Øygardeninspirasjonsmagasinet - Vilt Og Ekte

ØygardenInspirasjonsmagasinet - vilt og ekte

SOS Svartskjær - Kinosuksess frå Øygarden

Historisk sus på Kystmuseet Sommarutstilling med Katrine Risløw Ekstremsport i sommarvarmen

Øygarden – eit lite «ﬂ yndrekast» frå Bergen øygarden Innleiing

Velkommen til Øygarden

Du vert møtt av eit ﬂ att vakkert landskap, mykje him- Sulo mel og mykje hav.

Her kan du opp- Vilhelmsflua leva ﬁ ne sommar- dagar, eller du mø- Stakksøy ter storhavet med all sin tyngde ein vinterdag. Køyretida frå Bergen sentrum er knappe 40 minuttar og på turen ut mot Øygarden vil du oppleva eit eldorado av bruer, øyer, bygder og variert natur.

Me er klar til å ta imot deg, enten du Hellesundet treng overnatting, opplevingar eller Svellingen Bakken skule Kje x du vil sjå og oppleva vår historie på Kystmuseet i Øygarden. Hjelmo Noregs svar på Selø Informasjon om dette ﬁ nn du i dette Sæle Hopøy magasinet. Laksholm- Bareide sundet Velkommen! Florida Keys Eidtuva Stura Skogsøy – Øygarden Kommune. Foto: ©2008 Jon Fjelstad / Fotoarkivet.no Mehøyen Vennleg helsing Trollet Hovden Alvøy Eidet Langøy Storavatnet

Du held no den første utgåva av Inspirasjons- Alvheim skule magasinet ØYGARDEN i handa. Med dette magasinet Olav Martin Vik Alvheim Rotevt. Tje Ordførar vil vi syne deg mangfaldet i Øygarden, ein kommune Hjartøy som spreier seg over 550 holmar og skjær – eit lite Sa Str «ﬂ yndrekast» frå Bergen. Lislevika ke s - um Stra Over eit dusin bruer bind saman den- Dersom du er av typen som likar ne fantastiske øykommunen – om lag å utfordre naturelementa, har du gode d på same måten som brusambandet i høve til å ta del i ekstremsport av ymse Florida Keys sørover til Key West. I slag. Vi kan nemne klatring, rappele- gs Øygarden vil du oppleve ein trygg og ring og havrafting. Kanskje er du hel- Oøy god kommune i eit vakkert kulturland- ler typen som vil ﬁ nne roen på ein

t Facts about Øygarden skap med ein frodig skjergard og eit ope roleg stad heilt for deg sjølv? Då kan du e d Kollsnes n su hav der saltsprøyten slår innover land. setje av litt tid til ettertanke og medita- O The municipality of Øygarden, which Blom sjon langs med turstiar, i fjæresteinane Steinvt. lies northwest of Bergen in the county Kollsøy Ins pirasjonsmagasinet ØYGARDEN eller ut mot havgapet som syner seg i Blom of Hordaland, comprises around 550 Dale islands of varying sizes. This long and ønskjer å syne deg høvet til ein ferie all si prakt. Blomvåg Sæle Blomvågskule narrow municipality, which is bord- der aktivitet og oppleving står sen- Blomvåg kyrkje ered by Hjeltefjorden on the east, and tralt; båtliv, fuglesafari, dykking, syk- Med sjø og hav rundt oss er alltid båt- Knarvik the open sea on the west, is home ling, fjellklatring og mykje meir. Du kan folket velkomne. Det er mange gjeste- Tokhaugen to 4200 people. It is only forty kilome- òg vere med på festivalar og konsertar, bryggjer som gjer det enkelt å bruke båt tres from Bergen. besøkje museum, kikke på fuglar og til og frå dei mange perlene og aktivite- ppen sjå utstillingar. tane i kommunen. Du kan òg delta i gui- Rong skule Ron da fi sketurar i farvatnet rundt Øygarden On 2 I Øygarden ligg alt tilrette for turar i eller til Fedje ytst i havgapet. fl ott terreng der du kan oppleve sjåver- Rongesundet Øygarden – Fakten dige stadar og kulturminne, blandt anna Øygarden har eit rikt tilbod innan Torsteinv langs den kjende Nordsjøløypa langs over natting. Kystkulturen står sentralt Or Øygarden liegt nordwestlich von Ber- den kjende Nordsjøløypa. Er du svolten hjå overnattingsverksemdene, og du gen im Bezirk Hordaland. Die Insel- Tof kan du kjøpe deg heimelaga nistepak- kan til dømes bu på ein gamal handels- gemeinde besteht aus rund 550 Inseln, Toftevåen Toftøy skule ke på Rong Kafé, lett mat i kafeen på og overnattingsstad, på ein idyllisk cam- Holmen und Schären. 4.200 Menschen Toft leben in der schmalen, langgestreckten Kystmuseet, eller gå på ein fl ott restau- ping eller på eit fjordhotell. Her er noko Klubben Vi Gemeinde, die im Osten an den Hjeltef- rant. Kartet syner deg kvar du kan bade, for ein kvar smak. anten rett i havgapet eller i lune viker. jord grenzt und imWesten das offene Stegevika Meer vor sich hat. Bergen ist nur 40 Skoragavlen

Kilometer entfernt. Vi ønskjer deg god lesnad og håper å sjå deg snart! Svelgen

2 Misje Fakta

Turistinformasjon / Tourist information Symjehall / Swimming pool Nakkane Natur, Vandring / Nature, Hiking Fotballbane / Football ground Verd å sjå / Sight Fjellklatring / Climbing Museum / Museum Kulturhus / Arts centre Nordøy Sykkelsti / Cycle path Bank / Bank SuloSulo Utkikkspunkt / View point Fuglekikking / Birdwaching Hotell / Hotel Industri / Industry Kortknappsjær Overnatting / Lodging Post / Post VilhelmsfluaVilhelmsflua Camping / Camping Rasteplass / Lay-by Horsøy Rorbuer / Fisherman´s cottage Politi / Police StakksøyStakksøy Spisested / Restaurant Bensinstasjon / Petrol station Sandøy Monstad Eftf. Butikk (senter) / Shopping centre x 71 Høgdepunkt, m / Height, m Hernar Butikk, Kiosk / Store, Kiosk Høgdekurve / Contour Ekvidistanse: 20m / C. interval: 20m Passasjerbåt Båtutleige / Boat rental Rotøy Myr / Marsh Bunkring / Mooring Rubbegarnståna Nothengja Dykking / Diving Horsøy Naturvernområde / Preservation area Lyngøy Nordsjøløypa / North Sea Trail Hellesøy Seiling / Sailing Fiskeplass / Fishing Tursti / Path Butikken på Hellesøy Badeplass / Beach 0 1 2 3 km HellesundetHellesundet SvellingenSvellingen BBakkenakken sskulekule KjeøyKje Destination Hellesøy 49 x x HjelmoHjelmo 40 Sælstakken utsiktspunkt SeløySelø

Bleikenøvlingen Hjelme Gamlekyrkje SæleSæle HopøyHopøy RADØY Trollvatn Camping og hytteutleie Høgskjæret LLaksholm-aksholm- BareideBareide Ådneset sundetsundet Osen EEidtuvaidtuva Nautnes Fiskevær MehøyenMehøyen StuSSturaturra Skjergardsheimen TTrolletrollet HovdenHovden AAlvøylvøy EidetEidet LLangøyangøy Skjold SStoravatnettoravatnet Stureholmen Kvalvila Tjeldstømarka AlvheimAlvheim skuleskule Torvhus RRotevt.otevt. H

AlvheimAlvheim TTjeldstøje J

HHjartøyjartøy E Kommune- Teistholmen L Norsk sjø- og fjellsport administrasjon

SSauøya T

StraumøyStr F

Øygardstova LLislevikaislevika J

Nordreosen HarHarkestadkestad s O sundet - um Geitingen SStraum-tra R

MELAND D

HerHerdleværdlevær Oen N Breivik Kystmuseet Kvernhus 40 x Skogsøy gs OOøyøy Ljøsøy Kollsnes Næringspark Utsiktspunkt

t Ljøsnesbukta e d KKollsnesollsnes n sundetsu 561 O BBlomøylom Ovika SSteinvt.teinvt. x 71 KKollsøyollsøy BBlomlom DDaleale Team Xtream BBlomvåglomvåg SSæleæle BlomvågBlomvågs skulekule BlomvågBlomvåg kkyrkjeyrkje Blomvåg Fjordhotel KKnarviknarvik Øygarden ungd.skule x 47 TokhaugenTokhaugen sundet Ulve Jona Rong x 45 Servicetorget Øygarden kulturhus Oneknappenppen RongRong sskulekule Rong Kafe Skarvøy RongøyRon OOnon x 32 2 Rong Senter Rongulløy Rongosen A S K Ø Y Katrine Risløw RRongesundetongesundet Kunstner Team Xtream TorsteinvikTorsteinv Greipingen OOrmhillerenr x 60 561 TToftøyof ToftevågenToftevåen ToftøyToftøy sskulekule Toftevika ToftToft Kirsti på Skjeret KlubbenKlubben VVikavågeni x 55 Vikåsen tursti SStegevikategevika Klyva møetplass SSkoragavlenkoragavlen SSvelgenvelgen

Turøy F J E L L MMisjeisje 3 © Adachi Map Aktivitet

360 graders bilde. Fotografert med «blimp» utstyr over vågen i Bergen. Foto: Panorama World. «Blimp» i aksjon. Ei virtuell reise over Øygarden

Sjansen for at du skal kunne gjere ei virtuell reise over kystlandskapet i Øygar- den kan verte ein realitet ganske snart. – Panorama World er ei nystarta verksemd som kan ta 360 graders bilete og video frå lufta, og lage interaktive presenta- sjonar av desse, fortel Alf Lyster i Panorama World.

