Zał ącznik do uchwały Nr XXV/151/08 Rady Miejskiej we Włoszczowie z dnia 20 maja 2008 roku

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI

NA LATA 2008-2014

„…Twórzciekulturęwsi,wktórejoboknowychwymiarów, jakieniosączasy,pozostaniejakudobregogospodarzamiejsce narzeczydawne,uświęconetradycją,potwierdzoneprzezprawdę wieków…” /JanPawełII/ Czarnca, maj 2008 rok

Spis tre ści

Wst ęp.

1. Charakterystyka miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja. 1.1 Charakterystyka ogólna i lokalizacja Czarncy. 1.2 Legendy i fakty historyczne. 1.3. Elementy wyró Ŝniaj ące miejscowo ść . 2. Zasoby obszaru sołectwa. 2.1. Środowisko przyrodnicze. 2.1.1. Walory krajobrazu. 2.1.2. Walory klimatu. 2.1.3. Walory szaty ro ślinnej. 2.1.4. Gleby. 2.1.5. Zasoby naturalne. 2.2. Środowisko kulturowe. 2.2.1. Obiekty kultu. 2.2.2. Architektura wiejska. 2.2.3. O świata i szkolnictwo. 2.3. Obiekty i tereny. 2.3.1. Obiekty sportowe. 2.3.2. Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna. 2.4. Gospodarka i rolnictwo. 1.4.1. Indywidualna działalno ść gospodarcza. 1.4.2. U Ŝytkowanie gruntów. l.4.3. Infrastruktura techniczna. 2.5. Mieszka ńcy, kapitał społeczny. 2.5.1. Mieszka ńcy. 2.5.2. Zwi ązki stowarzyszenia, organizacje. 2.6. Analiza zasobów miejscowo ści Czarnca – Gmina Włoszczowa.

3. Ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagroŜeń. 3.1. Mocne strony – atuty rozwoju sołectwa. 3.2. Słabe strony – czynniki ograniczaj ące rozwój miejscowo ści. 3.3. Szanse. 3.4. Zagro Ŝenia. 3.5.Wyniki analizy SWOT.

4. Plan długoterminowy. 4.1. Dlaczego chcemy odnowy wsi? 4.2. Nasze plany -jak b ędziemy Ŝyć w Czarncy? 4.3.Opis przedsi ęwzi ęć przewidzianych do realizacji w miejscowo ści Czarnca. 4.3.1. Szacunkowe koszty realizacji pierwszoplanowych przedsi ęwzi ęć . 4.3.2 Szacunkowe koszty realizacji drugoplanowych przedsi ęwzi ęć . 4.3.3 Harmonogram realizacji. 4.3.4 Zarz ądzanie.

2 WST ĘP

Odnowa i rozwój obszarów wiejskich stanowi ą jedno z kluczowych wyzwa ń, jakie stoj ą przed Polsk ą w okresie integracji z Uni ą Europejsk ą. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działa ń słu Ŝą cych zmniejszaniu dysproporcji istniej ących w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowo ści Czarnca na lata 2008-2014 jest to dokument programowy warunkuj ący realizacj ę przyj ętych w nim priorytetowych zada ń, b ędący podstaw ą do wypracowania zało Ŝeń bud Ŝetowych na okres najbli Ŝszych 7 lat. Realizacja przedmiotowego planu przyczyni si ę do rozwoju społeczno – ekonomicznego, aktywizacji ludno ści wiejskiej poprawy stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz wzrostu atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej obszarów wsi. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowo ści Czarnca na lata 2008-2014 jest niezb ędne do aplikowania w przyszło ści o środki z Europejskiego Funduszu Rolnego w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” obj ętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dokument ten stanowi doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju Gminy Włoszczowa, która koncentruje si ę głównie na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych. Niniejszy plan jest opracowaniem otwartym stwarzaj ącym mo Ŝliwo ść aktualizacji w zale Ŝno ści od potrzeb społecznych i uwarunkowa ń finansowych. Oznacza to, mo Ŝliwo ść dopisywania nowych zada ń, a tak Ŝe to, Ŝe mo Ŝe zmieni ć si ę kolejno ść ich realizacji w zale Ŝno ści od dost ępu do funduszy UE i posiadania własnych środków. W ramach działania, pomoc ą finansow ą zostan ą obj ęte projekty wpisuj ące si ę w zakres: 1. urz ądzania i porz ądkowania parków, 2. kształtowania centrów wsi jako obszaru przestrzeni publicznej, 3. budowy, przebudowy lub remontu obiektów publicznych pełni ących funkcje kulturalne, w szczególno ści świetlic, 4. budowy remontu lub przebudowy infrastruktury zwi ązanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno-kulturalnych, 5. eksponowania lokalnych pomników historycznych. Opracowanie zawiera charakterystyk ę miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja, inwentaryzacj ę zasobów słu Ŝą cą uj ęciu stanu rzeczywistego, analiz ę SWOT czyli ocen ę mocnych i słabych stron miejscowo ści, szanse i zagro Ŝenia oraz opis planowanych zada ń w perspektywie 7 lat od dnia przyj ęcia dokumentu wraz z ich szacunkowymi kosztami i harmonogramem działa ń.

3 1. Charakterystyka miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja 1.1 Charakterystyka ogólna i lokalizacja Czarncy Miejscowo ść Czarnca to jedno z sołectw Gminy Włoszczowa, poło Ŝone w województwie świ ętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, licz ące 699 mieszka ńców (stan na 31.12.2007 r.) i zajmuj ące powierzchni ę 1621 ha.

