Plan Czarnca
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Zał ącznik do uchwały Nr XXV/151/08 Rady Miejskiej we Włoszczowie z dnia 20 maja 2008 roku PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI CZARNCA NA LATA 2008-2014 „…Twórzcie kulturę wsi, w której obok nowych wymiarów, jakie niosą czasy, pozostanie - jak u dobrego gospodarza - miejsce na rzeczy dawne, uświęcone tradycją, potwierdzone przez prawdę wieków…” / Jan Paweł II / Czarnca, maj 2008 rok Spis tre ści Wst ęp. 1. Charakterystyka miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja. 1.1 Charakterystyka ogólna i lokalizacja Czarncy. 1.2 Legendy i fakty historyczne. 1.3. Elementy wyró Ŝniaj ące miejscowo ść . 2. Zasoby obszaru sołectwa. 2.1. Środowisko przyrodnicze. 2.1.1. Walory krajobrazu. 2.1.2. Walory klimatu. 2.1.3. Walory szaty ro ślinnej. 2.1.4. Gleby. 2.1.5. Zasoby naturalne. 2.2. Środowisko kulturowe. 2.2.1. Obiekty kultu. 2.2.2. Architektura wiejska. 2.2.3. O świata i szkolnictwo. 2.3. Obiekty i tereny. 2.3.1. Obiekty sportowe. 2.3.2. Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna. 2.4. Gospodarka i rolnictwo. 1.4.1. Indywidualna działalno ść gospodarcza. 1.4.2. U Ŝytkowanie gruntów. l.4.3. Infrastruktura techniczna. 2.5. Mieszka ńcy, kapitał społeczny. 2.5.1. Mieszka ńcy. 2.5.2. Zwi ązki stowarzyszenia, organizacje. 2.6. Analiza zasobów miejscowo ści Czarnca – Gmina Włoszczowa. 3. Ocena mocnych i słabych stron oraz szans i zagroŜeń. 3.1. Mocne strony – atuty rozwoju sołectwa. 3.2. Słabe strony – czynniki ograniczaj ące rozwój miejscowo ści. 3.3. Szanse. 3.4. Zagro Ŝenia. 3.5.Wyniki analizy SWOT. 4. Plan długoterminowy. 4.1. Dlaczego chcemy odnowy wsi? 4.2. Nasze plany -jak b ędziemy Ŝyć w Czarncy? 4.3.Opis przedsi ęwzi ęć przewidzianych do realizacji w miejscowo ści Czarnca. 4.3.1. Szacunkowe koszty realizacji pierwszoplanowych przedsi ęwzi ęć . 4.3.2 Szacunkowe koszty realizacji drugoplanowych przedsi ęwzi ęć . 4.3.3 Harmonogram realizacji. 4.3.4 Zarz ądzanie. 2 WST ĘP Odnowa i rozwój obszarów wiejskich stanowi ą jedno z kluczowych wyzwa ń, jakie stoj ą przed Polsk ą w okresie integracji z Uni ą Europejsk ą. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działa ń słu Ŝą cych zmniejszaniu dysproporcji istniej ących w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowo ści Czarnca na lata 2008-2014 jest to dokument programowy warunkuj ący realizacj ę przyj ętych w nim priorytetowych zada ń, b ędący podstaw ą do wypracowania zało Ŝeń bud Ŝetowych na okres najbli Ŝszych 7 lat. Realizacja przedmiotowego planu przyczyni si ę do rozwoju społeczno – ekonomicznego, aktywizacji ludno ści wiejskiej poprawy stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz wzrostu atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej obszarów wsi. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowo ści Czarnca na lata 2008-2014 jest niezb ędne do aplikowania w przyszło ści o środki z Europejskiego Funduszu Rolnego w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” obj ętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dokument ten stanowi doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju Gminy Włoszczowa, która koncentruje si ę głównie na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych. Niniejszy plan jest opracowaniem otwartym stwarzaj ącym mo Ŝliwo ść aktualizacji