– Eit interaktivt kart kan syne alle kan òg gjere opptak med små, fjernstyr- – Denne sommaren er vi i aksjon panoramaspots. Dei som vil vestover, te helikopter som har avansert elektro- mellom anna på Nautnes Fiske- og er interessert i korleis skjærgarden nikk, eller frå eit vanleg helikopter, for- vær. Dette vert dokumentert på nett- møter havet, er berre tastetrykk frå å fi n- tel Lyster. staden vår som er under produksjon, ne fantastiske applikasjonar over reise- www.panoramaworld.net. Denne skal mål i Øygarden, seier Alf Lyster. I tillegg har selskapet foto- og fi lmut- stå ferdig til hausten, fortel Lyster. styr som kan festast på master og byg- ningar. I verkstaden på Tjeldstø driv Panorama World er interesserte i å Nysatsing på Tjeldstø Panorama World med småskalapro- kome i kontakt med andre som gjer Panorama World har som målset- duksjon av fotomastene og utstyret dei 360 graders-presentasjoner frå lufta ting å lage 360-graders-presentasjo- brukar. internasjonalt. nar for kommunar, reiselivsnæringa og næringslivet generelt. I tillegg lagar – Vi trenger utveksling av erfaringar, dei videoproduksjonar for DVD og Samarbeid med fotball-VM og reiselivsnæringa vil tene på oppda- Internett. Panorama World planlegg ein pano- teringa vår. Det hadde vore kjekt med ei ramakolleksjon som skal produserast i virtuell reise over Øygarden til neste år. – Jobben vert mellom anna gjort med samarbeid med Arctic 360. Dei har full- utstyr som ”blimp”. ”Blimp” er ein type skala panoramas som spesialfelt, og er Han kan kontaktast på e-post heliumszeppeliner, det vil seie ein luft- offi siell 360-panoramaleverandør før og [email protected] eller på ballong, med påmonterte fotosystem. Vi under fotball-VM i Sør-Afrika i 2010. telefon 930 45 364.

4 Aktivitet

A virtual journey It is very likely that you will soon be able to take a virtual ﬂ ight over the scenery of Øygarden. Panorama World is a new company capable of taking 360 degree photographs and videos from the sky, and of using them to create interactive presentations.

Calendar of events This is a list of some of the events that will take place in Øygarden this summer. They include concerts, theatre per- formances, walks and cultural heritage events. One of the highlights will be the Fiddlers’ Bid concert at the Coastal Museum on the 5th of September.

Eine virtuelle Reise Ativitetskalender Bald haben Sie die Chance, einen vir- tuellen Flug über die Küstenland- Klatring på Toftøy i Øygarden. Foto: ©2008 Jon Fjeldstad / Fotoarkivet.no schaft von Øygarden zu machen. Die neue Firma Panorama World macht 360-Grad-Fotos und Videos aus der Luft und verarbeitet sie zu interaktiven Präsentationen. 17.8.-14.9. – Kystsogevekene Søndag 7.9. – Nordsjøløypedagen. www.kystsogevekene.no Gratiskonsert med Kevin Henderson Henderson er frå Shetland og spelar kl. 17. 8. – Gjest Baardsen i song, 12.00 i samband med Nordsjøløypedagen. Aktivitätskalender segn og sanning Konsertstad er Kystmuseet i Øygarden. Hier ﬁ nden Sie eine Übersicht über Søndagskonsert med song og forteljing www.vestkystfestivalen.no einige der Aktivitäten in Øygarden in kl 17.00 på Kystmuseet i Øygarden. diesem Sommer, darunter Konzerte, www.museumvest.no Søndag 14.9. – Kulturminnedagen Theater, Wanderungen und Denkmal- med arrangementet KAISESS tag. Einer der Höhepunkte wird das 5.-7.9. – Vestkystfestivalen i Sund, Vert ha de på Kystmuseet kl. 13.00 Konzert mit Fiddlers Bid am 5. Septem- ber im Küstenmuseum sein. Fjell og Øygarden www.vestkystfestivalen.no Anna program Kystmuseet har mange aktivitetar gjen- Fredag 5.9. – Vestkystfestivalen nom sommaren. sin opningskonsert www.kystmuseet.com Vert halde på Kystmuseet i Øygarden kl. 19.00. Artist Fiddlers Bid Kvalitet fra Shetland (Shetland) med norsk gjesteartist. Dei seks felespelarane og den einslege www.ﬁ ddlersbid.com. Alexander Rybak pianisten i Fiddlers Bid er mellom dei (vinnar av Kjempesjansen på NRK 2006) mest anerkjente folkemusikkgruppene deltek på konserten. Hovudbillettsalet på Shetland. Dei som får æra av å åpne startar 1. august. Nokre konsertar byr- ballet på Vestkystfestivalen første helga jar tidlegare å selje. i september. Gruppa har gjeve ut fem Sjå www.vestkystfestivalen.no for opp- album, og har spelt på dei store sce- datert informasjon. nene i Europa, USA og Australia, samt delteke på nokre av dei største folke- Søndag 7.9. – Guida fottur musikkfestivalane i verda. (Ref. omtale i Øygarden i VestNytt). Oppmøtestad er Kystmuseet i Øygarden kl. 12.00. Arrangør er PIN (Perler i Nordsjøløypa) Guideservice. Fiskelukke ved Destination Hellesøy. www.museumvest.no Foto: Destination Hellesøy

5 Kunst

Ein kunstnarisk Ballongﬁ sk i havgapet Fotoutstilling i Øygarden Folkebibliotek på Rong i 2007. Foto: Privat. Fotograﬁ et seld til Handelsbanken. Foto: Katrine Risløw.

Hobbykunstnaren Katrine Risløw har skapa si eiga Jungeltelegrafen nisje ho kallar nonfi gurativ interiørkunst. I juni Katrine får bestillingar per telefon, 2008 opna ho og fi rmaet hennar Ballongfi sk sals- e-post og via kjende. Ofte har det ryktet utstilling på Nautnes Fiskevær i Øygarden. gått via ”jungeltelegrafen” eller nokon har sett eit måleri og berre må ha eit sjølv. Det kan verke som at kunstnar- spiren har ein uttrykksmåte som ”går Katrine Risløw er 26 år, gift, mor til som driv ekstremsportfi rmaet Klyva. rett heim”. to jenter, jobbar som sosionom og er Ho tek mellom anna bilete til heimesida foto- og målerikunstnar på hobbybasis. deira, og for kundar som tykkjer det er Hovudgruppa av kundane tek kontakt Hobbyen hennar er likevel ei så etter- moro med fotominne frå arrangement med Katrine direkte, for å kunne bestil- spurt vare at ho har starta sitt eige fi r- dei har vore med på. le akkurat det dei ønskjer. ma, Ballongfi sk. - Namnet Ballongfi sk – Når eg sjølv får snakka med kunda- er leikande og seier noko om det eg Stor etterspurnad ne mine, veit eg at dei får det dei had- held på med, både når det gjeld fargar de tenkt. Eg har ein dialog heile vegen og foto. Det vert òg lagt merke til, og det Målinga starta ho med tilfeldig. om korleis dei tenkjer at måleria skal sjå er jo kjekt når ein skal marknadsføre – Eg ønskte meg noko til veggane heime ut. Kunden er velkomen til å ønskje seg arbeidet ein gjer, smiler ho. i same fargar som møblane. Igjen var endringar om det var noko som ikkje det familie og vener som vart dei første vart heilt slik han tenkte. Ho vert stun- Foto av ekstremsport kundane. Etterspurnaden frå dei vart dom invitert heim til folk for å måle så stor at både kveldar og helger gjekk noko som passar deira personlege stil, Katrine starta i 16-årsalderen med å ta med, fortel Katrine. No har ho selt over møblar og anna interiør. Sjølv meiner bilete for vener og familie. I dag kan ho 200 måleri på under to år, og bestillin- ho at kundane set pris på bruken hen- bestillast til foto-oppdrag både i konfi r- gane kjem frå heile landet. Verka hennar av fargar og abstrakte motiv som masjon, bryllaup og dåp. Ho tek òg por- nar heng på veggar i både England, gjev rom for tolking. Og ikkje minst er trettbilete, naturfoto og ulike typar bilete Noreg og Danmark. prisnivået overkommeleg for dei fl este, for næringslivet. Nyleg selde ho tre sto- både fi rma og privatpersonar. re fotografi på lerret til Handelsbanken – Eg brukar mest vassfargar på ler- på Straume i nabokommunen. – Dette ret med fi re cm blindråme. Alle måleria var eit bestillingsverk. Kunden ville ha er måla med struktur, det vil seie at eg fotografi frå den nydelege kystnatu- byggjer ut motivet for å skape djupne, Kontaktinformasjon: www.ballongfi sk.no ren vi har i Øygarden, fortel Katrine. fortel Katrine. [email protected] Ho samarbeidar med ektemannen Cato Tlf. 982 85 895

6 Servering

The artist Katrine Risløw Katrine Risløw is 26 years old, mar- ried with two daughters, and works as a sociologist, but her hobby is photog- raphy and painting. However, there has been such demand for her works that she has now started her own fi rm, Bal- longfi sk (“Balloon fi sh”). “The name ‘Balloon fi sh’ has a playful ring to it, and says something about what I do, both in my paintings and photographs. It also grabs people’s attention, and that’s very useful when you’re market- Han Arvid på Rong Kafé ing your work,” she smiles. Nokon som veit kven kunstnaren er? Foto: Eva Olsvold. Rong Kafé Rong Kafé at the shopping centre in Rong is a natural meeting place for Den lokale kafeen Rong Kafé på Rong Senter er ein both locals and visitors all year round. The owner and manager Arvid Rong naturleg samlingsplass for både øygardsværingane has been running the café since 1987. og tilreisande heile året. Her møter du eigar og dagleg “Meeting people is what I most like leiar Arvid Rong som har drive kafeen sidan 1987. about the job,” says Arvid. – Kontakta med folk er det eg set mest pris på i jobben, seier Arvid.

