PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, , , A’R

PRIS 75c | Rhif 406 | Chwefror 2018

Gwobr Lledu’r ffordd Miriam i Osian yn seren y Panto t.7 t.19 t.18 Llifogydd Fel sawl lle arall cafodd Llandre ei chyfran o gyffro ddydd Sul 21 Ionawr, pan orlifodd y nant drwy’r pentref. Roedd hi wedi bod yn bwrw’n drwm ers oriau, ond doedd dim arwydd bod unrhyw beth anarferol ar droed tan amser cinio. Toc wedi un o’r gloch y cychwynnodd hi, wrth i ormod o ddŵr arllwys i lawr y ceunant i lifo o dan borth y fynwent. Ymhen dim, roedd y dŵr yn rhuthro i lawr lôn fach yr eglwys, yn chwalu’r gornel ac yn sgubo i lawr y ffordd tua’r rheilffordd. Roedd yn anodd credu nerth y dŵr – boncyffion a cherrig oedd yn rhy drwm i’w codi, yn cael eu llusgo gyda’r llif i lawr drwy’r pentref. Mae dau foncyff mawr a gariwyd gan y dŵr wedi eu gosod y tu allan i Dolgelynen, os hoffech brawf o’i rym! Mae’n brawf o gymeriad y gymuned y daeth cymaint at ei gilydd y prynhawn hwnnw i geisio atal y dŵr rhag niweidio tai ac eiddo. Does dim diben ceisio enwi pawb a fu wrthi’n clirio sianel y nant, yn dargyfeirio’r dŵr ac yn gosod bagiau tywod a chloddiau pridd i arbed y dŵr rhag llifo i gartrefi, heb sôn am glirio’r llanast a adawodd yn ei sgil. Digon yw dweud y cafwyd cymorth gan drigolion o bob cwr o’r pentref yn ogystal â ffermwyr ac eraill sy’n byw ar gyrion Llandre. Erbyn machlud haul, llwyddwyd i agor digon o sianel i’r rhan fwyaf o’r dŵr allu llifo o dan a heibio porth y fynwent, er mwyn i’r nant arllwys eto fel y dylai i lawr i’r draeniau islaw’r eglwys. Ni chafwyd llif fel hwn yn y pentref ers degawdau lawer a byddwn yn cofio amdano am amser hir i ddod eto. Ond cofiwn hefyd am y ffordd y daeth y gymuned at ei gilydd i helpu. Diolch i bob un a estynnodd law y prynhawn gwlyb iawn hwnnw, a’r dyddiau wedyn. Y Tincer | Chwefror 2018 | 406 dyddiadurdyddiadur

Sefydlwyd Medi 1977 Rhifyn Mawrth Deunydd i law: Mawrth 2 Dyddiad cyhoeddi: Mawrth 14 Aelod o Fforwm Papurau Bro

CHWEFROR 17 Nos Wener Noson o MAWRTH 3 Nos Sadwrn Noson Hwyl ISSN 0963-925X adloniant yng nghwmni Côr Meibion Ddewi gyda Bois y Gilfach yn Neuadd Machynlleth yng Ngwesty’r Marine, Goffa Tal-y-bont. Adloniant i gychwyn GOLYGYDD – Ceris Gruffudd am 7.00 £25 am fwyd am 7.30; gweinir y cawl am 6.40. £8 i Rhos Helyg, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch (2 gwrs) ac adloniant. Tocynnau ar gael oedolion; £4 i blant ysgol ( 828017 | [email protected] TEIPYDD – Iona Bailey trwy gysylltu ag Owain neu Fflur ar CYSODYDD – Elgan Griffiths (627916 01650 511215 neu Gwesty’r Marine MAWRTH 4 Dydd Sul Oedfa Gŵyl GADEIRYDD A THREFNYDD CYFEILLION 01970 612444 Ddewi gyda Delwyn Siôn am 10.00. Y TINCER – Bethan Bebb Trefnir gan Morlan ac eglwysi Cymraeg Penpistyll, , ( 880228 ​CHWEFROR 17-18 Dyddiau Sadwrn Aberystwyth fel rhan o weithgareddau IS-GADEIRYDD – Richard Owen, a Sul Pedair rownd gyn-derfynol penwythnos Parêd Gŵyl Dewi 31 Glan Ceulan, Penrhyn-coch ( 820168 Band Cymru (S4C) yng Nghanolfan y Aberystwyth. YSGRIFENNYDD – Anwen Pierce Celfyddydau am 2.30 ac 8.00 Tocynnau 3 Bryn Meillion, Bow Street ( 828337 ar gael o 10.00 y bore dydd Llun 15 MAWRTH 6 Dydd Mawrth Cwmni’r TRYSORYDD – Hedydd Cunningham Ionawr trwy ffonio 02920 223456 Frân Wen yn cyflwyno Wy chips a Tyddyn-Pen-y-Gaer, Llandre, Aberystwyth nain yng Nghanolfan y Celfyddydau, ( 820652 [email protected] HYSBYSEBION – Cysyllter â’r Trysorydd CHWEFROR 17 Dydd Sadwrn Gwobrau Aberystwyth am 1.00 a 6.00 Selar Undeb Myfyrwyr Aberystwyth TASG Y TINCER – Anwen Pierce MAWRTH 16 Nos Wener Noson gyda TREFNYDD GWERTHIANT – Lila Piette CHWEFROR 19-23 Llun i Gwener Glan Davies Cymdeithas Lenyddol y Llys Hedd, Bow Street ( 820223 Ysgolion Ceredigion ar gau – gwyliau Garn ym Methlehem, Llandre am 7.00 hanner tymor ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL MAWRTH 17 Nos Sadwrn Cinio Gŵyl Mrs Beti Daniel CHWEFROR 21 Nos Fercher Wil Ddewi Cymdeithas y Penrhyn – yng Glyn Rheidol ( 880 691 Aaron yn trafod Poeri i lygad yr eliffant Ngwesty’r Marine, Aberystwyth – 7.00 Y BORTH – Grace Bailey, Pencarreg, – anturiaethau’r Saint Cymreig yn y ar gyfer 7.30. Enwau i Gwerfyl Pierce Stryd Fawr, Y Borth ( 871462 Gorllewin Gwyllt ( Y Lolfa) Cymdeithas y Jones 01970 -828884 gwerfylpj@gmail. BOW STREET Penrhyn yn festri Horeb am 7.30 com cyn Mawrth 12. Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro ( 828 102 Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn ( 820 908 CHWEFROR 28 Nos Fercher Recordio MAWRTH 18 Pnawn Sul Gwenno - sioe Anwen Pierce, 3 Bryn Meillion ( 828 337 Galwad Cynnar (Radio Cymru) ar arbennig brynhawn Sul gan Gwenno Maria Owen, Gerddi Gleision ( 822074 wahoddiad Ffrindiau Pantycelyn Saunders yn Amgueddfa Ceredigion; CAPEL BANGOR / PEN-LLWYN yn recordio rhaglen ym Morlan, drysau yn agor am 2.00 Tocynnau: £2 Mrs Aeronwy Lewis Aberystwyth. Drysau ar agor - 6.30 Rheidol Banc, Blaengeuffordd ( 880 645 (recordio 7yh - tan tua 8.30) - y MAI 10 Nos Iau Darlith gan Mererid CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI gynulleidfa i fod yn eu lle erbyn 6.45 Hopwood yn Horeb, Penrhyn-coch am Eirian Hughes, Lluest Fach ( 880 335 - ond gall pobl ymgynnull yn y ‘foyer’ 7.00 Trefnir gan Gymdeithas Cofio a Elwyna Davies, Tyncwm ( 880 275 o tua 6.30 i gael paned. Croeso i Myfyrio. Mynediad am Ddim Gwneir Dei Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch bawb - mynediad am ddim. Os hoffech casgliad ar y diwedd tuag at Gymdeithas ( 623 660 ofyn cwestiwn i’r panel, a allech chi Waldo a Chymdeithas y Cymod DÔL-Y-BONT ei anfon i Bethan (bethan.crwth@gmail. Mrs Llinos Evans – Dôlwerdd ( 871 615 com) erbyn Chwefror 3ydd os g. yn dda. DOLAU Mrs Margaret Rees – Seintwar ( 828 309 MAWRTH 3 DyddSadwrn Parêd Gŵyl GOGINAN Ddewi Aberystwyth Mrs Bethan Bebb Penpistyll, Cwmbrwyno ( 880 228 LLANDRE Mrs Nans Morgan Dolgwiail, Llandre ( 828 487 Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Tincer. Argreffir gan PENRHYN-COCH y Lolfa, Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o angenrheidrwydd yn cytuno ag unrhyw Mairwen Jones – 7 Tan-y-berth ( 820 642 farn a fynegir yn y papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd TREFEURIG lleol neu i’r Golygydd, ac unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r Golygydd. Mrs Edwina Davies Y mae pawb sy’n ymwneud â’r Tincer yn gwneud hynny’n wirfoddol ac yn ddi- Darren Villa, Pen-bont Rhydybeddau ( 828 296 dâl er budd y gymuned leol. Nhw fel unigolion sy’n derbyn pob risg a chyfrifoldeb (cyfreithiol ac fel arall) gan dderbyn mai ar y telerau hynny y maent yn cyfrannu at y papur a’i ddosbarthiad.

