ja ar bo

ekprovincie ‘12 West-Vlaanderen Inhoudstafel

Partner en medestander 6 Genieten Plus est en vous 7 Interne staatshervorming: eindelijk duidelijkheid? 8 Cultuur De provincie als internationale partner 9 Algemeen 40 Een nieuwe provinciegouverneur…. 10 QR-codes op UiT in West-Vlaanderen 40 … en een nieuwe provinciegriffier 11 TRIBUNE11 luidt cultuurseizoen in 40 De deputatie 13 Erfgoed 42 De provinciegouverneur 13 Vissersvrouwen in de kijker 42 De deputatie 13 Eerste Erfgoedprijs voor De Lijn 43 De provinciegriffier 13 Investeringssubsidies voor WO I-projecten 45 De provincieraad 18 WO I in fictiereeks 45 De provincieraad 18 Migratie en stadsversterking in Tolhuis 46 Het bureau van de provincieraad 18 Erfgoedwandelroute in Lo 47 De commissies van de provincieraad 19 Cultuurspreiding 48 Samenstelling raadscommissies 2006-2012 19 Wevelgem wint Bib-Awards 48 Samenstelling van de provincieraad 21 Beste BibGamers bekroond 48 Het witboek … en nu? 24 Aan tafel in de bib 48 Belangrijkste agendapunten uit de raad 26 Zeven nieuwe Delphi-bibliotheken 49 Voorstellen 27 Kunsten 50 Moties 27 Letteren en taal 50 Ontslag en opvolging 27 Letterkundeprijs voor dichtkunst 50 Verenigde commissies 28 25 West-Vlaamse auteursportretten 50 Regiocommissies 28 PARTIZAN promoot hedendaagse kunst 50 Provincieraadsleden ontdekken Kent 28 Beeldende kunsten 53 De financiën van de provincie 29 Vierjaarlijkse architectuurprijs uitgereikt 53 Het provinciebudget 2011 29 900 open ateliers 54 Gewone ontvangsten 29 Podiumkunsten 55 Gewone uitgaven 29 Nieuwe audities voor theaterfestival 55 Buitengewone dienst 30 Jongeren dansen ‘Young & Furious’ 56 Jaarrekening 2010 30 Muziek 57 Rede van de gouverneur 31 Ensembles geselecteerd voor Muziekfestival 57 Naar een kennisgedreven toekomst voor West-Vlaanderen 31 Musea 58 Communicatie 33 Raversijde 58 Tien jaar Tolhuis 33 Actuele kunst bij Be-Part 60 Focus op kwaliteit 34 Mu.ZEE 61 Provincienieuws toegankelijker 34 Jean Brusselmans voor het voetlicht 61 Archief 36 Ensorhuis en Permekemuseum 61 Provincie ondersteunt archiefdiensten 36 Een druk jaar 2011 61 Militieregisters digitaal raadpleegbaar 36 Personeel en organisatie 37 Toerisme Implementatie BBC vervroegd goedgekeurd 37 2011: de headlines 64 Toeristische subsidieprogramma’s 64 Europese recreatieve projecten 65 Grenzeloos Wandelen 65 MIRRA 65 SusTRIP 65

2 III Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek 67 Leerlingen ‘kicken’ op sport 94 Dataverzameling en onderzoek 68 Jeugdbewegingen sporten in Izegem 95 Regionale trendrapporten 68 Sportinstuif in centrum van Brugge 95 Inventarisatie van logiesaanbod 68 Zwemmarathon in het Olympiabad 96 Aanbevelingen voor dagtrips 68 Over de grens: Aventur’eau Nord 96 Onderzoek in plattelandsverblijven 69 Seniorensportdag in Oostrozebeke 97 Meetingindustrie 70 Aangepast Sporten gaat olympisch 97 Promotie van de MICE-markt 70 Watersporten in De Gavers 98 Vorming en professionalisering 70 Sportprijzen 99 Vormingssessies 70 West-Vlaamse sportprijzen uitgereikt 99 Steun van Leader 70 Publicaties 70 West-Vlaanderen in cijfers 70 Onderenemen De Kust 71 Boek eens een ‘Greeter’ 71 Economie Nieuwe recreatieve troeven 72 Algemeen 102 Oostendse Krekenwandelroute 72 Beleidsdomein Economie hervormd 102 Wandelnetwerk Westkust 72 POM wordt structureel uitgebouwd 102 Duinbossenruiterroute 72 Data, studie en advies 104 Promotie in binnen- en buitenland 74 Onderzoek naar strategische partnerschappen 104 Onderzoek bij verblijfstoeristen 75 Activiteit volgens bestemmingszones 104 De Leiestreek 76 Economische clusters geïdentificeerd 105 Leiestreekmagazines en Leiekantjes 76 Voorbereid op demografische verandering 106 150 jaar Kanaal Bossuit-Kortrijk 76 Ondernemerschap en bedrijfsinfrastructuur 107 Convention Bureau voor MICE-markt 76 Nieuwe infrastructuur voor starters 107 Fietsfeest en boottochten: een succes 78 Ondersteuning van sociale economie 108 Fietsen langs vlasvelden 78 Ondernemerscentra als laboratoria 109 Leiestreek van bron tot monding 79 Ateliers voor betere dienstverlening 109 De Westhoek 80 Individuele inspiratiebox voor gemeenten 109 Westhoek zonder grenzen 80 Kwaliteitsvolle bedrijfsarchitectuur 111 De Grote Oorlog herdacht 80 Duurzaam ondernemen 112 Imago en promotie 82 MVO-Event ‘Duurzaam = gewoon doen!’ 112 Nieuwe bezoekerscentra in Veurne en Ieper 83 Succesvolle groepsaankoop elektriciteit en gas 113 Wandelen in de Westhoek 85 Vijf nieuwe ondernemende ambassadeurs 114 Het Brugse Ommeland 86 Kennis, innovatie en technologie 115 Beleving op de Poelberg 86 Samen werken aan zorginnovatie 115 Tielts Plateau op de kaart 86 Miummm in Roeselare krijgt vorm 116 Romeinen en Ommetoertjes 87 Diepvriestransport via het spoor 118 Seminarie Food Port 118 Sport Oost West Poort gelanceerd 119 Sportinfrastructuur 90 Doorstart Flanders’ Maritime Cluster 119 Nieuw watersportcentrum in De Gavers 90 Thuisbasis voor (olympische) topsporters 93 Land- en tuinbouw provincie West-Vlaanderen

Skeeleren door het landschap 93 Algemeen 122 I

Paul Herygers Mountainbikeroute 93 POVLT wordt Inagro 122 Sportevenementen 94 Aquacultuur 123

11.000 kinderen ‘doen aan sport’ 94 Praktijkcentrum Aquacultuur geopend 123 jaarboek 2012

III 3 Energie 124 Zorg 148 Landbouw, daar zit energie in! 124 Een sleuteljaar voor UNIE-K 148 Investering in energieteelten 124 Bewoners van ‘Ons Erf’ planten bomen 149 Biologische teelt 125 Digitaal platform voor kortverblijf 150 Tien jaar Proefbedrijf Biologische landbouw 125 Participatie van ouderen te boek 150 Natuur en landschap 126 Wonen 151 Samen werken aan milieuzorg 126 Nieuwe woonzorgprojecten gesubsidieerd 151 Tuinbouw 127 Studiedag wonen + zorg + welzijn 151 Ruimtelijke visie voor glastuinbouw 127 Vrijwilligerswerk 152 Water 128 West-Vlaamse vrijwilligers in beeld 152 Eerste aanzuigplaats in het IJzerbekken 128 Seniorenambassadeurs aangesteld 154 Visserij 129 Vrijwilligerstrofee voor Tele-Onthaal 154 Impulsen voor de zeevisserij 129 Jeugd 155 Veeteelt 130 Muzikaal talent op Westtalent 155 IBR-bestrijding haalbaar 130 Samen rond de tafel, en nu!? 155 VEMIS: kennisopbouw rond luchtemissies 130 Opvoeden is meegroeien 157 Verbreding en educatie 131 ‘Wuk?’ tegen gehoorschade 157 Taalplonsbad op de boerderij 131 Noord/Zuid 158 600 kids op de Siertoer 132 40 jaar steun aan projecten in het Zuiden 158 Ferme Festival: landbouw en cultuur 132 Werken voor jongeren in Tanzania 158 Noodhulp voor getroffen regio’s 158 Onderwijs Afrika te gast / te gast in Afrika 159 Provinciaal Technisch Instituut 137 Jadebaars x tomaten 137 Leefomgeving WIVO 137 Milieu 162 Nieuwe toolkits op de markt 137 Domeinen 162 School voor Bestuursrecht 138 Abdijenroute en Frontzate aangekocht 162 Vorming van competente ambtenaren 138 Ontwerp voor het Zwin Natuurcentrum 163 Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs 139 Nieuw bezoekerscentrum in De Gavers 164 Apotheekassistent via avondonderwijs 139 Natuurinrichting in Het Zeebos 166 Bergelen krijgt avontuurlijk speelbos 166 Natuur en landschap 167 Kwaliteit Amfibieëntunnels onder Blankenbergse Dijk 167 Gratis bloemenzaad voor de bijen 167 Welzijn Zorg voor de bruine kiekendief 168 Sociale planning 142 Steeds meer knotploegen op stap 168 Kansarmoede in kaart gebracht 142 Duurzaamheid 170 Gelijke kansen 143 Succesvolle groepsaankoop van energie 170 Hoe woonwagenverblijf organiseren? 143 Energiejagers besparen ruim 11% 171 Praat voor het ploft 145 Basisscholen op Energiejacht 171 Babbel met ‘de nieuwe vrouw’ 145 Afvalbeleid en milieucommunicatie 172 Mensen in armoede ontmoeten elkaar 145 Voor een proper West-Vlaanderen 172 In de bres voor toegankelijkheid 146 Kustafvalgids online en mobiel 172 Gezondheid 147 Kringloopcentra gaan thematisch 173 Smeerdag in De Gavers 147 Natuur- en milieueducatie 174 Eerste nabestaandendag voor donoren 147 Leve de Zee 174

4 III Nieuwe activiteitendoos ‘Duinpieper’ 175 10 jaar duurzaam kustbeheer 202 MOS-logo’s voor basisscholen 175 Kustatlas in een nieuw jasje 202 Gezocht! Natuurtalent. 177 Peukenman op het strand 204 Een waaier aan NME-activiteiten 177 Buik vol van strandafval 204 Waterlopen 178 Midden-West-Vlaanderen 205 Onderhoud en infrastructuur op het programma 178 Tielts Plateau: 8 nieuwe projecten 205 Buffercapaciteit voor irrigatie en veiligheid 178 Zoom@regio in ’t West-Vlaamse hart 206 Werken aan de Devebeek in Meulebeke 178 Zuid-West-Vlaanderen 207 Bufferbekken in Sint-Eloois-Winkel 178 150 jaar kanaal Bossuit-Kortrijk 207 Extra waterberging in Zwevegem 179 Naar een multifunctioneel Kanaalpark Bossuit-Kortrijk 209 Bufferbekken op de Bosbeek in Izegem 179 De Leievallei als Corrid’Or 209 Vismigratie weer mogelijk in de Kasteelbeek 180 Eerste Groene Sporendag 210 Zwartegatbeek krijgt natuurvriendelijke oevers 181 Biodiversiteit in de Stadsrand 211 Hoekevaart in Zwinpolder gebaggerd 181 Vlastheater/Verhalen uit het achterland 211 Nieuwe Oostkustpolder opgericht 181 Westhoek 212 Anzegemse watermolen maalt opnieuw 182 Leader blijft investeren 212 Vergunningen 183 Verhalen voor onderweg 212 Vergunningsbetwistingen voor Vlaams rechtscollege 183 Musea met Smaak 213 Ruimtelijke planning 184 Externe relaties 214 Plannen voor Tielt 184 Positieve samenwerking met le Nord 214 Ruimtelijke mogelijkheden voor Knokke-Heist 184 EGTS krijgt verder vorm 215 Toekomstkansen voor Diksmuide 184 Strategische projecten 2011 215 Startschot voor PRUP Suikerfabriek (Veurne) 185 Scheldemond: dé biobased supercluster 216 Mobiliteit 186 Vlaanderen-Nederland: 8 nieuwe projecten 216 Veiliger fietsroutes voor woon-werkverkeer 186 Nieuw netwerk Vlaams-Nederlandse Delta 218 Provincie gaat elektrisch rijden 187 Vlaams-Pools project succesvol afgerond 219 Steun van Doelstelling 2 221 Infrastructuur Europa, beleef het in je buurt 221 Restauratie van ’t Lijsternest 190 West-Vlaamse studenten naar China 221 Plastic serre bij Inagro 191 Conciërgewoning Zeebos gerenoveerd 191 Veiligheid Zonnepanelen op provinciegebouwen 192 Rampoefening ‘Okapi’ in Oostende 224 Loods verbouwd voor Mu.ZEE 192 Fietstoerisme in harmonie 226 Binnenrestauratie Sint-Salvatorskathedraal gestart 192 Verkeersveilige dag op 25 februari 227 Website voor teruggevonden fietsen 227 Gebiedsgerichte werking en externe relaties West-Vlaamse Politieschool 228 Gebiedsgerichte werking 196 Veiligheid en openbaar vervoer 228 Steun bij dorpsontwikkeling 196 Nieuw: opleidingstraject Clinical Leadership 229 Lichtvisie voor het platteland 196 Brugge-Oostende 198 Nuttige adressen provincie 230 Landschapspark Bulskampveld gelanceerd 198 Diensten van de gouverneur 233 Eerste Fortennacht spreekt publiek aan 199 Gemeentebesturen in West-Vlaanderen 234 Heraanleg van de Groene 62 200 OCMW-besturen in West-Vlaanderen 236 provincie West-Vlaanderen

Advies voor leefbare dorpen 201 Bevolkingsgegevens 238 I

Landinrichting Brugse Veldzone 201 West-Vlaanderen morfologisch 239 De Kust 202 Colofon 240 jaarboek 2012

III 5 Partner en medestander

Dit jaarverslag 2011 is in facto de weerslag van Paul Breynes afscheidsjaar als gouverneur. De fakkel werd door- gegeven. Ik kreeg het vertrouwen van de Vlaamse en federale regering en mag sinds 1 februari 2012 de titel van ‘gouverneur van West-Vlaanderen’ dragen. Wanneer je in je leven een nieuwe professionele uitdaging krijgt, dan zet je een stap in het onbekende. Het ver- trouwde werkterrein wordt verlaten. Het begane pad verandert, ook al zijn de West-Vlaamse kasseien vertrouwd.

Martin Luther King zei ooit: “Waar een man uiteindelijk op wordt beoordeeld, is niet waar hij staat op momenten van comfort en gemak, maar waar hij staat in tijden van uitdaging en controverse.” Het ambt van provinciegouver- neur is een historische constante in het bestuurslandschap, maar draagt ook wel een constante van uitdagingen in zich. Deze uitdagingen zijn niet schreeuwend zichtbaar, toch zijn ze in onze netwerkmaatschappij meer dan ooit aanwezig. De complexe bestuursuitdagingen, de detectie van nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en de financiële realiteit nopen tot structurele aanpassingen naar meer transparantie, communicatie, efficiëntie en samenwerking. De gouverneur heeft een blijvende, verdienstelijke rol in dit verhaal.

Tussen de gouverneur en de beleidsorganen van de provincie is er een belangrijke samenwerking. Vanuit zijn eigen invalshoek ijvert elk van ons voor het welzijn van de West-Vlamingen. De gouverneur is een belangrijke partner en medestander van de provincie, zeker ook als spreekbuis van de provincie bij de hogere overheid en vertegenwoordiger van die hogere overheid in de provincie.

Net als mijn voorganger Paul Breyne wil ik het niet bij holle woorden en loze theorieën laten. Facta, non verba. Want daden zeggen ook meer dan woorden. Veel taken en verantwoordelijkheden van de gouverneur blijven buiten de schijnwerpers. Het gaat om toezicht, bemiddeling, interventie. Deze taken zijn goddank niet mediageniek, maar dit onbekende aspect voedt weliswaar het refrein van cynische kritiek, juist doordat deze kant van het gouverneurschap onderbelicht is.

Een provinciegouverneur bevindt zich op het kruispunt van verschillende bestuursniveaus. Hierdoor kan hij de Vlaamse overheid, de eigen provincie en de gemeentebesturen dichter bij elkaar brengen. Sinds medio 2011 vervullen de Vlaamse gouverneurs formeel ook coördinatieopdrachten. Over de verschillende bestuursniveaus en beleidsdomeinen heen wordt naar een proactieve samenwerking voor concrete dossiers gestreefd. Op informele basis deed Paul Breyne dit al veel eerder en bracht hij – onder meer via zijn voorzitterschap van diverse organisaties – mensen bij elkaar in concrete win-winsituaties. Hij was steeds midden de mensen. Met zijn visie en persoonlijkheid gaf Paul een eigen invulling aan het West-Vlaamse gouverneurschap.

Ik wil hem via deze weg nogmaals feliciteren voor de manier waarop hij dit deed.

Carl Decaluwé Gouverneur van de provincie West-Vlaanderen

6 III Plus est en vous

2011 was niet anders dan de andere jaren, tenminste voor wat de discussie betreft over zin en onzin van de provincies. Het is een discussie die sedert vele jaren op geregelde tijdstippen als een monster van Loch Ness opduikt en meestal weer geruisloos verdwijnt. En steevast wordt er gegoocheld met theoretische modellen en zorgvuldig afgewogen criteria, om een ideale bevoegdheidsverdeling af te bakenen.

Maar er is ook de realiteit van de dynamiek en de eigen ontwikkeling van het maatschappelijke leven, van het spontaan formuleren van de eigen ambities en troeven, en van de creativiteit, de verbeelding en het eigen initiatief om daarop in te spelen. En vooral de kracht om mensen te motiveren, om er samen iets aan te doen, om tegen- stellingen te overbruggen en zo hefbomen tot ontwikkeling te creëren, die veel vitaler zijn dan wat administratieve regelgeving tot stand kan brengen.

Als een provincie hierin slaagt, bewijst ze meteen haar reden van bestaan.

In West-Vlaanderen is dit nog mogelijk. Ook in 2011 werden er de juiste beslissingen genomen. Zo werden er in alle hoeken van de provincie infrastructuren en opleidingen gerealiseerd, die potentiële, startende onderne- mers alle mogelijke troeven geven om te slagen. Er werd, in een unieke geest van samenwerking tussen alle betrokkenen, een originele verbinding tot stand gebracht tussen de aspiraties van onze bedrijven en de potenties van ons hoger onderwijs, met het toegepast wetenschappelijk onderzoek als bindmiddel en brug tussen beide. Het bleef echter niet bij het opstellen van manifesten of eisenbundels. In 2011 werd wel concreet ingespeeld op opportuniteiten via Europese fondsen of Vlaamse noviteiten inzake industrieel beleid. Er werd meerwaarde gecreëerd door concrete samenwerking in nieuwe grensoverschrijdende structuren aan de lands- of gewest- grens. Nieuwe perspectieven werden aangeboord vanuit onze maritieme ligging: wetenschappelijk onderzoek met wereldreputatie (VLIZ), energiewinning met offshorewindmolens, modernisering van visserij en visveilingen, een groeiende en performante diepzeehaven, … En de wetenschap dat we de belangrijkste landbouwprovincie van het land zijn, heeft geleid tot een mutatie van ons provinciale instituut voor landbouwkundig onderzoek tot een eigentijds Inagro. Op het vlak van verkeersveiligheid mochten we vaststellen dat we er, door creatieve initiatieven van sensibilisering en handhaving, in geslaagd zijn om het aantal verkeersdoden op een significante wijze te doen dalen. Op sociaal gebied waren er veel voorbeelden van concrete solidariteit, gekristalliseerd in initiatieven zoals het ‘Hart voor West-Vlaanderen’. Zo zouden we nog even kunnen doorgaan. Maar de vraag is nu: staat het verleden borg voor de toekomst? Niet noodzakelijk! Steeds meer moeten we met luciditeit, creativiteit en verbeelding mensen en middelen mobiliseren om de echte uitdagingen van het moment aan te pakken en de troeven uit te spelen. En die uitdagingen zijn legio: de gevolgen van de economische en financiële crisis, de globalisering en de mondiale verschuivingen, de groeiende individualisering van de samenleving, … Dus: telkens weer ‘zien, oordelen, handelen’.

Ikzelf heb, met een bezwaard gemoed en vanuit een rolstoel, de gouverneursfakkel moeten doorgeven. Ik blijf het provinciale reilen en zeilen echter met veel belangstelling en sympathie volgen. Jullie mogen er gerust in blijven geloven. Een provincie als West-Vlaanderen is zeker niet aan het einde van haar krachten. Wel integendeel.

Plus est en vous! provincie West-Vlaanderen

Paul Breyne I

Eregouverneur van de provincie West-Vlaanderen jaarboek 2012

III 7 Interne staatshervorming: eindelijk duidelijkheid?

Openbaarheid van bestuur is op vandaag niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een vereiste die elke burger stelt aan de overheid. De burger wil transparantie, duidelijke communicatie, navolgbaarheid van beslissin- gen, … De burger wil een overheid die zegt wat ze zal doen én dan ook doet wat ze gezegd heeft. Met dit jaarboek 2012 wil het provinciebestuur aan al deze verlangens tegemoet komen.

De lezer heeft met dit jaarboek ook een uniek exemplaar in handen, want het telt twee voorwoorden van twee gouverneurs. Ze maken van het voorwoord gebruik om de spreekwoordelijke fakkel door te geven. Zelf maak ik van dit voorwoord gebruik om eregouverneur Paul Breyne nogmaals te bedanken voor zijn inzet en de nieuwe gouverneur, Carl Decaluwé, hartelijk welkom te heten.

De nieuwe gouverneur treedt aan in een voor de provincies zeer belangrijke periode, nu stilaan de contouren van de in 2009 opgestarte interne staatshervorming duidelijk worden.

In mijn voorwoord bij het jaarboek 2011 vroeg ik mij nog af dit één van de laatste dikke exemplaren zou zijn, of één van de laatste exemplaren waarin ook provinciale realisaties inzake cultuur, sport en welzijn waren opgenomen. Op vandaag wordt duidelijk dat er nog altijd belangrijke taken weggelegd zijn voor de provincies en dat de gevreesde uitholling van de provinciale bevoegdheden, zeker dan wat betreft de zogeheten niet-persoonsgebonden aange- legenheden, er niet komt. De provincies zullen dan wel in overleg met de Vlaamse overheid een aantal taken niet meer opnemen, het provinciale bestuursniveau blijft, tot spijt van wie het benijdt, zeer relevant.

De gewijzigde taakstelling van de provincies zal nog heel wat werk met zich meebrengen. De overdracht van bevoegdheden naar het Vlaamse bestuursniveau moet voorbereid worden, waarbij we er van nabij zullen moeten op toezien dat de gevolgen voor West-Vlaamse organisaties beperkt blijven. Ook zal onze provinciale organisatie moeten aangepast worden aan de nieuwe realiteit. En vooral zullen we aan een aantal beleidsdomeinen een vernieuwde invulling moeten geven.

Dat laatste zal in hoofdzaak de opdracht worden van de nieuwe provincieraad en deputatie die na de verkiezingen van 14 oktober zullen aantreden. Ook hier mogen we wellicht heel wat verandering verwachten gezien de herinde- ling van de kiesdistricten en de vermindering van het aantal provincieraadsleden.

Ik druk hier alvast de hoop uit dat de nieuwe ploeg op dezelfde manier zal kunnen werken als de huidige, namelijk op eendrachtige wijze en in een kritisch-constructieve relatie tussen meerderheid en oppositie.

Dirk De fauw Eerste gedeputeerde

8 III De provincie als internationale partner

De voorbije jaren leverde de provincie een belangrijke bijdrage aan het Europese cohesiebeleid. Binnen de grenzen van de prioriteiten van de Europese Commissie en van de Vlaamse Regering slaagden we er concreet in om 245 West-Vlaamse dossiers goedgekeurd te krijgen, voor een bedrag van maar liefst 223 miljoen euro.

Initiatieven op het vlak van toerisme, cultuur, welzijn, onderwijs, economie, landbouw, … konden niet alleen rekenen op deskundige ondersteuning in een sterk (over)gereglementeerde omgeving, maar ook op een provinci- ale cofinanciering van meer dan 40 miljoen euro.

Belangrijk is dat het stuk voor stuk om heel concrete projecten gaat. Nieuwe fietsverbindingen, marketingcam- pagnes, waterbeheersingswerken, bijkomende starterscentra en onderzoeksfaciliteiten, ondernemersgerichte begeleidingstrajecten, kleurrijke grensoverschrijdende festivals, … konden (versneld) worden gerealiseerd en dit in nauwe samenwerking met tal van West-Vlaamse spelers uit zowel de publieke als private sector. In menig opzicht zagen zinvolle grensoverschrijdende partnerschappen het daglicht.

Vandaag zijn de EU-middelen voor 2006-2012 nagenoeg besteed. De komende maanden worden m.a.w. een uiterst geschikte moment om, steunend op een positieve evaluatie van de voorbije periode, een offensieve strategie te ontwikkelen voor de nieuwe programmaperiode 2014-2020.

Hierbij zou ik drie aanbevelingen durven te formuleren.

De voorstellen van de EU-Commissie om het gros van de middelen te heroriënteren naar ‘harde’ economische thema’s mogen de ontwikkeling van creatieve (culturele en academische) projecten niet beletten. Die zijn immers essentieel voor de ondersteuning van een dynamisch en vernieuwend economisch klimaat.

De provincie mag haar actieradius niet beperken tot onze onmiddellijke geografische buren. Ze moet daarenboven werk maken van een stevig netwerk van een tiental ‘spiegelregio’s’ binnen de EU-ruimte, waarmee ze affiniteiten bezit op economisch en cultureel vlak, om duurzame, preferentiële banden te realiseren. Binnen de provinciale administratie moet de expertise rond EU-programma’s en dito financieringsmechanismen sterk worden uitgebouwd. Naast Doelstelling II- en Interreg-projecten verdienen andere structuurfondsen meer aandacht, zoals het Europees Sociaal Fonds (ESF) en het Cohesiefonds, evenals andere programma’s op het vlak van onderzoek en ontwikkeling. De resultaten van de provinciale dienst EEG de voorbije jaren bewijzen alvast dat we daartoe de capaciteit in huis hebben

In het raam van de interne staatshervorming ligt er voor de provincie nog steeds een boeiende EU-uitdaging weggelegd.

Jean de Bethune Voorzitter van de provincieraad provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 9 Een nieuwe provinciegouverneur….

III In opvolging van Paul Breyne ging Carl Decaluwé op 1 februari 2012 aan de slag als provinciegouverneur.

Op 1 februari 2012 ging Carl Decaluwé aan de slag als provinciegouverneur. Deze Kortrijkzaan werd geboren op 18 september 1960 en groeide op in Heule. Hij is licentiaat economische geografie aan de UGent. De nieuwe provinciegouverneur liet het parlementaire werk als Vlaams volksvertegenwoordiger achter zich en koos voor het gouverneursambt, dat een unieke positie bekleedt in het Belgische staatsbestel. De provinciegou- verneur is immers zowel commissaris van de Vlaamse als van de federale regering. Als Vlaams regeringscommissaris is Carl Decaluwé niet enkel belast met het administratieve toezicht op de lokale besturen, maar ook met een aantal bijzondere taken (zoals de coördinatieopdrachten van de Vlaamse Regering), die hij sterk behartigt. Met gedrevenheid vervult hij ook de gevarieerde taken die hem door de federale overheid toegekend zijn op het vlak van politionele veiligheid, civiele veiligheid, noodplanning… Als voorzitter van de deputatie is de gouverneur het meest verbonden met de werkzaamheden van de provincie en ondersteunt hij de diverse initiatieven, die op provinciaal vlak genomen worden. Met respect voor ieders bevoegd- heden is hij het gezicht van de provincie. Sleutelwoorden voor de uitvoering van zijn veelzijdige functie zijn: samenwerking, efficiëntie en transparantie. Zijn taken kan hij enkel vervullen dankzij de medewerking van alle ambtenaren. Van meet af aan kon Carl Decaluwé rekenen op hun dynamische inzet om diverse projecten, initiatieven en opdrachten te verwezenlijken, die hij op de sporen zet. Omdat communicatie de basis is van een goede samenwerking, legt de nieuwe gouverneur hier sterk de nadruk op. Daarom heeft hij een nieuwsbrief en een website gelanceerd. Deze communicatiekanalen maken de vele facetten van zijn gouverneursambt bekend. Nieuwsbrief en binnenkort ook de gouverneurswebsite zijn te consul- teren via de website van de provincie www.west-vlaanderen.be.

10 III … en een nieuwe provinciegriffier

Op 22 december 2011 stelde de provincieraad Geert Anthierens aan als nieuwe provinciegriffier van het West-Vlaamse provinciebestuur. Geert Anthierens volgt Hilaire Ost op, die op 10 mei 2012 zijn vijfenzes- tigste verjaardag vierde en met pensioen ging. Hilaire Ost was provinciegriffier sinds 1 maart 1990. Geert Anthierens werd geboren op 19 oktober 1958 in Brugge. Hij woont in Sint-Kruis (Brugge) en behaalde het diploma van licentiaat in de rechten aan de UGent. Dit vulde hij aan met een bijzondere licentie in de bestuurskunde en het overheidsmanagement. Sinds 1 april 1997 was Geert Anthierens bestuurs- directeur bij de griffie van de provincie West- Vlaanderen. Voorheen was hij tewerkgesteld bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (provin- ciaal gouvernement West-Vlaanderen), eerst als afdelingschef, vervolgens als adviseur en ten slotte als directeur van 1 januari 1990 t.e.m. 31 maart 1997. Hij was zijn loopbaan op 1 juli 1983 gestart als bestuurssecretaris en vervolgens als afdelingschef bij het federaal Ministerie van Binnenlandse Zaken (provinciaal gouvernement West-Vlaanderen). Aan de aanstelling van Geert Anthierens ging een externe wervingsprocedure vooraf. Als een van de aanwervingsvoorwaarden werd 10 jaar relevante III ervaring (waarvan minstens 5 jaar bij de overheid) Geert Anthierens volgt Hilaire Ost op, die op 10 mei 2012 zijn vijfenzestigste gevraagd. De selectieprocedure bestond uit een verjaardag vierde en met pensioen ging. schriftelijk gedeelte, een mondeling gedeelte en een assessment, waarin leiderschaps- en management- capaciteiten getest werden. De selectiecommissie bestond uit louter externe leden. De provinciegriffier is de hoogste provincieambtenaar. Hij staat aan het hoofd van het provinciepersoneel en is voorzitter van het managementteam van de provincie. Hij is de scharnier tussen bestuur en administratie. Hij maakt afspraken met de deputatie over de wijze waarop de administratie met de depu- tatie samenwerkt, om de beleidsdoelstellingen te realiseren. Hij is ook belast met de notulen van de vergaderingen van de provincieraad en de deputatie. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 11 III De deputatie: (vlnr.) Guido Decorte, Gunter Pertry, Patrick Van Gheluwe, Bart Naeyaert, Dirk De fauw, Carl Decaluwé (provinciegouverneur), Marleen Titeca-Decraene, Geert Anthierens (provinciegriffier)

12 III De deputatie

De provinciegouverneur

In elke provincie is er een gouverneur. De provinciegouverneur is zowel commissaris van de Vlaamse Regering in de provincie, als commissaris van de Federale Regering. Hij is voorzitter van de deputatie, maar is er niet stemgerechtigd, behalve in het uitzonderlijke geval dat de deputatie een rechtsprekende taak uitoefent. De provinciegouverneur mag de vergaderingen van de provincieraad bijwonen. De arrondissementscommissarissen oefenen hun opdracht uit onder het gezag van de provinciegouverneur. Als federale regeringscommissaris is de gouverneur onder meer verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde in de provincie. Bij rampen op het grondgebied van de provincie of op zee organiseert de West-Vlaamse provinciegouverneur de hulpacties en coördineert via het rampenplan. Als Vlaams regeringscommissaris is de provinciegouverneur vooral belast met het administratieve toezicht op de gemeenten en de OCMW’s.

De deputatie

De deputatie voert de besluiten van de provincieraad uit en beslist over alle zaken die tot het dagelijks bestuur van de provincie behoren, net zoals het parlement op federaal niveau de wetten maakt en de regering die uitvoert. De deputatie bereidt de beraadslagingen en besluiten van de provincieraad voor. Met het oog daarop verdeelt ze de materies onder haar leden. De deputatie is onder meer bevoegd voor daden van beheer over de provinciale eigendommen, voor het financiële beheer en voor het aanstellen en ontslaan van het provinciepersoneel. De provincie heeft ook ‘medebewindstaken’: ze is betrokken bij de uitvoering van tal van wetten en decreten. De gouverneur is van rechtswege voorzitter van de deputatie, terwijl de provinciegriffier als secretaris fungeert. De deputatie komt wekelijks bijeen, meestal op donderdag. Elk besluit wordt genomen bij volstrekte meerderheid van stemmen. De deputatie beslist collegiaal. De vergaderingen van de deputatie zijn in de regel niet openbaar. De gedeputeerden worden verkozen door en uit de leden van de provincieraad voor een periode van zes jaar. De deputatie telt altijd zes gedeputeerden, ongeacht het aantal inwoners van de provincie.

De provinciegriffier

De provinciegriffier is de hoogste provincieambtenaar. Hij wordt door de provincieraad benoemd. De provinciegrif- fier woont de vergaderingen van de provincieraad en van de deputatie bij en is in het bijzonder belast met het opmaken van de notulen. Hij organiseert de behandeling van de briefwisseling en het beheer van het archief. De provinciegriffier heeft de algemene leiding van de provinciale diensten. Hij staat aan het hoofd van het provin- ciepersoneel en is bevoegd voor het dagelijkse personeelsbeheer. Hij staat ook aan het hoofd van het federale personeel dat bij het provinciebestuur werkt, overeenkomstig de richtlijnen van de provinciegouverneur. De provinciegriffier is de scharnier tussen bestuur en administratie. In een nota sluit hij afspraken met de deputatie over de wijze waarop de administratie met de deputatie samenwerkt om de beleidsdoelstellingen te realiseren. De provinciegriffier is voorzitter van het managementteam van de provincie. Dit team bestaat verder uit enkele leidinggevende personeelsleden. Het managementteam ondersteunt onder meer de coördinatie van de provinciale diensten. De provinciegriffier stelt ten slotte ook het interne controlesysteem vast. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 13 III III

Provinciegouverneur Provinciegriffier Carl Decaluwé Geert Anthierens

Burg 3 Provinciehuis Boeverbos 8000 Brugge Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) T 050 40 58 11 - F 050 40 58 00 T 050 40 73 15 - F 050 40 73 00 [email protected] [email protected]

14 III III III

Gedeputeerde Gedeputeerde

Dirk De fauw (CD&V-N-VA) Patrick Van Gheluwe (sp.a)

Provinciehuis Boeverbos Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) T 050 40 31 63 - F 050 40 73 02 T 050 40 73 30 - F 050 40 73 03 [email protected] [email protected] bevoegdheden bevoegdheden Bestuurlijke organisatie Ruimtelijke ordening en mobiliteit Algemeen beleid, organisatieontwikkeling, Ruimtelijke ordening, vergunningen, communicatie, woordvoerder deputatie structuurplanning, uitvoeringsplannen, mobiliteit Jeugd, huisvesting en welzijn Jeugd, welzijn huisvesting, preventieve Toerisme en recreatie gezondheidszorg, sociale en gezinsvoorzieningen, Toerisme, toeristische evenementen, gehandicapten, armoede en minderheden, toeristische en recreatieve promotie toegankelijkheid, noord-zuidbeleid, vrijwilligerswerk, sociale planning provincie West-Vlaanderen

Infrastructuur en juridische aangelegenheden I

Patrimonium, gebouwen, overheidsopdrachten, logistiek, ICT, GIS, economaat, juridische

aangelegenheden, administratief toezicht jaarboek 2012

III 15 III III

Gedeputeerde Gedeputeerde

Marleen Titeca-Decraene (CD&V-N-VA) Gunter Pertry (sp.a)

Provinciehuis Boeverbos Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) T 050 40 31 65 - F 050 40 31 02 T 050 40 31 57 - F 050 40 31 06 [email protected] [email protected]

bevoegdheden bevoegdheden Economie, streekontwikkeling, externe relaties Kunst en cultuur en Europese programma’s Bescherming monumenten, stads- en Economie, streekontwikkeling, KMO, dorpsgezichten, kunstpatrimonium, musea, beroepsopleiding, zee- en luchthavens, externe cultureel aanbod, culturele centra en manifestaties, relaties, Europese programma’s festivals, bibliotheken, archief

Sport en extern gelijkekansenbeleid Onderwijs Provinciaal onderwijs, relaties met en promotie van hoger onderwijs, basiseducatie

Erediensten en instellingen morele dienstverlening

16 III III III

Gedeputeerde Gedeputeerde

Bart Naeyaert (CD&V-N-VA) Guido Decorte (CD&V-N-VA)

Provinciehuis Boeverbos Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) T 050 40 31 91 - F 050 40 31 05 T 050 40 31 52 - F 050 40 31 08 [email protected] [email protected] bevoegdheden bevoegdheden Land- en tuinbouw, integraal waterbeleid Leefmilieu, natuur en landschappen en milieuvergunningen Duurzame ontwikkeling, milieu, domeinen, Land- en tuinbouw, zeevisserij, landinrichting, landschappen, natuur- en milieueducatie, integraal waterbeleid m.i.v. waterlopen, natuur- en groenbeleid waterbeheersing, milieuvergunningen Budget en gebiedswerking Personeel Strategische en financiële planning, Personeelszaken, sociale dienst, intern gebiedswerking gelijkekansenbeleid, PBW (Preventie en Bescherming op het Werk) provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 17 De provincieraad

De provincieraad

De provincieraad is voor West-Vlaanderen wat het Vlaamse Parlement is voor Vlaanderen en de gemeenteraad voor een stad of gemeente. De provincieraad vertegenwoordigt de hele bevolking van de provincie, bepaalt het beleid van de provincie en beslist over alle zaken van provinciaal belang. De provincieraadsleden worden rechtstreeks verkozen door de inwoners van de provincie die 18 jaar of ouder zijn. Het aantal raadsleden hangt af van het aantal inwoners van de provincie. De West-Vlaamse provincieraad telt 84 provincieraadsleden. Een provincieraadslid wordt verkozen voor een periode van zes jaar. De provincieraad vergadert ten minste tien keer per jaar. De voorzitter beslist wanneer hij de provincieraad bijeenroept en stelt de agenda van de vergadering vast. De agenda omvat in elk geval de punten die de deputatie aan de voorzitter meedeelt. De vergaderingen van de provincieraad zijn openbaar, behalve als het over aangelegenheden gaat die de persoonlijke levenssfeer raken of als twee derde van de aanwezige raadsleden beslissen tot behandeling in besloten vergadering. Zo’n beslissing kan genomen worden in het belang van de openbare orde of op grond van ernstige bezwaren tegen de openbaarheid. De provinciegouverneur kan de vergaderingen bijwonen, maar heeft geen stemrecht. De provincieraadsvoorzitter leidt de vergadering. Vooraleer de voltallige provincieraad zich over de agendapunten buigt, worden ze besproken in de commissies. Bij het begin van elke raadsvergadering kunnen de provincieraadsleden aan de deputatie vragen stellen over het bestuur van de provincie of de haar toegewezen taken. De provinciegouverneur kan bevraagd worden over de taken die hij behartigt voor de provincie. Om hun controlebevoegdheid degelijk te kunnen uitoefenen, beschikken de raadsleden ook over een ruim inzagerecht. In de raad wordt elk besluit bij volstrekte meerderheid van stemmen genomen. Deze beslissingen hebben betrekking op alles wat met de provincie te maken heeft. Ze worden genotuleerd in een officieel verslag. De provinciegriffier stelt deze notulen op. Elk jaar wordt een provinciale begroting opgemaakt, die bepaalt hoeveel middelen het bestuur mag besteden aan de diverse opdrachten. De provincieraad van West-Vlaanderen komt in principe elke vierde donderdag van de maand samen om 14 uur in Provinciehuis Boeverbos in Sint-Andries (Brugge), behalve in juli en augustus.

Het bureau van de provincieraad

Het bureau beraadslaagt over alle onderwerpen die door de voorzitter op de agenda geplaatst werden. In het bijzonder besteedt het bureau aandacht aan de voorbereiding van de kalender van de provincieraad en van de commissies, de voorbereiding van de taken van de voorzitter, het formuleren van voorstellen tot het oprichten van de raadscommissies en het onderzoek van de onderwerpen die verband houden met de werking van de provincieraad. Het bureau vergadert 20 dagen voor de vergadering van de provincieraad in het provinciehuis Boe- verbos. Deze vergaderingen zijn niet openbaar. Alle politieke fracties zijn in het bureau vertegenwoordigd. Naast de voorzitter telt het 15 leden, verkozen uit de raadsleden. Alle fractievoorzitters zijn lid van het bureau.

De samenstelling van het bureau ziet er als volgt uit: Voorzitter: Jean de Bethune (CD&V-N-VA) Ondervoorzitters: Eerste ondervoorzitter: Peter Roose (sp.a), Tweede ondervoorzitter: Luc Vande Caveye (CD&V- N-VA), Derde ondervoorzitter: Johan Kerckhof (Open Vld) Secretarissen: Eerste secretaris: André Debruyne (CD&V-N-VA), Tweede secretaris: Christine Beke (sp.a), Derde secretaris: Franky De Block (sp.a), Vierde secretaris: Georgina Roets-Denolf (CD&V-N-VA)

18 III Leden: Carl Vereecke (Open Vld), Kurt Ravyts (Vlaams Belang), Marc Vanpaemel (Groen!), Lies laridon (CD&V- N-VA), Hendrik Verkest (CD&V-N-VA), Pol Vandenbulcke (CD&V-N-VA), Kristof Pillaert (CD&V-N-VA), Christine Depaepe (sp.a)

De deputatie is vertegenwoordigd op de vergaderingen van het bureau door gedeputeerden De fauw en Van Gheluwe.

De commissies van de provincieraad

In voorbereiding op de vergadering van de provincieraad vergaderen maandelijks de raadscommissies. Ze brengen advies uit over zaken die de raad voor onderzoek naar hen heeft verwezen of die tot hun specifieke bevoegdheden behoren. Concreet bespreken de raadscommissies de punten van de agenda van de provincieraad die tot hun eigen bevoegdheid behoren. Een samenvattend verslag van deze besprekingen wordt in de provincieraad voorge- lezen en vormt de aanzet van de behandeling in de provincieraad. Naast deze adviserende taak, hebben de raadscommissies vaak ook infopunten op de agenda. Deze kunnen een bezoek aan een provinciale instelling of een algemene toelichting over bv. een Europees programma, nieuwe wetgeving, … omvatten. In West-Vlaanderen werden na de vernieuwing van de provincieraad in 2006 acht raadscommissies opgericht. Ze zijn samengesteld volgens het principe van de evenredige vertegenwoordiging. Alle provincieraadsleden zijn lid van twee raadscommissies. Toelichting bij de bespreking van de agendapunten wordt gegeven door de bevoegde gedeputeerde. De vergaderingen van de raadscommissies zijn openbaar.

Samenstelling raadscommissies 2006-2012

1ste commissie • leefmilieu, natuur en landschappen, gebiedswerking Voorzitter: Hilde Veulemans (CD&V-N-VA) - Ondervoorzitter: Willy Vandemeulebroucke (sp.a) 2de commissie • ruimtelijke ordening en mobiliteit Voorzitter: Eric De Keyser (sp.a) - Ondervoorzitter: Hilde Decleer (CD&V-N-VA) 3de commissie • economie, streekontwikkeling, externe relaties en Europese programma’s Voorzitter: Yves Debaere (CD&V-N-VA) - Ondervoorzitter: Veerle Declercq (sp.a) 4de commissie • land- en tuinbouw, integraal waterbeleid en milieuvergunningen, personeel Voorzitter: Johan Blieck (CD&V-N-VA) - Ondervoorzitter: Eric Cardon (sp.a) 5de commissie • toerisme, recreratie, sport en externe gelijkekansenbeleid Voorzitter: Didier Vandeputte (sp.a) - Ondervoorzitter: Eliane Matton-Spincemaille (CD&V-N-VA) 6de commissie • jeugd, huisvesting en welzijn, infrastructuur en juridische aangelegenheden Voorzitter: Luc Vannieuwenhuyze (CD&V-N-VA) - Ondervoorzitter: Jasmijn Bonte (sp.a) 7de commissie • kunst en cultuur, onderwijs Voorzitter: Berlinda Willaert (sp.a) - Ondervoorzitter: Yolande Destoop-Dhondt (CD&V-N-VA) Azf-commissie • algemene zaken, bestuurlijke organisatie, communicatie en financiën provincie West-Vlaanderen

Voorzitter: Jean de Bethune (CD&V-N-VA) - Ondervoorzitter: Franky De Block (sp.a) I

jaarboek 2012

III 19 III De provincieraadszaal: de provincieraad komt elke maand samen in het provinciehuis Boeverbos.

20 III Samenstelling van de provincieraad (situatie 1 april 2012)

Barbary Georg Beke Christine Blieck Johan Bogaert Jean-Marie Bonte Jasmijn Cardon Erik Carette Elke Vlaams Belang sp.a CD&V-N-VA CD&V-N-VA sp.a sp.a Open Vld B.A. Guilbertlaan 7 Hagedoornlaan 7 Kosterstraat 1 Eikenberg 12 Leopold II-laan 80 Scharphoutstraat 71 Oostendestraat 25 8700 Schuiferskapelle 8020 Oostkamp 8660 De Panne 8310 Sint-Kruis 8000 Brugge 8380 Lissewege 8820 Torhout GSM 0475 42 19 29 T 050 27 52 25 T 058 41 45 02 T 050 67 47 66 GSM 0475 57 41 02 T 050 54 45 71 T 050 22 22 32 georg.barbary@ christine.beke@ johan.blieck@ jean_marie.bogaert@ jasmijn.bonte@ erik.cardon@ elke.carette@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Castelein Charlotte Cnockaert Croes Claude Crop-Rimbaut de Bethune Jean De Block Franky De Cuyper Bernard Open Vld Anne-Catherine CD&V-N-VA Jacqueline CD&V-N-VA sp.a CD&V-N-VA Theresialaan 17 Onafhankelijk Driesknoklaan 108 Open Vld Van Bellegemdreef 27 Albatrosstraat 22 Jacobus Van 8670 Koksijde Molenstraat 35 8540 Deerlijk Ingelmunstersteenweg 15 8510 Kortrijk 8400 Oostende Belleghemstraat 11 GSM 0497 44 54 46 8940 Wervik T 056 72 35 04 8760 Meulebeke T 056 22 40 40 T 059 80 37 24 8310 Brugge charlotte.castelein@ T 056 31 47 35 claude.croes@ T 051 48 72 05 jean.de_bethune@ franky.deblock@ T 050 35 61 02 west-vlaanderen.be anne-catherine. west-vlaanderen.be jacqueline.rimbaut@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be bernard.de_cuyper@ cnockaert@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

De fauw Dirk De Gryse Livia De Keyser Eric De Plecker Hugo De Reuse Immanuel Debaere Yves Debaillie Geert CD&V-N-VA Open Vld sp.a Open Vld Vlaams Belang CD&V-N-VA Open Vld Manitobalaan 29 Riddersstraat 22 Tuinwijk 70 Achtmeilaan 32 Onledegoedstraat 21b Minister Liebaertlaan Beerststraat 50 8200 Sint-Andries 8000 Brugge 8600 Diksmuide 8300 Knokke-Heist 8800 Roeselare 53D, bus 13 8600 Diksmuide T 050 40 31 63 T 050 34 73 91 GSM 0474 31 75 97 T 050 51 01 87 GSM 0484 98 33 18 8500 Kortrijk T 051 50 02 07 dirk.defauw@ livia.de_gryse@ eric.de_keyser@ hugo.de_plecker@ immanuel.dereuse@ T 056 29 56 07 geert.debaillie@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be yves.debaere@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Debreuck Kelly Debruyne André Decleer Hilde Declercq Veerle Decorte Guido Decrock-Demey Defreyne Peter sp.a CD&V-N-VA CD&V-N-VA sp.a CD&V-N-VA Nicole CD&V-N-VA Leeuwerikenstraat 24 Diksmuidse- Gentpoortstraat 46 Molenmeers 48 Polderstraat 8 sp.a Gentsestraat 25

8400 Oostende steenweg 357 8000 Brugge 8000 Brugge 8670 Oostduinkerke Ieperstraat 10d 8870 Izegem provincie West-Vlaanderen

GSM 0485 20 35 08 8800 Roeselare T 050 34 01 74 T 050 33 02 22 T 050 40 31 52 8953 Heuvelland GSM 0475 90 43 82 I kelly.debreuck@ T 051 20 48 66 hilde.decleer@ veerle.declercq@ guido.decorte@ GSM 0495 17 17 39 peter.defreyne@ west-vlaanderen.be andre.debruyne@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be jaarboek 2012

III 21 Dejaegher Christof Depaepe Christine Johan Depraetere Deraeve Dirk Dereeper Ignace Deschacht Frieda Destoop-Dhondt CD&V-N-VA sp.a Open Vld CD&V-N-VA CD&V-N-VA Vlaams Belang Yolande Beluikstraat 1 Opstal 100 Bouwstraat 13 Houthulstseweg 16 Weststraat 14 Vindictivelaan 14 CD&V-N-VA 8970 Poperinge 8930 Menen 8560 Wevelgem 8920 Langemark- 8460 Oudenburg bus 22 Staakmolenstraat 24 T 057 33 94 58 T 056 41 23 10 GSM 0477 87 21 72 Poelkapelle T 059 26 68 64 8400 Oostende 8793 Waregem christof.dejaegher@ christine.depaepe@ johan.depraetere@ T 057 48 88 89 ignace.dereeper@ T 059 50 26 00 T 056 60 24 77 west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be dirk.deraeve@ west-vlaanderen.be frieda.deschacht@ yolande.dhondt@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Devaere Franky Devestele-Ducastel Dumarey Anthony Huyghe Eric Kerckhof Johan Lacombe Jan Laloo Boudewijn Onafhankelijk Véronique Open Vld CD&V-N-VA Open Vld Vlaams Belang CD&V-N-VA Vinkstraat 42 Open Vld Marktstraat 22/5 Moervijverweg 30A IJzerwegstraat 7 Essex Scottishlaan Berenwegel 21 8780 Oostrozebeke Wahisstraat 173 8460 Oudenburg 8680 Koekelare 8470 Gistel 12/11 8000 Brugge GSM 0477 95 74 32 8930 Menen T 059 25 00 77 T 051 58 12 38 T 059 27 43 44 8434 Middelkerke T 050 33 35 66 franky.devaere@ GSM 0477 32 56 68 anthony.dumarey@ eric.huyghe@ johan.kerckhof@ T 058 24 02 16 boudewijn.laloo@ west-vlaanderen.be veronique.ducastel@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be jan.lacombe@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Laridon Lies Leenknecht Geert Lievyns Maureen Lybeer Lieven Madoc Reinhart Masselis Hans Masyn Luc CD&V-N-VA Open Vld Groen! CD&V-N-VA Vlaams Belang Open Vld Vlaams Belang IJzerlaan 58 Elf-Julistraat 50 Morinnestraat 12 Goedendaglaan 80 Zomerweg 7 Doorniksesteenweg 197 Logboek 27 8600 Diksmuide 8870 Izegem 8500 Kortrijk 8500 Kortrijk 8490 Jabbeke 8500 Kortrijk 8301 Knokke-Heist T 051 50 01 00 T 051 30 02 22 T 056 21 18 66 T 056 25 79 61 GSM 0478 74 57 56 T 056 64 44 39 GSM 0477 32 06 11 lies.laridon@ geert.leenknecht@ maureen.lievyns@ lieven.lybeer@ reinhart.madoc@ hans.masselis@ luc.masyn@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Matton-Spincemaille Morlion Els Naeyaert Bart Pertry Gunter Pillaert Kristof Pollentier Jef Ramoudt André Eliane CD&V-N-VA CD&V-N-VA sp.a CD&V-N-VA CD&V-N-VA sp.a CD&V-N-VA Klijtgatstraat 2 Aartrijkestraat 38 Eikenlaan 9 Oude Rozebekestraat Dullaertweg 83 Warandestraat 14 Vichtestraat 5 8902 Hollebeke 8820 Torhout 8900 Ieper 43C 8470 Gistel 8480 Ichtegem 8553 Zwevegem T 057 46 65 14 T 050 40 31 91 T 050 40 31 57 8830 Hooglede T 059 27 72 72 T 051 58 87 23 T 056 77 79 42 els.morlion@ bart.naeyaert@ gunter.pertry@ T 051 24 25 83 jef.pollentier@ andre.ramoudt@ eliane.spincemaille@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be kristof.pillaert@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

22 III Ravyts Kurt Roets-Denolf Roose Peter Ryde Eva Schelfhout Luk Servayge Veerle Seynaeve Ann Vlaams Belang Georgina sp.a CD&V-N-VA Onafhankelijk Vlaams Belang CD&V-N-VA Molenwal 8 CD&V-N-VA Brugsesteenweg 22 Adriaansensweg 66 Kerkstraat 159 Astenstraat 8 Ter Elst 40 8377 Zuienkerke Karel Mestdaghstraat 83 8630 Veurne 8900 Ieper 8540 Deerlijk 8551 Zwevegem 8560 Wevelgem T 050 42 82 34 8000 Brugge T 058 31 56 33 GSM 0491 05 70 13 T 056 77 66 90 GSM 0499 32 71 11 T 056 40 39 82 kurt.ravyts@ T 050 31 23 08 peter.roose@ luk.schelfhout@ veerle.servayge@ ann.seynaeve@ west-vlaanderen.be georgina.denolf@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Titeca-Decraene Van den Eynde Guy Van Gheluwe Patrick Van Lancker Eddy Van Parys-Bruyninckx Vande Caveye Luc Vandemeulebroucke Marleen Open Vld sp.a sp.a Sofie CD&V-N-VA Willy CD&V-N-VA Karelmeers 26 Boomlandstraat 73 Roggelaan 25 Vlaams Belang Waterstraat 28 sp.a Klokketuin 78 8790 Waregem 8880 Ledegem 8500 Kortrijk Molenstraat 40 8020 Oostkamp Wilgenlaan 8 8570 Anzegem T 056 60 81 13 T 050 40 73 30 GSM 0475 26 01 55 8020 Oostkamp T 050 82 33 10 8530 Harelbeke T 050 40 31 65 guy.van_den_eynde@ patrick.van_gheluwe@ eddy.van_lancker@ GSM 0496 21 83 71 luc.vande_caveye@ T 056 71 04 53 marleen.titeca@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be sofie.bruyninckx@ west-vlaanderen.be willy.vandemeulebroucke@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Vandenbulcke Vandenbulcke Pol Vandeputte Didier Vandermersch Piet Vandewaetere Vannieuwenhuyze Luc Vanpaemel Marc Baldwin CD&V-N-VA sp.a Open Vld Christine CD&V-N-VA Groen! Vlaams Belang Weidestraat 91 Nederweg 14/7 Rollegemstraat 202 CD&V-N-VA Bruggestraat 22 Bruggestraat 154 Kattestraat 107 8800 Roeselare 8870 Izegem 8880 Ledegem Legestraat 10 8700 Tielt 8730 Oedelem 8520 Kuurne T 051 24 83 06 T 051 30 97 35 T 056 50 47 16 8850 Ardooie GSM 0494 90 91 02 (Beernem) T 056 71 10 92 pol.vandenbulcke@ didier.vandeputte@ piet.vandermersch@ T 051 74 63 78 luc.vannieuwenhuyze@ T 050 79 24 46 baldwin.vandenbulcke@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be christine.vandewaetere@ west-vlaanderen.be marc.vanpaemel@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be

Vanwalleghem Vereecke Carl Verkest Hendrik Verkinderen Gilbert Veulemans Hilde Warnez Peter Willaert Berlinda Herlinde Open Vld CD&V-N-VA Open Vld CD&V-N-VA CD&V-N-VA sp.a CD&V-N-VA Populierenlaan 14 Kokerstraat 5 Zonnebekestraat 66 Stokkellaan 114 Peerstalvoetweg 2 Populierenlaan 94

Beversesteenweg 543 8520 Kuurne 8750 Wingene 8920 Langemark- 8400 Oostende 8750 Wingene 8450 Bredene provincie West-Vlaanderen

8800 Roeselare T 056 70 52 54 T 051 65 71 07 Poelkapelle T 051 65 63 42 T 059 32 15 47 I

T 059 70 83 75 T 051 24 22 70 carl.vereecke@ hendrik.verkest@ T 057 48 83 79 hilde.veulemans@ peter.warnez@ berlinda.willaert@ herlinde.vanwalleghem@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be gilbert.verkinderen@ west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be west-vlaanderen.be jaarboek 2012

III 23 Het witboek … en nu?

