PRIS 75c

Rhif 337

Mawrth Y TINCER 2011 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, , , A’R Y Morglawdd

Gãr hynaws, hyfryd yw rheolwr croesawu pob ymweliad i’w bwriadu cyfrannu at gronfa’r hyd y pentre, ac yn erfyn ar bawb i y Morglawdd - Ray Jones; un swyddfa ger y Nisa. Mae e eisoes Carnifal. Mae’r Cymro Cymraeg fod yn amyneddgar. Ei fwriad clir o Bwllheli (sydd gyda llaw yn wedi annerch plant Craig yr Wylfa hwn yn gwbl ymwybodol o yw cadw golw ar y sefyllfa drwy teithio yn ôl ac ymlaen o’r er mwyn esbonio’r gwaith ar y ofidiau pobl am welydd tai yn siglo gydweithrediad arbenigwyr a’r Borth i Bwllheli bob dydd er traeth, ac mae’r cwmni hefyd yn a phresenoldeb lorïau mawrion ar Heddlu, ac ymateb i unrhyw ofid mwyn bod adre bob nos). Mae’n gyda ffeithiau teg. rheolwr profiadol, gweithodd Mae 13 o ddynion yn gweithio llynedd ar forglawdd ar y cynllun a da yw nodi bod a chyn hynny ar (Marchlyn wyth ohonynt yn ddynion lleol. Electric Mountain) Dinorwig, ac Golygfa gwerth chweil yw’r i gyrff megis ‘Tarmac’ a Chyngor un o graeniau mawr melyn yn Gwynedd. Bellach cwmni Bam o’r crafangu’r creigiau ac yn eu codi Iseldiroedd sy’n ei gyflogi. fel plu o un man i’r llall. Wrthi’n Cyllid ei gyfrifoldeb presennol brysur wrthlaw ma loriau enfawr yw 13 miliwn, a bydd yr holl yn arllwys tunelli o gerrig, pob waith yn dod i ben ym mis darn wedi ei farcio’n ofalus er nodi Tachwedd eleni. Hyd yma mae eu pwysau. Mae adeiladu pob sarn popeth wedi mynd yn hwylus fach (groynes) yn golygu haenau ar wahân i gyflenwad cerrig o o gerrig anferth, cerrig mawr a chwarel yr Hendre, Ystradmeurig. cherrig llai mawr! Gwaith manwl Yn anffodus, does dim digon sy’n gwbl ddibynnol ar weithio o gerrig gwirioneddol fawr ar ogwmpas y llanw. Yr amser gorau gael yno, ac felly mae’n fwriad i’w gweld yw yn y gwyll, pan yw’r mewnforio 42,000 tunnell o llifoleuadau yn gwneud y cyfan Norwy. Edrychwn ymlaen at yn hynod ddramtig! weld llong enfawr yn llawn meini Ewch draw i weld Ray er mwyn anferth yn y bae cyn hir. i chi weld drosoch eich hun y Mae Ray yn gredwr mawr fod gofal sy ynghlwm â’r cynllun rhaid i’w waith fod yn rhan o’r gwethfawr hyn sy’n argoeli mor gymuned ac o’r hewydd mae’n dda. Mwy o luniau ar dudalen 4. Y Tincer yn arwain y ffordd

Newydd da i ddarllenwyr Y Tincer mater oedd yn amlwg yn pryderu yw bod y ffordd sy’n arwain tuag darllenwyr y papur. Wedi’r cyfan, at Benrhyn-coch ac oddi yno wedi ein harian ni fel trethdalwyr sy’n cael wyneb newydd am yr ail talu am y pethau hyn ac mae’n waith mewn deufis. Bu’n rhaid i’r iawn i ni fynnu safon a gwerth am contractwyr ddadwneud y cyfan o’r arian mewn dyddiau pan fo gwasgfa gwaith a wnaed cyn y Nadolig. ariannol enbyd ar bawb a phopeth. Er gwaethaf yr anhwylustod mawr Braf gweld fod yna weithredu a achoswyd i bawb, mae’n ymddangos wedi digwydd a bod y contractwyr fod y gwaith o safon dderbyniol y tro wedi gorfod ailwneud y gwaith ar eu hwn. Amser yn unig a ddengys. cost eu hunain. Ymddengys iddynt Hyd y gwyddys, dim ond Y Tincer fynd yn groes i gyngor y Cyngor a welodd yn dda i roi sylw i’r stori Sir wrth gychwyn ar y gwaith hon.Y mae’n stori a anwybyddwyd yng nghanol y tywydd eithafol a yn llwyr gan y wasg a’r cyfryngau gafwyd cyn y Nadolig. Fe roddodd yn lleol. Gan fod teimlad cryf yn y y Cambrian News sylw i’r mater yr pentref fod safon y gwaith yn gwbl wythnos ddiwethaf ac yn dadlennu anfoddhaol, penderfynwyd neilltuo fod gwerth y cytundeb gwreiddiol tudalen flaen Y Tincer i wyntyllu yn £77,000. Llun: EInion Dafydd 2 Y TINCER MAWRTH 2011

CYDNABYDDIR Y TINCER CEFNOGAETH - un o bapurau bro | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 337 | Mawrth 2011

SWYDDOGION DYDDIADUR Y TINCER GOLYGYDD - Ceris Gruffudd Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR GYFER Y RHIFYN Rhos Helyg, 23 Maesyrefail NESAF FYDD EBRILL 7 a EBRILL 8 I’R GOLYGYDD. DYDDIAD CYHOEDDI EBRILL 21 Penrhyn-coch % 828017 [email protected] MAWRTH 17 Nos Iau Un nos ola leuad (Caradog MAWRTH 29 - EBRILL TEIPYDD - Iona Bailey Ar lafar - noson i ddathlu Prichard) yn Neuadd 1 Nosweithiau Mawrth i CYSODYDD - Dylunio GraffEG % 832980 tafodiaith Ceredigion yng Goffa Tal-y-bont am 7.30 Gwener Theatr Genedlaethol nghwmni Elen Pen-cwm a Tocynnau: Tocynnau £7 Cymru yn cyflwyno CADEIRYDD - Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr, Ryland Teifi ym Mhafiliwn oedolion; £6 henoed; £5 Deffro’r gwanwyn yng Y Borth % 871334 am 7.00 plant Falyri Jenkins 832 560 Nghanolfan Hamdden Glan IS-GADEIRYDD - Bethan Bebb, Penpistyll, Tocynnau: £4 Wnion, Dolgellau (Tñ Siamas MAWRTH 23 Nos Fercher . % 880228 01341 421 800 yn gwerthu MAWRTH 18 Dydd Gwener Cyfarfod blynyddol Neuadd tocynnau) YSGRIFENNYDD - Anwen Pierce Diwrnod trwynau coch: Pen-llwyn Capel Bangor yn y % 46 Bryncastell, Bow Street 828337 ymgyrch Comic Relief. Neuadd am 8.00. MAWRTH 30 Dydd TRYSORYDD - Hedydd Cunningham, Tyddyn- Mercher Eisteddfod Ddawns MAWRTH 18 Dydd Gwener MAWRTH 24 Nos Iau Pen-y-Gaer, , SY24 5NX ac Aelwydydd Rhanbarth Eisteddfod Gynradd yr Urdd Noson o ffilmiau yn Arad % 820652 [email protected] Ceredigion ym Mhafiliwn cylch Aberystwyth yn y Goch, Aberystwyth.Tair ffilm Pontrhydfendigaid am 1y.p HYSBYSEBION - Rhodri Morgan, Maes Mieri Neuadd Fawr, Aberystwyth ffantastig i’w gweld gan bobl % Llandre, 828 729 [email protected] am 4.00 ifanc Aberystwyth. Rhad ac EBRILL 1 Dydd Gwener LLUNIAU - Peter Henley am ddim. 5:00-6:00 Eisteddfod Uwchradd MAWRTH 19 Nos Dôleglur, Bow Street % 828173 yr Urdd Rhanbarth Sadwrn Cinio Gãyl Ddewi MAWRTH 25-6 Ceredigion ym Mhafiliwn TASG Y TINCER - Anwen Pierce Cymdeithas y Penrhyn Nosweithiau Gwener Pontrhydfendigaid o 9.00 yb TREFNYDD GWERTHIANT A THREFNYDD Gãr gwadd: Wynne Melville a Sadwrn Theatr CYFEILLION Y TINCER - Bryn Roberts Jones yn y Ffarmers, Llanfi- Genedlaethol Cymru yn EBRILL 8-9 Dyddiau 4 Brynmeillion, Bow Street % 828136 hangel-y-Creuddyn. cyflwyno Deffro’r gwanwyn Gwener a Sadwrn Eisteddfod yng Nghanolfan Hamdden Gadeiriol Penrhyn-coch: nos MAWRTH 20-21 Nosweithiau Syr Geraint Evans, Wener am 5.30; dydd Sadwrn GOHEBYDDION LLEOL Sul a Llun Cyflwyniad Cwmni Aberaeron (Theatr Mwldan am 12.30 a 6.30 Morlan o BYD YR ADERYN 01239 621200 yn gwerthu ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL BACH gan Hefin Wyn. EBRILL 10 Nos Sul Rownd Mrs Beti Daniel, Glyn Rheidol % 880 691 tocynnau) Addaswyd y sgript ar gyfer y derfynol Côr Cymru yng Y BORTH cynhyrchiad hwn gan Geraint MAWRTH 26 Dydd Sadwrn Nghanolfan y Celfyddydau Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr Evans, Cyfarwyddwr y Cwmni. Eisteddfod cynradd yr Urdd Aberystwyth [email protected] Waldo Williams yw thema’r Rhanbarth Ceredigion ym EBRILL 15 Nos Wener BOW STREET cyflwyniad wrth gwrs, sydd Mhafiliwn Pontrhydfendigaid Cyngerdd i godi arian i Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro % 828 102 hefyd yn cynnwys ffotograffau am 9.00 Gronfa Tirion Lewis gyda Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn % 820908 gan Iolo ap Gwynn a % MAWRTH 26 Nos Sadwrn Chôr Meibion Aberystwyth Anwen Pierce, 46 Bryncastell 828 337 cherddoriaeth. Nos Sul am 6.00, Cofiwch droi y cloc awr ac artistiaid lleol yn Neuadd y CAPEL BANGOR/PEN-LLWYN nos Lun am 7.00. Mynediad: £2. ymlaen. Penrhyn am 7.00. Arweinydd: Mrs Aeronwy Lewis, Rheidol Banc MAWRTH 22 Nos Fawrth Elen Pen-cwm. Trefnir gan Blaengeuffordd % 880 645 MAWRTH 27 Dydd Sul Bara Caws yn cyflwyno Horeb Pris y Tocyn : Oedolion CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI Diwrnod Cyfrifiad 2011 addasiad John Ogwen o £5. Plant am ddim Dai Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch, % 623660 Elwyna Davies, Tyncwm % 880275 DÔL-Y-BONT Mrs Llinos Evans, Dôlwerdd % 871 615 CYFEILLION Y TINCER DOLAU Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion Y Tincer Mis Chwefror 2011. Mrs Margaret Rees, Seintwar % 828 309 GOGINAN £25 (Rhif199) Y Parchg Judith Morris, Berwynfa, Penrhyn-coch Mrs Bethan Bebb, Penpistyll, £15 (Rhif 86) Morris Morgan, Y Bwthyn, Penrhyn-coch. Cwmbrwyno % 880 228 £10 (Rhif157) Gordon Jones, Y Wern, Bow Street LLANDRE Mrs Mair England Pantyglyn, Llandre % 828693 Tynnwyd y rhifau buddugol gan y Golygydd, Ceris Gruffudd. PENRHYN-COCH Fe dynnwyd y rhifau buddugol gan aelodau Parti Plygain y Penrhyn yn dilyn Plygain Mairwen Jones, 7 Tan-y-berth % 820642 Penrhyn-coch nos Iau yr 16eg o Ragfyr 2010. Cysylltwch á’r Trefnydd, Bryn Roberts, 4 TREFEURIG Brynmeillion, Bow Street os am fod yn aelod. Mrs Edwina Davies, Darren Villa Gwelir rhestr o Gyfeillion y Tincer yn Pen-bont Rhydybeddau % 828 296 http://www.trefeurig.org/uploads/cyfeilliontincer2009.pdf Y TINCER MAWRTH 2011 3

Y Tincer ar dâp - Y Tincer ar dâp - Mae modd cael y Tincer ar gaset ar gyfer y rhai sydd â’r golwg yn pallu. Cysylltwch â Rhiain Lewis, 30 Mlynedd ’Nôl Glynllifon, 17 Heol Alun, Aberystwyth, SY23 3BB (% 612 984)

Camera’r Tincer - Cofiwch am gamera digidol y Tincer – mae ar gael i unrhyw un yn yr ardal fydd am ei fenthyg i dynnu llun ar gyfer y papur o gyngerdd, cinio neu ddigwyddiad a gynhelir o fewn ein dalgylch. Fe’i cedwir gan Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro, Bow Street (% 828102). Os byddwch am gael llun eich noson goffi yn Y Tincer defnyddiwch y camera.

Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Tincer. Argreffir gan y Lolfa, Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o angen-rhedirwydd yn cytuno ag unrhyw farn a fynegir yn y papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd lleol neu i’r Golygydd, ac unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r G olygydd. Telerau hysbysebu Bu Cangen Merched y Wawr, Rhydypennau, yn fuddugoliaethus mewn Tudalen lawn (35 x 22 cm) £100 cystadleuaeth a gynhaliwyd o dan nawdd Rhaglen Ddiwylliant Llyfrgell Dyfed Hanner tudalen £60 nos Fercher diwethaf, Mawrth 10fed yn Felin-fach. Dramadeiddiwyd un o Chwarter tudalen £30 straeon Kate Roberts ‘Hen bobol yn caru’ gan Mary Thomas, Croesawdy, neu hysbyseb bach ca. 5 x 8 cm £6 y rhifyn - £40 y flwyddyn (10 Llandre, a chwaraewyd hi gan aelodau’r Gangen. Yn y llun gwelir (o’r chwith) rhifyn - misol o Fedi i Fehefin); mwy na 6 mis + £4 y mis , llai na 6 Trefor Williams (Beirniad), Rhiannon Roberts, Lina Davies, Linda Jones, Mary mis - £6 y mis. Cysyllter â Rhodri Morgan os am hysbysebu. Thomas yn derbyn y wobr gan Gareth William Jones o’r Adran Ddiwylliant, Buddug Thomas, Margaret Thomas, Lowri Williams, Jean Davies. Yn eistedd: Mair Lewis, Beryl Hughes, Mary Thomas, Sal Magor, Margaret Rees, Dwysli Jones. Ar eu gliniau: Brenda Jones, Gwyneth M. Jones, Bet Evans. Da iawn chi DOLAU ferched! Llun: Arvid Jones (o Dincer Mawrth 1981)

Casgliad Marie Curie 40 Mlynedd Nôl Diolch i drigolion y Dolau; cyfanswm y casgliad oedd £73.50 at yr elusen yma. Diolch i bawb a gyfranodd. Margaret Rees Seintwar.

Genedigaeth

Llongyfarchiadau mawr i Anna ac Elfyn Lloyd Jones, Tynant, ar enedigaeth merch fach - Gwenno Elfyn. Mae Lois Elfyn wrth ei bodd gyda’i chwaer fach newydd ac yn edrych ymlaen i chwarae gyda hi cyn bo hir.

