, ~J! tadsgewest ..JYf aaglanden

'

CONCEPT

Wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011

Stadsgewest sector Verkeer en Vervoer Postbus 66 2501 CB Den Haag

CONCEPT 14 april 2010 - wijzingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 Inhoudsopgave

Onderwerp Pagina

Voorwoord 3

1. Ontwikkelingen Haag landen in 2011 ev. 4

2. Vervoersontwikkelingen per gemeente 8

3. Wijzigingsvoorstellen algemeen 12

4. Wijzigingsvoorstellen Rail 12

5. Wijzigingsvoorstellen buskavel Stad 13

6. Wijzigingsvoorstellen buskavel Regio 15

7. Wijzigingsvoorstellen overig 22

8. Besluitvormingsprocedure wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011 23

9. Samenvatting wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011 24

Bijlagen 1. Overige voorstellen gemeenten 2. Wensen dienstregeling 2011 burgers, belangenorganisaties

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 2 Voorwoord

Voor u ligt een pakket aan wijzigingsvoorstellen voor de dienstregeling 2011. Voor de totstandkoming van deze voorstellen zijn voorstellen van burgers, belangenorganisaties, gemeenten, vervoerders geïnventariseerd. Daarnaast heeft het Stadsgewest een aantal voorstellen geformuleerd. Verheugd ben ik dat de inspraakprocedure circa 80 wensen heeft opgeleverd. Uit deze opgaven van de wensen van burgers en belangenorganisaties concludeer ik dat inwoners binnen Haaglanden actief meedenken over verbeteringen op OV gebied. Dat geldt zowel voor het stads- als het streek openbaar vervoer. De verwachting voor de komende jaren is dat minder SDU-gelden worden toegewezen aan de decentrale overheden voor het uitvoeren van het OV. Voor het jaar 2011 is beperkt financiële ruimte beschikbaar in het exploitatiebudget. Dit wordt veroorzaakt doordat de bijdrage voor beheer en onderhoud van rail hoger zijn. Alleen uitbreidingen die voldoen aan de kostendekkingsgraad en/of een aanvulling zijn voor het netwerk worden toegewezen. De voorstellen zijn daarop beoordeeld.

De wijzigingsvoorstellen van de dienstregeling 2011 zijn een logisch vervolg van de OV visie zoals vastgelegd in de in de Regionale Nota Mobiliteit. Onderdeel van de mobiliteitsnota is het programma Netwerk RandstadRail (NRR). Het NRR bouwt voort op het succes van RandstadRail: het opwaarderen van de belangrijkste tramlijnen naar het kwaliteitsniveau van RandstadRail en het verbeteren van buslijnen via snelle en vrijliggende busbanen in de regio incl. goed ingerichte en toegankelijke haltes. Vorig jaar is besloten dat het Stadsgewest de komende drie jaar 144 miljoen euro investeert voor de aanschaf van 40 nieuwe brede . De verwachting is dat de nieuwe trams in de loop van 2012 in het straatbeeld te zien zijn.

Binnen Haaglanden wordt de komende jaren gewerkt aan een groot aantal infrastructurele projecten zoals de St.Sebastiaansbrug, Spoorzone , de herinrichting van het voorplein van Den Haag HS, het doortrekken van de Oosterheemlijn. In 2010 en latere jaren zullen de reizigers van het OV geconfronteerd worden met de gevolgen van grote infrastructurele ontwikkelingen met als gevolg dat voor een tijdelijke periode sprake is van verslechtering van het OV (bv. langere reistijden). We geven randvoorwaarden aan bij de infrastructurele werken om te komen tot een optimale situatie voor de doorstroming van het OV.

Tenslotte Het Stadsgewest Haaglanden staat achter haar eerder geformuleerde doelstellingen voor reizigersgroei voor het stads- en het streek openbaar vervoer. Grote infrastructurele werken binnen Haaglanden zijn noodzakelijk om de steden leefbaarder en beter toegankelijk te maken voor alle verkeersdeelnemers. Het OV speelt daarbij een belangrijke rol voor de ontsluiting van de (nieuwbouw) wijken, de attracties en de voorzieningen. Met name het OV zal voor de forensen concurrerend moeten zijn tijdens de spits, zodat met een snelle reistijd hun bestemmingen worden bereikt. In opdracht van Stadsgewest Haaglanden kunt u in het gehele vervoergebied waarnemen op welke wijze wij de kwaliteit van het voorzieningen niveau OV aan het verbeteren zijn. Deze wijzigingen van de dienstregeling 2011 zijn onderdeel van deze verbeterpunten. Samenwerken aan bereikbaarheid leidt tot substantiële verbetering voor de OV reiziger.

Drs. P.W.M. Smit Portefeuillehouder Verkeer & Vervoer Stadsgewest Haaglanden

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 3 1. Ontwikkelingen Haaglanden in 2011

Algemeen Inspraakprocedure De afgelopen twee jaren (2009/2010) is door het Dagelijks Bestuur besloten dat er geen inspraakprocedure werd gehouden in verband met de aanbestedingen. Vanaf 30 augustus 2009 rijdt Veolia met 130 aardgasbussen in de streekkavel. Via een onderhandse aanbesteding wordt de stadskavel door HTM bus gereden. In totaal wordt door HTM 135 aardgasbussen geleverd. Naar verwachting zijn alle bussen begin 2011 in gebruik. Eind december 2009 zijn in dit kader van de inspraakprocedure de wensen voor de dienstregeling 2011 geïnventariseerd. In totaal zijn er circa 80 wensen ingediend door burgers en (belangen)organisaties van alle Haaglanden gemeenten. Een meerderheid van deze wensen heeft betrekking op verhoging van de frequenties of een andere lijnvoering.

Financieel De aanbesteding van de beide buskavels Stad (HTM) en Regio (Veolia) heeft geresulteerd een aantal geringe aanpassingen in het netwerk voor de dienstregeling 2010. Hiervoor is overleg geweest met de gemeenten en het consumentenplatform OV. Daarnaast zijn er voor Westland en Midden-Delfland een aantal uitbreidingen gerealiseerd die te maken hebben met gebleken onvoldoende capaciteit voor de lijnen 86 en 38. Het Dagelijks Bestuur heeft besloten over de vorige dienstregelingwijzigingen en de uitbreidingen van de lijnen 86 en 38. Voor het jaar 2011 is beperkt financiële ruimte beschikbaar in het exploitatiebudget. Dit wordt veroorzaakt doordat de bijdrage voor beheer en onderhoud van rail hoger zijn. Alleen uitbreidingen die voldoen aan de kostendekkingsgraad en/of een aanvulling zijn voor het netwerk worden toegewezen. De voorstellen zijn daarop beoordeeld.

Gelet op de kostendekkingsgraad is de tendens dat dienstregelinguren worden ingezet op rendabele lijnen die toekomstvast zullen zijn. Daarnaast zal in het lijnennetwerk ook rekening worden gehouden met de "sociale" functie. Als het aantal reizigers daalt onder de ondergrens is het onvermijdelijk dat lijnen worden opgeheven . In de praktijk blijkt dat "zwakke" lijnen gedurende een aantal jaren in het netwerk zijn opgenomen terwijl uit de telcijfers blijkt dat nauwelijks gebruikt wordt gemaakt van het aanbod. Ook de vervoersvraag wijzigt continu door gebruik te maken van nieuwe lijnen (bv 19), het ontsluiten van nieuwbouwwijken en attractiepunten.

Vervoerkundig Factoren die OV beïnvloeden Het openbaar vervoer is voortdurend in ontwikkeling. Factoren die van invloed zijn op het openbaar vervoer zijn: 1. Nieuwbouw wijken leiden tot nieuwe vervoersvraag. Bv. andere route lijn 60 door De Bras. 2. Bedrijven/scholen verhuizen inclusief nieuwbouw vestiging en leidt tot een nieuwe vervoersvraag veelal tijdens spitstijden. Bv ander eindpunt lijn 69 (Technopolis). 3. Nieuwe infrastructuur (straten en wegen) leiden tot andere routes (sneller) en kunnen geïntegreerd zijn met nieuwbouwwijken. Bv. lijn 37 (Harnaschpolder). 4. Gewijzigde infrastructuur van Lansingerland met betrekking tot ZoRo-baan met ZoRobus en het doortrekken van metro E naar CS (en later naar Slinge). Deze wijzigingen hebben gevolgen voor de corridor relaties naar en -Nootdorp.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 4 5. Nieuwe lijnen leiden tot vervangingsvraag van huidige reizigers maar kan tevens leiden tot reizigersgroei door hoge frequenties en nieuwe bestemmingen. Bv tram 19 (Leidschendam - Leidschenveen - Ypenburg - Delft station - Delft Tanthof/TUwijk . 6. Attractiepunten die leiden tot verhoging van het aantal reizigers. Voorbeelden zijn oa. recreatieve attracties, winkelcentra, ziekenhuizen. 7. Ontwikkelingen van infrastructurele aard die leiden tot verslechtering van de kwaliteit van de lijnvoering gedurende langere periode. Voorbeelden hiervan zijn de afsluiting van de Sebastiaansbrug en het Spoorzone project Delft, de werkzaamheden voor het realiseren van de aanlanding van metro E op Den Haag Centraal.

De gevolgen voor het OV worden in de ontwikkelingen per gemeente en in de wijzigingsvoorstellen beschreven.

