HISTORIA GARAIKIDEA

SAILA

MEMORIA AKADEMIKOA 2017-2018 IKASURTEA

Aurkibidea

1. Aurkezpena 5

2. Egoitza kokapena 6

3. Sailaren gobernu organoak 7 3.1. Gobernu organo unipertsonalak 7 3.2. Gobernu organo kolektiboak 7

4. Saileko langileak 9 4.1. Irakasle eta ikertzaile iraunkorrak 9 4.2. Unibertsitatean aktibo jarraitzen duten irakasle jubilatuak 10 4.3. Aldi baterako irakasle eta ikertzaileak 10 4.4. Ikertzaile iraunkorrak 11 4.5. Aldi baterako ikertzaileak 11 4.6. Administrazio eta zerbitzuetako pertsonala 12

5. Irakaskuntza jarduera 13 5.1. Graduko irakaskuntza 13 5.1.1. Bilboko Esperientzia Gelak 13 5.1.2. Donostiako Esperientzia Gelak 13 5.1.3. Gasteizko Esperientzia Gelak 14 5.1.4. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea (Leioa) 14 5.1.5. Bilboko Hezkuntza Fakultatea (Leioa) 15 5.1.6. Letren Fakultatea (Vitoria-Gasteiz) 15 5.1.7. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea (Leioa) 16 5.2. Masterreko irakaskuntza 17 5.2.1. Garaiko Historia Unibertsitate arteko Masterra 17 5.2.2. Beste master batzuk 18 5.3. Doktoregoko irakaskuntza 18

6. Ikerkuntza jarduera 20 6.1. Saileko argitalpenak 20 6.2. Ikerketa taldeak 21 6.3. Ikerketa-proiektuak eta kontratuak 21 6.4. Banakako argitalpenak 22 6.5. Kongresuetan parte hartzea 35

7. Saileko jardueraren laburpena 43

3

4 1. Aurkezpena

Historia Garaikidea Sailak heziketa eta ikerketa jarduera garrantzitsua garatzen du UPV/EHUren baitan. Bere graduko irakaskuntza jarduera unibertsitateko zazpi zentrotan egiten du. Horrez gain, Garaiko Historia unibertsitate arteko masterra eskaintzen du eta Gizarte Zientzietako sail ezberdinek antolaturiko beste zenbait masterrean hartzen du parte. Azkenik, Garaiko Historia unibertsitate arteko doktorego programan parte hartzen du. Bertan, doktorego tesi asko defendatzen dira urtero. Ikerketari dagokionez, jarduera garrantzitsua egiten du sail honek bere bost ikerketa taldeen bitartez. Talde horien baitan, honako hauek daude abian: Espainiako Planak, erkidegoko deialdiek edo unibertsitateak berak finantzatzen dituen ikerketa proiektu ezberdinak. Gainera, entitate publiko zein pribatuekin sinaturiko hitzarmenen bidez baliabideak lortzeko gaitasun handia dauka. Hori guztia honako hauetan islatzen da: nazio mailako zein nazioarteko kongresu ugaritan izandako parte-hartzean eta nazio mailako zein nazioarteko argitaletxeetan liburu edo artikulu gisa argitaraturiko ikerketa emaitzetan. Sailak, halaber, liburu bilduma bat dauka. Bildumak ANECA, FECYT eta UNE erakundeek ematen duten kalitate akademikoko zigilua du. Horrez gain, aldizkari bat ere badauka, ebaluatu duten indizeen artean (SCOPUS) aurreneko postuetan agertzen dena. Ikerketa jarduera hori egin ahal izateko, Mikrofilmazio Laborategi bat dauka sailak. Bertan, euskal historia garaikideari loturiko artxibategi, hemerografia eta bibliografia funtsak kontsulta daitezke. Sailaren barruan kokatzen da Kontzertu Ekonomikoaren eta Foru Ogasunen Dokumentazio Zentroa. Horrek Euskal Herriko lurralde historikoetako ogasunen historia eta funtzionamenduari buruzko informazioa eskaintzen du. Valentin de Foronda Gizarte Historiarako Institutua ere sailari atxikita dago. Institutu horrek ikastaro eta mintegiak antolatzen ditu eta ikerketa jarduera garrantzitsua egiten du.

5 2. Egoitza eta kokapena

Historia Garaikidea Sailak egoitza du Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean (Leioa). Horrez gain, sailaren atal bat Letren Fakultatean dago (Vitoria- Gasteiz). Bi zentro horietaz aparte, Historia Garaikidea Sailak honako hauetan egiten du bere irakaskuntza lana: hiru campusetako Esperientzia Geletan, Bilboko Hezkuntza Fakultatean (Leioa) eta Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean (Leioa).

Saileko idazkaritzak egoitza du Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean (Sarriena auzoa z/g, 48940 (Bizkaia) Tel.: 946012368 Faxa: 946013399).

Irakaskuntza egiten den gainontzeko zentroak honako kokagune hauetan daude: - Bilboko Esperientzia Gelak. Banco de España, 2, 48005 Bilbo. - Donostiako Esperientzia Gelak. Elbiria Zipitria Zentroa. Ondarreta, 18, 20018 Donostia. - Gasteizko Esperientzia Gelak. Hezkuntza eta Kirol Fakultatea. Juan Ibáñez de Sto. Domingo, 1. 01006 Vitoria-Gasteiz. - Bilboko Hezkuntza Fakultatea. Sarriena auzoa z/g, 48940 Leioa (Bizkaia). - Letren Fakultatea. Unibertsitateko Ibilbidea, 5, 01006 Vitoria-Gasteiz. - Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea. Sarriena auzoa z/g, 48940 Leioa (Bizkaia).

6 3. Sailaren gobernu organoak

Sailak gobernu organo unipertsonalak eta kolektiboak dauzka, horrela ezarrita baitago unibertsitateko bizitza erregulatzen duen araudian.

3.1. Gobernu organo unipertsonalak:

Gobernu organo unipertsonalak honako hauek dira: zuzendaria, idazkaria eta Vitoria-Gasteizko ataleko koordinatzailea. 2017-2018 ikasturtean zehar ardura hauek izan dituzte: Zuzendaria: Mikel X. Aizpuru Murua (2017/10/8 arte) eta Mikel Urquijo Goitia (2017/10/9tik). Idazkaria: Fernando Martínez Rueda (2012/01/18 arte) eta Susana Serrano Abad (2012/01/18tik). Letren Fakultateko Sail Ataleko koordinatzailea (Vitoria-Gasteiz): Coro Rubio Pobes (2017/11/8 arte) eta Miren Llona González (2017/11/9).

3.2. Gobernu organo kolektiboak:

Gobernu-organo kolektiboak Batzorde Iraunkorra eta Saileko Kontseilua dira. 2017-2018 ikasturtean zehar, honako hau izan da beren konposizio eta jarduera: Batzorde Iraunkorra: Presidentea: Mikel X. Aizpuru Murua (2017/10/8 arte) eta Mikel Urquijo Goitia (2017/10/9tik). Idazkaria: Fernando Martínez Rueda (2012/01/12 arte) eta Susana Serrano Abad (2013/01/13tik). Gasteizko Saileko koordinatzailea: Coro Rubio Pobes (2017/11/8 arte) eta Miren Llona González (2017/11/9tik). Irakasle eta ikertzaileen ordezkariak: Eduardo Alonso Olea (2018/04/12tik), Víctor Amado Castro (2018/04/12tik), Nerea Aresti Esteban (2017/10/9-2018/04/11), Javier Díaz Freire, José Luis de la Granja Sainz, Félix Luengo Teixidor (2018/04/11 arte), Manuel Montero García (2018/04/12tik), Pedro Novo López (2018/04/11 arte) eta Mikel Urquijo Goitia (2017/10/8 arte). Gainerako irakasle eta ikertzaileen ordezkaria: Josu Hernando Pérez (2017/12/31 arte) e Iñaki Etxaniz Tesouro (2018/03/15). Ikasleen ordezkaria: Laura Cruz (2018/03/14 arte) eta Oliver Mínguez Arín (2018/03/15etik). AZPren ordezkaria: Juan Carlos Pérez Alonso.

7 Batzorde Iraunkorra honako egun hauetan bildu da: 2017/09/15, 2017/10/24, 2017/11/10, 2018/01/12, 2018/02/8, 2018/03/1, 2018/03/22, 2018/05/3, 2018/05/28, 2018/06/12, 2018/06/26 eta 2018/07/19.

Saileko Kontseilua: Presidentea: Mikel X. Aizpuru Murua (2017/10/8 arte) eta Mikel Urquijo Goitia (2017/10/9tik). Idazkaria: Fernando Martínez Rueda (2018/01/12 arte) eta Susana Serrano Abad (2018/01/13tik). Irakasle eta ikertzaileak: Irakasle iraunkor guztiak eta irakasle doktore ez iraunkorrak. Gainerako irakasle eta ikertzaileen ordezkariak: Iñaki Etxaniz Tesouro, Abel Díaz Díaz eta Carlos Álvarez Fernández. Doktoregoko ikasleen ordezkaria: Ariane Martínez Aretxabaleta eta Óliver Mínguez Arín. Masterreko ikasleen ordezkaria: Aitor Cobo Tabar eta José Manuel Echávarri Sáez. Graduko ikasleen ordezkaria: Ikasleen Batzordeak ez du inor izendatu. Horrenbestez, ordezkaritza hau bete gabe dago. AZPren ordezkaria: Juan Carlos Pérez Alonso.

Saileko Kontseilua hiru aldiz bildu da: 2017/10/4, 2017/12/18 eta 2018/03/15.

8 4. Saileko kideak

Saila honako hauek osatzen dute: irakasleak eta ikertzaileak (aldi baterakoak eta iraunkorrak), irakasle emeritu edo kolaboratzaile lanetan aritzen diren irakasle jubilatuak, ikertzaileak (aldi baterakoak eta iraunkorrak) eta administrazio eta zerbitzu langileak.

UK UIT IK JI IL UBL II KI DOB DAB AZP GUZTIRA Gizonak 11 8 1 3 3 1 4 6 3 11 1 52 Emakumeak 0 4 0 1 1 2 1 7 2 4 2 24 GUZTIRA 11 12 1 4 4 3 5 13 5 15 3 76

AZP – Administrazio eta Zerbitzuetako Pertsonala. DAB – Doktorego aurreko bekaduna. DOB – Doktorego osteko bekaduna. II – Ikertzaile iraunkorrak. IK– Irakasle Kolaboratzaileak. IL – Irakasle Laguntzailea. JI – Jubilatutako Irakasleak. KI – Kontratatutako Ikertzaileak. UBL – Unibertsitateko Bitarteko Langileak. UIT – Unibertsitateko Irakasle Titularrak. UK – Unibertsitateko Katedraduna.

4.1. Irakasle eta ikertzaile iraunkorrak:

AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA, Joseba (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) AIZPURU MURUA, Mikel (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea). Zerbitzu berezien egoeran 2017ko urriaren 2tik. ARBAIZA VILALLONGA, Mercedes (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea) BEASCOECHEA GANGOITI, José Mª (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) CASTELLS ARTECHE, Luis (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) CHUECA INCHUSTA, Josu (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) DE LA GRANJA SAINZ, José Luis (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) DE PABLO CONTRERAS, Santiago (Unibertsitateko Katedraduna. Letren Fakultatea) DÍAZ FREIRE, José Javier (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) LLONA GONZÁLEZ, Miren (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) LUENGO TEIXIDOR, Félix (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea). 2018ko ekainaren 16tik jubilatuta. MARTÍNEZ RUEDA, Fernando (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea)

9 MEES, Ludger (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) MIRALLES PALENCIA, Ricardo (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) MONTERO GARCÍA, Manuel (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) NOVO LÓPEZ, Pedro (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) ORTEGA BERRUGUETE, Arturo (Irakasle Lankidea. Letren Fakultatea). 2018ko uztailaren 15ean zendu zen. ORTÍZ DE ORRUÑO LEGARDA, José Mª (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) PORTILLO VALDÉS, José Mª (Unibertsitateko Katedraduna. Letren Fakultatea) RIVERA BLANCO, A. (Unibertsitateko Katedraduna. Letren Fakultatea) RUBIO POBES, Coro (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) SERRANO ABAD, Susana (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) UGARTE TELLERÍA, Javier (Unibertsitateko Irakasle Titularra. Letren Fakultatea) URQUIJO GOITIA, Mikel (Unibertsitateko Katedraduna. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea)

4.2. Unibertsitatean aktibo jarraitzen duten irakasle jubilatuak:

FUSI AIZPURUA, Juan Pablo (Lankide Akademikoa) GONZÁLEZ PORTILLA, Manuel (Katedradun emeritua) PÉREZ-FUENTES HERNÁNDEZ, Pilar (Ohorezko Lankidea) URRUTICOECHEA LIZARRAGA, José (Ohorezko Lankidea)

4.3. Aldi baterako irakasle eta ikertzaileak:

AMADO CASTRO, Víctor (Irakasle Atxikia. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea). 2017ko irailaren 11tik kontratatuta. BELAUSTEGI BEDIALAUNETA, Unai (Irakasle Atxikia. Letren Fakultatea) LÓPEZ DE MATURANA DIEGUEZ, Virginia (Unibertsitateko Bitarteko Irakaslea. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea, 5.02.2018-25.02.2018 eta Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea, 21.03.2018-14.05.2018). MARÍN CASADO, Guillermo (Unibertsitateko Bitarteko Irakaslea. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea). 2017ko azaroaren 6tik kontratatuta. PAREJA ALONZO, Arantza (Unibertsitateko Bitarteko Irakaslea. Letren Fakultatea, 25.04.2018-15.07.2018).