DÔL-Y-BONT Brysiwch wella

Anfonwn ein cofion at Gareth Morgan, Glenside, sydd wedi bod yn derbyn triniaeth yn Ysbyty Gobowen yn ystod y mis. Gobeithio eich bod yn teimlo’n well erbyn hyn Gareth. Llun a dynnwyd ym 1961 pan enillodd Llandre y wobr am y pentref mwyaf glandeg yn Sir Aberteifi am y trydydd tro yn olynol. Yn y llun gwelir plant rhai o aelodau Sefydliad y Merched lleol ynghyd â swyddogion ac eraill gan D.S. Gofynnir yn garedig i chi lynu at y dyddiad cau fel y gwelir gynnwys Mrs A. Raw-Rees, Llywydd Cangen Genau’r-glyn; Mrs M.B. Evans, ef uchod. Nid oes sicrwydd y gellir cynnwys unrhyw ddeunydd Ysgrifennydd; Mrs Jane Ifor Jones, Llywydd y Sir; Mr T. Jones-Pierce, yr Uchel sydd yn cyrraedd ar ôl y dyddiad cau. Gobeithir gallu cynnwys Siryf; Mr Dafydd Morris Jones, ysgrifennydd Pwyllgor y Pentref Glandeg; Mr peth o’r deunydd gyrhaeddodd yn hwyr y mis yma yn rhifyn William Jenkins, Cadeirydd Cyngor Dosbarth Gwledig Aberystwyth a Mr R. L. Ebrill. Jones, M.B.E., J.P., . (o Dincer Mawrth 1981)

TAFARN TYNLLIDIART CIGYDD Ty Bwyta a Bar BOW STREET Prydau neilltuol y dydd Prydau pysgod arbennig Eich cigydd lleol Cinio Dydd Sul Bwydlen lawn hanner dydd Pen-y-garn  NI neu yn yr hwyr Ffôn 828 447 CROESO Llun: 9-4.30 (mantais i archebu o flaen llaw) CYSYLLTWCH CYSYLLTWCH Maw-Sad 8.00-5.30 [email protected] CAPEL BANGOR Gwerthir ein cynnyrch mewn 01970 880 248 rhai siopau lleol 4 Y TINCER MAWRTH 2011

Y BORTH

Cymdeithas Gymraeg y yn Ysgol Dyffryn Teifi ar Borth eu hennill o’i gael yn athro Saesneg. Mae mynychwyr ei Cafwyd noson hynod ddiddorol ddosbarth cynganeddu yn ar 9 Chwefror gyda Mair Lewis cael yr un profiad cyfoethog. yn llywyddu ac yn cyflwyno’r Ar wahân i ddathlu Gãyl ein siaradwr gwadd, y Parchedig Nawddsant roeddem yn dathlu Ddr.Terry Edwards. Rydym yn buddugoliaeth nodedig y Refferendwm fydd yn cryfhau

Llun: Arvid Parry Jones Llun: Arvid Parry gyfarwydd â Terry y pregethwr da ers blynyddoedd ond y tro ein Cynulliad Cenedlaethol. Ar Clwb Strôc Aberystwyth a’r Cylch hwn cawsom orig hyfryd yng ei ffordd o Aberteifi i’r Borth lluniodd Ceri Wyn yr englyn Ar ddydd Mercher, 16 Chwefror, chludo yno ag adref gyda hi. nghwmni Terry y darlithydd trawiadol yma a gyflwynodd cyfarfu 34 o’r aelodau yng Drwy garedigrwydd fel hyn gan yn Hel Atgofion am ei ddyddiau inni wrth gloi: ngwesty’r Railway, Y Borth, i yr aelodau, y mae bodolaeth y cynnar yn Aberystwyth. Cawsom Mewn croese bychan eleni o sir gynnal eu cyfarfod cinio misol. clwb wedi bod mor llewyrchus gwrdd â rhai o gymeriadau’r i sir fesul cyfri, Yn ei hanerchiad dywedodd dros y blynyddoedd. dre yn enwedig ei gymdogion yn dawel clywais Dewi yr ysgrifenyddes gymdeithasol Yna aeth y cadeirydd ymlaen ym Morfa Mawr, megis y yn dweud ‘Ydw, Ydw i’. Mrs Audrey Evans, a’r cadeirydd i groesawu’r holl aelodau Parchedig G.Penrith Thomas Mr John Lewis Jones, pa ynghyd a diolchodd iddynt am a drigai y drws nesaf i Terry Swydd newydd i delynor a mor dda ydoedd gweld ein eu cefnogaeth barhaol, a chan yn Llwyn-y-gog gyda’i nith rhedwr cyn-gadeiryddes, ac erbyn hyn, obeithio y byddai’r prynhawn Bronwen Pugh o Aberhosan. ein hanrhydeddus gadeiryddes yn un hapus dros ben i bawb. Tybed a fu’r hen Benrith yn un Penodwyd Dr Carwyn Tywyn dros oes, Mrs Elsie Davies, yn Hefyd yn bresennol, yr oedd dylanwad a arweiniodd Terry i’r yn Ysgrifennydd Cyffredinol yr bresennol yn y cyfarfod., gan Mrs Wendy Morris Twiddy, yno weinidogaeth? Undodiaid yng Nghymru ac fe mai hwn oedd y tro cyntaf iddi i gyflwyno siec eithriadol o hael Yn ôl yr arfer cafwyd Cinio fydd yn cychwyn ar ei swydd fynychu ein gweithgareddau ers i’r clwb, yr elw a ddaeth, drwy Gãyl Ddewi i gloi’r tymor ar 4 newydd ar Ebrill 1. iddi symud i fyw i Dregerddan, iddi chael ei noddi yn y ras 10k Mawrth, ac fel y llynedd roedd Bydd yn olynu’r Parch Eric Bow Street. Gwnaethpwyd a gynhaliwyd yn Aberystwyth bwyd y Clwb Golff yn hyfryd. Jones, Aberdâr sydd wedi bod yr oll hyn yn bosibl drwy yn gynharach yn y flwyddyn. Croesawodd Mair Lewis y yn ysgrifennydd ers nifer o garedigrwydd Mrs Gwen Yno gyda hi oedd aelodau o Llywydd, yr aelodau a chyfeillion flynyddoedd. Addysgwyd ef yn Hughes, gwraig ein llywydd, Fanc Barclays, yno oherwydd ei eraill gan eu gwahodd i ymuno Ysgol Penweddig, Aberystwyth y Dr Gareth Hughes, drwy ei ymrwymiad gyda’r noddi. â’r Gymdeithas yn yr Hydref pan fyddwn yn cwrdd yn ein cartref a Phrifysgol Strathclyde, cyn newydd yn Neuadd gyfforddus cwblhau gradd doethuriaeth ym y pentref. Ar ôl i Richard Lewis Mhrifysgol Caerdydd. ddweud y gras ac i bawb gael Mae hefyd yn fedrus fel telynor eu digoni cyflwynodd Mair ein ac yn medru canu’r delyn deires gãr gwadd, y Prifardd Ceri Wyn yn ogystal â bod yn redwr Jones, Aberteifi, gan sôn am ei brwdfrydig. gyfraniad fel un o’n beirdd gorau, Mae’n edrych ymlaen ei gyfnod yn athro a’i waith fel i gydweithio gyda’r golygydd yng Ngwasg Gomer cynulleidfaoedd Undodaidd oddi ar 2002. Mae’n briod â yng Nghymru yn ystod y Catrin ac yn dad i dri o fechgyn. blynyddoedd nesaf ac fe fydd Meddwl am yr ymadrodd yn cael ei gyflwyno’n swyddogol ‘Ystad bardd, astudio byd’ a yng Nghynadledd Flynyddol wnawn wrth wrando ar Ceri Brydeinig yr Enwad sydd i’w Wyn yn defnyddio digwyddiadau chynnal ym Mhrifysgol Abertawe a hanesion lleol yn ddeunydd o Ebrill 15fed tan y 18fed. pennill ac englyn. Er fod ei Clywyd Carwyn ar y radio gyflwyniad yn hwyliog a llawn fore Iau 10 Mawrth yn sôn am hiwmor roedd yna ddyfnder ei CD sydd i fod allan erbyn a neges yn y cerddi a glywsom. diwedd Mawrth. Fe’i recordiwyd Mae Ceri Wyn yn gyfathrebwr yng Nghanolfan Telyn gyda’r gorau a bu’i ddisgyblion gyda Imogen O’Rourke (ffliwt) a

Morglawdd Y Borth Ray Jones Y TINCER MAWRTH 2011 5

Dan Morris (ffidil a mandolin) Bydd ei chynnwys yn hanner Artistiaid y Borth alawon traddodiadol, hanner rhai newydd nifer o’r alawon Artist y Mis - Eve Smith arogli’r paent olew yn ei hen gwreiddiol yn gysylltiedig gyda Rwy’n byw yn Leri Cottage ac focs paent. Atgofion hapus! thyfu i fyny yn Ysgol Penweddig yn gweithio yn y stiwdio/siop Pwy ydych chi’n ei tua diwedd y 1980au, gan ‘The Art House’ edmygu? Cwestiwn anodd. gynnwys un alaw i goffau hen Pam byw yn y Borth? Yr Iesu, Dalai Lama, Nelson safle Penweddig ei hun. Arni Oherwydd mod i’n caru’r Mandela, William Booth, mae Carwyn yn canu telyn deires lle! Ro’n i wastod eisiau byw heb anghofio fy rhieni. O a brynodd tua 2-3 mis yn ôl ar ger y môr a daeth cyfle ran artistiaid, rwy’n hoff o E_B ay. i neud hynny oherwydd Turner ac arlunydd o’r enw caredigrwydd fy ffrind da Joan Eardley-arferai baentio Gorsaf y Borth - Y Sarah Pugh. Roedd wedi bod plant tlawd Glasgow ac hefyd diweddara! yn freuddwyd gen i gael lle Pa hyfforddiant gawsoch roedd yn hoff o fynd ar ei bach ar lan y môr erioed, chi? Ges i ddim hyfforddiant motorbeic a gyrru i arfordir Mae’r rheiny ohonoch sydd gyda’r rhyddid i baentio fel ffurfiol, ond rwyf wedi mynychu Dwyreiniol yr Alban a wedi dal y tren o Orsaf y Borth y mynnwn, ac yn wir mae’r dosbarthiadau Hywel Harries a phaentio’r tywydd mawr yng yn ddiweddar yn siwr o fod cyfan wedi ei wireddu, ac Roy Marsden ers blynyddoedd ac nghanol stormydd. Rwy’n wedi sylwi ar yr holl waith sy’n rwy’n aml yn teimlo mai fi rwy’n paentio’n ddyddiol fel rhan dwli am ei gwaith ac wedi digwydd yn yr hen swyddfa yw’r person mwyaf lwcus yn o fy hyfforddiant yn y gobaith ceiso paentio yn yr awyr docynnau. Dyma’r cam cyntaf y byd. fod fy ngwaith yn gwella. agored fy hun. yn y broses o drawsnewid y dair Shwt fyddech chi’n Beth yw’r dylanwadau ar Beth yw eich hoff stafell dywyll, diflas i Amgueddfa disgrifio’ch gwaith?Ymgais eich gwaith? Roedd fy nhad enghraifft o’ch gwaith eich Gorsaf y Borth. Cafodd y yw fy ngwaith i gyfleu yn ddylanwad mawr arnai hun? Y lluniau sy’n dal hanfod nenfydau eu plastro , ond yr amgylchedd Borth- y môr, yr ‘draftsman’ wrth ei alwedigaeth, lle; y rhai mewn paent olew hyn sydd wedi gweddnewid y lle awyr, y figyn, y mynyddoedd ac reodd yn gadael i fi ei helpu o dywyllwch yr awyr a’r môr. yw’r ffenestri newydd –mae na a’r twyni yng nghanol lliwiau gyda’i baentiadau pan o’n i’n Dwi heb baentio fy hoff lun deimlad newydd cyffrous yno. y pedwar tymor. ferch fach, ac rwy’n dal i allu eto-ond mi wnaf! Mae na lawer iawn o waith i’w wneud cyn cwblhau popeth, ac mae’r pwyllgor yn awyddus iawn i ddenu gwirfoddolwyr newydd. (Cysylltwch â Elin Hefin 871334 os allwch rhoi help llaw.)

Llongyfarchiadau Gw^r gwadd Cymdeithas Gymraeg y Borth - Ceri Wyn Jones gyda swyddogion y Gymdeithas – Mair Lewis (Llywydd), David Evans (Trysorydd), Llinos Evans I Ceri Ashley (merch Gwenllian, (Ysgrifennydd) a John M. Hughes (Is-lywydd). Ocean Belle) ar gael swydd newydd gyffrous! Penodwyd hi’n Uwch Ddarlithydd yn Adran Archaeoleg Prifysgol Pretoria, De Dysgwr y mis Affrica. Pob dymuniad da iddi ar ei menter newydd! Beth yw eich enw? Les pwysicaf i fi. Mae iaith yn Edwards ganol i ddiwylliant, er ei fod yn Faint yw eich oed? Rhy hen iaith leiafrifol yng Nghymru, Ers faint ydych chi wedi bod mae’r pethau bach yn bwysig- yn dysgu Cymraeg?Ers deng gwarchod y pethau bach. mlynedd erbyn hyn. Pryd, neu gyda phwy ydych Ble oeddech chi’n dysgu chi’n siarad Cymraeg? Cymraeg? Yn wreiddiol yn y Dwi’n siarad Cymraeg â fy dosbarth nos gyda fy ffrindiau wyresau-Ffion Mali, Morwen ym Mhen-y-bont ar Ogwr- fy ac Elen a chyda aelodau fy mro genedigol. nheulu sydd wedi dysgu’r iaith. Pam benderfynoch chi Mae bob taith hir yn dechrau ddysgu Cymraeg? Oherwydd gydag un cam a dwi wedi neud mod i’n Gymro –sef y peth y cam cyntaf. 6 Y TINCER MAWRTH 2011

Tîm Gwersyll Milwrol PIOD BOW STREET, 1949-50, A PHÊL-DROED Ynys-las, Bow Street YN Y BORTH AC YNYS-LAS 1943-44 Wrth baratoi fy llyfryn diweddar Caneris melyn ar hanes clwb pêl-droed Trefeurig daeth cyfle yn ogystal i gasglu rhai manylion am dimau eraill yn ystod yr un cyfnod. Tra roedd Trefeurig yn brwydro’n galed yng ngwaelodion ail adran y gynghrair yn nhymor 1949-50, roedd Bow Street yn cystadlu mewn safon dipyn uwch o bêl-droed yn yr adran gyntaf, ac fel y gwelir o dabl terfynol y tymor roedd y Piod wedi dal eu tir yn gyfforddus ddigon yng nghanol y tabl.

Aberystwyth Rovers 18 14 1 3 80 31 29 18 11 4 2 65 28 27 Trefechan 18 12 2 4 66 35 26 YMCA 18 10 1 7 41 38 21 Bow Street 18 8 2 8 58 55 18 Tal-y-bont 18 7 2 9 64 75 16 Turfs 18 7 1 10 49 45 15 British Railways 18 6 3 10 50 52 13 Borth United 18 4 2 12 28 71 10 Tîm y llong Padarn United 18 1 1 16 31 97 3 fasnach CAMROUX III, Ffynhonnell: www.wdfa.co.uk 1943-44. Nodir yng nghofnodion y gynghrair fod y bechgyn canlynol wedi’u cofrestru i’r tîm yn ystod y tymor hwn, ac yn eu plith ceir nifer o enwau cyfarwydd i ddarllenwyr Y Tincer, yn cynnwys Llywydd a Llywydd Anrhydeddus presennol y clwb, sef Mr D. Emlyn Rees a’r Arglwydd Elystan- Morgan. Fodd bynnag, mae rhai ohonynt bellach wedi ein gadael, ac yn eu plith mae’r diweddar Meirion Hughes, a fu hefyd yn cynrychioli clwb Trefeurig. Evans, Rhys, Llys Afan, Bow Street Tîm Gwersyll Milwrol Fleming, Haydn, Glanrafon, Bow Street Ynys-las a thîm y llong Hughes, David Eric, Nantyfallen, Bow Street fasnach CAMROUX III, Hughes, J. Meirion, Penrhiw, Bow Street 1943-44. Hughes, W. Gwynfor, Aventine, Cliff Terrace, Aberystwyth Jenkins, D. H., Hazeldene, Bow Street Y gôlgeidwad Len Jenkins, Dan, Frongoch Farm, Aberystwyth Dennett yn chwarae Jenkins, J. R., Hazeldene, Bow Street ar gae Aberdyfi dros Jones, Eric O., Hazelmere, Aberystwyth dîm llong fasnach Jones, Frederick F., The Mill, Capel Bangor CAMROUX III, 1943-44. Jones, T. Gwynn, 17 Bridge Street, Aberystwyth Lewis, Trevor, Penrhiw, Bow Street United ar ôl y rhyfel. Bu Len yn ddigon caredig i rannu rai lluniau Macdonald, Thomas [Henry], Nantyfallen, Bow Street yn cynnwys ffotograffau o dîm Gwersyll Milwrol Ynys-las a thîm y Millichamp, R. I., Brodawel, Bow Street llong fasnach Camroux III a weithredai o Ynys-las. Bu’r ddau dîm Morgan, Dafydd Elystan, Cartref, Pen-y-garn yn chwarae gêmau cyfeillgar rheolaidd yn ystod y rhyfel yn erbyn Pritchard, G. P., Portland Street, Aberystwyth gwersylloedd eraill yn ne Meirionydd yn cynnwys Arthog, Y Bermo, Pugh, David, Spring Cottage, Bow Street Llwyngwril, Peniarth, Tonfannau ac Ynysmaengwyn, a Len oedd ei Rawlins, G. E., Cliff Haven, Y Borth gôlgeidwad disglair. Rees, Cyril, Morlais, Bow Street Atgynhyrchir y lluniau uchod drwy ganiatâd caredig Mr Dennett. Rees, David Emlyn, Morlais, Bow Street Tybed oes rhywun yn medru enwi’r chwaraewyr?. Roberts, Raymond, Tregar, Bow Street Richard E. Huws, 01970832566 / [email protected] Williams, David J., Cyfanwel, Waun, Aberystwyth Williams, I. Ellis, Gwyldwr, Llanbadarn Fawr Williams, William Wynne, Dôl-y-bont Tybed oes llun o dîm 1949-50 yn bodoli?

