Middenklasse Gezinnen in Amsterdam
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nieuwe woonpatronen van middenklassegezinnen in Amsterdam Willem R. Boterman Universiteit van Amsterdam Urban Geographies Inwoners Amsterdam 1900-2020 900000 1958: 872.000 850000 2013: 800.000 800000 750000 700000 1985: 675.500 650000 600000 550000 500000 1900 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Urbanisatie Suburbanisatie Re-urbanisatie? Bevolkingsdynamiek Amsterdam 1975-2011 Suburbanisatie • Begonnen eind 19de eeuw Suburbanisatie • Doorknippen van de band tussen wonen en werken door technologische veranderingen in de transportinfrastructuur: • Tram en Trein • Later: de Auto 1900 1930 1960 elite gegoede burgerij gewone man Suburbanisatie vooral van (hogere) middenklasse Verpaupering van binnensteden Verpaupering van binnensteden Suburbanisatie vooral van gezinnen • 1950 24% van de Amsterdamse bevolking 0- 14 jaar • In 1986 (dieptepunt) slechts 13% 0-14 jaar Bevolkingsdynamiek Amsterdam 1975-2011 Bevolkingsdynamiek Amsterdam 1975-2011 Bevolkingsdynamiek Amsterdam 1975-2011 Gezinnen in de Regio Amsterdam bron O&S 2012 Amsterdamse Metropoolregio (zonder Amsterdam) • 37,1% huishoudens met kinderen • 18,6% kinderen (leeftijd 0-14) Amsterdam • 24,7% huishoudens met kinderen • 15,9% kinderen (leeftijd 0-14) Tweeoudergezinnen 2011 (tienpuntschaal) Kinderen 0-11% 10pt Concentraties kinderen 0-11 2000 Concentraties kinderen 0-11 2010 Concentraties kinderen 2000 (rood)- 2010 (blauw) Trend in % gezinshuishoudens bron (CBS, 2007) 1987 1997 2002 2007 2012 Amsterdam 21,6 23,2 24,0 24,4 24,7 Veranderende Concentraties Kinderen (0-11) 1994 (paars) 2010 (geel) % huishoudens met kinderen in Amsterdamse buurten 2011 % toename huishoudens met kinderen in Amsterdamse buurten 1996-2011 D A C E B Increase family households 1996-2011 increase more than 5% increase above average 2-5% increase low er than average 0-2% decrease 0-5% decrease more than 5% no data or too low N Veranderende concentraties autochtone kinderen (0-11) Veranderende concentraties Surinaams-Amsterdamse kinderen (0-11) (1998-2011) Toename middenklassegezinnen Middenklassegezinsbuurten Amsterdamse buurten met het hoogste percentage middenklassegezinnen Middenklasse Gezinnen 2007 gezinnen 2007 (%) (%) IJburg 49,2 27,9 Waterland/Nieuwendammerdijk 40,2 23,5 Apollobuurt 27,1 22,2 Middenmeer 31,7 21,8 Oostelijk Havengebied 31,7 20,0 De Aker/Lutkemeer 45,9 19,8 Willemspark 26,9 19,4 Sloten en Riekerpolder 43,1 18,3 Scheldebuurt 20,7 15,2 Museumkwartier/Duivelseiland 20,6 15,7 Amsterdam 24,1 7,7 Bron: O&S 2007; WIA 2007 Eerste conclusies • Middenklassegezinnen nemen toe • Nieuwbouwlocaties zoals Oostelijk Havengebied, IJburg, en De Aker blijken ook aantrekkelijk • Groei vooral ook in binnen de ring gelegen buurten Waarom een toename van middenklassegezinnen? • Gentrification: de algemene toename van middenklasse in de stad M2 prijs woningen 2011 Waarom een toename van middenklassegezinnen? • Gentrification: de algemene toename van middenklasse in de stad • Groeiende koopsector • Nieuwbouw in de Aker, IJburg etc… Willem R. Boterman Het onderzoek • Traditionele idee: kinderen horen niet in de stad • Beleid is gericht op de stad als domein van één of tweepersoonshuishoudens • Het krijgen van kinderen leidt tot