10 RINCÓN DÍEZ, Aintzane (Irakasle Atxikia. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) ZABALTZA PÉREZ-NIEVAS, Xabier (Irakasle Atxikia. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea)

4.4. Ikertzaile iraunkorrak:

ALONSO OLEA, Eduardo (Ikertzaile Iraunkorra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) ARESTI ESTEBAN, Nerea (Ikertzaile Iraunkorra. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea) CONVERSI, Daniele (Ikerbasque Research Professor. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) MOLINA APARICIO, Fernando (Ikertzaile Iraunkorra. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea) RUZAFA ORTEGA, Rafael (Ikertzaile Iraunkorra. Letren Fakultatea)

4.5. Aldi baterako ikertzaileak:

ALCALDE ROJO, Mª Belén (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) ALTONAGA BEGOÑA, Bakarne (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) AMADO CASTRO, Víctor (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) ÁLVAREZ FERNÁNDEZ, Carlos (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) APARICIO RODRÍGUEZ, Víctor (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) ARTOLA SAN MIGUEL, Asier (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) BLANCO RODRÍGUEZ, Elia (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) DE DIOS FERNÁNDEZ, Eider (Doktorego osteko ikertzailea. UPV/EHU programa) DÍAZ DÍAZ, Abel (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) ERKOREKA GONZÁLEZ, Mikel (Doktorego aurreko ikertzailea. GV/EJ programa) ETXANIZ TESOURO, Iñaki (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) ETXEBARRIA DUEÑAS, Gorka (Doktorego aurreko ikertzailea. GV/EJ programa) GARCÍA ABAD, Rocío (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) GOMEZ CALVO, Javier (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) GÓMEZ DÍAZ, Francisco (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa)

11 GONZÁLEZ GUERRA, Mª del Carmen (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) HERNANDO PÉREZ, Josu (Doktorego aurreko ikertzailea. GV/EJ programa eta Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) HERVALEJO SÁNCHEZ, Pedro (Doktorego aurreko ikertzailea. MEIC programa) HIDALGO GARCÍA, Sara (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) IPIÑA BIDAURRAZAGA, Aritz (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) LÓPEZ DE MATURANA DIEGUEZ, Virginia (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) MARÍN CASADO, Guillermo (Doktorego osteko ikertzailea. GV/EJ programa). MARTÍNEZ DEL CAMPO, Luis Gonzaga (Doktorego osteko ikertzailea. UPV/EHU programa) MORENO BIBILONI, Irene (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) NAVARRO MÉNDEZ, Raúl (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) PAREJA ALONZO, Arantza (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) PÉREZ PÉREZ, José Antonio (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) PULIDO AZPIROZ, Alejandro (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) RODRÍGUEZ MARTÍN, Nuria (Doktorego osteko ikertzailea. Juan de la Cierva programa) SAITUA IDARRAGA, Iker (Doktorego osteko ikertzailea. GV/EJ programa) SAN ANTÓN MORACHO, Leire (Doktorego aurreko ikertzailea. UPV/EHU programa) VILLA RODRIGUEZ, Mª José (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea) ZUBIAGA ARANA, Erik (Kontratatutako Pertsonal Ikertzailea)

4.6. Administrazio eta Zerbitzuetako Pertsonala:

PÉREZ ALONSO, Juan Carlos (Mikrofilmazio teknikaria) ELEJALDE OCHANDIANO, Ainhoa (administrazio idazkaria) SIERRASESUMAGA SAGARNA, Ana (Administrazio idazkaria)

12 5. Irakaskuntza jarduera

Sailak graduko, masterreko eta doktoregoko irakaskuntzak ematen ditu. Graduko irakaskuntzei dagokienez, hamabost titulaziotan eta zazpi ikastegitan ematen ditugu. Unibertsitate arteko master baten antolakuntzan hartzen dugu parte, eta beste sail batzuek antolatutako lau masterretan eskaintzen ditugu ikastaroak. Azkenik, unibertsitate arteko doktorego programa bat ere badaukagu. Saileko irakasle iraunkorren irakaskuntza lana positiboki ebaluatu izan da113 irakaskuntza bosturtekotan.

UK UIT II GUZTIRA Bosturtekoak / irakasle iraunkorrak 5’70 3’85 2’00 4’35

II – Ikertzaile Iraunkorrak. UIT – Unibertsitateko Irakasle Titularrak. UK – Unibertsitateko Katedraduna.

5.1. Graduko irakaskuntza

Jarraian datozen graduetan ematen dugu irakaskuntza:

5.1.1. Bilboko Esperientzia Gelak

Ikastegi horretan jarraian datozen irakasgaiak ematen ditugu Giza Zientzietako titulazioan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Giza zientziak 2 Cultura vasca 4’5 2 Giza zientziak 3 Historia Universal III 4’5 2 Los otros caminos hacia la Giza zientziak 4 4’5 1 historia

5.1.2. Donostiako Esperientzia Gelak

Ikastegi horretan jarraian datozen irakasgaiak ematen ditugu Giza Zientzietako titulazioan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Giza zientziak 2 Cultura vasca 4’5 1 Giza zientziak 3 Historia Universal III 4’5 1 Giza zientziak X Cultura vasca II 4’5 1 Giza zientziak X Historia y cine 4’5 1

13 Fueros vascos: derechos históricos y su Giza zientziak X 4’5 1 actualización

5.1.3. Gasteizko Esperientzia Gelak

Ikastegi horretan jarraian datozen irakasgaiak ematen ditugu Giza Zientzietako titulazioan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Giza zientziak 2 Cultura vasca 4’5 1 Giza zientziak 3 Historia Universal III 4’5 1 islámico desde Giza zientziak 4 4’5 1 1900 hasta nuestros días Giza zientziak 4 Historia y cine 4’5 1

5.1.4. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatea (Leioa)

Ikastegi horretan jarraian datozen irakasgaiak ematen ditugu Politika Zientziak, Ikus- entzunezko Komunikazioa, Kazetaritza, Publizitatea eta Harreman Publikoak eta Soziologiako graduetan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Historia del Mundo Actual Kazetaritza, Publizitatea eta Gaur Egungo Munduaren Historia Harreman Publikoak, Ikus- 1 6 7 History of the Contemporary entzunezko Komunikazioa World Historia General de la Comunicación Social Kazetaritza 2 6 3 Gizarte Komunikazioaren Historia Orokorra Comunicación, Género y Cultura de Masas en el Mundo Publizitatea eta Harreman 3 Contemporáneo 6 2 Publikoak Communication, Gender and Mass Culture Historia Contemporánea de España y del País Vasco Kazetaritza 4 6 2 Espainiaren eta Euskal Herriaren Historia Garaikidea Historia Política y Social del siglo Soziologia eta Politika XX 1 6 2 Zientzia XX. Mendeko Historia Politko eta Soziala Historia de España y Euskadi en el s. XX Politika Zientzia 2 6 2 Espainiaren eta Euskal Herriaren XX. Mendeko Historia

14 2017/2018 ikasturtean saileko irakasleek zuzendutako 13 GRAL defendatu dira (7 gaztelaniaz, 5 euskaraz eta 1 ingelesez). Horrez gain, Historia Contemporánea aldizkarian praktikak egin dituen ikasle bat ere izan dugu.

5.1.5. Bilboko Hezkuntza Fakultatea (Leioa)

Ikastegi horretan irakaskuntza bat ematen dugu Gizarte Hezkuntzako graduan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Gizarte Hezkuntza 4 Movimientos Sociales Contemporáneos 6 1

2017/2018 ikasturtean saileko irakasleek zuzendutako 3 GRAL defendatu dira (3rak gaztelaniaz).

5.1.6. Letren Fakultatea (Gasteiz)

Ikastegi horretan honako irakasgai hauek ematen ditugu Ingeles Ikasketak, Euskal Ikasketak, Filologia, Geografia eta Lurralde Antolakuntza, Historia, Artearen Historia eta Itzulpengintza eta Interpretazioko graduetan:

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Fundamentos del Mundo Contemporáneo Ingeles Ikasketak 2 6 2 Mundu Garaikidearen Oinarriak Mundu Garaikidearen Euskal Ikasketak 1 6 1 Oinarriak Euskal Herriaren Historia Euskal Ikasketak 4 6 1 Garaikidea Fundamentos del Mundo Contemporáneo Filologia 2 6 2 Mundu Garaikidearen Oinarriak Fundamentos del Mundo Contemporáneo Geografiako eta Lurralde Mundu Garaikidearen 2 6 3 Antolakuntza Oinarriak An Introduction to the Contemporary World Geografiako eta Lurralde El Mundo Actual 2 6 2 Antolakuntza Egungo Mundua Historia Contemporánea Geografiako eta Lurralde del País Vasco 4 6 3 Antolakuntza Euskal Herriaren Historia Garaikidea

15 Contemporary History of the Basque Country Fundamentos del Mundo Contemporáneo Mundu Garaikidearen Historia 2 6 3 Oinarriak An Introduction to the Contemporary World Historia Contemporánea Historia 3 I 6 2 Historia Garaikidea I Historia Contemporánea Historia 4 II 6 2 Historia Garaikidea II La práctica de la Historia Contemporánea Historia 4 6 2 Historia Garaikidearen Praktika Historia Contemporánea del País Vasco Euskal Herriaren Historia Historia 4 6 3 Garaikidea Contemporary History of the Basque Country Historia Garaikideari Historia X 6 1 buruzko Gaiak El Mundo Actual Historia X 6 2 Egungo Mundua Fundamentos del Mundo Contemporáneo Mundu Garaikidearen Artearen historia 2 6 3 Oinarriak An Introduction to the Contemporary World Historia Contemporánea del País Vasco Euskal Herriaren Historia Artearen historia 4 6 3 Garaikidea Contemporary History of the Basque Country Fundamentos del Mundo Contemporáneo Itzulpengintza eta Interpretazioa 2 6 2 Mundu Garaikidearen Oinarriak

2017/2018 ikasturtean saileko irakasleek zuzendutako 28 GRAL defendatu dira (14 gaztelaniaz, 12 euskaraz eta 2 ingelesez).

5.1.7. Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatea (Leioa)

Ikastegi horretan irakasgai bat ematen dugu Lan Harremanak eta Giza Baliabideak graduan:

16

GRADUA MAILA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Historia Social y de las Relaciones Lan Harreman eta 1 Laborales 9 3 Giza Baliabideak Gizarte eta Lan Harremanen Historia

2017/2018 ikasturtean saileko irakasleek zuzendutako 1 GRAL defendatu da (gaztelaniaz).

5.2. Masterreko irakaskuntza

Jarraian datozen masterretan ematen dugu irakaskuntza:

5.2.1. Garaiko Historia Unibertsitate arteko Masterra

2017/2018 ikasturtean honako hauek osatu dute Masterreko Batzorde Akademikoa: M. Arbaiza Vilallonga, F. Molina Aparicio (burua), M. Urquijo Goitia. 16 ikaslek egin dute masterra: 11k lehen matrikulaldian, eta 5ek bigarrenean. Honako irakasgai hauek eman dira:

IRAKASGAIA ECTS HIZKUNTZA TALDEAK Ciclo de conferencias 5 Gaztelania 1 Enseñanza en red 5 Gaztelania 1 Demografía histórica 5 Gaztelania 1 Desarrollo urbano y cambio social 5 Gaztelania 1 Diplomacia, Guerra y Paz en el s. XX 5 Gaztelania 1 El cambio y sus repercusiones sociales e identitarias 5 Gaztelania 1 El nacionalismo vasco en perspectiva comparada 5 Gaztelania 1 La aportación del género a la comprensión social 5 Gaztelania 1 La evolución de la sociedad española de los s. XIX y XX 5 Gaztelania 1 La historia desde los actores 5 Gaztelania 1 Religión y política en las sociedades contemporáneas 5 Gaztelania 1 Teoría social y cambio social 5 Gaztelania 1

9 Master Amaierako Lan defendatu dira (4 gaztelaniaz eta 5 euskaraz).

Honako mintegi hauek egin dira: - Modernización a la americana mintegia. Estados Unidos, estudiantes y educación en la España de Franco, La Lagunako Unibertsitateko Óscar J. Martín García irakasleak 2017ko abenduaren 11n emana. - Una historia de la Mafia: desde los orígenes al fin de la primera República en Italia mintegia, Università degli Studi di Messinako (Italia) Luigi Chiara irakasleak 2017ko abenduaren 13an emana.