Y Borth Mae hanes diddorol hefyd i bêl-droed yn y Borth a’r Ynys-las. Chwaraewyd y gêm yn y pentref ar ddiwedd y 19ed ganrif, ac roedd Borth United, fel Bow Street, yn un o sylfaenwyr y gynghrair leol yn 1934. Yn ogystal, bu tîm o’r enw The Gunners o Ynys-las hefyd yn chwarae yn y gynghrair rhwng 1937 a 1939. Gobeithiaf lunio llyfryn byr ar hanes cynnar y timau hyn, a byddwn yn falch i glywed gan unrhyw un sydd â gwybodaeth neu luniau perthnasol:

Wrth holi hanes y Borth, derbyniais gymorth caredig gan Mr Len Dennett, Heol Rhydygarreg, a fu’n chwarae dros Borth Y TINCER MAWRTH 2011 7

PEN-LLWYN A CAPEL BANGOR Saff ar ôl trychineb NEUADD PEN-LLWYN Gwelwyd Gareth Jenkins, mab CAPEL BANGOR Alun a Mair Jenkins, Pandy, ar y rhaglen Wedi Tri yr wythnos Wele ganlyniadau Clwb 100 diwethaf yn siarad o Omuta-shi y Neuadd uchod….. yn ne Japan. Da oedd deall ei fod a’r teulu yn iawn ar ôl y Rhagfyr 2010 ddaeargryn fawr gafwyd yn y £20.00 –44 – Mrs Sian wlad. Spink, 1 Cefn Melindwr, Capel Bangor Llongyfarchiadau £10.00 – 23 – Mr Elwyn Jones, Fferm Abercwmdolau, Dymuniadau gorau i Bleddyn Blaengeuffordd , Capel a Sharon Jones, Bronallt, ar Bangor enedigaeth mab bach newydd £5.00 – 42 – Mrs Liz ar yr ail o Fawrth, brawd bach Collison, Dolcniw, i Tomi. Bydd Tyllwyd yn saff o Blaengeuffordd , Capel ffermwyr bach i’r dyfodol ! Bangor £5.00 – 29 – Mrs Gwerthfawrogiad athrawes ysgol Pen-llwyn yn Cyflwynodd Angharad ein ãg r Arnold Evans, Ardwyn, ymddeol ar ddiwedd y tymor, ar gwadd, sef Dai Jones, Llanilar. Blaengeuffordd , Capel Braf iawn oedd cael y cyfle ôl 18 o flynyddoedd. Cynhelir Roeddem yn ffodus iawn o Bangor unwaith yn rhagor am y 7fed parti ffarwel iddi, ar ddydd gael ei gwmni ac yntau’n ãr flwyddyn yn olynol, i wahodd Sadwrn Mai 7fed yn Neuadd poblogaidd a phrysur. Clywsom Ionawr 2011 ffrindiau i Dolcniw ar 26ain y Pentref, yn cynnwys bwyd ganddo am ei brofiadau yn £20.00 –39 – Ms Rosemary o Chwefror, i weld y lili wen ysgafn a chyngerdd. Croeso i diddori gydag eraill mewn Fletcher, Gofal Ty’n Cwm fach. Cafodd bawb gyfle i gyn ddisgyblion a chyn rieni yn cyngherddau, cyngherddau a aeth Livery Stables, Capel Bangor fwynhau paned a sgwrs, cyn ogystal a’r rhai presennol. Mae ag ef i bedwar ben byd. Roedd £10.00 – 56 – Mrs mynd am dro i werthfawrogi y Mrs Helen Lewis, Glanrheidol, yn ddiolchgar am y cyfloeoedd Myfanwy Thomas, Fferm prydferthwch o amgylch. yn casglu cyfraniadau tuag at ei a gafodd wrth deithio ledled Troedrhiwlwba, Capel anrheg gadael. Bydd Mrs Emma Cymru a thu hwnt i baratoi Bangor Diolch i bawb am gynorthwyo’r Par-Davies hefyd yn fodlon cyfresi Cefn Gwlad. Soniodd £5.00 – 78 – Mr Jonathan digwyddiad ac am eich derbyn rhoddion os ydyw am ei helyntion yn Kenya ond Lewis, Brynllys , Capel cyfraniadau hael. Eleni, elusen hynny yn fwy cyfleus. roedd yn amlwg ei fod yn edrych Bangor Plant Dewi sydd yn elwa, ac ar ei ymweliad â Phatagonia fel £5.00 – 62 – Mrs Margaretta erbyn hyn mae y swm wedi Diolch yr un mwyaf cofiadwy. Er iddo Jones, Fferm Tyllwyd , Capel ymestyn i £126. Diolch o fynd â ni ymhell o Gymru, nid Bangor galon i chi i gyd oddi wrth Dymuna Anne, Delyth a Iona, anghofiodd am ei wreiddiau a Lis a Meic Colleson, Dolcniw, Maencrannog, ddiolch yn chawsom ambell stori ganddo Chwefror 2011 Blaengeuffordd. ddiffuant am bob arwydd o am ei ddyddiau ysgol ac am £20.00 –20 – Mrs Brenda gydymdeimlad a charedigrwydd gymeriadau o Langwyryfon, Evans, Murmur y Nant, Ymddeoliad a ddangoswyd tuag atynt yn ardal a oedd yn ei farn ef yn Capel Bangor ystod eu colled ddiweddar. gyfoethog o gymeriadau. Roedd £10.00 – 89 – Mrs Janet Fel y gãyr llawer ohonoch, mae Dai Jones yn ddiolchgar iawn Heather James, Pendre, Mrs Christine Charlton, prif Gwerthfawrogwyd yn fawr y am y caredigrwydd a estynnwyd Llanbadarn Fawr galwadau ffôn, yr ymweliadau, tuag ato ef wrth iddo ymweld ag £5.00 – 78 – Mr & Mrs M y llythyron a’r cardiau. Mae pob amrywiol lefydd. James, Afallon, Capel Bangor gair a gweithred garedig wedi £5.00 – 62 – Mrs Margaret CYFARFOD bod yn gymorth yn ystod y Diolchwyd i’r gãr gwadd am ei Powell, Stad Pen-llwyn , BLYNYDDOL cyfnod anodd hwn. sgwrs ddiddorol gan Angharad. Capel Bangor NEUADD PEN-LLWYN Liz Collison a Megan Isaac a Diolch hefyd, am y cyfraniadau enillodd y gwobrau raffl. Cynhelir y cyfarfod uchod tuag at Uned Monitro’r Galon, yn Neuadd Pen-llwyn ar Ysbyty Bron-glais, cyfraniadau nos Fercher 23ain, Fawrth sydd bellach wedi cyrraedd am 8.00yh. cyfanswm o £1,700.

Mae Pwyllgor y Neuadd Merched y Wawr – GWASANAETH yn erfyn ar i drigolion y Cangen Melindwr TEIPIO pentre fynychu’r cyfarfod hwn a dangos diddordeb Ar noson Gãyl Ddewi daeth CYSYLLTWCH Â yn y Neuadd. Dymuna’r nifer o aelodau’r gangen MAIR ENGLAND PANTYGLYN Pwyllgor atgoffa’r rhai sy’n ynghyd i westy’r Marine. Fe’n croesawyd yno gan ein llywydd, LLANDRE gwneud defnydd o’r Neuadd CEREDIGION ei fod yn rhan o’r cytundeb Angharad Jones. Adroddwyd y SY24 5BS llogi i bob mudiad anfon gras bwyd gan Heulwen Lewis. cynrychiolydd i eistedd ar y Mwynhawyd pryd blasus o FFON: 01970 828693 fwyd oedd yn cynnwys cawl a E-BOST: Pwyllgor. [email protected] tharten afalau. Y TINCER 8 Y TINCER MAWRTH 2011

ABER-FFRWD A CWMRHEIDOL MADOG, DEWI A

Genedigaeth yn brysur yn paratoi y cawl eleni eto a chroesawodd Norma pawb yn CEFN-LLWYD Llongyfarchiadau i Gareth a Alice, Tñ gynnes iawn. Ar ôl bwyta cawsom Capel, Aber-ffrwd ar enedigaeth ei ein diddanu gan Delyth Morris Jones Suliau Ebrill mab, brawd bach i Gwenan. a’i chefnder Jonathan Gully o Gapel Bangor. I orffen y noson cawsom hanes Madog 2.00 Croeso Cotiau Coch Gogerddan gan Gwen 3 Bugail Morgan a Mair Stanleigh. ‘Roedd yn 10 Delyth Morgans Croeso mawr i Maes Gamlyn, noson wir Gymreig i ddathlu gãyl 17 Lyndon Lloyd Aber-ffrwd, i Elen, Marc, Seren a ein Nawddsant ac mi ‘roedd maint y 24 Oedfa’r Ofalaeth – Y Pasg Rhydian sydd wedi dod i fyw yno o gynulleidfa yn galonogol iawn. Lanbadarn. Gwellhad buan Mae yn hyfryd iawn i weld teulu ifanc Clwb Rheidol yn symud i’r ardal a braf yw gweld Dymunwn wellhad buan i Graham Edwards, Delfryn, nifer y plant yn yr ardal yn cynyddu. Yn ddiweddar cynhaliwyd noson sydd wedi derbyn triniaeth yn Ysbyty Singleton, arbennig yn adaeilad Tñ Llwyd i Abertawe. Brysiwch wella ail lawnsio Clwb Rheidol. Daeth nifer o bobl yr ardal ynghyd ac mi Ar y teledu Dymuniadau gorau i Margaret Davies, ‘roedd yna dipyn o frwdfrydedd Aran Deg gan iddi dreulio peth amser i weld defnydd yn cael ei wneud Bu Erwyd Howells, Tñ Capel, ar ddwy raglen S4C, O’r yn yr Ysbyty ar ôl anffawd yn ei o’r cyfleusterau gwych sydd yn yr Galon a Cyfnewid. Dangosodd ei gasgliad o hen offer chartref. adeilad. Bydd yna noson Glwb yn amaethyddol a bu hefyd yn siarad am fywyd y bugail cael ei chynnal ar nos Wener olaf o gan mai Erwyd yw’r olaf o’r hen fugeiliaid traddodiadol Urdd y Benywod bob mis ond mae croeso i unigolion yng Nghymru. ddefnyddio y lle ar unrhyw amser. Os Cynhaliwyd ein Noson Gawl ydych am fwy o fanylion cysylltwch flynyddol ar nos Lun Chwefror â John Marshall 880529 neu Gareth [email protected] 28ain. Bu Nancy, Gwen a Norma Daniel 880691.

CYNGOR CYMUNED TIRYMYNACH

Cyfarfu’r Cyngor ar nos Iau 24 Chwefror yn y graffiti oddi ar y waliau. Gan fod hyn Ac ar ddechrau mis Mawrth bydd Dãr Neuadd Rhydypennau o dan lywyddiaeth y yn fater difrifol penderfynwyd hysbysu Cymru yn edrych mewn i broblemau Cyng. Owain Morgan. Mynegwyd pryder o pwyllgor y neuadd ar unwaith. carthffosiaeth Bow Street. Ar hyn o bryd, ddeall fod fandaliaeth ar gynnydd unwaith Dynwedwyd fod y pwyntiau a godwyd fel y crybwyllwyd droeon, mae pob eto ym mhentref Bow Street gyda eiddo yn gan y Cyng. Meinir Lowry yn y cyfarfod datblygiad yn yr ardal wedi eu hatal, yn cael ei ddifrodi yn ogystal a thorri i mewn diwethaf parthed cael mynediad newydd cynnwys Penrhyn-coch a Chomins-coch i eiddo preifat gan adael dinistr ar eu hôl. i Ffordd Clarach wedi eu derbyn gan y oherwydd y diffygion. Unwaith eto Gan fod cyfarfod y PACT ar 2 Mawrth bydd swyddogion priodol yn y Swyddfa Sir. gwnaed y sylw fod y garthffosiaeth wedi y sefyllfa druenus hon yn cael ei thrafod Datgelodd fod amryfusedd yn bod llifo droeon i afon Clarach ond nad oedd gyda’r heddlu. Gofynnir i rieni ieuenctid yn parthed y llwybr troed sy’n rhedeg drwy neb wedi eu galw i gyfri. Petae ffermwyr eu harddegau fod yn ymwybodol o’r sefyllfa. ganol rhan gyntaf o Dregerddan. Nid yw neu ddiwydianwyr yn gyfrifol am lai, Dywedodd y clerc fod yna bellach yn lwybr cyhoeddus fel ag y bu, byddent yn y llys cyn brecwast! Diolchwyd gamddealltwriaeth wedi codi ymysg rhai ond mae rhywrai mewn swyddfa rhywbryd i’r Cynghorydd Hinge am ei adroddiad. trigolion yr ardal parthed Cynllun Datblygu heb ddynodi hynny ac nid yw wedi ei Doedd gan y cyngor ddim Lleol Ceredigion a ddaeth i’r golwg yn gofresru. Symudwyd hwn o’i le gwreiddiol gwrthwynebiad i gais cynllunio gan Bentre ddiweddar. Pwysleisir mai awgrymiadau am er mwyn hwylustod wrth adeiladu yr ystad, Gwyliau Bae Clarach i newid defnydd darn leoedd i adeiladu tai sydd yn y cynllun yn a hyd nes ceir ateb gan y Cyngor Sir a Thai o dir a’i ddatblygu, cyn belled ei fod yn unig, ac nid ceisiadau pendant i’w datblygu. Ceredigion, y mae mewn sefyllfa tebyg i’r harddu tipyn ar olwg y lle. Derbyniwyd adroddiadau gan y hyn sydd yn digwydd ym Maes Afallen. Roedd yna nifer wedi mynegi Cynghorydd Sir, Paul Hinge. Yr oedd wedi Ar hyn o bryd, dywedodd y Cynghorydd bodlonrwydd fod y fynedfa i Fryncastell derbyn cwynion am gyflwr toliedau y fod sefyllfa y parc tu ôl i Wern Deg yn wedi gwella yn arw ar ôl clirio’r gor-dyfiant. neuadd, sef bod angen eu glanhau, a symud nwylo swyddogion y Sir. Bydd y cyfarfod nesaf ar 31 Mawrth.

