Waka [Bangka] sa Austronesya

Mga Waka sa Kapuluang Solomon, kung saan matatagpuan ang Ravina

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://oursolomonstories.blogspot.com/2011_11_06_archive.html

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mga Bangka ng Yami sa kanilang pulo ng Punso no Tao

[Tsino: Lan Yu; Ingles: Orchid Island], Formosa (Taiwan)

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway flr

th http://www.visitexoticasia.com/taiwan/images/island_p05.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Mga Bangka sa Lawa ng Taal

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway http://previews.123rf.com/images/langdu8x/langdu8x1504/langdu8x150400146/38298964-Taal-Philippines-Feb-

flr 24-2015-Wooden-pier-and-bahgka-boats-in-Taal-Lake-Philippines--Stock-Photo.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Waka sa Hawai’i

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.samlow.com/images/hokule-aschematic.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Hōkūle’a, c. 1976

Waka na ginamit sa paglalakbay mula Hawai’i tungong Tahiti, pabalik

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://www.janesoceania.com/oceania_polynesians/poly3.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Modelo ng Hōkūle’a

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.samlow.com/images/hokule-aschematic.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Mapa VI: Paglalakbay tungong Lapita mulang Bohol

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.lapita-voyage.org/en/images/bildergalerie/karte_gr.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Tracing The Migration of Our Ancestors Dr. Eusebio Z. Dizon

The Philippine archipelago has always been underestimated in its role on the early migrations and movement of the peoples in Island Southeast Asia and the Pacific. Until the current archaeological work that done in the Batanes areas (Dizon

: : 2007; Hung et al. 2007; Bellwood and Dizon 2005; Bellwood, Anderson, Dizon and Stevenson 2003), it was believed that the early peopling of the Philippines was

Pananaw through a �wave of migrations� coming from Indonesia and Malaysia from about …” 10,000 years ago (Beyer 1947;1948), although some other researchers had earlier disagreed with this, such as (Jocano 1967; Fox 1970; Solheim 1981), however,

Pantayong without further substantial archaeological evidence. Generally, it is still taught in the

sa Kasalukuyan

- Philippine textbooks and schools that the early Filipinos were Aetas, and the more

Aral Aral -

ngK+12 recent populations were coming from Indonesia and Malays (the Aetas have another Balik

, 800,000 800,000 BK , story). Recent archaeological and other scientific studies now points to the reverse Harap

, of this idea. The present peoples of the Philippines were of Austronesians in origin sa

Cubao where the homeland could probably be Southern China and Taiwan who migrated

first around 5,000 years ago and reaching Itbayat and other islands of the Batanes

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng Kasaysayan at least some 4,500 years ago and continuing their voyage to the rest of Luzon ie.

Lallo area in Cagayan Valley . Austronesian is a very large language family formerly Araneta

1, 1, 2017 known as the Malayo-Polynesian language. This language is comparable to the

Pilipinong -

Kasaysayan Indo-European language family, like French, Spanish, Italian etc., only that it has

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus more speakers and more wide spread in Southeast Asia and the Pacific, ie. Ilocano,

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Kapampangan, Tagalog, Bahasa (Malay, Indonesia ), Bisaya, etc., including Chamorro spoken in the Marianas (Saipan, Guam, Rota , Tinian etc.). There are

: : about more than 350 million Austronesians speakers now in the world! The

Polynesian language is related to the Austronesian languages. Pananaw …” In order for people to move and occupy the vast islands of both Southeast Asia and the Pacific, one very important and significant technology is

Pantayong needed, and this is the Boat-Building capacity and technology. Researchers believe

sa Kasalukuyan

- that after the initial crossing of the Austronesians from Taiwan to Batanes and the

Aral Aral -

ngK+12 rest of Luzon, their boat-building technology was greatly developed and improved Balik

, 800,000 800,000 BK , here in the Philippines, learning from their experience and so building better boats Harap

, that would allow them to move further in all directions, southward, eastward, sa

Cubao westward and also to go back northward where they came from. Following this

argument, it can be said that the early people who occupied the Philippine

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng Kasaysayan archipelago were the one responsible in moving to Indonesia, Malaysia, the

Marianas and to some extent in the south-easterly islands of Polynesia by around Araneta

1, 1, 2017 3,500 to 3,000 years ago. This should be a big pride for the present Filipinos, who

Pilipinong -

Kasaysayan are still great voyagers until the present time. Perhaps, the Filipinos have the most

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus seamen in the world among with the Indonesians.