vertrek uit de stad Opzet onderzoek Twee jaar volgen van middenklassegezinnen die: - Binnen de ring van Amsterdam wonen - Zwanger zijn van hun eerste kind - Huishoudinkomen van €30.000-200.000 - Ten minste één van beide partners minimaal HBO opleiding Methodes • Twee enquetes, 2008, 2010 • Twee interviews met 28 stellen die zwanger waren van hun eerste kind (2008, 2010) • GIS analyses van SSB data, EBB data, CBS en O&S Amsterdam data Locatie Respondenten 2008-2010 Resultaten Verhuismobiliteit middenklassegezinnen 2008-2010 (n=232) 19% 6% 57% 18% Verhuisd binnen centraal Amsterdam Verhuisd buiten de ring Verhuisd naar de regio of elders Niet verhuisd Resultaten Verhuisintenties centraalwonenden 2010-2012 (n=159) 20% Niet van plan te verhuizen Van plan te verhuizen 54% binnen de ring Amsterdam 26% van plan te verhuizen naar buiten de ring De vraag of middenklasse gezinnen blijven of weggaan uit de stad is verbonden met hun positie in vijf velden: - klasse (inkomen, opleiding, life style) - gender houdingen - woongeschiedenis Onderwijs Werk verhuismobiliteit Sociale netwerken Wonen Consumptie Wonen • Woningkenmerken (grootte, indeling, eigendom, type) • Buurt (sociale samenstelling buurt, ligging) • Symbolische aspecten (identiteit, distinctie) • Persoonlijke achtergrond en ideeën over ouderschap Resultaten Wonen Woningtype in 2008-2010 apartment 2008 ground floor apartment with garden 2010 house with garden 0% 20% 40% 60% 80% 100% Eigendom 2008-2010 Owner 2008 occupied Private rent Social rent 2010 0% 20% 40% 60% 80% 100% Resultaten Wonen Woninggrootte 2008-2010 100% 90% 80% 70% 60% more than 125 sqm 100-125 50% 75-100 40% 50-75 less than 50 sqm 30% 20% 10% 0% central 2008 central 2010 peripheral 2010 Werken • Lokale arbeidsmarkt • Woon-werk afstanden • Taakverdeling Kenniswerkers in Amsterdam Werken Taakverdeling gezinshuishoudens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% dual full time 2008 one and a half large one and a half small symmetrical parttime male breadwinner 2010 female dominant taakverdeling ruimtelijk gezien NoordNoord BinnenstadBinnenstad NieuwNieuw WestWest IJburg Oostelijk havengebied Percentage Symmetrische Huishoudens 37% tot 51% 29 tot 37% 21% tot 29% 11% tot 21% Consumptie • Culturele consumptie Consumptie • Culturele consumptie • Symbolische consumptie van de stad zelf Consumptie • Culturele consumptie • Symbolische consumptie van de stad zelf • Praktische aspecten van consumptie Onderwijs • Basisonderwijs: - Kwaliteit - Etnische samenstelling - Postcodebeleid en wachtlijsten - Nabijheid • Middelbare school Schoolsegregatie in Amsterdam Schoolkeuze Bij het kiezen van een woning houd ik Bij het kiezen van een woning houd ik rekening met de aanwezigheid van rekening met de aanwezigheid van een goede school (2008) een goede school (2010) helemaal mee helemaal mee oneens neutraal neutraal helemaal mee oneens helemaal mee 8% 10% 14% eens 3% eens 13% 13% mee oneens 16% mee eens mee oneens 37% 32% mee eens 54% Sociale netwerken • Vrienden • Familie • Buren • Buurt en Stadsgenoten Vrienden in Centraal Amsterdam uit Centraal Amsterdam gebleven verhuisd beste vrienden beste niet in vrienden in amsterdam beste amsterdam beste 38% vrienden in 27% vrienden amsterdam niet in 73% amsterdam 62% Verschillende trends 5 1 4 3 4 2 2 3 .