تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive4 of SID 79

اثر محلولپاشی برگی برخی نمکهای کلسیم برخصوصیات فیزیکی و بیوشیمیایی میوه عناب رقم چینی ).Ziziphus jujuba Mill( 3 2 4 مهدی قسمتی ، فرید مرادینژاد * و مهدی خیاط

4- دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران 2-*نویسنده مسئول: دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران )[email protected]( 3- استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

تاریخ دریافت: 22/44/4375 تاریخ پذیرش: 4371/01/41

چکیده خراسان جنوبی با دارا بودن 09 درصد سطح زیر کشت عناب به عنوان مهم ترین تولیدکننده عنااب در کشاور مطرح است. میوه تازه عناب در دمای اتاق به سرعت چروکیده و نرم می شود و پس از پنج تا هفات روز افات کیفیات قابل توجهی حاصل می شود. محلول پاشی با عناصر معدنی می تواند از طریق تأمین مواد غذایی باعث افازای کیفیات بازارپسندی و کاه خسارات بعد از برداشت گردد. کلسیم یکی از عناصر مهم معادنی اسات کاه در افازای کمیات کیفیت و بازارپسندی م یوهها نق مهمی داراست. به منظور بررسی اثر محلولپاشی نمکهای کلسیمی بر خصوصیات فیزیکو شیمیایی و کیفی میوه عناب پژوهشای در قالا طارح بلاوا کامال تصاادفی اجارا گردیاد. تیمارهاای آزمایشی شامل شاهد )آب مقطر( کلرید کلسیم )5/9 و 1 درصد( و نیترات کلسیم )5/9 و 1 درصد( بودند کاه طای دو مرحله در زمان تقسیم سلولی میوه )09 روز بعد از مرحله تمام گل( و کامل شدن رشد سالولی میاوه ) 09 روز بعد از مرحله تمام گل( محلول پاشی انجام شد. در اواسط مرداد )09 روز بعاد ازمرحلاه تماام گال( و در زماان رنگ گیری میوه برداشت انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد نیترات کلسیم 5/9 درصد باعث افزای معنیدار در وزن تازه میوه ماده خشک طول و عرض میوه شد. همچنین تیمار کلرید کلسیم 5/9 درصد میازان سافتی بافات میوه کارتنوئید و محتوای فنول کل میوه را افزای داد. بیشترین میزان مواد جامد محلاول و محتاوای کلسایم میوه از تیمار کلرید کلسیم یک درصد حاصل شد اما محلولپاشی با نمکهای مختلف کلسیمی بار pH میاوه اثار معنی داری نداشت. به طورکلی می توان چنین نتیجه گرفت که محلول پاشی با کلرید کلسیم و نیترات کلسایم 9/5 درصد توانست ویژگیهای فیزیکو شیمیایی میوه عناب تازه را بهبود بخشد.

کلید واژهها: سفتی فنول کل کارتنوئید کیفیت عملکرد

مقدمه که به صورت تازهخوری و خشا شاده مفار مای شاود عناب رقم چینی با ناام علمای .Morton, 1987( Ziziphus jujuba Mill(ب بااا وجااود ایاان، میااوه تااازه در ماادت متعلا بااه خاانواده Rhamnaceae اسااتب باایش از 70 ی هفته پس از برداشت کیفیت خاود را در شارایط دماای درصد از سطح زیار کشات عنااب ایاران در اساتان خراساان معمول از دست میدهدب تغذیاه مناساد در مرا اخ مفتلا جنوبی است که این درختاان باه خاوبی باا خشاکی، گرماا و فنولوژیکی گیاه یکی از عواماخ تثییرگاذار بار خفوصایات مح یطهای بیابانی سازگار هساتند ) Ghouth, 2009(ب ایان میااوه اساات )Bybordi and Tabatabaei, 2008(ب میوه منبع غنی از ویتامین ث، پروتئین و اسیدهای آمینه اسات کلسیم شاید یکی از مهم ترین عناصر معدنی باشد کا ه در

www.SID.ir

21 قسمتی و همکاران: ایر محلولپاشی برگی برخی نم های کلسیم ببب Archive of SID

تعیین کیفیت میوه دخالت داشته، بلوغ و رسیدگی میوه را کلسیم باعث افزایش استحکام، کاهش تارک خاوردگی، به تثخیر انداخته و باعث افزایش اساتح کام بافات و ماواد کاهش پوسیدگی پس از برداشت میاوه هلاو شاده اسات جامااد محلااول در میااوه ماا یشااود ) Kathryn and Brannen, 2008( Anderson and(ب در سدر هنادی Campbeh, 1996(ب میاا وههااایی کااه دارای مقاادار محلول پاشی با نیتارات کلسایم، باعاث کوتااه شادن دوره کلسیم کافی هستند، بهتر م یتوانند ماخ و نقاخ شاوند و رسیدن، افزایش در میزان کلسیم و تغییرات رنگ م یشود در شرایط مساعد، مدت بیشتری باقی می مانناد ، همچناین )Kassem et al., 2011(ب گزارشهای اندکی درباره غلظت باایی کلسایم در غشااا باعاث افازایش پایاداری ایرات نم های مفتل کلسیمی بر خفوصیات فیزیکی غشاا شده و میوه دیرتر نارم مای شاود باا ایان کاه کلسا یم و بیوشیمیایی میاوه عنااب وجاود دارد باه عناوان مااال در به اندازه کافی در خاک وجود دارد، اما کمباود موعاع ی آزمایشی ایر کلسیم بر میوه عنااب نشاان داد کاه کلسایم کلسیم ممکن است در برخی م یوهها تبدیخ به ی مشکخ سبد افزایش ماواد جاماد محلاول، و افازایش شایرینی و شاود )Montanaro et al., 2006(ب مشا کخ بازر کیفیاات تااازهخااوری میااوه ماایشااود ) ,.Mao et al 4 برای انتقال کلسیم به میوه، نفوذ به داخخ میا وه اسات کاه 2014(ب همچنااین درختااان عناااب ارقااام ʼزیتااونیʽ و 2 کاربرد خاکی کلسیم برای افازا یش غلظات کلسا یم میا وه ʼبمباویʽ محلول پاشی شده با نما کلسایم مقادار وزن اغلد موفقیت اندکی دارد لذا استفاده مستقیم کلسا یم بار میوه، پروتئین، ویتامین ث و محتوای کلسایم میاوه آن هاا روی بر و میوه ماثیرتر ین روش بارا ی افازا یش مقادار افزایش یافات )Al-yousif and Al-Miahy, 2007(ب کلسیم میوه است )Poovaiah, 1986(ب بناابراین یکای بااا وجااود ایاارات ماباات محلااول پاشاای قبااخ از برداشاات از راه های افزایش کلسیم، محلول پاشا ی قباخ از برداشات نم های کلسیمی تاکنون در خفوص ایر این نم ها و است که سبد بهبود ویژگای میاوه و افازایش کلسایم در مقایسااه آنهااا باار تغییاارات فیزیکااو شاایمیایی و خااواص گوشت میوه میباشد )Heerema et al., 2008(ب در دارویی عناب بومی ایران، به خفوص در استان خراساان بین ترکیبات مفتل کلسیمی، کلریدکلسیم توانایی نفوذ جنوبی گزارشی ارائه نشده استب از اینرو هد از انجام به کوتیکول میوه را داشته و باعث افزایش استحکام میاوه این پژوهش، بررسای تاثییر محلاول پاشای باا نما هاا ی ما یشاود )Tzoutzoukou and Bouranis, 1997(ب مفتل کلسیمی بر خفوصایات فیزیکای، بیوشایمیایی و بررسی منابع نشان می دهد که محلول پاشی کلرید کلسا یم کیفی میوه تازه عناب م یباشد. بر روی درختان آلبالو باعث تاثخیر در پ یا ری و از دسات مواد و روشها LaMar Anderson دادن رطوبت در میوه م یشاود ) این تحقی در تابساتان 4375 در بااغ عنااب واقاع در and Campbell, 1993 (ب در میاوه زردآلاو 24 روز هفت کیلاومتری از مرکاز شهرساتان بیرجناد و در قالاد قبخ از برداشت میوه، محلاول پاشا ی باا کلریا د کلسا یم باه طرح بلوکهای کامخ تفادفی با پنج تیمار و چهار تکرار