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://www.balangay-voyage.com/index.php?pg=about-tracing-migration

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Modelo ng Bangka mula Karolinas

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://press.anu.edu.au/austronesians/austronesians/images/c07f002.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Mga Bangka mulang Mikronesya

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala https://lozinyap.files.wordpress.com/2013/11/img_6185.jpg?w=500&h=324

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Truk District Canoe

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://www.friendsoftobi.org/tobithings/canoes/canoesmicronesia.pdf

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mga Waka na mulang Yap at Kapuluang

Marshall, Mikronesya

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway http://www.friendsoftobi.org/tobithings/canoes/canoesmicronesia.pdf

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Te ‘Au O Tonga (Rarotonga) TE ‘AU O TONGA means "the mist of the South," the name of the canoe of Karika, a Samoan chief who settled on Rarotonga about six centuries ago,

during the Tangiian epoch.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://pvs.kcc.hawaii.edu/images/canoes/te_au_tonga_drawing_1995_web.gif

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod ‘Aa Kahiki Nui (Tahiti) For 'Aa, which has one of the names attributed to the star Sirius, at the

Zenith of the Society Islands, this voyage will also be a maiden one.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://pvs.kcc.hawaii.edu/images/canoes/aa_kahiki_nui_drawing_1995_web.gif

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Pandigmang Waka ng Tahiti

The War Canoe of Tahitian King Pomare I

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.tikiroom.com/img/8169x4a246da6.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Waka ng Rapa Nui Canoes (vaka) from Easter Island. An original drawing by Blondela, from the Library of Lithographic Services of the Navy, which was included in the Atlas

of La Pérouse’s voyage.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.chauvet-translation.com/figures/Figure019.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Waka ng Rapa Nui Drawing by Choris from the same book as Figure 17, showing two types of Easter Island canoe made of driftwood. One is a “sewn” canoe with an outrigger and one is the same type of canoe without such an outrigger. An

oar and a paddle with a human head are also shown.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://www.chauvet-translation.com/figures/Figure018.jpg

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Te ‘Aurere (Aotearoa)/ Maori New Zealand TE 'AURERE was built in Aotearoa, New Zealand, and its name suggests "the movement of a misty cloud." I's hulls have been hollowed out of two centuries-old kauri tree trunks. Its builder had earlier constructed the two

large ceremonial canoes, MATAATUA PUHI and TE IKI A MAUI.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr th

Pagpapakilala http://pvs.kcc.hawaii.edu/images/canoes/te_aurere_drawing_1995_web.gif

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Pandigmang Waka ng Maori ng New Zealand

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; http://www.captcook-ne.co.uk/ccne/exhibits/Nhil-021-0001378/Nhil-021-0001378.jpg

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mga Bangka ng Pilipinas

Caracoa

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr http://www.gutenberg.org/files/43451/43451-h/images/p0088.png

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Isang guhit ng Karakoa

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; http://tv.halukay.com/amaya/files/2011/05/Caracoa-002-300x183.jpg

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Karakoa ng Pilipinas Illustration of Caracoa. Reproduced from

Thomas Forest,1779

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni Quezon; Abril Abril Quezon; Roderick Stead. All our vessels are rowed from within, these are paddled from without, Spanish and European

. Gateway Tower, Tower, .Gateway Colonial Reception of Philippine Indigenous Craft

flr

Pagpapakilala

Panayam Pagtuturo 5 Lungsod “ [http://www.themua.org/collections/files/original/9b2ede4b833bea27eb853f3f71b6bbfc.pdf]

