ambassadeur

september 2007 Dit is een uitgave van Shell Nederland B.V., Carel van Bylandtlaan 30, 2596 HR Den Haag. Redactie: 070 - 377 87 00. E-mail: [email protected]

Terwijl energiesector verander t Record volgt record

Tegenover lagere resultaten bij upstream (Exploratie en Productie) stonden in de laatste kwartaalcijfers van Shell hogere uitkomsten bij raffinage, retail, chemie en LNG (vloei- baar gas). Zodat Shell voor het zesde kwartaal op rij recordresultaten kon melden: $8,7 miljard.

Als iets opvallends is aan ten opzichte van dezelfde de voorbije anderhalf jaar, periode een jaar eerder. is het het telkens door Roy- Het zesde kwartaal in serie al Dutch Shell plc overtref- waarin de realiteit de ver- fen van de verwachtingen wachting overtrof. van de financiële analisten Terwijl de olie- en gas- bij de kwartaalcijfers. Over productie in het tweede het tweede kwartaal 2007 kwartaal samen licht zou de onderneming, zo daalde (plus één procent schatten zij, gemiddeld een bij olie en min zes procent 2,5 procent hogere winst bij aardgas, dat laatste realiseren. Het werd echter vooral door een relatief een groei met 20 procent zachte winter en voorjaar

Kwartalen $ miljoen Eerste halfjaar in West-Europa) en de deden, werd in het tweede Q2 2007 Q2 2006 2007 2006 marktnotering van olie en kwartaal een nettowinst gas beneden die van het (inclusief boekwinsten op 8.667 7.324 Winst toerekenbaar aan aandeelhouders 15.948 14.217 tweede kwartaal 2006 lag, voorraden) gerealiseerd (1.111) (1.010) Voorraadeffect olieproducten en chemie (1.460) (1.815) presteerde de downstream- van bijna $8,7 miljard. 7.556 6.314 Resultaat op basis geschatte actuele kosten 14.488 12.402 sector (Olieproducten) Geschoond voor boek- ditmaal zeer sterk. De raf- winsten op voorraden (bij Segmentresultaten finagemarges waren hoog olieproducten en chemie) 3.301 3.999 Exploratie en Productie 6.809 7.742 en de retailmarges verbe- kwam de kwartaalwinst 779 513 Gas en elektriciteit 1.582 1.273 terden in diverse gebieden. uit op ruim $7,5 miljard, 2.936 2.065 Olieproducten (op basis geschatte actuele kosten) 4.424 3.398 Bovendien kenden de plus 20 procent. 494 348 Chemie (op basis geschatte actuele kosten) 974 487 raffinaderijen een hoge 177 (448) Corporate 978 (221) beschikbaarheid, zodat Energie-uitdaging (131) (163) Minderheidsbelangen (279) (277) ze bijna optimaal konden “Concurrerende resultaten profiteren van de betere die we behaalden in een 5.824 7.095 Totaal aan kapitaalinvesteringen ($ miljoen) 11.798 11.325 marges. ondernemingsklimaat 8.848 7.834 Kasstroom van operationele activiteiten ($ miljoen) 20.029 15.658 Omdat ook Gas & Elektri- waarin zich fundamentele 3,18 3,25 Olie- en gasproductie (mln vaten olie-equivalent per dag) 3,34 3,50 citeit en Chemie het goed veranderingen aftekenen

Lees verder op pag. 4

1 ambassadeur / september 2007

Frits Duparc: “Kom maar terug als je een idee hebt dat we niet kunnen weigeren’, zei Jeroen van der Veer.”

Gesteund door de jubilerende sponsor Shell biedt het Mauritshuis vanaf 13 oktober een unieke expositie van Hollandse portretkunst uit de zeventiende eeuw. Directeur Frits Duparc ziet de stukken tot leven komen in de intimiteit en de menselijke maat die juist zijn museum biedt. Hollandse portretten in intimiteit

