DOCSLIB.ORG

Ôèëîëîüèéà Ìßñßëßëßðè

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Ôèëîëîüèéà Ìßñßëßëßðè Filologiya məsələləri, № 4 2018 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI M. FÜZULİ adına ƏLYAZMALAR İNSTİTUTU ÔÈËÎËÎÜÈÉÀ ÌßÑßËßËßÐÈ № 4 Топлу Азярбайъан Республикасы Президенти йанында Али Аттестасийа Комиссийасы тяряфиндян рясми гейдиййа- та алынмышдыр (Filologiya elmləri bюлмяси, №13). Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийи Мятбу няшрлярин рейестриня дахил едилмишдир. Рейестр №3222. «Елм вя тящсил» Бакы – 2018 1 Filologiya məsələləri, № 4 2018 Ъурналын тясисчиляри: Азярбайжан Милли Елмляр Академийасы Ялйазмалар Институту вя «Елм вя тящсил» няшриййаты РЕДАКСИЙА ЩЕЙЯТИ: академик Иса Щябиббяйли, академик Васим Мяммядялийев, академик Теймур Кяримли, akademik Мющсцн Наьысойлу, akademik Низами Ъяфяров, АМЕА-нын мцхbир цзвц, ф.ü.е.д., проф. Ябцлфяз Гулийев, ф.ü.е.д., проф. Вилайят Ялийев, ф.ü.е.д., проф. Fəxrəddin Veysəlli, ф.ü.е.д., проф. Гязянфяр Казымов, ф.ü.е.д., проф. Рцфят Рцстямов, ф.ü.е.д., проф. Надир Мяммядли, ф.ü.е.д., проф. İsmayıl Məmmədli, ф.ü.е.д., проф. Мясуд Мащмудов, ф.ü.е.д., проф. Nizami Xudiyev, ф.ü.е.д., проф. Sevil Mehdiyeva, ф.ü.е.д., проф. Buludxan Xəlilov, ф.ü.е.д., проф. İlham Tahirov, ф.ü.е.д., prof. Əzizxan Tanrıverdiyev, ф.ü.е.д., проф. Мцбариз Йусифов, ф.ü.е.д., проф. Гязянфяр Пашайев, ф.ü.е.д., проф. Ябцлфяз Ряъябли, ф.ü.е.д., проф. Ъялил Наьыйев, ф.ü.е д., prof. Камиля Вялийева, ф.ü.е.д., prof. Азадя Мусайева, ф.ü.e.d. Paşa Kərimov, f.ü.f.d., dos. Нязакят Мяммядли Бурахылыша мясул: академик Теймур Кяримли Ряйчи: filologiya elmləri doktoru, professor Надир Мяммядли Филолоэийа мясяляляри. Бакы, 2018, № 4 ISSN 2224-9257 © ”Elm və təhsil” nəşriyyatı, 2018 www. filologiyameseleleri. net 2 Filologiya məsələləri, № 4 2018 DİLÇİLİK KAMİL BƏŞİROV Filologiya üzrə elmlər doktoru [email protected] AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ ANTONİM QOŞA SÖZLƏR Açar sözlər: antonim, qoşa sözlər, məna fərqi, söz yaradıcılığı, stil, kontekst. Ключевые слове: антонимы, парные слова, разница значении, словообразование, стиль, контекст. Key words: antonym, two words, meaning difference, word creativity, style, context. Türk dilləri, o cümlədən Azərbaycan türkcəsi leksik tərkibinə və ifadə imkanlarına görə dünyanın ən zəngin dillərindəndir. Məlumdur ki, cəmiyyət- lə bərabər dil də inkişaf etdikcə yeni mənaları ifadə etmək üçün ya öz daxili imkanları hesabına sözlər yaradır, ya da başqa dillərdən sözlər alır. Sözyarat- manın bu üsulu mənaca bir-birinə əks və ya yaxın olan sözlərin qoşa işlən- məsi ilə reallaşır. Belə sözlər qoşa işlənərkən sözlərin hər birinin ayrılıqda ifadə etdiyi mənadan fərqli yeni mənalar kəsb edir. Müşahidələr göstərir ki, dildə sinonim qoşalıq antonim qoşalıqdan daha geniş yayılsa da, hər halda antonim qoşalıq da kifayət qədərdir.Dildə antonimliyi doğuran səbəblər, on- ların dil mənsubiyyəti, nitq hissələri üzrə təsnifi, əmələgəlmə yolları, üslubi xüsusiyyətləri, məna növləri, quruluşu və s. haqda kifayət qədər bəhs edil- mişsə də, bəzi epizodik istisnaları nəzərə almaqla deməliyik ki, türkoloji dil- çilikdə bu cür söz-formalar, antonim qoşa sözlər haqqında yetərli bir araşdır- ma aparılmamışdır.S.Cəfərov bu tip antonim sözlərdən “Mürəkkəb sözlərdə komponentlərin tipləri” başlığı altında yığcam söz açaraq bunları antonim sözlərin birləşməsindən yaranan mürəkkəb söz