Am bob math o  NI waith garddio CYSYLLTWCH CYSYLLTWCH

ffoniwch Robert ar [email protected] (01970) 820924 Y TINCER MAWRTH 2011 9

LLANDRE

Treftadaeth Llandre Aberdaugleddau, yn Sir Benfro. Mae ef, ei wraig a`i ferch ddeg Mawrth 31 – Iolo Morganwg, Yr oed yn edrych ymlaen i symud Athro Geraint Jenkins i`r Ficerdy i Maes- y-Garn. Ysgoldy Bethlehem, Llandre 7.30yh. Cynhelir y cyfarfod ordeinio yn Eglwys ar Fai 16eg Noson Goffi am 7.30 o`r gloch

Grãp Crefft Genau’r-glyn Merched y Wawr, 8fed Ebrill 2011 Genau’r-glyn 7-8 yr hwyr Elw at Bethlehem a Henoed Bow Bu Mrs Enid Jones, Bow-Street, Cafodd Llñr, sydd yn byw’n Lôn Street a Llandre yn rhannu ei hatgofion o fod Glanfred, Llandre yr anrhydedd Stondinau amrywiol ac yn nyrs â ni yn ein cyfarfod ym o yrru y tren cyntaf yn ystod GOLCHDY arddangosfa grefft. mis Ionawr. Cawsom gyfoeth o penwythnos agor y lein i’r LLANBADARN Tâl mynediad £1 wybodaeth am ei dyletswyddau cyhoedd yr holl ffordd trwodd Croeso i bawb yn nyrs dan hyfforddiant o Gaernarfon i Borthmadog. CYTUNDEB GOLCHI yn Lerpwl i ddechrau, yna Bu diddordeb gan Llñr mewn GWASANAETH GOLCHI Llongyfarchiadau yn nyrs mewn ysbyty ac yn peiriannau stem a hen beiriannau DUFET MAWR ddiweddarach yn nyrs ardal. fferm ers dyddiau ei blentyndod CITS CHWARAEON Llongyfarchiadau i Mari Davies, Roedd ei hoffter brwdfrydig o’i a bu’n gyrru ers blynyddoedd Dolawel ar dderbyn Gradd Uwch gwaith, yn enwedig yn y wardiau bellach ar reilffyrdd Rheidol, FFÔN: 01970 612 459 mewn Astudiaethau Cyfieithu. gofal dwys, yn ysbrydoliaeth, a’r Ffestiniog ac Eryri. Y mae’n rhedeg MOB: 07967 235 687 pytiau o’i hiwmor nodweddiadol ei gwmni peirianyddol ei hun GERAINT JAMES Croeso adre a’i gwên gynnes yn ysgafnhau’r sef ‘Peirianwaith Llñr’ ac y mae cyfan. Mae’n siãr bod aml i glaf galw mawr am ei arbenigedd fel Croeso adre i Ellen Cridge, Junis, wedi cael cysur mawr o fod dan peiriannydd. Y mae’n gwneud Lôn Glanfred ar ôl derbyn ei gofal. gwaith cyson i’r dair rheilffordd a llawdriniaeth yn yr ysbyty yn Cynhaliwyd ein cinio Gãyl enwir uchod yn ogystal ag adfer ddiweddar. Ddewi yng Nghlwb Golff y Borth hen beiriannau yn ei weithdy. ar Chwefror 21ain, gyda Mr John Adeiladwyd y peiriant a welir Croeso Morris, Glancarrog , yn y llun, a adnabyddir fel ‘K1’, yn ãr gwadd. Wrth ei gyflwyno gan Gwmni Beyer Peacock yn Croeso i Steve, Jane, Mathew ac soniodd y Cadeirydd, Llinos Dafis, Gorton, Manceinion ym 1909 ar Oliver sydd wedi symud i Linton, ei fod wedi bod yn weithgar iawn gyfer rheilffordd yn Nhasmania Lôn Glanfred. Gobeithio byddant gyda chlybiau’r Ffermwyr Ifainc fel yr injan gyntaf o’r math enwog yn hapus yn eu cartref newydd. pan oedd yn ifanc, ac roedd nifer ‘Garratt’ i gael ei hadeiladu. Gan o’r rhai oedd yn bresennol yn ei fod hon yn injan mor hanesyddol Cofion nabod oddi ar y dyddiau hynny. daeth y cwmni a’i hadeiladodd â hi Roedd nifer dda o aelodau’r gangen yn ôl i Brydain ym 1947 a’i chadw Dymuniadau gorau i Camwy wedi dod ynghyd, ac fe gafwyd yn ei ffatri. Fe’i prynwyd yn 1966 Williams, Llwyn, sydd ddim wedi anerchiad difyr ac amserol. gan gwmni Rheilffordd Ffestiniog, bod yn hwylus yn ddiweddar. perchnogion Rheilffordd Eryri. Hefyd i Gwladys Jones, Anrhydedd Yna yn 1976 fe aeth ar fenthyg i’r Bronberllan sydd wedi symud i amgueddfa rheilffyrdd enwog yn Gartref Cwmcynfelin. Yn y llun a dynnwyd ar 19 Efrog cyn dod oddi yno yn 1995 Chwefror 2011 gwelir Llñr ap mewn paratoad ar gyfer cael ei Penodi Ficer newydd Iolo ar un o beiriannau stem hail-adeiladu a’i hadfer i weithio ar Rheilffordd Eryri ar ôl cyrraedd Reilffordd Eryri lle y mae yna hefyd Penodwyd y Parchg Peter Jones Porthmadog o Gaernarfon a enghreifftiau eraill, diweddarach, o’r yn 0ffeiriad gyda gofal dros hynny ar amser. Ymhen ychydig math yma o beiriant yn gweithio. Eglwysi Genau’r-glyn, Tal-y-bont wedi tynnu’r llun gyrrodd Llñr Yn ddiweddar gwnaeth Llñr a Llangorwen yn ddiweddar. y tren yn ôl i Gaernarfon trwy gyfraniad allweddol i’r gwaith o Mae ar hyn o bryd yn Giwrat brydferthwch Bwlch Aberglaslyn, adfer yr injan ac addasu a gwella ei ar dair eglwys yn Hubberston, Beddgelert a Rhyd-ddu. chyflwr mecanyddol. [email protected] Y TINCER 10 Y TINCER MAWRTH 2011

PENRHYN-COCH Llun: EInion Dafydd Suliau Ebrill Neuadd y Penrhyn Horeb 3 2.30 Oedfa gymun Gweinidog Mae aelodau Pwyllgor Neuadd y 10 10.30 Oedfa deuluol Gweinidog Penrhyn yn y broses o wneud cais 17 2.30 Oedfa bregethu Delyth i’r Cynulliad am grant i osod to Morgans newydd ar y Neuadd ,yn ogystal 24 10.30 Oedfa bregethu Gweinidog â gwellianau mewnol ac allanol. Fel rhan o’r cais mae angen dangos Salem fod trigolion y Plwyf yn cefnogi 3 10 Undebol yn Noddfa Bow ‘r cais. A fyddech cystal a llofnodi’r Street ddeiseb, sydd ar gael yn Swyddfa’r 17 2.00 Miss Beti Griffiths Post, Penrhyn-coch, , Garej 22 10.00am Cymun Gwener y Tymawr, neu’r Clwb Pêl-droed Groglith ym Methel Tal-y-bont a Chymdeithasol Penrhyn-coch. 24 10 a 2 ym Methel Tal-y-bont Y Yn ogystal mae croeso i chi Parchg John Gwilym Jones ddanfon llythyr o gefnogaeth i’r Ysgrifenyddes- Ann James, Cinio Cymunedol Pen-banc, Penrhyn-coch.SY23 3ER Don Hutton, Maes-y-felin, yn gadael Neuadd y Penrhyn ar ôl pleidleisio yn y Penrhyn-coch Refferendwm ar 3 Mawrth. Cydymdeimlad Bydd y Clwb yn cyfarfod yn Neuadd yr Eglwys dyddiau Cydymdeimwn a’r Parchedig Wyn cyngerdd a gyda chyfeiliant Gellir gweld y rhaglen am rai Mercher 13 a 27, Cysylltwch Rh. a Judith Morris, Berwynfa, ar Mrs Heddwen Evans yn ystod wythnosau eto ar y wefan â Egryn Evans 828 987 am fwy o eu profedigaeth ddiweddar. Bu farw yr ail ran. Mr Glyn Collins http://www.channel4.com/ fanylion neu i fwcio eich cinio. mam Wyn, yng Nghaerfyrddin fu’n talu’r diolchiadau i bawb a programmes/the-secret-supper- ddydd Gwener, 18 Chwefror. gyfrannodd mewn unrhyw fodd club/4od#3167831 Ennill gradd tuag at y prosiect o godi arian Eglwys Sant Ioan tuag at y system wresogi newydd Cymdeithas y Penrhyn Llongyfarchiadau i’r Parchg Judith Penrhyn-coch sydd nawr mewn bodolaeth. Morris ar ennill gradd ymchwil M. Estynnwyd gair o ddiolch i’r Pleser oedd cael croesawu Keith Th. ym Mangor. Cynhaliwyd Cyngerdd Croeso Cynghorydd Haydn Lewis am Morris, y ffotograffydd i’n cyfarfod Cynnes penigamp yn Eglwys fod yn bresennol a hefyd i Mrs fis Chwefror. Mae Keith yn wyneb Gwefan Trefeurig Sant Ioan ar brynhawn Sul Meinir Davies, Cynorthwyydd cyfarwydd nid yn unig i ni yn 27ain Chwefror. Croesawyd y Cyfrifeg (Grantiau) Cyngor Sir ardal Aberystwyth ond drwy Yn ddiweddar ychwanegwyd at gynulleidfa niferus gan Mrs Ceredigion, Mr Ken Edwards, Mr Gymru benbaladr. Bellach bu’n y wefan restr beddargraffiadau Edwina Davies, yna darlleniad o’r Brian Sansbury, Mr Neil Cooke ffotograffydd proffesiynol ers dros Siloa, ; Capel Madog a ysgrythur gan Mrs Lona Jones a Mr Alun Hughes, y sawl a fu’n 30 o flynyddoedd. Chofebau’r Plwyf - rhestrau a a gweddïau gan y Parchedig gyfrifol am osod y system. I gloi’r baratowyd gan Auronwy James, Ronald Williams. Cawsom wledd cyngerdd, traddodwyd y fendith Gwelsom wledd o bortreadau o Cae Mawr. Gellir eu gweld yn o gerddoriaeth gan ddechrau gan y Parch Ronald Williams ac bwysigion Cymru o’r 70au cynnar http://www.trefeurig.org/index.php gyda thalentau medrus Mr fe ganwyd yr emyn Pantyfedwen gan gynnwys Dai Jones, Hywel Brian Sansbury ar y clarinét. gan y gynulleidfa gyda chyfeiliant Bennett, Derec Llwyd Morgan, Ymddeoliad hapus Yn ystod y prynhawn bu Mrs Marianne Powell wrth yr Islwyn Ffowc Elis, Bryn Terfel, a hefyd yn perfformio deuawd organ. bwysleisiodd dro ar ôl tro mai Dymuniadau gorau i Paul Morgan, gyda Miss Mared Pugh Evans gweithio gyda phobl sy’n rhoi’r Cwrt, ar ei ymddeoliad o Gyngor ar y delyn, dyma ferch ifanc y Bwyd ar y teledu mwynhad mwyaf iddo. SIr Ceredigion gwelir dyfodol disglair iddi fel telynores ac yn ffodus iawn o’i Bu Olly Smith gyda’i raglen The Aeth â ni wedyn ar daith yn hamser. Yna lleisiau swynol y Secret Supper Club (Channel 4) ôl i Aber y 70au a’r 80au i weld ddeuawd Mrs Eleri Roberts a Mr yn yn ddiweddar. adeiladau o bwys sy’ bellach wedi Cyngerdd Trevor Pugh gyda chyfeiliant y Gwelwyd nifer o gyflenwyr bwyd eu dymchwel. Cychwynnodd gitâr. Yr unawdydd oedd Mrs lleol yn cynnwys Mansel Beechey gyda’r ‘Ysgubor’ cartref i bedwar i godi arian i Glenys Jenkins, aelod o’r eglwys, ddaliodd gorgimychiaid ar ei gyfer cwmni theatr ar un adeg, a’i a chanodd yn ddigyfeiliant – hefyd Dilys Morgan, Allt-goch a weithle ef, lle bu cymeriadau Gronfa Tirion Lewis yn ystod y rhan gyntaf o’r Robert Rattray. megis Ruth Jên a Lyn Ebenezer 15fed Ebrill 2011 yn Neuadd Penrhyn-coch Cylch Meithrin am 7yh Trefeurig

Yng nghwmni Côr Meibion Ar ôl bore prysur yn Aberystwyth, Elen Pencwm, canu ac chael stori ac eraill. am Dewi Sant mae y plant yn mwynhau eistedd i gael blasu’r Llywydd y Noson: danteithion. Yr ydym Y Parchedig Peter Thomas wrthi yn ymarfer at Pris y Tocyn : Oedolion £5. Eisteddfod y Penrhyn Plant am ddim y mis nesaf. Y TINCER MAWRTH 2011 11

yn ymwelwyr cyson. Ymlaen at hyn o bryd. Dymuniadau gorau i Neuadd y Brenin, y Pier, Capel bawb. A dymuniadau da i Kirsty Seilo, Ysbyty Heol y Gogledd, y a Carwyn a’r plant yn eu cartref stesion a’r iard lo, a’r mart. Yr oll yn newydd, “Cwm Ywen”. hanesyddol bwysig ac yn peri i rai ohonom deimlo’n reit hiraethus! Dyweddiad