Hoewel de opening van de Wat voor Duparc en zijn In het calvinistische Stoutmoedige droom kers met de portretten wil- expositie ten tijde van dit medewerkers de spanning Holland van de Gouden Met eenzelfde begenadigde den vertellen, gingen com- gesprek nog even in het verhoogt, is de wetenschap Eeuw heerste een dubbele hand als waarmee Rem- poneren. “Het begint met verschiet ligt, kan muse- dat het de grootste portret- moraal, het is al vaker vast- brandt, Frans Hals, Thomas een ruwe schets die steeds umdirecteur Frits Duparc tenexpositie op Nederland- gesteld, het was de samen- de Keyser, Salomon en verder wordt verfijnd. Je zijn enthousiasme lastig se bodem is sinds 1952 in leving van ‘koopman en Jan de Bray het penseel kijkt naar wat de National onderdrukken. “Zeventien- het Amsterdamse Rijksmu- dominee’, of ‘The Embar- voerden, wist Frits Duparc Gallery en het Mauritshuis de eeuwse Hollandse schil- seum. “Eerlijk gezegd zijn rassment of Riches’ (‘Over- Shell bereid te vinden zijn al aan topstukken in de derijen, portretten die zijn portretschilderijen lang voed en Onbehagen’), langjarige stoutmoedigste eigen collectie hebben en gemaakt voor de intimiteit verontachtzaamd”, aldus zoals cultuurschrijver droom te helpen realise- dan ga je zoeken naar stuk- van toenmalige woon- Duparc. Mensen wilden Simon Schama het noem- ren, het bijeenbrengen ken elders die het verhaal huizen, tentoongesteld in graag winterlandschappen de. De rijke bovenlaag kon van een topverzameling verder in kunnen vullen. het Mauritshuis, wat zo’n hebben, of stillevens met het zich permitteren om portretten uit alle genres Je wilt zowel een tijds- zeventiende eeuws woon- bloemen, maar vonden het zich te laten schilderen, uit de zeventiende eeuw. overzicht geven, inclusief huis is, daar verheugen we minder aantrekkelijk om ostentatief, soms voor Zo’n zestig stukken van 29 de stijlen van de diverse ons allemaal enorm op. In een portret van een vaak honderd guldens, of zelfs meesters samen. Met in schilders, maar ook alle die omgeving komen ze als ook nog onbekende oude voor duizend, als de schil- het Mauritshuis als extra genres uit de Hollandse het ware tot leven, daar man of oude vrouw op te der maar naam en faam uniciteit Rembrandt’s portretkunst bieden, zoals vinden ze de intimiteit en hangen.” had. “Terwijl je toen voor portret van Jan Six, een dubbelportretten, kinderen de menselijke maat waar- duizend of tweeduizend familiestuk dat bovendien en groepsportretten. Dat voor ze zijn gemaakt.” Mode gulden al een aardig huisje statutair Nederland niet betekent andere musea Tot hun ‘mentale thuis- Maar hij constateert een kon kopen”, aldus Duparc. mag verlaten. benaderen en vanwege het komst’ half oktober hin- kentering, “De waardering “En meestal was men dan Duparc: “Ik heb al ruim speciale karakter van deze gen de werken tot medio groeit, ook omdat er inmid- in het zwart gekleed, als drie jaar geleden Shell expositie ook om te beslui- september in de Sainsbury dels veel meer bekend is om eenvoud en matiging benaderd om zo’n expo- ten sommige schilderijen Wing van de National Gal- over de achtergronden van te benadrukken, maar dan sitie te koppelen aan hun schoon te maken, inclusief lery in Londen (daar onder wie er op het schilderij wel zwart van de aller- honderdjarig bestaan. het aanbrengen van een de titel ‘Dutch Portraits, is uitgebeeld. Bovendien mooiste en duurste stof, ‘Kom maar terug als je een nieuwe vernislaag, of soms The Age of Rembrandt and vertellen de stukken veel of zoals Frans Hals Jaspar idee hebt dat we niet kun- zelfs om verdergaande res- Frans Hals’). De sponso- over de samenleving in de Schade schilderde, met nen weigeren’, zei Jeroen tauraties te doen.” ring van beide exposities zeventiende eeuw, zoals door de fijne stof iets van van der Veer.” Waarop Tot dat laatste behoorde de geldt als onderdeel van de mode, sociale verhoudin- vermoedelijk goudbrokaat Duparc en zijn mensen, beslissing om op twee doe- viering van honderd jaar gen en ook over de relatie gewerkt.” onder wie conservator ken van Frans Hals (twee Brits-Nederlandse samen- tussen de voorgestelde en Quentin Buvelot, het ver- pendanten, portretten van werking in de Shell Groep. de schilder.” haal van wat ze de bezoe- Jacob Olycan en Aletta

 ambassadeur / september 2007

Speciale aanbieding voor expositie ‘Hollanders in Beeld’

Honderd jaar geleden werd de basis werd gelegd voor de onderneming die nu heet. Ter gelegenheid van het eeuwfeest sponsort Shell de tentoonstelling ‘Hollanders in Beeld - Portretten uit de Gouden Eeuw’. De expositie is te zien in het Haagse Mauritshuis van 13 oktober 2007 tot en met 13 januari 2008. Voor Shell-gepensioneerden (en -medewerkers) is er een speciale aanbieding om deze tentoonstelling te bezoeken.

De expositie biedt een intieme blik op de levens, relaties en sociale netwerken van de 17e eeuw. De circa zestig topstukken, waaronder een aantal meesterwerken van Rembrandt en Frans Hals, zijn afkomstig uit dertig verschillende musea en particuliere collecties in Europa en de Verenigde Staten.

De Shell-aanbieding ziet er zo uit: n Tegen inlevering van bon 1 betaalt u € 11,- per persoon (i.p.v. € 12,50). De korting geldt voor maximaal twee personen. n Daarnaast is het Mauritshuis op twee maandagen exclusief opengesteld voor Shell- gepensioneerden. Snelle beslissers komen voor een bezoek in aanmerking als zij bon 2 volledig ingevuld en voor 15 oktober a.s. sturen aan het VOEKS-secretariaat, p/a Postbus 162, 2501 AN Den Haag. U kunt opgeven welke datum en tijdsblok uw eerste en tweede voorkeur heeft.

Aanvragen worden op volgorde van binnenkomst gehonoreerd, waarbij geldt vol = vol. Daarna ontvangt u schriftelijk - bij voorkeur per e-mail - uitsluitsel.