kimi ümumiləşdirmişdir. Onu da əlavə etmişdir ki, antonimlərdən düzələn mürəkkəb sözlərin əksəriyyəti ya ismə (məsələn, yazı-pozu, götür-qoy və s.) və ya zərfə (məsələn, gec-tez və s.) mənsub olur. Müəllif vurğulayır ki, belə mürəkkəb sözlərin kompo- nentləri ayrıldıqda hər hansı bir nitq hissəsinə mənsub olsa da, birləşmə bü- tövlükdə başqa bir nitq hissəsinə aid ola bilir. Məsələn, götür-qoy mürəkkəb sözünün tərəfləri feil, mürəkkəb sözün özü isə isim nitq hissəsinə aiddir (S.Cəfərov. Müasir Azərbaycan dili (leksikologiya). Bakı, 1983, səh.176- 177). Antonim qoşa sözlərdən digər dilçilər də mürəkkəb sözün bir növü ki- mi bəhs etmişlər. Məsələn, M.Hüseynzadə bu tip sözlərdən mürəkkəb isimlər və mürəkkəb zərflər kimi danışaraq uyğun nümunələr göstərmişdir (M.Hü- 3 Filologiya məsələləri, № 4 2018 seynzadə. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, 2007, səh.238, 241. B.Xəlilov da belə vahidlərdən əks mənalı sözlərdən yaranan qoşa isimlər kimi çox qısa şə- kildə söz açmışdır (B.Xəlilov. Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. Bakı, 2007, s.67-68. Göründüyü kimi, antonim qoşa sözlər nədir, bunlara hansı söz qrupları aiddir, dildə antonim qoşa sözlərin yaranma səbəbi, im- kanları və mənbələri hansılardır və s. kimi sualların cavabı hələ də açıq qal- maqdadır. Qoşa sözlərin əsas xüsusiyyəti odur ki, mürəkkəb sözlər kimi burada da iki komponent bir leksik-qrammatik vahid kimi çıxış edir, amma işləndiyi kontekstdən asılı olaraq çox vaxt məcaziləşir və bu baxımdan frazeoloji birləşməyə bənzəyir. Məcazi birləşmələr kimi bunları da bəzən sinonim olan bir komponentli sözlə əvəz etmək olur. Məsələn, alt-üst olmaq = dağılmaq, yay-qış = həmişə, əvvəl-axır = sonda, gəldi-gedər = müvəqqəti, baş-ayaq = tərsinə və s. Nümunələrdən göründüyü kimi əslində ayrı-ayrı mənaları bil- dirən sözlər bir leksik məna ətrafında birləşərək tam fərqli yeni bir mənanı ifadə edirlər. Tutaq ki, gecə və gündüz sözləri mənaca bir-birinin əksidir və fərqli zamanları ifadə edir, lakin bunlar cümlədə bir müstəvidə birləşərkən, yəni qoşa işlənərkən tam yeni bir mənanı ifadə edirlər. Məsələn, Yolçular ge- cəli-gündüzlü yol getdilər cümləsindəki gecəli-gündüzlü qoşa sözünün mə- nası dayanmadan, durmadan, fasiləsiz anlamına gəlir. Yaxud gec-tez, əvvəl- axır sözləri kontekstdən kənarda mənaca bir-birinə ziddir, üslubi məqamda isə bu sözlər qoşa işlənərək sonda, axırda mənalarını ifadə edə bilirlər: Gec- tez kimin kim olduğu məlum olacaq. Əvvəl-axır həqiqət üzə çıxacaq.Dildə söz yaradıcılığının bir növü kimi qiymətləndirilə biləcək bu üsul dilimizin sözyaratma imkanlarının müəyyən qanunlarına söykənməsi ilə yanaşı, həm də zəngin derivatoloji imkanlarından xəbər verir. Antonim qoşa sözlərin iki tipini fərqləndirmək lazım gəlir: a) leksik; b) morfoloji. Hər iki tipə dair nü- munələr dilimizdə kifayət qədərdir. Leksik antonim qoşa sözlərdə məna əksliyi leksik vahidlər hesabına yaranır: əvvəl-axır; sağa-sola; içi-çölü; götür-qoy; irili-xırdalı; saf-çürük; yazı-pozu; get-gəl; ögey-doğma; düz-əyri və s. Morfoloji üsulla yaranan antonim qoşa sözlərdə isə məna əksliyi müxtəlif dilli inkar şəkilçiləri hesabına yaranır: ağıllı-ağılsız, dadlı-dadsız, könüllü-könül- süz, yağlı-yağsız, xoş-naxoş, çar-naçar, vaxt-bivaxt, görər-görməz, çatar-çat- maz, haq-nahaq, razı-narazı və s. Antonim qoşa sözləri nitq hissələrinə mənsubiyyətinə görə də fərqlən- dirmək lazım gəlir. Bu baxımdan