17 - Introducción a los métodos digitales en el estudio de la historia urbana: construyendo bases de datos para analizar historias de vidas, experiencias, opiniones, etc. mintegia, University of Copenhagen-eko (Danimarka) Bárbara Revuelta irakasleak emana 2017ko abenduaren 14an.

5.2.2. Beste master batzuk

Jarraian datozen masterretan ere irakaskuntza eskaintzen dugu:

MASTERRA IRAKASGAIA ECTS TALDEAK Ikasketa Feministak eta Feminismo, sujeto y modernidad 3 1 Generokoak Ikasketa Feministak eta Historia del movimiento feminista 3 1 Generokoak Ikasketa Feministak eta Metodología I 1,5 1 Generokoak Continuidad y cambio en el Sistema Nazioarteko ikasketak 1 1 Internacional 1945-2005 Bigarren Hezkuntzako Hezkuntza Osagarriak Euskal Herriko Aro 3 1 Irakasleen prestakuntza Berriaren Historia eta Garaiko Historian Giza Baliabideen eta Políticas de Género y Empleo 3 1 Enpleguaren Kudeaketa

5.3. Doktoregoko irakaskuntza

Sailak Garaiko Historia unibertsitate arteko Doktorego Programan hartzen du parte. 2017/2018 ikasturtean honako hauek osatu zuen Doktorego Programako Batzorde Akademikoa: S. de Pablo Contreras (burua), F. Luengo Teixidor (2018ko ekainaren 16ra arte), A. Rivera Blanco (2018ko ekainaren 17tik), S. Serrano Abad. Doktorego programa horretan 62 ikaslek hartu dute parte; horietatik zazpik defendatu dituzte beren doktorego tesiak, 3k nazioarteko aipamenarekin, eta batek baja eskatu du.

Honako mintegi hauek egin dira: Programako ikasleen doktorego tesien proiektuak aurkezteko mintegia (Leioa, 2017/09/26) - Paula Rivasplataren Las dotes gratuitas y por trabajo a doncellas pobres en la modernidad al tránsito a la contemporaneidad. - Angélica Guerraren Entre la Provincia y el Estado: La Entidad Federativa de Hidalgo, siglos XVIII y XIX. - Xabier Ormaetxearen Ramón Ortiz de Zárate Martínez de Galarreta (1817-1883). Biografía político-institucional, y análisis político de su figura y obra.

18 - Simone Giannatiemporen El fascismo: una continuación del Estado democrático liberal.

Programako ikasleen doktorego tesien proiektuak aurkezteko mintegia (Gasteiz, 2018/01/23) - Begoña Madarietaren La Salud Escolar en Bilbao: De la revolución industrial a la sociedad postindustrial. 1878-2013. - Roberto Fontanoten El papel de la lengua en la historia de los nacionalismos europeos. - Anton Pérez Enbeitaren Análisis prosopográfico de los miembros de las Corporaciones municipales del Ayuntamiento de Bilbao y su gestión político- administrativa (1937-1959). - Abel Díazen Homosexualidad y masculinidad normativa en el franquismo (1939- 1976).

Programako ikasleen doktorego tesien proiektuak aurkezteko mintegia (Leioa, 2018/05/28) - Juan Cordón Troyanoren La propiedad de los Montes Altos de Triano, en el Valle de Somorrostro. La vieja pugna por el mineral de hierro de Bizkaia. - Alejandro Pulido Azpirozen La primera guerra que cambió el mundo: País Vasco y Navarra ante la Gran Guerra (1914-1918). - Niall Cullen-en Gora Rebeldiak! The Basque Izquierda Abertzale - Irish Republican Movement Nexus, 1959-2011.

“Iraganeko aztarnak” (“Huellas del pasado”) Garaiko Historiaren Unibertsitate arteko Doktorego Jardunaldiak, Bilbo, 2018ko ekainaren 28-29a. Gure sailak antolatu zituen programan parte hartzen duten zazpi unibertsitateetako ikasleentzat.

19 6. Ikerketa jarduerak

Historia Garaikidea sailak liburu bilduma bat eta aldizkari bat argitaratzen ditu. Gainera, saileko kideek aitortutako bost ikerketa taldetan dihardute lanean. Ikertzaile iraunkorren ikerketa jarduerak positiboki ebaluatuak izan dira 99 ikerketa seiurtekotan.

UK UIT II GUZTIRA Seiurtekoak / irakasle iraunkorrak 5’30 3’00 2’33 3’81

II – Ikertzaile Iraunkorrak. UIT – Unibertsitateko Irakasle Titularrak. UK – Unibertsitateko Katedraduna.

6.1. Saileko argitalpenak

Sailak UPV/EHUko Argitalpen Zerbitzuekin lankidetzan argitaratzen du Historia Garaikidea saila. Sailak ANECAk (Kalitatea Egiaztatu eta Akreditatzeko Estatutuko Agentzia), FEYCTk (Zientzia eta Teknologiarako Espainiako Fundazioa) eta UNEk (Normalizaziorako Espainiako Elkartea) emandako kalitate akademikoko zigilua lortu zuen (2017/07/25). Sei liburu argitaratu dira 2017/2018 ikasturtean: - ALBERRO GOIKOETXEA, Luzia. Bertsolarien ahoz. Modernizazio prozesua eta identitate bideak Gipuzkoan, 1830-1936, Leioa, UPV/EHU, 2017. - CATALÁN MARTÍNEZ, Elena; MUGARTEGUI EGUÍA, Isabel. industrial (1886-1924), Leioa, UPV/EHU, 2017. - LARRINAGA RODRÍGUEZ, Carlos. Del siglo industrial a la nueva era del turismo. Bilbao, de 1875 a comienzos del siglo XXI, Leioa, UPV/EHU, 2018. - MARÍN CASADO, Guillermo. Mutualismos. La previsión social en Álava durante el franquismo, Leioa, UPV/EHU, 2017. - VIEJO YHARRASSARRY, Julián. Amor propio y sociedad comercial en el siglo XVIII hispano, Leioa, UPV/EHU, 2018. - ZUBIAGA ARANA, Erik. La huella del terror franquista en Bizkaia. Jurisdicción militar, políticas de captación y actitudes sociales (1937-1945), Leioa, UPV/EHU, 2017.

Sailak Historia Garaikidea aldizkaria ere argitaratzen du UPV/EHUko Argitalpen Zerbitzuekin lankidetzan. Aldizkari honako hauetan indexatuta dago: Scopus, Fuente Académica Plus, Historical Abstracts, International Political Science Abstracts, MLA – Modern Language Association Database, PAIS International, Political Science Complete, Sociological Abstracts, Worlwide Political Science Abstracts, DIALNET. Horrez gain,

20 honako hauek ebaluatu dute: en CARHUS Plus, ERIHPlus, Latindex, FECYT kalitate zigilua eta SJR. 2017/2018 ikasturtean hiru zenbaki argitaratu dira: 2017ko urrian, 2018ko otsailean eta 2018ko ekainean.

6.2. Ikerketa taldeak:

Sailak Eusko Jaurlaritzaren eta UPV/EHUren lehiaketa deialdietan aitortutako bost ikerketa talde ditu. - Biography & Parliament ikerketa taldea. Ikertzaile nagusia: J. Agirreazkuenaga. Finantzatzailea: Eusko Jaurlaritza. Aldia: 2013-2018. - Demografia Historikoa eta Hiri Historia ikerketa taldea. Ikertzaile nagusia: M. Montero. Finantzatzailea: Eusko Jaurlaritza. Aldia: 2013-2018. - La experiencia moderna ikerketa taldea. Ikertzaile nagusia: J. Díaz Freire. Finantzatzailea: Eusko Jaurlaritza. Aldia: 2018-2020. - Euskal Herri Garaikideko Historia Sozialaren eta Politikoa ikerketa taldea. Ikertzaile nagusia: L. Castells. Finantzatzailea: Eusko Jaurlaritza. Aldia: 2013- 2018. - Euskal Nazionalismoa Ikuspegi Konparatuaren arabera ikerketa taldea. Ikertzaile nagusia: S. de Pablo. Finantzatzailea: UPV/EHU Aldia: 2018-2020.

6.3. Ikerketa proiektuak eta kontratuak:

Ikerketa taldeak Espainiako I+G+B Planak finantzatutako bost proiektutan eta UPV/EHUren Ikerketa Planak finantzatutako bi proiektutan dabiltza gaur egun. Horrez gain, Bizkaiko Foru Aldundiak finantzatutako kontratu bat ere badute. - Izenburua: Centro de Documentación del Concierto Económico y las Haciendas Forales Ikertzaile nagusia: J. Agirreazkuenaga. Finantzatzailea: Bizkaiko Foru Aldundia. Aldia: 2015-2019. - Izenburua: La definición de la sociedad de masas. Bilbao un engranaje urbano, 1910-1936. Ikertzaile nagusia: J. Mª Beascoechea. Finantzatzailea: Espainiako Plana. Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Aldia: 2016-2019. - Izenburua: Desarrollo de la Bilbaopedia. Enciclopedia digital del Bilbao metropolitano. Historia de las mujeres en Bilbao. Ikertzaile nagusia: J. Agirreazkuenaga. Finantzatzailea: Unibertsitatea-Gizartea deialdia. - Izenburua: ETA en la pequeña pantalla: el terrorismo y sus víctimas a través de la ficción y el documental televisivo. Ikertzaile nagusia: S. de Pablo. Finantzatzaileak: Unibertsitatea-Gizartea deialdia. UPV/EHU-Centro Memorial de Víctimas del Terrorismo. Aldia: 2017-2018.

21 - Izenburua: La experiencia de la sociedad moderna en España: emociones, relaciones de género y subjetividades, siglos XIX y XX. Ikertzaile nagusia: N. Aresti. Financia: Espainiako Plana. Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Aldia: 2016-2019. - Izenburua: Héroes y Villanos de la Patria. Ikertzaile nagusia: L. Mees. Finantziatzailea: Espainiako Plana. Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Aldia: 2016-2018. - Izenburua: Un modelo de prosopografía parlamentaria en perspectiva comparada: Cambio y continuidad en el Parlamento español 1810-1977. Ikertzaile nagusia: J. Agirreazkuenaga. Finantzatzailea: Espainiako Plana. Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Aldia: 2015-2018. - Izenburua: La Sociedad Urbana en la España del primer tercio del siglo XX. Bilbao, Vanguardia de la Modernidad, 1900-1936. Ikertzaile nagusia: P. Novo. Finantzatzailea: Espainiako Plana. Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioa. Aldia: 2015-2018.

6.4. Banakako argitalpenak

Sail honetako ikertzaileek 15 liburu, 96 liburu kapitulu eta 70 artikulu argitaratu dituzte ikasturte honetan:

AGIRREAZKUENAGA, J. “A reformulación do autogoberno dos vascos: Da “reintegración foral”e os “deritos históricos” aos Estatutos de autonomía: 1917-1919”, BERAMENDI, J., DIÉGUEZ, U.B., FERNÁNDEZ PÉREZ-SAN JULIÁ, C., GRACIA NEGRO, Mª P., GONZÁLEZ REBOREDO, X.M. (eds.). Repensar Galicia as irmandades da Fala, Xunta de Galicia - Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo - Museo do Pobo Galego, 2017, 53-68. AGIRREAZKUENAGA, J. “José Miguel Azaolaren begiradak eta ebaluaketak Euskal Herriko iraganaz eta historiografiaz”, Vasconia, 41 (2017), 161-181. AGIRREAZKUENAGA, J. “La “España Foral” y la “España Constitucional”. El Empoderamiento de las diputaciones forales en la consolidación del Estado liberal español (1839-1877)”, YUN, B., LUENGO, J. (eds.). Pensar el poder. Liber amicorum de Pedro Carasa, Valencia, Universidad de Valencia, 2018, 97-126. AGIRREAZKUENAGA, J. “La demanda de parlamentos en Cataluña y el País Vasco en el Reino de España durante la emergencia de la política de masas (1916-1919)”, D’AGOSTINO, G., DI NAPOLI, M., GUERRIERI, S., SODDU, F. (eds.). Il tempo e le istituzioni scritti in onore di Maria Sofia Corciulo, Napoli, Edizioni Scientifiche Italiane, 2017, 1-13. AGIRREAZKUENAGA, J. “Los Bombardeos sobre Bilbao 1936-1937: Reducir, a pesar de todo, Bilbao mismo ahora a escombro y cenizas”, Bonbardaketak Euskadin

