Plan odnowy miejscowo ści na lata 2009-2017

Zał ącznik do uchwały nr XXXVI/343/09 Rady Miejskiej w Czersku z dnia 24 wrze śnia 2009 r.

Spis tre ści

Wst ęp …………………………………………………………………………...……………….. 3

I. Charakterystyka sołectwa …………………………………………………………………… 5

1. Poło Ŝenie, powierzchnia, liczba ludno ści ………………………..………….…… 5

2. Historia …………………………………………………………………………... 6

3. Przestrzenna struktura miejscowo ści....…………………...……………………… 8

II. Inwentaryzacja zasobów słu Ŝą cych odnowie miejscowo ści ……………………….……… 11

1. Zasoby przyrodnicze ……..……………………………………………………… 11

2. Dziedzictwo kulturowe ………….…………………………………….………… 13

3. Obiekty i tereny …………………………………………………………...……... 13

4. Infrastruktura społeczna ….……………………………………………………… 15

5. Infrastruktura techniczna ………………………………………………………… 17

6. Gospodarka i rolnictwo ………………………………………………………….. 18

7. Kapitał społeczny i ludzki ……………………………………………………….. 18

III. Ocena mocnych i słabych stron sołectwa .………………………………………………… 19

IV. Opis planowanych zada ń na lata 2009-2016 ……………………………………………… 23

V. Podsumowanie ………………………………….………………………………………...... 26

2

Fot. 1. Widok Gutowca z lotu ptaka

Wst ęp Istot ą niniejszego opracowania pn. „Plan odnowy miejscowości Gutowiec” jest wypracowanie wspólnej, zrównowa Ŝonej wizji sołectwa oraz kierunków jego rozwoju na kolejne lata. W szczególno ści „Plan odnowy” ma konkretyzowa ć i definiowa ć zadania, które s ą do potrzebne i mo Ŝliwe do zrealizowania na terenie sołectwa, uwzgl ędniaj ąc jego specyfik ę i zdiagnozowane potrzeby. Tym samym, „Plan odnowy miejscowo ści Gutowiec” staje si ę dokumentem strategicznym dla sołectwa, stanowi ącym jednocze śnie jedno z podstawowych narz ędzi, które s ą niezb ędne lokalnej społeczno ści do ubiegania si ę o bezzwrotne dotacje, szczególnie ze środków UE na rozwój swojej wsi. Wypracowanie takiego planu jest mo Ŝliwe tylko w wyniku aktywnego współdziałania mieszka ńców, którzy najpełniej potrafi ą okre śli ć potrzeby swojej społeczno ści. St ąd niniejszy „Plan” jest efektem otwartej dyskusji mieszka ńców, prowadzonej w formie spotka ń, zebra ń i warsztatów, w trakcie których mieszka ńcy sołectwa decydowali o przyszło ści i kierunkach rozwoju swej wsi i sołectwa Gutowiec. Tym samym prace nad „Planem odnowy miejscowo ści” maj ą tak Ŝe niew ątpliw ą funkcj ę integruj ącą i aktywizuj ącą lokaln ą społeczno ść . W szczególno ści miały one bowiem wykaza ć, i Ŝ to wła śnie od woli, aktywno ści i kreatywno ści samych mieszka ńców zale Ŝy bezpo średnio rozwój ich wsi, a co za tym idzie – poprawa jako ści Ŝycia. Cało ści ą prac nad

3 przygotowaniem „Planu odnowy miejscowo ści Gutowiec” kierował Sołtys oraz członkowie Rady Sołeckiej, przy wsparciu koordynatora ze strony Urzędu Miejskiego w Czersku, który czuwał nad zgodno ści ą „Planu” ze strategicznymi celami i dokumentami gminy . Prace nad „Planem odnowy miejscowo ści Gutowiec” poprzedzono inwentaryzacj ą zasobów sołectwa uznaj ąc, i Ŝ stanowi ą one podwaliny do zrealizowania okre ślonej w „Planie” przyszło ściowej, docelowej wizji sołectwa. Dokonano równie Ŝ diagnozy barier, zagro Ŝeń, oraz oceny silnych i słabych stron sołectwa. Na podstawie tych ustale ń okre ślono działania o charakterze priorytetowym dla sołectwa, które s ą potrzebne a tak Ŝe – co równie istotne – mo Ŝliwe do zrealizowania. Wypracowuj ąc docelow ą wizj ę sołectwa, Grupa Robocza - nawi ązuj ąc do historii i tradycji tych ziem – stworzyła zrównowa Ŝon ą koncepcj ę nowoczesnej, przyszło ściowej jednostki gminy - sołectwa, b ędącego odzwierciedleniem potrzeb i oczekiwa ń mieszka ńców oraz stanowi ącą jednocze śnie atrakcyjny „produkt turystyczny”. Uznano, i Ŝ racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska naturalnego oraz dziedzictwa kulturowego, a tak Ŝe wła ściwe zagospodarowanie przestrzeni publicznej gwarantuje mo Ŝliwo ść optymalnej realizacji wszystkich funkcji – mieszkaniowej, turystycznej oraz rolniczej. Mo Ŝliwo ści ekonomicznego rozwoju wsi i sołectwa Gutowiec, a co za tym idzie poprawy jako ści Ŝycia mieszka ńców tych ziem upatruje si ę przede wszystkim w tworzeniu warunków do dywersyfikacji źródeł dochodów rodzin wcze śniej zwi ązanych z sektorem rolniczym i le śnym (rozwój turystyki, a w szczególno ści powi ązanej z uboczn ą produkcj ą le śną, agroturystyki, tradycyjnego i nieco archaicznego rolnictwa oraz le śnej gospodarki ekologicznej itp). Wymaga to nowoczesnej infrastruktury społecznej oraz turystycznej (dost ęp do sieci informacyjnych, nowe drogi, ście Ŝki rowerowe). Reasumuj ąc, „Plan odnowy miejscowo ści Gutowiec” opiera si ę na dwóch priorytetowych zało Ŝeniach: • rozwój krótkopobytowej turystyki wiejskiej na terenie sołectwa Gutowiec z wykorzystaniem jego naturalnych walorów oraz stworzeniem stosownej infrastruktury turystycznej, • odbudowa i wzmacnianie to Ŝsamo ści kulturowej oraz aktywizacja mieszka ńców poprzez programy edukacyjno - kulturalne, kierowane do ró Ŝnych grup mieszka ńców, w szczególno ści dzieci i młodzie Ŝy, seniorów, kobiet, • ułatwienie mieszka ńcom rozwijania i ró Ŝnicowania źródeł dochodów, • ogólna poprawa jako ści i warunków Ŝycia codziennego mieszka ńców.