2 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

CYFEILLION Y TINCER Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion y Tincer Mis Ionawr 2018 30 MLYNEDD YN OL £25 (Rhif 183) Rhian Benjamin, Gorwel Deg, , Llandre £15 (Rhif 84) Eirwen Hughes, Pen-cwm, Bow Street £10 (Rhif 57) Eirwen Sedgewick, Rheidol House, Capel Bangor

Fe dynnwyd y rhifau buddugol gan aelodau o’r tim dosbarthu yn festri Bethlehem, Llandre pnawn Mercher Ionawr 17 Diolch i’r aelodau sydd wedi ail ymaelodi ac hefyd croeso i’r aelodau newydd.

Llun o drigolion y pentref wrth y gatiau, yn y brotest, ddydd Sadwrn y GŴYL DDRAMA CORWEN A’R CYLCH 6ed. Llun: Anthony Pugh 2018 Protest trigolion Llandre 6 Chwefror 1988 fod Y Rheilffyrdd Prydeinig yn Gyda thymor cyflwyno dramâu mewn awtomeiddip y groesfan trwy dynnu’r gatiau, diswyddo’r gofalwyr a chael sawl tre a phentref yn ei hanterth, dyma croesfan awtomatig gyda goleuadau yn eu lle. (O Dincer Chwefror 1988) gyfle i dynnu sylw at Wŷl Ddrama Corwen fydd yn cael ei chynnal eleni rhwng Mai 7-12. Lleolir yr Ŵyl flynyddol hon yn Neuadd Edeyrnion yng nghanol tre Corwen ac eleni rydym yn dathlu 37 mlynedd ers ei sefydlu. Am fwy o fanylion neu ffurflen gais, Y Beirniad eleni yw Steffan Parry. (dyddiad cau dychwelyd ffurflen gais yw

Wedi ei fagu ar fferm Tu Ucha’r Llyn ym Mawrth 31), cysylltwch â’r Ysgrifennydd, mhentref Gwyddelwern, ger Corwen, Nesta Evans, Frondeg, Maerdy, Corwen.

Steffan oedd enillydd Gwobr Goffa Richard LL21 0NY. Ffôn: 01490 460361 Gweplyfr: Burton yn Eisteddfod Genedlaethol Gŵyl Ddrama Corwen a’r Cylch. NOSONCRÊD A GWIS GWEITHRED MORLAN Cymru, Meifod yn 2013. Wedi graddio 7.30, nos Fercher, 7 Chwefror o Goleg y Drindod, Caerfyrddin, yn 4-25 Ionawr (oriau agor: Mercher i Cwis Sadwrn:blynyddol 10 ble-12 mae & 2 -timau4) o dilyn cwrs drama, bu’n actio ar y gyfres eglwysi lleol yn cystadlu am Darian deledu Rownd a Rownd yn ogystal â CRONFA GOFFA’R Arddangosfa am wrthwynebwyr Hercydwybodol, Morlan. Beth recriwtio, am ffurfio heddwch tîm? aNeu dal chynyrchiadau eraill cyn troi at fyd FONESIG dewch draw i gefnogi! eich tir yn y Rhyfel Byd Cyntaf. addysg. Mae gan yr Ŵyl gystadlaethau chwarae GRACE JAMES OEDFADONALD GŴ YLBRICIT DEWI drama un act Cymraeg i wahanol oedran 10.00,A STRYD bore Sul, Y DOMEN 4 Mawrth yn ogystal â chystadleuaeth cyflwyniad i Gwahoddir ceisiadau oddi wrth Ymwunwch7.30, â 11 ni ai ddathlu 12 Ionawr ein nawdd grŵp o ddysgwyr y Gymraeg. fudiadau neu gymdeithasau’r henoed Cwmnisant yn Morlan yr oedfa yn arbennig cyflwyno hon anterliwt sy’n Eleni cynigir cystadleuaeth newydd am gymorthdal o’r gronfa uchod. rhangyfoes o weithgareddau o waith saith penwythnos o feirdd. Parêd Gŵyl Dewi. sbon eleni - sef Cyflwyno Monolog Dylai’r gymdeithas fod o fewn ffiniau Tocynnau: £4 (ar gael o Morlan) bedwar munud o hyd i actorion 19 oed ac hen Gyngor Dosbarth Aberystwyth. iau. Testun: agored. Gellir cael ffurflenni cais oddi wrth yr morlan.cymru morlan.cymru Bydd tlysau/cwpanau i actor a chwmni ysgrifennydd a dylid eu dychwelyd 0197001970--617996;617996; [email protected] gorau ymhob oedran yn ogystal â gwobr cyn 31 Mawrth 2018. ariannol. Yn ogystal â’r cystadlaethau llwyfan, mae Yr ysgrifennydd yw gan yr Ŵyl flynyddol hon gystadleuaeth Delyth Davies DYDDIAD I’R DYDDIADUR ysgrifennu drama un act. Dylid anfon y Bryn Siriol Wil Tân a Clive Edwards gwaith i’r ysgrifennydd erbyn Ebrill 1. Lluest yng Ngwesty Llety Parc, Beth am fynd amdani gwmnïau drama? Llanbadarn Fawr Aberystwyth Dewch draw i Gorwen ym mis Mai i Aberystwyth nos Sadwrn 7 Ebrill gystadlu am wobrau yn un o wyliau SY23 3AU Tocynnau: £10 drama hynaf Gogledd Cymru. Bydd 01970 617397 Holl elw’r noson tuag at Uned croeso cynnes yn eich disgwyl ym mro [email protected] Cemotherapi, Ysbyty Bron-glais Edeyrnion.