مقاادار 5/0 درصااد، ساابد افاازایش ساافتی بافاات میااوه، اجرا شد در این آزمایش از درختان پانج سااله باا فاصاله کاهش تولید اتا یلن و تانفس گ یا اه و در نتیجاه تاثخیر در روی ردی چهارمتر و بین ردی پنج متار اساتفاده شادب Tzoutzoukou and Bouranis, پیری میوه م یشاود ) آبیاری باغ به صورت قطرهای بوده و از زمان به گخ رفتن 1997 (ب یکی دیگر از نم های کلسیمی که ایر مفیادی درخت تا مر له میوه دهی هیچگوناه کاودهی و عملیاات بر کیفیت میوه ها دارد، نیترات کلسیم استب گزارششاده سمپاشی صورت نگرفته بودب قبخ از اعمال تیمارها جهات است که نیترات کلسیم باعث به تاثخیر اناداختن پیاری و 1- Zaitooni (Ziziphus mauritiana) کاهش میزان تنفس می شود همچنین محلول پاشی نیترات (Bambawi (Ziziphus spina-christi 2- www.SID.ir

تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive29 of SID 79

تعیین خفوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک باغ، از عما میوه ها به قطر سه میلی متر و به رنگ سابز بودناد ) 20 روز 10-0 سانتیمتری نمونه برداریهاای مفتلفای انجاام شاد بعد از مر له تمام گاخ( و مر لاه دوم در نیماه تیرمااه ) 10 )جدول 4(ب روز بعد از مر لاه تماام گاخ( انجاام شادب نموناه گیاری از میوه ها در اواسط مردادماه )90 روز بعد از مر له تمام گخ( جدول 1- آنالیز خاا محل آزمای و در مر له رنگ گیری کامخ از قسمت هاا ی مفتلا هار Table 1. Soil analysis of experiment site درخت تیماار شاده برداشات و باه آزمایشاگاه فیزیولاوژی آنالیز خاا مقدار Quantity Soil analysis باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجناد منتقاخ شادندب بافت خاک شنی لومی پس از جداسازی میوه های سالم، میاوه هاای یکساان ازنظار Loamy sandy Soil texture شااکخ، اناادازه و رنااگ انتفاااب گردیااد و خفوصاایات هدایت الکتریکی )دسیزیمنس بر متر( 6.23 (EC (dS/m-1 فیزیکی و شیمیایی آنها مورد ارزیابی قرار گرفتب نتایج و بحث اسیدیته 8.36 pH اندازهگیری صفات فیزیکی میوه

ماده آلی )درصد( 0.44 باارای اناادازه گیااری وزنتاار میااوه، 40 عاادد میااوه Organic matter (%) بهصورت تفادفی از هر تکرار انتفاب و توسط ترازوی نیتروژن کخ )درصد( 0.03 دیجیتالی با دقت 004/0 گرم اندازهگیری شاد و میاانگین Total N (%) آنهاااا معاااادل وزن تاااازه میاااوه در نظااار گرفتاااه شاااد فسفر )میلیاکی واین در لیتر( Kazemi, 2016 12.34 (P (meq.l-1 ) (ب جهت اندازهگیاری مااده خشا ، میوه ه ا ا ی ت ا ا ز ه ر ا ت ا ا ر س ا ی د ن ب ا ه و ز ن ی ا ب ا ت د ر د م ا ا ی 00 پتاسیم )میلیاکی واین در لیتر 11.35 -1 ( K (meq.l( درجه سانتی گراد به مدت 10 ساعت در آون قارار داده و درصد ماده خش از تقسایم وزن خشا بار وزن تار و کلسیم )میلیاکی واین در لیتر( 28 (Ca (meq.l-1 بهصاورت درصاد محاسابه گردیاد ) ,.Douleh et al 2010 رس )درصد( 10 (ب برای اندازهگیری طول و قطر میوه 40 عدد میوه Clay (%) از هر تکارار باه صاورت تفاادفی برداشاته شاد و توساط LINEAR 49-923 شن )درصد( 51 دسااتگاه کااولیس دیجیتااالی ) ( بااا Sand (%) دقت 04/0 میلی متر اندازهگیری شاد و میاانگین مرباوط باه سیلت )درصد( 32 40 قطر یا طول میوه بهعنوان قطر یا طول میوه در هر تکارار Silt (%) در نظر گرفته شدب اندازه گیری شاخص سفتی میاوه توساط FHT 200, Extech CO., USA تیمارهااای آزمااایش شااامخ کلریااد کلساایم )5/0 و 4 دستگاه پنترومتر ) ( و

درصد(، نیترات کلسایم ) 5/0 و 4 درصاد( و شااهد )آب باا ناوک دو میلای متار انجاام شاد و بار اسااس نیاوتن بار مقطر( بودندب نم هاا ی ماورد اساتفاده سااخت شارکت سانت یمتر مربع بیان گردیدب مرک آلمان بودندب قبخ از عمخ محلولپاشا ی 20 درخات اندازهگیری صفات بیوشیمیایی میوه همساان و یکنواخاات عناااب در چهااار ردیاا )بلااوک( اندازه گیری مواد جامد محلول باا اساتفاده از رفرکتاومتر RF10, 0-32° Brix, Extech Co., USA انتفاب شد در هنگام عفر در خنکی هاوا و بادون بااد و دساتی ) ( pH بارنادگی انجاام گردیاادب عملیاات محلااول پاشای طاای دو و اساایدیته میااوه بااه وساایله دسااتگاه متاار دیجیتااالی Metller Toledo, Switzerland مر له کاه مر لاه نفسات در اواخار خارداد زماانی کاه ) ( محاساابه شاادب