Arvid Rong gjer det meste sjølv på Arvid har tre medarbeidarar på kafeen, kafeen. Han lagar maten, serverer og og somme stunder jobbar dei sju dagar Die Künstlerin ønskjer deg velkomen att når du går. i veka. Det er klart det vert mykje jobb Katrine Risløw Den gode servicen gjer at folk fl est i når ein skal levere mat til både nærings- regionen veit kven han Arvid er. liv, lag og organisasjonar, til bryllaup og Katrine Risløw ist 26 Jahre alt, verhei- konfi rmasjonar. På Rong Kafé er det ratet und Mutter zweier Mädchen. Sie arbeitet als Sozialarbeiterin und ist in sesong heile året! Heimalaga mat ihrer Freizeit Fotografi n und Malerin. Die Ergebnisse ihrer Hobbys sind so På kafeen snakkar dei engelsk og noko begehrt, dass sie die Firma Ballongfi sk tysk. Når det gjeld mat er språket aldri Møteplassen gegründet hat. „Der Name Ballonfi sch noko problem, for god mat er eit språk Det er mange turistar som tek turen til ist nicht ganz ernst gemeint und soll alle skjønar! På kafeen får du servert Rong Senter og Rong Kafé. das beschreiben, was ich mache, sowohl både kalde og varme rettar. All mat vert - Det kjem ein god del innom som er bezüglich meiner Farben als auch laga på kjøkkenet etter tradisjonelle gjestar hos Nautnes Fiskevær og ror- meiner Fotografi en. Außerdem fällt er oppskrifter. buene ved Destination Hellesøy. auf, und das ist ja nicht verkehrt, wenn Torsdagmenyen med handlaga raspe- man seine Arbeit vermarkten will“, sagt Då Kong Olav opna Stureterminalen, ballar, kålrabistappe og saltkjøt er spe- sie lächelnd. var Arvid Rong med på å komponere sielt populær, fortel Arvid. koldt-tallerkenen som vart servert kon- Rong Kafé gen og følgjet hans. Pannekaker er fast innslag på fre- - Eg prøver å hjelpe til for både store dagsmenyen, og like fast kjem ”pensjo- Das Rong Kafé im Einkaufszentrum og små. Eg leverer mat til turistbussa- nistbussen” om føremiddagen. Sanna Rong Senter ist das ganze Jahr über ne som køyrer til Kystmuseet, slik at dei Margrethe Hjelme (85 år) frå Hjelme ein Treffpunkt für die Inselbewohner som skal ut i ein av dei mange fl otte tur- og Solveig Sanden (86 år) frå Nore Sæle und ihre Gäste. Der Besitzer Arvid Rong betreibt sein Café seit 1987. „Am stiane i områda rundt museet har noko brukar bussen kvar veke. meisten Freude an meinem Job machen godt å bite i. mir die menschlichen Kontakte“, sagt - Utan dette spesialtilbodet frå kom- Arvid. Måleri frå kystmiljøet munen hadde vi blitt avhengige av dro- sje eller familie for å gjere dei vekent- Arvid Rong har drive kafeen i 21 år, og lege innkjøpa. Bussen køyrer alle Stamgjestar på kaféen har heile tida vore i Rong Senter. På sidevegar der rutebilen ikkje har stop- Margrethe Hjelme og veggane i kafeen heng det fl eire fl ot- pestad, og den er alltid full, fortel Sanna Solveig Sanden. te måleri frå kystmiljøet i kommunen. Margrethe. Foto: Eva Olsvold. Måleria er ikkje signert, så ingen veit kven den fl inke kunstnaren er. - Dersom nokon har tips om dette had- Rong Kafe a/s de det vore fl ott, seier kafeeigaren. For bestilling: Tlf. 56 38 74 54

7 Overnatting – Servering – Fiske Sjarmerande handels - stad på Nautnes

Nautnes Fiskevær er eit moderne rorbusenter ved I samarbeid med lokale dykkarmil- jø vert det arrangert dykkarsafari i havkanten i Øygarden, berre ein liten times køyring ein utruleg spanande og vakker skjer- frå Bergen. Den gamle handelsstaden Nautnes har ei gard. Sjøen rundt Øygarden er rein og tradisjonsrik historie knytt til fi ske, handel og sjøfart. klar, faunaen er rik og variert og sikta er svært god. Luftfylling ordnar du på Her fi nn du eit sjarmerande, maritimt miljø som staden. passar for heile familien. Fiskefestival Nautnes Fiskevær har alle moder- Båt med motor er inkludert i prisen. Det I juni vert det arrangert ein årleg stor ne fasilitetar. Atmosfæra og stemninga fi nst òg båtar til leige, eller du kan vere fi skefestival for heile familien. Det er frå den opphavlege handelstaden er med på guida havsightseeing i ein 42 aktivitetar både ”til lands og til vanns”. godt teken vare på. Spelefi lmen SOS fots moderne båt. Gjestar med eigen båt Her får du kunst og kulturinnslag, og Svartskjær blei spela inn like utanfor kan bruke gjestebrygga der det også er lokalt næringsliv bidreg med stands og Nautnes sommaren 2007. Både stab tilgang til landstraum og vatn. salsboder. Det er alltid god stemning på og skodespelarar budde på Nautnes fi skefestivalen på Nautnes. Ut på kvel- Fiskevær under arbeidet med inn- Havfi ske og dykking den vert det arrangert bryggedans. spelinga. Ynskjer du å fi ske, er du sikra fangst med Nordsjøen som næraste nabo. Kontaktinformasjon: Båtliv Nautnes Fiskevær byr på aktivitetar for Nautnes Fiskevær, 5336 Tjeldstø Nautnes Fiskevær har trivelege og dei fl este, og samarbeider med nokre av Tlf.: 56 38 90 08 fullt utstyrte leilegheiter, rorbuer og dei beste aktørane i distriktet. Den ivri- Fax: 56 38 91 90 sommarhus som passar for to til ti per- ge fi skaren har tilgang til eige røyke- [email protected] sonar under same tak. På altanen kan omn, fi leteringsplass og rikeleg med www.nautnes.com du nyte havutsikta og det spesielle kyst- frysekapasitet. landskapet som omgjev staden.

Foto: Kai Svellingen Flatekvål (VestNytt).

8 Overnatting – Servering – Fiske

Charming trading post Nautnes Fiskevær, a modern com- plex of fi shermen’s cabins situated by the sea in Øygarden, is just an hour’s drive from Bergen. The old trading post of Nautnes has a rich history tied to fi shing, commerce and shipping. The charming, seaside location will appeal to the whole family. Nautnes Fiskevær has all the modern facilities you would expect, but the atmosphere and aura of the original trading post has been care- fully preserved. The Norwegian feature fi lm “SOS – Summer of Suspense” was fi lmed just outside Nautnes in the summer of 2007. Both the crew and actors lived at Nautnes Fiskevær during fi lming.

Freundlicher Einkaufsort Das Nautnes Fiskevær ist ein mod- ernes Rorbu-Zentrum direkt am offenen Meer in der Gemeinde Øygar- den, nur eine knappe Autostunde von Bergen entfernt. Der alte Handelsort Nautnes blickt auf eine traditionsre- iche Geschichte mit Fischfang, Handel und Seefahrt zurück. Hier herrscht eine freundliche, maritime und familieno- rientierte Atmosphäre. Das Nautnes Fiskevær hält alle modernen Angebote bereit. Der Charakter des alten Fisch- erorts wurde sehr schön erhalten. Im Sommer 2007 wurde hier der Spielﬁ lm „SOS Svartskjær“ gedreht. Das gesa- mte Filmteam wohnte damals im Naut- nes Fiskevær.

Eit moderne ﬁ lleteringsanlegg. Foto: Nautnes Fiskevær.

9 Ekstremsport Adrenalinkick med Klyva

Klippe og juvvandring på Toftøy der villmarksleiren er utgangspunkt for mange aktivitetar. Foto: Katrine Risløw.

– Øygarden kan imponere med vakre fridykkestadar, fantastiske klipper og bergveggar, djupe tronge juv og sterkt skiftande vêr. Den perfekte råma for ekstremsport, smiler Cato Risløw, som eig selskapet Klyva saman med Øystein Torsvik.

Firmaet Klyva vart fødd etter eit stort på å by på ekstreme opplevingar til dei Kokkane i villmarksparken diskar ønske om å få til eit ekstremsporttilbod som ønskjer det. Gjerne noko tidlegare gjerne opp med kulinariske rettar frå nær Bergen som eit alternativ til Voss. heilt uprøvd, som garantert får adrena- havet for dei som ønskjer det. Øygarden vart eit naturleg val. Klyva linet til å bruse, seier Cato Risløw, ekte- ønskjer å syne fram den storslegne mann til kunstnar Katrine Risløw. Er du klar for eit Øygardseventyr, ta naturen i Øygarden kommune til andre kontakt på tlf: 94 28 89 20 eller logg inn som er interessert i ﬂ otte naturopple- Villmarksmoro på www.klyva.no vingar. - Saman med oss kan du oppleve naturen og naturelementa på nye Klyva arrangerer ﬁ rmaturar, blåturar, og spanande måtar. Vi har god erfaring, events, utdrikkingslag, skuleturar og og difor kan vi skreddarsy akkurat det større og mindre arrangement for inter- du måtte ønskje og ha trong for, fortel esserte. Villmarksleiren deira er ein del Øystein Torsvik. av ”Perler i Nordsjøløypa”. Området er opparbeidd og restaurert av Toftøy Ekstreme opplevingar nærmiljøutval. Målet til Klyva er å kunne by på varier- – I dette området byr vi på vill- te aktivitetar til ulike grupper, alt etter markscamp, pil- og boge-skyting, leir- Klyva villmark og aktivitetspark ønskje og behov. Dette meiner selskapet dueskyting, paintball, vikingøksekas- å ha fått til på ein god måte. ting, fridykking, klippe- og juvvandring, taubane, hinderløype, samarbeidstre- – Både barnefamiliar og andre mindre ning, luftgeværskyting, knivkasting, trena menneske skal få eit tilbod hjå oss. klatring og rappelering, fortel Øystein Instruktørane våre legg elles stor vekt Torsvik.

10 Ekstremsport

Get your adrenalin pumping with Klyva “Øygarden has some incredible free diving sites, fantastic cliffs and rock faces, deep and narrow gorges and very changeable weather. That’s the perfect backdrop for extreme sports,” smiles Cato Risløw, who together with Øystein Torsvik owns the company Klyva. The company was born out of a burning desire to develop an alternative extreme sports centre to Voss in the Bergen region. Øygarden was the natural choice. Klyva’s owners are keen to show off the dramatic scenery of the area to people who are looking for wonderful nature experiences.

Adrenalinkick mit Klyva Øygarden beeindruckt mit herrlichen Freitauchstellen, fantastischen Klip- pen und Felswänden, tiefen, engen Schluchten und sehr wechselhaftem Wetter. „Der ideale Rahmen für Extrem- sport“, sagt Cato Risløw lächelnd. Zusammen mit Øystein Torsvik betreibt er die Firma Klyva. Die Idee für die Fir- mengründung entstand aus der großen Nachfrage nach Extremsportangebo- ten in der Nähe von Bergen und als Alternative zu Voss. Die Wahl ﬁ el ganz natürlich auf den Standort Øygarden. Klyva möchte allen, die sich für herrliche Naturerlebnisse interessieren, die großartige Natur der Gemeinde Øygar- den näher bringen.

Foto: Katrine Risløw.

11 Overnatting – Fiske Ei eventyrreise til Hellesøy

Destination Hellesøy med 80 sengeplasser i moderne rorbuer, leiligheiter og hytter, alle med høg standard. Foto: Destination Hellesøy.