Karakoa ng Pilipinas

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway flr

th http://sulugarden.com/wp-content/uploads/2015/01/Sulu_Blog_Cotta_photo_5_Caracoa_and_prau1.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Balangay sa Harap ng Museong Pambansa

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway flr

th http://images.gmanews.tv/v3/webpics/v3/2013/08/640_2013_08_12_10_14_59.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Paglalakbay ng Balangay

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway flr

th http://www.balangay-voyage.com/images/photo-gallery/balangay-jolo-to-languyan17.JPG

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Mas Malaking Bangka sa Pilipinas noong

Panahon ng Imperyong Butuanon

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway flr

th http://images.gmanews.tv/v3/webpics/v3/2013/08/2013_08_09_17_44_13.jpg

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Pagpapatuloy mula islayd 31…… Bago ang ika-19 na dantaon, malinaw ang pagkakaiba ng bangara, ang pinuno na minamana ang katungkulan, at ng

: : varane. Pagdating ng mga Kanluranin, may ilang varane na naging Pananaw

…” bangara. Ang orihinal na pinunong may hawak ng buong

kapangyarihan ay natawag na bangara atugnu, kasama ang

Pantayong

Kasalukuyan

- Aral Aral

- bangara adanga na namamahala sa pang-araw-araw na gawain sa

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, banua o butu-butu; kapwa ay mula sa uring maginoo. Ang punong sa

Cubao mandirigmang responsible sa pangangayaw ay naging bangara

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan varane. Kailangan niyang magpaalam sa bangara atugnu upang

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan magsagawa ng pangangayaw o anumang pananalakay, bagamat

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; hindi sumasama rito ang bangara atugnu

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Hindi basta bastang nagiging varane ang isang mandirigma. Kailangan niyang patunayan ang kanyang

kakayanang makipagdigma bago siya makapasok sa nihana : :

varane, ang kapatiran ng mga bayani. Ang isang varane ay

Pananaw …”

maraming beses nang nakipagdigma. Marami siyang mga “body

Pantayong

sa Kasalukuyan

- ornaments that identify his status; his magic was powerful and

Aral Aral

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , was used to save his group…. [and] would lead many war

Harap

, sa

Cubao canoes (tomoko)…. [and when he] showed great bravery (e.g.,

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan by ascending to a mountain fort or toa) and killed many men,

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan he was acknowledged to be a tie varane”.

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod At kapag mamamatay na siya sinasabing “kinakain” niya ang palakol (gani karamaho) na nakabaon sa kanyang ulo. Dagdag pa, sinasabi na ang mga varane ng Roviana ay mga:

: : …. temperamental and bloodthirsty individuals who

seldom married and lived austere lives …./ Pananaw …” ….Indeed… Roviane varane could be hired to carry

out assasinations, or might on their own murder a

Pantayong

sa Kasalukuyan

- taboo-breaker or slave…. [but ] they were more

Aral Aral -

ngK+12 often than not firmly controlled by chiefs, and were Balik

, 800,000 800,000 BK , deployed on warring expeditions… after hiama

Harap , sa [babaylan] had propitiated appropriately the spirits

Cubao and ancestors (pah. 185-6).

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng Kasaysayan

(Shankar Aswani, Forms of Leadership and Violence in Malaita and

Araneta

1, 1, 2017 Pilipinong

- in the New Georgia Group, Solomon Islands. Nasa: Pamela J. Stewart at Kasaysayan

sa Andrew Strathern (mga pat.), Exchange and Sacrifice. Durham: Carolina

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; Academic Press, 2008, 171-193).

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: :

Pananaw …”

Larawan 6

Pantayong Roviana: varane (walang

Kasalukuyan -

Aral Aral dala o ornamento sa noo); lave, kalasag na gawa

- sa uway; at pang- ritwal na gani karamaho ngK+12

Balik (palakol).