www.SID.ir

20 قسمتی و همکاران: ایر محلولپاشی برگی برخی نم های کلسیم ببب Archive of SID

جهت تعیین کارتنوئید میوه 5/0 گارم از میاوه تاازه را باا ی درصاد ) 37/1 گارم( بیشاترین ایار بار وزن تاازه میاوه 40 میلی لیتر اساتون 00 درصاد مفلاوط کارده و محلاول داشتند، اگرچه ایان تیمارهاا باا کلریاد کلسایم 5/0درصاد اصخ به مدت 5 دقیقه در 3000 دور ساانتریفیوژ شاده و اختال معنی داری نداشتب همچنین کمتارین ایار بار وزن جذب در طاول ماو هاای 0/111، 2/113 و 190 ناانومتر تازه میوه، در تیمار شاهد )99/2 گرم( مشااهده شاد و باین توسط دستگاه اسپکتروفتومتر قرائت شد ) ,Lichtenthaler تیمارهااای کلریااد کلساایم 5/0 و یاا درصااد اخااتال 1987(ب میزان فنول کخ میوه با اساتفاده از معار فاولین معنی داری وجود نداشت )جدول 3( طی تحقیقی گازارش ساایکالتو و بااه وساایله اسااپکتروفتومتر اناادازه گیااری شااد شد که وزن تاازه میاوه ساید تحا ت تاثییر نیتارات کلسایم )Chuah et al., 2008(ب اندازهگیری میزان کلسیم باه نسبت باه تیماار شااهد باه طاور معنا ی داری افازایش یافات Lanauskas et al., 2012 روش خاکساتر کااردن خشاا میاوه و از طریاا دسااتگاه ) (ب نما نیتارات کلسایم جذب اتمی )Germany, Contr AA700( انجام شد دارای منبع غنی از نیتروژن ما ی باشاد ، کاه نیتاروژن نیاز در )Li et al., 2007(ب سااختار آنااز یمهااا دخالاات داشااته و ساابد افاازایش تقساایم Khalili and تجزیه دادهها سلولی و در نتیجه اندازه سلول ما یشاود ) Naseri, 2016 تجزیه آماری دادهها بر اساس طرح آماری باا اساتفاده از (ب گزارششاده اسات کاه محلاول پاشا ی نرم افزار SAS نسفه 42 و مقایسه میانگین داده ها باا آزماون عناب با اوره به دلیخ وجود منباع نیتروژنای باعاث افازایش Nakhaei, 2015 LSD در سطح ا تمال ی و پنج درصد انجام شدب اندازه و عملکرد میاوه ما یشاود ) (ب در نتایج صفات فیزیکی میوه واقع نیتروژن سبد تحری تشکیخ اسیدهای آمینه، افزایش وزن تر میوه میزان رشد رویشی، افزایش فتوسنتز و ذخیره کربوهیدرات محلول پاشی نما هاای کلسایمی ایار معنا یداری )در می شود که به تباع آن تشاکیخ میاوه، انادازه و عملکارد را سااطح یاا درصااد( باار میااانگین وزن تااازه میااوه داشاات افزایش م یدهاد )Bybordi and Tabatabaei, 2008(ب )جدول 2(ب مقایسه میانگین ها نشان داد که تماام تیمارهاای بنابراین به ا تمال زیاد نیتروژن موجاود در نیتارات کلسایم محلول پاشی با شاهد اختال معنای داری داشاتند )جادول باعث درشت و بزر تر شدن میوه و افزایش وزن تر شاده 3(ب تیمارهااای نیتاارات کلساایم 5/0 درصااد )13/1 گاارم( و استب

جدول 0- تجزیه واریانس کاربرد برگی نمکهای مختلف کلسیمی بر خصوصیات فیزیکی میوه عناب Table 2. Analysis of variance of foliar application with different calcium salts on physical properties of jujube fruit میانگین مربعات منابع تغییرات درجه آزادی Mean squares df Source of variation وزن تازه درصد ماده خشک طول میوه قطر میوه سفتی Firmness Fruit diameter Fruit length Dry matter Fresh weight بلوک 0.813ns 0.9612ns 0.2846ns 8.034ns 0.0349ns 3 Block تیمار 4 **1.8206 *203.167 **9.8369 *4.2533 *8.854 Treatment خطا 12 0.2027 53.48 1.2029 1.0906 1.848 Error عرید تغییرات )درصد( 3.34 5.78 5.45 13.90 11.75 - C.V. (%) *، ** و ns به ترتید نشاندهنده معن یداری در سطح ا تمال ی و پنج درصد و عدم وجود اختال معن یدار م یباشندب *, ** and ns represent significant level of 1, 5% and non-significant difference, respectively.

www.SID.ir

تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive27 of SID 79

جدول 3- اثر کاربرد برگی با نمک های مختلف کلسیمی بر خصوصیات فیزیکی میوه عناب Table 3. Effect of foliar application with different calcium salts on physical properties of jujube fruit وزن تر درصد ماده خشک طول میوه قطر میوه سفتی تیمار )گرم( )درصد( ) میلیمتر( ) میلیمتر( )نیوتن بر سانتیمتر مربع( Firmness Fruit diameter Fruit length Dry matter Fresh weight Treatment -2 (N/ cm ) (mm) (mm) (%) (g) شاهد 13.96b 16.28b 17.55c 41.70b 2.77c Control

نیترات کلسیم 5/0 درصد 16.22a 19.10a 21.56a 60.14a 4.43a Ca(No3)2 0.5%

نیترات کلسیم 4 درصد 17.34a 18.23a 20.92ab 57.56a 4.39a Ca (No3)2 1%

کلرید کلسیم 5/0 درصد 17.80a 17.60ab 19.80a 52.70ab 3.85ab CaCl2 0.5%

کلرید کلسیم 4 درصد 16.07a 17.65ab 20.76ab 50.91ab 3.69b CaCl2 1% در هر ستون م یانگینهای دارای داقخ ی ر مشترک، اختال معن یداری در سطح 5 درصد ندارندب In each column means with the same letter are not significantly different at 5% probability level.