Mapa 1. Usytuowanie miejscowo ści Czarnca na tle Powiatu Włoszczowskiego

Źródło: opracowanie własne

4 Wie ś połoŜona jest przy drodze wojewódzkiej nr 786 – Cz ęstochowa w odległo ści 6 km od miasta Włoszczowa, co wi ąŜ e si ę z łatwym dost ępem do o środków administracyjnych, przemysłowych i szkolnych. Sołectwo to liczy 217 gospodarstw domowych. W samej miejscowo ści mo Ŝna wyró Ŝni ć 3 integralne cz ęś ci: Zastaw, Folwark i Resztówk ę. Natomiast poza wsi ą le Ŝą przysiółki: Handlarka, Klekot, Knapówka, Mo ściska i Czarnca Wymysłów. Czarnca jest czwartym pod wzgl ędem zajmowanej powierzchni sołectwem Gminy Włoszczowa. Całkowity obszar Gminy wynosi 25.372 ha. Zestawienie powierzchni poszczególnych sołectw obrazuje poni Ŝsza tabela:

Tab. 1. Powierzchnia sołectwa Czarnca na tle pozostałych sołectw Gminy Włoszczowa

Lp Nazwa sołectwa Powierzchnia (ha) 1 Bebelno Kolonia 496 2 Bebelno Wie ś 491 3 Boczkowice 381 4 Czarnca 1.621 5 Danków Du Ŝy 579 6 Danków Mały 298 7 Dąbie 679 8 Go ściencin 2.776 9 Je Ŝowice 961 10 Kąty 986 11 1.528 12 Kurzelów 2.328 13 272 14 Ludwinów 499 15 Łachów 1.113 16 Mi ędzylesie 345 17 533 18 Nieznanowice 2.105 19 361 20 Przygradów 1.106 21 Rogienice 517 22 Rz ąbiec 407 23 Silpia Du Ŝa 870 24 Wola Wi śniowa 669 25 Wymysłów 434 26 miasto Włoszczowa 3.017 Razem 25.372 Źródło: opracowanie własne

5 1.2. Legendy i fakty historyczne Nazwa miejscowo ści Czarnca wedle dost ępnej literatury źródłowej pochodzi od czarnych, ciemnych borów, w śród których powstała. Obecna nazwa ukształtowała się w czasach pó źniejszych pod wpływem tzw. mazurzenia. Nazwa pierwotna brzmiała Czarnca i była u Ŝywana jeszcze w 1366 roku. Natomiast pierwszy zapis tej nazwy pochodzi z XII wieku. Nale Ŝy ona do grup bardzo dawnych nazw dzier Ŝawczych. Mówi ąc pro ściej wywodzi si ę ona od staropolskiej nazwy osobowej Czarnek, Czarnko i pokazuje, Ŝe Czarnca nale Ŝała ongi ś do niejakiego Czarnka, zapewne wojaka - rycerza. Czarnca kojarzy si ę z rodem Czarnieckich, cho ć w rzeczywisto ści powstała du Ŝo wcze śniej. Osadnictwo na jej obszarze jest bardzo stare. Si ęga ono bowiem V stulecia p.n.e. czego dowodem s ą ślady kultury łu Ŝyckiej, odkryte podczas bada ń archeologicznych. Nie było to jednak osadnictwo stałe. Jego wzgl ędna ci ągło ść , jak si ę przyjmuje, rozpoczyna si ę dopiero od II-III wieku n.e. Za panowania pierwszych Piastów Czarnca musiała by ć sporym o środkiem, poniewa Ŝ ju Ŝ w roku 1184 erygowano tam parafi ę pod wezwaniem św. Floriana. Pod wzgl ędem administracji ko ścielnej parafia w Czarncy nale Ŝała do archidiecezji gnie źnie ńskiej, która do rozbiorów si ęgała na południu niemal do Ch ęcin. Po podziale archidiecezji na archidiakonaty parafia czarnecka znalazła si ę w 1306 r. w archidiakonacie kurzelowskim. Jest to godne podkre ślenia, bowiem parafia w Czarncy, s ąsiaduj ąc bezpo średnio z parafi ą w Kurzelowie, była w najbli Ŝszym zasi ęgu oddziaływania wa Ŝnego ośrodka ko ścielnego. Wa Ŝną dat ą w historii wsi był niew ątpliwie rok 1423, kiedy uzyskała ona lokacj ę na prawie niemieckim od Władysława Jagiełły. Stało si ę to za spraw ą pi ęciu braci Czarnieckich: Tomka, Janusza, S ędziwoja, Włodka i Pełka. Czarnieccy nale Ŝeli do średniozamo Ŝnej szlachty i stanowili, przynajmniej od XV wieku liczny ród. Dopiero ojciec Stefana Czarnieckiego Krzysztof (ur. ok. 1564 r.) dorobił si ę znacznego maj ątku. Warto odnotowa ć, Ŝe dziad i ojciec Stefana byli zwi ązani z ruchem reformacyjnym. Dziad-kalwin, ojciec-arianin. Zbiór aria ński w Czarncy istniał od ok.1600 do 1634 roku. Krzysztof Czarniecki całe swoje potomstwo wychował jednak w religii rzymskokatolickiej, chocia Ŝ sam przeszedł na katolicyzm na 2 lata przed śmierci ą. W 1640 roku Stefan Czarniecki wystawił swoim kosztem nowy ko ściół, co było wyrazem jego troski o Czarnc ę. Po jego śmierci maj ątek i wioska przechodziły w ró Ŝne r ęce. Kolejni wła ściciele nie zawsze wykazywali zainteresowanie wsi ą i nie dbali o jej rozwój. Po II wojnie światowej reforma rolna rozdała ziemie chłopom. Zabudowania dworskie uległy powolnemu zniszczeniu.

6 Podstawowym zaj ęciem ludno ści Czarncy było przez długie wieki rolnictwo. Czarnca z powodu lepszych gleb uchodziła w okolicy za średniozamo Ŝną. Na pocz ątku XX w. wie ś była przeludniona. Cz ęść mieszka ńców szukała pracy w mie ście, zwłaszcza na Śląsku. Odpływ ludno ści był jednak mały. Dopiero po II wojnie światowej sporo osób przeniosło si ę na ziemie odzyskane. Obecnie wi ększo ść mieszka ńców znajduje zatrudnienie we włoszczowskich zakładach pracy. W ostatnim czasie obserwuje si ę znaczny spadek liczby ludno ści. Jest to głównie wynik niepokoj ącego odpływu ludzi młodych wyje ŜdŜaj ących za granic ę w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy.