De Vlaamse Regering keurde op 8 april 2011 haar Witboek over de interne staatshervorming goed. Dit sleutelproject is bedoeld om de slagkracht van de overheid in Vlaanderen te verbeteren. Aan het Witboek ging reeds een Groenbroek vooraf, dat de Vlaamse Regering op 23 juli 2010 goedkeurde. De implementatie van de interne staatshervorming begint met het Witboek.

Wat staat er nu in het Witboek vermeld met betrekking tot de provinciebesturen en de taken die zij in de toekomst kunnen/mogen opnemen?

De open taakstelling van het provinciebestuur blijft behouden voor de grondgebonden materies. Dit betekent dat de provincie nog steeds het provinciaal belang kan behartigen, zoals omschreven in artikel 2 van het provinciedecreet (bovenlokaal, ondersteunend en gebiedsgericht). Voor de persoonsgebonden en culturele materies wordt de taak- stelling gesloten en moet het provinciebestuur de bevoegdheid krijgen vanuit een wet of decreet, om bepaalde taken op te kunnen nemen. De Vlaamse overheid zal met de provincies een onderhandeld bestuursakkoord afsluiten om meer concreet af te spreken hoe de provincies die persoonsgebonden en culturele taken uitoefenen. Het Witboek omschrijft ook een aantal doorbraken die door Vlaanderen als verworven beschouwd worden. Sommige bevoegdheden zullen daarom zeker niet meer in decreten aan de provincies toegewezen worden en dus ook niet het onderwerp uitmaken van de onderhandeling over de bestuursakkoorden. Het staat bijvoorbeeld vast dat enkel de Vlaamse overheid nog subsidies zal geven aan landelijke organisaties voor sociaal-cultureel volwassenenwerk, aan landelijk erkende jeugdverenigingen of aan bovenlokale sportfederaties. De vakministers kregen de opdracht om te starten met de realisatie van de doorbraken. Het Witboek was niet het einde van de discussie. Het vormde integendeel het startpunt voor een nieuwe fase, waarin druk onderhandeld moet worden over de wijziging van decreten en over de bestuursakkoorden, tussen de West-Vlaamse gedeputeerden en de bevoegde Vlaamse vakministers. De praktijk leert dat het provinciebestuur vele waardevolle initiatieven realiseert en met een opgeheven hoofd kan onderhandelen. De onderhandelingen over het toewijzen in decreten van persoonsgebonden en culturele bevoegdheden aan de provincies, zijn in de eerste maanden van 2012 in verschillende beleidssectoren gevoerd. Maar de onderhandelingen over de bestuursakkoorden moeten nog volgen. Parallel met de onderhandelingen over de persoonsgebonden en culturele provinciale bevoegdheden, is er gestart met een gebiedsdekkende regioscreening. De Vlaamse overheid heeft opdracht gegeven aan alle gemeenten om een inventaris te maken van hun samenwerkingsverbanden, onder de coördinatie van de provinciegouverneurs. De regioscreening is bedoeld om de bestuurlijke drukte in de verschillende Vlaamse regio’s te meten en de bestuurlijke relaties in kaart te brengen tussen de vaak vele organisaties die er actief zijn. Half april 2012 zijn de eerste resultaten bekend. Dan kan het puzzelen beginnen over wie best welke bevoegdheid waarneemt binnen een regio. In enkele regio’s waren de voorbije jaren reeds op eigen initiatief oefeningen in die zin opgezet. Naast één pre-screening in Oost-Vlaanderen (Meetjesland) en Antwerpen (Turnhout) lopen er maar liefst 3 projecten in de provincie West- Vlaanderen. Namelijk in Zuid-West-Vlaanderen, Midden-West-Vlaanderen en de Westhoek. In deze regio’s wordt gestart met proeftuinprojecten. Het is de bedoeling om in die proeftuinprojecten toe te laten om met vernieuwende vormen van beleid te experimenteren. Met betrekking tot de provinciale instellingen vermeldt het laatst afgesloten federaal regeerakkoord van 1 december 2011, dat de “nodige grondwetsartikelen zullen gewijzigd worden teneinde de volledige uitoefening van de autonomie van de Gewesten ten aanzien van de provincies te garanderen, zonder afbreuk te doen aan de huidige, specifieke bepalingen van de pacificatiewet en aan die van functie van de gouverneurs”.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.

24 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 25 Belangrijkste agendapunten uit de raad

Op de eerste provincieraadszitting (27 januari 2011) stond meteen één van de belangrijkste beslissingen voor 2011 geagendeerd: de oprichting van een extern verzelfstandigd agentschap voor wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van de land- en tuinbouwsector, dat later ‘Inagro’ gedoopt zou worden. Daartoe werden een samenwerkingsovereen- komst en een gebruiksovereenkomst afgesloten tussen de provincie en deze vzw. In dezelfde vergadering verleende de provincieraad advies over de voorgestelde wijzigingen inzake de grenzen van de provinciale kiesdistricten. Met het oog op de pensionering van de provinciegriffier in mei 2012 werd de functie van provinciegriffier op 26 mei 2011 vacant verklaard en werden de aanwervingsvoorwaarden vastgesteld. Na een vergelijkende aanwervingsprocedure werd op 22 december 2011 een nieuwe provinciegriffier aangesteld. De laureaat, Geert Anthierens, legde de eed af tijdens de eerste provincieraadszitting van 2012. Op 26 mei 2011 keurde de provincieraad van West-Vlaanderen (als enige provincie) de pilootstelling goed voor de implementatie van het besluit inzake de beleids- en beheerscyclus (BBC) en de modaliteiten ervan.

De provincieraad verleende in juni 2011 principieel akkoord tot de oprichting van een tweede pensioenpijler voor de contractueel tewerkgestelde personeelsleden bij het provinciebestuur. Tijdens dezelfde zitting werd het strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie in de Leiestreek 2011-2018 goedgekeurd. In de voorlaatste vergadering van de provincieraad op 24 november 2011 werd een samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd tussen de provincie, het productiehuis Menuet en de VRT voor de fictiereeks ‘In Vlaamse Velden’ over de Eerste Wereldoorlog.

In 2011 nam de provincieraad ook enkele nieuwe reglementen aan: voor de toekenning van een impulspremie voor initiatieven met een doelstelling inzake gelijke kansen (vanuit de welzijns-, culturele of onderwijssector), voor de subsidiëring van initiatieven voor personen met een handicap en hun netwerk, voor de erkenning en subsidiëring van sporttakken en van bovenlokale sportieve instanties, voor de toekenning van werkingstoelagen aan werkende sportieve instanties met bovenlokale gehandicaptensportwerking, voor het reglement ‘Gone West’ (dat initiatieven rond de Eerste Wereldoorlog subsidieert) en ten slotte voor de toekenning van een provinciale vrijwilligerstrofee. Opnieuw werden een aantal provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen voorlopig of definitief vastgesteld. De definitieve vaststelling gold voor het Leugenbos in Koekelare, de Vorse Vijvers in Wingene, Ardo in Ardooie, het kleinstedelijk gebied Diksmuide, het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Knokke-Heist en de Potyze in Ieper.

Voor het eerst stemde de provincieraad in met de uitvoering van enkele inrichtingsplannen: Groenhove-Vrijgeweid (Jabbeke-Wingene), A11 (mobiliteitsas Gent-Brugge-Zeebrugge) en Sint-Amandus (Bulskampveld). Het beheers- plan Ieperboog werd goedgekeurd. Traditiegetrouw waren een aantal agendapunten gewijd aan de orthodoxe kerkfabrieken, islamitische geloofsge- meenschappen, de Instelling Morele Dienstverlening en de kathedrale kerkfabriek Sint-Salvator: het verlenen van advies over hun jaarrekeningen of over de wijziging van hun meerjarenplan of budget. Het provinciale meerjarenplan 2012-2014, het budget 2012 en de bijbehorende belastingsverordeningen werden besproken en aangenomen tijdens een vijftal vergaderingen van de provincieraad in de loop van de maand oktober 2011.

26 III Zoals gebruikelijk werden opnieuw een aantal bestekken en de gunningswijze voor overheidsopdrachten vastgesteld (o.m. voor het Zwin Natuurcentrum) en werd machtiging verleend voor de verwerving van gronden, ter uitbreiding van provinciedomeinen. De provincieraad keurde diverse overeenkomsten goed: een subsidieovereenkomst 2011-2013 tussen de provin- cie en Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen vzw, een beheersovereenkomst 2011-2012 met de POM, en een overeenkomst met betrekking tot een aanvullende investeringstoelage voor bijkomende werkzaamheden aan het Casino-Kursaal in Oostende. De raad besliste eveneens tot deelname aan de intergemeentelijke samenwerkings- verbanden Woonwinkel Brugge-Zuid en de interlokale vereniging Deerlijk - Harelbeke - Kuurne en Lendelede. De provincieraadsleden bogen zich ook over een Verantwoordingsnota Provinciaal Jeugdbeleid voor 2012, met een tussentijdse evaluatie van het Provinciaal Jeugdbeleidsplan 2008-2013.

Voorstellen

Diverse provincieraadsleden dienden in 2011 een voorstel in aan de raad. Lies Laridon (CD&V-N-VA) diende een voorstel in rond een proefproject met elektrische wagens en Peter Warnez (CD&V-N-VA) over de organisatie van een provinciale veiling voor de aankoop van groene energie. Beide voorstel- len werden goedgekeurd. Luc Vande Caveye (CD&V-N-VA) formuleerde een voorstel over het plaatsen van drinkwaterfonteinen op de knooppunten van fiets- en wandelroutes. Het werd voor onderzoek doorverwezen naar de deputatie. Ten slotte besprak de provincieraad een voorstel van Georg Barbary (Vlaams Belang) over de buitengewone aandeelhoudersvergadering van de Gemeentelijke Holding.

Moties

In 2011 werden 2 moties met akkoord van alle provincieraadsfracties goedgekeurd: de motie van Veerle Declercq (sp.a) inzake een gedegen structurele overheidsfinanciering en erkenning van het Concertgebouw Brugge als instelling van de Vlaamse Gemeenschap, en een motie van Lies Laridon (CD&V-N-VA) en Christof Dejaegher (CD&V-N-VA) om de oprichting van een plattelandsfonds in 2012 te ondersteunen.

Ontslag en opvolging

De provincieraad nam in juni 2011 kennis van het vrijwillige ontslag van Koenraad Verschaete (Vlaams Belang). Hij werd opgevolgd door Véronique Devestele-Ducastel. Begin 2012 nam de provincieraad kennis van het ontslag van 3 andere raadsleden. Jurgen Vanlerberghe (sp.a) werd Vlaams volksvertegenwoordiger en werd opgevolgd door Nicole Decrock-Demey. Eva Ryde volgde Bercy Slegers (CD&V-N-VA) op, die federaal volksvertegenwoordiger werd. Ten slotte werd ook het ontslag aanvaard van Els Kindt (CD&V-N-VA). Zij werd Vlaams volksvertegenwoordiger als gevolg van de aanstelling van Carl Decaluwé tot gouverneur van West-Vlaanderen. Peter Defreyne werd in de provincie West-Vlaanderen

provincieraad geïnstalleerd als opvolger van Els Kindt. I

jaarboek 2012

III 27 Verenigde commissies

In 2011 werden een aantal verenigde commissies georganiseerd. Dit gebeurde een drietal keer voor de herziening van het provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRS) en ook voor de toelichting over de beleids- en beheerscyclus.

Regiocommissies

Helemaal nieuw in 2011 waren de regiocommissies. Ze werden in het leven geroepen door een wijziging van het huishoudelijk reglement van de provincieraad. Hierdoor kon de verenigde commissie vergaderen in verschillende regioafdelingen. De afgebakende regio’s binnen de gebiedsgerichte werking van de provincie vormden er de basis voor. Elke afdeling bestaat uit de provincieraadsleden met woonplaats in de regio. Deze regioafdelingen van de verenigde commissie vergaderen minstens 2 maal per jaar. De regiocommissies hebben tot doel de raadsleden informatie en toelichting te verstrekken bij de lopende projecten in de regio en de rol van de provincie in de streek te adviseren en te evalueren. Tijdens een installatievergadering op 31 maart 2011in de provincieraadszaal werden de 4 regiocommissies (Brugge-Oostende, Zuid-West-Vlaanderen, Midden-West-Vlaanderen en Westhoek) boven de doopvont gehouden. Tijdens deze vergadering werden voor elke regiocommissie een voorzitter en ondervoorzitter aangeduid, werd een overzicht gegeven van de gebiedsgerichte werking in elke regio en werden afspraken gemaakt over inhoud en aanpak van de samenkomsten. Elke commissie kwam vervolgens 2 keer samen voor de inhoudelijke bespreking van dossiers en projecten, in mei en november 2011.

Provincieraadsleden ontdekken Kent

De provincieraadsleden van West-Vlaanderen brachten van 3 tot 5 september 2011 een studiebezoek aan Kent, de ‘Tuin van Engeland’. De overtocht kaderde in een kennismaking met enkele van de 11 goedgekeurde projecten van het Interreg IVA-programma 2 Zeeën. De West-Vlaamse delegatie werd ter plaatse ontvangen door o.m. Alex King, deputy leader van de Kent County Council in Maidstone en kreeg toelichting bij de Europese projecten CAST (Coastal Actions on Sustainable Tourism), 2 SEAS TRADE en het CC21150 (Coastal Communities) Project. Daarnaast was er nog tijd voor interessante en leerrijke bezoeken aan o.m. de kathedraal van Canterbury, Leeds Castle, Hever Castle, het historische kuuroord Royal Tunbridge Wells, het vijftiende-eeuwse dorpje Chilham, het imposante landhuis Eastwell Manor Ashford, Dover Castle, …

28 III De financiën van de provincie

Het provinciebudget 2011

Het budget voor het jaar 2011 sloot na 4 budgetwijzigingen af in evenwicht voor 199 miljoen euro gewone ontvang- sten en uitgaven.

Gewone ontvangsten

Het aandeel van West-Vlaanderen in het Vlaams Provinciefonds werd voor 2011 geraamd op 17 miljoen euro of 8,4% van de ontvangsten. De totale fiscale opbrengsten voor 2011 werden begroot op 125,6 miljoen euro. Dit was een stijging van 4 miljoen euro of 3,3% tegenover 2010. Deze toename was uitsluitend toe te schrijven aan de stijging van het aantal belastingplichtigen, de strijd tegen belastingontduiking en de aanpassing van de groeivoet van de opcentiemen op de onroerende voorheffing aan de levensduurte. De algemene provinciebelasting bleef op 19 euro voor alleenstaanden en 35 euro voor gezinnen vanaf 2 personen. De volledige vrijstelling voorzien voor leefloners en het verminderde tarief voor omnio’s bleven bestaan. Alleenstaanden die hiervoor in aanmerking kwamen, betaalden 15 euro, gezinnen 28 euro. De provinciebelasting op bedrijven bleef eveneens onveranderd ten opzichte van 2010, met 93 euro als basistarief. Het tarief voor de oppervlakte tussen 1.001 m² en 10.000 m² bleef op 15 cent per vierkante meter. Het verminderde tarief bleef op 13 cent per vierkante meter voor de oppervlakte tussen 10.000 m² en 500.000 m². Het plafond bleef ingesteld op 500.000 m². De belasting op tweede verblijven veranderde niet: 106 euro per tweede verblijf. Het aantal provinciale opcentiemen op de onroerende voorheffing bleef op 355. Tegenover 2010 steeg het procentuele aandeel van de fiscale ontvangsten tot 62,9% (+ 1,2%). De subsidies voor onderwijs bleven nagenoeg gelijk op 4,5% van de ontvangsten. De overboekingen vanuit het gewoon reservefonds en de specifieke reservefondsen voor ‘huisvestingsprojecten’, ‘sociaaleconomische provisie, pensioenen en personeel’ en ‘herdenking van de Groote Oorlog 2014-2018’ vertegenwoordigden samen 6,4% van de gewone ontvangsten. De restrubriek ‘overige ontvangsten’ daalde van 12,1% tot 6,3%.

Gewone uitgaven

De totale personeelsuitgaven werden voor 2011 geraamd op 64,5 miljoen euro. Het aandeel van de personeels- kosten in het geheel van het budget bedroeg 32,4% (of + 2% tegenover 2010). De (fictieve) personeelslast van het gesubsidieerd onderwijzend personeel buiten beschouwing gelaten, bedroeg het nettoaandeel van de personeels- uitgaven 29,5%. De werkingskosten werden begroot op 32,4 miljoen euro en vertegenwoordigen 16,3% van de gewone uitgavenbegroting (- 1,4% tegenover 2010). De overdrachten (werkingstoelagen én investeringstoelagen) waren goed voor 50,4 miljoen euro of 25,3% van de lopende uitgaven. Tegenover 2010 was dit een stijging met 0,4%. De brutoschuld of de schulduitgaven (inclusief leningen ten laste van de subsidiërende overheid of door- geefleningen) bedroegen 25,4 miljoen euro of 12,8% van de totale uitgaven. Het procentuele aandeel 2011 in het totale budget steeg licht met 0,5% tegenover 2010. De overboekingen bedroegen 25,9 miljoen euro en daalden van 14,8% tot 12,9% van het totale budget. Er werd 7,3 miljoen euro overgeboekt naar het gewoon reservefonds, voor 1,4 miljoen euro naar een specifiek reservefonds voor huisvestingsprojecten (rollend fonds), 5 miljoen euro naar provincie West-Vlaanderen

het specifiek reservefonds voor de herdenking van de Groote Oorlog 2014-2018, verder 1,9 miljoen euro naar het I

specifiek reservefonds voor de aanleg van de tweede pensioenpijler en 10,3 miljoen euro naar de buitengewone dienst voor de financiering van kleine investeringen. jaarboek 2012

III 29 gewone ontvangsten vorige jaren 22.807.624,15 11,42% belastingen 125.562.000,00 62,89% Vlaams provinciefonds 17.016.961,00 8,52% subsidies onderwijs 9.059.340,00 4,54% overige ontvangsten 12.522.394,00 6,27% overboekingen reservefondsen 12.670.402,55 6,35% totaal 199.638.721,70 100,00%

gewone uitgaven vorige jaren 614.355,60 0,32% personeel 56.281.413,70 29,47% werkingskosten 32.422.334,01 16,98% overdrachten 50.411.209,86 26,39% schuld 25.415.386,18 13,31% overboeking naar reservefonds 7.250.000,00 3,80% overboeking naar specifiek reservefonds voor huisvesting 1.448.876,20 0,76% overboeking naar specifiek reservefonds voor herdenking Groote Oorlog 2014-2018 5.000.000,00 2,62% overboeking naar specifiek reservefonds 2de pensioenpijler 1.863.340,28 0,98% overboeking naar buitengewone dienst 10.292.252,78 5,39% totaal 190.999.168,61 100,00%

Buitengewone dienst

De buitengewone uitgaven bestaan in hoofdzaak uit investeringen. De eigen investeringen in het eigen dienstjaar waren goed voor 36 miljoen euro. Dit was een daling met 5 miljoen euro tegenover 2010. De investeringsenveloppe voor de provinciale administratie en de centrale diensten bedroeg 4,8 miljoen euro (waarvan o.m. 2,7 miljoen euro voorzien voor de provinciehuizen Boeverbos, Abdijbeke, Tolhuis en de gebouwen voor gebiedsgerichte werking en socio-economisch beleid, en 2 miljoen euro voor o.m. de soft- en hardware van het centrale informaticapark, machinepark voor de grafische dienst en diverse aankopen voor het wagen- park), voor wegverkeer 3,9 miljoen euro (waarvan 0,5 miljoen euro voor groot onderhoud van de wegen en 3,3 miljoen euro voor een fietspadennetwerk), voor waterlopen 2,6 miljoen euro (aanleg van bufferbekkens en waterbeheersingswerken), voor economie 2,4 miljoen euro (1,9 miljoen euro voor het provinciaal economisch impulsplan starters), voor landbouw en visserij 1 miljoen euro (gebouwen en infrastructuur bij Inagro in Beitem), voor secundair onderwijs 1,2 miljoen euro (Provinciaal Technisch Instituut in Kortrijk), voor recreatiecentra 11,8 miljoen euro (o.m. 1,9 miljoen euro voor de uitbreiding van provinciale domeinen, zo’n 6,5 miljoen euro voor gebouwen en andere investeringen in de domeinen, en 2,3 miljoen euro specifiek voor de eerste fase van het masterplan gebouweninfrastructuur van het Zwin Natuurcentrum , voor sport 3,1 miljoen euro (waaronder 1,4 miljoen euro voor het watersportcentrum in De Gavers en 1,1 miljoen euro voor specifieke groene assen), voor kunst en natuur 1,2 miljoen euro (waaronder 0,8 miljoen euro voor Mu.Zee in Oostende), en voor eredienst 1,2 miljoen euro (waaronder 0,6 miljoen euro voor de restauratie van de Sint-Salvatorskathedraal en 0,5 miljoen euro voor het Grootseminarie in Brugge).

Jaarrekening 2010

De provincieraad keurde de jaarrekening 2010 goed op 6 oktober 2011. In de gewone dienst werd het algemene begrotingsresultaat vastgesteld op 47 miljoen euro en het boekhoudkun- dige resultaat op 72 miljoen euro. De buitengewone dienst sloot af met een begrotingsresultaat van 17 miljoen euro in min als gevolg van nog op te nemen leningen, en een boekhoudkundig resultaat van 21 miljoen euro.

30 III Rede van de gouverneur gewone ontvangsten vorige jaren 22.807.624,15 11,42% belastingen 125.562.000,00 62,89% Naar een kennisgedreven toekomst voor West-Vlaanderen Vlaams provinciefonds 17.016.961,00 8,52% subsidies onderwijs 9.059.340,00 4,54% De rede van de gouverneur tot de provincieraad is een traditie bij de opening van het nieuwe provinciale jaar. overige ontvangsten 12.522.394,00 6,27% overboekingen reservefondsen 12.670.402,55 6,35% Op 4 oktober 2011 sneed toenmalig gouverneur Paul Breyne, die op 1 februari 2012 opgevolgd werd door Carl totaal 199.638.721,70 100,00% Decaluwé, een thema aan dat hem al langer nauw aan het hart lag: ‘Naar een kennisgedreven toekomst voor gewone uitgaven West-Vlaanderen’. vorige jaren 614.355,60 0,32% personeel 56.281.413,70 29,47% Over dit onderwerp werd sinds 2008 uitvoerig gediscussieerd met politieke mandatarissen, bedrijfsleven (werk- werkingskosten 32.422.334,01 16,98% overdrachten 50.411.209,86 26,39% gevers) en onderwijs/onderzoek. De werkgroep Hoger Onderwijs (waarin ook de associaties UGent en KU Leuven schuld 25.415.386,18 13,31% vertegenwoordigd zijn) leverde daarbij een speciale bijdrage aan het debat. overboeking naar reservefonds 7.250.000,00 3,80% overboeking naar specifiek reservefonds voor huisvesting 1.448.876,20 0,76% Om de toekomst van West-Vlaanderen veilig te stellen, is kennisgedreven groei uitermate belangrijk en moeten overboeking naar specifiek reservefonds voor herdenking Groote Oorlog 2014-2018 5.000.000,00 2,62% een aantal instrumenten en werkwijzen geïmplementeerd worden. Creativiteit en innovatie moeten op die manier overboeking naar specifiek reservefonds 2de pensioenpijler 1.863.340,28 0,98% overboeking naar buitengewone dienst 10.292.252,78 5,39% doordringen in alle geledingen van de maatschappij. totaal 190.999.168,61 100,00%

Bij het nastreven van deze ambitie gaat de provincie West-Vlaanderen echter gebukt onder een aantal handicaps: een beperkt opleidingsaanbod (bijna uitsluitend professioneel hoger onderwijs), braindrain en een tragere transi- tie van een klassieke industriële naar een innovatieve kenniseconomie. Om het tij te keren moet eerst en vooral de onderzoeks- en dienstverleningstaak van het hoger onderwijs in de provincie gestimuleerd worden, aldus voormalig gouverneur Paul Breyne. In 2008 vloeide slechts 1,4% van de Vlaamse onderzoeksmiddelen (vooral bestemd voor universiteiten) naar West-Vlaanderen en ontbrak de ervaring om bijkomende middelen te verwerven via onderzoeksfondsen.

De sociaaleconomische partners en het hoger onderwijs definieerden een 7-tal clusters waarbinnen prioritair acties ontwikkeld dienen te worden. Opdat de inspanningen zouden renderen, zijn een gerichte krachtenbundeling en samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven volgens gewezen gouverneur Paul Breyne een must. Om een kennisgedreven economie te realiseren (met innovatie als de motor van welvaart), moet de ontwikkelde kennis ook gevaloriseerd en toegepast worden in de West-Vlaamse bedrijven, van basisonderzoek over commerciële ontwikkeling tot toepassing.

In de provincie West-Vlaanderen wordt de samenwerking tussen ondernemingen en kennisinstellingen gesti- muleerd via de LED’s of laagdrempelige expertise- en dienstverleningscentra. Ze helpen kleine kmo’s en non-profitorganisaties de stap naar innovatie te zetten in 18 domeinen. Daarnaast moeten de kennisinstellingen ook onderling interdisciplinair samenwerken met het oog op kennisgedreven groei. Ten slotte moeten ook onder- zoekers uit academisch en professioneel hoger onderwijs elkaar vinden in een bepaald domein. Om meer ‘young potentials’ en managers van de toekomst te kunnen opleiden, moet het aanbod aan masterop- leidingen in West-Vlaanderen uitgebreid worden, in de domeinen waarin de provincie sterk is en die samen met de Resoc’s afgebakend werden. De afstand tussen onderzoeksveld en economisch weefsel kan verkleind worden door bedrijfsstages die toekomstige masters ervaring laten opdoen en door onderzoeksprojecten, masterthesis- sen en doctoraten die bedrijven input geven.

Blijft evenwel de moeilijkheid van de financiering van de vooropgestelde strategie. Eerst en vooral zou er een fonds provincie West-Vlaanderen

voor kennisgedreven groei opgericht moeten worden, om de R&D-achterstand (door een gebrek aan basisfinan- I

ciering voor de onderzoekscomponent in vooral het professioneel hoger onderwijs) versneld in te halen. In zijn rede stelde voormalig gouverneur Breyne dat de Vlaamse overheid er met blijvende aandrang attent op gemaakt

moet worden, dat een ernstige inhaalbeweging nodig is, om van de West-Vlaamse economie een kennisgedreven jaarboek 2012

III 31 III Voormalig gouverneur Breyne hield een pleidooi om het aantal masteropleidingen in West-Vlaanderen uit te breiden.

economie te maken. Een tweede hefboom bestaat erin om via projecten Europese middelen naar West-Vlaanderen te kanaliseren, die het onderzoekspotentieel van het hoger onderwijs uitbreiden en de economische transfer aan- scherpen. Twee projecten werden reeds goedgekeurd: ‘Ondernemersgerichte kennisontwikkeling en -valorisatie in West-Vlaanderen’ (EFRO Doelstelling II) en ‘TANDEM’ voor de grensoverschrijdende samenwerking tussen kenniscentra (Interreg IVA).

In zijn pleidooi gaf gewezen gouverneur Paul Breyne ook aan dat de provincie achter de uitbouw staat van de ‘Fabrieken van de Toekomst’ binnen het Nieuw Industrieel Beleid van Vlaanderen. De provincie focust op nieuwe en intelligente materialen en industrial design (zuiden), cleantech (noorden) en voeding & gezondheid (midden van West-Vlaanderen). Ze wil industriële ondernemingen in hun creatieve en kennisgedreven groei stimuleren, via infrastructuur, bedrijfsgerichte dienstverlening en netwerking, onderzoek & innovatie, opleiding en een sterke regionale branding.

Voor de uitbouw van een kennisgedreven economie zal een doorgedreven, interdisciplinaire samenwerking tussen alle partijen op de strategisch uitgekozen speerpunten cruciaal zijn, besloot voormalig gouverneur Paul Breyne zijn Rede tot de provincieraad.

32 III Communicatie

III Het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis vierde in 2011 zijn tiende verjaardag. De succesvolle opendeurdag trok het feestjaar op gang.

Tien jaar Tolhuis

Het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis op het Jan Van Eyckplein in Brugge vierde in 2011 zijn tiende verjaar- dag. Op 5 februari 2011 trok de opendeurdag, die in het teken stond van duurzaamheid, het feestjaar op gang. Het team van het Informatiecentrum mocht die dag ruim 900 bezoekers ontvangen. Het afgelopen decennium vormde het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis de spil in de communicatie tussen de provincie en de burger. Het Informatiecentrum staat in voor een klantvriendelijke dienstverlening en biedt ‘een hapklaar antwoord’ op alle vragen over de provincie. Tienduizenden (West-)Vlamingen konden er terecht met de meest uiteenlopende vragen over (huisvestings)premies, fietstochten, provinciedomeinen, … Het aantal vragen steeg geleidelijk van 3.000 tot 7.000 per jaar. Daarnaast is het Informatiecentrum een centraal aanvraag- en verkooppunt van publicaties. In 2001 werden er zo’n 2.000 boeken verkocht. Tien jaar later liep het aantal op tot 7.500 stuks. Periodieke toppers waren de fietsknooppunten, hoogstamfruitbomen en de recent voorgestelde kaart van West-Vlaanderen. Ook de gratis brochures vallen in de smaak: over vrijwilligerswerk, educatieve pakketten, mountainbiketochten, … Het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis speelde ten slotte ook een actieve rol in de promotie van de provincie, zoals de vele klasbezoeken illustreren. Meer dan 4.000 leerlingen volgden het bezoekersprogramma en maakten op een speelse manier kennis met de provincie. Via tijdelijke acties worden provinciale initiatieven in de verf gezet en ieder jaar zijn er ook meerdere thematische tentoonstellingen te bezichtigen. provincie West-Vlaanderen

I

www.west-vlaanderen.be/informatiecentrum jaarboek 2012

III 33 Focus op kwaliteit

In 2011 stelde het provinciebestuur het speerpunt ‘kwaliteit’ in de kijker. Het wou de West-Vlaming bewust maken van het aanbod aan ‘kwaliteit’ in West-Vlaanderen. De provincie heeft immers heel wat te bieden op het vlak van natuur, milieueducatie, domeinen, mobiliteit, waterbeheersing, ruimtelijke ordening, gezondheidszorg, preventie, gelijke kansen, … De enorme waaier aan activiteiten in de domeinen Welzijn en Leefomgeving werd via de Grote Kwaliteitsquiz in het brandpunt van de belangstelling geplaatst. Tussen 3 en 23 oktober 2011 werden op de website elke dag 3 kwaliteitsvragen gesteld, over gezondheidszorg, milieucampagnes, vrijwilligerswerk, de zee, … Wie correct antwoordde, kon een kwaliteitsfiets winnen. De 24 winnaars van ‘De Grote Kwaliteitsquiz van West-Vlaanderen’ namen hun prijs op 8 november 2011 in ontvangst in Provinciehuis Boeverbos in Brugge (Sint-Andries).

www.west-vlaanderen.be/kwaliteit

Provincienieuws toegankelijker

Het op de voet volgen van nieuwsberichten over het West-Vlaamse provinciebestuur is voortaan gemakkelijker. Bovendien kan het op verschillende manieren, via de website, Facebook en Twitter. Op haar website ontwikkelde de provincie een nieuwsmodule, waardoor het nieuws op een meer gebruiksvriende- lijke manier weergegeven wordt. Via www.west-vlaanderen.be/nieuws komt de bezoeker op een overzichtspagina met de recentste nieuwsberichten terecht. Elk artikel kan van daar uit apart aangeklikt worden. Geregeld post de provincie ook nieuwsberichten via sociale media, zoals Twitter en Facebook. De provincie wil deze media, naast andere communicatiekanalen zoals de website en nieuwsbrieven, gebruiken om tekst- en beeldinformatie aan te bieden aan een zo ruim mogelijk publiek.

www.west-vlaanderen.be/nieuws www.facebook.be/westvlaanderen www.twitter.com/provinciewvl

34 III Vraag 3 WAAROM ANTWOORDT EEN WEST-VLAMING ‘’T ZAL WEL ZIJN!’ ALS JE VRAAGT OF HET GOED GAAT?’

DOE MEE OP WWW.WEST-VLAANDEREN.BE/KWALITEITSQUIZ EN WIN ELKE DAG EEN KWALITEITSFIETS provincie West-Vlaanderen

I

v.u. Peter Verheecke, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge Verheecke, Peter v.u.

III jaarboek 2012 De enorme waaier aan activiteiten in de domeinen Welzijn en Leefomgeving werd in 2011 via de Grote Kwaliteitsquiz in het brandpunt van de belangstelling geplaatst. III 35

Kwaliteit. Het zit in ons. Archief

Provincie ondersteunt archiefdiensten

De provincie West-Vlaanderen ondersteunt lokale besturen bij het opstarten van een goed documenten- en archiefbeheer. Niet minder dan 28 West-Vlaamse gemeenten maakten gebruik van het provinciale reglement om hun documenten- en archiefbeheer praktisch te organiseren. Samen met de 8 gemeenten die reeds voor 1998 een archiefdienst opstartten, beschikken momenteel 36 West-Vlaamse gemeenten (op 64) over een archiefdienst. Sinds 1998 heeft de provincie een reglement voor de subsidiëring van het lokale archiefbeheer. Op 24 februari 2011 besliste de deputatie subsidie toe te kennen aan de gemeenten Oostrozebeke en Wevelgem. Sommige gemeenten opteerden er voor de opstart van een archiefdienst voor, om een samenwerkingsverband uit te bouwen met hun OCMW (Ingelmunster, Langemark-Poelkapelle en Tielt) of met een buurgemeente (Poperinge en Vleteren). De provincie wendt nog andere middelen aan om het documenten- en archiefbeheer bij de lokale besturen tot ontwikkeling te brengen: opleiding voor archivarissen bij de School voor Bestuursrecht, de beschikking over het beheers- en inventariseringsprogramma ‘Probat’, de gezamenlijke aankoop van professioneel archiveringsmate- riaal, en de inzet van een provinciale archiefconsulent om de lokale besturen te adviseren en te begeleiden.

Militieregisters digitaal raadpleegbaar

Sinds 2004 liep in de Provinciale Archiefdienst West-Vlaanderen een microfilmings- en digitaliseringsproject om de West-Vlaamse militieregisters (1813-1922) op een hedendaagse manier toegankelijk te maken. Eind 2011 werden de laatste boeken verwerkt. De militieregisters bevatten inschrijvingen van de kandidaat-dienstplichtigen uit alle West-Vlaamse gemeenten. Van elke individuele dienstplichtige zijn interessante gegevens opgenomen, zoals geboortedatum en geboor- teplaats, woonplaats, beroep, de namen en beroepen van de ouders, het opleidingsniveau of de graad van geletterdheid, gegevens over het uitstel en eventueel de definitieve vrijstelling van militaire dienst of gegevens over de militaire carrière, en tot 1871 de fysieke kenmerken: lichaamsgrootte, vorm van het gezicht, het voorhoofd, de neus, de mond, de kin, het haar, de wenkbrauwen, kleur van de ogen en andere lichamelijke bijzonderheden. Onderzoekers kunnen nu digitaal 1.308 registers bevragen aan de hand van 317.555 scans in het Provinciaal Archiefgebouw en sinds 2012 van in de huiskamer met het internetprogramma ‘Probat’ (Provinciaal Beheerpro- gramma voor Archieftoepassingen). Vooral genealogen of geïnteresseerden in familiegeschiedenis hebben belangstelling voor de informatie in de militieregisters: ze levert basismateriaal (geboortedata en -plaatsen, namen van de ouders, beroepen) voor de opmaak van stambomen en bijkomende gegevens, bv. over het uiterlijk van mannelijke individuen, en dit voor de algemene verspreiding van de fotografie tijdens het laatste kwart van de negentiende eeuw. De informatie kan ook aangewend worden voor breed historisch onderzoek, bv. naar de algemene fysieke toestand, naar het voorkomen van fysieke handicaps, naar de alfabetiseringsgraad, de beroepenstructuur, … bij de rekruten.

www.west-vlaanderen.be/archiefdienst

36 III Personeel en organisatie

Implementatie BBC vervroegd goedgekeurd

Het provinciedecreet legt de provinciebesturen een aantal verplichtingen op met betrekking tot de wijze waarop ze hun beleid vorm moeten geven en financieel registreren. Daartoe werd in 2005 reeds het concept ‘strategische planning’ (belichaamd door een meerjarenplan) in het provinciedecreet ingeschreven. Ook inzake de financiële registratie van de uitvoering van het beleid werden diverse bepalingen opgenomen. Op 25 juni 2010 keurde de Vlaamse Regering het besluit goed betreffende de beleids- en beheerscyclus (BBC) van gemeenten, provincies en OCMW’s (Belgisch Staatsblad 7 oktober 2010). Dit besluit geeft in detail verdere uitvoering aan de algemene bepalingen uit het provinciedecreet rond de financiële registratie. De bepalingen uit dit besluit moeten ten laatste op 1 januari 2014 geïmplementeerd zijn. Strategische overwegingen zetten de provincieraad er op 26 mei 2011 echter toe aan om vroeger in te stappen als piloot, met effectieve start op 1 januari 2012. De provincieraad hield o.m. rekening met de interne staatshervor- ming, het decreet op planlastvermindering, de aankomende legislatuur 2013-2018 en de rol van de provincie als kennispartner voor de lokale besturen. Door vroeger in te stappen, kan het provinciebestuur de West-Vlaamse gemeenten en OCMW’s met raad en daad bijstaan, wanneer ze in 2014 zelf van start gaan. De beslissing van de provincieraad zorgde voor een belangrijk veranderingstraject binnen de provinciale organisa- tie met een aanzienlijke impact. De implementatie van de nieuwe beleids- en beheerscyclus zorgt niet alleen voor een nieuwe boekhouding, ook de vorm en de inhoud van de budgetdocumenten wijzigden grondig. Voor de provin- cieraadsleden betekende 2011 de kennismaking met een meerjarenplan en budget in een nieuwe (afgeslankte) vorm, waarbij de documenten de focus leggen op de prioritaire beleidsdoelstellingen van het provinciebestuur. Efficiëntie en effectiviteit vormen de uitgangspunten voor de beleids- en beheerscyclus. Efficiëntie: doet het provinciebestuur de dingen die het uitvoert ook goed? Of de provincie West-Vlaanderen ook de goede dingen doet, is het antwoord op de vraag naar effectiviteit. Doorheen de beleidscyclus wordt de slagkracht van het provincie- bestuur opgevolgd aan de hand van beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties (gekoppeld aan indicatoren). De essentie van de BBC is een gezond en resultaatgericht financieel management. Hiervoor houdt het provincie- bestuur sinds 1 januari 2012 twee belangrijke parameters in het oog: een financieel evenwicht op korte termijn (toestandsevenwicht) en een evenwichtsvoorwaarde op lange termijn (structureel evenwicht). Het meerjarenplan 2012-2014 en de indicaties op basis waarvan het budgetvoorstel voor 2013 opgemaakt zal worden, tonen alvast aan dat het provinciebestuur een gezond financieel beleid voert. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 37

Ge Ni et cultuuren Algemeen

QR-codes op UiT in West-Vlaanderen

Onder de merknaam ‘UiT in West-Vlaanderen’ levert het provinciebestuur inspanningen om de West-Vlamingen te stimuleren tot deelname aan het culturele leven. In 2011 bezochten ruim 210.000 unieke bezoekers bijna 675.000 webpagina’s. Op 31 december hadden 26.519 personen zich op de website geregistreerd en waren er 10.793 abonnees op de 14-daagse nieuwsbrief. De website UiT in West-Vlaanderen beschikt sinds 2011 over een nieuwe tool: de QR-code (Quick Response-code). Het volstaat om de code op de webpagina in te scannen met een gsm (met camera), en titel, datum en uur, naam en adres van de locatie, naam en telefoonnummer van de organisator en prijs worden weergegeven. Er wordt ook een link naar de pagina op uitinwestvlaanderen.be toegevoegd. Bovendien kan de informatie via een QR-code gemakkelijk doorgestuurd worden. Voor bijna alle gsm-toestellen met camera is er een gratis QR-lezer beschik- baar. Op de website zijn snelkoppelingen naar deze software voor de belangrijkste telefoonmerken te vinden. Een QR-code is een zwart-wit vierkantje met blokjes en streepjes. Meestal wordt ze ingezet om offline-informatie (bv. op een affiche) ook online beschikbaar te maken. UiT in West-Vlaanderen gebruikt de QR-codes op de evene- mentenpagina net andersom.

www.uitinwestvlaanderen.be

TRIBUNE11 luidt cultuurseizoen in

TRIBUNE, de communicatiecampagne die de start van het West-Vlaamse cultuurseizoen aankondigt, was in 2011 aan de vierde editie toe. Met TRIBUNE11 wilden het provinciebestuur, de cultuur- en gemeenschapscentra, jon- gerencultuurcentra, muziekclubs, kunstencentra, theaterhuizen en concertzalen de burger kennis laten maken met de veelheid en veelsoortigheid aan cultuurhuizen, informeren over het veelzijdige aanbod (van dans, muziek en theater) en oproepen om deel te nemen aan evenementen dicht bij huis. TRIBUNE11 vond plaats van 1 tot en met 30 september 2011. In die periode boden 46 cultuurhuizen verspreid over de provincie een staalkaart van wat er het komende seizoen bij hen te beleven viel. De grote aandachtstrekker van de campagne was de ‘CultuurCamionette’, die al in juli, augustus en september langs markten, festivals, culturele evenementen, … toerde. Het vrolijke dj-paar Marcel & Vicky koppelde zijn caravan een 20-tal keer aan de CultuurCamionette en vrolijkte de TRIBUNE-evenementen op in het pittig Oostends.

www.tribune11.be

I I I Met TRIBUNE11 riep het provinciebestuur op om deel te nemen aan culturele evenementen dicht bij huis. 40 III KOM UIT JE KRAT! START CULTUURSEIZOEN WEST-VLAANDEREN 01>30 SEPT. 2011

provincie West-Vlaanderen EN WIN e I T DE CultuurCamionett SPO TUURWEEKEND EEN VERWEN-CUL jaarboek 2012

I I I CHECK WWW.TRIBUNE11.BE

III 41 Erfgoed

Vissersvrouwen in de kijker

Eind oktober 2011 ging de provincie West-Vlaanderen van start met het project ‘Vissersvrouwen’. Met dit mondelinge geschiedenisproject wou de provincie vermijden dat een boeiend stuk immaterieel erfgoed verloren zou gaan. Aan het project werkten 27 vis- sersvrouwen mee. De oogst van de interviews was zo rijk, dat de verhalen en getuigenissen van de vissersvrouwen in 3 voorstellingswijzen verwerkt werden: een documentaire op dvd over het leven als vissersvrouw ‘Vesche vis en nieuwe liefde’, een theatervoorstelling met dezelfde titel (door actrice Frieda Vanslembrouck en dochter Lise Bouttery) en de fototentoonstelling ‘Vissersvrouw’ met portretten door fotograaf Wouter Rawoens. ‘Vissersvrouwen’ maakte deel uit van het grens- overschrijdende Europese project rond maritiem erfgoed ‘Heritage and maritime memories in the 2 seas region’ en wordt gesteund door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) via het Interreg IVA-2 Zeeënprogramma. De gemeenten Blankenberge, Knokke-Heist, Koksijde, Nieuwpoort en Oostende zijn partner.

III www.west-vlaanderen.be/vissersvrouwen Met het project ‘Vissersvrouwen’ blijft een boeiend stuk immaterieel erfgoed behouden.

42 III III Vervoersmaatschappij De Lijn sleepte de Erfgoedprijs 2011 in de wacht met het project ‘125 jaar kusttram’.

Eerste Erfgoedprijs voor De Lijn

Met het project ‘125 jaar kusttram’ sleepte Vervoersmaatschappij De Lijn de Erfgoedprijs 2011 van de provincie West-Vlaanderen (een geldprijs van 5.000 euro) in de wacht. Het project van De Lijn omvatte o.m. een over- zichtstentoonstelling, een publicatie, zoektochten in de kustgemeenten, … Zowel onroerend erfgoed (zoals het authentieke tramhuisje in De Haan), roerend erfgoed (oude postkaarten, historisch beeldmateriaal, historische rijtuigen) als immaterieel erfgoed (verhalen van tramgebruikers en tramliefhebbers) kwamen aan bod. Verder werd ook een heuse tramparade georganiseerd met oude trams. De Erfgoedprijs werd begin december 2011 voor het eerst uitgereikt. Met de prijs werden organisaties of personen bekroond die in de periode 2009-2011 in het oog liepen met een publieksgericht initiatief rond erfgoed. Naast de laureaat bekroonde de provincie nog 2 organisaties met een premie van 2.500 euro. Het OCMW van Brugge kreeg een premie voor een experimenteel project rond archeologie, in samenwerking met Raakvlak, de intergemeentelijke dienst voor archeologie in Brugge en Ommeland. In de tuin van het Woon-Zorg- Centrum Het Hallenhuis in Sint-Andries werd een vroegmiddeleeuwse woning nagebouwd. De tweede premie ging naar de heemkundige kring van Oostkamp, die de voorbije jaren heel actief was. Zo organiseerde de kring o.m. een boeiende tentoonstelling rond de auteur Gray, de geestelijke vader van Rikske en Fikske. In 2013 reikt de provincie West-Vlaanderen de Erfgoedprijs opnieuw uit. Naast een prijs voor publiekswerking is er dan ook een prijs voor (historisch) onderzoek. provincie West-Vlaanderen

I

www.west-vlaanderen.be/erfgoedprijs jaarboek 2012

III 43 I I I

44 III Investeringssubsidies voor WO I-projecten

De deputatie van de provincie West-Vlaanderen besliste in 2011 om 26 projecten een subsidie toe te kennen in het kader van 100 jaar Groote Oorlog. In het totaal ging het om ruim 4,7 miljoen euro. De belangrijkste uit de lijst zijn de strategische projecten: de vernieuwing van de museografie van het In Flanders Fields Museum in Ieper, de uitbreiding van het Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke, de uitbouw van een bezoekerscentrum aan de Ganzenpoot in Nieuwpoort, de actualisering van de IJzertorensite in Diksmuide en de uitbouw van het interpretatiecentrum aan Lijssenthoek Military Cemetery in Poperinge. Deze 5 strategische projecten zijn samen goed voor een subsidie van 2,6 miljoen euro. De provincieraad keurde eind 2010 het provinciaal reglement voor investeringsprojecten ‘100 jaar Groote Oorlog’ in West-Vlaanderen goed. Door 5 miljoen euro aan subsidies vanuit het reservefonds vrij te maken, wil de provin- cie een belangrijke impuls geven aan de cultuurtoeristische ontsluiting van het WO I-erfgoed in het kader van de 100-jarige herdenking in 2014-2018. De provinciale investeringssubsidies zijn bestemd voor WO I-infrastructuurprojecten die het WO I-aanbod omhoog tillen tot een attractief, divers en kwalitatief hoogstaand totaalpakket. Komen in aanmerking voor subsidie: pro- jecten die de realisatie beogen van een netwerk van kwalitatieve bezoekersattracties en -sites, van actuele en professionele WO I-bezoekersattracties, en van routes en locaties die WO I-beleving in het landschap mogelijk maken. De financiële bijdrage in de infrastructurele kost bedraagt maximaal 250.000 euro of 20% van de voorziene kosten, waarbij de projectindiener zelf minstens 15% inbrengt. Nieuwe projecten kunnen nog ingediend worden tot 1 september 2012 op het programmasecretariaat 100 jaar Groote Oorlog in Esenkasteel (Diksmuide).

WO I in fictiereeks

De provincie West-Vlaanderen en Eén tekenden op 9 november 2011 een intentieverklaring om samen ‘In Vlaamse velden’ te maken, een fictiereeks over de Eerste Wereldoorlog. Met de 100-jarige herdenking van WO I slaan beide partners de handen in elkaar, om op die manier de Groote Oorlog te herdenken, de geschiedenis over te dragen en de jongere generaties emotioneel inzicht te bieden in wat oorlog is. Getuigen van de Groote Oorlog worden immers steeds schaarser en met het verstrijken van de tijd blijven in families steeds minder verhalen over de oorlog over. Er zijn ook steeds minder mensen die een oorlog meegemaakt hebben. De provincie West-Vlaanderen en Eén willen voorkomen dat de Eerste Wereldoorlog in de vergetelheid raakt. De keuze voor een televisiefictiereeks op zondagavond is geen toeval: ze heeft de kracht om honderdduizenden kijkers te bereiken en te beroeren. ‘In Vlaamse velden’ wordt eind 2013 uitgezonden en zal het startschot geven voor de 100-jarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast werkt de provincie West-Vlaanderen aan de ontwikkeling van het cultuur- en evenementenprogramma GoneWest. Ze zet ook de infrastructurele ontsluiting van de erfgoedsites hoog op de agenda.

www.west-vlaanderen.be/cultuur provincie West-Vlaanderen

I

I I jaarboek 2012 I

De provinciale investeringssubsidies zijn bestemd voor WO I-infrastructuurprojecten die het WO I-aanbod omhoog tillen tot een attractief, divers en kwalitatief hoogstaand totaalpakket. III 45 III De expositie ‘Zij kwamen uit West-Vlaanderen’ belichtte de West-Vlaamse migratie naar Brussel tussen de 2 wereldoorlogen.

Migratie en stadsversterking in Tolhuis

Twee interessante gratis tentoonstellingen bekoorden in 2011 de bezoekers van de Provinciale Bibliotheek Tolhuis op het Jan Van Eyckplein in Brugge. De expositie ‘Zij kwamen uit West-Vlaanderen’, opgezet in samenwerking met het Archief en Museum voor het Vlaams leven in Brussel (AMVB), belichtte de West-Vlaamse migratie naar Brussel tussen de 2 wereldoorlogen. Aangetrokken door de bloeiende handel en industrie, probeerden ze in de hoofdstad een nieuw leven op te bouwen. De bloeiende ‘Bond der West-Vlamingen’ organiseerde er niet alleen feestjes en uitstappen naar de kustprovincie, maar verdedigde ook het gebruik van het Nederlands in Brussel. ‘Poorten, bastions en wandelboulevards’ bood dan weer een historisch overzicht van 10 eeuwen stadsverster- kingen en stadsomwallingen met hun poorten in West-Vlaanderen. Aan de hand van een selectie (historische kaarten, prenten, foto’s) uit de rijke collecties van de Provinciale Bibliotheek Tolhuis werden versterkingen uit 4 historische periodes toegelicht: middeleeuwen, 100-jarige oorlog, de periode van Vauban en negentiende eeuw.

www.west-vlaanderen.be/bibliotheek

46 III Erfgoedwandelroute in Lo

De provincie West-Vlaanderen en Westtoer ontwik- kelden in 2011 een nieuwe erfgoedwandelroute in Lo, de twintigste in de provincie en de vijfde in de Westhoek. De route van 2 km gaat op zoek naar sporen van het roemrijke militaire, economische en religieuze verleden van het rustige stadje, zoals dat blijkt uit de historische straten en monumenten als het belfort (UNESCO-werelderfgoed), de Sint- Pieterskerk en de Westpoort. De routebrochure werkt 3 thema’s uit: de Sint-Pie- tersabdij en haar invloed op de ontwikkeling van de stad, de vroegere versterkte stad Lo, en het verhaal van Julius Caesar en de bekende taxusboom.

www.fietsen-wandelen.be provincie West-Vlaanderen

I

III Een nieuwe erfgoedwandelroute in Lo; de twintigste in de provincie, de vijfde in de Westhoek. jaarboek 2012

III 47 Cultuurspreiding

Wevelgem wint Bib-Awards

Met de Bib-Awards beloont de provincie West-Vlaamse bibliotheken voor hun inspanningen tijdens de ‘Week van de bibliotheek’. De Week liep in 2011 van 15 tot 23 oktober. De prijzen van de zevende editie werden op 15 december 2011 in Middelkerke uitgereikt. De bibliotheek van Wevelgem werd winnaar van de West-Vlaamse Bib-Awards. Het bibliotheekteam werd met een verwendag ter waarde van 2.500 euro bedacht. De bib van Wevelgem had ook zelf de lezers verwend op 15 oktober 2011, met tal van originele activiteiten, zoals ‘de burgemeester leest voor’, muzikale begeleiding door de fanfare van en naar de bib, verkoop van oud bibliotheekmateriaal tegen een zacht prijsje, een dokterskabinet met een leesdokter die antwoord gaf op alle vragen in verband met lezen en boeken, … Naast de bib van Wevelgem vielen ook de bibliotheken van Waregem en Beernem in de prijzen.

Beste BibGamers bekroond

De beste bib-gamers uit 12 bibliotheken streden op 10 december 2011 in Kortrijk om de titel van B²G, de Beste BibGamer van West-Vlaanderen. Twee winnaars kregen een Xbox als prijs. Alle deelnemers gingen met een rugzak naar huis. De bibliotheken van Kuurne, Tielt, Wielsbeke, Oostende, Meulebeke, Houthulst, Damme, Veurne, Ingelmunster, Lendelede, Oostrozebeke en Kortemark organiseerden in 2011 een gametoernooi. De beste 3 gamers van de lokale wedstrijden kwamen tijdens de finale tegen elkaar uit en moesten zich bewijzen als allroundgamer. Binnen het project ‘Start to Game in de bib’ gaf het West-Vlaams Informatienetwerk van Openbare Bibliotheken (WINOB) in 2011 twaalf bibliotheken de kans om met games in de bib te experimenteren. Via een rondreizende gameroom of gameflightcase kon iedereen, zonder leeftijdsbeperking, binnen de bibliotheekmuren proeven van het uitgebreide aanbod aan consoles en videogames. De provincie is ervan overtuigd dat het contact met games de digitale geletterdheid bevordert en aansluit bij de informatieve rol en ontmoetingsfunctie van een moderne openbare bibliotheek.

Aan tafel in de bib

Het hele jaar 2011 lang reisden 2 Surfacetafels langs West-Vlaamse bibliotheken waar ze een maand bleven staan. Bib-bezoekers konden er kennismaken met dit revolutionaire computerplatform dat reageert op handbe- wegingen en objecten kan herkennen. Voor de Surfacetafel ontwikkelden de West-Vlaamse bibliotheken en musea samen de applicatie ‘Aan tafel’. Via 8 tafels (eettafel, schrijftafel, altaar, officierstafel, cafétafel, keukentafel, werktafel, kaptafel) waarop virtuele voor- werpen aan te raken zijn, kan de gebruiker kennismaken met hun collectie. Daarbij krijgt hij specifieke informatie, foto’s, filmpjes, weetjes en quizvragen voorgeschoteld. Wie per tafel op de dobbelsteen drukt, kan ook deelnemen aan een miniquiz. De Surfacetafel nodigt mensen uit om technologische innovatie te ontdekken en ermee te leren communiceren. Het Surface-project van WINOB, het West-Vlaams Informatienetwerk van Openbare Bibliotheken, zorgt voor de integratie van nieuwe technologieën en tilt de bib in de eenentwintigste eeuw als platform voor kennismaking met technologie en verspreider van mediawijsheid.

www.winob.be

48 III III De bibliotheek van Wevelgem; winnaar van de West-Vlaamse Bib-Awards en tevens één van de West-Vlaamse Delphi-bibliotheken.

