MACRİNUS 217-218

*Macrinus (217-218): -Caracalla’nın portreciliği etkisini MS 3.yy boyunca sürdürmüştür. -Caracalla’nın öldürülmesinde payı olan Macrinus dahi portrelerinde onun ilkelerini izlemiştir. -Caracalla döneminde muhafız alayı komutanıydı (Caracalla’nın öldürülmesinin ardından imparator oldu). -Lejyonların maaşlarını azaltarak Severusların ordunun ödüllendirilmesi politikasını terk etti ve Part savaşını sona erdirdi. -Bu politikalarından hoşnut olmayan Suriye’deki lejyon birlikleri Caracalla’nın oğlu olduğu ileri sürülen Emesa’daki Helios Tapınağı rahibi Elagabalus’u imparator ilan ettiler. *Macrinus Antakya civarında yenildi ve öldürüldü.

Macrinus (217-218) Portreleri

*Macrinus (217-218) Portreleri: -Macrinus, sikkeler üzerinde uzun bukleli ve kısa asker saçı ile tasvir edilmiştir. *Bu özellikler, Macrinus’un kendini Marcus Aurelius ve Caracalla gibi Antoninler imparatrolarına en azından imaj olarak bağladığını göstermektedir.

*Macrinus’un Fizyonomisi ve Portre Tipleri: *İmparator Macrinus’un portre ve fizyonomisi adı ve portresini içeren sikkelerden bilinmektedir. -Sikkelerin çoğu Antocheia basımlıdır. -Sikkeler üzerindeki portreler farklıdır. -Önceki sikkelerde kısa saçlıdır ve Caracalla portrelerine benzetilmiştir. Macrinus Portreli sikke -Sonra basılan sikkelerde ise uzun sakalları ile Septimius Severus ve Marcus Aurelius portrelerine benzerler. *Genelde sikkelerde üç ayrı tip görülür (bu değişikliğin nedeni Propagandadır). *Yazar ve tarihçi Herodian da Macrinus’un kendisine Marcus Aurelius’u örnek aldığını ifade eder. *‘Damnatio Memoriae’ kararından kurtulmuş ilk mermer portresi Roma Kapitol Müzesi’ndedir ve güçlü-zengin bir sakala sahiptir. *Diğer güçlü ve zengin sakallı portresi bronz portredir ve Belgrad Şehir Müzesi’ndedir.

Macrinus Portresi Roma-Kapitol Müzesi *Belgrad’dan Bronz Macrinus Portresi: -Bir tarlada tesadüfen bulunmuştur. *Baş ve boyun tahribatları eski yani damnatio memoriae kararı ile ilgili olmalı. -Sikkeler ile karşılaşırılarak Macrinus olduğuna karar verilmiştir. -Sol kulağı deliktir (Cassius Dio’ya göre Moritanyalı erkekler örf adetleri gereği Macrinus bronz Portresi kulaklarından birini delerlerdi). Belgrad-Şehir Müzesi *Bu nedenle portre Macrinus’a ait olmalı. -Dikdörtgen ve konturlu uzun bir yüz, -geniş alın, -Hareketli kaşlar, -Kuvvetli ve dolgun göz yaşı torbaları, -taşkın yanaklar, -Yan yana dizili, birbirinden açık, helezonik, bakımlı ve uzun, dolgun sakal bukleleri ile sikkeler üzerindeki üçüncü portre tipinin tekrarıdır. *Antiocheia’dan Macrinus’un Çıplak Portre Büstü: -Antakya kazılarında geç döneme ait bir Villada bulunmuştur ve Antakya müzesindedir. -h.88 cm. (kolossal) -Güçlü kas ve adaleli büst çıplaktır. -Hafif sağa dönük baş yuvarlak biçimlidir. -Dikdörtgenimsi geniş, hareketli ve kabarık alın. -Düz konturlu uzun yüz. -Elmacık kemikleri taşkın, -kuvvetli kaş kemikleri altındaki gözler derindedir. -Göz yaşı torbaları belirgindir. Macrinus Portre Büstü -Saç ve sakal simetrik buklelerden oluşur. Hatay-Arkeoloji Müzesi -uzun ve sivri uçlu bukleler alın üzerinde ‘kıskaç’ ve ‘çatal’ motifi oluşturmuştur. -Dolgun ve zengin sakal. -İki ayrık ve simetrik olarak dağıtılmış sakalda birbirlerinden matkapla ayrılmış uzun bukleler. ***Bazen filozof imparator Pertinax olarak adlandırılmıştır. DİADUMENİANUS 217-218 *Diadumenianus’un Portrelerinin Oluşumu ve Sikkeleri:

-Portreleri yönetime ortak edildiği ve Diadumenianus Portreli sikke Güneydoğu Anadolu ve Antakya’da bulunduğu 218 yılında (16 Mayıs-8 Haziran: 3 hafta) yapılmış olmalıdır. -’Caesar’ unvanı aldığı zaman basılan Antiocheia sikkelerinde pek farklılık yoktur.