w zale Ŝno ści od potrzeb społecznych i uwarunkowa ń finansowych. Oznacza to, mo Ŝliwo ść dopisywania nowych zada ń, a tak Ŝe to, Ŝe mo Ŝe zmieni ć si ę kolejno ść ich realizacji w zale Ŝno ści od dost ępu do funduszy UE i posiadania własnych środków. W ramach działania, pomoc ą finansow ą zostan ą obj ęte projekty wpisuj ące si ę w zakres: 1. urz ądzania i porz ądkowania parków, 2. kształtowania centrów wsi jako obszaru przestrzeni publicznej, 3. budowy, przebudowy lub remontu obiektów publicznych pełni ących funkcje kulturalne, w szczególno ści świetlic, 4. budowy remontu lub przebudowy infrastruktury zwi ązanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno-kulturalnych, 5. eksponowania lokalnych pomników historycznych. Opracowanie zawiera charakterystyk ę miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja, inwentaryzacj ę zasobów słu Ŝą cą uj ęciu stanu rzeczywistego, analiz ę SWOT czyli ocen ę mocnych i słabych stron miejscowo ści, szanse i zagro Ŝenia oraz opis planowanych zada ń w perspektywie 7 lat od dnia przyj ęcia dokumentu wraz z ich szacunkowymi kosztami i harmonogramem działa ń. 3 1. Charakterystyka miejscowo ści, w której b ędzie realizowana operacja 1.1 Charakterystyka ogólna i lokalizacja Czarncy Miejscowo ść Czarnca to jedno z sołectw Gminy Włoszczowa, poło Ŝone w województwie świ ętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, licz ące 699 mieszka ńców (stan na 31.12.2007 r.) i zajmuj ące powierzchni ę 1621 ha. Mapa 1. Usytuowanie miejscowo ści Czarnca na tle Powiatu Włoszczowskiego Źródło: opracowanie własne 4 Wie ś połoŜona jest przy drodze wojewódzkiej nr 786 Kielce – Cz ęstochowa w odległo ści 6 km od miasta Włoszczowa, co wi ąŜ e si ę z łatwym dost ępem do o środków administracyjnych, przemysłowych i szkolnych. Sołectwo to liczy 217 gospodarstw domowych. W samej miejscowo ści mo Ŝna wyró Ŝni ć 3 integralne cz ęś ci: Zastaw, Folwark i Resztówk ę. Natomiast poza wsi ą le Ŝą przysiółki: Handlarka, Klekot, Knapówka, Mo ściska i Czarnca Wymysłów. Czarnca jest czwartym pod wzgl ędem zajmowanej powierzchni sołectwem Gminy Włoszczowa. Całkowity obszar Gminy wynosi 25.372 ha. Zestawienie powierzchni poszczególnych sołectw obrazuje poni Ŝsza tabela: Tab. 1. Powierzchnia sołectwa Czarnca na tle pozostałych sołectw Gminy Włoszczowa Lp Nazwa sołectwa Powierzchnia (ha) 1 Bebelno Kolonia 496 2 Bebelno Wie ś 491 3 Boczkowice 381 4 Czarnca 1.621 5 Danków Du Ŝy 579 6 Danków Mały 298 7 Dąbie 679 8 Go ściencin 2.776 9 Je Ŝowice 961 10 Kąty 986 11 Konieczno 1.528 12 Kurzelów 2.328 13 Kuzki 272 14 Ludwinów 499 15 Łachów 1.113 16 Mi ędzylesie 345 17 Motyczno 533 18 Nieznanowice 2.105 19 Ogarka 361 20 Przygradów 1.106 21 Rogienice 517 22 Rz ąbiec 407 23 Silpia Du Ŝa 870 24 Wola Wi śniowa 669 25 Wymysłów 434 26 miasto Włoszczowa 3.017 Razem 25.372 Źródło: opracowanie własne 5 1.2. Legendy i fakty historyczne Nazwa miejscowo ści Czarnca wedle dost ępnej literatury źródłowej pochodzi od czarnych, ciemnych borów, w śród których powstała. Obecna nazwa ukształtowała się w czasach pó źniejszych pod wpływem tzw. mazurzenia. Nazwa pierwotna brzmiała Czarnca i była u Ŝywana jeszcze w 1366 roku. Natomiast pierwszy zapis tej nazwy pochodzi z XII wieku. Nale Ŝy ona do grup bardzo dawnych nazw dzier Ŝawczych. Mówi ąc pro ściej wywodzi si ę ona od staropolskiej nazwy osobowej