Caiff dipyn o waith comisiwn Llongyfarchiadau a dymuniadau gan sefydliadau fel Cambrensis, y gorau i Vicky Davies, 10 Cynulliad a Golwg, ac mae hefyd Tan-y-Berth ac Eben Jones, yn arbenigo mewn ffotograffiaeth Bodorgan sydd wedi dyweddïo. Einion yn ennill gwobr Scott ‘Mae llwyddiant Einion briodasol. Eto, teimla’n ffodus i yn adlewyrchu perfformiad ennill bywoliaeth gyda gwaith sy’n Ysbyty Llongyfarchiadau i Einion rhagorol yn ei astudiaethau rhoi gymaint o foddhad iddo. Dafydd, Rhandir. Dyfarnwyd ol-radd Dymunwn wellhad buan i Ann iddo y Wobr am y marc uchaf Yn y llun gwelir Einion Cawsom orig ddifyr iawn yng Jones, 12 Tan-y-Berth, sydd ar hyn ym mhedair adran y Gyfadran gyda’r Athro Mike Foley, nghwmni gãr sy’n feistr ar ei grefft. o bryd yn derbyn triniaeth yn Wyddorau Cymdeithasol am y Pennaeth yr Adran Ysbyty Bron-glais. flwyddyn academaidd 2009-10. Wleidyddiaeth Ryngwladol Hyd Fawrth 19 mae arddangosfa o’i Ar ôl graddio yn Aberystwyth (hefyd o Benrhyn-coch), waith ‘Dyma Aber ’86’ i’w gweld yn Cofiwn hefyd am Tom Davies, gydag anrhydedd dosbarth Yr Athro Noel Lloyd, Amgueddfa Ceredigion. Ewch yno Awel y Coed, Bro Gynin sydd cyntaf mewn Gwleidyddiaeth Is-Ganghellor Prifysgol – mae’n werth ei gweld! ddim yn dda ar hyn o bryd. Rhyngwladol gydag Almaeneg, Aberystwyth a’r Athro Len treuliodd Einion y flwyddyn Scott, Deon y Gyfadran Diolch Diolch yn astudio am radd MscEcon Wyddorau Cymdeithasol. mewn Gwleidyddiaeth Mae Einion ar hyn o bryd Hoffai Tony Moyes, 13 Cae Mawr, Dymuna Mona Edwards, Hafod, Ryngwladol Dywedodd yn gweithio ar draethawd ddatgan ei ddiolch i ffrindiau a ddiolch yn fawr i’w theulu ac i Deon y Gyfadran Wyddorau PhD sydd yn astudio Aelodau chymdogion am eu caredigrwydd bawb am eu dymuniadau da drwy Cymdeithasol , Yr Athro Len Seneddol Ewrop. a’u cydymdeimlad ers marwolaeth alwadau ffôn, cardiau ac anrhegion Margaret, ei wraig. ayyb a dderbyniodd ar achlysur ei phen blwydd yn 80 ar y 19eg o Merched y Wawr Chwefror. Diolch yn fawr. Sioe Penrhyn-coch o hwyl. Diolchodd Dai i bawb am Penrhyn-coch eu cefnogaeth i’r sioe fel arfer ac Eisteddfod y Penrhyn Cynhaliwyd cinio blynyddol y am noson arbennig ac am y bwyd Ar nos Iau’r 10fed o Chwefror fe sioe yn y Marine, Aberystwyth blasus dros ben. Ategwyd hyn oll groesawodd ein Llywydd Glenys Cofiwch bawb am ein heisteddfod ar nos Wener y 25ain o Chwefror. gan Mairwen yn ei ffordd arbennig Morgan ni i’r cyfarfod, ac fe ym Mhenrhyn-coch ar yr 8/9fed Croesawyd pawb yn gynnes iawn arferol. Er iddo fod yn noson lawog wnaed y busnes arferol o fynd o Ebrill 2011. Mae’n hanfodol bod gan y Cadeirydd, Dai Rees Morgan, iawn y tu fâs, aeth pawb adref yn trwy’r ohebiaeth ac yn y blaen a ein heisteddfodau bach leol yn cael ac wrth gwrs Auriel a Dai Evans, llawen i gyd ar ôl noson gofiadwy. ddaeth i law yn ystod y mis. Yna cefnogaeth er lles yr iaith a bod Bow Street, Llywyddion y sioe y fe groesawodd ein gãr gwadd, sef cystadleuwyr i gyd yn cael chwarae llynedd. Cafwyd noson hwyliog dros Dymuniadau gorau Michael Morgans, MBE o Felin-fach teg. Rydym yn cael gwledd o ganu ben a phawb yn gyd gymdeithasu. sydd yn baramedig gyda Sant a llefaru ac mi allwn eich sicrhau y Bu llawer o siarad am yr hyn a’r Rydym fel ardal yn dymuno Ioan. Fe fu yn sôn am ei waith cewch werth eich arian. llall yn ystod y noson a llawer o yn dda i Tirion Lewis ar ei ac fel roedd Cymorth Cyntaf yn drafodaeth am wahanol bethau. chyfnod yng Nghaergrawnt. Bu’r rhan hanfodol o’i waith, a’r llawer Goleuadau’r Stryd Bob hyn a hyn byddai Trefriw wythnosau diwethaf yn rhai anodd erchyll bethau oedd wedi’i weld ac yn dod mewn i’r drafodaeth. Pam iawn iddi hi a’r teulu; anfonwn ei yn gorfod ymwneud â nhw. Ar ôl Mae yna dipyn o stwr yn mynd tybed? Ha! Ha! Do cafwyd tipyn cofion cynhesaf ati. blynyddoedd lawer yn y gwaith ymlaen yn y pentre ar hyn o yr oedd yn dal i ddysgu gwahanol bryd. Mae y goleuadau stryd yn sgiliau i ymdopi â’i waith. Yn poeni llawer o’r trigolion. Mae anffodus yr ydym ni yn aml yn yna brinder ohonynt yn y pentre Arweinydd Taith Iaith Gymraeg cymryd mantais o bobl fel hyn ond o’r rhai sydd ar gael, mae nhw heb i ni gydnabod y gwaith mawr arno yn ystod y dydd a ddim yn Ym mhle: Ynys-hir, Ceredigion maent yn eu gwneud. Diolch am y nos pan fydd eu hangen. Mae Pryd: Chwef-Ebrill 2011 agoriad llygad fel hyn ambell waith Glanceulan a’i goleuadau wedi Ymrwymiad: 1 prynhawn yr wythnos i wneud i ni sylweddoli gwaith bod arno yn y dydd am amser ac Hyd: 3 mis ardderchog mae Michael a’r criw mae’n llwyr dywyllwch drwy’r nos. Mae arnom angen siaradwr Cymraeg rhugl, sy’n awyddus i hyrwyddo’r iaith yn ei wneud bob dydd, ac yn Ac mae’r un peth yn wir am rai o Gymraeg ac annog dysgwyr. Byddwch yn berchen ar fedrau cyfathrebu da wir yn haeddu’r MBE mae wedi’i oleuadau Maesyrefail. Nid oes neb a byddwch yn gyfeillgar ac yn hawdd siarad â chi. Byddwch yn gweithio yn yr dderbyn. Noson wych. Diolchwyd yn cymryd sylw o’r cwynion hyn. awyr agored, beth bynnag fo’r tywydd, felly bydd angen i chi fod yn eithaf ffit iddo yn swyddogol gan Mairwen Mae’r trethi yn codi a’r gwasanaeth gyda’r gallu i gerdded am dros awr ar dirwedd arw. ac yna tynnwyd y raffl fisol a yn wael! diweddu’r noson gyda chwpanaid Am ragor o wybodaeth cysylltwch â: cyn mynd tua thre. Dyweddiad Bryony Swinfen, Ynys-hir. Ffôn: 01654 700222 e-bost: [email protected] Croeso Llongyfarchiadau i Caryl Thomas. merch Brian a Mary Thomas, Croeso i’r teulu bach sydd wedi Llys Myrddin, ar ei dyweddiad â symud i 1 Tan-y-Berth. Mae yna Paul Lawrence o Lanafan Fawr. dipyn o fynd a dod yn y pentre ar Dymuniadau gorau iddynt 12 Y TINCER MAWRTH 2011

BOW STREET

Suliau Ebrill Dr Ieuan Nicolls yn sôn am ei gwmni sy’n Mae Nansi a Dilys yn dychwelyd i Nepal bob Y Garn cynhyrchu eli organig a naturiol i’r croen. rhyw ddwy flynedd a bellach mae partneriaeth 10 a 5 Diolch am y gwahoddiad, y croeso a’r lluniaeth. wedi datblygu gyda chynrychiolaeth o Nepal yn Gweler http://www.capelygarn.org/ dod i ymweld ‚ Chymru yn gyson hefyd. 3 Richard Lewis Judith Morris Gwasanaeth Gwyl Ddewi Yn ystod gwledd o luniau hyfryd o’r ardal 10 Delyth Morgans Bugail anghysbell hon, y brodorion, y plant, yr 17 Lyndon Lloyd Bore Sul, 27 Chwefror, cynhaliwyd gwasanaeth anifeiliaid a’r mynyddoedd, ac o daith dridiau i 24 Oedfa’r Ofalaeth – Y Pasg Gãyl Ddewi Eglwys Gofalaeth y Garn. Daeth un o gopaon y mynyddoedd i weld yr haul yn cynulleidfa luosog ynghyd i Gapel y Garn i’r codi, daeth yn amlwg bod dawn ei thad-cu i Noddfa oedfa arbennig dan arweiniad y gweinidog, y dynnu lluniau a’i hoffter o fynyddoedd wedi eu 3 Oedfa Undebol yr Ofalaeth yn Noddfa. Parch Wyn Rhys Morris. Cafwyd darlleniadau trosglwyddo i’w wyres. 10 Oedfa am 10.00. Gweinidog. Cymundeb. gan Rhun a Gwern, gweddiau gan Iestyn a Mrs Gwenan Price, Mrs Shân Hayward, Mrs 17 Oedfa am 2.00. Y Parchg. Andrew Lenny. Ffion, a chyfeiliwyd ar y delyn gan Meinir. Anne Jones, Mrs Bethan Jones a’r Parchg Judith 22 Oedfa Undebol Gwener y Groglith ym Cyflwynwyd stori Dewi Sant gan blant y Garn Morris oedd yn gyfrifol am y te. Judith Morris Methel, Tal-y-bont, am 10.00. mewn darlleniadau a chyflwyniadau dramatig arweiniodd y defosiwn agoriadol gyda Gwenan 24 Oedfaon Undebol Sul y Pasg ym Methel, o amrywiol olygfeydd ym mywyd Dewi, dan Price yn darllen a Kath Lewis yn cyfeilio. Llinos Tal-y-bont, am 10.00 a 2.00. Y Parchg. John gyfarwyddyd Rhodri Llwyd Morgan, Janet Dafis oedd yn cadeirio. Gwilym Jones Roberts a Rhian Jones-Steele, a chwaraewyd rhan Rhygyfarch yn urddasol gan Dewi Hughes. Cydymdeimlo Cydymdeimlo Gwnaed casgliad tuag at Blas Lluest, a’r organydd oedd Brenda Williams. Estynnwn ein cydymeimlad dwysaf gyda Cydymdeimlir yn ddiffuant a Mrs Sian Evans, Alan Morris, Gareth a Rhiannon, Efail Fud, ar 43 Maesafallen, a`r teulu ar farwolaeth modryb Cymdeithas Chwiorydd Capel y farwolaeth Joan Morris trwy ddamwain yn iddynt yn ddiweddar. Garn ddiweddar.

Yr oedd Mrs Megan Davies yn chwaer i`w mam. Tegwyn Jones oedd ein gãr gwadd ym mis Mrs Vera Lloyd Chwefror. Serendipity oedd ei destun annisgwyl. Cwm Eithin, Maes Ceiro Pob dymuniad da Esboniodd mai ystyr y gair yw’r pleser a geir o ddod ar draws rhywbeth annisgwyl Ar fore Sadwrn, 5ed Chwefror ar ôl cystudd Pob dymuniad da i Miss Cerys Evans, 42 a gwell na’r hyn a ddisgwylid. Rhoddodd blin bu farw Vera, priod Bryn, mam Maesafallen, sydd newydd ddechrau ar gwrs Tegwyn enghreifftiau di-ri o’r math yma o Nerys ac Aled, nain Mared a Rhydian a nyrsio yng Nghaerfyrddin. ddarganfyddiad a ddaethai i’w ran pan oedd e’n mam-yng-nghyfraith Ifer. Bu Vera’n dioddef gweithio ar Eiriadur y Brifysgol – yn gerddi, am amser hir a threuliodd gyfnodau maith yn Merched y Wawr, Rhydypennau emynau, nodiadau, a chofnodion. Roedd y rhan ysbytai Bron-glais a Threforys. Gãyr pawb am fwyaf wedi eu hysgrifennu ar dudalennau gwyn yr ymdrechion diflino a wnaed i geisio’i hadfer, Ar nos Lun, Chwefror 14, daeth nifer luosog o gwag blaen a chefn llyfrau, neu ochr-ddalen ond doedd hynny ddim i fod. aelodau ynghyd i wrando ar sgwrs ddifyr iawn llawysgrifau, a hynny ar adeg pan oedd papur Roedd Vera’n unig blentyn i David Lewis gan Gwerfyl Pierce Jones, Penrhyn-coch. Testun yn beth prin. Yn gellweirus awgrymodd y a Hannah Sarah Thomas ac fe’i ganed yn ei sgwrs oedd Cardiau. Dywedodd bod y nifer gallai hyn fod yn rheswm dros yr amser hir a Llandyfrïog yn Nyffryn Teifi ger Castellnewydd o gardiau unigryw a dderbyniodd ar ei phen gymerwyd i gyhoeddi’r Geiriadur! Roedd pob Emlyn. Aeth i ysgol gynradd Aber-banc ac blwydd a’i hymddeoliad wedi ei hysgogi i feddwl enghraifft a rannodd ‚ ni yn ddifyr, a doniolwch yna i Ysgol Ramadeg Llandysul. Yn bianydd ac am yr arferiad o yrru a derbyn cardiau. Roedd naturiol Tegwyn yn ychwanegu at y mwynhad. organydd, medrus ‘roedd cerddoriaeth yn bwysig wedi ei swyno gan y dyfeisgarwch, y meddwl a’r Chwiorydd Bow-Street oedd yn gyfrifol am i Vera ac enillodd radd ALCM yn 16 oed. Yn dychymyg y tu ôl i bob cerdyn a dderbyniodd. y te – Joyce Bowen, Kath Lewis, Meinir Lowry, ei hieuenctid bu’n organydd yn ei heglwys yn Bu’n meddwl am yr arfer o ddanfon cardiau Eirlys Owen a Janet Roberts. Meinir Lowry Llandyfrïog. Wedi’r ysgol ramadeg aeth i Goleg y Nadolig, yn dechrau gyda un dyn yn anfon arweiniodd y defosiwn agoriadol, gyda Kath Drindod, Caerfyrddin i’w hyfforddi fel athrawes cardiau i’w ffrindiau hyd at y farchnad enfawr Lewis yn cyfeilio a Llinos Dafis yn y gadair. ysgol gynradd a’i phrif bwnc oedd cerddoriaeth. sy’n bodoli heddiw. Dangosodd gardiau Mrs Nansi Thirsk oedd y wraig wadd ym Wedi cymhwyso fel athrawes dechreuodd ar ei celfyddydol a rhai gyda phenillion arbennig sy’n mis Mawrth. Mae hi’n hanu o’r Bala ac yn gyrfa yn Ysgol Hengoed Sir Forgannwg lle bu’n drysorau ganddi. Pwysleisiodd y dylem anfon gyfreithiwr yn Nolgellau, ond mae gwreiddiau athrawes am bum mlynedd. Cyfarfu â’i phriod, cardiau pwrpasol a chofio ysgrifennu neges teulu ei mam yn ddwfn yn yr ardal yma. Mae Bryn, yn Nhñ’r Cymry, Caerdydd, a bu’n aelod bersonol y tu mewn. Diolchwyd i Gwerfyl gan hi’n wyres i’r Dr T .Ifor Rees, ac yn or-wyres i’r brwdfrydig o Aelwyd yr Urdd yno ac o Gôr Shân. Paratowyd y te a’r bisgedi gan Annetta a cerddor J T Rees. yr Aelwyd dan arweiniad Alun Guy. Priododd‚ Delcy ac enillwyd y raffl gan Gwenda. Mae Nansi wedi bod yn ymweld yn gyson, Bryn ddiwedd Mawrth 1967 a ganwyd Nerys Ar y nos Lun ganlynol ymwelodd nifer Nepal ers tua saith mlynedd bellach a dyna ac Aled yng Nghaerdydd cyn i’r teulu symud i o aelodau‚ changen Tal-y-bont i wrando ar oedd testun ei sgwrs. Mynd i gefnogi ffrind Aberystwyth iddi, sydd bellach yn brifathrawes wedi penodi Ysgol Llanuwchllyn, a wnaeth Bryn yn hi yn y lle cyntaf. Ar ymweliad Ysgrifennydd Blodau i bob achlysur blaenorol ag ardal dlawd a y Llyfrgell Blodau’r Bedol chyntefig yn Nepal, roedd ei Genedlaethol JONATHAN fffrind, Dilys, wedi ei syfrdanu ym 1971. Fe Priodasau . Pen blwydd . gan dlodi ac amddifadedd yr ymgartrefwyd Genedigaeth . Angladdau . JAMES LEWIS ardal. Ar ôl dod yn ôl roedd ym Maes Blodau i Eglwysi a saer coed hi wedi mynd ati i godi arian Ceiro, Bow Chapeli neu unrhyw achlysur i geisio gwella’r sefyllfa trwy Street ac adeiladydd greu adeilad mwy pwrpasol i’r ymaelodi Donald Morgan bronllys, capel bangor ysgol. Erbyn hyn mae yna ysgol yng Nghapel aberystwyth Hen Efail, Llanrhystud SY23 5AB fodern yr olwg sydd ‚ phob math Y Garn lle Ffôn 01974 202233 01970 880652 o gyfleusterau cyfrifiadurol a bu Vera yn Danfon am ddim o fewn dalgylch y Tincer 07773442260 thechnolegol. athrawes Y TINCER MAWRTH 2011 13

