Lun Yu - Lun Gi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
論 (论) 語 (语) LUN YU - LUN GI Sabda Suci Bratayana Ongkowijaya, SE, XDS 2012 l ù n y ǔ l ù n y ǔ 論 語 (论 语) - (LUN GI) SABDA SUCI Bagian A xué xué é r JILID I. 學 (学) 而 - (HAK JI - BELAJAR) z ǐ yuē xué xué é r shí shí x í x í zhī bú y ì yue yue hū 子 曰 : 學 ( 学 ) 而 時 (时) 習 (习) 之 ,不 亦 說 ( 说 ) 乎 ? 1. Nabi bersabda, “belajar dan selalu dilatih, tidakkah itu menyenangkan?” yǒu péng z ì yuǎn yuǎn fāng lái lái bú y ì l è l è hū 有 朋 自 遠 ( 远 ) 方 來 (来) ,不 亦 樂 (乐) 乎 ? “Kawan-kawan datang dari tempat jauh, tidakkah itu membahagiakan?” rén bù zhī é r bú yùn bú y ì jūn z ǐ hū 人 不 知 ,而 不 愠 ,不 亦 君 子 乎 ? “Sekalipun orang tidak mau tahu, tidak menyesali; bukankah ini sikap seorang Jun Zi - Kun Cu ?” yǒu z ǐ yuē q í wéi wéi rén yě xiào d ì 有 子 曰 :其 為 (为) 人 也 孝 弟 , é r hǎo fàn shàng zhě xiǎn xiān y ǐ 而 好 犯 上 者 , 鮮 ( 鲜 ) 矣 ; bù hǎo fàn shàng é r hǎo zuò luàn luàn zhě wèi zhī yǒu yě 不 好 犯 上 ,而 好 作 亂 ( 乱 ) 者 ,未 之 有 也 。 2. You Zi - Yu Cu berkata, “Seseorang yang dapat berlaku Bakti dan Rendah hati, tetapi suka menentang atasan, sungguh jarang terjadi; tidak suka menentang atasan, tetapi suka mengacau, ini belum pernah terjadi.” jūn z ǐ wù wù běn běn l ì é r dào shēng 君 子 務 (务) 本 , 本 立 而 道 生 。 xiào d ì yě zhě q í wéi wéi rén zhī běn yǔ yǔ 孝 弟 也 者 ,其 為 (为) 仁 之 本 與 (与) ? “Maka seorang Jun Zi - Kun Cu mengutamakan pokok; sebab, setelah pokok itu tegak, Jalan Suci akan tumbuh. Laku Bakti dan Rendah Hati itulah pokok Peri Cinta Kasih.” z ǐ yuē qiǎo yán lìng sè xiǎn xiān y ǐ rén 子 曰 : 巧 言 令 色 , 鮮 ( 鲜 ) 矣 仁 。 3. Nabi bersabda, “Seorang yang pandai memutar kata-kata dan bermanis muka, sesungguhnya jarang ber Peri Cinta Kasih.” (Shu Jing - Su King II.3.1) zēng z ǐ yuē wú r ì sān xǐng wú shēn 曾 子 曰 :吾 日 三 省 吾 身 。 wéi wéi rén móu móu é r bú zhōng hū 為 (为) 人 謀 ( 谋 ) 而 不 忠 乎 ? yǔ yǔ péng yǒu jiāo é r bú xìn hū chuán chuán bú x í x í hū 與 (与) 朋 友 交 而 不 信 乎 ? 傳 ( 传 ) 不 習 (习) 乎 ? 4. Zeng Zi - Cing Cu berkata, “Tiap hari aku memeriksa diri dalam tiga hal; Sebagai manusia adakah aku berlaku tidak Satya? Bergaul dengan kawan dan sahabat adakah aku berlaku tidak dapat dipercaya? Dan adakah ajaran Guru yang tidak kulatih?” z ǐ yuē dào qiān chéng zhī guó guó jìng shì é r xìn 子 曰 : 道 千 乘 之 國 ( 国 ) , 敬 事 而 信 , jié jié yòng é r à i à i rén shǐ mín y ǐ shí shí 節 (节) 用 而 愛 (爱) 人 ,使 民 以 時 (时) 。 