1.3. Elementy wyró Ŝniaj ące miejscowo ść : Wśród elementów wyró Ŝniaj ących Czarnc ę wymieni ć nale Ŝy: • Bliskie s ąsiedztwo miasta powiatowego. • Poło Ŝenie przy drodze wojewódzkiej Kielce-Cz ęstochowa oraz linii: CMK i Kielce- Cz ęstochowa. • Unikatowy park „Arboretum” oraz zabytki sakralne wpisane do rejestru zabytków. • Poło Ŝenie we Włoszczowsko-Jędrzejowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu z dala od terenów wysoko uprzemysłowionych. • Atrakcyjne tereny pod budownictwo. • Przebieg ście Ŝki rowerowej. • Du Ŝa liczba podmiotów gospodarczych działaj ących na terenie sołectwa. • Remiza OSP. • Pr ęŜ na działalno ść członków organizacji i stowarzysze ń • Miejsce urodzin Hetmana Stefana Czarnieckiego • Izba pami ęci Stefana Czarnieckiego • Zabytkowa szkoła podstawowa. • Wyznaczenie w Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego nowych terenów pod zabudow ę przemysłow ą i letniskow ą. • Pomniki przyrody – grupa lip drobnolistnych. • Zło Ŝa piasków. • Poło Ŝenie w obszarze wyst ępowania GZWP nr 408. • 2 zbiorniki retencyjne słu Ŝą ce do w ędkowania w centrum wsi. • śyzne gleby.

7

Fot. 1 Pomnik Stefana Czarnieckiego w Arboretum

2. Zasoby obszaru sołectwa 2.1. Środowisko przyrodnicze 2.1.1. Walory krajobrazu Czarnca poło Ŝona jest we Włoszczowsko - J ędrzejowskim Obszarze Chronionego krajobrazu. Na obrze Ŝach sołectwa znajduj ą si ę lasy i pola uprawne. Czarnc ę przecinaj ą trzy ciagi komunikacyjne: droga wojewódzka Kielce – Cz ęstochowa, Centralna Magistrala Kolejowa oraz linia PKP Kielce – Cz ęstochowa. Tu Ŝ obok Czarncy w kierunku zachodnim płynie strumyk bez nazwy. Teren jest równinny, piaszczysty, okolica lesista, obfituj ąca w jodły, sosny, świerki, d ęby, buki i osiki. Obszar Czarncy wraz z przyległo ściami rozci ąga si ę na przestrzeni 6 km. Wioska poło Ŝona jest bardzo malowniczo w niewielkiej dolince i niemal z wszystkich dróg odchodz ących do niej rozpo ścieraj ą si ę pi ękne widoki na panoram ę Czarncy, dolin ę ze stawem z wysp ą, na wysoki budynek szkoły podstawowej w kształcie kopca po środku wsi, na wychylaj ące si ę wie Ŝyczki ko ścioła i dzwonnicy, a tak Ŝe na dominuj ącą w okresie letnim ziele ń wysoko usytuowanego parku.

8

2.1.2. Walory klimatu Czarnca le Ŝy w II z pi ęciu stref klimatycznych Polski. Strefa II ma charakter przej ściowy pomi ędzy klimatem strefy I – z wpływami klimatu morskiego a III – z wpływami klimatu kontynentalnego. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,5 °C. Na terenie sołectwa przewa Ŝaj ą tak jak na obszarze całej Gminy wiatry zachodnie i południowo — zachodnie. Długo ść okresu wegetacyjnego wynosi 211.

2.1.3 Walory szaty ro ślinnej 47 % powierzchni sołectwa zajmuj ą lasy. Na uwag ę zasługuje obecno ść na terenie Czarncy utworzonego w latach 60–tych z inicjatywy le śnika Mariana Chudzi ńskiego Arboretum. Park ten obejmuje powierzchni ę 1,5 ha, na której posadzono około 200 gatunków drzew i krzewów, głównie egzotycznych. Rosn ą tam m.in: dorodne drzewo leszczyny tureckiej, rozło Ŝysty krzew perukowca podolskiego oraz bardzo rzadkie okazy metasekwoi chi ńskiej i miłorz ębu japo ńskiego, z którego pnia wyrastaj ą li ście.

2.1.4 Gleby Gleby na terenie Czarncy zostały wytworzone na podło Ŝu kredowym i maj ą wszelkie cechy r ędzin kredowych. S ą to gleby Ŝyzne o najwy Ŝszych walorach przyrodniczo – uŜytkowych przydatne do uprawy wszystkich ro ślin polowych. Na terenie wsi wyst ępuje kompleks pszenny dobry, którego gleby zalicza si ę do klasy bonitacyjnej III a i III b oraz kompleks Ŝytni bardzo dobry z glebami l Ŝejszymi zaliczanymi do III b i IV a klasy bonitacyjnej.

2.1.5 Zasoby naturalne Bogactwem s ą zalegaj ące w wielu miejscach, szczególnie na obrze Ŝach wsi pokłady piasku budowlanego. Maj ą one zastosowanie w budownictwie ogólnym i drogowym oraz w przemy śle odlewniczym. Do niedawna jedynym eksploatowanym zło Ŝem było zło Ŝe piasku budowlanego „Czarnca II”. 26 lipca 2007 roku spółdzielnia eksploatuj ąca powy Ŝsze złoŜe ogłosiła bowiem upadło ść .

2.2. Środowisko kulturowe 2.2.1. Obiekty kultu Na terenie wsi znajduje si ę zespół ko ścioła parafialnego pw. św. Floriana. Składa si ę on z dzwonnicy murowanej z II połowy XVIII wieku, przebudowanej w latach 1893-1905

9 oraz ko ścioła cz ęś ciowo murowanego, cz ęś ciowo kamiennego, wzniesionego w latach 1640- 1659. W 1825 r. dobudowano krucht ę. Obiekt ten przebudowano i restaurowano po roku 1850, na przełomie XIX i XX wieku i w latach 1957-1958. Ko ściół zbudowany został z fundacji Hetmana w 1640r. i stanowi jednocze śnie jego mauzoleum. Spoczywaj ą tutaj jego prochy oraz przechowywane s ą liczne pami ątki osobiste.