Zeven nieuwe Delphi-bibliotheken

Het ‘Traject Delphi – Samen op weg naar een vraaggerichte bibliotheek’, dat door het West-Vlaams Informa- tienetwerk van Openbare Bibliotheken (WINOB) gestuurd wordt, helpt leidinggevenden en medewerkers van West-Vlaamse bibliotheken een vraaggerichte werking te introduceren, om nog beter te kunnen inspelen op de reële informatiebehoeften van de bevolking. Om de dienstverlening in die zin te oriënteren én te verbeteren, krijgt het personeel niet alleen intervisie, opleiding, plaatsbezoeken, workshops en trefdagen voorgeschoteld, maar worden ook de plaatsing van de collecties, signalisatie, onthaal, uitleenbalies … aangepast. Naar het Griekse orakel van Delphi uit de oudheid, willen Delphi-bibliotheken burgers bijstaan om hun weg te vinden in het doolhof van bronnen en informatieverstrekkende organisaties. Bib-medewerkers aanhoren de vragen en gaan mee op zoek naar een antwoord op maat in de eigen collectie, of verwijzen door naar een betrouwbare website of gespecialiseerde instantie. Het eerste Delphi-verandertraject ging in 2008 van start met de bibliotheken van Beernem, Blankenberge, Middel- kerke, Oostkamp, Tielt, Veurne en Zedelgem. Hun traject werd begin 2011 afgerond met een promotiecampagne. Ludieke slogans, gekoppeld aan dieren, maakten duidelijk dat iedereen met vragen in de bib terechtkan. In 2010 stapten de bibliotheken van Damme, Diksmuide, Ingelmunster, Kortemark en Meulebeke in het Delphi-traject. Begin 2011 volgden nog eens 12 bibliotheken uit de regio Kortrijk: Anzegem, Avelgem (inclusief Spiere-Helkijn dat geen eigen bib-werking heeft), Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Waregem, Wervik, Wevelgem en Zwevegem. In Roeselare loopt het Delphi-traject samen met het parcours naar de nieuwe biblio- provincie West-Vlaanderen

theek. Eind 2013 zal de helft van de West-Vlaamse bibliotheken zich een vraaggerichte Delphi-bibliotheek kunnen I

noemen.

www.delphibibliotheken.be jaarboek 2012

III 49 Kunsten

Letteren en taal

Letterkundeprijs voor dichtkunst De Prijs Letterkunde van de provincie West-Vlaanderen was in 2011 bestemd voor het genre poëzie. In het totaal werden er 70 werken ingediend: 22 gepubliceerde en 48 ongepubliceerde dichtbundels. In de categorie ‘gepubliceerd werk’ werd de Prijs (2.500 euro) toegekend aan Delphine Lecompte uit Brugge voor haar bundel ‘De dieren in mij’. In de categorie ‘niet-gepubliceerd werk’ was de Prijs (2.500 euro) bestemd voor Erik Spinoy uit Kortrijk met ‘Dode kamer’. Verder werd een premie van 1.500 euro uitgereikt aan Xavier Roelens voor het ongepubliceerde werk ‘stormen, olielekken, motetten’. De winnaars werden gehuldigd op 9 juli 2011 in de Douviehoeve in Watou tijdens een feestelijke proclamatie die paste in de opening van het Kunstenfestival Watou 2011. De cyclus van literaire prijzen (dramatische kunst, poëzie, proza, jeugd- en kinderboek) maakt deel uit van de inspanningen van de provincie West-Vlaanderen om letterkunde op haar grondgebied te promoten. Met de wed- strijd wil ze de individuele creativiteit van de schrijvers stimuleren.

www.west-vlaanderen.be/letterkunde

25 West-Vlaamse auteursportretten In ‘Iedereen is van ergens – 25 auteurs uit West-Vlaanderen’ bundelde Jooris Van Hulle, auteur, essayist en voorzitter van de provinciale adviescommissie Letteren en Taal, 25 portretten van auteurs die geboren werden in West-Vlaanderen of er al geruime tijd wonen en de voorbije kwarteeuw belangrijk werk publiceerden. Van Paul de Wispelaere tot Anne Provoost, van Jozef Deleu tot David Van Reybrouck, van Pieter Aspe tot Peter Verhelst, van Bart Moeyaert tot Sylvie Marie. Vijfentwintig schrijvers uit diverse literaire genres (proza, poëzie, jeugdliteratuur, toneel en essay) passeren de revue. Hun werk wordt kritisch geanalyseerd. Een tekstfragment nodigt uit tot verdere kennismaking. ‘Iedereen is van ergens’ werd uitgegeven in samenwerking met Uitgeverij Houtekiet en voorgesteld op 23 juni 2011. Met de sprekende auteursfoto’s van fotografe Nele Van Canneyt werd een mooie tentoonstelling samengesteld, die te bewonderen was in het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis en het Bruggemuseum-Gezelle.

PARTIZAN promoot hedendaagse kunst

Om de hedendaagse kunst extra zichtbaarheid te geven in West-Vlaanderen, verenigden Mu.ZEE, Be-Part en de dienst Cultuur van de provincie zich in het netwerkplatform PARTIZAN. Voor de spraakmakende tentoonstelling Freestate II werkte PARTIZAN samen met organisator Kunstencentrum Vrijstaat O. een artistiek programma uit. Tijdens Freestate II, van 25 juni tot 11 september 2011, exposeerden 21 jonge Belgische kunstenaars onder de 35 jaar op unieke locaties in de haven van Oostende. Het parallelprogramma bestond uit 5 uitgewerkte zaterdagen in de maanden juli, augustus en september. Er werden 4 ‘Public Schools’ rond artistieke thema’s georganiseerd en één ‘Pecha Kucha’ over kunst en wetenschap in samenwerking met diverse partners. Tijdens die activiteiten stonden ontmoeting, netwerking en kennisuitwisseling centraal.

www.platformpartizan.be

50 III III Tijdens Freestate II exposeerden 21 jonge Belgische kunstenaars op unieke locaties in de haven van Oostende. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 51 III Het nieuwbouwproject ‘GC Spikkerelle’ in Avelgem werd ex aequo bekroond met de Vierjaarlijkse Prijs voor Architectuur van de provincie 52 III West-Vlaanderen. Beeldende kunsten

Vierjaarlijkse architectuurprijs uitgereikt De Vierjaarlijkse Prijs voor Architectuur van de pro- vincie West-Vlaanderen werd in 2011 voor de derde maal georganiseerd. De prijs was bestemd voor alle architectuurrealisaties die of in West-Vlaanderen gelegen zijn of van de hand zijn van West-Vlaamse architecten. De wedstrijd was niet themagebonden, maar wel bedoeld voor realisaties van de jongste 4 jaar. Veertig architecten of architectenbureaus dienden 1 tot 3 projecten in. In het totaal werden zo 69 projec- ten aan de jury voorgelegd. De titel van laureaat, met 2.500 euro en een zilveren ereplaket als prijs, werd ex aequo toegekend aan noAarchitecten uit Anderlecht/Brugge voor hun renovatieproject ‘Stadhuis’ in Menen en aan TV Die- rendonck Blancke-Onraet-Callebaut-Desmyter uit Gent voor hun nieuwbouwproject ‘GC Spikkerelle’ in Avelgem. Vier inzenders werden ex aequo bekroond met een premie van 1.750 euro en een bronzen ereplaket: Buro aRCHITEC uit Wevelgem in samen- werking met architect Dirk Demasure uit Wervik voor hun project ‘De Levensboom’ in Wevelgem, Urbain Architectencollectief bv ovve bvba uit Ledeberg voor het project ‘Ateliergebouw Dagcentrum Omega’ in Wetteren, DDM.architectuur uit Tielt voor het project ‘OC Club 77’ in Schuiferskapelle en Architecten Els Claessens en Tania Vandenbussche uit Gent voor hun project ‘Lokalen jeugdbewegingen Domein Hoeve De Sol’ in Blankenberge. Naast de 6 bekroonde projec- ten selecteerde de jury nog 6 inzendingen voor de tentoonstelling. De officiële proclamatie en de huldiging van de laureaten en premiewinnaars vonden plaats in GC Spikkerelle in Avelgem op 5 februari 2012 naar aan- leiding van de opening van de tentoonstelling.

www.west-vlaanderen.be/beeldendekunst provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 53 III Verspreid over de hele provincie namen in het totaal 1.275 kunstenaars deel aan ‘Buren bij Kunstenaars’.

900 open ateliers Voor de 8ste maal organiseerde de provincie West-Vlaanderen op vrijdag 14, zaterdag 15 en zondag 16 oktober 2011 het project ‘Buren bij kunstenaars – Open-atelierdagen’. Dit project liep gelijktijdig in de Franse departementen Nord en Pas-de-Calais. Verspreid over de hele provincie namen in het totaal 1.275 kunstenaars deel. Zowel amateurs als professionelen participeerden aan het project, vanuit heel diverse disciplines: grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, videokunst, kunstambachten, installatie, multimedia, … De toegang was gratis. Door de ateliers al op vrijdag open te stellen, kregen ook scholen de kans om kunstenaars in hun atelier aan het werk te zien. Het aantal deelnemende kunstenaars steeg opnieuw licht ten opzichte van 2010. Ze stelden samen ruim 900 ateliers open. De openingsplechtigheid voor alle deelnemende kunstenaars (een beurtsysteem onder de 3 partners) vond in 2011 plaats in Brugge. Op het programma stonden een bezoek aan de Brugse musea en een tweetalig concert in het Concertgebouw.

www.burenbijkunstenaars.be

54 III III Ook de Drye Sweerden en de Koninklijke Sint-Michielsgilde mochten in 2011 deelnemen aan de tweede auditieronde van het Provinciaal Theaterfestival.

Podiumkunsten

Nieuwe audities voor theaterfestival Voor het Provinciaal Theaterfestival koos de jury in 2011 uit de eerste auditieronde van 4 kandidaten (die een deel- nemingspremie van 1.000 euro ontvingen) 3 theatergezelschappen. Zo nemen Koninklijke Toneelgroep Vichte, Spiegeltheater vzw (Roeselare) en Toneelgroep Bit (Izegem) reeds deel aan de finale in 2013. De jury selecteerde in 2011 bovendien nog eens 8 amateurgezelschappen die mochten deelnemen aan de tweede auditieronde en daarvoor eveneens de deelnemingspremie van 1.000 euro kregen. Het gaat om de Ieperse Kunst- kring Richten, Onafhankelijk Theater Oostduinkerke, Koninklijke Toneelvereniging Karel van Mander Ghesellen (Meulebeke), Corneelkring Brielen (Ieper), Koninklijke Sint-Michielsgilde vzw (Beveren), Kunst Adelt Steenbrugge (Assebroek), De Drye Sweerden (Varsenare) en Toneelgroep Kohané Lendelede. Ze speelden hun stuk in het najaar van 2011 en het voorjaar van 2012. Het eigenlijke Theaterfestival vindt plaats in 2013 met maximaal 6 amateurgezelschappen.

www.west-vlaanderen.be/kunsten provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 55 Jongeren dansen ‘Young & Furious’ Binnen de culturele uitwisseling tussen het Land- schaftsverband Westfalen-Lippe en de provincie West-Vlaanderen bracht het dansproject ‘Young & Furious’ Duitse en West-Vlaamse adolescenten uit Münster en Kortrijk samen. De gezamenlijke dansproductie tussen de provincie, Passerelle vzw, Unusual Symptoms, Das Pumpenhaus en de stad Münster trok het theaterseizoen 2011-2012 van Theater im Pumpenhaus in Münster op gang op 9 en 10 september 2011. In Kortrijk genoten dan weer meer dan 400 toeschouwers op 4 en 5 november 2011 van ‘Young & Furious’ in de Budascoop. Beide voor- stellingen werden enthousiast onthaald. ‘Young & Furious’ was niet alleen een culturele uitwis- seling tussen jongeren uit de regio’s Westfalen-Lippe en West-Vlaanderen, maar ook tussen de organisa- ties Theater im Pumpenhaus en Passerelle vzw die samen aan het project meewerkten. Daarvoor gingen ze in zee met Samir Akika van het internationaal actieve productieteam Unusual Symptoms. Deze professionele choreograaf werkt met jonge dansers die weinig of geen ervaring hebben. Op die manier geeft hij de jonge generatie, die vaak als onopgevoed en onvoorbereid beschouwd wordt, de kans om zich te uiten, hun meningen te verkondigen en zaken waarin ze geloven naar voren te brengen.

III Het dansproject ‘Young & Furious’ bracht Duitse en West-Vlaamse jongeren uit Münster en Kortrijk samen o.l.v. choreograaf Samir Akika.

56 III III Het Koninklijk Harmonieorkest Vooruit uit Harelbeke, één van de finalisten van het Provinciaal Instrumentaal Muziekfestival.

Muziek

Ensembles geselecteerd voor Muziekfestival Gedurende 4 weekends in mei 2011 vonden in Diksmuide, Harelbeke en Menen de selectiewedstrijden plaats voor het Tweede Provinciaal Instrumentaal Muziekfestival - cyclus 2010-2013. Per middag lieten alles samen 24 instrumentale liefhebbersensembles via een zelfgekozen programma het beste van zichzelf horen aan publiek en jury. Alle deelnemende orkesten ontvingen een gelijke deelnemingspremie. De hoogst genoteerde 3 kregen de titel ‘provinciaal genomineerd ensemble’. In alfabetische volgorde: de Concertharmonie Crescendo uit Bissegem, het Koninklijk Harmonieorkest Vooruit uit Harelbeke en de Koninklijke Stadsfanfaren uit Izegem. Ze nemen zeker deel aan de Finale van het Muziekfestival op 2 december 2012 in het Brugse Concertgebouw. Twaalf andere ensembles werd de titel ‘provinciaal geselecteerd ensemble’ toegekend. Vier jaar lang kunnen zij rekenen op een provinciale werkingstoelage. Het West-Vlaamse provinciebestuur moderniseerde enkele jaren geleden zijn beleid ten aanzien van de amateu- ristische kunstbeoefening, waaronder de muziekensembles. De traditionele toernooiformule werd omgevormd tot een festivalgebeuren in een vierjarige cyclus. Voor de instrumentale muziekensembles werd de nieuwe formule ingevoerd in 2006. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 57 Musea

III In het provinciedomein Raversijde werden tal van activiteiten georganiseerd waaronder een nocturne met licht, muziek en poëzievoorstellingen op de Atlantikwall.

Raversijde

In het Archeologisch Museum Walraversijde liep van 24 juni tot 13 november 2011 de tentoonstelling ‘Walraversijde met zicht op zee, een archeologische blik op middeleeuwse scheepvaart’. Aan de hand van allerlei vondsten toonde de expo het werk van de maritieme archeoloog, niet zozeer als opgraver, maar als verteller van het verleden. Daarnaast werden in provinciedomein Raversijde tal van activiteiten georganiseerd die heel wat volk op de been brachten. Tijdens het middeleeuws weekend brachten zo’n 150 re-enactors de middeleeuwen in en rond de vis- sershuisjes opnieuw tot leven. Op de Atlantikwall werd voor de eerste keer een nocturne georganiseerd met licht, muziek en poëzievoorstellingen. In samenwerking met het Vogelopvangcentrum Oostende en Astro Event Group werd een ‘Nacht van de duisternis’ georganiseerd bij de gereconstrueerde huisjes van Walraversijde en in het natuurgebied. Op Open Monumentendag werden meer dan 5.000 bezoekers ontvangen. Aan de hand van een zoektocht konden kinderen kennismaken met het militaire erfgoed op het domein. Bunkers en loopgravenstelsels die normaal niet te bezichtigen zijn, konden die dag bezocht worden. In het archeologisch museum werd aandacht besteed aan het onderzoek op scheepswrakken uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

www.west-vlaanderen.be/raversijde

58 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 59 III De performance ‘S.P.A.M. Office’ van Pieterjan Ginckels vormde een commentaar op de wetten van de bureaucratie.

Actuele kunst bij Be-Part

Het Platform voor actuele kunst Be-Part in Waregem presenteerde in 2011 vier tijdelijke tentoonstellingen. In ‘Le Mont Analogue’ toonden Mekhitar Garabedian, Pieter Geenen en het kunstenaarscollectief Slavs and Tatars per- soonlijke interpretaties van het collectieve geheugen van Armenië, gesymboliseerd door de fysieke en mythische berg Ararat. De performance ‘S.P.A.M. Office’ van Pieterjan Ginckels vormde een commentaar op de wetten van de bureaucratie: spam-e-mail lezen, printen en archiveren in een typische kantoorsetting met goedkoop, laagkwalitatief meubilair. De West-Vlaamse schilder/installatiekunstenaar Pieter Vermeersch bouwde dan weer een kunstmatige, maar natuurlijk aandoende wereld in Be-Part, een traject van gewaarwording van wit via een dégradé van tinten blauw naar de kern van het kunstwerk in intensief blauw. Ten slotte boog de Belgische-Marokkaanse kunstenaar Charif Benhelima zich over het vraagstuk van identiteit en de rol van de buitenstaander. ‘Semites: A wall under construction’ toonde 135 wazige, soms overbelichte portretten van Arabische en Joods-Arabische mannen en vrouwen. In 2011 logeerden in Be-Part Studio de ‘artists in residence’ Sarah Westphal, Jan Verhaeghe en Emi Kodama. Scholen uit Waregem en omgeving konden ook in 2011 deelnemen aan de workshops van Be-Part Atelier.

www.be-part.be

60 III Mu.ZEE

Jean Brusselmans voor het voetlicht In zijn tentoonstellingsprogramma kiest Mu.ZEE in Oostende resoluut voor kunstenaars die in hun oeuvre grenzen verleggen en daardoor soms buiten hun eigen tijd vallen. Het zijn kunstenaars waarvan de relevantie niettemin nog steeds blijft toenemen, zoals Georges Vantongerloo (2008) en James Ensor (2010). Voor Mu.ZEE stond 2011 in het teken van Jean Brusselmans. De tentoonstelling ‘Jean Brusselmans’ opende aan het begin van de paasvakantie. De eerste grote solotentoonstelling in meer dan 30 jaar tijd werd samengesteld door Mu.ZEE-directeur Phillip Van den Bossche en beeldend kunstenaar Koenraad Dedobbeleer. Centraal stond Jean Brusselmans, met een selectie van een 50-tal schilderijen, een aantal tekeningen en aquarellen. De nadruk lag op de jaren 1930, de periode waarin Brusselmans’ stijl en composities hun hoogtepunt bereikten. In deze solotentoonstelling waren ook 4 hedendaagse kunstenaars aanwezig. De tentoonstelling ‘Jean Brusselmans’ werd gevolgd door ‘Het zelfportret, het huis en de seizoenen’. Daarin ging een nieuwe selectie schilderijen van Brusselmans in dialoog met moderne en hedendaagse kunst. Mu.ZEE sloot 2011 af met ‘Valéry Proust Museum / White Cube Fever’, een mysterieus ‘environment’ met werken van verschillende kunstenaars. De expositie benadrukte het idee dat kunst onvermijdelijk verdwijnt in de museale ruimte. Tussen de tentoonstellingen door vonden er enkele filmvoorstellingen plaats: ‘Spectres’ van Sven Augustijnen en ‘Les Images d’Ostende’ van Henri Storck.

www.muzee.be

Ensorhuis en Permekemuseum

Een druk jaar 2011 Ook voor de 2 satellietmusea van Mu.ZEE was 2011 een druk jaar. In 2010 ging het Ensorhuis van start met dossiertentoonstellingen, met de figuur van James Ensor als rode draad in het verhaal. In 2011 ging alle aandacht naar ‘Blanche Hertoge’ en ‘Henri Storck en het surrealisme’. Het Permekemuseum pakte in de zomer van 2011 uit met de tentoonstelling ‘Roger Raveel ontmoet Constant Permeke’. De negentigste verjaardag van Roger Raveel vormde er de aanleiding toe. Met de expositie ‘Over Permeke’ aan het einde van het jaar werd het tentoonstellingsjaar voor Mu.ZEE niet alleen afgesloten, maar werd de link met Oostende opnieuw zichtbaar in de figuur van Henri Storck via de film ‘Permeke’. Beide tentoonstel- lingen brachten heel wat volk naar het museum en betekenden voor velen een herontdekking van het woonhuis van Permeke en de permanente collectie.

www.muzee.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 61 toerisme Ge Ni et en 2011: de headlines

III Via het ‘Reglement voor Toeristische Impulsen Provincie West-Vlaanderen’ werd ook de inrichting van de Poelbergsite tot rust- en belevingspunt in Tielt gesubsidieerd.

Toeristische subsidieprogramma’s

Met het ‘Toeristisch Impulsprogramma voor de Vlaamse Kust’ geeft de Vlaamse Regering in de periode 2010-2014 meer dan 2 miljoen euro subsidies voor investeringen in het kusttoerisme. Westtoer gaf de kustgemeenten in 2011 advies over de projecten die in aanmerking komen voor steun. Het provinciebedrijf voor toerisme en recre- atie in West-Vlaanderen zocht actief mee naar projecten en begeleidde die van a tot z. De provincieraad keurde het ‘Reglement voor Toeristische Impulsen Provincie West-Vlaanderen’ goed op 24 juni 2010. Met dit initiatief, waarvoor 1,5 miljoen euro uitgetrokken werd over een periode van 4 jaar, wil het provinciebestuur de toeristische sector stimuleren. Innovatie en versterking van de concurrentiepositie moeten de West-Vlaamse toeristische bestemmingen in de 4 regio’s toelaten zich verder te ontwikkelen. Nieuwe ini- tiatieven kunnen de economische impact (omzet en werkgelegenheid) van het toerisme versterken. Westtoer geeft advies over de ingediende projectaanvragen. Sinds de goedkeuring van het reglement werden reeds 12 projecten, vooral investeringsprojecten, gesubsidieerd: Campus Marktplein in Middelkerke, Zachte recreatieve en veilige verbinding Diksmuide-Handzamevallei, Ontsluiting erfgoed met toeristische meerwaarde in Oostende, Inrichting van de Poelbergsite tot rust- en belevingspunt in Tielt, Vakantiewoningen aan Zee: Kruispuntdatabank, Bezoekerscentrum MOH vzw in Brugge, Nieuwe sanitaire voorziening Logierlaan in Middelkerke, Sanitair gebouw Pierre Bortierplein in De Panne, Sanitair gebouw Canadezenplein in De Panne, Aanleg glijbanen op de dijk in Blankenberge, In het Wiel van Odiel in Roeselare en Uitvoering onthaalplan West-Vlaamse Scheldestreek.

64 III Europese recreatieve projecten

Grenzeloos Wandelen Westtoer pakte in 2011 uit met een onderzoek over het wandelnetwerk Bulskampveld (Beernem, Ruise- lede, Wingene, Oostkamp en Aalter). Het onderzoek kaderde in het Interreg IVA-project ‘Grenzeloos Wandelen’ (Vlaanderen-Nederland) en wilde inzicht krijgen in het profiel en gedrag van de wandelaars. Wandeltellers brachten het aantal wandelaars in kaart. Een uitgebreide enquête moest antwoord geven op de vragen wie ze zijn, waar ze vandaan komen en wat ze precies doen. Een aantal trajecten van het wandelnetwerk Bulskampveld loopt door het pro- vinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Daarom werden de bezoekers van het provinciedomein mee opgenomen in het onderzoek. De eerste resultaten worden tegen de zomer van 2012 verwacht.

www.westtoer.be

MIRRA ‘Maken en Investeren in Recreatieve Routenet- werken met Aandacht voor de Grensstreek’. Daar staat het Interreg IVA-project ‘MIRRA’ voor. Sinds 2011 kunnen wandelaars de grensoverschrijdende wandelnetwerken Heuvelland en Westkust ontdek- ken. De introductie van het knooppuntensysteem in Noord-Frankrijk was duidelijk een schot in de roos. Van beide netwerken werd een wandelnetwerkkaart uitgegeven met bijbehorende toeristische pocket.

SusTRIP

Bevordering van het toeristische onderzoek in de Westtoer pakte in 2011 uit met een onderzoek over het wandelnetwerk grensoverschrijdende kustregio’s. Dat beoogt het Bulskampveld. De eerste resultaten worden tegen de zomer van 2012 verwacht. Interreg IVA-project ‘SusTRIP’ of ‘Sustainable Tourism Research Intelligence Partnership’. Westtoer ging hiervoor in zee met Visit Kent, Comité Régional de Tourisme Nord-Pas de Calais, Hogeschool Zeeland en NHTV Internationaal Hoger Onderwijs Breda. In 2011 wijdde een researchforum in Kent aandacht aan het meten van toeristische activiteit in de regio provincie West-Vlaanderen

2 Zeeën via input van de uitbaters zelf. Westtoer I

startte voorts een pilootonderzoek naar profiel en gedrag van bezoekers aan enkele kustattracties. jaarboek 2012

III 65 III Het nieuwe wandelnetwerk Zwin verkent de mooiste stukjes natuur en landschap in de Zwinstreek en gaat over de grens tot in Cadzand en Retranchement. 66 III Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek Binnen het Interreg IVA-project ‘Recreatie en Ecotoe- risme in de Zwinstreek’ werkte Westtoer aan het nieuwe Wandelnetwerk Zwin. Dit netwerk verkent de mooiste stukjes natuur en landschap in de Zwinstreek en gaat over de grens tot in Cadzand en Retranchement. In samenwerking met TreinTramBus, Licht en Liefde, het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en de gemeente Knokke-Heist stelde Westtoer een ‘Groene Halte Wandelroute’ samen. Blinden en slechtzienden kunnen die zelfstandig volgen vanuit het station van Knokke. Westtoer droeg verder nog bij aan een nieuwe fotoda- tabank voor de Zwinstreek en aan de uitgave van een gezamenlijke landschapsbelevingskaart. www.dekust.be/wandelnetwerkzwin provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 67 Dataverzameling en onderzoek

Regionale trendrapporten Over de ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve regio’s publiceert Westtoer sinds 2008 trendrap- porten. Deze rapporten bevatten een vijfjaarlijkse evolutie (2005-2010) van het aanbod, de vraag en het socio-economische belang van toerisme en recre- atie. Daarnaast schetsen ze de langetermijntrend ten opzichte van 2002. De informatie is te raadplegen op de website van Westtoer onder de rubriek ‘Onder- zoek en Cijfers’.

Inventarisatie van logiesaanbod Westtoer bracht ook in 2011 het volledige West- Vlaamse logiesaanbod in kaart. Via de WIN-databank vroeg het provinciebedrijf bij zo’n 1.700 logiesaanbie- ders statistische en consumentgerichte informatie op. Die informatie wordt gebruikt voor de regionale trendrapporten en rapporten op Vlaams niveau, en voor de promotie van de verblijven.

Aanbevelingen voor dagtrips Westtoer organiseerde in 2011 een online-enquête bij de organisatoren van dagtrips voor groepen. 640 Vlaamse verenigingen vulden de enquête in. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen werden voorgesteld tijdens een symposium op de beurs BusWorld in oktober 2011. De resultaten van de studie en specifieke aanbevelingen voor aanbieders en organisatoren van daguitstappen zijn online III Westtoer bracht het volledige logiesaanbod in kaart. Deze informatie beschikbaar op de website van Westtoer onder de wordt o.a. gebruikt voor de promotie van de verblijven. rubriek ‘Studies’.

www.westtoer.be

68 III III Onderzoek toont aan dat het plattelandstoerisme in Vlaanderen duidelijk in de lift zit.

Onderzoek in plattelandsverblijven Binnen een onderzoek in opdracht van de vzw Logeren in Vlaanderen (het vroegere Plattelandstoerisme in Vlaan- deren) sprak Westtoer in 2010 vakantiegangers aan in plattelandsverblijven over heel Vlaanderen. Meer dan 3.600 vakantiegangers namen deel aan het onderzoek. Westtoer verwerkte de gegevens in 2011 en publiceerde ook de resultaten. Ze geven aan dat het plattelandstoerisme duidelijk in de lift zit in Vlaanderen. De reden daarvoor is de vraag naar dichtbijvakanties tussendoor. Meer dan 9 op de 10 vakantiegangers zijn tevreden over hun verblijf. Er is een duidelijk onderscheid tussen B&B’s en vakantiewoningen op het platteland. Daarnaast volgen Westtoer en de vzw Logeren in Vlaanderen de trends op in de plattelandsverblijven. Een repre- sentatieve steekproef van 65 gastenkamers en vakantiewoningen onderzoekt diverse aspecten: bezettingsgraad, herkomst van de gasten, doel van hun verblijf, verblijfsduur en grootte van het gezelschap.

www.logereninvlaanderen.be. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 69 Meetingindustrie

Promotie van de MICE-markt De zakentoerist besteedt 2 tot 3 keer meer dan de leisuretoerist. Privéorganisaties en gemeentelijke diensten beseffen dat dit soort toerist de kalmere maanden kan helpen invullen. Voor de Kust bedroeg het promotiebudget in 2010 meer dan 110.000 euro. Ook Brugge herbevestigde de samenwerking met Westtoer voor de promotie van de meetingindustrie. Samen met Westtoer en de provincie investeerde de stad 40.000 euro in promotie. Westtoer richtte zich in 2011 via diverse media (zowel offline, online als via eventmarketing) meer op specifieke subdoelgroepen van de meetingindustrie: managementassistenten, HR-afdelingen, directies en marketeers.

Vorming en professionalisering

Vormingssessies In 2011 verzorgde Westtoer 3 gratis vormingssessies voor de gemeenten. Begin april stond ‘Klassieke Marketing’ op het programma. Deze vorming telde 34 deelnemers. Kort daarop volgde de opleiding ‘Online Marketing’, met 53 geïnteresseerden. De vorming ‘Recreatie’, die midden oktober 2011 aangeboden werd, kon 31 mensen bekoren. Westtoermedewerkers stonden in voor deze opleiding.

Steun van Leader Dankzij lopende Leader-projecten kon Westtoer een aantal initiatieven succesvol realiseren. Zo organiseerde het provinciebedrijf opleidingen rond heikele thema’s bij de uitbaters, nl. ‘Fiscaliteit en btw’ of ‘Verzekeringen en Aansprakelijkheid’. In de Westhoek vonden 2 kennismakingsdagen plaats voor bestaande logiesuitbaters, om hun gastheerschap en ambassadeursgevoel te verhogen. De thema’s waren ‘nieuwe toeristische initiatieven’ en ‘oorlog en vrede’. Daarnaast werd een uiteenzetting gegeven over de plannen voor de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, specifiek toegespitst op logiesuitbaters. Het project Tielts Plateau richtte een ‘Forum voor Gastenkamers en Vakantiewoningen’ op. Het forum kwam al een paar keer bijeen. Het heeft tot doel logiesuitbaters samen te brengen en opleiding/informatie aan te bieden over de thema’s die ze zelf aanbrengen. Ook hier was de kennismakingsdag over nieuwe toeristisch-recreatieve initiatieven geslaagd.

Publicaties

West-Vlaanderen in cijfers In de brochure ‘Toerisme Kerncijfers West-Vlaanderen’ verzamelde Westtoer in 2011 opnieuw heel wat statistisch materiaal. Uit de cijfers voor 2010 blijkt dat toerisme een belangrijke sector is voor de provincie West-Vlaanderen: zo zijn er niet minder dan 606.900 bedden beschikbaar. Er bleven ongeveer 6,7 miljoen toeristen overnachten. Zo’n 5 miljoen onder hen verbleef één of meerdere nachten aan de Kust. In het totaal telde de provincie 34,1 miljoen overnachtingen. Westtoer maakte ook een inschatting van de recreatieve dagtoeristen in West-Vlaanderen. In 2010 telde de pro- vincie ongeveer 25 miljoen dagtoeristen, van wie 18 miljoen aan de Kust. In het totaal spendeerden de toeristen 3,1 miljard euro tijdens hun bezoek. Zo zorgden ze voor nagenoeg 46.900 jobs (directe en indirecte tewerkstelling).

www.westtoer.be

70 III De Kust

Boek eens een ‘Greeter’

In het kader van het Interreg IVA-project CAST (Coastal Actions on Sustainable Tourism) ondernam Westtoer in 2011 tal van acties. Een situatieschets van de Kust bracht alle elementen op stranden en dijken in kaart, die betrekking hebben op de basisinfrastructuur en die bepalend zijn voor een kwalitatieve dienstverlening. De studie, die inzicht verleent in het huidige kustproduct, zal bovendien input leveren voor een overkoepelende aanpak in de toekomst. Die moet de basisinfrastructuur op dijken en stranden ontwikkelen en verbeteren. Nog binnen CAST zette Westtoer in 2011 samen met de 10 kustgemeenten de actie ‘Belgian Coast Greeters’ op touw. Greeters zijn vrijwilligers die gratis en op een enthousiaste manier hun liefde voor een kustgemeente delen met bezoekers. Ze nemen maximaal 6 personen mee op een wandeling en vertellen persoonlijke verhalen. Ze tonen hen leuke plekjes, gezellige cafeetjes of restaurantjes, attracties, … In april 2011 ging Westtoer op zoek naar kandidaat-Greeters onder de inwoners van de 10 kustgemeenten. De diensten van toerisme screenden tientallen kandidaten. Bezoekers kunnen een Greeter boeken via de website www.belgian- coastgreeters.com. Ten slotte konden deelnemers aan ‘Zee van Kwaliteit’ (een kwaliteitstraject voor toeristische onderne- mers aan de Kust) binnen CAST meedoen aan een tevredenheidsonderzoek. In 2011 gingen 19 hotels, III 12 restaurants, 11 centra voor Toerisme voor Allen en Greeters zijn vrijwilligers die maximum zes personen meenemen op een 11 kantoren van diensten voor toerisme hierop in. Een wandeling en hen persoonlijke verhalen vertellen. enquête peilde naar de algemene tevredenheid en de tevredenheidsscore op diverse kwaliteitsaspecten. Eind november 2011 bracht Westtoer de deelnemers op de hoogte van de resultaten. Zo konden ze hun eigen positie vergelijken met het gemiddelde van alle deelnemers in de sector.

www.belgiancoastgreeters.com provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 71 Nieuwe recreatieve troeven

Oostendse Krekenwandelroute In Stene werd op 26 november 2011 de drieënvijftigste provinciale wandelroute ingewandeld: de Oostendse Krekenwandelroute. De bewegwijzerde route is 13 kilometer lang, start aan kinderboerderij De Lange Schuur in Stene en doet het waardevolle en natuurrijke krekenlandschap tussen Oostende en het kanaal Plassendale- Nieuwpoort aan. Grotendeels autovrij verkent de Krekenwandelroute naast het Geuzenbos, de Grote Keignaert en de Zwaanhoek ook het dorp Zandvoorde en de Groene 62, de oude spoorwegbedding Oostende-Torhout. Ook het Noriyuki Inouepad, de eerste schakel van het ambitieuze Groene Lint rond Oostende, is in het circuit opgenomen. In de routebrochure worden 3 thema’s uitgewerkt: de ontstaansgeschiedenis van het gebied, bijzondere fauna en flora, en de geschiedenis van de Groene 62. De Oostendse Krekenwandelroute werd gerealiseerd in het kader van het Europese Interreg IVA-project ‘Grenzeloos Wandelen’ in de grensregio Vlaanderen-Nederland. Ze is een initiatief van Westtoer en de provincie West-Vlaanderen in samenwerking met cvba Buitengoed, de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Natuur en Bos, en de stad Oostende.

Wandelnetwerk Westkust Het wandelnetwerk Westkust (Nieuwpoort, Koksijde-Oostduinkerke, De Panne) werd uitgebreid over de grens heen, naar het Franse grondgebied toe. Het omvat voortaan niet enkel de badplaatsen Bray-Dunes en Leffrinckoucke, maar ook enkele natuurgebieden. Het vernieuwde wandelnetwerk telt nu 160 kilometer wandelpaden en 143 knooppunten.

Duinbossenruiterroute De Duinbossenruiterroute in De Haan-Wenduine (de vijftiende provinciale ruiterroute) bundelt een hele reeks paden tot een mooi geheel. De begeleidende brochure toont naast een overzichtelijke kaart van het tracé met routebeschrijving ook een lijst met adressen (manèges, pensions, veeartsen, …) die voor ruiters van belang kunnen zijn. Verder gaat aandacht naar het verkeersreglement en specifieke regels rond paardrijden aan de Kust. De samenwerking tussen diverse partners maakte de nieuwe ruiterroute mogelijk: Westtoer, provincie West-Vlaanderen, gemeente De Haan, het Agentschap voor Natuur en Bos en het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust.

www.dekust.be

I I I Grotendeels autovrij verkent de Krekenwandelroute o.a. de Groene 62, de oude spoorwegbedding Oostende-Torhout. 72 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 73 III De campagne ‘KustZe’ belicht de Kust als een bestemming met pit, met muziekfestivals, cultuur, beachfun, …

Promotie in binnen- en buitenland

Na het succes van de vorige edities publiceerde Westtoer in 2011 een nieuwe editie van de Troevenkaart van de Kust, in samenwerking met het CAST-project. De kaart is een praktische gids voor de toerist aan de Kust en verstrekt info over logeren, lekker genieten, ontdekken en actie. De campagne ‘KustZe’ – in samenwerking met het Impulsprogramma Kust – belicht de Kust als een bestem- ming met pit, met muziekfestivals, cultuur, beachfun, toffe logeeradresjes, … De middelen hiertoe zijn een multimediale campagne, een KustZe-agenda en een KustZe-busje dat langs campussen toert. Echte fans kunnen de vinger aan de pols houden via de Facebookpagina www.facebook.com/kustze. In 2011 zocht Westtoer samen met de jongerenzender TMF een VJ-kustreporter. De winnaar bracht een enthousiast liveverslag vanop evenementen en hotspots aan de Kust. Bij Studio Brussel was de Kust de hele zomer lang in de ether, met een wilde safaritocht langs vergeten duinen, nachtelijke strandfeesten, hippe beachhouses, kiteclubs, tearooms, luchtmachtbasissen, … De Kust was in 2011 sterk aanwezig op de Waalse tv. De RTBF bracht in het reisprogramma Télétourisme een kustbrede reeks van 10 reportages. In samenwerking met RTL maakte Westtoer het nieuwe culinaire en toe- ristische programma ‘La Grande Ballade’. Chef Yves Mattagne ontdekte samen met de kijkers de Kust en haar gastronomie. Ter ondersteuning werden voor en na het programma spotjes van de Kust uitgezonden. In samenwerking met Toerisme Vlaanderen en de kustgemeenten voerde Westtoer in 2011 ook een intensieve buitenlandpromotie in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Luxemburg.

www.facebook.com/kustze

74 III Onderzoek bij verblijfstoeristen

Van juni tot en met september 2010 bevroeg Westtoer 500 huurders van vakantiewoningen aan de Kust via face- to-face enquêtering, in het kader van het Interreg IVA-project SusTRIP. Het onderzoek peilde naar de drijfveren om uitgerekend voor die bepaalde logiesvorm en boekingswijze te kiezen. Verder kwamen opportuniteiten ter ver- ruiming van de dienstverlening van toeristische verhuurkantoren aan bod. In 2011 werden de resultaten verwerkt. Ze werden in oktober 2011 voorgelegd aan de sector tijdens een informatieavond rond toeristisch ondernemen. Het huren van een vakantiewoning kan het best gepromoot worden als een unieke beleving van vrijheid, comfort en rust, zo bleek. Van april tot half november 2011 organiseerde Westtoer het veldwerk voor een grootschalig onderzoek bij vakan- tiegangers in commerciële verblijven aan de Kust. Dit gebeurde in het kader van het Impulsprogramma Kust en met de steun van de Vlaamse Regering. Er werden meer dan 3.200 mondelinge enquêtes afgenomen bij verblijfs- toeristen, zowel uit eigen land als uit de buurlanden. Alle logiesvormen kwamen aan bod: huurvakantiewoningen, hotels, campings, vakantiedorpen, jeugdlogies en centra voor Toerisme voor Allen. Het onderzoek zal meer inzicht verschaffen in profiel, gedrag, tevredenheid en bestedingen van vakantiegangers in commerciële verblijven aan de Kust. De resultaten zullen de marketing en de productontwikkeling aan de Kust helpen aansturen. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 75 De Leiestreek

Leiestreekmagazines en Leiekantjes

Westtoer besliste in 2011 om het promotionele drukwerk voor de Leiestreek in magazinestijl uit te geven. Omdat de thema’s verschillen naargelang het seizoen (fietsen, varen, terrasjes doen tijdens de lente/zomer, en wandelen en gastronomie tijdens de herfst/winterperiode) werd voor een seizoensgebonden aanpak gekozen. Op 7 februari 2011 presenteerde Westtoer dan ook het allereerste Leiestreekmagazine. Het magazine biedt een mix van leuke artikels, weetjes en praktische informatie voor zowel de lokale bevolking als de potentiële toerist. Binnen het Interreg IVA-project ‘Leiestreek van bron tot monding’ werden de ‘Leiekantjes’ herwerkt en aangevuld met informatie over steden en dorpen uit de Franse Leiestreek. De nieuwe gids vormt de ideale leidraad voor een verkenning van de grensoverschrijdende Leiestreek. De pocketgids moet evolueren tot een topgids met alle nodige informatie voor een reis van bron tot monding.

150 jaar Kanaal Bossuit-Kortrijk

In februari 2011 gaf Westtoer het startschot voor de viering van 150 jaar Kanaal Bossuit-Kortrijk. Onder impuls van de VVV West-Vlaamse Scheldestreek en met de steun van Toerisme Leiestreek, de provincie West-Vlaanderen, de steden en gemeenten langs het kanaal en tal van andere partners kwam een gevarieerd programma tot stand. De 10-daagse van het kanaal begin juli 2011 vormde het hoogtepunt. Uitschieters waren een tijdelijke zwemzone ter hoogte van Stasegem en de nieuwe themafietstocht ‘Kanaal Bossuit-Kortrijk’. Westtoer en Toerisme Leiestreek ondersteunden de promotie voor het vieringsjaar. Vlaanderen Vakantieland wijdde een volledige uitzending aan de viering.

Convention Bureau voor MICE-markt

Op 16 maart 2011 werd in Kortrijk Xpo het ‘Kortrijk Regional Convention Bureau’ boven de doopvont gehouden. Dit bureau doet dienst als professioneel aanspreekpunt voor de MICE-markt (meetings, incentives, conferencing, exhibitions) in de West-Vlaamse Leiestreek. De medewerkers moeten de streek op de kaart zetten als MICE- bestemming en geïnteresseerde organisatoren bijstaan bij de uitwerking van meetings, beurzen, seminaries en congressen in de regio. Het Convention Bureau sluit aan bij het EFRO-doelstelling 2-project ‘XIM2’.

76 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 In 2011 presenteerde Westtoer het eerste Leiestreekmagazine, een mix van leuke artikels weetjes en praktische informatie. III 77 Fietsfeest en boottochten: een succes

De achtste editie van het Fietsfeest Leiestreek lokte zo’n 4.800 fietsers. Onderweg viel dan ook heel wat te zien en te beleven. Met net geen 1.700 deelnemers was de opkomst in Kortrijk massaal. Roeselare en Waregem kregen elk zo’n 1.150 fietsers aan de start. Vanuit Drongen verkenden 800 fietsers de Oost- Vlaamse Leiestreek. De samenwerking met Pasar en Radio 2 wierp haar vruchten af. Ondanks het slechte weer scoorden de zomerboot- tochten opnieuw goed in 2011. Toerisme Leiestreek telde 3.346 deelnemers op de 75 tochten die uitvoe- ren tussen 19 juni en 15 september 2011. Vooral de boottochten in de West- en Oost-Vlaamse Leiestreek oogstten succes. De tochten richting Noord-Frankrijk deden het, net als in 2010, ook heel goed. De tochten voor 50-plussers in september lieten een betere spreiding toe in het seizoen. Met de heropenstelling van het Spierekanaal op 2 juni 2011 ontstond een nieuw vaarcircuit. Toerisme Leiestreek speelde hier met 3 tochten op in.

Fietsen langs vlasvelden

De West-Vlaamse Leiestreek is onlosmakelijk ver- bonden met de vlasnijverheid die eeuwenlang voor grote welvaart zorgde in de regio. Ook vandaag wordt in de Leiestreek nog vlas verbouwd en verwerkt. Om dit zo streekeigen levend erfgoed toeristisch te her- III waarderen, creëerde Westtoer in 2011 fietstochten De 8ste editie van het Fietsfeest Leiestreek lokte in 2011 zo’n 4.800 fietsers. die de vlasvelden in de regio met elkaar verbonden. In samenwerking met de provincie, het Vlasmuseum en het Algemeen Belgisch Vlasverbond werden de vlasvelden geïnventariseerd. Deze gegevens werden aangevuld met informatie over vlassites in de buurt. Zo stippelde Westtoer 2 routes uit, die beschreven staan in een folder, maar ook te downloaden zijn via de websites van de betrokken organisaties en gemeenten.

78 III III Via het Interreg IVA-project ‘Leiestreek van bron tot monding’ werd het ook nieuwe Jukeboxmuseum in Menen gesubsidieerd.

Leiestreek van bron tot monding

Fase 1 van het Interreg IVA-project ‘Leiestreek van bron tot monding’ liep ten einde op 31 december 2011. In deze eerste fase werd in het totaal 12,3 miljoen euro geïnvesteerd in de toeristisch-recreatieve ontwikkeling en promotie van de grensoverschrijdende Leiestreek. Samen met Lys sans frontières slaagden projectleider Westtoer en Toerisme Leiestreek erin om dit gigantische project met 36 projectpartners in goede banen te leiden. Tot de blikvangers behoren het nieuwe Jukeboxmuseum in Menen, de vernieuwde machinezaal op de Transfo-site in Zwevegem en het nieuw aangelegde Sint-Poppoplein langs de Leie in Deinze. Om de toeristisch-recreatieve dynamiek in de grensoverschrijdende Leiestreek in de toekomst voort te zetten, namen Westtoer en Toerisme Leiestreek het voortouw voor een tweede fase van het project ‘Leiestreek van bron tot monding’, goed voor zo’n 2 miljoen euro bijkomende investeringen, onder meer in Wevelgem, Roeselare, Ingelmunster, Waregem, Zwevegem, Dentergem en Sint-Martens-Latem.

www.toerisme-leiestreek.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 79 De Westhoek

Westhoek zonder grenzen

Het grensoverschrijdende Interreg IVA-project ‘Westhoek zonder grenzen’ kwam in 2011 in een stroomversnel- ling terecht. Dit samenwerkingsverband tussen 14 Franse en 11 Vlaamse partners nam initiatieven op het gebied van investeringen, promotie en netwerkvorming. Westtoer stond in voor de coördinatie aan Vlaamse zijde. In het voorjaar van 2011 namen Westtoer en Hauts de Flandre samen deel aan het vakantiesalon in Parijs. In juni verzamelden tientallen reuzen uit Noord-Frankrijk en de Westhoek voor de ‘Dag van de Westhoek’ in Diksmuide. Met deze acties wilden beide organisaties de naambekendheid van de Westhoek en Frans- Vlaanderen vergroten. Tijdens zogenaamde ‘eductours’ kon het personeel van de toeristische diensten langs beide kanten van de landsgrens de andere regio beter leren kennen, om tot betere service en doorverwijzing te komen. Westtoer maakte eveneens deel uit van de werkgroepen verantwoordelijk voor de uitbouw van diverse bezoekerscentra in de streek.

De Grote Oorlog herdacht

Sinds 2009 werken Westtoer en de provincie West-Vlaanderen samen met 4 Franse departementen (Nord, Pas-de- Calais, Aisne en Somme) rond het thema van de Eerste Wereldoorlog in het kader van het grensoverschrijdende Interreg IVA-project ‘De Grote Oorlog herdacht – Mémoire de la Grande Guerre’. Op het vlak van communicatie brachten de verschillende partners een tweede versie van de gratis grensoverschrijdende kaart op de markt, die een overzicht biedt van meer dan 100 WO I-sites in het projectgebied. De werkgroep innovatieve producten werkte aan een nieuw concept om het bezoek aan 5 WO I-sites te verrijken. In West-Vlaanderen werd Lijssenthoek Military Cemetery in Poperinge hiervoor geselecteerd. De innovatieve producten die ontwikkeld worden, zijn een audiogids en een applicatie voor smartphone. Naast een auditief verhaal zullen ook een video en heel wat beeldmateriaal extra duiding geven bij een bezoek.

www.west-vlaanderen.be/cultuur www.westtoer.be

I I I Tyne Cot Cemetry, één van de 100 WO I-sites opgenomen in de nieuwe grensoverschrijdende kaart. 80 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 81 III In 2011 reden sportievelingen voor het eerst de ‘Vergeten Volkscafé Velotocht’. Voor de café- en restaurantuitbaters werd een traject uitgestippeld om de kwaliteit van hun zaak te verhogen.

Imago en promotie

In 2011 werd voor het tweede jaar op rij een imagocampagne voor de Westhoek op touw gezet naar aanleiding van het project ‘De Westhoek inspireert’. Naast een promotionele tv-spot op diverse zenders, liep een reeks online- en offlineacties. Voorbeelden waren een ontwerpwedstrijd voor een bieretiket en publireportages in een gratis dagblad. De wedstrijden ‘Win een verblijf in de Westhoek’ werden georganiseerd in het kader van de arran- gementenbrochure ‘Genieten in de Westhoek’. Voor het project ‘De Westhoek inspireert’ publiceerde Toerisme Westhoek samen met logiesuitbaters uit de streek de arrangementenbrochure ‘Genieten in de Westhoek’ rond de thema’s gastronomie, wandelen/fietsen, WO I, wellness, evenementen en fun for kids. De 20.000 exemplaren werden verspreid via brochurefinders, beurzen, media-acties en toeristische diensten. De activiteitenkalender ‘Couleur locale in de Grensstreek’ verscheen voor het eerst in juni 2011 en was een resul- taat van het project ‘Genieten in de Grensstreek’. De kalender bundelt het aanbod aan ‘couleur locale’-activiteiten in Alveringem, Heuvelland, Poperinge en Vleteren. In juli en augustus 2011 reden sportievelingen voor het eerst de ‘Vergeten Volkscafé Velotocht’. Voor de café- en restaurantuitbaters uit de 4 partnergemeenten werd een traject uitgestippeld om de kwaliteit van hun zaak te verhogen. In 2011 werd de Westhoek Voordeelpas (met kortingbonnen voor verblijfstoeristen) voor de negende keer uitge- geven en werd ten slotte gewerkt aan de nieuwe website www.toerismewesthoek.be die sinds het voorjaar van 2012 online is.

82 III III In het nieuw toeristisch bezoekerscentrum voor Ieper en de Westhoek wordt de bezoeker ondergedompeld in de wereld van de stad, de Ieperboog en de Westhoek.

Nieuwe bezoekerscentra in Veurne en Ieper

Net voor het begin van het toeristische seizoen 2011 opende het nieuwe bezoekerscentrum van Veurne zijn deuren. Het sluit aan bij het in 2010 vernieuwde toeristische infokantoor van de stad en is ondergebracht in de voormalige archiefruimte van het stad- en landhuis op de Grote Markt. Het centrum wil de bezoeker ertoe aanzetten om de stad en de streek te verkennen. Toen het interieur van de Lakenhallen in Ieper een facelift onderging, werd er een nieuw toeristisch bezoekers- centrum voor Ieper en de Westhoek in ondergebracht. Net voor de kerstvakantie van 2011 ging het open voor het publiek. Westtoer stond o.m. in voor de invulling van de database. Het nieuwe centrum, met Dienst voor Toerisme, kreeg meer ruimte en een compleet nieuwe inrichting. De bezoeker wordt er op een interactieve manier onderge- dompeld in de wereld van de stad, de Ieperboog en de Westhoek, voorafgaand aan een streekverkenning.

www.toerismewesthoek.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 83 III Het wandelnetwerk Heuvelland werd grensoverschrijdend uitgebreid met 170 kilometer nieuwe paden. 84 III Wandelen in de Westhoek

Het wandelnetwerk Heuvelland was het eerste dat Westtoer lanceerde in 2006. Het vernieuwde netwerk werd op 17 juni 2011 in gebruik genomen. Het werd grensoverschrijdend uitgebreid met 170 kilometer nieuwe paden en telt daardoor ruim 270 kilometer, met 180 knooppunten. Langs het traject ontdekken wandelaars nu ook de couleur locale, de natuur en de cultuur op Frans grondgebied. Voor de eerste versie werkte Westtoer samen met het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels, het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en VVV Heuvelland. Die strekte zich uit van Westouter tot Loker, De Klijte, Kemmel, Dranouter en zelfs een stukje over de grens tot Saint-Jans-Cappel. Voor de grensoverschrijdende uitbreiding werkte Westtoer in het Interreg IVA- project MIRRA samen met de Conseil Général du Nord en met het Comité Départemental du Tourisme du Nord. Verder investeerde Westtoer, samen met Toerisme Vlaanderen en de gemeente Zonnebeke, in de heraanleg van de Amontdreef, die de grens vormt met het Polygonebos. De dreef wordt veelvuldig door recreanten gebruikt en ligt op het traject van de Heksenwandelroute en de Polygoneruiterroute.

www.fietsen-wandelen.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 85 Het Brugse Ommeland

III De site op de Poelberg beschikt over een panoramisch uitkijkpunt, een toeristisch infopunt en een overdekte picknickplaats.

Beleving op de Poelberg

In juli 2011 werd het nieuwe bezoekerscentrum met cafetaria op de Poelberg in Tielt geopend. De cafetaria kwam in de plaats van de vroegere klaslokalen van het plattelandsschooltje, terwijl het bezoekerscentrum zich in de vroegere kapel bevindt. De bezoeker beleeft er als het ware hoe geloof, onderwijs en landbouw een eeuw geleden hand in hand gingen. De site beschikt over een panoramisch uitkijkpunt, een toeristisch infopunt, een overdekte picknickplaats en een sanitair blok. Westtoer hielp inhoudelijk mee aan het project.

Tielts Plateau op de kaart

In 2011 werkte Westtoer verder aan de ‘Toeristisch-recreatieve valorisatie van het Tielts Plateau’ in het kader van Leader. Samen met de gemeenten Ardooie, Beernem, Dentergem, Oostkamp, Pittem, Ruiselede, Tielt en Wingene, spande het provinciebedrijf zich in om dit plattelandsgebied in het zuiden van het Brugse Ommeland beter op de recreatieve kaart te zetten. Grote evenementen, zoals het Fietsfeest 2012 dat in 2011 voorbereid werd, maken daar deel van uit. Verder worden kleinschalige logies ondersteund. In samenwerking met de gemeenten bedacht Westtoer 8 nieuwe belevingsarrangementen voor groepen. Om het toeristische onthaal te versterken en te professionaliseren, werden in het Brugse Ommeland maar liefst 83 nieuwe Infopunten Toerisme in het leven geroepen, meteen het grootste toeristische onthaalnetwerk in de provincie. Het zijn vooral cafés en restaurants die toeristische informatie over de regio en de gemeente ter beschikking stellen van recreanten en voorbijgangers.