ysgol Sul ac, hyd ei gwaeledd, yn organydd. bedd gan Y Parchedigion Wyn Rhys Morris ac Cyfrannodd yn gyson i fywyd ei chapel a’i Elwyn Pryse. chymuned gan gynnwys pwyllgor y neuadd bentref a’r sioe arddwriaeth flynyddol. Cydnabyddiaeth Am 11 mlynedd yn ystod y 70au a’r 80au bu Vera yn athrawes Feithrin yn Nhal-y-bont, Yn dilyn eu profedigaeth drist o golli Vera yn cyfnod hapus iawn yn ei hanes, a chofnododd ddiweddar dymuna Bryn a Nerys ac Aled a’r ei phrofiadau, gyda nifer o drigolion teulu fynegi eu gwerthfawrogiad diffuant o’r eraill Tal-y-bont, yn y gyfrol Ein Canrif a caredigrwydd a’r gefnogaeth a ddangoswyd tuag argraffwyd gan wasg Y Lolfa beth amser yn atynt yn eu colled, ynghyd hefyd ‚‘r llu llythyrau ôl. Bu’n gyfeilydd Côr Ysgol Tal-y-bont o dan a chardiau o gydymdeimlad a dderbyniwyd arweinyddiaeth Geraint Thomas, gorchwyl a ganddynt. Mynegir diolch cynnes hefyd am roddodd bleser mawr iddi wrth i’r c ôr fwynhau y rhoddion ariannol niferus er cof am Vera a llwyddiant yn lleol a chenedlaethol.Yna ar ddaeth i law. ddechrau’r ‘80au, bu’n Drysorydd Ceredigion o’r Gwerthfawrogwyd yn arbennig iawn Mudiad Meithrin yn Nyfed am tua 6 blynedd. wasanaeth eu Gweinidog, Y Parchedig Wyn Cefnogodd yn ymarferol ymdrechion yn y Rhys Morris, drwy gydol gwaeledd Vera ac am Siarad Cymraeg yn Awstralia Capel i sefydlu grãp Hwyl Hwyr i blant y Capel ei arweiniad a’i eiriau o gysur a chymorth, gyda’i ddiwedd y ‘90au /dechrau’r 2000awd ac yna yn gyd-weinidogion, ar ddiwrnod ei harwyl. Diolch Aled Phillips – dwyflwydd oed – mab Rhydian fwy diweddar y grãp ieuenctid ‘Os MÍts’ hefyd i’r gwasanaethau iechyd am eu gofal tyner a Megan Phillips yn ei ganolfan warchod plant Wedi’r cyfnodau hyn bu Vera’n dysgu hwy dros amser ac i’r ymgymerwr, C Trefor yn Cleve. De Awstralia. Mae staff y Ganolfan fel athrawes gyflenwi mewn sawl ysgol yng Evans a’i staff, am weithredu’n ystyriol dros wedi rhoi lle amlwg i’r Gymraeg gan fod Aled ngogledd Ceredigion. hyd nes iddi gyrraedd 65 gyfnod yr angladd. yn ddwyieithog. Maent yn frwd i glywed mwy oed. o Gymraeg a gwnaethant arddangosfa fawr Byddai Vera yn mwynhau oriau hamdden ar y Gymraeg gan ddweud fod plant eraill a’u prysur a diwyd yn gwau a gwnÔo, gwirfoddoli rhieni yn cymryd diddordeb am ddysgu iaith i ddarllen papur sain cyfrwng Cymraeg yn arall hefyd. Dywedodd Fiona yn y Ganolfan eu Aberystwyth, ac yn ddiweddarach darllen bod yn gwrando sut yr yngenir geiriau gan eu pum papur bro misol ar d‚p o’i chartref i hysgrifennu i lawr yn Saesneg sut mae eu dweud ddeillion canol a gogledd Ceredigion. Yn ei i gynorthwyo iddynt ddysgu. Mae Aled yn aml hamser cododd gannoedd o bunnau i wahanol yn siarad gyda ni yn Gymraeg felly rydym yn sefydliadau gan gynnwys uned babanod meddwl ei fod yn bwysig ein bod yan dysgu fel newydd-anedig yn Ysbyty Bron-glais; Age ein bod yn deall ac yn gallu cyfathrebu gydag Concern; ymgyrch y Capel i brynu geifr i ef. Bydd Aled yn lladd ei hun yn chwerthin dlodion y trydydd byd, a chyda’i ffrindiau yn pan fyddaf yn cyfrif iddo er nad wyf gant ngrãp Help Llaw y Capel cynorthwyodd yn y cant yn sicr fy mod yn ynganu y geiriau wythnosol at achosion dyngarol amrywiol. yn gywirî, meddai Lisa, y Cyfarwyddwr Roedd yn un o aelodau gwreiddiol Brodwaith Gofal Plant. Roeddym yn meddwl y byddai Cymru, ac yn ogystal bu’n aelod brwdfrydig ei fam-gu a thad-cu – Louisa ac Alun Phillips o gangen Merched y Wawr, Bow Street, ac o a’j hen fam-gu Maud Phillips – i gyd yn Bow Glwb Cinio’r Merched yn Aberystwyth hyd ei Street – yn falch o weld ei fod yn cynorthwyo gwaeledd. Canu yn Los Angeles eraill i lawr yma sut i siarad Cymraeg. Efallai Gwasanaethwyd ar ddydd ei harwyl yng mai Cleve fydd y Wladfa newydd?! Nghapel Y Garn gan ei Gweinidog, Y Parchedig Bu Rhodri Evans, Bryncastell, yn canu gyda Wyn Rhys Morris, ei chyn-weinidog Y Parchedig Miriam Isaac ac eraill mewn cyngerdd Gweithio gyda’r iaith ger y Paith Elwyn Pryse, yn cael eu cynorthwyo gan Y dathliadau Gãyl Ddewi yng Nghapel Parchedigion J E Wynne Davies, Towyn Jones, Cymraeg Los Angeles dydd Sul 27 Chwefror. Dymuniadau gorau i Lois Dafydd, Maes Judith Morris a Richard Lewis. Derbyniwyd Cafodd Rhodri wahoddiad gan wrandawr Afallen, sydd newydd gyrraedd y Gaiman ymddiheuriadau oddi wrth Y Parchedigion Ken ar ôl ymddangos ar y rhaglen ‘Cyfle ym Mhatagonia i weithio am flwyddyn gyda Williams, Andrew Lenny, John Tudno Williams, Cothi’ ar y radio ym mis Rhagfyr. Cafodd Menter Patagonia. W J Edwards ac R W Jones (cyn-weinidog). gyfle i weld tipyn o’r ddinas a thramwyo Yr archgludwyr oedd y Mri Geraint Rees, strydoedd disglair Hollywood yn ystod yr Genedigaeth Martyn Thomas, Trefor Wynne a Rhys Knight wythnos lle cafodd groeso cynnes gan y a Mr Alan Wynne Jones oedd yn gwasanaethu Cymry ar wasgar. Yn ôl Rhodri roedd yn Llongyfarchiadau i Huw a Leonie Lloyd Jones, wrth yr organ. Rhoddwyd ei chorff i orffwys brofiad bythgofiadwy. Caerdydd ar enedigaeth mab - Daniel - ar Fawrth ym mynwent Y Garn a gwasanaethwyd ar lan y 2il; ãyr i Gwen Lloyd Jones, Lasynys.

RHODRI JONES FFENESTRI Brici a chontractiwr adeiladu IMEJ FFENESTRI PVCu, HEULFANNAU, DRYSAU a.y.y.b. Am y GWASANETH, PRIS 07815 121 238 a’r SAFON GORAU gan GWMNI LLEOL Gwaith cerrig Sefydledig dros 30 mlynedd Adeiladu o’r newydd Edrychwch am y Estyniadau Patios Ty^ Twt Waliau gardd 01970 880330 Cofrestrwyd gyda

Llandre Bow Street Y TINCER Marilyn a Ifor Jones 14 Y TINCER MAWRTH 2011

COLOFN MRS JONES Ar drywydd T. Ifor Rees Yn rhifyn Chwefror y llynedd merch T. Ifor Rees a dwy cafwyd ysgrif ddiddorol gan genhedlaeth arall yn y teulu, a Y mae’r dyddiau yn ymestyn a’r oedd ‘rhag cywilydd arnoch chi un o’r plant hyfryd oedd gen pherthnasau eraill megis Teleri gwanwyn ar droed, o, fe wn fod yn camddefnyddio’r mans’ cyn i yn Llanuwchllyn, Leusa Bevan, cyfnither Morfudd. peth amser eto cyn y daw’n llanc ei chodi hi o’r bwrdd a’i heglu Fflur Llewelyn ar ‘T. Ifor Rees Da cael dweud fod Leusa wedi i’n gerddi ond y mae o ar ei ffordd. hi am allan.! Diolch i’r drefn, fe – Yr Anturiaethwr’. Roedd gwerthfawrogi’r cymorth Ac mae hynny yn codi calon y welodd fy nhad yr ochr ddoniol a wedi dod ar draws mab J.T. cyson a gafodd gan Morfudd mwyaf digalon ar ôl gaeaf mor daeth camddefnydddio’r mans yn ac Elizabeth Rees, Bronceiro, wrth iddi fynd ar drywydd oer. ymadrodd teulu am flynyddoedd. wrth ymchwilio ar gyfer gradd teithiau ei thad. Dymunwn yn Yr adeg hon o’r flwyddyn Un arall o hynodion fy mam M. Phil dan gyfarwyddyd Dr dda i Leusa wrth iddi ymuno arferai mam roi cymysgedd o oedd coginio danadl poethion Marged Haycock, ar lyfrau â staff Yr Academi yn Ebrill. sylffyr a thriog inni, llond llwy a’u gweini fel spinach neu gyda taith, a chael ei chyfareddu Wrth droi i’r cyfrolau cain de ohono pob bore. Puro y gwaed ychydig saws gwyn.Yr oedd ganddi gan ei ddwy gyfrol hardd, unwaith eto a sylwi fod T. Ifor o wenwynau’r gaeaf oedd ei yn ei gardd wely bach ohonynt S aj ama (1960), ac Illimani (1964). Rees wedi cynnwys adnodau bwrpas ym marn fy mam ond y a gadwai o fwriad ac yr oedd eu Rhoddwyd enw mynydd wrth eu cyflwyno - ‘Mewn mae gennyf fi syniad mai mam hel yn ddefod, rhaid oedd eu hel uchaf Bolivia ar y gyntaf sy’n teithiau yn fynych, 2 Cor. yn unig a deimlai yn well ar ei a llaw am dim ond y rhai oedd cyflwyno mewn gair a llun X1, 26; yn y gyntaf a ‘Ac efe ôl a hynny am iddi wneud ei yn rhy ifanc i’ch llosgi oedd ffit hanes teithio ar ddau gyfandir a aeth ar ei deithiau’ Gen. dyletswydd tuag atom! Ni ellir i’w bwyta yn ei thyb hi, am wn i, - Mecsico, Nicaragua, Peru a X11, 3; yn yr ail, cofiais am gwadu, fodd bynnag, nad oes gan nad i’r ddiod ddail yr âi’r rhai hñn! Bolivia. Cyflwynodd fwy o ei gymwynas yn cyhoeddi’r lond lwy de o sylffyr a thriogl efo’r Weithiau, malai hwy a dail dant atgofion am ei deithiau yn yr llyfryn gwerthfawr, ‘Geiriau moel [heaped teaspoon!] effeithiau y llew yn fan, fan, a’u sgeintio ail lyfr. Diddorol a geir yn y Beibl gan diddorol a symudol ar goluddion dros salad yn lle persli ond beth Cafodd y cyfrolau gymaint gynnwys yr Apocriffa’, ym ond peth arall ydi hynny. bynnag ei defnydd ohonynt, yr o afael ar Leusa Fflur fel 1965. “Wrth ddarllen y Beibl Yr oedd gan fy mam sawl oedd hi yn gadarn o’r farn fod y penderfynodd fynd a’r Apocriffa gyda’m dosbarth syniad fel hyn ac ymarferai hwy mwy o les mewn danadl poethion i fagbacio am fisoedd y yn Ysgol Sul y Garn y yn ddyfal. Credai yn gydwybodol nag mewn aml i beth mwy arferol. llynedd a dilyn yn ôl troed dechreuais loffa’r geiriau a geir mewn rhinweddau diod ddail Yn hyn o beth, yr oedd hi a’i Ifor Rees. Ar 23 Chwefror yn y casgliad hwn – geiriau gan fragu y ddiod honno - a sawl mam yn cytuno, bwydai fy nain daeth Leusa i’r Drwm yn diddorol sydd, gan mwyaf, mi gwin arall - yn y pantri. Hyn a ddanadl poethion i’w thyrcwn i’w y Llyfrgell Genedlaethol i dybiaf, yn ddieithr, i raddau arweiniodd at yr embaras mwyaf a cadw yn holliach. gyflwyno hanes ei thaith mwy neu lai, i’r darllenydd o gafodd mam erioed.Yr oedd wedi A bod yn onest, mae gennyf mewn gair a llun – ei lluniau Gymro heddiw”. Mae’r ffaith cytuno i roi cinio i’r gweinidog fi syniad mai gan ei mam y hi a rhai’r ddau lyfr. Roedd iddo nodi fod unrhyw elw rhyw ddydd Sul gan feddwl, yn cafodd fy mam y cwbl o’i ei chyflwyniad hwyliog yn i’w rannu rhwng Y Feibl ddigon naturiol, mai Nhad fyddai, syniadau achos credai fy nain dangos iddi gael profiadau Gymdeithas a Chartref Plant yn wir, ei geiriau cyntaf wrth mewn pethau go od, gin a phupur gwerthfawr wrth ymweld Bontnewydd, yn dangos fod ddod adref oedd dweud mor od i setlo’r stumog, er enghraifft, â’r mannau a ddisgrifir yn y gweithredu’i Ffydd Gristnogol Mrs So and So yn cyfnewid y Sul posel llaeth enwyn a thriog at llyfrau a dwyn i gof ambell yn bwysig iawn iddo. a hynny heb angen gan mai Nhad annwyd a’r wermod lwyd am stori drawiadol am berygl ac Dyma ambell air: oedd ac y byddai adref am ginio, archwaeth ond letys at insomnia. argyfwng. Byddai’n dda pe bai ANGENOCTID – eisiau, beth bynnag. Ond, yr hyn na Diolch i’r drefn na ymhoffodd yr Leusa’n mynd ati i roi’r cyfan tlodi, adfyd, ‘adversity’ - “Am wyddai fy mam, oedd fod fy nhad un ohonynt mewn asiffeta, dda’m mewn llyfr. A ninnau wedi hynny y cawsom gysur, frodyr, yn newid pwlpudau y dydd Sul gennyf fi ddim arogl yr hen beth adnabod Leusa Bryn’raber amdanoch chwi, yn ein holl hwnnw ac mai pregethwr gwadd drewllyd hwnnw. er pan oedd yn faban roedd orthrymder a’n hangenoctid, oedd ym Maengwyn...ac fe fyddai Ac mae’n rhaid gofalu rhag Gwenda a minnau yn naturiol trwy eich ffydd chwi”.(1Thes. gweinidog dieithr yn y mans i wfftio gormod. Un arfer a yn canmol ei gwaith fel yr iii,7). ANHYDYN – ystyfnig, ginio. etifeddodd fy nain gan ei mam oedd pawb arall a lanwodd Y gwrthnysig, ‘stubborn’ - “Er Wel, nid oedd lawer o ots am ei hun oedd cadw bara wedi Drwm i wrando arni. Roedd hynny gwrthodasant wrando, hynny a byddai pob peth wedi sprychu ar gyfer ei ddefnyddio ar yn dda cael cwmni Morfudd, a rhoddasant ysgwydd bod yn iawn oni bai am ddwy friwiau oedd yn madru. Roedd anhydyn, a thrymasant eu ffaith. Un oedd bod y gweinidog hyn yn arfer gwlad pur gyffredin clustiau rhag clywed”. dan sylw yn ddirwestwr cadarn ac, wrth gwrs, sprych neu mould (Sech.vii,11). PENTEWYN a’i lwyrymwrthod wedi ei seilio yw ffynhonnell penisilin. Efallai – darn o bren neu o mewn concrit a hwnnw’n goncrit y byddai’n gywirach dweud mai ryw ddefnydd arall wedi dwbl.Yr ail ffaith oedd fod Mam disgrifio yn ffurfiol am y tro golosgi, neu ddechrau wedi bod yn hel mwyar duon cyntaf y berthynas rhwng spor llosgi, ‘firebrand’. a gwneud gwin mwyar duon a penisilin a haint a wnaeth -”Mi a ddymchwelais bod ganddi rhyw hanner dwsin o Fleming gan ei bod hi yn amlwg rai ohonoch, fel yr boteli yn y pantri yn gweithio yn fod ffermwyr cefn gwlad eisoes yn ymchwelodd Duw braf.Yn rhy braf, fel y digwyddodd gwybod fod bara wedi sprychu yn Sodom a Gomorrah; ac hi.....hanner ffordd trwy’r pwdin, gwella clwyfau pedd hyn madru. yr oeddech fel pentewyn dyma ffrwydrad o’r pantri. Petai Y mae hi hefyd, wrth gwrs, wedi ei achub o’r gynnau dim ond un botel wedi chwythu, yn Rawys, a gobeithio y bydd i dân”. (Amos iv,11). Y byddai’r ymwelydd wedi derbyn chi dreulio’r tymor yn myfyrio mae Morgan Rhys wedi mai car yn bacffeirio oedd o ond ar y Crist Croeshoeliedig ac cydio ANHYDYN a pan aeth pob un o’r gweddill ac y ar yr hyn allwch chi ei wneud PENTEWYN gyda’i gilydd dechreuodd arogl gwin hydreiddio trosto. Am wn i nad yw hi’n well yn ei emyn cyfoethog – o’r pantri, ni allodd mam gwneud rhywbeth dros Grist na ‘Molianned pob enaid fy ond cydnabod ei bai a cheisio disgyblu ein hunain i ymwrthod Arglwydd ar gân/am achub maddeuant. Nis cafodd, yr unig â rhywbeth er ein lles ein anhydyn bentewyn o’r tân’ beth a ddwedodd ein hymwelydd hunain..... W. J. Edwards Y TINCER MAWRTH 2011 15