2.2.2. Architektura wiejska Sołectwo na swym terenie posiada pozostało ści po maj ątku dziedzica Korskiego z pocz ątku XX wieku tj. budynek mieszkalny i magazyn, gdzie obecnie znajduj ą si ę mieszkania socjalne. Charakter pami ątkowy i historyczny w Czarncy posiada równie Ŝ wybudowana według projektu Wacława Borowieckiego szkoła podstawowa. Jej budow ę rozpocz ęto w 1936 roku, a uko ńczono ju Ŝ po wojnie. Miał to by ć rodzaj pomnika ku czci Hetmana Czarnieckiego, którego prochy w 1937 roku przeło Ŝono do nowego sarkofagu w prezbiterium miejscowego ko ścioła. Tamtejsza szkoła piel ęgnuje pami ęć o Hetmanie Czarnieckim, czego najlepszym przejawem jest zorganizowana w niej w 1979 roku Izba Pami ęci. Znajduj ą si ę w niej pami ątki po Stefanie Czarnieckim, repliki XVII – wiecznej broni, ekspozycje z uroczysto ści obchodzonych ku czci Hetmana oraz wydarze ń wa Ŝnych dla miejscowego społecze ństwa.

2.2.3. O świata i szkolnictwo Na terenie wsi znajduje si ę szkoła podstawowa licz ąca 80 uczniów (łącznie z klas ą „0”). Jak wspomniano wy Ŝej jest to stary przedwojenny budynek wymagaj ący generalnego remontu. Miejscowo ść mimo du Ŝej liczby mieszka ńców w stosunku do innych sołectw Gminy Włoszczowa nie posiada gimnazjum ani przedszkola. Gimnazjali ści i uczniowie szkół średnich zdobywaj ą wiedz ę w szkołach mieszcz ących si ę w pobliskiej Włoszczowie.

2.3. Obiekty i tereny Na terenie wsi znajduje si ę du Ŝy obszar terenów rolnych oraz terenów gdzie w przyszło ści mo Ŝliwy jest rozwój budownictwa jednorodzinnego. W ostatnich latach zauwa Ŝalny jest wzrost zainteresowania budow ą domków jednorodzinnych ze wzgl ędu na brak rozwoju budownictwa wielorodzinnego. W Studium uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego wprowadzono nowe tereny pod zabudow ę przemysłow ą i letniskow ą.

10

2.3.1. Obiekty sportowo – rekreacyjne. Jedynym obiektem sportowym na terenie miejscowo ści Czarnca jest znajduj ące si ę przy szkole podstawowej boisko sportowe. Brak ogólnodost ępnych terenów sportowo - rekreacyjnych nasun ął mieszka ńcom pomysł stworzenia tam ogólnodost ępnego boiska sportowego i ogólnodost ępnego placu zabaw w pobli Ŝu szkoły podstawowej.

2.3.2. Remiza Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej W Czarncy Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna zrzesza w swoich szeregach 46 członków w tym dwie dru Ŝyny młodzie Ŝowe: chłopców i dziewcz ąt, które odnoszą sukcesy w zawodach stra Ŝackich. Jednostka posiada remiz ę i samochód ga śniczy typu „Star 244". Stan techniczny budynku remizy nie pozwala na wykorzystywanie jej przez lokaln ą społeczno ść jako świetlicy wiejskiej. Widz ąc potrzeb ę remontu stra Ŝnicy OSP mieszka ńcy Czarncy zaapelowali podczas zebra ń wiejskich o uwzgl ędnienie tej inwestycji w przedmiotowym Planie Odnowy Miejscowo ści. Jednak przedsi ęwzi ęcie to nie b ędzie realizowane w pierwszej kolejno ści, bowiem rozpocz ęcie prac musi zosta ć poprzedzone opracowaniem dokumentacji technicznej i uzyskaniem stosownych pozwole ń.

2.4. Gospodarka i rolnictwo 2.4.1. Indywidualna działalno ść gospodarcza Na terenie sołectwa Czarnca działalno ść gospodarcz ą, prowadzi około 21 podmiotów (tj. 11-handel, 1-produkcja, 3-usługi budowlane, 2-usługi gastronomiczne, 4-usługi inne). W miejscowo ści tej znajduje si ę równie Ŝ około 171 gospodarstw rolnych, których działalno ść ukierunkowana jest głównie na zaspokojenie własnych potrzeb.

2.4.2. U Ŝytkowanie gruntów Ogólna powierzchnia obr ębu wsi wynosi: 1621 ha. w tym: - Grunty orne: 548 - Sady: 1 - Łąki: 152 - Pastwiska: 12 - Lasy: 757 - Rozlewiska: 37 - Pozostałe: 114

11 2.4.3. Infrastruktura techniczna Zaopatrzenie w wod ę i zagospodarowanie odpadów W wod ę mieszka ńcy zaopatruj ą si ę z istniej ącej sieci wodoci ągowej. Brak jest sieci kanalizacyjnej. Ścieki odwo Ŝone s ą taborem asenizacyjnym do biologiczno – mechanicznej oczyszczalni scieków we Włoszczowie. W 1999 r na terenie Czarncy podobnie jak i w pozostałych sołectwach Gminy Włoszczowa wprowadzono system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych pochodz ących z indywidualnych gospodarstw domowych. Przedmiotem zbiórki s ą odpady przeznaczone do recyklingu materiałowego: szkło, papier, tektura, złom, plastik. Ka Ŝde gospodarstwo wyposa Ŝono w wieszaki i komplet worków do segregacji odpadów. Na terenie Czarncy czynnikiem znacznie ograniczaj ącym rozwój jest brak sieci kanalizacji sanitarnej. Ścieki pochodz ące z terenu sołectwa mog ą by ć w przyszło ści odprowadzane sieci ą kanalizacji sanitarnej do włoszczowskiej oczyszczalni ścieków.