3 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

CAPEL BANGOR / PEN-LLWYN

Suliau Pen-llwyn o addysg roedd y plant yn dderbyn. Cytundeb Dydd Gwener y Groglith Chwefror Roedd yn amlwg bod diwrnod ysgol yn Mae yn syndod i feddwl fod ugain 18 2.00 Adrian Williams hollol wahanol i blant yn y wlad yma, gyda o flynyddoedd, wedi mynd heibio 25 5.00 Carwyn Arthur pob dydd yn cychwyn hefo gwasanaeth, bellach,ers arwyddo cytundeb Dydd ac yn rheolaidd yn cynnwys deg munud Gwener y Groglith, yng Ngogledd Mawrth o ymarfer corff y tu allan o flaen llwyfan Iwerddon. Ym 1998 dechreuwyd y broses 4 5.00 Roger Ellis Humphreys anferth o garreg. Llun mawr o Confucius heddwch, ar ôl 30 o flynyddoedd gwaedlyd 11 10.00 Bugail (Cymun) oedd yn eu hatgoffa fod rhaid dangos o anghytuno. 18 2.00 Beti Griffiths parch i’w addysg ac i’w gilydd. Wrth gofio am hyn, ceisio chwilio am yr 25 2.00 Terry Edwards Gwelwyd gwasanaeth arbennig “y ysgrif a ymddangosodd yn y Goleuad, dau trydydd llygaid “ i dderbyn plant newydd ddeg saith o flynyddoedd yn ol, a llwyddo! Merched y Wawr Melindwr i fewn wrth addurno gyda spoten goch gan obeithio y bydd o ryw ddiddordeb i Nos Fawrth 9fed Ionawr, cynhaliwyd canol talcen. Roedd y ffordd o ddysgu yn rywun. cyfarfod cyntaf 2018; roedd llawer o hollol drefnus a phlant ac athrawon yn ymddiheuriadau oherwydd salwch. cystadlu i wella’i potensial a’u bywydau. Eglwys Dewi Sant Mwynhaodd pawb gymdeithasu a nodi’r Ar ôl dwy awr i ginio a lle i orffwys Cynhaliwyd noson goffi ar nos Wener, hysbysebion. Roedd llawer o ddiddordeb os oedd eisiau, roedd y clybiau creft yn 1 Rhagfyr 2017 yn Neuadd yr Eglwys. mynychu cwrs Creft y De yn Nhy-glyn cymryd lle tan amser mynd adref. Yna Cafwyd adloniant hyfryd ac ardderchog Aeron ar y 3ydd o Fawrth. Nodwyd hefyd roeddynt yn cael eu hyfforddi gan eu gan Merched Bro’r Mwyn. Y cyfeilydd cystadlaethau Gwŷl Mai yn Felin-fach ar rhieni os oedd angen cyn dychwelyd oedd Lona Phillips o . Mae 12 Mai. trannoeth wedi deall pob dim. Lona yn gyfeilydd arbennig a dawnus Croesawyd Ruth Jên - merch leol o Ar ôl ambell gwestiwn daeth y noson i ben dros ben. Tynnwyd y raffl fawr yn ystod y Gefn-llwyd gaiff ei hadnabod fel “Arlunydd gyda diolchiadau a paned wedi ei pharatoi noson. Cyflwynwyd y parti a diolchwyd wal y Lolfa.” Gweld menywod yn y wisg gan Gwenda Morgan ac Eirwen Sedgewick, gan Mrs Nancy Evans a’r Parchedig Gymreig yn yfed te fel oedd i’w gweld ar gyda Lis Collison yn ennill y raffl. Mis nesaf Heather Evans. hen gardiau post roddodd y syniad iddi. – ar y 6ed o Fawrth byddwn yn dathlu Gŵyl Ar nos Sul, 17 Rhagfyr 2017 cynhaliwyd Aeth ymlaen i greu Menywod Cymreig Ddewi yn Llety Parc am 7.30. gwasanaeth o garolau yng ngolau’r mwy cywir, ac erbyn hyn maent yn enwog gannwyll. Darllenwyd y llithiau a’r penillion ac yn rhan bwysig o’i gwaith. Ysbyty gan yr aelodau a’r Parchedig Heather Evans. Dangoswyd sut i greu llun gan baratoi Dymunwn wellhad buan i’r rhai a fu yn yr Yr Organydd oedd Mr Maldwyn James. ‘r papur ymlaen llaw, yna dilyn hyn gan ysbyty yn ddiweddar, sef Mr John Howells, Cafwyd eitemau unigol gan yr organydd, rolio’r inc du ar wyneb darn o perspex Pencoed, a Mr Maldwyn James, Afallon. ar y piano, lle canodd ddarnau hyfryd cyn argraffu llun y menywod - triongl a swynol. Dyma i chi ddawn arbennig ar gefn y papur gyda gwneud yn sicr ei Cydymdeimlad sydd gan Maldwyn. Hyfryd oedd gweld bod yn gweithio cyn ei dynnu i ffwrdd. Estynnwn ein cydymdeimlad i Mrs Ann cymaint o gynulleidfa yn bresennol. Roedd Ar ôl gadael iddo sychu am ddeuddydd Davies, Maencrannog, Delyth a Iona, y gwasanaeth yng ngofal Y Parchedig byddai yn lliwio gyda phaent lliwddŵr. sydd wedi colli brawd yng nghyfraith ac Heather Evans. Cafwyd paned a mins peis (watercolour). ewythr yn ddiweddar, sef Mr Iwan Jones, yn Neuadd yr Eglwys ar ôl y gwasanaeth. Yn ddiweddar mae’n ychwanegu geiriau priod y diweddar Gwenfil. Ar noswyl Nadolig cafwyd gwasanaeth neu bennill yn Gymraeg sydd yn creu hwyrnos am 11 yng ngofal Y Parchedig rhiywfaint o hiraeth am y dyddiau gynt. Genedigaeth Heather Evans. Hefyd cafwyd gwasanaeth Diolchodd Lynne ein Llywydd i Ruth Jên Mae Mr a Mrs Hogger, Plas Melindwr, wedi ar fore dydd Nadolig, gwasanaeth o am noson mor ddiddorol a phleserus. cael wyres fach yn ddiweddar – Millie Gymun Bendigaid am 9.30 yng ngofal Y Cafwyd cyfle i brynu rhai o’i chardiau cyn Elizabeth, o Swydd Caergrawnt. Mae tad- Parchedig Heather Evans. Yr organydd mwynhau paned o de, gafodd ei pharatoi cu a mam-gu wrth eu boddau. oedd Mr Billy Evans. gan Angharad Jones ac Elinor Jones. Llongyfarchiadau iddynt fel teulu. Y mis nesaf byddwn yn ymweld â China Cynllun Chwaraeon Gogledd Iwerddon gyda merch arall leol – Joyce George. Artistiaid 1991 gan Berian Lewis Er ei bod yn noswaith rewllyd daeth Mae gwaith Seren Morgan Jones, yn ‘Rwyf yn ddyledus ac yn dra ddiolchgar, i bron ugain o aelodau i’r cyfarfod misol. Amgueddfa Ceredigion, o ‘nawr hyd Gymdeithas y Cymod am fy noddi am yr I gychwyn cafwyd cofnodion cyfarfod Ebrill 16eg. Yn ddiddorol ddigon, hi aildro, i fynd ar y daith i Lurgan, Gogledd mis Ionawr. Ar ôl trafod rhai materion yw’r drydedd genhedlaeth o artistiaid Iwerddon, i fod yn rhan o’r Cynllun personol a hysbysebion y mudiad aeth benywaidd yn ei theulu. Mae yn Chwaraeon yno. Lynne Davies ein Llywydd ymlaen i dilyn ôl traed ei mam, Annie Morgan Pan yn y coleg, fi oedd yn penderfynu sut groesawu merch leol gynt. Mwynheuodd Suganami (‘Annie Ffliwt’ i nifer o’i chyn- i dreulio misoedd yr haf. Eleni yr oedd yn pawb fynd ar daith gyda Joyce George i ddisgyblion) ei mam-gu, y ddiweddar dra gwahanol, wedi cael swydd dros dro yn China - dim am wyliau haf ond i dreulio Nest Davies, Dolau a’i nain, yr artist yr uned ‘Gofal Plant’ gyda Gwasanaethau chwe diwrnod yn ysgol gynradd o 1,800 Margaret Jones, fu’n byw ym Mronllys, Cymdeithasol Gwent. Rhaid oedd eu o blant yn agos i Beijing. Trwy gyfrwng Capel Bangor am flynyddoedd. Mae perswadio, fy mod angen tair wythnos taflunydd dangosodd luniau hyfryd yn Seren yn byw bellach yn Llundain. ar ei hyd, ar ôl bod yno, ond chwe mis! Yr dangos sut fath o groeso gafodd a pha fath Dymuniadau gorau iddi. oeddwn yn benderfynol o fynd i Lurgan, pe

