Wie Was Elagabalus? Samenstelling “God in De Berg”, De Emeseense Manifestatie Van De Godheid
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Wie was Elagabalus? samenstelling “God in de berg”, de Emeseense manifestatie van de godheid. De cultus van de godheid verspreidde zich in de 2e eeuw naar andere delen van het Romeinse Rijk. Er is bijvoorbeeld een wijding gevonden in het castellum Laurium op het grondgebied van de huidige Nederlandse stad Woerden. De god werd later in het Romeinse pantheon geïntroduceerd en daarin gelijkgesteld aan de Romeinse zonnegod die tijdens de Romeinse Republiek bekendstond onder de naam Sol Indiges en gedurende de 2e en 3e eeuw als Sol Invictus In de Griekse taal betekent zonnegod Helios, vandaar de naam Heliogabalus, een andere variant op de naam Elagabalus. Machtsgreep oen keizer Macrinus aan de macht kwam, onderdrukte hij de dreiging T tegen zijn bewind door Julia Maesa, haar twee dochters en haar oudste kleinzoon Elagabalus, de familie van zijn vermoorde voorganger, Caracalla, naar hun landgoed bij Emesa in Syrië te verbannen.[1] Meteen na aankomst in Syrië begon Julia Maesa in lagabalus werd rond het jaar 203 als samenwerking met haar adviseur en zoon van Sextus Varius Marcellus en Elagabalus’ tutor Gannys, een complot om het E Julia Soaemias Bassiana geboren. Zijn regime van Macrinus omver te werpen en de vader maakte aanvankelijk deel uit van de veertien jaar oude Elagabalus op de ridderlijke klasse, maar werd later tot de keizerlijke troon te verheffen. rang van senator verheven. Zijn grootmoeder Julia Maesa was de weduwe van de consul Elagabalus’ moeder verklaarde publiekelijk, Iulius Avitus, de zuster van Julia Domna en de dat Elagabalus een onwettige zoon van schoonzus van keizer Septimius Severus. Caracalla was en om die reden de loyaliteit verdiende van de Romeinse soldaten en Zijn moeder, Julia Soaemias was een nicht senatoren die trouw hadden gezworen aan van de Romeinse keizer Caracalla. Andere Caracalla. Nadat Julia Maesa haar rijkdom aan familieleden waren onder andere zijn tante het derde legioen in Raphana had getoond, Julia Avita Mamaea en oom Marcus Julius zwoeren zij trouw aan Elagabalus. Bij Gessius Marcianus en hun zoon Alexander zonsopgang op 16 mei 218 riep Publius Severus. Elagabalus’ zijn familie had de Valerius Comazon Eutychianus, commandant erfelijke rechten in bezit op het priesterschap van het derde legioen, hem tot keizer uit. Om van de zonnegod El Gebal, van welke godheid zijn legitimiteit verder te versterken nam Elagabalus bij Emesa (het moderne Homs) in Elagabalus Caracalla’s namen, Marcus Aurelius Syrië de hogepriester was. Antoninus, aan. De godheid Elagabalus werd aanvankelijk In reactie op deze gebeurtenissen zond alleen in Emesa vereerd. De naam is de Macrinus zijn Praetoriaanse prefect Ulpius Latijnse vorm van het Syrische Ilāh hag-Gabal, Julianus naar de regio met een contingent van dat voortkomt uit Ilāh (“god”) en Gabal troepen dat hij sterk genoeg achtte om de .gəbul en rebellie van het 3e legioen neer te slaan גבל :berg” (vergelijk Hebreeuws“) jabal)), wat resulteert in de Deze troepenmacht keerde zich echter tijdens جبل :Arabisch 1 de slag tegen hun eigen commandanten en commandant van de Praetoriaanse Garde sloot zich vervolgens aan bij de troepenmacht benoemd. van Elagabalus. De officieren werden gedood en het afgehakte hoofd van Ulpius Julianus Keizerschap werd teruggestuurd naar de keizer. lagabalus en zijn