onları aşağıdakı qruplara bölmək olar: İsim – var-yox, yazı-pozu, yaz-qış, üzü-astarı, əriş-arğac, dərə-təpə, xeyir-şər, it-pişik, siçan-pişik, ər-arvad, ərş-kürs, ata-baba, gəliş-gediş, görüm-baxım, ölüm-dirim və s. Sifət – halal-haram, ölü-diri, xoş-naxoş, ağlı-qaralı, qocalı-cavanlı, ögey- doğma, isti-soyuq, yağlı-yavan, ağıllı-dəli, acılı-şirinli, irili-xırdalı və s. 4 Filologiya məsələləri, № 4 2018 Say–birə-beş, az-çox, azdan-çoxdan, tək-cüt, birə-yüz, birinci-axırıncı və s. Əvəzlik – ora-bura, oraya-buraya, ona-buna, eləsi-beləsi, sizli-bizli və s. Feil – antonim qoşalıq yaratma baxımından feillərin imkanı daha genişdir. Üslubi məqamlarla bağlı olaraq feillər müxtəlif formalarda birləşə bilir. Bunların ən geniş yayılmışlarına diqqət edək: 1) əmr şəkilli iki feil birləşərək qoşalıq yaradır: götür-qoy, çək-çevir, vur-tut və s. 2) feillərdən birincisi feili bağlama, digəri məsdər formasında olur: bişirib-düşürmək, atılıb-düşmək, oturub-durmaq və s. 3) tərəflərdən birincisi qeyri-qəti gələcək zamanın təsdiqində, ikincisi isə inkarında olur: çatar-çatmaz, görər-görməz, baxar-baxmaz, alar-almaz, istər-istəməz, eşidər-eşitməz və s. Bunlar dilçilik ədəbiyyatında mürəkkəb feili bağlama adlanır. 4) tərəflərdən hər ikisi feili sifət olur: oturan-duran, gələn-gedən, qa- nan-qanmayan, bilən-bilməyən və s. 5) Hər iki tərəf feili bağlama olur: gələndə-gedəndə, yatanda-duranda, alanda-satanda və s. Zərf – belə qoşa sözlər həm əsli, həm də nisbi zərflər hesabına yarana bilir: irəli-geri, dala-qabağa, aşağı-yuxarı, əvvəl-axır, gec-tez, sola-sağa, içi- çölü, üzdə-daldada, üzdə-astarda, qışda-yazda, axşamda-sabahda və s. Azərbaycan dilində işlənən antonim qoşa sözlərin üslubi imkanları və xüsusiyyətləri haqda müəyyən təsəvvür əldə etmək üçün aşağıdakı cümlə nümunələrini təqdim edirik: A açıb-bükmək – Bu elə bir qəbahətli işdir ki, onu açıb-bükmək olmaz. açılıb-yığılan – Özünə bir açılıb-yığılan çarpayı alıb çardaqda quraş- dırdı. ağa-nökər – Ağalı-nökərli gedin fikirləşin, son qərarınızı bizə deyin. ağır-yüngül – Bütün şeyləri ağır-yüngül edib qutulara doldurdu. ağlar-gülər – Ana-bala bütün qışı ağlar-gülər birtəhər başa vurdular. ağ-boz – Çaparkən ağ-boz atın büdrəməsin, igid! alacaq-verəcək – Bizim bu məsələdə heç bir alacağımız-verəcəyimiz yoxdur. alqı-satqı – Yaxşı ki, alqı-satqı müqaviləsini saxlamışdı. alış-veriş – Rayon mərkəzində alış-veriş edib lazımi şeyləri aldı. alt-üst – Üç ayın içində bütün arzuları alt-üst oldu. alver – Gəl bu məsələni alver obyektinə çevirməyək. artıq-əskik – Xahiş edirəm artıq-əskik danışıb bizi yorma. ağlı-qarlı – Ömrün ağlı-qaralı günlərini birgə yaşadılar. acılı-şirinli – Acılı-şirinli xatirələri yada salıb kövrəldilər. 5 Filologiya məsələləri, № 4 2018 ağıllı-dəli – Deyirəm, ağıllı-dəli tutasan yaxasından, çaxasan yerə, deyəsən “indi başa düşdün?” ata-bala – Günortayacan ata-bala çalışıb ağacı kökündən çıxardılar. aşağı-yuxarı – Kəndin içi ilə gündə yüz dəfə aşağı-yuxarı gəzib söhbətə adam axtardı. atılıb-düşmək – Tale
Load more

Recommended publications
  • Possessive Constructions in Modern Low Saxon
