NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008 NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008 między satanizmem, pogaństwem i neonazizmem

Z BIGNIEW M ICHALCZYK

W 2005 r. ukazała się w Niemczech publikacja Christiana Dornbuscha szedł od satanizmu, przedstawiając się jako i Hansa-Petera Killgussa „Unheilige Allianzen. Black metal zwischen wyznawca Odyna oraz podkreślając, że ko- cha własną rasę i pragnie utrzymać ją w czy- Satanismus, Heidentum und Neonazismus” (Hamburg/Münster 2005), stości. Bardziej jednoznaczne były wypo- która w wyczerpujący sposób omawia problem związków łączących wiedzi muzyka na łamach protegowanego scenę i subkulturę fanów black metalu z neonazizmem, który daje się przez niego czasopisma „Aske”, noszącego dopasować zarówno do pogaństwa, jak i satanizmu*. od 1994 r. tytuł „Filozofem”: „Z moją po- gańską naturą – i czysty rasowo – znacznie jawisko nie ma charakteru masowe- publiczności na norweską scenę black me- przewyższam słabego Żyda, każdego szka- go, tym niemniej jest znacznie szer- talową, nie były dokonania artystyczne, lecz radnego, prymitywnego czarnucha i wszy- Z sze niż mogłoby się z pozoru wyda- akty zwykłego bandytyzmu – liczne podpa- stkich innych mongoloidalnych mieszań- wać. Świadczy o tym choćby fakt, że Chri- lenia kościołów na początku lat 90., w któ- ców”. stian Dornbusch i Hans-Peter Killguss po- re zamieszani byli muzycy takich zespołów Pismo, w którym można było przeczy- święcili mu książkę o objętości blisko 350 jak Burzum, a także morderstwo dokonane tać, iż jest przeznaczone tylko dla Aryj- stron, na których padają setki nazw zespo- w 1993 r. przez Kristiana Vikernesa o pseu- czyków, stało się trybuną nazi-satanistów łów, tytułów płyt i czasopism, które w bar- donimie „Grishnakh” (lidera tej grupy). Gło- z różnych krajów, takich jak David William dziej lub mniej bezpośredni sposób niosą śne było również samobójstwo Pera Yngve Myatt i Kerry Raymond Bolton oraz rasi- idee nazistowskie łączone z mroczną sub- Ohlina (o jakże przemyślanym pseudonimie stowskich neopogan – Roberta Nicholasa kulturą. „Dead”) z zespołu Mayhem oraz fakt, iż jego Taylora i Michaela J. Monihana (wersję pol- Zjawisko przenikania treści skrajnie pra- koledzy umieścili zdjęcie zwłok kumpla na ską wydawała grupa skupiona wokół przy- wicowych do subkultur młodzieżowych i kul- okładce płyty i szczycili się zrobieniem so- szłego posła Samoobrony, Mateusza Piskor- tury masowej jest powszechne i stosunkowo bie naszyjników z odprysków jego czaszki, skiego, w Szczecinie – dop. red.). W 1995 dobrze znane, by wspomnieć choćby wydaną a nawet zjedzeniem kawałków mózgu dena- roku Vikernes dał wyraz swoim poglądom właśnie pracę Rafała Pankowskiego „Rasizm ta. Norwegia jest bodaj najważniejszym cen- na temat światowego spisku żydowskiego, a kultura popularna” (Warszawa 2007). W ma- trum sceny black metalowej, odgrywającym negacji Holokaustu, a także judeochrześci- riażu black metalu z neonazizmem można w latach 90. niemałą rolę jeśli chodzi o związ- jańskiej zarazy. Wpływ na jego poglądy wy- jednak dopatrywać się pewnej wyjątkowo- ki tego nurtu z neonazizmem. warł Jan Erik Kvamsdahl, kierujący ugrupo- ści. W przypadku nazi-skinów, fanów dark Mayhem należy do „klasyki” black meta- waniem Zorn 88 (niem. Gniew 88 – dop. wave (zob. Zbigniew Michalczyk „Gotyc- lu. Na początku lat 90. wspomniany „Dead” aut.), przekształconym następnie w Norwe- ki faszyzm”, „NIGDY WIĘCEJ”, nr 13, wio- mówił o pozostałych członkach grupy: „Eu- ski Ruch Narodowo Socjalistyczny. Kvams- sna 2003 – dop. red.) czy rasistowskich ki- ronymous (Oystein Aarseth) jest zafascy- dahl miał swój udział w założeniu przez biców stosunkowo łatwo wyznaczyć granicę nowany krajami komunistycznymi o żela- Vikernesa Norweskiego Frontu Pogańskie- dzielącą ich od apolitycznych odpowiedni- znych granicach, gdzie mówi się językami, go (Norsk Hedensk Front), wchodzącego ków, którym obca jest skrajna ideologia. Mo- których nikt nie rozumie. Uważa te państwa w skład Allgermanic Heathen Front, sku- żemy wówczas mówić o „zwykłych” kibicach za chore. Necro Butcher (Jorn Stubberud) piającego pogańskie organizacje nazistow- czy fanach określonego gatunku muzyki, po- interesuje się wyłącznie zbrodnią i narkoty- skie także z Niemiec, Szwecji, Belgii. Nor- wstrzymując się od oceny moralnej. Z black kami. Ma też tendencje do prawicowego ra- weski muzyk stał się kimś w rodzaju teore- metalem sprawa nie jest tak prosta. Trudno dykalizmu. Hellhammer (Kjetil Mannheim) tyka tej pangermańskiej „międzynarodów- mówić o „normalnych” zespołach tego nurtu najchętniej zostałby dyktatorem, bo ma bzi- ki”, pisząc: „Tym, o co walczymy, jest, krót- – które są „tylko” satanistyczne oraz otaczają ka na punkcie nazizmu, faszyzmu i całego ko mówiąc, biała Europa zdominowana kultem zło i zniszczenie, snując wizję zagłady kramu, który się z tym wiąże. Dla mnie po- przez ludy germańskie. Walczymy w imię ludzkości – i o „złych” dodających do tego re- lityka to gówno i trzymam się od niej z da- narodowego socjalizmu i wotanizmu (...) pertuaru treści rasistowskie, gloryfikację Hitle- leka”. Powyższa wypowiedź stanowi świa- AHF nie jest dla punków i innych prymi- ra i nawołujące do wymordowania „jedynie” dectwo dziecinnego buntu muzyków zafa- tywów. (...) Potrzebujemy osób dorosłych, przedstawicieli innych ras. Czy gorszą pato- scynowanych wszystkim, co niesie nega- poważnych, zdyscyplinowanych, legitymu- logią jest dewastowanie cmentarzy i podpala- tywne konotacje. Idąc tym tropem, stosun- jących się średnim wykształceniem wojsko- nie kościołów pod hasłem walki z chrześci- kowo łatwo wskazać repertuar tematów wym lub cywilnym”. Obecnie organizacja jaństwem, czy też podsycanie nienawiści na ważnych dla owej subkultury, co znajduje nie odgrywa już większej roli. Z czasem Vi- tle rasowym? odzwierciedlenie w tematyce utworów mu- kernes odszedł też od black metalu, uzna- Neonazizm i rasizm w black metalu jawią zycznych i nazwach zespołów. Należy do jąc go za „muzykę czarnuchów” (muzyka się jako jedna z wielu emanacji zła, którego nich satanizm, zniszczenie, śmierć, zbrod- aryjska nie może być, jego zdaniem, grana kult od początku stanowił zasadniczy wyróż- nia, wojna, samobójstwo, wampiryzm, wal- na gitarze). Przykładem zastosowania no- nik omawianego nurtu. Publikacja „Unheili- ka z chrześcijaństwem, okultyzm, wreszcie wego języka muzycznego towarzyszącego ge Allianzen…“ (Nieświęte sojusze) zaczyna kult wikingów i dawnych bogów germań- otwarcie rasistowskim i neopogańskim tek- się od obszernej prezentacji owej subkultu- skich oraz rasizm. Zainteresowanie „nazi- stom jest płyta „Daudi Baldr”, wydana przez ry i jej korzeni. Nie ma potrzeby streszczać stowskim kramem”, czyli hitlerowską este- Burzum w 1997 r. tu tych fragmentów książki, które nie odno- tyką, dla wielu przedstawicieli czarnej sce- Kolejnym „klasykiem” black metalu z Nor- szą się bezpośrednio do zjawisk stanowią- ny wykracza jednak poza granice czysto wi- wegii jest . Na okładce