Macrinus 217-218
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MACRİNUS 217-218 *Macrinus (217-218): -Caracalla’nın portreciliği etkisini MS 3.yy boyunca sürdürmüştür. -Caracalla’nın öldürülmesinde payı olan Macrinus dahi portrelerinde onun ilkelerini izlemiştir. -Caracalla döneminde muhafız alayı komutanıydı (Caracalla’nın öldürülmesinin ardından imparator oldu). -Lejyonların maaşlarını azaltarak Severusların ordunun ödüllendirilmesi politikasını terk etti ve Part savaşını sona erdirdi. -Bu politikalarından hoşnut olmayan Suriye’deki lejyon birlikleri Caracalla’nın oğlu olduğu ileri sürülen Emesa’daki Helios Tapınağı rahibi Elagabalus’u imparator ilan ettiler. *Macrinus Antakya civarında yenildi ve öldürüldü. Macrinus (217-218) Portreleri *Macrinus (217-218) Portreleri: -Macrinus, sikkeler üzerinde uzun bukleli ve kısa asker saçı ile tasvir edilmiştir. *Bu özellikler, Macrinus’un kendini Marcus Aurelius ve Caracalla gibi Antoninler imparatrolarına en azından imaj olarak bağladığını göstermektedir. *Macrinus’un Fizyonomisi ve Portre Tipleri: *İmparator Macrinus’un portre ve fizyonomisi adı ve portresini içeren sikkelerden bilinmektedir. -Sikkelerin çoğu Antocheia basımlıdır. -Sikkeler üzerindeki portreler farklıdır. -Önceki sikkelerde kısa saçlıdır ve Caracalla portrelerine benzetilmiştir. Macrinus Portreli sikke -Sonra basılan sikkelerde ise uzun sakalları ile Septimius Severus ve Marcus Aurelius portrelerine benzerler. *Genelde sikkelerde üç ayrı tip görülür (bu değişikliğin nedeni Propagandadır). *Yazar ve tarihçi Herodian da Macrinus’un kendisine Marcus Aurelius’u örnek aldığını ifade eder. *‘Damnatio Memoriae’ kararından kurtulmuş ilk mermer portresi Roma Kapitol Müzesi’ndedir ve güçlü-zengin bir sakala sahiptir. *Diğer güçlü ve zengin sakallı portresi bronz portredir ve Belgrad Şehir Müzesi’ndedir. Macrinus Portresi Roma-Kapitol Müzesi *Belgrad’dan Bronz Macrinus Portresi: -Bir tarlada tesadüfen bulunmuştur. *Baş ve boyun tahribatları eski yani damnatio memoriae kararı ile ilgili olmalı. -Sikkeler ile karşılaşırılarak Macrinus olduğuna karar verilmiştir. -Sol kulağı deliktir (Cassius Dio’ya göre Moritanyalı erkekler örf adetleri gereği Macrinus bronz Portresi kulaklarından birini delerlerdi). Belgrad-Şehir Müzesi *Bu nedenle portre Macrinus’a ait olmalı. -Dikdörtgen ve konturlu uzun bir yüz, -geniş alın, -Hareketli kaşlar, -Kuvvetli ve dolgun göz yaşı torbaları, -taşkın yanaklar, -Yan yana dizili, birbirinden açık, helezonik, bakımlı ve uzun, dolgun sakal bukleleri ile sikkeler üzerindeki üçüncü portre tipinin tekrarıdır. *Antiocheia’dan Macrinus’un Çıplak Portre Büstü: -Antakya kazılarında geç döneme ait bir Villada bulunmuştur ve Antakya müzesindedir. -h.88 cm. (kolossal) -Güçlü kas ve adaleli büst çıplaktır. -Hafif sağa dönük baş yuvarlak biçimlidir. -Dikdörtgenimsi geniş, hareketli ve kabarık alın. -Düz konturlu uzun yüz. -Elmacık kemikleri taşkın, -kuvvetli kaş kemikleri altındaki gözler derindedir. -Göz yaşı torbaları belirgindir. Macrinus Portre Büstü -Saç ve sakal simetrik buklelerden oluşur. Hatay-Arkeoloji Müzesi -uzun ve sivri uçlu bukleler alın üzerinde ‘kıskaç’ ve ‘çatal’ motifi oluşturmuştur. -Dolgun ve zengin sakal. -İki ayrık ve simetrik