*Bu sikkelerde Diadumenianus; Diadumenianus -Yuvarlak başlı, Portre Büstü Floransa- -İnce boyun (çocuk fizyonomisi). Uffizien Müzesi -Düz konturlu normal burun. -Saçlar kısa ve bukleli. -Saçlar alında ve şakaklarda düz hatla ayrılır. -Alın hafif dolgun, geniş ve dik görünümlü.

-Ağız kapalı, üst dudak hafif dışa taşkın. Diadumenianus Portre Büstü Vatikan *Diadumenianus Portrelerinin Ortak Özellikleri:

-Alın üzerinde kısa saç bukleleri. Diadumenianus Portreli sikke -Buklelerin sağa taranması. -Alın sağ köşesinde iki saç buklesinin aşağı yönlendirilmesi. -Sol alın-şakak köşesinde çatal motifi. -Küçük burunda burun kökünün çökük olması. Diadumenianus Portre Büstü -Üst dudağın biraz çıkık olması. Floransa- -Yuvarlak ve küçük çene. Uffizien Müzesi -Yumuşak ve dolgun çene altı. *Floransa ve Vatkian örnekleri (replikleri) de dahil en yakın benzerleri Caracalla ve Geta’nın erken çocukluk portreleridir. Diadumenianus Portre Büstü Vatikan ELEGABAL 218-222

*Elagabalus (217-218): -Elagabalus, Julia Domna’nın kız kardeşi olan Julia Maesa’nın torunu idi. -Söylentilere göre annesi Julia Soaemias, babası ise Caracalla idi. -Suriye’deki Emesa’da 15 yaşındayken lejyonlar tarafından imparator olarak selamlandı. -Elagabalus adı onun Suriye kökenini göstermektedir. *Bu ad Emesa’nın güneş tanrısı Elah-Gabal’dan gelmekteydi. -Adının da gösterdiği gibi Elagabalus sülaleden rahipti ve Roma’da imparator olarak en büyük girişimi güneş tanrısının onurlandırılması oldu. *Elagabalus’un iktidarı döneminde en büyük mimari siparişi, Roma’da Palatinum tepesinde inşa edilen muhteşem Sol Invictus Elagabalus Tapınağı idi. -Severuslar hanedanının devamını garanti altına aşmak için Elagabalus, kuzeni Aleksander Severus’u evlat edindi. -Kısa bir süre sonra Aleksander Severus’un annesi Julia Mamaea MS 222’de Elagabalus’a karşı bir komplo kurdu ve muhafız alayı, imparatoru ve annesini katletti. *Hem Elagabalus hem de Aleksander Severus’un Caracalla’nın çocukları oldukları iddia edilmekteydi. (İkisinin de portrelerinde babaları ile fiziki benzerliklerinin vurgulanmış olması sürpriz değildir).

*Elegabal’ın Sikke portreleri: -ilk sikkeler Elegabal’ın iparator oluşu ile 218 yılında basılır. -Epheb görünümlü, taze yüzlü ve sakalsızdır. -Politik propaganda nedeniyle sözde babası Genç Caracalla’ya benzetilmiştir. *İlk basılan sikkelerde Elegabal 14, öldürüldüğünde ise 18 yaşındadır.

-İkinci sikkeleri 222 yılında basılmıştır ve Elegabal Portreli sikke çenede kısa sakal yer alır. *Ancak 221-222 arası portrelerde kısa, zayıf sakal ve bıyık vardır. *Sikkelerde; -Yuvarlak baş kısa ve kaslı boyun vardır. -Saç bukleleri kısa, kuvvetli ve zengin. -Yüz dolgun ve yumuşak, -Gözler büyük, -Dudaklar çocuksu olarak etli ve alt dudak dışa dönüktür.

Elegabal Portreli sikke *Elegabal’ın Sikke portrelerindeki Farklar: -Farklı fizyonomideki sikke tasvirlerinden dolayı farklı portreleri olduğu düşünülmüştür. -İki ana Portre tipi vardır: 1.Tip: -İmparatorluğunun ilk yıllarına aittir ve sikkelerden bilinir -14 yaşındadır. -Sakalsız ve bıyıksızdır. 2.Tip: Elegabal Portreli sikke -Örnekleri vardır (Kapitol, Oslo, Selanik örnekleri) *Kapitol özgün, Oslo ve Selanik ise Kapitol’ün replikalarıdır. -İmparatorluğunun son yıllarına ait olmalıdır. -17-18 yaşlarında fizyonomiye sahiptir. -Zayıf sakal ve bıyıklıdır. *Damnatio memoriae kararı etkisiyle portre sayısı azdır.