4 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

MADOG, DEWI, golyga hyn rhoi i fyny fy swydd, a chael fy chwarae gêmau, gwneud celf a chrefft, CEFN-LLWYD adfer wedi dod yn ôl. Ond ni ddaeth i hynny, nofio, gwersylla, cerdded ac ati; ond serch yr oedd pawb yn garedig iawn. Cefais hynny yn waith boddhaol. Y mae y plant Suliau Madog pythefnos o wyliau a oedd yn ddyledus, wedi eu magu yn sŵn gynnau a milwyr, 2.00 ac wythnos ychwanegol i’w talu yn ôl pe ac y maent i gyd yn byrlymu â hyder. Chwefror bawn yn gadael cyn hyn a hyn o amser. Ac Ar ddiwrnodau arbennig, ‘roedd 18 Bugail felly y bu, i mi deithio i Lerpwl, ar ôl gwaith Canolfan y Phoenix yn trefnu gwibdeithiau 25 nos Wener, galw yn fy nghartref yn Capel i ychydig o blant o bob canolfan. Dyma’r Bangor, am ychydig o oriau, ac ymlaen i cyfle prin a gawsai plentyn i sgwrsio gyda Mawrth ddal yr awyren am chwech o’r gloch bore phlentyn arall o’r wahanol grefydd. Er yr 4 Sadwrn. Disgyn yn Belfast, i gael fy nghludo hoffai llawer i weld mwy o gymysgu yn 11 Rhidian Griffiths i Lurgan, gan wasanaeth tacsi rhieni un o ystod y dair wythnos, mae unrhyw beth yn 18 Bugail ffrindiau y llynedd. Yr oeddwn erbyn hyn yn well na dim yn y cyswllt yma. Wedi dweud 25 Beti Griffiths teimlo’n eithaf cyffrous. Faint o ffrindiau y hyn, rhaid ychwanegu mai dim ond ffŵl flwyddyn cynt a fyddai yno? A fyddwn yng fyddai’n disgwyl i’r Cynllun Chwaraeon Genedigaeth ngofal yr un plant?. . . ac yn y blaen. yn Lurgan ddatrys y broblem yno. Serch Llongyfarchiadau i Rhydwen a Sara hynny, mae YN medru dangos i’r plant Mitchell, Maes y Dderwen, Capel Dewi Lurgan a’r trigolion yn y dref bod yna OBAITH – ar enedigaeth eu merch Greta Llwyd, Tref ar ochr ddeheuol Loch Neagh, yw gobaith i’r dyfodol am heddwch a chymod chwaer i Cadi Marged. Lurgan, ac yn ystod y flwyddyn a aeth rhwng y ddwy gymuned. heibio, wedi gweld llawer yn cael eu lladd Y mae y rhaniad yng Ngogledd Dymuniadau Gorau oherwydd yn syml, fod y person naill ai’n Iwerddon yn ddwfn, ac anodd yw gweld Pob dymuniad da i Cledan Jones, genedlaetholwr, neu ar yr ochr arall, yn diwedd i’r helyntion, yn enwedig dros nos Tŷ Mawr, Capel Madog gynt sydd deyrngarwr. Dyma un o drefydd mwyaf fel petai. Yn sicr y mae arnynt angen ein yng nghartref gofal Plas y Dderwen, rhanedig Gogledd Iwerddon, rhanedig yn gweddiau. Caerfyrddin. nhermau ysgolion ar wahân, tai ar wahân, a chrefydd wrth gwrs. Yn flynyddol, mae Yr angen am newid Profedigaeth Canolfan y Phoenix, lle yr oeddwn yn Y mae y digwyddiadau yn Nwyrain Ewrop Cydymdeimlwn â Dai a Lyn Evans, sefyll, sef Canolfan Groes Gymunedol y a’r Almaen, wedi dangos bod modd newid Deilyn, Cefnllwyd, ar golli ewythr, Mr dref, yn trefnu cynlluniau chwarae i blant sefyllfa, pan bydd dyn yn lleisio barn. Yng John Lloyd o Ledrod. o’r ddwy gymuned , am dair wythnos pob Ngogledd Iwerddon rhaid i’r trigolion yn haf. Yr oeddwn yn falch, o gael bod yn un gyntaf, groesi’r ffin sy’n rhannu’r ddwy Gwella o’r gwirfoddolwyr yn gweithio gyda’r un gymuned. Nid hawdd yw gwneud hynny Braf deall fod Arthur Hughes, Lluest plant eleni eto, sef plant o ystâd Babyddol dan gysgod parhaus mudiadau fel yr U.V.F. Fach, yn gwella ar ôl ei anffawd. Shankill, tua 60-70 mewn nifer. Ond wrth a’r P.I.R.A. gwrs nid oedd pob plentyn yn troi i fyny Tra fum yno, cawsom ddwy noson pob dydd. Yr oedd yn waith digon caled a o ddarlithiau; un gydag arweinwyr yr blinedig, i’w gwarchod a’u diddori, drwy eglwysi ac un politicaidd. Diddorol iawn oedd gofyn cwestiynau a dadlau ymhlith DOL-Y-BONT ein gilydd. Beth oedd uchafbwynt y dair wythnos? Penodi i Gerddorfa Credaf yn sicr mai y diwrnod chwaraeon Llongyfarchiadau i Jason Lewis, a drefnwyd, oedd hwnnw, pan oedd y Cysgod y coed, sydd wedi ei benodi plant yn cynrychioli tîmau fel ‘Y Pengwins’ i swydd Prif Drwmpedwr cerddorfa a’r ‘Mwncïod’ ac ati, ac nid yn ôl yr Scottish Opera. Mae Ian Smith, gynt o ystâd ‘roeddent yn byw ynddo. Hefyd yr Lon Glanfred, Llandre, yn dal swydd y orymdaith drwy ganol y dref ar y diwrnod Pedwerydd Corn yn yr un gerddorfa. olaf, gyda baneri heddwch ac a ddilynwyd gan ‘Gyflwyniadau’ a hynny gan pob un Brysiwch wella o’r chwe Cynllun Chwarae. Dymunwn wellfad buan i Mair Evans, Yr oeddem yn 35 o wirfoddolwyr, rhai o’r Pant y Dwn sydd yn yr ysbyty. Almaen, Gwlad y Basg, Unol Daleithiau’r Amerig, Gogledd Iwerddon a minnau o Gymru (neb o Loegr), a do, mi gefais dair wythnos i’w cofio.Teimlad eithaf fflat oedd gadael am yr awyren bore ddydd Sadwrn TREFEURIG 10ed o Awst. Er mai dim ond dwywaith yr wyf wedi ymweld â’r dref, y mae gennyf Brysiwch wella ffrindiau da yno, ac y mae’r croeso yn Da deall fod Hywel Lewis gynnes. Teimlaf yn sicr byddaf yn mynd Farm adref ac yn gwella ar ôl bod yn ‘nôl eto ryw ddydd. derbyn llawdriniaeth yng Nghaerdydd.

