Omslag Ethiek 14-03-1970 17:26 Pagina 1

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Omslag Ethiek 14-03-1970 17:26 Pagina 1 omslag Ethiek 14-03-1970 17:26 Pagina 1 Ethiek van DNA tot 9/11 Zijn er grenzen aan culturele diversiteit? Heeft een dier rechten? Overzien Ethiek we de implicaties van stamceltechnologie? Hebben de publieke media een ONDER REDACTIE VAN eigen verantwoordelijkheid? Gaat sport samen met gentherapie? Is ‘global Johan Braeckman, Bert de Reuver en Thomas Vervisch governance’ een antwoord op de instabiliteit van de wereld na 11 september 2001? Aan het begin van de 21e eeuw worden we dagelijks geconfronteerd met deze en andere ethische vragen. In onze pluralistische maatschappij, van DNA tot9/11 waarin uiteenlopende opvattingen naast en tegenover elkaar bestaan, kan niet langer één ethische benadering de overhand hebben. Ethiek van DNA tot 9/11 biedt ons een handreiking. Op toegankelijke wijze laten de auteurs ons kennismaken met theoretische én toegepaste ethiek. Verschillende opvattingen worden nauwkeurig gewikt en gewogen zonder ons een visie op te dringen. Het boek biedt een praktische kijk op zeer uit- eenlopende ethische kwesties en helpt de lezer bij het innemen van een eigen standpunt. Voor iedereen die zich grondig en betrouwbaar wil infor- meren over de manier waarop vandaag de dag met ethische vraagstukken J. Braeckman, B.de Reuver enTh. Vervisch (red.) wordt omgegaan, is dit boek een aanrader. Met bijdragen van Govert den Hartogh, Guido Pennings, Michiel Korthals, Ronald Commers, Paul Cliteur, Amade M’charek, Frans Jacobs, Wim Vandekerckhove, Hugo Van den Enden, Hub Zwart, Peter Derkx, Sigrid Sterckx, Rob van Es en Rik Coolsaet. Johan Braeckman doceert wijsbegeerte aan de Universiteit Gent en is Socrates-hoogleraar ethiek aan de Universiteit van Amsterdam. Bert de Reuver is coördinator interdisciplinaire collegecycli bij het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) aan de Universiteit van Amsterdam. Thomas Vervisch is als assistent verbonden aan de vakgroep Wijsbegeerte & Moraalwetenschap aan de Universiteit Gent. www.aup.nl ISBN 90 5356 753 4 AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 1 Ethiek van DNA tot 9/11 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 2 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 3 Ethiek van DNA tot 9/11 Onder redactie van Johan Braeckman, Bert de Reuver en Thomas Vervisch Amsterdam University Press ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 4 Ontwerp omslag: Birgit Schrama, Utrecht Zetwerk: PROgrafici, Goes Afbeelding omslag: © Photonica / Imagestore / Hollandse Hoogte Cartoons: © Jan de Graeve (JAN), Gent isbn 90 5356 753 4 nur 730/736 © Amsterdam University Press, 2005 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 5 Inhoud Bij wijze van woord vooraf: weg met het Tolkiensyndroom 9 Johan Braeckman, Bert de Reuver & Thomas Vervisch Het filosofisch gehalte van de medische ethiek 15 De casus ‘wrongful life’ Govert den Hartogh Reprogenetica en de ethiek aan het begin van het leven 43 Guido Pennings Over morele emoties en morele sentimenten 65 Frans Jacobs De ethiek van het recht op waardig sterven 83 Hugo Van den Enden Populatie in het forensisch DNA-onderzoek Van probleem naar mogelijkheid? 99 Amade M’charek Natuurbeelden 119 Op zoek naar een nieuwe verstandhouding met de natuur Hub Zwart De filosofie van dierenrechten 135 Paul Cliteur Voedsel als een niet-neutraal publiek goed 159 Michiel Korthals De juridische regulering van biodiversiteit 177 Een ethische analyse van drie internationale verdragen Sigrid Sterckx Media en ethiek 201 Rob van Es 5 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 6 inhoud Bedrijfsethiek vandaag 227 Tussen strategische implementatie en kritische ingesteldheid Wim Vandekerckhove Over wereldethiek 249 Ronald Commers Multiculturele