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan sa

Maka http://cdn.calisphere.org/data/20775/46/bb45061346/files/bb45061346-ark-20775-bb45061346-1-3.jpg ; http://www.art-

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; pacific.com/images/sishield.gif; http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRXwku92-O-AvLpBvrCXaymWwideJzm4j . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr 7nhya0PHjZ1dWtpjtc. Inakses: 20.VIII.2011.

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Isang ornamentong nagbibigay ng pagkakakilanlan sa varane at sa bangara ay ang dala (Larawan 8). Ikinakabit ito sa

: : noo, tulad ng makikita sa isang bangara Pananaw

…” sa Larawan 7. Madaling mahinuha na

Pantayong simbolo ito ng Araw na siya ring

Kasalukuyan

- Aral Aral

- nakadisenyo sa hikaw ng “taong ibon”

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, (Larawan 8). Mababanggit na sa ibang

Cubao BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan bahagi ng Kapuluang Solomon ang dala o

Center

sa ng ng Kasaysayan Larawan 7 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Sol

kapkap ay isinusuot din sa dibdib (tulad omon_Islands_chief_wearing_a_spectacular_porpoise_tooth_ches Araneta

1, 1, 2017 t_ornament_and_kap-kap%2C_Florida_or_Malaita.jpg/370px-

Pilipinong

Kasaysayan sa

Maka ng sa Mandaya) [Larawan 10]

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Larawan 8 Roviana: dala at nguzunguzu, ang “taong ibon” na ikinakabit sa prowa ng tomoko, bangkang pandigma

: : (itaas); sistema ng pangangayaw na nag-

Pananaw uugnay ng banua (kasama …” ang bangara, hiama at

varane) sa mga yumaong

Pantayong sa

Kasalukuyan ninuno (ibaba).

- Aral Aral

- http://www.artwhatson.com.au/im ngK+12

Balik ages/members/0012413/National-

, 800,000 800,000 BK , Gallery-of-Australia--Roviana-

Harap ,

sa Lagoon-Solomon-Islands--

Cubao Forehead-ornament%5BDa

la%5D-prior-to-1908-

BAKAS Seminar:BAKAS Kapilipinuhan

Center 0061030_11022

sa ng ng Kasaysayan 3153919.jpg; http://www.art-

pacific.com Araneta

1, 1, 2017 /images/sinuzunu.gif;

Pilipinong -

Kasaysayan http://www.microk

sa han.com/wp-

Maka Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng content/uploads/2011/02 ni Quezon; Abril Abril Quezon; /Headhunting-in-New-Georgia.jpg..

. Gateway Tower, Tower, .Gateway Inakses: 20.VIII.2011.

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod o kaya ay isinusuot sa bandang sentido, kahawig ng pagsuot

ng panakip-tainga ng mga Bagobo ng Pilipinas.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta 1, 1, 2017

Pilipinong Larawan 9a Larawan 9b

- Kasaysayan sa Bagobo ayon sa pintura ni Amorsolo. Mataas na hiama ng Malaita, kaugnay

Maka http://www.asianarorg/images/AAM-Pioneers-Amorsolo-Bagob.jpg.

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus ng ng

ni Inakses: 20..VIII.2011. ng Roviana. Quezon; Abril Abril Quezon; Http://www.the-steiner-collection.eu/kapkap/Timi_Ko%27oliu_%284

. Gateway Tower, Tower, .Gateway 99_x_600%29.jpg Inakses: 20.vIII.12011.

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod (Larawan 9a-b). Ang ngusungusu (bunganga, bibig) sa Larawan 8 bilang Taong Ibon (may hikaw na Araw at taglay na ibon) ay maiuugnay sa kapkap ng Kanlurang Solomon na may simbolo

: : ring Araw at Ibon na makikita sa mga sandata ng Pilipinas, laluna Pananaw

…” sa kris, at sa mga tapayang libingan (Larawan 11).