BON 1 TEGEN INLEVERING VAN DEZE BON TOEGANG VOOR € 11,- (i.p.v. € 12,50) p.p. Hollandse portretten in intimiteit MAXIMAAL TWEE PERSONEN BIJ HET MAURITSHUIS, DEN HAAG GELDIG T/M 13 JANUARI 2008 Hanemans) uit de collectie ook bij. “Organisatorisch gratis tot en met achttien.” van het Mauritshuis, later en financieel heeft het Naast alle gerealiseerde aangebrachte familiewa- Mauritshuis een sterke successen resteert een pens weg te schilderen. basis”, stelt hij terugkij- (nog) niet ingevulde ambi- Duparc: “Die wapens leid- kend vast. “En mede dank- tie, een uitbreiding van den af, waren enorm hin- zij de steun van fondsen en het museum. Duparc: “We derlijk, verstoorden ook de particulieren konden we in zitten met jaarlijks ruim dieptewerking - nu zijn de mijn jaren zo’n dertig schil- 250.000 bezoekers - waar- wapens weg en zijn beide derijen verwerven waar- van zo’n zestig procent Bon 2 werken direct veel sterker mee onze collectie op een buitenlanders - al enige Graag uw eerste en tweede voorkeur geworden.” nog hoger peil is getild.” tijd aan onze maximale hieronder aangeven. fysieke capaciteit. Door JA, ik wil in aanmerking komen voor een Het best bewaarde geheim Oningevulde ambitie de aankoop van een pand bezoek aan het Mauritshuis op: Duparc vertelt uit ambitie Trots is Duparc ook op dichtbij, liefst aan de naast- de lat voor het Maurits- het uitgebreide educa- gelegen Korte Vijverberg, n Maandag 12 nov. van 10.00u - 13.00u huis altijd hoog gelegd tieve programma dat het zouden we al onze voorzie- n Maandag 12 nov. van 14.00u - 17.00u te hebben. “Dat ben je Mauritshuis biedt. “Musea ningen en ondersteunende n Maandag 26 nov. van 10.00u - 13.00u ook verplicht, met zo’n horen er niet alleen te zijn activiteiten daar naar toe reputatie, zo’n gebouw en voor de deskundigen en kunnen brengen.” n Maandag 26 nov. van 14.00u - 17.00u zo’n collectie. Kort nadat de kenners, ze zijn er voor Wat Duparc niet wil is het ik zestien jaar geleden iedereen. Dat uitgangspunt museum zelf uitbreiden, Naam als directeur begon stond ondersteunen we met een wil hij met nadruk gezegd eens in een buitenlands brede reeks educatieve hebben. “De intimiteit Adres blad dat het Mauritshuis projecten, die sterk op waarin nu de stukken op museumgebied het de jeugd zijn gericht. Wij hangen en die zo’n unieke Postcode/plaats best bewaarde geheim van waren ook het eerste omgeving vormt voor onze Nederland was. Misschien museum met gratis toe- collectie, mag niet aan- Telefoonnummer waar, maar ik voelde me er gang tot en met achttien getast worden. Dat is het niet gelukkig bij.” jaar, ook bij grote exposi- onvervreemdbare karakter E-mailadres Duparc bouwde conse- ties, zoals straks Hollan- van het Mauritshuis.” quent aan het vergroten ders in Beeld. In de Kamer SP-nummer van de bekendheid van het wordt nu gediscussieerd Alle informatie: Mauritshuis. De verzelf- over gratis museumtoe- www.mauritshuis.nl INSTUREN VÓÓR 15 OKTOBER 2007 standiging van eens een gang tot twaalf jaar, nou, rijksmuseum hoorde daar bij ons is het al tien jaar

 ambassadeur / september 2007

Vervolg van pag. 1 Tekst: Rob Groot voor de energiesector”, termijn groeiprojecten, noemde Chief Executive de zogeheten ‘legacy pro- Jeroen van der Veer het op jects’, dat wat je nalaat aan De lange oorlog van Rudolf Maas een persconferentie. Als volgende generaties. Deze ingrijpende en structurele grote projecten vormen veranderingen noemde hij: het fundament onder de Door het open raam op de zolderverdieping van zijn huis n De vraag naar energie Shell-activiteiten in de eer- in Amsterdam kijkt hij uit over het IJ: “Dat hele gebied aan groeit sneller dan kort ste helft van deze eeuw. de overzijde, dat was het oude KSLA waar ik voor Shell heb geleden nog werd Een zo’n erfenisproject gewerkt.” Rudolf Maas spreekt bedachtzaam, met een licht gedacht (door snelle betreft de oliezanden Duits accent, en beziet zijn verleden. Op tafel ligt zijn boek economische groei in in Canada. Volgens Van ‘De oorlog die langer duurde. Een gevangenschap in Rus- de wereld); der Veer heeft Shell in land 1945-1949’. Daarin rekent de 80-jarige schrijver af met n Prijzen liggen op een haar concessiegebieden een deel van zijn leven dat lange tijd onbespreekbaar was. nieuw niveau en klan- ongeveer 60 miljard vaten ten zijn bereid ze te oliereserves. Ongeveer betalen; tien procent kan met mijn- front. Op zeventienjarige een onverwarmde schuur. n Verscherpte concur- bouwmethoden (graven) leeftijd wordt hij in de Maas overleeft dankzij de rentie door opkomende worden opengelegd, de buurt van Berlijn onder de hulp van een medegevan- staatsenergiemaat- rest moet via in situ metho- wapenen geroepen en diep gene die hem halverwege schappijen; den (zoals ondergrondse in Tsjecho-Slowakije gesta- die ijzige nacht weet te n Afnemende toegang tot verhitting) worden gewon- tioneerd. Een week later bevrijden. makkelijk te produce- nen. Vooral bij in situ is volgt de val van Berlijn en ren olie- en gasvelden; nog veel technologieont- pleegt Hitler zelfmoord. Stilte n Nieuwe olie- en gas- wikkeling nodig om het Aan het oostfront worden De slotzin van het boek projecten worden com- huidige economische tienduizenden Duitse sol- is veelzeggend: “Eigenlijk plexer, moeilijker en winningpercentage te ver- daten ingesloten door het viel er niets te vertellen. duurder; hogen. Rode Leger. Maas belandt Helemaal niets”. Een zin n CO2-beperkingen door Afhankelijk van techno- in Russische krijgsgevan- die als een deur dichtslaat, milieu- en klimaatzorg. logieontwikkeling (ook genschap. Op het moment een deur die lang op slot ten aanzien van milieu- en dat de Tweede Wereldoor- zou blijven. “Iets in mij