Opheffen lijnen Bij de aanbesteding van de stads en regio kavel hebben we als uitgangspunt genomen dat de dienstregeling van 2009 ongewijzigd door de nieuwe vervoerder moest worden overgenomen. Dat gold bij de overgang Connexxion naar Veolia en de onderhandse aanbesteding van de HTM. Voor de dienstregeling 2011 hebben we een aantal lijnen geanalyseerd. Openbaar vervoer is niet statisch. Nieuwe woonwijken, verhuizingen van bedrijven, de vervoersvraag, nieuwe lijnen, frequenties, de loopafstand tot de haltes, de kwaliteit van het OV en de prijs zijn factoren die bepalen of reizigers gebruik maken van het OV aanbod. Uit tellingen van Connexxion(2008) en Veolia(2009) blijkt dat weinig reizigers gebruik van maken van de lijnen 46, 47 en 53. Met weinig wordt bedoeld minder dan 4 reizigers per rit. Het voorstel is om deze lijnen op te heffen. Voor de bewoners in de wijken betekent het vaak verlies van buslijnen voor de "deur". Reizigers hebben alternatieven om met andere bestaande buslijnen of de regiotaxi te gebruiken. Andere mogelijkheden indien beschikbaar binnen de gemeente zijn de wijk- en buurtbus. Voor beide soorten van vervoer zijn vrijwilligers nodig. Binnen het Stadsgewest is er kennis en ervaring beschikbaar voor wat betreft de kostenvergoeding en de organisatie.

Infrastructuur Bij diverse gemeenten in de regio zijn er grote projecten gestart die van invloed zijn voor het OV. Daarnaast zijn er kleine onderhoudsprojecten die leiden tot omleidingen voor korte en langere periode. Voorbeelden hiervan worden beschreven per gemeente in hoofdstuk 2.

Materieel De komende jaren wordt reizigersgroei verwacht, zowel op het spoor als op de stedelijke en regionale netwerken van RandstadRail, tram en bus. Er zijn extra voertuigen van het type RandstadRail besteld, bedoeld om de groei op de lijnen RandstadRail 3 en RandstadRail 4 op te vangen. Deze worden voor enkele jaren op tram 2 ingezet. In 2010 en 2011 wordt gewerkt aan het geschikt maken van de baanvakken van tram 2. De huidige trams (type GTL8) kunnen elders in het tramnet worden ingezet en/of dienen ter vervanging van de oudste trams.

Punt van aandacht is het voornemen van MCH Antoniushove om op het terrein van de huidige keerlus voor tram en bus nieuwbouw te realiseren. Dat betekent aanpassing van de railinfrastructuur, maar ook aanpassing van de lijnvoering. De huidige trams hebben immers een keerlus nodig. De huidige keerlus nabij de Dillenburgsingel is niet geschikt voor de trams 2, 6 en 19 samen. De RandstadRail voertuigen op tram 2 kan in twee richtingen rijden. In overleg wordt gestudeerd op een zogenaamde tailtrack naast de nieuwbouw van MCH

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 5 Antoniushove. In dat geval kan tram 2 keren bij MCH Antoniushove, en rijden de trams 6 en 19 door naar de keerlus Dillenburgsingel.

Vele van de huidige trams (type GTL8) moeten vervangen worden. Het Stadsgewest moet rekening houden met de eisen van toegankelijk openbaar vervoer. In 2009 heeft het Algemeen Bestuur besloten om 40 nieuwe trams te bestellen en over te gaan tot het geschikt maken van routes waar deze nieuwe voertuigen kunnen rijden. De nieuwe voertuigen zijn 30 cm breder dan de huidige, kunnen in twee richtingen rijden en hebben een lage vloer. Tussen 2010 en 2013 zal op diverse plaatsen gewerkt worden op en langs delen van de trams 11 en 9/17. Intussen denken we al na over de volgende serie van ca 50 nieuwe trams.

Sinds augustus rijdt Veolia op nagenoeg alle lijnen met de nieuwe aardgasbus. Dat geldt voor een deel van de lijnen ook voor HTM. In 2010 en 2011 worden uiteindelijk alle bussen van HTM vervangen door de milieuvriendelijke aardgasbussen.

Randstad Rail RandstadRail 3 Naar verwachting blijft de dienstregeling afgezien van kleine correcties gelijk aan de huidige: 8 keer per uur en twee keer per uur 3K in de spits, 6 keer per uur in de dal en 4 keer per uur 's avonds en op zondag.

RandstadRail 4 De frequenties op RandstadRail 4 blijven net als bij RandstadRail 3 gelijk aan de huidige: 8 keer per uur in de spits en twee keer per uur 4K, 6 keer per uur in de dalperiode en 4 keer per uur 's avonds en op zondag.

Metro E (Erasmuslijn) In de zomer van 2010 zal metro E in Rotterdam naar het Centraal station rijden in plaats van station Rotterdam Hofplein. Er ligt een voorstel van RET om in de stille uren de frequenties te verhogen naar een 15 minutendienst vanaf augustus 2010. Ongeveer een jaar later wordt metro E doorgetrokken naar Rotterdam Slinge. De frequentie overdag gaat naar 6 keer per uur. In Den Haag wordt een nieuw eindpunt voor metro E gebouwd. Deze bouw start begin 2012 en gaat twee jaar duren.

Tram 19 Tram 19 wordt in de zomer 2010 in exploitatie genomen. Tram 19 rijdt van Leidschendam­ Voorburg (MCH Antoniushove en winkelcentrum Leidsenhage), Leidschenveen, Ypenburg en Rijswijk naar Delft Tanthof (tijdelijk eindpunt). Intussen worden de mogelijkheden verkend voor het realiseren van een nieuwe halte "De Reef" in Ypenburg (bediening deelplan 19).

De komende jaren is het eindpunt van tram 19 in Delft hetzelfde als van tram 1 (in Tanthof). Dit heeft onder meer te maken met werkzaamheden in de Spoorzone Delft en aan de St. Sebastiaansbrug. Vanaf 2012 rijdt tram 19 naar de TU Delft en eindigt daar in Technopolis. Tram 19 heeft verbinding met een aantal belangrijke OV-lijnen in de regio: RandstadRail (halte Leidschenveen), NS station Ypenburg, NS station Delft. Ook kan worden overgestapt op de tramlijnen 1, 2, 6 en 15 en tal van buslijnen. De verwachting is dat op termijn ca. 18.000 reizigers per dag gebruik maken van tram 19. Tram 19 rijdt met een kwartiersdienst. Conform eerdere bestuurlijke afspraken is lijn 40 (Veolia) opgeheven vanwege parallele route.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 6 1 0 Route en haltes tramlijn 19 / '" •

10 ~ Halteslijn,j9gereed ln2012

Lal ul1l)e IJr

Tijdelijke en uiteindelijke routes van tram 19

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 7 Toegankelijke haltes In 2010 worden 425 bushaltes aangepast in het kader van toegankelijk openbaar vervoer. Deze activiteiten worden regiobreed aangepakt (oa. Den Haag: 146, Zoetermeer: 100, Delft: 70). Om kosten te besparen worden door de gemeenten de werkzaamheden zoveel mogelijk meegenomen in het reguliere beheer en onderhoud van de wegen. Het Stadsgewest stelt tot en met 2013 in totaal 19 miljoen euro beschikbaar voor aanpassing van bushaltes in het kader van toegankelijkheid. De aanpassingen van de tramhaltes worden meegnomen in het programma NRR. De gevolgen zijn voor de lijnvoering dat haltes tijdelijk "opgeheven" zijn of haltes worden samengevoegd (saneren en verbeteren).

OV Lansingerland netwerk Het OV netwerk wijzigt ingrijpend voor Lansingerland door twee ontwikkelingen, nl. het aantakken van metro E (Erasmuslijn) naar Rotterdam es en later naar Slinge via Rotterdam centrum en de realisatie van de ZoRo-busbaan. De gevolgen leiden tot een andere lijnvoering van het busnetwerk van Lansingerland met de corridors van/naar Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp, Delft en naar Rotterdam. Een voorbeeld hiervan is de introductie in de dienstregeling van lijn 174 (Delft station - Delft TU-wijk - Berkel - Bergschenhoek - Bleiswijk). In de toekomst zal de corridor Pijnacker-Nootdorp - Berkel - Rotterdam es niet meer worden bediend door lijn 171.

2. Vervoersontwikkelingen per gemeente

Binnen de Haaglanden gemeenten zijn de volgende ontwikkelingen relevant voor de dienstregeling 2011 en volgende jaren.