COLOFNYDD Y MIS O’R CYNULLIAD

ddyfal i brynu Wedi’r prysurdeb dros yr wythnosau diwethaf yn Rhodri Darcy adeilad yr ysgol er budd arwain at ddiwrnod y Refferendwm ar bwerau deddfu ‘Does unman yn debyg i adra’ y gymuned. llawnach i’r Cynulliad Cenedlaethol, mae golygon nifer yw geiriau’r gytgan yng nghân Y llynedd, bûm ar Fws y wedi dechrau troi at yr Etholiad Cymreig a gynhelir boblogaidd Gwyneth Glyn, ac i Bryniau yn ardal Pontarfynach a ar 05 Mai. Fodd bynnag, rwy’n parhau i gynrychioli rywun sydd wedi symud i fyw i Phont-rhyd-y-groes a gweld ymdrech trigolion Ceredigion fel Aelod Cynulliad tan ddiwedd ffwrdd o Geredigion, mae’r geiriau criw o wirfoddolwyr i gludo trigolion mis Mawrth, ac mae’n parhau yn gyfnod prysur iawn yn yn arbennig o wir. Er fy mod yn lleol i’w cartrefi diarffordd, ac mae’n lleol ac ym Mae Caerdydd. frodor o Bow Street, rwy’ bellach debyg bod cynllun newydd ar waith Yn ddiweddar, daeth newyddion i’w groesawu wedi ymgartrefu yn Rhydaman, ganddynt i gludo teithwyr anabl o’u gan fodurwyr Ceredigion a thrigolion gogledd y sir. ond yn wahanol i nifer o’m cartrefi i’r dre – o’r enw “Bws Bro”. Cyhoeddodd Dirprwy Brif Weinidog Llywodraeth cyfoedion sydd wedi gorfod heidio Ac wrth deithio, profiad hyfryd Cymru, Ieuan Wyn Jones AC, bod gwaith lledu a gwella i’r de am waith a bywoliaeth, rwy’n oedd gohebu ar waith ffyddlon darn o hewl yr A487 yng Nglandyfi am ddechrau yn cael cyfle nawr i ddychwelyd i’r Sir gyrrwyr y faniau Llyfrgell yng fuan gyda’r bwriad o’i gwblhau erbyn 2012. yn aml yn rhinwedd fy swydd. Ngheredigion, a gweld y gwasanaeth Mae’r darn yma o’r hewl wedi bod yn ben tost i’r rhai Ers pum mlynedd rwyf wedi bod yn un sy’n fwy na chludo llyfrau sy’n teithio ar hyd yr A487 ers blynyddoedd. Mae hi’n yn ohebydd ar raglen gylchgrawn a DVDs yn unig. Erbyn hyn mae’r gwbl amlwg nad yw’r hewl yn gallu ymdopi dan bwysau Wedi 3 ar S4C, a thrwy adrodd am gwasanaeth – sy’n teithio o’r arfordir cerbydau trwm na gofynion teithio cyson sydd gan straeon difyr a dysgu am hanesion ger Aberteifi yn y de i ogledd y sir fodurwyr yn yr oes ohoni. Mae’n debyg bydd oedi am lleol rwyf wedi dod i werthfawrogi - yn gyswllt hollbwysig i drigolion rai misoedd wrth i’r gwaith cael ei gwblhau, ond dyma Ceredigion trwy lygaid newydd. lleol, ac yn enwedig i’r henoed sy’n bris bach am allu teithio hyd yr A487 yn ddiffwdan am Eleni, wrth i ni gofio can methu â chyrraedd llyfrgell. flynyddoedd i ddod. mlynedd ers cyhoeddi’r darn arian Ydy, mae cyfoeth yr hyn sydd Eto ym myd trafnidiaeth, roeddwn yn siomedig Cymreig olaf, bûm ar drywydd yr gennym ni yn ein cymunedau, iawn i glywed bod Arriva wedi penderfynu torri yn ôl arian cyntaf o Gymru, a chlywed yn bobl, traddodiadau, iaith a ar wasanaethau bws yr X40 yn ddi-rybudd ar ddiwedd am hen fanciau’r porthmyn diwylliant yn rhywbeth i’w drysori. mis Ionawr. Fe gysylltais yn syth gyda’r Dirprwy Brif yn Nhregaron a’r cylch yn y Ond mae’r sianel deledu Gymraeg Weinidog ynghylch hyn, ac yn dilyn ei ymyrraeth ef, fe ddeunawfed ganrif, a chael cyffwrdd sydd yn ddrych o’n diwylliant a’n ail-gyflwynwyd y gwasanaethau a gollwyd o ganol mis â darn papur dwy bunt “Banc yr Cymreictod hefyd yn beth i’w Chwefror ymlaen. Mae gwasanaeth yr X40 – ynghyd â Eidion Du” sydd bellach yn rhan o amddiffyn, a gyda bygythiadau gwasanaethau’r X50, X32, X41 a’r 550 – yn bwysig iawn gasgliad y Llyfrgell Genedlaethol. newydd i’r arlwy ar S4C, ac i raglenni am ei fod yn cysylltu cymunedau gwledig Ceredigion ac Mae hanes y Cardis ac arian yn un fel Wedi 3, efallai y dylem ni fel yn rhoi’r cyfle i bobl ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus tu hwnt o ddiddorol! aelodau o’n cymunedau godi llais yn hytrach na defnyddio’r car o hyd. Rwyf hefyd wedi gwerthfawrogi’r i sicrhau eu dyfodol. Does dim Yn ystod mis Chwefror, fe deithiais draw i Frwsel i ysbryd cymunedol sy’n perthyn i’n dwywaith amdani bod rhaglenni fynychu cyfarfod oedd yn trafod dyfodol taliadau’r pentrefi – a gweld y gwaith a’r gofal o’r fath yn hanfodol i’n cymunedau Polisi Amaeth Cyffredinol. Rwy’n gwbl-argyhoeddedig sy’n cynnal y cymunedau hynny. gwledig gan eu bod yn adlewyrchu’r ei bod hi’n hanfodol bod y taliadau yma’n parhau – Bûm yn Nhrefeurig yn sgwrsio cywaith amryliw sydd gennym yng er gwaethaf ymdrechion llywodraeth San Steffan i ag Edwina Davies a’r criw brwd Nghymru. ddadlau yn eu herbyn – er mwyn ceisio sicrhau dyfodol o drigolion lleol sy’n gweithio’n Y mis nesaf: Bethan Evans hir-dymor i’n sector amaethyddol.

Fel y sonia Rhodri yn ei golofn mae si ar led fod S4C am gael gwared ar Wedi 3. Ffurfiwyd grãp ar Facebook sy’n meddwl fod hyn yn hollol warthus gan fod Wedi 3 yn rhan mor bwysig o’r sianel ac o fywyd a diwylliant Cymru gan ei fod yn rhoi sylw i bob agwedd o fywyd bob dydd ac yn adnodd pwysig i rai sydd adref yn y prynhawn. Caiff rhai sy’n cytuno eu gwahodd i ymuno â’r grãp neu i gysylltu i ddweud eich bod chi am gadw Wedi 3 - [email protected] neu 0870 600 4141. 16 Y TINCER MAWRTH 2011

YSGOL PENRHYN-COCH

Gwersyll Llangrannog

Ar y 7fed o Chwefror aeth blwyddyn 4, Mr Roberts, Mr Lewis a Mrs Evans i Langrannog am dridiau. Roedd pawb yn gyffrous iawn wrth ddal y bws i fyny i’r gwersyll. Wedi i ni gyrraedd y gwersyll cawson groeso mawr gan Lowri a’r holl staff. Cawson ni llawer o hwyl ar ddydd Llun yn nofio, saethyddiaeth ac adeiladu lloches. Roedd pawb wedi blino’n lan wedi’r holl gyffro. Ar ddydd Mawrth gwyntog cawson hwyl yn marchota, gwib gartio a sgïo. Erbyn diwedd y dydd roedd pawb yn edrych ymlaen at ddawnsio yn y disgo. Enillodd Tomos ac Owen y ddawns gorau! Yn anffodus dydd Mercher oedd ein diwrnod olaf yn Llangrannog. Wedi cwpwl o weithgareddau eraill roedd yn amser i fynd adref. Roedd Côr a Staff Ysgol Penrhyn-Coch ynghyd â Mr Maldwyn James a Mr Ian Rees a Mared Emyr yn nathliadau Gwyl pawb yn drist iawn i adael Llangrannog ac yn Ddewi Clwb Rotary Aberystwyth yng Ngwesty’r Marine. (Llun Mike Price) gobeithio mynd nôl rhywbryd eto. Gan Elain, Taylor a Steffan braf cael y côr i ganu y tu allan i’r ysgol. Diolch Rhys Taylor yn fawr i Rotary am y gwahoddiad ac am y croeso cynnes a gafwyd i’r disgyblion a’r staff. Braf oedd croesawu y cerddor proffesiynol a dawnus, Rhys Taylor i’r ysgol yn ddiweddar. Diwrnod y Llyfr Daeth i’r ysgol i berfformio i’r holl ddisgyblion. Treuliodd dros awr yma yn chwarae y clarinet, I ddathlu dwirnod y Llyfr, gwelwyd y y sacsoffon a’r ffliwt i’r disgyblion. Cafwyd disgyblion (a’r staff) yn gwisgo i fyny fel hanes ambell i ddarn ganddo a gwelwyd rhai cymeriadau amrywiol o lyfrau. Gwelwyd o ddisgyblion yr ysgol yn chwarae offerynnau amrywiaeth o gymeriadau o lyfrau Cymraeg unigryw! Cafwyd mwynhad llwyr gan yr a Saesneg gan gynnwys rhai o’r staff fel holl ddisgyblion a buan yr hedfanodd yr awr. cymeriadau gwlad y Rwla a dau o stryd enwog Diolch iddo am ddod atom ac am sbarduno yn America (Sesame Street). Cafwyd llawer iawn nifer o’r disgyblion i ddangos diddordeb i o hwyl yn ystod y diwrnod. Disgyblion wedi gwisgo i fyny fel Ceridwen o wlad y chwarae offerynnau cerddorol. Rwla ar Ddiwrnod y Llyfr Dydd Gãyl Ddewi Stondin Gacennau ^ Fel rhan o ddathliadau Dydd Gãyl Ddewi Cynhaliwyd stondin gacennau fisol yr ysgol yr ysgol, gwahoddwyd y disgyblion i wisgo CLWB CWL ar ddechrau mis Mawrth. Tro dosbarth Mr dillad traddodiadol neu crysau coch. Cafwyd Penrhyn-coch Evans oedd hi y tro yma. Daeth criw da at ei llawer o wisgoedd arbennig, gan gynnwys un gilydd i brynu cacennau oddi ar y stondin. Dau bachgen wedi gwisgo fel merch draddodiadol. CLWB AR ÔL YSGOL o ddisgyblion y dosbarth fu wrthi’n gwerthu. Yn ystod yr wythnos nesaf, byddwn yn cynnal Ar Agor Llun-Gwener o Diolch i bawb a gyfrannodd gacennau neu fu Eisteddfod Ysgol Gãyl Ddewi. 3.30 y.p - 5.30 y.p. wrthi yn prynu. Llwyddwyd i godi dros £125 £6 y sesiwn £5 ail blentyn mewn cyfnod byr iawn o amser. Diolch i bawb Prynhawn Agored y Cyfnod Sylfaen Sesiynau wrth yr awr ar gael a ddaeth i gefnogi. I gyd-fynd â dathliadau Diwrnod y Llyfr, Bwyd a Diod Iachus yn Gynwysedig Cawl a Chân Rotary trefnwyd prynhawn agored gan staff y cyfnod Gofal Plant Cofrestredig sylfaen. Gwahoddwyd rhieni y disgyblion i mewn i gefnogi gweithgareddau yn seiliedig ar CLWB GWYLIAU Derbyniwyd gwahoddiad gan Rotary Mae’r clwb hefyd ar agor yn ystod Aberystwyth i fynd ati i’w diddanu fel rhan o lyfrau Rala Rwdins. Daeth criw dda i gefnogi a gwyliau’r ysgol a diwrnodau HMS ddathliadau Gãyl Ddewi. Cafodd y côr gyfle i chawsant gyfle i weld y math o waith a wneir 08.30 y.b. – 5.30 y.p. ganu tair cân i gynulleidfa amrywiol. Roedd yn gan ein disgyblion. £20 y diwrnod plentyn cyntaf £18 y diwrnod ail plentyn Sesiwn hanner diwrnod 08.30 – 1.00 y.p. neu 1.00 y.p. – 5.30 y.p.

£10 plentyn cyntaf . £9 ail plentyn

www.facebook.com/pages/Clwb-Cwl-Penrhyn- coch-After-School-Club/235577369148?ref=ts I fwcio cysylltwch â Delyth James neu Katy Nash ar 07972 315392 [email protected] Neu cipiwch mewn i’r clwb ar ôl Ysgol Disgyblion y cyfnod sylfaen gyda’r sied adnoddau newydd. Y TINCER MAWRTH 2011 17

YSGOL CRAIG YR WYLFA

Gweithdai Drama fel anifeiliaid a gwerthwyd cacennau yn yr ysgol er Mae’r disgyblion wedi bod yn mwyn codi arian i LATCH ein mwynhau gweithdy drama helusen ni eleni yn wythnosol dan arweiniad profiadol Mari Rhian Owen. Tacluso’r ardal allanol Mae’r plant yn edrych ymlaen i’w gweld bob wythnos. Mae rhieni a ffrindiau’r ysgol wedi bod yn brysur iawn Gala Nofio yn ddiweddar yn tacluso yr ardal allanol yr ysgol. Mae’r Llongyfarchiadau mawr i ardd gefn wedi newid yn Jonah Williamson- Evans ac sylweddol efo cerrig wedi ei Erin Hassan ar ddod yn y tri osod yn lle y porfa. Mae sawl cyntaf yn y Gala nofio dros lle wedi cael cot o baent ac Geredigion. mae’r lle yn edrych yn barod am yr hanner tymor nesaf. Dion a Natty yn cymdeithasu yn Llangrannog Ysgol feithrin Diolch yn fawr i bawb am eu cymorth. Hyfryd yw gweld yr ysgol feithrin yn datblygu eu horiau Llangrannog agor i 12.30 bob dydd. Mae’r plant wedi bod yn ymuno â Aeth Dion Ellis-Clark a ni yn yr ysgol a bwyta cinio Natty Parton i Langrannog ysgol blasus Wendy. Mae’n yn ddiweddar gyda bleser gweld eu caban lliwgar disgyblion o ysgolion cyfagos a’r adnoddau newydd sydd Penrhyn-coch, Comins-coch gennynt. a Llanilar. Roeddent wedi cael llu o brofiadau newydd Cyngerdd Gwyl Ddewi fel sgio, merlota, cyfeirianu, dringo ynghyd a gwneud Cynhaliwyd cyngerdd Gãyl llwyth o ffrindiau newydd Ddewi yn yr ysgol Dydd hefyd. Cafodd Mrs Herbert- Gwener 4ydd o Fawrth. Roedd Morgan amser da ar y llethr sgio hefyd. y disgyblion wedi bod yn Gweithdy drama gyda Mari Turner brysur yn dysgu gwahanol eitemau megis canu, llefaru, Santes Dwynwen darlleniadau a chwarae offerynnau a chafwyd bore Cafodd yr ysgol brynhawn hyfryd o gymdeithasu efo te arbennig ar Ddiwrnod traddodiadol Gymreig gyda Santes Dwynwen, roedd y rhieni a ffrindiau’r ysgol. neuadd yn llawn o blant yn mwynhau gêmau parti Diwrnod y Llyfr a chafwyd gwledd o fwyd wedyn ar ôl sbri y gêmau. Roedd hi’n hyfryd gweld y Roedd y plant yn falch iawn plant ar Ddiwrnod y Llyfr eu bod wedi cael parti ar ôl wedi gwisgo fel eu hoff iddynt golli eu parti dolig gymeriad allan o lyfr. Roedd oherwydd yr eira. pob dosbarth yn frith o liwiau lliwgar. Y tudalen we

