VII. Wykorzystane Materiały
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MINISTERSTWO OCHRONY ŚRODOWISKA ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 Przedsiębiorstwo Geologiczne „Polgeol” w Warszawie Zakład w Gdańsku, ul. Szafarnia 4 MAPA HYDROGEOLOGICZNA POLSKI w skali 1 : 50 000 Arkusz: Skarszewy nr 90 Opracował: Mgr Anna Szelewicka DYREKTOR NACZELNY nr upr.051119 Państwowego Instytutu Geologicznego Redaktor arkusza: Mgr Mirosław Lidzbarski Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Warszawa, 1998 2 Spis treści I. Wprowadzenie..................................................................................... 4 II. Lokalizacja........................................................................................... 5 III. Klimat, wody powierzchniowe............................................................. 7 IV. Warunki hydrogeologiczne................................................................... 8 V. Jakość wód podziemnych..................................................................... 16 VI. Zagrożenie i ochrona wód podziemnych............................................... 21 VII. Wykorzystane materiały..................................................................... 23 Spis rycin w części tekstowej Ryc. 1 Podział regionalny Ryc. 2 Obszary zasobowe Ryc. 3 Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód pod- ziemnych Ryc.4 Histogramy ważniejszych składników chemicznych wód podziemnych w utworach czwartorzędowych Ryc.5 Obszary chronione Spis załączników umieszczonych w części tekstowej Zał.1 Przekrój hydrogeologiczny I - I Zał.2 Przekrój hydrogeologiczny II - II Zał.3 Głębokość występowania głównego poziomu wodonośnego - mapa w skali 1: 100 000 Zał.4 Miąższość i przewodność głównego poziomu wodonośnego-mapa w skali 1 : 100 000 3 Spis tabel dołączonych do części tekstowej Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1c Reprezentatywne źródła Tabela 1d Inne punkty dokumentacyjne umieszczone na planszy głównej (hydrogeo- logiczne otwory badawcze) Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne Tabela 3b Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane Tabela 3c Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne źródła Tabela 3d Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - inne reprezentatywne punkty dokumentacyjne Tabela 3e Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela 4 Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej Tabela C1 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne otwory studzienne Tabela C5 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tablice Tablica 1. Mapa hydrogeologiczna Polski - plansza główna (materiał archiwalny PIG) Tablica 2. Mapa dokumentacyjna (materiał archiwalny PIG) Wersja cyfrowa mapy w GIS (materiał archiwalny PIG w zapisie elektronicznym) Arkusz Skarszewy Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 (plik eksportowy MGE mph90.mpd) z podziałem na grupy warstw informacyjnych z dołączonym bankiem danych 4 I. Wprowadzenie Arkusz Skarszewy (nr 90) został opracowany w Przedsiębiorstwie Geologicznym „Polgeol” Zakład w Gdańsku w okresie od października 1996r. do marca 1998r.Wyżej wy- mieniony arkusz realizowano w ramach Mapy hydrogeologicznej Polski 1:50 000 finansowa- nej przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zleceniodawcą był Państwowy Instytut Geologiczny, Generalny Wykonawca Mapy i jednocześnie koordynator (zlecenie PIG nr 4 / MHP z dnia 1996.09.09). Merytoryczną podstawę, określającą zakres i metodykę przy opracowywaniu arkusza stanowiła instrukcja (4). Zebrano i przeanalizowano materiały informacyjne z : Regionalnego Banku Danych Hydrogeologicznych (RBDH - 3 Gdańsk) Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku Urzędów Gmin w Nowej Karczmie, Przywidzu, Trąbkach Wielkich, Liniewie, Skarsze- wach i Starogardzie Gdańskim Przedsiębiorstwa Hydrogeologicznego Sp. z o.o w Gdańsku archiwum Przedsiębiorstwa Geologicznego w Gdańsku Do interpretacji hydrogeologicznej tego obszaru wykorzystano : dane z 150 otworów wiertniczych, w tym 135 z pełnym opróbowaniem hydrogeologicznym (tabela 1a, 1d, A, B) ; spośród nich wytypowano 71 otworów reprezentatywnych umieszczonych na planszy głównej dane z 5 reprezentatywnych studni kopanych (tabela 1b) dane z 1 reprezentatywnego źródła (tabela 1c) wyniki 172 archiwalnych analiz fizyko - chemicznych wody (tabela C1i C5) wyniki 16 analiz fizyko - chemicznych wody wykonanych dla celów Mapy ; 6 - ze stu- dzien- nych otworów reprezentatywnych , 2 - z pozostałych otworów studziennych, 2 - z innych reprezentatywnych otworów dokumentacyjnych, 5 - ze studni kopanych i 1 - ze źró- dła (tabela 3a - e) dane z 23 obiektów uciążliwych dla wód podziemnych (tabela 4) Badania składu fizyko - chemicznego wody w wymienionych powyżej 16 próbach przeprowadziło Centralne Laboratorium Chemiczne PIG w Warszawie. 