Delft Spoorzone De werkzaamheden in de Spoorzone van Delft zijn in volle gang. Hier wordt over een bouwperiode van 6 jaar een vier sporige treintunnel gerealiseerd. Het busstation is verplaatst naar een tijdelijke locatie achter het station. Het tramspoor is verlegd naar de zijde van het spoorviaduct. Einde 2010 tot oktober 2011 wordt de trambuis van de prinses Irenetunnel voor ca 8 maanden afgesloten. Voor de trams 1 en 19 wordt een tijdelijke keervoorziening op het Westvest gerealiseerd. Een en ander leidt tot risico voor het kunnen uitvoeren van een betrouwbare dienstregeling voor tram en bus. Tussen station Delft en Tanthof worden pendelbussen ingezet. Er zal sprake zijn van langdurige omleidingen voor bus en tram tot medio 2013. De vervolg werkzaamheden richten zich op de vier sporige treintunnel in Delft; medio 2013 rijden de eerste treinen ondergronds; kan het treinviaduct worden gesloopt; kan het definitieve busstation in gebruik worden genomen en kan het maaiveld heringericht worden. Na de vervanging van de Sebastiaansbrug kan verder worden gewerkt aan de aanleg van de trambaan richting Technopolis. Zie de link: http://www.spoorzonedelft.nl/

Sebastiaansbrug Gedurende dezelfde periode (2010-2011) wordt de Sebastiaansbrug voor ca 15 maanden buiten dienst gesteld vlak na de zomer 2010. Alle ca 10 buslijnen (Veolia, RET, Qbuzz) ondergaan een langdurige omleiding. De verkeersdrukte op de omleidingsroutes zal naar verwachting leiden tot ernstige verstoring van de dienstregeling tenzij daarvoor maatregelen worden getroffen ten gunste van tram en bus. Het openbaar vervoer in Delft zal de komende jaren als een zelfstandig project worden uitgevoerd waarbij verschillende scenario's voor de lijnvoering tussen Delft en Haaglanden bestuurlijk worden afgestemd. Zie de link: http://www.bereikbaardelft.nl/

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 8 l \ T I Dienstregeling Openbaar Vervoer 2011 /

- Tr.lmlijn1 ' - ,- Tl'am lijn 19 I 1 1 ~ NS·IIJn - ovmge oy lijnen (drg 2010) / --r..,, { )_ r, I Werkzaamheden S poorzo ne 2010 -20 15 '---::------....

Tljdens afs luiting Prboses h e netunne l v erv,111g end bus vervoe,

I 1 ' ' I f I : .• ! ' Omleldi 19s route tijdens ' afs luitin g St. S ehastia,1nb111g I 2 / / 4 fQlom

Geplande werkzaamheden in Delft (periode 2010 t/m 2015)

Tenslotte hebben de gemeentebesturen van Delft en Midden-Delfland het Stadsgewest gevraagd om de bestemde middelen in te zetten voor de HOV baan richting Hooipolder. Aansluitend volgt het gedeelte op de Reinier de Graafweg. Lijn 37 zal deze corridor rijden.

Den Haag In het centrum van Den Haag wordt op vele fronten gewerkt aan de nieuwe omgeving van station Den Haag Centraal: zeer grote kantoren, ruime parkeergarages, maar ook aanzienlijke projecten tot verbetering van het product Openbaar Vervoer. Voorbeelden zijn: de bouw van de nieuwe, glazen stationshal; de aanleg van een viaduct boven het busplatform bedoeld voor de aanlanding van de Erasmuslijn en een andere, meer reizigersvriendelijke inrichting van het busstation. Deze zaken kunnen gevolgen hebben voor de dienstregeling.

In september 2010 zal volgens afspraak met de gemeente Den Haag worden geëvalueerd voor de pilots, lijn 29 (HTM) en lijn 63 (Veolia). Hierbij wordt bekeken of gemiddeld tenminste vier reizigers per rit wordt voldaan. Zo niet, dan wordt per september 2010 beide lijnen opgeheven.

De Haagse Nota Mobiliteit is het verkeersplan van de gemeente, waarin staat hoe Den Haag nu en in de toekomst goed bereikbaar én leefbaar blijft. Zeven thema's zijn uitgewerkt waaronder het thema "Goed netwerk van openbaar vervoer". Deze visie sluit aan op de visie van het Stadsgewest zoals neergelegd in de visie van het programma NRR. Besluitvorming ervan vindt plaats in 2010.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 9 Leidschendam-Voorburg Voor de gemeente zijn de grootste veranderingen, het in gebruik nemen van tram 19 en de opheffing van lijn 40. In deze gemeente rijden verschillende vervoerders: HTM trams en bussen van Veolia en eonnexxion. Historisch gezien is gekozen voor het optimaal bedienen van alle wijken waardoor het lijnennetwerk complex van aard is en vaak niet op elkaar afgestemd (bv. de overstap relaties tussen de lijnen). Het streven van het Stadsgewest is om het lijnennetwerk transparanter te ontwerpen voor de reizigers. Uit de telcijfers blijkt dat er zeer weinig reizigers gebruik maken van de wijkontsluitende lijnen 46 en 47. Met weinig wordt bedoeld minder dan 4 reizigers per rit. Daartegenover zijn er hoge kosten mee gemoeid om beide lijnen te laten rijden. Het voorstel is om beide lijnen op te heffen.

Het hu idige Voorburg station is onoverzichtelijk. Met name betreft het de volgende aspecten: het onaangename en rommelig inrichting onder het Marianneviaduct, de verschillende buslijnen en haltes, de onduidelijke looproutes tussen station, Brinckhorst en oude centrum, de onduidelijke functie van het parkeerterrein. Door de gemeente is een nieuw ontwerp opgesteld en een aantal varianten uitgewerkt voor een verbeterd busstation, looproutes, parkeerterrein (P&R) en parkeergarage. In december 2009 zijn de varianten besproken tijdens de inspraakprocedure met de bewoners. De planning is erop gericht dat in 2011 het nieuwe busstation en directe omgeving ingericht zullen zijn. Het Stadsgewest zal een financiële bijdrage leveren vanuit de BOR-gelden .

Midden-Delfland Voor de dienstregeling 2010 zijn frequentieverhogingen voor de lijn 38 uitgevoerd. Lijn 38 werd bij de overgang van de concessie uitgevoerd door een midi-bus (16 persoonsbus). In de ochtend- en middag spits kwamen er problemen met het vervoeren van scholieren. De keuze is gemaakt om de frequenties te verhogen inclusief het inzetten van versterkingsritten met touringcars. Verder zal lijn 37 eind 2010 rijden door de Harnaschpolder.

Pijnacker-Nootdorp De gemeente heeft een OV visie in ontwikkeling. Deze OV visie zal in het voorjaar 2010 beschikbaar zijn voor het Stadsgewest.

De belangrijkste vervoersontwikkelingen, die relevant zijn voor het OV zijn: De randweg Nootdorp is gereed met de oplevering van de Braslaan. Het autoluw maken van de Brasserkade en Molenweg zal in overleg met Den Haag worden opgepakt. Hierdoor zou in de toekomst het handhaven van de huidige route van lijn 60 ter discussie worden gesteld. Voor de nieuwbouwwijken "Tuindershof" en "Keijzershof" wordt gewerkt aan de infrastructuur. De gemeente is voornemens om beide wijken te ontsluiten met lijn 61 (voorheen 131) met als eindpunt halte Pijnacker Zuid (metro E). Onderzocht wordt door de gemeente of bij halte metro E Pijnacker Zuid lijn 174 (Delft - Bleiswijk) kan halteren en bij industrieterrein Ruyven voor lijn 1215 en 174. In de toekomst zal de corridor Pijnacker­ Nootdorp - Berkel - Rotterdam es niet meer worden bediend door lijn 171. Er zijn zeer weinig reizigers (minder dan 4) voor lijn 171. Deze lijn wordt gereden in opdracht van de Stadsregio Rotterdam. Bewoners met bestemming Rotterdam zullen vooral met metro E reizen vanwege de goede bereikbaarheid van Rotterdam es en het centrum van Rotterdam. Bewoners van de wijken "Klapwijk" en "Tolhek" zullen met de buurtbus 484 naar de metro E haltes gebracht worden. Voor de dienstregeling 2012 zal bezien worden of met de nieuwe lijn 61 de wijken "Klapwijk" en "Tolhek" ook bediend kunnen worden.

CONCEPT 14 april 2010 • wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 10 Rijswijk Het huidige tram- en busnet in de gemeente Rijswijk geeft geen aanleiding tot het wijzigen of uitbreiden van de lijnvoering en/of de dienstregeling. Wijzigingen in het OV-netwerk in Rijswijk wordt pas actueel in de dienstregeling 2013 wanneer nieuwbouwwijk Rijswijk-Zuid (4000 woningen) wordt gerealiseerd. Geconstateerd wordt door de gemeente, dat de bereikbaarheid van de Delftse ziekenhuizen (met name Reinier de Graaf Gasthuis) niet optimaal is vanuit Rijswijk.

Wassenaar De gemeente onderzoekt met de bewoners van de bloemenbuurt een andere veiliger route voor lijn 43 . In de praktijk is er veel hinder en overlast door bus en vrachtverkeer in de wijk" Daarnaast is er een voorstel om andere route te keizen voor lijn 91. Nu via de Van Zuylen van Nijeveltstraat - Oostdorperweg - Hofcampweg- Starrenburglaan. Voorstel is via de Van Zuylen van Nijeveltstraat - Johan de Wittstraat - Starrenburglaan. Vanuit de vervoerswaarde gezien (brandweer, gemeentekantoor, zorginstelling) is dit een aantrekkelijke route. Het Stadsgewest wacht de resultaten af van de gesprekken met de wijk. Verder wacht het Stadsgewest de aanvraag af voor de corridor Wassenaar (centrum) - Voorschoten (centrum). In het verleden heeft een ringlijn Wassenaar - Voorschoten via de scholenroute gereden, maar deze lijn was niet rendabel. Ook de huidige provinciale lijn 65, gereden door Connexxion (2x3 ritten in de spits per dag) zal in de toekomst niet meer terugkomen na de aanbesteding van de provincie Zuid-Holland. In de OV visie van Holland­ Rijnland (waar Voorschoten deel van uitmaakt) wordt de corridor Wassenaar-Voorschoten niet meer genoemd.