Argraffu Mae gan yr ysgol dudalen we Jonah Williamson Evans a Erin Hassan newydd sy’n werth ei gweld. Daeth Ruth Packham i’r Mae’n llawn gwybodaeth ysgol o fewn yr wythnos am yr ysgol. Mae tudalennau gyntaf ar ôl hanner tymor i ar y plant, y dosbarthiadau, helpu plant yr Urdd i wneud y staff a dyddiadau pwysig. argraffiadau ar ddefnydd. Edrychwch ar www. Thema yr argraffiadau oedd craigyrwylfa.ceredigion.sch. Ein Bro, a chafwyd llawer o uk/ am ragor o wybodaeth. syniadau gwreiddiol iawn gan y plant. Roedd y plant Dewi Pws wedi mwynhau y profiad yn ofnadwy a gobeithir cystadlu Cafwyd diwrnod yn llawn efo’r darnau gorffenedig yn yr hwyl a jocs wrth i Dewi Eisteddfod. Pws ymweld a’r ysgol i hybu llyfrgelloedd lleol a’r holl LATCH wahanol lyfrau sy ar gael i ni. Roedd y plant wedi mwynhau Cafwyd diwrnod o wisgo cwmni Dewi Pws yn fawr. Pawb yn mwynhau yn y parti Santes Dwynwen 18 Y TINCER MAWRTH 2011

YSGOL RHYDYPENNAU

Eisteddfod Ysgol ysgol ddiolch i’r beirniaid profiadol am eu doethineb yn ystod y dydd, sef Mrs Ar Fawrth y nawfed cynhaliwyd yr Ann Evans, Mrs Kathleen Evans a Mrs Eisteddfod Ysgol, er mwyn dathlu Luned Richards. Dydd Gãyl Ddewi. Ar ôl wythnosau o ymarfer a chwblhau gwaith penodol ar Dylunio’r ‘Gadair’ gyfer cystadlaethau dosbarth, daeth yr amser i feirniadu ymdrechion y plant. Yn ôl y drefn cynhaliwyd Roedd hi’n ofynnol fod pob plentyn cystadleuaeth ychwanegol er mwyn yn adrodd neu’n canu neu’n chwarae dylunio cadair fach fel gwobr i enillydd darn offerynnol. Yn ychwanegol i hyn ‘Y Gadair’. Eleni Trystan Griffiths o bu’r beirniaid yn dewis y goreuon flwyddyn 6 a ddaeth yn fuddugol. o’r cystadlaethau dosbarth. Roedd Diolch i Mr Carwyn Lloyd Jones am pob tasg yn y gystadleuaeth yn greu dyluniad mor effeithiol. ymwneud â Chymru. Ac ar gyfer y prif gystadleuaeth sef ennill ‘Y Gadair’, Twmpath bu blwyddyn 5 a 6 yn cyfansoddi Glesni Morgan-enillydd Y Gadair a Trystan Griffiths enillydd dyluniad y cerddi ar y thema‘Cymru’. Roedd Ar yr ail o Fawrth, trefnwyd Twmpath Gadair. ansawdd y cerddi yn arbennig o dda yn Neuadd y Pentref i ddathlu eleni, ond, ar ganiad y corn, Glesni Dydd Gãyl Ddewi. Cafwyd gwledd Morgan o flwyddyn 6 a gododd o o ddawnsio gwerin, gwobrau, gwisg ganol y gynulleidfa i gipio’r Gadair. ffansi, raffl, digon o fwyd a diod. Llongyfarchiadau mawr i Glesni. Diolch i Erwyd Howells, Brian Jones a Dyma’r gerdd fuddugol:- Chymdeithas Rhieni ac Athrawon yr ysgol am drefnu noson wych. ‘Cymru’ Clwb Cant Cymru fach, bro fy mebyd, Yr Wyddfa sydd yn gopa iddi, Yn ystod y Twmpath cyhoeddwyd Caerdydd ‘brifddinas yn y de enillwyr Fis Mawrth. Dyma’r ac Ynys Môn, Mam Cymru. canlyniad 1af - £25 Melissa Lewis, Bungalow 1, Cawl a chacen gri i ddathlu Swn y Môr, Ynys-las. Dydd ein Nawddsant Dewi, 2il - £15 Lleucu Siôn, Tyddyn Llwyd, Twmpath Dawns; hwyl a sbri Llandre. 3ydd-£10 Glesni Morgan, Ger y Nant, ar Fawrth y cyntaf eleni. Angharad Tomos yn ymweld â’r ysgol ar Ddiwrnod Y Llyfr. Dolau. Eisteddfod yr Urdd sy’n rhoi cyfle i’r plant ddangos eu donie, Diwrnod y Llyfr Y Genedlaethol yn yr haf Rhuban glas neu goron ‘falle. Roedd hi’n Ddiwrnod y Llyfr ar Fawrth y 3ydd. Braint ac anrhydedd Rygbi yw ein gêm ryngwladol oedd croesawu Angharad Tomos i’n Crysau coch yn llenwi’r lle, plith. Mae Angharad Tomos yn cael ei Stadiwm newydd sbon i’w gynnal chydnabod am ei chyfres lwyddiannus, Trip bach arall lawr i’r De. Rala Rwdins; llyfrau yn cynwys hanesion difyr am wrach fach hoffus. Sioe Llanelwedd prif uchafbwynt Cafodd plant o’r dosbarth Derbyn i i’r amaethwyr yn ein plith, flwyddyn 6 gyfle i gwrdd â’r awdures Defaid Cymreig a gwartheg duon a gwrando ar sut y mae’n mynd ati i Ac ambell gobyn brith. greu cymeriadau a storїau mor ddifyr.

Daw enwogion fri o Gymru Twm Tisian Y Dosbarth Meithrin a’r Derbyn ar Fawrth y cyntaf. Dai Llanilar ar y ‘Sgrîn’, Catrin Finch ar y delyn, Ar y 4ydd o Fawrth, cafodd plant Sy’n wych am ddiddanu’r Queen. blwyddyn 2 ymweliad gan Twm Tisian, cymeriad sydd yn ymddangos ar raglen Cymraes fach landeg ydw i ‘Cyw’ ar S4C. Bu’r plant yn ddiwyd A Chymry ydyn ni drwy’r dydd yn cwblhau tasgau celf Cymru yw y wlad a garwn tra’n cael eu ffilmio. Mi fydd y plant a’r Gymraeg a siaradwn. yn ymddangos ar Cyw cyn hir.

Cardi i’r Carn Beicio (Glesni Angharad Morgan) Mae plant blwyddyn 6 yn brysur yn Ac ar ôl cystadlu brwd drwy’r dydd, gwella a datblygu eu sgiliau ffordd roedd pwyntiau’r tri thñ yn agos iawn; fawr ar eu beiciau. Maent yn paratoi ar ond Rheidol a gariodd y dydd yn y pen gyfer y prawf terfynol er mwyn ennill draw. Da iawn i bawb am ymdrechu tystysgrif diogelwch ar y ffordd fawr. mor galed i sicrhau Eisteddfod Ysgol Hoffa’r ysgol ddiolch i Mr Malcolm lwyddiannus iawn eleni eto. Hoffa’r Charlton am yr hyfforddiant. Twm Tisian a blwyddyn 2 yn ffilmio ar gyfer ‘Cyw’. Y TINCER MAWRTH 2011 19

YSGOL PEN-LLWYN

Gala Nofio Rownd Pen-llwyn. Fe fydd yn cychwyn Terfynol fel pennaeth â gofal ar ôl gwyliau’r Pasg. Aeth Jo Jones, Iestyn Watson a Nuala Ellis-Jones i’r rownd Dewi Pws derfynol yn y Gala Nofio – Jo yn y ras broga Blwyddyn 6, Iestyn yn Cafodd Dosbarth 2 ymweliad gan y ras rhydd a pili-pala Blwyddyn 5 Fardd Plant Cymru - sef Dewi a Nuala yn y ras rhydd Blwyddyn Pws - ac Elaine Thomas a drefnodd 4. Llongyfarchiadau i’r tri am y gweithdy. Treuliodd y plant y wneud mor dda. sesiwn yn mwynhau gwrando ar jôcs a storiau digri gan Dewi Pws. Bara Cawsant gyfle hefyd i wneud tasg ysgrifenedig drwy chwilio am Cafodd dosbarth 1 fore o helpu wybodaeth o lyfrau gwahanol. Cathy, ein cogyddes, i wneud bara. Yn sicr, gwnaeth pawb fwynhau Roedd hyn yn brofiad gwerthfawr eu cwmni, nid oeddym wedi i’r plant a chafodd pawb rolyn chwerthin cymaint yn y dosbarth Dosbarth 1 yn coginio bara gyda Cathy ein cogyddes. blasus gyda’i cawl. ers amser.

Cystadleuaeth Pêl-droed 5 Eisteddfod Dydd Gwyl bob ochr yr Urdd Dewi

Fe wnaeth y tîm pêl-droed Ar fore dydd Mawrth, Mawrth yn arbennig o dda i ennill 1af daeth y plant i’r ysgol yn eu cystadleuaeth 5 bob ochr Ardal gwisgoedd Cymreig yn edrych Aberystwyth a mynd ymlaen i’r yn hardd iawn. Yn ystod y Gystadleuaeth Sir. Yn anffodus er bore fe fuon ni’n astudio hanes i’r tîm ennill rhai o’r gêmau a cholli Dewi Sant ac yn gorffen amryw o drwch blewyn mewn rhai eraill o gystadlaethau ar gyfer ein ni ddaethant i’r brig y tro yma. Da heisteddfod. Fe fuon ni’n chwarae iawn chi am ymdrechu mor galed. rygbi hefyd yn ystod y prynhawn.

Prynhawn Agored Canlyniadau’r Eisteddfod

Yn ystod mis Chwefror bu Dr Llawysgrifen Derbyn Disgyblion Pen-llwyn yn eu gwisgoedd Cymreig ar Ddydd Gãyl Dewi Ieuan Joyce (un o lywodraethwyr 1af: Osian yr ysgol), y staff a’r disgyblion 2il: Megan yn cyd-weithio yn agos er mwyn 3ydd: Courtney Ysgrifennu stori Bl 2 3ydd: Tomos gwella amgylchedd yr ysgol. 1af: Llñr Aeth y plant ati i greu posteri Llawysgrifen Bl 1 a 2 2il:Morgan Model Dosbarth 1 deniadol a lliwgar er mwyn 1af: Morgan 3ydd: Levi 1af: Huw a Llñr croesawu pobl i’r ysgol. Yna, fe 2il: Levi 2il: Owain fuon nhw’n ychwanegu at gynllun 3ydd: Blake a Llñr Ysgrifennu traethawd Bl 3 a 4 3ydd: Carys yr ysgol ac yn arlunio pethau 1af: Alaw hoffen nhw weld ar dir yr ysgol. Llawysgrifen Bl 3 a 4 2il: Haf Model Dosbarth 2 Gwahoddwyd y rhieni i ddod 1af: Nuala 3ydd: Laura a Alan 1af: Alaw i’r ysgol ar brynhawn dydd Iau, 2il: Alaw 2il: Tomos Chwefror 17eg i weld gwaith y 3ydd: Lorenzo Ysgrifennu traethawd Bl 5 a 6 3ydd: Alison plant ac i drafod eu syniadau. 1af: Jo Yn ystod y prynhawn fe gafodd Llawysgrifen Bl 5 a 6 2il: Steffan Diwrnod y llyfr y rhieni gyfle i gwrdd â Mr 1af: Manon 3ydd: Tomos a Iestyn Emyr Pugh-Evans sydd wedi cael 2il: Jo a Pepe Ar ddydd Iau, Mawrth 3ydd bu’r ei benodi fel pennaeth ar Ysgol 3ydd: Gethin a Tomos Arlunio Derbyn plant yn astudio a thrafod amryw 1af: Osian o lyfrau gan gynhyrchu gwaith 2il: Megan da iawn yn Gymraeg a Saesneg. 3ydd: Owain Roedd pawb yn amlwg yn gweld pwysigrwydd llyfrau. Arlunio Bl. 1 a 2 1af: Levi Tysteb 2il: Morgan 3ydd: Carys Mae Mrs Charlton yn gorffen fel Pennaeth ar ddiwedd y Arlunio Bl. 3 a 4 tymor ar ôl deunaw mlynedd o 1af: Nuala wasanaeth. Fel gwerthfawrogiad o’i 2il: Laura gwasanaeth i’r ysgol a’r gymuned, 3ydd: Jack trefnir tysteb i’w gyflwyno iddi. Cyfraniadau os dymunir i’r ysgol Arlunio Bl. 5 a 6 erbyn Dydd Llun, Ebrill 11eg. 1af: Alison Bydd parti yn cael ei drefnu yn Plant Dosbarth 2 yn mwynhau yng nghwmni Dewi Pws 2il: Gethin fuan! 20 Y TINCER MAWRTH 2011

TASG Y TINCER

Gobeithio i chi fwynhau Hoffais dy seren goch, a eich eisteddfodau ysgol a’ch thudalennau melyn dy lyfr. cyngherddau Gãyl Ddewi. Hyfryd! Gobeithiwn gael Ddaru chi wisgo cennin llun ohonot i rifyn nesaf y Pedr neu siwmper goch? Tincer. Gwelais lun rhai ohonoch yn Erbyn i chi dderbyn y Cambrian News yn edrych y Tincer y mis hwn, mi yn smart iawn. fyddwn wedi bod yn dathlu Diolch i bawb fu’n lliwio’r gŵyl nawddsant Iwerddon, llun o’r plentyn wrthi’n sef Sant Padrig, ar 17 brysur yn darllen llyfr. Mawrth. Wyddoch chi bod Ddaru chi ddathlu Diwrnod rhai chwedlau’n dweud y Llyfr ar ddechrau’r mis? bod Padrig wedi ei eni ym Mi es i wrando ar Angharad mhentref Banwen, yn ardal Tomos yn llyfrgell y dref yn Port Talbot? Roedd Padrig Aberystwyth. Rwy’n siãr i yn ddyn da, ac yn ôl y sôn, mi weld rai o blant Y Tincer defnyddiodd feillionen, yno’n gwrando arni. (shamrock) wrth bregethu am Dyma pwy fu’n lliwio: Nia Dduw. Mae gan y feillionen Jones, Brynolwg, Bont-goch; dair deilen fach werdd; Griff, 11 Broncynfelin, rwy’n siŵr eich bod wedi Llangorwen; Mackenzie gweld y planhigyn yn tyfu Frya Byrne, Ysbryd y yn ardal Y Tincer! Rwy’n siãr Gors, Y Borth; Elin Pierce hefyd eich bod wedi sylwi Williams, Bryncastell, Bow mai dillad lliw gwyrdd y Street; Ela Glain a Garan mae pobl o Iwerddon yn eu Rhys Ebenezer Thomas, 61 gwisgo mewn gêmau rygbi, Rhodfa Butleigh, Caerdydd; ac ati, sef lliw y feillionen. Dafydd Rhodri Jones, Tŷ’r Mae Gwyddelod Efrog Banc, Bont-goch; Sara Elisa Newydd yn dathlu trwy gael ap Robert John, Y Stryd parti mawr ar strydoedd y Uchel, Aberystwyth; Carwyn ddinas, gyda channoedd o Dafydd Davies, Cynon Fawr, fandiau a baneri. Am sioe! Llanfihangel-y-Creuddyn; Beth am edrych am fwy o Luke Taylor, 26 Cae’r Odyn, ffeithiau am Padrig ar y we, Bow Street. neu holwch yn eich llyfrgell Roedd eich gwaith yn leol. ardderchog – diolch am Y mis hwn, gan fod y gystadlu. Ti Mackenzie tywydd yn gwella a’r dydd Freya sy’n ennill y tro hwn. yn ymestyn o’r diwedd, beth am liwio llun y parc? Beth yw eich hoff beth yn y parc? Rwy’n nabod sawl un sydd Enw wrth eu boddau ym mharc Llandre, yn chwarae ar y llithren. Wela’i chi yno! Anfonwch eich lluniau ata’i Cyfeiriad erbyn Ebrill 1af i’r cyfeiriad arferol: Tasg y Tincer, 46 Bryncastell, Bow Street. Ceredigion, SY24 5DE. Ta ta tan toc! Oed Rhif ffôn

Llety Maes-y-môr Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau,cerddoriaeth Aberystwyth ac anrhegion Cymraeg. o £20 y noson Croesawir archebion gan unigolion Ystafell yn unig . Teledu . Te a choffi . Wi Fi am ddim . Parcio. Shed i feics ac ysgolion Rhif 337 | MAWRTH 2011 www.maesymor.co.uk 13 Stryd y Bont Aberystwyth Ffon: 01970 639 270 01970 626200