Gmina Album2014.Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Dzięki swoim uwarunkowaniom Gmina Włoszczowa jest bardzo atrakcyjna zarówno dla turystów, jak też dla inwestorów. We Włoszczowie znajdują się m.in. duże zakłady produkcyjne takie, jak ZPUE czy Stolbud oraz znana w Polsce Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska. Malownicze zakątki poprzeci- nane licznymi ciekami wodnymi sprawiają, że ten krajobraz stwarza dosko- nałą okazję do turystyki pieszej czy rowerowej, wędkowania lub korzystania z gościnności gospodarstw agroturystycznych. Ponadto na walory tego terenu wpływa znaczna ilość występujących tu zabytków, ale również lepsze drogi, obiekty sportowe i kulturalne, miejsca noclegowe. Gościnna gmina Włoszczowa zaprasza! WŁOSZCZOWA Włoszczowa jest miastem położonym w centralnej części Niecki Włoszczowskiej. Jej nazwa wywodzi się od staropolskiego imienia Włoszcz (Włost). Pierwsze zapiski historyczne dotyczące Włoszczowy pochodzą z XIV i XV Plac Wolności we Włoszczowie wieku i nie odnoszą się wprost do osady, lecz prawdopodobnie do jej mieszkańców – Piotra, Jakusza. Utrwalona przez lata hipoteza mówiąca o XII wiecznym rodowodzie miejscowości (dokument księcia Henryka Sandomier- skiego nadający joanitom z Zagościa miejscowość Boreszowice, zwaną Właszowem i utożsamianą z Włoszczową) Urząd Gminy po termomodernizacji w 2014 r. wedle obecnych badań historyków jest nieprawdą. W 1389 roku miejscowość przeszła na własność marszałka koronnego Dymitra z Goraja, a później kasztelana dobrzyńskiego Piotra z Radomina. To prawdopodobnie za ich czasów powstał gródek, którego relikty znajdują się na włoszczowskich łąkach. W 1468 roku osadę nabyli Olsztyńscy herbu Odrowąż, a w 1511 roku Szafrańcowie herbu Starykoń z Pieskowej Skały. Stanisław Szafraniec wybudował tutaj dwór warowny. W 1539 roku Hieronim Szafraniec, syn Stanisława, otrzymał z rąk króla Zygmunta Starego prawa miejskie dla Włoszczowy. Miasto zostało ulokowane na prawie magdeburskim (niemieckim) około 2 kilometry na zachód od obronnego dworu (Podzamcza). Hieronim Szafraniec był sympatykiem protestantyzmu, dzięki czemu kościół katolicki został zamieniony na zbór kalwiński. Po śmierci Hieronima (około 1555 roku) dobra włoszczowskie przeszły w ręce jego córek, jak również bratanka Stanisława. Po Szafrańcach właścicielami miasta otwarcie ronda P. Gosiewskiego byli Oleśniccy, Krezowie, Straszowie. XVII wiek jest okresem, w którym osiedlili się we Włoszczowie na stałe Żydzi. 11 maja 2014 r. W czasie potopu szwedzkiego Podzamcze włoszczowskie gościło dnia 17 września 1655 roku, uciekającego przed wojskami Karola Gustawa, króla Jana Kazimierza. Konsekwencją tej „gościny” dla Włoszczowy było ograbienie i spu- stoszenie miasta przez Szwedów. Władysław Strasz sprzedał miasto rodzinie Dąbskich, a ci z kolei rodzinie parada z okazji 72. rocznicy powstania AK w trakcie trzeciego rozbioru Polski miasto dostało się pod zabór austriacki, a w 1809 roku zostało włączone do parada wojskowa – koniec lat 40-tych Księstwa Warszawskiego. W 1860 roku Włoszczowę nabyli Niemojewscy, którzy posiadali już pobliskie Oleszno dworzec PKP i tym samym zostali ostatnimi jej właścicielami. W czasie powstania styczniowego kilku mieszkańców brało