5 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Y BORTH

Cydymdeimlad Chwefror gyda sesiwn Cydymdeimlwn â Christine Aerobics eistedd i lawr yn cael Lloyd, Penlon, ar farwolaeth ein cynorthwyo gan Annette. Stuart ar 20 Ionawr. Ymunodd yr holl aelodau – o Cynhaliwyd yr angladd yn 56 i 98 a buom yn ymarfer ac Amlosgfa Aberystwyth ar 31 ymestyn o’n corun i’r sawdl. Ionawr. Derbyniwyd rhoddion Roedd yn sesiwn wych a tuag at Ambiwlans St Ioan ac fwynhawyd gan bawb. Fel Uned Gofal Lliniarol Ysbyty gwobr am yr holl waith caled, Bron-glais trwy law Gwyn ac i ddathlu pen blwydd Mrs. Evans (Trefnwyr Angladdau), Ann Newby, ein Llywydd, c Llandre. uno aelodau hynaf y grŵp Cydymdeimlwn hefyd â cawsom de a chacennau. Heulwen Lewis, Penwern, Y Roedd Ann yn 98 dydd Sadwrn Borth ar farwolaeth ei hewythr ac mae’n debyg mai hi yw – John Lloyd – yn yn trigolyn hynaf y Borth. Pen ddiweddar. blwydd hapus hefyd i Joan, Ac â Mark Williams a’r teulu Gordon ac Yvette. ar farwolaeth mam Mark – Bydd ein cyfarfod nesaf dydd Pauline Williams, Morawel, ar Iau Chwefror 15ed am 2.00 y Chwefror 3ydd. p yn Neuadd Gymunedol y Borth pan fydd Helen Palmer o Genedigaethau Archifdy Ceredigion yn dod I Bow Street. Mae ganddi ferch ystlys y tu ôl i’r ficer. Goleuwyd Llongyfarchiadau i Rhiannon a siarad a ni. Dowch i ymuno â Christine a mab Trevor, wyres y Cristinglau a dangosodd y Neeson Richards ar enedigaeth ni. Bydd yn werth dod a byddai Sarah (ddim yn y llun), Gorwyr plant nhw i’r gynulleidfa. Yn wyres fach. Molly yw ei henw croeso cynnes chi. Martin (ddim yn y llun) a dau ffodus ni chafwyd unrhyw ac mae’n ferch i Dylan a Becky gor or wyr sydd yn mynychu ddamweiniau! Roedd yn ac yn chwaer i Jack. Maent yn Dathlu Pen blwydd Ysgol Craig yr Wylfa – Chelsea wasanaeth hyfryd hapus o byw yn Norwick, Ynysoedd Roedd Mrs Ann Newby yn sydd yn 7 a Connor sydd yn 4. ddathlu’r Iesu – goleuni’r byd; Shetland. 98 ar Ionawr 27ain. Credwn yn dilyn y gwasanaeth cafwyd Llongyfarchiadau i Dei a mai hi yw un o drigolion Bedydd a Cristingl lluniaeth yng nghefn yr Eglwys. Lyn Morgan, Brynheulog, ar hynaf y Borth. Mae’n Llywydd Cynhaliwyd gwasanaeth Diolch i Amanda a Megan enedigaeth wyres fach o’r enw Cymdeithas Henoed y Borth bedydd a Cristingl ar y cyd am bythefnos o gymorth Safhiya. Merch fach i Richard a than yn ddiweddar roedd yn yn Eglwys St. Matthew yn i wneud y Christinglau – i a Taghrid El-mawen Layton, addoli yn ffyddlon yn Eglwys St. cael ei arwain gan y Parchg ddechrau gyda’r Ysgol Sul a Caeredin. Matthew. Mae’n mynychu Clwb Ganon Stuart Bell, yn cael rhai ychwanegol wnaed yn y Cinio y Wildfowler unwaith ei gynorthwyo gan blant yr cartrefi. Cynhelir gwasanaethau Brysiwch wella y mis, yn cefnogi Canolfan Ysgol Sul. Y babi fedyddiwyd wythnosol yn Eglwys y Borth Dymunwn yn dda i Iorwerth Deulu y Borth ac RNLI y Borth oedd Flynn, brawd Matilda am 11.15 ar fore Sul gydag Ysgol Mason, Ffosygrafel sydd yn ac mae yn aelod o Glwb Dydd sydd yn aelod o’r Ysgol Sul. Sul yn nen yr Eglwys yr un ysbyty Bronglais ar hyn o bryd. Mawrth y Borth – lle mae llawer Yna darllenwyd gweddïau gan pryd, ond dim ond yn ystod Gobeithio y bydd adre yn fuan. o fwyta, yfed te a choffi a siarad y plant a phennod o’r Beibl y tymor. Gall y Wardeiniaid yn digwydd yn wythnosol – yn sôn am ddilyn yr Iesu – fe Margaret 871056 a Susan 871355 Cymdeithas Henoed unai yn Oriel Tir a Mor yn y geisiodd y plant ddilyn olion gynorthwyo gyda unrhyw Dechreuwyd cyfarfod dechrau Borth neu Crefftau Pennau yn traed mawr papur i fyny yr wybodaeth ychwanegol.

6 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406 Adolygiad Colofn BEN LAKE AS Alan Phillip The Cinemas of West Amddiffyn gwasanaethau hanfodol cyhoeddus yn Llanbedr Pont Steffan Y Lolfa £6.99 128t. yn ein cymunedau gwledig ac Aberteifi yn ddiweddar er mwyn Dyma lyfr y gallwch ei Roedd cyhoeddiad NatWest ym ymgynghori a gwrando ar farn ddarllen o glawr i glawr mis Rhagfyr am eu bwriad i gau eu pobl leol am benderfyniad NatWest. o fewn yr awr neu ar y canghennau yn Llanbedr Pont Steffan Bu’r ddau gyfarfod yn gyfle i drafod llaw arall y gallwch bori ac Aberteifi yn 2018 yn ergyd galed i’r syniadau ymarferol ac arloesol ar ynddo dros gyfnod hir. ddwy dref a’r ardaloedd cyfagos. gyfer gwasanaethau bancio’r dyfodol, Ychydig dros gant o Bydd yr ymgyrch i amddiffyn gan gynnwys y posibilrwydd o ail-leoli dudalennau sydd yn y gwasanaethau bancio yn ein banciau’r stryd fawr mewn un hwb llyfr a dros eu hanner yn cymunedau yn flaenoriaeth i mi yn bancio canolog ymhob tref. cynnwys lluniau. Ac eto, llwyddodd yr awdur San Steffan dros yr wythnosau a’r Mewn dadl ddiweddar ar i lenwi’r tudalennau prin gyda channoedd o misoedd nesaf. wasanaethau bancio yn Westminster ffeithiau difyr am ddatblygiad adloniant fu Yn gynnar yn y flwyddyn newydd, Hall, galwais ar Lywodraeth Prydain mor flaenllaw ym mywyd y werin yn ystod cefais gyfle i herio penderfyniad i drefnu uwchgynhadledd ar fyrder, hanner cyntaf yr ugeinfed ganrif. Adloniant y NatWest mewn cyfarfod un-i-un gyda gan ddod â phob un o’r prif fanciau bu bron i deledu ei ladd yn ystod ail hanner y chyfarwyddwr y banc yn San Steffan. ynghyd i drafod eu cynlluniau ganrif ond sydd wedi cael adfywiad diweddar Bu i mi rannu pryderon a godwyd gan hirdymor ar gyfer eu rhwydwaith o yn sgil y ‘multiplex’ a’r sinema ‘boutique.’ fy etholwyr gan ddatgan fy siom o ganghennau. Mae ffrwyth ymchwil aruthrol yma ac weld y banc yn cefnu ar y cymunedau Ers y cyhoeddiad, mae nifer fawr o mae’r awdur Alan Phillips yn crynhoi hanes a’r cwsmeriaid hynny sydd wedi bod etholwyr, busnesau a chymdeithasau dros gant o sinemau, neu neuaddau a yn ffyddlon iddynt ers degawdau. Llai wedi cysylltu â mi i ddatgan eu ddefnyddiwyd fel sinema, o Ddolgellau yn na degawd ar ôl i drethdalwyr achub siom, ac i fynegi eu pryderon am y y gogledd i Bontarddulais yn y de. Mae’n eu crwyn pan oedd yr argyfwng dyfodol. Dyma enghraifft arall, eto cynnwys gwybodaeth am hanes adeiladu ariannol ar ei gwaethaf, maent nawr fyth, o gymunedau gwledig yn cael eu a rhedeg y sinemau hynny o’r un cyntaf yn yn bygwth tanseilio sylfaen ariannol hamddifadu o wasanaethau hanfodol. 1890 a adeiladwyd yn Aberystwyth i’r un yr economi leol gyfan. Dyma ofyn, felly, a yw hi’n bryd i ni mwyaf diweddar a agorwyd y llynedd yn y Mewn cydweithrediad ag Elin drafod pa wasanaethau fedrwn ni Borth. Ceir gwybodaeth am gymeriadau Jones AC ac Undeb Amaethwyr ddim ymdopi hebddyn nhw yn ein diddorol megis William Haggar ac Arthur Ceredigion, cynhaliwyd dau gyfarfod trefi a’n pentrefi? Cheetham a ddechreuodd ddangos ffilmiau mewn ffeiriau, am natur yr awditoria, maint y sgriniau a’r math o ddaflunydd. Cawn wybod am beth ddigwyddodd i’r sinemau Strafagansa Pres hynny a ddiflanodd a chawn wybodaeth am sefyllfa’r sinema yn y gorllewin erbyn heddiw. Llwyddodd Alan Phillips i grynhoi agwedd ar hanes bywyd cymdeithasol yr ardal yn ystod y can mlynedd diwethaf a gwneud hynny mewn dull difyr dros ben. Bu’r awdur yn gweithio fel taflunwr ac felly mae ganddo wybodaeth a diddordeb yn arbennig yn yr agwedd dechnegol. Y taflunydd mwyaf poblogaidd yn ystod y ganrif ddiwethaf mae’n debyg oedd y taflunydd Kalee 11 (gallwch weld un yn Amgueddfa Ceredigion) a’r datblygiadau mwyaf cyffrous oedd ychwanegu sain yn y tridegau a cinemascope yn y pumdegau. Erbyn heddiw mae sinemau modern fel Libanus 1877 a Ddydd Sadwrn y 27ain o Ionawr, gyda Gronw’n ail dan 15 oed. Dyma sinema Canolfan y Celfyddydau yn defnyddio cynhaliwyd Strafagansa Pres gan nhw gyda John Doyle, beirniad y taflunydd digidol sy’n eu galluogi i ddangos Seindorf Arian Aberystwyth yn Ysgol gystadleuaeth, ac aelod ac unawdydd darllediadau byw o theatrau eraill yn ogystal Pen-glais. Yn ogystal â gweithdai a gyda Band Leyland. Diolch John a a’r ffilmiau diweddaraf. chyngerdd gwych gyda Band Leyland gweddill aelodau Band Leyland am Mae bron i gant a hanner o luniau du a fin nos, cynhaliwyd cystadleuaeth fod yn gymaint o ysbrydoliaeth i’r gwyn yn y gyfrol sy’n gofnod hanesyddol ar gyfer unawdwyr ac ensembles cerddorion ifanc. diddorol yn eu hunain. Buasai lluniau lliw yn ystod y dydd. Llongyfarchiadau i Buddugwyr eraill o ardal y Tincer wedi bod yn well wrth gwrs ond buasai Betsan a Gronw Downes, Glanrafon, oedd Osian King (Ysgol Rhydypennau) hynny wedi golygu costau mwy hefyd ac Penrhyn-coch, ar eu llwyddiant ar eu ddaeth yn drydydd yn adran Betsan, ac mae’r llyfr yn fargen am £6.99 trombôns: daeth Betsan i’r brig yn y Erin Hassan, Y Borth (Ysgol Pen-glais) Gareth William Jones gystadleuaeth i unawdwyr dan 11 oed, ddaeth yn fuddugol yn yr adran hŷn.