86 III Romeinen en Ommetoertjes

De nieuwste seizoensfietsroute van het Brugse Ommeland kreeg als titel ‘Via-Via – Fietsen in het spoor van de Romeinen’. Via beschrijvingen op de kaart gingen fietsers langs het fietsnetwerk op zoek naar Romeinse of middeleeuwse nederzettingen of plaatsen waar families leefden. Er was keuze uit 2 routes. De route van 50 kilo- meter startte en eindigde in Torhout en ging langs Oostkamp, Zedelgem, Ichtegem en Kortemark. De route van 42 kilometer had Gistel als startpunt en bracht de fietser via Middelkerke en Oudenburg terug naar Gistel. Beide trajecten konden ook met de helft verkort worden. De thematische fietskaart werd ontwikkeld naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Uit Goede Bron’ en het Romeinenjaar van Ginter (intergemeentelijk cultureel samenwer- kingsverband), in samenwerking met Raakvlak (de Intergemeentelijke Dienst Archeologie Brugge en Ommeland). Voor de 8 Ginter-gemeenten en Brugge was 2011 immers een ‘Romeinenjaar’, met een uitgebreide waaier aan tentoonstellingen, evenementen, workshops en voordrachten. Na het succes in 2010 werden de Ommetoertjes van het Brugse Ommeland in 2011 herhaald. Westtoer stelde een nieuw en uitgebreider programma samen, dat van maart tot december liep. Elke derde zondag van de maand nam een streekkenner de deelnemers mee op verkenning per fiets of te voet. Deze kenner vergezelde hen naar verrassende plekken. Streekproevertjes rondden het geheel af.

www.brugseommeland.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 87

Ge Ni etsport en Sportinfrastructuur

Nieuw watersportcentrum in De Gavers

Na de opening van het nieuwe zwempaviljoen met bijbehorende zwemzone (2006) en de verlegging van de Gaverbeek (2008) opende op 28 mei 2011 het nieuwe bezoekerscentrum officieel zijn deuren op de site Zuid van het provinciedomein De Gavers in Harelbeke-Deerlijk. De aanklikschermen in het centrum bieden een overzicht van de sport- en natuurmogelijkheden in het domein en de regio. Er bestaat al een uitgebreid aanbod (zoals water- en avonturensportdagen en kampen), maar het zal verder uitgewerkt worden voor scholen, verenigingen en gezinnen. Tegelijk met de opening van het nieuwe bezoekers- centrum werd de eerste steen gelegd voor een nieuw watersportcentrum in De Gavers. Het wordt aan de oever van het Gavermeer opgetrokken, om de aan- en afvoer van watergebonden materiaal te vergemak- kelijken. De open houten loods zal diverse functies onder één dak verzamelen: berging, kleedkamers en douches voor sporters, een herstelplaats, een cafe- taria met uitkijkterras en een administratieve ruimte voor de watersportclub.

www.west-vlaanderen.be/gavers

90 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 Op 28 mei 2011 opende het nieuwe bezoekerscentrum op het provinciedomein De Gavers officieel zijn deuren. III 91 III Via het project ‘Thuisbasis voor Topsporters’ ontvangt de provincie nationale en pre-olympische topteams in 8 geselecteerde topsportinfrastructuren, 92 III waaronder ook in Schiervelde (Roeselare). Thuisbasis voor (olympische) topsporters

Tijdens het evenement ‘Kick-off to London’, een organisatie van het BOIC, ondertekenden de provincie West- Vlaanderen en het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité een samenwerkingsovereenkomst in het kader van het Europese project ‘Thuisbasis voor Topsporters’. Naar aanleiding van de Olympische Spelen in Londen engageerden beide partijen zich om elkaar op allerlei manieren te steunen en te versterken bij de organisatie van sportieve en olympische evenementen in West-Vlaanderen. Via het project ‘Thuisbasis voor Topsporters’ ontvangt de provincie nationale en pre-olympische topteams in 8 geselecteerde topsportinfrastructuren: het Bloso-centrum in Blankenberge, het Jan Breydelstadion en het Olympiabad in Brugge, de sportcampus Lange Munte in Kortrijk, de Sleuyter Arena in Oostende, Schiervelde in Roeselare, de olympische schietstand Sint-Barnabas in Zwevegem en het Bloso-topruitercentrum in Waregem/ Anzegem/Nokere. In het vooruitzicht van de Olympische Spelen 2012 komen teams er zich voorbereiden op belangrijke wedstrijden, stages en tornooien. Dankzij Interreg en de gemeenten kunnen ze op financiële en logis- tieke ondersteuning rekenen (hotel, catering, gebruik van sportinfrastructuur, transport, toeristisch pakket, …).

www.thuisbasisvoortopsporters.be

Skeeleren door het landschap

Fietsers, wandelaars, mountainbikers, ruiters en automobilisten konden de mooiste plekjes van West-Vlaanderen al verkennen via de talrijke toeristisch-recreatieve routes. Nu kunnen ook skeelers dat via de nieuwe skeeler- routes. Een ware primeur voor Westtoer en de provinciale sportdienst in 2011. Een handige brochure met kaarten beschrijft een tiental routes verspreid over de provincie en biedt praktische informatie, o.m. over rustpunten en drankgelegenheden. De routes zijn niet bewegwijzerd op het terrein, maar een overzichtelijk roadbook met straatnamen, aanduiding van mogelijke fietsknooppunten en detailinfo zorgt ervoor dat de gebruiker de skeeler- route gemakkelijk kan volgen. De routes zijn gemiddeld 20 kilometer lang, met de mogelijkheid om de lus in te korten. Ze situeren zich in de regio Beernem, Brugge, Damme, Diksmuide, Harelbeke, Kortrijk, Oostende, Tielt, Torhout en Veurne.

Paul Herygers Mountainbikeroute

De nieuwe mountainbikeroute in Koksijde, die de naam van Paul Herygers draagt werd op 27 november 2011 inge- fietst. Het informatieve startbord aan het sportcentrum van Koksijde werd officieel onthuld door vertegenwoordigers van de provincie, Bloso en de plaatselijke mountainbikeclub. De Paul Herygers Mountainbikeroute start aan de Zeelaan in Koksijde-Dorp, is 13 kilometer lang en gaat voor 5 kilometer over onverharde wegen. Een groot deel van de route loopt door het natuurgebied De Noordduinen en in de nabijheid van de luchtmachtbasis. Een deel ervan wordt bovendien jaarlijks gebruikt voor de Internationale Duinencross. Er is ook een aansluiting voorzien op de herwerkte Ringslotroute van De Panne.

www.west-vlaanderen.be/sport provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 93 Sportevenementen

III Avontuurlijk sporten combineren met sensibilisatie over middelengebruik, dat is de bedoeling van ‘Kick op Sport’.

11.000 kinderen ‘doen aan sport’

Meer dan 10.000 West-Vlaamse kinderen uit het zesde leerjaar van het basisonderwijs en 750 Noord-Franse gastleerlingen zakten op 24, 27 en 28 juni 2011 af naar Kortrijk Xpo voor de negentiende editie van de Doe Aan Sport-beurs, ingericht door de provincie West-Vlaanderen, Bloso, Stichting Vlaamse Schoolsport, Stad Kortrijk en Kortrijk Xpo. De scholieren maakten er kennis met een uitgebreide waaier aan sporten uit het hedendaagse aanbod op de sportmarkt en konden er tal van sporten uitproberen. De DAS-beurs wilde hen zin doen krijgen om ook na de basisschool verder aan sport te doen in een sportvereniging. DAS 2011 stond speciaal in het teken van duurzaamheid: het beperken van de ecologische voetafdruk van de beurs.

www.doeaansportbeurs.be

Leerlingen ‘kicken’ op sport

Avontuurlijk sporten combineren met sensibilisatie over middelengebruik. Dat was de bedoeling van de der- tiende editie van ‘Kick op Sport’ op 6 en 7 oktober 2011 op de site van Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdzorg De Zande in Ruiselede. Zo’n 3.000 West-Vlaamse leerlingen (11 - 14 jaar) kozen er uit ‘challenges’ met info, educatie, groepssport, dansvorm, survivalrun, wateractiviteit en kicksport. Het project ‘Lifeline’ vormde de rode draad: de leerlingen maakten kennis met het levensverhaal van een jongere in problemen en moesten zelf toekomstkeuzes maken. Op 7 oktober kregen ze het gezelschap van 200 Noord-Franse leerlingen, van wie het grootste deel Nederlands leert op school.

www.kickopsport.be

94 III Jeugdbewegingen sporten in Izegem

De veertiende editie van de West-Vlaamse Jeugd- sportdag vond plaats op 30 april 2011 in Izegem. 1.040 jongeren uit jeugdbewegingen maakten er kennis met een tof en uitdagend sportaanbod, zowel recreatief (deathride, saltotrampoline, zumba, kickfun, American football, touwtrekken, speedmin- ton, …) als competitief (zwemproef, lattenrace, …). Op het einde van de dag speelden de competitiewin- naars het superfinalespel voor mooie prijzen. Per deelnemer aan de Jeugdsportdag werd een bedrag geschonken aan voedselverdeelpunt De Stamper in Izegem. De jeugdvereniging die zich het meest inzette, kreeg de ‘Stamperprijs’.

Sportinstuif in centrum van Brugge

Marktsport, een recreatieve sportinstuif voor jongeren tussen 8 en 18 jaar, vond plaats op 4 november 2011 in het centrum van Brugge. Zo’n 950 deelnemers proefden van leuke en spannende sporten, zoals aerobics, airtrack, rope skipping, capoeira, schermen, muurklimmen en streetdance. Het gevarieerde watersportaanbod van het Olym- piabad bestond o.m. uit aquasoccer, flesduiken en overlevingszwemmen. Marktsport is een organisatie van Bloso, de stad Brugge en de provincie West- Vlaanderen die zorgde voor promotie, inschrijvingen, korting op busvervoer en gratis toegang tot het Provinciaal Olympisch Zwembad.

III Tijdens de West-Vlaamse Jeugdsportdag maakten ruim 1.000 jongeren kennis met een tof en uitdagend sportaanbod. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 95 III Sinds de jaren ‘80 organiseert het Olympiabad jaarlijks een zwemmarathon voor recreatieve zwemverenigingen, om zoveel mogelijk mensen tot sporten aan te zetten.

Zwemmarathon in het Olympiabad

Sinds de jaren ‘80 organiseert het Olympiabad jaarlijks een zwemmarathon voor recreatieve zwemverenigingen, om zoveel mogelijk mensen tot sporten aan te zetten. Op 18 november 2011 gingen 8 ploegen van maximaal 20 zwemmers de strijd aan, om in 4 periodes van 15 minuten het meest badlengtes van 50 meter af te leggen. Het winnende team legde een afstand van 52,75 kilometer af, de tweede nog ruim 50 kilometer, gevolgd door 4 ploegen die de 40 kilometer overschreden.

www.west-vlaanderen.be/olympiabad

Over de grens: Aventur’eau Nord

Het Département du Nord, samen met een aantal Franse partners, en de provincie West-Vlaanderen organiseer- den op 12 juni 2011 voor het eerst de grensoverschrijdende watersportdag Aventur’eau Nord in Dunkerque-Malo. Naast de bestaande jaarlijkse Vlaamse Duinensurfrace (Raid Dunes de Flandres), waarbij jongeren van Oostende naar Duinkerke surfen, kon het grote publiek over de grens voor het eerst ook nog andere watersporten op zee beoefenen, zoals zeekajak, paddleboard, kitesurfen en longe-côte (zeewandelen). Daarnaast waren er ook demonstraties van allerhande strand- en zeesporten.

96 III Seniorensportdag in Oostrozebeke

Sportcentrum De Mandelmeersen in Oostrozebeke was op 12 mei 2011 het actieterrein van de West- Vlaamse Seniorensportdag, in een organisatie van de gemeente, burensportdienst RSO en de provincie. Vernieuwend in het aanbod om actieve senioren tot sporten en beweging aan te zetten, waren de combi- naties wandelen/volkssporten, tai chi/fitbal, zumba/ spinning, fietsen/golf, zumba/curling en volks- sporten/stoelgym. Zo’n 1.000 sportieve 55-plussers gingen hierop in. Het concept past perfect in de filo- sofie van de ‘sportelencampagne’ van Bloso: sportief bezig zijn combineren met gezellig samenzijn. De combinatie van sportactiviteiten met een feestelijk slotgebeuren was opnieuw een schot in de roos.

www.west-vlaamseseniorensportdag.be

Aangepast Sporten gaat olympisch

Ruim 1.600 kinderen, jongeren en volwassenen uit een 50-tal instellingen namen met hun 464 begeleiders op 24, 25 en 26 mei 2011 deel aan de West-Vlaamse Driedaagse Aangepast Sporten in het provinciedo- mein De Gavers en het gemeentelijk sportcentrum De Mol in Harelbeke. De vijfentwintigste editie stond in het teken van de Olympische Spelen. Er was keuze III uit 35 eigentijdse en avontuurlijke sporten, aange- De West-Vlaamse Seniorensportdag combineert sportief bezig zijn met past aan de doelgroep: zumba, saltotrampoline, gezellig samenzijn. hindernissenparcours, matcurling, … naast relaxatie, rondvaart, huifkartocht en maxitrampoline. Met de Driedaagse gaat de provincie West-Vlaanderen in op de vraag van de sector naar aangepaste sportdagen. Ze krijgt de steun van watersportclubs, brandweer, sportschool V.I.L.O. Ter Borcht uit Meulebeke en het zevende jaar ‘leefgroepenwerking’ van het Margareta-Maria-Instituut uit Kortemark.

www.west-vlaanderen.be/sport provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 97 III Zowel tijdens Gavermania als tijdens de Open Gaversdag werden de troeven van het sport- en natuurcentrum De Gavers in de kijker gezet.

Watersporten in De Gavers

Met watersporten en een avontuurlijk sportaanbod zette Gavermania op 25 augustus 2011 de troeven van sport- en natuurcentrum De Gavers opnieuw in de kijker voor deelnemers van 9 tot 12 jaar aan sportkampen en speelpleinwerkingen uit West-Vlaanderen. De organisatie berustte bij de provinciale sportdienst, in samenwer- king met de sportdienst van Harelbeke. In provinciedomein De Gavers konden de 631 kinderen deelnemen aan kajakken, reuzenkano, surfen, zeilen, zwemmen, vlottentocht, mountainbike, klimmen en hindernissenparcours. De sporten in sportcentrum De Mol omvatten verdedigingssport, dans, boks, skaten en badminton (binnen) naast boogschieten op liggende wip, frisbee, pannavoetbal, minigolf en petanque (buiten). De Bloso-actie ‘Sporttak in de kijker 2011’ focuste op handbal. De Open Gaversdag volgde op 28 augustus 2011 voor het brede publiek. Het sportaanbod voor groot en klein werd aangevuld met een volledig programma rond natuur- en milieueducatie: boottocht met uitleg over de plas, microscopisch wateronderzoek in de nieuwe laboklas, molenbezoek, bijenworkshop, lancering van een fles naar de open ruimte, vogels bekijken door macroverrekijkers, …

www.west-vlaanderen.be/gavers www.gavermania.be

98 III Sportprijzen

III De acht winnaars van de sportprijzen 2011 samen met de leden van de deputatie.

West-Vlaamse sportprijzen uitgereikt

Het Gala van de West-Vlaamse Sport vond op 7 maart 2012 plaats in Kortrijk Xpo. Tijdens het gala werden de West-Vlaamse Sportprijzen 2011 uitgereikt in 8 categorieën. De titel ‘Sportman 2011’ ging naar Marino Vanhoenacker (triatlon) uit Jabbeke. Hij haalde het van Joerie Vansteel- ant (duatlon) en Brian Ryckeman (zwemmen). Fanny Lecluyse (zwemmen) uit Spiere-Helkijn werd ‘Sportvrouw 2011’. Ze liet Delfine Persoon (boksen) en Emma Meesseman (basketbal) achter zich. De nationale basketbal- ploeg (meisjes -18 jaar) werd uitgeroepen tot ‘Sportploeg van het jaar’. De andere laureaten waren handbiker Wim Decleir als beste ‘Sporter met een handicap’, wielrenner Martijn Degreve als ‘Beloftevolle jongere’ en Indra Craen (taekwondo) als ‘Minder bekende sporter’. Frans Schotte ontving de trofee van ‘Sportverdienste’ voor zijn lange loopbaan in en rond de sport. Atlete Lindsey De Grande werd ‘Uitzonderlijke sportpersoonlijkheid’ omwille van haar topprestaties in de atletiek, ondanks haar voortdurende strijd tegen chronische leukemie. De West-Vlaamse Sportprijzen worden jaarlijks uitgereikt. Daarvoor werkt de provincie West-Vlaanderen samen met sportredacties van de regionale pers.

www.west-vlaanderen.be/sport provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 99 100 III ON De economie RN EM en Algemeen

Beleidsdomein Economie hervormd

Binnen de totale hervorming van het brede beleidsdomein Economie worden in eerste instantie de dienst Economie en de provinciale organisaties Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) West-Vlaanderen, Inagro (het voormalige POVLT) en Westtoer betrokken. Daarnaast moeten op termijn ook vernieuwde relaties ontstaan met belangrijke partners zoals WES, ERSV-RESOC-SERR, en de intercommunales Leiedal en wvi. In 2011 ging de aandacht uit naar de vorming van het verzelfstandigd agentschap Inagro, een verruimde POM en een beperkte dienst/beleidscel Economie. Zeven personeelsleden van de dienst Economie werden overgenomen door de nieuwe POM, één personeelslid werd gedetacheerd naar Inagro en 6 medewerkers zullen de beleidscel Economie vorm geven. De beleidscel Economie legt zich in hoofdzaak toe op generalistische relaties en taakstellingen, zowel voor de bevoegdheden Economie, Landbouw en Visserij, als Toerisme en Recreatie. Belangrijke taken zijn: beleidsvoor- bereiding in het algemeen, en opmaak/opvolging van overeenkomsten met de verzelfstandigde agentschappen en met andere partners in het bijzonder.

www.west-vlaanderen.be/economie

POM wordt structureel uitgebouwd

De provincieraad keurde de nieuwe beheersovereenkomst 2011-2012 goed tussen de provincie en de POM West-Vlaanderen. Ze is het gevolg van de nieuwe verhouding tussen de provinciale dienst Economie en de POM enerzijds, en de bewuste keuze om proefprojecten van de voorbije jaren structureel uit te bouwen anderzijds. De nieuwe POM zal zich inhoudelijk concentreren op een 5-tal thema’s ter onderbouwing en uitvoering van het provinciale economische beleid: Data, studie en advies, Ondernemerschap en bedrijfsinfrastructuur, Duurzaam (of maatschappelijk verantwoord) ondernemen, Kennis, innovatie en technologie, en Transport, distributie en logistiek. De POM is ook het centrale aanspreekpunt voor alle West-Vlaamse ondernemingen inzake provinciale initiatieven die hen ten goede komen.

Missie: De POM wil in opdracht van de provincie West-Vlaanderen als katalysator de duurzame economie van West-Vlaanderen in het algemeen en het innoverend bedrijfsleven in het bijzonder versterken door samenwer- kingsverbanden te stimuleren tussen de ondernemingen en hun organisaties, de kennisinstellingen, de regionale beleidsorganen en de sociale partners. De POM doet dit door als transparant verzelfstandigd agentschap acties te initiëren waar deze noodzakelijk zijn, acties te ondersteunen waar deze mogelijk zijn, en acties te regisseren waar deze wenselijk zijn. Visie: Vanuit de beschikbare kennis en expertise zal de POM bijzondere inspanningen leveren om door samenwer- kingsverbanden het ondernemerschap te helpen bevorderen, om de kennisinstellingen en het ondernemerschap in elkaar te clusteren tot fabrieken voor de toekomst, om te overtuigen tot duurzamer ondernemen alsook om zowel de logistieke als de internationale aantrekkingskracht van West-Vlaanderen te versterken.

www.pomwvl.be

102 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 Transport, distributie en logistiek; 1 van de 5 thema’s waar de nieuwe POM zich inhoudelijk zal op concentreren. III 103 Data, studie en advies

Onderzoek naar strategische partnerschappen

Welke Europese regio’s vertonen op sociaaleconomisch vlak het meest overeenkomsten met de provincie West- Vlaanderen en zijn daarom interessant om structurele partnerschappen mee op te zetten? Met een onderzoek gebaseerd op vergelijkbare statistische kerndata ging de POM in op deze vraag van de provincie. Voor het onderzoek werden 11 basiscriteria geselecteerd, die het sociaaleconomische profiel van West-Vlaanderen bepalen en waarmee de provincie gespiegeld kon worden aan potentiële Europese partnerregio’s (met 600.000 tot 1.800.000 inwoners). De onderzochte criteria waren: maritieme ligging, maritiem transport van goederen, luchttransport van passagiers, afhankelijkheidsratio, werkloosheidsgraad 15+, aantal studenten in tertiair onder- wijs met academische oriëntatie, aantal studenten in tertiair onderwijs met professionele oriëntatie, aandeel zelfstandigen in de totale tewerkstelling, aandeel van de secundaire sector in de totale tewerkstelling, aantal hightech patentaanvragen en aandeel van de primaire sector in de totale tewerkstelling. Vertrekkend van een longlist van 1.698 Europese regio’s, werden uiteindelijk 2 keer 40 spiegelregio’s onder- scheiden, die zich situeren in 14 van de 27 Europese lidstaten. Op basis van deze resultaten wil de provincie daadwerkelijk structurele partnerschappen op touw zetten.

www.pomwvl.be

Activiteit volgens bestemmingszones

Waar bevindt zich de economie in West-Vlaanderen? Om op deze vraag een antwoord te formuleren, onderzocht de POM samen met de dienst Economie van de provincie hoe de economische activiteit (aantal ondernemingen en loontrekkende tewerkstelling) verdeeld is volgens de bestemmingszones van de ruimtelijke ordening. Twee derde van de vestigingen blijkt zich in woongebied te bevinden. Daar gevestigde bedrijven en organisaties vertegenwoordigen de helft van alle werknemers in West-Vlaanderen. Industriegebieden en ambachtelijke zones zijn samen goed voor 14 procent van de vestigingen en 29 procent van het totale aantal werknemers. Er zijn ook duidelijke verschillen tussen de West-Vlaamse regio’s. In Zuid-West-Vlaanderen situeert 40 procent van de tewerkstelling zich in industriezones. Tewerkstelling in agrarische zones (met uitzondering van zelfstandigen in land- en tuinbouw) komt vooral in Midden-West-Vlaanderen en de Westhoek voor. De overgrote meerderheid van alle tertiaire en quartaire vestigingen is voor alle regio’s in woongebied gesitueerd. In Midden-West-Vlaanderen is maar liefst 88 procent van alle quartaire vestigingen in deze zone actief.

104 III III Econopolis definieerde 3 economische clusters in West-Vlaanderen: agro & voeding, materials & plastics en blue energy.

Economische clusters geïdentificeerd

De versterking van de kennis- en netwerkeconomie is een belangrijke uitdaging voor de economische ontwikke- ling van West-Vlaanderen. Op die manier ontstaan immers steeds nieuwe combinaties tussen ondernemingen en kennisinstellingen, die elk hun eigen specialisaties bezitten. Eind 2010 besliste het provinciebestuur onderzoek te laten verrichten naar een ontwikkelingsmodel voor kennisclusters, met als kernvraag: wat moeten we weten om (kennisgedreven) economische clusters in West- Vlaanderen te versterken? Na diepgaand onderzoek definieerde Econopolis, onder leiding van Geert Noels, 3 economische clusters: agro & voeding, materials & plastics en blue energy. De eerste resultaten werden voorgelegd aan binnen- en buitenlandse experts (26 oktober 2011) en de commissie Economie van de provincieraad (24 november 2011). De definitieve studie zal een belangrijke pijler vormen voor het economische beleid van de provincie. De POM zal er zich op baseren bij de verdere ontwikkeling en ondersteuning van economische clusters in het kader van het Vlaamse Nieuw Industrieel Beleid met de ‘Fabrieken voor de Toekomst’. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 105 Voorbereid op demografische verandering

Tussen nu en 2025 zal de verdeling en samenstel- ling van de bevolking in de Noordzeeregio grondig wijzigen. Deze demografische veranderingen zullen een aanzienlijke invloed hebben op de manier van wonen, toegang tot (sociale) voorzieningen en kans op werk.Tot deze conclusie kwamen de meer dan 150 deelnemers aan de slotconferentie van het Europese project DC NOISE op 27 september 2011 in het Provinciaal Hof in Brugge. DC NOISE (Demographic Change: New Opportuni- ties In Shrinking Europe) bracht de demografische situatie in de Noordzeeregio in kaart. De provincie West-Vlaanderen was één van de partners. De voorbije 3 jaar werden instrumenten ontwikkeld en innovatieve pilootprojecten opgezet, om de gevolgen van de verandering om te buigen in opportuniteiten voor het lokale beleid, projectontwikkelaars, werkge- vers, werknemers en inwoners. De transnationale huisvestingsatlas brengt een waaier aan innovatieve toepassingen op de woningmarkt in kaart. De ‘checklist demografische verandering’ – een samenwerking tussen de pro- vincie en Vrije Universiteit Brussel – helpt lokale overheden om hun beleid en planning af te stemmen op grote bevolkingstrends (zoals vergrijzing, gezins- verdunning, ontgroening en woonmobiliteit). III De demografische veranderingen tussen nu en 2025 zullen in de Noord- ‘Demografische veranderingen en uitdagingen voor de zeeregio een aanzienlijke invloed hebben op de manier van wonen, West-Vlaamse regio’s’ werd door de provincie en het toegang tot (sociale) voorzieningen en kans op werk. WES opgemaakt en verscheen in de reeks ‘Facetten van West-Vlaanderen’. De publicatie gaat dieper in op de demografische toestand in West-Vlaanderen en de belangrijkste verschilpunten tussen de regio’s. Per regio worden evolutie en prognose van bevolking, huishoudens en beroepsbevolking besproken, samen met de potentiële nood aan kinderopvang, onderwijs, woningbehoefte en zorgvraag. Er wordt eveneens een analyse gemaakt van de sectorale trends.

www.dcnoise.eu www.housing-atlas.eu

106 III Ondernemerschap en bedrijfsinfrastructuur

III De nieuwe onthaalinfrastructuur, op 12 locaties verspreid over de provincie, is goed voor meer dan 11.000 m² bijkomende bedrijfsruimte voor starters.

Nieuwe infrastructuur voor starters

Een continue instroom van nieuwe bedrijvigheid en creativiteit is cruciaal als zuurstof voor de economie. Daarom riep de provincie de ‘Actie voor Starters’ in het leven, in het kader van het Economisch Impulsplan. Sinds maart 2009 wordt met de steun van Europa en Vlaanderen 18 miljoen euro ingezet op een doorgedreven starterspolitiek. Zo moet nieuw talent de kans krijgen om in de best mogelijke omstandigheden de stap naar het ondernemer- schap te zetten. Naast infrastructuur biedt het project starters ook inhoudelijke begeleiding en ondersteuning, via Unizo, Voka, Syntra West, POM en Ondernemerscentrum Kortrijk. De nieuwe onthaalinfrastructuur, op 12 locaties verspreid over de provincie, is goed voor meer dan 11.000 m² bij- komende bedrijfsruimte voor starters. De meeste startersinfrastructuren werden reeds in 2011 geopend: ateliers voor creatieve starters in Kortrijk en Brugge, een ondernemerscentrum in Ieper, doorgangsgebouwen in Wingene en Izegem, en bedrijvencentra in Diksmuide en Wervik. De ondernemerscentra van Oostende (annex atelier voor creatieve starters) en Roeselare openden in het voorjaar van 2012. Later volgen nog Poperinge en Veurne. Bij de opening in het kader van de Actie voor Starters liepen in de geïnteresseerde gemeenten een wedstrijd en een tentoonstelling rond ondernemerschap. In de wedstrijd ‘Trots van …’ konden inwoners hun stem uitbrengen op een kleinhandelszaak, kmo of grote onderneming waarop hun gemeente trots kan zijn. Ze werden naast andere (ook starters) opgenomen in een tentoonstelling ‘Ondernemen in … Verleden. Heden. Toekomst.’ De provincie hoopte hiermee extra prikkels te creëren voor ondernemers en ondernemers in spe.

www.actievoorstarters.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 107 III Via het Europees project ‘Sociale Ondernemingen Plus’ krijgen sociale ondernemingen in West-Vlaanderen ondersteuning om te innoveren, productie of dienstverlening te verbeteren en meer kwaliteitsvolle werkgelegenheid te creëren.

Ondersteuning van sociale economie

Sinds februari 2011 krijgen sociale ondernemingen in West-Vlaanderen via diverse acties ondersteuning om te innoveren, productie of dienstverlening te verbeteren en meer kwaliteitsvolle werkgelegenheid te creëren, in de eerste plaats voor de doelgroepmedewerkers. Dit gebeurt in het kader van het tweejarige D2 EFRO-project ‘Sociale Ondernemingen Plus’. Partners zijn de POM West-Vlaanderen, het Expertisepunt Sociale Economie van de hogescholen KATHO en Howest en het startcentrum Kanaal 127. Het project geniet ook steun vanuit het Vlaamse Hermesfonds, de provincie en de stad Kortrijk. Het is een vervolgtraject op het geslaagde D2 EFRO- project ‘Commerciële innovatie voor beschutte en sociale werkplaatsen in West-Vlaanderen’. De POM West-Vlaanderen focust op 3 vormingspakketten voor (hoofdzakelijk) beschutte en sociale werkplaatsen. Directieleden, commerciële medewerkers binnen- en buitendienst en doelgroepmedewerkers volgden in het najaar van 2011 een op maat opgesteld opleidingspakket ‘commerciële ondersteuning’. De Lean Ambition Day (13 december 2011) en de Lean Action Day (24 januari 2012) vormden de start van een ambitieus Lean-vor- mingstraject waar 8 beschutte en 12 sociale werkplaatsen aan deelnemen. Lean management gaat er vooral om verspilling, tijdverlies en onnodige processen weg te werken. Experts met een ruime academische kennis en ervaring in de toepassing van Lean op de werkvloer begeleiden de werkplaatsen. De vormingscyclus met een 12-tal sessies startte in 2012. Daarbij worden Lean-begrippen aangeleerd en toegepast op de werkvloer. Verder organiseerde de POM nog 2 collectieve sessies ‘ambassadeur heldere omgang’ (over deontologie). De deelnemers kregen huiswerk mee, om in hun eigen onderneming heldere omgang te promoten bij doelgroep- werknemers en collega’s.

108 III Ondernemerscentra als laboratoria

De structuur van de ondernemerscentra werd in 2011 aangepast aan de provinciale context. De vzw Kortrijks Ondernemerscentrum gaat voortaan door het leven als vzw Ondernemerscentra West-Vlaanderen. Samen met de POM wordt vanuit de Ondernemerscentra West-Vlaanderen een subregionale werking uitgebouwd. Elk onder- nemerscentrum legt daarbij eigen accenten, geïnspireerd door de economische sterktes en beleidskeuzes van de streek: wellness in Oostende, innovatie in toerisme en een ankerpunt voor buitenlandse ondernemers vanuit Ieper en de voedingscluster in Roeselare. De Ondernemerscentra West-Vlaanderen nemen de rol van laboratorium op. Er worden concepten ontwikkeld en uitgetest, er groeien innovatieve ideeën, er ontstaan nieuwe netwerken. De betrokkenheid van de steden, de POM, opleidingsinstellingen en patronale organisaties schept de basis voor een latere inbedding in een structureel beleidskader. De provinciale ‘Actie voor Starters’ wil het dichtste netwerk van starterscentra van Vlaanderen realiseren. In West-Vlaanderen moet elke starter zo dicht mogelijk in de buurt een professionele uitvalsbasis vinden voor zijn onderneming. De ondernemerscentra vormen het paradepaardje van deze starterscentra. Gelokaliseerd in de stadskern vormen ze een goed uitgerust knooppunt rond ondernemerschap waar een kruisbestuiving tussen diverse partners en niveaus plaats kan vinden.

Ateliers voor betere dienstverlening

Elke gemeente staat voor de uitdaging om een actief economisch beleid te voeren en ondernemersvriendelijkheid in de eigen gemeente te optimaliseren. Om de West-Vlaamse ambtenaren economie hierin te ondersteunen, te stimuleren en te inspireren, worden ze uitgenodigd naar de Ateliers Lokale Economie. Die worden om de 6 weken door de POM West-Vlaanderen en de West-Vlaamse Ondernemerscentra georganiseerd. Aan de hand van concrete vragen uit de dagelijkse praktijk (Hoe communiceer ik efficiënt met ondernemers? Op welke manier kan ik ondernemers actief betrekken bij het beleid? …) gaan de ambtenaren zelf op zoek naar hoe ze een betere dienstverlening kunnen aanbieden. Kennis-, ervarings- en ideeënuitwisseling staan hierbij centraal.

Individuele inspiratiebox voor gemeenten

De POM en de Ondernemerscentra bieden elke West-Vlaamse gemeente de kans om een individueel traject te doorlopen, dat uitmondt in een inspiratiebox met concreet stappenplan. Het ondersteunt hen om een lijst van pri- oriteiten op te stellen en acties te realiseren, die het ondernemerschap in de gemeente bevorderen. Het helpt hen om actiepunten uit eerder onderzoek grondig aan te pakken, economische opportuniteiten echt vast te grijpen of concrete, vernieuwende initiatieven te ontwikkelen als antwoord op een vraag van ondernemers. Een doorlichting van de economie van een gemeente en een verkenning van mogelijke beleidsacties kunnen bovendien bijzonder interessant zijn ter voorbereiding van een nieuwe beleidscyclus. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 109 III Ook het kantoorgebouw van Infrax West in Torhout werd opgenomen in de publicatie ‘Kwaliteitsvolle bedrijfsgebouwen West-Vlaanderen 2010-2011’. 110 III Kwaliteitsvolle bedrijfsarchitectuur

De publicatie ‘Kwaliteitsvolle bedrijfsgebouwen West- Vlaanderen 2010-2011’ werd op 12 december 2011 voorgesteld in Voka Kortrijk. Voor deze vijfde editie selecteerde het selectiecomité 9 bedrijfsgebouwen: Toonzaal Grando Keukens NV Lovanex (Brugge), Kantoorgebouw Voka West-Vlaanderen (Kortrijk), Kortrijk Xpo (Kortrijk), Autotoonzaal met kantoren NV Vereenooghe (Roeselare), Kantoorgebouw met magazijn Infrax West (Torhout), Bedrijfsgebouw NV Bailleul (Veurne), Bedrijfsverzamelgebouw West-Vlaamse Intercommunale wvi (Waregem), Kantoren aRCHITEC (Wevelgem) en Bedrijvencen- trum Kortrijk (Wevelgem). Kwalitatieve aspecten van het bedrijfsgebouw binnen zijn context, het concept van het bedrijfsgebouw en duurzaam- heidsaspecten: op basis van deze evaluatiecriteria werden de projecten weerhouden. In deze editie kwamen ook de ontwerpers aan het woord. Ontwerpteams met meerdere selecties door de edities heen blikten terug op 10 jaar ontwerpen en reflecteerden over het bedrijfsgebouw van de toekomst. ‘Kwaliteitsvolle bedrijfsgebouwen’ wil opdrachtge- vers en ontwerpers inspireren om de provincie verder uit te bouwen met stimulerende werkomgevingen. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 111 Duurzaam ondernemen

MVO-Event ‘Duurzaam = gewoon doen!’

De POM organiseerde op 31 maart 2011 in Kortrijk Xpo het MVO-Event ‘Duurzaam = Gewoon doen!’. Dit event, in het teken van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, maakt deel uit van het Interreg-project ‘Duurzaam is gewoon doen’. Met dit project willen de 3 partners (POM West-Vlaanderen, POM Oost-Vlaan- deren en de provincie Zeeland) bedrijven informeren, sensibiliseren, stimuleren en begeleiden bij het invoeren van een meer gestructureerd MVO-beleid. Tegelijk willen ze het draagvlak voor MVO verbreden en verdiepen, zowel bij bedrijven, intermediairen, onderzoekers als overheid. Over een periode van 3 jaar werden hulpinstrumenten ontwikkeld, zoals een duurzaamheidsbarometer, een informatieve website duurzaamisgewoondoen.eu, een elektronische nieuwsbrief en een cursus duurzaam ondernemen. Actieve ervaringsuitwisse- ling vond plaats via 2 MVO-netwerken: het netwerk ‘Ondernemend en Duurzamer West-Vlaanderen’ en het netwerk ‘Sterker en Duurzamer Zeeland’. Het MVO-Event in Kortrijk was opgebouwd rond 5 thema’s: duurzame innovatie, duurzaam aanko- pen, duurzaam personeelsbeleid, transparantie, en energiebesparing/CO2-reductie. Er namen 1.200 ge- ïnteresseerden aan deel. De beurs telde een 100-tal bedrijfsstands, een uitnodigende netwerkvloer en een boekenstand. Er was een ruim aanbod aan plenaire lezingen, naast 40 parallelle workshops met initia- ties, bedrijfsgetuigenissen en panelgesprekken. De groothandel in natuursteen Beltrami uit Harelbeke ontving de eerste MVO-Award voor een duurzaam en innovatief project in de periode 2010-2011 met een geïntegreerd duurzaamheidsbeleid gebaseerd op de 5 thema’s van het MVO-event.

III www.duurzaamisgewoondoen.eu Het MVO-Event in Kortrijk was opgebouwd rond 5 thema’s: duurzame innovatie, duurzaam aankopen, duurzaam personeelsbeleid, trans- parantie, en energiebesparing/CO2-reductie.

112 III III Dankzij een succesvolle editie van de groepsaankoop elektriciteit en gas voor bedrijven kon een gezamenlijke nettobesparing gerealiseerd worden van 78.314 euro.

Succesvolle groepsaankoop elektriciteit en gas

De POM West-Vlaanderen kan terugblikken op een succesvolle vierde editie van haar groepsaankoop elektriciteit en gas voor bedrijven. In 2011 nam een recordaantal van 46 bedrijven deel, goed voor 80 aansluitpunten. Door de energiebehoeften van diverse bedrijven te groeperen, kan de POM een voordeliger tarief bedingen bij de energieleveranciers. Hoewel de energieprijzen stijgen, kon voor alle deelnemers samen toch een nettobesparing van 78.314 euro gerealiseerd worden. Dit bewijst de meerwaarde van dit grootschalige initiatief met professionele begeleiding, uniek in Vlaanderen. Zo werden leveranciers tegen elkaar afgewogen en werden energienoteringen dagelijks opgevolgd, om de contracten op het meest voordelige moment af te sluiten. Kleinere kmo’s ontbreekt het vaak aan tijd of knowhow om dit zelf in handen te nemen.

www.samengaanwegroener.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 113 III Ook de 5 nieuwe ambassadeurs dragen voortaan het label ‘West-Vlaamse ambassadeur ondernemen’ mee in hun communicatie.

Vijf nieuwe ondernemende ambassadeurs

Vijf West-Vlaamse bedrijven kregen op 9 juni 2011 de titel ‘Ambassadeur van West-Vlaanderen’. Ze scharen zich volmondig achter de slogan ‘Ondernemen. Het zit in ons.’ Deze slogan verwoordt de ambitie van de provincie om West-Vlaanderen verder uit te bouwen tot een topregio op het vlak van ondernemen. De nieuwe West-Vlaamse ambassadeurs zijn: Boss Paints en Typhoon uit Beveren-Leie, Syx Automations uit Ieper, AVC uit Harelbeke en Kortrijk Xpo. Ze sluiten zich aan bij de 45 andere West-Vlaamse bedrijven die reeds in 2009 en 2010 het ambassadeurslabel ontvingen. Ook de nieuwkomers dragen het label ‘West-Vlaamse ambassadeur ondernemen’ voortaan mee in hun com- municatie op websites, nieuwsbrieven, events, bedrijfsgebouw, … Bovendien engageren ze zich om samen met de provincie te werken aan de verdere uitbouw van het ‘merk’ West-Vlaanderen en willen ze een rol spelen in de netwerken die de POM opzet rond thema’s als duurzaamheid, innovatie, internationalisering en bevordering van het ondernemerschap. Bij de uitvoering van het socio-economische beleid van de provincie wil de POM West- Vlaanderen tevens een nauwere betrokkenheid en terugkoppeling van de West-Vlaamse ondernemers. De POM rekent hiervoor eveneens op de ondersteuning en medewerking van de ambassadeursbedrijven, om toekomstge- richte prioriteiten in haar speerpuntwerking te kunnen definiëren.

www.west-vlaanderen.be/ondernemen

114 III Kennis, innovatie en technologie

Samen werken aan zorginnovatie

In een coördinatie van POM West-Vlaanderen ging het grensoverschrijdende samenwerkingsproject ‘acCURAte Business in de zorgsector’ of CURA-B op 1 januari 2011 van start. Het wil een nieuw busi- nessmodel ontwikkelen en innovatieve producten/ diensten in de gezondheidssector testen. Een betere matching tussen de noden van de sector en het aanbod van assistieve technologie moet leiden tot een vlottere vermarkting ervan. Op termijn moet een zorgeconomische cluster in West-Vlaanderen ontstaan, waarin industrie, zorginstellingen, kenniscentra, hogescholen, … samen aan een zorg- innovatieprogramma werken. Het uiteindelijke doel is een efficiëntere zorg in West-Vlaanderen en een bloeiende, internationaliseerbare zorgeconomie. CURA-B wordt gefinancierd door het Interreg IVA-2 Zeeën-programma, met provinciale cofinancie- ring. De West-Vlaamse partners zijn In-HAM vzw, Katholieke Hogeschool West-Vlaanderen en RESOC Midden-West-Vlaanderen. Naast West-Vlaanderen nemen ook de regio’s Zeeland, Nord-Pas de Calais en Suffolk deel. Vergrijzing, minder beroepsactieven, meer chronisch zieken en druk op de gezondheidsbudgetten: Europa staat voor de uitdaging om ouderen en chronisch zieken hoogwaardige zorg en optimale leefomstan- digheden aan te bieden tegen een betaalbare prijs. In de aanpak zullen technologische innovaties een belangrijke rol spelen, ook al is het voor onderne- mers niet altijd gemakkelijk om producten/diensten

te ontwikkelen voor de gezondheidszorg. De provincie Europa staat voor de uitdaging om ouderen en chronisch zieken hoog- West-Vlaanderen gelooft in de samenwerking tussen waardige zorg en optimale leefomstandigheden aan te bieden tegen een betaalbare prijs. bedrijven en kennisinstellingen om tot innovatie te komen, ook in de zorg. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 115 Miummm in Roeselare krijgt vorm

Het Europese project ‘Thought 4 Food’, met de pro- vincie als promotor, kwam in 2011 op kruissnelheid. Het Miummm - Vlaams Huis van de Voeding is er het uithangbord van. Dit nieuwe, interactieve doe- en belevingscentrum rond voeding in Roeselare kreeg verder vorm en inhoud dankzij samenwerking binnen de agro-voedingswereld. Bezoekers zullen in het Miummm de hele voedingsketen kunnen doorlopen, van grond tot mond, en inzicht verwerven in gezonde voeding en de verwerking ervan. Een schoolbezoek zal aangevuld kunnen worden met nieuwontwikkelde educatieve pakketten. In 2011 werden reeds een aantal kookprogramma’s uitgezonden vanuit het Miummm en werd de kunstzinnige actie ‘Pimp your Pig’ gelanceerd. Nog op de Rodenbachsite werd verder gewerkt aan de creatie van het Ondernemerscentrum Roeselare (Actie voor Starters) en een oplei- dingsruimte voor operatoren in de voedingssector (Agro-Voedingsplatform). Thought 4 Food en het Agro-Voedingsplatform ontwikkelden initiatieven ter ondersteuning van de West-Vlaamse agro-voedingssector, rond kennis en expertise, de opstart van lucratieve spin-offs en inno- vatieve cleantech voor landbouwbedrijven. Samen met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) werd een nieuwe landschapsvisie ontwikkeld. Die wil een sterke agro-voedingssector zo goed mogelijk samen laten gaan met ruimtelijke kwaliteit en recreatieve mogelijkheden van de openbare ruimte.

www.miummm.be

116 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 In de aanloop naar de opening van het Miummm - Vlaams Huis van de Voeding werd de kunstzinnige actie ‘Pimp your Pig’ gelanceerd. III 117 III In 2011 organiseerden de bedrijven Agristo, D’Arta en PinguinLutosa Food Group een gezamenlijk spoortransport vanuit Zeebrugge naar Milaan. De testfase en pilot werden positief geëvalueerd.

Diepvriestransport via het spoor

De bedrijven Agristo, D’Arta en PinguinLutosa Food Group bewezen in 2011 – onder impuls van de POM West- Vlaanderen – hun innovatiekracht door met ECS European Containers een gezamenlijk spoortransport te organiseren vanuit Zeebrugge richting Milaan. Begin september 2011 evalueerden de deelnemers de testfase positief op het vlak van kostprijs, duurzaamheid én service. Dit resulteerde in een pilot tot eind 2011 en de onder- tekening van een intentieverklaring. Tijdens de pilot werd zo’n 5.000 ton diepvriesproducten gebundeld via het spoor vervoerd, wat overeenkomt met zo’n 230 vrachtwagens die van de weg af gehaald werden.

Seminarie Food Port

Op 24 mei 2011 organiseerde de POM West-Vlaanderen in samenwerking met Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen een internationaal seminarie in het kader van de Interreg IVB-Noordzeeregioprojecten ‘Food Port’ en ‘Dryport’. Het seminarie focuste op innovatieve logistieke ketens in de voedings- en retailsectoren en de toegevoegde waarde van binnenhavens en distributiecentra in het hinterland voor de organisatie van logistieke ketens. Bedrijven werden geïnformeerd over lopende activiteiten binnen de projecten. Diverse gastsprekers presenteerden concrete cases.

www.food-port.eu

118 III Oost West Poort gelanceerd

Het project ‘Oost West Poort’, waarvan de POM West-Vlaanderen projectleider is, werd op 26 september 2011 in het Nederlandse Venlo gelanceerd. West-Vlaanderen en Regio Venlo zijn allebei sterke agro-voedingsclusters. Het project beoogt de realisatie van logistieke draaischijven en de uitbouw van een duurzame multimodale transportcorridor tussen beide regio’s. Parallel wordt ook de logistieke kennisinfrastructuur versterkt door wederzijdse uitwisseling en nieuwe opleidingsprogramma’s. Het project Oost West Poort loopt nog tot 30 september 2013. Het totale budget bedraagt 1,6 miljoen euro. De helft wordt gefinancierd door het Interreg IVA-Vlaanderen-Nederland Programma, dat deel uitmaakt van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

www.oostwestpoort.eu

Doorstart Flanders’ Maritime Cluster

Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) in Oostende wordt erkend als internationaal kennis- en competentiecen- trum voor de zee. Het heeft een 60-tal onderzoekers in dienst. Enkele jaren geleden werd, op initiatief van het VLIZ en RESOC, Flanders’ Maritime Cluster opgericht, om de contacten te versterken tussen de wetenschappelijke wereld en de bedrijven die actief zijn op en rond de zee. Mede op initiatief van de POM West-Vlaanderen werd een businessplan voor dit maritieme kennisplatform opge- steld. Met behulp van een provinciale hefboombijdrage werd een financiële inbreng van 2 baggerbedrijven en de haven van Oostende verkregen. Flanders’ Maritime Cluster wil de mariene en maritieme industrie in Vlaanderen op de kaart zetten en bedrijven ondersteunen die een zeegebonden activiteit willen ontplooien of uitbouwen. Zo staat de sector van de windturbi- neparken bv. voor heel wat technologische en HR-uitdagingen (geschikt personeel vinden). Een ander doel van de kenniscluster is nieuwe technologieën te exploreren en economische kansen rond de zee te identificeren. Ontwikkelingen in de blauwe biotechnologie worden op de voet gevolgd. Daarom is Flanders’ Maritime Cluster partner in het Interreg IVB-Noord-West-Europaproject ‘Energetic Algae’, dat de haalbaarheid onderzoekt van de kweek van macroalgen op zee. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 119 landbouw en visserij ON De RN EM landbouw en visserij en Algemeen

POVLT wordt Inagro

Na een teasende periode met de slogan ‘Er groeit iets in Beitem’ stelde het West-Vlaamse provinciebe- stuur op 1 juli 2011 ‘Inagro’ aan pers en publiek voor. Inagro vzw is de samensmelting van de provinciale afdeling Provinciaal Onderzoeks- en Voorlichtings- centrum voor Land- en Tuinbouw (POVLT) en zijn 7 vzw’s. Inagro is het eerste extern verzelfstandigd agentschap met privaatrechtelijk statuut (EVA vzw) dat door een provinciebestuur opgericht werd. Het is belast met de uitvoering van het provinciale land- bouwbeleid. De nieuwe structuur komt tegemoet aan het provinciedecreet van 9 december 2005. In de verzelfstandiging ziet het decreet een instrument om overheidstaken op een meer efficiënte manier te organiseren en de werking van het provinciebestuur verder te professionaliseren. Het EVA staat ook garant voor een transparante werking. Het POVLT in Beitem bestond reeds sinds 1956. Doorheen de jaren breidde het centrum uit met nieuwe activiteiten, teelten, onderzoeksthema’s, infrastructuur en personeel. Complementair aan de provinciale kern werden binnen de verschillende sectoren ook vzw’s opgericht. Zo behaalde het POVLT diverse erkenningen op Vlaams niveau. In de nieuwe structuur blijven de Vlaamse erkenningen voor het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek en voor III Inagro vzw is de samensmelting van de provinciale afdeling Provinciaal sensibiliseringsacties behouden. De dienstverlening Onderzoeks- en Voorlichtingscentrum voor Land- en Tuinbouw (POVLT) vanuit het labo wordt verdergezet en Inagro staat en zijn 7 vzw’s. voortaan ook in voor landbouweducatie. Met de invoering van de nieuwe structuur worden de afspraken tussen de provincie en Inagro vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Het beeldmerk (vlagje) van de provincie is geïntegreerd in het nieuwe logo van Inagro. De wortelstructuurtjes in het logo verwijzen naar de missie: onderzoek en advies in land- en tuinbouw. Meer dan ooit wil Inagro een ken- nispartner zijn van land- en tuinbouwers.

www.inagro.be

122 III Aquacultuur

III Topchefs Toon Dierickx, Jeroen Meus en Mart Scherp bereidden duurzaam gekweekte omegabaars, yellowtail kingfish en snoekbaars. Dit culinaire evenement paste in de communicatie rond het AquaVlan-project.

Praktijkcentrum Aquacultuur geopend

Inagro opende zijn Praktijkcentrum Aquacultuur in Beitem officieel op 2 december 2011. Het begeleidende sym- posium in Roeselare verwelkomde zo’n 100 geïnteresseerden uit Vlaanderen en Nederland. De sprekers op het symposium belichtten uiteenlopende onderwerpen, zoals de Nederlands-Vlaamse samen- werking in het AquaVlan-project (Interreg), de wet- en regelgeving in de aquacultuur, samenwerking tussen viskwekerij en tuinbouwbedrijf om reststromen te valoriseren (door een voederproducent), de snoekbaarsmarkt (door de wethouder voor visserij uit Urk) en certificaties voor de retail (door een winkelketen). Het Praktijkcentrum Aquacultuur werkt aan de ontwikkeling van een duurzame en rendabele zoetwatervisteelt (zoals snoekbaars) in gesloten recirculatiesystemen in Vlaanderen, in samenwerking met alle schakels in de pro- ductieketen. In de eigen infrastructuur gebeurt teelttechnisch onderzoek. Het centrum fungeert ook als infoloket en biedt eerstelijnsadvies aan ondernemers, die informatie en begeleiding willen bij hun aquacultuurinitiatieven. Op 14 november 2011 bereidden de topchefs Jeroen Meus, Toon Dierickx en Mart Scherp in Leuven duurzaam gekweekte omegabaars, yellowtail kingfish en snoekbaars. Dit culinaire evenement paste in de communicatie rond het AquaVlan-project (Interreg Vlaanderen - Nederland), dat streeft naar een degelijke aquacultuursector, o.m. door de duurzame kweek van schelpdieren, vissen en zilte groenten in Vlaanderen en Zeeland. Inagro is trekker van het luik ‘duurzame visteelt’ en werkt binnen het project AquaVlan samen met partners uit Oost- Vlaanderen, Zeeland en Leuven (waar omegabaars de onderzoeksvis is van de KU Leuven).

www.aquavlan.eu provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 123 Energie

Landbouw, daar zit energie in!

In land- en tuinbouwmiddens blijft het thema ‘energie’ heel actueel, niet alleen wegens de stijgende energie- prijzen maar ook door hun bekommernis om een gezonde leefomgeving. Ze willen hun energiemanagement verbeteren, het energieaspect van hun bedrijfsvoering beter in de hand houden of minder afhankelijk zijn van traditionele energieproducenten. Daarom organiseerde Inagro op 28 augustus 2011 zijn jaarlijkse themadag in Beitem onder de titel ‘Landbouw, daar zit energie in!’, met steun van het IWT-project Enerpedia, het EFRO-project Energiebewust Boeren, het Interreg-project ARBOR en het ADLO-project Enervent. Op de themadag konden de 1.400 bezoekers kennisma- ken met het energieteam van Inagro, de agrarische energie-encyclopedie Enerpedia, de serre met innovatieve energiezuinige technieken, proefvelden met energiegewassen, een beurs rond energie besparen/produceren in de landbouw, …

Investering in energieteelten

Inagro breidde in het najaar van 2011 zijn percelen korteomloophout (KOH) en miscanthus in Beitem uit met een aanplant van bamboe. Deze teelttechnisch vergelijkbare energiegewassen werden op aangrenzende percelen geplant, om opbrengstvergelijking mogelijk te maken. Met de aanplantingen wil Inagro praktische teeltervaring opdoen, om landbouwers die de teelt ter verwarming van hun eigen bedrijf overwegen, zo goed mogelijk te informeren. Korteomloophout en miscanthus zijn alvast hoogproductief en halen een gemiddelde opbrengst van 12 tot 18 ton droge stof per hectare. Ze hebben bovendien allebei potentie voor de productie van houtige biomassa. Sinds het voorjaar van 2011 is de nieuwe loods van het Proefbedrijf voor Biologische Landbouw voorzien van een verwarmingsketel (55 kW) op basis van houtsnippers, voor een deel afkomstig van het KOH-proefperceel dat 4 jaar eerder aangeplant werd. Voor de verbranding van miscanthus is een aangepaste verbrandingsketel nodig. Inagro zoekt ook verder naar alternatieve toepassingen van energiegewassen als groene grondstof, bv. in bouwmaterialen.

124 III Biologische teelt

III Ook Vlaams minister-president Kris Peeters was aanwezig op de tiende verjaardag van het Proefbedrijf voor Biologische Landbouw.