22 1936-1937- Bombardeos en Euskadi 1936-1937, Gernika-Lumo, Bakearen Museoa- Museo de la Paz, 2017. AGIRREAZKUENAGA, J. “Narrativas y debates de historiografía vasca en el exilio y una reflexión acerca de la tesis de Plutarco (1937-1977)”, Murguia. Revista Galega de Historia, 35-36 (2017), 63-86. AGIRREAZKUENAGA, J. “The ICHRPI: Toward a Community of Historians and Political Scientists (1936-2017)”, Parliaments, Estates & Representation, (2017). AIZPURU MURUA, M. “Historiaren irakaskuntza Oinarrizko Heziketan Trantsizio garaian. Saioka proiektua”, BILBAO, G., GARTZIA, P., MENIKA, M.K. (coord.)., Bai, jauna, bai: fisika euskaraz! Jose Ramon Etxebarria irakaslearen omenez, Bilbao, Udako Euskal Unibertsitatea, 2018, 165-177. AIZPURU MURUA, M. “Atzoko abertzaletasuna gaurkoaren erreferentzia?” Hermes, 55 (2017), 74-77. AIZPURU MURUA, M. “Insignificante átomo de la esfera social». La naturalización de chinos y otros extranjeros en las Filipinas españolas”, ELIZALDE, D. & HUETZ DE LEMPS, X. (eds.). Filipinas, siglo XIX: coexistencia e interacción entre comunidades en el Imperio, Madrid, Polifemo, 2017. 325-361. AIZPURU MURUA, M. “Introducción histórica: desde 1968-hasta la actualidad”, GORROTXATEGUI, J. et alii. Historia de la lengua vasca, Vitoria-Gasteiz, Gobierno Vasco-Eusko Jaurlaritza, 2018, 799-809. AIZPURU MURUA, M. “Introducción histórica. Periodo 1891-1968”, GORROTXATEGUI, J. et alii. Historia de la lengua vasca, Vitoria-Gasteiz, Gobierno Vasco-Eusko Jaurlaritza, 2018, 717-724. AIZPURU MURUA, M. “Sindicalismo agrarista y nacionalismo vasco (1933- 1936)”, Historia y política, 38 (2017), 259-287. AIZPURU MURUA, M. “Zenbakiak eta letrak. Historia arloko lanak Uztaro aldizkarian”, Uztaro, 100 (2017), 11-20. ALONSO, E. J. “Del Arenal al puente nuevo: los espacios de un viejo Bilbao en continua transformación. (siglos XVIIIXXI)”, Bidebarrieta, 27 (2017), 27-127. ALONSO, E. J. “El «cursus honorum» de los parlamentarios del País Vasco. De las Juntas Generales al Parlamento. 1810-1877/1979-2015”, Vasconia, 41 (2017), 37-60. ALONSO, E. J. “El otro exilio interior: la abolición del Concierto Económico en junio de 1937. Un exilio institucional”, Murguia, 37 (2018), 23-42. AMADO CASTRO, V. “La ley del perseguidor: Una introducción al terrorismo religioso judío”, Hispania Nova, 16, págs. 417-444. APARICIO RODRÍGUEZ, V. “La violencia política en la historiografía sobre la Transición”, Vínculos de Historia, 6 (2017), 328-351. ARBAIZA, M. "Sentir el cuerpo": subjetividad. y política en la sociedad de masas en España (1890-1936)”, Política y Sociedad, 55-1, (2018), 71-92. ARESTI, N. “El gentleman y el bárbaro. Masculinidad y civilización en el nacionalismo vasco (1893-1937)”, Cuadernos de Historia Contemporánea, 39 (2017),

23 83-103. 2017an argitaratutako Historia Garaikideko artikulurik onenari X. Manuel Pérez Ledesma saria, Historia Garaikideko Elkarteak emana. ARESTI, N. “La historia de género y el estudio de las masculinidades. Reflexiones sobre conceptos y métodos”, GALLEGO, H. (ed.). Feminidades y masculinidades en la historiografía de género, Granada, Comares, 2018, 173-194. ARESTI, N. “La hombría perdida en el tiempo. Masculinidad y nación española a finales del siglo XIX”, ZABALGOITIA, M. (ed.). Hombres en peligro. Género, nación e imperio en la España de cambio de siglo (XIX-XX), Madrid-Frankfurt, Iberoamericana/Vervuert, 2017, 19-38. ARESTI, N. “La peligrosa naturaleza de Don Juan. Sexualidad masculina y orden social en la España de entreguerras”, Cuadernos de Historia Contemporánea, 40 (2018), 13-31. ARESTI, N. y MARTYKÁNOVÁ, D. “Introducción. Masculinidades, nación y civilización en la España Contemporánea”, Cuadernos de Historia Contemporánea, 39 (2017) 11-17. ARESTI, N., ARANGUREN, M. “Women Above All: The Autonomous Basque Feminist Movement (1973-1994)”, BERMÚDEZ, S., JOHNSON, R. (ed.). A New History of Iberian Feminism, Toronto, University of Toronto Press, 2017, 328-335. ARTOLA SAN MIGUEL, A. “Por vía de hermandad y buena amistad: una aproximación al mutualismo guipuzcoano desde Tolosa y su comarca (1840-1936”, RUZAFA ORTEGA, R. (ed.). De las hermandades a la Seguridad Social. Estudios sobre previsión social en el País Vasco, siglos XIX-XXI, Madrid, Los Libros de la Catarata, 2018. BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª. “Bilbao, de la ciudad industrial al triunfo de la sociedad de masas (1876-1936)”, Registros. Revista de investigación histórica, 13-1 (2017), 131-148. BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª. “De la estancia de baños al veraneo de clase media: El cambio de modelo urbano en Plentzia, Bizkaia (1890-1975)”, Scripta Nova Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales, XXI (2017), 568. BEASCOECHEA, J. Mª, SERRANO-ABAD, S. & PAREJA-ALONSO, A. “New actors in modern services sector. The city of Bilbao (1900-1930)”, History and Retailing and Consumption, 3 (2017), 102-119. BELAUSTEGI, U. “Ilustremos a nuestros conciudadanos: la gloriosa democratización del proceso revolucionario vista desde Vasconia”, Investigaciones históricas. Época moderna y contemporánea, 37 (2017), 69-97. BELAUSTEGI, U. “Republicanismo y prensa. O de como sirvió la prensa para organizar el republicanismo en Gipuzkoa (1868-1923)”, LUJÁN, O., CANALIAS, L (Coord.). Los embates de la modernidad. Debates en torno a la ciudadanía, el liberalismo, el republicanismo, la democracia y los movimientos sociales, Barcelona, Editorial UAB, 2017, 239-252.

24 BELAUSTEGI, U., AGIRREAZKUENAGA, J., URQUIJO, M. “Gerra baten barrena, ondorioak eta oroimenak: 1936-2016”, Memoriarako Artea - Arte para la Memoria, Gernika-Lumo, Gerninako Bakearen Museoa Fundazioa, 2017, 27-33. CASTELLS ARTECHE, L. “José Ramón Recalde”, Diccionario Biográfico Español, Madrid, Real Academia de la Historia, 2018 (edición electrónica). CASTELLS ARTECHE, L. “Juan María Bandrés”, Diccionario Biográfico Español, Madrid, Real Academia de la Historia, 2018 (edición electrónica). CASTELLS ARTECHE, L. “La sociedad vasca ante el terrorismo. Las ventanas cerradas”, Historia y Política, 38 (2017), 347-382. CASTELLS ARTECHE, L. “La Transición en el País Vasco”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds.), Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 67-91. CASTELLS ARTECHE, L. “La vertebración de Euskadi:”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds.), Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 197-217. CASTELLS ARTECHE, L. “Una reflexión sobre las víctimas en la historia contemporánea”, Víctimas. ¿Todas iguales o todas diferentes?. Caracterización y respuestas ante un fenómeno complejo. XIV Seminario Fernando Buesa. Vitoria-Gasteiz, Fundación Fernando Buesa, Instituto Valentín de Foronda, 2017, 65-89. CONVERSI, D. “Historia instantánea. El nuevo impulso historiográfico francés y la historia mundial en los tiempos de Twitter”, Historia Contemporánea, 58 (2018), 869- 877. CONVERSI, D. “Introduction: Why a state is not a nation – and whether economics really matters. Walker Connor 50 years on”, Nations and Nationalism, 24 (2018), 495- 504. CONVERSI, D. “Sovereignty, boundaries and violence: Constructing the Basque national self (1959-2011)”, KOLÅS, Å., IBARRA GÜELL, P. (eds). Sovereignty Revisited: The Basque case, London, Routledge, 2017, 18-44. CONVERSI, D. “The nation in the region: Flamenco and canzone napoletana as national icons in modern and Italy (1880–1922)”, Nations and Nationalism, 24 (2018), 667-692. CONVERSI, D., MORENO, L. “Cambio climático y modelo de bienestar en la era del antropoceno”, JARAÍZ ARROYO, G. (ed.). Bienestar Social y Políticas Públicas. Retos para Pactar el Futuro, Madrid, Catarata, 2018, 74-90. DE MIGUEL SALANOVA, S., BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª, DANTAS G. “Reforma urbana y opinión pública. Madrid y Bilbao, 1900-1936”, en OTERO CARVAJAL, L. E., PALLOL TRIGUEROS, R. (eds.) La ciudad moderna. Sociedad y cultura en España, 1900-1936, Madrid, Catarata, 2018, 205-226. DE PABLO CONTRERAS, S. “¿El cura felón y el obispo mudo? Iglesia y terrorismo en el País Vasco: un estudio de caso”, CUEVA, J. de la. De la Historia Eclesiástica a la Historia Religiosa. Estudios en homenaje al profesor Feliciano Montero García, Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá, 2018, 695-708.

25 DE PABLO CONTRERAS, S. “El magnicidio soñado. ETA y el asesinato de Carrero Blanco a través del cine”, TOUS, J., RUHE, C. La memoria cinematográfica de la guerrilla antifranquista, Leiden (Holanda), Brill-Rodopi, 2017, 70-82. DE PABLO CONTRERAS, S. “El proceso de Burgos y Mario Onaindia”, Grand Place. Pensamiento y Cultura, 7 (2017), 119-126. DE PABLO CONTRERAS, S. “Entre el recelo y la fascinación: el nacionalismo vasco y la independencia de Argelia”, MARTÍN CORRALES, E., PICH MITJANA, J. La Guerra de Independencia de Argelia y sus repercusiones en España, Barcelona, Bellaterra, 2018, 175-201. DE PABLO CONTRERAS, S. “Horror y solidaridad: el cine del Reino Unido y la guerra en Euskadi”, Sancho el Sabio, Extra 1 (2018), 85-111. DE PABLO CONTRERAS, S. “La historia religiosa en el País Vasco contemporáneo”, MONTERO, F. et al. La historia religiosa de la España contemporánea: Balance y perspectivas, Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá, 2017, 331-348. DE PABLO CONTRERAS, S. “Los estereotipos de la identidad vasca a través del cine documental”, Amnis, Extra 2 (2018), en línea. DE PABLO CONTRERAS, S. “Tiempo de contrastes. El País Vasco en la década de 1960”, FERNÁNDEZ SOLDEVILLA, G., DOMÍNGUEZ IRIBARREN, F. Pardines. Cuando ETA empezó a matar, Madrid, Tecnos, 2018, 39-75. (Ediciones en euskera y gallego). DE PABLO CONTRERAS, S. “Universidad y sociedad en la España de 1967: el contexto histórico de una homilía”, Scripta Theologica, 49/2 (2017), 471-492. ERKOREKA, M. “Beyond the Great Crash of 1929: fiscal policy in Bizkaia (1929- 1937)”, AGIRREAZKUENAGA, J., IRUJO, X. The Basque Fiscal System Contrasted to Nevada and Catalonia: In the Time of Major Crises, Reno, University of Nevada Press, 2017, 125-138. ETXANIZ TESOURO, I. “Las obras públicas durante la Segunda República en el País Vasco. Política, economía y sociedad”, en ALEGRE LORENZ, D., ALONSO IBARRA, M., CASTILLO CAÑIZ, A. (coords.). Mirar al pasado en tiempos de crisis. historia social, conflicto y cultura de masas, Vol. III. Barcelona: Universitat Autònoma de Barcelona 2017, vol. III, 73-88. ETXANIZ, I., IPIÑA, A. “Al servicio de una nueva ciudad: "El problema escolar" y las políticas de empleo municipales en el despertar de las metrópolis”, OTERO, L.E., PALLOL TRIGUEROS, R. (coord..). La sociedad urbana en España, 1900-1936: redes impulsoras de la modernidad, Madrid, Catarata, 2017, 248-266. FERREIRA, A. L., BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª. “Cultura técnica, modernización urbana y construcción del territorio en Argentina, Brasil y España”, Registros. Revista de investigación histórica, 13-1 (2017), 1-4. FUSI AIZPURÚA, J. P., PÉREZ PÉREZ, J. A. (Ed.) Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017.