Westland Voor de dienstregeling 2010 zijn frequentieverhogingen voor de lijnen 31, 34, 86 gerealiseerd. Daarnaast zijn er vanwege capaciteitsproblemen een aantal versterkingsritten toegevoegd voor lijn 86. Voor de dienstregeling 2011 zal een beperkt aantal wijzigingen worden doorgevoerd. De ruimtelijke ontwikkelingen rondom het nieuwe busstation Verdilaan in combinatie met het nieuwe gemeentehuis zijn onduidelijk. Bij het knooppunt "Westerlee" wordt door de provincie Zuid-Holland een rotonde geplaatst met twee haltes voor lijn 128. Lijn 128 krijgt een nieuwe route voor de kern van De Lier via de Burgemeester van Doornlaan(N223) - Sportlaan - Diepenburg - Bleijenburg - N223. Hiermee komt de route via de Kijckerweg te vervallen. Een route die ter discussie stond bij de bewoners (overlast). Verder heeft deze route drempels met gevolgen voor de snelheid en comfort. Er komen nieuwe bushaltes op de Sportlaan eind 2010.

Zoetermeer Het OV lijnennetwerk van Lansingerland (via opdrachtgever Stadsregio Rotterdam) wijzigt in verband met de doortrekking van metro E naar Rotterdam centraal en door de invoering van de ZoRo-bus. Deze wijzigingen hebben consequenties vanaf maart 2011 voor de lokale ontsluiting van de Zoetermeerse wijken van lijn 170. Het eindpunt van lijn 170 wordt NS Zoetermeer of Zoetermeer CW. De lokale functie wordt overgenomen door lijn 77 voor zeven dagen. Reizigers in de richting Lansingerland en Rotterdam zullen in de toekomst gebruik maken van de mogelijkheden van de ZoRo-bus.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 11 3. Wijzigingsvoorstellen algemeen

Voor het jaar 2011 is beperkt financiële ruimte beschikbaar in het exploitatiebudget veroorzaakt door hogere claims op het terrein van beheer en onderhoud van railsystemen. Alleen uitbreidingen die voldoen aan de kostendekkingsgraad en/of een aanvulling zijn voor het netwerk worden toegewezen. Ook is rekening gehouden met klachten van reizigers, voorstellen van gemeenten en vervoerders. De voorstellen zijn daarop beoordeeld.

Eind december 2009 zijn in het kader van de inspraakprocedure de wensen voor de dienstregeling 2011 geïnventariseerd. In totaal zijn er circa 80 wensen ingediend door burgers en (belangen)organisaties van alle Haaglanden gemeenten. Een meerderheid van deze wensen heeft betrekking op verhoging van de frequenties of een andere lijnvoering. Daarnaast zijn er wensen voorgelegd die te maken hebben met aansluitingen (trein, bus , tram), extra haltes, informatievoorziening en overige onderwerpen. Verder zijn er wensen . ingediend door gemeenten.

In de volgende hoofdstukken worden de wijzigingsvoorstellen tram, metro E en bus (Stad/Regio) en overige besproken. In bijlage 1 en 2 zijn de voorstellen opgenomen, die zijn ingediend door de gemeenten, belangenorganisaties en burgers. Het Stadsgewest reageert op deze wensen. In de bijlagen zijn ook de vragen beantwoord die geen relatie hebben met de wijziging dienstregeling 2011.

4. Wijzigingsvoorstellen Rail

Tram De basis van lijnvoering en dienstregeling van RandstadRail en de overige tramlijnen blijft gelijk. Echter, door vele werkzaamheden in de stad waaronder onderhoudswerkzaamheden aan spoor en wissels, maar ook aan infrastructuur om later de instroom van het nieuwe trammaterieel mogelijk te maken ondergaan diverse lijnen diverse omleidingen. Opvallende aanpassingen zijn: • De trams 1 en 19 ondergaan wijzigingen in Delft (fasering tramspoor in de Spoorzone; afsluiting trambuis Irenetunnel; onderhoudswerk spoorfundering); • De trams 2, 3, 4 en 6 ondervinden nachtelijke en weekendhinder als gevolg van de werkzaamheden aan de nieuwe stationshal op Den Haag Centraal; • Trams 2, 6 en 19 krijgen andere eindpunten door het vervallen van de keerlus bij MCH Antoniushove; • Op veel tramlijnen wordt onderhoudswerk aan spoor(fundering) en wissels uitgevoerd met omleidingen of tijdelijke buitendienststellingen tot gevolg.

Er worden daarom geen structurele wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011 voorgesteld.

Metro E RET heeft een verzoek gedaan aan het Stadsgewest voor metro E de frequentie te verhogen van 30 minuten dienst naar een 15 minuten dienst in de stille uren. Motivatie: • Nu rijdt metro E op werkdagen van 7.00-19.30 uur en op zaterdag van 9.00-18.00 uur een 15 minuten dienst. Op de overige stille uren een 30 minuten dienst. In het eindbeeld is voor metro E gepland: werkdagen en zaterdagmiddag een 10 minuten dienst en overige momenten een 15 minuten dienst. • Eind augustus 2010 wordt metro E aangesloten op Rotterdam Centraal met een verwachte reizigersgroei. Die groei wordt gehinderd door de lagere kwaliteitsniveau in de stille uren.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 12 • Tegelijktertijd wordt per juli 2010 het buslijnennetwerk van Lansingerland gewijzigd en aangetakt op halte Berkel Westpolder waardoor ook reizigersgroei wordt verwacht zowel richting Den Haag es als Rotterdam Centraal. • De aansluitingen van de bus op metro E bij halte Berkel Westpolder (minder wachttijd voor reizigers) voor twee richtingen is beter bij een 15 minuten dienst dan bij een 30 minuten dienst.

Voorstel RET: Uitbreiding per augustus 2010 om in de stille uren de frequentie te verhogen van 30 minuten dienst naar een 15 minuten dienst. De frequentieverhoging kan eind augustus 2010 (begin winterdienstregeling) ingaan. Stadsregio Rotterdam staat in principe positief tegenover het voorstel. Stadsgewest Haaglanden en Stadsregio Rotterdam zijn echter gezamenlijk opdrachtgever voor metro E.

5. Wijzigingsvoorstellen buskavel Stad

Voorstel lijnen 18, 22 en 28, wijziging bediening Benoordenhout Huidige lijn 28 is een spitslijn en verzorgt het vervoer tussen de stations HS en LvNOI met de werkomgeving Oude Waalsdorperweg. Station LvNOI is echter een volwaardig treinstation waardoor de bediening van station HS - station LvNOI niet zinvol is. Tussen station LvNOI en omgeving Oude Waalsdorperweg rijdt lijn 28 parallel aan lijn 23. Gelet op de bezettingsgraad van de in één richting georiënteerde spitslijn 28 stelt HTM terecht voor deze lijn op te heffen.

Het aanbod van lijn 18 op het trajectdeel Den Haag Centraal - Clingendael overstijgt ruimschoots de vervoervraag op dit traject. HTM geeft aan dat een kwartierdienst zou kunnen volstaan. Het lijnnummer 18 vervalt in het Benoordenhout; het lijndeel Den Haag Centraal - Clingendael krijgt lijnnummer 28.

HTM stelt voor om beide lijnen 22 en 28 via de Jozef Israëlslaan respectievelijk Jan van Nassaulaan te laten rijden; hierdoor wordt het Benoordenhout beter bediend en wordt de verstoring van de dienstregeling als gevolg van verkeersdrukte op de Carel van Bylandtlaan, Raamweg en Koningskade tot een minimum beperkt. De bediening van Shell wordt verplaatst naar haltes op de Oostduinlaan.

Voorstel lijn 28, bediening Binckhorst Veolia lijn 30 Den Haag es - Station Voorburg - Rijswijk - Naaldwijk - Maassluis rijdt op het deel Station Voorburg - Station Rijswijk parallel aan lijn 23. Dit trajectdeel kan vervallen. Aldus ontstaat een rest trajectdeel Den Haag es - Station Voorburg; dit trajectdeel valt dan voor 100 % in de concessie Stad en wordt aan HTM overgedragen.

Het OV op de relatie Voorburg Station - Binckhorst - Den Haag Centraal wordt verzorgd door lijn 28 nieuw, en gekoppeld aan lijn 28 op het deeltraject Den Haag Centraal - Clingendael. De bediening van de Binckhorst is beperkt tot de werkdagen overdag (spits kwartierdienst; dal halfuurdienst). Op die dagdelen ontstaat een doorgaande verbinding Voorburg Station - Binckhorst - Den Haag Centraal - Benoordenhout - Duinzigt. In de avonduren en gedurende het weekend rijdt lijn 28 alleen op het lijndeel Den Haag Centraal - Clingendael ( overdag kwartierdienst; avond halfuurdienst).

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 13 Dienstregeling Openbaar Vervoer 2011

DNST 2011 HTM 22 en 28 LIJn_no -- -22 - 28 - - Vervallen traject 22 ( - - Vervallen traject 28 (

2 ',

Lijn 22 en 28 netwerk Den Haag

Voorstel lijn 26, uitbreiding dienstregeling Naast de lijnen 23, 24, 25 heeft lijn 26 het hoogste rendement van het busnet. Gezien de ontwikkeling van het aantal reizigers wordt door HTM voorgesteld op maandag t/m vrijdag (9.00-18.00 uur).