ماده خشک )Rastegari Hedesh, 2013(ب یکی از شاخصهای نتایج نشان داد که تثییر غلظتهای مفتل نم های کیفی میوه افزایش میزان ماده خشا آن اسات، چراکاه ک ل س ی م ی ) د ر س ا ط ح پ ا ن ج د ر ص ا د ( ب ا ر م ا ا د ه خ ش ا م ی ا و ه با بای بودن میزان ماده خش نه تنها کیفیت تاازه خاوری معنی دار بود )جدول 2(ب بیشترین و کمترین ماده خشا میوه افزایش مییابد، بلکه سابد افازایش دوره انبارماانی بااه ترتیااد از تیمااار 5/0 درصااد نیتاارات کلساایم و شاااهد خواهد شد )Buxton, 2005(ب بهترتید به میزان 41/10 و 90/14 درصاد باه دسات آماد کلسیم ازجمله عناصری می باشد که باا مااده خشا )جاادول 3(ب بااین تیمارهااای 5/0 و یاا درصااد کلریااد موجاود در میاوه رابطاه مساتقیم دارد) ,.Smith et al کلساایم و شاااهد از لحااای آماااری اخااتال معناا یداری 1994(ب ایاان عنفاار در فراینااد فتوساانتز نقااش دارد و بااا وجودنداشاات در واقااع تنهااا تیمارهااای نیتاارات کلساایم افاازایش کااارایی کربوکسیالساایون بیااو مس را افاازایش موجد افازایش معنا ی دار مااده خشا نسابت باه شااهد می د ه د ع ا ال و ه ب ا ر ا ی ا ن م م ک ا ن ا س ا ت ن ی ت ا ر ا ت م و ج ا و د د ر شدندب طی آزمایشی گزارش شد که محلول پاشی کلریاد نم نیترات کلسیم با افزایش فعالیت آنزیمهاای درگیار کلسیم باعث افزایش ماده خشا میاوه کیاوی مای شاود در فتوسنتز باعث افزایش تجمع ماده خش در اندام گیاه Gerasopoulos et al., 1996 ) (ب همچناااین در شده باشد )Rastegari Hedesh, 2013(ب پژوهش دیگری ایر غلظت هاا ی مفتلا نیتارات کلسایم طول و قطر میوه )1، 1 و 0 میلیمویر( بر شاخص های رشد گوجه فرنگای غلظت های مفتل نم های کلسیمی ایر معن یداری ماااورد بررسااای قااارار گرفااات و نشاااان داده شاااد کاااه )در سااطح یاا درصااد( باار صاافت طااول میااوه داشاات گوجه فرنگی تیمار شده با کمترین غلظت )1 م یلیماویر ( )جدول 2(ب باه طاور یکاه بیشاترین طاول میاوه در تیماار داکار ماده خشا دارد )Peyvast et al., 2009(. نیترات کلسیم 5/0 درصاد ) 51/24 میلای متار ( و کمتارین عالوه بر این میوههای انار محلول پاشای شاده باا نیتارات طول میوه در تیمار شاهد )55/49 میلیمتر( مشااهده شاد کلسیم 5/0 درصد بیشترین درصاد مااده خشا داشاتند اما با این اال باین تیمارهاای مفتلا کلسایمی تفااوت کااه نتااایج تحقیاا مااا بااا ایاان پااژوهش مطابقاات دارد معنی داری وجود نداشت )جادول 3(ب عاالوه باراین، ایار www.SID.ir

30 قسمتی و همکاران: ایر محلولپاشی برگی برخی نم های کلسیم ببب Archive of SID

تیمارهای نم های کلسیمی بر قطر میاوه در ساطح پانج دیاواره سالول مای باشااد کاه در تیغا ه میا انی سالول نقاش درصد نیز معن یدار شد )جدول 2(ب اگرچه اداکار قطار اساسی دارد، افزایش میزان کلسیم در سلول باعث افازا یش میوه از تیمار 5/0 درصد نیترات کلسیم )40/47 م یلیمتار ( میزان پکتات کلسیم و عفامت دیاوار ه سالول شااده و در ب ه د س ت آ م ا د ا م ا ا ب ا ی ن ت م ا ا م ت ی م ا ر ه ا ا ی ن ی ت ا ر ا ت ک ل س ا ی م و نتیجه استحکام بافت را افزایش می دهد در واقع اساتفاده از کلرید کلسیم اختال معنی داری وجود نداشتب کمترین نم های کلسایمی مااخ کلریا د کلسا یم از تباد یخ پکتا ین میزان قطر میوه از تیمار شاهد )20/41 میلای متار( اصاخ نامحلول به محلاول و کا ااهش اساتح کام بافات جلاوگیری شد که تفاوت معنا ی داری باا تیمارهاای مفتلا کلریاد می کندب عالوه بر این پژوهشاگران دلیاخ افازایش استحکام کلسیم نداشت )جدول 3(ب در واقع فقط تیمارهای نیترات بافت میوه توسط کلرید کلسیم را نقااش کلیا ادی کلساا یم کلسیمی باعث افزایش معنی دار قطر میوه نسبت به شااهد در کاااهش تولیااد CO2 و جلااوگیری از کااااهش اساااید شاادندب در آزمایشاای بااهطااور مشااابه، ایرمحلااولپاشاای بااا آساااکوربی ، کاااهش خاارو آب از ساالول و در نتیجااه نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم بر میوه انجیر بررسی شد و کاهش پالسمولیز و پیری میاوه می دانند و بیان می کنند که بیان گردید که ایار سااده نیتارات کلسایم باعاث افازایش کلسیم عامخ اتفال دهنده باین سالولی است و به ترکیباات

طول و قطره میوه انجیر نسبت به شاهد م یشود وقتی طول پکتین در تیغاه میاانی یباات ما یبفشاد )Singh, 1990(ب و قطر میوه افزایش پیدا می کند در واقع میوه ها درشت تار نتایج صفات بیوشیمیایی میوه و بزر تر شده اند که در نتیجه موجد افزایش عملکارد مواد جامد محلول و همچنااین بهبااود کیفیاات و بازارپسااندی میااوه عناااب محلول پاشی بانم های مفتل کلسایمی بار میازان می گردد، بهویژه به دلیخ کوچ بودن اندازه میوه عناب مواد جاماد محلاول میاوه عنااب ایار معنا یدار )در ساطح در اغلد ارقام این موعوع می تواند بسایار اائز اهمیات ی درصد( داشات )جادول 1(ب باا وجاود ایان محلاول Irget et al., 1999 باشد ) (ب پاشاای بااا نیتاارات کلساایم 5/0 درصااد موجااد افاازایش سفتی میوه معنی دار مواد جامد محلول نسبت به شاهد نشادب بیشاترین نتااایج تجزیااه واریااانس نشااان داد کااه محلااولپاشاای مواد جامد محلول در م یوههای تیمار شده با کلرید کلسیم نم های کلسیمی بر سفتی میوه ایار معنا یداری در ساطح ی و 5/0 درصد )25/49 و42/49 درصد( وکمترین میازان