Drogi Wie ś poło Ŝona jest w bliskim s ąsiedztwie Włoszczowy przy trasie wojewódzkiej nr 786 Kielce – Cz ęstochowa.

2.5. Mieszka ńcy, kapitał społeczny 2.5.1. Mieszka ńcy Liczba ludno ści zamieszkuj ącej teren wsi do 2006 roku utrzymywała si ę na zbli Ŝonym poziomie, co świadczyło o braku drastycznej migracji ludno ści zamieszkuj ącej na terenie sołectwa. W 2007 r. zaobserwowano znaczny spadek liczby ludno ści. Jest to zapewne wynik migracji w celu poszukiwania pracy za granicami kraju. Czynnik demograficzny jest jednym z podstawowych czynników decyduj ących o potencjale rozwojowym miejscowo ści st ąd jest to zjawisko bardzo niekorzystne. Zmiana liczby ludno ści na terenie Czarncy na przełomie ostatnich 8 lat kształtowała si ę nast ępuj ąco:

Tab.2. Liczba ludno ści sołectwa Czarnca (stan na 31.12.2007 r.) Rok Liczba ludno ści 2000 808 2001 801 2002 798 2003 796 2004 792 2005 811

12 2006 779 2007 699 Źródło: Informacja Wydziału Spraw Obywatelskich Urz ędu Gminy we Włoszczowie

2.5.2. Zwi ązki, stowarzyszenia, organizacje. Na terenie Czarncy funkcjonuj ą: • Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna skupiaj ąca około 46 czynnych członków. • Koło Gospody ń Wiejskich • Zespół dzieci ęcy „Stokrotki” • Bardzo pr ęŜ nie działaj ące Towarzystwo Pami ęci Hetmana Stefana Czarnieckiego. Działalno ść tego Towarzystwa w okresie 1992-2007 r przedstawiała si ę nast ępuj ąco: - Członkowie towarzystwa opracowali tablice informuj ące o zabytkach zwi ązanych ze Stefanem Czarnieckim i umie ścili je przy wje ździe do Czarncy. - 16 II 1992 r. zorganizowano uroczysto ści w rocznic ę śmierci Stefana Czarnieckiego. - Zawi ązano komitet społeczny mieszka ńców wsi w sprawie remontu ko ścioła oraz budowy wodoci ągu w Czarncy. - Towarzystwo przy udziale tut. Urz ędu przeprowadziło prace porz ądkowe w Arboretum po 30 letnim okresie zaniedbania. - Z udziałem środków finansowych pochodz ących z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach oraz środków własnych gminy wykonano ogrodzenie frontowe Arboretum. - Towarzystwo jest corocznym organizatorem turniejów piłkarskich seniorów i młodzie Ŝy szkolnej oraz turnieju szachowego z udziałem gminnych środków finansowych (turnieje te s ą wpisywane w kalendarz imprez O środka Sportu i Rekreacji we Włoszczowie). - Towarzystwo corocznie przyjmuje kilkadziesi ąt wycieczek szkolnych i innych oraz turystów indywidualnych. - Towarzystwo zajmuje si ę organizacj ą uroczysto ści rocznicowych w ró Ŝnej oprawie po świ ęconych Hetmanowi. - W 1999 r. bardzo uroczy ście obchodzono 400 – lecie urodzin Hetmana Czarnieckiego. Na t ę okoliczno ść odsłoni ęto pomnik ku jego czci. - Zagospodarowano teren nale Ŝą cy do Gminy poprzez budow ę palisady obronnej na wzór XVII wiecznej gdzie od 2004 roku odbywaj ą si ę turnieje rycerskie z udziałem szkół i hufców nosz ących imi ę Hetmana oraz przedstawicieli Centrum Szkolenia Wojsk L ądowych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego w Poznaniu i III Pułku

13 Strzelców Konnych w Wołkowyskach Koło śołnierzy Kraków, a tak Ŝe rycerzy ziemi świ ętokrzyskiej. - Członkowie Towarzystwa w 2006 i 2007 r. zaanga Ŝowali si ę w przeprowadzenie prac archeologicznych na terenie posiadło ści Hetmana Czarnieckiego. Podczas powy Ŝszych prac dokonano odkrywek, wykonano fotografie i sporz ądzono zapiski. - Odnowiono pomnik w parku Arboretum. - Odnowiono wiele pami ątek po Hetmanie m.in. grobowiec, chrzcielnic ę, obraz Matki Boskiej i in. - Wydano kilka publikacji, ksi ąŜ ek, broszur, folderów i widokówek na temat Czarncy i okolicy. - Towarzystwo utrzymuje kontakty ze szkołami nosz ącymi imi ę Hetmana oraz kontakty z Dani ą (ze wzgl ędu na udział Czarnieckiego w wyprawie du ńskiej). - Członkowie Towarzystwa wyje ŜdŜaj ą z rewizyt ą do szkół im. Czarnieckiego – udział w ich imprezach rocznicowych. W dniu 1 czerwca 2008 r Towarzystwo zaplanowało mi ędzynarodowy rajd motocyklowy z Danii przez Pozna ń do Czarncy („ Śladami ojców naszych”). Natomiast na dzie ń 14 grudnia przewiduje si ę rewizyt ę w Danii.