9:00-16.00 uur 16:00 - 18:00 uur Huidig Voorstel Huidig Voorstel Kijkduin-Den Haaq HS 15 10 15 10 Den Haaq HS-Voorburq station 15 10 75 10

Bovenstaande aanpassing betekent dat in de avondspits de kort-traject ritten tussen Voorburg station en Den Haag HS komen te vervallen en worden vervangen door ritten tussen Voorburg station en Kijkduin.

Voorstel lijn 29, evaluatie Lijn 29 rijdt als pilot de route: Kijkduinpark - Kijkduin - door centrum Loosduinen (RR3) - Willem III straat - M. van Hennebergweg met een keerroute in Dekkershoek. Lijn 29 heeft een 30 minuten frequentie van maandag t/m zondag, van 7.00 tot ca. 22.00 uur. In september 2010 wordt de lijn geëvalueerd; de lijn moet dan gemiddeld tenminste 4 reizigers per rit vervoeren. Als deze gemiddelde bezetting niet wordt gehaald, wordt voorgesteld om de hele lijn m.i.v. dienstregeling 2011 definitief te laten vervallen. Uit de telcijfers van HTM blijkt dat er nauwelijks gebruik wordt gemaakt van deze lijn.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 14 6. Wijzigingsvoorstellen buskavel Regio

De ontwikkelingen binnen de Haaglanden gemeenten zoals beschreven in hoofdstuk 2 leiden voor de dienstregeling 2011 tot de volgende voorstellen.

Delft / Midden-Delfland

Lijn 37 (Den Haag Leyenburg - Delft station), andere route Op verzoek van gemeenten Midden-Delfland en Delft heeft Stadsgewest Haaglanden ermee ingestemd de middelen niet in te zetten op OV infrastructuur in aansluiting op de verlengde Kristalweg, maar om eerder dan voorzien gebruik te maken van de geprojecteerde OV baan richting Hooipolder. Zodra de route daarvoor beschikbaar is wordt de route van lijn 37 verlegd van de huidige route via de A4 en de provinciale weg SWlS naar de definitieve route via de Harnaschdreef en Hoflandendreef langs Look West naar de Woudseweg, en vandaar tijdelijk via de Rijksstraatweg naar de (verlengde) Reinier de Graafweg - station Delft v.v. (uiteindelijke route is voorzien in een busroute via de Hooipolder). Voorstel lijn 37: De huidige lijn 37 wordt qua route "omgeklapt" met de huidige frequenties voor route Harnaschpolder - Reinier de Graaf ziekenhuis - station Delft.

'"( \ - , Dienst ~eling openbaar Vervoer 2011 'Li;n no - \ - 37

Lijn 37 Harnaschpolder

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 15 Delft

Lijn 80/82 (Delft station - Delft IKEA), uitbreiding zondag IKEA is elke week op zondag open. De huidige frequentie van 1x per uur per lijn is te weinig. Gelet op de hoge bezettingen op de lijn wordt de frequentie per lijn verhoogd zodat er een kwartierdienst ontstaat. Voorstel is ingediend door Veolia en burgers. Voorstel lijn 80/82: Extra ritten op zondag wordt de frequentie verhoogd naar 2x per uur per lijn tijdens openingstijden IKEA (10-18 uur).

Lijn 130 (Delft Tanthof- Delft station), uitbreiding daluren In Tanthof hebben we te maken dat bij de afsluiting Prinses Irenetunnel tram 1 niet meer zal rijden. Om het voorzieningenniveau op peil te houden wordt voorgesteld lijn 130 om in de daluren tot een halfuursdienst alle dagen traject Delft Tanthof - Delft station w. De huidige kwartierdienst in de spitsen op werkdagen blijft ongewijzigd gehandhaafd. Het voorstel van de uitbreiding tijdens daluren is vorig jaar ingediend door de gemeente. Voorstel is ingediend door het belangenplatform Tanthof en het ROCOV-H. Voorstel lijn 130 Uitbreiding in de daluren als halfuursdienst te laten rijden tussen Delft Station en Delft Tanthof w.

Den Haag

Lijn 421 (Den Haag Arnold Spoelplein - Monster St. Westerhonk), uitbreiding Haegheflor is het tuinbouwbedrijf van de Haeghe Groep. Haegheflor kent geen collectieve sluitingen zoals schoolvakanties. In het afgelopen jaar is het aantal medewerkers gegroeid van 220 naar 320. De medewerkers die in dienst zijn hebben in relatie tot het verleden veel meer en andere beperkingen. Hierdoor zijn deze medewerkers veelal afhankelijk van het openbaar vervoer. Voorstel is ingediend door Haegheflor. Voorstel lijn 421: Uitbreiding van de dienstregeling van deze beperkte lijndienst (2x 5 ritten) voor de schoolvakanties, aangezien de doelgroep niet gebonden is aan schoolvakanties.

Lijn 63 {Leidschenveen - Leidschenveen (De Dijken)), evaluatie Lijn 63 is in dienstregeling 2010 opgenomen als pilot en ontsluit in Den Haag de wijken "De Dijken" en "De Velden" via station Leidschenveen. Er wordt gereden met de inzet van een 8 persoonsbus, maandag t/m zaterdag van 6.35/7:05 - 19:30 uur, 30 minuten dienst. In september 2010 wordt de lijn geëvalueerd; de lijn moet dan gemiddeld tenminste 4 reizigers per rit vervoeren. Als deze gemiddelde bezetting niet wordt gehaald, wordt dit experiment m.i.v. dienstregeling 2011 weer te beëindigen conform afspraak met de gemeente Den Haag. The British School is verhuisd naar de Dijken. Voorstel lijn 63 Evaluatie lijn 63 per september 2010 conform eerder afgesproken kriterium.

Lijn 27 (Den Haag Leyenburg - Wateringen Hoefsmid), door Veolia gereden Door de uitruil van routes en dienstregeling uren van HTM en Veolia wordt lijn 27 vanaf de dienstregeling 2011 gereden door Veolia met een midi-bus. De route blijft ongewijzigd. De avondritten vervallen. Lijn 27 krijgt een dienstregeling van maandag t/m zaterdag van 7.00 - 19.00 uur. Voorstel lijn 27 Lijn 27 wordt overgedragen van HTM naar Veolia. De dienstregeling is van maandag t/m zaterdag van 7.00 - 19.00 uur, huidige route en wordt gereden met midi-bus.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 16 Leidschendam-Voorburg

Lijn 46 (Leidschendam Prinsenhof - Voorburg station), opheffing Frequentie van maandag t/m vrijdag van 2x per uur, avond van lx per uur tot 20.00 uur als 8 persoons taxibusje. Zaterdag en zondag geen dienst. Route: Leidschendam, Prinsenhof - Leidschendam, St. Antoniushove/Leidsenhage - Voorburg 't Loo (RR) - Voorburg station (NS). Lijn 46 is een ontsluitende lijn voor buurten waar geen OV rijdt. Uit de tellingen blijkt dat er weinig gebruikt wordt gemaakt van deze lijn: gemiddeld nog geen twee reizigers per rit. Deze lijn is niet kostendekkend. Voorstel is van het Stadsgewest.

Voorstel lijn 46 Opheffen lijn 46. Alternatieven: gebruik maken van de lijnen 39 en 45 of de regiotaxi. Een mogelijke oplossing voor Leidschendam-Voorburg is het invoeren van een wijkbus. Onderzocht wordt of lijn 39 via de route Noordsingel - Prinsesingel v.v. kan rijden i.p.v. Dillenburgsingel - Graaf Willem de Rijkelaan.

Lijn 47 (Leidschendam Zuid/De Star- Leidschendam St. Antoniushove), opheffing Frequentie van maandag t/m vrijdag van 2x per uur, avond van lx per uur. Zaterdag 2x per uur en zondag lx per uur als 8 persoons taxibusje. Route: Leidschendam, St. Antoniushove/Leidsenhage - Leidschendam, K. Julianaplein, - Leidschendam, De Tol/viaduct - Leidschendam, Sluis - Leidschendam, De Star. Lijn 47 is een ontsluitende lijn voor buurten waar geen OV rijdt en rijdt naar De Star. Uit de tellingen blijkt dat er weinig gebruikt wordt gemaakt van deze lijn: gemiddeld nog geen twee reizigers per rit. Deze lijn is niet kostendekkend. Voorstel is van het Stadsgewest. Voorstel lijn 47 Opheffen lijn 47. Alternatieven : gebruik maken van de lijnen 39, 45, tram 19 of de regiotaxi. Een mogelijke oplossing voor Leidschendam-Voorburg is het invoeren van een wijkbus.

Dlenst~lf' Openb1"',rvoer 2~11 \ Vervallen lljn_no / ,, ::i= : 46 en 47 f_ Overige OV lijnen/

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 17 Lijn 45 (Voorschoten - Leidschendam - Den Haag), 1e rit verlengen Lijn 45: eerdere rit Voorschoten centrum naar Den Haag es op werkdagen, 1e rit vertrekt nu om 6:48 en komt 7: 19 in Den Haag aan. Voorstel is ingediend door burgers. Voorstel lijn 45 Verlengen le rit die om 6:59 uur in Den Haag es aankomt op maandag t/m vrijdag.