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017 Pilipinong

- Larawan 11

Kasaysayan sa

Maka Ibon na may araw sa katawan bilang takip ng tapayang

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; libingan (Bikol); Kris na ang puluhan ay korteng Manok

. Gateway Tower, Tower, .Gateway na ang mata ay Araw.

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , Larawan 10

Harap

, sa

Cubao Ang kapkap sa kaliwa ay mula sa Kanlurang Kapuluang Solomon (Barbier-Mueller

BAKAS Seminar:BAKAS Kapilipinuhan

Center Museum ng Geneva). Mapupuna na ang dalawang simbolo ng Ibon at Araw ay yaon

sa ng ng

Kasaysayan ding sa “Taong Ibon” ng nguzunguzu ng Roviana. Ang may suot ng kapkap ay Araneta

1, 1, 2017 “tagapagsalita ng angkan” mulang New Ireland, habang ang may suot ng kahawig na

Pilipinong - Kasaysayan breastplate ay isang Mandaya (Mindanaw).

sa http://www.metmuseum.org/special/barbier_mueller/view_1.asp?item=26:;http://www.grad.ucl.ac.uk/comp/2001/research/gallery/entrie Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus s/large/34.jpg; http://farm6.static.flickr.com/5260/5535596622_729d186013.jpg Inakses: 20.VIII.2011.

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Pabalik sa papel ng vaRani sa banua, maipaliliwanag ito sa

pamamagitan ng dayagram sa Larawan 8. Sa pamamagitan ng pangangayaw napananatili ng vaRani hindi lamang ang

: : kaginhawahan kundi ang mismong kaayusan at pananatili ng

Pananaw banua sa halimbawa ng kalakaran sa Roviana. Ayon kina P. J. …”

Sheppard, Richard Walter at Takuya Nagaoka (The Archaelogy of

Pantayong

Kasalukuyan -

Aral Aral Head-hunting in Roviana Lagoon, New Georgia. The Journal of the Polynesian

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , Society Auckland), 2000, 109: 1, pah. 35) may:

Harap

, sa

Cubao …. structural connection between shrines housing the venerated skulls of

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan ancestors, and canoe houses with the trophy skulls of the denigrated

Araneta 1, 1, 2017

Pilipinong enemy. The two ritual acts of ancestor veneration ang head-hunting

Kasaysayan

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus mediate between the worlds of life and death, and provide the paths

ng ng

ni Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway through which mana and efficacy flow from the dead to the living.

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Sa mas simpleng salita, napapadaloy ang kaginhawahan (mana) sa buong lipunan dulot ng maayos na organisasyon ng banua – i.e., napapagalaw ang hortikultura ng mga halamang ugat

: : at nagbubungang punongkahoy. Importante ang pangangayaw Pananaw

…” (kaya benebindisyunan ng mga ninuno ang lagakan ng mga

bangkang pandigma) para makakalap ng mga esklabo o alipin na,

Pantayong

Kasalukuyan

- Aral Aral

- ang mga lalaki ang magtatrabaho sa mga tubigang terasa ng gabi

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, (taro) at ang mga babae naman ay magiging asawa ng mga taga- sa

Cubao Roviana. Sa larangang pulitikal naman napapalakas ng

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan pangangayaw ng vaRani ang pamamahala ng bangara atugnu

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan habang pinatatag ng hiama (babaylan) ang ugnayan ng banua sa

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; mga diyos at ninunong sumakabilang-buhay.

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod Maihahambing ang ideolohiyang ito ng

pangangayaw sa umiiral sa mga grupong etniko ng Pilipinas : :

at Gitnang Kalimantan, ang teritoryong pinaglaganapan ng Pananaw

…” mga wikang ergatibo (Mapa I) kumpara sa Nuclear Malayo-

Pantayong

sa Kasalukuyan

- Polynesia na siyang pinagmulan naman ng mga

Aral Aral

- ngK+12

Balik Austronesyanong lumaganap sa Melanesia, kung saan

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa matatagpuan ang Roviana. Tungkol dito mababanggit ang

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan pagkatao ng bagani ng Manuvu ayon kay E. Arsenio

Araneta 1, 1, 2017

Pilipinong Manuel sa kanyang Manuvu Social Organization (U.P. Press,

Kasaysayan

Maka Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng 2000).