Det var ein gong ein mann frå Bergen som reiste på 16 båtar og utstyr til utleige biltur til Øygarden. Di lengre utover øyriket han kom, Ingen av båtane er eldre enn fem år. di meir bergteken vart han. Han vart så fasinert over Båtane er godt utstyrte med navige- ringsanlegg og redningsvestar. Alle naturen og kystlandskapet, dei nakne svaberga, det gjestane får utdelt kart som syner dei brusande havet og lukta av sjø, at han ikkje klarte gode fi skestadane. å reisa derifrå. Dette var for fem år sidan. I dag driv – Dersom fi skeutstyret ditt ikkje er Ove Kristoffersen eit rorbusenter på Sprengsneset heilt komplett, kan du leige det meste med 80 sengeplassar fordelt på komfortable rorbuer, på staden. Staben på rorbusenteret er hytter og leilegheiter. oppteken av vêrprognosane, så ingen får reise ut på fi ske dersom det er fare for dårleg vêr. Skulle det derimot blåse litt opp undervegs, er båtane solide og For å kome til Hellesøy må du køy- frå turistsatsinga, kan håpe på regel- sjødyktige nok til å tåle både vind og re over eit dusin bruer. - Dersom messige inntekter heile året, smiler bølgjer, forsikrar Ove Kristoffersen. Øygarden er Norges svar på the Florida Kristoffersen. Keys, så er Hellesøy Key West, seier Ove Når ein kjem i land er alt lagt godt til Kristoffersen. Han har satsa på fullt Fisketur med guide rette for at feriegjestane skal kunne til- utrusta rorbuer av høg standard for berede fangsten. Ein fl ott fi leterings- fi ske og fritid. Alt er lagt til rette for å For han som gjerne vil ha litt lokal hjelp benk er laga til med reiskap og god nyta naturelementa både på sjøen og på til å fi nne fi sk eller vil fi ske på litt større tilgang på vatn. I tillegg er det god kapa- land. djup, vert det lagt til rette for dagsturar sitet i frysaren, fortel Kristoffersen. med båt og førar. Båtane er fi skesjarkar For meir informasjon klikk det in på på 27 fot og tek med fem fi skarar kvar. Vanedannande fi skeferie www.hellesoy.no eller ta direkte kontakt på mail [email protected]. Vi har mange gjestar som kjem att år – Guiden kjenner området godt og har Mobiltlf. 472 52 665. etter år, og som tek med seg nye vener sine hemmelege plassar rundt Hellesøy. og familie. Hellesøy har utvikla seg Dei tek deg òg gjerne med havet rundt til å verte eit sterkt vanedannande Fedje. Turane varer i omlag seks timar, ferieparadis for fi skarar, dykkarar og og om ønskjeleg kan ein skaffe større andre som er hekta på sjøvatn. Dette båtar til lengre turar med fl eire per- gjer at fastbuande som har inntekter sonar, fortel Kristoffersen.

12 Shopping

A fairy-tale journey to Hellesøy Once upon a time there was a man from Bergen who travelled by car to Øygarden. The further out through the islands he got, the more bewitched he became by the place. He was so fasci- nated by the countryside and coastal scenery, by the naked rocks, the rolling waves and the smell of the sea, that he never managed to leave. That was fi ve years ago. Now Ove Kristoffersen runs Destination Hellesøy at Sprengneset, which has 80 beds in comfortable fi shermen’s cabins and apartments. Shopping Six years ago, Gunvor Osberg Svellin- gen sold her house and home in Bergen, and hired a closed-down shop on the far edge of Øygarden. She has turned it into a delightful general store, which is simply called Butikken på Hellesøy – Sjarmerande landhandel “The Shop on Hellesøy”. Søndagsope og gratis kaffi . Foto: Bernt Hjørnevik.

Märchenreise nach For seks år sidan selde Gunvor Osberg Svellingen Hellesøy hus og heim i Bergen og leiger no ein nedlagd butikk Es war einmal ein Mann aus Bergen, ytst i Øygarden. No er dette blitt ein sjarmerande der mit dem Auto einen Ausfl ug nach land handel som rett og slett heiter “Butikken på Øygarden machte. Je weiter er hinaus in die Insellandschaft kam, desto über- Hellesøy”. wältigter war er. Die Natur und die Küs- tenlandschaft, die nackten Uferfelsen, das brausendes Meer und der Duft der Butikken er ein møteplass og eit kjen- og bensin til påhengsen. Det er helg, og Seeluft faszinierten ihn so sehr, dass nemerke i Øygarden for dei handlande, tippinga skal difor òg leverast. er nicht wieder wegfahren konnte. Das anten dei er feriefolk, folk på dagsturar, war vor fünf Jahren. Heute betreibt Ove eller gjester ved Destination Hellesøy. – Det vert mange lange dagar. Men det Kristoffersen die Rorbu-Anlage Desti- Her kan du, i tillegg til å handla dagleg- gjer ingen ting, for det er så koseleg her nation Hellesøy in Sprengsneset mit 80 varer, setje deg ned med ein kopp kaf- ute med mange kjekke folk som kjem Betten in komfortablen Rorbu-Fischer- fi inne på butikken. På benken utan- innom, seier butikkdrivar Gunvor. hütten, Hütten und Appartements. for kan du kvile auga på synet av små gardsbruk, grøne enger og holmar og Ho har ikkje tid til å prate med oss len- Dorfl aden skjær som er den siste skansen ut mot ge i gangen. Båten til Hernar ligg ved Vor sechs Jahren verkaufte Gunvor storhavet. kai og ventar på varer som skal skipast Osberg Svellingen ihr Haus in Bergen over. und mietete einen aufgegebenen Laden Søndagsope og travelt am äußersten Zipfel von Øygarden. Opningstider: Butikken på Hellesøy ligg ytst i Øygarden. Inzwischen hat sie daraus einen freun- Mandag-torsdag kl. 09.00-18.00 Du køyrer riksveg 561, omlag 200 meter dlichen Dorfl aden mit dem schlichten Fredag kl. 09.00-19.00 Namen „Laden in Hellesøy“ gemacht. forbi avkøyringa til Sprengsneset. Vegen Sundag er går ikkje lenger enn ned på kaia. Skal sommeråpent kl. 12.00-18.00 du vidare, vert det med skyssbåten ut til Hernar og Sanden. Kontaktinformasjon: [email protected] Om sommaren tredoblar butikken Tlf. 56 38 80 08 omsetninga. Juli er den absolutt travlaste tida på året. Vi tek oss ein runde på eiga hand, og fi nn både blomar, fi skeutstyr

13 Historie

Ei reise gjennom 10.000 år MuseumVest Kystmuseet: Eit økomuseum med natur og kulturminne der dei høyrer heime i det særeigne kystlandskapet. Foto: Anleggsgartnermester Wikholm AS.

Hav, vind, jord og eld. Gjennom 10.000 år har Øygar- å sjå eit tradisjonelt fangstsystem for sild og laks, eller kikke på steinbygde den vore eit levande samfunn med alle elementa som sauefjøs og tørkehus for korn. naturleg ressursgrunnlag. På Kystmuseet kan du oppleve fortida på nært hald. Museumskafé Museumskafeen har eit fl ott utsyn over Kystmuseet i Øygarden er eit levande, dømes med matlaging i kokegrop og på Ovågen og den gamle dampskipskaia. kulturhistorisk museum der du kan ver- steinheller. Her vert du bydd tradisjonsmat, som te kjend med kystkulturen i Hordaland. nysteikte lappar med rømme og sylte- Museet er ein vegvisar til kystlandska- Guida turar tøy eller anna heimebakst. pet og kystkulturen med utstillingar og aktivitetar gjennom heile året. Den Med utgangspunkt i museet kan du ta faste utstillinga ”Hav og vind – jord og ein guida tur frå Kollsnes til Herdlevær Museumsbutikk eld” tek føre seg Øygarden si natur- og Guiden frå museet tek deg med ut i I butikken Sjurvika sel museet kul- resurssoge gjennom 10.000 år frå stein- kystlandskapet og viser kontrasten mel- turhistoriske bøker, kvalitetsprodukt alder til petroleumsindustri. lom høgteknologisk gassproduksjon på frå Oleana, Havstad Tinn og Stana Kollsnes gassanlegg og energi- og res- Tredreiing. Du vil òg mellom anna fi nne Nyopna steinalderbuplass sursutnytting i den gamle fi skarbonden akvarellar (originalar og trykk), papir- sitt hushald. Denne turen er tilrettelagt dokker og postkort. Alt dette er produkt Sjølve hovudbygninga gjev assosia- for grupper med eigen buss. med eit typisk kystkulturelt og historisk sjonar til store sjøhus og ligg ved den preg. gamle dampskipskaia i Ovågen. Museet Sykkelutleige har 20 ulike sjøhus og naust og ei stor Opningstider saltebu frå tida det var rikt sildefi ske. Alt ligg til rette for ein aktiv ferie i I nausta er det laga til med fi skeri- og Øygarden. Køyrer du utover vega- I tida 2. mai til 31. august er museet ope båtutstilling. Museet har òg temporære ne i øygruppa vil du ofte møte syklis- måndag til fredag frå kl 11.00 til 16.00. utstillingar, mellom anna med fotout- tar. På Kystmuseet kan du leige syklar Laurdag er museet stengt. Søndag er stilling i kafeen og sjøbua. og til dømes ta turen til Kvernhuset i opningstida 12.00 – 17.00. I april og sep- Kvernepollen, sjå torvhus og gamle torv- tember er museet berre ope søndagar Steinalderbuplassen er eitt av pro- myrar. Har du litt kondisjon kan du bru- frå klokka 12.00 til 17.00. Elles vert det sjekta i Perler i Nordsjøløypa (PIN) ke sykkelen heile vegen til Herdlevær halde ope etter avtale. som skal drive formidling av korleis og kikke på det historiske naustmiljøet. folk har levd i tidlegare tider, til Du kan òg ta turen til Breiviksundet for

14 Historie

A journey through 10,000 years Water, wind, earth and ﬁ re. For 10,000 years, Øygarden has been home to human settlements, with all of the ele- ments providing valuable resources. At the Øygarden Coastal Museum you can experience the past at close quarters. Utsnitt frå utstilling. Foto: Kystmuseet. This living cultural history museum will give you a unique insight into the local coastal culture. It provides an introduction to the coastal landscape and culture, and has exhibitions and activities all year round. The permanent exhibition “Water and wind – earth and ﬁ re” looks at how the natural resources of Øygarden have been exploited over 10,000 years, from the Stone Age to the oil industry.