w nim udział. W 1869 roku ukaz carski zdecydował o zmianie statusu Włoszczowy z miasta na wieś. Od 1909 roku rozpo- częto budowę linii kolejowej biegnącą przez Włoszczowę i łączącą Kielce z Herbami. Oddano ją dopiero 11 marca Otfinowskich. W 1761 roku dobra włoszczow- 1911 roku. W trakcie działań I wojny światowej miasto dostało się pod okupację austriacką. Tuż po wyzwoleniu przy- skie zakupił od Szymona Otfinowskiego Jan wrócono Włoszczowie, w 1919 roku, prawa miejskie. We wrześniu 1939 roku do miasta wkroczyły wojska niemieckie. Małachowski, kanclerz wielki koronny. Rok Zaczęły się represje na tutejszej ludności. 10 lipca 1940 roku utworzono getto żydowskie, a rok później zorgani- później umarł Jan Małachowski, a majątek zowano obóz pracy przymusowej. We wrześniu i październiku 1942 roku Niemcy zlikwidowali getta wywożąc przeszedł na jego najstarszego syna Miko- ludność żydowską do obozu koncentracyjnego w Treblince. 31 października 1943 roku, Niemcy zamordowali 29 łaja. W 1784 roku Włoszczowa przeżyła pożar, mieszkańców Włoszczowy. Dzień ten nazwano „Krwawą Niedzielą”. Z 18 na 19 marca 1944 roku oddział partyzancki który strawił wiele domów, jak również bu- AK pod dowództwem „Marcina” Mieczysława Tarchalskiego, opanował na kilka godzin całe miasto. W oddziałach dynki biblioteki i archiwum. W tym też roku partyzanckich na terenie Ziemi Włoszczowskiej walczył znany poeta, dramaturg i eseista – Tadeusz Różewicz. 16 umarł dziedzic miasta Mikołaj Małachow- Włoszczowa – lata 60-te - widok na ul.Partyzantów stycznia 1945 roku nastąpiło wyzwolenie Włoszczowy spod okupacji niemieckiej. W latach 60-tych i 70-tych XX ski. Jego żona, Ewa z Męcińskich, w 1786 roku wieku powstały w mieście: Domu Kultury, OSIR, Zakład Stolarki Budowlanej „Stolbud”. Ważną datą w dziejach był wybudowała na cmentarzu parafialnym nie- rok 1984. Wtedy to doszło do strajku młodzieży szkolnej, walczącej o zawieszenie krzyży w salach lekcyjnych. W 1999 r. wielki murowany kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, będący miejscem spoczynku rodu Małachow- we Włoszczowie powstała nowa parafia p.w. bł. Józefa Pawłowskiego z grona 108 Męczenników. W październiku skich. Po nieudanej bitwie Tadeusza Kościuszki z wojskami carskimi i pruskimi pod Szczekocinami, w 1794 roku, 2006 roku Włoszczowa doczekała się peronu na CMK, dzięki któremu mieszkańcy mogą dostać się do największych Włoszczowa została splądrowana przez Rosjan. Ponadto miasto przeżyło ponownie duży pożar. Rok później aglomeracji polskich. 2 3 Sanktuarium - Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włoszczowie Kopiec św. Jana Nepomucena Sanktuarium włoszczowskie powstawało etapami w XVII Kopiec jest wzniesieniem o średnicy około 40 m i wyso- kościół p.w. WNMP wieku z rozbudowywanej kaplicy wzniesionej na cześć objawień. Prezentuje styl barokowy z klasycystyczną wie- kości ponad 5 m stojącym wśród włoszczowskich łąk, żą. Przed świątynią jest figura Matki Bożej ze św. Józefem w pobliżu Podzamcza, dawnego centrum Włoszczowy. i Joachimem z 1891 roku. W ołtarzu głównym znajduje się Nazywany jest kopcem św. Jana, gdyż stoi na nim XVIII cudowny obraz Maryi z Dzieciątkiem wraz ze św. Józefem – wieczna figura św. Jana Nepomucena – patrona wód i