26 FUSI AIZPURUA, J.P. “Euskadi, sociedad abierta”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds.), Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 281-298. FUSI AIZPURUA, J.P. “Los años 60: los años de la ruptura”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds.), Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 27-44. GOMEZ CALVO, J. "Del hombre al símbolo. Pardines, la primera víctima de ETA", FERNÁNDEZ SOLDEVILLA, G. (coord.). Pardines. Cuando ETA empezó a matar, Madrid, Tecnos, 2018, 151-168. GOMEZ CALVO, J. "Represión de guerra y dictadura en el País Vasco. Cifras y letras", RIVERA BLANCO, A. (coord.). Naturaleza muerta. Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, , PUZ, 2018, 143-158. GONZÁLEZ PORTILLA, M., URRUTICOECHEA LIZARRAGA, J. G. “Desarrollo urbano y flujos migratorios: los desequilibrios regionales en el primer proceso modernizador español (1860-1930)”, OTERO CARVAJAL, L. E., PALLOL TRIGUEROS, R. (eds.). La sociedad urbana en España, 1900-1936. Redes impulsoras de la modernidad, Madrid, Los libros de Catarata, 2017, 70-98. GONZÁLEZ PORTILLA, M., URRUTICOECHEA LIZARRAGA, J. G. “Las dos caras de la primera industrialización del País Vasco (1876-1930). El modelo concentrado de la Ría de Bilbao frente al disperso de las pequeñas y medianas ciudades”, PALLOL TRIGUEROS, R., GARCÍA ABAD, R. (eds.). Inmigrantes en la ciudad. Dinámicas demográficas, mercados de trabajo y desarrollo urbano en la España contemporánea, Bilbao, Servicio Editorial de la UPV/EHU, 2017, 15-43. GONZÁLEZ PORTILLA, M., URRUTICOECHEA LIZARRAGA, J. G. “Migraciones y Capital Humano en la Ría de Bilbao. El ‘Siglo industrial’ (1876-1975)”, PALLOL TRIGUEROS, R., GARCÍA Abad, R. (eds.). Inmigrantes en la ciudad. Dinámicas demográficas, mercados de trabajo y desarrollo urbano en la España contemporánea. Bilbao, Servicio Editorial de la UPV/EHU, 2017, 45-89. GONZÁLEZ PORTILLA, M., HERNANDO PÉREZ, J., URRUTICOECHEA LIZARRAGA, J. G. “Primera industrialización. Urbanización e indicadores de bienestar, La Ría de Bilbao, 1877-1930”, OTERO CARVAJAL, L. E., DE MIGUEL, S. (eds.). La escuela y la despensa. Indicadores de modernidad. España, 1900-1936, Madrid, Los libros de Catarata, 2018, 52-81. GONZÁLEZ PORTILLA, M., HERNANDO PÉREZ, J., URRUTICOECHEA LIZARRAGA, J. G. “Desarrollo urbano y flujos migratorios: Los desequilibrios regionales en el primer proceso modernizador español, 1860-1930”, OTERO CARVAJAL, L. E., PALLOL TRIGUEROS, R. (eds.). La sociedad urbana en España, 1900-1936. Redes impulsoras de la modernidad, Madrid, Catarata, 2017, 70-98. GRANJA SAINZ, J. L. de la (coord.). La España del siglo XX. Homenaje a Manuel Tuñón de Lara, Madrid, Tecnos, 2017.

27 GRANJA SAINZ, J. L. de la, SALA GONZÁLEZ, L. Vidas cruzadas: Prieto y Aguirre. Los padres fundadores de Euskadi. Documentos de la República, la Guerra Civil y el exilio, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017. GRANJA SAINZ, J. L. de la. “Disidencias en el exilio. La valoración de Manuel Tuñón de Lara sobre Ruedo Ibérico y Jorge Semprún a través de su correspondencia con Max Aub”, GRANJA SAINZ, J. L. de la (coord.). La España del siglo XX. Homenaje a Manuel Tuñón de Lara, Madrid, Tecnos, 2017, 285-308. GRANJA SAINZ, J. L. de la. “Los padres fundadores de Euskadi en la Guerra Civil: José Antonio Aguirre e Indalecio Prieto”, Sancho el Sabio, Extra I (2018), 15-34. HERNANDO PÉREZ, J. “La inmigración en Gipuzkoa durante el franquismo”, Las migraciones internas y su aportación al desarrollo de Gipuzkoa, (1950-1975), Donostia, Diputación Foral de Gipuzkoa, 2017, 147-181. HIDALGO ORELLÁN, S. Los resistentes. Relato socialista de la violencia de ETA (1984-2011), Madrid, La Catarata de los Libros 2018. HIDALGO ORELLÁN, S. “ETA eta Euskal sozialismoa. Erresistentzia baten historia”, Galde, 21 (2018), 1. HIDALGO ORELLÁN, S. “Fernando Múgica Herzog”, Diccionario Biográfico Español, Madrid, Real Academia de la Historia, 2018 (edición electrónica). HIDALGO ORELLÁN, S. “The Roots of the 1909 Republican-Socialist Alliance: Changes in the Class Emotional Regime in 1903 in Biscay”, Revista de Estudios Sociales, 62 (2017), 16-28. HIDALGO ORELLÁN, S. Emociones obreras y política socialista. Movimiento obrero vizcaíno 1886-1916, Madrid, Tecnos, 2017. HIDALGO ORELLÁN, S., FERNANDEZ SOLDEVILLA, G. La unión de la izquierda vasca. La convergencia PSE-EE, Madrid, La Catarata de los Libros, 2018. IPIÑA, A. “La depuración franquista del personal femenino del Ayuntamiento de Bilbao”, Historia Contemporánea, 55 (2017), 575-607. IPIÑA, A. Represión y terror franquista en la Diputación de Bizkaia: fusilamientos y depuración de las empleadas y empleados (1936-1976), Pamplona, Pamiela, 2017. LLONA, M. “Basque Feminist Trajectories in the 1930s: New Women between Change and Continuity”, BERMÚDEZ, S., JOHNSON, R. (eds.). A New History of Iberian Feminisms, Toronto, University of Toronto Press, 2018, 236-243. LUENGO TEIXIDOR, F. “Franco en San Sebastián”, Cuadernos de Alzate, 50-51 (2018), 201-218. LUENGO TEIXIDOR, F. y CASTELLS ARTECHE, L. “La vertebración de Euskadi (1980-1984)” FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds). Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2018, 197-216. MARIN CASADO, G. “Un modelo particular de previsión social: el montepío de empleados municipales del Ayuntamiento de Vitoria”, RUZAFA, R. (ed.). De las hermandades a la seguridad social. Estudios previsión social en el País Vasco, siglos XIX-XXI, Madrid, Catarata, 2018, 107-128.

28 MARÍN CASADO, G. Mutualismos. La previsión social en Álava durante el franquismo, Bilbao, UPV/EHU, 2017. MARÍN CASADO, G., FERNÁNDEZ REDONDO, I. “Welfare as a Totalitarian tool. Fascist Italy and in the European context”, GALLEGO, F., MORENTE, F. The Last Survivor. Cultural and Social Projects Underlying Spanish Fascism, 1931-1975, Padstow (Cornwall), Sussex Academic Press, 2017, 137-155. MARÍN CASADO, G., PATHAK, P., SINGH, S. “How Economies Changes?. A study of Spain and India” Management Insight, XIII-1 (2017), 1-7. MARTÍNEZ DEL CAMPO, L. G. “How to Be an Intellectual in Spain” GINGER, A., LAWLESS, G. Spain in the Nineteenth Century: New Essays on Spanish Culture and Society, Machester, Manchester University Press, 2018, 233- 249. MARTÍNEZ RUEDA, F. “La memoria de la Guerra Civil en el nacionalismo vasco de posguerra a través de Telesforo Monzón”, Sancho el Sabio: Revista de cultura e investigación vasca, Extra 1 (2018), 245-262. MARTÍNEZ RUEDA, F. “Telesforo Monzón, el nacionalismo vasco y la Guerra Civil: Historia y Memoria”, Revista Universitaria de Historia Militar, 56 (2018), 187- 220. MATÉS-BARCO, J. M. y NOVO LÓPEZ, P. A. “Gestionar la ciudad moderna: La provisión de agua en Bilbao y Madrid”, OTERO CARVAJAL, L. E., PALLOL TRIGUEROS, R. (eds.) La ciudad moderna. Sociedad y cultura en España, 1900-1936, Madrid, Catarata, 2018, 189-228. MEES, L. “Ethnogenesis in the : The Contentious Making of a National Identity in the Basque Country (1643-2017)”, European History Quarterly, 48-3 (2018), 462-489. MEES, L. “Transnational Nationalism: The Basque Exile in Barcelona-Paris-New York”, IRUJO, X., OLAZIREGI, Mª J. (eds.), The International Legacy of Jose A. Agirre’s Government, Reno (Nevada, EEUU), University of Nevada, 2017, 159- 182. MEES, L. “Wie heißt die Heimat? Toponyme als symbolische Schlachtfelder in der Geschichte des baskischen Nationalismus”, IZTUETA, G. et alii (eds.), Raum, Gefühl, Heimat. Literarische Repräsentationen nach 1945, Marburg, LiteraturWissenschaft.de Verlag, 2017, 253-272. MEES, L. El Medoc Alavés. La revolución del vino de Rioja, Madrid, La Fábrica, Cía de Vinos Telmo Rodríguez, 2018. MEES, L., ANWEN, E. “Between accomodation and secession: explaining the shifting territorial goals of nationalist parties in the Basque Country and Catalonia”, Revista d’estudis autonòmics i federals, 25 (2017), 129-165. MIRALLES PALENCIA, R. “L’action du gouvernement de Juan Negrin: une contre-révolution en marche?”, AMALRIC, J.-P., DREYFUS-ARMAND, G., VARGAS, B. Huit ans de République en Espagne: entre réforme, guerre et révolution (1931-1939): actes des 9es et 10es Journées Manuel Azaña (Montauban, 2014-2015), Toulouse, Presses Universitaires du Mirail, 2018, 235-244.

29 MIRALLES PALENCIA, R. “La revolución húngara de 1956”, 1956 - La primera grieta en el bloque soviético. el impacto de la revolución húngara en España, Madrid, Edición de la Embajada Húngara, 2018, 87-97. MOLINA, F., LEONISIO, R., MURO, D. ETA’s Terrorist Campaign: From Violence to Politics, 1968-2015, London-New York, Routledge, 2017. MOLINA, F. “La reconstrucción de la nación. Homogeneización cultural y nacionalización de masas en el primer franquismo, 1936-1959”, Historia y Política, 38 (2017), 23-56. MOLINA, F. “Rescatar la historia de la nación. Una historia de la historiografía del nacionalismo en España”, Studia Historica. Historia Contemporánea, 35 (2017), 43-79. MOLINA, F. “Violencia en comunidad. El terrorismo nacionalista y la política del miedo, 1976-1981”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (coords.). Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 129-150. MOLINA, F., ALONSO, M. “Historical narratives, violence and nation. Reconsidering “the Basque conflict”, LEONISIO, R., MOLINA, F., MURO, D. (eds). ETA’s Terrorist Campaign. From violence to politics, 1968-2015, London-New York, Routledge, 2017, 163-183. MOLINA, F., CASQUETE, J. “El final del terror (2004-2011)”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (coords.). Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 299-322. MOLINA, F., LOUZAO, J. ”¿La casa del padre o la casa de los hijos? El lugar del historiador en un contexto postraumático”, RIVERA, A. (ed.). Naturaleza muerta. Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, Zaragoza, Prensas de la Universidad de Zaragoza, 2018, 75-98 MOLINA, F., PÉREZ, J. A. “El monopolio de la violencia ilegítima: terrorismos paraestatales y brutalidad policial”, FUSI, J. P.m PÉREZ, J. A. (coords.). Euskadi 1960- 2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 151-174. MOLINA, F., QUIROGA, A. “¿Una fábrica de independentistas? Procesos de nacionalización en Cataluña, 1980-2015”, UCELAY DA CAL, E., FORTI, S., GONZALEZ I VILALTA, A. (eds.). El proceso separatista en Cataluña. Análisis de un pasado reciente, 2006-2017, Granada, Comares, 2017, 51-69. MONTERO, M. “La moral militar de los soldados españoles durante las guerras coloniales, 1895-1898”, Revista de Historia militar, (2017), 199-234. MONTERO, M. “La política y la historia. La enseñanza de la historia de España”, en SANZ CAMAÑES, P., MOLERO GARCÍA, J. M., RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, D. La historia en el aula. Innovación docente y enseñanza de la historia en la educación secundaria, Lleida, Ed. Milenio, 2017, 45-62. MONTERO, M. “Las palabras del pasado”, Letra Internacional, 124 (2017), 175- 178. MONTERO, M. “Movilizaciones católicas en el Bilbao de la industrialización, 1880-1903”, Revista Internacional de Estudios Vascos, 62-1 (2017), 86-119.