Tien jaar Proefbedrijf Biologische Landbouw

In het weekend van 3 juni 2011, bij het begin van de Bioweek, vierde het Proefbedrijf voor Biologische Landbouw zijn tienjarige bestaan. De uitbouw van de werking ging in 2001 van start met de aankoop van een hoeve nabij de Inagro-campus in Beitem. De voorbije 10 jaar droeg het proefbedrijf, in nauw overleg met de telers, bij tot een slagvaardiger mechanische onkruidbestrijding en een meer efficiënte beheersing van ziekten en plagen. Naar aanleiding van de tiende verjaardag nam het Proefbedrijf voor Biologische Landbouw een nieuwe loods in gebruik, gebouwd met steun van de provincie en de Vlaamse overheid. De loods omvat een bergplaats voor machines, ruimte om gewassen marktklaar te maken, te beoordelen en te bewaren, en tijdelijke mestopslag. Ook de natuurlijke uitstraling (houten gevelbekleding en architectonisch beton) en het energievriendelijke concept (doorgedreven isolatie, gebruik van restwarmte van de frigo’s en houtstookinstallatie in de werkruimte) dragen bij tot de voorbeeldfunctie van de loods. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 125 Natuur en landschap

Samen werken aan milieuzorg

Een groep Vlaamse en Waalse landbouwers werkte in 2011 samen aan de uitbouw van een milieuzorg- systeem op hun bedrijven om de milieu-impact ervan te beperken. In het kader van het Interreg IVA- project DurAgr’ISO werden ze daarin begeleid door Inagro en projectleider CRA-W (het Centre wallon de Recherches agronomiques uit Gembloux). De deelnemers van ‘Beloftevol Boeren - Terr’Avenir Wallonie’ doorlopen een parcours gebaseerd op de eisen van de internationale norm voor milieuzorg ISO14001, met activiteitenanalyse, actieplan, oplei- ding, audits en tussentijdse balans van de resultaten. Het ultieme doel is de continue verbetering van pres- taties, zowel professioneel als op het vlak van milieu. Tijdens het eindtraject worden bedrijven die dat wensen klaargestoomd voor ISO14001-certifiëring. Het project ‘Beloftevol Boeren - Terr’Avenir Wallonie’ ontving op 8 november 2011 in het Academiënpaleis in Brussel de ‘Professionele prijs’ van het Phytofar Instituut voor Onderzoek en Ontwikkeling van een Duurzame Landbouw. Dit instituut werd opgericht door Phytofar, de Belgische Vereniging van de Industrie van Gewasbeschermingsmiddelen. De we- tenschappelijke raad van het Instituut bekroont pro- jecten of initiatieven die bijdragen tot de ontwikkeling van een duurzame landbouw. De raad loofde de groepsdynamiek en het collectieve aspect van ‘Belof-

III tevol Boeren - Terr’Avenir Wallonie’ om onderling Binnen het project ‘Beloftevol Boeren - Terr’Avenir Wallonie’ werken kennis en ervaring uit te wisselen over de taalgrens Vlaamse en Waalse boeren samen aan de uitbouw van een milieu- heen, vertrekkend vanuit de landbouwpraktijk en zorgsysteem op hun bedrijven. met medewerking van collega’s en specialisten.

126 III Tuinbouw

III In 2011 liet de provincie een ruimtelijke visie ontwikkelen om de inplanting van serres doordacht en kwaliteitsvol te laten gebeuren.

Ruimtelijke visie voor glastuinbouw

Het provinciebestuur van West-Vlaanderen erkent de ontwikkelingsmogelijkheden van de glastuinbouw in Midden- West-Vlaanderen. De regio biedt immers tal van troeven: een sterke traditie inzake agro-voeding, de aanwezigheid van kennis en kunde, een mild klimaat, een goede bodem en de nabijheid van dichtbevolkte afzetgebieden. Om kandidaat-bouwers van serres duidelijkheid en extra rechtszekerheid te verschaffen én de inplanting door- dacht en kwaliteitsvol te laten gebeuren, liet de provincie in 2011 voor het middengebied een ruimtelijke visie ontwikkelen in overleg met de sector, de betrokken gemeenten en de Vlaamse administratie. De visie moet een gebiedsgerichte, gedifferentieerde ontwikkeling van de glastuinbouw stimuleren, en het landschappelijk kader en openruimtenetwerk versterken. Daartoe werden 4 zones gedefinieerd met verschillende mogelijkheden: flexibele ontwikkelingsgebieden, strategische ontwikkelingsgebieden, afremgebieden en glastuinbouwvrije gebieden. De visie bepaalt ook inrich- tingsprincipes tot behoud en versterking van de open ruimte en doordachte landschapsopbouw. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 127 Water

III De eerste aanzuigplaats als antwoord op puntvervuiling in het IJzerbekken werd in 2011 officieel geopend aan het bufferspaarbekken in Poperinge.

Eerste aanzuigplaats in het IJzerbekken

De eerste aanzuigplaats als antwoord op puntvervuiling in het IJzerbekken werd op 11 april 2011 officieel geopend aan het bufferspaarbekken in Poperinge. Het water in het IJzerbekken bevat op tal van plaatsen hoge concentraties gewasbeschermingsmiddelen. Aan- gezien het IJzerwater in het gebied De Blankaart gebruikt wordt voor de productie van drinkwater, moet bewust omgegaan worden met oppervlaktewater. De reductie van gewasbeschermingsmiddelen is hierbij van groot belang. De belangrijkste oorzaak van de hoge concentraties in het water is puntvervuiling, als gevolg van morsen of overlopen van tanks tijdens het vullen van spuittoestellen. De aanleg van aanzuigplaatsen moet dit probleem opvangen. Daarnaast worden alle gebruikers van sproeistoffen gesensibiliseerd met de campagne ‘Sproeiwijzer: sproeistoffen gebruik je met verstand’ en met informatieborden aan de aanzuigplaatsen. Het Leader-project ‘Aanzuigplaatsen als antwoord op puntvervuiling in het IJzerbekken’ loopt nog tot 2013 en voorziet in de aanleg van 10 aanzuigplaatsen in het drinkwatergebied. De locaties worden bepaald in samen- spraak met de landbouworganisaties, loonsproeiers en gemeentebesturen. Het project is een samenwerking tussen Inagro, provincie West-Vlaanderen, de Zuidijzerpolder en de ruilverkavelingscomités Reninge en Woesten.

128 III Visserij

III Eind 2011 werden 3 projectvoorstellen goedgekeurd die bijdragen tot de duurzame ontwikkeling en verbetering van de levenskwaliteit van het Belgi- sche zeevisserijgebied.

Impulsen voor de zeevisserij

De Plaatselijke Groep voor de ontwikkeling van het Belgische zeevisserijgebied keurde eind 2011 drie projectvoor- stellen goed. In het kader van het Europese Visserijfonds (EVF) – As4 krijgen ze samen 617.876 euro Europese, Vlaamse en provinciale steun. Het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) ontvangt 422.485 euro steun voor het project VALDUVIS (Valorisatie van duurzame en dagvers gevangen vis). Het project wil de kwaliteiten van Vlaamse vis (inzake versheid, bewaring, behandeling aan boord, vistechniek, beheer, …) zichtbaarder maken voor visverkopers. Zo kunnen Vlaamse producenten zich onderscheiden van goedkopere importvis. Het project ‘Fish2know’, ingediend door de Vlaamse Visveiling met ILVO als co-promotor, krijgt 173.070 euro steun. Via workshops krijgen Vlaamse kok- en hotelscholen een beeld van herkomst en diversiteit van wild gevangen vis aangeboden door Vlaamse vissers, van de hele keten tot in de keuken en van de kwaliteitsbeoordeling. De 85 gratis sessies (tot augustus 2014) in dagopleiding vinden plaats in de Vlaamse Visveiling. Met het project ‘Cool! Ik voel!’, dat 22.320 euro steun toegewezen krijgt, wil het Nationaal Visserijmuseum in Oostduinkerke een voelaquarium in de werking integreren. Daarbij zal de bezoeker via interactieve tools kennis kunnen maken met de Vlaamse vissoorten. Aan het aquarium zullen actieve visserijlessen gekoppeld worden, onder leiding van echte vissers.

www.west-vlaanderen.be/EVF provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 129 Veeteelt

IBR-bestrijding haalbaar

Mits goede ondersteuning van een bedrijfsdierenarts is het voor elke rundveehouder haalbaar om minstens een I2-statuut (statuut met vaccinatieplicht) te verwerven. Dat bleek in 2011 uit de evaluatie van het proefproject dat de provincie en de vzw Dierengezondheidszorg (DGZ) Vlaanderen bij 22 veehouders opzetten ter bestrijding van de rundveeziekte IBR. 18 van de 22 deelnemende rundveehouders behaalden het vooropgestelde IBR-statuut, de overige stapten uit het pilootproject. De resultaten van het proefproject, die via informatievergaderingen onder de West-Vlaamse rundveehouders verspreid worden, geven bovendien aan dat bijna de helft van de bedrijven in aanmerking komt om een IBR-vrije status (I3) te behalen. De ziekte IBR of Infectieuze Boviene Rhinotrachetis, die o.m. de luchtwegen van runderen aantast en hun vrucht- baarheid vermindert, is niet gevaarlijk voor de mens, maar kan in de rundveehouderij heel wat problemen en economische schade veroorzaken. De provincie en DGZ moedigden de rundveehouders al langer aan om de nodige acties te ondernemen. In 2009 had immers nog maar 10 procent van de bedrijven een gunstig IBR-statuut. Sinds januari 2012 moet elke rundveehouder minstens over het I2-statuut beschikken, anders mogen de dieren niet op de weide staan, niet in de handel gebracht worden, maar enkel naar het slachthuis afgevoerd worden.

VEMIS: kennisopbouw rond luchtemissies

In 2011 richtte de provincie West-Vlaanderen samen met UGent, ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserijon- derzoek) en Inagro een consortium op voor kennisopbouw en -verspreiding inzake luchtemissies (ammoniak, geur, fijn stof, broeikasgassen) in de veehouderij: VEMIS. Vanuit het nieuwe consortium, dat eveneens innovatieve ontwikkelingen stimuleert, werden nog heel wat andere organisaties en bedrijven gemobiliseerd. VEMIS telt inmiddels 28 leden en wil uitgroeien tot aanspreekpunt voor alle stakeholders. De voorbije jaren leverden de land- en tuinbouwsector reeds heel wat inspanningen om emissies in te dijken. Zo daalde de uitstoot van CO2 en ammoniak fors. Op het vlak van luchtemissies in de veehouderij, een subsector die een sterke dynamiek kent, bestaan echter nog heel wat kennislacunes bij overheden, veehouders, adviesbureaus, wetenschappers, … Vanuit deze vaststelling werd VEMIS opgericht.

www.vemis.be

130 III Verbreding en educatie

III Met ‘Bonjour Boer’ ontdekken leerlingen het leven op de boerderij in een vreemde taal.

Taalplonsbad op de boerderij

Kinderen op een spontane en speelse manier onderdompelen in een tweede taal op de boerderij. Dat is de bedoe- ling van het taalplonsbad of taalsensibiliseringsinitiatief ‘Bonjour Boer’ dat in juni 2011 gelanceerd werd. Bonjour Boer groeide uit de grensoverschrijdende samenwerking (Interreg) tussen netwerken bezoekboerderijen in West-Vlaanderen (‘Met de klas de boer op’), Wallonië en Nord-Pas de Calais. Via boerderijklusjes, kook- en knutselactiviteiten ontdekken leerlingen het leven op de boerderij in een vreemde taal. Vlaamse klassen bezoeken een Waalse of Franse boerderij in het Frans. Omgekeerd ontdekken Waalse en Franse klassen in West-Vlaanderen een boerderij in het Nederlands. De ontvangende landbouwers spreken enkel hun moedertaal, maar houden het zo eenvoudig mogelijk. Mochten de leerlingen iets niet begrijpen, dan kunnen ze altijd op hun leerkracht terugval- len, die zo nodig om verduidelijking kan vragen. Het pakket voor leerlingen tussen 6 en 10 jaar bestaat uit een dagarrangement op de boerderij enerzijds, en een lesboekje per leerling en een klas-dvd met liedjes, spelletjes en activiteiten anderzijds, ontwikkeld in samenwer- king met een educatieve uitgeverij. Scholen ontvangen de dvd gratis ter voorbereiding van een bezoek. De Bonjour Boer-hoeves zijn geselecteerd uit de netwerken van bezoekboerderijen. De landbouwers kregen een speciale opleiding. Van de 35 boerderijen liggen er 8 in West-Vlaanderen. Bonjour Boer is een permanent aanbod voor scholen uit Vlaanderen, Wallonië en Noord-Frankrijk. Op de website vinden leerkrachten alle nodige informatie, aanvraagformulieren en gratis lesmateriaal.

www.bonjourboer.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 131 600 kids op de Siertoer

Meer dan 600 leerlingen uit 26 klassen namen op 17 mei 2011 deel aan de achtste editie van ‘Op de Siertoer4kids’ in West-Vlaanderen. De kinderen uit de derde graad van het lager onderwijs kregen de kans om gratis een van de 9 deelnemende sierteeltbedrijven of boomkwekerijen in hun buurt te bezoeken. Tijdens de rondleiding stelde de bedrijfsleider de ‘Green Five’ voor of de 5 noodzakelijke elementen voor plantengroei: water, licht, lucht, aarde en warmte. De leerlingen sloten het bezoek af met een doe-activiteit. ‘Op de Siertoer4kids’ is een initiatief van de vzw Vlaams centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) en de Economische Raad van Oost-Vlaanderen, in samenwerking met de 5 Vlaamse provinciebesturen. Het project wil jongeren kennis laten maken met dynamische sierteeltbedrijven en de interesse voor een beroep in de sector aanwakkeren.

www.opdesiertoer4kids.be

Ferme Festival: landbouw en cultuur

Onder de noemer ‘Ferme Festival’ zetten 10 West-Vlaamse boerderijen op zondag 26 juni 2011 hun deuren open voor het grote publiek. Naast de traditionele landbouwwerkzaamheden, smaakten de 4.300 bezoekers een geva- rieerd programma aan culturele activiteiten: exposities, muziekoptredens, verhalen, theater, dans, circus, … Op de meeste locaties konden ze ook een bezoek brengen aan de boerderij en proeven van lekkere hoeveproducten. In workshops konden kinderen kunstwerkjes maken met boerderijmateriaal. Met de niet-alledaagse combinatie van landbouw en cultuur wilde Inagro meer mensen, vooral nieuwe doel- groepen, in contact brengen met het leven op de boerderij. Ferme Festival promootte ook verbredingsactiviteiten (zoals hoeveproducten en bezoekboerderijen) en zette landbouw in de Frans-Belgische grensstreek in de kijker. Het evenement kaderde in het grensoverschrijdende Interreg IV-project ‘Onthaal op de boerderij in de grens- streek’. Het vond ook op een zevental boerderijen in Frankrijk en Henegouwen plaats op andere data.

I I I Ferme festival wil met de niet-alledaagse combinatie van landbouw en cultuur meer mensen in contact brengen met het boerderijleven. 132 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 133

onderwijs ON De RN EM en III Het aquacultuurproject van de Provinciale Tuinbouwschool kweekt de omegabaars op een volledig traceerbare wijze. Daarbij wordt de invloed van het 136 III viswater als extra bemesting bij de tomatenteelt nagegaan. Provinciaal Technisch Instituut

Jadebaars x tomaten

De combinatieteelt van tilapia en tomaten aan de Provinciale Tuinbouwschool in Kortrijk, die een paar jaar geleden opgestart werd, kende een grote interesse. De belangstelling voor deze vorm van aquacultuur leidde tot een doorgedreven samenwerking met andere scholen en diensten. Zo begeleidt een doctoraatsonderzoek van de KU Leuven een nieuwe combinatieteelt van jadebaars en tomaten. Opnieuw gaat het om een pioniersproject in het onderwijs, waarbij de groeiende aquacultuur met bekende teelten in kas gecombineerd wordt binnen een recirculatiesysteem. Jadebaars (Scortum barcoo) is een consumptievis die onder de naam ‘omegabaars’ op de markt te vinden is. Deze gezonde vis bevat meer omega 3-vetzuren dan zalm of tarbot, is beter qua smaak en structuur dan tilapia en kan daardoor met hoger aangeprezen vis concurreren. Dankzij zijn gastronomische waarde is de omegabaars heel geschikt om in een nichemarkt verkocht te worden. Het nieuwe aquacultuurproject van de Provinciale Tuinbouwschool in Kortrijk kweekt de omegabaars op een volledig traceerbare wijze, zonder hormonen of antibiotica, vismeelarm en op een ecologische manier in regen- water. Daarbij wordt de invloed van het viswater als extra bemesting bij de tomatenteelt nagegaan. Beide teelten vinden plaats in dezelfde ruimte, met dezelfde warmte en hetzelfde water, wat meteen een verhoging van het rendement en een reductie van de ecologische voetafdruk inhoudt. Sinds de opstart van aquacultuur in de Provinciale Tuinbouwschool zijn de kennis en technische middelen heel wat rijker geworden. Camera’s, automatisatie, maatsoftware, … garanderen een permanente monitoring.

WIVO

Nieuwe toolkits op de markt

WIVO, HR-dienstverlener voor lokale besturen in Vlaanderen, bleef ook in 2011 actief op het vlak van werving en selectie, opleiding en ontwikkeling, consulting, en coaching. In 2011 bracht WIVO in samenwerking met Politeia 2 toolkits op de markt. De nieuwe toolkit ‘Doeltreffend leidinggeven’ biedt inzicht in dit competentieniveau en de meest effectieve leidinggevende stijl: hoe medewer- kers in de praktijk aansturen op een doeltreffende en tegelijk motiverende manier. Daarnaast werd de toolkit ‘Competenties in kaart’ vernieuwd. Hij werd aangevuld met een inspirerende ontwikkelagenda. Hiermee kunnen zowel leidinggevenden als medewerkers inspiratie opdoen voor de verdere ontwikkeling van hun competenties. Competentiemanagement is niet meer weg te denken, ook niet bij de overheid.

www.wivo.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 137 School voor Bestuursrecht

III Om de cursisten nieuwe inzichten bij te brengen en hun functioneren te verbeteren werkt SBR eerder interactief vanuit eigen kennis en ervaring.

Vorming van competente ambtenaren

Door competente ambtenaren te vormen, ondersteunt de School voor Bestuursrecht (SBR) de lokale besturen. Als niet-schoolse vormingsorganisatie werkt de SBR met ambtenaren die hun kennis en inzicht op een hoger peil willen brengen. Om de cursisten nieuwe inzichten bij te brengen en hun functioneren te verbeteren, vertrekt de vorming niet van theoretische kennis, maar op een interactieve manier vanuit hun eigen kennis en ervaring. Daarbij vormen de vragen van de lokale besturen en de actualiteit steeds het uitgangspunt. In 2011 organiseerde de SBR zo’n 1.700 uur vorming. Een kleine 2.500 ambtenaren genoten samen bijna 30.000 uur vorming. Zo volgden 60 gemeenschapswachten een basisopleiding. De SBR was een van de eerste vormingsorganisaties in België met een erkenning om deze opleiding te verzorgen. Meer dan 170 chauffeurs volgden een opleiding lading zekeren. Hiermee helpt de SBR lokale besturen hun chauffeurs het rijbewijs C te halen. De SBR werd door de federale overheid ook geaccrediteerd om opleidingen in e-Notification en e-Tendering te geven. In 2011 volgde al direct een eerste opleiding. Ondertussen werkt de SBR, net als andere provinciale bestuursscholen, met het Agentschap Binnenlands Bestuur samen, om de lokale besturen te ondersteunen bij de implementatie van de beheers- en beleidscyclus. In de komende jaren zal deze opdracht nog aan belang winnen.

www.schoolvoorbestuursrecht.be

138 III Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs

III Sinds de start van het nieuwe schooljaar is het mogelijk om bij het PCVO het certificaat te behalen om als assistent bij een apotheker te werken.

Apotheekassistent via avondonderwijs

PCVO West-Vlaanderen, het Centrum voor Volwassenenonderwijs in Kortrijk en Izegem, pakte in oktober 2011 uit met de nieuwe opleiding apotheekassistent. Sinds de start van het nieuwe schooljaar is het mogelijk om bij het PCVO het certificaat te behalen dat de student toelaat om als assistent bij een apotheker te werken. De opleiding biedt basiskennis in verband met producten, grondstoffen en bereidingen, naast cosmetologie, geneesmidde- lenleer en grondbeginselen homeopathie. Een stage bij een apotheker voltooit de studie. De nieuwe opleiding apotheekassistent past in de herprofilering van PCVO West-Vlaanderen.

www.pcvowest-vlaanderen.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 139

Kw ALwelzijn IT EIT Sociale planning

Kansarmoede in kaart gebracht

Om een antwoord te kunnen bieden op de vele vragen vanuit het welzijnswerkveld over kansarmoede in West-Vlaanderen, maakte het Steunpunt Sociale Planning van de provincie een West-Vlaamse kans- armoedeatlas op. Hij werd in 2011 voorgesteld. Welke zijn de kansarme buurten in West-Vlaande- ren? Wat zijn de kenmerken van de buurtbewoners? Hoe evolueren deze buurten doorheen de tijd? Op deze vragen geeft de nieuwe kansarmoedeatlas een antwoord. Zo werden 92 buurten, gespreid over 23 West-Vlaamse gemeenten, als kansarme buurt gedetecteerd, goed voor 12,54% van de West- Vlaamse gezinnen of 10,16% van de West-Vlamingen. Demografie, huisvesting, onderwijs en werkloos- heid vormen bepalende factoren. Vanaf 3 slechte scores wordt een buurt ‘kansarm’ genoemd. Vooral jongeren en ouderen zijn er bijzonder kwetsbaar. Een vergelijking tussen 2010 en 2006 leert dat het aantal kansarme buurten hetzelfde bleef, maar dat het niet noodzakelijk dezelfde buurten zijn (slechts 2/3). De Kust gaat er wel op vooruit, terwijl meer landelijke gebieden rond dorpskernen een achteruitgang boeken. De West-Vlaamse kansarmoedeatlas wil de gemeen- ten uitnodigen om de kenmerken van kansarmoede te bestuderen en gepaste initiatieven te nemen.

www.west-vlaanderen.be/welzijn III Welke zijn de kansarme buurten in West-Vlaanderen? Wat zijn de kenmerken van de buurtbewoners? Hoe evolueren deze buurten doorheen de tijd? Op deze vragen geeft de nieuwe kansarmoedeatlas een antwoord.

142 III Gelijke kansen

III De werking van het terrein in Kortrijk bewijst dat een doordachte organisatie het tijdelijke verblijf van woonwagenbewoners in goede banen leidt en overlast helpt vermijden.

Hoe woonwagenverblijf organiseren?

Wonen in een woonwagen is een erkende woonvorm in de Vlaamse Wooncode. Niettemin vraagt de organisatie van doortrekkersterreinen (maximaal 8 dagen) en pleisterplaatsen (1 à 2 dagen) de nodige aandacht, ook in West- Vlaanderen. Het blijft een bekommernis van de provincie om te ijveren voor een behoeftedekkend aanbod van kwaliteitsvolle woonwagenterreinen. De werking van het terrein in Kortrijk bewijst dat een doordachte organisatie het tijdelijke verblijf van woonwagenbewoners in goede banen leidt en overlast helpt vermijden. Vlaanderen kende de provinciegouverneurs een belangrijke coördinerende taak toe. Ze moeten het voortouw nemen in de inventarisatie van mogelijke pleisterplaatsen, ook voor relatief grote groepen. Daarnaast treden ze op als bemiddelaar bij twistpunten rond het tijdelijke verblijf van rondtrekkenden in gemeenten. Als die na overleg met de gemeente geen tijdelijke standplaats toegewezen krijgen, dan kunnen ze contact opnemen met de gouverneur. Het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding publiceerde in 2011 de brochure ‘Organisatie van het tijdelijk verblijf van woonwagenbewoners. Een praktische gids voor lokale overheden’. Op 22 juni 2011 werd ze voorgesteld aan gemeentemandatarissen en politiediensten. Deze gids bevat tips en trics, een overzicht van de wederzijdse rechten en plichten, goede voorbeelden uit de praktijk en zelfs een concreet model voor een gemeentereglement ten aanzien van woonwagenbewoners.

www.diversiteit.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 143 III De campagne ‘Praat voor het ploft’: praten met een vertrouwenspersoon of een professionele hulpverlener kan helpen om het geweld tijdig te stoppen of te voorkomen.

144 III

002749_opmaak affichespartnergeweld.indd 1 28/01/11 18:29 Praat voor het ploft

Om het thema van intrafamiliaal geweld zichtbaar te maken in het dagelijkse leven en het taboe helemaal te door- breken, lanceerde de provincie in 2011 de campagne ‘Praat voor het ploft’. Affiches en een nieuwe website wilden slachtoffers en betrokkenen aanzetten om over geweld te spreken. Praten met een vertrouwenspersoon of een professionele hulpverlener kan helpen om het geweld tijdig te stoppen of te voorkomen dat het nog erger wordt. De website geeft informatie en advies, en biedt een overzicht van organisaties waar mensen terechtkunnen. Als campagnebeeld werd een oranje ballon gekozen die gekneld zit tussen de muren van een huiskamer. Praten over geweld kan de druk uit de ballon laten ontsnappen, voor hij ploft onder de toenemende spanning. De provincie West-Vlaanderen voert al meer dan 20 jaar een actief beleid ter bestrijding van intrafamiliaal geweld. Samenwerking met tal van organisaties leidde al tot betere opvang en begeleiding van slachtoffers en gezinnen waar geweld zich voordoet.

www.west-vlaanderen.be/praatvoorhetploft

Babbel met ‘de nieuwe vrouw’

De Internationale Vrouwendag werd traditiegetrouw op 8 maart 2011 gevierd. In dit kader organiseerden de stad Brugge, de stad Kortrijk, Vormingplus Brugge, Vormingplus Kortrijk en de provincie West-Vlaanderen twee babbels met ‘de nieuwe vrouw’, op 7 maart in Kortrijk en op 8 maart in Brugge. Een zevental bekende en minder bekende vrouwen uit diverse sectoren, van sport tot politiek, van mode tot welzijn en gastronomie, vertelde geani- meerd over wat van hen verwacht wordt, hun dromen en verzuchtingen: over carrière, gezin, huishouden, zorg voor ouders, zelfontplooiing en sociaal leven.

Mensen in armoede ontmoeten elkaar

Op initiatief van de dienst Welzijn en in nauwe samenwerking met het Provinciaal Armoedeoverleg vonden in 2011 twee ontmoetingen rond armoede plaats. Op de Trefdag Armoede op 28 juni 2011 in Oostende konden welzijnswerkers, beleidsverantwoordelijken en mensen die in armoede leven elkaar ontmoeten. Het thema was menswaardig inkomen, schulden en schuldbe- middeling, onder de originele titel ‘Ook een stuk maand over op het einde van je geld?’. Op 4 september 2011 vond in Oostende voor het eerst een ontmoetingsdag plaats, een familiedag waarop iedereen uit de verenigingen waar armen het woord nemen en de welzijnsschakels welkom waren in een ontspannen sfeer. De aanwezige West-Vlaamse verenigingen stelden hun werking voor in een standje. Met ruim 400 deelnemers was de eerste editie van de ontmoetingsdag meer dan geslaagd.

www.west-vlaanderen.be/gelijkekansen provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 145 III In 2011 screende Westkans vzw 1.323 cafés en restaurants op hun toegankelijkheid. Slechts115 ervan doorstonden de eerste toetsing.

In de bres voor toegankelijkheid

In samenwerking met de provincie en Gis West ontwikkelde de vzw Westkans, het West-Vlaams Bureau voor Gelijke Kansen en Toegankelijkheid, een gps-tool als verdere toepassing van de website www.navigeerenparkeer.be. Dankzij de applicatie van ‘Navigeer en Parkeer’ verschijnen op het gps-toestel van de gebruiker de locaties van de voorbehouden parkeerplaatsen voor personen met een beperking. Meer dan 1.300 van die plaatsen in Brugge, de 10 badsteden en Roeselare zijn reeds beschikbaar. Andere gemeenten volgen. Westkans vzw spoort er nog meer aan om mee te stappen in het project. Extra informatie over de voorbehouden parkeerplaatsen (oppervlakte, ligging, ondergrond, foto, …), evenals de applicatie en een handleiding, zijn op de website terug te vinden. Hoe toegankelijk zijn cafés en restaurants aan de Kust? Westkans vzw screende 1.323 zaken op aangepast sanitair, aantal toegangstreden en breedte van de toegangsdeur. Slechts 115 ervan (of 8,6%) doorstonden de eerste toetsing en werden nog grondiger onderzocht. De resultaten zijn terug te vinden op de websites van Westkans, Toegankelijk reizen, en Toegankelijk Vlaanderen. De lijst met gescreende zaken werd ook verwerkt in de brochure ‘De kust toe- gankelijk voor iedereen’, in samenwerking met Westtoer. Voor de uitbaters werden een toegankelijkheidszakboekje en een digitaal praktijkboek met tips opgemaakt. De 115 gescreende zaken kregen ook een individueel rapport. Binnen het derde Kustactieplan werkte Westkans vzw samen met Westtoer aan de ontsluiting van het fietsknoop- puntennetwerk aan de Kust. Zo werd 360 kilometer fietspaden op toegankelijkheid onderzocht. Met de informatie over ondergrond, hellingen, obstakels, versmallingen, rustbanken, … op de website www.iedereenfietst.be kan iedere fietser voortaan zijn eigen toegankelijke fietsroute samenstellen. Per gemeente werd bovendien gezocht naar een toegankelijke fietslus, waar iedereen vlot en comfortabel kan fietsen.

www.westkans.be www.navigeerenparkeer.be www.iedereenfietst.be

146 III Gezondheid

Smeerdag in De Gavers

Provinciedomein De Gavers in Harelbeke was op 25 augustus 2011 het toneel voor een Smeerdag ‘Verstandig Zonnen’. Zo’n 400 jongeren, vooral tussen 8 en 14 jaar, ontvingen nuttige tips over ver- standig zonnen en kregen daarna in de zonnetent een gratis smeerbeurt, een zonnige foto van zichzelf met bescherming uit de verkleedhoek en een toepasselijk gadget (zonnepet, t-shirt, zonnespray, zonnebril of zonneknuffel). Met de zevende sensibiliseringscampagne ‘Verstan- dig Zonnen’ wou de provincie West-Vlaanderen de doelgroep 8-14 jaar, samen met de Stichting tegen Kanker, Kind en Gezin en de andere provinciebestu- ren, aanzetten om op een verstandige manier van de zon te genieten.

Eerste nabestaandendag voor donoren

In 2011 liep in West-Vlaanderen de vierde campagne rond orgaandonatie. Samen met de vereniging Navado vzw (Nabestaanden van Donoren) organi- seerde de provincie op 8 oktober 2011 in Sint-Kruis de eerste Nabestaandendag voor donoren. Het initi- atief wou lotgenoten met elkaar in contact brengen (mensen die een dierbare verloren van wie een orgaan afgestaan werd) om ervaringen te delen, naar elkaar te luisteren en door te verwijzen naar trans- III plantatiecoördinatoren. De transplantatiecentra De campagne ‘Verstandig Zonnen’ wil jongeren tussen 8 en 14 jaar ervaren een grote behoefte aan communicatie over aanzetten om op een verstandige manier van de zon te genieten. orgaandonatie. Boven op hun verdriet bij het afscheid van een geliefde worden de nabestaanden immers met heel wat feiten en tal van vragen geconfronteerd. Ontmoetingen zoals de Nabestaandendag kunnen een troost betekenen in hun leven. Bovendien ervaren ook getransplanteerden, verpleegkundigen en artsen zo’n dag als verrijkend. Op de eerste samenkomst waren zo’n 240 aanwezigen. provincie West-Vlaanderen

I

www.west-vlaanderen.be/orgaandonatie jaarboek 2012

III 147 III In 2011 werd intens gewerkt aan de tweede fase van het Chartreuseproject (bijkomende leefgroepen) en het administratieve gebouw in Ons erf.

Zorg

Een sleuteljaar voor UNIE-K

Voor de vzw UNIE-K (provinciale voorzieningen voor personen met een beperking) betekende 2011 een sleuteljaar. Er werd eerst en vooral feest gevierd naar aanleiding van het drievoudige jubileum: 30 jaar De Waaiberg in Gits, 25 jaar Ons Erf in Sint-Michiels (Brugge) en 15 jaar ’t Venster in Emelgem (Izegem). Deze provinciale voorzieningen­ stonden samen dus 70 jaar ten dienste van personen met een aanzienlijke beperking en complexe zorgvraag. In 2011 werden echter ook een aantal nieuwe lijnen uitgetekend met het oog op de ontwikkeling en structurering van de vereniging. De Raad van Bestuur liet zich daarbij vanuit meerdere invalshoeken inspireren: de nieuwe beleidskeuzes inzake de hulp- en dienstverlening aan personen met een handicap binnen een context van zorg- vernieuwing, de nood aan een dynamisch HR-beleid en een nieuw elan voor de groepering van de 3 provinciale voorzieningen. Verder werd in 2011 opnieuw intens gebouwd en was het uitkijken naar de ingebruikname van diverse (ver)nieuw(d)e gebouwen: het centrale dienstengebouw en de 2 plaatsen voor kortopvang in De Waaiberg, en de tweede fase van het Chartreuseproject (bijkomende leefgroepen) en het administratieve gebouw in Ons Erf. Op de site van De Waaiberg naderen de omvangrijke werken stilaan hun voltooiing. Er resten enkel nog de omge- vingsaanleg en de verdere realisatie van het unieke project ‘studio-wonen’ op de Markt in Gits (kamers in gebruik te nemen in het voorjaar van 2013). De stad Izegem leverde een gunstige bouwvergunning af voor ’t Venster, waardoor de uitbreiding en renovatie van deze voorziening stilaan in beeld komt.

148 III Bewoners van ‘Ons Erf’ planten bomen

In de lente van 2011 hielpen de bewoners van dienstverleningscentrum ‘Ons Erf’ bij de aanplanting van een duizendtal struiken en bomen op de site. Voor de realisatie van de geplande nieuwbouw moest een deel van de bebossing gerooid worden. Samen met de bomen dreigde ook een waardevolle winterbiotoop voor padden verloren te gaan. Met de nieuwe aanplantingen op 25 maart 2011 voorzag Ons Erf opnieuw in een ‘aangepaste leefomgeving’ voor de beschermde amfibiesoort. Na de afwerking van de nieuwbouw worden nog eens 1.500 struiken en bomen aangeplant. De totale nieuwbeboste oppervlakte bedraagt zo’n 4.000 m². Ons Erf behoort samen met Centrum ‘De Waaiberg’ en Centrum ‘’t Venster’ tot de vzw UNIE-K, provinciale voorzieningen voor personen met een beperking. Als dienstverleningscentrum biedt Ons Erf een leefomgeving aangepast aan de specifieke noden van personen met een verstandelijke beperking, met vraag naar een inten- sieve ondersteuning in meerdere levensdomeinen en met nood aan permanent toezicht.

www.uniek.org provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 149 III Het nieuw digitaal netwerk kortverblijf biedt een overzicht van alle deelnemende centra kortverblijf en de beschikbaarheid van hun kamers in de 5 Vlaamse provincies.

Digitaal platform voor kortverblijf

De 5 Vlaamse provincies lanceerden in 2011 een nieuw digitaal netwerk kortverblijf in nauwe samenwerking met de centra voor kortverblijf, die tijdelijke opvang aanbieden voor ouderen die zorg of toezicht nodig hebben. De provincie West-Vlaanderen was voortrekker bij de ontwikkeling ervan. Het platform biedt een overzicht van alle deelnemende centra kortverblijf en de beschikbaarheid van hun kamers in de 5 Vlaamse provincies. Met de lancering van de website wil de provincie de zoektocht naar een vrije kamer vereenvoudigen, de beschikbare plaatsen optimaal laten benutten en aanvragen versnellen. Eind 2011 werd het digitaal netwerk kortverblijf reeds door 74 West-Vlaamse centra voor kortverblijf gebruikt.

www.kortverblijven.be

Participatie van ouderen te boek

Als derde deel in een reeks stelde de provincie West-Vlaanderen op 3 maart 2011 het boek ‘Doe mee! Over ouderen en maatschappelijke participatie’ voor, samen met de Vrije Universiteit Brussel en Hogeschool Gent. Het onderzoeksteam van beide instellingen voerde een diepere analyse uit op gegevens met betrekking tot ouderen en hun maatschappelijke participatie in West-Vlaamse steden en gemeenten, in vergelijking met Vlaamse gemiddelden. De data werden verzameld via het ouderenbehoeftenonderzoek dat reeds in 2002 samengesteld werd onder impuls van het West-Vlaams Overleg Adviesraden van Senioren (WOAS). Het nieuwe boek brengt participerende ouderen (profiel), ontbrekende groepen, potentieel kwetsbare groepen en knelpunten in kaart. Het is een bruikbaar instrument voor het provinciebestuur, het WOAS en de lokale ouderenadviesraden.

150 III Wonen

Nieuwe woonzorgprojecten gesubsidieerd

De deputatie kende in 2011 twee woonzorgprojecten de maximumsubsidie van 200.000 euro toe. Ze passen in de provinciale beleidslijn woonzorg. Door een betere afstemming tussen wonen, zorg en welzijn wil de provincie mensen met een zorgbehoefte de mogelijkheid bieden om zo lang mogelijk te wonen in een door hen gewenste en/of gepaste woonvorm en -omgeving, met veel sociaal contact en een hoge participatiegraad. Het project ‘Dwarsverbindingen in wonen, zorg en welzijn versterken’ wil de samenwerking tussen OCMW Ledegem, gemeente Ledegem, Huisvestingsdienst regio Izegem en het woonzorgcentrum Rustenhove vzw bevor- deren. Hiertoe wordt o.m. een laagdrempelig woonzorgloket gerealiseerd met het accent op een geïntegreerde dienstverlening en wordt het zorgnetwerk Leonah (Ledegems OndersteuningsNetwerk voor Aanvullende Hulp) verder uitgebouwd. Het ‘Woonzorgproject Hoevewijk’ werd ingediend door OCMW Kuurne. Door zorg aan huis te bieden en een beroep te doen op lokaal aanwezige organisaties en diensten, wil het project ervoor zorgen dat de bewoners van de Hoevewijk zo lang mogelijk in de beste omstandigheden in hun woning of op zijn minst in hun vertrouwde woonomgeving kunnen blijven wonen.

Studiedag wonen + zorg + welzijn

De eerste studiedag rond de provinciale beleidslijn woonzorg, onder de titel ‘Integraal werken rond wonen + zorg + welzijn voor jong en oud met een zorgvraag’, vond plaats op 25 oktober 2011 in Ieper. 250 geïnteresseerden uit de sector namen er deel aan workshops en kregen een voorstelling van 8 projecten die door de provincie inhoudelijk en financieel ondersteund worden. Twee nieuwe projecten werden er aangekondigd: ‘Thuis in Welzijn’ (projectindiener: OCMW Ingelmunster - gemeente Ingelmunster) en ‘Zorgzaam Deerlijk, waar je je thuis voelt’ (projectindiener: OCMW Deerlijk). Ze ontvangen de maximale provinciale subsidie van 200.000 euro voor hun intersectorale en doelgroepoverschrijdende aanpak.

www.west-vlaanderen.be/woonzorg provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 151 Vrijwilligerswerk

West-Vlaamse vrijwilligers in beeld

2011 was het Europees Jaar van het Vrijwilli- gerswerk. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk en het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis sloegen de handen in elkaar voor de fotowedstrijd ‘Engagement. West-Vlaamse vrijwilligers in beeld’. De winnende foto, goed voor een prijs van 500 euro, kwam van fotografiestudente Fien Cools uit Brugge. De tweede en derde prijs gingen respectievelijk naar Tom De Witte uit Meulebeke en Mario Durieu uit Menen. Op de gelijknamige tentoonstelling in het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis in Brugge werden naast de 3 winnende foto’s nog 25 andere inzendingen geëxposeerd. Aan de tentoonstelling was een publieksprijs verbonden. Met de fotowedstrijd en de tentoonstelling wilde de provincie het vrijwilligerswerk positief onder de aandacht brengen. Vrijwilligers vormen immers een onmisbaar element in het sociaal leven.

152 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 Het Steunpunt Vrijwilligerswerk en het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis sloegen de handen in elkaar voor de fotowedstrijd ‘Engagement. West- Vlaamse vrijwilligers in beeld’. III 153 Seniorenambassadeurs aangesteld

Op 13 september 2011 stelde de provincie West-Vlaanderen 9 senioren aan als ‘Seniorenambassadeurs voor vrijwil- ligerswerk’. Naast hun diploma namen ze een trolley met didactisch materiaal in ontvangst. De daartoe opgeleide en gratis te boeken seniorenambassadeurs geven groepen senioren laagdrempelige informa- tiesessies van een half tot anderhalf uur over vrijwilligerswerk, de wetgeving errond, het vrijwilligersstatuut en de (provinciale) verzekering. Ze reiken ook de juiste kanalen aan, om geschikt vrijwilligerswerk te vinden. Heel wat 60-plussers voeren reeds vrijwilligerswerk uit of zijn daartoe bereid, maar voelen zich soms nog geremd door vragen of drempels. Om een antwoord te bieden en hindernissen weg te werken, werd tijdens het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk (2011) het project ‘Seniorenambassadeurs voor vrijwilligerswerk’ opgestart, een initiatief van het West-Vlaamse Steunpunt Vrijwilligerswerk samen met de steunpunten van de andere provincies en Het Punt vzw in Brussel.

Vrijwilligerstrofee voor Tele-Onthaal

Tele-Onthaal West-Vlaanderen vzw werd winnaar van de West-Vlaamse Vrijwilligerstrofee 2011. Met de trofee wil het provinciebestuur een West-Vlaamse vereniging of organisatie bekronen voor de manier waarop ze met haar vrijwilligers omgaat. De jury loofde de deskundigheid van de vrijwilligers, en de organisatie omwille van screening, begeleiding, vorming en zorg voor hun welzijn. De feestelijke uitreiking vond plaats op 26 februari 2011, in het kader van de Week van de Vrijwilliger (28 februari - 6 maart 2011). De laureaat ontving een paginagrote publireportage ter waarde van 2.300 euro in de edities van een regionale krant. De vrijwilligerswerking van de vzw Vrijetijdsondersteuningscentrum Opstap (met steunpunten De Kloef in Tielt, Den Engel in Roeselare en Vrijetijdswinkel in Roeselare) en de Palliatieve Zorgeenheid Het Anker van het Heilig Hartziekenhuis Roeselare-Menen kregen een eervolle vermelding.

www.west-vlaanderen.be/vrijwilligerswerk

154 III Jeugd

Muzikaal talent op Westtalent

In de Brugse zaal Factor vond op 3 december 2011 de finale van Westtalent plaats. 129 groepen stuurden een demo in. Na 8 voorrondes en 2 felbevochten halve finales met 56 deelnemers, werd het Brugse Maze de grote overwinnaar van het provinciale pop- en rockconcours. De prijs was een cheque van 2.000 euro. Ynoji en Gurt Goatbuck behaalden respectievelijk de tweede en de derde prijs. Maria Isn’t A Virgin Anymore en TrisomieKrew kregen een publieksprijs. Met de steun van de provincie West- Vlaanderen kunnen alle finalisten van Westtalent sinds januari 2012 geboekt worden. Ze kunnen ook rekenen op een door de provincie ondersteund natra- ject met Poppunt. Westtalent is een initiatief van de Jeugddienst van het West-Vlaamse provinciebestuur, Het Entrepot en Formaat Jeugdhuiswerk.

www.westtalent.be

Samen rond de tafel, en nu!?

Op 27 september 2011 organiseerde de provincie West-Vlaanderen de studiedag ‘Samen rond de tafel, en nu!?’ in Provinciehuis Boeverbos. De dag paste in de brede sensibilisering van beleidsmedewerkers en directies van non-profitorganisaties over de meerwaarde van cliëntgericht overleg. Dit is overleg waarbij hulpverleners, al of niet met de cliënt erbij, III samenkomen rond een probleemsituatie, om tot een Het Brugse Maze werd de grote overwinnaar van het provinciale pop- en zorgaanbod op maat te komen. Op de studiedag aan- rockconcours ‘Westtalent’. hoorden zo’n 191 welzijnswerkers de uiteenzettingen en verhalen van ervaringsdeskundigen. Binnen de campagne werden verder 40.000 flyers verspreid naar alle hulpverleningsvormen in de provincie.

www.west-vlaanderen.be/clientoverleg provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 155 III Met ‘Wuk?’ wou het provinciebestuur jongeren tussen 14 en 35 jaar sensibiliseren rond de gevaren van gehoorschade als gevolg van een te lange 156 III onbeschermde blootstelling aan te luide muziek. Opvoeden is meegroeien

Tijdens de Week van de Opvoeding (16 tot 23 mei 2011) plaatste het Provinciaal Steunpunt Opvoedingsonder- steuning opvoeden extra in de kijker met als centraal thema ‘opvoeden is meegroeien’. Niet alleen kinderen groeien immers, ook ouders en opvoeders groeien elke dag met hun kinderen mee. Via een tekenwedstrijd voor kinderen van 3 tot 12 jaar werd op een leuke manier aangebracht waar ouders terecht kunnen voor informatie over de opvoeding van hun kinderen. Ruim 1.800 kinderen maakten met hun ouders een creatieve tekening over wat ze graag samen doen. De origineelste tekeningen werden beloond met een prijs. Daarnaast verkondigden postkaarten aan tal van organisaties een positieve boodschap voor ouders, die via een link konden testen hoe ze meegroeien met hun kind(eren). Professionelen konden ten slotte op 4 mei 2011 deelnemen aan een inspiratie- moment ‘Proeven van opvoeden’ in Provinciehuis Boeverbos in Brugge, waarbij 22 standhouders hun werking rond opvoedingsondersteuning voorstelden.

www.west-vlaanderen.be/opvoedingsondersteuning

‘Wuk?’ tegen gehoorschade

De campagne ‘Wuk?’ ging op 1 juni 2011 van start. Met ‘Wuk?’ wou het provinciebestuur jongeren tussen 14 en 35 jaar sensibiliseren rond de gevaren van gehoorschade als gevolg van een te lange onbeschermde blootstelling aan te luide muziek. Tijdens de zomer ging een promotieteam van vrijwillige hearingcoaches (studenten audiologie) met een oldtimer- caravan op stap langs een twintigtal festivals, o.m. in Leffinge, Brugge, Oostende, Heist, Zandvoorde en Geluwe. Jongeren konden zich laten fotograferen bij een levensgrote afbeelding van stand-up comedian Freddy De Vadder (het campagnebeeld) en zichzelf taggen op Facebook. De festivalstand fungeerde als infopunt over gehoorschade en gehoorbescherming. In het najaar werden jongeren in jeugdhuizen, jongerencafés en op fuiven gesensibili- seerd. Op de website konden ze informatie vinden over soorten oordoppen en verkooppunten (met kortingbonnen voor oordoppen op maat bij 45 hoorcentra, waar 1.500 jongeren gebruik van maakten). Via Facebook waren er oordoppen en andere gadgets te winnen. Ook Twitter werd voor het eerst succesvol ingezet, een primeur voor een West-Vlaams openbaar bestuur. Deze vernieuwende, ‘atypische’ campagne won de publieksprijs van Kortom, de vereniging voor overheidscommunicatie. Het provinciebestuur van West-Vlaanderen nam al eerder tal van acties ter voorkoming van gehoorschade. Eind 2010 organiseerde het een samenaankoop van SoundEar-toestellen. Zo’n toestel geeft een visueel waarschu- wingssignaal wanneer het geluid in een ruimte een vooraf ingesteld niveau bereikt. Meer dan 50 toestellen werden reeds verkocht aan gemeentelijke jeugddiensten en jeugdhuizen.

www.west-vlaanderen.be/wukzegje provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 157 Noord/Zuid

40 jaar steun aan projecten in het Zuiden

2011 stond in het teken van 40 jaar provinciale steun aan projecten in het Zuiden, waar West-Vlamingen mee hun schouders onder zetten. In die 40 jaar ging meer dan 20 miljoen euro naar 1.592 projecten in 80 verschillende landen, via minstens 633 organisaties uit West-Vlaanderen. Volgens het HIVA, een onderzoeksinstelling verbonden aan KU Leuven, werd daardoor reeds heel wat gerealiseerd zowel in het Zuiden als in West-Vlaanderen, maar komen er ook enkele pijn- en aandachtspunten voor, waarmee het toekomstige beleid rekening zal houden. De onderzoeksre- sultaten werden voorgesteld op 14 oktober 2011 tijdens een academische zitting in het Provinciaal Hof in Brugge. De projecten zelf werden feestelijk in de kijker gezet tijdens een projectenbeurs ‘Projecten uit het Zuiden krijgen een gezicht’ op 20 november 2011 in het Provinciaal Noord-Zuid Centrum in Roeselare. Zo’n 600 bezoekers genoten van een gevarieerd programma met workshops, getuigenissen en optredens. Zo’n 70 organisaties stelden hun werking in het Zuiden voor.

Werken voor jongeren in Tanzania

De provincie West-Vlaanderen nam op 20 oktober 2011 voor de tweede keer deel aan de campagne ‘Work for Change’ van Zuiddag. Die dag gingen 10.000 jongeren uit Vlaanderen en Brussel één dag werken bij een werkgever naar keuze. De vergoeding die ze hiervoor ontvingen, stonden ze af aan leeftijdgenoten in het Zuiden. In 2011 werd een jongerenproject in Tanzania ondersteund, dat in goede banen geleid wordt door de niet-gouvernementele organisatie Trias. Ook het provinciebestuur stelde 20 jongeren te werk in 10 werkplaatsen. Als uitsmijter konden de jongeren in provinciedomein De Gavers in Harelbeke op een sportieve manier kennismaken met 2 jongeren uit Tanzania, die hun project kwamen voorstellen.

Noodhulp voor getroffen regio’s

In maart 2011 maakte de provincieraad van West-Vlaanderen 25.000 euro vrij voor de slachtoffers van de zeebe- ving met tsunami in het noordoosten van Japan. Met het geld werden waterzuiveringsinstallaties aangekocht en door een firma vanuit Zeebrugge gratis overgebracht. De West-Vlaamse deputatie gaf in augustus 2011 gehoor aan de oproep van 12-12, het Belgisch Consortium voor noodhulpoperaties, door 25.000 euro uit te trekken voor steun aan de slachtoffers van de hongersnood in de Hoorn van Afrika. Deze 50.000 euro noodhulp kwam bovenop de steun voor projecten in het Zuiden voor 0,80% van het gewone budget. In 2011 werd zo concreet 1.232.961 euro uitbetaald aan 159 projecten.

158 III III De meeste projecten in het Zuiden, die door de provincie West-Vlaanderen gedragen en ondersteund worden, situeren zich in gezondheidszorg, onderwijs of vorming.

Afrika te gast / te gast in Afrika

Om de hartslag van het Zuiden echt te voelen, nodigde het Provinciaal Noord-Zuid Centrum in 2011 twee bijzon- dere gastsprekers uit die zich in moeilijke omstandigheden voor de zwaksten blijven inzetten. Mgr. Paride Taban uit Zuid-Soedan was op 14 september 2011 te gast in Roeselare. Hij maakte ten volle de burgeroorlog in het land mee en nam heel wat initiatieven rond vredesopbouw, onderwijs, landbouw en gezond- heidszorg voor de hele regio. Dr. Denis Mukwege uit Oost-Congo getuigde op 9 november 2011 in Provinciehuis Boeverbos over seksueel geweld tegen vrouwen in de regio. Hij vangt slachtoffers op in het Panzi-ziekenhuis in Bukavu, biedt hen medische verzorging en helpt hen hun plaats in de maatschappij terug te vinden. Voor zijn werk ontving Dr. Mukwege de Vredesprijs van de Stad Ieper en de Koning Boudewijnprijs. Van 10 tot 20 juni 2011 was een delegatie van het provinciebestuur te gast in Oost-Congo, samen met enkele journalisten en de coördinator van het Provinciaal Noord-Zuid Centrum. Ze bezochten een twintigtal projecten in Bunia, Drodro, Fataki, Goma, Rutsuru en Bukavu (waar dr. Mukwege werkzaam is). Tijdens een tussenlanding in Oeganda bezochten ze ook projecten in Kampala. De meeste projecten, die door West-Vlaanderen gedragen en ondersteund worden, situeren zich in gezondheidszorg, onderwijs of vorming.

www.west-vlaanderen.be/pnzc provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 159

Kw leefomgevingEIT AL IT

Milieu

Domeinen

Abdijenroute en Frontzate aangekocht Met de ondertekening van de akte op 20 december 2011 voor de aankoop van de Abdijenroute en de Frontzate verwierf het provinciebestuur van West-Vlaanderen op één na alle oude spoorwegbeddingen die het in beheer had van de NMBS Holding en die het als recreatief wandel- en fietspad inricht. Het statuut van eigenaar biedt de provincie immers meer rechts- zekerheid dan precaire bezettingscontracten. De Frontzate is de oude spoorlijn Lijn 74 tussen Diks- muide en Nieuwpoort, met een lengte van 12,3 km en een oppervlakte van 24,7 ha. De Abdijenroute, de oude Lijn 58 van Brugge naar Maldegem, heeft een lengte van 11 km, voor een oppervlakte van 13,6 ha. Met de verwerving van de Vrijbosroute (Lijn 63 Kortemark-Ieper), voorzien in 2012, zal het pro- vinciebestuur alle oude spoorwegbeddingen in eigendom en in eigen beheer hebben, voor een totale lengte van 105 km ‘groene assen’. Eerder werden reeds verworven: de Groene 62 Oostende- Torhout (1991), de Vloethemveldzate (oude militaire spoorlijn in Zedelgem, 2000), de Stroroute (Lijn 64 Roeselare-Ieper) en het Guldenspoorpad (Lijn 83 Kortrijk-Avelgem) in 2009, en de Kezelbergroute III Met de aankoop van de Abdijenroute en de Frontzate verwierf het (Lijn 65 Roeselare-Menen) en de Trimaarzate (Lijn provinciebestuur van West-Vlaanderen op één na alle oude spoorweg- 85 Avelgem-Spiere) in 2010. beddingen die het in beheer had van de NMBS Holding. www.west-vlaanderen.be/domeinen

162 III III Het winnende wedstrijdontwerp van het nieuwe en eigentijdse Zwin Natuurcentrum. Als ontwerper werd geselecteerd: het bureau voor architectuur en stedenbouw Coussée & Goris architecten uit Gent, met Grontmij Vlaanderen nv uit Zaventem en diverse projectpartners .

Ontwerp voor het Zwin Natuurcentrum In februari 2011 stelden de provincie en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) het winnende wedstrijdont- werp voor van het nieuwe en eigentijdse Zwin Natuurcentrum. Als ontwerper werd geselecteerd: het bureau voor architectuur en stedenbouw Coussée & Goris architecten uit Gent, met Grontmij Vlaanderen nv uit Zaventem en projectpartners Atelier Veldwerk Rudy J. Luijters uit Brussel, GAFPA uit Gent, Koen van Synghel bvba uit Brussel en Madoc bvba uit Gent. De jury prees het winnende wedstrijdontwerp omwille van de integratie in het landschap. Het Zwin Natuurcentrum versterkt de natuurinrichting van het provinciaal natuurpark Zwin (vogelpark) en omvat een bezoekers- en een kijkcentrum. Naast een grote interactieve tentoonstelling (met als thema’s de geschiede- nis van het Zwin, het Zwin als ‘internationale luchthaven voor vogels’ en de bijzondere fauna en flora) komen er in het bezoekerscentrum een cafetaria, seminarievoorzieningen met een restaurant en een documentatiecentrum. Verder krijgt het bezoekerscentrum een belangrijke toeristische onthaalfunctie voor de Zwinstreek. Ook in het kijkcentrum komt er een tentoonstellingsgedeelte met ondersteunende informatie voor de bezoeker over de typische Zwinplanten en -vogels. Het wordt ingewerkt in de Zwindijk en zal een panoramisch zicht bieden op de Zwinvlakte. De provincie financiert het grootste deel van het nieuwe Zwin Natuurcentrum: de natuurversterkende herinrich- ting van het Zwinpark, met de buiteninrichtingen voor de bezoekers, het bezoekerscentrum en de permanente tentoonstelling. Het ANB neemt de kosten van het kijkcentrum op zich. Het Zwin Natuurcentrum kan ook op de financiële steun rekenen van o.m. de Vlaamse Regering (Kustactieplan III 2005-2009), de Europese Unie (Recre- atie & Ecotoerisme in de Zwinstreek - REECZ, en Natura People) en de gemeente Knokke-Heist. provincie West-Vlaanderen

I

www.zwin.be jaarboek 2012

III 163 Nieuw bezoekerscentrum in De Gavers Het nieuwe bezoekerscentrum in De Gavers opende officieel zijn deuren op 28 mei 2011. Dit was een nieuwe mijlpaal in de herinrichting van de site Zuid in het provinciedomein in Harelbeke-Deerlijk. Met de opening van het nieuwe bezoekerscentrum De Gavers wordt de natuur- en milieueducatieve werking uitgebreid. De Gavervijver en de omringende bossen vormen een interessante omgeving voor (een combinatie van sport- en) natuuractiviteiten. Het bezoekerscentrum is elke namiddag open en is met zijn tentoonstellingsruimte, 2 leslokalen, een picknick­ruimte en een laboklas de ideale uitvalsbasis voor tal van activiteiten. Gezinnen, groepen en scholen kunnen er op een actieve manier (al of niet begeleid) de natuur beleven en ontdekken. Daarvoor worden er nieuwe modules ontwikkeld, bestaande modules aangepast en (zowel tijdelijke als permanente) tentoonstellingen georganiseerd. De vaste expositie leidt de bezoeker of toevallige recreant op een inter- actieve manier doorheen het domein en presenteert er de mogelijkheden van. Aan het onthaal kunnen ze terecht voor bijkomende informatie, de aankoop van toeristische routes en natuurpublicaties, en het ontlenen van veldwerkmaterialen.

www.west-vlaanderen.be/gavers

164 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 Het bezoekerscentrum in De Gavers is met zijn tentoonstellingsruimte, 2 leslokalen, een picknickruimte en een laboklas de ideale uitvalsbasis voor tal van activiteiten. III 165 III Tijdens de werken in het oostelijke deel van het provinciedomein Het Zeebos werd met de uitgegraven aarde een kunstmatige heuvel gecreëerd waarop een vogelkijkhut gebouwd werd.