“Het hele pakket samen CO2-effecten) , produc- log voor de meeste Europe- belette mij om anderen is de ‘energy challenge’ tiekosten en de algemene anen ten einde loopt moet deelgenoot te maken van waarvoor de wereld zich energieprijzen zal een per- ‘De oorlog die langer de oorlog voor Rudolf nog wat ik had meegemaakt. gesteld ziet, en dat is niet centage van deze 60 mil- duurde’ is een aangrijpend beginnen. Ook toen mijn moeder mij noodzakelijkerwijs slecht jard vaten ook daadwerke- persoonlijk relaas over Eenmaal in handen van het vroeg wat ze in Rusland nieuws”, aldus Van der lijk geproduceerd worden. een jonge Duitse Wehr- Rode Leger volgen jaren met me hadden gedaan, Veer tot de journalisten, Hoeveel is nu nog niet te machtsoldaat wiens jeugd van honger en dwangar- kon ik er nauwelijks over “want het biedt Shell ook zeggen. “Maar in elk geval wordt getekend door twee beid in kampen. In een praten. Pas later, toen ik nieuwe zakelijke kansen.” kunnen we daar tientallen onmenselijke machtssyste- Roemeens kamp wordt mijn eerste vrouw leerde Om die kansen optimaal jaren vooruit”, aldus Van men. Het blijkt geen popu- Maas ziek. Hij raakt ernstig kennen, is dat geleidelijk te kunnen benutten inves- der Veer. lair onderwerp. Rudolf verzwakt en overleeft ter- aan veranderd.” teert Shell vooral in lange- Maas: “Ik heb geprobeerd nauwernood het transport Wanneer in december het boek in Duitsland te naar een Russisch werk- 1949 ook voor Rudolf een publiceren maar daar was kamp. De treinreis, hartje einde komt aan de oorlog, Renewables: strategie gelijk, geen interesse voor. Mijn winter, dwars door Rus- is zijn jeugd voorbij en organisatie anders Nederlandse uitgever heeft land in een goederenwa- eenmaal terug in Berlijn de tekst laten vertalen. Het gon zonder verwarming, voelt hij al snel aan dat hij De strategie van Shell is dat het huidige pakket aan acti- boek is nu hier in Amster- wordt hem bijna noodlot- beter kan zwijgen over wat viteiten rond hernieuwbare energie minstens één activiteit dam gepubliceerd.” Het tig. hij heeft meegemaakt. “Ik oplevert die zich in 2015 zodanig heeft ontwikkeld dat er is een verzorgde uitgave zat in mijn oude buurtje een eigen Business (zoals nu Exploratie en Productie, Gas geworden. Maas is een “Met een uiterste krachtin- bij de kapper en keek naar & Elektriciteit en Olieproducten) uit kan ontstaan. Wat bete- lenige schrijver die erin spanning hees ik me op mijn uitgemergelde gezicht kent dat er dan ‘groot geld’ in kan worden geïnvesteerd. is geslaagd om met de de vloer van de wagon. in de spiegel. Ik wilde een Shell heeft momenteel activiteiten in wind, zonne-energie, gepaste afstand der jaren Ik probeerde snel de beste praatje maken met de kap- biobrandstoffen en waterstof. Ook worden projecten ont- te verwoorden waarvoor van de nog vrije plaatsen per, maar ik kon het niet. wikkeld voor CO2-reductie. Tot nu toe werden deze activi- hijzelf bijna zestig jaar in het donker te vinden Ik was bang voor wat ik teiten in een gezamenlijke omgeving ‘grootgebracht’, zodat geen woorden had. Het is en voegde me als zesde hem zou moeten vertel- ze specifieke managementaandacht konden krijgen. Nu dat de ingetogen intensiteit bij een rij die onder lag. len en ik was bang om te laatste minder noodzakelijk is geworden door de gegroeide van dit boek die je als lezer Na mij kwamen nog zes horen wat hij in de oorlog omvang, worden deze activiteiten dit najaar anders geor- naar de keel grijpt. anderen. Voor de laatsten had uitgespookt. “ ganiseerd en ingebracht in de ‘mainstream business’. in de hoek zou het de De elektriciteitgerichte activiteiten (windmolens en zon- Rudolf Maas’ tienerjaren dood betekenen.” Bij een specifieke passage necellen) gaan naar de Business Gas & Elektriciteit. Daar- worden opgeslokt door in het boek raakt Maas naast wordt binnen Olieproducten een in Londen geves- militaire exercities en Maas: “De meesten van geëmotioneerd: “Ik noteer- tigde divisie ‘Future Fuels and CO2’ gevormd. Daaronder ijzeren discipline, van hen zijn door bevriezing de mijn naam op een vallen biobrandstoffen, waterstof, XTL-brandstoffen (pro- de groet aan de vlag in overleden.” lijst, die, naar ik hoorde, ducten gemaakt via vergassing en synthese van aardgas, de vroege ochtend tot Ook in het Russische werk- dezelfde avond nog na kolen en biomassa) en CO2-reductietechnieken. het moment dat het licht kamp lijdt hij honger tot het nieuws op de Berlijnse In een toelichting richting stelde Jeroen van der Veer: wordt gedoofd in de slaap- hij per toeval een aardap- radio zou worden voorge- “De strategie is dus niet veranderd, maar we integreren zaal. Het nazi-jeugdsysteem pelveld ontdekt. De vreug- lezen. Deze methode om onze activiteiten in de bestaande businesses om het eind- zorgt voor een constante de duurt niet lang. Een familieleden op de hoogte doel op een meer efficiënte manier te kunnen bereiken.” stroom propaganda en Russische kampbewaker te stellen was een vrien- systematisch wordt Maas komt erachter en sluit hem delijke gedienstigheid van klaargestoomd voor het bij min 20 graden op in het systeem, maar tegelijk