płyty „Tran- cych obiekt zainteresowania „NIGDY WIĘ- zualne. Kjetil Mannheim nie tylko lubi swa- silvanian Hunger” z 1994 r. możemy prze- CEJ”, lecz należy zaznaczyć, iż zrodzony styki i runy, ale otwarcie daje wyraz swoim czytać: „True Norwegian Black Metal. Norsk w Norwegii na przełomie lat 80. i 90. black marzeniom o Norwegii wolnej od imigran- Arisk Black Metal” (norweski aryjski black metal tym m.in. różni się od wcześniejszych tów i zamieszkanej przez jedną rasę. Moty- metal). Istotnym składnikiem twórczości gru- odmian heavy metalu, że satanizm i fascyna- wy rasistowskie obecne były w black metalu py jest fanatyczna miłość do ojczyzny z jej cja złem są w nim traktowane serio, a nie je- niemal od początku. Kristian Vikernes prze- przyrodą i pogańską przeszłością. Z antyse- dynie jako prowokacja estetyczna i przybie- chwalał się kontaktami z Ku-Klux-Klanem, mickich poglądów znany jest zwłaszcza lider rana poza. Tym, co zwróciło uwagę szerokiej a wkrótce po aresztowaniu w 1993 r. od- zespołu noszący pseudonim „Fenriz”. NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008 NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008

Rozważając problem obecności tre- Dużo łatwiej stworzyć mariaż nazizmu Records, Hendrika Möbusa, którego postać ści neonazistowskich w black metalu należy z neopogaństwem i okultyzmem, co ma tra- zaprezentujemy jeszcze w sposób bardziej zwrócić uwagę na dwa nurty – satanistycz- dycję sięgającą początku XX w. i czasów III szczegółowy, Witka Ślusarza z polskiego ny i neopogański, z których pierwszy jest je- Rzeszy. Kult bogów germańskich nie odgry- wydawnictwa Dead Christ Commune, Ara- dynie ścieżką, podczas gdy drugi to szeroka wał wśród zwolenników führera znaczniej- natha ze Swastyki oraz Ilii Babina (pseudo- droga. Do czynników stanowiących pomost szej roli, lecz pragermańskie dziedzictwo sta- nim „Gorruth”) z rosyjskiego zespołu Tem- pomiędzy satanizmem a nazizmem należy ło się nieodzownym elementem ówczesnej nozor. W pierwszym paneuropejskim spo- pogarda dla chrześcijaństwa postrzeganego symboliki (np. runy czy pogańskie święta, tkaniu zorganizowanym niedaleko Często- jako religia słabych. Niektórzy muzycy (Sven zwł. związane z cyklem solarnym). Kult Wo- chowy udział wzięli goście z Niemiec, Gre- Goldberg z The True Frost, pseudonim „Sa- tana, Odyna i innych bóstw przedchrześci- cji, Słowenii i oczywiście fani z Polski. Ofi- dorass”) odwołują się przy okazji do filozo- jańskich jest dla przedstawicieli sceny NSBM cjalnym organem frontu jest magazyn „Ear- fii Nietschego w strywializowanej i zwulgary- zgoła najbardziej naturalnym światopoglą- thenpride” ukazujący się od 2002 r. zowanej wersji, idąc tym samym w ślady ide- dem. Satanizm jest przez wielu z nich odrzu- Ze zrozumiałych względów najwięcej ologów III Rzeszy. Kult księcia ciemności jest cany, ponieważ łatwo dostrzec jego związek miejsca poświęcają autorzy scenie niemiec- natomiast religią woli i siły. Jego wrogiem nu- z kulturą judeochrześcijańską. Jest to wszak kiej. Prawdziwą legendą jawnie nazistowskie- mer jeden jest chrześcijaństwo (przy czym druga strona tego samego medalu. Tym, co go black metalu jest Absurd, zespół założo- często podkreślane są związki tego ostatniego łączy satanizm z nordyckim pogaństwem, ny w 1992 r. przez Hendrika Möbusa (pseu- z judaizmem), ale i pozostałe religie monote- jest fakt, iż oba rodzaje „duchowości” (o ile donimy „Randall Flagg”, „Jarl Flagg Nidho- istyczne. Do oczyszczenia Szwecji ze wszyst- można użyć tego