پنج درصد داشته است )جدول 2(ب درواقع تماامی تیمارهاا مواد جامد محلول در میوه های شاهد )5/41 درصد( باه دسات نسبت به شاهد تثییر معنی داری بر سفتی بافت میاوه داشاتند آمد )جدول 5(ب محققین با محلول پاشی قبخ از برداشات باا اما با این وجود بیشترین میازان سافتی بافات میاوه از تیماار غلظت های مفتل کلرید کلسیم )صفر، 4 و 2 درصد( در کلرید کلسیم 5/0 درصد )00/49 نیوتن بر سانتی متر مرباع( میوه انار به این نتیجاه دست یافتند که میوههای تیماار شاده اصخ شد و کمترین میزان سفتی مرباوط باه تیماار شااهد با کلرید کلسیم پس از خرو از انباار ماواد جاماد محلاول )71/43 نیااوتن باار سااانت یمتاار مربااع( بااود )جاادول 3(ب در بیشااتری نساابت بااه شاااهد داشااتند ) ,.Ranjbar et al آزمایشی نشان داده شاد کاه محلاول پاشای کلریاد کلسایم 2007(ب همچنین در تحقیقی دیگر بهطاور مشاابه نشاان داده باعااث افاازایش میاازان ساافتی بافاات میااوه سااید ماای شااود شد که محلول پاشی با غلظت 5/0 درصاد کلریاد کلسایم بار 4 Delmaghani et al., 2004 ) (ب همچنااین افاازایش سید رقم ʼآناʽ موجاد افازایش ماواد جاماد محلاول میاوه استحکام بافت میوه زردآلو تحت ایر محلول پاشی با کلرید نساابت بااه شاااهد ماا یشااود )Khalifa et al., 2009(ب Tzoutzoukou and کلسیم نیز گازارش شاده اسات ) افزایش مواد جامااد محلااول مربااوط باه کااهش آب میاوه Bouranis, 1997(ب کلساایم جاازا اصاال ی سااااختمان 1- Anna www.SID.ir

تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive34 of SID 79

است که به نوبه خااود باعااث افاازایش غلظات ماواد جاماد باعث افازایش میازان کلروفیاخ و کاارایی فتوسانتز مای شاود محلاول ما یشاود )Salukha et al., 1974(ب کااربرد در ایاان پااژوهش بااه نظرماا یرسااد در ایاار کاااربرد کلساایم، کلسیم باعث افزایش مواد جاماد محلاول در دیاواره سالولی میزان فتوسنتز افزایش و در نتیجاه تجماع ماواد کربوهیدراتاه میوه مای شاود )Malakouti, 2007(ب میا زان ماواد جاماد در میااوه بیشااترشااده کااه متعاقااد آن سااهم بیشااتری از مااواد محلااول بااه طااور مسااتق یم بسااتگی بااه کااارایی فتوساانتز و آسمیالته به می وهها م یرسد که به نوبه خاود باعاث افاازایش میاازان مااواد اصااخ از فتوساانتز، انتقااال قناادها بااه آوناادها غلظت ماواد جاماد محلاول ما یشاود ) ,.Salukha et al و پارانشاای مهااای میااوه دارد از آنجااا کااه کاااربرد کلساایم 1974(.

جدول 0- تجزیه واریانس کاربرد برگی نمکهای مختلف کلسیمی بر خصوصیات بیوشیمیایی میوه عناب Table 4. Analysis of variance of foliar application with different calcium salts on biochemical properties of jujube fruit میانگین مربعات منابع تغییرات درجه آزادی Mean squares df Source of variation مواد جامد محلول اسیدیته کارتنوئید فنول کل کلسیم میوه Fruit calcium Total phenol Carotenoids pH TSS

بلوک 0.0349ns 0.0011ns 0.0018ns 0.018ns 0.83ns 3 Block تیمار 0.043ns 5.46** 4 **0.022 **0.046 **0.3834 Treatment خطا 12 0.51 0.021 0.0024 0.0029 0.0180 Error عرید تغییرات )درصد( 5.408 0.49 19.15 2.05 4.46 - C.V. (%) *، ** و ns به ترتید نشاندهنده معن یداری در سطح ا تمال ی و پنج درصد و عدم وجود اختال معن یدار م یباشندب *, ** and ns represent significant level of 1%, 5% and non-significant difference, respectively.

جدول 5- اثر کاربرد برگی با نمک های مختلف کلسیمی بر خصوصیات بیوشیمیایی میوه عناب Table 5. Effect of foliar application with different calcium salts on biochemical properties of jujube fruit کارتنوئید فنول کل کلسیم میوه مواد جامد محلول ) میلیگرم در 199 ) میلیگرم اسید گالیک تیمار اسیدیته ) میلیگرم در لیتر( )درصد( pH Treatment گرم وزن تر( در 199 گرم وزن تر( Fruit calcium TSS (%) (mg/l) Total phenol Carotenoids (mg gallic acid/100g FW) (mg/100g FW) شاهد 2.07d 10.85c 0.16c 6.95a 14.50c Control

نیترات کلسیم 5/0 درصد 2.32c 10.87c 0.22bc 7.05a 15.50bc Ca(No3)2 0.5%

نیترات کلسیم 4 درصد 2.51bc 11.00b 0.25b 7.07a 15.62b Ca (No3)2 1%

کلرید کلسیم 5/0 درصد 2.57b 11.10a 0.36a 7.24a 17.12a CaCl2 0.5% کلرید کلسیم 4 درصد a ab ab a a 2.91 11.04 0.29 7.13 17.25 CaCl2 1% در هر ستون م یانگینهای دارای داقخ ی ر مشترک، اختال معن یداری در سطح 5 درصد ندارندب In each column means with the same letter are not significantly different at 5% probability level.

www.SID.ir

32 تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive of SID 79

اسیدیته میوه )جاادول 1(ب مقایسااه میااانگینهااا نشااان داد کااه در بااین pH طباا جاادول )1( ایاار محلااول پاشاای باار عفاااره تیمارهااای مفتلاا کلساایمی بیشااترین و کمتاارین ایاار میااوه معناا یدار نشااده اسااتب نتااایج پااژوهش اعاار در ایاان بر میزان فناول کاخ میاوه باه ترتیاد در ت یمارهاای کلریاد خفوص با نتایج به دست آمده در میوه انگور و میاوه ساید کلسیم 5/0 درصد )40/44 میلیگرم اسید گالی در صد Delmaghani et al., 2004 Amiri et al., 2009 ) ؛ ( گرم وزن تازه( و شاهد )05/40 میلی گارم اساید گالیا مطابقت داردب در صد گرم وزن تازه( باه دسات آماد )جادول 5( ب باین کارتنوئید تیمااار شاااهد و نیتاارات کلساایم 5/0 درصااد و همچنااین بااین تجزیه واریانس نشاان داد کاه ایار تیمارهاا بار میازان تیمارهااای مفتلاا کلریااد کلساایم اخااتال معناایداری کارتنوئید )در سطح ی درصد( معنا ی دار باود )جادول وجود نداشت. نتایج متناقضی در مورد ایر کلسیم بر سنتز 1(ب اگرچه نیترات کلسیم 5/0 درصاد باا شااهد اخاتال ترکیبات فنولی وجود دارد، باه عناوان مااال در آزمایشای معناا یداری نداشاات امااا بقیااه تیمارهااا بااا شاااهد اخااتال مشفص شد که محلولپاشی قباخ از برداشات کلسایم در 4 معنی دار داشتند باه طاوری کاه بیشاترین و کمتارین میازان سید رقم ʼاستارکینگʽ میزان فنول کخ میوه را نسبت به کارتنوئید بهترتیاد در تیماار 5/0 درصاد کلریاد کلسایم شاهد افزایش میدهاد ) Samomaru et al., 1998(ب )31/0 میلی گرم در صد گارم وزن تاازه( و شااهد ) 41/0 همچنین محققاین گازارش کردندکاه محلاول پاشای قباخ میلی گرم در صد گرم وزن تازه( اصخ شد )جادول 5(ب از برداشت با کلرید کلسیم با غلظت 50 میلی گارم میازان 2 در آزمایشای ایاار محلاول پاشاای نیتارات کلساایم در فلفااخ محتااوای فنااول کااخ شاالیخ رقاام ʼرد گلاادʽ را افاازایش

