jaar overzicht 2016 provincie West-Vlaanderen voorwoord Beste lezer, Het is een jaarlijkse traditie: de eerste gedeputeerde mag dit jaarboek voorstellen. Een uitdaging, om in een kort voorwoord een lijvig en goedgevuld overzicht samen te vatten en aan te prijzen. 2016 was een opmerkelijk jaar, met een aantal duidelijke krachtlijnen. Het project van de afslanking - in juli 2016 door de Vlaamse regering met een jaar uitgesteld tot 1 januari 2018 - heeft er ons als Provincie en als organisatie toe aangezet om aan creatieve zelfreflectie te doen. Uit een analyse van onze bestuurlijke organisatie distilleerden we een aantal krachtlijnen en waarden die bepalend worden voor onze toekomst. Deze analyse schiep tegelijk het duidelijke beeld van een ambitieuze Provincie. Een eerste krachtlijn is de geïntegreerde gebiedsgerichte aanpak. Onze Provincie kan zich beroepen op 20 jaar ervaring in deze methodiek. Ik ben er dan ook rotsvast van overtuigd dat de spirit van gebiedsgericht werken een bijzonder sterke troef is en zal blijven. Meer nog, we transformeren de principes en goede praktijken van 20 jaar ‘Gebiedsgerichte Werking’ ook tot een organisatiemodel. Een tweede krachtlijn is het samenwerken. Als Provincie willen we ons positioneren als een partner die graag samenwerkt met de andere bestuursniveaus. Vonk apb, de samensmelting tussen het vroegere SBR en WIVO, is het nieuwe vormings- en expertisecentrum waarmee we dit willen vormgeven. Maar ook naar Vlaanderen reiken we de hand, om samen West-Vlaanderen nog beter te besturen en uit te bouwen. De derde krachtlijn is die van een vernieuwende en ambitieuze organisatie. Als enige Provincie in Vlaanderen hebben we momenteel een duidelijk vernieuwingstraject opgezet. We gaan voor een vernieuwde Provincie in het belang van de West-Vlaming en het West-Vlaamse middenveld. We kiezen ervoor een flexibele organisatie te blijven, met oog voor de inbreng vanuit de regio’s, met oor naar nieuwe inzichten rond participatief besturen. Dit alles binnen de duidelijke opdracht van Vlaanderen om ons toe te leggen op de grondgebonden materie: provinciedomeinen, economie, landbouw, toerisme, waterbeleid… Wanneer u dit jaarboek doorbladert, zult u snel merken dat de Provincie in 2016 allesbehalve heeft nagelaten om initiatief te nemen. Wel integendeel: het provinciebestuur heeft zich ingezet om al haar provinciale bevoegdheden nog met volle overgave uit te oefenen, ook op het vlak van persoonsgebonden materies. Niet vanzelfsprekend in overgangstijden. Maar we namen onze verantwoordelijkheid tegenover de lokale besturen, tegenover de organisaties in de cultuur-, welzijns- en sportsector, en tegenover de West-Vlamingen. Want het provinciebestuur wil een bestuur zijn dicht bij de West-Vlaming. En dan mag de Provincie een nieuw kleedje krijgen, als kennispartner, regisseur en regiobestuur, dit engagement blijft. Guido Decorte, eerste gedeputeerde voorwoord jaaroverzicht 2016 3 07 cijfers 15 100 jaar groote oorlog 23 waterbeheersing 69 recreatie 27 kwaliteit beloond 39 campagnes 51 samenwerking 63 steun 69 recreatie 87 evenementen 103 patrimonium 113 nieuw 6 cijfers 20 jaar gebiedsgerichte werking in West-Vlaanderen In 2016 was het exact 20 jaar geleden dat de West-Vlaamse provincieraad het licht op groen zette voor de uitbouw van haar gebiedsgerichte werking. Vandaag is gebiedsgericht werken een kerntaak van het provinciebestuur. De Provincie spitst zich in haar gebiedsgerichte initiatieven toe op regiospecifieke uitdagingen. Op een duurzame manier en op maat van de regio tekenen de provinciale gebiedswerkers samenwerkingsverbanden en projecten uit. De gebiedsgerichte werking van de Provincie strekt zich uit over vijf regio’s en dekt het hele grondgebied: Noord-West-Vlaanderen, Midden-West-Vlaanderen, Zuid-West-Vlaanderen, De Westhoek en De Kust. In elk daarvan is er een West-Vlaams streekhuis. Deze streekhuizen zijn niet alleen ‘buitenposten’ van de provinciale werking, maar huisvesten ook streekpartners en bieden logistieke en inhoudelijke steun aan bovenlokale initiatieven. De streekhuizen vormen ware knooppunten in de regionale netwerken. Essentieel in gebiedswerking is de samenwerking met diverse organisaties en besturen. De nadruk ligt hierbij op participatie en coproductie, eerder dan op een top-downoptreden van de Provincie. Vaak gaat het ook om een geïntegreerde aanpak, waarbij verscheidene sectoren en beleidsniveaus elkaar vinden. Het uiteindelijke doel van gebiedsgerichte werking is duidelijk: positieve impulsen geven aan duurzame streekontwikkeling. De vruchten van dit werk zijn ondertussen al overal in de provincie goed zichtbaar. Ze worden bijvoorbeeld concreet in fietspaden, wandelwegen en de organisatie van lokale mobiliteit in functie van leefbaarheid. www.west-vlaanderen.be/gebiedsgerichtewerking Essentieel in gebiedswerking is de samenwerking met diverse organisaties en besturen. De streekhuizen vormen de knooppunten in deze regionale netwerken. cijfers jaaroverzicht 2016 7 Inagro viert 60 jaar praktijkonderzoek in Beitem 2016 was een feestjaar voor Inagro. 