TELEVISIE VOOR HET HELE KONINKRIJK ORANJE­ STAD 1 BESTOND­ NOG NIET Sinds 2010 zijn Bonaire, Sint Eustatius en Saba een Nederlandse gemeente, maar een publieke regionale omroep à la RTV Rijnmond of dels de macht van de eilandraad en stelde hij een kinderbijslag en AOW tot invoer van huursubsi- ‘We horen kent de eilandengroep niet. Tv-coryfeeën Rik Felderhof en Harry de Winter, regeringscommissaris aan, terwijl het bestuurs- die. Er is een nieuwe tijd aangebroken waarin al bijna een die op de eilanden wonen, willen die wel oprichten, maar dat gaat niet van- college van Bonaire vorig jaar al werd opgeroepen Bonaire op mij en het kabinet kan rekenen om met een stevig plan van aanpak voor de toekomst tegenstellingen weg te nemen en via samenwer- decennium zelf. ‘We worden simpelweg keihard gediscrimineerd!’ te komen. Afgelopen zomer bezocht hij het king concrete resultaten te bereiken. Ik wil actie eiland, maar zonk de moed hem al snel na de lan- zien en dingen doen om het lot van de burgers te officieel ding in de schoenen. verbeteren.’ bij Neder- Knops, destijds op een persconferentie: ‘Het docu- Niet alleen binnen de Nederlandse en Belgische ligt er beduidend lager, de scholing is niet te ver- ment met plannen dat ik heb gekregen, is niet Halve interventie land, maar landsgrenzen spreekt men onze taal, ook ver bui- gelijken met die in onze steden en ook de infra- rijp om onderdeel te zijn van een bestuursak- Het akkoord staat garant voor de komst van extra wat radio­ ten Europa is dat op veel plekken het geval. Denk structuur laat ernstig te wensen over. Het straten- koord. Het is meer een visie met richtingen, niet kinderopvang, arbeidsbemiddeling en een duur- en televisie­ aan Suriname of de drie Caribische landen bin- en wegennet verkeert in deplorabele staat, ter- meer dan dat. Mijn boodschap aan de raad was: er zaam beleid voor de ontwikkeling van landbouw. nen ons koninkrijk: Aruba, Sint Maarten en Cura- wijl de water- en elektriciteitsvoorziening door is al heel veel politiek, laten we alle elementen Ook zal er een passende huursubsidieregeling betreft­ çao. Zij kennen hun eigen wetgeving en valuta, achterblijvende investeringen is uitgehold. Ruim die beide partijen belangrijk vinden bij elkaar zet- worden ontwikkeld en vangt men aan met de staan we maar die zijn voor een deel gebaseerd op de onze. 40 procent van de bevolking van slechts 20.000 ten en geen tijd verliezen met zaken waar we het bouw van vijfhonderd sociale huurwoningen. In TEKSTN FR ANK WA ALS gewoon in Op Bonaire, Sint Eustatius en Saba, de zogenoem- zielen leeft in armoede. Een elfkoppige gemeen- toch al over eens zijn. De termijnen die in het het akkoord is onder meer opgenomen dat poli- FOTOGRAFIE HH de BES-eilanden, is dit anders geregeld. Met hen teraad, ook wel eilandraad genoemd, waakt over document genoemd worden, zijn ook nog eens tiek Den Haag tot het einde van Knops’ ambtster- het verdom- delen we niet alleen het woordenboek, maar ook hen. Zij zijn verantwoordelijk voor overheidsin- voor een groot deel na de eilandraad-verkiezin- mijn de macht gedeeltelijk naar zich toetrekt, het wetboek sinds zij in 2010 officieel een ‘bijzon- stanties en het laten draaien en opkrikken van de gen (maart 2019, red.), maar op die manier kun- waardoor het akkoord door de lokale bevolking hoekje’ – Rik dere gemeente’ van ons land werden. Door de economie aldaar. Met veelvuldig ruziënde raads- nen we straks, met mogelijk allemaal nieuwe ook wel een halve interventie genoemd wordt. Felderhof oprichting als ‘openbaar lichaam’ van artikel 134 leden en allesbehalve concrete plannen, valt er mensen, weer van voor af aan beginnen.’ Feit blijft echter dat er nu eindelijk iets in gang van de Nederlandse grondwet – een benaming echter weinig beleid te voeren en dus hield Bonaire had dus flink wat huiswerk te doen en gezet is en Knops zich het lot van de inwoners voor het voor een overheid mogelijk maken bin- Nederland lange tijd de hand op de knip. bleek te hebben geluisterd toen Knops afgelopen meer lijkt aan te trekken dan zijn voorganger nen een bepaald ruimtelijk gebied buiten de november terugkeerde. In de hoofdstad Kralen- Ronald Plasterk. Alleen al in zijn eerste jaar reis- eigen landsgrenzen taken uit te voeren – werd Flink wat huiswerk dijk werd met Bonaires gezaghebber Edison Rijna de hij vaker af dan Plasterk in zijn volledige vijfja- het voor de eilandengroep mogelijk deze con- De kritiek dat Nederland de afgelopen achtenhalf alsnog een nieuw bestuursakkoord getekend. rige termijn. structie aan te gaan. jaar te weinig voor de Antillen heeft gedaan, trekt Knops: ‘Mijn ambtstermijn loopt in 2021 af en ik Verkiezingen zijn er ondertussen ook geweest. Toch bleven de verschillen tussen Nederland en staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en wil voor die tijd echt nog wat dingen voor elkaar Met een lagere opkomst dan vier jaar geleden (64 de lokale bevolking op de BES-eilanden groot, en Koninkrijksrelaties Raymond Knops (CDA) zich krijgen. In de loop van 2020 moeten de effecten procent tegenover 78 procent in 2015) kreeg de ook nog altijd zichtbaar. Het minimuminkomen sterk aan. Op Sint Eustatius beperkte hij inmid- van alle nieuwe maatregelen zichtbaar zijn. Van MPB opnieuw de meeste stemmen en klom

32 — NIEUWE REVU NIEUWE REVU — 33 TELEVISIE VOOR HET HELE KONINKRIJK

geboden in het rijtje bestaande regionale zenders te worden opgenomen, is schandalig. Er zijn WAT ZEGT DE POLITIEK? zoveel prachtige programma’s gemaakt, ook voor kinderen, die je bijvoorbeeld op scholen kunt Op verzoek van Nieuwe Revu doken politiek Den Haag en de vertegen­ laten zien. Ik had als Hilversum en Den Haag zij- woordigers op Bonaire in de materie. Waarnemend Rijks­vertegen­woordiger nde de poorten daartoe allang wagenwijd Jan Helmond laat weten inmiddels een goed gesprek met Rik Felderhof en Harry de Winter te hebben gehad en positief tegenover hun plannen voor geopend. De burelen in die twee steden zijn ech- een nieuwe zender voor de eilandengroep te staan. Bij het ter perse gaan ter vastgeroest en het systeem is star en log. van dit nummer was staatssecretaris Knops op Bonaire en spraken zij met Pogingen van mensen voor ons liepen tot dusver elkaar. ‘Ik zal mij inspannen om de juiste contacten voor de initiatiefnemers op niets uit. Men kreeg steevast nul op het rekest.’ te leggen,’ aldus Helmond. Onafhankelijk en transparant De Winter: ‘Het Nederlands beleid is tot nu toe zo slopend en instabiel geweest, dat het eigenlijk ook geen wonder is dat niemand hier ooit iets te bekijken en worden via de lokale kabel gedis- voor elkaar heeft gekregen. Kijk naar hoe de tribueerd. Bovendien zijn de programma’s ook te Fransen het doen op hun eilanden. De politie is er zien via ons gratis online platform NPO Start, Harry de Winter (l) en Frans, de wegen net zo goed als in Europa en de zowel live als on demand, en via het rijke tv- Rik Felderhof. arbeidsomstandigheden vergelijkbaar met over- archief via de thema-kanalen. Ook bieden we via zee. Die kant moeten wij ook op, zodat er naast de satelliet, kabel en online gratis BVN aan.’ daarmee van drie naar vier zetels. De UPB zakte Bijna alsof we er eigenlijk toch niet helemaal bij de gedwongen commerciële zenders met af en van drie naar twee en PDB blijft stabiel op drie horen. We worden simpelweg keihard gediscri- toe een donatie van de slager op de hoek of de Het idee omarmen zitten. In de top van de eilandraad is dus niet mineerd.’ politiek, ook een degelijke publieke regionale Gerard Schuiteman, bestuurslid van RPO, het zoveel veranderd. Collega De Winter vult aan: ‘We zijn een Neder- omroep ontstaat waar tegengeluiden te horen door de minister van OCW aangewezen samen- landse gemeente geworden, maar worden niet als zijn en niemand kleur kiest. Onafhankelijk en werkings- en coördinatieorgaan voor de uitvoe- Keihard gediscrimineerd zodanig behandeld. De wetgeving is Nederlands transparant, te beginnen met een Jeugdjournaal en ring van de publieke mediaopdracht op regionaal Ondergeschoven kindje in al deze ambitieuze geworden, het prijsniveau omhooggeschoten, van daaruit verder bouwen. Kids van nu hebben niveau, laat desgevraagd weten: ‘Een onafhanke- plannen is een professionele radio- en televisie- maar verder lopen we hier nog behoorlijk achter. de toekomst en wanneer je ze goede educatie lijke informatievoorziening op de eilanden zou zender met onafhankelijke journalistiek en Ik hoop dat het nieuwe bestuursakkoord daar biedt en opleidt, kunnen zij straks zelf de regie eigenlijk niet mogen ontbreken, dus we omar- nieuwsvoorziening. Lokale media zijn er wel, echt verandering in brengt, want zaken als huur- gaan voeren over een eigen omroep. Rik en ik men dit idee ten volste. Een dergelijke omroep maar dan enkel commercieel of sterk politiek subsidie, inkomensgelijkheid en uitkeringen zijn kunnen dan op termijn terugtreden als bestuur- kan er de leefbaarheid en democratie ondersteu- gekleurd omdat sponsoren veelal politieke partij- nog steeds geen kwart van wat het in Nederland ders en het echt een project, dat nu nog de werk- nen en dat is waar we het uiteindelijk voor doen. en zijn. Eerdere pogingen sinds 2010 om in Den is. Met deze staatssecretaris heb ik eindelijk het titel TV-BES heeft, voor en door locals laten zijn. Als NPO zijn we in eerste instantie aangewezen Haag subsidie los te weken, liepen op niets uit, geloof dat er weer dingen mogelijk zijn en dus Met een staatssecretaris die verantwoordelijk- op Nederland en de provincies hier, maar we zijn maar nu er weer een staatssecretaris met daad- willen we graag met hem in gesprek. Ik kan hier heid lijkt te willen nemen en de moeite neemt de van harte bereid om met onze kennis en ervaring kracht actief is, hebben programmamakers Rik wel leuk vakantie houden en kunstenaartje spe- materie te begrijpen, is de eerste stap daartoe in onze input te leveren. Denk aan adviezen aan Felderhof (70) en Harry de Winter (69) de hand- len, maar het zit in mijn aard me druk te maken ieder geval gezet. De bewustwording van de organisatorische kant om zo’n nieuwe informa- schoen opnieuw opgepakt. De twee tv-coryfeeën om misstanden. Stilzitten is wat dat betreft dus noodzaak is er, nu nog de mensen en het budget. tiebron in te richten. Wanneer je de zaak langs de komen al jaren op het eiland en zien de toekomst geen optie.’ Uit mijn tijd als commissaris bij AT5 weet ik dat lat van de Mediawet legt, is het zaak bestuur en met Knops zonnig tegemoet. je bij zo’n zender dan over enige tonnen praat, de inhoud goed van elkaar te scheiden en ook Felderhof: ‘Het werd tijd dat we weer eens wat Nul op het rekest echt grote werken zelfs met circa een miljoen. manieren om commercie daar een plek in te perspectief kregen, want de rijke geschiedenis Felderhof (Villa Felderhof, De Stoel) en De Winter Waarnemend Rijksvertegenwoordiger op het geven is voor ons geen onbekend terrein. Richt je aan natuur, cultuur en geschiedenis verdient een (IDTV, Wintertijd) zien een volwaardige televisie- eiland, Jan Helmond, arrangeert voor ons een je bijvoorbeeld puur op informatievoorziening of plekje op de beeldbuis. Alleen daarmee kun je de omroep voor zich, welke te vergelijken is met een ontmoeting met Knops. Wordt vervolgd dus.’ hang je er ook een culturele component aan om mensen hier hun eigen traditie en identiteit grote regionale omroep hier, zoals RTV Rijnmond, de kleuren en identiteit van de regio een plek te garanderen, ook voor volgende generaties. We Omroep Brabant, RTV Noord-Holland of RTV Toegevoegde waarde geven, zoals ook bij onze regionale omroepen een horen al bijna een decennium officieel bij Neder- Drenthe. Volgens Felderhof biedt aansluiting bij De Nederlandse Publieke Omroep laat in een vereiste is? Of wat te denken van slim werken nu land, maar in de praktijk staan we, wat radio en de stichting Regionale Publieke Omroep (RPO) op reactie weten dat een omroepvereniging met de kosten voor technische apparatuur en het televisie betreft, gewoon in het verdomhoekje. het Mediapark, een speciale tak binnen de NPO, leden geen optie is, maar een regionale omroep- maken van een uitzending veel lager liggen dan veel voordelen: ‘Als onderdeel daarvan maak je constructie eventueel wel. Woordvoerder Thijs pakweg twintig jaar geleden. Over dat soort direct aanspraak op het, voor een laag tarief, van Soest: ‘De twee belangrijkste voorwaarden zaken zijn we absoluut bereid mee te denken. ‘Het beleid is tot nu toe zo slopend en overnemen van afgeschreven camera’s, montage- om een plek in het bestel te kunnen werven en Wanneer je bereid bent grotendeels op vrijwilli- tafels en ander materiaal waar bijvoorbeeld de als aspirant-lid te kunnen toetreden, is het prin- gers te draaien, moet je met ongeveer een half instabiel geweest, dat het eigenlijk NOS niets meer mee doet. Ook levert het ons toe- cipe dat je van toegevoegde waarde bent, en er is miljoen euro ver kunnen komen. Denk aan drie à ook geen wonder is dat niemand hier gang op tot het complete archief van Beeld & de ledeneis van minimaal 50.000 leden. Dat laat- vier betaalde krachten, plus een hoofdredactio- Geluid, iets waar BES als Nederlandse gemeente ste is echter niet reëel, aangezien er maar 20.000 nele en een zakelijke leiding, voorzieningskosten ooit iets voor elkaar heeft gekregen’ überhaupt allang recht op zou moeten hebben. mensen op Bonaire wonen. De programma’s van en een poule van enthousiaste mensen die er al – Harry de Winter Het feit dat ons nog steeds de mogelijkheid niet is NPO 1, 2 en 3 zijn overigens al op de BES-eilanden wonen en je kunt met elkaar aan de slag.’ ✖

34 — NIEUWE REVU NIEUWE REVU — 35