Fot. 2, 3. Przejazd zabytkowego poci ągu przez dworzec w Gutowcu

4

Fot. 4, 5. Wjazd do Gutowca od strony Chojnic

I. Charakterystyka sołectwa

1. Poło Ŝenie, powierzchnia, liczba ludno ści

Informacja zawarta w Wikipedii: „Gutowiec – wie ś borowiacka w Polsce poło Ŝona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk przy drodze krajowej nr 22 i przy trasie linii kolejowej Tczew - - Piła. W skład sołectwa wchodzi równie Ŝ wie ś Kurkowo. W latach 1975 - 1998 miejscowo ść nale Ŝała administracyjnie do województwa bydgoskiego.” Sołectwo Gutowiec poło Ŝone jest w południowej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim, 8 km na południowy - zachód od Czerska ( 53° 46' 15'' N, 17° 51' 18'' E). Sołectwo rozci ąga si ę po obu stronach drogi krajowej nr 22 (dawnej tzw. „berlinki” – Kaliningrad), wzdłu Ŝ wa Ŝnej linii kolejowej relacji Tczew – Chojnice – Piła. Otoczone jest zwartym kompleksem le śnym, administrowanym przez Nadle śnictwo Czersk od strony północnej i wschodniej oraz Nadle śnictwo o strony zachodniej i południowej. Cz ęść sołectwa le Ŝy na obszarze Tucholskiego Parku Krajobrazowego, który si ęga od strony południowej do drogi krajowej nr 22. Powierzchnia sołectwa wynosi 480 ha (4,8 km2). W jego skład wchodz ą: wie ś sołecka Gutowiec oraz bezpo średnio s ąsiaduj ąca niewielka wie ś borowiacka Kurkowo. Rejon Gutowca jest wi ęc najwy Ŝej poło Ŝonym fragmentem Gminy Czersk. Tereny te charakteryzuj ą si ę lekk ą pagórkowato ści ą (najwy Ŝszy punkt – 156 m n.p.m.) i du Ŝą podatno ści ą na susze z uwagi na wyj ątkowo piaszczyste i mało Ŝyzne gleby. W lasach miejscowo wyst ępuj ą zani Ŝenia, w których powstaj ą (czasem okresowo) zastoiska wodne – le śne mokradła. W zachodniej cz ęś ci Gutowca pomi ędzy lini ą kolejow ą a drog ą nr 22 znajduj ą si ę torfowiska i naturalne stawy – pozostało ść zaro śni ętego ju Ŝ prawie całkowicie jeziorka i naturalnego rozlewiska.

5 Sołectwo nale Ŝy do terenów słabo zaludnionych. W chwili sporz ądzania niniejszego opracowania (wg stanu na dzie ń 4 maja 2009 r.) na terenie sołectwa zamieszkiwało ł ącznie 481 mieszka ńców (w tym 14 na pobyt czasowy), z czego w samym Gutowcu 383 osoby (w tym 10 na pobyt czasowy), co stanowi 79,6 % ogólnej liczby mieszka ńców sołectwa. G ęsto ść zaludnienia w sołectwie wynosi 45,6 osoby/km 2 i jest ni Ŝsza ni Ŝ średnia g ęsto ść zaludnienia dla terenów wiejskich w skali Polski, która wynosi 51os./km 2.

SOŁECTWO GUTOWIEC

Rys.1. Poło Ŝenie sołectwa Gutowiec, w obszarze Gminy Czersk

2. Historia

O najdawniejszej historii Gutowca trudno obecnie mówi ć cokolwiek konkretnego. Wiadomo bez w ątpienia, Ŝe miejscowo ść ta le Ŝała i le Ŝy na wa Ŝnym szlaku komunikacyjnym, nazywanym tak Ŝe „Traktem Ksi ąŜę cym”, a pó źniej „Berlink ą”. W podaniach ustnych pojawia si ę w ątek przej ścia przez Gutowiec wojsk napoleo ńskich, w odwrocie z kampanii rosyjskiej. Niektórzy twierdz ą nawet, Ŝe sam Napoleon przeje ŜdŜał t ędy w kierunku na zachód, po kl ęsce poniesionej w Rosji. W czasach pruskich wiodła tu najkrótsza droga z Berlina do Prus Wschodnich (Ksi ąŜę cych). Musiała wi ęc pod ąŜ ać przez Gutowiec du Ŝa liczba podró Ŝnych, najpierw transportem konnym (dyli Ŝanse), a pó źniej tak Ŝe kolejowym. Wiadomo tak Ŝe, Ŝe intensywnie szlakiem tym przesyłano poczt ę. Mógł tu wi ęc z potrzeby podró Ŝnych i przewo źników powsta ć zajazd, daj ący mo Ŝliwo ść wytchnienia w podró Ŝy, posilenia si ę, a by ć mo Ŝe te Ŝ pojenia lub wymiany koni. Zajazd z karczm ą dał pocz ątek osiedlania si ę tu ludzi, których potem zatrudniano w bran Ŝy drogowo – komunikacyjnej (rozbudowa szlaku drogowego, kolei), gospodarce le śnej (otoczenie wielkich przestrzeni lasów), a tak Ŝe przy

6 inwestycji hydrotechnicznej, jak ą była pobliska budowa zapory na Brdzie w Mylofie i Wielkiego Kanału Brdy (w połowie XIX w.). Mo Ŝe to potwierdza ć istniej ąca od tamtych czasów wa Ŝna droga łącz ąca od wschodu Woziwod ę, przecinaj ąca szlak „Berlinki” i lini ę kolejow ą i wiod ąca dalej po prostej linii do Giełdona i M ęcikała. Musiały tak Ŝe istnie ć silne zwi ązki mieszka ńców Gutowca z Rytlem. Na przełomie XIX i XX wieku o sporej liczbie mieszka ńców świadcz ą zlokalizowane tu i w pobliskich miejscowo ściach budynki szkół wiejskich, wszystkie powstałe ok. 1900 roku (Gutowiec, Rytel, Krzy Ŝ, ). Ciekawsze i lepiej opisane wydarzenia okolic Gutowca zwi ązane s ą z II wojn ą światow ą. Zaledwie kilkaset metrów od ostatnich domostw poło Ŝonych na skraju lasu w kierunku Czerska (Łukowa), po prawej stronie szosy miała miejsce egzekucja – wymordowanie w dniu 4 listopada 1939 roku grupy znacz ących mieszka ńców Czerska. Starsi mieszka ńcy Gutowca i Kurkowa przypominaj ą, Ŝe naocznym świadkiem tej zbrodni był mieszkaniec Łukowa (prawdopodobnie o nazwisku Jan Jełka), który obserwował wszystko z ukrycia w zaro ślach, a pó źniej relacjonował przebieg tego wydarzenia. Miejsce ka źni upami ętniono pomnikiem, nad którym opiek ę pełni ą uczniowie Szkoły Podstawowej w Krzy Ŝu. W zamaskowanym le śnym terenie, na północnym skraju wsi blisko linii kolejowej niemiecki okupant zlokalizował spore składy broni i amunicji. Prowadziła tam specjalna, istniej ąca do dzi ś i słu Ŝą ca głównie mieszka ńcom Krzy Ŝa betonowa droga. Przez cał ą wojn ę hitlerowcy zatrudniali tam je ńców wojennych ró Ŝnych narodowo ści. Starsi mieszka ńcy Gutowca wspominaj ą Anglików i Francuzów. Niektórzy z nich znale źli tu przyszłe Ŝony i wyjechali na zachód z Polkami zakładaj ąc swe rodziny. Same składy zostały tu Ŝ przed wyzwoleniem tych terenów przez Rosjan zlikwidowane (cz ęś ciowo ewakuowane i cz ęś ciowo wysadzone). W poło Ŝonych tam lasach pozostało mnóstwo amunicji, która długo stanowiła zagro Ŝenie dla ludno ści. Zdarzyło si ę wiele niekontrolowanych wybuchów i sporo ludzi zgin ęło b ądź zostało okaleczonych. Do dzisiaj udaje si ę niektórym znale źć ró Ŝnego typu pociski, a to przyci ąga poszukiwaczy – miło śników militariów. W terenie pozostały te Ŝ wyra źne leje po wybuchach silnych ładunków. Ciekawym i rzadko spotykanym obiektem s ą poło Ŝone w lesie, przy szosie w kierunku Krzy Ŝa i nieopodal linii kolejowej ogromne betonowe zbiorniki, dzisiaj słu Ŝą ce jako punkt czerpania wody na wypadek po Ŝaru lasu. Kilka lat temu, kiedy w Gutowcu nie było jeszcze sieci wodoci ągowej i hydrantów znaczenie tych pojemników było niebagatelne. Zbiorniki te pochodz ą z czasów wojny i stanowi ą pozostało ść kompleksu zwi ązanego z magazynami amunicji i broni.