słowa) bywają kojarzone egg”). Sława i kariera tej wówczas garażowej kich wyznawców islamu nawołuje np. zało- z wolnością, a przede wszystkim postrzega- kapeli złożonej z kilku nastolatków (Sebastian żony w 1992 r. zespół Lord Belial w utworze ne są jako najbliższe ludzkiej naturze. Rów- Schauseil, pseudonim „Mark Dark”; Udo H., „Purify Sweden”. Wokalista i gitarzysta Tho- nocześnie oba są wyraźnie antychrześcijań- pseudonim „Damien Thorn”) zaczęła się od mas Backelin podkreślał wprawdzie, że cho- skie, przy czym pogaństwo należy do „innej zabójstwa ich szkolnego kolegi, Sandro Bey- dziło o zwalczanie wszystkich religii, które układanki”, nie mającej nic wspólnego z ju- era. Nie jest do końca jasne, czy mord miał niczym zaraza rozpanoszyły się na szwedz- daizmem, a zarazem może być przedstawia- charakter rytualny i wiązał się z kultem sza- kiej ziemi, gdzie powinien rozkwitać sata- ne jako jedyna prawdziwa religia człowieka tana, tym niemniej nie ulega wątpliwości, iż nizm (ewentualnie pogaństwo) jako najbliż- Północy. „Żaden nordyk nie może być praw- młodociani bandyci uważali ów czyn za po- szy ludzkiej naturze, lecz zastosowana fra- dziwym chrześcijaninem, z natury jesteśmy wód do dumy. Podczas gdy odsiadywali już zeologia, w której imigranci określani są mia- poganami, czy tego chcemy czy nie” – twier- kilkuletnie zaledwie wyroki, które otrzyma- nem robactwa, jest wyraźnie rasistowska. dzą członkowie niemieckiej grupy neonazi- li (przy czym przysługiwało im prawo wspól- W ten sposób walka z religią monoteistycz- stowskiej Heldentum (niem. bohaterstwo). nego odbywania prób), Roland Möbus, brat ną staje się bliska nienawiści rasowej. Norwe- Poglądy tego rodzaju cieszą się dużą po- Hendrika, postarał się o wydanie demo gru- ski zespół Urgehal śpiewa: „Wipe the jewish pularnością w polskim środowisku NSBM. py pod tytułem „Thuringian Pagan Madness” mess, fucking zionist disciples. Semite rabid Oddawanie czci dawnym bogom jest jedno- z fotografią nagrobka ofiary na okładce kase- rabbi” (Zmiażdż żydowski brud / Pie…l syjo- cześnie owiane aurą tajemniczości, doskona- ty oraz z podpisem: „Murdered by horde Ab- nistycznych apostołów / Ukaraj wściekłego ra- le pasując również do powszechnej w tych surd on 29.4.93 AB (after bastardi)”. Wyraża- bina). Natomiast okładkę singla „On The Mis- kręgach fascynacji wszystkim, co dawne, pier- jący rzekomą skruchę Hendrik Möbus opuścił sion” fińskiej grupy ilustruje wotne, dzikie. Krótka, w gruncie rzeczy, droga więzienie już w 1998 r. Fakt, iż przydzielono wizerunek płonącej synagogi. W Niemczech od satanizmu do pogaństwa, jaką przebył Kri- mu dozór sądowy, nie przeszkodził muzyko- podobne tendencje najwyraźniej reprezentują stian Vikernes, nie jest muzycy Marduk, Satans Sign of War czy The w owym środowisku ni- True Frost, m.in. wspomniany „Sadorass” i ba- czym wyjątkowym. Za- sista Sven Buchholtz („Chraesvelgoron”). Ten interesowanie pogań- ostatni podkreśla: „Jestem białym Europejczy- stwem i czasami wikin- kiem (Aryjczykiem) i jestem dumny z tego, że gów (podobnie jak tre- biała rasa, rasa szatana, jest najlepsza”. Anty- ści rasistowskie) obec- semityzm stanowi jeden z pomostów łączą- ne było w black meta- cych satanizm z nazizmem. Kolejnym jest fa- lu od początku, czego scynacja zniszczeniem i ludobójstwem, bę- wyrazem choćby płyta dąca m.in. udziałem Carla Wockatza (pseu- „Blood, Fire Death” donim „Carl Warslaughter”), lidera szwedz- szwedzkiej grupy Ba- kich formacji Sons of Satan i Bestial Mockery. thory