7 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

PENRHYN-COCH

Suliau Horeb Chwefror 18 2.30 Beti Griffiths 25 10.30 Y Parchg Adrian Williams Mawrth 4 2.30 Y Parchg Judith Morris Oedfa gymun 11 10.30 Y Parchg Judith Morris Oedfa deuluol 18 2.30 Y Parchg Wyn Morris 25 10.30 Y Parchg John Roberts

Cinio Cymunedol Penrhyn-coch Bydd y Clwb yn cyfarfod yn Neuadd yr Eglwys dyddiau Mercher 28 Chwefror; gyd-fynd â’r degawd gan gynnwys baneri awyrennau yn yr awyr. Erbyn hyn mae’r 14 a 28 Mawrth. Cysylltwch â Job McGauley lliwgar a phosteri seicedelig. Gwelwyd bedwaredd awyren ar gael ar gyfer plant yn 820 963 am fwy o fanylion neu i fwcio eich arddangosfa o’r cyfnod mewn un gornel o’r unig sydd wedi ei lleoli yng Nghaerdydd. cinio. Neuadd ac mewn cornel arall bwrdd llawn Mae”n costio yn agos i £1,500 bob tro ffeithiau am y 60au. mae un awyren yn cael ei galw allan ac Cymdeithas y Penrhyn ‘Roedd digon o amser i gymdeithasu yn yn honi medru cyrraedd unrhyw fan yng Mae Talat Chaudhri, siaradwr gwadd ogystal â chymryd rhan mewn gwahanol Nghymru mewn ugain munud sydd yn y Gymdeithas nos Fercher, 17 Ionawr, weithgareddau. I gychwyn, dyfalu enwau bwysig i wneud yn siwr bod y cleifion yn wedi byw yn Aberystwyth er 1998 pan actorion enwog y cyfnod a dyfalu wynebau cael triniaeth o fewn yr awr aur. Noson ddaeth yma i wneud doethuriaeth ar sut benywaidd y 60au. Tamed i aros pryd oedd ddiddorol iawn. y datblygodd y Gymraeg, y Llydaweg a’r hyn, a sôn am fwyd cawsom luniaeth o ‘fish Gernyweg o’r Frythoneg. Mae’n dod o fingers’a ‘spaghetti hoops’ (a gyflwynwyd i’r Enwebu am wobr Essex yn wreiddiol ac ar ôl graddio mewn farchnad ym 1965) ac i ddilyn ‘Arctic Roll’ ac Llongyfarchiadau i Caleb Spencer ar gael Hanes yn Rhydychen soniodd fel y bu ‘Angel Delight’(a gyflwynwyd i’r farchnad ei roi ar y rhestr fer am Ohebydd Arbenigol iddo ddod yn rhan o ymgyrch i adfywio’r ym 1967). Ac i yfed, beth gwell na photeli y flwyddyn yng Ngwobrau Cyfryngau iaith Gernyweg ac mai dyna a wnaeth iddo o ‘Sprite’ (1961) a choffi Maxwell House Cymru 2018. Cyhoeddir yr enillwyr mewn ddechrau dysgu’r Gymraeg. (1963). I ddilyn y bwyd cafwyd cwis arall yn seremoni a lywyddir gan Huw Edwards Cawsom dipyn o’i gefndir teuluol, gyda’i seiliedig ar wybodaeth gyffredinol o’r 60au mewn gwesty yng Nghaerdydd ar 23 dad yn dod o’r Punjab a’i fam yn Saesnes, cyn symud ymlaen i gystadleuaeth y toes Mawrth. ac am ymweliadau a chysylltiadau teuluol lliwgar. Y syniad oedd creu eitem i gydfynd â Phacistan a’r tensiynau sydd yn y â themâu oedd ar bob bwrdd megis, bwrdd Brysiwch wella rhanbarth. ‘Dr Who’, ‘Elvis’, ‘Dyn ar y lleuad’, ‘Fred’ y Dymunwn yn dda i Aeron Edwards, gynt o Mae wedi ymgartrefu yn Aberystwyth, dyn blawd a ‘Batman’. Benrhyn-coch, sydd yn derbyn triniaeth yn yn weithgar yn y gymuned ac yn aelod Cyfle wedyn i ganu caneuon poblogaidd Ysbyty’r Waun, Caerdydd. o Gyngor Tref Aberystwyth. Fe yw’r o’r cyfnod dan arweiniad dwy o aelodau’r dirprwy faer ar hyn o bryd. Cawsom noson grŵp yr ‘Hornets’, (sydd hefyd yn aelodau PATRASA ddiddorol iawn yn ei gwmni. o eglwys Llanbadarn). Mi wnaeth pawb Mewn pwyllgor diweddar o Glwb Busnes ymuno yn yr hwyl. Cyn diwedd y Aberystwyth fe dderbyniodd PATRASA Dyweddiad prynhawn, ‘roedd angen beirniadu’r wisg ( Pwyllgor Parc Penrhyn-coch) siec o Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i ffansi orau, a’r enillwyr oedd Andrew a £1,000 tuag at gynnal Parti yn y Parc eleni, Charlotte Griffiths (Maesyfelin gynt) ar ei Heather Loat (oedd wedi gwisgo fel hipis) yn bennaf i logi pabell fel nad oes rhaid dyweddiad a Adam Kelly ar Ionawr 15. ac Edwina Davies (oedd wedi gwisgo fel gohirio oherwydd tywydd gwael. Nid yw ‘Fred’ y dyn blawd). wedi ei chynnal ers dwy flynedd a teimlad Pen blwydd hapus I gloi’r prynhawn, chwaraewyd gêm y pwyllgor o siarad â rhai o aelodau y Pen blwydd arbennig hapus i Sian Pen- pasio’r parsel, tipyn o sbort a digon o lanast gymuned oedd fod hwn yn ddigwyddiad banc a ddathlodd ei phen blwydd yn 50 wrth rwygo’r papur. Y wobr ddigri oedd pwysig yn nghalendr y pentref, yn bennaf ddiwedd Ionawr. pecyn o ‘Angel Delight’ a chwisg. Diolch i bawb o’r pedair eglwys a gyfrannodd at y Yn ôl i’r 1960au raffl hael ac am wneud y digwyddiad yn un Ar brynhawn Sadwrn gwlypaf y flwyddyn llwyddiannus. hyd yn hyn (y 27ain Ionawr), cafwyd digwyddiad bywoliaeth eglwysig, yn Urdd y Gwragedd, St Ioan neuadd eglwys Llanbadarn Fawr. Sosial Bu Aneurin Roberts o yn siarad oedd hwn rhwng y pedair eglwys, sef â’r gwragedd am waith Ambiwlans Awyr Llanbadarn Fawr, Capel Bangor, Elerch a Cymru. Soniodd am y tair awyren sy’n Phenrhyn-coch. gweithio yng Nghymru, sef Dafen yn Thema’r prynhawn oedd y 60au. ‘Roedd Llanelli, y Trallwm a Chaernarfon, ac mae y Neuadd wedi ei haddurno gyda phopeth i angen codi £6 miliwn y flwyddyn i gadw’r