30 MONTERO, M. El sueño de la libertad. Mosaico vasco de los años del terror, Oviedo, Editorial Nobel, Oviedo, 2018. XXIV Jovenallos Nazioarteko Saiakera Saria. MONTERO, M. En el nombre de Bilbao. Los imaginarios urbanos, los modos de vida y el desarrollo de la villa. Comportamientos históricos y primera modernización, Madrid, Editorial Sílex, 2017. MONTERO, M. バスク地方の歴史 先史時代から現代ま (Historia del País Vasco: de los orígenes a nuestros días liburuaren edizio japoniarra), Tokio (Japón), Editorial Akashi Shoten, 2018. MONTERO, M., RODRÍGUEZ-MARTÍN, N. “Consumo, ocio y prácticas sociales en la España urbana: Madrid-Bilbao, 1900-1936”, OTERO CARVAJAL, L. E., PALLOL TRIGUEROS, R. (eds.). La ciudad moderna. Sociedad y cultura en España. 1900-1936, Madrid, Ed. Catarata, Madrid, 2018, 126-159. MORENO BIBILONI, I. “«JULIO ASKATU» / «JULIO ORDAINDU»: La sociedad vasca ante el secuestro de Julio Iglesias (1993)”, Pasado y Memoria. Revista de Historia Contemporánea, (2018), 507-526. MORENO BIBILONI, I. “El lazo azul en el País Vasco: una aproximación desde la historia oral veinte años después”, Vínculos de Historia, 7 (2017), 381-405. MORENO BIBILONI, I. “La Coordinadora Gesto por la Paz de Euskal Herria y la visibilización de la violencia en el País Vasco”, FERREIRA, A. S., MADEIRA, J., CASANELLAS, P. (coords.). Violência política no século XX. Un balanço, Lisboa, Instituto de História Contemporânea, 2017, 738-750. MORENO, L, CONVERSI, D. “Modelo social y límites al crecimiento en el antropoceno”, Eunomía. Revista en Cultura de la Legalidad, 12 (2017), 310-314. MORENO, L., CONVERSI, D.. “Antropoceno, cambio climático y modelo social”, Documentación Social, 183 (2017), 13-30. NOVO LÓPEZ, P. A., SERRANO ABAD, S. “Un siglo de planeamiento urbano e infraestructuras en Bilbao (1876-1975)”, Registros. Revista de investigación histórica, 13-1 (2017), 97-116. PÉREZ PÉREZ, J. A. “Democratisation of the Spanish state: betwen extreme right- wing violence and police brutality”, LEONISIO, R., MOLINA, F., MURO, D. (eds.). ETA’s Terrorist Campaign. From violence to Politics, 1968-2015, London-New York, Routledge, 2017, 54-69. PÉREZ PÉREZ, J. A. “El vertiginoso final de la dictadura en el País Vasco (1970- 1975)”, FUSI AIZPURÚA, J. P., PÉREZ PÉREZ, J. A. Euskadi, 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 45-66. PÉREZ PÉREZ, J. A. “La reconstrucción del movimiento obrero en el País Vasco durante el franquismo”, Cuadernos de Alzate, 50-51 (2018), 101-122. PÉREZ PÉREZ, J. A. “Las víctimas. De invisibles a presentes”, Víctimas. ¿Todas iguales o todas diferentes?. Caracterización y respuestas ante un fenómeno complejo. XIV Seminario Fernando Buesa, Vitoria-Gasteiz, Fundación Fernando Buesa, Instituto Valentín de Foronda, 2017, 157-170.

31 PÉREZ PÉREZ, J. A. “Van a matar a mi padre”, LÓPEZ ROMO, Raúl (ed.). Memorias del terrorismo en España, Madrid, Los libros de la catarata, 2018, 70-76. PÉREZ PÉREZ, J. A., APARICIO RODRÍGUEZ, V. “La mirada del otro en el País Vasco. Historiadores, instituciones y víctimas de la violencia política”, RIVERA BLANCO, A. (ed.). Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, Zaragoza, Prensas de la Universidad de Zaragoza, 2017, 99-118. PÉREZ PÉREZ, J. A., GÓMEZ CALVO, J. “Del hombre al símbolo. Pardines, la primera víctima de ETA”, FERNÁNDEZ SOLDEVILLA, G., DOMÍNGUEZ IRIBARREN, F. Pardines. Cuando ETA empezó a matar, Madrid, Tecnos, 2018, 151- 168. PÉREZ PÉREZ, J. A., MOLINA APARICIO, F. “El monopolio de la violencia y ilegítima: terrorismos paraestatales y brutalidad policial”, FUSI AIZPURÚA, J. P., PÉREZ PÉREZ, J. A. Euskadi, 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 151-174. PEREZ-FUENTES HERNANDEZ, Pilar. “Cuerpo a cuerpo: género, raza y nación en Cuba 1870-1898”, CAMPOALEGRE SEPTIEN, R. (ed.). Afrodescendencias. Voces de resistencias, Buenos Aires, CLACSO, 2018, 129-151. RIVERA, A. “El pasado como posibilidad. El historiador y la historia en Euskadi después del terrorismo”, RIVERA, A. (ed.). Naturaleza muerta. Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, Zaragoza, Prensas Universitarias de Zaragoza, 2018, 9- 41. RIVERA, A. “Fernando Buesa Blanco”, Diccionario Biográfico Español, Madrid, Real Academia de la Historia, 2018 (edición electrónica). RIVERA, A. “Izquierdas vascas. Repaso acelerado a una dilatada trayectoria”, Grand Place. Pensamiento y Cultura, 8 (2017), 111-125. RIVERA, A. “La construcción del Nosotros vasco y su influencia en la violencia terrorista”, RIVERA, A., MATEO, E. (eds.). Verdaderos creyentes. Pensamiento sectario, radicalización y violencia, Madrid, Los Libros de la Catarata, 2018, 41-59. RIVERA, A. “Un pulso de legitimidades: la conformación institucional del autogobierno vasco”, FUSI, J. P., PÉREZ, J. A. (eds.), Euskadi 1960-2011. Dictadura, transición y democracia, Madrid, Biblioteca Nueva, 2017, 217-236. RIVERA, A. “Una paz donde no hubo guerra. El final del terrorismo en el País Vasco”, Vínculos de Historia, 7 (2018), 115-131. RIVERA, A. (ed.). Naturaleza muerta. Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, Zaragoza, Prensas Universitarias de Zaragoza, 2018. RIVERA, A., CASTELLS, L. “The battle for the past: community, forgetting, democracy”, LEONISIO, R., MOLINA, F., MURO, D. (eds.), ETA’s Terrorist campaign. From violence to politics, 1968-2015, London & New York, Routledge, 2017, 184-200. RIVERA, A., GÓMEZ CALVO, J. “Siempre se recuerda lo que nunca ocurrió: represión franquista y memoria colectiva en el País Vasco”, FERREIRA, A. S., MADEIRA, J., CASANELLAS, P. (coords.). Violência política no século XX. Un balanço, Lisboa, Instituto de História Contemporânea, 2017, 715-726.

32 RIVERA, A., GÓMEZ CALVO, J., KORNETIS, K., RODRIGO, J. “Introducción (al Taller 18: Propiedad/(re)apropiación. Historiadores y agentes mnemónicos: conocimiento y usos del pasado)”, GONZÁLEZ, D. A., ORTIZ HERAS, M., PÉREZ GARZÓN, J. S. (eds.), La Historia, lost in translation? Actas del XIII Congreso de la Asociación de Historia Contemporánea, Cuenca, Universidad de Castilla-La Mancha, 2017, 1.867-1.874. RIVERA, A., MATEO, E. (eds.). Verdaderos creyentes. Pensamiento sectario, radicalización y violencia, Madrid , Los Libros de la Catarata, 2018 . RUBIO POBES, C. "The Idea of Basque Egalitarianism in the Ninetheenth Century", ARREGI, X., HESS, A. (eds.), The Basque Moment: Egalitarianism and Traditional Basque Society, Reno, University of Nevada, 2017, 107-130. RUBIO POBES, C. “65 Festival de Cine de San Sebastián. Grandes películas de guerra, cine político y otras historias”, FILM-HISTORIA online, 27-2 (2017), 71-81. RUBIO POBES, C. “El estereotipo vasco en las primeras guías turísticas francesas del siglo XIX”, Amnis. Revue de civilisation contemporaine Europe/Amerique [on line], 17, 2018. RUBIO POBES, C., LÓPEZ DE MATURANA, V. “Nuevas perspectivas sobre el estudio de la Guerra Civil en el País Vasco”, Sancho el Sabio: revista de cultura e investigación vasca, número monográfico extraordinario coordinado por C. Rubio Pobes y V. López de Maturana, (2018), 7-12. RUZAFA ORTEGA, R. “Caras tristes de un proceso histórico. La desindustrialización de la Ría de Bilbao en el último cuarto del siglo XX”, Historia, Trabajo y Sociedad, 8 (2017), 11-33. RUZAFA ORTEGA, R. “Entre política y negocios. Las élites de alcance nacional en la primera construcción ferroviaria en España (1850-1866)”, Historia Social, 91 (2018), 29-48. SAITUA IDARRAGA, I. “Vínculos transatlánticos. Movilidad laboral y red social de los inmigrantes vascos en el oeste americano, 1890-1920”, GUERRERO ACOSTA, J. M. (ed.). La Memoria Recobrada: Huellas en la historia de los Estados Unidos, San Sebastián, Nerea/Iberdrola, 2017, 241-250. SAITUA, I. “Distilling spirits. Inmigrantes vascos, cultura de la bebida y Prohibición en el estado de Nevada, 1910-1920”, Historia Social, 90 (2017), 45-65. SAITUA, I. “Humor gráfico y lucha antifascista en la Guerra Civil en el País Vasco: caricaturas en el periódico Eguna (1937)”, Sancho el Sabio, Extra 1 (2018), 35-59. SAITUA, I. “La enseñanza de la historia a través de la novela gráfica: una estrategia de aprendizaje emergente”, Didácticas Específicas, 18 (2018), 65-87. SAITUA, I. “Los pastores vascos y la guerra de las praderas. Inmigración vasca, industria ganadera y conflictos por las tierras federales en el estado de Nevada, 1890- 1934”, Cuadernos de Historia Contemporánea, 39 (2017), 191-211. SAITUA, I. “Resistance to the ‘Hoofed Locusts:’ Key Pittman, Basque Immigrants, and the Sheep Industry of Nevada, 1910-1920”, Nevada Historical Society Quarterly, 60 (2017), 148-172.

33 SAITUA, I. “The Best Sheepherder. Basque Immigrant Sheepherders and their Racial Identity in the American West, 1880-1920,” Historia Contemporánea, 56 (2018), 81-119. SAITUA, I. “Transatlantic Links: Labour Mobility and Social Networks Among Basque Immigrants in the American West, 1890-1920”, GUERRERO ACOSTA, J. M. (ed.). Recovered Memories: Spain, New Orleans and the Support for the American Revolution, San Sebastián, Louisiana State Museum/Nerea/Iberdrola, 2018, 309-317. VAN DER LEEUW, B. “Antiquarianism, archaeology: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 681. VAN DER LEEUW, B. “Antonio de Trueba”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 565. VAN DER LEEUW, B. “Bible or world classics translations: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 678-679. VAN DER LEEUW, B. “History Writing: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 680- 681. VAN DER LEEUW, B. “Language interest: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 2, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 669- 670. VAN DER LEEUW, B. “Mythology: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 673- 674. VAN DER LEEUW, B. “Narrative literature (historical): Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 676-677. VAN DER LEEUW, B. “Narrative literature (other): Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 678. VAN DER LEEUW, B. “Oral Literature: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 670- 671. VAN DER LEEUW, B. “Patriotic Verse: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 676- 677. VAN DER LEEUW, B. “Regionalismo y nacionalismo en el siglo XIX. La batalla de los conceptos (País Vasco, Flandes y Frisia)”, Rúbrica Contemporánea, 6 (11) (2017), 45-65. VAN DER LEEUW, B. “Sabino de Arana”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 223.

34 VAN DER LEEUW, B. “Visual Arts: Basque”, Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Volume 1, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2018, 675. VILLA RODRIGUEZ, Mª J. “Bilbaopedia. Enciclopedia digital e Historia”, Bidebarrieta, 27 (2017), 257-271. ZABALTZA, X. “¿Del “renacimiento” literario al nacionalismo político? Una comparación entre los territorios de lengua catalana y los de lengua vasca (1850-1900)”, Historia y Política, 39 (2018), 141-170. ZABALTZA, X. “¿Vías paralelas? Anticatalanismo valenciano y antivasquismo navarro durante la Transición”, Dictatorships and Democracies. Journal of History and Culture, 5 (2017), 53-80. ZABALTZA, X. “Introducción histórica: 1600-1745”, GORROCHATEGUI, J., IGARTUA, I., LAKARRA, J. A. (ed.). Historia de la lengua vasca, Vitoria/Gasteiz, Gobierno Vasco, 2018, 509-513. ZABALTZA, X. “Sarrera historikoa: 1600-1745”, GORROCHATEGUI, J., IGARTUA, I., LAKARRA, J. A. (ed.). Historia de la lengua vasca, Vitoria/Gasteiz, Gobierno Vasco, 2018, 469-473. ZABALTZA, X. “Introducción histórica: 1745-1877”, GORROCHATEGUI, J., IGARTUA, I., LAKARRA, J. A. (ed.). Historia de la lengua vasca, Vitoria/Gasteiz, Gobierno Vasco, 2018, 593-599. ZABALTZA, X. “Sarrera historikoa: 1745-1877”, GORROCHATEGUI, J., IGARTUA, I., LAKARRA, J. A. (ed.). Historia de la lengua vasca, Vitoria/Gasteiz, Gobierno Vasco, 2018, 543-548. ZABALTZA, X. “Per una storia comparata delle identità valenziana e navarra”, Nazioni e Regioni. Studi e Ricerche sulla Comunità Immaginata, 11 (2018), 71-91. ZABALTZA, X. “Pizkunde: los “renacimientos” de la lengua vasca”, Scripta. Revista Internacional de Literatura i Cultura Medieval i Moderna, 11 (2018), 86-107. ZUBIAGA ARANA, E. “Ley de guerra. La jurisdicción militar de posguerra en Bizkaia (1937-1945)”, Sancho el Sabio, Extra 1 (2018), 147-175. ZUBIAGA ARANA, E., GÓMEZ CALVO, J. “La leyenda prevalece. La guerra civil y la represión franquista en el País Vasco”, Cuadernos de Alzate, 50-51 (2018), 73- 84. ZUBIAGA ARANA, E., GÓMEZ CALVO, J. “La represión de guerra y posguerra en el País Vasco. Cifras y letras”, RIVERA, A. (ed.). Naturaleza muerta. Usos del pasado en Euskadi después del terrorismo, Zaragoza, Prensas de la Universidad de Zaragoza, 2018, 143-158.