5. Nabi bersabda. “Mengatur negeri yang mempunyai seribu kereta perang harus hormat kepada tugas dan dapat dipercaya, hemat dalam anggaran belanja dan mencintai sesama manusia, memerintah rakyat hendaklah disesuaikan dengan waktunya.” z ǐ yuē d ì z ǐ r ù zé zé xiào chū zé zé d ì jǐn jǐn é r xìn 子 曰 :弟 子 入 則 (则) 孝 , 出 則 (则) 弟 ,謹 (谨) 而 信 , f á à i à i zhòng zhòng é r qīn qīn rén 汎 愛 (爱) 眾 ( 众 ) ,而 親 (亲) 仁 , xíng yǒu yú yú l ì zé zé y ǐ xué xué wén 行 有 餘 (余) 力 ,則 (则) 以 學 ( 学 ) 文 。 6. Nabi bersabda, “Seorang muda, di rumah hendaklah berlaku Bakti, di luar hendaklah bersikap Rendah Hati, hati-hati sehingga dapat dipercaya, menaruh cinta kepada masyarakat dan berhubungan erat dengan orang yang ber Peri Cinta Kasih. Bila telah melakukan hal ini dan masih mempunyai kelebihan tenaga, gunakanlah untuk memepelajari kitab-kitab.” z ǐ xià yuē xiàn xiàn xiàn xiàn y ì sè 子 夏 曰 : 賢 ( 贤 ) 賢 ( 贤 ) 易 色 ; shì f ù mǔ néng jié q í l ì 事 父 母 能 竭 其 力 ; shì jūn néng zhì q í shēn 事 君 , 能 致 其 身 ; yǔ yǔ péng yǒu jiāo yán é r yǒu xìn 與 (与) 朋 友 交 , 言 而 有 信 。 suī suī yuē wèi xué xué wú b ì wèi wèi zhī xué xué y ǐ 雖 (虽) 曰 未 學 ( 学 ) ,吾 必 謂 ( 谓) 之 學 ( 学 ) 矣 。 7. Zi Xia - Cu He berkata, “Orang yang dapat menjunjung Kebijaksanaan lebih dari keelokan, melayani orang tua dapat mencurahkan tenaganya, mengabdi kepada pemimpin berani berkorban, bergaul dengan kawan dan sahabat kata-katanya dapat dipercaya; meskipun dikatakan ia belum belajar, aku akan mengatakan ia sudah belajar.” (Lun Yu - Lun Gi IX: 18) z ǐ yuē jūn z ǐ bú zhòng zé zé bú wēi xué xué zé zé bú gù 子 曰 :君 子 ,不 重 則 (则) 不 威 ; 學 ( 学 ) 則 (则) 不 固 。 8. Nabi bersabda, “Seorang Jun Zi - Kun Cu bila tidak menghargai dirinya, niscaya tidak berwibawa; belajarpun tidak akan teguh.” zhǔ zhōng xìn 主 忠 信 。 “Utamakanlah sikap Satya Dan Dapat Dipercaya.” wú wú yǒu bù r ú j ǐ zhě 無 (无) 友 不 如 己 者 ; “Janganlah berkawan dengan orang yang tidak seperti dirimu.” guò guò zé zé wù dàn dàn gǎi 過 ( 过 ) 則 (则) 勿 憚 ( 惮 ) 改 。 “Bila bersalah janganlah takut memperbaiki.” (Lun Yu - Lun Gi IV:7; V.25) zēng z ǐ yuē shèn zhōng zhōng zhuī yuǎn yuǎn mín dé guī guī hòu y ǐ 曾 子 曰 : 慎 終 ( 终 ) 追 遠 ( 远 ) , 民 德 歸 (归) 厚 矣 。 