شایرین ماورد بررسای قارار گرفات و مشافص شاد کاه داد )Khalili and Naseri, 2016(ب از طار دیگار محلول پاشی کلسیم باعث افزایش محتوای کارتنوئیاد در بررسی ایر نم های مفتل کلسیمی بر کیفیات م یاوه هاای Buczkowska et al., 2016 میوه م یشود ) (ب همچناین زغال اخته نشان داد که تیمارهای مفتل کلسایمی سابد گ ز ا ر ش ش ا د ه ا س ا ت ک ا ه د و ه ف ت ا ه ق ب ا خ ا ز ب ر د ا ش ا ت پ ر ت ق ا ا ل ، کاهش ترکیبات فنولی در میوهها میشوند ) ,Ochmian محلااولپاشاای بااا ترکیبااات کلساایمی باعااث افاازایش میاازان 2012(ب به طورکلی، نتایج تحقیقات بیانگر ایان اسات کاه Barry and Van Wyk, 2004 کارتنوئید میوه میشود ) (ب کلسیم با تثییر بر فعالیت آنزیم های فنیاخ آیناین آمونیالیااز عالوه برآن، افزایش محتوای کارتنوئید گوجهفرنگای تحات که ی آنازیم کلیادی در سانتز ترکیباات فناولی اسات و تااثییر کلریااد کلساایم توسااط محققااین گاازارش شااده اساات پراکساایداز و پلاای فنااولاکساایداز کااه ساابد اکسیداساایون Kazemi, 2014 ) (ب کارتنوئیاااد و کلروفیاااخ از جملاااه ترکیبات فنولی می شود بر مقدار تجمع ترکیبات فنول تاثییر رنگیاازههااای فتوساانتزی هسااتند کااه رنااگ میااوه را شااامخ میگذارد )Suntharalingam, 1996(ب می شوند به نظر می رسد که ترکیبات کلسیمی باعث تفرید کلسیم میوه کلروفیخ و افزایش سنتز کارتنوئید می شود، در واقاع کلسایم محلول پاشی نم های کلسایمی ایار معنای داری )در بااا تثییرماباات در مساایر ساانتز بتاکاااروتن محتااوی کارتنوییااد سطح ی درصد( بر میزان کلسیم میاوه داشات )جادول Barry and Roux, 2010 میاوه را افازایش مای دهاد ) ؛ 1(ب کلرید کلسیم در هر دو غلظت )5/0 و یا درصاد( Singh et al., 2012 (ب باعث افزایش معنی دار میازان کلسایم در میاوه نسابت باه فنول کل شاااهد شاادند بااه طااوریکااه بیشااترین میاازان کلساایم در محلول پاشی با نم های مفتل کلسیمی ایر معنای داری 1- Starking )در سطح ی درصد( بر میازان فناول کاخ میاوه داشات Red gold 2- www.SID.ir

تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive33 of SID 79

میوه های تیمارشده با کلریاد کلسایم یا درصاد ) 74/2 محلااول پاشاای قبااخ از برداشاات بااا نماا هااای مفتلاا میلی گرم بر گرم( مشاهده شد و کمترین میزان کلسیم در کلسیمی باعث افازایش در برخای خفوصایات فیزیکاو میوه های شاهد )09/2 میلی گارم برگارم( باه دسات آماد شیمیایی و کیفیت میوه تازه عناب شدب افازایش کلسایم )جدول 5(ب با افزایش غلظت تیمارهاای کلسایمی، میازان در میوه موجد سفتی و تردی بیشاتر میاوه شاده کاه در کلسیم بافت میوه نیز افزایش یافات اماا باین غلظات هاای نتیجه زمان جابه جایی و مخ ونقاخ، میاوه کمتار دچاار مفتل نیترات کلسایم از ایان رنظا اخاتال معنا ی داری آسید می شود کاه از لحاای اقتفااد ی مهام مای باشادب وجااود نداشااتب در آزمایشاای ایاار محلااول پاشاای کلریااد عالوه براین درشت تر و تردتر بودن میوه عناب می تواند کلسیم در میوه کیوی مورد بررسی قارار گرفات و نشاان بهبود کیفیت تازه خاور ی و بازارپساندی بیشاتری را باه داده شد که میوههای کیوی محلولپاشی شاده باا غلظات همراه داشته باشد محلول پاشی باا نما هاای کلسایمی 5/4 درصد کلرید کلسیم، محتوای کلسیم بیشتری نسابت همچنین باعث افزایش مواد جامد محلول، فناول کاخ و باه شااهد داشاتند ) Gerasopoulos et al., 1996(ب کارتنوئید شد که از جمله ویژگی های مهم در میوه ها و همچنین محققاین گازارش کردناد کاه میاوه هاای ساید سبزیجات هساتند، محتاوا ی فناول ی موجاود در میاوه هاا تیمارشده با کلسیم، نسبت به شاهد غلظت کلسیم بیشتری نشاانگر کیفیا ت محفاول ماای باشاد چارا کاه باار ارزش در بافت داشتند )Hosseini Farahi et al., 2008(ب غذایی و همچنین خواص ظااهر ی مانناد رناگ و طعام رطوبت خاک جذب کلسیم توسط ریشه ها را تحت تثییر محفول تثییرگذار است، بنابراین افازایش میازان فناول قرار می دهد به این صورت که خاک هاا باا رطوبات باای می تواند در بهتر شدن کیفیت میاوه عنااب ماثیر باشاد . امکان تعرق میوه را افزایش و انتقاال جریاان خاام را کاه نتایج این پژوهش مشفص کرد که تیمار کلرید کلسیم اوی کلسیم است باه سامت میاوه افازایش ما یدهاد ب از ایر بیشتری بر صفات کیفی میوه عناب داشت و نیتارات آنجایی که استان خراسان جنوبی در منطقه خش و کام کلسیم می تواند خفوصایات فیزیکای میاوه را افازایش رطوبت واقع شده است، ا تمایً انتقال کلسیم از خاک به دهدب از آنجایی که در اغلد صفات مورد ارزیاابی باین میااوه بساایار کاام یااا ناااچیز بااوده بنااابراین یکاای از دییااخ تیمارهای 5/0 و ی درصد نم های کلسیمی تفاوت افزایش میزان کلسیم درون میوه های تیمارشده باا کلریاد معنی داری وجود نداشت می تاوان چناین نتیجاه گرفات کلسیم می تواند به دلیخ محلول پاشی مستقیم بر روی میوه که کاربرد نم های کلسیمی در غلظت پاایین تار ) 0/5 باشد چراکه این امکان وجاود دارد کاه کلسایم از بافات درصد( مقرون به صرفه تر و هم مثیرتر خواهاد باود، از میوه عبور و در آن تجمع یابد )Poovaiah, 1986(ب این رو محلول پاشی با نم های کلسیمی مذکور در طی نت یجهگیری ففخ رشد میوه جهت افزایش عملکرد و ارتقاا کیفیات بااهطااورکلی نتااایج آزمااایش گویااای ایاان اساات کااه میوه عناب قابخ توصیه می باشدب