6.5. Kongresuetan parte hartzea:

Saileko ikertzaileek 81 ekarpen egin dituzte estatuko nahiz nazioarteko kongresu, solas eta mintegietan:

35 AGIRREAZKUENAGA, J. “Bilbo haundiko bonbardaketa frankistak (1936-1937)”, Bonbardaketak Euskadin (1936-1937). Bombardeos en Euskadi (1936-1937), (Gernika- Lumo, 2017). AGIRREAZKUENAGA, J. “De monarquías compuestas a "Estado-nación", y al Estado plurinacional postsoberano en la Unión Europea. Parlamentos y governance multi- level (1795-2017)”, Significado y función de las regiones con autogobierno y parlamentos legislativos en la construcción de la Europa política, (Leioa, 10- 11/10/2017). AGIRREAZKUENAGA, J. “Rethinking Parliamentary history from the actors: The participant perspective, uniqueness and representativity”, 69th Conference of the International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions, (Orleans (Francia), 5-8/09/2017). ALONSO, E. J. “1878. El fin de la guerra y el comienzo del Concierto Económico”, 140 años de Concierto Económico y perspectivas de futuro, (Bilbao, 1/03/2018). ALONSO, E. J. “El Concierto Económico como modelo de financiación en el contexto regional europeo (1981-2017)”, Significado y función de las regiones con autogobierno y parlamentos legislativos en la construcción de la Europa política, (Leioa, 10-11/10/2017). ALONSO, E. J. “Le « cursus honorum » des parlementaires du Pays Basque. De les Juntas Generales au Parlement”, 69th Conference of the International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions, (Orleans (Francia), 5- 8/09/2017). ALONSO, E. J. “Nacionalismo vasco y españolismo. Ejemplo del principio de acción-reacción (1914-1937)”, Encontros Internacionais Dereitos dos pobos de Europa. A cuestión nacional na Europa da primeira meta de do século XX. O caso ibérico, (Santiago de Compostela, 19/04/2018). ÁLVAREZ FERNÁNDEZ, C. “El Patronato de Protección a la Mujer: la construcción de la moralidad pública en España”, VI Encuentro Internacional de Jóvenes Investigadores en Historia Contemporánea, Universidad de Zaragoza, (Zaragoza, 6- 8/09/2017). ÁLVAREZ FERNÁNDEZ, C. “Las dificultades de hacer Historia oral de los reformatorios de menores (1940-1970)”, V Jornadas Doctorales Interuniversitarias de Historia Contemporánea, UPV/EHU, (Bilbao, 28-29/06/2018). AMADO CASTRO, V. “Arabiar udaberrien ondorengo nazioarteko egoera eta etorkizuneko ikuspegia. / Coyuntura internacional tras las primaveras árabes y perspectiva de futuro”, II Seminario sobre Islamismo Radical Nuevos escenarios en Euskadi, (Donostia/San Sebastián, 16-17/04/2018). ARBAIZA, M. "Las emociones en la historia: nuevos enfoques en Historia Contemporánea", Universidad de la Laguna, (La Laguna, 17/04/2018). ARESTI, N,. “Nuevos retos para la historiografía feminista: el género, ¿una categoría útil para el análisis?”, VI Encuentro Internacional de Jóvenes Investigadores en Historia

36 Contemporánea, (Zaragoza, Universidad de Zaragoza, Facultad de Filosofía y Letras, 6- 8/09/2017). ARESTI, N. “Don Juan y San José. El gobierno católico sobre la sexualidad masculina”, Politique, religion et genre dans l’Europe méditeranéenne (1830-1930 environ), Université Strasbourg y Universidad Autónoma de Madrid, (Madrid, 27-28/06/ 2018). ARESTI, N. “Historia de las masculinidades en la España del siglo XIX”, Coloquio Historia de las masculinidades, Universidad Autónoma de Madrid, (Madrid, 29/06/ 2018). ARESTI, N. “Masculinidades, nacionalismo e historia. El caso vasco”, Semana de las Letras, Universidad de Cádiz, (Cádiz, 17/04/2018). ARESTI, N. “The History of Masculinities in Spain, 19th-20th Centuries”, Conferencia Gender in Spanish History, University of Leeds, (Leeds (Reino Unido), 20/02/2018). ARTOLA SAN MIGUEL, A. “Ahozko historia ‘azpitiko’ historiaren berreraikuntzan: ‘Ahotsak’ plataformaren baliabideak eta mugak”, V Jornadas Doctorales Interuniversitarias de Historia Contemporánea. Huellas del Pasado, (Bilbao, 28-29/06/ 2018). BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª y DANTAS, G. A. “El debate de la reforma interior y la formación de la opinión pública en Bilbao en la década de 1920”, Seminario Internacional. La Ciudad Moderna. Cultura y sociedad en la España Urbana, 1900- 1936, (Madrid, 21-22/09/2017). BEASCOECHEA GANGOITI, J. Mª y SERRANO, S.“ Espacios sociales y nuevos comportamientos políticos en Bilbao (1914-1936)”, VII Congreso Internacional Hispano-Mexicano. Ciudades y Territorio. La construcción histórica del mundo urbano, (Bilbao, 12-13/07/2018). BELAUSTEGI, U. “Errepublikanismoa Gipuzkoan II. Errepublika aurretik”, VII ciclo de conferencias Pasajes Desconocidos de la Historia de Gipuzkoa, (Donostia, 24/10/2017). BELAUSTEGI, U. “Prosopografía del republicanismo guipuzcoano”, Seminario “Democracia y culturas políticas”, Transiciones, movimientos sociales y democracia en el siglo XX. España en perspectiva comparada, Universidad de Valencia, (Valencia, 2017). BELAUSTEGI, U. “Prosopography of the Basque nationalist representatives during the Spanish transition to democracy (1977-1981)”, 69th Conference of the International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions, (Orleans (Francia), 5-8/09/2017). BLANCO RODRÍGUEZ, E. "La insoportable pena de la pública deshonra. Duelo, honor y valentía en la construcción de la masculinidad decimonónica", III Congreso Internacional de Estudios de Género, Perspectivas y Retos de Futuro: Jóvenes Investigadores, Universidad Carlos III, (Getafe (Madrid), 13-15/06/2018).

37 DE PABLO CONTRERAS, S. “El otro nacionalismo vasco y Estados Unidos: la primera ETA ante la política exterior norteamericana (1959-1975)”, International Conference on the Historical Links between Spain and North America: New Cultural Cartographies, (Nueva York (Estados Unidos), 11-14/04/2018). ERKOREKA, M. “El Concierto Económico: un sistema dinámico en constante adaptación”, 140 años de Concierto Económico y perspectivas de futuro, (Bilbao, 1/03/2018). ETXANIZ, I. “Los obreros sin trabajo ante la clase política de la Segunda República: Opiniones sobre el desempleo y los parados a través de las Comisiones Gestoras de la Diputación de Bikaia”, VII Congreso Internacional Hispano-Mexicano. Ciudades y Territorio. La construcción histórica del mundo urbano, (Bilbao, 12-13/07/2018). GONZÁLEZ PORTILLA, M., HERNANDO PÉREZ, J., URRUTIKOETXEA, J. “La diversidad de los modelos migratorios. Un análisis desde las regiones y las comarcas: España, 1860-1975”, VII Congreso Internacional Hispano-mexicano. Ciudades y Territorios iberoamericanos (Bilbao, 12-13/07/2018). GONZÁLEZ PORTILLA, M., HERNANDO PÉREZ, J., URRUTIKOETXEA LIZARRAGA, J. G. “Niveles de vida y tallaje de los jóvenes varones en España, 1900- 1936”, La escuela y la despensa. Indicadores de modernidad, España, 1900-1936, (Madrid, 22/06/2018). GRANJA SAINZ, J. L. de la. “El nacionalismo vasco en el tiempo de las Irmandades da Fala: moderados, radicales y heterodoxos (1916-1923)”, Congreso Internacional Irmandades da Fala 2017. Cultura e política na España de entreguerras, (Santiago de Compostela, 18-19/10/2017). HERNANDO PÉREZ, J. “La Inmigración en Guipúzcoa durante el franquismo”, Las migraciones internas y su aportación al desarrollo de Gipuzkoa (1950-1975), (Donostia- San Sebastián, 23/11/2017). HIDALGO ORELLÁN, S. “Balance Oficina de Atención a las Víctimas del Franquismo en Álava”, Xornadas memoria e democracia, Universidade da Coruña (A Coruña, 16-17/11/2017). HIDALGO ORELLÁN, S. “History of emotions, a useful theory for working class studies”, History of emotions conference, George Mason University (Washington, (Estados Unidos), 1-2/06/2018. HIDALGO ORELLÁN, S. “La mecánica de los procesos de radicalización”, XV Seminario Fernando Buesa: Pensamiento sectario, radicalización y violencia, (Vitoria- Gasteiz, 26-27/10/2017). IPIÑA, A. “La huelga general de 1917 y sus efectos sobre los trabajadores del Ayuntamiento de Bilbao”, XXI Symposium de Historia de Bilbao: Centenario de la huelga general de agosto de 1917, de la reivindicación del autogobierno vascos y del primer alcalde democrático de Bilbao, (Bilbao, 29/11/2017). LLONA, M. “¿Tiene la guerra rostro de mujer? Paradojas del frente durante la guerra civil española en el País vasco 1936-1937”, XX International Oral History Association Conference, (Jyväskylä (Finlandia), 18-21/06/2018).

38 LLONA, M. “La mujer moderna la llamada ambivalente del futuro”, IV Seminario Internacional. Recordar el provenir: Nuevos enfoques de la Historia oral, (Bilbao, 4- 5/06/2018). MARÍN CASADO, G. “La propaganda fascista e nazista nella guerra civile spagnola. Il caso della città di Vitoria nei Paesi Baschi”, La propaganda facista e nazista nella guerra civile spagnola, Istituto per la Memoria e la Cultura del Lavoro, dell’Impresa e dei Dritti Sociali / Polo del Novecento, (Torino (Italia), 13/12/2017). MARÍN CASADO, G. “Le assicurazioni sociali nella Spagna franchista”, Assicurazioni sociali in Spagna e Italia (1937-1948), Dipartimento di Studi Storici – Università di Torino, (Torino (Italia), 15/12/2017). MARÍN CASADO, G. “Social policies in dictatorship contexts: an effective legitimation mechanism (Italy and Spain, 1938-1943)”, International Association for Social and Political Philosophy, Annual Conference, 2018 ASPP, LUISS Guido Carli - Department of Political Science- La Sapienza University of Rome -Department of Philosophy, (Roma (Italia), 21-23/06/2018). MARTÍNEZ DEL CAMPO, L. G. “A White Legend: La diplomacia cultural y la construcción de una nueva imagen de España en el Reino Unido a principios del siglo XX”, Simposio Internacional: Ciencia y cultura como recursos simbólicos del nacionalismo en la España del siglo XX, Universitat Pompeu Fabra, (Barcelona, 14- 15/12/2017). MARTÍNEZ DEL CAMPO, L. G. “Un villano en la memoria. El conde-duque de Olivares en el imaginario nacionalista catalán”, Congreso Internacional Héroes y villanos de la patria, UPV/EHU, (Vitoria-Gasteiz, 5-6/07/2018). MARTINEZ, F. “La memoria de la Guerra Civil en el nacionalismo vasco a través de Telesforo Monzón”, Desde la capital de la República. Nuevas perspectivas y estudios sobre la Guerra Civil Española, (Valencia, 25-27/10/2017). MEES, L. “The 19th century wine revolution in the Spanish Rioja. The Medoc Alavés and the path from crisis to triumph”, Workshop, Birkbeck College, (London, 12/12/2017). MOLINA, F. “El resentimiento trágico de la guerra. Memoria colectiva, cultura de la derrota y violencia en el País Vasco, 1937-1977”, Seminario Internacional Transferencia de Memoria/Posmemoria, Universidad de Valencia, (Valencia, 16-17/10/ 2017). MOLINA, F. “La historiografía del nacionalismo en España. Nuevos paradigmas y debates abiertos”, Seminario Nación y nacionalismo en la España del siglo XX, Universidad de Cantabria, (Santander, 7-8/06/2018). MOLINA, F. “Violencia política en los procesos de nacionalización intensiva”, Nacionalización y violencia política en el País Vasco contemporáneo. XXIV Simposio del Instituto de Historia Social Valentín de Foronda, UPV/EHU, (Vitoria-Gasteiz, 5- 6/07/2018). MOLINA, F., QUIROGA, A. “Academics, Politicians and the Media. National narratives in Contemporary Catalonia”, 63 Congreso anual de la Asociación de