9. Zeng Zi - Cing Cu berkata, “Hati-hatilah saat orang tua meninggal dunia dan janganlah lupa memperingati sekalipun telah jauh. Dengan demikian rakyat akan kembali tebal Kebajikannya.” (Lun Yu - Lun Gi II: 5) z ǐ qín wèn wèn yū yú z ǐ gòng gòng yuē f ū z ǐ zhì yū yú shì bāng yě 子 禽 問 ( 问 ) 於 (于) 子 貢 ( 贡 ) 曰 :夫 子 至 於 (于) 是 邦 也 , b ì wén wén q í zhèng qiú zhī yǔ yǔ y ì yǔ yǔ zhī yǔ yǔ 必 聞 ( 闻 ) 其 政 ,求 之 與 (与) ,抑 與 (与) 之 與 (与) ? 10. Zi Qin - Cu Khiem tanya kepada Zi Gong - Cu Khong “Tiap kali Guru tiba di suatu Negara, niscaya mengetahui pemerintahannya. Ini disebabkan karena berusaha mengetahui atau diberi tahu?” z ǐ gòng gòng yuē f ū z ǐ wēn liáng gōng jiǎn ràng ràng y ǐ dé zhī 子 貢 ( 贡 ) 曰 :夫 子 温 , 良 , 恭 , 俭 , 讓 ( 让 ) 以 得 之 。 f ū z ǐ zhī qiú zhī yě q í zhū zhū y ì y ì hū rén zhī qiú zhī yǔ yǔ 夫 子 之 求 之 也 ,其 諸 ( 诸 ) 異 (异) 乎 人 之 求 之 與 (与) ? Zi Gong - Cu Khong menjawab, “Guru mendapat kan itu karena sikapNya yang ramah tamah, baik hati, hormat, sederhana dan suka mengalah. Demikianlah Guru mendapatkan pengetahuan itu. Berbeda dengan orang lainkah cara Guru mendapatkannya?” (Lun Yu - Lun Gi V:4) z ǐ yuē f ù zài guān guān q í zhì f ù méi guān guān q í xíng 子 曰 :父 在 , 觀 ( 观 ) 其 志 ;父 没 , 觀 ( 观 ) 其 行 ; sān nián wú wú gǎi yū yú f ù zhī dào kě wèi wèi xiào y ǐ 三 年 無 (无) 改 於 (于) 父 之 道 ,可 謂 ( 谓) 孝 矣 。 11. Nabi bersabda, “Pada saat ayah seseorang masih hidup, periksalah cita-citanya; setelah meninggal dunia, periksalah perbuatannya. Bila selama tiga tahun tidak mengubah Jalan Suci orang tuanya, boleh ia disebut seorang anak berbakti.” (Lun Yu - Lun Gi IV: 20) yǒu z ǐ yuē l ǐ l ǐ zhī yòng hé wéi wéi guì guì 有 子 曰 :禮 (礼) 之 用 ,和 為 (为) 貴 (贵) 。 xiān wáng zhī dào s ī wéi wéi měi xiǎo dà yóu zhī 先 王 之 道 ,斯 為 (为) 美 , 小 大 由 之 。 12. You Zi - Yu Cu berkata, “Di dalam menjalankan Tata Susila itu, keselarasanlah yang paling utama. Maka Jalan Suci raja-raja purba itu menyatakan, bahwa memang hal itulah terbaik untuk mengatasi perkara kecil maupun besar.” yǒu suǒ bù xíng zhī hé é r hé bú y ǐ l ǐ l ǐ jié jié zhī y ì bù kě xíng yě 有 所 不 行 ,知 和 而 和, 不 以 禮 (礼) 節 (节) 之 ,亦 不 可 行 也 。 “Kalau ada hal-hal yang tidak dapat dijalankan, inilah kalau orang hanya menjalankan keselarasan demi keselarasan saja, tanpa didasari Kesusilaan. Sudah barang tentu, ada hal yang tidak dapat dijalankan.” (Lun Yu - Lun Gi IV: 13) yǒu z ǐ yuē xìn jìn yū yú y ì y ì yán kě f ù f ù yě 有 子 曰 :信 近 於 (于) 義 (义) , 言 可 復 (复) 也 ; gōng jìn yū yú l ǐ l ǐ yuǎn yuǎn chǐ chǐ r ǔ yě 恭 近 於 (于) 禮 (礼) , 遠 ( 远 ) 恥 (耻) 辱 也 ; yīn bú shī q í qīn qīn y ì kě zōng yě 因 不 失 其 親 (亲) ,亦 可 宗 也 。 13.