Elegabal Portresi Roma-Kapitol Müzesi Elegabal Portresi Oslo

Elegabal Portresi Roma-Kapitol Müzesi ALEXANDER SEVERUS 222-235

*Severusus Aleksander (222-235): -Aleksander Severus ve annesi Mamaea Senato ile iyi ilişkiler kurmalarına karşın askeri seferlerinde başarılı olamadılar. -MS 233’te Mezopotamya’nın ele geçirilmesi dolayısıyla bir zafer töreni kutladılar. -İmparator Germania’ya askeri bir sefer yapmak yerine barışı para ile satın almaya kalkınca ordu tahta daha güçlü bir lideri aramaya başladı; güçlü ve kuvvetli bir Trakyalı ve Muhafız Alayı’nın kumandanı Maksiminus’un bulunması imparator ve annesinin ölümüyle sonuçlandı.

Alexander Severus’un Portreleri

*Severusus Aleksander (222-235) Portreleri: -Severusların son imparatoru Aleksander Severus’un portreleri Antoninler portreciliğinden etkilenmiş olmalarına karşın, bazı bakımlardan önemli bir değişikliği de yansıtmaktadır. -Caracalla’nın portrelerinde görülen köşeli kübik yüz yerini daha klasik oval bir yüze bırakmıştır. -Antoninler portrelerindeki ruh halinin yansıtılması geleneği Aleksander Severus’un portrelerinde de sürdürülmüştür. -Aleksander Severus’un portreleri, saçların belirtilmesinde kullanılan baştan savma teknik ve gözlerde çift oyumlu pupilis ile kazıma iris dışında Julio-Claudius dönemindeki sadeliği ve düzenliliği yansıtmaktadır. -Ayrıca diğer bir yenilik ise plastik olarak işlenmiş oylumlu Antoninler dönemi saç stilinin yerini derisinden belli belirsiz çıkmış gibi çok kısa ve taşçı kalemi darbeleri ile yapılmış saç stilinin (a penna) almış olmasıdır. *Pozitiften daha ziyade negatif oyma olan bu teknik üçüncü yüzyıl portreciliğinde kural olmuştur.

*Alexander Severus’un Sikke portreleri: *221 tarihi sikkeler: -İlk portreleri kendi adına basılan ve ‘Caesar’ unvanı aldığı ve yönetim ortağı olduğu 221 tarihli sikkelerde Alexander Severus görülür. Portreli sikke -Gerçek fizyonomik portreli sikkeler imparator olunca 222 yoğunlaşır. *Değişen fizyonomi sikkeler ile de izlenebilir: *222 tarihli sikkeler: -İlk portresini içeren imparatorluğa başladığı 222 tarihli sikkede 13-14 yaşlarındadır. Portresi sakal ve bıyıksızdır. -Kafatası arkada şişkin ve dolgun, alın yüksek ve bombelidir. *Bu sikkedeki fizyonomi 222-224 arası sikkelerde de değişmez. Alexander Severus *225 tarihli sikkeler: Portreli sikke -İlk ve önemli değişiklik 225 tarihli sikkelerdir. Favoriler 225/226 uzun ve kulak memesi altına kadar iner. Dudak üstünde hafif bıyık kılları vardır. (Orbiana ile evliliği üzerine basılmış olmalı). *226 tarihli sikkeler: -sakal uzamaya başlar ve çene ucuna ulaşır. -Bıyık belirginleşir. *227-231 tarihli sikkeler: -sakal daha dolgunlaşır (çember sakal). -Bıyık ağız kenarına kadar iner. Alexander Severus *232 yılında öldürüşüne kadar sikkeler: Portreli sikke -Sakal tüm çeneyi doldurur. 232 -Sakal-bıyık birleşir. (Selanik Bronz Portresine benzer). *Alexander Severus’un Sikke portrelerinde Ortak Özellikler: -Düzenli baş, Alexander Severus Portreli sikke -Baş ile aynı ölçüde uzun ve ince boyun. -Düz burun. -Burun ve alın profili düz hat oluşturur. -Alın yüksektir. -Ağız ve çene kısmı kısa.

-Dudaklar dolgun. Alexander Severus -çene zayıf. Portreli sikke -Saçlar ‘a penna’ (çentikleme) tekniğinde kısa fakat alnı yay gibi çevreler. -Yüksek yay gibi kaşlarda tüyler iyice belirgindir.