    POSSESSIVE CONSTRUCTIONS IN MODERN LOW SAXON a thesis submitted to the department of linguistics of stanford university in partial fulfillment of the requirements for the degree of master of arts Jan Strunk June 2004 °c Copyright by Jan Strunk 2004 All Rights Reserved ii I certify that I have read this thesis and that, in my opinion, it is fully adequate in scope and quality as a thesis for the degree of Master of Arts. Joan Bresnan (Principal Adviser) I certify that I have read this thesis and that, in my opinion, it is fully adequate in scope and quality as a thesis for the degree of Master of Arts. Tom Wasow I certify that I have read this thesis and that, in my opinion, it is fully adequate in scope and quality as a thesis for the degree of Master of Arts. Dan Jurafsky iii iv Abstract This thesis is a study of nominal possessive constructions in modern Low Saxon, a West Germanic language which is closely related to Dutch, Frisian, and German. After identifying the possessive constructions in current use in modern Low Saxon, I give a formal syntactic analysis of the four most common possessive constructions within the framework of Lexical Functional Grammar in the ¯rst part of this thesis. The four constructions that I will analyze in detail include a pronominal possessive construction with a possessive pronoun used as a determiner of the head noun, another prenominal construction that resembles the English s-possessive, a linker construction in which a possessive pronoun occurs as a possessive marker in between a prenominal possessor phrase and the head noun, and a postnominal construction that involves the preposition van/von/vun and is largely parallel to the English of -possessive.
    [Show full text]
  • Germanic Standardizations: Past to Present (Impact: Studies in Language and Society)
    <DOCINFO AUTHOR ""TITLE "Germanic Standardizations: Past to Present"SUBJECT "Impact 18"KEYWORDS ""SIZE HEIGHT "220"WIDTH "150"VOFFSET "4"> Germanic Standardizations Impact: Studies in language and society impact publishes monographs, collective volumes, and text books on topics in sociolinguistics. The scope of the series is broad, with special emphasis on areas such as language planning and language policies; language conflict and language death; language standards and language change; dialectology; diglossia; discourse studies; language and social identity (gender, ethnicity, class, ideology); and history and methods of sociolinguistics. General Editor Associate Editor Annick De Houwer Elizabeth Lanza University of Antwerp University of Oslo Advisory Board Ulrich Ammon William Labov Gerhard Mercator University University of Pennsylvania Jan Blommaert Joseph Lo Bianco Ghent University The Australian National University Paul Drew Peter Nelde University of York Catholic University Brussels Anna Escobar Dennis Preston University of Illinois at Urbana Michigan State University Guus Extra Jeanine Treffers-Daller Tilburg University University of the West of England Margarita Hidalgo Vic Webb San Diego State University University of Pretoria Richard A. Hudson University College London Volume 18 Germanic Standardizations: Past to Present Edited by Ana Deumert and Wim Vandenbussche Germanic Standardizations Past to Present Edited by Ana Deumert Monash University Wim Vandenbussche Vrije Universiteit Brussel/FWO-Vlaanderen John Benjamins Publishing Company Amsterdam/Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements 8 of American National Standard for Information Sciences – Permanence of Paper for Printed Library Materials, ansi z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Germanic standardizations : past to present / edited by Ana Deumert, Wim Vandenbussche.