samenleving, huwelijksmigratie en humanisme 259 Peter Derkx Utopia en realiteit in de wereld na 11 september 285 Rik Coolsaet Over de auteurs 309 Register 311 6 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 7 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 8 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 9 Bij wijze van woord vooraf: weg met het Tolkiensyndroom Enige tijd geleden stond er een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Science (303, 2004), getiteld The Evolution of the Golden Rule. De gouden regel waarnaar wordt verwezen, spoort mensen aan om andere mensen te behandelen zoals zij- zelf ook behandeld willen worden. Het is een regel die reeds langgeleden in vele culturen naar voren is gebracht, culturen die nochtans op talloze vlakken grote verschillen vertonen. Blijkbaar zit het gevoel voor rechtvaardigheid diep in de mens ingebakken, en zelfs niet in de mens alleen. In het artikel werd onder meer een studie aangehaald waaruit bleek dat ook niet-menselijke primaten het verschil tussen rechtvaardig en onrechtvaardig gedrag kunnen inschatten. Onderzoekers Sarah Brosnan en Frans de Waal gaven kapucijnaapjes een steentje, dat ze daarna konden omruilen voor een stukje komkommer. Na verloop van tijd kregen sommige aapjes een druif voor een steentje, terwijl men de andere nog steeds komkommer gaf. Kapucijnaapjes vinden druiven veel lekkerder dan komkommer. De aapjes die komkommer kregen voelden zich duidelijk benadeeld vergeleken met de aapjes die een druif ontvingen en toonden dit door het stukje komkommer te weigeren. Het is verleidelijk om hieruit af te leiden dat de aapjes, door een combinatie van een gevoel voor rechtvaardigheid en trots, liever niets hebben dan genoegen te moeten nemen met een tweederangsbeloning. Hoe dit ook moge zijn, het onder- zoek stemde ons optimistisch. Als aapjes niet onverschillig zijn voor onrecht, dan moeten mensen toch zeker in staat zijn morele vooruitgang te boeken? Korte tijd na de publicatie in Science ontploften er bommen in Madrid. Tweehonderd mensen kwamen om, vele honderden werden gewond. De afkeu- rende reactie van de internationale gemeenschap en de miljoenen mensen die in Spanje de straat op gingen om te protesteren tegen het geweld, bevestigen dat mensen een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel hebben. Dergelijk geweld is zinloos, het treft onschuldige mensen, het is immoreel en moet hard worden bestraft. Hierover lijkt een ruime consensus te bestaan. Mensen hebben verschil- lende eigenschappen die hen maken tot wat we morele wezens noemen; wezens die in staat zijn bepaalde handelingen goed te keuren en andere af te keuren. Het rechtvaardigheidsgevoel is een van die eigenschappen, maar er zijn er nog meer; het vermogen zich in te leven in de gemoedstoestand van een ander; het kunnen inschatten van de reputatie van zichzelf en van anderen met betrekking tot betrouwbaarheid; een capaciteit om bedrog te ontdekken enzovoort. Het is pas in deze tijd dat die vermogens en de manier waarop ze samenwerken en gekoppeld 9 ethiek van DNA 17-02-2005 15:55 Pagina 10 bij wijze van woord vooraf: weg met het tolkiensyndroom zijn aan systemen van beloning en straf, grondig wetenschappelijk worden onder- zocht. Sommige inzichten die uit dergelijk onderzoek naar voren komen, kunnen bruikbaar zijn om verbijsterende gebeurtenissen, zoals 9/11, de bomaanslagen van 11 maart in Spanje of de rituele moord op Theo van Gogh, beter te begrijpen. Men kan van mening zijn dat dit daden zijn van krankzinnigen, van godsdienst- fanatici, van gewetenloze schurken die er enkel op uit zijn dood en vernieling te zaaien. Het zijn opvattingen die wijd en zijd circuleren, maar ze brengen ons geen stap dichter bij het begrijpen van wat er is gebeurd. Het lijkt ons zinvoller om na te gaan of er geen onderliggend systeem in de