Entomofauna in De Gemeente Ede Verslag Van De 170E NEV-Zomerbijeenkomst
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
174 entomologische berichten 76 (5) 2016 Entomofauna in de gemeente Ede Verslag van de 170e NEV-zomerbijeenkomst Oscar Franken Matty P. Berg TREFWOORDEN Faunistiek, Gelderland, geleedpotigen, inventarisatie, Veluwe Entomologische Berichten 76 (5): 174-195 In het weekend van 5 tot en met 7 juni 2015 is de 170e zomerbijeenkomst van de NEV gehouden. Dit jaar hebben de deelnemers in en om de gemeente Ede maar liefst 59 kilometerhokken geïnventariseerd op geleedpotigen. In totaal zijn er 1275 soorten insecten en andere geleedpotigen gevonden. Er zijn geen nieuwe soorten voor Nederland gevonden, maar er worden wel acht nieuwe soorten voor de provincie Gelderland gemeld. Dit relatief lage aantal nieuwe waarnemingen voor de provincie komt met name doordat de bezochte gebieden al zeer goed op ongewervelden geïnventariseerd zijn. Introductie Deelnemerslijst In het weekend van 5 tot en met 7 juni 2015 is de 170e zomerbij- B. Aukema, M.P. Berg, L. Blommers, J.J. Boehlé, R. de Boer, eenkomst van de NEV gehouden. Dit jaar hebben de deelnemers T. du Bois, J. Bokelaar, G. Bollen, S. Boon, T. Breeschoten, in en om de gemeente Ede geïnventariseerd, waarbij we met B. Brugge, T. van den Burg, P. Ciliberti, J.G.M. Cuppen, A.J. Dees, 48 entomologen (figuur 1) in groepsaccomodatie De Eiken Stek B. Drost, O. Franken, M. Franssen, C. Gielis, S. Gielis, K. Gigengack, (figuur 2) in Wekerom verbleven. De accommodatie was behalve T. de Goeij, W. Heitmans, J. ten Hoopen, W. van den Hoven, voor de overnachtingen ook uitermate geschikt voor het nut- H. Huijbregts, M. Jansen, R.Ph. Jansen, R. Kleukers, S. Lamberts, tigen van de maaltijden (figuur 2-3) en het nodige uitzoek- en M. Lammers, R. Liefting, A. Littel, F. van Nunen, A. Ooms, determineerwerk. Hoewel het bezochte gebied al relatief goed F. Peetoom, F. Post, J. Prijs, C. van de Sande, L. Sijstermans, J. Smits, op insecten en andere ongewervelden is onderzocht, wisten de R. Sommeijer, A. Span, A. Threels, A. van der Veen, B. Vierbergen, deelnemers toch nog enkele nieuwe soorten voor de provincie O. Vorst, A. Wijker. te vinden. De sectie Thijsse was ook dit jaar weer een uitstekende Gebiedsoverzicht gastheer. Op de eerste avond werd door Jap Smits een overzicht gegeven van de gebieden waar vergunningen voor waren afge- De meeste gebieden die tijdens de zomerbijeenkomst zijn geven, met de bijbehorende geldende voorwaarden. Na afloop bezocht maken onderdeel uit van het zuidelijke deel van van de introductie was het een drukte van belang rond de mee- de Veluwe. Het is een gevarieerd gebied met verschillende gebrachte topografische kaarten om plannen te smeden voor landschaptypen, zoals stuifzanden (Wekeromsche Zand en de inventarisaties van de volgende dag (figuur 4). Het gebied be- Mosselsche Zand), heidevelden (Edesche Heide, Mosselsche stond uit een grote variatie aan biotopen op een zandige bodem. Veld, Planken Wambuis), gemengde bossen (Planken Wam- Interessante locaties waren onder andere het gebied rondom De buis, Roekelsche Bos) en oude landbouwenclaves (De Mossel, Mossel, De Edesche en Ginkelse Heide, in beheer bij Defensie, en Mosselsche Veld, Hindekamp). Het gebied kent hier en daar landbouwenclave De Hindekamp. Op deze gebieden wordt ver- een behoorlijk reliëf door de vorming van stuifduinen en derop in de tekst ingegaan. afzettingen van de gletsjer tijdens de laatste ijstijd. Een Na een flinke onweersbui op vrijdagavond die noodgedwon- algemene beschrijving van de voornaamste gebieden gen veel nachtvlinderaars binnen liet blijven, was het weer de die bezocht zijn wordt hieronder gegeven. In de tekst rest van het weekend overdag goed en zonnig, met temperatu- bij de Coleoptera gaan we verder in op de onderzochte ren van 19 °C in de schaduw. Hierdoor konden de meeste taxa oppervlaktewateren. goed geïnventariseerd worden. ’s Nachts koelde het echter weer snel af, waardoor een relatief klein aantal soorten nachtvlinders Edesche Heide gevonden werd. Voor de entomologen die niet ’s nachts op stap gingen werd er tijdens de avonduren druk aan het uitzoeken en Dit is een uitstrekt heidegebied, relatief open van structuur, met identificeren van monsters gewerkt (figuur 5). weinig opgaande bomen. Hier en daar lopen zandpaden door In dit verslag worden de verschillende bezochte gebieden het gebied en liggen stukjes open zand. Aan de rand van de beschreven, gevolgd door een lijst met de waargenomen soor- heide groeit loofbos (eik en berk). Flinke delen van de Edesche ten per kilometerhok. Om details van de waargenomen soorten heide zijn vergrast, wat wordt geprobeerd tegen te gaan via inzichtelijk te maken zijn symbolen en gebiedscoderingen toe- begrazing met schapen. gevoegd. De betekenis van hiervan wordt in de volgende secties verduidelijkt. entomologische berichten 175 76 (5) 2016 1. De deelnemende entomologen aan de Zomerbijeenkomst 2015. 