Alexander Severus Portreli sikke *Roma Kapitol Müzesi’nden Alexander Severus Portre Büstü (I.Tip): -Erken erken mermer portresidir (en sağlam ve en kaliteli antik portrelerden biri). -Çok sayıda replik olduğundan önemli birisine ait olmalıdır. -Yumuşak hafif dolgun yanaklar (çocukluk görünümü verir). *Sikke ve portrelerdeki ortak özellikler: -alın-burun ilişkisi, -Alın ve şakakların saç bukleleri ile çevrilmesi, -Saç buklelerinin biçim ve stili *Kapitol Özellikleri: -Oval baş, -Dolgun ve yumuşak yanaklar, Alexander Severus -Düzgün ve hafif dolgun dudaklar, Portre Büstü -Orantılı ağız, (I.Tip) -Kuvvetli burun, Roma-Kapitol Müzesi -Alna doğru taralı ’a penna’ (çentikleme) tekniğinde işlenmiş saç. *Bu portre tipi 221’de ilk veliaht olma ve ‘Caesar’ unvanı ile ortak imparator olduğu dönemde yapılmış olmalı (13 yaşında). *Bu tipin replikleri arasında Kopenhag Glyptotek, Roma- Konservatorenpalast Müzesi ve Korinth Müzesi örnekleri iyi korunmuştur. *Bu portrelerin bazılarındaki bıyık, favori ve tazeliğini kaybetmiş yanaklar portre ustalarının eklentisi (olgun gösterme) olmalıdır. (Bu özellikler ikinci tiplerde var). Alexander Severus Portre Büstü Alexander Severus (I.Tip) Portresi Roma-Kapitol Müzesi I.Tip) Kopenhag-Glyptotek Alexander Severus Portresi (II.Tip) Vatikan-Chiaramonti

Kolossal Alexander Severus Portre-Yontusu (II.Tip) Napoli-Ulusal Arkeoloji Müzesi Kolossal Alexander Severus Portre-Yontusu (II.Tip) Napoli-Ulusal Arkeoloji Müzesi *III.Tip: Alexander Severus -Bu tip 226 yılı ve sonrasına verilir. Portre Büstü -En çok repliği olan tiptir. (III.Tip) Roma-Kapitol Müzesi *Bu tip imparatorun ölümüne kadar yapılmış ve kullanılmıştır. *Bu tipin kronolojisi imparatorun gelişen ve Alexander Severus değişen fizyonomisine göre yapılmaktadır. Portresi *Bu tipin örnekleri: (III.Tip) -Floransa, Paris-Louvre Müzesi -Roma-Kapitol Müzesi, -Paris Louvre Müzesi, -Roma-Vatikan Müzesi, Alexander Severus Portresi -Milano Müzesi, (III.Tip) -Kahire Müzesi. Roma-Kapitol Müzesi *Bu örneklerin tümü aynı özgün portreden esinlenerek yapılmıştır. -Bu örneklerde fazla değişmeyen saç stilidir: Alexander Severus -İçlerinde en gelişmiş ve olgun fizyonomi Portresi (III.Tip) Kapitol Müzesi ve Vatikan Müzesi Vatikan-Büstler Salonu portrelerinde görülür. Macrinus Portre Büstü Macrinus (217-218) Macrinus Portre Büstü Macrinus bronz Portresi Hatay-Arkeoloji Müzesi Macrinus Portresi Portreli sikke Roma-Kapitol Müzesi Belgrad-Şehir Müzesi Roma-Kapitol Müzesi

Diadumenianus Diadumenianus Diadumenianus (217-218) Portre Büstü Portre Büstü Portreli sikke Floransa-Uffizien Müzesi Vatikan

Elegabal (218-222) Portreli sikke Elegabal Portresi Elegabal Portresi Roma-Kapitol Müzesi Oslo Alexander Severus Alexander Severus Alexander Severus Alexander Severus Portreli sikke Portreli sikke Portreli sikke Alexander Severus Portre Büstü (I.Tip) Portresi I.Tip) 222 225/226 232 Roma-Kapitol Müzesi Kopenhag-Glyptotek

Alexander Severus Kolossal Alexander Severus Portre-Yontusu Alexander Severus Portresi Portresi (II.Tip) (II.Tip) (II.Tip) Oslo-Ulusal Galeri Vatikan-Chiaramonti Napoli-Ulusal Arkeoloji Müzesi