z 1988 r. Na prze- Projekt Sons of Satan to wedle słów muzyka: łomie lat 80. i 90. wy- „50 % narodowego socjalizmu, 50 % kultu kształcił się wręcz od- diabła, a elitę aryjskiej rasy powinni stanowić rębny gatunek określa- ci, którzy skierują na resztę ludzkości gniew ny mianem pagan me- szatana”. Do szatana porównywany jest Hi- tal (lub viking metal). tler, co nie odbiegałoby od obiegowych wy- Równocześnie nie za- obrażeń, gdyby nie fakt, że Wockatz odda- wsze łatwo jest określić, je tym postaciom cześć. Przy takich założe- w którym miejscu prze- niach nie może być oczywiście miejsca na ne- biega granica między fa- gację zbrodni hitlerowskich. Na okładce kase- scynacją folklorem i prze- ty „Faustus Mengele” niemieckiej grupy Luror szłością ludów germań- odnajdujemy portret doktora Josepha Mengele skich a rasizmem i neo- i fotografie jego ofiar – więźniów Oświęcimia. nazizmem. Nie budzą zdziwienia również nazwy zespo- Obok wspomniane- łów Treblinkas Feuer czy Birkenau. Ów nihi- go wcześniej Allgerma- listyczny sposób myślenia bywa jednak śle- nic Heathen Front war- pą uliczką. Shane Rout z australijskiej grupy to wymienić jeszcze Abyssic Hate mówi: „Podziwiam ludzi takich, jeden pogańsko-nazi- jak Adolf Hitler nie dlatego, że był rasistą, ale stowski ruch o charakte- dlatego, że mordował ludzi”, natomiast Peter rze międzynarodowym: Wolinsky pisał na łamach wydawanego przez Pagan Front. Założo- siebie pisma „Minutum Mundum”, że w grun- ny został m.in. przez cie rzeczy trudno pogodzić pogardę dla świa- Rona Rehala (pseudo- ta, bezgraniczne zło i nienawiść z przesyconą nim „Ezunoth”) z ame- kultem życia ideologią III Rzeszy. Hitler to dla rykańskiej wytwórni niego przedszkolak... Dungeon of Darkness NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008 NIGDY WIĘCEJ nr 16, ZIMA-WIOSNA 2008 wi w podjęciu działalności jako lider zespołu, tach. Jednym z nich jest grupa Thor’s Ham- Rasistowski black metal zapuścił korze- współwłaściciel wydawnictwa muzycznego mer, której płyta „Fidelity Shall Triumph” była nie również w Europie Środkowej i Wschod- Darker Than Black i animator nazistowskiej z kolei pierwszą samodzielną produkcją Dar- niej. A Polska? Należy przyznać, że środo- sceny black metalowej. Zaledwie miesiąc ker Than Black w 1999 r. wisko nadwiślańskie z zespołami Grave- po opuszczeniu zakładu karnego zorganizo- W następnych latach rodzinna firma land, Thunderbolt, Thor’s Hammer, Lord wał wspólnie z bratem festiwal Germanischer braci Möbus rozwinęła się, stając się naj- Wind, Veles, Ohtar, Gontyna Kry, Selbst- Black Metal – Sturm über Deutschland, w któ- ważniejszym w Niemczech wydawcą na- mord, Sunwheel (dawniej Swastyka), Anti- rym wzięły udział neonazistowskie zespoły zistowskiego black metalu, a także zajmu- semitex stanowi w tym względzie nie tyl- Nagelfar, Riger, Dunkelgrafen, Barad Dür, jąc się sprzedażą wysyłkową. Do partne- ko bezsprzeczną czołówkę byłego bloku Vilkates, Pesten 1349 i oczywiście Absurd. rów Darker Than Black należą wydawnic- wschodniego, ale i Europy, o czym można Strój Möbusa, który wielokrotnie wznosił ze twa z innych krajów: Eastclan i Wolftower się przekonać dzięki lekturze osobnego roz- sceny okrzyk „Heil Hitler”, zdobiły czaszki SS z Polski, Berzerker Records z Holandii, działu poświęconego sytuacji w naszym kra- – na koszulce i czapce. Za używanie nielegal- Drakkar z Francji oraz Breath of Night ju. Poniżej zamieszczamy jego pełne tłuma- nych symboli muzyk został w 1999 r. skazany i Dungeons of Darkness