 ambassadeur / september 2007 Rein Willems senator en officier

Na 38 jaar Shell gaat Rein Willems niet op zijn lauweren rusten. De voor- De lange oorlog van Rudolf Maas malige president-direc- teur van Shell Nederland oefent onder andere ook verschrikkelijk. Nog Mentale kracht enkele commissariaten uit maar zo’n zes uur had Terwijl Rudolf in (waaronder die bij Unile- de familie de tijd zich in Rusland slavenarbeid ver) en is senator voor het te stellen op de terugkeer verricht voor de CDA in de Eerste Kamer. van vader, broer of zoon communistische Tijdens zijn afscheids- en hem in het station heilstaat, pakken receptie bij Shell eind op te halen. Als de fami- zijn schoolvrienden augustus kreeg de 62- lie niet het odium van hun leven weer jarige Willems tot zijn ver- onverschilligheid op zich op. Vijf jaar na het rrassing een koninklijke wilde laden, moest ze het officiële einde onderscheiding voor zijn voorlezen van de lange rij van de oorlog zijn vele maatschappelijke verdiensten tot nog toe. Hij werd namen avond aan avond, veel leeftijdge- benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Rein weken- of maandenlang, noten al lang en Willems dankte de onderscheiding aan zijn bijzondere soms zelfs meer dan een breed afgestudeerd. inzet op tal van gebieden van de Nederlandse samen- jaar over zich heen laten Rudolf neemt zich voor de leving, naast zijn werk voor Shell. Zo heeft de Taskforce komen.” verloren tijd in te halen en Energietransitie, met Willems als voorzitter, op een cru- begint in een hoog tempo ciaal moment baanbrekende voorstellen gedaan voor de Waarom heeft hij dit boek scheikunde te studeren toekomstige energiehuishouding in Nederland. na al die jaren nu toch aan de universiteit van Ber- nog geschreven? “Eigenlijk lijn, waar hij in recordtijd vond ik pas voldoende promoveert. Samen met Op de vraag of zijn men- rust om te schrijven, nadat Nanny verhuist hij naar tale kracht door zijn oor- Nanny in 1992 was overle- haar geboortestad Amster- logservaringen is gegroeid den. Ik schreef eerst kleine dam. Hij solliciteert bij het komt de wetenschapper in autobiografische verhalen laboratorium van Shell en hem naar boven: “Je kunt en ten slotte dan mijn wordt aangenomen. “Het je afvragen: ben ik sterk oorlogsverhaal.” Nanny heeft bij Shell nooit in mijn geworden doordat ik dit (Marianne) Grishaver en nadeel gewerkt dat ik zo alles hebt meegemaakt? Of Rudolf ontmoetten elkaar laat aan mijn studie was heb ik het overleefd omdat op een skivakantie in 1957. begonnen. Ik geloof dat ze ik van nature sterk ben? De Duitse soldaat en het het wel konden waarderen Dat is naderhand moeilijk joodse meisje (zij was in dat ik zo gedreven was.” vast te stellen maar ik ver- Amsterdam geboren uit Hij vond het een fantasti- moed dat het laatste op mij joodse ouders), beiden sche tijd bij Shell. “Ik had van toepassing is.” slachtoffer van het nazi- de mogelijkheid om zelf- En nu? Hoe voelt het nu regime. Ze trouwden een standig onderzoek te doen. om dit verhaal dat hij zo jaar later. Hun liefde was Ik zocht onder andere naar lang met zich heeft meege- groot maar bleek niet nieuwe methoden om kool- sleept in boekvorm te zien bestand tegen het onver- waterstoffen af te scheiden verschijnen? Maas lacht: werkte verdriet uit de uit oliefracties.” Zo leverde “Heel goed, als een opluch- oorlogsjaren en zij gingen dezelfde Rudolf Maas die als ting.” uit elkaar. Maar tot Nan- krijgsgevangene alleen maar ny’s dood bleef een hechte kon dromen van schone Boek: De oorlog die langer vriendschap bestaan. Maas kleren een belangrijke bij- duurde. Een gevangenschap Peter de Wit is nieuwe verpleegde haar, voordat drage aan de ontwikkeling in Rusland 1945-1949 president-directeur zij stierf in zijn huis bij het van het eerste biologisch ISBN: 978-90-8506-422-0, oude Shell-terrein. afbreekbare wasmiddel. Uitgeverij Boom, Amsterdam Sinds 1 september is Peter de Wit de nieuwe president- directeur van Shell Nederland B.V. Hij volgt in die functie Rein Willems op die met pensioen is gegaan. Peter de Met deze bon krijgt u € 2,50 korting op het boek De oorlog die Wit studeerde economie en politieke wetenschappen aan langer duurde van Rudolf Maas, ISBN 9789085064220. het Trinity College in Dublin. In 1970 trad hij in dienst bij U krijgt het boek voor € 15,00 thuisgestuurd (normale prijs Shell. Sindsdien vervulde hij een reeks van functies in € 17,50). Er worden geen verzendkosten berekend. Nederland, Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Australië, U betaalt met de bijgesloten acceptgiro. Hong Kong, Singapore en Maleisië. Veelal lag daarbij de nadruk op commerciële banen, met name de laatste jaren Naam: op het gebied van LNG, vloeibaar aardgas. Tot zijn benoeming tot president-directeur van Shell Adres: Nederland was Peter de Wit werkzaam in de divisie Gas and Power van de Shell Groep als Executive Vice Presi- Postcode: Plaats: dent Global Businesses. Naast zijn functie als president-directeur van Shell Telefoon: E-mail: Nederland houdt De Wit een deel van zijn huidige taken bij Gas and Power met de verantwoordelijkheid voor de Datum: Handtekening: ontwikkeling van Clean Coal. Dat is de benaming van de technologie om kolen te gebruiken met gelijktijdige

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: berging van de CO2-emissie die daarbij ontstaat. Uitgeverij Boom, Antwoordnummer 10618, 1000 RA Amsterdam. Hagenaar Peter de Wit is 57 jaar, getrouwd en heeft Korting is geldig tot en met 1 december 2007. Actienummer: 90142383 twee dochters.