8 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Eisteddfod Gadeiriol Penrhyn-coch Os ydych am gyfrannu at Eisteddfod Gadeiriol Penrhyn-coch gellir gwneud hynny d/o aelod o’r pwyllgor neu mae ffurflenni archeb banc ar gael gan y Trysoryddion – Robert Dobson, Cae Mawr neu Bethan Davies, Glan Ceulan. Bydd angen cymorth ar y drws eleni ar y dydd Sadwrn – os oes rhywun a diddordeb i gynorthwyo cysylltwch â’r Ysgrifennydd os gwelwch yn dda.

Pel-droed Penrhyn-coch Canlyniadau Tim 1af Criw fu yn chwarae bingo yn Neuadd yr Eglwys cyn y Nadolig 13/01 Penrhyn-coch 0 Tre y Fflint 3 20/1 Airbus Brychtyn 1 Penrhyn-coch 0 i godi arian i’r Parc ac hefyd i gael y blynyddol. Ein gwraig wadd oedd Margaret 03/02 Y Rhyl 2 Penrhyn-coch 2 Gymuned at ei gilydd. Mae dyddiad Parti Jones, . Fe’n diddorodd ni drwy yn y Parc eto i’w benderfynu ond gwyliwch gynnal noson o chwarae bingo. Cafwyd Menywod ein tudalen “Facebook” a’r Tincer am llawer o hwyl yn ei chwmni, ac yr oedd 14/01 Llanbed 4 Penrhyn-coch 3 ddiweddariadau yn fuan. pawb wedi mwynhau yn fawr iawn. Yr 04/02 Penrhyn-coch 2 Llanbed 0 Mae PATRASA yn diolch yn fawr iawn oedd Sharon Jones wedi trefnu’r noson i’r Clwb Busnes am eu haelioni. Bydd elw ac fe ddiolchwyd iddi a Margaret Jones, a o’r digwyddiad yn cael eu rhoi tuag at cael phawb yn y Maes am y bwyd blasus, ac i offer newydd i wella’r lle chwarae. bawb arall gan Mairwen yn ei dull arferol. Mae Clwb Busnes Aberystwyth Aeth pawb adref wedi cael llond bol a hwyl wedi cefnogi dros 50 o gymdeithasau dros ben. gyda rhoddion o dros £125,000 dros y blynyddoedd. Gall cefnogaeth fod am arian Cofion bach neu fawr. Os am wneud cais neu dod Gyrrwn ein cofion at Connie Evans, yn aelod cysylltwch â’r Clwb Busnes ar Gwawrfryn, sydd yn treulio ychydig amser www.aberystwythbusinessclub.co.uk. yn Pennal View, Blaenpennal. Yn y llun gwelir: Mearina James a Rhiannon Rees, o’r Clwb Busnes, Clare Priodas aur Larke a Marion Thompson o PATRASA ac Dymuniadau gorau i Dai Rees ac Eirian Eddy Webb, eto o’r Clwb Busnes. Morgan, 9 Maes Seilo a ddathlodd eu Pob hwyl i dim Elen yn Fferm Ffactor priodas aur ar Chwefror 10fed. Clcbs. Yn ymuno a’i thîm mae’r Cydymdeimlad cyflwynydd radio a theledu Alun Cydymdeinlwn â Janice Morris, Glan Trigolion newydd Williams a’r cyn chwaraewr rygbi Ceulan, ar farwolaeth modryb. Croeso i Ger-y-cwm i rai sydd wedi symud rhyngwladol dros Gymru, Nathan Brew. yn ddiweddar – Raymonda a Mike Roberts Meddai Nathan, “Fi ac Alun am roi Merched y Wawr Penrhyn-coch o Bow Street; Steff, Laura ac Osian o Gapel dipyn o ffydd yng ngallu Elen ar y fferm Ar Ionawr 11eg fe aethom fel cangen i’r Bangor a Gwenllian Mair a Steven o Gapel achos ‘so clem ‘da’r un ohonom ni!” Maes, Capel Bangor i fwynhau ein cinio Seion.

Marwolaeth Nghoroniad y Frenhines. sefydlodd Gymdeithas Gorawl cymdeithasol”. Parhaodd Ar 15 Ionawr bu farw Geraint Aeth ymlaen i astudio yn y Aberystwyth ym 1970 ac ef fu’n i chwarae hyd at ddwy John – gynt o Ger-y-llan – yn Ganolfan Cello Rhyngwladol eu harwain am flynyddoedd. flynedd cyn ei farwolaeth yng Ysbyty Glangwili. yn Llundain gan gymryd Roedd cerddoriaeth siambr Nghartref Gofal Tŷ Blaenos yn Addysgwyd Geraint yn Ysgol dosbarthiadau meistr gyda’r yn bleser parhaol iddo. Llanymddyfri. Ramadeg y Bechgyn, Tregŵyr athro a’r cellydd enwog Fe’i disgrifwyd fel “cerddor Canu corawl oedd ei lle roedd y cyfansoddwr Maurice Eisenberg. gariad mawr ac yn un aeth Alun Hoddinott yn cydoesil Tra’n gweithio fel athro ag ef ledled Cymru; ef oedd ymunodd y ddau â Cherddorfa ysgol yng Nghanolbarth arweinydd Côr Eisteddfod Genedlaethol Ieuenctid Lloegr ehangodd ei dalentau Genedlaethol Machynlleth ym Cymru. Aeth y chwaraewr cello fel cellydd continuo gyda 1981. ymlaen i Goleg Prifysgol De Cymdeithas Bach Nottingham Bu’n byw ym Mhenrhyn- Cymru, Caerdydd lle astudiodd a’r Midlands Sinfonia. coch ers tua 1984-85. cyn gyda George Isaac. Dychwelodd i Gymru ym symud i Lanymddyfri. Yn ystod ei wasanaeth 1963 pan apwyntiwyd ef yn Cydymdeimlwn â’i fab- Gareth, milwrol roedd yn glarinetydd cellydd yn ensemble siambr sydd yn chwaraewr cello yn yr gyda band canolog yr RAF Coleg Prifysgol Aberystwyth. Alban,ac â Susan a Kevin ym a gorymdeithiodd yng Roedd yn un o’r rhai Morgannwg.