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng Kasaysayan

Larawan 11 Araneta

1, 1, 2017 Naglalabang Manuvu (Manobo). Punahin ang pang-ulo na may balahibong ibon

Pilipinong

- Kasaysayan

sa (simbolo ng Ibon), gayundin ang kakaibang sandatang patalim. Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus http://www.vikingsword.com/i2/e1052f.jpg. Inakses: 20.VIII.2011.

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod 2. Dalawang Uri ng Pangangayaw

a) SA LUPA.

: :

Pananaw …”

Pantayong Larawan 12

sa Kasalukuyan

- Ifugao at Kalinga (si Aral Aral

- Atumpa, ca. 1890)

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , http://creativeprocrastina

Harap ,

sa tion.files.wordpress.com/

Cubao 2011/07/432px- BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan ifugao_headhunter.jpg?w

Center

sa ng ng

Kasaysayan =346&h=479; Araneta

1, 1, 2017 http://www.arco-

Pilipinong -

Kasaysayan iris.com/George/images/k sa

Maka alingas.jpg

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

Kaingin at Pagtatanim sa mga Alog.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr Larawan 14

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod BABALA: LAHAT NG MGA SANDATA NOON AY GAWA SA KAHOY AT

BATO.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon; . Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr Larawan 15

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod WALA PANG PAGHAHABI, SAMAKATWID

WALANG TELA (KAHIT NA TINALAK) KUNDI “TAPA”

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017 Pilipinong

- Larawan 16

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

b) SA DAGAT

: :

Pananaw …”

Pantayong Larawan 13

sa Kasalukuyan

- http://www.jps.auckland.ac.nz/ Aral Aral

- docs/Volume109/JPS_109_0000

ngK+12 04/53.jpg ; Balik http://tv.halukay.com/amaya/fil

, 800,000 800,000 BK , es/2011/05/Caracoa-001- Harap

, 300x221.jpg

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

k) Ugnayang kahawig ng Kula Ring

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan Mapa VII

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod II. Balei, Bayan, Balen, Lungsod, Bongto, atbp.: Pagkabuo ng mga grupong etnolingguwistiko at simula ng

Pagsasambayanan (h.k. 700 BK – 900 MK). : :

A. Mga Petsang Hangganan

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod B. Paglitaw ng Bakal at ng Habian bandang 500 MK

1. Bulusang Pilipino at ang Panday

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

B2. Habiang Pilipino.

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod K. Pag-iiba-iba ng mga

Pangalan ng Banua

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod D. Pagbubuong Etniko at Ugnayan sa mga Ilog at

Dagat. : :

1. Mga Sistemang Ilog

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod a. Sistemang Ilog Pasig mulang Lawa ng Ba’i at ang Pagkabuo ng

Grupong Etnolingguwistikong Tagalog (taga-alog)

: :

Pananaw

…”

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK-Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka- Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12. 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12. 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12. 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 “Pagpapakilala sa Kasaysayan ng Kapilipinuhan, 800,000 BK- Kasalukuyan…” Panayam ni Dr. Zeus A. Salazar sa BAKAS Seminar: Balik-Aral sa Pantayong Pananaw: Pagtuturo ng Maka-Pilipinong Kasaysayan sa Harap ng K+12. 5th flr. Gateway Tower, Araneta Center Cubao, Lungsod Quezon; Abril 1, 2017 K. Iba pang sistemang Ilog: 1. Pulangi 2. Agusan

: : 3. Bikol

4. Kagayan

Pananaw …”

5. Davao

Pantayong

sa Kasalukuyan

- D. Ugnayang Dagat

Aral Aral -

ngK+12 1. Pagbubuong etnolingguwistiko:

Balik

, 800,000 800,000 BK , Harap

, a. bongto = waray sa

Cubao b. Sugbu = lungsod. Atbp.