 ambassadeur / september 2007

Zuinig rijden met hulp van Shell

Ruim drieduizend automobilisten uit elf landen waar- onder Nederland hebben zich uitgesproken over zuinig brandstofverbruik en wat hen motiveert om hun rijstijl te veranderen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Shell. Uit de resultaten blijkt bij ondervraagden een gebrek aan kennis en actie. Weinig automobilisten weten wat ze kunnen doen om brandstof te besparen. Shell is dan ook onder de naam de Zuinig Rijden Beweging actie gestart om automobilisten te helpen 10% of meer brand- stof te besparen. Uit het rapport valt af te leiden dat automobilisten bewijs nodig hebben dat zuinig rijden niet moeilijk is en geld bespaart. Ewald Breunesse van Shell Nederland: “Als alle automobilisten wereldwijd collectief 10% brandstof besparen, dan zou dat een besparing van zo’n 170 miljard liter brandstof betekenen; dat is ongeveer de hoeveelheid gebotteld water dat de wereld in één jaar drinkt. Een goede stap voor het milieu en een kostenbesparing voor de individuele automobilist.” Prof. dr. Jos Lemmink, hoogleraar Marketing aan de Uni- versiteit Maastricht, zegt over het onderzoek: “Het laat zien dat Nederlandse automobilisten bereid zijn om zuini- ger te rijden, op voorwaarde dat betrouwbare experts in de media overtuigend bewijs leveren dat zo’n rijstijl daad- werkelijk helpt om brandstof te besparen. En dat dit goed is voor de portemonnee, want geldbesparing blijkt in alle onderzochte landen een overtuigend argument.”

Strategische alliantie Shell - Rosneft

Met als doelstelling om samen energieprojecten (upstream Shell en Esso verkopen deel Noordzeevelden plus downstream, in Rusland en daarbuiten) te ontwik- kelen hebben Shell en het Russische bedrijf Rosneft een Shell en Esso verkopen een deel van hun Tot de verkoop is besloten omdat de (over strategisch samenwerkingscontract gesloten. Bij de onder- gezamenlijke Britse Noordzee-activiteiten. het algemeen oudere en kleinere) velden tekening zei Jeroen van der Veer in Moskou: “Rusland is Het gaat om exploratieblokken, produc- niet langer passen in de kernactiviteiten een strategisch groeigebied voor Shell en we zijn serieus tierechten en de productie- en transport- en strategie van Shell - ze produceren rela- van plan om over de volle breedte van het energiespec- infrastructuur in de velden Cormorant tief weinig olie maar nemen een relatief trum onze activiteiten te laten groeien in samenwerking Alpha, Cormorant North, Tern, Eider, groter deel van de totale productiekosten met Russische ondernemingen. De wereldwijde ervaring Kestrel, Pelican, Otter en Hudson. Deze voor hun rekening. Met de opbrengst van van Shell met geïntegreerde technologie-implementatie is velden zijn ‘in de etalage’ gezet. Voor het de verkoop investeert Shell in ontwikke- een aanvulling op de kracht en ervaring van Rosneft op de belang in de Dunlin-cluster (de velden lingen elders in de wereld die een hoger Russische markt.” Dunlin, Dunlin South West, Osprey en financieel rendement en een productie- Rosneft is een verticaal geïntegreerde olie- en gasmaat- Merlin) wordt onderhandeld met het onaf- groei opleveren. Voor relatief kleine en schappij met upstream- en downstreamactiviteiten in alle hankelijke bedrijf Fairfield Energy. Shell lokaal opererende oliemaatschappijen belangrijke Russische olieproductiegebieden. Eind 2006 heeft ook haar aandeel in het Strathspey- kunnen de velden echter nog wel degelijk bedroegen de bewezen reserves van Rosneft 20 miljard veld te koop aangeboden. interessant zijn. vaten olie-equivalent. De omzet dat jaar was 33 miljard dol- lar en de nettowinst 3,5 mld dollar. De olieproductie beliep 1,6 mln b/dag plus 13,5 mld m3 aardgas/jaar, wat samen 1,85 mln vaten olie-equivalent per dag betekent.

Meer schuim uit Pernis Het gaat ook gesmeerd in China

Een van de snelste groeiers in de basischemie (wereldwijd China is de snelst groeiende smeer- de fabriek begin 2009 operationeel zijn. een toename van 4-5 procent per jaar) vormen flexibele oliemarkt van de wereld en voor Shell Gelijktijdig worden bestaande smeerolie- polyolen. Ze staan aan de basis van diverse producten al de tweede markt in omvang na de fabrieken in China uitgebreid, zo wordt zoals schuimen, coatings, kleefmiddelen, afdichtmiddelen Verenigde Staten. Om de positie op de de eenheid in Hong Kong in omvang en elastomeren. Shell is een van de grootste producen- Chinese markt te versterken heeft Shell verdubbeld naar 120 miljoen liter per ten ter wereld van flexibele polyolen. Begin juni heeft besloten tot de bouw van een nieuwe jaar. De fabrieken bij Beijing en Sjanghai besloten om de productie van flexibele smeeroliefabriek bij Zhuhai in de provin- worden 20 procent groter. polyolen op Pernis uit te breiden van 155.000 ton per jaar cie Guangdong. De fabriek krijgt aanvan- In volume is Shell al de grootste interna- naar 255.000 ton. De nieuwe eenheid moet medio 2008 in kelijk een capaciteit van 200 miljoen liter tionale verkoper van smeeroliën in Azië. gebruik worden genomen. per jaar, maar moet groeien naar 400 In merkwaardering staat Shell-smeerolie Flexibele polyolen worden gemaakt van propeenoxide, een miljoen liter. Daarmee wordt het een van op de eerste plaats bij automobilisten in product uit SM/PO-fabrieken (styreenmonomeer/propee- de drie grootste smeeroliefabrieken van China, Maleisië, de Filippijnen, Singapore noxide). Shell heeft SM/PO-fabrieken in Nederland (Moer- de hele Shell Groep. Volgens plan moet en Thailand. dijk), Singapore en China.

