Alexander Hammelburg Ophef Rond Israël Sjana Tova!
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MAGAZINE VAN JMW / ROSJ HASJANA 2021 / JAARGANG 32 / NR. 125 Alexander Hammelburg Ophef rond Israël Joods en inclusief in Ongemak, trots de Tweede Kamer en vermoeidheid Sjana Tova! Ell wil later juf worden op haar school. Help haar aan een goede basis om haar droom waar te maken. Geef toekomst aan Kiryat Shmona Kiryat Shmona, een middelgrote stad in het groene, heuvelachtige noorden van Israël. De inwoners, veelal immigranten, hebben hart voor hun stad, maar ze wonen ver van de economische bedrijvigheid in het centrum van Israël. Studenten en dienstplichtigen keren er niet terug en de inwoners hebben een duwtje in de rug nodig om uit de vicieuze cirkel van armoede te raken. Wij helpen ze daarbij! Met hulp aan kinderen en jongeren, zodat ze met kennis en vaardigheden kunnen bouwenONZE aan hun NIEUWE stad als het trotse, CERTIFICATEN bloeiende centrum van de regio. ZIJN DE DONATIE WAARD! UW ROSJ HASJANA DONATIE GEEFT DE KINDEREN IN KIRYAT SHMONA EEN NIEUWE KANS Dankzij uw steun zijn vele belangrijke humanitaire en educatieve projecten in Israël gerealiseerd. Wij hopen ook het komende jaar op u te mogen rekenen om de De toekomst van Kiryat ShmonaIsraëlische samenleving sterker en weerbaarder te maken. Zo geven we gezinnen een Sjana Tova en steunen wij een sterk begint bij kinderen Israël. U geeft al een certificaat vanaf 18 euro Bestel via: www.israelactie.nl Uw donatie maakt het [email protected] | telefonisch +31 20 644 84 29 NL91 INGB 0000 7777 77 www. israelactie.nl SJANA TOVA! WWW.ISRAELACTIE.NL INHOUD Benjamin 125 / jaargang 32 / Rosj Hasjana 2021 / Sjana Tova 5782 Israëlische cultuur en controverse / 32 CORINNE ALLAL Inhoudsopgave 4 JMW nieuws / Herkenning 30 Studentenhuizen / Amsterdam 5 Voorwoord / Inclusiviteit 34 Verleden heden / Nieuw verlies 6 Beeld / Namenmonument 36 Eten & opeten / Vernieuwde catering 8 Nieuw: Literatuur van A tot Z / A 38 Eitzes / Alcoholmisbruik 10 Hoofdinterview / Alexander Hammelburg 40 Freyda / Aviv Levy Shoshan 14 Ergernissen / Gedachtenkronkels 42 JMW Uitgelicht / Trainingen 15 Ophef rond Israël / Chantal Suissa-Runne 43 JMW Uitgelicht / Naoorlogse generatie 18 Joods humor / In Israël 20 Column Krantz / Zwart/wit Agenda/groepen, Lev, Mediene, 22 Feestdagen / Rosj Hasjana Sjoekertjes en BSP vanaf pagina 44 24 Mijn leven / Sacha Joseph 26 Nieuw: Sporen / Steenwijk 29 Boekenlijst / Nazomer 3 JMW NIEUWS Nog eens 75 jaar vertrouwd Joods et het verschijnen van deze Benjamin staat Zorgprofessionals Rosj Hasjana, het Joods nieuwjaar, voor de Die herkenning en erkenning vormen ook de kern van Mdeur. Een overgang van het oude naar het de trainingen die JMW aanbiedt aan zorgprofessionals nieuwe jaar is altijd een mooi moment om even bij stil met Joodse cliënten. Ook die trainingen zijn inmiddels te staan. Om terug te kijken naar wat er is geweest en weer live van start gegaan, waarbij er momenteel wordt vooruit te kijken naar wat er komen gaat. samengewerkt met de gemeente Amstelveen. Tijdens die trainingen leren zorgprofessionals over de Joodse Eén van die dingen die weer komen, voor zover de situatie identiteit en de invloed van trauma’s op cliënten, zodat er dat toelaat, zijn de fysieke bijeenkomsten van JMW. een betere aansluiting bij de cliënt gevonden