Natuurinrichting in Het Zeebos In het najaar van 2011 werden werken uitgevoerd in het oostelijke deel van provinciedomein Het Zeebos in Blan- kenberge. Een voormalige akker werd omgezet in een weiland van 6 hectare met kleine landschapselementen (poelen, laantjes, kreken) die vroeger in de polders voorkwamen en die levensnoodzakelijk zijn voor o.m. slobeend, scholekster, tureluur en grutto. De zone ligt in Europees beschermd natuurgebied, waarbinnen werken uitgevoerd kunnen worden om natuurlijke biotopen te herstellen voor (op Europees vlak vaak zeldzame) vogelsoorten. Er werd dan ook bewust voor gekozen om de akker niet om te vormen tot bos. De werken gebeurden in nauw overleg met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Voor het graasbeheer met runderen werkt de provincie samen met een lokale landbouwer. Er werden ook 500 meter extra wandelpaden aangelegd. Met uitgegraven aarde werd een kunstmatige heuvel gecreëerd waarop een vogelkijkhut gebouwd werd.

Bergelen krijgt avontuurlijk speelbos In het provinciedomein Bergelen (Gullegem/Wevelgem) wordt het bos als speelbos ingericht. De deputatie keurde daartoe in februari 2011 het voorstel goed. Het speelbos was reeds aangeduid in het bosbeheersplan van 2006. In het provinciale jeugdruimteplan was het provinciedomein bovendien geselecteerd als locatie voor een bovenlokaal speelterrein. Aan het ontwerpplan ging een ruime inspraakronde vooraf. In de eerste fase worden de centrale speelweide en het speelbos zelf ingericht. Allerlei spelaanleidingen (zoals labyrint, uitkijktoren, kabelbaan en amfitheater) moeten kinderen prikkelen om de natuur te verkennen. In de tweede fase wordt de omgeving rond de hoeve aangelegd. Na de restauratie van de hoeve wordt de binnenkoer ingericht en komt er een speelterrein in functie van de toekomstige cafetaria. In 2013 moet het avontuurlijke speelbos helemaal af zijn.

166 III Natuur en landschap

Amfibieëntunnels onder Blankenbergse Dijk Als het weer in het voorjaar zachter wordt, steken honderden padden de Blankenbergse Dijk in de Uitkerkse Polder over in de nabijheid van bezoe- kerscentrum Groenwaecke. Ze trekken van hun overwinteringsplaats naar hun voortplantingspoel. Vroeger werden heel wat padden op de oversteek- plaats het slachtoffer van het verkeer. Om dit te vermijden, werden ze in het verleden door vrijwil- ligers van Natuurpunt manueel overgezet. In 2011 bood zich echter een structurele oplossing aan. Het idee om amfibieëntunnels onder de weg aan te leggen, kwam reeds voor in het provinciale landschapsplan voor de historische Blankenbergse dijk. Toen de stad Blankenberge de weg op die plaats wilde heraanleggen, zocht de provincie middelen om de amfibieëntunnels te financieren. Ze werden gevonden binnen het transnationale project SOLABIO (Interreg IVA) in de grensregio Vlaanderen- Nederland, met ‘biodiversiteit’ als centraal thema. Zo werden in 2011 in het totaal 9 tunnels gebouwd onder de Blankenbergse Dijk, over een afstand van 500 meter, om de amfibieën veilig te laten oversteken.

Gratis bloemenzaad voor de bijen Ook doordat bloemen met nectar verdwijnen uit tuinen, bermen, weilanden en akkers, stellen de bijen het vandaag minder goed. De provincie West-Vlaan- deren kwam hieraan tegemoet met de campagne ‘Laat het zoemen met bloemen’. Ze verdeelde gratis III 2 zaadmengsels van bloemen waar bijen dol op Vroeger werden heel wat padden op oversteekplaatsen het slachtoffer zijn, nl. ‘akkerkruid’ (eenjarige akkerkruiden) en ‘bloe- van het verkeer. In 2011 bood zich echter een structurele oplossing aan; amfibieëntunnels onder de weg. menweide’ (één- en meerjarige graslandkruiden). De mengsels werden ontwikkeld in samenwerking met het Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu (Proclam), onder meer vanuit veldexperimenten rond solitaire en honingbijen. De provincie verdeelde 5.000 zakjes (10 g) van elke soort. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 167 Zorg voor de bruine kiekendief De noordelijke Westhoek is van groot belang voor de bruine kiekendief. Een derde tot de helft van de Vlaamse populatie komt immers in de regio IJzer & Polder tot broeden. Terwijl het totale aantal broedkoppels in Vlaande- ren daalt (nog minder dan 80), breidt de populatie zich vooral in het poldergebied Bachten de Kupe uit, waar de soort hoofdzakelijk in graangewassen tot broeden komt. Voor de instandhouding van de bruine kiekendief werken diverse partners samen: het Regionaal Landschap IJzer & Polder, Natuurwerkgroep De Kerkuil, de provincie West-Vlaanderen, het Instituut voor Natuur- en Bosonder- zoek (INBO) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). IJzer & Polder monitort de populatie binnen zijn werkingsgebied. Vrijwilligers van De Kerkuil inventariseren de broedplaatsen. Zo werden tijdens het broedseizoen 2011 op tientallen plaatsen binnen de regio broedgevallen of broedpogingen vastgesteld en vertoonden koppels duidelijk territoriaal gedrag (wat liet vermoeden dat hun nest niet ver af was). Uiteindelijk broedden een 25-tal koppels van de bruine kiekendief met succes. Voor 7 percelen ontvingen landbouwers een billijke vergoeding om niet te oogsten tot op 10 meter afstand van een nest. In 2011 werden voor het eerst ook ‘wingtags’ aangebracht. Zo kunnen individuele vogels gevolgd worden tijdens de trek en bij verplaatsing tussen verschillende broedgebieden (IJzervallei - Oostkust - Zeeuws-Vlaanderen).

Steeds meer knotploegen op stap Knotbomen zijn belangrijk in West-Vlaanderen. Ze hebben niet alleen een landschappelijke, maar ook een natuur- lijke waarde. Om achterstallig knotwerk te verrichten en deze kleine landschapselementen voor de toekomst te vrijwaren, ontstond enkele jaren terug in het Houtland de eerste vrijwillige knotploeg. Deze samenwerking tussen particulieren en provinciale overheid inzake landschapsonderhoud biedt niets dan voordelen: de knotter ontvangt het knothout in ruil voor zijn werk, de particuliere eigenaar die misschien zelf onvoldoende tijd heeft, ziet zijn bomen volgens de regels van de kunst geknot, en de knotbomen verdwijnen niet uit het landschap. Ondertussen worden in het Regionaal Landschap Houtland, het Regionaal Landschap IJzer & Polder en het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse Hart knotters tot bij knotbomen ‘geleid’. Steeds zijn de knotters ook verzekerd voor deze risicovolle bezigheid. In het winterseizoen 2010-2011 verwelkomden Houtland, IJzer & Polder en ’t West-Vlaamse Hart (nog in proef- stadium) 73, 16 en 5 knotters, die alles samen 669 knotbomen en 3.500 m² houtkant onder handen namen, op 51 verschillende locaties. Ze hebben respectievelijk 103, 36 en 21 knotters in hun pool.

www.west-vlaanderen.be/natuur

I I I De noordelijke Westhoek is van groot belang voor de bruine kiekendief. Terwijl het totale aantal broedkoppels in Vlaanderen daalt, 168 III breidt de populatie zich vooral in het poldergebied Bachten de Kupe uit. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 169 III Maar liefst 9% van alle West-Vlaamse gezinnen schreven zich in voor de groepsaankoop groene stroom en gas. 58,5% van de inschrijvers stapte effectief over.

Duurzaamheid

Succesvolle groepsaankoop van energie In de winter van 2011-2012 organiseerde de provincie West-Vlaanderen voor het eerst een groepsaankoop groene stroom en gas. Met de campagne ‘Samen op weg naar goedkopere groene energie’, wilde de provincie in samen- werking met de POM, inwoners en ondernemingen de kans bieden om te besparen op de energierekening en om een inspanning te doen voor het milieu. Maar liefst 44.553 of bijna 9% van alle West-Vlaamse gezinnen schreven zich hiervoor tussen 3 november 2011 en 5 februari 2012 gratis en vrijblijvend in via de website www.samengaanwegroener.be of via een formulier (in een infoloket). De provincie richtte zich niet alleen op particulieren, maar specifiek ook op kansengroepen en bedrijven. Er schreven zich 2.037 professionelen met een beperkt verbruik in (E<25.000 kWh/j en G<50.000 kWh/j). Zij konden gratis deelnemen. 149 bedrijven met een groter verbruik namen deel via de POM, tegen een vergoeding. Door een groot volume gezamenlijk aan te kopen via een openbare onlineveiling (op 6 februari 2011), kon een gunstiger prijs bedongen worden dan bij een individuele overstap. Binnen de 20 dagen kregen alle ingeschre- venen een persoonlijk resultaat en konden ze beslissen om de overstap naar de nieuwe leverancier al of niet te maken. Ze konden tot 19 maart 2012 overstappen. 58,5% (26.080 gezinnen) van de inschrijvers stapte effectief over. Hiervan waren er 19.719 gezinnen die nog nooit veranderd waren (65,14%). De hoogste besparing bedroeg 1.762 euro en de gemiddelde besparing 278 euro.

170 III Bij de professionelen met beperkt verbruik gingen 491 bedrijven (22,6%) op het voorstel in. Dit was een groot succes, gezien de hogere verbrekingsvergoedingen en het feit dat de groepsaankoop pas voor het eerst voor deze groep georganiseerd werd. Alle West-Vlaamse gemeentebesturen ondersteunden de groepsaankoop. Er werden 50 infoavonden georgani- seerd en 74 infoloketten stonden ter beschikking van geïnteresseerden, naast een gratis infolijn en mailadres. Gezien het grote succes wordt in de winter 2012-2013 opnieuw een groepsaankoop georganiseerd.

www.samengaanwegroener.be

Energiejagers besparen ruim 11% Van de ‘West-Vlaamse Energiejagers 2010-2011’ werden de resultaten op 10 mei 2011 in De Spil in Roeselare bekendgemaakt. 800 gezinnen namen eraan deel, verdeeld over 81 energiegroepen. Samen bespaarden ze 11,12% energie of ruim 331 ton CO2 in 4 maanden tijd. Ze toonden aan dat thuis energie besparen best wel mogelijk is aan de hand van kleine gedragsaanpassingen, zonder comfortverlies en haast zonder investeringen. De beste energiejagers kwamen uit Torhout (-29,55%), Kortrijk (-28,78%), Brugge (-18,31%), Lendelede (-17,25%) en Damme (-17,10%). Onder impuls van Bond Beter Leefmilieu (BBL), Dialoog, de provincie West-Vlaanderen, Eandis en Infrax daagden 30 West-Vlaamse gemeenten, OCMW’s of verenigingen inwoners uit om van december 2010 tot en met maart 2011 in groep energie te besparen. Dit gebeurde onder begeleiding van een energiemeester die tips gaf en hen moti- veerde om de meterstanden bij te houden. De gezinnen bespaarden door energiezuinig te koken en te wassen, hun verwarmingsketel beter af te stellen, spaarlampen te installeren, sluipverbruik van elektrische toestellen in het oog te houden, … Veel van de goede spaarders kwamen uit kansengroepen.

Basisscholen op Energiejacht Op 10 juni 2011 vond in Vrije Basisschool De Vaart in Oostkamp een circusvoorstelling plaats van ‘De Sven’. De school won deze hoofdprijs in de campagne ‘Energiejacht voor Basisscholen’ van de provincie en Milieuzorg op School (MOS). De campagne liep van december 2010 tot en met maart 2011 en wilde leerlingen aanzetten tot rationeel energie- gebruik. Daarbij werden achtereenvolgens 3 verschillende thema’s in de kijker gezet: verlichting, verwarming en sluipverbruik. 97 West-Vlaamse MOS-basisscholen stelden lichtendovers en temperatuurwachters aan, dachten na over hoe ze optimaal van daglicht konden genieten bij de klasschikking, plaatsten bewegingsmelders in gangen en toiletten, maakten tochthonden voor oude ramen en deuren, … De winnaar van de hoofdprijs, VBS De Vaart uit Oostkamp, kwam met de leukste initiatieven. De leerlingen van de vierde klas maakten o.m. geheugensteuntjes voor Dik- ketruiendag en stelden een boekje samen met praktische energietips. Ze lieten de school kennismaken met de lichtkapitein, temperatuurwachter en sluipschutter. Drie andere winnende scholen kwamen uit Gullegem, Desselgem en Rumbeke.

www.west-vlaanderen.be/mos provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 171 Afvalbeleid en milieucommunicatie

Voor een proper West-Vlaanderen Tot en met 31 mei 2011 riepen de provincie West-Vlaanderen en de West-Vlaamse intergemeentelijke samen- werkingsverbanden voor afvalinzameling en -verwerking vrijwilligers op om in West-Vlaanderen zwerfvuil op te ruimen. Een oproep om te streven naar een ‘proper West-Vlaanderen’ en een duidelijk signaal aan de vervuilers, die een duidelijk gebrek aan respect betonen voor medemens en natuur, maar integendeel ergernis en een gevoel van onveiligheid helpen veroorzaken. De afvalintercommunales voorzagen logistieke steun en stelden o.m. prikstokken, handschoenen, fluohesjes, vuilniszakken, … ter beschikking. Scholen en verenigingen die een opruimactie op touw zetten, maakten kans om het leuke en educatieve klasspel ‘Mister Jekkes’ over de afvalproblematiek te winnen. In de maanden maart, april en mei 2011 namen in heel West-Vlaanderen meer dan 15.000 vrijwilligers (hoofdzake- lijk leerlingen uit de lagere school) deel aan een opruimactie. In het totaal werden ruim 200 acties georganiseerd. In het werkingsgebied van IMOG werd bv. 18.704 kg afval ingezameld en in het werkingsgebied van MIROM 11.632 kg afval en 680 kg PMD. Voor hun inzet werden 6 basisscholen uit West-Vlaanderen beloond met het afvalgezelschapsspel ‘Mister Jekkes’: De Vrije Basisschool Heilig Hart (Harelbeke), De Zandkorrel (Ichtegem), Sancta Maria (Ruiselede), d’Oefenschool (Blankenberge), de Vrije Basisschool Reninge ‘De Ladder’ (Lo-Reninge) en VBS Staden (Staden).

www.stopzwerfvuil.be

Kustafvalgids online en mobiel Om verblijfstoeristen op de goede weg te helpen (om o.a. correct afval te sorteren en afvalzakken op het juiste tijdstip buiten te zetten), bood de provincie, naast de gedrukte toeristische afval- en sorteergids ‘Kustafvalgids 2011’, de info als proefproject ook aan via een (mobiele) site en een applicatie voor smartphone. De toeristische afval- en sorteergids is een aanvulling op de ophaalkalender die jaarlijks verdeeld wordt in elke badplaats aan de kust. De gids bevat informatie over het afvalbeleid in de badplaats tijdens het hoogseizoen, de ophaaldagen, een stadsplan met aanduiding van de glasbollen en hondentoiletten, een overzicht van de verkooppunten van huisvuil- en PMD-zakken en een sorteerwijzer. Per kustgemeente is een aangepaste versie beschikbaar in de 3 landstalen. De afvalgids is eveneens gratis verkrijgbaar in de diensten voor toerisme en immobiliënkantoren. Hij is een initiatief van de provincie, in samenwerking met de kustgemeenten en Fost Plus. Sinds 2009 bestaat er ook een afval- en sorteeraffiche voor appartementsgebouwen in de toeristische zone. Met de website, de applicatie voor smartphones en de mobiele toepassingen wil de provincie de verblijfstoerist op een snelle, eigentijdse manier maximaal bereiken. Het voordeel van de mobiele site is dat de informatie in aange- paste vorm raadpleegbaar is voor wie mobiel surft (of via WiFi, …). De applicatie kan gratis op de smartphone en zonder onlineverbinding binnengehaald worden

www.kustafvalgids.be

172 III III Met hun Lenteactie zetten de kringloopcentra, in samenwerking met de provincie, tuinspullen in de kijker.

Kringloopcentra gaan thematisch Op 19 maart 2011 pakten de West-Vlaamse kringloopcentra uit met het thema ‘retro, brocante en vintage’. Die dag was er een extra aanbod van meubels, lampen, kleding, accessoires, platen, boeken, servies, … uit de jaren 1950, 1960, 1970 en 1980. Voorafgaand aan deze themadag werd een spot vertoond in bioscoopzalen in Roeselare, Kortrijk, Oostende en Brugge. Met hun Lenteactie op 9 april 2011 zetten de kringloopcentra, in samenwerking met de provincie, tuinspullen in de kijker: stoelen, tafels, parasols, bloempotten, gereedschap, decoratie, … Het tuinaanbod werd vakkundig geselecteerd en gepresenteerd door mensen die het moeilijker hebben op de reguliere arbeidsmarkt, maar die zich binnen de sociale tewerkstelling kunnen ontwikkelen. Kopen in kringloopcentra betekent ook dat perfect her- bruikbare spullen een tweede leven krijgen en niet op de afvalberg terechtkomen. De provincie West-Vlaanderen ondersteunde de Lenteactie met affiches, flyers, een advertentie en een publireportage. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 173 III Bij de start van de ‘Week van de Zee’ gingen enkele leden van de deputatie als garnaalkruier aan de slag. Stripheld Jommeke keurde de vangst goed.

Natuur- en milieueducatie

Leve de Zee De vijftiende editie van de Week van de Zee liep van 29 april tot 15 mei 2011, in een organisatie van het provinciebe- stuur, de 10 kustgemeenten, bezoekerscentra, natuurorganisaties en Horizon Educatief vzw. Stripheld Jommeke en zijn vriendjes waren de ambassadeurs van deze feesteditie die onder het motto ‘Leve de Zee’ de zorg voor het natuurlijke leven aan de kust centraal stelde. Natuur en milieu staan immers nog altijd zwaar onder druk aan de kust. Tijdens de week konden scholen deelnemen aan workshops, veldwerkactiviteiten, wandelingen, … Het grote publiek kon tijdens de weekends genieten van een geleide mountainbiketocht in Koksijde, een demonstratie bevis- sing met fuiken in Nieuwpoort, natuurwandelingen, garnaalkruiactiviteiten en ‘zeedorpen’ in Oostende, Bredene en Nieuwpoort, tentendorpen waarin diverse activiteiten rond natuur en milieu aan zee geclusterd werden. Ook tijdens het weekend van 14 en 15 mei 2011 vonden nog boeiende activiteiten plaats tijdens ‘Het Zwin op stelten’ in Knokke-Heist. Naar aanleiding van de Week van de Zee 2011 gaf de provincie samen met een uitgeverij het spelletjesboek ‘Met Jommeke naar zee’ uit, met het kortverhaal ‘De Zilveren Garnaal’.

www.weekvandezee.be

174 III III In het schooljaar 2010-2011 behaalden 48 West-Vlaamse basisscholen het eerste of tweede MOS-logo.

Nieuwe activiteitendoos ‘Duinpieper’ Om kinderen van 6 tot 12 jaar kennis te laten maken met strand en duinen, ontwikkelde de provincie in 2011 de activiteitendoos ‘Duinpieper, de natuur ontdekken aan zee’. Via waarnemingsopdrachten leren ze er dieren en planten beter kennen: helmgras, duindoorn, konijnen in de duinen, wriemelbeestjes, schelpen op het strand, … Hiertoe bevat de doos materiaal zoals een loeppotje, determinatiekaarten voor schelpen en zeevogels, gidsen over aanspoelsels op het strand en bloemen uit de duinen, en het Goede Visspel om thuis te spelen. De activitei- tendoos, die te koop aangeboden wordt, is gebaseerd op de gelijknamige rugzak die gezinnen sinds 2003 gratis kunnen ontlenen in de meeste toeristische diensten en bezoekerscentra aan de kust.

MOS-logo’s voor basisscholen In het schooljaar 2010-2011 behaalden 48 West-Vlaamse basisscholen, die inspanningen leverden voor het milieu, het eerste of tweede MOS-logo (Milieuzorg Op School). Ze werden uitgereikt op 28 september 2011 in De Spil in Roeselare. De 11 basisscholen die het derde MOS-logo in de wacht sleepten, mochten het op 10 november 2011 in Brussel afhalen. MOS helpt scholen om op een leuke, duurzame en pedagogisch verantwoorde manier een milieuzorgsysteem uit te bouwen en keuzes te maken die een duurzame wereld ondersteunen. Inmiddels kozen 582 van de 726 West-Vlaamse basisscholen voor milieuwerking op school. Respectievelijk provincie West-Vlaanderen

353, 204 en 92 daarvan behaalden het eerste, tweede en derde MOS-logo. Bij 17 scholen uit de hoogste cate- I

gorie wappert de ‘Groene Vlag’, een Europese erkenning voor hun volhardende, planmatige en participatieve milieu-inspanningen.

www.west-vlaanderen.be/mos jaarboek 2012

III 175 III Kinderen op ontdekking in het Zwin Natuurcentrum tijdens een blotevoetenwandeling. 176 III Gezocht! Natuurtalent. De provinciedienst Natuur- en Milieueducatie organiseerde in 2011 een schrijfwedstrijd onder de titel ‘Gezocht! Natuurtalent.’. In een kortfilmpje daagden bekende Vlamingen de deelnemers uit om zich te laten inspireren door de provinciedomeinen Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek, en het Zwin Natuurcentrum. Ze konden hun creativiteit kwijt in een novelle, lied, gedicht of spannend verhaal. Er waren 118 inzendingen. De jury koos 9 winnaars, verdeeld over 3 leeftijdscategorieën.

Een waaier aan NME-activiteiten In de vakantieperiodes van 2011 vonden in het Zwin Natuurcentrum elke woensdagnamiddag natuurworkshops plaats voor een 15-tal kinderen van 6 tot 8 of 9 tot 12 jaar. Zwingidsen namen hen mee op ontdekking, begeleidden een blotevoetenwandeling of hielpen een insectenhotel of nestkastje bouwen. www.zwin.be

Bezoekers aan De Palingbeek konden in 2011 opnieuw deelnemen aan de jaarlijkse zomerzoektocht. De open- deurdag van 18 september 2011 pakte uit met fraaie land art-ideeën, ontwikkeld door de afdeling Beeldende Kunsten van het Technisch Instituut H. Familie in Ieper. Er was een veelheid aan creatieve objecten te bewonderen, geïnspireerd door het provinciedomein, zoals bogen en paden, stempels en sjablonen, tapijten en camouflage- kledij in natuurmaterialen. In het najaar liep de tentoonstelling ‘Het Duistere Dierenrijk’ in het bezoekerscentrum van De Palingbeek, met een boeiende kijk op het nachtelijke leven van o.m. uil, das, nachtvlinder en vleermuis. www.west-vlaanderen.be/palingbeek

Op 5 juni 2011 was de kruidentuin van het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld in Beernem het toneel voor het evenement ‘Curieuzeneuzen tussen de muren: Oost en West in de kruidentuin van het Bulskampveld’. Hedendaagse westerse en oosterse gebruiken werden er naast elkaar geplaatst. Zo’n 1.000 bezoekers genoten van workshops, spelen, demonstraties, animaties en infosessies, en beleefden de natuur met al hun zintuigen. Met ruim 500 deelnemers was ook het Halloween-evenement in Bulskampveld een groot succes. Gezinnen volgden een uitgestippeld parcours vol verrassingen in en uit de natuur. Na afloop van de wandelingen liet het vogelopvangcentrum enkele gerevalideerde uilen vrij. In het najaar van 2011 bezochten ruim 1.500 schoolkin- deren de tentoonstelling ‘Toverbos’ in het bezoekerscentrum Bulskampveld. De kinderen kregen toverkracht van Fee Hupsakee en maakten zo kennis met het bos en de pratende dieren die er wonen. Tientallen gezinnen met kleine kinderen gingen begin oktober 2011 op verkenning in het bos. Ze vonden de Toverboswandeling met doe-opdrachtjes een leuke ervaring. www.west-vlaanderen.be/bulskampveld provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 177 Waterlopen

Onderhoud en infrastructuur op het programma De provincie West-Vlaanderen staat in voor het onderhoud en het beheer van 1.001 km waterlopen gelegen buiten het poldergebied (230.000 ha). Binnen het West-Vlaamse poldergebied (100.000 ha) moet de provincie de onder- houdskosten financieren van 700 km waterlopen van tweede categorie met 25 bijbehorende pompgemalen. Deze onderhoudskosten moeten terugbetaald worden aan de polderbesturen, die zelf instaan voor het beheer. De deputatie keurde in 2011 twintig projecten goed voor onderhoudswerken aan waterlopen tweede categorie binnen en buiten de polders. Het ging om een totaal budget van 3,4 miljoen euro. Daarnaast werden de voorziene infrastructuurwerken van de buitengewone uitgaven aanbesteed en gegund. In Meulebeke wordt een waterkering gebouwd op de Devebeek vanaf de Randweg tot de Robrechtegemstraat over een afstand van 1,6 km (480.000 euro). In Ardooie is de aanleg gepland van een gecontroleerd overstromingsge- bied op de Roobeek, tegen wateroverlast in de Stationsstraat, Kaaistraat en Oostlaan (500.000 euro). In Poperinge wordt langs de Frans-Vlaanderenweg een bufferbekken op de Vleterbeek aangelegd. Hiervoor is Europese steun toegekend in het kader van het Interreg IV-project Créséty (1.180.000 euro). De uitvoering van deze werken werd voorzien voor 2012. Het meerjarenprogramma, opgestart als antwoord op de historische wateroverlast van 2005, raakte in 2011 in de eindfase van afwerking. De projecten die nog in uitvoering waren en de afgewerkte ingrepen bewezen reeds hun nut tijdens de watersnood van 15 december 2011.

Buffercapaciteit voor irrigatie en veiligheid

Werken aan de Devebeek in Meulebeke De aanleg van het waterspaarbekken en de inrichtingswerken aan de Devebeek ter hoogte van de Brouckenstraat in Meulebeke waren eind 2011 uitgevoerd. Ze moeten een oplossing bieden bij extreme weersomstandigheden. In langdurige periodes van droogte kunnen groenteproducenten zich aan het waterspaarbekken komen bevoorraden voor het beregenen van hun groenten. Samen met de aanleg van een grondberm ter hoogte van de Pittemstraat, waarvan het einde in het najaar van 2012 voorzien is, zijn deze werken ook een oplossing voor de problemen van wateroverlast die Meulebeke in het verleden kende, zoals op 4 juli 2005. Het waterspaarbekken zal niet alleen irrigatiewater bieden voor de landbouw en de biodiversiteit verbeteren, maar kan ook overvloedige regen opvangen. Er is een bijkomende buffercapaciteit gecreëerd van 30.000 m³. Voor de uitvoering verwierf de provincie 2,37 ha grond in der minne. De kostprijs van de werken bedroeg 825.000 euro. Bij het project werden de principes van integraal waterbeheer toegepast. Er werd niet alleen aandacht besteed aan watertekorten en wateroverlast, maar er werd ook gedacht aan de ontwikkeling van de natuurkwaliteit.

Bufferbekken in Sint-Eloois-Winkel In Sint-Eloois-Winkel werd een bufferbekken aangelegd op de Harelbeek langs de Kleine Izegemstraat, ter beveiliging van de Izegemstraat en de wijk Klein Schardauw. Het bekken heeft een maximale lengte van 110 meter en een breedte van 85 meter. Door het uitgraven van een overdiepte van 2,30 meter ten opzichte van de bestaande beekbedding kan een watervoorraad aangelegd worden van 9.840 m³ voor de watervoorziening van land- en tuinbouw. Er is een aparte tapplaats voorzien, te bereiken via een verkeersveilige ontsluiting naar de Lendeleedsestraat. Boven het normale streefpeil van het waterspaarbekken is een bijkomende buffercapaciteit van 8.440 m³ beschikbaar voor het opvangen van extreme afvoerdebieten in periodes van hevige neerslag.

178 III III Langs de rechteroever van de Kasteelbeek in Zwevegem werd een bufferstrook/plasberm uitgegraven.

Extra waterberging in Zwevegem Langs de rechteroever van de Kasteelbeek in Zwevegem, ter hoogte van de Kapel Milanestraat, werd een buf- ferstrook/plasberm uitgegraven over een lengte van 150 meter met een breedte van zo’n 20 meter. Hierdoor wordt een extra waterberging bekomen van 3.000 m³. De ingreep was noodzakelijk ter beveiliging van een regelmatig getroffen woning in de Kapel Milanestraat en de afwaartse gebieden van de Avelgemstraat en de Ellestraat.

Bufferbekken op de Bosbeek in Izegem Op 4 juli 2005 deed zich wateroverlast voor in de Waterstraat, Beiaardstraat, Trienhoekstraat, Bossebeekstraat en Rijksweg (N36) in Izegem. Dit probleem werd opgelost met een bufferbekken ter hoogte van de Bossebeekstraat en werken op en nabij de Bosbeek. Het oppervlaktewater uit een stroomgebied van 230 ha wordt voortaan ver- traagd aangesloten op de koker van de Bosbeek. Het bufferbekken, met 21.000 m³ bijkomende capaciteit, moet het debiet van het water bij hevige regenval afvlakken. Voor de aanleg van het bekken werden 2 winterbedden uitgegraven, één stroomafwaarts aan de Bossebeekstraat en één stroomopwaarts. In het afwaartse winterbed werd een nat bekken voorzien als irrigatiewatervoorraad voor de landbouw (4.000 m³). De Bosbeek zelf werd verlegd. De werken waren in mei 2011 afgerond. Voor het project kocht de stad Izegem ruim 2 ha grond aan. De eindafrekening bedroeg 530.000 euro, voor de helft betoelaagd door het Rubiconfonds van de Vlaamse overheid. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 179 III De provincie West-Vlaanderen loste in 2011 in Kortemark 2 vismigratieknelpunten in de Kasteelbeek op door na de stuwen een helling met stortstenen aan te brengen.

Vismigratie weer mogelijk in de Kasteelbeek

Om stroomopwaartse migratie van het bermpje en andere streekeigen vissoorten weer mogelijk te maken, loste de provincie West-Vlaanderen in 2011, in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), in Kortemark reeds 2 vismigratieknelpunten in de Kasteelbeek op. De provincie komt daarmee tegemoet aan een verplichting uit het decreet Integraal Waterbeleid. Binnen de Beneluxverordening is het bermpje bovendien een beschermde signaalsoort waar extra inspanningen voor gedaan worden. In het totaal zullen 10 vismigratieknel- punten opgelost worden op het grondgebied van Kortemark en Torhout. De Kasteelbeek is een zijloop van de Handzamevaart. De beek herbergt een populatie bermpjes, die een aan- dachtssoort vormt in de IJzervallei. In het verleden werden op de Kasteelbeek verschillende stuwen gebouwd, om de afvoer van het water te beheersen, zowel in tijden van schaarste als van overvloed. Ze belemmerden evenwel de stroomopwaartse migratie van vissen, wat hun leefgebied kleiner maakte en overleving van een soort ook in gevaar kon brengen. Om de knelpunten op te lossen, werd na de stuwen een helling met stortstenen aangebracht, die lijkt op een natuurlijke stroomversnelling. Barrières van 40 cm tot 1 m werden op die manier weggewerkt, waardoor de biodiversiteit in de Kasteelbeek opnieuw kan toenemen. De totale kostprijs van de werken bedroeg 45.000 euro.

180 III Zwartegatbeek krijgt natuurvriendelijke oevers

Ter hoogte van de Muizebeekstraat in Pittem werden in 2011 de oevers van de Zwartegatbeek op een natuurvrien- delijke manier heringericht. Dit gebeurde in het kader van de onderhoudswerken aan onbevaarbare waterlopen. De steile taluds werden onder een zwakke helling geherprofileerd, waardoor er meer bufferruimte voor het water gecreëerd werd. De zwakke taluds vormen bovendien een meerwaarde voor de natuur. Ook de oevers van de vroegere visput kregen een zwakke helling. De gemeente Pittem zal het aangrenzende terrein verder aanleggen in samenwerking met de provincie.

Hoekevaart in Zwinpolder gebaggerd

In 2011 baggerde de Zwinpolder, gefinancierd door de provincie West-Vlaanderen, de Hoekevaart uit. De Zwin- polder beheert een netwerk van waterlopen van zo’n 250 km lang, om ervoor te zorgen dat het poldergebied maximaal bestand blijft tegen wateroverlast. Eén van de belangrijkste waterlopen in het netwerk is de Hoekevaart, met een lengte van 4,3 km, die op het grondgebied van Damme en Knokke-Heist vloeit. De vorige baggering dateerde reeds van 1985. Recente controlemetingen van de sliblaag toonden aan dat de Hoekevaart opnieuw gebaggerd moest worden. De eerste fase van de grootschalige onderhoudswerken (ten oosten van de Natiënlaan) werd in oktober-november 2011 uitgevoerd. Er werd zo’n 40.000 m³ slib verwijderd. In maart-april 2012 volgde de tweede fase, ten westen van de Natiënlaan. Om zowel de agrarische als de ecologische belangen te dienen, koos de Zwinpolder er samen met de provincie en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) voor om het slib in een depot te stockeren, een perceel akkerland van 10 ha langs de Roden Ossenstraat in Westkapelle (Knokke-Heist). Na uitdroging van het slib kunnen de landbou- wers het perceel opnieuw als akker gebruiken. Omdat het slib van heel goede kwaliteit is, mag het achteraf als bodem gebruikt worden, bv. in de landbouw.

Nieuwe Oostkustpolder opgericht

Door een beslissing van de Vlaamse Regering eind 2010 werden de Zwinpolder, de Nieuwe Hazegraspolder, de Damse polder en de Polder Sint-Trudoleken samengevoegd tot de Oostkustpolder. Deze nieuwe polder aan de Oostkust strekt zich geheel of gedeeltelijk uit over de gemeenten Knokke-Heist, Brugge, Damme, Beernem, Oostkamp en Maldegem. Met een oppervlakte van 21.000 ha werd hij de derde grootste van heel Vlaanderen. In 2011 vonden 2 algemene vergaderingen plaats met de stemgerechtigde ingelanden. Het huishoudelijk regle- ment werd goedgekeurd. Verder werden het bestuur, de dijkgraaf en de adjunct-dijkgraaf verkozen. De nieuwe Oostkustpolder neemt de lopende contracten en verplichtingen van de oude polders over en startte zijn eerste autonome werkjaar op 1 januari 2012.

Met de goedkeuring van het decreet Integraal Waterbeleid kregen de polders een verruimde opdracht. Samen met de gemeenten en de provincies zijn ze verantwoordelijk voor het integrale beheer van waterlopen van lokaal provincie West-Vlaanderen

(derde categorie) en bovenlokaal (tweede categorie) niveau. Naast de kwantitatieve waterbeheersing, het voor- I

komen van overstromingen, maar ook irrigatie bij droogte, is er voortaan meer aandacht voor waterkwaliteit, drinkwaterproductie, recreatieve en ecologische aspecten van het watersysteem. De provincie is ervan overtuigd

dat grotere, krachtdadige polders garant staan voor professionaliteit en efficiëntie op technisch en financieel vlak. jaarboek 2012

III 181 III De beschermde watermolen Ter Walskerke op de Maalbeek in Anzegem werd gerestaureerd door de eigenaar, het OCMW van Harelbeke, met mede- werking van de dienst Waterlopen van de provincie.

Anzegemse watermolen maalt opnieuw

De beschermde watermolen Ter Walskerke op de Maalbeek in Anzegem, nabij de grens met Waregem, maalt opnieuw. Hij werd gerestaureerd door de eigenaar, het OCMW van Harelbeke, met medewerking van de dienst Waterlopen van de provincie, die de keermuren volledig vernieuwde. Het gemaal van de gerestaureerde watermo- len werd op 23 september 2011 opengedraaid. De watermolen op de Maalbeek is het enige nog werkende exemplaar in West-Vlaanderen. Hij gaat terug tot de vijftiende eeuw. Tijdens het ancien régime lag de hoeve op het grondgebied van de heerlijkheid ‘Wulfskerke, gheseit ter Moten’. Later werd de naam verbasterd tot Walskerke. De dienst Waterlopen wil ook een herstel van de spaarvijver (bekken) in de weide aan de andere kant van de huidige Walskerkestraat. Hij kan extra beveiliging bieden tegen wateroverlast.

182 III Vergunningen

Vergunningsbetwistingen voor Vlaams rechtscollege

In 2011 werden 153 verzoeken tot nietigverklaring van provinciale vergunningsbeslissingen ingediend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, een nieuw Vlaams administratief rechtscollege, dat voortvloeide uit de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. In 2010 waren er 107. Er zijn nog maar enkele uitspraken ten gronde bekend, omdat de Raad een achterstand heeft, o.m. door een toevloed aan beroepen. In 2011 werden er 5 beslissingen van de West-Vlaamse deputatie vernietigd. Tegen één ervan werd met succes cassatie bekomen, waardoor de zaak opnieuw hangende is voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Twee juristen van de dienst Vergunningen volgen de beroepsdossiers op. Ze verdedigen de eindbeslissingen van de deputatie zowel schriftelijk als monde- ling voor de Raad.

Ook en vooral op provinciaal niveau heeft de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 2009 de vergunningsproce- dures grondig gewijzigd. De deputatie is voortaan bevoegd voor alle beroepen tegen gemeentelijke beslissingen over stedenbouwkundige en verkavelingsvergunningsaanvragen (vanwege aanvrager, derden, adviesinstanties én de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar). De beslissingen van de deputatie zijn ook administratieve eind- beslissingen geworden: hoger beroep bij de Vlaamse minister van Ruimtelijke Ordening is niet langer mogelijk. Wel spreekt de nieuwe Raad voor Vergunningsbetwistingen zich uit over beroepen ingesteld tegen beslissingen van de deputatie over het verlenen of weigeren van een stedenbouwkundige of verkavelingsvergunning. Op vraag van alle mogelijke betrokkenen (gemeenten, aanvragers, derden, Vlaamse overheid) gaat de Raad in het bijzonder na of de beslissing van de deputatie niet in strijd is met de regelgeving en de beginselen van behoorlijk bestuur. Is dit het geval, dan wordt de beslissing van de deputatie vernietigd en moet ze een nieuwe beslissing nemen binnen een termijn die de Raad bepaalt. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 183 Ruimtelijke planning

Plannen voor Tielt

De deputatie keurde het afbakeningsvoorstel voor het kleinstedelijk gebied Tielt reeds in 2009 goed. Momenteel loopt de officiële procedure voor de opmaak van de provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen (PRUP’s). Naast de opmaak van het PRUP voor de eigenlijke afbakeningslijn, maakt de provincie nog 3 deel-RUP’s op. Een ervan beoogt de herbevestiging van het bestaande regionaal bedrijventerrein Tielt-Noord en een uitbreiding met zo’n 40 ha. Daarnaast moet een speelbos/stadsrandbos mogelijk worden ter hoogte van de oude spoorwegbed- ding Tielt-Meulebeke. Ten slotte wordt een deel-RUP opgemaakt voor een landschapspark in het zuidoosten van Tielt (tussen de spoorlijn en de N327). Meteen wordt gezocht naar een geschikte locatie voor een tweetal recreatieve voetbalvelden.

Ruimtelijke mogelijkheden voor Knokke-Heist

De provincieraad stelde het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) afbakening structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Knokke-Heist definitief vast op 22 september 2011. Het werd goedgekeurd op 13 maart 2012. Dit PRUP betreft enkel de afbakeningslijn die het kleinstedelijk gebied vastlegt. Andere planprocessen voorzien samen in de programma-elementen voor het gebied. Belangrijk voor Knokke-Heist is de ontwikkeling van een strategisch projectgebied, zoals bepaald in het Provinci- aal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen (PRS-WV). Hierbinnen worden nieuwe bovenlokale ontwikkelingen voorzien, met o.m. toeristisch-recreatieve infrastructuur, woningen en dienstenzones. Voor Knokke-Heist betekent dit dat een bijkomend aanbod aan wonen, recreatie, een tweede golfterrein met golfhotel, een stadsrandbos en een nieuwe ziekenhuiscampus gerealiseerd kan worden. Voor de ziekenhuiscam- pus werd reeds een PRUP opgemaakt. Het bijzonder plan van aanleg (BPA) Duinenwater maakt een bijkomend aanbod aan wonen, recreatie en verblijfsaccommodatie mogelijk. Voor het tweede golfterrein en het stadsrandbos maakt het Vlaamse Gewest een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan op. Deze 3 plannen geven samen uitvoering aan de visie op het strategisch projectgebied voor Knokke-Heist én aan een samenhangend stedelijk gebiedenbeleid.

Toekomstkansen voor Diksmuide

Het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) afbakening kleinstedelijk gebied Diksmuide werd door de pro- vincieraad definitief vastgesteld op 22 september 2011 en goedgekeurd door de Vlaamse minister van Ruimtelijke Ordening op 2 januari 2012. Het PRUP bestaat uit 4 deelplannen met bijbehorende onteigeningsplannen. Het deel-RUP Afbakeningslijn bakent het stedelijk gebied af. Een zone voor grootschalige kleinhandel wordt mogelijk door het deel-RUP Esenweg. Het deel-RUP IJzer valt uiteen in Noord en Zuid. Het deelgebied IJzer Noord omvat de bestendiging van een kleinhandelszaak (met mogelijkheid tot uitbreiding of oprichting van een nieuwe handelszaak), de bestendiging van het noordelijke deel van het KTA en de mogelijkheid tot herlokalisatie van een sportterrein. Ten zuiden van de N35 wordt het gebied tussen de toekomstige omleidingsweg, de spoorweg en de IJzertorensite ontwikkeld tot gemengde stedelijke zone. Het deelgebied IJzer Zuid heeft betrekking op het toekomstige provinciaal domein IJzerboomgaard. Het krijgt een bestemming van gemengd openruimtegebied. Het deel-RUP Sportpark ten slotte voorziet in behoud en uitbreiding van het sportpark, en de aanleg van een speelbos.

184 III Startschot voor PRUP Suikerfabriek (Veurne)

De deputatie keurde op 23 juni 2011 het voorontwerp goed van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) voor de afbakening van het kleinstedelijk gebied Veurne. Hierdoor kon begonnen worden met de invulling van diverse uitvoeringsplannen in Veurne, die de ontwikkeling van woongebieden, bedrijventerreinen, handelszones en groengebieden mogelijk maken. Eén van die uitvoeringsplannen is het PRUP Sui- kerfabriek. Met de goedkeuring van het Masterplan Suikerfabriek op 23 juni 2011 legde de deputatie de grote lijnen vast van dit toekomstige stadsdeel in Veurne en kon het startschot gegeven worden voor de opmaak van het PRUP. De reconversie van de verlaten industriële terreinen tot een nieuw en hoog- waardig stadsdeel met ruimte voor wonen en werken moet een kwalitatief voorbeeld voor de hele provincie worden. Bovendien keurde de deputatie een actie- plan goed waardoor de 3 partners (provincie, stad Veurne en wvi) konden starten met de ontwikkeling van het centrale fietspad en de oprichting van een kwaliteitsteam. Het Masterplan Suikerfabriek was het resultaat van een intensieve communicatie- en participatieronde. Op de site komt een nieuw stadsdeel, met mogelijkhe- den voor wonen (13,5 ha goed voor 400 wooneenheden), regionale bedrijvigheid (15 ha), natuur (14 ha) en stadspark (4,5 ha). Speciale aandacht ging uit naar mobiliteit (met de inplanting van diverse fiets- en voetpaden) en duurzaamheid. De stad Veurne wenst vooral de eigen bevolking woningen aan te bieden en III Met de goedkeuring van het Masterplan Suikerfabriek op 23 juni 2011 alle inwoners van het stadspark te laten genieten. legde de deputatie de grote lijnen vast van dit toekomstige stadsdeel Het definitieve PRUP Suikerfabriek zal de visie in in Veurne. het Masterplan juridisch verankeren, waardoor de ontwikkelaar vanaf 2013 aan de slag kan gaan met de eerste fase.

www.west-vlaanderen.be/ruimtelijkeordening provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 185 III De nieuwe fietsverbinding van Moere naar Leke werd feestelijk geopend op 11 juni 2011.

Mobiliteit

Veiliger fietsroutes voor woon-werkverkeer

De provincie werkte in 2011 verder aan de realisatie van het bovenlokale, functionele fietsroutenetwerk: het netwerk van fietsroutes die gemeenten en kernen met elkaar verbinden, om dagelijkse verplaatsingen naar werk, school, station, … veilig en vlot te laten verlopen. De Kongoweg (400 m) vormt de ontbrekende schakel langs het Guldenspoorpad in Kortrijk en maakt de verbinding ter hoogte van het station van Kortrijk veiliger. Voortaan is het Guldenspoorpad een echte fietssnelweg, de eerste in West-Vlaanderen. Het nieuwe traject werd op 13 september 2011 officieel ingehuldigd. Een ander project vormde het fietspad van Moere naar Leke, langs de Provincieweg in Gistel, de Korkentapstraat in Koekelare en de Moerestraat in Diksmuide. Deze nieuwe fietsverbinding is een enorme verbetering. Voorheen was de route immers totaal niet voorzien op fietsverkeer. Nu kunnen scholieren en werknemers veilig naar Gistel fietsen. Het totale traject is 4,7 km lang. Het nieuwe, afgescheiden dubbelrichtingsfietspad werd feestelijk geopend op 11 juni 2011.

www.west-vlaanderen.be/mobiliteit

186 III Provincie gaat elektrisch rijden

Op 23 juni 2011 kreeg een tiental provincieraadsleden de kans om 3 elektrische wagens van verschillende merken te testen op een parcours in de buurt van Provinciehuis Boeverbos in Sint-Andries. Het provinciebestuur wou hen hiermee warm maken voor zijn engagement om in 2012 vier duurzame en zuinige elektrische wagens aan te kopen. De eerste werd voor- gesteld op 22 maart 2012. De nieuwe wagens zullen zowel voor technische als administratieve verplaatsingen ingezet worden. Het bestaande wagen- park wordt nog aangedreven door diesel- en benzinemotoren. Elektrische wagens zullen bijdragen tot de verduurzaming van het provinciale wagenpark en de voorbeeldfunctie van de provincie versterken. De ervaringen met milieuvriendelijke vervoermiddelen wil de provincie doorgeven aan derden (gemeentebesturen, bedrijven en burgers), opdat ze goed geïnfor- meerd kunnen investeren in de vernieuwing van hun wagenpark. Het provinciebestuur startte in 2011 met de uitwerking van een beleidsactieplan ‘elektrisch rijden’. Hiermee wil het een beleid uitstippelen dat nieuwe, milieuvriendelijke vervoermiddelen stimuleert. In een nieuwopgerichte stuurgroep denken provincieraadsleden en partners uit diverse sectoren samen na over een elektrische toekomst voor de mobiliteit in West-Vlaanderen. Bovendien ondertekende de provincie op 23 juni 2011 het charter ‘Evolution to Electrical Vehicles’ (EV. to E.V.), een initiatief van de federale overheidsdienst Economie en het Verbond van Belgische Ondernemingen. Met dit charter willen ze de automobielsector tonen dat er in België een afzetmarkt bestaat voor elektrische wagens en laadstations voor elektrische voertuigen. infrastructuur Kw AL IT EIT III Stabiliteitsproblemen, met scheuren en verzakkingen tot gevolg, vormden de aanleiding tot een volledige restauratie van ‘t Lijsternest.

Restauratie van ’t Lijsternest

Na meer dan 25 jaar museale uitbating en openstelling voor het brede publiek was het Provinciaal Museum Stijn Streuvels in Ingooigem (deelgemeente van Anzegem) aan restauratie toe. Voor de werken, die in 2011 van start gingen, werd het museum gesloten en volledig ontruimd. Stabiliteitsproble- men, met scheuren en verzakkingen tot gevolg, vormden de aanleiding tot een volledige restauratie. De woning werd op palen gezet, gelijkvloers kwamen er betonnen vloerplaten, scheuren werden verankerd, muren werden behandeld tegen opstijgend vocht, … Met het oog op een optimaal en verantwoord energetisch beheer en een duurzame conservatie van de inboedel, werden de daken geïsoleerd. Demontage van de tegelvloeren bood de mogelijkheid om de bekabeling van de technieken (zoals elektrische installatie, toegangscontrole en brandbe- veiliging) integraal te voorzien of te vernieuwen. De nieuwgeplaatste bescheiden verwarmingstoestellen zullen discreet weggewerkt worden onder het teruggeplaatste meubilair. Later wordt het complete interieur gerestaureerd. De schuur wordt omgevormd tot een polyvalente gebruiks- ruimte, met behoud van het buitenuitzicht. Zo zullen Streuvels’ woonhuis en schuur, en op termijn ook de tuin, in hun authenticiteit hersteld worden. Enkel het aangebouwde sanitair is een uitbreiding ten opzichte van het oorspronkelijke volume. Het Lijsternest is een beschermd monument. Daardoor kon voor de restauratie 60% subsidie bekomen worden van de Vlaamse overheid.

190 III III In Beitem werd naast de bestaande glazen serre een nieuwe plastic serre gebouwd. Zo wil Inagro in de toekomst kunnen bepalen welk type serre voor welke serreplanten het beste teeltresultaat oplevert.

Plastic serre bij Inagro

Bij Inagro in Beitem werd naast de bestaande glazen serre een nieuwe plastic serre gebouwd. Uit vergelijking van de teeltresultaten van beide serretypes zal bepaald kunnen worden welk type serre voor welke serreplanten (aardbeien, sla, tomaten, …) het beste teeltresultaat oplevert. Deze informatie is nuttig om toekomstige ser- retelers voor te lichten. Dubbele plastic folie heeft alvast een betere isolatiewaarde dan enkele beglazing. Beide serres worden met gas verwarmd en de beregening met voedingswater werd geautomatiseerd. Het niet opgenomen voedings- water zal via drainageleidingen in een bassin opgevangen worden, om te recupereren voor andere land- en tuinbouwtoepassingen.

Conciërgewoning Zeebos gerenoveerd

De oude conciërgewoning in provinciedomein Het Zeebos (Blankenberge) werd ingericht tot publiek sanitair blok enerzijds en tot personeelsruimte voor de Groendienst anderzijds. De aandacht voor milieu en energiebesparing uit zich in tal van maatregelen: een condenserende gaswandketel, spaarlampen met bewegingsdetectie, recupe- ratie van regenwater voor sanitair gebruik en zuivering van het afvalwater met behulp van een rietveld. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 191 Zonnepanelen op provinciegebouwen

Op de platte daken van de gebouwen van Blok C en van de refter in het Provinciaal Technisch Instituut campus Tuinbouwschool in Kortrijk en op het platte dak van Provinciehuis Abdijbeke in Brugge werden in 2011 fotovol- taïsche zonne-installaties (PV) geplaatst. De daken van beide sites werden gekozen omwille van hun gunstige bezonning. De installaties hebben kristallijne zonnepanelen. De installatie in de Tuinbouwschool is de grootste PV-installatie op provinciaal patrimonium. 132 zonnepanelen op 3 daken voeden de 3 omvormers van elk 10,5 kWp. De zelfgeproduceerde groene energie voedt het interne 400V-net. De installatie werd zo ontworpen dat ze enkel de site in haar eigen energiebehoefte ondersteunt. Van beide installaties kunnen geïnteresseerden de actuele en totale productie via een infopaneel volgen. De installatie in Provinciehuis Abdijbeke is netgekoppeld. 48 panelen werden op één enkele omvormer gekoppeld en produceren wisselspanning die meteen volledig in het administratieve gebouw aangewend wordt. De capaciteit van de installatie wordt door de omvormer begrensd tot op maximum 10 kilowattpiek (kWp). De te verwachten jaarlijkse opbrengst is 8.500 kilowattuur (kWh).

Loods verbouwd voor Mu.ZEE

Van de opslagplaats in de Amsterdamstraat in Oostende werden het inpandig woonhuis, de binnenkoer, enkele lokalen en het dak afgebroken. Het geheel werd bijna volledig overkapt, zodat er een ruime hal ontstond. Sanitair, stookketel en administratie werden in nieuwe lokalen ondergebracht. De verbouwde loods wordt voortaan gebruikt als opslagplaats voor Mu.ZEE en als ruimte om materiaal te leveren of op te halen. Om zuinig met energie om te springen, werd een tochtsas aangebracht, evenals verwarming met een condenserende gaswandketel en door aanwezigheidsdetectie gestuurde verlichting in het sanitair.

Binnenrestauratie Sint-Salvatorskathedraal gestart

Binnen de totale restauratie van de Sint-Salvatorskathedraal in Brugge werd in 2011 gestart met de binnenres- tauratie. Om de kathedraal permanent te kunnen gebruiken voor de eredienst en toegankelijk te houden voor toeristen, werd de interieurrestauratie in 3 delen opgesplitst: schip en zijbeuken in 2011-2012, viering, hoogkoor, zuidelijk transept en sacristie in 2013-2014, en noordelijk transept, kooromgang en kranskapellen in 2015-2016. Elk deel omvat 6 loten: ruwbouw en schilderwerken, polychromie, stenen meubilair, houten meubilair, metalen vaste inrichting en gebrandschilderde ramen. Vooraf werden de muren behandeld tegen opstijgend grondvocht en werd het houten meubilair behandeld tegen insecten en zwammen. Alle binnenrestauratiedossiers genieten een subsidie van 60% van de Vlaamse Gemeenschap.