Alexander Severus Alexander Severus Alexander Severus Portre Büstü Alexander Severus Portresi Portresi (III.Tip) Portresi (III.Tip) (III.Tip) Roma-Kapitol Müzesi (III.Tip) Vatikan-Büstler Salonu Paris-Louvre Müzesi Roma-Kapitol Müzesi SEVERUSLAR HANEDANLIĞI KADIN PORTRELERİ *Julia Maesa: -Julia Domna’dan sonra Severuslar hanedanının en bilgili ve en tecrübeli Julia Maesa kadınıdır. portreli sikke -Septimius Severus’un eşi Julia Domna’nın ablasıdır. (Elegabal’ın büyükannesidir). -160’larda doğmuş olmalı (Herodian’a göre torunu Elegabal 218’de imparator olduğunda yaşlıdır). *En önemli faaliyeti, severuslar hanedanlığının devamında rol oynamasıdır (Macrinus’tan idareyi alarak 14 yaşındaki torunu Elegabal’a verir). Julia Maesa -Bunun sayesinde Severuslar hanedanlığının portresi Maximinus Tharx’ın 235’te imparator Kestner Müzesi- olmasına kadar sürdürmesini sağlamıştır. Hannover -Torunu Elegabal tarafından ‘Augusta’ unvanı verilir. (adına sikke basılır). -Ölümü öncesi adı: ‘Julia Maesa Augusta Mater Castorum et Senatus’ olarak İskenderiye sikkelerine basılır. -Cassius Dio’ya göre ünlü, hırslı kadın Julia Maesa bronz politikacı ve siyasetçidir. portresi -224-226 arasında ölmüş olmalı. John Dusenbery Koleksiyonu- New York *Julia Maesa Sikke Portrelerinin Özellikleri: *sikke portrelerde farklar: -Sikke portrelerinde yüz hatları ve saç modasında bir birlik yoktur. -Sikkelerde baş bazen ince, uzun ve dik; bazen basık ve geniştir. -Alın-burun konturu düz, bazen de geniş açılı burun kökü çöküktür. -Ağız bazen büyük, dudaklar etli ve dolgundur. -Çene altı bazen dolgun ve yağlı bazılarında tersidir. *Sikke portrelerde Ortak özellikler: -’Miğfer’ biçimli saç (kulaklar tamamen kapalı) -Saçlar alından ikiye ayrılır ve dalgalıdır. Julia Maesa -Miğfer biçimli saç bazen arkada bazen portreli sikke ensede bazen de tepede ‘yuva’ biçimli topuz yapar. (arkada topuz Antiocheia sikkelerinde de var. Bu yüzden yaşadığı yer Antiocheia’dan dolayı gerçekçi olmalı).

*Julia Maesa ve Julia Domna’nın karşılaştırılması: -İki kardeşin fizyonomileri benzerdir. *Çeneleri farklıdır: -Domna’nın çenesi yukarıda, yağlı ve etlidir. -Yüz biraz uzun, şakaklarda geniştir. *Çeneden boyuna geçiş: -Farklıdır. (yağlı-yağsız) *Saçlar: -Maesa’nın saçları doğaldır (peruk etkisi kaybolur).

Julia Domna Portresi Julia Maesa portresi Gabii Tipi (I.tip) Kestner Müzesi- (Louvre Müzesi-Paris) Hannover *USA-John Dusenbery Koleksiyonu’ndan (New York) Julia Maesa Bronz Portresi: -Baş yüksekliği 31 cm. -Saç modası Severuslar dönemi kadın modasındadır. -Julia Maesa’nın Hannoer mermer portresi ile benzer. (aralarında fark yoktur).

Julia Maesa bronz portresi John Dusenbery Koleksiyonu- New York

Julia Maesa portresi Kestner Müzesi- Hannover JULİA SOAEMİAS *Sikkelerde Julia Soaemias Fizyonomisi: -saçlar dalgalı ve geriye taralıdır. -Kulaklar bazen açık bazen kapalıdır. -Saçlar ensede ‘yuva’ oluşturan toplu örgüdür. *Farklı saç motifleri görülse de genelde saç alında ikiye ayrılır ve hafif dalgalar şeklinde arkada toplanır. -Fizyonomide de saçlar gibi değişiklikler vardır (aynı özellik Julia Maesa’da da vardır).

*Fizyonomik ve saçlara dayalı farklılığın veya birlik görülmemesinin nedeni bazı Julia Soaemias ustaların bu kişileri görmeden çalışmış portreli sikke olmalarıdır. (Julia Domna’ya da benzetilmiş olabilir).