Joachimem, a na bramkach rzeźby św. Anny i Joachima. i bagien (święty Jan Nepomucen stracił życie w obronie Do nawy głównej przylegają kaplice: od południa z ołta- zachowania tajemnicy spowiedzi; to patron przeprawia- rzem głównym Ukrzyżowania i bocznym Świętej Rodziny, jących się przez wodę – flisaków, żeglarzy i młynarzy; od północy z za jego przyczyną nie brak wody w rzekach i potokach; ołtarzem głó- chroni przed powodziami, utonięciem i ma w swej wnym Matki Bożej Różań- opiece mosty). To relikt średniowiecznego grodziska cowej i bocz- obronnego, które wzniesiono tu najprawdopodobniej nym św. An- na początku XV wieku. Włoszczowski gródek miał kształt toniego. Na wprost bocznego wejścia do kościoła znajduje się kaplica ściętego stożka, ze stojącą na środku drewnianą wieżą z ołtarzem Matki Bożej Ostrobramskiej. W kościele warto zobaczyć: pełniącą funkcje obronne i mieszkalne. Dostęp do gro- tablicę upamiętniającą ukazanie się Najświętszej Maryi Panny i wznie- dziska utrudniała palisada z ostro ciosanymi palami, sienie kaplicy ku Jej czci z 1647 roku, tablicę konsekracji kościoła z 1648 fosa i rozległe bagna. Podczas badań archeologicznych roku, barokową chrzcielnicę z marmuru, gotycka chrzcielnicę z pias- w 1973 roku natrafiono na 1932 zabytkowe elementy kowca przeniesioną z dawnego drewnianego kościoła św. Jakuba, kilka ceramiczne, żelazne i miedziane. Badania prowadzone epitafiów dawnych właścicieli Włoszczowy, nagrobek Mikołaja Mała- są nadal, archeolodzy odkryli szczątki mostu prowa- chowskiego. O historii XX wieku przypominają: popiersie biskupa Mie- czysława Jaworskiego, tablice pamiątkowe m.in. dowódcy oddziału dzącego do gródka. Armii Krajowej Mieczysława Tarchalskiego, a na placu przed świątynią symboliczne groby ks. Jerzego Popiełuszki oraz generałów Stefana Ro- weckiego i Leopolda Okulickiego. W ubogiej, niezamieszkałej chatce od 27 maja 1642 roku małym dzieciom ukazywała się Najświętsza prace archeologiczne w 2013 r. Maryja Panna w otoczeniu św. Józefa i Joachima. Przybywali tu piel- ołtarz główny Włoszczowa Północ - najsłynniejszy peron kolejowy w Polsce grzymi i stwierdzono liczne uzdrowienia. Na tym miejscu w 1647 roku zbudowano kaplicę, Gdyby przeciętnego mieszkańca Polski zapytać „który z het- do której oficjał kurzelowski ks. Jakub Chrost- manów polnych koronnych pochodzi z Czarncy?”, pewnie kiewicz sprowadził z Krakowa obraz nama- niewiele osób odpowiedziłoby, że jest nim Stefan Czarniec- lowany zgodnie z opisem objawienia. Od tego ki, którego Józef Wybicki upamiętnił w Hymnie Polskim. czasu trwa kult maryjny. Cudowny wizerunek Ale na pytanie „z czym kojarzy się Włoszczowa?” niemal każ- Najświętszej Maryi Panny, nazywanej obecnie dy odpowie – z peronem kolejowym Włoszczowa Północ. Matką Bożą Włoszczowską Opiekunką Rodzin, Po oficjalnym otwarciu inwestycji na linii Centralnej Ma- gistrali Kolejowej Warszawa – Kraków, które odbyło się 16 dnia 3 czerwca 2007 roku został uroczyście października 2006 roku, Włoszczowa stała się najbardziej ukoronowany papieskimi diademami. W 2013 medialnym miasteczkiem. Dziś z możliwości szybkiego roku zostały odnowione zabytkowe organy. dojazdu z peronu Włoszczowa Północ korzystają również wyremontowane organy mieszkańcy sąsiednich