3. Przestrzenna struktura miejscowo ści

7

Rys. 2. Mapka topograficzna Gutowca i okolic z oznaczeniem granic sołectwa.

Wie ś sołecka Gutowiec poło Ŝona jest wzdłu Ŝ drogi krajowej nr 22 oraz linii kolejowej Piła - Chojnice – Tczew, mniej wi ęcej w połowie drogi pomi ędzy Rytlem a Czerskiem. I wła śnie tu – po obu stronach drogi – rozkłada si ę niezbyt zwarta zabudowa wsi. Pojedyncze posesje porozrzucane s ą na śródle śnym terenie, łącz ąc si ę prawie bezpo średnio z Kurkowem odległym od drogi nr 22 o kilkaset metrów. We wsi wyodr ębniono kilka konkretnych ulic o własnych nazwach (Czerska, Dworcowa, Jatowska, Kr ęta, Krótka, Le śna, Osiedlowa, Szkolna,), które s ą głównie przecznicami do osi drogi nr 22 – ul. Czerskiej. śycie wsi – a co za tym idzie - równie Ŝ jego zabudowa skoncentrowane s ą głównie wła śnie wokół tych ulic. Przy ul. Czerskiej, co jest widoczne gdy przeje ŜdŜa si ę przez Gutowiec, znajduje si ę kilkana ście budynków, a w śród nich charakterystyczny budynek szkoły oraz naprzeciw niej dawna karczma, obecnie sklep spo Ŝywczy i bar. Tak Ŝe przy tej drodze zlokalizowane jest boisko sportowe z elementami placu zabaw, miejsce organizowania okazjonalnych festynów wiejskich czy na przykład zawodów stra Ŝackich. Przy głównej ulicy zlokalizowano tak Ŝe cztery przystanki PKS z wiatami. Pomi ędzy szos ą a torami kolejowymi, po lewej stronie (wje ŜdŜaj ąc do Gutowca z kierunku Chojnic) wida ć oczka wodne – naturalne stawy i torfowiska obecnie do ść zaro śni ęte i niezagospodarowane, b ędące pozostało ści ą wi ększego jeziorka (patrz fot. 1).

8

Fot. 6. Budynek dawnej karczmy, obecnie sklep i bar przy drodze nr 22

Dawne centrum wsi obejmuje zapewne teren wokół szkoły i dawnej karczmy. Tu bowiem krzy Ŝowały si ę przed wojn ą szosa z Chojnic do Czerska i droga z kierunku Jat do Kłodni, która wiodła nieistniej ącym ju Ŝ dzisiaj wiaduktem nad torami kolejowymi (pozostały ruiny po jego zburzeniu ok. 1980 r.). Budynek szkoły powstał dokładnie w 1900 roku o czym za świadcza betonowa tablica z t ą dat ą na szczytowej ścianie obiektu. Trudno dzi ś oceni ć kiedy wybudowano karczm ę. Mo Ŝna jednak przyj ąć , Ŝe jest to okres zbli Ŝony do powstania szkoły. Wtedy zapewne budowano te Ŝ lini ę kolejow ą, po której kursowały przed wojn ą poci ągi relacji Berlin – Królewiec (dzi ś Kaliningrad). Ta najstarsza chyba cz ęść wsi, ozdobiona jest kilkoma starymi lipami i kasztanowcem rosn ącymi na szkolnym boisku. Drugi, powstały w tym samym czasie fragment wsi to okolice dworca kolejowego i budynki z nim s ąsiaduj ące. Dzisiaj obiekty te niestety nie s ą w najlepszym stanie lecz po ich konstrukcji i architekturze wida ć wyra źnie, Ŝe dworzec pełnił tu kiedy ś bardzo wa Ŝną rol ę i był miejscem zatrudnienia dla wielu pracowników kolei. Na znacznym obszarze w s ąsiedztwie terenów kolejowych przez lata (mniej wi ęcej do roku 1990) funkcjonowała w Gutowcu du Ŝa składnica drewna i istotny punkt przeładunkowy tego surowca. W okresie przebudowy linii kolejowej pocz ąwszy od lat siedemdziesi ątych XX wieku (czasy „gierkowskie” kiedy planowano te Ŝ elektryfikacj ę tej linii kolejowej i budow ę drugiego toru) bezpo średnio przy szlaku istniała tutaj tak Ŝe baza monta Ŝowa, gdzie konstruowano elementy nowych torowisk i demontowano stare. Baz ę zlikwidowano ostatecznie na pocz ątku lat dziewi ęć dziesi ątych. Przed II wojn ą światow ą i tu Ŝ po niej w Gutowcu funkcjonował tartak, do którego dowo Ŝono drewno nawet z wi ększych odległo ści. Dzi ś pozostał po nim dawny drewniany budynek biurowy, w którym obecnie znajduj ą si ę mieszkania prywatne. Tartakiem zarz ądzał (by ć mo Ŝe był jego

9 wła ścicielem przed wojn ą) człowiek o nazwisku Wielewicki. Mieszka ńcy opowiadaj ą, Ŝe po likwidacji tartaku wi ększo ść zdemontowanych urz ądze ń wywie źli Rosjanie.

Fot. 7. Linia kolejowa Piła – Chojnice – Tczew, przebiegaj ąca równolegle do drogi nr 22

Fot. 8. Dawny budynek biurowy nieistniej ącego ju Ŝ dzisiaj tartaku – obecnie mieszkania.

10 I. Inwentaryzacja zasobów słu Ŝą cych odnowie miejscowo ści

1. Zasoby przyrodnicze

Pod wzgl ędem administracji le śnej obszar Sołectwa Gutowiec le Ŝy na terenie administrowanym po cz ęś ci przez dwa nadle śnictwa. Od strony Czerska tereny le śne administruje Nadle śnictwo Czersk (Le śnictwo Nie Ŝurawa). Od strony Chojnic natomiast, do Gutowca przylega teren Le śnictwa Jeziorko, a z kolei od strony północnej tu Ŝ za lini ą kolejow ą funkcjonuje Le śnictwo Płecno. Na południu mamy Le śnictwo Jaty, a wszystkie te trzy wymienione le śnictwa wchodz ą w skład obszaru Nadle śnictwa Rytel. W niedu Ŝym oddaleniu, na południowo – wschodnim skraju sołectwa le Ŝą ju Ŝ lasy Nadle śnictwa Woziwoda. Od tej strony, mamy tak Ŝe, przylegaj ący a Ŝ do drogi krajowej nr 22 obszar Tucholskiego Parku Krajobrazowego.

Gutowiec

Rys. 3. Sołectwo Gutowiec na tle podziału administarcyjnego lasów

Według regionalizacji przyrodniczo - le śnej (Trampler T. i inni, 1990) tereny le śne sołectwa nale Ŝą do Krainy III Wielkopolsko-Pomorskiej, dzielnicy Borów Tucholskich, mezoregionu Borów Tucholskich. Na terenie sołectwa wyst ępuj ą siedliska niezbyt urozmaicone. Przewa Ŝaj ą bory (B Św – bór świe Ŝy oraz nielicznie BM Św – bór mieszany świe Ŝy). Podobnie skład gatunkowy drzewostanów jest średnio zró Ŝnicowany. Dominuj ą drzewostany sosnowe, z niewielk ą domieszk ą brzozy, świerka, gdzieniegdzie buka, d ębu i olszy. Warto doda ć, i Ŝ lasy sołectwa znajduj ą si ę pod stałym monitoringiem biologicznym. Na podstawie prowadzonych obserwacji mo Ŝna uzna ć, i Ŝ lasy te s ą w dobrej kondycji i nie s ą zagro Ŝone w szczególny sposób czynnikami bio- i abiotycznymi. Jedynym potencjalnym i dzisiaj chyba tylko teoretycznym zagro Ŝeniem abiotycznym mogły by by ć wielkie po Ŝary obszarów le śnych jako skutek długotrwałej i wyniszczaj ącej suszy.