 ambassadeur / september 2007

OPEC vreest effect biobrandstoffen Technisch haalbaar, commercieel onmogelijk

Het streven van westerse regeringen om biobrandstoffen Een vorig jaar door Statoil en Shell aange- gevolgd door Heidrun). Met deze methode sterk te laten groeien en een grote nadruk te leggen op kondigd plan om in Noorwegen een groot van EOR (enhanced oil recovery) zou energiebesparing zal volgens de OPEC bijdragen aan een geïntegreerd CO2-bergingsproject uit te gelijktijdig CO2 worden opgeborgen en groeiende onzekerheid over de toekomstige olievoorzie- voeren rond het Draugenveld, is afgebla- extra olie worden geproduceerd. Elektri- ning. De onzekerheid ontstaat zowel aan de productiekant zen. Na een studie waaraan zo’n 400 mln citeit van de nieuwe centrale zou worden als bij verwerking. De OPEC voorziet twijfels bij producen- Noorse kronen is uitgegeven (rond 50 mil- geleverd aan de productieplatforms op ten om extra te investeren in reserve-productiecapaciteit joen euro) werd duidelijk dat het project Draugen en Heidrun die dan konden voor ruwe olie en om de raffinagecapaciteit op te voeren technisch realiseerbaar is, maar commerci- ophouden met eigen elektriciteitsopwek- en gelijktijdig raffinaderijen aan te passen aan nieuwe eel onhaalbaar. king. (milieu)eisen. De voorgenomen keten bestond uit het Maar zelfs met deze extra olie-opbrengst Volgens de OPEC zal de vraag naar ruwe olie (bij een omzetten van offshore-aardgas in een zou het project economisch onhaalbaar aanname van een wereldwijde economische groei van nieuwe elektriciteitscentrale aan de zijn, leerde de studie, mede door de hoge gemiddeld 3,5 procent per jaar en olieprijzen in een band- Noorse kust waar de daarbij ontstane CO2 investeringen in de aanpassing van de pro- breedte van $50-60 per vat) groeien van 83 miljoen vaten zou worden afgevangen om vervolgens ductieplatforms waarvoor de productie uit per dag in 2005 naar 118 miljoen vaten/dag in 2030. geïnjecteerd te worden in twee bestaande het Draugenveld zelfs een jaar stilgelegd De OPEC-lidstaten denken dat hun marktaandeel tot offshore-olievelden (eerst Draugen, later zou moeten worden. 2010 zal teruglopen (door een snellere groei van de olieproductie in de OESO-landen) maar dat daarna met name in het OESO-gebied de olieproductie terug gaat lopen. De vraag naar OPEC’s ruwe olie groeit dan - vol- gens het referentiescenario - naar 59 mln vaten/dag tegen nu ongeveer 35 mln vaten/dag. Waarbij het dan een open vraag is of de OPEC tegen die tijd ook daadwerkelijk deze productiecapaciteit heeft.

Tankertarieven dalen

De vraag naar ruwe olie blijft sterk (van de 86 miljoen vaten consumptie per dag worden 50 mln v/d met tan- kers vervoerd) maar de vrachttarieven van tankers dalen desondanks. Volgens de nieuwsbrief Petroleum Intel- ligence Weekly komt dat door een aantal factoren: een snelle groei van het aantal opgeleverde nieuwe tankers, een lagere dan verwachte uitstoot aan oude (enkelwan- dige) tankers, een groei van olieproductie in Canada (oliezanden) en de Golf van Mexico, twee bronnen dicht bij de markt, en een grotere ruwe-olieconsumptie in het Midden-Oosten. Daardoor is de daghuur van een VLCC (tanker van minimaal 250.000 ton laadvermogen) het afge- lopen voorjaar terechtgekomen op gemiddeld 50 duizend dollar per dag tegen nog 200 duizend dollar in november 2004.

Grootste in smeermiddelen

Shell is inmiddels de grootste speler op de markt voor smeermiddelen wanneer gekeken wordt naar de volumes in 2006, aldus onafhankelijk onderzoek dat door het markt- onderzoeksbureau Kline is gepubliceerd. Shell Lubricants behoudt tevens zijn koppositie op het gebied van wereld- wijd opererende merken smeermiddelen. In 2006 nam Shell 12% van de wereldmarkt voor smeer- middelen voor zijn rekening, wat een toename van 5% betekende ten opzichte van 2005, ruim drie keer het gemiddelde van de industrie. Het volume overschreed in 2006 de 4,5 miljoen ton, een nieuw record voor Shell Lubri- cants. In 2006 behaalde Shell een organische groei op een reeks kernmarkten, zoals Rusland, China, delen van Azië en Europa en profiteerde vanaf oktober van de strategi- sche aankoop van een aandeel van 75% in Beijing Tongyi. Shell Lubricants heeft merken in huis, zoals Helix, Rimula, Tellus, , en Tongyi.

 ambassadeur / september 2007

D e a ct i e v e gepens i oneerde - a f l eve r i n g 9

n Henk Dijxhoorn: 84 jaar n In dienst: 1958 Henk weet niet van ophouden n Uit dienst: 1983 n Werkte bij Shell Nederland Verkoop- In 1958 begint Henk Dijxhoorn zijn Shell-carrière bij de afdeling Marketing maatschappij in Service Wegverkeer van Shell Nederland Verkoopmaatschappij. Toen gehuis- verschillende afdelingen vest aan de Wassenaarseweg in Den Haag. Vanaf 1959 dateren ook zijn n Zet zich al ruim 45 jaar hockey-activiteiten bij Shell. Eerst acht jaar als doelverdediger en nu, op zijn in voor de bedrijfs- vierentachtigste nog steeds als coach van het succesvolle herenhockeyteam hockeyactiviteiten bij van Shell Nederland. Shell in Nederland.