References Al-yousif, A. A. and Al-Miahy, M. Z. (2007). Effect of calcium on jujube ziziphus sp. fruit growth and their resistance to jujube fruit fly (Carpomyia incompleta). Journal of Kerbela University, 5(4), 106-113. Amiri, E. M., Fallahi, E. and Safari, G. (2009). Effects of prearrest calcium sprays on yield, quality and mineral nutrient concentrations of Asgari table grape. International Journal of Fruit Science, 9(3), 294-304. www.SID.ir

31 قسمتی و همکاران: ایر محلولپاشی برگی برخی نم های کلسیم ببب Archive of SID

Anderson, J. L. and Campbeh, W. F. (1996). Effect of calcium treatment on Montmorency sour cherry fruit quality. International Society for Horticultural Science, 410, 339-340. Barry, G. H. and Le Roux, S. (2010). Preharvest foliar sprays of prohexadione–calcium, a gibberellin-biosynthesis inhibitor, induce chlorophyll degradation and carotenoid synthesis in rinds. Hort Science, 45(2), 242-247. Barry, G. H. and Van Wyk, A. A. (2004). Novel approaches to rind colour enhancement of citrus. International Society of Citriculture, 3, 1076-1079. Buczkowska, H., Zenia, M. and Renata, N. W. (2016). Yield and fruit quality of sweet pepper depending on foliar application of calcium. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40(2), 222-228. Buxton, K. N. (2005). Pre-harvest practices affecting postharvest quality of Hayward kiwifruit. Ph.D. Thesis of Plant Physiology and Horticultural Science, Massey University, North Palmerston, New Zealand. Bybordi, A. and Tabatabaei, J. (2008). Effect of foliar application of sucrose and urea on the fruit set in . Journal of Research and Development in Agriculture and Horticulture, 21(2), 133-141. [In Farsi] Chuah, A. M., Lee, Y. C., Amaguchi, Y., Takamura, H., Yin, L. J. and Matoba, T. (2008). Effect of cooking on the antioxidant properties of coloured peppers. Food Chemistry. 111(1), 20-28. Delmaghani, M. R., Taheri, M. and Malakoti, M. J. (2004). Potassium, calcium interaction of a shift to K/Ca and improve the quality of apple fruits in city Naghadh. Agricultural Engineering, 5(20), 71-83. [In Farsi]. Douleh, L., Hasanpour Asil, M. and Abd Elahe, H. (2010). Factors determining the commercial maturity of the fruit of pear cultivars (Pyrus communis L). Iranian Journal of Horticultural Sciences, 41(2), 189-196. [In Farsi]. Gerasopoulos, D., Chouliaras, V. and Lionakis, S. (1996). Effects of preharvest calcium sprays on maturity and storability of ‘Hayward’ kiwifruit. Postharvest Biology and Technology, 7(1-2), 65-72.

بGhouth, K. (2009). Ziziphus jujube the neglected fruit. Tehran: Saidi Manesh Publisher [In Farsi] Heerema, R. J., Weinbaun, S. A., Pernice, F. and Dejong, T. M. (2008). Spur survival and return bloom in almond (Prunus dulcis Mill) varid with spur fruit load, specific leaf weight, and leaf area. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 83(2), 274-281. Hosseini Farahi, M., Aboutalebi, A. and Panahi Kord laghari, Kh. (2008). Study on the changes of postharvest red and golden delicious apple flesh firmness in relation with rootstock, cultivar and calcium chloride treatments. Journal of Research and Development in Agriculture and Horticulture, 78, 74-79. [In Farsi] Irget, M.E., Aydin, S, Oktay, M., Tutam, M., Aksoy, U. and Nalbant, M. (1999). Effects of foliar potassium nitrate and calcium nitrate application on nutrient content and fruit

www.SID.ir

تولیدات گیاهی )مجله علمی کشاورزی(، جلد 14 شماره 3، پاییز Archive35 of SID 79

quality of fig. Development Plant Soil Sciences, 86, 81-84. Kassem, H., Al-Obeed, R., Ahmed, M. and Omar, A. (2011). Productivity, fruit quality and profitability of jujube trees improvement by pre-harvest application of agro- chemicals. Middle-East Journal of Scientific Research, 9(5), 628-637. Kathryn, C. and Brannen, P. (2008). Effects of foliar calcium application on fruit quality, shelf-life, and fruit rot. Albion International Conference in Plant Nutrition, USA. pp. 1-11. Kazemi, A. (2016). Effect of harvesting date, drier type and drying temperature on some physico-chemical properties and quality of jujube fruit. M.Sc. Thesis, University of Birjand, Birjand. [In Farsi] Kazemi, M. (2014). Effect of foliar application of humic acid and calcium chloride on tomato growth. Bull. Environmental Pharmacology Life Science, 3(3), 41-46. [In Farsi] Khalifa, R. K. M., Omaima, M. H. and Abd-El-Khair, H. (2009). Influence of foliar spraying with boron and calcium on productivity, fruit quality, nutritional status and controlling of blossom end rot disease of Anna apple trees. World Journal of Agricultural Sciences, 5(2), 237-249. Khalili, H. and Naseri, L. (2016). The effect of pre-harvest foliar calcium chloride and gibberellic acid and dipped postharvest calcium on shelf life and qualitative properties of Nectarine red gold cultivar. 3rd International Conference on Applied Research in Agriculture Sciences, Elmi karbordi University, Tehran. [In Farsi] LaMar Anderson, J. and Campbell, W. F. (1993). Effect of calcium treatments on montmorency cherry fruit quality. Acta Horticulturae, 410, 339-344. Lanauskas, J., Kvikliene, N., Uselis, N., Kviklys, D., Buskiene, L., Mazeika, R. and Staugaitis, G. (2012). The effect of calcium foliar fertilizers on cv. Ligol apples. Plant Soil Environment, 58(10), 465-470. Li, J., W, Fan, L.P., Ding, S.D. and Ding, X. (2007). Nutritional composition of five cultivars of Chinese jujube. Food Chemistry, 103(2), 454-65. Lichtenthaler, H. K. (1987). Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in Enzymology, 148, 350-382. Malakouti, M. J. (2007). Zinc is a neglected element in the life cycle of plants. Middle Eastern and Russian Journal of Plant Science and Biotechnology, 1(1), 1-12. Mao, Y. M., Shen, L. Y., Wei, W., Wang, X. L., Hu, Y. L., Xu, S. S. and Mao, L. L. (2014). Effects of foliar applications of boron and calcium on the fruit quality of'Dongzao' (Zizyphus jujuba Mill.). In International Horticultural Congress on Horticulture: Sustaining Lives, Livelihoods and Landscapes, Brisbane, Australia. pp. 105-108. Montanaro, G., Dichio, B., Xiloyannis, C. and Celano, G. (2006). Light influences transpiration and calcium accumulation in fruit of kiwifruit plants (Actinidia deliciosa var. Deliciosa). Plant Sciences, 170(3), 520-527. Morton, J. (1987). Fruit of warm climates. USA, Vermont: Echo Point Books & Media.