2.6 Analiza zasobów miejscowo ści Czarnca – Gmina Włoszczowa Znaczenie zasobu Rodzaj zasobu Tak Nie Środowisko przyrodnicze, poło Ŝenie Walory krajobrazu x Walory klimatu (wiatr, nasłonecznienie, itp.) x Walory szaty ro ślinnej x Cenne przyrodniczo obszary lub obiekty x Świat zwierz ęcy x Wody powierzchniowe (rzeki, stawy) x Wody podziemne x Podło Ŝe, warunki hydrologiczne x Gleby x Kopaliny x Drogi (dost ępno ść komunikacyjna) x

14 Środowisko kulturowe x Walory architektury wiejskiej x Walory ukształtowania przestrzeni publicznej x Osobliwo ści kulturowe x Miejsca, osoby i przedmioty kultu x Świ ęta, odpusty i pielgrzymki x Tradycje, obrz ędy, gwara x Specyficzne potrawy x Legendy, podania i fakty historyczne x Wa Ŝne postacie historyczne x Specyficzne nazwy x Dawne zawody x Zespoły artystyczne x Obiekty i tereny Działki pod zabudow ę mieszkaniow ą x Działki pod domy letniskowe x Działki pod zakłady usługowe i przemysłowe x Pustostany mieszkaniowe, magazynowe x Tradycyjne obiekty gospodarskie (spichlerze, młyny) x Place i miejsca publicznych spotka ń x Miejsca sportu i rekreacji x Szlaki turystyczne, ście Ŝki dydaktyczne x Gospodarka i rolnictwo Miejsca pracy x Zakłady produkcyjne x Produkty x Gospodarstwa rolne x Uprawy „hodowlane” x Znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe x Miejsca noclegowe, hotelowe x Restauracje, punkty gastronomiczne x Mo Ŝliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne x Zasoby odnawialnych energii x Mieszka ńcy, kapitał społeczny

15 Autorytety i znane postacie w wsi x Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranic ą x Osoby o specyficznej wiedzy i umiej ętno ściach x Przedsi ębiorcy x Zwi ązki i stowarzyszenia x Kontakty i współpraca x

3. Ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagroŜeń 3.1. Mocne strony – atuty rozwoju sołectwa • Dogodne poł ączenia komunikacyjne (poło Ŝenie przy drodze wojewódzkiej, CMK i linii Kielce-Cz ęstochowa) umo Ŝliwiaj ące dost ępno ść i skrócenie czasu podró Ŝy. • Istniej ąca sie ć wodoci ągowa. • Walory krajobrazowe. • Atrakcyjne tereny otwarte. • Park Arboretum. • Cenne zabytki. • Istnienie ście Ŝki rowerowej. • Dost ęp do o światy(szkoła na terenie miejscowo ści z izb ą pami ęci). • Przedsi ębiorczo ść . • Aktywno ść mieszka ńców i młodzie Ŝy (działalno ść Towarzystwa Pami ęci Stefana Czarnieckiego, Koła Gospody ń Wiejskich , OSP, Zespołu „Stokrotki”). • Sklepy spo Ŝywcze. • Du Ŝo ofert dla rozwoju funkcji mieszkaniowych. • Ekologiczne środowisko (gospodarstwa agroturystyczne, du Ŝy areał lasów). • Mo Ŝliwo ść zagospodarowania terenu w centrum miejscowo ści (teren w s ąsiedztwie Arboretum b ędący własno ścią Gminy). • Czysta i zadbana wie ś (segregacja odpadów komunalnych „u źródła”). • Zaznaczone w Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego nowe tereny pod zabudow ę przemysłow ą i letniskow ą. • Zło Ŝa piasku. • Zbiorniki retencyjne.

16 3.2. Słabe strony – czynniki ograniczaj ące rozwój • Brak sieci kanalizacji sanitarnej. • Słabo rozwini ęta telefonizacja. • Brak dost ępu do internetu. • Niewystarczaj ąca infrastruktura drogowa. • Brak chodników i parkingów. • Brak sieci gazowniczej. • Brak domu kultury i ogólnodost ępnej świetlicy. • Brak całorocznej opieki nad Arboretum. • Brak utwardzonych alejek i tabliczek z oznaczeniem ro ślin w Arboretum. • Brak zaplecza rekreacyjno — sportowego. • Brak miejsc noclegowych. • Brak o środka zdrowia. • Rozwój budownictwa mieszkaniowego • Wykorzystanie znacznego potencjału firm budowlanych i rzemie ślniczych • Rozwój funkcji pozarolniczych (wielofunkcyjno ść wsi) • Urozmaicenie rynku turystycznego • Migracje zarobkowe ludzi młodych poza granice kraju.

3.3. Szanse • Budowa sieci kanalizacyjnej. • Rozbudowa dróg, chodników i parkingów. • Rozwój przedsi ębiorczo ści (tworzenie nowych miejsc pracy). • Rozwój turystyki i gospodarstw agroturystycznych ( ście Ŝki dydaktyczne, schronisko młodzie Ŝowe). • Mo Ŝliwo ść rozszerzenia oferty turystycznej sołectwa w oparciu o czyste środowisko przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe. • Utworzenie ogólnodost ępnej świetlicy. • Budowa boiska sportowego. • Gazyfikacja. • Remont i termomodernizacja istniej ącej remizy mog ącej w przyszło ści pełni ć funkcje ogólnodost ępnej świetlicy wiejskiej. • Silnie zaznaczaj ąca si ę to Ŝsamo ść regionalna • Mo Ŝliwo ść wsparcia projektów rozwojowych ze środków pomocowych.

17 • Promocja walorów miejscowo ści. • Dalszy wzrost aktywno ści mieszka ńców.

3.4. Zagro Ŝenia • Ubo Ŝenie społecze ństwa. • Starzenie si ę społecze ństwa. • Odpływ młodzie Ŝy w poszukiwaniu pracy. • Niewystarczaj ące fundusze na rozwój infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, a tak Ŝe na wła ściwe zagospodarowanie terenów wa Ŝnych dla wizerunku miejscowo ści i funkcjonowania jej społeczno ści. • Brak planu zagospodarowania przestrzennego sołectwa. • Trudno ści w ubieganiu si ę o środki zewn ętrzne w tym pochodz ące z UE. • Brak sieci kanalizacji sanitarnej. • Rosn ące patologie społeczne. • Pesymizm mieszka ńców spowodowany sytuacj ą gospodarczo społeczn ą kraju