11

Fot. 9. Dawna droga na wiadukt kolejowy (zniszczony ok. 1980 r.), obsadzona szpalerem lip.

Na terenie Sołectwa znajduj ą si ę niezbyt liczne ostoje cenniejszych gatunków flory i fauny. Cało ść obszarów sołectwa obj ęta jest zasi ęgiem obszaru Natura 2000. Warto doda ć, i Ŝ jeszcze kilkana ście lat temu wokół zabudowa ń Gutowca i Kurkowa były spore obszary pól uprawnych, które obecnie w znacznej mierze zostały zalesione w sposób planowy lub naturalnie zarosły samosiejkami.

Fot. 10. Typowy dla okolic Gutowca fragment sosnowego boru w słonecznej po świacie. 2. Dziedzictwo kulturowe

12

Dziedzictwo kulturowe Gutowca jest trudne do opisania. Wielu faktów i miejsc oraz przedmiotów nie opisano wcze śniej, st ąd wiedza o nich pozostaje ukryta. Jak dot ąd nie zainicjowano tak Ŝe na szersz ą skal ę akcji zebrania danych, opisów czy fotografii. Jest to ewentualne zadanie na przyszło ść , mo Ŝliwe do zrealizowania bez wi ększych nakładów finansowych.

We wsi znajduj ą si ę dwa krzy Ŝe przydro Ŝne. Jeden u wlotu w ulic ę Le śną od drogi krajowej nr 22, a drugi u zbiegu ulic Kr ętej i osiedlowej. Od kilku lat staraniem mieszka ńców powstała te Ŝ kapliczka w Kurkowie. W miejscach tych mieszka ńcy spotykaj ą si ę czasem na modlitwie. Szczególnie jest to kultywowane w maju, by czci ć Matk ę Bosk ą nabo Ŝeństwem majowym w plenerze.

Fot. 11, 12. Przydro Ŝne krzy Ŝe w Gutowcu

3. Obiekty i tereny

Na terenie Gutowca znajduje si ę boisko sportowe z nawierzchni ą gruntow ą (trawiast ą), poło Ŝone na działce gminnej przy drodze nr 22. Nie posiada ono prawie Ŝadnego zaplecza. Od pewnego czasu przy boisku usytuowano barakowóz, mogący stanowi ć namiastk ę szatni lub zaplecze gospodarczo – magazynowe. Teren wokół boiska nie jest zagospodarowany, brak tu zorganizowanej infrastruktury i planowo utrzymanej zieleni. Cały plac nie jest ogrodzony. Pozostały tu nieliczne elementy juŜ cz ęś ciowo zdewastowanego placu zabaw. Teren ten jednak, ze wzgl ędu na dost ępno ść komunikacyjn ą dobrze słu Ŝy w przypadku organizowania imprez lokalnych (festynów) czy na przykład zawodów stra Ŝackich.

13

Fot. 13. Jeden z betonowych zbiorników śródle śnych na wod ę.

Fot. 14. Gminne zawody stra Ŝackie na boisku w Gutowcu

Ciekawymi obiektami o historycznym znaczeniu s ą pozostało ści dwóch zniszczonych wiaduktów. Jeden, w samym Gutowcu był obiektem umo Ŝliwiaj ącym bezkolizyjn ą komunikacj ę nad torami kolejowymi w kierunku Kłodni i Kwiek. Wiedzie do tego miejsca urokliwa aleja obsadzona szeregiem lip, dawna brukowana droga, kiedy ś zapewne intensywnie ucz ęszczana. Ten wiadukt zniszczono z ko ńcem lat siedemdziesi ątych XX w., kiedy planowano budow ę dodatkowego toru kolejowego i elektryfikacj ę linii. Miał t ędy prowadzi ć nowy szlak towarowy Śląsk – porty, do

14 transportu w ęgla. Drugi z wymienionych wiaduktów istniał do czasu II wojny światowej w ci ągu drogi z Woziwody do Giełdona, nieco na zachód w kierunku Rytla. Jego zniszczenie nast ąpiło podczas wojny z powodów militarnych. Wa Ŝnym historycznym obiektem s ą wspomniane ju Ŝ śródle śne zbiorniki betonowe – obecnie punkty czerpania wody na wypadek po Ŝaru.

Fot. 15. Zniszczony (wysadzony) ok. 1980 r. wiadukt kolejowy na drodze w kierunku Kłodni

Zdecydowana wi ększo ść terenów w okolicy samego Gutowca i Kurkowa to działki prywatne. Obszary le śne, poło Ŝone nieco na zewn ątrz wsi, administrowane prze Lasy Pa ństwowe to własno ść Skarbu Państwa. W samym Gutowcu niektóre z wi ększych działek prywatnych mogłyby stanowi ć potencjał inwestycyjny (dost ępno ść infrastruktury – woda, kanalizacja, blisko ść kolei i drogi krajowej). Na dzisiaj przeszkod ą w ich wykorzystaniu na takie cele jest cz ęsto nieuregulowany stan własno ści (wielu spadkobierców). Do najciekawszych obiektów we wsi nale Ŝą oczywi ście, opisane ju Ŝ w innym miejscu: szkoła, dawna karczma (dzisiaj sklep spo Ŝywczy i bar), drewniany budynek byłego biura tartaku oraz zabudowania wraz z infrastruktura kolejow ą.

4. Infrastruktura społeczna

Na terenie wsi Gutowiec nie działa remiza Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej. Jest to podyktowane blisko ści ą jednostek z Czerska i Rytla. Istotn ą instytucj ą była i jest w Gutowcu działaj ąca tu ju Ŝ blisko 110 lat szkoła. Obecnie jest ona organizacyjnie wł ączona do Zespołu Szkół w Rytlu. W szkole funkcjonują oddziały kształcenia zintegrowanego (klasy I – III oraz oddział przedszkolny tzw. „zerówka”) Od lutego 2009 r. powstał tu te Ŝ dla dzieci najmłodszych (3 – 5-latków) zespół przedszkolny, działaj ący w ramach gminnego projektu „Nasze małe przedszkola – wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez wdra Ŝanie alternatywnych form wychowania przedszkolnego na terenie Gminy Czersk”. Oddział ten b ędzie działał nie krócej ni Ŝ do wrze śnia 2010 roku. Sam budynek szkoły jest w dobrym stanie technicznym. W 2007 roku wymieniono na nim dachówkowe pokrycie dachowe. W znacznej cz ęś ci wymieniono te Ŝ stolark ę okienn ą i drzwi zewn ętrzne. Dzieci mog ą od kilku lat korzysta ć z porz ądnej toalety. Jeszcze nie tak dawno korzystały bowiem z drewnianej ubikacji w podwórzu. Budynek zachował w zasadzie swój pierwotny charakter. Czerwona cegła i dachówka na naczółkowym dachu