Westland

Lijn 31 (Naaldwijk Verdilaan - Den Haag Leyenburg), uitbreiding avondspits Lijn 31 rijdt maandag t/m vrijdag een nagenoeg volledige kwartierdienst. In de avondspits ontbreekt een rit van 18:21 uur vanuit Naaldwijk naar Den Haag. Hiermee ontstaat een voor de gewoonte-reiziger storende hiaat in de vertrekregelmaat. Voorstel is ingediend door de gemeente. Voorstel lijn 31 Uitbreiden voor maandag t/m vrijdag rit V 18:21 uur Naaldwijk-Den Haag.

Zoetermeer

Lijn 53 (Den Haag es- Zoetermeer W. von Siemensstraat), opheffing De doelgroep van lijn 53 zijn forensen. Lijn 53 rijdt alleen op maandag t/m vrijdag de route Den Haag CS - Den Haag, Haagse Poort- Voorburg, Heer Hubrechtstraat - Zoetermeer, Mandelabrug / A12 / station - Zoetermeer, W. von Siemensstraat 4x in de ochtendspits en viceversa in de middagspits 7x. Uit de tellingen blijkt dat de gemiddelde bezetting nog geen 4 reizigers per rit is. Voorstel is ingediend door het ROeOV-H.

Voorstel lijn 53 Opheffen lijn 53. Alternatieven: Reizigers kunnen gebruik maken van de eonnexxion lijnen 380, 381, 382, 383. Het traject van de vier Connexxion lijnen loopt parrallel met lijn 53.

Lijn 77 (Zoetermeer CW - Oosterheem via Meerzicht), uitbreiding route In verband met de gereedkoming van de ZoRo baan zal de lijnvoering voor de corridor Zoetermeer - Rotterdam wijzigen. De lijnvoering valt onder de concessie verlener Stadsregio Rotterdam (SRR). Lijn 170 zal hoofdzakelijk het traject station Zoetermeer - Noordeindseweg - Berkel - metro Berkel Westpolder ontsluiten; de lokale bediening voor Zoetermeer komt te vervallen. Lijn 170 rijdt alleen maandag t/m vrijdag van 7.00 - 19.00 uur met de frequentie van lx per uur. De verwachting is op zijn vroegst dat het lijnennetwerk wijzigt per maart 2011 als het noordelijkste gedeelte van de ZoRo baan gereed is. Om het "gat" te vullen zal lijn 77 de hele week rijden. Tevens worden een aantal attracties en voorzieningen ontsloten in Buytenpark door lijn 77. Voorstel is ingediend door de gemeente. Voorstel lijn 77 Gewijzigde route per maart 2011: eindigt en keert terug bij RR Willem Dreeslaan, i.p.v. Poortugaalstraat. De vrijkomende rijtijd wordt gebruikt op de Amerikaweg tussen Meerzichtlaan en Buytenparklaan. Nabij Buytenparklaan komt een rotonde eind 2010, waar de bus kan keren. Hierdoor ontstaat een verbeterde ontsluiting van de begraafplaats, het crematorium, SnowWorld, recreatiegebied en tuincentrum. Lijn 77 rijdt extra zaterdag 9:00 - 18:00 (2x per uur) en zondag 11:00 - 18:00 (lx per uur). Hierdoor wordt in het weekend behalve genoemde voorzieningen ook PWA Silverdome ontsloten. Daarnaast wordt doordeweeks de frequentie verhoogd tot 2x per uur.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 18 Lijn 77 (Zoetermeer CW - Oosterheem via Meerzicht), uitbreiding avondspits Lijn 77 eindigt de dienstregeling met een rit om 18:05 vanaf Zoetermeer CW, en een rit om 18:35 vanaf Oosterheem. Dat is voor menig avondspitsreiziger aan de vroege kant. Zeker voor overstappers vanuit Utrecht, bij station Zoetermeer. Twee extra slagen om 18:35 en 19:05 uur zouden hier op hun plaats zijn. Voorstel is ingediend door het ROCOV-H. Voorstel lijn 77 Uitbreiding twee extra slagen maandag t/m vrijdag rit vanaf 18:35 en 19:05 uur

I Dienstregeling Openbaar Vervoer 2011 Lijn_no -77 F I l- 170 == Uitbreiding 77 -- Vervallen traiect 11 Vervallen traject 170

\ '.

N A 4 ----c=== =-----1--c====kilcrneters

Lijn 77 uitbreiding route Zoetermeer

Den Haag (Ypenburg - Leidschenveen) - Pijnacker-Nootdorp Lijn 60, lijn 62, lijn 131 (huidige lijnvoering integreren). In het gebied van Ypenburg -Leidschenveen Nootdorp zijn een aantal zaken relevant. Tram 19 zal in aanvang met een frequentie van 4x per uur de wijken Ypenburg - Leidschenveen ontsluiten. De bezetting op lijn 60 tussen Nootdorp en Leidschenveen valt tegen. Voor lijnen 62 en 131 is in Nootdorp Centrum feitelijk geen ruimte te vinden voor het keren van bussen en corrigeren van de rijtijd. De lijnvoering en dienstregeling van lijn 131 staat ter discussie. Bezetting is gering. Lijn 131 zal voor de dienstregeling 2012 als de infrastructuur gereed is de wijk Keijzershof bedienen. Lijn 131 rijdt niet op zondag vanwege gering aantal reizigers (1 per rit). Pijnacker-Nootdorp zal eind 2010 de doorgaande weg "Braslaan ( = werknaam)", dat straks de doorgaande weg wordt voor de Brasserhoutweg, opleveren waardoor er een ringweg voor Nootdorp ontstaat. Er ligt al jaren de wens van de Bras om ontsloten te worden door het OV. Lijn 60 (Delft-Nootdorp-Rotonde Houtkade) rijdt nu nog via de route Rijswijkse Waterweg­ Brasserkade-Molenweg-Kerkweg-etc en zal straks de route Rijswijkse Waterweg­ Brasserhoutweg-Braslaan-Oude weg-Kerkweg-etc volgen. Op de Brasserhoutweg zijn twee reserveringen voor 2 bushaltes. Het voorstel betekent dat de huidige halte IPSE vervalt en

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 19 dat inwoners/bezoekers van IPSE gebruik zullen maken van de haltes Elzenbroeklaan (De Bras) of de halte Kerkweg (Nootdorp). IPSE heeft ingestemd met de bereikbaarheid ervan door gebruik te maken van de nieuwe haltes. Voorstel is van het Stadsgewest.

Voorstel lijnen 60, 62, 61 Dit leidt tot het volgende geïntegreerde voorstel: Lijn 131 krijgt lijnnummer 61 en rijdt van maandag t/m zaterdag van 7 tot 19 uur, 2x per uur (Midibus); Lijn 61 rijdt van Nootdorp Centrum door via Den Haag Forepark naar Leidschenveen Centrum (eindpunt); Het eindpunt Pijnacker gemeentekantoor blijft hetzelfde. Lijnen 60 en 62 hebben een gemeenschappelijk "eindpunt" in Nootdorp Centrum, wisselen daar van lijnnummer en rijden als lijn 62 respectievelijk lijn 60 terug naar Delft; Beide lijnen rijden de huidige frequentie 7 dagen in de week. In De Bras en Nootdorp wordt de nieuwe route in gebruik genomen ( de Brasserskade vervalt) door lijn 60/62.

? \ Dienstregelin 'Opé'nbaàr Vervoer 2011 l / DNST) of1 V 60 , 62 en 61' [v ~'o)h~~ 131] LIJn".tf'io ~ -i- 62 ""' +- 60 ~, 61 - voorheen 131 '- ( Gezam elijk traject 60. 62 en 61 Vervallen traject 60 f\ '\ . ) ' • ' ' \, \ \ -~ \ \

\ L , r I Op de EirnU1,'.jt,., DEift c.s. en tlootdorp \ G,,11 llfn 60vccdcc .is 62 til ornge~.eerd. \ Il ,\·, j \ 4 ---== = =----==';:==l

Westland/ Rijswijk/ Den Haag

Lijn 30 (Maassluis - Maasdijk - Naaldwijk - Wateringen - Rijswijk station) en lijn 33 (Rijswijk De Schilp - Ypenburg - Leidschenveen - Den Haag Rotonde Houtkade) worden geïntegreerd tot nieuwe lijn 30

Voorstel nieuwe lijn 30 Lijn 30 Den Haag es - Station Voorburg - Rijswijk - Naaldwijk - Maassl uis rijdt op het deel Station Voorburg - Station Rijswijk parallel aan lijn 23; de bezetting is onder de maat. Dit

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 20 trajectdeel kan vervallen. Het rest trajectdeel Den Haag es - Station Voorburg valt voor 100 % in de concessie Stad en wordt aan HTM overgedragen (zie voorstel lijn 28 bediening Binckhorst). Lijn 30 begint/eindigt aldus op Rijswijk Station. Veolia stelt voor om deze lijn te koppelen aan lijn 33. Het trajectdeel in Rijswijk tussen Station Rijswijk en De Schilp vervalt (wordt grotendeels ook bediend door lijn 18; de route prinses Marijke- en Margrietsingel wordt niet meer bediend). Het lijnnummer 33 vervalt. Lijn 30 rijdt vanaf Rijswijk Station via de Plaspoelpolder, Lindelaan en Haagweg naar Hoornwijk en verder naar Leidschenveen, eindpunt rotonde Houtkade. De route Lindelaan-Haagweg vervangt de route na de A4.