3.5. Wyniki analizy SWOT Analiza silnych i słabych stron wskazała na konieczno ść poprawy warunków Ŝycia społecznego. Niezb ędny jest tu rozwój infrastruktury drogowej i kanalizacyjnej, a tak Ŝe przeciwdziałanie migracji młodzie Ŝy i łagodzenie skutków bezrobocia. Nale Ŝy równie Ŝ stworzy ć dogodne warunki sprzyjaj ące dalszej aktywizacji społecze ństwa. Niezb ędna jest ochrona dziedzictwa kulturowego oraz stworzenie warunków rozwoju kultury, turystyki, sportu i rekreacji. W Czarncy brakuje równie Ŝ miejsc spotka ń dla lokalnej społeczno ści, gdy Ŝ nie ma tu wiejskiego domu kultury a istniej ąca remiza stra Ŝacka wymaga remontu i przebudowy. Jedynym miejscem zebra ń jest szkoła podstawowa. Aby te cele osi ągn ąć niezb ędna jest poprawa warunków ekonomicznych – zdobycie kapitału zewn ętrznego w tym środków unijnych.

4. Plan długoterminowy 4.1. Dlaczego istnieje potrzeba odnowy wsi? 1) Chcemy poprawi ć warunki naszego Ŝycia codziennego i zmniejszy ć dysproporcje wyst ępuj ące mi ędzy wsi ą a miastem. 2) Pragniemy zachowa ć nasze cenne dziedzictwo kulturowe

18 3) Chcemy Ŝyć w pi ęknej, estetycznej wsi, w której b ędziemy mogli aktywnie sp ędza ć czas. 4) Chcemy zapewni ć warunki wszechstronnego rozwoju dla dzieci i młodzie Ŝy. 5) Chcemy utrzymywa ć dotychczasowe kontakty z ciekawymi ludzmi 6) Chcemy, aby Czarnca była wsi ą kultywuj ącą tradycje oraz rozwijaj ącą baz ę turystyczn ą i edukacyjn ą. 7) Chcemy skorzysta ć z mo Ŝliwo ści sfinansowania naszych zamierze ń.

4.2. Nasze plany - jak b ędziemy Ŝyć w Czarncy? • Nowocze śnie i bezpiecznie dzi ęki zrealizowanym inwestycjom w zakresie infrastruktury społecznej. • Będziemy mogli odpoczywa ć w pi ęknie zagospodarowanym parku – Arboretum • Aktywnie poprzez rozwój miejsc do uprawiania sportu i rekreacji. • Czynnie poprzez dalsz ą integracj ę społeczno ści i jej zaanga Ŝowanie w rozwój naszej małej ojczyzny.

Aby te plany si ę spełniły konieczne b ędzie zaanga Ŝowanie mieszka ńców oraz współdziałanie władz samorz ądowych Gminy Włoszczowa, zwłaszcza w dziedzinach wymagaj ących wsparcia finansowego i merytorycznego. Dzi ęki środkom zewn ętrznym mo Ŝliwa stanie si ę realizacja zamierze ń. Tylko dzi ęki nim Czarnca mo Ŝe si ę sta ć atrakcyjn ą miejscowo ści ą, ch ętnie odwiedzan ą przez liczne grono go ści w tym równie Ŝ zagranicznych.

4.3. Opis przedsi ęwzi ęć przewidzianych do realizacji w miejscowo ści Czarnca Podczas prac nad Planem Odnowy Miejscowo ści Czarnca przeprowadzono spotkania z mieszka ńcami sołectwa w celu okre ślenia potrzeb i kierunków działa ń inwestycyjnych na terenie wsi. Efektem współpracy pracowników tut. Urz ędu z lokaln ą społeczno ści ą stało si ę wypracowanie nast ępuj ących zada ń priorytetowych przewidzianych do realizacji w perspektywie najbli Ŝszych 7 lat: 1) Zagospodarowanie unikatowego parku Arboretum znajduj ącego si ę w centrum Czarncy poprzez: • utwardzenie alejek kostk ą brukow ą • uzupełnienie brakuj ących ro ślin, które z upływem lat uległy zniszczeniu, • budow ę ście Ŝek dydaktycznych w Arboretum, • budow ę brakuj ącego ogrodzenia parku (istnieje tylko ogrodzenie frontowe), 2) Remont parkingu przy Arboretum naprzeciw zabytkowego ko ścioła.

19 3) Modernizacja i rozbudowa stra Ŝnicy OSP spełniaj ącej w przyszło ści funkcj ę ogólnodost ępnej świetlicy wiejskiej. 4) Budowa obiektów sportowo-rekreacyjnych przy szkole podstawowej w Czarncy jako ogólnodost ępnych (boisko sportowe i plac zabaw). 5) Budowa parkingu przy ulicy Le śnej (mi ędzy ulicami Południow ą a Włoszczowsk ą). 6) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej.

Spo śród wy Ŝej wymienionych ustalono, i Ŝ w pierwszej kolejno ści do realizacji zostan ą przyj ęte: 1) Remont parkingu w bezpo średnim s ąsiedztwie zabytkowego ko ścioła oraz parku Arboretum. 2) Utwardzenie kostk ą brukow ą głównej alejki w Arboretum. Zadania pierwszoplanowe w 2008 roku zostan ą zgłoszone do wniosku o dofinansowanie w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” obj ętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Ze wzgl ędu na fakt, i Ŝ w Czarncy teren na którym b ędzie realizowana operacja znajduje si ę pod opiek ą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków rozpocz ęcie prac zostało poprzedzone uzyskaniem stosownej zgody na realizacj ę inwestycji. Miejsca obj ęte Planem Odnowy Miejscowo ści Czarnca obrazuj ą poni Ŝsze zdj ęcia.