15 oraz otoczenie poro śni ęte bogat ą zieleni ą (stare i nowsze nasadzenia) to cechy charakterystyczne tego miejsca. We wsi w ostatnich latach powstało wiele nowych budynków mieszkalnych. Maj ą one ró Ŝny charakter, o którym decyduj ą ich wła ściciele. Nie jest to niestety forma w niczym ujednolicona. Budynki s ą bardzo ró Ŝne, co sprawia, Ŝe zabudow ę wsi mo Ŝna okre śli ć jako architektonicznie zdezintegrowan ą. Obraz ten pogarsza jeszcze bardziej ogradzanie posesji ró Ŝnorodnymi i cz ęsto nieestetycznymi płotami. Jest to wynik ograniczonej zasobno ści finansowej inwestorów i czasem ich swoistego poczucia estetyki. Bywaj ą to wi ęc tanie na przykład betonowe płoty, które źle komponuj ą si ę z otoczeniem. Celowe byłoby wi ęc wprowadzenie wi ększego zdyscyplinowania przy okre ślaniu, a potem egzekwowaniu warunków projektowania i zabudowy . W budynku szkoły, z braku innych mo Ŝliwo ści odbywaj ą si ę te Ŝ zebrania mieszka ńców. Ich udział w zebraniach wiejskich jest do ść liczny, co świadczy o sporym ich zaanga Ŝowaniu w sprawy sołectwa. Niestety podczas tych zebra ń kilkadziesi ąt osób tłoczy si ę w niewielkiej sali szkolnej, korzystaj ąc te Ŝ z dzieci ęcych, zbyt małych mebli (krzeseł i stołów). Potrzeba powstania sali spotka ń o wła ściwych parametrach jest tu niew ątpliwa.

Fot. 16. Budynek dworca PKP

16

Fot.17. Budynek szkoły – widok od strony drogi nr 22

Fot. 18. Budynek szkoły w Gutowcu – widok od strony ul. Szkolnej.

5. Infrastruktura techniczna

W Gutowcu funkcjonuje sie ć wodoci ągowa i kanalizacyjna wybudowana z wykorzystaniem europejskich funduszy przedakcesyjnych „SAPARD” w latach 2003 - 2004. Korzysta z niej zdecydowana wi ększo ść gospodarstw. Wcze śniej, pod koniec lat 90–tych powstała w sołectwie sie ć telefoniczna, na któr ą czekano wówczas z niecierpliwo ści ą. Zanim to si ę stało w całym sołectwie

17 działały zaledwie trzy telefony (szkoła, poczta i sklep). Z ko ńcem lat 80–tych zlikwidowano w Gutowcu oddział poczty. Odpady stałe odbierane s ą od mieszka ńców przez Zakład Usług Komunalnych w Czersku i wywo Ŝone na wysypisko śmieci w Nie Ŝurawie. Zdecydowanie ponad 80% posesji wyposa Ŝonych jest w pojemniki, a ich wła ściciele podpisali z ZUK umowy na wywóz nieczysto ści. Sprawnie na terenie sołectwa realizowana jest zbiórka segregowanych odpadów u Ŝytkowych (szkło, plastiki). System ten polega na gromadzeniu segregowanych opakowa ń w gospodarstwach domowych. Ponadto w Gutowcu i Kurkowie znajduje si ę sie ć elektroenergetyczna (kablowa, napowietrzna) i lokalnie punkty o świetlenia ulicznego.

6. Gospodarka i rolnictwo

Na terenie sołectwa Gutowiec zarejestrowanych jest aktualnie 9 podmiotów, prowadz ących działalno ść gospodarcz ą. S ą to mikro i małe przedsi ębiorstwa działaj ące w bran Ŝach: handel detaliczny i gastronomia (2 podmioty) oraz usługi (6 podmiotów).

Tereny sołectwa nie maj ą ju Ŝ obecnie rolniczego charakteru. Jeszcze w latach 80-tych, pomimo bardzo mało urodzajnych gruntów wielu mieszka ńców Gutowca uprawiało rol ę. Było tu kilka niemałych gospodarstw, a wielu trudniło si ę rolnictwem jako tzw. chłoporobotnicy, uzupełniaj ąc swe bud Ŝety z produkcji rolnej, głównie na własne potrzeby. Wielu spo śród nich doje ŜdŜało do pracy w Chojnicach, Czersku czy Rytlu. Znaczącą profesj ą w tamtych latach w śród mieszka ńców Gutowca byli kolejarze. Znaczna cz ęść uprawianych kiedy ś gruntów rolnych obecnie jest zalesiona. Cz ęść działek przeznaczono pod zabudow ę mieszkaln ą. Obecnie w Gutowcu, od kilku lat obserwuje si ę tendencj ę budowania siedlisk na wzór miejski i podmiejski (domy jednorodzinne z ogrodami i niewielkimi działkami rekreacyjnymi). Dost ępno ść komunikacyjna i stosunkowo dobra infrastruktura (wodoci ąg i kanalizacja) sprzyja tak Ŝe stopniowemu osiedlaniu si ę tu nowych mieszka ńców. Zapewne ten kierunek rozwoju mo Ŝe si ę jeszcze spot ęgowa ć. Według ewidencji, udział poszczególnych klas gruntów sołectwa Gutowiec przedstawia się nast ępuj ąco: lasy ł ącznie – 290,6 ha (w tym wg klasy – 92,5 ha, bez klasy – 198,1 ha), ł ąki i pastwiska – 0,3 ha , rola ł ącznie – 95 ha (w tym kl. RIV – 2 ha, RV – 7,9 ha, RVI – 63,4 ha, RVIz – 21,7 ha), nieu Ŝytki oraz pozostałe (w tym tereny kolejowe, budowlane i drogi) – ok. 94 ha.

7. Kapitał społeczny i ludzki

W sołectwie Gutowiec nie działaj ą formalnie Ŝadne organizacje czy nawet jakiekolwiek wyrazi ście okre ślone grupy społeczne. Kilka lat temu w Gutowcu podjęto prób ę zorganizowania klubu seniora. Jednak po pierwszych, nawet obiecuj ących próbach aktywno ści, grupa ta zaprzestała spotka ń. Brak aktywno ści społecznej w formie formalnych lub nieformalnych grup jest do ść symptomatyczny dla tej społeczno ści i troch ę niezrozumiały. Gutowiec ma bowiem niezły potencjał ludzki do prowadzenia tego typu działalno ści (jest tu spora grupa seniorów, kobiet oraz młodzie Ŝy). Barier ą wydaje si ę by ć jednak brak bazy lokalowej, lidera i zdecydowanego impulsu, który wyzwoliłby ch ęć zorganizowanego, aktywnego działania.

18 III. Ocena mocnych i słabych stron sołectwa.

Mocne strony Słabe strony

1. Atrakcyjne poło Ŝenie komunikacyjne 1. Słabe gleby (przy drodze krajowej nr 22 Chojnice - (mało efektywne rolnictwo, brak Czersk, i na szlaku kolejowym Piła - mo Ŝliwo ści intensywnych upraw i Tczew) hodowli) 2. Blisko ść o środków miejskich 2. Brak zagospodarowania centrum wsi (dost ępno ść potencjalnych miejsc (brak w plenerze miejsc odpoczynku dla zatrudnienia i edukacji - 8 km do Czerska, turystów i mieszkańców, brak oznakowania 20 km do Chojnic) miejsc cennych historycznie) 3. Atrakcyjne poło Ŝenie turystyczne 3. Zły stan budynków i urz ądze ń (brak przemysłu, czyste powietrze, wody i zwi ązanych z infrastruktur ą kolejow ą lasy, w pobli Ŝu Wielki Kanał Brdy, (budynki popadaj ące w ruin ę, brak jasno akwedukt w Fojutowie, pomniki przyrody), okre ślonego kierunku działa ń firm na a tak Ŝe pi ękne poło Ŝenie – w otoczeniu kolei) starych okazów drzew (lip, kasztanowców, 4. Brak zaplecza rekreacyjno-sportowego buków, d ębów) – wszystko to czyni dla dzieci i młodzie Ŝy Gutowiec i okolice miejscem atrakcyjnym (brak placu zabaw dla dzieci, słabe zarówno dla turystów, jak i do osiedlania zagospodarowanie boiska - m. in. ławeczki, si ę na stałe kosze na śmieci itd.) 4. Dobre warunki do prowadzenia 5. Brak o środka kultury, świetlicy wiejskiej okołorolniczej działalno ści (brak organizacji społecznych formalnych i