Eine Reise durch Steinalder buplassen. Foto: Kystmuseet. 10.000 Jahre Meer, Wind, Erde und Feuer. Seit 10.000 Jahren leben Menschen in Øygarden und haben sich die Elemente nutzbar gemacht. Im lebendigen kulturgeschich- tlichen Küstenmuseum Øygarden kann man die Geschichte von Hordaland intensiv erleben. Das ganze Jahr über vermittelt das Museum mit Ausstel- lungen und Aktivitäten die Beziehung zur Küstenlandschaft und -kultur. Die Dauerausstellung „Meer und Wind – Erde und Feuer“ zeigt die 10.000-jäh- rige Geschichte der Natur und ihrer Ressourcen in Øygarden von der Stein- zeit bis ins Ölzeitalter.

«Syvert» frå 1947 er restaurert på museet.

Seksæring frå Herdlevær er ca 100 år gamal og framleis i bruk på museet.

Kulturprogram Sjå kulturprogrammet i aktivitetskalen- Kontaktinformasjon: www.museumvest.no daren på side 5 i magasinet. [email protected] Tlf. 56 38 50 50

15 Overnatting – Servering – Aktivitet

Smaken av Kyst-Noreg Nye lokaler på kaien med plass til 120 spisegjester, romslig for kurs og konferanse og perfekt for sosiale arrangement heile året. Foto: Blomvåg Fjordhotell.

Det er restauranten Rett i Havet på Blomvåg Fjord- hotell som gjev deg den unike smaken av Kyst-Noreg. Kokkane på hotellet serverer nemleg fersk fangst henta direkte frå havet rundt Øygarden. Rettane blir laga frå grunnen av, og gode råvarer står i høgsetet.

Restauranten ligg fl ott plassert med – Vi ønskjer at alle gjestane våre tek Hotellet er ideelt som utgangspunkt utsikt utover sjøen, og om sommaren med seg gode minne frå opphaldet for team-byggjing, kurs og konferanse. fungerer kai anlegget som uterestaurant. på Blomvåg Fjordhotell, og persona- Det vert ofte arrangert konsertar ved – Kokkane på hotellet lagar maten etter let strekkjer seg langt for å imøteko- hotellet, og det er korte avstandar til god, gamal norsk tradisjon som sikrar me behov og ønskje, fortel to av eiga- fl otte turalternativ i Nordsjøløypa. gjestane dei aller beste smaksopplevin- rane ved hotellet Trond Kongshavn og gane. Vinen på Blomvåg Fjordhotell er Steinar Knapskog. spesielt utvalde vinar som skal passa til maten. Gode aktivitetstilbod Panoramautsikt Hotellet har tre bryggjeanlegg, med vatn BLOMVÅG FJORDHOTELL og straum, på respektive 36, 24 og 12 SMAKEN AV KYSTNORGE Blomvåg Fjordhotell ligg idyllisk til meter lengde. Om ønskjeleg kan du heilt i sjøkanten med ei eineståan- leige deg båtplass ved anlegget. Stadig Kontaktinformasjon: de panoramautsikt over Blomvågen. fl eire båtturistar tek turen innom den www.blomvagfjordhotell.no [email protected] Hotellet byr på førsteklasses overnat- lune hamna med det gode vertskapet. Tlf. 56 38 28 50 ting i eit “ekte” fjordhotell med alt som høyrer til. Blomvåg Fjordhotell er møtesta- den for Team Xtreme og Nemo Classic Eigarane av hotellet har hatt som mål Diving. Gjestane ved hotellet kan leige å gjenskape atmosfære og tradisjonar Zapcat (mini-katamaran), driste seg til frå gamle dagar. Komfort og personleg havrafting, legge ut på havsafari, prø- service står difor i høgsetet. ve seg på vass-scooter eller andre typar vass-sport.

16 Overnatting – Servering – Aktivitet

A taste of coastal Norway You can take hotelier Steinar Knapskog at his word when he says that the restaurant at Blomvåg Fjordhotell gives you a chance to enjoy the unique taste of coastal Norway. That’s because his chefs only serve local, freshly caught ﬁ sh and seafood. The restaurant is beautifully situated, looking out on the sea, and in the summer it is possible to dine outside on the quay. “Our chefs prepare dishes based on the best tra- ditional Norwegian recipes, so that our guests will enjoy a very special culinary experience,” says Steinar Knapskog. The wine list at Blomvåg Fjordhotell only includes wines that have been speci ally selected to go with the food.

Köstliches von der Küste Der Hotelbesitzer Steinar Knapskog meint es wörtlich, wenn er sagt, dass Sie im Restaurant im Blomvåg Fjordhotell den einzigartigen Geschmack der nor- wegischen Küste auf der Zunge haben. Die Köche des Hotels servieren näm- lich leckere Gerichte, deren fangfrische Zutaten direkt aus dem Meer rund um Øygarden stammen. Das Restaurant bietet eine herrliche Aussicht auf das Meer, und im Sommer dient der Kai als Terrasse. „Unsere Köche bereiten das Essen nach guter alter norwegischer Tradition zu, um den Gästen köstliche Geschmackserlebnisse zu bieten“, sagt Steinar Knapskog. Und die Weinkarte im Blomvåg Fjordhotell enthält nur besonders ausgewählte Weine, die gut zu den Gerichten passen.

Øverst: St.hansfeiring med båtfolk og gjestar. I midten: Dekka til fest i restauranten. Nederst: Nyoppussa ﬂ ott hotellværelse.

17 Fuglekikking

I Havørna sitt rike Havørna er fotografert på Tjeldstø ved Alvheim. Foto: Julian Bell. Øverst: Long-tailed Duck – ein av dei mest vanlege vintergjester i Øygarden. Nedest: Ivrige fuglekikkarar.

Fugleinteresserte frå fjern og nær kjem til Øygarden for å oppleve fuglelivet. - Fuglefolk frå mellom anna USA og Storbritannia har vore innom kommunen, og turisme av dette slaget ser ut til å auke. Dette vil seie at fuglelivet ikkje berre får ein kulturell og økologisk verdi, men òg ei reell økonomisk tyding, seier fugle- kikkar Julian Bell.

Med minst 236 registrerte artar er - Havørna er truleg fuglen som er mest du er særskild interessert i sjøfuglar Øygarden kommune truleg kommunen kjend for lokalbefolkninga, men det er Skogsøy den beste lokaliteten i heile i Hordaland som har fl este registrerte fi nst så mykje, mykje meir. Den aukande Hordaland. fugleartar, og den beste lokaliteten er bestanden av grågås i kommunen kan Skogsøy. - Ei årsak til dette er lokalise- vere nøkkelen til gode ørne- og hubro- - Om sommeren hekkjer det ein del ringa midt i trekkruta til mange artar. bestandar. Begge artane et nemleg tru- arter på den nasjonale rødliste her. Blant Her er det fuglar på trekk heile året, leg store mengder gås, seier Bell. desse er Makrellterne, Teist, Hubro, og dette medfører at mange fl eire artar Vipe, Storspove, Sanglerke, Steinskvett, kan verte observert i kommunen, fortel Spektakulært syn Stær og Bergirisk. Kommunen har lokalt Bell. viktige bestander av ein del andre arter Det er særleg våren som er interessant som Grågås og Rødstilk, forklarer Julian Ein unik sjans i Øygarden, då trekkjande fuglar passe- Bell. rer langs kysten i store mengder. Arten til å sjå Hubro som er mellom dei mest interessan- Om du ønskjer meir informasjon om Det er ikkje berre trekkjande og sjeld- te er Gulnebblom, men alle lom-artar fuglekikking i Øygarden, kan du ta kon- nare fuglar som gjer Øygarden så unik. kan ein sjå. Hvitkinngås- og Ringgås- takt med Julian Bell på e-post jules@ Det fi nst ein del artar som elles er sjeld- trekket kan verte spektakulært høves- naturalbornbirder.com, eller mobilte- ne i fylket, men som oftare dukkar opp i vis i slutten av april og i slutten av mai. lefon 909 70 018. Sjå elles nettstaden Øygarden. Hubro er eit døme på ein av Det kjem òg regelmessige sjeldenhei- http://oeygardenbirds.blogspot.com/ desse. Den er sky og lever helst i løynd, ter, særskilt om hausten. Døme på dette for siste nytt i fugleverda. men i Øygarden har du ein unik sjanse er Gulbrynsanger. Fuglefolk er spesi- til å sjå denne sjeldne fuglen. elt interesserte i sjeldenheiter. Dersom

18 Friluftsliv

The realm of the sea eagle Bird-spotters from far and wide come to Øygarden to experience the bird- life here. This is a growing area of the tourist industry, so the abundant bird- life is not just of cultural and ecological value, it is also an important economic resource for the local community. Skjergardsheimen Klatreveggen på Skjold: Sikring og samarbeid. Foto: Skjergardsheimen. Skjergardsheimen Leirstad is an alco- hol-free centre for courses, confer- ences, camps and holidays, which is open all year. The company is particu- larly aimed at associations, organisa- Læring og rekreasjon tions, local authorities and businesses. “What all of our guests have in common Skjergardsheimen Leirstad byr på eit alkoholfritt is a desire to experience our countryside and coastal culture,” says manager alternativ for kurs, konferanser, leirskule, sommar- Jan Owe Jensen. leir og ferie heile året. Tilbodet er særskilt retta mot lag, organisasjonar, kommune og næringsliv.