    [Show full text]
  • [0852] Saterfrisian Intonation an Analysis of Historical Recordings
    US WURK LVII (2008), p. 141 [0852] Saterfrisian intonation An analysis of historical recordings Jörg Peters 1 Introduction 1 Saterfrisian is spoken in the joint community of Saterland (sfr. Seelterlound) in the north-western corner of the district of Cloppenburg in Lower Saxony. The community of Saterland consists of the four villages Ramsloh, Strücklingen, Scharrel, and Sedelsberg. According to a survey by Stell- macher (1998: 27), an estimated 2250 long-time residents of Saterland aged 14 years and above assessed themselves as speaking Saterfrisian in 1995/96. Saterfrisian is the only East Frisian language that has survived the expansion of Dutch and German Low Saxon in the coastal regions of the Netherlands and Northern Germany since the Late Middle Ages. Sater- frisian therefore offers a unique opportunity to study an East Frisian language based on sound recordings in acoustic detail. One research area which particularly benefits from the acoustic analysis of recorded speech is the study of intonation. The present paper gives an overview of the phonology of Saterfrisian sentence intonation. Using the intonation of Northern Standard German as a frame of reference, we seek to identify the inventory of tones and tunes of Saterfrisian. We use autosegmental-metrical phonology as our theoretical framework. That is, we assume a tonal structure that is represented separately from the segmental string and consists of a linear sequence of local events. These events are lexical or postlexical tones, which associate to prosodic units or align with the edges of those units. The results of our analysis are somewhat tentative for two reasons. First, to our knowledge this is the first attempt at formally characterizing the intonation of Saterfrisian.
    [Show full text]
  • Spirantization Occurrences in German and Portuguese1
    MÁTHESIS 19 2010 19-33 SPIRANTIZATION OCCURRENCES IN GERMAN AND PORTUGUESE1 FRANCISCO ESPÍRITO-SANTO RESUMO Este artigo visa trazer à discussão, principalmente, traços fonológicos comuns ao Alemão e ao Português, os quais carecem de clarificação quanto à sua origem, como p. ex. a fricatização das oclusivas sonoras /b, d, g/, bem como, em certo grau, da vibrante uvular /R/. Contudo, outras semelhanças também serão abordadas. ABSTRACT The purpose of this paper is to bring up for discussion mainly phonological traits common to German and Portuguese requiring clarification as to their origin, like the spirantization of the voiced plosives /b,d,g/, and, to some extent, of the uvular vibrant /R/. However, further similarities will be approached as well. 1. Introduction 1.1. Linguistic and historical background German Lusitanists in the late 19th and in the 20th century explored the Germanic (Suevish and Visigoth) loan lexemes and morphemes in Portuguese extensively and with utmost thoroughness, starting with the neogrammarians, from amongst which the name of Carolina Michaëlis de Vasconcellos stands out for absolute singularity and excellence, up to Joseph Piel and Dieter Kremer (the latter still with us), with Ernst Gamillscheg, Helmut Lüdtke, Harri Meier and many others in between, who left us the huge legacy of their minute work. This invaluable legacy in the study of the Germanic loan lexemes and morphemes in Portuguese – which occurred in the course of the so-called ‗Barbaric Invasions‘ in the 5th and 6th centuries – is not only 1 This article is a reviewed, adapted and enlarged version of the paper given at Methods XIII – The 13th International Conference on Methods in Dialectology ‘Geolinguistics’, University of Leeds, Leeds, UK, 4-8 August, 2008.