SFERA EKONOMICZNA EKONOMICZNA SFERA (np. agroturyzmu, zbieractwa i nieformalnych) przetwórstwa runa leśnego, rolnictwa 6. Niskie, zró Ŝnicowane i niestabilne ekologicznego) dochody mieszka ńców 5. Bogata infrastruktura (konieczno ść pracy z dala od miejsca (wodoci ągi, kanalizacja, niezłe drogi zamieszkania) gruntowe) 7. Brak dost ępno ści szerokopasmowego 6. Rozwój budownictwa mieszkaniowego Internetu i zasi ęgu telefonii komórkowe (nowe domy jednorodzinne na własne (ograniczenie metod komunikacji i potrzeby – osiedlanie si ę młodych rodzin) informacji 7. Lasy jako cenne źródło dochodów (pozyskiwanie drewna i ubocznej produkcji le śnej)

19 1. Młode społecze ństwo 1. Mała aktywno ść i integracja społeczna w (wzrastaj ący udział dzieci i młodzie Ŝy w ró Ŝnych dziedzinach Ŝycia społecznego, strukturze lokalnej społeczno ści, brak lidera społecznego społeczno ść rozwojowa) (brak formalnych i nieformalnych 2. Mentalno ść typowo pomorska: organizacji pozarz ądowych i grup (gospodarno ść , pracowito ść , patriotyzm działania, nieliczne inicjatywy oddolne na lokalny, coraz bardziej zadbane posesje i rzecz lokalnej społeczno ści itd.) gospodarstwa, brak nieu Ŝytków le Ŝą cych 2. Brak jakiejkolwiek oferty aktywizacji ugorem – zagospodarowanie wszelkich (słabe mo Ŝliwo ści zagospodarowania gruntów ornych i zielonych itd.) wolnego czasu dla poszczególnych grup 3. Wzrost świadomo ści i potrzeby zmian, mieszka ńców: oraz stopniowe otwieranie si ę na pewne • dzieci i młodzie Ŝy (np. świetlica formy aktywno ści młodzie Ŝowa, klub, dru Ŝyna harcerska, (pod warunkiem wła ściwego ich kółka zainteresowa ń), ukierunkowania i silnego lidera - wysoka • kobiet (np. KGW, koła zainteresowa ń – frekwencja na imprezach organizowanych hafciarstwo, makrama itd) przez Rad ę Sołeck ą świadczy o popycie • seniorów (np. Klub Seniora, Koło mieszka ńców na ofert ę kulturalno - PZEiR)

SFERA SPOŁECZNA SFERASPOŁECZNA oświatow ą) 3. Brak powszechnie dost ępnego miejsca 4. Wola organizowania lokalnych imprez spotka ń lokalnej społeczno ści. (Dzie ń Dziecka, zawody sportowe itp.) 4. Ograniczone mo Ŝliwo ści nowoczesnej 5. Oferta edukacyjna komunikacji społecznej (funkcjonowanie szkoły i wychowanie (szerokopasmowy Internet i ł ączno ść przedszkolne) telefonii komórkowej) 5. Mało zwarta zabudowa wsi (znaczne odległo ści pomi ędzy posesjami – ograniczone kontakty społeczne)

SZANSE ZAGRO śENIA 1. Mo Ŝliwo ść pozyskiwania środków z 1. Trudno ści w sprawnym pozyskiwaniu zewn ętrznych źródeł finansowania środków unijnych na potrzeby wsi (fundusze strukturalne, fundacje, konkursy, (skomplikowane procedury, ostre kryteria stowarzyszenia, granty instytucji itd.), a rywalizacji, ograniczone mo Ŝliwo ści tak Ŝe inne korzy ści płyn ące z integracji z wnoszenia wkładu własnego itp.) UE (np. wymiana młodzie Ŝy, promocja 2. Konkurencyjno ść innych miejscowo ści kultury i rzemiosła) (szczególnie poło Ŝonych wzdłu Ŝ drogi nr 22 2. Popyt na agroturyzm i czynny w rywalizacji o klienta, turyst ę) wypoczynek na łonie przyrody 3. Pogł ębianie si ę zanieczyszczenia (wykorzystanie walorów przyrodniczych - środowiska lasy, czyste powietrze, pi ęknie (szczególnie czysto ści lasów i powietrza) zagospodarowane posesje i tereny wiejskie 4. Niekorzystna sytuacja gospodarcza oraz dost ępno ści komunikacyjnej dla regionu i skutki kryzysu gospodarczego

SFERA EKONOMICZNA EKONOMICZNA SFERA rozwoju turystyki; stworzenie w tym celu (wysoka inflacja, zastój gospodarczy, odpowiedniej infrastruktury i zaplecza. dekoniunktura na lokalnym rynku usług, Ponadto popyt na produkty ekologiczne, w niekorzystne relacje cenowe, zbyt tym szczególnie na naturalne dary runa restrykcyjne przepisy)

20 le śnego z czystych i nieska Ŝonych terenów) 5. Wypadki i kolizje drogowe na ruchliwej 3. Zjawisko „ucieczki z miast” tj. moda na drodze nr 22 oraz hałas wokół drogi osiedlanie si ę za miastem, ale (pogorszenie komfortu Ŝycia szczególnie jednocze śnie w bezpo średniej jego przy drodze, niebezpiecze ństwa dla blisko ści, na łonie przyrody pieszych i innych uczestników ruchu (blisko ść Czerska i Chojnic sprawia, Ŝe drogowego) mieszka ńcy sołectwa maj ą zapewniony 6. Zbyt wielu mieszka ńców pracuj ących nieuci ąŜ liwy dost ęp do miejsc pracy, szkół, codziennie poza sołectwem ochrony zdrowia, banków, sklepów itd., a (z uwagi na znaczny czas przebywania poza przy tym na co dzie ń mieszkaj ą w otoczeniu Gutowcem nie s ą one w stanie intensywnie przyrody, w spokoju i pewnej izolacji, nie zaanga Ŝowa ć się w codzienne Ŝycie rezygnuj ąc ze zdobyczy cywilizacji) sołectwa) 4. Dobre poło Ŝenie komunikacyjne (przy wa Ŝnym szlaku kolejowym i drogowym, du Ŝe nat ęŜ enie ruchu gospodarczego i turystycznego poprzez wyeksponowanie oraz udost ępnienie miejsc odpoczynku istnieje szansa „zatrzymania” w Gutowcu osób podró Ŝuj ących) 5. Promocja przedsi ębiorczo ści i rozwoju usług (pomoc w uruchamianiu własnej działalno ści, pomoc małym i średnim przedsi ębiorstwom, korzystne warunki dla podejmowania działalno ści) 6. Ponowny rozwój linii kolejowej i wzrost jej znaczenia (odbudowa i rozwój nowoczesnej infrastruktury kolejowej, uruchomienie nowych kursów i linii dalekobie Ŝnych np. relacji Trójmiasto – Berlin) 7. Perspektywa przebudowy drogi krajowej nr 22 (poprawa dost ępno ści komunikacyjnej, skrócenie czasu przejazdów)