*Stokholm Milli Müzesi’nden Aphrodite Anadyomene tipinde Julia Soaemias Portre Yontusu: *Jutta Meischer’e göre (Severus kadınları üzerine uzman) bu eser Julia Soaemias’tır. -Eser, Tivoli’deki Hadrian Villası yakınlarında, çok sayıda imparator portreleri ile birlikte bulunmuştur. *Buluntu yeri ve şekli ve ayrıca bir tanrıçayı betimlemesi bu heykelin imparatoriçe olduğunu gösterir. *Ayrıca Julia Soaemias bazı sikkelerde tanrıça Venüs olarak betimlenmiştir. -Baş hafif sola dönük, bakışlar yukarı ve uzaklara yönelmiştir. -’Miğfer’ biçimli saç, alında ikiye ayrılır düzgün ve eşit olarak yanlardan aşağıya taranır. -Alın hafif uçuk, -Yüze oranla kaş ve gözler iri, -Büyük burun ve etli dudaklar. *Severuslar dönemi kadın portre stilindedir. Julia Soaemias Portre Yontusu Stockholm-National Museum JULİA CORNELİA PAULA *Elegabal’ın eşleri: -Bu eşlerin isimleri yazıtlı ve portreli sikkelere göre: Julia Cornelia Paula 1.Julia Cornelia Paula: Elegabal Roma’ya portreli sikke geldikten kısa süre Julia Cornelia Paula ile evlenmiş, evlilikleri bir yıl sürmüş 221 yılında boşanmışlardır. 220 tarihli sikkelere göre ‘Augusta’ unvanı almıştır. 2.Julia Aquilia Severa: Vesta rahibesidir. İmparator kendisi ‘pontifex maximus’ görevi nedeniyle hakkı olduğunu iddia ederek rahibe ile evlenmiştir. Ancak bu evlilik Roma din ve geleneğine ters Julia Aquilia Severa olduğundan 1 yıl sürmeden 221’de Portreli sikke bitmiştir. 3.Annia Faustina: Kocasını öldürterek evlenmiş ve 6 ay evli kalmıştır. Bu evlilikten sonra tekrar 2.eşi Julia Aquilia Severa ile evlenmiştir. *Bütün eşleri sikke tasvirlerinden Annia Faustina bilinmektedir. (kesin portreleri yoktur). Portreli sikke

*Kopenhag Müzesi’nden Julia Cornelia Paula Portresi: -Boyun ve göğüs ile birlikte 45 cm. -Bir gövdeye yerleştirmek üzere yapılmış olmalı. -Saç düzeni ve yüz ile Julia Cornelia Paula’a olmalıdır. -Alın ve yanakların çözülmüş saçlarla çevrelenmesi. -baş sola ve önüne dönük. -Gözler kalın ve geniş kapaklar altında donuk ifadelidir. (Mutsuz ve çaresiz ifade). -Yüz dar, -Küçük çene, Julia Cornelia Paula (?) -Etli dudaklar geniş. Portresi Glyptotek- -Burun üstü ince. Kopenhag -Alın hafif taşkın, -Üst dudak alta göre önde ve dolgun. -Saçlar kuvvetli dalgalı ve omuzlara iner. -Arkada örgü topuz yüzeysel. -yanaklar gevşek ve sarkık, -Göz ve çevresi sert konturlu. -Saçlar belirli yerde matkapla oyuk bazen keski ile oyuk.

*Julia Cornelia Paula’nın Diğer Portreleri (?): *Bazı fizyonomik özellikler ve saç modası veya farklılıkları olsa da bu döneme aittirler. -Yüzde hüzün ve kederli ifade, -Saç modası ile Julia Cornelia Kopenhag portresini anımsatırlar. *Bu örnekler Roma Kapitol ve Paris Louvre örnekleridir. Julia Cornelia Paula (?) Portresi Roma-Kapitol Müzesi

Julia Cornelia Paula (?) Portresi Paris-Louvre Müzesi JULİA AQUİLİA SEVERA *Julia Aquilia Severa: -Elegabal’ın ikinci eşidir. -Vesta rahibesidir (Romanın saygın ailelerinden olmalıdır). *Literatüre göre Romalı konsül Quintus Aquilius’un kızıdır. -’Augusta’ unvanı ile onurlandırılmıştır. -Ayrıca ‘mater costrum’, senatus ac patriae’ (kışla, senato ve vatanın anası) unvanı da verilmiştir. -Roma inanç ve geleneklerine ters düşen evlilik halk tarafından itibar görmemiştir. *Çünkü Vesta rahibeleri bekaretini korumak zorunda, evlilik yasak ve aksi halde ölümle cezalandırılırlar. *Dini tören ve uygulamaların sorumlusu imparatorlardır (Pontifex maximus olarak). *Bu değerlere önem vermeyen Elegabal değer ve saygınlığını kaybetmiştir. *Elegabal ise bu durumun doğuda uygunluğunu anlatmış fakat başaramamıştır. Julia Aquilia Severa *Durumdan rahatsız olup gelecekte olacakları Portreli sikke gören büyükannesi Julia Maesa boşanmasını sağlamıştır. **Elegabal bu olay üzerine Annia Faustina (Marcus Aurelius soyundan) ile üçüncü kez evlenmiştir. Ancak bu da başarısız evlilik olmuş ve Elegabal ile annesi öldürülmüş ve haklarında ‘damnatio memoriae’ kararı uygulanmıştır.