    [Show full text]
  • The Sociolinguistic Situation of Two Language Islands in Ohio and Argentina
    The sociolinguistic situation of two language islands in Ohio and Argentina Robert Klosinski Pennsylvania State University Abstract Argentina and Ohio are homes of two distinct language islands (‘Sprachinseln’). This paper provides a basic overview of the history of these two heritage grammars, and comment on the current state of the speech commu- nities. Analyses suggest that Swiss German is now moribund (i.e. the community consists of the final generation of fluent speakers, as it was not passed on to the next generation). Similarly, numbers of fluent MSG speakers are decreasing. Yet, the degree of decay is different to that from Kidron, as there is a general cultural awareness within the speaker group to maintain parts of the language. 1 Introduction The following paper focuses on two language islands (i.e. Sprachinseln) located in North and South America, respectively. More specifically, the sociolinguistic situation will be introduced to trace down the nature of the language shift in the respective communities. Research on either community has been scarce, mainly focusing on syntactic and phonological phenomena of these Sprachinseln (Hoff- man & Klosinski 2018 for Kidron Swiss German; Putnam & Lipski 2016; Putnam & Schwarz 2014 for Misionero German). Both communities are far removed from the home country and thus their base dialect. Nevertheless, they speak distinct va- rieties of German. The language island in Ohio is Swiss German, and in Argentina it is a German variety, mainly from the Hunsrück area of Germany. Crucially, the sociolinguistics background has been neglected to date. However, before the two communities of this paper are introduced, it is important to discuss the term Sprachinsel (‘speech island’) as it is seen in the literature.
    [Show full text]
  • Bipartite Spectral Graph Partitioning for Clustering Dialect Varieties and Detecting Their Linguistic Features$
    Bipartite spectral graph partitioning for clustering dialect varieties and detecting their linguistic featuresI Martijn Wieling∗,a, John Nerbonnea aUniversity of Groningen, P.O. Box 716, 9700 AS Groningen, The Netherlands. Tel.: +31(0)50 363 5977. Fax.: +31(0)50 363 6855 Abstract In this study we use bipartite spectral graph partitioning to simultaneously cluster varieties and identify their most distinctive linguistic features in Dutch dialect data. While clustering geographical varieties with respect to their features, e.g. pronun- ciation, is not new, the simultaneous identification of the features which give rise to the geographical clustering presents novel opportunities in dialectometry. Earlier methods aggregated sound differences and clustered on the basis of aggregate dif- ferences. The determination of the significant features which co-vary with cluster membership was carried out on a post hoc basis. Bipartite spectral graph clustering simultaneously seeks groups of individual features which are strongly associated, even while seeking groups of sites which share subsets of these same features. We show that the application of this method results in clear and sensible geographical groupings and discuss and analyze the importance of the concomitant features. Key words: Bipartite spectral graph partitioning, Clustering, Sound correspondences, Dialectometry, Dialectology, Language variation IThis paper is an extended version of the study ‘Bipartite spectral graph partitioning to co-cluster varieties and sound correspondences in dialectology’ by Martijn Wieling and John Nerbonne [1] ∗Corresponding author Email addresses: [email protected] (Martijn Wieling), [email protected] (John Nerbonne) Preprint submitted to Computer Speech and Language October 13, 2009 1. Introduction Dialect atlases contain a wealth of material that is suitable for the study of the cognitive, but especially the social dynamics of language.
    [Show full text]
  • Library of Congress Classification
    PB MODERN LANGUAGES. CELTIC LANGUAGES PB Modern languages. Celtic languages 1-431 Modern languages (Table P-PZ2 modified) Class here works dealing with all or with several of the languages spoken in western Europe (notably English, French, German) For groups of European languages and individual European languages see PA1000+ ; PB1001+ ; and subclasses PC-PH For Asian, African, and other languages see subclasses PJ-PM Periodicals. Serials 1 English and American 2 French 3 German 4 Italian 5 Other (including polyglot) Societies 6.A1 International 6.A2-Z English and American 7 French 8 German 9 Italian 10 Other (including polyglot) 11 Congresses Collections 12 Texts. Sources, etc. Celtic (General) 1001-1013 Celtic philology (Table P-PZ4a modified) History of philology Cf. PB1015 History of the languages 1007 General works Biography, memoirs, etc. 1009.A2 Collective 1009.A5-Z Individual, A-Z Subarrange each by Table P-PZ50 1014-1093 Celtic languages (Table P-PZ4b modified) Add number in table to PB1000 Class here works dealing with all or with several of the Celtic languages specified in PB1100+ 1015.5 Proto-Celtic languages (1017.5) Script (Ogham) see PB1217 Etymology 1083.5 Dictionaries (exclusively etymological) Lexicography For biography of lexicographers see PB1009.A2+ 1087 Treatises. Collections Including periodicals devoted exclusively to lexicography 1089 Dictionaries For etymological dictionaries see PB1083.5 Linguistic geography 1093 General works (1095) Atlases. Maps see class G Celtic literature History and criticism Generalities: Periodicals. Societies, etc. see PB1001+ Treatises 1096 General 1097 Special Texts (Collections) 1 PB MODERN LANGUAGES. CELTIC LANGUAGES PB Celtic (General) Celtic literature Texts (Collections) -- Continued 1098 General 1099 Special 1100 Translations.