De nieuwe lijn 30 Maassluis - Leidschenveen zal nauw aansluiten op de huidige frequenties van lijn 30 en 33. Lijn 30 en 33 hebben beide op werkdagen overdag een halfuurdienst met in de spits verdichtingsritten waarmee een kwartierdienst ontstaat. Op lijn 30 vervallen deze verdichtingsritten in de vakanties, op lijn 33 rijden ze het hele jaar door. Gekozen is door Veolia om de verdichtingsritten op de nieuwe lijn 30 ook in de vakanties te laten vervallen. Wel rijden er extra verdichtingsritten eerder op de middag wat gelet op de bezettingen op dat tijdstip logisch is. Scholieren profiteren van de hogere frequentie. Lijn 30 rijdt nu in de avonduren een uurdienst, terwijl lijn 33 een halfuurdienst rijdt. Keuze is gemaakt om de nieuwe lijn 30 een halfuurdienst te laten rijden tussen Leidschenveen en Naaldwijk, waarbij eens per uur de bus doorrijdt naar Maassluis. Voordeel: betere aansluitingen in Naaldwijk Verdilaan, waar de belangrijkste lijnen een halfuurdienst rijden. Ook Wateringen wordt op deze wijze beter ontsloten, zowel richting Westland als richting Rijswijk/Leidschenveen.

Lijn 30 en 33 geïntegreerd tot nieuwe lijn 30 Naaldwijk - Rijswijk - Ypenburg - Leidschenveen

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 21 7. Wijzigingsvoorstellen overig

In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke wensen we overnemen van burgers, (belangen)organisaties die betrekking hebben op de infrastructuur, het overstappen, de informatievoorziening. Een compleet overzicht van alle wensen is opgenomen in bijlage 2.

Infrastructuur • De P&R en/of K&R bij halte RandstadRail Leidschenveen aanleggen voor wegbrengers / afhalers. Voorstel is ingediend door burgers. Planning is eind 2011. • Tramhalte Laan Copes van Cattenburgh (lijn 9 verbreden). ). Voorstel is ingediend door burgers. Op termijn moeten alle tramhaltes voldoen aan eisen van toegankelijkheid (en voldoende breedte. • Extra halte N470 fietstunnel. Voorstel is ingediend door burgers. Mogelijkheid wordt onderzocht door de gemeente Pijnacker-Nootdorp en de Provincie Zuid-Holland. • Extra halte lijn 60/62 Stalpaert vd Wieleweg. Voorstel is ingediend door gemeente. Akkoord voor extra halte lijn 60/62. Huidige halteafstand is groot.

Overstappen • Nachtnet aansluiting Den Haag HS en nachtbus. Voorstel is ingediend door burgers. Dit punt wordt besproken met HTM. • Lijn 23, richting Kijkduin passeerhalte Theresiastraat. Voorstel is ingediend door burgers. Halte op te schuiven naar volgende halte J van Stolberglaan, zodat aansluiting is op tram 2 en tram 6. Nu geen aansluiting trams en kost het extra wachttijd. Het wachten van lijn 23 op de passeertijd bij de Juliana van Stolberglaan in plaats van bij de Theresiastraat. Dit punt wordt besproken met HTM.

Informatievoorziening • Verduidelijkingen op lijnennetkaart voor eindpunten bij Madurodam tram 8 en tram 8k en eindpuntaanduidingen wel of geen "lusje" (eenduidigheid). Voorstel is ingediend door burgers. Voorstellen worden overgenomen en besproken met HTM.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 22 8. Besluitvormingsprocedure wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011

De besluitvormingsprocedure van de wijzigingsvoorstellen 2011 is als volgt: De reacties van de gemeenten verwachten we in de periode 15 april - 21 mei 2010. De reacties van de burgers verwachten we in de periode 21 april - 21 mei 2010. De burgers die in december 2009 hun wensen hebben ingediend, krijgen de reacties van het Stadsgewest verstuurd met de besluitvormingsprocedure vanaf 15 april 2010.

Onderwerp Datum Behandelinq WORB 22 maart 2010 Voorstellen versturen naar de gemeenten en ACC 24 maart 2010 Behandelinq ACC (informatief karakter) 31 maart 2010 Voorstellen versturen naar DB 1 april 2010 Voorstellen versturen naar WORB 1 april 2010 Behandelinq WORB 6 april 2010 Behandeling DB (besluit: vrijgeven voor inspraak burgers en 14 april 2010 gemeenten voor 4 weken, vanaf 21 april 2010 en voor gemeenten vanaf 15 april 2010) Advertentie plaatsing Wegener bladen inspraak burgers voor 4 21 april 2010 weken 21 april - 21 mei 2010, wijzigingsvoorstellen liggen ter inzaqe bii qemeenten. Reactie burqers aan SGH. Verwerken reacties burgers en gemeenten door SGH 15 april-25 mei 2010 Behandeling WORB (reacties burgers en gemeenten) 17 mei 2010 Behandelinq ROCOV-H (consumentenplatform OV) 18 mei 2010 Voorstellen versturen naar ACC 26 mei 2010 Behandeling ACC 2 iuni 2010 Voorstellen versturen naar cie WEZ (in feite 1 iuni) 3 iuni 2010 Voorstellen versturen naar BOW 9 juni 2010 Behandelinq BOW en cie WEZ 16 iuni 2010 Voorstellen versturen naar DB 17/18 iuni 2010 Behandeling DB 30 juni 2010

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 23 9. Samenvatting wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011

In de wijzigingsvoorstellen dienstregeling 2011 is gekozen voor een samenhangend pakket van uitbreidingen route en frequentie, opheffingen lijnen en het invoeren van nieuwe geïntegreerde lijnen. Gelet op de beperkte financiële ruimte in het exploitatiebudget is deze keuze voor de dienstregeling 2011 het meest haalbare voor alle Haaglanden gemeenten. De voorstellen zijn tot stand gekomen door inbreng van de burgers, de belangenorganisaties, de gemeenten, de vervoerders en het Stadsgewest.

Samenvattend

Tram Geen uitbreidinqen

Metro E Uitbreiding in de stille uren van 30 minuten dienst per december 2010

Buskavel Stad Lijnen 18, 22 en Wijziging bediening Benoordenhout 28 Lijn 28 Bedieninq Binckhorst Liin 26 Uitbreiding dienstregeling Lijn 29 Evaluatie

Buskavel Regio Liin 37 Andere route via Harnaschpolder Lijn 80/82 Uitbreidinq zondaq frequentie i.v.m. IKEA Liin 130 Uitbreiding daluren Liin 421 Uitbreidinq schoolvakanties Lijn 63 Evaluatie Liin 27 Door Veolia gereden, maandag - zaterdag, midi-bus Lijn 46 Opheffinq Liin 47 Opheffinq Liin 45 1e rit verlengen Lijn 31 Uitbreidinq avondspits Liin 53 Opheffing Lijn 77 Uitbreiding route, frequentie ma-vr, za/zo, uitbreiding avondspits Lijnen 60, 62 en Integratie lijnen tot 60, 62, 61 131 Liin 30 en 33 Inteqratie lijnen tot nieuwe lijn 30

Daarnaast zijn er voorstellen goedgekeurd die te maken hebben met de infrastructuur, het overstappen en de informatievoorziening .

W/PD/RK/31 maart 2010

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 24 Bijlage 1

Overige voorstellen gemeenten

Onderstaande voorstellen zijn ingediend door de gemeenten. Het Stadsgewest heeft de voorstellen beoordeeld om haalbaarheid, rendabiliteit en toekomstvastheid. Enkele voorstellen zijn doorgeschoven naar de toekomst.

Den Haag NEBO bereikbaarheid Is het mogelijk om naar het NEBO in het Benoordenhout (Thérèse Schwartzestraat) een klein busje te laten rijden? De klacht is (al jaren) dat de loopafstand naar de halte van buslijn 18 (Laan van Clingendael) te groot wordt gevonden voor de veelal bejaarde bezoekers van het NEBO. Door laten rijden van buslijn 18 stuit op weerstand in de aanliggende straten en is wellicht wat betreft kosten/baten niet in verhouding. Dus wellicht lost het inzetten van een kleine bus dit probleem op? Reactie: Bij de bouw van deze NEBO locatie is indertijd bezien of buslijn 18 een (eind-) halte kon krijgen in de directe nabijheid van deze vestiging. Gelet op de matige kwaliteit van de infrastructuur (gedeelte Wassenaarseweg) en eerdere toezeggingen aan de wijk ("bouw NEBO akkoord, als dit maar niet leidt tot wijziging van de route van de bus") heeft de gemeente Den Haag indertijd besloten hiervan af te zien. Deze situatie is niet gewijzigd; er is dus geen aanleiding het vroegere voorstel te heroverwegen. De inzet van een kleine bus is voor deze korte relatie geen taak voor het reguliere OV. Wellicht biedt de wijkbus uitkomst. Tenslotte kan NEBO zelf besluiten een pendelbusje op afroep in te zetten voor het vervoer van reizigers tussen NEBO en de halte van buslijn 18 op de Laan van Clingendael.

Lijn 63 Leidschenveen De Dijken Voorlopig buslijn 63 (kleinbus) aanhouden in Leidschenveen, ook als deze nog niet voldoet aan de beschreven bezettingseis, omdat de omliggende wijk de Dijken nog niet is afgebouwd. Reactie: Afspraak met Den Haag: de bezetting gemiddeld minimaal 4 personen per rit is om lijn 63 te behouden. Evaluatie in september 2010.