5 W czerwcu i lipcu 1997r. przeprowadzona została wizja lokalna terenu, w ramach któ- rej wykonano kontrolne pomiary zwierciadła wody w studniach kopanych, w nieczynnych studniach wierconych oraz wydajność źródła. Wytypowano i pobrano próby wody do badań laboratoryjnych oraz dokonano oceny ognisk zanieczyszczeń stanowiących zagrożenie dla wód podziemnych. W oparciu o wszystkie wyżej wymienione materiały powstała mapa główna, która przedstawia warunki występowania, zasobność, dynamikę oraz jakość i stopień zagrożenia zwykłych wód podziemnych. Uzupełnia ją mapa dokumentacyjna oraz tekst objaśniający łącznie z zawartymi w nim przekrojami hydrogeologicznymi, mapami uzupełniającymi, tabe- lami i rycinami. Wykaz wykorzystanych publikacji i opracowań zamieszczono na końcu tekstu. Przy opracowywaniu arkusza współpracowały: mgr Ewa Gurzęda - tabela 4, mgr Beata Pasierowska - analiza statystyczna wyników badań fizyko - chemicznych wód pod- ziemnych, mgr Bożena Jaworowska i mgr Zygmunt Kola - wersja komputerowa mapy. Prace kreślarskie wykonała Joanna Filar. Kartograficzna wersja Mapy została opracowana w PIG, Oddział Geologii Morza w Sopocie. II. Lokalizacja Obszar arkusza leży między 180 15’ a 180 30’ długości geograficznej wschodniej i między 54 0 00’ a 54 0 10‘ szerokości geograficznej północnej. Pod względem administracyjnym leży w całości na terenie województwa gdańskiego. Obejmuje fragmenty gmin: Nowa Karczma, Przywidz, Trąbki Wielkie, Liniewo, Skarszewy, Stara Kiszewa, Zblewo i Starogard Gdański. Jedynym miastem są Skarszewy znajdujące we wschodniej części arkusza. Zgodnie z regionalizacją fizyczno - geograficzną tereny znajdujące się w północno - zachodniej części arkusza przynależą do Pojezierza Kaszubskiego, a pozostałe do Pojezierza Starogardzkiego. Oba wyżej wymienione Pojezierza są mezoregionami Pojezierza Wschod- niopomorskiego. Wały morenowe mają tu przebieg z północnego - zachodu na południowy - wschód i w tym kierunku obniża się teren. Deniwelacje powierzchni terenu dochodzą do 150 m; najwyższy punkt na obszarze arkusza znajduje się w okolicy Suchej Huty 6 (237,7m npm), najniższy (ok.90m npm) w dolinie Wierzycy. Na południe od moren czoło- wych rozciąga się obszar moreny dennej falistej. Cały obszar arkusza rozcięty jest wąskim polem sandrowym.W zagłębieniach terenu znajdują się liczne, niewielkie jeziora. Pod względem hydrograficznym arkusz leży w obrębie zlewni pierwszego rzędu rzeki Wierzycy - 90 %, pozostała część arkusza przynależy do zlewni trzeciego rzędu rzeki Kłoda- wy. Geologicznie położony jest w południowo - zachodniej części syneklizy perybałtyc- kiej. Zgodnie z podziałem na jednostki hydrogeologiczne (11) obszar całego arkusza znaj- duje się w V regionie pomorskim. Występują tu duże kompleksy leśne. Jest to typowo rolniczy obszar, bez przemysłu szkodliwego dla środowiska naturalnego. Gospodarka nastawiona jest na wykorzystanie walo- rów turystycznych, przetwórstwo rolno - spożywcze i eksploatację kopalin żwirów i piasków. Położenie arkusza mapy na tle jednostek fizyczno - geograficznych i hydrogeologicz- nych pokazano na ryc.1. Budowę geologiczną ilustrują przekroje hydrogeologiczne (zał.1 i 2). III. Klimat, wody powierzchniowe 7 Obszar Pojezierza Kaszubskiego i Starogardzkiego zgodnie z regionalizacją klima- tyczną znajduje się w pomorskiej dzielnicy klimatycznej. Wysokość opadów na terenie zlewni Wierzycy wynosiła dla wielolecia 1955 -1995 średnio 555 mm. Pomierzona w najbliższej stacji opadowej w Starogardzie Gdańskim ilość opadów z wielolecia wynosiła 532 mm.W wieloleciu suchym tj. w okresie od 1983 do 1993 r suma opadów wynosiła 508 mm, a najniższa zanotowana w 1992 r tylko 389 mm (3). Wieloletnie obserwacje wykazują, że maksimum opadów przypada na miesiące letnie od czerwca do sierpnia.Pokrywa śnieżna utrzymuje się od 50 do 70 dni. Temperatura powietrza średnio dla całego roku na terenie zlewni wynosi ok. 70 C (średnia stycznia -2.20 C, a średnia lipca + 17.50 C). Podczas suszy w 1992 r zaobserwowano podwyższone wartości temperatur w stosunku do średnich z wielolecia. Sieć hydrograficzna związana jest w głównej mierze z