Het bedrijfsherenhoc- keyteam waarvan Henk Dijxhoorn inmiddels vijfenveertig jaar coach is, doet op hoog niveau (in poule A) mee in de Bedrijfshockeycompetitie van de Haagse Regio in Wassenaar. Henk speelt een grote coördinerende rol en heeft daarvoor in de loop der jaren zijn netwerk met vaste contacten bin- nen Shell opgebouwd. Hij ‘collecteert’ jaarlijks bij sponsor Social Investment de deelnamekosten voor de bedrijfshockeycompe- titie en zorgt voor tijdige betaling aan de Stichting Bedrijfshockey Haagse Regio. Ook regelt hij zaken als de kledingsponsoring. “Want onze jongens moe- ten”, zo vindt hij stellig, “goed voor de dag komen op het hockeyveld”. wanneer er gespeeld moet financiële en gewaardeerde ven dat ik ook graag de heb er veel lol in. Ik vind worden. “Binnen Shell support van Social Invest- andere marktafdelingen het leuk om met jongeren Landskampioenschap beschikken ze over zo’n ment en de morele steun wilde leren kennen, heb om te gaan en we heb- De herenhockeyers zijn twintig goede spelers van van enkele huidige en ex- ik ook nog met heel veel ben hele leuke contacten onder supervisie van wie enkelen ook individu- Shell-medewerkers.” plezier bij de markt Vloei- onderling. Ik heb nog nooit Henk Dijxhoorn bijzonder eel op hoog niveau actief bare Gassen en de markt iemand horen zeggen, verdienstelijk. Ga maar zijn bij een hockeyvereni- Goede pensioenregeling Industrie gewerkt.” In 1983 ‘Ouwe, je moet nu maar na. Vanaf 1983 gaat het ging. Vijf jongens komen Voordat Henk in 1958 bij brak dat welverdiende pen- eens weggaan’.” Henk heeft Shell-team ieder jaar naar uit Pernis, twee uit Moer- Shell Nederland Verkoop- sioen aan. dan ook maar één advies het landelijke eindtoer- dijk en de rest werkt op maatschappij in dienst voor andere gepensioneer- nooi om het Kampioen- de kantoren in Rijswijk en kwam, werkte hij na de Gezond en fit den. “Blijf vooral actief en schap van Nederlandse Den Haag. Met speler en oorlog enige tijd bij han- Na vierentwintig pensioen- in beweging want dat heb bedrijfshockey. Liefst tien tevens aanvoerder Arthur delsonderneming Interna- jaren voelt Henk zich nog je nodig om gezond en fit keer werd daar het lands- van Amerongen bepaal ik tio in Rotterdam. In 1946 steeds zeer betrokken bij te blijven.” kampioenschap behaald, - afhankelijk van wie de werd hij uitgezonden naar Shell. Maar zijn hart ligt Zolang de medewerking voor het laatst dit jaar. Zes tegenstander is - de opstel- Nederlands Oost-Indië waar toch bij de hockeyactivi- van Henk door alle betrok- maal werd de tweede en ling. Arthur werkt in Den hij in Batavia en Makassar teiten van het bedrijf. Naar kenen wordt geaccepteerd vijf maal de derde plaats Haag op het hoofdkantoor werkte bij Handelszaken en de wedstrijden rijdt hij nog en zijn gezondheid dat behaald. Ieder jaar ein- en is mijn vaste aanspreek- later ook bij Scheepszaken. altijd zelf, dan heeft hij het toelaat, zal hij, ondanks digde het herenteam bij punt. Hij kan de andere Na zijn terugkomst gaat allemaal zelf in de hand. zijn hoge leeftijd nog even de vier sterkste teams in jongens iets makkelijker hij geruime tijd in Rot- “Anders ben ik afhankelijk doorgaan met zijn Shell- Nederland. via de computer bereiken. terdam aan de slag bij een van anderen en dat wil ik hockeyactiviteiten. Wel Sommige spelers moeten makelaar in koffie en thee. niet. Ik heb altijd gesport. werd het tijd, zo vond Vanwege de fraaie resul- ook wel eens voor hun Maar dan wordt het vol- Ik was de doelverdediger hij zelf, dat alle behaalde taten is de druk groot en werk naar het buitenland, gens Henk tijd om aan een in het Shell-hockeyteam. bokalen en prijzen, die heeft het bedrijfshockey- waardoor niet altijd met goede pensioenregeling te Maar vanwege een ver- nog altijd bij hem thuis team telkens weer de eer dezelfde opstelling kan gaan denken want die zat keersongeval in 1967 moest stonden, een mooi plekje hoog te houden. Enig stra- worden gespeeld.” er bij de makelaar niet in. ik op mijn vierenveertigste bij Shell zouden krijgen. tegisch inzicht is volgens En wat is volgens hem het “Na enig rondkijken, kan ik stoppen met de sportactivi- Onlangs is hiervoor een Henk dan ook van belang. geheim voor het succes? in 1958 bij Shell beginnen teiten. Sindsdien heb ik me speciale prijzenkast op het Zodra hij het wedstrijd- Henk bescheiden en over- op de afdeling Marketing als coördinator, manager hoofdkantoor in Den Haag programma binnenkrijgt, tuigend: “Dat is de volle Service Wegverkeer. Omdat en coach ingezet voor het ingericht. “Daar ben ik zeer bekijkt hij tegen wie en inzet van de spelers, de ik meteen al aan had gege- Shell-hockeygebeuren. Ik trots op.”