Czarnek, Czarnko i pokazuje, Ŝe Czarnca nale Ŝała ongi ś do niejakiego Czarnka, zapewne wojaka - rycerza. Czarnca kojarzy si ę z rodem Czarnieckich, cho ć w rzeczywisto ści powstała du Ŝo wcze śniej. Osadnictwo na jej obszarze jest bardzo stare. Si ęga ono bowiem V stulecia p.n.e. czego dowodem s ą ślady kultury łu Ŝyckiej, odkryte podczas bada ń archeologicznych. Nie było to jednak osadnictwo stałe. Jego wzgl ędna ci ągło ść , jak si ę przyjmuje, rozpoczyna si ę dopiero od II-III wieku n.e. Za panowania pierwszych Piastów Czarnca musiała by ć sporym o środkiem, poniewa Ŝ ju Ŝ w roku 1184 erygowano tam parafi ę pod wezwaniem św. Floriana. Pod wzgl ędem administracji ko ścielnej parafia w Czarncy nale Ŝała do archidiecezji gnie źnie ńskiej, która do rozbiorów si ęgała na południu niemal do Ch ęcin. Po podziale archidiecezji na archidiakonaty parafia czarnecka znalazła si ę w 1306 r. w archidiakonacie kurzelowskim. Jest to godne podkre ślenia, bowiem parafia w Czarncy, s ąsiaduj ąc bezpo średnio z parafi ą w Kurzelowie, była w najbli Ŝszym zasi ęgu oddziaływania wa Ŝnego ośrodka ko ścielnego. Wa Ŝną dat ą w historii wsi był niew ątpliwie rok 1423, kiedy uzyskała ona lokacj ę na prawie niemieckim od Władysława Jagiełły. Stało si ę to za spraw ą pi ęciu braci Czarnieckich: Tomka, Janusza, S ędziwoja, Włodka i Pełka. Czarnieccy nale Ŝeli do średniozamo Ŝnej szlachty i stanowili, przynajmniej od XV wieku liczny ród. Dopiero ojciec Stefana Czarnieckiego Krzysztof (ur. ok. 1564 r.) dorobił si ę znacznego maj ątku. Warto odnotowa ć, Ŝe dziad i ojciec Stefana byli zwi ązani z ruchem reformacyjnym. Dziad-kalwin, ojciec-arianin. Zbiór aria ński w Czarncy istniał od ok.1600 do 1634 roku. Krzysztof Czarniecki całe swoje potomstwo wychował jednak w religii rzymskokatolickiej, chocia Ŝ sam przeszedł na katolicyzm na 2 lata przed śmierci ą. W 1640 roku Stefan Czarniecki wystawił swoim kosztem nowy ko ściół, co było wyrazem jego troski o Czarnc ę. Po jego śmierci maj ątek i wioska przechodziły w ró Ŝne r ęce. Kolejni wła ściciele nie zawsze wykazywali zainteresowanie wsi ą i nie dbali o jej rozwój. Po II wojnie światowej reforma rolna rozdała ziemie chłopom. Zabudowania dworskie uległy powolnemu zniszczeniu. 6 Podstawowym zaj ęciem ludno ści Czarncy było przez długie wieki rolnictwo. Czarnca z powodu lepszych gleb uchodziła w okolicy za średniozamo Ŝną. Na pocz ątku XX w. wie ś była przeludniona. Cz ęść mieszka ńców szukała pracy w mie ście, zwłaszcza na Śląsku. Odpływ ludno ści był jednak mały. Dopiero po II wojnie światowej sporo osób przeniosło si ę na ziemie odzyskane. Obecnie wi ększo ść mieszka ńców znajduje zatrudnienie we włoszczowskich zakładach pracy. W ostatnim czasie obserwuje si ę znaczny spadek liczby ludno ści. Jest to głównie wynik niepokoj ącego odpływu ludzi młodych wyje ŜdŜaj ących za granic ę w poszukiwaniu lepiej płatnej pracy. 1.3. Elementy wyró Ŝniaj ące miejscowo ść : Wśród elementów wyró Ŝniaj ących Czarnc ę wymieni ć nale Ŝy: • Bliskie s ąsiedztwo miasta powiatowego. • Poło Ŝenie przy drodze wojewódzkiej Kielce-Cz ęstochowa oraz linii: CMK i Kielce- Cz ęstochowa. • Unikatowy park „Arboretum” oraz zabytki sakralne wpisane do rejestru zabytków. • Poło Ŝenie we Włoszczowsko-Jędrzejowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu z dala od terenów wysoko uprzemysłowionych.