Private lag er òg hjarteleg velkomne. – - Leirskulen har eigen båtplass i ei Im Reich des Seeadlers Felles for gjestane våre er ønsket om å lun vik med båtar og kanoar som òg Vogelkundler von nah und fern kom- oppleve naturen og kystkulturen. Soga er til utleige for andre gjestar. Ofte tek men nach Øygarden, um die Vogelwelt om Øygardsfolket er soga om livet på og dei turen forbi den gamle handelssta- zu erleben. Dieser Tourismusbereich ved havet, seier dagleg leiar Jan Owe den ved Nautnes Fiskevær på veg til og wächst. Damit hat die reiche Vogelwelt Jensen. frå badeplassar og fi skeplassar, fortel nicht nur kulturellen und ökologis- Jan Owe. Ein viktig del av opphaldet på chen Wert, sondern auch ganz reale Populær leirskule Skjergardsheimen er lagånd og samar- wirtschaftliche Bedeutung für die beid, og dette får borna oppleve i klatre- Gemeinde. Om hausten og våren og fram til st. Hans veggen på Skjold. Her må dei både sam- er det leirskule på Skjergardsheimen. arbeide og sikre kvarandre. Skjergardsheimen På ei skuleveke får elevane oppleve ei Das Ferienheim Skjergardsheimen heilt anna skuleform gjennom å ta del i emp fi ehlt sich ganzjährig für alkohol- og leve i kystkulturen. Ferietilbod freie Aufenthalte, zum Beispiel Semi- Skjergardsheimen Leirstad har òg eit nare, Konferenzen, Schulfahrten oder - Både årstid, vêrtilhøva og interesse- ferietilbod til deg som vil ha opphald i Urlaub. Das Angebot richtet sich vor ne til klassen vil vere med på å avgjere den vakre øygardsnaturen. allem an Vereine, Organisationen, kva undervisningsopplegget skal inne- - ”Storsængen” er namnet på den siste Gemeinden und Firmen. „Alle unsere halde. Elevane får praktisk opplæring tilveksten vår. Her er det tre rom, alle Gäste möchten Natur und Küstenkul- om fi ske og båttypar for fi ske, kvar og med familiekøyer, kjøkken, stove og to tur erleben“, sagt Geschäftsführer Jan korleis dei skal dra i land dei ymse fi s- bad, eiga hyggjeleg terrasse og TV med Owe Jensen. keslaga, og sjølvsagt om utstyret om parabol. Der er òg høve til å få leige båt bord, fortel Jan Owe. med påhengsmotor, forklarer Jan Owe. Leirstaden på Langøy. Foto: Skjergardsheimen. Fisk og anna fangst vert laga til ute i det Skjergardsheimen er godt utstyrt med fri til middag eller kvelds. Maten lagar fl eire fellesrom som peisestove, matsal ungane saman med lærarane. Born på og ei rekkje grupperom. Der er spele- sommarleir og leirskule får oppleve rom med air-hockey, fotballspel, bord- roing og padling, lære om knutar og for- tennis og biljard. Alt ein treng for kjek- tøying, lese sjøkart og navigere mellom ke feriedagar i fl ott natur! dei 550 øyane og holmane vest i havet. Lagånd og samarbeid på sommarleir I skuleferien er det sommarleir på LEIRSKULE / LEIRSTAD Skjergardsheimen. Særleg populær er www.skjergardsheimen.no teltplassen på Langøy der borna må rei- [email protected] sa ut med båt. Tlf. 56 38 25 10

19 Friluftsliv

I Hordaland går Nordsjøløypa frå Sveio i Sør til Legg du turen hit vil du truleg sjå fl eire båtar som ligg på rekkje og rad for å Fedje i nord, gjennom kommunane Øygarden, Fjell, sjekke fangsten langs med fi skegrunna- Sund, Fitjar, Stord, Bømlo og Sveio. Du vil fi nna ne som har fått namn frå gamle dagar: 180 km med løyper merka med blå skilt, vardar og Børskalakken, Nordre Seiskallen, Søre Seiskallen, Valdegrunnen, Jonsskalle- informasjonstavlar. grunnen, Oddegrunnen, Grunnskallen, Laurdagsskallen og mange fl eire.

På Skogsøy kan du fi nna spor etter to - Å vandre til fots i kystlandskapet er Rotevatnet fi nn du eit fugleobserva- Fjerdemannshus (gamle fi skarhus) i ei oppleving for sjel og sinn. Så langt ut sjonshus til allmenn bruk. Breiviksundet. Dette var hus som folk mot havet at du kjenner den salte hav- lengre inne frå fjordane hadde sett opp brisen og skumdrevet mot panna, eller Delar av våtmarka i Tjeldstømarka utmed havet. Her budde dei medan så høgt opp mot åsar og rindar at du blei eit verna naturreservat i 1995. dei var på vinterfi ske. Dette var og ein ser ut over eit mektig havpanorama; Landskapet er forma etter mange år møtestad for fjordafolket og kystfolket. inn i lune fjordar, viker og sund med med omfattande uttak av torv til bren- Kystfolket på si side drog inn i fjorda- furukledde holmar og øyar, eller over sel. Dei gamle driftsformene i landbru- ne for å henta heim jordbruksvarer og den store strandfl ata, der lyngrabbane ket er framleis tydelege her, sjølv om skogbruksvarer. og torvmyrane fortel om eit stort kul- den gamle drifta vart avslutta for om lag turlandskap gjennom 5000 år: dette er ti år sidan. Du vil sjå restane av gamle Toftøy Nordsjøløypa! driftsformer i torvhus frå gamle dagar, skjenefl orar og steingardar. Framleis Eit godt turalternativ i Nordsjøløypa Tjeldstømarka kan du møta på beitande husdyr som er Vikåsen tursti på Toftøy. Ein tur på kyr og sauer. fi re – fem kilometer på strekninga Vik Tjeldstømarka er eit vakkert og spanan- - Bolsneset - Toft. Langs turstien er det de område i Øygarden der du har svært Skogsøy sett opp litt informasjon om fuglelivet i gode sjansar til å sjå mykje og sjeldan området. Ta kontakt med Servisesenteret fugleliv. Våtmarka her er hekkeplass for Skøgsøy ligg på vestsida av Oni og er på Rogn eller sjå kartet side 3 for meir ein del fugleartar som grågås, songsva- lett tilgjengeleg frå Kystmuseet. Du informasjon om turen. ne, krikkand, stokkand, enkeltbekkasin kjem ikkje lengre ut i havgapet en dette. og raudstilk, vipe, tjeld og brunnakke. Storhavet står rett på og det skal ikkje For meir detaljar om Nordsjøløypa kan I dette området åleine er det registrert mykje vind til før skumsprøyten kan du fi nna på: nesten 130 fugleartar. På vestsida av stå over brenningar og nakne svaberg. http://nordsoloypa.ivest.no/oygarden

20 Servering – Utleige

Ungdommeleg Explore the rugged countryside by foot på Øygardsstova The North Sea Trail runs from Sveio in the south to Fedje in the north, passing through the municipalities of Øygar- den, Fjell, Sund, Fitjar, Stord, Bømlo and Sveio. It comprises 180 km of trails marked with blue signs, cairns and information boards. Walking through this coastal landscape is a great experience for soul and mind. Øygardsstova Øygardsstova on Tjeldstø is a popu- lar venue for teambuilding activities, computer evenings for young people and functions. It is also where the local organisation for the disabled meets, and most of the work on the venue has been done by them in their free time.

Wandern durch Utsiktspunkt ved Alvheim på Alvøy. Foto: ©2008 Jon Fjelstad / Fotoarkivet.no wilde Natur Durch Hordaland verläuft die Wander- route Nordsjøløypa von Sveio im Süden Norges Handikapforbund Øygarden, (NHF Øygar- bis Fedje im Norden. Sie führt durch die Gemeinden Øygarden, Fjell, Sund, den) har to lokaliteter på Tjeldstø, NHF Stova og Fitjar, Stord, Bømlo und Sveio. 180 km Øygardsstova Catering. NHF Stova er eit populært Wanderwege sind mit blauen Schildern, lokale for lagsaktivitetar og faste datakveldar for Steinhaufen und Informationstafeln markiert. Eine Wanderung durch die ungdom. Küstenlandschaft ist ein Erlebnis für Körper und Seele. Øygardsstova Både NHF Stova og Øygardsstova Godt utstyrt Cafe og Catering er pussa opp for det Øygardsstova in Tjeldstø ist ein meste på dugnad av laget som har 130 - Øygardsstova og NHF Stova er popu- beliebter Treffpunkt für Vereine, für medlemmar. lære samlingsstader for både unge og LAN-Partys und für private Feiern. eldre, og vi har spesielt satsa på faste Øygardsstova ist Mitglied im Nor- aktivitetar for ungdomen. I tillegg leiger wegischen Behindertenverband, dessen Kun for bestilling vi ut lokala til kommunen, næringslivet örtliche Mitgliedsgruppe das Haus fast nur in freiwilligen Arbeitseinsätzen Øygardsstova Cafe og Catering er berre og andre lag og organisasjonar i nær- renoviert hat. for bestilling til ulike arrangement som miljøet, fortel Karsten Fjellstad i Norges bryllup, blåturar, konﬁ rmasjon, geburs- Handikaplag Øygarden. dagar, private arrangement, kurs og konferanse. Dei har eit ﬂ ott, stort kjøk- NHF Stova er også tilrettelagt med ken, og der lagar ein mat til både arran- komplett AV- og IT-utstyr. Her vert det gement og catering. Ved behov vert også halde kurs, konferansar og møte. NHF Stova brukt i samban med kurs og andre tilstelningar. For utleige ta kontakt med Karsten Fjellstad på e-post: [email protected] Mobiltlf. 922 86 999

Øygardsstova til utleige. Foto: Karsten Fjellstad.

21 Shopping

I dag er det sju butikker på Rong Senter, i tillegg til frisør, hudpleie, kafé, bank og solutleige. Totalt skal no Rong Senter utvidast til 6000 kvadratmeter, og den første delen av det nye senteret skal stå ferdig i haust. Tegning av den nye fasaden på Rong Senter. Tveit Arkitektkontor AS. Det nye senteret vil romme Kyrkje- Barnas Ønsker er leikebutikken med kontoret, eit nytt bibliotek og NAV. I det gode utvalet, mellom anna av øvste etasje vert det bygd 13 nye leileg- Lego, Nikko og sesongrelaterte leikar. heiter frå om lag 62 til 80 kvadratmeter. Hobbyboden held til i same lokalet som Truleg vil det kome fl eire butikkar, men Barnas Ønsker, og har eit stort utval det er enno ikkje kjent kva desse er. av scrap-booking/kort, strikkegarn og mønster. Eit godt utval Kleopatra gåve og interiør har gåve- Det er eit godt utval av butikkar allereie arktiklar, bilete, tekstilar, småmøblar, lys, ANDERSEN SPORT OG FRITID Rong Senter - 5337 Rong i senteret. Daglegvarebutikken Spar serviettar, smykke og vesker. Trend fri- Tlf./Fax: 56 38 90 50 har både post og tipping. Blomsterbua sør tilbyr klipp til dame, herre og barn. er ein del av Interfl ora, og har dagleg Farge, striper, permanent og extation utkøyring av blomster. står på menyen, og frisøren fører produkt som KMS, Trevor Sorbie og ISO. Andersen Sport sel tekstilar og harde vare som syklar og fi skeutstyr. Hatten Øygarden hud og kroppspleie tilbyr Musikk har eit stort utval i instrument, ansiktsbehandling, djuprens, fruktsyre- og har eiga heimeside på pensling av ansikt, i.d. make-up, anikyre, www.hattemusikk.no. I Rong Senter rygg-/nakke-/ansikts-massasje, aroma- fi nn du Sparebanken Vest. terapi, ultratone- muskelstimulator, fot- pleie, detox-fotbehandling som avgiftar Rong Kafe a/s og renser kroppen. Tlf.: 56 38 74 54

22 Landhandel

Butikken ved Shopping There are now seven shops at the Rong shopping centre, in addition to a hair- dresser, beauty salon, café, bank and Øygardens ende solarium. In the autumn, the shopping centre will be extended by 6000 m². General store Hernar is the last group of islands in Øygarden, to the north-west of Hel- lesøy, and has a permanent population of just 18 people. The main meeting place on the island is the shop Monstad Eftf., which is run by Vera Lill Sanden.