entourage brachten de winter van 218 in Nicomedia in Bithynië Macrinus zond nu brieven naar de Senaat E door. Hier werd voor het eerst duidelijk waarin hij Elagabalus aan de kaak stelde als dat de religieuze overtuigingen van de keizer de Valse Antoninus en beweerde dat hij gek een probleem vormden. De eigentijdse was Beide consuls en andere hooggeplaatste historicus Cassius Dio suggereert dat de leden die deel uitmaakten van het Romeinse nieuwe keizer Gannys liet vermoorden, omdat leiderschap veroordeelden Elagabalus. De hij Elagabalus dwong “gematigd en Senaat verklaarde de oorlog aan zowel voorzichtig” te leven.[16] Om de Romeinen te Elagabalus als aan Julia Maesa. laten wennen aan het idee dat zij nu een Orientaalse priester als keizer hadden, liet De regering van Macrinus en zijn zoon raakten Julia Maesa een schilderij van Elagabalus in verder verzwakt door de desertie van het priesterlijke gewaden naar Rome sturen. Daar tweede Legioen als gevolg van werd dit schilderij over een standbeeld van steekpenningen en beloften door Julia Maesa de godin Victoria in de Curia Julia (het naar de kant van Elagabalus. De troepen van gebouw van de Senaat) opgehangen. Dit Macrinus werden op 8 juni 218 verslagen plaatste senatoren in de lastige positie dat zij tijdens de slag bij Antiochië door troepen steeds als zij offers brachten aan Victoria onder bevel van Gannys. Macrinus vluchtte, brachten, zij ook offers brachten aan vermomd als koerier, in de richting van Italia, Elagabalus. maar werd later in de buurt Chalcedon onderschept en in Cappadocië geëxecuteerd. De legioenen waren ontzet over het gedrag Zijn zoon Diadumenianus, die voor zijn van de keizer. Zij kregen al snel spijt over het veiligheid naar het hof in Parthia was feit dat zij met zijn troonsbestijging hadden gestuurd, werd in Zeugma gevangengenomen ingestemd . Nog terwijl Elagabalus op weg en ook ter dood gebracht. was naar Rome, braken korte opstanden van zowel het vierde legioen (op instigatie van Elagabalus riep de datum van de overwinning Gellius Maximus) als het derde legioen (dat in de slag bij Antiochië als de begindatum van verantwoordelijk was geweest voor de zijn regering uit. Hij nam de keizerlijke titel verheffing van Elagabalus op de troon, onder aan zonder voorafgaande instemming van de commando van de senator Verus. De Senaat. Dit was in strijd met de traditie, maar opstanden werd snel neergeslagen en het zou gangbare praktijk worden onder 3e- derde legioen werd ontbonden. eeuwse keizers. Hij zond verzoenende brieven naar Rome waarin amnestie aan de Senaat Nadat zijn entourage in het najaar van 219 werd aangeboden en de wetten erkend Rome bereikte, verkregen Comazon en andere werden. De regering van Macrinus en zijn bondgenoten van Julia Maesa en Elagabalus zoon werd veroordeeld. invloedrijke en lucratieve posities, dit tot grote woede van vele senatoren die personen De senatoren reageerden hierop door van zulke lage komaf niet waardig achtten Elagabalus als keizer te erkennen. Ook voor zulke voorrechten. Na zijn ambtstermijn aanvaardden zij zijn claim dat hij de zoon van als Praetoriaans prefect, diende Comazon drie Caracalla was. Caracalla en Julia Domna keer achter elkaar als stadsprefect van Rome werden beide vergoddelijkt door de Senaat. en twee keer als consul. Elagabalus Zowel zijn grootmoeder Julia Maesa als zijn devalueerde de Romeinse valuta al snel. Hij moeder Julia Soaemias werden verheven tot verlaagde de zilverzuiverheid