21 1. Wzrastaj ąca aktywno ść mieszka ńców 1. Trwała migracja młodzie Ŝy do miasta (pozwalaj ąca m. in. na zagospodarowanie (wytwarzanie silnej wi ęzi z Czerskiem, wsi odpowiadaj ące zdiagnozowanym który zaspokaja potrzeby kulturalne i potrzebom i oczekiwaniom mieszka ńców. rekreacyjne młodych ludzi - w odpowiedzi Stwarza to realne szanse na popraw ę ich na to młodzie Ŝ ukierunkowuje aktywno ść na jako ści Ŝycia, a przez to – zatrzymanie działania prowadzone na terenie miasta; niekorzystnego zjawiska emigracji do osłabieniu ulega przez to wi ęź z rodzinn ą miasta. Popraw ę jako ści Ŝycia mo Ŝe wsi ą, która staje si ę jedynie „noclegowni ą”) przynie ść w szczególno ści: otwarcie 2. Dysonans pomi ędzy to Ŝsamo ści ą przedszkola, utworzenie miejsca spotka ń, kulturow ą a środowiskiem naturalnym zaj ęcia tematyczne dla poszczególnych (aspiracje cywilizacyjne mieszka ńców w grup wiekowych, aktywizacja osób sprzeczno ści z negatywnymi skutkami starszych, stworzenie infrastruktury przemian kulturowych) rekreacyjnej) 3. Stagnacja, marazm, bierno ść lokalnej 2. Moda na kultywowanie tradycji społeczno ści (wyczekiwanie zamiast (wytworzenie wi ęzi emocjonalnych z działania; destrukcyjne nastawienie własn ą wsi ą daje szanse na wzrost poczucia pogł ębia brak optymizmu i pozytywnej odpowiedzialno ści za ni ą i troski o ni ą) energii oraz wiary w skuteczno ść działania; 3. Promowanie idei liderów wiejskich i niech ęć do podejmowania

SFERA SPOŁECZNA SFERASPOŁECZNA powszechna edukacja społeczna odpowiedzialno ści za sprawy lokalnej (kampanie społeczne, warsztaty, szkolenia), społeczno ści; brak impulsu do działania) pokonuj ące stereotypy i bariery oraz 4. Niedostateczne wykorzystanie i niska buduj ące społecze ństwo obywatelskie) skuteczno ść edukacji oraz słabe 4. Wzrost liczby ludno ści sołectwa oddziaływanie oferty kulturalnej (wzrost popytu gospodarczego, szczególnie (niski poziom oczekiwa ń i stereotypy na usługi, w tym te Ŝ ogólnospołeczne i popkultury o niskich walorach potencjału społecznego) kształtuj ących optymalne potrzeby) 5. Brak bazy do działalno ści edukacyjnej i kulturalnej (potrzeba powstania świetlicy wiejskiej)

22 IV. Opis planowanych zada ń na lata 2009-2017

1. Budowa świetlicy wiejskiej oraz jej wyposa Ŝenie na potrzeby organizacji imprez sołeckich dla dzieci, młodziezy i innych grup Opis zadania: Zaprojektowanie i wzniesienie samodzielnego budynku z sal ą spotka ń i zapleczem socjalno – gospodarczym (kuchnia, sanitariaty, magazynek gospodarczy) oraz parkingiem, a tak Ŝe z zagospodarowaniem otoczenia. Wyposa Ŝenie budynku w meble (stoły, krzesła), sprz ęt sportowo - rekreacyjny (np. stół do tenisa stołowego i inny sprz ęt sportowy), w sprz ęt AGD - wyposa Ŝenie kuchni (lodówka, kuchenka inny sprz ęt kuchenny). Cel: stworzenie dost ępno ści lokalnej infrastruktury społecznej poprzez realizacj ę inwestycji. Grupa odbiorców: mieszka ńcy wsi Gutowiec i całego sołectwa oraz osoby spoza sołectwa, korzystajace obiektu. Harmonogram realizacji : 2011 - 2012 Koszt: 500 tys. zł Źródło finansowania : RPO WP, PROW, środki własne

2. Kontynuacja utwardzania dróg gruntowych i układanie chodników oraz budowa ście Ŝek i szlaków rowerowych Opis zadania: W ramach mo Ŝliwo ści finansowych gminy i sołectwa stopniowo i systematycznie nale Ŝy realizowa ć utwardzanie kolejnych odcinków dróg i chodników. Z uwagi na cenne walory przyrodnicze i interesujacy krajobraz tereny sołectwa mog ą by ć celem, b ądź fragmentem przejazdu wielu turystów uprawiaj ących kwalifikowan ą turystyk ę rowerow ą, a tak Ŝe dla rowerzystów organizujacych sobie krótsze wycieczki czy rajdy. Szans ą na realizacj ę tego zadania jest inicjatywa i projekt „Kaszubska marszruta” oraz modernizacja drogi krajowej nr 22. Grupa odbiorców: tury ści i wycieczkowicze uprawiaj ący kwalifikowan ą turystyk ę rowerow ą, mieszka ńcy okolicy Harmonogram realizacji: 2010 - 2014 Koszt: ok. 40 – 50 tys. zł rocznie Źrodło finansowania: GDDKiA, RPO WP, PROW, fundusze wojewódzkie, środki własne

3. Utrzymanie prowadzenia alternatywnych form wychowania przedszkolnego – zespół przedszkolny w Gutowcu Opis zadania : W zwi ązku z potrzeb ą upowszechniania wychowania przedszkolngo i grup ą dzieci w wieku przedszkolnym, zamieszkuj ących Gutowiec oraz nie funkcjonowaniem tu Ŝadnej placówki przedszkolnej, utworzono tu zespół - jedn ą z alternatywnych form wychowania przedszkolnego. Realizacja zadania polega na dalszym prowadzeniu oddziału edukacji przedszkolnej (w formie punktu lub zespołu przedszklnego), w budynku szkoły, zapewniajacego ok.12 – 15 godz. zaj ęć w tygodniu, poczatkowo przez okres 2 lat (2009 - 2010), a potem dalsza kontynuacja. Cel: wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez zmniejszanie nierówno ści w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej Grupa odbiorców: dzieci w wieku 3-5 lat z terenu sołectwa Gutowiec Harmonogram realizacji: 2010 - 2012 i dalej

23 Koszt : ok. 100 tys. zł w okresie 2009 - 2010 Źródło finansowania : PO KL – EFS

4. Organizacja szkole ń, warsztatów oraz zaj ęć maj ących na celu aktywizacj ę i zagospodarowanie wolnego czasu dla poszczególnych grup mieszka ńców Opis zadania : Zagospodarowanie wolnego czasu ró Ŝnych grup mieszka ńców Gutowca poprzez organizacj ę zaj ęć tematycznych i kół zainteresowa ń, w szczególno ści: dzieci i młodzie Ŝy (np. szkoła ta ńca, kurs karate), kobiet (np. planowanie i kształtowanie ogrodów, Koło Gospody ń Wiejskich – zaj ęcia kulinarne, szkolenia z agroturystyki itp.) oraz seniorów (np. „wieczorki”, kurs komputerowy, zaj ęcia taneczne, muzyczne, zaj ęcia i kursy czerskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku). Cel: podniesienie aktywno ści społeczno ści lokalnej Grupa odbiorców : mieszka ńcy sołectwa i okolic Harmonogram realizacji : 2010 - 2017 Koszt : 5 - 10 tys. zł rocznie Źródło finansowania : RPO WP, PROW (w tym o ś 4 – Leader - LGD „Sandry Brdy”), środki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