I I I Om de Sint-Salvatorskathedraal toegankelijk te houden, werd de binnenrestauratie in drie delen opgesplitst. 192 III In 2016 moet de restauratie voltooid zijn. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 193

Kw AL IT

EITgebiedsgerichte werking en externe relaties Gebiedsgerichte werking

Steun bij dorpsontwikkeling

De afgelopen 5 jaar riepen 25 gemeentebesturen het provinciale dorpsontwikkelingsreglement in voor 26 dorpen. Op die manier worden ze aangespoord om de inwoners bij de plannen te betrekken, kwaliteitsadvies in te winnen en met zorg een ontwerper te selecteren, als ze de woonomgeving willen verbeteren. In het proces stellen provinciale gebiedswerkers hun tijd en expertise ter beschikking. De provinciale Kwaliteitskamer biedt gratis inhoudelijk advies. In 2011 zette Poperinge de voorbereidende stappen om de dorpskern van Reningelst opnieuw in te richten, na een DorpInZicht-enquête voor en door de inwoners, met de hulp van de provincie. Wielsbeke wil het centrale kruispunt in Ooigem omvormen tot een dorpsplein, met ruimte voor voetgangers, fietsers en de oude monumentale kerk. In Zevekote, een straatdorp zonder een echt plein, zorgde Gistel voor een buurtwerking rond de nieuwe dorpszaal in een omgebouwd rijhuis. In Aartrijke plant Zedelgem de complete herbouw van ontmoetingscentrum Jonkhove, waarbij jeugdlokalen toegevoegd worden en sportfuncties verhuizen. Met het oog op de volgende legislatuur werden in 2011 alle voorbije 26 dorpsprojecten geëvalueerd. In ruim twee derde van de dossiers zorgde de voorbereiding voor markante verbeteringen: een extra kunstenproject, een aangevuld bestek, een nieuw lichtplan, een duidelijker dorpskarakter, een uitzonderlijk ontwerp, …

Lichtvisie voor het platteland

Meer dan de bebouwde gebieden is het West-Vlaamse platteland nog relatief donker. Deze duisternis is ook één van de basiskwaliteiten van het platteland, maar deze kwaliteit staat onder druk. Daarom was er nood aan een doordachte en actuele visie voor een kwaliteitsvolle openbare verlichting. Op 22 maart 2011 werd in Kachtem (Izegem) de ‘Lichtvisie voor het West-Vlaamse Platteland’ voorgesteld. Dit actieve beleidsdocument werd uitgewerkt door het provinciebestuur, samen met de intercommunales Leiedal en wvi, en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Het uitgangspunt van de Lichtvisie is dat er bedachtzaam met openbare verlichting omgesprongen moet worden. Bij elk nieuw of vervangingsproject moeten diverse aspecten afgewogen worden: sociale veiligheid, verkeersvei- ligheid, functionaliteit (kostprijs, betrouwbaarheid, levensduur, beheer, …), energiebesparing en voorkoming van lichthinder. De focus van de nieuwe visie ligt op 14 principes die samen een ‘code van goede praktijk’ vormen. Ze werden uit- gewerkt volgens 9 types van openbare ruimte (doortochten, wegen tussen dorpen, sport- en industrieterreinen, …). Per type werden de uitdagingen voor de verlichting beschreven, een aantal oplossingen geformuleerd en enkele richtlijnen voor toepassing in de praktijk meegegeven. De 4 partners zullen de Lichtvisie gebruiken als leidraad bij eigen projecten en in projecten waarvoor ze ondersteuning of subsidie verlenen. In 2011 werd ook nog een Kennisplatform Openbare Verlichting West-Vlaanderen opgericht. Het zal nieuwe ontwikkelingen opvolgen, experimenten en projecten ondersteunen, en vormingsmomenten organiseren. In het najaar van 2011 vond als eerste initiatief een basisopleiding inzake openbare verlichting plaats in samenwerking met Eandis en Infrax.

196 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 Het uitgangspunt van de Lichtvisie is dat er bedachtzaam met openbare verlichting omgesprongen moet worden. III 197 III Het Landschapspark Bulskampveld is het grootste aaneengesloten bos- en heidegebied in West- en Oost-Vlaanderen.

Brugge-Oostende

Landschapspark Bulskampveld gelanceerd Het Landschapspark Bulskampveld (75 km²) is het grootste aaneengesloten bos- en heidegebied in West- en Oost-Vlaanderen en omvat het historische veldgebied dat zich uitstrekte over de gemeenten Beernem, Oostkamp, Ruiselede, Wingene en Aalter. Het werd officieel gelanceerd op 28 september 2011. Het landschapspark Bulskampveld is meer dan het provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Naast bossen, kastelen en mooie landschappen valt er heel wat te beleven voor toeristen en recreanten. De betrokken gemeenten en provincies sloegen samen met de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Natuur en Bos, Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen en het Regionaal Landschap Houtland de handen in elkaar om het Landschapspark beter op de toeristisch-recreatieve kaart te zetten. Om de eenheid in verscheidenheid kenbaar te maken, werd gewerkt aan een eigen huisstijl, een nieuw logo met als baseline ‘Mis geen enkel stukje!’ en een eerste infokrant. De krant bevat een overzichtelijke kaart met enkele recreatieve routes en meer uitleg over de te ontdekken stukjes in het Landschapspark Bulskampveld in al zijn facetten (natuur, cultuur, erfgoed, landschap, ontspanning en recreatie).

198 III Eerste Fortennacht spreekt publiek aan Onder impuls van het Europese project ‘Forten en Linies in Grensbreed Perspectief’ organiseerden de provincies West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Zeeland en Noord-Brabant op 10 september 2011 de eerste Fortennacht. De West-Vlaamse locaties waren Damme, Koolkerke (Brugge) en Westkapelle (Knokke-Heist). Het evenement wou de aandacht vestigen op forten en linies als herinneringsplekken en erfgoed van cultuurhistorische, ecologische en recreatieve waarde. Het Fort van Beieren (Koolkerke) werd in de kijker geplaatst als provinciaal domein dat extra aantrekkelijk wordt door de visualisering van het bastion. Er viel heel wat te beleven op en rond de forten en vestingen van de Staats-Spaanse Linies, de Zuider- waterlinie en de Fortengordels: fiets- en wandel(zoek) tochten, spelletjes en vertellingen, lezingen, ludieke evocaties, natuurexcursies, muziekuitvoeringen, poëzievoordrachten, culinaire proeverijen, … Ter gelegenheid van de eerste Fortennacht werd het nieuwe stripalbum ‘De Laaiende Linies’ van Suske en Wiske voorgesteld. Het initiatief sprak dan ook een gevarieerd publiek aan. In 2011 gebeurde er heel wat rond de linies en vesting- werken in het noorden van de provincie. Zo werden de forten Sint-Donaas (Westkapelle) en Verbrand Fort (Oostkerke) zichtbaar in het landschap en worden ze in samenwerking met Natuurpunt verder voor het publiek opengesteld. Een luchtfotografieproject bracht forten en linies professioneel in beeld. www.staatsspaanselinies.eu

III Tijdens de 1ste Fortennacht viel er heel wat te beleven op en rond de forten en vestingen van de Staats-Spaanse Linies, de Zuiderwaterlinie en de Fortengordels. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 199 III Met de heraanleg van de Groene 62 werden ook 3 originele rustbanken voorzien.

Heraanleg van de Groene 62 De werken voor de heraanleg van de Groene 62 gingen officieel van start op 5 december 2011. De Groene 62 verbindt Oostende met Torhout en doorkruist de gemeenten Oudenburg, Gistel en Ichtegem. Met zijn 22 km is deze oude spoorweg de langste van alle groene assen die door de provincie West-Vlaanderen beheerd worden. Langsheen de as werden 3 originele rustbanken voorzien. Een eerste deel van zo’n ‘Rustplaats XL’ werd in 2011 geplaatst aan de Stationsput in Eernegem. De andere rustpunten bevinden zich naast de Schorrendijk in Oostende en op de grens van Torhout. Daarnaast zullen de inrijpunten, het begin en het einde van de as, aantrekkelijk gemaakt worden met infoborden, een keermuur om op te zitten en een houten kijkplatform. In het totaal worden langs de route 44 mijlpalen geplaatst. Naast de heraanleg worden er nog maatregelen genomen om deze groene as beter in het landschap te integreren en de landschapsbeleving door recreanten en omwonenden te verbeteren. De wvi tekent de mogelijkheden uit in een omgevingsplan. Het bedrag voor de volledige heraanleg en de randinfrastructuur wordt geraamd op 2 miljoen euro. Het grootste deel hiervan wordt door het West-Vlaamse provinciebestuur betaald. Voor de heraanleg van de eerste 5 kilometer, de opmaak van een omgevingsplan en het meubilair van de as, kan de provincie rekenen op subsidies van de Vlaamse Regering in het kader van het Kustactieplan 2005-2009 (KAP III). Dit dossier gaat over ruim één miljoen euro, waarvan de Vlaamse Regering de helft betaalt. De Groene 62 is de eerste groene as die volledig aangepakt wordt. Op het programma voor heraanleg staan verder: de Stroroute, Kezelbergroute, Vrijbosroute, Trimaarzate, Guldenspoorpad, Abdijenroute, Frontzate en Vloethemveldzate.

200 III Advies voor leefbare dorpen In 2009 werd een leefbaarheidsproject Brugge-Oostende opgestart. De onderzoekers van de gebiedsgerichte werking Brugge-Oostende, het Steunpunt Sociale Planning en de Hogeschool West-Vlaanderen gaven de gemeenten een advies op maat over woonbeleid, voorzieningen, buurtleven, … In 2011 werd dit project afgerond met de opmaak van dorpsprofielen. Dit is een uitgebreide inventaris van de leefbaarheid van elk van de 63 ‘lande- lijke kernen’ in het noorden van de provincie, met een schat aan cijfergegevens op dorpsniveau en een kwalitatieve analyse van de leefbaarheid in de dorpen. De provincie West-Vlaanderen vindt de leefbaarheid van dorpen, gehuchten en landelijk gelegen wijken belangrijk. Daarom doet het provinciebestuur al 15 jaar onderzoek naar wat mensen vinden van hun buurt en wat het leven er de moeite waard maakt. Dat resulteerde in dorpskernvernieuwingen, ontmoetingszalen, nieuwe pleinen, jeugd- lokalen, vrijwilligersnetwerken, dorpsraden, … Leefbaarheidsonderzoek van 2009 in de regio Brugge-Oostende resulteerde in een verzameling van zo’n 40 ideeënfiches en meer dan 60 rapporten, met informatie en voorbeel- den uit de provincie en daarbuiten.

Landinrichting Brugse Veldzone De eerste realisaties binnen de landinrichting Brugse Veldzone zagen in 2011 het licht in het project ‘Groene Fietsgordel Brugge’, waarin 18 partners zorgen voor een fietslus van 37 km rond Brugge. De provincie investeert o.m. in het domein Fort van Beieren en een fietspad tussen Tillegem en Tudor (inclusief landschapsaanleg). Nog in 2011 werden de inrichtingsplannen Sint-Amandus en Groenhove-Vrijgeweid goedgekeurd. In het inrichtingsplan Sint-Amandus werkt de provincie aan de herbewegwijzering van provinciedomein Lippensgoed- Bulskampveld en een betere infrastructuur voor menners en ruiters. Het aandeel van de provincie in het plan Groenhove-Vrijgeweid (omgeving Torhout) omvat eerder investeringen op het vlak van waterhuishouding: een bufferbekken op de Ringbeek en/of Muizeveldbeek, natuurvriendelijke oeverstroken langs de Velddambeek en visvriendelijke maatregelen (met een vispassage aan de watermolen op de Ringbeek). Landinrichting is een Vlaams instrument voor de inrichting van open ruimte waarbij alle aspecten volwaardig tot ontwikkeling kunnen komen. Met de landinrichting van de Brugse Veldzone vloeit 14,4 miljoen euro Vlaams geld naar die regio, het grootste deel van de zandstreek van West-Vlaanderen. Daarnaast investeren ook de gemeenten en de provincie. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 201 De Kust

10 jaar duurzaam kustbeheer Op 20 september 2011 vierde het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer zijn tiende verjaardag. Tijdens een studiedag in Oostende werd teruggeblikt op de grote veranderingen en nagedacht over de uitdagin- gen voor de kust. Het voorbije decennium gebeurden heel wat positieve zaken aan de Kust en werden specifieke kankerplekken aangepakt. Het Coördina- tiepunt neemt zijn mandaat voor sensibilisatie rond duurzaam kustbeheer ook goed op. In de toekomst wil het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer o.m. overleg en samenwerking verder uitbouwen, de gemeenten nog meer betrekken, bijzondere aandacht besteden aan het strand, zich verder profileren als aanspreekpunt voor het mariene milieu en een gemeenschappelijke visie voor de kust helpen ontwikkelen.

www.kustbeheer.be

Kustatlas in een nieuw jasje Het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer lan- ceerde op 9 juni 2011 de volledig vernieuwde website www.kustatlas.be, beschikbaar in 4 talen. De site geeft informatie over thema’s aan de kust, zoals fysisch milieu, het gebruik van de zee, beleid aan de zee, natuur, cultuur en architectuur, wonen aan de kust, educatie en onderzoek, ruimtelijke structuur, toerisme, industrie, visserij en zeewering. Per sector zijn er kerngegevens op terug te vinden. Flexibiliteit en interactiviteit laten de gebruiker toe om zelf kaarten samen te stellen, kaarten te expor- teren voor verwerking in presentaties, publicaties en lesmateriaal, om data te raadplegen en zelf aan de slag te gaan, … De vernieuwde kustatlas legt ook een relatie met de duurzaamheidsindicatoren. In het verlengde van de website bracht het Coör- dinatiepunt in september 2011 de publicatie ‘De Kustatlas Vlaanderen/België 2’ uit. De eerste versie (2005) kende reeds succes. De tweede versie van de Kustatlas bevat nieuwe thema’s, kaarten en mooie breedbeeldfotografie.

www.kustatlas.be

202 III provincie West-Vlaanderen

I

III jaarboek 2012 In de toekomst wil het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer bijzondere aandacht besteden aan het strand en zich verder profileren als aanspreek- punt voor het mariene milieu. III 203 III Peukenman maakt de strandbezoekers bewust van de overlast die achtergelaten sigarettenpeuken veroorzaken.

Peukenman op het strand ‘Ons strand is geen asbak.’ Met deze luchtige maar toch duidelijke campagne wilde het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer mensen bewust maken van de overlast die achtergelaten sigarettenpeuken veroorzaken en hen attent maken op het schadelijke effect voor het milieu. Een man verkleed als peuk ging het strand op en sprak er de mensen aan. De ‘peukenman’ deelde ook pocketasbakjes uit, die ervoor zorgden dat rokers hun peuken netjes konden opbergen om ze daarna in de vuilnisbak te gooien. In de maanden juli en augustus 2011 bracht de peukenman een bezoek aan Nieuwpoort, De Haan en Middelkerke.

Buik vol van strandafval Flessen, netten, lampen, schoenen, piepschuim, jerrycans, blikjes, autobanden, … Het strand ligt vol niet-natuur- lijke rommel afkomstig van de mens. Het strandafval heeft niet alleen nefaste gevolgen voor het hele ecosysteem, het moet bovendien ook telkens weer opgeruimd worden. Daarom lanceerden de kustgemeenten en het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer in het voorjaar van 2011 een ludieke tentoonstelling tegen strandafval onder het motto ‘Buik vol van strandafval’. De expo, in de vorm van strandcabines, liet bezoekers een kijkje nemen in de buik van het probleem en tegelijk ook in eigen buik. De kleurrijke cabines leerden wat strandafval allemaal teweegbrengt en hoe het voorkomen kan worden. Aan de tentoonstellingen waren ook interactieve workshops gekoppeld, vooral voor scholen. Beide initiatieven vonden plaats in het kader van het Europese Interreg IVA-project ‘120 Kilometer Kustkwaliteit’, dat een duurzaam beheer van het strand wou promoten.

204 III Midden-West-Vlaanderen

Tielts Plateau: 8 nieuwe projecten Eind 2011 keurde de Plaatselijke Groep van Leader Tielts Plateau 7 lokale projecten en 1 samenwer- kingsproject goed. Samen kunnen ze rekenen op ruim een half miljoen euro Europese, Vlaamse en provinciale steun. Westtoer neemt de recreatieve ontwikkeling van het landschapspark Bulskampveld en van het Tieltse verder op zich en de provincie West-Vlaanderen maakt het rijke plattelandserfgoed uit de regio verder bekend. Freinetschool Het Reuzenhuis uit Tielt richt een oude treinwagon in met als thema WO I en maakt die publiek toegankelijk. Inagro leert streekbewoners de activiteiten van de hedendaagse landbouw op een aantrekkelijke manier kennen. De vzw Tielts Condi- tiecentrum breidt haar werking uit, Scholengroep De Driespan verzekert het leerlingenvervoer in Wingene en Ruiselede, en de vzw Vlaamse Schapenhouderij zet in de streek diverse acties op touw voor de sector. Bovenop de Leader-steun voor lokale projecten is er ook een budget voor transnationale samenwer- king. Leader Tielts Plateau en Leader Westhoek gaan samenwerken met de Poolse actiegroep BLGD (provincie Lubelskie in oostelijk Polen). De toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de regio’s door landschapsingrepen vormt er de kern van. Ken- nisuitwisseling moet de projecten in beide regio’s wederzijds versterken.

www.west-vlaanderen.be/leader III De Plaatselijke Groep van Leader Tielts Plateau keurde ook de inrichting van een oude treinwagon met als thema WO I goed. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 205 III Kinderen op verkenning in Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart om de vernieuwende vorm van omgevingsonderwijs ‘zoom@regio’ uit te testen.

Zoom@regio in ’t West-Vlaamse hart Ruim 300 kinderen van het vijfde leerjaar trokken in mei 2011 tijdens een tweedaagse excursie op verkenning in Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart in Midden-West-Vlaanderen, om de vernieuwende vorm van omgevings- onderwijs ‘zoom@regio’ uit te testen. Het thema ‘voeding’, een fietskar vol exploratiematerialen, bedrijfsbezoeken en een digitale tool (uitgewerkt door het departement lerarenopleiding en het expertisecentrum erfgoededucatie van KATHO Tielt) vormden de hoofdingrediënten van de regioklassen. Zo kreeg het Stad-Land-schap er een sterke troef bij om streekkennis, regio-identiteit, belevingswaarde, … van ’t West-Vlaamse hart op te vijzelen. Met de Dag van ’t West-Vlaamse hart onder het motto ‘De Keuneleute in!’ op 9 oktober 2011 in Staden bracht het Stad-Land-schap groen-, natuur- en bosgebieden in de regio onder de aandacht. Streekbewoners stoffeerden de landschapsvisie voor de groentestreek van de Vlaamse Landmaatschappij via interviews en een publieksenquête. Meer dan 150 vrijwilligers hielpen aan de paddentrek tijdens de campagne ‘Kijk Puit’ in 2011. Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart is een samenwerking tussen de provincie West-Vlaanderen en de gemeenten Roeselare, Izegem, Ingelmunster, Ardooie, Lichtervelde, Hooglede, Staden, Moorslede en Ledegem, ter bevordering van landschapsopbouw, attractiviteit en belevingswaarde van de regio.

www.westvlaamsehart.be

206 III III Op 7 februari 2011 was het exact 150 jaar geleden dat de eerste boot het traject Bossuit-Kortrijk aflegde doorheen het kanaal.

Zuid-West-Vlaanderen

150 jaar kanaal Bossuit-Kortrijk Op 7 februari 2011 was het exact 150 jaar geleden dat de eerste boot het traject Bossuit-Kortrijk aflegde doorheen het kanaal. De nieuwe waterweg had een grote weerslag op de streek: handel en nijverheid bloeiden op en er ontstonden nieuwe arbeiderswijken. In de geïntegreerde gebiedsvisie van de provincie moeten het kanaal en de directe omgeving uitgroeien tot een multifunctionele as waar de natuur een plek heeft en waar zowel bewoner als recreant hun gading vinden. Ter gelegenheid van de honderdvijftigste verjaardag van het kanaal Bossuit-Kortrijk bundelde de VVV West- Vlaamse Scheldestreek haar krachten met de gemeentebesturen van Kortrijk, Harelbeke, Zwevegem en Avelgem, Waterwegen & Zeekanaal, Westtoer, Toerisme Leiestreek, Leiedal en de provincie West-Vlaanderen. Er werd een groots evenementenprogramma opgezet. In de omgeving van het kanaal werd een nieuwe fietsroute ontwikkeld op het knooppuntennetwerk. Op het parcours van de nieuwe themaroute waren er 7 stopplaatsen voorzien. Op elk van die locaties focuste een kleine buitententoonstelling op een stukje geschiedenis en de toekomstperspec- tieven. In de historische havenloods aan de Groeningekaai in Kortrijk werden unieke documenten getoond en aan het kanaal gerelateerde getuigenissen gebracht. Er waren tal van gelegenheden om met een streekverteller op stap te gaan. Liefhebbers van geocaching konden via de site een multicache downloaden om in de nabijheid van het kanaal op speurtocht te gaan.

www.150jaarkanaal.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 207

I I

I

208 III Naar een multifunctioneel Kanaalpark Bossuit-Kortrijk Met de intercommunale Leiedal als ontwerper, werkte de provincie een geïntegreerde gebiedsvisie uit rond de toekomstige ontwikkelingen van het kanaal Bossuit-Kortrijk en zijn nabije omgeving, met een ‘kanaalpark’ als streefbeeld. De toekomstvisie werd opgebouwd rond 3 hoofdthema’s: verbinden, verzamelen en vertoeven. De visie streeft naar een maximale integratie van functies op en naast het water, zoals economie, recreatie, natuurontwikke- ling, landschap, ecologie en waterwinning. De provincie wil het kanaal o.m. upgraden als recreatieve route, waar contact met het water bevorderd wordt door de inrichting van platforms, rustplekken, pontons en uitkijkposten. Het agrarische landschap langs het kanaal wordt in de toekomstvisie beschouwd als drager voor de recrea- tieve beleving en ecologische verbinding met aangrenzende bosgebieden. De kanaaldorpen Knokke, Moen en Bossuit moeten nog beter ingebed worden in het kanaallandschap en ingericht worden als ‘dorpen aan het water’ waar nieuwe functies (natuur, recreatie, cultuur, toerisme) zich kunnen ontwikkelen. De visie voorziet ook om het provinciedomein De Gavers nauwer te doen aansluiten bij het kanaalgebeuren, door de realisatie van een aantal natuurverbindingsmaatregelen en een betere recreatieve verbinding. Ten slotte moeten er ook 3 ‘hotspots’ uitgespeeld worden als trekpleisters langs het kanaal: een groene oase aan de Leie (de omgeving van het open zwembad en de oude sluizen van Kortrijk), ontmoetingsplaats Transfo in Zwevegem, en het scharnier kanaal - Schelde waar Pompgebouw Bossuit, infocentrum en bezoekerscentrum van de West-Vlaamse Scheldestreek beter in contact gebracht moeten worden met het water. De uitvoering van een aantal acties uit de kanaalvisie kadert in ‘Groene Sporen’, een regionaal project van de provincie West-Vlaanderen en intercommunale Leiedal.

De Leievallei als Corrid’Or Op 1 mei 2011 ging het Interreg IV-project Corrid’Or van start. Projectleider West-Vlaanderen en de projectpart- ners werken 3 jaar lang aan een identiteit voor de Leievallei tussen Kortrijk en Erquinghem-Lys. Door samen te werken aan landschapsopbouw, natuurontwikkeling en recreatief medegebruik, moet de Leievallei uitgroeien tot een open ‘marktplaats’ en betekenisvolle plek in een sterk verstedelijkt milieu, als speerpunt van het grensover- schrijdende groen-blauwe netwerk. Corrid’Or sluit aan bij andere projecten zoals Groene Sporen (strategisch project regionale groenstructuur Zuid-West-Vlaanderen) en Trame Verte - Trame Bleue (grensoverschrijdend groen-blauw netwerk in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai). De naam ‘Corrid’Or’ verwijst niet alleen naar The Golden River in de hoogdagen van de vlasindustrie, maar ook naar de landschapsecologische verbinding van meerdere groene zones tot een lint. Met ‘d’Or’ benadrukken de projectpartners dat de gezamenlijke acties de Leievallei tot schoolvoorbeeld moeten maken van een sterke, grensoverschrijdende opwaardering van de open ruimte. De partners aan Vlaamse kant zijn Wervik, Menen, Wevelgem, Kortrijk, Leiedal, Agentschap voor Natuur en Bos, MIROM Menen en vzw Toerisme Leiestreek. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I

I Door samen te werken aan landschapsopbouw, natuurontwikkeling en recreatief medegebruik, moet de Leievallei uitgroeien tot een open ‘markt- plaats’ en betekenisvolle plek in een sterk verstedelijkt milieu. III 209 III Het project ‘Groene Sporen’ wil van Zuid-West-Vlaanderen een aantrekkelijke groene leefomgeving maken om te wonen, te werken en te ontspannen.

Eerste Groene Sporendag De site Transfo in Zwevegem vormde op 7 mei 2011 de uitvalsbasis voor de eerste Groene Sporendag, in een organisatie van de provincie West-Vlaanderen en de intercommunale Leiedal. Deelnemers konden o.m. een boottochtje maken op het kanaal Bossuit-Kortrijk met streekvertellers, deelnemen aan een rondleiding in de voormalige elektriciteitscentrale Transfo, genieten van een begeleide natuurwandeling, wandelen of fietsen in het Land van Mortagne met vertelhaltes onderweg, avontuurlijk sporten, informatie opdoen over het project Groene Sporen en zijn partners, … Het project loopt over een periode van 3 jaar en wil van Zuid-West-Vlaanderen, samen met de lokale overheden en de Vlaamse overheid, een aantrekkelijke, ‘groene’ leefomgeving maken om te wonen, te werken en te ontspannen. In een eerste fase focussen de provincie en Leiedal op 4 grote, groen-blauwe assen in de regio: de Leievallei, de Heulebeek, het kanaal Bossuit-Kortrijk en de Scheldevallei. De Groene Sporendag moet een jaarlijks publieksmoment worden waarop de vorderingen van Groene Sporen en nieuwe plannen toegelicht worden.

www.groenesporen.be

210 III Biodiversiteit in de Stadsrand Het biodiversiteitsbeleid in de regio Zuid-West-Vlaanderen krijgt in grote mate vorm via de campagnes van het Interreg IVA-project BiPS (Biodiversiteit in de Stadsrand). Ze worden opgehangen aan bedreigde of aaibare sym- boolsoorten, zoals de eikelmuis, kamsalamander, sleedoornpage of zwaluw. Op basis van inventarisatieresultaten worden verdere beschermings- of inrichtingsmaatregelen uitgewerkt. Beheerders van natuur- en landbouwge- bieden kunnen rekenen op aanbevelingen die het behoud van soorten en hun biotopen stimuleren. In 2011 liepen diverse acties op het terrein, zoals het opschonen en graven van poelen en het aanplanten van houtkanten en boomgaarden bij landbouwers en particulieren. Op 26 november 2011 werd in Aalbeke de allereer- ste West-Vlaamse eikelmuistuin geopend. Aan Waalse kant werd er gelijktijdig een geopend in Moeskroen. Met dit symbolische evenement riepen de Vlaamse partners (provincie, Zoogdierenwerkgroep, Natuurpunt Kortrijk en stad Kortrijk) op tot actie: het is biodiversitijd! De eikelmuis wordt steeds zeldzamer in West-Vlaanderen, door het verdwijnen van oude boomgaarden en andere nestgelegenheden, en door het gebruik van pesticiden en rattenvergif. Gelukkig kunnen eenvoudige ingrepen, ook in private tuinen, een grote hulp betekenen. Een eikelmuisvriendelijke tuin of ‘eikelmuistuin’ is een tuin die op zo’n manier ingericht is, dat de eikelmuis er (naast tal van andere soorten) kan gedijen, omdat hij er voedsel, schuilplekken, nestgelegenheid, … vindt, door de aanplanting van fruitbomen of soortenrijke houtkanten, de aanwezigheid van dicht struweel, aangelegde stapels hout of hopen stenen, … Naast de acties op het terrein werden er educatieve producten ontwikkeld, zoals BiPSter, een twisterspel rond biodiversiteit in de tuin. Het brede publiek in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai werd bereikt via brochures, een website en reportages op regionale zenders. Een hoogtepunt van BiPS was ongetwijfeld de eerste editie van ‘Biodiversidays’ tussen 26 en 31 augustus 2011. Tijdens dit grensoverschrijdende evenement voer de ‘Ark van de biodiversiteit’ in 6 etappes langs de waterwegen van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai, om de regio op een originele manier in de kijker te plaatsen. Naast aandacht voor biodiversiteit zelf, via inventarisaties op en rond de lus van waterlopen, werden ook de recreatieve troeven en potenties van de regio belicht. Het evenement vormde bovendien het ideale decor om beleidsmakers samen te brengen, met het oog op een grensoverschrijdend beleid inzake de ontwikkeling van een duurzame, leefbare en aangename regio. www.bipsweb.eu

Vlastheater/Verhalen uit het achterland Op 16 december 2011 ging ‘Vlastheater/Verhalen uit het achterland’ in première in het gebouw van het Nieuwe Vlasmuseum in Kortrijk. Deze sociaal-artistieke theatervoorstelling is gebaseerd op authentieke getuigenissen van oud-vlassers uit de streek, geregistreerd tijdens het project ‘Vlasparlee’, en biedt een treffende kijk op hoe het leven in het vlas er uitzag. Het ruwe materiaal (immaterieel vlaserfgoed) werd professioneel bewerkt tot een theatertekst. ‘Vlastheater/Verhalen uit het achterland’ werd een voorstelling over hard labeur, de kracht van de grond, de wispelturigheid van het weer, de voldoening van de winst, de miserie na een misoogst. De acteurs werden gerekruteerd uit Zuid- en Midden-West-Vlaanderen (de vlasregio) en gecoacht door de sociaal-artistieke organisatie De Figuranten uit Menen. De voorstelling is een productie van De Figuranten, in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen, Erfgoedcel TERF, Erfgoedcel Kortrijk, Vlasmuseum en UiT in Regio Kortrijk. In 2012 toert Vlastheater door Vlaanderen. www.defiguranten.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 211 Westhoek

Leader blijft investeren In 2011 selecteerde Leader Westhoek 17 nieuwe projecten voor een totaal bedrag van 1,8 miljoen euro. Sinds 2008 geven 80 projecten extra steun aan de Westhoek, waarvan er al 24 afgerond zijn. De regionale landschappen zorgen voor een goed beheer van openbaar groen, het toerisme krijgt een impuls via Westtoer en Unizo, en de beelden- en poëzieroute in Lo confronteert avant-garde en jong talent. De vzw Sowepo uit Poperinge creëert extra sociale tewerkstelling door nieuwe producten op basis van hopscheuten te ontwik- kelen. De Kinderbrouwerij van vzw De Fietseling geeft in Reningelst ruimte aan kinderen via eigen creaties en het Rookopgezinsfestival. Diverse OCMW’s, Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen (SOW) en de provincie slaan de handen in elkaar om energiearmoede terug te dringen. In het project ‘Westhoek Inspireert Ondernemerschap’ wil de POM West-Vlaanderen, samen met Resoc Westhoek en de provincie, de vernieuwende kwaliteiten van de regio (vooral duurzaam bouwen en cleantech in de landbouw) versterken. De vzw ZonneWinDT wil de teelt van koolzaad promoten en er een levenskrachtige landbouwactiviteit rond uitbouwen. De gemeente Heuvelland bouwt een nieuwe polyvalente zaal in Wijtschate, Koksijde renoveert de oude gemeenteschool tot ontmoetingscentrum voor Wulpen, Vleteren centraliseert de bibliotheek, dienst voor toerisme en diverse verenigingen in De Sceure, Kruiseke bouwt een nieuw ontmoetingscentrum, Wervik voorziet een repetitieruimte en Noordschote verhoogt de leefbaarheid en verkeersveiligheid van de dorpskern. Samen met de inwoners wil Poperinge per woonkern een eigen identiteit bepalen en concretiseren in 9 kunstwerken. Leader steunt 2 internationale samenwerkingen. Westtoer focust samen met de Poolse Leader-groep en Tielts Plateau op de bovenloop van de IJzervallei. Kinderen uit Heuvelland werken samen met de Franse Bourgogneregio.

www.west-vlaanderen.be/leader

Verhalen voor onderweg Om de belangrijkste Westhoekthema’s tot leven te brengen, ontwikkelde de provincie diverse producten. Ze bevatten informatie over de Westhoek, zetten aan tot beweging en laten bezoekers en bewoners genieten van schoonheid en couleur locale. De ‘Verhalen voor onderweg’ vormen één van die producten voor mensen die op zoek zijn naar unieke ontmoetin- gen en persoonlijke, verrassende belevenissen in de Westhoek. De verhalen worden in 3 vormen aangeboden: om te lezen, te beluisteren of te beleven. Er bestaan ondertussen 15 wandelboekjes rond de thema’s WO I, landschap en grens, met boeiende verhalen en informatie, leuke anek- dotes, vaak onuitgegeven beeldmateriaal en een uitklapbaar wandelkaartje. De lusvormige wandelingen zijn 5 tot 10 km lang. De negentiende-eeuwse kasteelheer Arthur Merghelynck brengt dan weer een verhaal om te beluisteren en neemt klankwandelaars mee door Beauvoorde. De klankwandeling is gratis als mp3 te downloa- den evenals een wandelkaartje. In 2011 werden 3 nieuwe klankwandelingen voorbereid. Een om mee te lopen met de postbode van Madonna, een andere met de geus Camerlynck in Nieuwkerke, of nog een andere op de muziek van een vloeiende musette langs de schreve in Abele. Ten slotte nemen ook Westhoekvertellers groepen wandelaars mee voor een boeiende en informatieve belevingstocht. Deze vertellers volgden een opleiding aan de Poperingse kunstacademie.

www.verhalenvooronderweg.be

212 III III Onder de noemer ‘Musea met Smaak’ schotelden 15 streekmusea uit de Westhoek en Frans-Vlaanderen hun bezoekers een smakelijke combinatie voor van erfgoed en gastronomie uit eigen streek.

Musea met Smaak Onder de noemer ‘Musea met Smaak’ schotelden 15 streekmusea uit de Westhoek en Frans-Vlaanderen hun bezoekers eind 2011 een smakelijke combinatie voor van erfgoed en gastronomie uit eigen streek, met voorstel- lingen, animaties, proeverijen en zelfs heuse diners. Voor de gelegenheid werd bovendien een receptenboekje vol ‘plats préférés’ uitgebracht. Andere activiteiten van het netwerk van West-Vlaamse en Noord-Franse musea waren ‘Muziek in het Museum’ (een grensoverschrijdend festival in 21 streekmusea van maart tot mei 2011), een rondreizende fototentoon- stelling over de Westhoek (met start in het kasteel van Beauvoorde in mei 2011) en uniformisering van de collectie-inventarissen. De gezamenlijke evenementen passen binnen het Interreg IV-project ‘Vlamuse’, dat de samenwerking tussen de streekmusea en de zorg voor het erfgoed in de grensoverschrijdende regio wil stimuleren. De provincie treedt op als projectleider. De andere partners zijn: Westtoer, Département du Nord, het Pays des Moulins de Flandre, Tourcoing, Godewaersvelde en de vereniging Wellouëj. Het globale budget bedraagt 1 miljoen euro, voor de helft gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

www.vlamuse.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 213 Externe relaties

III Sinds de start van de samenwerking met het Département du Nord werden al heel wat gezamenlijke acties gerealiseerd. Zo ook het succesvolle grensoverschrijdende project ‘Buren bij Kunstenaars’.

Positieve samenwerking met le Nord

Op 4 november 2011 kwamen de leden van de Grensoverschrijdende Vergadering bijeen om de balans op te maken van de samenwerking tussen de provincie West-Vlaanderen en het Département du Nord. Sinds de start van de samenwerking in 1989 werden al heel wat gezamenlijke acties gerealiseerd, zo ook in 2011. In het grensgebied rond Poperinge werden de overstromingen aangepakt, het grensoverschrijdende project ‘Buren bij kunstenaars’ bracht bijna 50.000 bezoekers op de been en 750 Noord-Franse jongeren namen deel aan de Doe-Aan-Sportbeurs. Nog in 2011 ging de samenwerking van start met het vernieuwde Musée de Flandre (eigendom van het Département du Nord) in Cassel. Op 12 juli 2011 vond in Cassel het grensoverschrijdende feest ‘Vlamingen zonder grens / Flamands sans frontière’ plaats, naar aanleiding van de Vlaamse feestdag. Het evene- ment werd georganiseerd door de Vlaamse vertegenwoordiging in Parijs, in samenwerking met o.m. de provincie West-Vlaanderen en het Département du Nord. De provincie legde 2 bussen in naar Cassel, zodat inwoners mee konden genieten van (West-)Vlaamse streekproducten op de pittoreske grote markt en van de idyllische tuin van het gerenoveerde Musée de Flandre.

www.west-vlaanderen.be/noord-frankrijk

214 III EGTS krijgt verder vorm

Reeds meer dan 20 jaar is West-Vlaanderen actief in de grensoverschrijdende samenwerking. Met haar expertise is de provincie dan ook partner in 2 Europese Groeperingen voor Territoriale Samenwerking (EGTS): de Euro- metropool Lille-Kortrijk-Tournai en de EGTS West-Vlaanderen / Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale. Een EGTS verleent rechtspersoonlijkheid aan grensoverschrijdende, interbestuurlijke samenwerking. In 2011 kregen de institutionele organisatie en inhoudelijke werking van de Eurometropool verder vorm. De website www.eurometropolis.eu werd operationeel. Het middenveld uit het Vlaamse deel van de Eurometropool is via Transforum vzw vertegenwoordigd in het Forum (een adviesraad). De provincie ondersteunt de werking van Transforum met een halftijds personeelslid. Eind 2011 werkten zo’n 25 organisaties uit Zuid-West-Vlaanderen (sociale partners, ziekenhuizen, onderwijsinstellingen, natuur- en cultuurverenigingen, …) via Transforum mee aan de grensoverschrijdende samenwerking. De EGTS West-Vlaanderen / Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale is lichter van structuur en bouwt voort op de jaren- lange samenwerking tussen de provincie en diverse partners uit de regio aan de andere kant van de grens. In 2011 werden de vroegere Voka-lokalen op de markt van Veurne door de co-directie van de EGTS in gebruik genomen. Vooral met betrekking tot de aanpak van de waterproblematiek werd vooruitgang geboekt.

www.eurometropolis.eu www.transforum.be

Strategische projecten 2011

De Prijsuitreiking voor de ‘Strategische Projecten 2011’ van het Interreg IVA-programma France-Wallonie- Vlaanderen vond plaats op 8 november 2011 in Rijsel. De titel werd toegekend aan Next, het grensoverschrijdende multidisciplinaire festival van de podiumkunsten, en aan de Frans-Belgische coördinatie van algemene preven- tieve acties in het uitgaansleven. Deze projecten worden beschouwd als de meest structurerende en voorbeeldige projecten die spelers en gebieden mobiliseren om grensoverschrijdend samen te werken rond een strategisch thema. Of ze nu preventief, cultureel of ecologisch van aard zijn, de strategische projecten helpen in het grensoverschrijdende gebied een echte identiteit creëren, versterken het gevoel van de burgers dat ze tot één groot gebied behoren en bevorderen de economische ontwikkeling. Het Europese Interreg IVA-programma France-Wallonie-Vlaanderen ondersteunt grensoverschrijdende projec- ten tussen Frankrijk en België met een harmonieuze sociaaleconomische ontwikkeling van de grensgebieden als doel. Sinds de start in 2007 werden al zo’n 170 projecten gesteund op het vlak van economische ontwikkeling, arbeidsmarkt, cultuur en toerisme, gezondheidszorg en dienstverlening aan de bevolking, milieu en platte- landsontwikkeling, met meer dan 120 miljoen euro aan Europese financiering. De provincie West-Vlaanderen is cofinancier.

www.interreg-fwvl.eu provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 215 Scheldemond: dé biobased supercluster

Inzake biogebaseerde economie vormt de regio rondom de Scheldedelta dé supercluster in Europa. Om dit te demonstreren kwamen meer dan 100 vertegenwoordigers van bedrijfsleven, onderwijs en de overheid van de pro- vincies West- en Oost-Vlaanderen, Zeeland en Noord-Brabant op 29 juni 2011 in Brussel samen. De bijeenkomst werd financieel mogelijk gemaakt door Euregio Scheldemond. In Brussel ondertekenden de participanten hun gezamenlijke stellingname over de biobased economy. De grens- overschrijdende regio vraagt daarin aandacht voor haar toppositie en samenwerkingsverband. De stellingname werd overhandigd aan de Europese Commissie. Directeurs en wetenschappers van toonaangevende bedrijven en instellingen legden tijdens de bijeenkomst uit hoe ver de regio staat met de verduurzaming en vergroening van de procesindustrie en de versterking van de relatie tussen landbouw en industrie. Met het evenement in Brussel wilde de Euregio Scheldemond op het netvlies van de Europese Commissie komen te staan als biobased supercluster. Bedrijven, kenniscentra en overheden zijn ervan overtuigd dat de Vlaams-Nederlandse regio als maatstaf zou moeten gelden bij de ontwikkeling van nieuwe strategieën rond biogebaseerde economie.

www.euregioscheldemond.be

Vlaanderen-Nederland: 8 nieuwe projecten

In de grensregio Vlaanderen-Nederland werden in 2011 nog 8 nieuwe projecten goedgekeurd, voor een investe- ring van meer dan 7 miljoen euro. De provincie West-Vlaanderen is samen met de 4 andere Vlaamse provincies, Zeeland, Noord-Brabant en Nederlands Limburg lid van dit Interreg-programma. Projecten worden voor maximaal 50% gefinancierd met middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), voor de rest door de leden zelf. Binnen de prioriteit ‘Economie’ gingen 2 logistieke projecten van start: ‘Oost West Poort’ en ‘Grenzeloze Logistiek’. Het project ‘Mobika’ zoekt dan weer naar oplossingen voor verschillende verkeersproblemen. In het project ‘FabLabs’ worden in de grensregio centra gebouwd waar studenten, (startende) ondernemers en particulieren gebruik kunnen maken van computergestuurde apparatuur, om zo innovatie te stimuleren. Het ‘Incubatorennetwerkt!’-project wil een meerwaarde bieden bij de economische valorisatie van onderzoeksresulta- ten. Binnen de prioriteit ‘Mens’ kregen 3 nieuwe projecten het fiat. Het project ‘Neem de Mensen Mee’ ondersteunt burgerinitiatieven in de strijd tegen de klimaatopwarming. Het project ‘Onthaasten’ wil bezinningsplekken in beeld brengen en valoriseren. Vlaanderen en Nederland van elkaar laten leren inzake groene zorg: dat is de ambitie van het STRO-project (‘Samen TeRug de boer Op’). Zo werden in de grensregio Vlaanderen-Nederland reeds 55 projecten goedgekeurd. Op het jaarlijkse persmo- ment gooide het project ‘AquaVlan’ in 2011 hoge ogen met de presentatie van de nieuwe, duurzaam gekweekte vissoorten omegabaars en yellowtail kingfish. Van de in 2007 toegekende 94 miljoen euro rest nog 5% voor 2012 en 2013. In het najaar van 2011 werden deze middelen reeds aan projecten toegewezen, zoals ‘Grenzeloos Duiken’, dat de bouw van een duiktank beoogt op de Transfo-site in Zwevegem.

www.grensregio.eu

I I I Het project ‘Grenzeloos Duiken’ beoogt de bouw van een duiktank op de Transfo-Site in Zwevegem. 216 III provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

I I I

III 217 III De provincies Antwerpen, Noord-Brabant, West- en Oost-Vlaanderen en de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Zeeland zijn logistiek sterk met elkaar verweven en beschikken samen over 8 zeehavens en een hecht spoor- en wegennetwerk in verbinding met het achterland.

Nieuw netwerk Vlaams-Nederlandse Delta

De provincie Antwerpen, Noord-Brabant en de Benelux Unie organiseerden samen met de provincies West- en Oost-Vlaanderen en de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Zeeland een grensoverschrijdende conferentie logistiek in het Vlaams-Nederlandse Deltagebied op 16 december 2011 in Antwerpen. De 6 provincies zijn immers logistiek sterk met elkaar verweven en beschikken samen over 8 zeehavens en een hecht spoor- en wegennetwerk in verbinding met het achterland. Op de conferentie debatteerden meer dan 170 bedrijfsleiders, beleidsmakers, CEO’s van de zeehavens en topambtenaren over de logistieke toekomst van de Vlaamse-Nederlandse Delta in een zich wijzigende wereldeconomie. Het nieuwe netwerk Vlaams-Nederlandse Delta is de opvolger van de Rijn-Schelde Delta Samenwerkingsorgani- satie die eind 2011 afliep. In de nieuwe ‘lichte’ netwerkstructuur nemen de provincies elk hun verantwoordelijkheid om middelen en vooral mensen in te zetten in de Vlaams-Nederlandse samenwerking, om projecten te faciliteren, grensoverschrijdende initiatieven te nemen en overleg te organiseren rond de zeehavens. De 6 provincies onder- tekenden een intentieverklaring om zich vooral toe te spitsen op de logistiek-economische ontwikkeling van hun grensoverschrijdende regio.

www.vndelta.eu

218 III Vlaams-Pools project succesvol afgerond

In Polen werd de kanoroute Bug-Krzna verkozen tot ‘Beste Toeristische Product van 2011’. Ze is een tastbaar resultaat van het Vlaams-Poolse pilootproject ‘Boot2Lubelskie’, dat de steun genoot van het Vlaams Samenwer- kingsprogramma voor Centraal- en Oost-Europa. De kanoroute, met een lengte van 150 kilometer, is volledig gemarkeerd en beschreven door de lokale actiegroep BLGD. Vanuit hun kano kunnen kanovaarders nu precies weten waar ze zich bevinden, wat de beste start- en stop- plaatsen zijn en welke attracties of infrastructuur in de directe omgeving gesitueerd zijn. Er werd een uitgebreide handleiding voor kanovaarders uitgewerkt, met gps-posities voor de belangrijkste punten. De 3 Vlaamse partners in het project ‘Boot2Lubelskie’ waren vzw De Boot uit Merkem, de provincie als project- leider en het Pools Informatiebureau voor Toerisme uit Brussel. De uitwisseling spitste zich toe op plattelandsont- wikkeling en duurzaam watergebonden toerisme, expertises van vzw De Boot en de gebiedsgerichte werking in de Westhoek. Het project bracht deze West-Vlaamse kennis en ervaring naar Lubelskie. De bekroonde kanoroute vormde er de afsluiter van. Eind 2009 sloot de provincie West-Vlaanderen een samenwerkingsverband met de Poolse provincie Lubelskie. Via ‘Boot2Lubelskie’ werd de bilaterale samenwerking verder uitgebouwd. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 219 III Met de goedkeuring van het stadsvernieuwingsproject ‘Roeselare Centraal’ kreeg de stad Roeselare een extra impuls voor het transformeren van de 220 III stationsomgeving. Steun van Doelstelling 2

Via het Doelstelling 2-programma kregen 17 West-Vlaamse projecten in 2011 extra slagkracht. Het Comité van Toezicht kende ze in het totaal 2,2 miljoen euro toe op een totale investering van 9,4 miljoen euro. Sociale huisvestingsmaatschappijen kregen de kans om in sociale woningen van minstens 20 jaar oud minder rendabele verwarmingssystemen door hoogrendementsketels of enkele beglazing door hoogrendementsglas te vervangen. In 2011 werden projecten in Kuurne, Veurne, Gistel, Zonnebeke en Waregem goedgekeurd. Gemeentebesturen konden een reglement uitwerken voor de subsidiëring van gevelrenovatie van handelspanden en/of meer algemene infrastructuur- en investeringskosten voor leegstaande handelspanden. De projectaanvra- gen van Harelbeke, Kortrijk, Blankenberge, Ingelmunster, Waregem, Tielt, Veurne, Izegem, Brugge, Menen en Wervik werden in 2011 goedgekeurd. Met de goedkeuring van het stadsvernieuwingsproject ‘Roeselare Centraal’ kreeg de stad Roeselare een extra impuls voor het transformeren van de stationsomgeving. Via het project ‘Leefbare Haven Zeebrugge bis’ wordt ook verdergewerkt aan het leefbaar houden van de omgeving van de Zeebrugse haven. Twee projecten die inspelen op het Nieuw Industrieel Beleid van de Vlaamse Regering werden gedeeltelijk goedgekeurd en gedeeltelijk weerhouden als reservedossier. Ze willen spelers samenbrengen op het vlak van industrieel design en cleantech, en in de agro-voedingssector.

www.west-vlaanderen.be/doelstelling2

Europa, beleef het in je buurt

Op zondag 22 mei 2011 organiseerde de provincie samen met het Agentschap Ondernemen en de stad Brugge het evenement ‘Europa, beleef het in je buurt’ in Brugge. Met deze Europadag wilde de provincie het grote publiek een leuke dag bezorgen (met animatie, optredens, wedstrijd, …) en de deelnemers tegelijkertijd informeren over de rol van Europa in West-Vlaanderen. Het Brugse Stationsplein was de hoofdlocatie, maar er vonden ook activiteiten plaats op het Bargeplein, op de Begijnenvest en in het Minnewaterpark.

West-Vlaamse studenten naar China

In 2011 trokken voor het eerst 7 studenten uit de afstudeerrichtingen internationale marketing, arbeids- en organisatiepsychologie, en elektronica voor studie of een stage in een Chinees bedrijf naar de provincie Zhejiang. Ook 7 lectoren/docenten uit de departementen verpleegkunde, toerisme en recreatie, gaming, en industriële wetenschappen reisden naar Zhejiang. West-Vlaanderen heeft sinds 2000 een vriendschapsakkoord met de Chinese provincie Zhejiang. Vanuit de overtuiging dat niet alleen bedrijven moeten inspelen op de economische groeigolf in China, maar dat ook stu- denten uit West-Vlaamse instellingen voor hoger onderwijs zich bewust moeten zijn van de vele opportuniteiten die het land te bieden heeft, keurde de provincieraad eind 2010 een subsidiereglement goed ter ondersteuning van de transnationale uitwisseling. Jaarlijks kunnen 10 personen verbonden aan één van de 4 instellingen voor hoger onderwijs (KATHO, HOWEST, KHBO of KULAK) voor een erkende studieperiode, stage, lesopdracht en/of provincie West-Vlaanderen

onderzoek naar Zhejiang en omgekeerd. De provincie kent maximaal 1.250 euro per persoon toe. Per inkomende I

student ontvangen de West-Vlaamse onderwijsinstellingen 200 euro.

www.west-vlaanderen.be/china jaarboek 2012

III 221

Kwveiligheid AL IT EIT Rampoefening ‘Okapi’ in Oostende

Als coördinator op provinciaal niveau van de nood- en interventieplanning nam de gouverneur samen met de algemene directie van de luchthaven het initiatief tot de provinciale multidisciplinaire terreinoefening onder de codenaam ‘Okapi’ op de internationale luchthaven Oostende-Brugge. De oefening vond plaats op 5 april 2011. Het scenario voorzag dat een passagiersvliegtuig type Boeing 737-700 van luchtvaartmaatschappij ‘Okapi-Air’, afkomstig uit Madeira, in de problemen kwam en een noodlanding diende te maken zonder gebruik van het neuswiel. Daarbij vatte een vleugel vuur, vielen 3 doden en 8 zwaargewonden. 12 passagiers raakten lichtgewond. De rampoefening, met inzet van reële hulpmiddelen, had tot doel het interne noodplan van de luchthaven en het Algemeen Nood- en Interventieplan (ANIP) van de provincie uit te testen. Ook het gemeentelijk Algemeen Nood- en Interventieplan van de stad Oostende werd ingeoefend, als voorbereiding op mogelijke noodsituaties. Op zo’n moment treden verschillende disciplines op het terrein in actie: brandweer, medische diensten (inclusief psychosociale dienstverlening), politiediensten, civiele bescherming en verantwoordelijken voor de informatie- doorstroming. Iedere discipline staat in voor een aspect van de hulpverlening tijdens de ramp. Tijdens ‘Okapi’ werden dan ook de ‘monodisciplinaire’ plannen (van elke discipline afzonderlijk) uitgetest. Naast het operationele luik werd ook het beleidsmatige aspect geoefend: tijdens de oefening kwam het provinciale coördinatiecomité (CC) bijeen. Het CC heeft een beslissingsopdracht en zoekt naar oplossingen op alle vragen van de commando- post operaties. Deze CP-OPS is de bevelstructuur op het terrein met vertegenwoordigers van de verschillende disciplines. De oefening had speciale aandacht voor de intra- en interdisciplinaire (digitale Astrid-)communicatie, de samenwerking tussen luchthaven- en burgerlijke diensten, de psychosociale opvang van niet-gewonden in een onthaalcentrum, de opvang van familieleden en vrienden die ter plaatse komen en op zoek zijn naar informatie, en voor het verkeerscirculatieplan van en naar de luchthaven (getest door de lokale politie van Oostende). De oefening wees uit dat het interne noodplan van de luchthaven goed was afgestemd op de externe noodplan- nen (ANIP’s). Uit de Astridradiocommunicatie bleek dat de radioberichten vooral kort en bondig moeten zijn om optimaal te communiceren. Om andere radiogebruikers niet te storen dienen de nodige investeringen gedaan te worden in radiotoebehoren. Zowel de luchthaven als de brandweer van Oostende beschikken over een comman- dowagen, die ingezet werd als CP-OPS. Wat later in de oefening zette ook de Civiele Bescherming van Jabbeke zijn kantoorcontainer en telecomwagen in. Hierdoor heerste wat onduidelijkheid over de locatie van de CP-OPS- zone. Dit probleem werd ondertussen uitgeklaard.

224 III III De provinciale multidisciplinaire terreinoefening onder de codenaam ‘Okapi’ op de internationale luchthaven Oostende-Brugge, had tot doel het interne noodplan van de luchthaven en het Algemeen Nood- en Interventieplan (ANIP) van de provincie uit te testen. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 225 III De campagne ‘Fietstoerisme in harmonie’ wil niet alleen de fietstoerist opnieuw een veilige en harmonieuze plaats bezorgen op de West-Vlaamse wegen, maar richt zich ook tot andere weggebruikers die wielertoeristen op hun weg ontmoeten.

Fietstoerisme in harmonie

Van maart tot midden september 2011 liep de provinciale verkeersveiligheidscampagne ‘Fietstoerisme in harmonie 2011’, uitgewerkt op initiatief van gouverneur Paul Breyne door zijn Federale Dienst Politionele Vei- ligheid, in samenwerking met de politie, de wielerbonden en individuele wielertoeristen. De campagne wil niet alleen de fietstoerist opnieuw een veilige en harmonieuze plaats bezorgen op de West-Vlaamse wegen, maar richt zich ook tot andere weggebruikers die wielertoeristen op hun weg ontmoeten. Na analyse van het objectieve (fietsongevallen) en subjectieve veiligheidsbeeld (reacties en meningen in de media) werd ervoor gekozen om de campagne via 4 speerpunten te laten verlopen: een goede kennis van en respect voor de wegcode, een reglementair uitgeruste en goed onderhouden fiets, een correcte houding van alle weg- gebruikers en een veilig aangelegd en goed berijdbaar fietspad. Voor het luik communicatie, sensibilisatie en educatie werden 5 thema-uitzendingen ontwikkeld in samenwerking met de politiezone RIHO (Roeselare, Izegem, Hooglede), gekoppeld aan een informatieve powerpoint. Ze werden op de website geplaatst en confronteren de kijker met de (oorzaken van) verkeersonveilige situaties en het negatieve imago van fietstoerisme. Heikele veiligheidsaspecten die belicht worden, zijn o.m. veel voorkomende gevaarsituaties met fietstoeristen, rijden in groep, voorrangsregels, zichtbaarheid, … De reportages formuleren ook aanbevelingen om het fietstoerisme in harmonie te laten verlopen. Na de preventieve periode volgde vanaf eind juni 2011 een handhavingsfase, die uitgetest werd in de pilootpoli- tiezone RIHO. Patrouilles werden georiënteerd naar trajecten die frequent door fietstoeristen gebruikt worden en traden repressief op waar nodig. In 2012 wordt na evaluatie een bijgestuurd actieplan aangeboden aan alle West-Vlaamse politiezones.

www.west-vlaanderen.be/fietstoerisme

226 III Verkeersveilige dag op 25 februari

Op vrijdag 25 februari 2011 vond in de provincies West- en Oost-Vlaanderen voor de vijftiende keer de ‘Verkeers- veilige dag’ plaats. Op vraag van de gouverneurs organiseerden de lokale politiezones en de federale wegpolitie de hele dag lang verkeersacties. De controles waren vooral gericht op snelheid, alcohol, drugs en zwaar vervoer. Voor de actie werden in West-Vlaanderen zo’n 250 extra politieagenten ingezet. In alle gemeenten samen werden meer dan 160 uur controles uitgevoerd. 16 politiezones controleerden op snelheid, 15 politiezones organiseerden alcoholcontroles. Het accent bij de vijftiende editie lag op de controle van het vrachtvervoer. De lokale politie en de federale wegpolitie controleerden 34.472 voertuigen op snelheid. 2.887 bestuurders reden te snel. Twee rijbewijzen werden ingetrokken wegens overdreven snelheid. Wat het aandeel snelheidsovertre- dingen betreft, is een gunstige evolutie merkbaar. Hoewel in West-Vlaanderen bijna 35.000 voertuigen door een mobiele radar gecontroleerd werden, reed ‘slechts’ 8,4% te snel. In 2010 bedroeg dit aandeel nog bijna 21%. Op gemeente- en gewestwegen reed 9,8% te snel, op autosnelwegen 5,8%. Op 1.093 bestuurders die op alcohol gecontroleerd werden, bleken er 18 te diep in het glas gekeken te hebben. Het aantal positieve bestuurders (1,6%) is bemoedigend in vergelijking met het West-Vlaamse gemiddelde aandeel van geïntoxiceerde bestuurders in de voorgaande BOB-campagne (4,15%). Wegens een positieve ademtest werd het rijbewijs van 5 bestuurders ingetrokken. In het totaal droegen 68 chauffeurs hun gordel niet. Bij 26 bestuurders bleek het rijbewijs ongeldig te zijn of ontbrak het. Ook de autopapieren werden nagezien: 32 keuringsbewijzen en 25 verzekeringsbewijzen bleken niet in orde te zijn. De verkeersveilige dag wordt georganiseerd om de ramp op 27 februari 1996 te herdenken. Bij een kettingbot- sing op de E17, waarbij meer dan 200 wagens betrokken waren, vonden toen 10 mensen de dood en vielen er 56 zwaargewonden.