krankzinnigheid te bespeu- ren valt. De bomaanslagen worden als bijzonder onrechtvaardig ervaren, maar zijn zelf een radicale expressie van een scherp gevoelde onrechtvaardigheid, ver- bonden aan het verlangen om die onrechtvaardigheid te bestraffen. Dit is voorlopig de tegenstrijdige (?) les die uit het wetenschappelijk onder- zoek van de morele capaciteiten van de mens kan worden getrokken: het mense- lijk vermogen tot altruïsme en samenwerking, en de emoties en gevoelens die daarmee gepaard gaan, zorgen voor verheven opvattingen en gedrag. Maar die- zelfde vermogens en gevoelens kunnen ons er ook toe brengen om het leven van andere mensen te vernietigen. Kapucijnaapjes hebben liever niets, dan een belo- ning die ze onrechtvaardig vinden. Als ze geen druif kunnen krijgen, hoeven ze de komkommer ook niet. Mensen gaan nog een stap verder: gevoelens van onrecht, van uitsluiting, van vernedering en van uitzichtloosheid brengen niet alleen een voorspelbare weigering teweeg van wat wordt aangeboden; het onrecht moet bovendien ook worden bestraft. We hebben de middelen in handen om het gruwelijk gedrag van bommenleg- gers en zelfmoordterroristen te begrijpen. De studies waarnaar we hierboven ver- wijzen, de inzichten verkregen uit de sociale psychologie en andere disciplines, de historische gegevens, de naakte cijfers over economische en sociale discre- panties, de godsdienstige waanideeën die met de paplepel worden ingegoten: samengevoegd bevatten ze een sleutel tot inzicht en begrip. Dat betekent evenwel niet dat we dit inzicht en begrip reeds hebben, en zelfs niet eens dat iedereen het hebben wil. Vele mensen blijken niet in staat om een objectieve visie te ontwik- kelen op gebeurtenissen zoals 11 september, 11 maart of 2 november, data die onmiskenbaar keerpunten betekenen, of zullen betekenen, in het verdere verloop van de wereldgeschiedenis.
Recommended publications
  • Eds., Religion, Politics Andlaw, E.1. Brill, Leideniboston 2009, Pp
    The Enlightenment in Contemporary Cultural Debate Cliteur, P.B.; Gordon, G.; Labuschagne B.C., Sonnenschmidt W. Citation Cliteur, P. B., & Gordon, G. (2009). The Enlightenment in Contemporary Cultural Debate. In S. W. Labuschagne B.C. (Ed.), Religion, Politics and Law. Philosophical Reflections on the Sources of Normative Order in Society (pp. 311-331). Leiden: Brill. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/13928 Version: Not Applicable (or Unknown) License: Leiden University Non-exclusive license Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/13928 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Paul Cliteur and GeoffGordon, "The Enlightenment in contemporary cultural debate", in: Bart C. Labuschagne and Reinhard W. Sonneschmidt, . eds., Religion, Politics andLaw, E.1. Brill, LeidenIBoston 2009, pp. 311-331. CHAYrERTEN THE ENUGHTENMENT IN CONTEMPORARY CULTURAL DEBATE Paul Cliteur and GeofI Gordon Everywhere in the world there seems to be a new orientation on religion as an importantpolitical factor. "Whoevermisunderstands religion, does not understand politics", is the title of a book by German authors also to be found among the contributors to the present volume 0#0 Religion, Po/ilia and Law.1 In the United States of America the secular tradition lies under siege by the so-called 'theocons', scholars and intellectuals who favour a breach with thesecularroots of the American Constitution.2 No less indicative is the upsurge in the Islamic·world of countless move· ments that claim political significance, some of them with a violent character, others more peacefully.3 It is not very surprising that under those circumstances there is also renewed interest in the tradition that is well known for its secular orientation: 4 the Enlightenment.
    [Show full text]
  • How Does Democracy Function As a Tool for Multicultural Europe?