kan worden. Lev, het ouderencentrum in Amsterdam, is voorlopig Ook hierover leest u in deze Benjamin meer. weer volop in bedrijf. En ook de verschillende groepen door het land heen, van Friesland tot Limburg, komen weer geregeld bij elkaar. Het is mooi om te zien wat voor belangrijke plek deze bijeenkomsten innemen in het leven van de deelnemers. Om een plek te hebben waar je met gelijkgestemden kan samenkomen. Om een vertrouwde Joodse omgeving te hebben, juist ook op die plekken waar vaak weinig Joods leven te vinden is. En dat allemaal JMW 75 jaar! georganiseerd door een grote groep aan enthousiaste Dit nieuwe Joodse jaar is tevens het jaar dat JMW 75 jaar vrijwilligers. bestaat. We nemen dan ook graag de tijd om in dit jaar even stil te staan, om te kijken naar wat er de afgelopen Naoorlogse generaties 75 jaar is gebeurd en waar we naar toe gaan. ‘Met oog voor Dat deze activiteiten van wezenlijk belang zijn blijkt ook het verleden, blik gericht op het heden en de focus op de weer uit een onderzoek dat wij samen met Pelita en het toekomst’ – is de leus waaronder wij het 75-jarig bestaan Nederlands Veteraneninstituut hebben laten uitvoeren van JMW gaan vieren. Dat doen we onder andere met een naar de hulpvragen van de naoorlogse generatie. De podcastserie met vier afleveringen waarbij we met gasten ervaringen van oorlogsslachtoffers laten ook hun sporen en betrokkenen bij JMW in gesprek gaan over thema’s die na bij hun kinderen. Herkenning en erkenning zijn de aan het werk van JMW raken. En er wordt hard gewerkt sleutelbegrippen in dit onderzoek, uitgevoerd door de aan een volgend nummer van de Benjamin, dat in het Leyden Academy. De erkenning van hetgeen er gebeurd is teken zal staan van deze bijzondere verjaardag voor JMW. en de invloed die deze gebeurtenissen tot op de dag van Genoeg om naar uit te kijken dus. vandaag hebben en de herkenning vinden bij anderen met een soortgelijke achtergrond. U leest er verderop in deze Ik wens u een sjana tova oemetoeka, een goed en zoet 5782. Benjamin meer over. Margo Weerts, directeur-bestuurder 4 VOORWOORD & COLOFON Inclusiviteit ls Joods blad probeert de Benjamin zo inclusief mogelijk te zijn. Dat is niet altijd een even simpele opdracht en we horen het dan ook graag als we het beter kunnen doen. Het blijft A een balanceeract: Herkenning en geborgenheid in de gezamenlijke Joodse belevenis is wel degelijk een centraal onderdeel van waar het bij ons om gaat. Aan de andere kant is onze gemeenschap ook heel divers, wat best wel af en toe benadrukt mag worden. En dan is er nog de context buiten de Joodse gemeenschap, waar ook helaas nog altijd sprake is van uitsluiting en discriminatie, van bijvoorbeeld moslims, of de LHBTI- gemeenschap. Zeker als het weer tot geweld komt in Israël, komen veel van die punten samen. Dan neemt de onrust over antisemitisme weer toen en voelen veel Joden zich onveiliger, juist binnen de kringen waar inclusiviteit voorop zou moeten staan. Dit nummer van de Benjamin gaat deels in op dit soort zaken, met onder meer een interview met Alexander Hammelburg, het nieuwe Joodse Tweede Kamerlid van D66. Ook kijken we naar de diverse naweeën van de verhitte retoriek rond het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden in mei. Gelukkig zijn er ook lichtere onderwerpen, bijvoorbeeld Joodse humor in Israël. Ook het stuk