Website voor teruggevonden fietsen

Gouverneur Paul Breyne stelde op 11 oktober 2011 het West-Vlaamse luik voor van de website met teruggevonden fietsen. Elk jaar halen gemeenten en politiediensten duizenden achtergelaten fietsen op. Heel wat van die fietsen zijn niet gemerkt en kunnen niet aan de eigenaar terugbezorgd worden. Om teruggave te vergemakkelijken werd een website ontwikkeld. Via www.gevondenfietsen.be kan een gebruiker zijn fiets opsporen door een aantal gegevens en datum en plaats van verlies in te vullen. Daarop krijgt hij/zij foto’s van fietsen te zien die voldoen aan de omschrijving, gerangschikt volgens afstand tot de gemeente van verlies. De site werd ontwikkeld door de provincie Antwerpen. Op verzoek van gouverneur Breyne werd hij uitgebreid met een West-Vlaams luik, dat gegevens van zo’n 700 fietsen bevat. Op de website plaatsen gemeenten en politiezones ook informatie over verkoopdagen van gevonden fietsen, gra- veermomenten en andere nuttige tips ter voorkoming van fietsdiefstal. Alle West-Vlaamse politiezones werken aan het project mee. In 2010 registreerde de politie 36.670 fietsdiefstallen in België, wat neerkomt op 100 gestolen fietsen per dag. 31.719 diefstallen werden in het Vlaamse Gewest gepleegd. De provincie Antwerpen scoort het hoogst met provincie West-Vlaanderen

10.390 gestolen fietsen, gevolgd door West-Vlaanderen met 7.755 en Oost-Vlaanderen met 7.133. I

www.gevondenfietsen.be jaarboek 2012

III 227 III De West-Vlaamse Politieschool in Zedelgem

West-Vlaamse Politieschool

Veiligheid en openbaar vervoer Het samenwerkingsakkoord tussen De Lijn, de geïntegreerde politiediensten van de provincie West-Vlaanderen (met inbegrip van het Communicatie- en Informatiecentrum - CIC) en de West-Vlaamse Politieschool met betrek- king tot de problematiek van de veiligheid in relatie tot het openbaar vervoer kreeg in 2011 verder vorm. Op het niveau van het basiskader werden tijdens de zomervakantie preventieve controles uitgevoerd op de kusttram. Voor het eerst werd de actie gedurende de eerste 2 weken van september 2011 uitgebreid tot ‘problematische’ buslijnen in de provincie. Ze concentreerde zich op bussen die vooral gebruikt worden door schooljongeren en waarop overlast gesignaleerd werd. Laatstejaarsstudenten van de opleiding bachelor in de maatschappelijke veiligheid van KATHO/IPSOC evalueerden de actie op de bussen. Hierdoor realiseerde de West-Vlaamse Politie- school ook de doelstelling van samenwerking met het reguliere (hoger) onderwijs. In de opleiding van het middenkader (AHINP of aspirant-hoofdinspecteur) werden de lessen ‘actieplannen maken’ en ‘excellente politiezorg’ samengenomen en afgestemd op de problematiek van veiligheid en openbaar vervoer. De studenten konden in hun eigen zone materiaal verzamelen rond de geregistreerde criminaliteit verbonden met incidenten bij het openbaar vervoer. Tijdens gastcolleges werden de gegevens vergeleken en samengebracht met kwantitatief en kwalitatief materiaal uit de veiligheidsmonitor van De Lijn en van andere partners zoals de spoorwegpolitie en de NMBS. De contextualisering van de gegevens vormde de basis voor de uitwerking van actieplannen. Op die manier geeft de West-Vlaamse Politieschool invulling aan het begrip ‘informatiegestuurde politiezorg’. De 11 studenten van het middenkader werden opgedeeld in 3 groepen die een project uitwerkten op basis van de verworven informatie. Na het oordeel van een externe jury zullen ze allemaal samen één project uitvoeren.

228 III Nieuw: opleidingstraject Clinical Leadership ‘Clinical leadership’ is de naam van een vormingstraject voor hoofdverpleegkundigen dat de ontwikkeling van transformationeel leiderschap nastreeft, met het oog op een efficiëntere teamwerking en uiteindelijk een betere patiëntenzorg. Na een positieve evaluatie door de overheid vond dit in oorsprong Britse project (Royal College of Nursing, Londen) sinds 2003 ingang in de Belgische ziekenhuizen. Het ziekenhuisproject Clinical Leadership inspireerde de West-Vlaamse Politieschool tot de uitwerking van een gelijkaardig opleidingstraject voor het middenkader van de politie, dat aansluit bij de noden van West-Vlaamse korpschefs. Het programma is gebaseerd op diverse inzichten en vaardigheden om de persoonlijke ontwikkeling in de context van leiderschap van de deelnemer mogelijk te maken, door middel van een persoonlijk ontwik- kelingsplan, action learning sets, workshops en één-op-één-leergesprekken. De deelnemers worden regelmatig geëvalueerd en voeren verbeteracties uit rond bepaalde werkpunten. In het schooljaar 2011-2012 schreven 11 kandidaten zich vrijwillig voor het opleidingstraject in.

www.wvl-politieschool.be provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 229 Nuttige adressen provincie

PROVINCIALE ADMINISTRATIE Provinciale Sportdienst Provinciehuis Boeverbos Doornstraat 114, 8200 Sint-Andries Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries T 050 40 76 86 – F 050 40 76 87 T 050 40 31 11 – F 050 40 31 00 - [email protected] - Zetel van de provincieraad en de deputatie Provinciaal Archief - Kabinetten van gedeputeerden Dirk De fauw, Patrick Van Gistelse Steenweg 528, 8200 Sint-Andries Gheluwe, Marleen Titeca-Decraene, Gunter Pertry, Bart T 050 40 72 90 – F 050 34 90 79 Naeyaert en Guido Decorte - Kabinet van de provinciegriffier Tolhuis - Provinciale administratie Jan Van Eyckplein 1-2, 8000 Brugge - Accommodatie T 0800 20 021 (gratis nummer) – F 050 61 03 00 - Bijzondere opdrachten en projecten - Provinciaal informatiecentrum - Communicatie [email protected] - Cultuur - Europe Direct - Externe relaties, Europese Programma’s en [email protected] Gebiedsgerichte werking - Provinciale bibliotheek en documentatiecentrum - Financiën - Griffie Provinciehuis Potyze - Groendienst Zonnebeekseweg 361, 8900 Ieper - Informatietechnologie T 057 20 00 27 – F 057 21 84 28 - Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk - Mobiliteit en weginfrastructuur - Milieu, natuur en waterbeleid - Waterlopen (district zuid) - Personeel en HRM - Ruimtelijke planning Provinciaal Noord-Zuidcentrum (PNZC) - Vergunningen Hugo Verrieststraat 22, 8800 Roeselare - Welzijn T 051 26 50 50 – F 051 20 43 49 [email protected] Provinciehuis Boeverbos – Filiaal I Koning Leopold III-laan 31, 8200 Sint-Andries STREEKHUIZEN - GEBIEDSGERICHTE WERKING - Communicatie - Grafische dienst Streekhuis Esenkasteel (Westhoek) - Economie Woumenweg 100, 8600 Diksmuide T 051 51 93 50 – F 051 51 93 51 Provinciehuis Olympia [email protected] Koning Leopold III-laan 66, 8200 Sint-Andries T 050 40 31 66 – F 050 71 94 06 Streekhuis Kasteel Tillegem (Brugge-Oostende) - Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels [email protected] T 050 40 35 44 – F 050 40 31 41 [email protected] Provinciehuis Abdijbeke Abdijbekestraat 9, 8200 Sint-Andries Streekhuis Midden-West-Vlaanderen T 050 40 71 12 – F 050 40 71 00 Peter Benoitstraat 13, 8800 Roeselare - Mobiliteit en weginfrastructuur T 051 27 55 50 – F 051 27 55 51 - Beleids- en managementsadvies [email protected] - Contracten, overheidsopdrachten en patrimonium - Financiën (provinciebelastingen) Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen - Gebouwen Doorniksesteenweg 218, 8500 Kortrijk - Informatiearchitectuur T 056 24 99 99 – F 056 24 99 90 - Waterlopen (district noord) [email protected]

Provinciaal Ankerpunt Kust (PAK) Wandelaarkaai 7, 8400 Oostende T 059 34 21 47 – F 059 34 21 31 [email protected]

230 III PROVINCIEMUSEA PROVINCIEDOMEINEN Mu.ZEE vzw Bergelen Collecties Provincie West-Vlaanderen en Stad Oostende Hemelhofweg, 8560 Gullegem-Wevelgem Romestraat 11, 8400 Oostende - Domeinwachter – T 051 20 11 80 of 0800 20 021 T 059 50 81 18 – F 059 80 56 26 - Cafetaria – T 056 40 01 30 [email protected] - Permekemuseum d’Aertrycke Gistelsteenweg 341, 8490 Jabbeke Zeeweg 42, 8820 Torhout T 050 81 12 88 – F 050 81 55 40 - Hotel – T 050 21 21 77 - Ensorhuis Consciencestraat 18a, 8820 Torhout Vlaanderenstraat 27, 8400 Oostende - Domeinwachter – T 050 22 22 76 of 0800 20 021 T 059 80 53 35 De Baliekouter BE-PART Ommegangstraat, 8720 Wakken-Dentergem Westerlaan 17, 8790 waregem - Domeinwachter – T 050 55 91 10 of 0800 20 021 T 056 62 94 10 – F 056 62 17 95 [email protected] De Gavers Meersstraat 5, 8530 Harelbeke Museum van het Bulskampveld (wagenpark) - Domeinwachter – T 056 21 35 02 of 0800 20 021 Provinciedomein Lippensgoed - Bulskampveld - Cafetaria West – T 056 72 55 22 Bulskampveld 9, 8730 Beernem - Cafetaria Gavermolen – T 056 20 05 17 T 050 55 91 00 [email protected] De Kemmelberg Heuvelland Memoriaal Prins Karel, Openluchtmuseum Atlantikwall en - Domeinwachter – T 057 20 34 72 of 0800 20 021 archeologische site en bezoekerscentrum Walraversijde Nieuwpoortsesteenweg 636, 8400 Oostende De Palingbeek T 059 70 22 85 – F 059 51 45 03 Verbrande Molenstraat 5, 8902 Zillebeke [email protected] - Domeinwachter – T 057 20 34 72 of 0800 20 021 - Cafetaria – T 057 20 56 72 PMSS – Museum Stijn Streuvels ‘Het Lijsternest’ Stijn Streuvelsstraat 25, 8570 Ingooigem ‘t Fort van Beieren [email protected] Damme-Koolkerke GESLOTEN WEGENS RESTAURATIE - Domeinwachter – T 050 38 24 16 of 0800 20 021 - Cafetaria – T 050 67 95 86 NATUUREDUCATIEVE BEZOEKERSCENTRA Bulskampveld Ieperse Gasthuisbossen Bulskampveld 9, 8730 Beernem Ieper-Zonnebeke-Heuvelland T 050 55 91 00 – F 050 55 91 18 - Domeinwachter – T 057 20 34 72 of 0800 20 021 [email protected] Kasteelpark ’t Hooghe De Palingbeek Doorniksesteenweg 220, 8500 Kortrijk Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke - Domeinwachter – T 056 21 35 02 of 0800 20 021 T 057 23 08 40 – F 057 23 08 51 [email protected] Lippensgoed-Bulskampveld Bulskampveld 9, 8730 Beernem De Gavers - Algemeen nummer (kasteel) – T 050 55 91 10 Eikenstraat 131, 8530 Harelbeke - Cafetaria – T 050 78 95 65 T 056 23 40 10 – F 056 22 75 68 [email protected] Raversijde Nieuwpoortsesteenweg 636, 8400 Oostende Zwin Natuurcentrum - Algemeen nummer – T 059 70 22 85 Graaf Léon Lippensdreef 8, 8300 Knokke-Heist - Cafetaria Walrave – T 059 30 62 44

T 050 60 70 86 – F 050 62 20 00 provincie West-Vlaanderen

I

[email protected] Sterrebos Sterrebosdreef 66, 8800 Roeselare - Domeinwachter – T 051 20 11 80 of 0800 20 021 - Restaurant – T 051 21 17 96 jaarboek 2012

III 231 Tillegembos PROVINCIALE ONDERWIJS- EN VORMINGSINSTELLINGEN Tillegemstraat 83, 8200 Sint-Michiels Provinciaal Technisch Instituut (PTI) - Domeinwachter – T 050 38 24 16 of 0800 20 021 [email protected] - Kasteel – T 050 40 35 44 - Campus Graaf Karel de Goedelaan - Bistro De Trutselaar – T 050 38 89 00 Graaf Karel de Goedelaan 7, 8500 Kortrijk T 056 22 13 41 – F 056 22 53 52 ’t Veld - Campus Tuinbouwschool Bloemgatstraat, 8850 Ardooie Condédreef 10, 8500 Kortrijk - Domeinwachter – T 051 74 52 25 of 0800 20 021 T 056 22 13 41 – F 056 20 44 71 - Cafetaria De Keunepupe – T 051 40 43 37 Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs (PCVO) Wallemote-Wolvenhof Meiboomstraat 8, 8870 Izegem Kokelarestraat 85, 8870 Izegem T 051 30 04 28 – F 051 32 01 08 - Domeinwachter – T 051 20 11 80 [email protected] - Huisbewaarder – T 051 30 09 44 School voor Bestuursrecht van West-Vlaanderen (SBR) Zeebos Provinciehuis Boeverbos – Filiaal III Koning Albert I-laan, 8370 Blankenberge Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries - Domeinwachter – T 050 38 24 16 of 0800 20 021 T 050 40 34 51 – F 050 40 31 01 [email protected] Zwin Natuurcentrum Graaf Léon Lippensdreef 8, 8300 Knokke-Heist ANDERE VORMINGS- EN WETENSCHAPPELIJKE INSTELLINGEN - Conservator - T 050 60 70 86 – F 050 62 20 00 WIVO vzw Provinciehuis Boeverbos – Filiaal III GROENE ASSEN Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries - Abdijenroute, Brugge-Damme (Sijsele) T 050 40 31 84 – F 050 40 31 01 - Damse Vaart, Kanaal Brugge-Sluis [email protected] - Frontzate, Nieuwpoort-Diksmuide - Groene 62, Oostende-Gistel-Ichtegem-Torhout West-Vlaamse Politieschool vzw (WPS) - Guldenspoorpad, Kortrijk-Zwevegem; Avelgem-Heestert Provinciaal Opleidingscentrum voor Veiligheidsdiensten - Kezelbergroute, Roeselare-Ledegem- Diksmuidse Heirweg 6, 8210 Zedelgem Moorslede-Wevelgem-Menen T 050 40 45 40 – F 050 39 38 79 - Stroroute, Zonnebeke-Moorslede [email protected] - Trimaarzate, Avelgem-Spiere - Vloethemveld, Zedelgem West-Vlaams Opleidingscentrum voor Brandweer, - Vrijbosroute, Ieper Reddings- en Ambulancediensten vzw (WOBRA) (Boezinge)-Langemark-Staden-Hooglede-Kortemark Provinciaal Opleidingscentrum voor Veiligheidsdiensten Diksmuidse Heirweg 6, 8210 Zedelgem PROVINCIAAL WETENSCHAPPELIJKE INSTELLING T 050 36 69 90 Inagro [email protected] Ieperseweg 87, 8800 Rumbeke T 051 27 32 00 – F 051 24 00 20 Vlaams Instituut voor de Zee vzw (VLIZ) [email protected] Wandelaarkaai 7, 8400 Oostende T 059 34 21 30 – F 059 34 21 31 PROVINCIALE SPORTACCOMMODATIE [email protected] Provinciaal Olympisch Zwembad Doornstraat 110, 8200 Sint-Andries AUTONOOM PROVINCIEBEDRIJF T 050 39 02 00 – F 050 40 20 70 Westtoer apb [email protected] Koning Albert I-laan 120, 8200 Sint-Michiels T 050 30 55 00 – F 050 30 55 90 Watersport- en avonturensportcentrum De Gavers [email protected] Eikenstraat 131, 8530 Harelbeke T 056 23 40 10 – F 056 22 75 68

232 III Diensten van de gouverneur

DIENSTVERLENING KABINET VAN DE GOUVERNEUR Provinciale Uitleendiensten voor Audiovisueel Materiaal Burg 3, 8000 Brugge - Brugge T 050 40 58 11 – F 050 40 58 00 Doornstraat 112, 8200 Sint-Andries T 050 40 76 76 – F 050 40 76 75 ARRONDISSEMENTSCOMMISSARISSEN [email protected] Johan Debyser - Ieper Mieke Teerlynck Provinciehuis Potyze Anne Martens Zonnebeekseweg 361, 8900 Ieper T 057 21 56 06 – F 057 21 84 28 FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [email protected] FAC Kamgebouw - Kortrijk Koning Albert I-laan 1/5 bus 6, 8200 Brugge Emiel Clauslaan 3, 8500 Kortrijk T 050 30 16 11 – F 050 30 16 00 T 056 22 56 22 – F 056 22 28 89 - Federale dienst openbare hulpverlening – civiele veiligheid [email protected] - Openbare politionele veiligheid, wapens en jacht - Oostende Bijzondere situaties (o.a. opeisingen, verkiezingen) Wandelaarkaai 7, 8400 Oostende - Federale administratie - Bijzondere en specifieke T 059 80 22 96 – F 059 29 51 58 bevoegdheden van de gouverneur [email protected] VLAAMS MINISTERIE VAN BESTUURSZAKEN vzw Unie-k AGENTSCHAP VOOR BINNENLANDS BESTUUR - vzw UNIE-K Ons Erf AFDELING WEST-VLAANDEREN Chartreuseweg 53, 8200 Sint-Michiels Burg 4, 8000 Brugge T 050 40 69 60 – F 050 40 69 61 T 050 40 56 11 – F 050 40 56 00 [email protected] - Algemene werking lokale besturen - vzw UNIE-K De Waaiberg - Personeel lokale besturen Koolskampstraat 22d, 8830 Gits - Financiën T 051 26 30 80 – F 051 24 45 45 - Patrimonium en overheidsopdrachten [email protected] - Financiën erediensten - vzw UNIE-K ’t Venster Willem Elsschotstraat 19/1, 8870 Emelgem T 051 31 84 72 – F 051 31 90 34 [email protected]

Westkans vzw Technisch adviesbureau en meldpunt omtrent toegankelijkheid Provinciehuis Boeverbos – Filiaal II Kerkhofstraat 1, 8200 Sint-Andries T 050 40 73 73 – F 050 40 71 00 [email protected]

Monumentenwacht West-Vlaanderen vzw Provinciehuis Boeverbos – Filiaal I Koning Leopold III-laan 31, 8200 Sint-Andries T 050 40 31 36 – F 050 40 34 58 [email protected] provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 233 Gemeentebesturen in West-Vlaanderen (situatie 1 april 2012)

ALVERINGEM DENTERGEM IZEGEM St.-Rijkersstraat 19, 8690 Alveringem Kerkstraat 1, 8720 Dentergem Korenmarkt 10, 8870 Izegem T 058 28 88 81 – F 058 28 88 83 T 051 63 61 03 – F 051 63 59 00 T 051 33 73 00 – F 051 31 48 67 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Gerard Liefooghe Burgemeester: Koenraad Degroote Burgemeester: Gerda Mylle Secretaris: Hendrik Verschave Secretaris: Kathelijn Naessens Secretaris: Anton Jacobus Financieel beheerder: Thomas Dufait Financieel beheerder: Els Verbeke Financieel beheerder: Dieter Cardoen

ANZEGEM DE PANNE JABBEKE De Vierschaar 1, 8570 Anzegem Zeelaan 21, 8660 De Panne Dorpsstraat 3, 8490 Jabbeke T 056 69 44 40 – F 056 68 09 09 T 058 42 16 16 – F 058 42 16 17 T 050 81 01 11 – F 050 81 01 17 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Victor Gerniers Burgemeester: Robert Butsraen Burgemeester: Daniël Vanhessche Secretaris: Patrick Vandeputte Secretaris: Veerle Van Ackere Secretaris: Gabriël Acke Financieel beheerder: Heidi Van Doorne Financieel beheerder: Evelien Broucke Wnd. financieel beheerder: Greta Baert

ARDOOIE DIKSMUIDE KNOKKE-HEIST Polenplein 15, 8850 Ardooie Grote Markt 6, 8600 Diksmuide Alfred Verweeplein 1, 8300 Knokke-Heist T 051 74 40 40 – F 051 74 03 69 T 051 51 91 51 – F 051 51 00 20 T 050 63 01 00 – F 050 63 01 59 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Karlos Callens Burgemeester: Lies Laridon Burgemeester: Leopold Lippens Secretaris: Dominiek Pillaert Secretaris: Marie Herman Secretaris: Miet Gobert Financieel beheerder: Izabel Pattyn Financieel beheerder: Stefan Himpens Financieel beheerder: Stein Moyersons

AVELGEM GISTEL KOEKELARE Kortrijkstraat 8, 8580 Avelgem Heyvaertlaan 18, 8470 Gistel St. Maartensplein 19, 8680 Koekelare T 056 65 30 30 – F 056 65 30 39 T 059 27 02 00 – F 059 27 02 46 T 051 58 92 01 – F 051 58 84 96 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Lieven Vantieghem Burgemeester: Bart Halewyck Burgemeester: Patrick Lansens Secretaris: David Claus Secretaris: Lieve Wydooghe Secretaris: Lode Claeys Financieel beheerder: Geert Boudrez Financieel beheerder: Paul De Groote Financieel beheerder: Liesbet Deweerdt

BEERNEM HARELBEKE KOKSIJDE Bloemdalestraat 112, 8730 Beernem Marktstraat 29, 8530 Harelbeke Zeelaan 303, 8670 Koksijde T 050 28 91 20 – F 050 79 04 63 T 056 73 33 11 – F 056 73 33 19 T 058 53 30 30 – F 058 53 30 31 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Johan De Rycke Burgemeester: Rita Beyaert Burgemeester: Marcus Vanden Bussche Secretaris: Robert Focquaert Secretaris: Carlo Daelman Secretaris: Joeri Stekelorum Financieel beheerder: Tom Gevaert Financieel beheerder: Nathalie Desmet Financieel beheerder: Jean-Philippe Vandeputte

BLANKENBERGE HEUVELLAND KORTEMARK J.F. Kennedyplein 1, 8370 Blankenberge Bergstraat 24, 8950 Heuvelland Stationsstraat 68, 8610 Kortemark T 050 42 99 42 – F 050 42 90 29 T 057 45 04 50 – F 057 44 56 04 T 051 56 81 21 – F 051 57 51 20 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Patrick De Clerck Burgemeester: Bernard Heens Burgemeester: Toon Vancoillie Secretaris: Peter Verheyden Secretaris: Sigurd Verstraete Secretaris: Joseph Vandoorne Financieel beheerder: Dirk Plompen Financieel beheerder: Johan Vermeersch Financieel beheerder: Hans Cromheecke

BREDENE HOOGLEDE KORTRIJK Centrumplein 1, 8450 Bredene Marktplaats 1, 8830 Hooglede Grote Markt 54, 8500 Kortrijk T 059 33 91 91 – F 059 33 00 36 T 051 20 30 30 – F 051 20 38 26 T 1777 – F 056 27 70 09 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Steve Vandenberghe Burgemeester: Jozef Lokere Burgemeester: Stefaan De Clerck Secretaris: Yannick Wittevrongel Secretaris: Rik Dekens Secretaris: Geert Hillaert Financieel beheerder: Willy Vandenberghe Financieel beheerder: Hans Terryn Financieel beheerder: Johan Vanhoutte

BRUGGE HOUTHULST KUURNE Burg 12, 8000 Brugge Markt 1, 8650 Houthulst Marktplein 9, 8520 Kuurne T 050 44 81 11 – F 050 44 80 80 T 051 46 07 31 – F 051 46 07 36 T 056 73 71 11 – F 056 70 60 15 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Patrick Moenaert Burgemeester: Joris Hindryckx Burgemeester: Carl Vereecke Secretaris: Johan Coens Secretaris: Jocelyne Schacht Secretaris: Veronique Vanhoutte Financieel beheerder: Cathy Brouckaert Financieel beheerder: Alain Paesbrugghe Financieel beheerder: Betty Cattelein

DAMME ICHTEGEM LANGEMARK-POELKAPELLE Vissersstraat 2A, 8340 Damme Stationstraat 1, 8480 Ichtegem (Eernegem) Kasteelstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle T 050 28 87 30 – F 050 50 11 51 T 059 34 11 20 – F 059 29 80 65 T 057 49 09 10 – F 057 48 60 50 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Dirk Bisschop Burgemeester: Karl Bonny Burgemeester: Alain Wyffels Wnd. secretaris: Hendrik Decorte Secretaris: Luc Delarue Secretaris: Sabine De Wandel Financieel beheerder: Rachel De Bruyckere Financieel beheerder: Peter Berckmans Financieel beheerder: Mireille Cappelle

DEERLIJK IEPER LEDEGEM Harelbekestraat 27, 8540 Deerlijk Grote Markt 34, 8900 Ieper Rollegemstraat 132, 8880 Ledegem T 056 69 47 20 – F 056 69 47 21 T 057 23 92 00 – F 057 23 92 95 T 056 50 91 80 – F 056 50 51 40 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Claude Croes Burgemeester: Luc Dehaene Burgemeester: Bart Dochy Secretaris: Trees Longueville Secretaris: Stefan Depraetere Secretaris: Geert Demeyere Financieel beheerder: Arne Desmet Financieel beheerder: Guy Carbonez Financieel beheerder: Carine Denys

DE HAAN INGELMUNSTER LENDELEDE Leopoldlaan 24, 8420 Klemskerke Oostrozebekestraat 4, 8770 Ingelmunster Dorpsplein 1, 8860 Lendelede T 059 24 21 24 – F 059 24 21 23 T 051 33 74 00 – F 051 31 82 83 T 051 33 63 00 – F 051 33 63 07 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Christine Beirens Burgemeester: Yves Vercruysse Burgemeester: Carine Dewaele Secretaris: Franky Museeuw Secretaris: Dominik Ronse Secretaris: Christophe Vandecasteele Financieel beheerder: Bart Dewulf Financieel beheerder: Tine Dhont Financieel beheerder: Gwenny Matan

234 III LICHTERVELDE OUDENBURG WAREGEM Marktplaats 2, 8810 Lichtervelde Weststraat 24, 8460 Oudenburg Gemeenteplein 2, 8790 Waregem T 051 72 94 30 – F 051 72 94 36 T 059 56 84 20 – F 059 26 54 06 T 056 62 12 11 – F 056 62 12 23 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Ria Beeusaert-Pattyn Burgemeester: Ignace Dereeper Burgemeester: Kurt Vanryckeghem Secretaris: Ivan Vandenbussche Secretaris: Johan Rosseel Secretaris: Guido De Langhe Financieel beheerder: Christiane Roelens Financieel beheerder: Carine Krijger Financieel beheerder: Geert Coussement

LO-RENINGE PITTEM WERVIK Markt 11, 8647 Lo-Reninge Markt 1, 8740 Pittem St. Maartensplein 16, 8940 Wervik T 058 28 80 20 – F 058 33 01 28 T 051 46 03 50 – F 051 46 03 70 T 056 95 21 01 – F 056 95 21 49 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Lode Morlion Burgemeester: Ivan Delaere Burgemeester: Johnny Goos Secretaris: Dirk Ackerman Secretaris: Geert Mahieu Secretaris: Philippe Verraes Financieel beheerder: Katrien Debaecke Financieel beheerder: Martine Debaecke Financieel beheerder: Stefaan Volckaert

MENEN POPERINGE WEVELGEM Grote Markt 1, 8930 Menen Grote Markt 1, 8970 Poperinge Vanackerestraat 16, 8560 Wevelgem T 056 52 92 00 – F 056 52 93 09 T 057 33 40 81 – F 057 33 75 81 T 056 43 34 00 – F 056 43 34 01 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Gilbert Bossuyt Burgemeester: Christof Dejaegher Burgemeester: Jan Seynhaeve Secretaris: Eric Algoet Secretaris: Bernard Roelens Secretaris: Kurt Parmentier Financieel beheerder: Peter Pille Financieel beheerder: Stefaan Vandecasteele Financieel beheerder: Frank Deleu

MESEN ROESELARE WIELSBEKE Markt 22, 8957 Mesen Botermarkt 2, 8800 Roeselare Rijksweg 314, 8710 Wielsbeke T 057 22 17 10 – F 057 48 65 63 T 051 26 21 11 – F 051 26 22 29 T 056 67 32 00 – F 056 67 32 49 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Sandy Evrard Burgemeester: Luc Martens Burgemeester: Jan Stevens Secretaris: Patrick Florissoone Secretaris: Johan Leenknecht Secretaris: Bruno Debrabandere Financieel beheerder: Alain Paesbrugghe Financieel beheerder: Katrien Verbrugge Financieel beheerder: Guy Seyns

MEULEBEKE RUISELEDE WINGENE Markt 1, 8760 Meulebeke Markt 1, 8755 Ruiselede Oude Bruggestraat 13, 8750 Wingene T 051 48 80 80 – F 051 48 54 40 T 051 68 80 63 – F 051 68 79 33 T 051 65 00 60 – F 051 65 70 78 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Daniël Vanpoucke Burgemeester: Greet Coens-De Roo Burgemeester: Hendrik Verkest Secretaris:Tom Vanpoucke Secretaris: Luc De Leersnyder Secretaris: Chris De Meulemeester Financieel beheerder: Bernard Devolder Financieel beheerder: Eric Mattan Financieel beheerder: Pascal De Ceuleners

MIDDELKERKE SPIERE-HELKIJN ZEDELGEM Spermaliestraat 1, 8430 Middelkerke Oudenaardseweg 71, 8587 Spiere-Helkijn Snellegemsestraat 1, 8210 Zedelgem T 059 31 30 16 – F 059 31 43 64 T 056 45 55 57 – F 056 45 69 30 T 050 28 83 30 – F 050 20 82 28 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Michel Landuyt Burgemeester: Dirk Walraet Burgemeester: Hilaire Verhegge Wnd. secretaris: Pascal Van Looy Secretaris: Wout Lefebvre Secretaris: Heidi Malengier Financieel beheerder: Pierre Ryckewaert Financieel beheerder: Tim Focquaert Financieel beheerder: Hilde De Meester

MOORSLEDE STADEN ZONNEBEKE Marktplaats 1, 8890 Moorslede Marktplaats 2, 8840 Staden Langemarkstraat 8, 8980 Zonnebeke T 051 77 70 06 – F 051 77 10 76 T 051 70 82 00 – F 051 70 42 86 T 051 48 00 60 – F 051 78 07 40 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Marc Vermont Burgemeester: Josiane Lowie Burgemeester: Dirk Cardoen Secretaris: Kristof Vander Stichele Secretaris: Johan Debaene Secretaris: Francis Claeys Financieel beheerder: Kris Wydooghe Financieel beheerder: Karien Pattyn Financieel beheerder: Luc Delancker

NIEUWPOORT TIELT ZUIENKERKE Marktplein 7, 8620 Nieuwpoort Markt 13, 8700 Tielt Kerkstraat 17, 8377 Zuienkerke T 058 22 44 22 – F 058 22 44 01 T 051 42 81 11 – F 051 40 51 89 T 050 43 20 50 – F 050 43 20 59 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Roland Crabbe Burgemeester: Luc Vannieuwenhuyze Burgemeester: Alain De Vlieghe Secretaris: Benoit Willaert Secretaris: Dirk Verbeke Secretaris: Franky Goethals Wnd. financieel beheerder: Inge De Bille Financieel beheerder: Linda De Wit Financieel beheerder: Thomas Dufait

OOSTENDE TORHOUT ZWEVEGEM Vindictivelaan 1, 8400 Oostende Markt 1, 8820 Torhout Otegemstraat 100, 8550 Zwevegem T 059 80 55 00 – F 059 80 65 47 T 050 22 11 22 – F 050 22 05 80 T 056 76 55 67 – F 056 76 55 68 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Jean Vandecasteele Burgemeester: Norbert De Cuyper Burgemeester: Claude Vanwelden Secretaris: Kristof Beuren Secretaris: Luc Vandamme Secretaris: Jan Vanlangenhove Financieel beheerder: Christina De Prêtre Financieel beheerder: Noël Cordie Financieel beheerder: Rik Vandenbogaerde

OOSTKAMP VEURNE Administratief centrum Beukenpark, Sint-Denisplaats 16, 8630 Veurne Kapellestraat 19, 8020 Oostkamp T 058 33 55 00 – F 058 33 55 19 T 050 83 31 00 – F 050 82 66 76 E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Jan Verfaillie Burgemeester: Luc Vanparys Secretaris: Edwin Coulier Secretaris: Jan Compernol Financieel beheerder: Kris Degraeve Financieel beheerder: Hugo Van Vijnckt

VLETEREN provincie West-Vlaanderen

OOSTROZEBEKE Kasteelstraat 39, 8640 Vleteren I Ernest Brengierstraat 6, 8780 Oostrozebeke T 057 40 00 99 – F 057 40 13 66 T 056 67 11 20 – F 056 67 11 27 E [email protected] E [email protected] Burgemeester: Stephan Mourisse Burgemeester: Jean-Marie Bonte Secretaris: Nele Vanderhaeghe Secretaris: Guy De Pourcq Financieel beheerder: Els Verbeke Financieel beheerder: Siegfried Masschaele jaarboek 2012

III 235 OCMW-besturen in West-Vlaanderen (situatie 1 april 2012)

ALVERINGEM DENTERGEM IZEGEM Dorp 1B, 8690 Alveringem Wapenplaats 23, 8720 Wakken Kokelarestraat 2, 8870 Izegem T 058 28 08 20 – F 058 28 08 25 T 056 62 10 10 – F 056 61 49 88 T 051 33 66 33 – F 051 33 66 30 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Joachim Vanspijbrouck Voorzitter: Marie-Thérèse De Smet Voorzitter: Marc Vanlerberghe Secretaris: Steve Lansens Secretaris: Bernard Vanmeerhaeghe Secretaris: Bart Desimpel Gewestelijk ontvanger: Bernard Pottie Gewestelijk ontvanger: Bernard Pottie OCMW-ontvanger: Bart Van Den Bossche

ANZEGEM DE PANNE JABBEKE Lieven Bauwensstraat 40, 8570 Vichte Koninklijke Baan 10, 8660 De Panne Caverstraat 16, 8490 Jabbeke T 056 77 88 28 – F 056 77 48 82 T 058 42 97 80 – F 058 41 22 82 T 050 81 01 80 – F 050 81 46 86 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Paul Van den Heede Voorzitter: Michèle Vandermeeren Voorzitter: Paul Storme Secretaris: Frieda Maes Secretaris: Ann Mouton Secretaris: Katrien Vandewalle OCMW-ontvanger: Steven Cuvelier OCMW-ontvanger: Cathy Van Eetvelde Gewestelijk ontvanger: Dieter Descamps

ARDOOIE DIKSMUIDE KNOKKE-HEIST Marktplein 1, 8850 Ardooie Ijzerheemplein 4, 8600 Diksmuide Kraaienestplein 1 bus 2, 8300 Knokke-Heist T 051 74 03 70 – F 051 74 03 79 T 051 50 42 15 – F 051 51 08 25 T 050 53 09 00 – F 050 53 09 39 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Pieter Callens Voorzitter: Robert Bailleul Voorzitter: Annie Vandenbusse Secretaris: Patricia Desmet Secretaris: Marie Herman Secretaris: Paul Roets OCMW-ontvanger: Izabel Pattyn OCMW-ontvanger: Johan Declercq OCMW-ontvanger: Jan Claeys

AVELGEM GISTEL KOEKELARE Leopoldstraat 66, 8580 Avelgem Bruidstraat 1, 8470 Gistel Ichtegemstraat 18, 8680 Koekelare T 056 65 07 70 – F 056 65 07 79 T 059 27 06 57 – F 059 27 53 42 T 051 58 10 01 – F 051 58 33 87 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Trees Vandeputte Voorzitter: Luc Ghyselbrecht Voorzitter: Katrine Depreitere Secretaris: Christine Debeurme Secretaris: Joost Mangeleer Secretaris: Ann Van Der Veken Gewestelijk ontvanger: Geert Boudrez Gewestelijk ontvanger: Philippe Bakelant OCMW-ontvanger: Liesbet Deweerdt

BEERNEM HARELBEKE KOKSIJDE Lattenklieversstraat 46, 8730 Beernem Paretteplein 19, 8530 Harelbeke Ter Duinenlaan 34, 8670 Koksijde T 050 78 82 40 – F 050 78 10 29 T 056 73 51 90 – F 056 73 52 12 T 058 53 43 10 – F 058 53 43 11 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Luc Goutry Voorzitter: Sofie Decavele Voorzitter: Greta Suber-Delie Secretaris: Jan Claeys Secretaris: Luc Raes Secretaris: Pascale Feys Gewestelijk ontvanger: Peter Van Leirsberghe OCMW-ontvanger: Rudy Eggermont OCMW-ontvanger: Rita Driesse

BLANKENBERGE HEUVELLAND KORTEMARK Jordaenslaan 34, 8370 Blankenberge Sint-Medardusplein 1, 8953 Heuvelland Hospitaalstraat 31, 8610 Kortemark T 050 43 12 00 – F 050 43 12 10 T 057 45 04 80 – F 057 45 04 89 T 051 57 55 75 – F 051 57 55 76 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Ivan De Clerck Voorzitter: Brigitte De Jonghe Voorzitter: Rita Tyvaert Secretaris: Luc Demeulemeester Secretaris: Hugo Lefebvre Secretaris: Rita Denecker OCMW-ontvanger: Stefan Lagast OCMW-ontvanger: Ina Demeulenaere Gewestelijk ontvanger: Katrien Debaecke

BREDENE HOOGLEDE KORTRIJK Duinenstraat 106, 8450 Bredene Hogestraat 170, 8830 Hooglede Budastraat 27, 8500 Kortrijk T 059 33 97 70 – F 059 33 97 77 T 051 22 88 01 – F 051 22 90 95 T 056 24 48 00 – F 056 24 48 48 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Patrick Bolle Voorzitter: Wim Vansteelant Voorzitter: Franceska Verhenne Secretaris: Jan Eerebout Secretaris: Filip Van Eeckhout Secretaris: Phillipe Awouters OCMW-ontvanger: Wilfried Nyssen OCMW-ontvanger: Guy Leleu OCMW-ontvanger: Luc Sabbe

BRUGGE HOUTHULST KUURNE Ruddershove 4, 8000 Brugge Vijverstraat 30, 8650 Houthulst Kortrijksestraat 2, 8520 Kuurne T 050 32 70 00 – F 050 32 73 33 T 051 70 41 64 – F 051 70 43 64 T 056 73 70 11 – F 056 72 56 90 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Frank Vandevoorde Voorzitter: Gino Keirsschieter Voorzitter: Geert Veldeman Secretaris: Hubert Parrein Secretaris: Bernard Deweerdt Secretaris: Els Persyn OCMW-ontvanger: Luc Sap Gewestelijk ontvanger: Alain Paesbrugghe Gewestelijk ontvanger: Steven Cuvelier

DAMME ICHTEGEM LANGEMARK-POELKAPELLE Burgstraat 4, 8340 Damme Koekelarestraat 2+5, 8480 Ichtegem Zonnebekestraat 71, 8920 Langemark-Poelkapelle T 050 46 10 80 – F 050 46 10 81 T 051 58 18 91 – F 051 58 29 15 T 057 49 08 10 – F 057 48 52 89 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Inge Bisschop Voorzitter: Koen Pattyn Voorzitter: Maddy Bouden Secretaris: Marc Dalle Secretaris: Wilfried Declerck Secretaris: Sabine De Wandel OCMW-ontvanger: Sabine Maes Plaatselijk ontvanger: Hans Verplancke OCMW-ontvanger: Mireille Cappelle

DEERLIJK IEPER LEDEGEM Vercruysse De Solartstraat 22, 8540 Deerlijk Rijselsestraat 38, 8900 Ieper Rollegemstraat 130, 8880 Ledegem T 056 73 63 30 – F 056 72 76 51 T 057 20 48 31 – F 057 21 83 89 T 056 54 04 00 – F 056 50 50 09 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Kaat Olivier Voorzitter: Marieke Cloet Voorzitter: Geert Wylin Secretaris: Mireille Van Thuyne Secretaris: Piet Seynaeve Secretaris: Nathalie Dessein Gewestelijk ontvanger: Erik Mattan OCMW-ontvanger: Stef Deboutte Gewestelijk ontvanger: Peter Van Leirsberghe

DE HAAN INGELMUNSTER LENDELEDE Markt 2, 8420 De Haan (Wenduine) Oostrozebekestraat 6, 8770 Ingelmunster Dorpsplein 8, 8860 Lendelede T 050 43 51 40 – F 050 41 61 33 T 051 33 74 60 – F 051 30 45 81 T 051 30 31 31 – F 051 31 52 72 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Andrée Flahaut-Pouillon Voorzitter: Geert Verstraete Voorzitter: Claudine Rogiers Secretaris: Willy Vansteenkiste Secretaris: Joost Vandeweghe Secretaris: Christophe Vandecasteele Plaatselijk ontvanger: Dieter Descamps OCMW-ontvanger: Tine Dhont OCMW-ontvanger: Arne Desmet

236 III LICHTERVELDE OUDENBURG WAREGEM Statiestraat 1, 8810 Lichtervelde Ettelgemsestraat 18-20, 8460 Oudenburg Schakelstraat 41, 8790 Waregem T 051 72 54 91 – F 051 72 64 94 T 059 34 02 20 – F 059 34 02 29 T 056 62 98 11 – F 056 62 99 11 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Roos Vanwalleghem Voorzitter: Rita Meyns Voorzitter: Joost Kerkhove Secretaris: Kris Vandenbussche Secretaris: Bart Vermeulen Secretaris: Bruno De Backer Plaatselijk ontvanger: Christiane Roelens Gewestelijk ontvanger: Hans Verplancke OCMW-ontvanger: Jozef Vandaele

LO-RENINGE PITTEM WERVIK Markt 11, 8647 Lo-Reninge Koolskampstraat 46, 8740 Pittem Steenakker 30, 8940 Wervik T 058 33 01 40 – F 058 33 01 28 T 051 61 00 60 – F 051 61 00 65 T 056 30 02 00 – F 056 95 25 99 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Wout Cornette Voorzitter: Peter Gelaude Voorzitter: Lien Vandamme Secretaris: Luc Decroos Secretaris: Joris Defour Secretaris: Myriam Deloddere Gewestelijke ontvanger: Katrien Debaecke OCMW-ontvanger: Martine Debaecke OCMW-ontvanger: Tom Cuvelier

MENEN POPERINGE WEVELGEM Noorderlaan 1A-000, 8930 Menen Veurnestraat 22, 8970 Poperinge Deken Jonckheerestraat 9, 8560 Wevelgem T 056 52 71 00 – F 056 52 71 09 T 057 33 33 00 – F 057 33 90 39 T 056 43 55 00 – F 056 40 20 64 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Heidi Demeulenaere Voorzitter: Mark Paelinck Voorzitter: Chris Loosvelt Secretaris: Bart Vanneste Secretaris: Bart Vallaeys Secretaris: Stefaan Oosthuyse OCMW-ontvanger: Joke Vansteenkiste OCMW-ontvanger: Thierry Hugues OCMW-ontvanger: Jan Festjens

MESEN ROESELARE WIELSBEKE Markt 22, 8957 Mesen Gasthuisstraat 10, 8800 Roeselare Hernieuwenstraat 15, 8710 Wielsbeke T 057 22 17 10 – F 057 48 65 63 T 051 23 66 50 – F 051 24 35 86 T 056 66 52 83 – F 056 66 95 05 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: André Bossaert Voorzitter: Geert Depondt Voorzitter: Guido Callewaert Secretaris: Patrick Florissoone Secretaris: Geert Sintobin Secretaris: Guy Seyns Gewestelijk ontvanger: Ina Demeulenaere OCMW-ontvanger: Geert Bucket OCMW-ontvanger: Guy Seyns

MEULEBEKE RUISELEDE WINGENE Bonestraat 24, 8760 Meulebeke Kasteelstraat 1A, 8755 Ruiselede Marktplein 5, 8750 Wingene T 051 48 61 93 – F 051 48 51 99 T 051 68 94 84 – F 051 68 63 80 T 051 61 07 16 – F 051 61 07 18 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Luc Vullers Voorzitter: Linda Wyckstandt Voorzitter: Tom Braet Secretaris: Tom Vanpoucke Secretaris: Luc De Leersnyder Secretaris: Johan Broché Gewestelijk ontvanger: Bernard Pottie Gewestelijk ontvanger: Erik Mattan Plaatselijk ontvanger: Pascal De Ceuleners

MIDDELKERKE SPIERE-HELKIJN ZEDELGEM Sluisvaartstraat 17, 8430 Middelkerke Oudenaardseweg 71, 8587 Spiere-Helkijn Brugsestraat 3, 8211 Aartrijke T 059 31 92 10 – F 059 31 21 52 T 056 45 59 59 – F 056 45 69 30 T 050 20 07 28 – F 050 20 86 99 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Geert Galle Voorzitter: Richard Deldaele Voorzitter: Ann Devriendt Secretaris: Jan Van Parijs Secretaris: Wout Lefebvre Secretaris: Luc Hongenaert OCMW-ontvanger: Ann Desseyn Gewestelijk ontvanger: Tim Focquaert OCMW-ontvanger: Eva Dewinter

MOORSLEDE STADEN ZONNEBEKE Marktplaats 18a, 8890 Moorslede Hospitaalstraat 1, 8840 Staden Langemarkstraat 10, 8980 Zonnebeke T 051 57 60 70 – F 051 78 00 05 T 051 48 06 80 – F 051 70 52 80 T 051 48 01 10 – F 051 48 01 19 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Norbert Vanoost Voorzitter: Hans Mommerency Voorzitter: Gino Comyn Secretaris: Geert Leenknecht Secretaris: Tine Dochy Secretaris: Karolin Vannieuwenhuyse Gewestelijk ontvanger: Tim Focquaert OCMW-ontvanger: Evelien Druelle Gewestelijk ontvanger: Ina Demeulenaere

NIEUWPOORT TIELT ZUIENKERKE Astridlaan 103, 8620 Nieuwpoort Deken Darraslaan 17, 8700 Tielt Kerkstraat 17, 8377 Zuienkerke T 058 22 38 10 – F 058 22 38 28 T 051 42 79 10 – F 051 42 79 20 T 050 42 79 98 – F 050 42 67 37 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Frans Lefevre Voorzitter: Jan Mortier Voorzitter: Noël Delaere Secretaris: Maria Van Der Auwera Secretaris: Isabel Olivier Secretaris: Inez Godderis OCMW-ontvanger: Philip Pieters OCMW-ontvanger: Geert De Muynck Gewestelijk ontvanger: Thomas Dufait

OOSTENDE TORHOUT ZWEVEGEM Edith Cavellstraat 15, 8400 Oostende Aartrijkestraat 11a, 8820 Torhout Blokkestraat 29A, 8550 Zwevegem T 059 55 56 10 – F 059 55 55 55 T 050 22 12 22 – F 050 22 08 84 T 056 76 52 00 – F 056 75 81 55 E [email protected] E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Franky De Block Voorzitter: Servais Deroo Voorzitter: Jozef Tienpont Secretaris: Marc Boumans Secretaris: Eddy Vandecasteele Secretaris: Benedikt Planckaert OCMW-ontvanger: Guy-Paul Libin OCMW-ontvanger: Claude Callewaert OCMW-ontvanger: Sander De Bo

OOSTKAMP VEURNE Dorpsplein 1, 8020 Waardamme Kaaiplaats 2, 8630 Veurne T 050 28 82 90 – F 050 28 01 78 T 058 33 23 00 – F 058 31 12 24 E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Herman Himpens Voorzitter: Anja Pilet Secretaris: Tom Vandenberghe Secretaris: Marc Dekervel OCMW-ontvanger: Eveline Dubois OCMW-ontvanger: Evelien Thanghe

OOSTROZEBEKE VLETEREN provincie West-Vlaanderen

Ernest Brengierstraat 6, 8780 Oostrozebeke Woestendorp 12, 8640 Vleteren I T 056 67 11 50 – F 056 67 11 57 T 057 46 96 01 – F 057 46 96 05 E [email protected] E [email protected] Voorzitter: Carine Geldhof Voorzitter: Lutgarde Demeyer Secretaris: Ann Vansteenkiste Secretaris: Nele Vanderhaeghe OCMW-ontvanger: Siegfried Masschaele Gewestelijk ontvanger: Els Verbeke jaarboek 2012

III 237 Bevolkingsgegevens (situatie 1 januari 2012)

gemeente mannen vrouwen totaal gemeente mannen vrouwen totaal Beernem 7.859 7.496 15.355 Bredene 8.229 8.269 16.498 Blankenberge 9.303 10.003 19.306 Gistel 5.873 5.921 11.794 Brugge 56.869 60.416 117.285 Ichtegem 6.987 6.914 13.901 Damme 5.460 5.385 10.845 Middelkerke 9.321 9.727 19.048 Jabbeke 6.946 6.839 13.785 Oostende 33.917 36.245 70.162 Oostkamp 11.295 11.448 22.743 Oudenburg 4.499 4.616 9.115 Torhout 10.045 10.083 20.128 De Haan 6.052 6.418 12.470 Zedelgem 11.116 11.207 22.323 arr. Oostende 74.878 78.110 152.988 Zuienkerke 1.394 1.367 2.761 Knokke-Heist 16.245 17.735 33.980 gemeente mannen vrouwen totaal arr. Brugge 136.532 141.979 278.511 Hooglede 5.007 4.890 9.897 Ingelmunster 5.338 5.397 10.735 gemeente mannen vrouwen totaal Izegem 13.457 13.899 27.356 Diksmuide 8.160 8.270 16.430 Ledegem 4.712 4.792 9.504 Houthulst 4.839 4.896 9.735 Lichtervelde 4.267 4.249 8.516 Koekelare 4.296 4.237 8.533 Moorslede 5.450 5.469 10.919 Kortemark 6.083 6.133 12.216 Roeselare 28.978 29.831 58.809 Lo-Reninge 1.659 1.640 3.299 Staden 5.493 5.461 10.954 arr. Diksmuide 25.037 25.176 50.213 arr. Roeselare 72.702 73.988 146.690

gemeente mannen vrouwen totaal gemeente mannen vrouwen totaal Ieper 17.232 17.855 35.087 Dentergem 4.184 4.157 8.341 Mesen 481 472 953 Meulebeke 5.559 5.519 11.078 Poperinge 9.932 10.052 19.984 Oostrozebeke 3.721 3.840 7.561 Wervik 9.102 9.276 18.378 Pittem 3.411 3.354 6.765 Zonnebeke 6.206 6.171 12.377 Ruiselede 2.619 2.550 5.169 Heuvelland 4.085 3.854 7.939 Tielt 9.877 10.049 19.926 Langemark-Poelkapelle 4.032 3.956 7.988 Wielsbeke 4.616 4.561 9.177 Vleteren 1.878 1.835 3.713 Wingene 7.080 6.867 13.947 arr. Ieper 52.948 53.471 106.419 Ardooie 4.544 4.535 9.079 arr. Tielt 45.611 45.432 91.043 gemeente mannen vrouwen totaal Anzegem 7.244 7.228 14.472 gemeente mannen vrouwen totaal Avelgem 4.774 4.871 9.645 Alveringem 2.555 2.434 4.989 Deerlijk 5.618 5.800 11.418 De Panne 5.162 5.578 10.740 Harelbeke 13.490 13.465 26.955 Koksijde 10.872 11.285 22.157 Kortrijk 36.631 38.552 75.183 Nieuwpoort 5.629 5.738 11.367 Kuurne 6.388 6.567 12.955 Veurne 5.606 5.907 11.513 Lendelede 2.817 2.860 5.677 arr. Veurne 29.824 30.942 60.766 Menen 16.092 16.569 32.661 Waregem 18.093 18.654 36.747 West-Vlaanderen 577.336 592.734 1.170.070 Wevelgem 15.569 15.842 31.411 Zwevegem 12.051 12.160 24.211 Spiere-Helkijn 1.037 1.068 2.105 bron: rijksregister 01.01.2012 arr. Kortrijk 139.804 143.636 283.440 verwerking: provincie West-Vlaanderen

238 III West-Vlaanderen morfologisch

West-Vlaanderen heeft een oppervlakte van 314.433 ha, 72a en 40 ca, opgesplitst in acht bestuurlijke arrondissementen en 64 gemeenten. provincie West-Vlaanderen

I

jaarboek 2012

III 239 Colofon

Het jaarboek 2012 van de provincie West-Vlaanderen werd samengesteld en uitgegeven in opdracht van de deputatie van de provincieraad van West-Vlaanderen.

Carl Decaluwé (provinciegouverneur) Dirk De fauw Patrick Van Gheluwe Marleen Titeca-Decraene Gunter Pertry Bart Naeyaert Guido Decorte (gedeputeerden) Geert Anthierens (provinciegriffier)

Coördinatie en eindredactie Peter Verheecke en Cindy Baute Dienst communicatie

Ontwerp en grafische vormgeving Aynsley Bral Dienst communicatie – grafische dienst

Druk Dienst communicatie – grafische dienst

Rewriting Marc Dejonckheere

Fotografie Nyklyn Jelle Vermeersch Bart Degrande Kristien Daem Jan Darthet Patrick Holderbeke Foto Jan Soenen, Verhaeghe & C° Daniel de Kievith Christine Deboosere Westtoer Coussée & Goris architecten / GAFPA Michel Vanneuville Peter Stuijk Foto TBR Misjel Decleer Anton Coene Wouter Rawoens Frestate II Jean Godecharle Olga Monteyne Henk Rogiers Walter Carels Dries Decorte FotoNeirynck Tom De Witte UnitasFotos

Met dank aan alle ambtenaren van het provinciebestuur die een bijdrage hebben geleverd tot de realisatie van het jaarboek.

Voor meer info over de provincie West-Vlaanderen Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis Jan Van Eyckplain 2, 8000 Brugge T 0800 20 021 – E [email protected] www.west-vlaanderen.be D/2012/0248/06

240 III