olarak dağıtılmış sakalda birbirlerinden matkapla ayrılmış uzun bukleler. ***Bazen filozof imparator Pertinax olarak adlandırılmıştır. DİADUMENİANUS 217-218 *Diadumenianus’un Portrelerinin Oluşumu ve Sikkeleri: -Portreleri yönetime ortak edildiği ve Diadumenianus Portreli sikke Güneydoğu Anadolu ve Antakya’da bulunduğu 218 yılında (16 Mayıs-8 Haziran: 3 hafta) yapılmış olmalıdır. -’Caesar’ unvanı aldığı zaman basılan Antiocheia sikkelerinde pek farklılık yoktur. *Bu sikkelerde Diadumenianus; Diadumenianus -Yuvarlak başlı, Portre Büstü Floransa- -İnce boyun (çocuk fizyonomisi). Uffizien Müzesi -Düz konturlu normal burun. -Saçlar kısa ve bukleli. -Saçlar alında ve şakaklarda düz hatla ayrılır. -Alın hafif dolgun, geniş ve dik görünümlü. -Ağız kapalı, üst dudak hafif dışa taşkın. Diadumenianus Portre Büstü Vatikan *Diadumenianus Portrelerinin Ortak Özellikleri: -Alın üzerinde kısa saç bukleleri. Diadumenianus Portreli sikke -Buklelerin sağa taranması. -Alın sağ köşesinde iki saç buklesinin aşağı yönlendirilmesi. -Sol alın-şakak köşesinde çatal motifi. -Küçük burunda burun kökünün çökük olması. Diadumenianus Portre Büstü -Üst dudağın biraz çıkık olması. Floransa- -Yuvarlak ve küçük çene. Uffizien Müzesi -Yumuşak ve dolgun çene altı. *Floransa ve Vatkian örnekleri (replikleri) de dahil en yakın benzerleri Caracalla ve Geta’nın erken çocukluk portreleridir. Diadumenianus Portre Büstü Vatikan ELEGABAL 218-222 *Elagabalus (217-218): -Elagabalus, Julia Domna’nın kız kardeşi olan Julia Maesa’nın torunu idi. -Söylentilere göre annesi Julia Soaemias, babası ise Caracalla idi. -Suriye’deki Emesa’da 15 yaşındayken lejyonlar tarafından imparator olarak selamlandı. -Elagabalus adı onun Suriye kökenini göstermektedir. *Bu ad Emesa’nın güneş tanrısı Elah-Gabal’dan gelmekteydi. -Adının da gösterdiği gibi Elagabalus sülaleden rahipti ve Roma’da imparator olarak en büyük girişimi güneş tanrısının onurlandırılması oldu. *Elagabalus’un iktidarı döneminde en büyük mimari siparişi, Roma’da Palatinum tepesinde inşa edilen muhteşem Sol Invictus Elagabalus Tapınağı idi. -Severuslar hanedanının devamını garanti altına aşmak için Elagabalus, kuzeni Aleksander Severus’u evlat edindi. -Kısa bir süre sonra Aleksander Severus’un annesi Julia Mamaea MS 222’de Elagabalus’a karşı bir komplo kurdu ve muhafız alayı, imparatoru ve annesini katletti. *Hem Elagabalus hem de Aleksander Severus’un Caracalla’nın çocukları oldukları iddia edilmekteydi. (İkisinin de portrelerinde babaları ile fiziki benzerliklerinin vurgulanmış olması sürpriz değildir). *Elegabal’ın Sikke portreleri: -ilk sikkeler Elegabal’ın iparator oluşu ile 218 yılında basılır. -Epheb görünümlü, taze yüzlü ve sakalsızdır. -Politik propaganda nedeniyle sözde babası Genç Caracalla’ya benzetilmiştir. *İlk basılan sikkelerde Elegabal 14, öldürüldüğünde ise 18 yaşındadır. -İkinci sikkeleri 222 yılında basılmıştır ve Elegabal Portreli sikke çenede kısa sakal yer alır. *Ancak 221-222 arası portrelerde kısa, zayıf sakal ve bıyık vardır. *Sikkelerde; -Yuvarlak baş kısa ve kaslı boyun vardır. -Saç bukleleri kısa, kuvvetli ve zengin. -Yüz dolgun ve yumuşak, -Gözler büyük, -Dudaklar çocuksu olarak etli ve alt dudak dışa dönüktür. Elegabal Portreli sikke *Elegabal’ın Sikke portrelerindeki Farklar: -Farklı fizyonomideki sikke tasvirlerinden dolayı farklı portreleri olduğu düşünülmüştür. -İki ana Portre tipi vardır: 1.Tip: -İmparatorluğunun ilk yıllarına aittir ve sikkelerden bilinir -14 yaşındadır. -Sakalsız ve bıyıksızdır. 