Shopping Zur Zeit gibt es sieben Geschäfte im Einkaufszentrum Rong Senter, außer- dem Friseur, Hauptpﬂ egestudio, Café, Bank und Sonnenstudio. Im Herbst wird das Rong Senter auf 6.000 Quadratme- ter erweitert. Foto: Vera Lill Sanden. Dorﬂ aden Hernar ist die letzte Inselgruppe in Hernar er den siste øygruppa i Øygarden og ligg Øygarden und liegt nordwestlich von Hellesøy. Hier wohnen nur 18 Men- nord vest for Hellesøy. Berre 18 fastbuande menneske schen. Ihr Treffpunkt ist der Laden heldt til her ytst i rada av øyar. Samlingsstaden på „Monstad Eftf.“, den Vera Lill Sanden øya er butikken Monstad Eftf. som vert driven av Vera betreibt.

Lill Sanden. Passasjerbåten tek deg frå Hellesøy til Hernar. Foto: Destination Hellesøy. - Foreldra mine dreiv butikken fram tipping, fi skeutstyr, bensin og dagleg- til 1980, og eg har dreve den sidan. vare. Bensinen er mest for båtfolket, Butikkdrifta har vorte ein livsstil og for det fi nst berre ein bil på øya, ler eg kjenner sjølvsagt alle på øya, ja, til Vera Lill. og med dei fl este faste feriefolka, smiler Vera Lill. Butikkeigaren bur i same Gamal handels- og huset som butikken. – Eg tek meg ein liten siesta frå 12.00 til 14.00 her på gjestgjevarstad sydhavsøya mi, seier Vera Lill. Ho slap- Heilt tilbake på 1600-talet har det vore par av og har full kontroll under sies- handels- og gjestgjevarstad på Hernar. I taen, for ho ser når kundane kjem. Ho gamle dagar fungerte øya som uthamn er ikkje sein med å springe ned og opne for skip som låg og venta på bør, før dei butikken, nærast uansett kor tid folk skulle krysse vestover. Trafi kken frå kjem både tidleg og seint. vesterhavsøyane var innom havna før dei skulle vidare langs med kysten. I dag kan du ta skyssbåten frå Hellesøy Gratis kaffi til Hernar. Vera Lill Sanden sel det meste folk – Utanom dei faste sommergjestane er treng og byr på ferske brød (bake off) det alltid mykje båtfolk her. Og det kjem kvar einaste dag. I sommarhalvåret har nye båtfolk til kvart einaste år, fortel ho laga til kaffekrok med gratis kaffi og Vera Lill. No ser ho fram mot ein travel sal av bollar. og fl ott sommar. -Vi har laga til ein fl ott - Kaffi kroken er ein populær stad å badeplass med kvit sandstrand. Eg plar sitte når ein skal skrive postkort heim. forklare vegen til sommargjestar og båt- Postkorta sender du frå butikken folk. Det er ein populær stad og med eit for eg har Post i butikk. Elles har eg fl ott turterreng ikring, fortel Vera Lill.

23 Overnatting

Camping ut mot storhavet

Utsikt frå hovedveien inn mot Trollvatn Camping. Foto: Eva Olsvold.

Køyreturen til Trollvatn Camping retning Hellesøy tek omlag 50-60 minutt frå Bergen. Reisa tek deg gjennom eit ope, vilt og vakkert landskap, og du køyrer over nokre av Noregs ﬂ ottaste bruer. – Her bør du ta deg tid til å nyta utsikta rett ut i havgapet mot Nordsjøen, som er næraste nabo, seier Gunvor Kleppe.

Trollvatn Camping ligg idyllisk til på minutt derifrå fi nn du kaianlegg for båt servicebygget. Du kan òg velje å ta Seløy ved Trollvatn. Plassen er godt og båtutleige. med deg campingvogn, bubil eller telt. skjerma frå vêr og vind som kjem inn - Herifrå er det lett å kome ut til gode Servicebygget er utstyrt som hyttene, frå havet. Vertskapet, Gunvor og Jan fi skeplassar. Du har gode sjansar for å men du må dele dusj og toalett med Kleppe, lovar ei fantastisk fi n natur- dra opp både lyr, torsk, lange, fl yndre campingplassen, fortel Jan. oppleving og atmosfære. - Dette er eller steinbit. På servicebygget er det staden for rekonvalesens, ro og fred stor fryseboks tilgjengeleg for oppbeva- I kiosken er det mellom anna sal av for dei som ønskjer det. Langs med ring av fi skefangsten, fortel Gunvor. is, brus, sjokolade og kaffi . Trollvatn Trollvatnet er det turstiar som er laga Camping er open heile året, og hytte- i samband med Nordsjøløypa, og ein Attraktive hytter ne kan bookast for langtidsleige om ein kan vandre i oppmerka løyper like ut ønskjer det. til Nautnes Fiskevær. Her er du så langt Du kan nyta ferien i koselege tømmer- ute mot havet at du kan kjenne den sal- hytter. Hyttene har varmekablar i alle - Vi ønskjer deg hjarteleg velkommen te havbrisen og skumdrevet mot panna, golv, og med dusj, toalett, fjernsyn og til ein fantastisk ferie eller weekend, seier Jan. vedomn. Kjøkkenet i hyttene er godt smiler Gunvor Kleppe. utstyrt med mellom anna hybelkomfyr med steikeomn, kjøleskap med frysar Idyllisk badeplass og kaffi traktar. Nede ved Trollvatnet er ein vakker, privat badeplass med kvit sandstrand og - Det er dyner og puter i hyttene, så Kontaktinformasjon: www.trollvatncamping.no stupebrett. Dette er ein perfekt tum- du tek berre med deg sengetøy. Dersom [email protected] leplass for barn og vaksne. Berre to du ønskjer det, kan du leige rom i Tlf. 56 38 89 77

24 Overnatting – servering

Særprega vertshus Camping out by the sea From Bergen, it takes around 50-60 minutes to drive to Trollvatn Camping, which is on the way to Hellesøy. The med hjarterom journey takes you through an open, wild and beautiful landscape, and across some of Norway’s most impres- sive bridges. “Take the time to enjoy the views out to the sea,” recommends Gunvor Kleppe. A guesthouse with lots of character The guesthouse Kirsti på Skjæret calls itself the “Jewel of the coast”. “Øygarden is one of the most beautiful jewels in the crown of western Norway,” accord- ing to John Arne Økland, who owns the guesthouse. Kirsti på Skjæret serves beers and wines, has a large outdoor BBQ area and cosy accommodation for groups of friends and families.

Vikåsen tursti i Nordsjøløypa tek deg heilt ut til Skoragavlen. Foto: ©2008 Jon Fjelstad / Fotoarkivet.no Campingplatz am Vertshuset Kirsti på Skjæret kallar du nesten oppleve ei reise bakover i tid. offenen Meer seg sjølv ”Kystens perle”, og ein kan Tilbake i notida kan du heller ta turen Die Fahrt zum Campingplatz Trollvatn vanskeleg motargumentere når ein til havs med ein av dei lokale fi skarane in Richtung Hellesøy dauert von Ber- kjem inn i den naturvakre bygda Vik på for å henta inn fangsten. gen aus etwa 50–60 Minuten. Die Fahrt Toftøy i Øygarden. – Øygarden er eit av führt durch eine offene, wilde und dei vakraste kystperlene på Vestlandet, Aktivitetar reizvolle Landschaft und über einige slår vertshuseigar John Arne Økland der schönsten Brücken in Norwegen. heilt fast. Hos Kirsti på Skjæret kan du opple- „Lassen Sie sich Zeit und genießen ve fellesskap eller einsemd og få tid til Sie unterwegs die herrliche Aussicht“, Kirsti på Skjæret har øl- og vinserve- ettertanke og rekreasjon. Valet er ditt! meint Gunvor Kleppe. ring, stor uteplass for grilling og kose- Her kan du gå turer mellom holmar leg overnatting for vener og familie. og skjær, fi ske, slappe av på kaikanten, Her fi nn du ti romslege rom med TV, bade i sjøen eller berre nyte sola på ter- Ein Restaurant stort bad og dusj. Du kan anten ”stella rassen med familie og gode venner. mit Charakter deg sjølv”, eller eventuelt nyte frukost Das Restaurant „Kirsti på Skjæret“ og middag i restauranten. Fersk fi sk - Vi legg tilrette for havfi ske, utfor- bezeichnet sich selbst als Küstenperle. og skaldyr vert levert direkte på kjøk- skande turar i mark og skjærgård, „Øygarden ist eine der schönsten Perlen kenet, til og med på søndagar. Rundt utegrilling på terrassen eller dans til an der Küste von Westnorwegen“, meint grytene fi nn du både verten og vertinna levande musikk. Vegen er heller ikkje Restaurantbesitzer John Arne Økland. som kokar og bakar heimelaga kaker og lang til Vikkåsen tursti som er ein del Das „Kirsti på Skjæret“ hat Schank- dessertar. Dersom du er heldig, og ver- av Nordsjøløypa, eller til Kystmuseet i recht für Wein und Bier, viel Platz im ten har ei ledig stund, får du oppleve Ovågen som er vegvisar til fl eire kultur- Freien zum Grillen und bietet außer- visesang, country og gitarspel. minne. Dei tilbyr sykkelutleige og guida dem Übernachtungsmöglichkeiten. turar, fortel John Arne. Nær og fjern frå Bergen Kirsti på Skjæret ønskjer verksemder, lag og organisasjonar velkomne til rela- Her vert du godt tatt i mot. Foto: Inge Fagerli. Turen til vertshuset tek berre om lag 30 sjonsbygging, kurs og opplevingar. minutt frå Bergen, og du kjem raskt bort frå storbylivet. Uansett vindretning kan - Vi organiserer gjerne til festlege lag du nesten alltid kjenne dufta av sjø, salt for vener og familie i alle aldrar uan- og tang og tare. Her har det i fl ere hun- sett høve. Utanom sesongen opnar dre år romma småbruk, tranbrenneri og vi dørene etter førespurnad, fortel dampskipskai. Du kan framleis sjå dei vertshuseigaren. blankskurte svabergea der ein i man- Kontaktinformasjon: ge år har tørka fi sk. Med litt fantasi kan www.kirstipaaskjaeret.no – Tlf. 56 32 01 40

25 Ekstremsport Ekstreme opplevingar for livet

Ekstrem rafting du aldri gløymer. Foto: Kyrre Styve, VestNytt.