2. Groepsaccomodatie, de rij voor het avondeten en de dreigende Foto: Gaby Bollen lucht op de eerste avond van de bijeenkomst. Foto: Oscar Franken 1. Participants of the annual summer meeting of the Dutch 2. Our accomodation, with a queue for dinner on the first night of the Entomological Society in 2015. meeting. Above, dark grey skies are accumulating. De Sysselt De Sysselt is een uitgestrekt golvend boscomplex, met daarin heidevelden en beplante voormalige stuifzanden. Het gebied ligt op een van de hoogste punten van de stuwwal van Wage- ningen-Lunteren. Het bos heeft lang dienst gedaan als hakhout- bos en er is lang met schapen beweid (figuur 6). De Sysselt is intensief op insecten geïnventariseerd. Wekeromsche Zand Het Wekeromsche Zand bestaat uit een complex van stuifzand, heide, oud bos met voornamelijk grove den, bouwland en enkele vennetjes. Het stuifzand is hier en daar dicht begroeid met 3. Barbecue met prachtig weer op de tweede avond van de bijeen- mossen, korstmossen en buntgraspollen. Om het terrein open komst. Foto: Jap Smits 3. During the second evening we enjoyed a barbecue with perfect te houden wordt er met moeflons begraasd. In het Wekeromsche weather. Zand wordt op grote schaal gekapt om het stuifzand weer een kans te geven. zin. Al een aantal jaar wordenin de heide jonge bomen gekapt Roekelsche Bos om meer stuivend zand te krijgen. Dit is een gevarieerd bos met verschillende boomsoorten; enkele bomen hebben een respectabele leeftijd. Hier en daar Mosselsche Veld is het bos meer open van structuur met een ondergroei van struiken en grassen. Ook dit is een gebied met heide en oude akkers omgeven door gemengd bos. Dit heideterrein kent aardig wat opslag van jonge berken (figuur 7). Ginkelsche heide De Ginkelsche heide is een groot heidegebied afgewisseld met Planken Wambuis bos. In het gebied liggen een schaapskooi en enkele vliegtuig- veldjes. De heide wordt begraasd met schapen om vergrassing Een uitgestrekt glooiend heide- en bosgebied, dat voorna- tegen te gaan. Grote delen van de heide zijn erg uniform melijk uit grove den bestaat, maar ook uit oud eikenhak- van karakter. Het gebied wordt doorkruist door wandel- en houtbos. Het gebied is recent uitgebreid met enkele oude ruiterpaden. landbouwenclaves, bijvoorbeeld Reijerscamp en Oude Reemst. Via wildpassages en ecoducten zijn geïsoleerde stukken met elkaar verbonden. In het gebied wordt begraasd De Ginkel met paarden en runderen en er komt veel groot wild voor. De Ginkel is rijk aan verschillende biotopen. Het bestaat uit een Door het kappen van jonge bomen wordt geprobeerd om heidegebied met een oude landbouwenclave omringd door stuifzand open te houden en door middel van plaggen wordt bos. Het gebied kent een aaneengesloten zone van poelen en vergrassing tegengegaan. natuurvriendelijke oevers. Hindekamp Mosselsche Zand Dit is een oude landbouwenclave te midden van bossen en Dit gebied is onderdeel van Planken Wambuis. Het is een prachtig heide en vormt het centrale deel van de Ginkel. Het gebied kan stuifzandgebied, met grote oppervlakten kaal zand. In het open uniek genoemd worden omdat het relatief nat is midden op een gebied hebben warmteminnende soorten het goed naar hun verder droge Veluwe. Er komt veel groot wild voor. 176 entomologische berichten 76 (5) 2016 Waarnemingen 4. Na uitleg over de gebieden en beschikbare Het belangrijkste onderdeel van de verslag- vergunningen begonnen legging van de zomerbijeenkomst is een de voorbereidingen aan overzicht van de waargenomen soorten. de hand van topografi- sche kaarten. Foto: Jap De waarnemingen in dit verslag zijn ge- Smits baseerd op gegevens van 27 waarnemers. 4. After an explanation Het overgrote deel van de waarnemingen of the natural areas zijn in het weekend van 5-7 juni gedaan, for which permits were issued, people gathered door enkele waarnemers is echter ook in around the topographi- de week voorafgaand aan de zomerbijeen- cal maps to make plans komst in de gebieden geïnventariseerd. De for the next day. doorgegeven waarnemingen zijn daarom vanaf 1 juni meegenomen in de verslag- legging. In totaal zijn tijdens de bijeen- komst 1275 soorten geleedpotigen waar- genomen, waarvan er geen soorten nieuw voor de Nederlandse fauna zijn gevonden. Wel zijn er acht nieuwe soorten voor de Gelderse fauna te melden. Om deze nieuwe Meu2 AC: 172-456 Meulunteren, Gouds- ken Wambuis, Mosselsche veld vondsten aan te geven is in de soortenlijst berg Har1 AC: 178-461 Harskamp, Oud de volgende codering toegepast: Over AC: 172-459 Overwoud, Ruiten- Willigen GE Nieuwe soort voor de provincie Gelder- beek Renk2 AC: 179-446 Renkum, Quadenoord land. Lun AC: 173-456 Lunteren, Zandgroeve GinZO AC: 179-448 Ginkelse Heide (ZO) Specifiek voor de Coleoptera