    [Show full text]
  • Germans in Wisconsin
    “GOOD OLD IMMIGRANTS OF YESTERYEAR” WHO DIDN’T LEARN ENGLISH: GERMANS IN WISCONSIN MIRANDA E. WILKERSON JOSEPH SALMONS Western Illinois University University of Wisconsin–Madison abstract: One myth about language and immigration in North America is that nineteenth-century immigrants typically became bilingual almost immediately af- ter arriving, yet little systematic data has been presented for this view. We present quantitative and qualitative evidence about Germans in Wisconsin, where, into the twentieth century, many immigrants and their descendants remained monolingual, decades after immigration had ceased. Even those who claimed to speak English often had limited command. Quantitative data from the 1910 Census, augmented by qualitative evidence from newspapers, court records, literary texts, and other sources, suggest that Germans of various socioeconomic backgrounds often lacked English language skills. German continued to be the primary language in numer- ous Wisconsin communities, and some second- and third-generation descendants of immigrants were still monolingual as adults. Understanding this history can help inform contemporary debates about language and immigration and help dismantle the myth that successful immigrant groups of yesterday owed their prosperity to an immediate, voluntary shift to English. In the debates now raging over language and immigration, it is widely asserted by media commentators, members of the general public, and even scholars that earlier immigrants learned English quickly and that their chil- dren came to prefer it overwhelmingly over their imported or “heritage” languages. This view has recently been exploited as part of an effort to fault contemporary immigrants for purportedly not learning English fast enough. In fact, while considerable research has investigated the languages immigrants have brought to the United States over the centuries and the process of lan- guage shift to English, we find a striking gap when it comes to understanding when and how well these immigrants initially learned English.
    [Show full text]
  • Chapter 34 Minority Germanic Languages
    Chapter 34 Minority Germanic Languages Mark L. Louden 34.1 Introduction 34.1.1 Identifying Minority Germanic Languages This chapter examines the sociolinguistic situation of Germanic languages that are spoken by a minority of residents of a given nation. While the definitions of the descriptors “minority” and “Germanic” are uncontroversial, the problem of distinguishing between “languages” and “dialects” is a familiar one. It is well-known that there are no absolute scientific criteria according to which linguistic systems may be labeled languages or dialects, rather it is the external, often political, situation of speaker groups that determines whether varieties sharing a common linguistic ancestor are sufficiently autonomous from one another as to be viewed as distinct languages or not. The language-dialect question is a relevant one in this chapter. The standard reference work on the documentation of linguistic diversity worldwide, Ethnologue (Simons and Fennig 2017), lists 47 languages as belonging to the Germanic branch of the Indo-European family, 6 of which are part of the North subgroup; the remaining 41 are in the West subgroup. These are listed below. Germanic Languages Listed in Ethnologue Underscored varieties are regarded as autonomous languages for the pur- pose of this chapter. The numbers in parentheses, which are given by Ethnologue, indicate the number of languages in a particular group. (https://www.ethnologue.com/subgroups/germanic) North (6) East Scandinavian (4) O¨ vdalian (Elfdalian, Dalecarlian) Danish-Swedish (3) Downloaded from https://www.cambridge.org/core. UZH Hauptbibliothek / Zentralbibliothek Zürich, on 07 Apr 2020 at 15:55:01, subject to the Cambridge Core terms of use, available at https://www.cambridge.org/core/terms.