van de denarius de rang van Augusta, en de gedachtenis aan van 58% naar 46,5% – het werkelijke zowel Macrinus als Diadumenianus werd zilvergewicht daalde van 1,82 gram tot 1,41 veroordeeld door de Senaat (damnatio gram. Ook heeft hij gedurende zijn periode in memoriae). De voormalige commandant van Rome de Antoninianus gedemonetiseerd. het derde legioen, Comazon, werd tot 2 Elagabalus probeerde zijn veronderstelde die zich schuldig had gemaakt aan seksuele minnaar, de wagenmenner Hierocles tot handelingen levend moest worden begraven. Caesar te verheffen, terwijl een andere vermeende minnaar, de atleet Aurelius Aan de oostelijke zijde van het Palatijn werd Zoticus, werd benoemd in de niet- een royale tempel gebouwd om El Gebal te administratieve, maar invloedrijke positie van huisvesten. In dit Elagabalium werd Elagabal Cubicularius (kamermeester) Zijn aanbod van vertegenwoordigd door een zwarte conische amnestie voor de Romeinse bovenlaag werd meteoriet uit Emesa. Herodianus schreef: grotendeels gehonoreerd, hoewel de jurist “Deze steen wordt aanbeden alsof hij uit de Ulpianus werd verbannen. hemelen gezonden is; uit deze steen steken een aantal kleine stukken uit; ook zijn er De relaties tussen Julia Maesa, Julia Soaemias markeringen; hiervan willen de mensen en Elagabalus waren in het begin sterk. Zijn geloven dat zij een ruw beeld van de zon moeder en grootmoeder werden de eerste vormen, want dit is hoe zij deze zien “. vrouwen die werden toegelaten tot de Senaat, Beide vrouwen ontvangen senatoriale Om hogepriester van zijn nieuwe religie te titels: Soaemias de gevestigde titel van kunnen worden, liet Elagabalus zijn voorhuid Clarissima, en Maesa het meer onorthodoxe besnijden. Hij dwong senatoren om toe te Mater Castrorum et Senatus (“Moeder van het kijken, terwijl hij begeleid door trommels en legerkamp en van de Senaat”). Terwijl Julia cymbalen rond het altaar van Deus Sol Maesa zichzelf probeerde te positioneren als Invictus danste. Elke zomer hield hij bij de macht achter de troon en dus de gelegenheid van de zonnewende een aan de machtigste vrouw in de wereld, bleek zonnegod gewijde festival. Dit festival werd Elagabalus echter zeer onafhankelijk, populair bij de massa’s mede als gevolg van vasthoudend en onmogelijk te controleren. het gratis eten dat werd uitgedeeld. Elagabalus plaatste de steen van Emesa op Religieuze controverse een strijdwagen die was versierd met goud en inds de regering van Septimius Severus juwelen. Daarmee reed hij door de stad: was de aanbidding van de zon in het Een door zes paarden getrokken strijdwagen S gehele keizerrijk in belang toegenomen. vervoerde de godheid, de paarden waren Elagabalus zag dit als een kans om Elagabal enorm en vlekkeloos wit, bekleed met dure als de belangrijkste godheid van de Romeinse gouden gespen en rijke ornamenten. Niemand pantheon te installeren. De god werd hield de teugels, en niemand bestuurde de omgedoopt tot Deus Sol Invictus, wat God de wagen, het voertuig werd begeleid alsof de onverslagen zon betekent. Sol Invictus werd god zelf de wagenmenner was. Elagabalus in het Pantheon zelfs in een positie boven liep achteruit aan de voorkant van de wagen, Jupiter geplaatst. met uitzicht op de god. Hij hield de teugels van de paarden in zijn handen. Hij legde het Als een blijk van respect voor de Romeinse gehele parcours, opkijkend naar het gezicht godsdienst, verenigde Elagabalus Astarte, van zijn god, al achteruitlopend af.