    How does democracy function as a tool for multicultural Europe? Paul Cliteur Professor of Jurisprudence Leiden University (the Netherlands)1 Speech for the conference ―The Conscience of Europe‖ Finnish Parliament, Arkadiankatu 3, Helsinki March, 18th 2014 Ladies and gentlemen, Let me start by expressing my sincere gratitude to the organizers of this conference, in particular Mr. Veijo Baltzar and Ms. Nina Castén with whom many of you will have had email contact, prior to this illustrious event. I also want to extend my gratitude to the Dutch Embassy which facilitated my stay here in this wonderful city. With the organizers of this conference I agreed upon the title ―How does democracy function as a tool for multicultural Europe?‖. Mr. Baltzar‘s initial suggestion was a more gloomy title, to wit: ―Why democracy does not function as a tool for multicultural Europe?‖ I protested a little bit because this would presume that democracy does not function. And is that true, I was thinking? On further consideration, I decided that perhaps Mr. Baltzar was right: yes, democracy does not function as a tool for multicultural Europe. Or: democracy does not function very well as a tool for multicultural Europe. But then, again, the question is: whose fault is this? Democracy‘s fault? Or is there something wrong with ―multiculturalism‖ as a concept? 1 Paul Cliteur (b. 1955) is professor of jurisprudence, University of Leiden (the Netherlands); Guest- professor Philosophical Anthropology, University of Gent (Belgium) and author of The Secular Outlook (Wiley-Blackwell 2010). ~ 1 ~ Questions abound, and I will try to raise (and hopefully answer) some of these questions today.
    [Show full text]
  • Religion and the Secular State in the Netherlands
    SOPHIE VAN BIJSTERVELD Religion and the Secular State in the Netherlands I. INTRODUCTION: THE CURRENT SOCIAL CONTEXT The relationship between religion and the secular state has again become a hotly debated topic, not only in academia, but also in politics, in the mass media, on the Internet, and in the workplace. An obvious reason for the renewed interest in the relationship between religion and the secular state in the Netherlands is the strongly perceived presence of Islam, and, in the slipstream thereof, what is often referred to as the „re-emergence” of religion in general. However, the notion of “re-emergence” ignores the fact that religion has never been away. Perhaps taken for granted by many, the presence of Christian and Jewish denominations has always been a strong undercurrent in Dutch society. Also, the presence of Islam in the Netherlands dates back some forty years, and its entry into the Netherlands did not go unnoticed. In the early days, the interest in Islam manifested itself mainly through concern for issues such as the availability of houses of worship, possibilities for taking a day off on religious holidays, or enabling Islamic burial rites. No doubt, important changes have taken place in the domain of religion. However, the revival of interest in religion and the relationship between religion and the secular state is the result of a combination of changes, rather than just the presence of Islam or the increased visibility of religion in general. Apart from developments in the religious domain, such as Islam and a renewed self-consciousness and vitality in the Christian world – including those of immigrant churches, and the sprawl of new forms of religious consciousness and practice, which are not linked to a church – other factors are as relevant.
    [Show full text]
  • The Sins of Multiculturalism Peur Crrrrun Leiden University the Netherlands
    Cliteur, Paul, "À4odern-Hostage Tai<ing and the Sins of Muluculturalism", in: Anamaria Fälãug 13 and Ligia Tonroiagã, eds., M a hi ct r lt t na /i ¡ m ¿t n d the Need lòr Re c'ognitiort, Eihon, llucharest 201.9, pp. 1'3-41 Modern-Hostage Taking and the Sins of Multiculturalism Peur Crrrrun Leiden University The Netherlands The topic I want to address in this paper is "Modern Hostage Taking and the Sins of Multiculturalism". The phrase ',Sins of Multiculturalism" is inspired by an article of the famous multiculturalist philosopher Michael walzer (b. tg3s).In the ear-ly days of the Rushdie Affair, i.e. in 1989, Walzer wrote an article under the title "The Sins of Salman".i In my view, the article by Walzer is a highly ambivalent piece of commentary on the death verdict issued by the Iranian cleric and poiitician Ayatolah Khomeini on Salman Rushdie. With "ambivalent" I mean that even after careful study it is hard to determine what walzer is trying to say about the Rushdie Affair. Of course, he does not support the death verdict (fatwa) on Rushdie, but he does not present a forcefur defense of freedom of speech either. My aim is not to make moral commentary on this stance (at least nbt in this paper). What I want to do, is trying to understand this phenomenon from a sociological, psychological and cultural perspective. In my view; the ambivalence we find in the I Walzer, Michael, "The Sins of Salman", in: The New Republic, April 10, 1989, pp.