z USA. Wymow- czenie. na 8 miesięcy pozbawienia wolności. W tym nym przykładem międzynarodowego za- Zjawisko nazistowskiego black metalu samym czasie (jeszcze w 1998 r.) ukazał się sięgu neonazistowskiego black metalu jest to wprawdzie margines współczesnej kul- album „Asgardsrei” niosący treści pogańskie składanka „The Night and The Fog. A Tribu- tury popularnej, lecz liczba zespołów, wy- i otwarcie nazistowskie. W roku 1999 „As- te to National Socialist Black Metal Under- dawnictw i poświęconych mu czasopism gardsrei” wydano jeszcze raz – w nieco po- ground” wydana przez Dungeons of Dark- przyprawia o zawrót głowy. Równocze- szerzonej wersji – i co ciekawe, w Polsce, ness. Obok niemieckiego Absurdu, austriac- śnie zwraca uwagę fakt niesłychanej skraj- a konkretnie w Oświęcimiu. Sprawcą, trud- kiego S.S. 1488, francuskiej Kristallnacht ności tej sceny. Środowisko black metalowe no bowiem o inne określenie, był Artur Cie- czy Birkenau oraz Weltmacht z USA zna- (w szerszym tego słowa znaczeniu) w więk- sielski, kierujący wydawnictwem Wolfto- lazła się na niej spora gromadka zespołów szości krajów jest różnorodne, a jednocze- wer Productions. Nakład wynosił 500 eg- polskich: Graveland, Wineta, Veles, Thun- śnie wydaje się, iż charakteryzuje się ono zemplarzy, z których 200 otrzymało inną derbolt, Fullmoon, War88, Galgenberg, wyraźną tolerancją wobec tendencji skraj- okładkę niż wcześniejsza wersja niemiec- Gontyna Kry, Perunwit. W Europie dystry- nie prawicowych. Zespoły apolityczne czę- ka (ilustrowana wizerunkiem germańskiej bi- bucją płyty zajęło się Darker Than Black. Je- sto występują wspólnie z otwarcie rasistow- twy). W polskiej wersji znajdowała się na śli wierzyć reklamie, pierwsze 88 egzempla- skimi. Ważnym zjawiskiem są np. organi- niej czaszka stanowiąca emblemat SS, a po rzy sprzedawano z ziemią z Oświęcimia. zowane w Niemczech od 1998 r. festiwale rozłożeniu okładki oczom widza ukazywał Tymczasem wkrótce po odbyciu drugie- pod znamiennym tytułem „Under The Black się portret Hitlera. Jako dodatek dołącza- go wyroku Hendrik Möbus znów miał kło- Sun”. Zespoły apolityczne biorą w nich no plakat o formacie A2 z fotografią zjazdu poty z prawem – tym razem w związku udział na równi z nazistowskimi. Istnieją w Norymberdze, przy czym swastyki zosta- z wypowiedziami na temat dokonanego kilka także koncerty, na których grupy spod zna- ły zastąpione przez logo Niemieckiego Fron- lat wcześniej przez Absurd Horde morderstwa ku NSBM grają razem ze skinowskimi. Nie tu Pogańskiego (Deutsche Heidnische Front), Sandro Beyera. Möbus kilkakrotnie podkreślił, trzeba dodawać, że mieszana jest również jednej z komórek wspomnianego wyżej All- że w czasach III Rzeszy nie zostaliby ukarani, publiczność. germanic Heathen Front. Jeszcze jednym bo- tylko nagrodzeni za wyeliminowanie szkod- NSBM uznaje się za underground, lecz nusem był znajdujący się na płycie utwór nika. Zanim muzyk trafił do więzienia (otrzy- jednocześnie różna jest owego podziemia „Als die Alten jung noch waren” (Kiedy starzy mał wyrok 18 miesięcy pozbawienia wolno- głębokość. Istnieją zespoły, których człon- byli młodzi). „Czasy stali, czasy wojny, czasy ści), zdążył wyjechać do Stanów Zjednoczo- kowie nie są znani (np. Aryan Blood), a ich szturmu i zwycięstwa. Czasy dumy, czasy sła- nych, gdzie początkowo ukrywał się u Natha- produkty ukazują się w tajnych lub fikcyj- wy, niemieckiego bohaterstwa” (tłum. Z.M.) na Petta z White Order of Thule, a następnie nych wydawnictwach (np. wydana