39 Hispanistas de Gran Bretaña e Irlanda, University of Leeds (Leeds (Reino Unido), 26- 28/03/2018). MOLINA, F., BERAMENDI, J., GABRIEL, P. “Mesa redonda”, La nación omnipresente. Nuevos enfoques sobre los procesos de nacionalización en la España contemporánea, Universidad de Santiago de Compostela, (Santiago de Compostela, 6- 7/09/2018). MONTERO, M. “Asociaciones y sociabilidad urbana en la formación de la sociedad de masas, Bilbao 1900-1936”, VII Congreso Internacional Hispano-Mexicano. Ciudades y Territorio. La construcción histórica del mundo urbano, (Bilbao, 12-13/07/2018). MONTERO, M. “Condiciones de vida y planteamientos obreros en la minería de vizcaína del s. XIX”, IV Jornadas docentes de Historia de las Relaciones Laborales, Universidad de Granada, (Granada, 28-29/11/2017). MONTERO, M. “El deporte y el mundo urbano en el primer tercio del siglo XX, Espectáculo de masas e identificación social”, La ciudad moderna. Cultura y sociedad, Seminario Internacional, Universidad Complutense de Madrid, (Madrid, 21-22/09/2017). MONTERO, M. “La despensa médica. La salud en los anuncios de prensa, 1900- 1936”, Seminario La escuela y la despensa. Indicadores de modernidad, España 1900- 1936, , Universidad Complutense de Madrid, (Madrid, 14-15/06/2018). NAVARRO-MÉNDEZ, R. “Homosexualidad en la España de los años 20 y 30 del siglo XX: sujetos y discursos en la obra de Álvaro Retana”, IV European Geographies of Sexualities Conference, (Barcelona, 13-15/09/2017). NOVO, P. A. “Sanear la ciudad. La gestión de los residuos urbanos en Bilbao (1875- 1930)”, VII Congreso Internacional Hispano-Mexicano. Ciudades y Territorio. La construcción histórica del mundo urbano, (Bilbao, 12-13/07/2018). PÉREZ PÉREZ, J. A. “El incómodo pasado de la violencia política y el terrorismo en el País Vasco: una asignatura pendiente”, Coloquio metodológico-didácticos. 5.6.- Memoria Democrática / La Memoria Democrática y su Didáctica, (Sevilla, mayo 2018). PÉREZ PÉREZ, J. A., BABY, S. “La violencia subversiva y el terrorismo”, Nacionalización y violencia política en el País Vasco Contemporáneo. Novedades y visiones comparadas, Instituto de Historia Social Valentín de Foronda, (Vitoria-Gasteiz, julio 2018). PÉREZ PÉREZ, J. A., GÓMEZ CALVO, J. “Del hombre al símbolo. Pardines, la primera víctima de ETA”, Héroes y villanos en torno al 68: 50 aniversario de la primera víctima de ETA, Departamento de Historia Contemporánea de la UPV/EHU, Centro Memorial de las Víctimas del Terrorismo, UNED, (22-23/05/2018). PEREZ-FUENTES HERNANDEZ, P. “Le travail des femmes à Cuba 1860-1907: la différence raciale et de l'esclavage en tant que déterminants de l'activité féminine”, II Conference of the European Labour History Network (ELHN), Session: Imperial Labour History and the Global Turn (Paris (Francia), 2-4/11/2017). PULIDO AZPÍROZ, A. “Reivindicación obrera y espíritu revolucionario en el Bilbao de la Primera Guerra Mundial: La huelga general de 1917”, XXI Symposium de Historia de Bilbao: Centenario de la huelga general de agosto de 1917, de la

40 reivindicación del autogobierno vascos y del primer alcalde democrático de Bilbao, (Bilbao, 29/11/2017). RIVERA, A. “Nacionalización y violencia política en el País Vasco contemporáneo. Novedades y miradas comparadas”, XXIV Simposio del Instituto Valentín de Foronda, (Vitoria, 2018). RIVERA, A. “Pensamiento sectario, radicalización y violencia”, XV Seminario de la Fundación Fernando Buesa, en colaboración con el Instituto Valentín de Foronda, (Vitoria, 2017). RUBIO POBES, C. “La imagen de Estados Unidos en el País Vasco del siglo XIX a través del discurso político del fuerismo”, 4th International Conference on the Historical Links between Spain and North America: New Cultural Cartographies, University of New York/Franklin Institute/Universidad de Alcalá/Instituto Cervantes, (Nueva York (Estados Unidos), 11-13/04/2018). RUBIO POBES, C. “Los turbulentos ‘68s”, Workshop Sguardi sul Sessantotto: Spagna, Francia, Italia. Universidad Kore (Enna, Sicilia, (Italia), 11/01/2018). SAITUA, I. “Deemed to Be Necessary and Desirable: Basque Immigration to the United States, the Racial ‘Othering’ of Mexicans, and the Immigration Act of 1965”, 111th Annual Meeting of the Pacific Coast Branch of the American Historical Association, Santa Clara University, (Santa Clara, California, (Estados Unidos), 03/08/2018). SAITUA, I. “Denied Entry: Basque Exiles in Mexico, U.S. Immigration Restrictions, and the Sheepherder Labor Shortage in the American West during the Second World War”, 4th International Conference on the Historical Links between Spain and North America: New Cultural Cartographies, City College of New York, (New York (Estados Unidos), 12/04/2018). SAITUA, I. “Only Mexican Nationals: Basque Exiles in Mexico, the Bracero Program, and the Sheepherder Labor Shortage in the American West during WWII”, 49th Annual Conference of the Association for Spanish and Portuguese Historical Studies, (Portland (Estados Unidos), Portland State University, 5/04/2018). SAITUA, I. “The Desirables and the Undesirables: Basque Immigrants in the Western Sheep Industry, Racist Exclusion of Mexicans, and the Immigration Act of 1965”, 17th Annual Conference of the Transatlantic Studies Association, University of North Georgia, (Dahlonega, Georgia (Estados Unidos), 10/07/2018). SAITUA, I. “The Whitening of the in the United States: Or, How Basque Immigrants Became White in the American West”, 42nd Annual Conference of the Social History Society, (Newcastle (Reino Unido), Keele University, 12/06/2018). SAN ANTÓN MORACHO, L. “El acceso a fuentes digitales. Ventajas y obstáculos”, V Jornadas Doctorales Interuniversitarias de Historia Contemporánea “Huellas del Pasado”, (Bilbao, 28-29/06/2018). SERRANO ABAD, S. “Educación y presencia de las mujeres en la economía urbana de la Ría de Bilbao 1900-1936”, Seminario La escuela y la despensa. Indicadores de modernidad. España, 1900-1936, (Madrid, 21-22/06/2018).

41 SERRANO ABAD, S. “Mujer y negocios inmobiliarios en Bilbao en el primer tercio del siglo XX”, Seminario Internacional. La Ciudad Moderna. Cultura y sociedad en la España Urbana, 1900-1936, (Madrid, 21-22/09/2017). SERRANO ABAD, S. “Nuevo y viejo patrimonio en el paisaje industrial de Bizkaia (siglos XX-XXI)”, Jornadas Europeas de Patrimonio en Bizkaia, (Bilbao 30- 31/10/2017). SERRANO ABAD, S. y NOVO LÓPEZ, P. A. “La Comisión de Enlaces Ferroviarios de Bilbao: la ocasión perdida”, VII Congreso de Historia Ferroviaria (Valencia, 18-20/10/2017). URQUIJO, M. “Actors in Parliamentary Life: a methodogical approach for the study of the MPs”, 69th Conference of the International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions, (Orleans (Francia), 5-8/09/2017). URQUIJO, M. “La biografía de los padres fundadores como factor explicativo de la construcción europea”, Significado y función de las regiones con autogobierno y parlamentos legislativos en la construcción de la Europa política, (Leioa, 10- 11/11/2017). URQUIJO, M. “La crisis de 1917 en Bilbao. Una manifestación del fin del sistema de la Restauración”, XXI Symposium de Historia de Bilbao: Centenario de la huelga general de agosto de 1917, de la reivindicación del autogobierno vascos y del primer alcalde democrático de Bilbao, (Bilbao, 29/11/2017). VILLA RODRIGUEZ, Mª J. “El movimiento feminista (1920-1936)”, Mujer y guerra civil, (Vitoria-Gasteiz, 15/05/2018 y 30/05/2018). VILLA RODRIGUEZ, Mª J. “Situemos a la mujer en la memoria”, Jornadas Emakumeak gogoan, (Portugalete, 22/05/2018). ZABALTZA, X. “Euskal lurraldeak Historian”, Kohesioa eta bizikidetza eraikitzen: Euskal lurraldeak eta lurraldetasuna XXI. mendean, UPV/EHU, (Donostia/San Sebastián, 22/09/2017). ZABALTZA, X. “Pizkunde: el “renacimiento” literario en los territorios de lengua vasca (1851-1895)”, VII Seminari d’Estudis Catalans del Vuit-cents, Universitat de Valéncia, (València, 15/12/2017). ZUBIAGA ARANA, E, “La violencia represiva y la gestión de la memoria”, Simposio de Verano del Instituto Universitario Valentín de Foronda, (Vitoria-Gasteiz, 5/07/2018).

42 7. Saileko jardueraren laburpena

Langileak

UK UIT IK JI IL UBL II KI DOB DAB AZP GUZTIRA Gizonak 11 8 1 3 3 1 4 6 3 11 1 52 Emakumeak 0 4 0 1 1 2 1 7 2 4 2 24 GUZTIRA 11 12 1 4 4 3 5 13 5 15 3 76

UK UIT II TOTAL Bosturtekoak / irakasle iraunkorrak 5’70 3’85 2’00 4’35 Seiurtekoak / irakasle iraunkorrak 5’30 3’00 2’33 3’81

AZP – Administrazio eta Zerbitzuetako Pertsonala. DAB – Doktorego aurreko bekaduna. DOB – Doktorego osteko bekaduna. II – Ikertzaile iraunkorrak. IK– Irakasle Kolaboratzaileak. IL – Irakasle Laguntzailea. JI – Jubilatutako Irakasleak. KI – Kontratatutako Ikertzaileak. UBL – Unibertsitateko Bitarteko Langileak. UIT – Unibertsitateko Irakasle Titularrak. UK – Unibertsitateko Katedraduna.

Irakaskuntza jarduera

GRA- IRAKAS- IKASTEGIA ECTS HIZKUNTZA TALDEAK GRALak DUAK GAIAK Esperientzia Gelak 1 3 22’5 Gaztelania 5 - (Bi) Esperientzia Gelak 1 5 22’5 Gaztelania 5 - (DO) Esperientzia Gelak 1 4 18 Gaztelania 4 - (GA) Gizarte eta Gaztelania Komunikazio 5 6 108 Euskara 18 13 Zientzien Ingeles Fakultatea Bilboko Hezkuntza 1 1 6 Gaztelania 1 3 Fakultatea Gaztelania Letren Fakultatea 7 17 114 Euskara 37 28 Ingeles Lan Harreman eta Gaztelania Gizarte Langintza 1 1 27 3 1 Euskara Fakultatea

MASTERRA IRAKASGAIAK ECTS HIZKUNTZA TALDEAK MALak Garaiko Historia 12 60 Gaztelania 1 9 Ikasketa Feministak eta 3 7’5 Gaztelania 1 0 Generokoak Nazioarteko ikasketak 1 1 Gaztelania 1 0 Bigarren Hezkuntzako 1 3 Euskara 1 0 Irakasleen prestakuntza

43 Giza Baliabideen eta 1 2 Gaztelania 1 0 Enpleguaren Kudeaketa

Doktorego programa horretan 62 ikaslek hartu dute parte; horietatik zazpik defendatu dituzte beren doktorego tesiak, 3k nazioarteko aipamenarekin, eta batek baja eskatu du.

Ikerketa jarduerak

Ikerketa taldeak 5 Proiektu eta kontratuak 8 Liburuak 15 Liburu kapituluak 96 Artikuluak 70 Kongresuak 81

SAILEKO KOPURUA KALITATEAREN ADIERAZLEAK ARGITALPENAK Saila ANECAk, FEYCTk eta UNEk emandako kalitate 6 Historia Garaikidea akademikoko zigilua. Scopus, Fuente Académica Plus, Historical Abstracts, International Political Science Abstracts, MLA – Modern Language Association Database, PAIS International, Political Aldizkaria 3 Science Complete, Sociological Abstracts, Worlwide Political Historia Garaikidea Science Abstracts, DIALNET. Horrez gain, honako hauek ebaluatu dute: en CARHUS Plus, ERIHPlus, Latindex, FECYT kalitate zigilua eta SJR.

44