ANNİA FAUSTİNA *Annia Faustina Portreleri: -Sikkeler (çoğu okunamaz sikkedir) yardımıyla tanınmaktadır. -Saçlar hafif dalgalı, -Kulakları açıkta bırakan saçlar enseye iner. -saç ensede hafif döndürülerek örgü saç kütlesi yapar (önceki bayanlar ile benzer). -Londra ve Paris Bibliotheque Nationale sikkelerinde yüz biçimi ve hatları farklıdır. *Özellikle burun, dudak, çene ve başın tasviri birlik göstermez. (farklı fizyonomi gibi).

-Mermer ve bronz portresi yoktur nedeni: Annia Faustina 1.Damnatio memoriae kararı. Portreli sikke 2.Evliliğin 5-6 gibi kısa sürmesi. JULİA MAMAEA *Julia Mamaea Sikke Portreleri: -Oğlunun (Alexander Severus) imparatorluğu süresince adına sikke basılmıştır (33 yaşından 45 yaşına kadar). -Sikkelerde farklı yaş ve tiplerde fizyonomi görülmez. *Sikke portrelerinde; -alın ve burun profili düz, -burun kökünde hafif çukurluk. -Burun sırtı hafif kemerli, -Alt dudak etli ve öne çıkık. -Ağız kenarları hafif yukarı çekik. -Saç ise tüm sikkelerde aynıdır.

Julia Mamaea Portreli sikke *Julia Mamaea Portreleri: -Sikkeler yardımıyla tanımlanırlar. -Çoğunluğu portre büst şeklindedir. -Plastik portreler arasında pek fark yoktur. *Bu nedenle tüm portreleri ‘esas’ veya ‘ana tip’ adı altında toplanmıştır. -En güzel portre örnekleri Roma-Kapitol Müzesi, Viyana Sanat tarihi Müzesi ve Ostia Müzesi’nde yer alır. *Ostia örneğinde ‘Damnatio memoriae’ izleri görülür. Julia Mamaea Portresi Roma Kapitol Müzesi Julia Mamaea Portresi Viyana-Sanat Tarihi Müzesi

Julia Mamaea Portresi Ostia *Julia Mamaea Portrelerinin Özellikleri: -Saç alın ortasından ikiye ayrılır ve kulaklara kadar dört dalga şeklinde aşağı taranır. -Dalgalı saçta, kanal, çukur ve çıkıntılar biçiminde Julia Mamaea görülür. Portresi -bazı örneklerde bu saç dalgaları enseye kadar 5-6 Roma Kapitol Müzesi adet olur. -Kulaklar açıkta, -Enseye inen saç, enseden yukarı dönerek örgü motifi topuz oluşturur. -Kaş tüyleri yay şeklinde işlenmiştir. (Dış kısımları saça yaklaşmıştır). -Kulaklar önündeki birkaç zarif saç teli hemen hemen her portrede görülür. Julia Mamaea Portresi -Yüz yuvarlak, hafif dolgun ve yumuşak. Viyana-Sanat Tarihi -Yanaklar hafif dolgun ve kırışıksız. Müzesi -orbital hafif dolgun (üz göz kapağından ayrılır). -Göz çukuru belirgin ve göz akı dolgun-şişkin, ve göz kapağından ayrıktır. -Ağız kenarları hafif yukarı kalkık ve gamzeler belirgin. -Dudaklar dolgun ve alt dudak geri çekik. **Julia Mamaea 30-35 yaşlarında olmalı (bu Julia Mamaea tiplerde). Portresi Ostia

ORBİANA *Orbiana’nın Sikke tasvirleri: -Evlilik vasıtasıyla basılmış olmalı. -Sikkelerde eş olarak betimlenmiştir. -kayınvalidesi Julia Mamaea portrelerine benzer. (özellikle sikke tasvirleri). *her ikisi arasında saç ev fizyonomide fark pek yoktur (her ikisinin portrelerinde yaş farkı pek görülmez). -Saç sürekli diademle verilmiştir. -Saçlar alın ortasından ayrılmış ve kuvvetli dalgalarla yanlara taranmış ve de arkada örgülü saç yığını şeklinde tutturulmuştur. *Sikkelerde Orbiana; -İnce, yuvarlak ve zarif yüzlü, Orbiana -hafif geri çekik alın, Portreli sikke -Ölçülü ve düz konturlu burun, -Yukarı kalkık yay biçili kaşlar, -Küçük ağız, -Küçük çene ve ince-uzun boyun. Julia Mamaea Portreli sikke *Orbiana’nın Plastik Portre tasvirleri: -Kayınvalidesi Julia Mamaea portrelerine Orbiana (?) Portresi çok benzediğinden ayrım zordur. Glyptotek- -Kısa süren evlilik de portre sayısını Kopenhag azaltmaktadır. -Kesin olarak bilinen Orbiana portresi yoktur. -Bugüne kadar toplam üç adet portrenin Orbiana (?) olabileceği ileri sürülmüştür. 1.Kopenhag Glyptotek. Orbiana (?) 2.Paris Louvre Müzesi Portresi Paris-Louvre 3.Vatikan Chiaramonti. Müzesi *Bu portrelerde Orbiana; -Aynı yaşlarda, -hafif dolgun ve oval yüzlüdür. Orbiana (?) -Hafif kederli tebessüm. Portresi -İlginç biçimli dolgun dudaklar. Vatikan- Chiaramonti -Yüzeysel ve hareketsiz saç.