przez – oto fragment prymitywnie rymowanego tek- na ranczu National Alliance w stanie Wirgi- Eichenlaub Propaganda kaseta „Gaskam- stu, stanowiącego wizję złotych lat pokolenia nia. Kiedy w sierpniu 2001 r. został wreszcie mer” zespołu Schwarze Sonne z kremato- dziadków zbuntowanej młodzieży wycho- aresztowany, wystąpił o azyl polityczny jako rium na okładce, której zawartość stanowią wanej w dobrobycie. Świadectwem żywych osoba prześladowana w RFN. Jego wniosek m.in. utwory „Hakenkreuz” czy „Heil dem kontaktów łączących Hendrika Möbusa z pol- odrzucono, lecz dopiero w 2002 r. w Niem- Reich”). Zdarza się, że informacje o plano- ską sceną jest fakt, iż w 1995 r., kiedy Darker czech znalazł się po raz kolejny w więzieniu. wanym koncercie rozsyłane są do zaufanych Than Black pozostawało jeszcze w sferze ma- Dwa lata później stanął przed sądem jeszcze osób drogą elektroniczną, a miejsce impre- rzeń, płyta „Thuringian Pagan Madness” uka- raz – tym razem wspólnie z bratem. Za rozpo- zy do ostatniej chwili owiane jest tajemnicą. zała się pod znakiem Capricornus Prod., bę- wszechnianie nielegalnych materiałów i na- Z drugiej jednak strony, organizowane są fe- dącym własnością Macieja Dąbrowskiego woływanie do nienawiści na tle rasowym zo- stiwale takie, jak wzmiankowane już, „Un- („Capricornus”), muzyka zespołu Graveland. stał skazany na 4 lata. der The Black Sun” i legalne koncerty, w któ- Dąbrowski bierze też udział w innych projek- Historię Absurdu omawiamy dość szero- rych biorą udział formacje o różnym cha- ko ze względu na fakt, że kryminalista Hen- rakterze. Nie jest też trudno uzyskać dostęp drik Möbus to bodaj główny bohater nie- do znacznej liczby nagrań sprzedawanych mieckiej i światowej sceny NSBM, a także w sposób całkowicie oficjalny. Graveland, z uwagi na kontakty łączące go z polskim będący sztandarowym tego przykładem środowiskiem. na naszym gruncie, nie jest odosobnionym Tematyka i forma tekstów śpiewanych przypadkiem, o czym przekonałem się za- przez poszczególne zespoły oraz retoryka wy- glądając do Internetowego katalogu Empiku. powiedzi muzyków i innych działaczy sceny W niezwykle rzetelnej i wyczerpującej posiada dość jednolity charakter. Jest to bełkot pracy Dornbuscha i Killgussa brakuje jed- złożony ze sloganów, takich jak żydowski spi- nego: głębszej analizy socjologicznej owe- sek, czystość krwi, walka o przetrwanie białej go przerażającego, a zarazem wprawiające- rasy z jej pogańskim dziedzictwem. Docho- go w zażenowanie zjawiska. Pozostawiając dzi do tego fanatyczny kult Hitlera wraz ze na boku pytanie, jak je zwalczać, należało- stworzonym przez niego aparatem przemo- by zastanowić się nad jego aspektem psycho- cy, gloryfikacja zbrodni III Rzeszy oraz postu- logicznym i źródłami społecznymi. Jak bar- lat wypędzenia z Europy imigrantów, zagłady dzo jest ono niebezpieczne? Czy ów rodzaj Żydów i chrześcijaństwa. Dotyczy to zarów- umysłowej dewiacji to wyraz rozpaczliwego no grup niemieckich, jak i tych, które dzia- buntu młodzieży, żyjącej w krajach, gdzie łają w innych krajach, bowiem nazistowski nie ma przeciw czemu się buntować? black metal stanowi zjawisko ogólnoświato- we. Christian Dornbusch i Hans-Peter Killguss * Christian Dornbusch, Hans-Peter Killguss „Un- w wyczerpujący sposób prezentują subkultu- heilige Allianzen. Black Metal zwischen Sa- rę NSBM w całej Europie, obu Amerykach, tanismus, Heidentum und Neonazismus“, Kristian Vikernes z norweskiego zespołu Burzum a nawet w Australii. Hamburg/Münster 2005. u