    [Show full text]
  • Islamophobia
    Islamophobia An Anthology of Concerns Edited by Emma Webb Islamophobia Islamophobia An Anthology of Concerns Edited by Emma Webb First Published August 2019 © Civitas 2019 55 Tufton Street London SW1P 3QL email: [email protected] All rights reserved ISBN 978-1-906837-98-3 Independence: Civitas: Institute for the Study of Civil Society is a registered educational charity (No. 1085494) and a company limited by guarantee (No. 04023541). Civitas is financed from a variety of private sources to avoid over-reliance on any single or small group of donors. All the Institute’s publications seek to further its objective of promoting the advancement of learning. The views expressed are those of the authors, not of the Institute. Typeset by Typetechnique Printed in Great Britain by 4edge Limited, Essex iv ‘This comprehensive anthology of widespread concerns about the danger to free speech and legitimate discussion in the use of the vague catch-all term Islamophobia, is both timely and welcome. ‘The report will not only help protect free speech and legitimate criticism, but also help us understand why Muslims and other religious communities are sometimes the target for hate crimes that shame society. Perpetrators of such crimes do not carry out a detailed study of a religion before expressing antipathy. Hatred arises out of ignorance in which small differences can assume frightening and threatening proportions. It can only be removed through greater emphasis on religious and cultural literacy.’ Lord Singh of Wimbledon ‘Islamophobia is an otiose word which doesn’t deserve definition. Hatred of Muslims is unequivocally reprehensible, as is hatred of any group of people such as gay people or members of a race.
    [Show full text]
  • Modern Humanism in the Netherlands
    3 Modern Humanism in the Netherlands Peter Derkx Erasmus of Rotterdam, who died in 1536, may very weU be the most famous Outch humanist. I This chapter deals with the much less well-known develop­ ment of modern Dutch humanism in the period aftel' 1850. Erasmus, with his conciliatory and moderate attitude and his non-dogmatic, primarily ethical type of Christianity, remains a major inflllence on Dutch humanism, but, for that matter, Dutch humanism is stamped by the overall history of the Netherlands. In terms of geography, the Netherlands is a very small, densely populated coun­ try in Northwest Europe. lts culture has been very much determined by the struggle against the water. More than a quarter of the country is below sea level and a number of major rivers flow into the sea near Rotterdam. In the second half of the sixteenth century, the Dutch started the revolt that made them inde­ pendent of the Spanish empire. In the seventeenth century, the Netherlands, es­ peciaLly Holland with the city of Amsterdam, was a major power in every sense. Before the British did sa, the Dutch ruled the world seas. The voe (United East India Company) was the world's largest trading company in the seventeenth and eighteenth centuries. International trade was and is very important for the Outch. According to same historians, the seventeenth-century Dutch Republic should be regarded as the first successful modern economy (De Vries & Van der Woude 1997). The Dutch Golden Age manifested itself not only in an unprece­ dented increase in (very unequally distributed) wealth, but also in a politicaLly, religiously and intellectllally pluralistic and tolerant atmosphere, characterized bya large nllmber of publishing houses.
    [Show full text]
  • Joan Hemels the Revival of Religion in Dutch Journalism a Case Study in a Multireligious Society 1
    Communicatio Socialis 40 (2007), Nr. 2: 129–157 Quelle: www.communicatio-socialis.de FSATZ Joan Hemels The Revival of Religion in Dutch Journalism A Case Study in a Multireligious Society 1 In the debate on the revival of religion during the last decade of the twentieth century in the Netherlands, the meaning of religion transfor­ med to meet the personal needs and preferences of the individual (the micro-level), held a prominent place. Traditional religion, originating from institutions like churches and recognizable through institutions (the meso-level), received less attention. At this moment, the stress is moving towards the macro-level: towards the social functions of religions, for example in view of the integration process of migrants in Dutch socie­ ty. That is why it is not anymore primarily about whether Christian thought of Roman Catholics and Protestants has its place in secularized Dutch society and whether it will continue to leave its mark on Dutch culture and mentality. Theologians, ecclesiastical historians and sociolo­ gists of religion have investigated, since the sixties of the previous centu­ ry, the period of depillarization, the structural changes and mental pro­ cesses that are relevant to Christian churches and Christians. Since the last few years, however, joumalists, govemment offleials and politicians are expected to take religious developments and their various forms into account. It is no Ionger exclusively or mainly about the me­ aning of Judaeo-Christian religions, but also about the role of Islam, Hinduism and Buddhism in our multireligious society. Religion being high on the political agenda is particularly linked to the rise of fundamen­ talist Islam.