www.SID.ir

31 قسمتی و همکاران: ایر محلولپاشی برگی برخی نم های کلسیم ببب Archive of SID

Nakhaei, F. (2015). The effect of time and different concentrations of foliar spraying fertilizers on fruit physico - chemical properties and yield of jujube (Ziziphus jujube). Arid Biome Scientific and Research Journal, 5(1), 64-75. [In Farsi] Ochmian, I. (2012). The impact of foliar application of calcium fertilizers on the quality of highbush blueberry fruits belonging to the ‘Duke’ cultivar. Notulae Botanicae Horticulture Agrobotanic, 40(2), 163-169. Peyvast, G., Olfati, J. A., Ramezani-Kharazi, P. and Kamari-Shahmaleki, S. (2009). Uptake of calcium nitrate and potassium phosphate from foliar fertilization by tomato. Journal of Horticulture and Forestry, 1(1), 7-13. Poovaiah, B. W. (1986). Role of calcium in prolonging storage life of fruits and vegetables. Food Technology, 40, 86-89. Ranjbar, H., Hassanpour Asil, M., Asgari, M. A., Sameeizadeh, H. and Baniasadi, A. (2007). The effects of calcium chloride, hot water treatment, and polyethylene bag packaging on the storage life and quality of cv. Malas-Saveh. Iranian Journal Food Science Technology, 4(2), 1-10. Rastegari Hedesh, H. (2013). The Effect of Calcium nitrate and Salicylic acid on the qualitative characteristics and storage life of pomegranate fruit (Cv. Malase-Yazdi). M.Sc. Thesis of Agricultural, Ferdowsi University of Mashhad, . [In Farsi]. Salukha. D.K., Jadha, S.J, and Yu, M.H. (1974). Quality and nutritional composition of tomato fruits influenced by certain biochemical and physiological changes. Qualitas Plantarum Plant Foods for Human Nutrition, 24(1-2), 85-113. Samomaru, Y., Katayama, O., Kashimura, Y. and Kaneko, K. (1998). Changes in polyphenol content and polyphenoloxidase activity of apple fruits during ripening process. Japanese Society for Food Science and Technology, 45(1), 37-43. Singh R.P. (1990). Influence of different cultural practice on premature fruit cracking of pomegranate. Progressive Horticulture, 22(1), 92-96 Singh, D. P., Beloy, J., McInerney, J. K. and Day, L. (2012). Impact of boron, calcium and genetic factors on vitamin C, carotenoids, phenolic acids, anthocyanins and antioxidant capacity of carrots (Daucus Carota). Food Chemistry, 132(3), 1161-1170. Smith, G. S., Geravett, I. M., Edwards, C. M., Curtis, J. P. and Buwalda, J. G. (1994). Spatial analysis of the canopy of kiwifruit vines as it relates to the physical. Chemical and postharvest attributes of the fruit. Annals of Botany, 73(1), 99-111. Suntharalingam, S. (1996). Postharvest treatment of mangoes with calcium. Tropical Science, 36, 14-17. Tzoutzoukou, C. G. and Bouranis, D. L. (1997). Effect of preharvest application of calcium on the postharvest physiology of apricot fruit. Journal of Plant Nutrition, 20(2-3), 295-309.

www.SID.ir

3 Journal of Plant Productions (Scientific Journal of Agriculture), 41(3), Autumn, 2018 Archive of SID

Efficacy of Some Calcium Salts Foliar Spray on Growth and Biochemical Parameters of Jujube Fruit (Ziziphus jujuba Mill.)

M. Ghesmati1, F. Moradinezhad2* and M. Khayat3

1- M.Sc. Graduate of Horticulture Science, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran 2- *Corresponding Author: Associate Professor, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran ([email protected]) 3- Assistant Professor, Department of Horticulture Science, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

Received: 10 February, 2017 Accepted: 5 July, 2017

Abstract Background and Objectives South Khorasan province is the most important area of jujube fruit production in Iran. Fresh jujube fruit destroys in a short time at ambient temperature. Normally about one week after harvesting, a considerable loss occurs in picked fruits. Plant nutrition, during growth and developmental stages influence the quality of many fruits. Calcium is one of the most important elements that can affect quantity, quality, storability and market of many horticultural crops. Although South Khorasan province is located in arid areas, it has lime soils with enough calcium for plant growth and development. However, due to low mobility of calcium from soil to plant, calcium deficiency is common in horticultural plants. Thus, pre-harvest spray with minerals like calcium salts can be useful for reducing postharvest losses during handling and storage. Therefore, the aim of this research was to evaluate the effect of different calcium salts spray on physicochemical properties and quality of fresh jujube fruit. Materials and Methods Twenty jujube trees, eight years old, were sprayed with calcium salts twice, mid of June and early in July 2016 in a commercial orchard in Birjand, South Khorasan province. Experimental treatments were distilled water (control), calcium chloride (0.5 and 1%) and calcium nitrate (0.5 and 1%). Sprays were done at two stages of fruit growth and development, cell division (3 mm fruit diameter), and 20 days later in full cell enlargement stage. Fresh fruit was harvested at a crisp mature (white-red) stage early in August. The experiment was conducted in a completely randomised block design with four replications, and each replicate included 500 g of fresh fruit. Data were analysed using SAS program (ver. 8) and comparison of means was made with LSD test at 1 and 5% probability. Results Physiochemical properties of harvested fruit including fresh fruit weight, dry matter, fruit length and diameter, firmness, total soluble solids, pH, carotenoids, total phenol, and calcium content were evaluated. The results showed that calcium nitrate application at 0.5% significantly increased fruit fresh weight, dry matter and fruit length and diameter compared to control. Also, fruits that were sprayed with calcium chloride at 0.5% concentration had higher firmness, carotenoids and total phenol. The highest total soluble solids and calcium content values were obtained in treated fruit with calcium chloride (1%). Although different calcium salts spray had no significant effect on juice pH. Discussion In general, it can be concluded that physical fruit parameters were affected by calcium nitrate, while calcium chloride spray had a greater impact on chemical and nutritional quality aspects of fruit. Although calcium chloride at 0.5% was more effective on chemical factors, however, it was not significantly different with calcium chloride 1% treatment. Among different treatments, calcium nitrate at 0.5% had the highest effect on physical properties of jujube fruit. Therefore, it can be concluded that spraying of jujube fruit trees during fruit growth and developmental stages with both calcium salts at 0.5% concentration have beneficial effects as they improve the most important physical and chemical parameters of fresh jujube fruit.

Keywords: Carotenoid, Firmness, Quality, Total phenol, Yield

www.SID.ir