5. Zagospodarowanie placu zabaw i boiska sportowego w Gutowcu oraz terenów przyległych do celów organizacji imprez sołeckich i racjonalnego sp ędzania czasu wolnego. Opis zadania : Budowa kompleksu rekreacyjnego dla dzieci (plac zabaw) oraz urz ądzenie boiska do gier sportowych – wyrównanie murawy, zakup nowych bramek, wyposa Ŝenie placu w niezb ędn ą infrastruktur ę (np. ławeczki, stoły, zadaszenia, kosze na śmieci) na potrzeby organizacji imprez sołeckich i lokalnych. Cel: podniesienie lokalnej atrakcyjno ści inwestycyjnej, osiedle ńczej i turystycznej; poprawa jako ści, zakresu i dost ępno ści lokalnej infrastruktury społecznej poprzez jej modernizacj ę i podniesienie poziomu wyposa Ŝenia , rozwój sprawno ści fizycznej mieszka ńców Grupa odbiorców: mieszka ńcy sołectwa i okolic, tury ści Harmonogram realizacji: 2011- 2013 Koszt: 50 tys. zł Źródło finansowania: RPO WP, PROW (w tym o ś 4 – Leader - LGD „Sandry Brdy”), środki własne

6. Stworzenie lokalnej lub regionalnej dorocznej imprezy plenerowej zwiazanej ze zbieraniem płodów runa le śnego Opis zadania: Organizowanie festynu obejmuj ącego konkurs grzybobrania, wystaw ę runa le śnego, kiermasz produktów runa le śnego, wyst ępy lokalnych grup artystycznych, rekreacyjne rozgrywki sportowe czy konkursy sprawno ściowe. Cel: Integrowanie mieszka ńców wokół wspólnego przedsi ęwzi ęcia, zaproszenie go ści z zewn ątrz i ich atrakcyjne przyj ęcie oraz zapewnienie im miłego spedzania czasu. Grupa odbiorców: go ście, tury ści, mieszka ńcy sołectwa i okolicy. Harmonogram realizacji: corocznie (jesieni ą) Koszt: ok. 10 tys. zł rocznie Źródło finansowania: PROW (o ś 4 – Leader - LGD „Sandry Brdy”), środki własne

7. Poprawa zagospodarowania przestrzennego wsi

24 Opis zadania : Zagospodarowanie obszaru wsi przy boisku oraz przy budynku dawnej karczmy i szkoły - baza parkingowa, mała architektura (ławeczki, zadaszenia), ozdobna ziele ń, kosze na śmieci, oznakowanie kierunkowe. Cel: poprawa estetyki miejscowo ści i lokalnej infrastruktury turystycznej, a przez to wzrost atrakcyjno ści Gutowca Grupa odbiorców : mieszka ńcy sołectwa, tury ści Harmonogram realizacji : 2011 - 2014 Koszt: 50 tys. zł Źródło finansowania : RPO WP, PROW, środki własne

8. Powołanie i rozwini ęcie działalno ści lokalnych organizacji społecznych oraz nieformalnych grup (np. koło gospody ń, klub seniora) oraz organizacja przez nie imprez dla mieszka ńców i go ści Opis zadania : Aktywizacja lokalnej społeczno ści przez utworzenie oraz wzmocnienie mo Ŝliwo ści działania grup/organizacji lokalnych ró Ŝnych grup mieszka ńców. Cykl imprez mógłby obejmowa ć np. Dzie ń Seniora, Dzie ń Dziecka, Dzien Kobiet, Mikołajki, Gwiazdka dla dzieci, festyn grzybów i runa le śnego itp. Cel: aktywizacja i integracja społeczno ści lokalnej, poprawa jako ści Ŝycia mieszka ńców, promocja sołectwa oraz jego walorów przyrodniczych Grupa odbiorców : mieszka ńcy sołectwa i okolic, tury ści i go ście Harmonogram realizacji : 2010 - 2017 Koszt : 10 – 15 tys. zł rocznie Źródło finansowania : RPO WP, PROW (o ś 4 – Leader - LGD „Sandry Brdy”), środki własne

9. Opracowanie i wydanie poplenerowego albumu (folderu) fotografii prezentuj ącej przyrod ę wokół Gutowca Opis zadania : Zorganizowanie pleneru i konkursu fotograficznego dla młodych amatorów fotografii, a nast ępnie prezentacja – wystawa poplenerowa i pó źniej wydanie najpi ękniejszych oraz nagrodzonych prac np. w formie folderu promocyjnego lub niewielkiego albumu Cel: Upowszechnianie bogatej przyrody wokół miejscowo ści i promocja najciekawszych miejsc, zebranie i zarchiwizowanie dokumentacji fotograficznej z Ŝycia Gutowca i okolicy Grupa odbiorców : mieszka ńcy, tury ści, zainteresowani fotografi ą. Harmonogram realizacji : 2010 - 2014 Koszt : 1 – 5 tys. zł Źródło finansowania : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, środki własne, fundacje, stowarzyszenia

10. Wzmacnianie i rozwój potencjału komunikacyjnego – modernizacja drogi krajowej nr 22 na odcinku Czersk – Chojnice oraz przywrócenie dawnej roli i poprawa infrastruktury kolejowej Opis zadania: Dla poprawy dost ępno ści komunikacyjnej, tak Ŝe w zakresie mo Ŝliwo ści skomunikowania drogi krajowej nr 22 z autostrad ą A1 oraz wykorzystania cennego jeszcze zaplecza infrastruktury kolejowej niezb ędne jest poniesienie nakładów na modernizacj ę tych linii. Jest to jednak zadanie niezale Ŝne od gminy i sołectwa. Mog ą one jednak i powinny

25 intensywnie zabiega ć (lobbowa ć) o podj ęcie działa ń inwestycyjno – modernizacyjnych, które uzale Ŝnione s ą od innych instytucji i organów. Grupa odbiorców: wszyscy korzystaj ący z wymienionych poł ącze ń komunikacyjnych Harmonogram realizacji: 2010 – 2014 Koszt: brak danych Źródło finansowania: Bud Ŝet pa ństwa, bud Ŝet województwa, inne fundusze i instytucje.

V. Podsumowanie

W oparciu o specyfik ę wsi oraz zdiagnozowane potrzeby naszych mieszka ńców, odwołuj ąc si ę równie Ŝ do historii i tradycji tych ziem, powstała koncepcja funkcjonowania w przyszło ści zrównowa Ŝonego i nowoczesnego sołectwa. Jest to odzwierciedlenie potrzeb i oczekiwa ń mieszka ńców, które stanowi jednocze śnie wizj ę atrakcyjnego, przyjaznego dla ludzi obszaru, tak Ŝe tych z zewn ątrz (go ści, turystów). Przedstawiona w niniejszym dokumencie propozycja wizji sołectwa Gutowiec wraz z uszczegółowieniem kierunków jego rozwoju na lata 2009 - 2017, została wypracowana w maju 2009 r. przez zespół roboczy w składzie: 1. Zbigniew Krzoska – Sołtys Sołectwa Gutowiec, 2. Władysław Drywa – członek Rady Sołeckiej, 3. Jadwiga Sarnowska – członek Rady Sołeckiej, 4. Stanisław Rajfur – członek Rady Sołeckiej, 5. Franciszek Błanek – członek Rady Sołeckiej, 6. Janusz Noetzel – mieszkaniec Gutowca, 7. Piotr Kosobudzki – mieszkaniec Gutowca, 8. Magdalena Apostołowicz – Urz ąd Miejski w Czersku, przy współpracy Jana Gliszczy ńskiego - Zast ępcy Burmistrza Czerska - mieszka ńca Gutowca.

Fot. 19. Jedno ze spotka ń grupy roboczej - maj 2009 r.

26