Fot. 2 Parking z widokiem na Arboretum

20

Fot. 3. Parking z widokiem na ko ściół

Fot. 4. Parking – widok ogólny

21

Fot. 5. Alejka główna w Arboretum z widokiem na pomnik Stefana Czarnieckiego

Jak wynika z zamieszczonych wy Ŝej fotografii zarówno parking jak i główna alejka w parku wymagaj ą utwardzenia co znacznie wpłynie na popraw ę walorów estetycznych oraz w przypadku parkingu na wzrost bezpiecze ństwa ruchu drogowego. W chwili obecnej parking posiada wiele nierówno ści. Konieczna jest niwelacja terenu uwzgl ędniaj ąca poszerzenie parkingu oraz poprawa organizacji ruchu. Zamontowane oznakowanie pionowe wska Ŝe dokładnie miejsca wjazdu na parking i wyjazdu z niego. W bezpo średnim s ąsiedztwie znajduj ą si ę bowiem cenne przyrodniczo, okazałe lipy drobnolistne – stanowi ące pomniki przyrody, które za wszelka cen ę nale Ŝy chroni ć przed uszkodzeniem ze strony nieuwa Ŝnych kierowców. Ilo ść osób korzystaj ących z parkingu stale ro śnie zarówno w dni świ ąteczne jak i robocze. W śród bywalców s ą uczestnicy nabo Ŝeństw odprawianych w znajduj ącym si ę naprzeciw ko ściele rzymskokatolickim, jak i wycieczkowicze przyjeŜdŜaj ący do miejsca urodzin Czarnieckiego. Parking i Arboretum znajduj ą si ę na terenie b ędącym własno ści ą Gminy Włoszczowa, dlatego te Ŝ opiek ę nad nimi sprawowa ć b ędą pracownicy merytoryczni Urz ędu Gminy odpowiedzialni za ład i porz ądek na terenach gminnych.

4.3.1 Szacunkowe koszty realizacji pierwszoplanowych przedsi ęwzi ęć W wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych, w których uczestniczyli pracownicy Urz ędu Gminy Włoszczowa oraz społeczno ść lokalna Czarncy zdecydowano si ę aplikowa ć o środki pochodz ące z Europejskiego Funduszu Rolnego w wysoko ści 50%

22 kosztów kwalifikowanych. Gmina Włoszczowa zabezpieczy dodatkowo we własnym bud Ŝecie fundusze stanowi ące 50 % kosztów kwalifikowanych operacji oraz 100 % kosztów niekwalifikowanych. Szacuje si ę, iŜ całkowite koszty wymienionych wy Ŝej, inwestycji uznanych za pierwszoplanowe tj.: 1) Remont parkingu w bezpo średnim s ąsiedztwie zabytkowego ko ścioła oraz parku Arboretum, 2) Utwardzenie kostk ą brukow ą głównej alejki w Arboretum wynios ą odpowiednio: zadanie 1) 140 000 zł, zadanie 2) 23 000 zł. Łączny koszt zadania: 163 000 zł.

4.3.2 Szacunkowe koszty realizacji drugoplanowych przedsi ęwzi ęć Szacunkowe całkowite koszty realizacji drugoplanowych przedsi ęwzi ęć przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: 1) Zagospodarowanie parku Arboretum znajduj ącego si ę w centrum wsi: • utwardzenie alejek bocznych - 5000 zł, • uzupełnienie brakuj ących ro ślin w celu przywrócenia pierwotnego charakteru parku – 2000 zł, • budowa ście Ŝek dydaktycznych poprzez oznakowanie ro ślin (umieszczenie tabliczek z nazwami) – 1000 zł, • budowa brakuj ącego ogrodzenia parku (istnieje tylko ogrodzenie frontowe) – 2) Remont oraz przebudowa istniej ącej stra Ŝnicy OSP jako miejsca spotka ń lokalnej społeczno ści (stworzenie ogólnodost ępnej świetlicy wiejskiej) – 200 000 zł. 3) Budowa ogólnodost ępnych obiektów sportowo – rekreacyjnych przy szkole podstawowej w Czarncy (budowa boiska i placu zabaw) – 50000 zł. 4) Budowa parkingu przy ul. Le śnej (pomi ędzy ulicami: Włoszczowsk ą i Południow ą) – 120 000 zł. 50 % kosztów kwalifikowanych pochodzi ć b ędzie z Europejskiego Funduszu Rolnego, a 50 % to koszty własne Gminy Włoszczowa. 5) Budowa kanalizacji sanitarnej w Czarncy i s ąsiednim sołectwie Kuzki ( opracowanie dokumentacji + budowa ) – 5.000.000 zł

23 4.3.3 Harmonogram realizacji Rozpocz ęcie prac pierwszoplanowych planuje si ę jeszcze w 2008 roku. Natomiast terminy rozpocz ęcia drugoplanowych robót będą zale Ŝeć od mo Ŝliwo ści ich dofinansowania ze środków unijnych oraz od mo Ŝliwo ści zabezpieczenia wkładu własnego. Przewiduje si ę i Ŝ zostan ą one zgłoszone do dofinansowania w ramach PROW w 2009 roku. Budowa kanalizacji sanitarnej planowana jest ł ącznie z budow ą kanalizacji w s ąsiednim sołectwie – Kuzki w latach 2009-2013. W chwili obecnej opracowywana jest dokumentacja projektowa dla tych dwóch sołectw Koszt opracowania dokumentacji projektowej i przeprowadzenia robót budowlanych to 5.000.000 zł. Koszt dokumentacji zostanie pokryty ze środków własnych Gminy natomiast budowa b ędzie mo Ŝliwa dzi ęki wsparciu zewn ętrznemu. Prawdopodobnie b ędzie to dofinansowanie z Funduszu Spójno ści.

4.3.4 Zarz ądzanie Za realizacj ę zamierze ń zawartych w Planie Odnowy Miejscowo ści Czarnca odpowiedzialny b ędzie Burmistrz Gminy Włoszczowa współpracuj ący z instytucjami wiejskimi oraz społeczno ści ą lokaln ą. Ze wzgl ędu na umiejscowienie realizacji cz ęś ci zada ń na terenach b ędących pod opiek ą konserwatorsk ą wszelkie czynno ści zostały uprzednio uzgodnione z odpowiednim organem. Nad wła ściwym przebiegiem prac budowlanych b ędzie czuwał inspektor nadzoru wybrany w drodze przeprowadzonego post ępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

24