    [Show full text]
  • Magazine Voor Vrijdenkers
    Het Vrije WoordMagazine voor vrijdenkers MET ALLE GEWELD© AN AVONDS KIMBERLY CALEMYN PAUL CLITEUR LIESBETH DE DONDER LUKAS DE VOS EDGARD EECKMAN LODE LAUWAERT KRIS SMET KAISIA UZIEBLO MICHEL VANDENBOSCH RAYMONDA VERDYCK WIM WEYMANS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT DECEMBER - JANUARI - FEBRUARI 2017-2018 JG 63 NR 1 UITGAVE VAN HUMANISTISCH-VRIJZINNIGE VERENIGING VZW V.U. MARIO VAN ESSCHE P/A POTTENBRUG 4, 2000 ANTWERPEN P3A8098 AFGIFTEKANTOOR 9099 GENT X INHOUD die een veelheid aan administratieve regels oplegt en een DECEMBER inflatie aan sancties voorziet om al die regels af te dwingen (want u kan niet meer uitademen zonder ervoor een sanctie te krijgen in de vorm van een GAS­‘boete’, een andere boete, 12 een retributie, een minnelijke invordering, een schadebeding, enz. en als u niet kunt betalen, krijgt u als sanctie de plicht 4 34 opgelegd om nog meer te betalen), die zich uiteindelijk vooral GEWELD, NIKS VOOR MIJ FINANCIËLE OUDERENMIS(BE) manifesteert als last of nadeel, zonder nog voldoende toe­ Erik Strieleman HANDELING gang te geven tot de voordelen verbonden aan een moderne Liesbeth De Donder over een onder­ welvaartsstaat. 5 schat probleem Onze maatschappij is te veel een sanctionerend mecha­ DE HEILIGE IJZEREN MAAGD 38 nisme geworden. ‘L’état­prédateur’ zei iemand onlangs en, Column door Lukas De Vos neen, het was geen ondernemerskapitalist, maar een arts die HET UZ BRUSSEL 9 ALS MAATSCHAPPELIJK in Afrika ziektes ging bestrijden, meer uit overtuiging dan uit SEKSUEEL GEWELD, PROJECT winstbejag. Hij vond de onredelijkheid van het staatsmonster EEN EEUWENOUDE PLAAG Edgard Eeckman: “Macht is niet Beminde ongelovigen hier erger dan wat hij gedurende meer dan een decennium Lukas De Vos over onze oversekste inherent slecht.” in Afrika had ervaren.
    [Show full text]
  • Feminism in Multicultural Societies
    CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Provided by CLoK Feminism in Multicultural Societies An analysis of Dutch Multicultural and Postsecular Developments and their Implications for Feminist Debates Eva Midden A thesis submitted in partial fulfilment for the requirements of the degree of PhD at the University of Central Lancashire May 2010 Student Declaration Concurrent registration for two or more academic awards I declare that while registered as a candidate for the research degree, I have not been registered candidate or enrolled student for another award of the University or other academic or professional institution Material submitted for another award I declare that no material contained in the thesis has been used in any other submission for an academic award and is solely my own work Signature of Candidate Type of Award ___PhD_________________________________ School ___Centre for Professional Ethics___________ 1 Abstract It was long assumed that both multiculturalism and feminism are connected to progressive movements and hence have comparable and compatible goals. However, both in academia and in popular media the critique on multiculturalism has grown and is often accompanied with arguments related to gender equality and/or feminism. According to political scientist Susan Moller Okin for example there are fundamental conflicts between our commitment to gender equality and the desire to respect the customs of minority cultures or religions. If we agree that women should not be disadvantaged because of their sex, she argues, we should not accept group rights that permit oppressive practices. Okin’s claims led to a complex and highly important debate both in academia and in public debates.