Delft Lijn 37 Lijn 37 door Harnaschpolder. Ruys de Beerenbrouckstraat heeft geen OV meer, dient weer bediend te worden, als lijn 37 dit niet meer doet. Reactie: De verlegging van de route van lijn 37 van de oorspronkelijke route via de verlengde Kristalweg naar de route door de Harnaschpolder is een bestuurlijk besluit van gemeenten Delft en Midden-Delfland en overgenomen door het Stadsgewest Haaglanden. In 2010 wordt in de Harnaschpolder gewerkt aan de infrastructuur voor het verleggen van de route van lijn 37 naar de route Harnaschpolder - RddG ziekenhuis - station Delft. Lijn 37 wordt "omgeklapt'1 als route. Ontsluiting van de Ruys de Beerenbrouckstraat wordt in de toekomst nader onderzocht.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 25 Aankomst/vertrektijden Reinier de Graaf Gasthuis Betere spreiding in bustijden ziekenhuis. Momenteel 3 bussen (80/82/128) op nagenoeg zelfde tijdstip. Reactie: Betere ontsluiting ziekenhuis: lastig te realiseren. Als lijn 80/82 meer uit elkaar worden getrokken wordt het de andere kant op slechter. Lijn 128 wordt bepaald door knoop Verdilaan en lijn 80/82 wordt bepaald door busstation Delft. Conclusie: voorstel niet overnemen.

Busverbinding met Delft-Zuid lijn 80/82. Lijn 80 en 82 via station Delft Zuid rijden. Reactie Het ontbreken van de infrastructuur bij station Delft Zuid staat het verleggen van de routes van de lijnen 80 en 82 naar dit station (nog) niet toe. Bovendien zou bediening van Station Zuid niet passen binnen de huidige omlopen waardoor een dure en niet efficiënte dienstregeling zou ontstaan. De overige ontwikkelingen in Delft (Spoorzone; Sebastiaansbrug; pm) vragen voorlopig alle aandacht voor het kunnen uitvoeren van een enigszins betrouwbare dienstregeling van beide lijnen. Conclusie: voorstel nu niet overnemen. Aanhouden tot medio 2013 mits de infrastructuur Delft-Zuid gereed is.

Leidschendam-Voorburg Het stoppen voor de ingang van MCH Anthoniushove van lijn 39 Reactie: Lijn 39 stopt voor ziekenhuis MCH Antoniushove ( de gemeente heeft hiervoor nieuwe TOV haltes op de Heuvelweg aangelegd). Gemeente en MCH overwegen tot het opheffen van de keervoorziening voor tram en bus, waardoor voorstel niet mogelijk is.

Westland Afstand halte Wat betreft de klacht over de loopafstand van de halte Zuidweg tot de scholen, ziet Westland zelf geen mogelijkheden om deze halte te verplaatsen naar een voor de scholen gunstigere locatie op de Kruisbroekweg. Dit in verband het hek dat tussen de rijbanen op de Kruisbroekweg staat. Deze maatregel is met de bewoners van de tegenover gelegen wijk afgesproken om zo sluipverkeer van scholieren door deze wijk te voorkomen. De afstand, die de leerlingen moeten lopen vanaf deze halte naar het meest veraf gelegen schoolgebouw is ca. 400 meter. Niet ideaal maar nog wel acceptabel. Reactie Loopafstand van 400 meter voor scholieren is geen probleem. Halte is niet te verplaatsen.

Lijn 128 (Delft station - Naaldwijk Verdilaan) Wat betreft de verbinding voor de leerlingen scholen loactie Zuidweg vanuit Delft en verder, zou het een oplossing kunnen zijn om bus 128 via de Galgeweg en Kruisbroekweg te laten rijden in plaats van de N213. Hierdoor ontstaat er een rechtstreekse verbinding met Delft en hoeven de leerlingen uit Delft dus niet meer op de Verdilaan over te stappen op lijn 30 of 31. De tijdswinst voor deze leerlingen is behoorlijk, de extra rijtijd voor de bus maar beperkt (volgens Google maps scheelt het maar 300 meter). Deze oplossing zal echter wel betekenen dat bus 128 halte Pijle Tuinen niet meer aandoet, de ontsluitende halte voor een bedrijventerrein(tje) rond de Tiendweg. Of dit een wenselijke oplossing is, is dan natuurlijk afhankelijk van het aantal in- en uitstappers van bus 128 bij deze halte ten opzichte van het aantal leerlingen uit de richting Delft dat gebruik maakt van bus 128. Westland heeft info gekregen van de directeur van MBO Greenport van het aantal leerlingen dat uit Delft komt.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 26 In totaal 22 leerlingen die uit Delft komen verspreid over de vier MBO-opleidingen op deze locatie. Reactie Lijn 128 andere route is een reële vraag. Scheelt overstap op lijn 30/31 (Verdilaan). Hangt af van de in/uitstappers lijn 128 van halte Pijle Tuinen. En als we 128 weghalen dan rijdt alleen lijn 30 door de huidige wijk. Dan moeten de wijkbewoners eerst overstappen naar Verdilaan en dan met lijn 128 naar Delft. Langere reistijd dus. Hoe erg is deze oplossing tov scholen bediening (in feite alleen overdag van belang) en het belang van de wijk die nu wordt bediend de gehele dag. Weghalen halte betekent klagers van de wijk waar de bus stopt en waar straks overgestapt dient te worden op Verdilaan. Conclusie: geen andere route lijn 128 gelet op het geringe aantal scholieren. Overstap op Verdilaan op lijn 30/31 is de beste oplossing.

Naaldwijk MBO Demokwekerij Gevraagd wordt om de demokwekerij (hoek Zwethlaan/N222) te ontsluiten. Het betreft momenteel voor ongeveer 30 leerlingen die daar voor een hele dag heengaan. Ze hebben het nu zo geregeld dat deze leerlingen met een busje, bestuurd door een docent, mee kunnen rijden. Omdat dit voor hun geen ideale situatie is, zouden ze graag willen dat deze locatie met het openbaar vervoer ontsloten wordt. Er wordt momenteel ook nagedacht om in de nabijheid van deze kwekerij een leerwerkkas te realiseren, dus dan zou het aantal verplaatsingen op kunnen lopen. Het is nog niet precies bekend om hoeveel leerlingen dat zou gaan. Op termijn realiseren in de nabijheid de Demokwekerij een leerwerkkas. Leidt tot groei van het aantal leerlingen. Het omleiden van een bestaande bus is voor de beoogde locatie inderdaad niet te doen. Lijn 30 zou dan een kwartier extra kwijt zijn. Reactie Demokwekerij ligt te ver van haltes en omrijden voor 30 leerlingen de hele dag betekent langere reistijd voor de anderen. Gelet op de financiële positie voor het OV in de komende exploitaties zal ingezet worden op lijnen die toekomstvast zullen zijn. Conclusie: voorstel niet overnemen.

Lijn 30 Lijn 30 is een sterke lijn die Naaldwijk, Veiling FloraHolland, Wateringen en Rijswijk onderling verbindt. In de afgelopen jaren is de lijn met name overdag in de daluren (maandag t/m vrijdag tussen 9:00 en 16:00 uur) drukker geworden. Daarbij vervoert de lijn tussen Naaldwijk en Rijswijk regelmatig meer reizigers per rit dan lijnen die momenteel overdag al elk kwartier rijden zoals lijnen 31 en 86. Uit gelijkheidsbeginsel is het daarom gewenst dat lijn 30 in dienstregeling 2011 ook in frequentie omhoog gaat. Het is afdoende om een aanvullende halfuursdienst te rijden op het drukste deel van het traject. Concreet komt dat neer op een gecombineerde kwartierdienst tussen Naaldwijk en Rijswijk. Reactie Lijn 30 rijdt in de daluren (9:00 en 16:00 uur) tussen Naaldwijk en Rijswijk een half uursdienst. Vanuit twee richtingen zou in de daluren de frequentie verhoogd moeten worden naar kwartierdienst vanwege de logistiek. Dit kost 14 extra ritten. De retouritten tussen Rijswijk en Naaldwijk zijn niet rendabel waardoor de exploitatiekosten toenemen. Conclusie: voorstel niet overnemen.

Lijn 86 Gemeente Westland ziet graag dat conform eerdere plannen, buslijn 86 in de middagspits vanaf Rotterdam Centraal vertrekt. In de ochtendspits rijden reeds enkele ritten vanuit Den

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 27 Haag en Westland door naar Rotterdam Centraal. Zodra de werkzaamheden in Rotterdam dat toelaten, dient deze reismogelijkheid ook richting het Westland weer geboden te worden. Reactie I.v.m. de grote en langdurige verbouwing van de stationsomgeving van Rotterdam es en daardoor de beperkte mogelijkheden van het busstation Rotterdam es is met de Stadsregio Rotterdam afgesproken dat er alleen tijdens de ochtendspits vanaf Naaldwijk doorgereden wordt naar Rotterdam CS. Voor de situatie na het gereedkomen van alle werkzaamheden aldaar is overleg nodig met StadsRegio Rotterdam om te bezien of het verzoek op termijn zou kunnen worden gehonoreerd.

CONCEPT 14 april 2010 - wijzigingsvoorstellen openbaar vervoer dienstregeling 2011 28