Uchwala Nr LXVI/512/2014 Z Dnia 28 Marca 2014 R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
UCHWAŁA NR LXVI/512/2014 RADY GMINY EŁK z dnia 28 marca 2014 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Ełk na lata 2014 – 2017” Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm./ oraz art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami /Dz. U. z 2003 r., Nr 162, poz. 1568 ze zm./, Rada Gminy Ełk uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się „Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Ełk na lata 2014–2017”, zaopiniowany pozytywnie przez Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, stanowiący załącznik do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Ełk. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Przewodniczący Rady Gminy Ełk Dariusz Kordyś Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 1 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY EŁK NA LATA 2014-2017 Ełk, grudzie ń 2013 r. Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 2 SPIS TRE ŚCI 1.W ST ĘP ................................................................................................................................................................ 3 2.P ODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ..................................................... 4 3.U WARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE ................................................. 6 4.UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ................................................. 15 5.RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY EŁK Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE WOJEWODZTWA I POWIATU ................................................................................................................ 20 6. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ................................................... (RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY EŁK Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE GMINY ) ............................................................................................................................................... 25 7. CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW I ANALIZA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO GMINY EŁK ............................................................................................................................... 33 8. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY EŁK . ANALIZA SZANS I ZAGRO ŻEŃ ........................... 72 9. ZAŁO ŻENIA PROGRAMOWE I ZADANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY EŁK …..74 10. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ……………………...77 11. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OPIEKI NAD ZABYTKAMI ………………………………………………………...79 12. ZASADY OCENY REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI …………………………..80 Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 3 1. WST ĘP Celem opracowania Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Ełk na Lata 2014 – 2017 jest okre ślenie zasadniczych kierunków działa ń inicjowanych przez władze gminy w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego wyst ępuj ącego w jej granicach administracyjnych, zgodnie z przepisami ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.). Program został opracowany zgodnie z wytycznymi Poradnika Metodycznego – Gminny Program Zabytków, przygotowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie. Istotnym zagadnieniem uzasadniaj ącym powstanie programu jest zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, jak równie ż jego promocja w śród mieszka ńców oraz turystów. Funkcj ę tę mo żna realizowa ć mi ędzy innymi poprzez edukacj ę, pocz ąwszy od poziomu podstawowego oraz pobudzanie rozwoju turystyki. Działanie te mog ą przyczyni ć si ę do przy śpieszenia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy. Nieodzownym elementem tego typu działa ń jest budzenie w społecze ństwie świadomo ści istnienia zabytków i potrzeby ich rewitalizacji, jak równie ż zwrócenie uwagi na istniej ącą wspólnot ę kulturow ą. Aby to osi ągn ąć nale ży pobudzi ć świadomo ść wła ścicieli, użytkowników i jednostki samorz ądu terytorialnego, skłoni ć te grupy do współdziałania, wzbudzi ć ich odpowiedzialno ść za wła ściwy stan zachowania obiektów historycznych oraz aktywny udział w zakresie opieki nad zabytkami. Niniejszy Program jest pierwszym dokumentem tego rodzaju opracowanym dla gminy Ełk. Postanowiono, że w programowanym okresie, tj. w latach 2014-2017 działania podejmowane w jego ramach, b ędą dotyczyły przede wszystkim działa ń okre ślanych jako „mi ękkie”, tj. działa ń o charakterze nieinwestycyjnym. Celem ich jest przede wszystkim promocja gminy i jej dziedzictwa kulturowego, jak równie ż edukacja dotycz ąca opieki nad zabytkami poł ączona z wydarzeniami o charakterze historycznym. Maj ą one stanowi ć podstaw ę do działa ń podejmowanych w kolejnych okresach programowych, gdy świadomo ść w zakresie ochrony zabytków b ędzie wi ększa. Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 4 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Podstaw ą prawn ą obowi ązku wykonania Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Ełk na Lata 2014 – 2017 jest Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. Nr 162 poz.1568 z pó źn. zm): Art. 87. 1. Zarz ąd województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporz ądza na okres 4 lat odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami. 2. Programy, o których mowa w ust. 1, maj ą na celu, w szczególno ści: 1. wł ączenie problemów ochrony zabytków do systemu zada ń strategicznych, wynikaj ących z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2. uwzgl ędnianie uwarunkowa ń ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, ł ącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3. zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4. wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5. podejmowanie działa ń zwi ększaj ących atrakcyjno ść zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj ących wzrostowi środków finansowych na opiek ę nad zabytkami; 6. okre ślenie warunków współpracy z wła ścicielami zabytków, eliminuj ących sytuacje konfliktowe zwi ązane z wykorzystaniem tych zabytków; 7. podejmowanie przedsi ęwzi ęć umo żliwiaj ących tworzenie miejsc pracy zwi ązanych z opiek ą nad zabytkami. 3. Wojewódzki, powiatowy i gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. 4. Programy, o których mowa w ust. 3, s ą ogłaszane w wojewódzkim dzienniku urz ędowym. 5. Z realizacji programów zarz ąd województwa, powiatu i wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporz ądza, co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia si ę odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy. Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 5 6. Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego programu opieki nad zabytkami jest przekazywane Generalnemu Konserwatorowi Zabytków i wła ściwemu wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków w celu jego wykorzystania przy opracowywaniu, aktualizacji i realizacji krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 6 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE Obiekty zabytkowe – zabytki nieruchome i ruchome, podlegaj ą na terytorium Polski ochronie prawnej na mocy wielu aktów prawnych: 3.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku Obiekty zabytkowe s ą obj ęte ochron ą prawn ą okre ślon ą jako konstytucyjny obowi ązek pa ństwa i ka żdego obywatela: Art. 5. Rzeczpospolita Polska strze że niepodległo ści i nienaruszalno ści swojego terytorium, zapewnia wolno ść i prawa człowieka i obywatela oraz bezpiecze ństwo obywateli, strze że dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochron ę środowiska, kieruj ąc si ę zasad ą zrównowa żonego rozwoju. Art. 6. Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dost ępu do dóbr kultury, będącej źródłem to żsamo ści narodu polskiego, jego trwania i rozwoju. Art. 86. Ka żdy jest obowi ązany do dbało ści o stan środowiska i ponosi odpowiedzialno ść za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialno ści okre śla ustawa. 3.2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.) Głównym aktem prawnym reguluj ącym zasady ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z pó źniejszymi zmianami). Dla niniejszego Programu … zasadne jest przywołanie poni ższych artykułów tej ustawy: Art. 3. Użyte w ustawie okre ślenia oznaczaj ą: 1. zabytek - nieruchomo ść lub rzecz ruchom ą, ich cz ęś ci lub zespoły, b ędące dziełem człowieka lub zwi ązane z jego działalno ści ą i stanowi ące świadectwo minionej epoki b ądź zdarzenia, których zachowanie le ży w interesie społecznym ze wzgl ędu na posiadan ą warto ść historyczn ą, artystyczn ą lub naukow ą; 2. zabytek nieruchomy - nieruchomo ść , jej cz ęść lub zespół nieruchomo ści, o których mowa w pkt 1; Id: AB3D8399-B0D9-457C-BE4C-C2AA3FD14E19. Podpisany Strona 7 3. zabytek ruchomy - rzecz ruchom ą, jej cz ęść lub zespół rzeczy ruchomych, o których