*Efes-yamaç Evler’den Orbiana (?) veya Privat Kadın Büst Portresi: -Paris portresi ile benzer. -Dolgun ve yumuşak oval yüz, -Alın ortasından ayrık çözülmüş saç telleri. -Arkaya taranan saç ensede örgüler halinde iç içe daireler yuva şekillidir. *Bu portre büst Elegabal’ın eşi Julia Paula’nın sikke portrelerini anımsatır. Orbiana (?) veya Privat Kadın Büst Portresi Selçuk Arkeoloji Müzesi Julia Cornelia Paula Orbiana (?) Portresi portreli sikke Paris-Louvre Müzesi CORNİFİCİA (?) *Roma Kapitol Müzesi’nden Cornificia (?) Portre Büstü: -Baş kuvvetle kendi soluna dönük. -Yüzde soğuk fakat asil ifade var. -Hareketsiz ve kibar yüz, frizör ile taçlandırılmıştır. -Peruğu anımsatan saç alından ikiye ayrılarak basamaklar ile iki yana taranmıştır. -Saçın önünde kulakları da kapatan bir başka saç tutamı yer alır. -Arkadaki çözülmüş saç topluluğu başın arkasını kapatır gibi ip yumağı şeklindedir. -Kulak memeleri seviyesinde küçük birer saç dilimi yüzük şeklinde yer alır. *İmparatoriçe Julia Domna’yı hatırlatır; -Aşağı daralan oval yüz, -Yatay düz hatlı ağız. -Hafif düşük ağız kenarı. *Çok sayıda repliği vardır. (En iyi repliklerden biri Londra British Museum’dadır). Cornificia Portresi Roma-Kapitol Müzesi Cornificia (?) Portresi Londra-British Museum

Cornificia Portresi Roma-Kapitol Müzesi Julia Maesa bronz portresi Julia Maesa portresi Julia Maesa portreli John Dusenbery Kestner Müzesi-Hannover sikke Koleksiyonu- New York Gabii’den Julia Domna (Paris-Louvre)

Julia Soaemias portreli sikke Julia Soaemias Portre Yontusu Stockholm-National Museum

Julia Cornelia Paula portreli sikke

Julia Aquilia Severa Portreli sikke Annia Faustina Portreli sikke

Julia Cornelia Paula (?) Julia Cornelia Paula (?) Julia Cornelia Paula (?) Portresi Portresi Portresi Glyptotek-Kopenhag Roma-Kapitol Müzesi Paris-Louvre Müzesi Julia Mamaea Portresi Julia Mamaea Julia Mamaea Julia Mamaea Portresi Viyana-Sanat Tarihi Müzesi Portreli sikke Roma Kapitol Müzesi Portresi Ostia

Orbiana (?) Portresi Orbiana Orbiana (?) Portresi Orbiana (?) Portresi Glyptotek-Kopenhag Portreli sikke Paris-Louvre Müzesi Vatikan-Chiaramonti

Cornificia (?) Portresi Londra-British Museum Cornificia Portresi Roma-Kapitol Müzesi Cornificia (?) Cornificia (?) Kadın Portre Büstü Rahibe Portresi Privat kadın Portresi Privat kadın Portresi Portresi Portresi Selçuk Arkeoloji Müzesi Dresden-Albertinum Roma-Kapitol Roma-Kapitol Londra-British Roma-Kapital Müzesi Müzesi Museum

Privat kadın Privat kadın Portresi Privat kadın Portresi Privat kadın Portresi Privat kadın Portresi Privat kadın Portresi Portresi Roma-Kapitol Müzesi Roma-Kapitol Müzesi Kopenhag-Glyptotek Roma-Kapitol Müzesi Vatikan-Chiaramonti Viyana-Sanat Tarihi Müzesi

Julia Soaemias (?) İzmir (Agora) Tarih sanat Müzesi