2.Tip: Elegabal Portreli sikke -Örnekleri vardır (Kapitol, Oslo, Selanik örnekleri) *Kapitol özgün, Oslo ve Selanik ise Kapitol’ün replikalarıdır. -İmparatorluğunun son yıllarına ait olmalıdır. -17-18 yaşlarında fizyonomiye sahiptir. -Zayıf sakal ve bıyıklıdır. *Damnatio memoriae kararı etkisiyle portre sayısı azdır. Elegabal Portresi Roma-Kapitol Müzesi Elegabal Portresi Oslo Elegabal Portresi Roma-Kapitol Müzesi ALEXANDER SEVERUS 222-235 *Severusus Aleksander (222-235): -Aleksander Severus ve annesi Mamaea Senato ile iyi ilişkiler kurmalarına karşın askeri seferlerinde başarılı olamadılar. -MS 233’te Mezopotamya’nın ele geçirilmesi dolayısıyla bir zafer töreni kutladılar. -İmparator Germania’ya askeri bir sefer yapmak yerine barışı para ile satın almaya kalkınca ordu tahta daha güçlü bir lideri aramaya başladı; güçlü ve kuvvetli bir Trakyalı ve Muhafız Alayı’nın kumandanı Maksiminus’un bulunması imparator ve annesinin ölümüyle sonuçlandı. Alexander Severus’un Portreleri *Severusus Aleksander (222-235) Portreleri: -Severusların son imparatoru Aleksander Severus’un portreleri Antoninler portreciliğinden etkilenmiş olmalarına karşın, bazı bakımlardan önemli bir değişikliği de yansıtmaktadır. -Caracalla’nın portrelerinde görülen köşeli kübik yüz yerini daha klasik oval bir yüze bırakmıştır. -Antoninler portrelerindeki ruh halinin yansıtılması geleneği Aleksander Severus’un portrelerinde de sürdürülmüştür. -Aleksander Severus’un portreleri, saçların belirtilmesinde kullanılan baştan savma teknik ve gözlerde çift oyumlu pupilis ile kazıma iris dışında Julio-Claudius dönemindeki sadeliği ve düzenliliği yansıtmaktadır. -Ayrıca diğer bir yenilik ise plastik olarak işlenmiş oylumlu Antoninler dönemi saç stilinin yerini derisinden belli belirsiz çıkmış gibi çok kısa ve taşçı kalemi darbeleri ile yapılmış saç stilinin (a penna) almış olmasıdır. *Pozitiften daha ziyade negatif oyma olan bu teknik üçüncü yüzyıl portreciliğinde kural olmuştur. *Alexander Severus’un Sikke portreleri: *221 tarihi sikkeler: -İlk portreleri kendi adına basılan ve ‘Caesar’ unvanı aldığı ve yönetim ortağı olduğu 221 tarihli sikkelerde Alexander Severus görülür. Portreli sikke -Gerçek fizyonomik portreli sikkeler imparator olunca 222 yoğunlaşır. *Değişen fizyonomi sikkeler ile de izlenebilir: *222 tarihli sikkeler: -İlk portresini içeren imparatorluğa başladığı 222 tarihli sikkede 13-14 yaşlarındadır. Portresi sakal ve bıyıksızdır. -Kafatası arkada şişkin ve dolgun, alın yüksek ve bombelidir. *Bu sikkedeki fizyonomi 222-224 arası sikkelerde de değişmez. Alexander Severus *225 tarihli sikkeler: Portreli sikke -İlk ve önemli değişiklik 225 tarihli sikkelerdir. Favoriler 225/226 uzun ve kulak memesi altına kadar iner. Dudak üstünde hafif bıyık kılları vardır. (Orbiana ile evliliği üzerine basılmış olmalı). *226 tarihli sikkeler: -sakal uzamaya başlar ve çene ucuna ulaşır. -Bıyık belirginleşir. *227-231 tarihli sikkeler: -sakal daha