    [Show full text]
  • Massively Multilingual Pronunciation Modeling with Wikipron
    Proceedings of the 12th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2020), pages 4223–4228 Marseille, 11–16 May 2020 c European Language Resources Association (ELRA), licensed under CC-BY-NC Massively Multilingual Pronunciation Mining with WikiPron Jackson L. Lee, Lucas F. E. Ashby∗, M. Elizabeth Garza∗, Yeonju Lee-Sikka∗, Sean Miller∗, Alan Wong∗, Arya D. McCarthyy, Kyle Gorman∗ ∗The Graduate Center, City University of New York yCenter for Language and Speech Processing, Johns Hopkins University Abstract We introduce WikiPron, an open-source command-line tool for extracting pronunciation data from Wiktionary, a collaborative multilingual online dictionary. We first describe the design and use of WikiPron. We then discuss the challenges faced scaling this tool to create an automatically-generated database of 1.7 million pronunciations from 165 languages. Finally, we validate the pronunciation database by using it to train and evaluating a collection of generic grapheme-to-phoneme models. The software, pronunciation data, and models are all made available under permissive open-source licenses. Keywords: speech, pronunciation, grapheme-to-phoneme, g2p 1. Introduction Nearly all speech technologies depend on explicit mappings between the orthographic forms of words and their pronunci- ations, represented as a sequence of phones. These mappings are constructed using digital pronunciation dictionaries, and Figure 1: Pronunciation of the Spanish word enguillar ‘to for out-of-vocabulary words, grapheme-to-phoneme conver- wolf down’ as it appears on Wiktionary. The entry gives sion models trained on such dictionaries. Like many lan- phonemic and phonetic transcriptions for two dialects. guage resources, pronunciation dictionaries are expensive to create and maintain, and free, large, high-quality dictionaries are only available for a small number of languages.
    [Show full text]
  • The Etymology of Germ. Kladder 'Dirt, Mud'1
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis 133 (2016): 109–114 doi:10.4467/20834624SL.16.008.5154 LAURA STURM Ludwig-Maximilians-Universität München [email protected] EXPRESSIVENESS AND VARIATION: THE ETYMOLOGY OF GERM. KLADDER ‘DIRT, MUD’1 Keywords: Germanic, etymology, expressive germination, littera-rule, kladder Abstract Although the Germanc dialects offer very ancient vocabulary, the have long been ne- glected from an etymological perspective. A very old word is e.g. Germ. Kladder ‘dirt, mud’. Because of its onomatopoetic nature this word shows a considerable diversifica- tion and expansion in the Germanic languages: klatt- and klāt- in Low German, Middle German, Upper German next to kladd- only in Low German. Those words ultimately go back to a Proto-Germanic substantive *klađđō f. ‘clot, lump, mud, dirt’, leading to the well-known PIE root *gleh1- ‘to be greasy, to be dirty’. (1) Modern German dialectology is mainly focused on the sociolinguistic aspects and language geography of the German dialects. Although these dialects offer very ancient vocabulary, they have long been neglected from an etymological perspective. In this article, I will demonstrate the considerable diversification and expansion of an onomatopoetic dialectal word. (2) In many Western and Northern Germanic languages words belonging to the semantic field of “mud, dirt” show expressive variations, especially gemination and lenition, and are very often widely attested. In German those variations can most clearly be found in the dialects. One of these expressive words is Kladder ‘dirt, mud’, which appears in almost all German dialects, with most attestations and phonetic variations displayed in the Low German dialects.
    [Show full text]
  • University of Groningen LSDC
    University of Groningen LSDC - A comprehensive dataset for Low Saxon Dialect Classification Siewert, Janine; Scherrer, Yves; Wieling, Martijn; Tiedemann, Jörg Published in: Proceedings of the 7th Workshop on NLP for Similar Languages, Varieties and Dialects IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2020 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Siewert, J., Scherrer, Y., Wieling, M., & Tiedemann, J. (2020). LSDC - A comprehensive dataset for Low Saxon Dialect Classification. In M. Zampieri, P. Nakov, N. Ljubešić, J. Tiedemann, & Y. Scherrer (Eds.), Proceedings of the 7th Workshop on NLP for Similar Languages, Varieties and Dialects (pp. 25-35). International Committee on Computational Linguistics (ICCL). Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons
    [Show full text]