over Rosj Hasjana is behalve leerzaam heel amusant. Over Rosj Hasjana gesproken, geen betere tijd dan het nieuwe jaar voor nieuw rubrieken: Literatuur van A tot Z, en Joodse sporen in de mediene. Dus sjana tova oemetoeka, een gezond 5782 met de Benjamin! Ferry Biedermann, hoofdredacteur Colofon De Benjamin wordt uitgegeven door Wilt u de gratis Benjamin steunen, Redactieadres JMW, de welzijnsorganisatie voor dan kunt u een donatie overmaken Van Boshuizenstraat 12 Joods Nederland, en verschijnt op rekening NL15INGB0000204420 1083 BA Amsterdam vier keer per jaar in een oplage van ten name van Stichting JMW tel 088 165 22 00 8.000 exemplaren. Het blad wordt Bijdragen & Fondsen, Amsterdam. E-mail: [email protected] op aanvraag gratis verstuurd naar Het volgende nummer 126, www.joodswelzijn.nl/benjamin- in Nederland wonende abonnees Chanoeka 2021, verschijnt 15 magazine en is ook online te lezen. Woont november 2021 u in het buitenland en wilt u de Vormgeving papieren Benjamin? Dan wordt u Luna 3, Utrecht voor de extra kosten na aanmelding Benjamin redactie door JMW gefactureerd voor de Hoofdredacteur: Ferry Biedermann Druk volgende vier nummers. U kunt zich Redactie: Karien Anstadt, Damen Drukkers, Werkendam abonneren door gebruikmaking van Marianne Fuchs, Manja Pauka, de antwoordbon in deze Benjamin, of Wouter van der Schaaf, Patrick Foto voorpagina door registratie via de aanmeldpagina Sternfeld, Jolan Toff, Asjer Waterman Alexander Hammelburg www.joodswelzijn.nl/abonneren. Correcties: Lea van Coeverden foto: Patrick Sternfeld 5 BEELD Het Namenmonument in Amsterdam, waarop de namen van 102.000 tijdens de Tweede Wereldoorlog in vernietigingskampen vermoorde Joden en 220 Roma en Sinti komen te staan, wordt 19 september onthuld. Fotograaf Patrick Sternfeld heeft de bouw ervan in het Weesperplantsoen gevolgd vanaf begin vorig jaar. FEB. 2020 APR. 2020 JUL. 2020 SEP. 2020 SEP. 2020 SEP. 2020 6 Initiatief- nemer Jacques Grishaver spreekt bij het leggen van de eerste baksteen gegraveerd met naam, september 2020 SEP. 2020 FEB. 2021 FEB. 2021 MEI. 2021 MEI. 2021 MEI. 2021 JUL. 2021 7 LITERATUUR VAN A TOT Z Wie A zegt… Amigorena, Appelfeld en Asscher-Pinkhof TEKST WOUTER VAN DER SCHAAF De keuze bij de A valt op maar liefst drie schrijvers. De eerste is Amigorena. De anderen zijn Asscher-Pinkhof en Appelfeld. Drie schrijvers, met elkaar verbonden door de letter A. En wonderlijk genoeg blijkt het de moeite waard om te zoeken naar wat deze schrijvers met zulke verschillende achtergronden met elkaar verbindt. antiago Amigorena is de grote onbekende van het af. Daalt af naar een diep zwijgen. Alleen daar - in het drietal. Geboren in Argentinië in 1962. Kleinzoon zwijgen – hoopt hij rust te vinden. Wat hem niet lukt. Svan uit Polen afkomstige migranten - vluchtelingen Gevangen in zijn innerlijk getto. De titel Het innerlijk lijkt mij een beter woord. Amigorena schrijft in zijn getto had niet beter gekozen kunnen zijn. De kracht meest recente boek (2019) het verhaal van zijn opa van het boek is de weergave van Vicente’s onmacht. Vicente. Een succesvol zakenman voor wie Argentinië Amigorena laat zien dat het lijden ver weg van de ramp in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw een niet per definitie lichter is dan lijden in het midden van veilige en aangename plek moet zijn, maar niet is.