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan 2. Pangangalakal at Pananalakay (cf. Chiefdoms ni Araneta

1, 1, 2017 Junker at ang penomenon Roviana “polity”).

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod III. Sambayanan: Pagbubuo ng mga Estadong Etniko at ang

mga Unang OFW – ang Luções (900-1588) : :

A. Pagpapatuloy ng etnikong Sambayanan Pananaw

…” 1. Ilog Pasig at iba pa.

Pantayong

sa Kasalukuyan

- B. Ugnayan ng mga Sambayanan:

Aral Aral

- ngK+12

Balik 1. Pasig (Tundo) at Agusan (Butuan).

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa 2. Butuan at Sulu

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan 3. Maynila (Tundo) at Brunei.

Araneta 1, 1, 2017

Pilipinong K. Penomenon ng mga Luções sa Timog Silangang Asya

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod IV. Ang Hamon ng Kanluran: Bayani versus Heroe (1583- 1913).

A. Pagpapatuloy ng Kabayanihang Pilipino : :

(mga paghihimagsik; pagtrabaho sa ibayong dagat:

Pananaw …”

Europa ni Rizal; Estados Unidos; Australia; etc.)

Pantayong

sa Kasalukuyan

- B. Pagpasok ng Heroismong Kastila;

Aral Aral

ngK+12 Balik

, 800,000 800,000 BK , Akulturasyon sa heroismong Kastila hanggang sa mga

Harap

, sa

Cubao Propaganda

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

sa ng ng

Kasaysayan K. Bayan vs. Nación : Bayani vs. Héroe (cf. Wika ng

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong -

Kasaysayan Himagsikan, Lengguwahe ng Rebolusyon; Ang Kartilya

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng ni

Quezon; Abril Abril Quezon; ni Jacinto.)

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod V. Heroismo ng Nasyon (akulturado) at Kabayanihan ng Bayan: Pangangayaw ng OFW bilang manggagawa sa Ibayong

Dagat.

: : Pananaw

…” A. Pangangayaw bilang pagtratrabaho sa

Pantayong sa

Kasalukuyan ibang isla: (cf. Cynthia Zayas ukol sa mga trabahador na

Aral Aral -

ngK+12 Bisaya na nangingibang-bayan o isla at nagbabalik dala

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa ang kita bilang pangangayaw; sacadas; mga

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan Center

sa kasambahay at iba pang nagtatrabaho sa Maynila at iba

ng ng

Kasaysayan Araneta

1, 1, 2017 pang siyudad bilang pabalik-balik na migrasyon).

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod B. Pagtatrabaho sa ibayong dagat.

1. Mga edukadong elit/elitista. Mga OFW? Ginhawa para

: : sa sarili o kaya sa nandoon nang mag-anak. Pananaw

…” 2. Mga mula sa bayan/masa. Tiyak na nagdadala sila ng

Pantayong

sa Kasalukuyan

- kaginhawahan ngunit Bagong Ilustrado na rin ba sila,

Aral Aral

- ngK+12

Balik tulad ng mga migrante sa Kanluran (na kadalasan ay

, 800,000 800,000 BK ,

Harap ,

sa Inglesero)?

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan Araneta

1, 1, 2017 K. Pangangayaw ng mga politiko bilang pangungurakot sa

Pilipinong

Kasaysayan

sa Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus Bayan?

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod

: : Pananaw

…” KONKLUSYON

Pantayong

Kasalukuyan

Aral Aral

ngK+12

Balik

, 800,000 800,000 BK ,

Harap

Cubao

BAKAS Seminar:BAKAS

Kapilipinuhan

Center

ng ng

Kasaysayan

Araneta

1, 1, 2017

Pilipinong

Kasaysayan

Maka

Dr. Zeus A. Salazar A. Dr.Zeus

ng ng

Quezon; Abril Abril Quezon;

. Gateway Tower, Tower, .Gateway

flr

Pagpapakilala

“ Panayam Pagtuturo 5 Lungsod