Team Xtreme tilbyr komplette natur og spanande Vass-sport havopplevingar i det vakraste vestnorsk skjergard På Blomvåg Fjordhotell kan du delta i har å by på. Selskapet skreddarsyr aktivitetar til ﬂ eire typar vass-sportaktivitetar, som til dømes vass-ski, bananbåt, wakeboard alle behov, til dømes blåturar, utdrikkingslag, team- og tube. Ei spanande nyheit er FlyFish. building og bursdagar. Her vert du slept etter båten og blir løf- ta opp til ti meter over havﬂ ata. Der får du kjempeutsikt!

Møtestaden for TeamXtreme er Blom- Havrafting Vass-skuter våg Fjordhotell. - Her vil du kunne oppleve å få testa naturelementa på ein Havrafting går ut på å betrakte naturen Eit fast innslag som aldri ver kjedeleg, måte du aldri før har opplevd, seier ein frå ein litt hurtigare ståstad. Med ei kri- er vass-skuteren. Du kan prøve ut ein av eldsjelene bak TeamXtreme William blande spaningskjensle, blanda med litt heilt tradisjonell vass-skuter, eller gå Dale. Guidane til Team Xtreme kjen- frykt, susar du av garde i 50 knop ut av for den meir ekstreme Sea-Doo RXP ner havet og skjergarden både over og skjergarden og ut på det opne havet. - som er verdas raskaste, serieproduserte under vassfl ata. Du må vere budd på luftige svev og sjø- vass-skuter. Denne har ein toppfart på sprøyt over båten. Som belønning får du 63 knop (117 km/t). Sea-Doo RXP treng deg ei oppleving du aldri vil gløyme, ler ikkje noko nærare introduksjon, dette Zapcat William er berre 100 % moro! For dei av som likar å kjenna adrenali- net pumpa og G-kreftene slite i krop- Havsafari Skulle du ikkje vere så glad i fart og pen, så er ein ZapCat-tur noko for deg. spaning, kan Team Xtreme tilby aktivi- Du får køyre ein svært manøvrerings- Havsafari er en fi n tur for alle som tetar som pil og bogeskyting, øksekas- dyktig mini-katamaran som akselere- ønskjer ei rolegare oppleving på sjøen. ting, paintball og leirdueskyting. rer frå 0-45 knop på berre tre sekund! Turen går i jamn marsjfart og du kjem - Dette er defi nitivt det mest populæ- tett på skjergarden og livet i fjæra. Her Meir informasjon fi nn du på: re selskapet har å tilby, fortel William. gjeld det berre å nyte naturen og livet. www.teamx.no. Eller du kan ta direkte Opplæring får du av erfarne båtfolk. Båten tek opptil 15 personar. kotakt på mobil: 938 08 026

26 Service

Servicetorget på Rong Extreme experiences TeamXtreme arranges complete out- doors adventures amidst some of the most spectacular scenery that western Norway has to offer. The company tailors activities to individual require- ments, including mystery tours, stag dos, teambuilding events and birthdays. The meeting point for TeamXtreme is Blomvåg Fjordhotell. Tourist information The municipal service centre is located in the town hall in Rong. The customer service agents there can provide you with general information about the municipality, businesses and services. They also know about tourism and lei- sure, activities and experiences in the local area. You can ﬁ nd more information at www.oygarden.kommune.no

Skogsøy – Øygarden. Foto: ©2008 Jon Fjelstad / Fotoarkivet.no Extreme Erlebnisse Team Xtreme bietet komplette Natur- und interessante Meereserlebnisse in der herrlichen Schärenwelt Westnor- Servicetorget er stasjonert på kommunehuset på wegens an. Die Firma veranstaltet Ak- tivitäten nach Kundenwünschen, zum Rong. På servicetorget møter du kundevertar som Beispiel Betriebsausﬂ üge, Teambuild- gjev deg generell informasjon om kommunen, næring ing oder Geburtstagsfeiern. Treffpunkt ist immer das Blomvåg Fjordhotell. og tenester. Touristeninformation

Kundevertane er oppdatert på turis- Viktige telefon-nummer In der Gemeindeverwaltung in Rong befi ndet sich auch das Bürgerbüro. me/reiseliv, aktivitetar og opplevingar i - Brann, 110, Politi 112 og Hier bekommt man allgemeine Infor- kommunen. Her i Inspirasjonsmagasinet Ambulanse 113 mationen über die Gemeinde, über Fir- fi nn du eit kart på side 3 som syner deg - Legesenter 56 38 21 10 / men und Dienstleistungen, aber auch områda som er særleg lagt til rette for ettermiddag/kveld 56 38 93 00 aktuelle touristische Informationen turar i kystlandskapet. Treng du meir - Tannlege 56 38 22 30 über Aktivitäten und Erlebnismöglich- detaljert informasjon kan kundevertane Medisinutsal fi nn ein på butikkane. keiten in Øygarden. Im Internet können hjelpe deg med kart over mellom anna Sie sich unter Nordsjøløypa. Servicetorget vil ha fl eire Post i butikk www.oygarden.kommune.no brosjyrar og anna generell informasjon Spar Rong, Spar Tjeldstø og informieren. om Øygarden kommune tilgjengeleg. Kiwi Søre Sæle Det kan vere lurt å ta med seg eit kart frå Turistinformasjonen i Bergen sentrum Bibliotek ZapCat: Frå 0-45 knop på tre sekund, eit realt kick. Foto: Kyrre Styve, VestNytt. eller Bergen Turlag i Marken. Du fi nn Kommunehuset på Rong, tlf: 56 38 22 20 meir informasjon om Servicetorget på: www.oygarden.kommune.no Taxi - Inderøy Taxi tlf. 90599059 Praktisk informasjon - Rossnes Taxi 95112634 - Øygarden Taxi 45431710 Buss til Øygarden - Buss frå Bergen Bystasjon på perrong Opningstider hos Servicetorget: 11 eller 12 til Øygarden. Måndag – fredag: 08.00 - 15.30 - Ring 55 55 90 70 for rutetider eller sjå Telefon: 56 38 20 00 www.hsd.no og www.tide.no Besøksadresse: Kommunehuset, 5337 Rong

27 Suksessﬁ lm spelt inn i Øygarden

Opptaka til spelefi lmen SOS Svartskjær I stiv kuling kjempar eit stort laste- vart gjorde i Øygarden. Filmen viser skip seg nordover Norskekysten. Ved eit spanande eventyr i mektig natur og Svartskjær fyr får dei det avtala signa- Die Aufnahmen für den Spielfi lm „SOS vakker skjærgardsidyll, med tøffe og let, og to raude blåser blir kasta over Svartskjær“ wurden in Øygarden fl otte barn og koseleg familieliv. Over bord. Ein liten båt jagar frå land for å gedreht. Der Film handelt von einem 150 000 menneske har allereie sett plukke dei opp. Dei fi nn berre den eine. spannenden Abenteuer in eindrucks- fi lmen. Frå 6. august kan du oppleve Samstundes har ein liten selunge kome voller Natur und herrlichen Schären, mit mutigen Kindern und harmonis- fi lmen på DVD. bort frå mor si i dei høge bølgjene ved chem Familienleben. Bisher hat der Svartskjær. Selmora leitar. Ungen hyler. Film schon über 150.000 Zuschauer - Vi laga fi lmen i noko av det fl ottaste Neste morgon har vinden løya, og havet in die Kinos gelockt. Ab 6. August ist Noreg har å by på av natur i Øygarden lagt seg blankt og fl att. er auch auf DVD erhältlich. utanfor Bergen. Dette veit vi at publi- Nora (12) bur på Rotøy med mor, far og kum i Tyskland likar. Difor har vi hatt veslebror Morten. Som vanleg leier ho Tyskland i tankane heilt frå starten, villsauene til beite ute på Vassholmen fortel SOS Svartskjær-produsent Rune om morgonen. Brått høyrer ho spede Trondsen i Nordisk Film til lokalavisa skrik, og oppdagar ein selunge i ei bukt. The children’s fi lm SOS – Summer of VestNytt. Selen leiker med ei blåse. Under blåsa Suspense was fi lmed in Øygarden. Set heng ein pakke ... med narkotika! against a dramatic backdrop of stun- Internasjonal lansering ning coastal scenery, the fi lm is an Produsent Trondsen tykkjer det er Vi blir med Nora på sømjetur med selen, exciting story about some courageous kjempefl ott at fi lmen no dreg ”uta- når ho får den til å die melk av villsau- children and their idyllic family lives. Over 150 000 people have already seen skjærs”. Truleg vil fl eire sjå fi lmen ene, når ho må gøyme den for jegerar, the fi lm, and from the 6th of August it utanfor landegrensene enn her i Noreg. når ho vert skoten i øyra av jamgamle will be available on DVD. Tidlegare i vår vart det klart at Tyskland, Ludvik, når ho vert oppdaga av foreldra, Belgia, Nederland og Luxembourg skal og når ho viklar seg inn i ei rekkje kvite vise fi lmen på kino. Trondsen arbeider løgner for å skjule selungen Zelters. med TV-avtalar i 20 land. Nora har det meste under kontroll, heilt til veslebror Morten skjær laus blåsa Spaning for heile familien og stikk hol på narkotikapakken. Snart Handlinga i fi lmen føregår i skjergar- er dei stranda på det store fyret medan den i Øygarden og er av den spanande skumtoppane vaskar over dei og natta sorten. sig på ...

Redaksjon / prosjektledelse: Prinfo Grafi x AS. I redaksjonen: Kulturleiar Bernt Hjørnevik og Eva Olsvold. Knut Føleide, konseptutvikling / design: InMedia AS, www.inmedia.no Grafi sk produksjon: Frank Modahl Grafi sk. Trykk: Prinfo Unique. Opplag: 20.000. Juni 2008.