60 jaar geleden startte in Beitem het praktijkonderzoek met de bijhorende voorlichting om de noodlijdende vlassector te ondersteunen. Nu is Inagro actief in bijna alle land- en tuinbouwsectoren, dit al 5 jaar onder de naam Inagro en met vernieuwde organisatiestructuur. De festiviteiten voor de 60ste verjaardag begonnen medio maart met een jubileumfeest. Heel wat prominenten uit de land- en tuinbouwsector, het onderzoek, de industrie en de diverse overheden waren er aanwezig. In een toekomstdebat formuleerden vooral specialisten uit diverse organisaties hun verwachtingen op het vlak van ecologie, technologie, marktgericht produceren en voorlichting. www.inagro.be 8 Provincie doet onderzoek naar welbevinden land- en tuinbouwers Eind 2015 stuurde de Provincie 2.800 land- en tuinbouwers in de regio Westhoek en Midden-West-Vlaanderen een schriftelijke enquête naar hun welbevinden. Dit is zo’n 41 % van de landbouwpopulatie in het gebied. Zo’n 33 % van de aangeschreven landbouwers vulde de bevraging in. De resultaten werden in 2016 gepresenteerd. Landbouwers geven gemiddeld een score van 6,33 op 10 op het vlak van welbevinden. 1 op de 7 geven aan niet goed in hun vel te zitten. Vooral in de leeftijdscategorie 40 tot 65 jaar ligt de score iets onder het algemeen gemiddelde. Land- en tuinbouwers leveren een belangrijke bijdrage aan de economische ontwikkeling in West-Vlaanderen. Maar hun sector wordt voortdurend geconfronteerd met nieuwe uitdagingen. Met het onderzoek ging de Provincie na of de doelgroep voldoende gewapend is om met deze druk om te gaan en of ze ergens terechtkan als het wat minder gaat. De studie kaderde in het Leaderproject ‘Zot van (‘t) boeren’. Ze werd ontwikkeld door de Hogeschool West-Vlaanderen (Howest). www.west-vlaanderen.be/onderzoekwelbevindenlandbouwers cijfers jaaroverzicht 2016 9 River Terminal Wielsbeke rondt de kaap van 12.000 TEU De POM West-Vlaanderen startte eind 2014 de River Terminal Wielsbeke opnieuw op door Delcatrans en Shipit als exploitanten aan te stellen. Na twee jaar werking kon de terminal uitstekende resultaten voorleggen. Delcatrans haalde in 2016 12.000 TEU (Twenty Foot Equivalent Unit, container van 6,10 meter lang, 2,44 m breed en 2,59 m hoog). Shipit totaliseerde circa 30.000 ton, voornamelijk palletten voor Isolava. De POM West-Vlaanderen is tevreden dat de strategie aanslaat en wil maximaal faciliteren om activiteiten op de terminal verder te laten groeien. Het ziet de River Terminal Wielsbeke als strategische asset voor de ontsluiting van de industrie in de regio en als volwaardig alternatief voor de drukke E17. Spreiding van het vervoer over verschillende modi en flexibele planning vormen de wissel op de toekomst en een deel van de oplossing voor het Vlaams mobiliteitsprobleem. Dit proces wil de POM ondersteunen. Zo investeert ze in 2017, via dochtermaatschappij RTW nv en samen met Waterwegen en Zeekanaal, 1,7 miljoen in de vernieuwing van het kaaiplateau om de efficiëntie van de overslag te verhogen. www.pomwvl.be 10 Meer dan 10.000 overtredingen tijdens verkeersveilige week Op initiatief van gouverneur Decaluwé vond in West-Vlaanderen eind februari 2016 de ‘Verkeersveilige Week’ plaats. Deze campagneweek gedenkt jaarlijks de kettingbotsing van 1996 op de E17 ter hoogte van Nazareth. De politiezones en de federale wegpolitie organiseren dan op vraag van de gouverneur extra controles. Die zijn gericht op overdreven snelheid, rijden onder invloed (ook van drugs), gordeldracht en de regelgeving voor zwaar vervoer. Het aantal gecontroleerde voertuigen lag in deze editie 20 % hoger dan in 2015. De resultaten waren ontmoedigend: in totaal werden 10.422 verkeersovertredingen vastgesteld. 6,5 % reed te snel en 3,91 % reed onder invloed. 68 bestuurders zagen hun rijbewijs ingetrokken worden. Veilig verkeer was in oktober ook een thema in de rede van de gouverneur. In ‘Veiligheid? Veiligheid! Veiligheid…’ benadrukte hij de noodzaak aan positieve gedragsbeïnvloeding voor alle deelnemers aan het verkeer. Ook pleitte hij voor nog meer innovatie en inzet van technologie bij de politie en voor de nodige versterking en een aangepast statuut voor de kustpolitiezones. cijfers jaaroverzicht 2016 11 Voor het eerst meer dan een half Goede cijfers voor hotels en miljoen overnachtingen in de gastenkamers in het Brugse Leiestreek Ommeland De inspanningen om de Leiestreek te promoten als authentieke De bestemmingspromotie van Westtoer en de vele partners werpt bestemming voor een korte vakantie werpen vruchten