    [Show full text]
  • Wordperfect Document
    Tegen de decadentie. De democratische rechtsstaat in verval Cliteur, P.B. Citation Cliteur, P. B. (2004). Tegen de decadentie. De democratische rechtsstaat in verval. Amsterdam: De Arbeiderspers. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/17904 Version: Not Applicable (or Unknown) Leiden University Non-exclusive License: license Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/17904 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Tegende decadentie Van Paul Cliteur verscheen eerder bij De Arbeiderspers: Moderne papoea’s. Dilemma’s van een multiculturele samenleving Paul Cliteur Tegende decadentie De democratische rechtstaat in verval Uitgeverij De Arbeiderspers · Amsterdam · Antwerpen Eerste druk februari 2004 Tweede druk maart 2004 Copyright © 2004 Paul Cliteur Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van bv Uitgeverij De Arbeiderspers, Herengracht 370-372, 1016 ch Amsterdam. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from bv Uitgeverij De Arbeiderspers, Herengracht 370-372, 1016 ch Amsterdam. Omslagontwerp: Sander Patelski Omslagillustratie: Thomas Couture, The Romans of the Decadence,1847 isbn 9029509783/nur 740 www.boekboek.nl Ter nagedachtenis van B.L.Cliteur (1918-1985) Inhoud Voorwoord 9 1 Het vormingsideaal voor Europa: terug naar de Grieken en Romeinen 13 2 ‘When in Rome, do as the Romans do.’ Moeten zij zich aanpassen aan ons? 29 3 Is Mohammed een perverse tiran? En heeft het zin om dat te zeggen? 47 4 Integratie via de islam.
    [Show full text]
  • The Legal Revolution Against the Place of Religion: the Case of Trinity Western University Law School, 2016 BYU L
    BYU Law Review Volume 2016 | Issue 4 Article 5 October 2016 The Legal Revolution Against the Place of Religion: The aC se of Trinity Western University Law School Barry W. Bussey Follow this and additional works at: https://digitalcommons.law.byu.edu/lawreview Part of the First Amendment Commons, Legal Education Commons, and the Religion Law Commons Recommended Citation Barry W. Bussey, The Legal Revolution Against the Place of Religion: The Case of Trinity Western University Law School, 2016 BYU L. Rev. 1127 (2017). Available at: https://digitalcommons.law.byu.edu/lawreview/vol2016/iss4/5 This Article is brought to you for free and open access by the Brigham Young University Law Review at BYU Law Digital Commons. It has been accepted for inclusion in BYU Law Review by an authorized editor of BYU Law Digital Commons. For more information, please contact [email protected]. 2.BUSSEY.FIN.DOCX (DO NOT DELETE) 12/14/2016 3:05 PM The Legal Revolution Against the Place of Religion: The Case of Trinity Western University Law School Barry W. Bussey* The special legal status of religion and religious freedom in liberal democracies has become an issue of controversy among legal academics and lawyers. There is a growing argument that religion is not special and that the law should be amended to reflect that fact. This Article argues that religion is special. It is special because of the historical, practical, and philosophical realities of liberal democracies. Religious freedom is a foundational principle that was instrumental in creating the modern liberal democratic state. To remove religion from its current legal station would be a revolution that would put liberal democracy in a precarious position.
    [Show full text]
  • Journal of Religion and Society, 11(2009), 1-23
    The Definition of Atheism Cliteur, P.B. Citation Cliteur, P. B. (2009). The Definition of Atheism. Journal Of Religion And Society, 11(2009), 1-23. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/13458 Version: Not Applicable (or Unknown) License: Leiden University Non-exclusive license Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/13458 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Journal of Religion and Society Volume 11 (2009) The Kripke Center ISSN 1522-5658 The Definition of Atheism Paul Cliteur, University of Leiden, the Netherlands Abstract One of the central elements of the secularist tradition is atheism. Atheism has a long history and is nowadays again heavily debated. This article tries to present a reflection on the nature of atheism. The central thesis is that atheism is often misunderstood. The most fruitful definition of atheism is a negative one: an atheist does not believe in the god that theism favors. The concept of atheism should be carefully distinguished from the motives that some people have not to believe in the theistic god. The confusion of these two things is responsible for much needless controversy about atheism. Introduction [1] After 9/11 there seems to be not only a new interest in explicitly theistic conceptions of belief, but also for its traditional counterpoint: the atheist tradition. Books like those of Richard Dawkins, Christopher Hitchens, Sam Harris, Daniel Dennett, and Victor J. Stenger have reached a wide reading public. But the interest in atheism is certainly not confined to philosophers and intellectuals operating in the public debate.
    [Show full text]