9 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

BOW STREET

Capel y Garn Gweler hefyd www.capelygarn.org/ 10 a 5 Chwefror 18 Bugail 25 J. Emrys Jones (Bore) Mawrth 4 Lyndon Lloyd (Bore) 11 Rhidian Griffiths 18 Bugail 25 Beti Griffiths Bugail

Noddfa Mawrth 4 Garn 10.00 Plant Cylch Meithrin Rhydypennau yn mwynhau yn yr eira 11 10.00 Gweinidog – Cymundeb 18 10.00 Cyfeillach 25 2.00 Gweinidog Wener, 19 Ionawr. Gan ddechrau â’r cerflun Foley, ar enedigaeth eu merch Eleanor 30 10.00 Oedfa undebol Gwener y trawiadol o Grist yr Eiriolwr uwchben Rio Lleucu, ar Chwefror 2il. Wyres i Haf a Joe a Groglith yn Methel, Tal-y-bont – de Janeiro, aeth Dewi â ni ar daith drwy rai gorwyres i Felicity Roberts, Bryn Castell. Gweinidog o wledydd cyfandir De America – o Frasil heibio i ddyfroedd byrlymus rhaeadrau Marwolaeth Merched y Wawr Rhydypennau Iguazú i wledydd Paraguay ac Uruguay, lle Cydymdeimlwn â Sheila a Mair a‘u Ein gwraig wadd ar nos Lun Ionawr 8fed cyfarfu â merch arbennig oedd yn siarad teuluoedd ar farwolaeth Phyllis Richards, oedd Dana Edwards ,ymchwilydd teledu Cymraeg. Yna, troi tua’r Wladfa i fwynhau 49 Tregerddan fu farw ar Ionawr 6. ac awdures. “Darnau ohonof fi” oedd ei golygfeydd eang y diffeithdir yn ogystal â Cynhaliwyd yr angladd yn Amlosgfa thema. Dywedodd – gyda help gwrthrychau Cwm Hyfryd, a chael croeso twymgalon Aberystwyth a derbyniwyd rhoddion er arbennig – sut y dechreuodd fynd ati i gan ddisgynyddion y gwladychwyr cof tuag at Ymchwil Cancr a Chyfeillion ysgrifennu. Mae newydd gyhoeddi ei hail Cymreig yno. Diolchwyd yn gynnes i Dewi Tregerddan d/o Gwyn Evans. lyfr Cymraeg sef Am Newid (Y Lolfa). Noson am noson ddifyr iawn gan y Cadeirydd, y ddifyr iawn. Rhoddwyd y diolchiadau gan Parch Elwyn Pryse. Diolch Carys Davies a chafwyd paned wedi ei Dymuna Emyr a Mair, Cân y Gwynt, pharatoi gan Ann Jones a Margaret Roberts. Gwreiddiau Maes-y-garn, ddiolch yn fawr iawn i Enillydd y raffl oedd Janet Roberts. Mae’r grŵp Gwreiddiau yn cyfarfod yn berthnasau, ffrindiau a chymdogion am rheolaidd yn y festri am 10.15 o’r gloch ar y cardiau, anrhegion a‘r galwadau ffôn a Cofion fore dydd Iau. Ar ôl paned a sgwrs, ceir dderbyniasant ar ddathliad eu Priodas Aur Gyrrwn ein cofion at Mrs Eunice Fleming, cyfle, dan arweiniad y Gweinidog, y Parch yn ddiweddar. Tregerddan, sydd – ar ôl treulio amser yn Ddr Watcyn James, i geisio dod i adnabod yr ysbyty – yng nghartref Cysgod y Coed, ‘gwreiddiau’ ein ffydd yn well, gan rannu Dymuna Mair Lewis, 40 Maes Ceiro, . profiad a holi ambell gwestiwn sy’n aml ddiolch o galon i bawb a gofiodd am y yn arwain at drafodaeth fywiog. Croeso pen blwydd arbennig y bu‘n ei ddathlu Capel y Garn cynnes i bawb. yn ddiweddar. A barnu oddi wrth yr holl Y Gymdeithas gyfachion a dderbyniwyd mae‘n amlwg ‘Digon o Ryfeddod’ oedd testun Dewi G. Genedigaeth bod cael rhywun i roi hysbyseb yn Y Tincer Hughes yng nghyfarfod y Gymdeithas nos Llongyfarchiadau i Lleucu Haf a Russell ar eich rhan yn gweithio ar ei ganfed!

Rhai o’r grŵp Gwreiddiau yn cyfarfod yn y Garn.

10 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Cyngor Cymuned Tirymynach

Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y flwyddyn Materion yn codi o gofnodion yn Neuadd Rhydypennau ar nos Iau blaenorol: Dim gair wedi dod oddi wrth Eich cigydd 25 o Ionawr o dan lywyddiaeth y Grant Thornton parthed yr ymweliad Cyng. Rowland Rees. Hon oedd noson â hwy yn Abertawe. Dim gwybodaeth lleol penderfynu ar y praesept am y flwyddyn am goliau addas yng nghae chwarae 2018-19. Derbyniwyd gwybodaeth fod Tregerddan. Adroddwyd bod y llidiart Pen-y-garn sylfaen treth y Cyngor wedi disgyn o wedi ei osod i gae chwarae Bryncastell. Ffôn 828 447 £881.10 y llynedd i £811.04 am eleni. Mae adran Ystadau y Brifysgol wedi cael lun Ond penderfynwyd nad oedd angen rhybudd am y dŵr sy’n gorlifo o’r cae L : 9-5.30 i Dirymynach ychwanegu dim at ger y fynedfa i Gartref Tregerddan. Maw-Sad 8.00-5.30 praesept llynedd, gan aros ar £17,000 sef Adroddiad y Cyng. Paul Hinge: £20.96 am annedd Band D. Bydd hyn yn Dywedodd fod problem ar rai o Gwerthir ein cynnyrch mewn siŵr i’w groesawu gan ein trethdalwyr, doeon Ysgol Rhydypennau, a bod rhai siopau lleol gan fod nifer yn cael hi’n anodd cael ymchwiliad brys mewn lle. Bydd PACT dau ben llinyn ynghyd y dyddiau hyn. yn cyfarfod ar 28 Chwefror yn Neuadd Derbyniwyd taflen gan y Clerc yn Rhydypennau am 7pm. Pwysleisiodd egluro ein sefyllfa ariannol yn cynnwys fod angen i drigolion Llandre hefyd manylion am gydnabyddiaeth a bresenoli’r cyfarfod. Tynnodd sylw at y threuliau’r Clerc, a rhai o’r costau llifogydd lleol ar y Sul cynt, a diolchodd fydd yn rhaid eu hwynebu yn fuan. i’r gwirfoddolwyr hynny a fu’n Ar orchymyn yr Archwilwyr Grant cynorthwyo i atal y dŵr a chlirio y rwbel Thornton cyflwynwyd rhaglen Gyllideb yn y tai a gafodd ddifrod. Pwysleisiodd am 2018-2019 i’n sylw gan y Clerc, yn fod y cwteri a’r picrata wedi eu glanhau dangos cyfanswm o £17,500. cyn y Nadolig, ond nid oedd posibl Aed ymlaen i ddosbarthu rhoddion atal y coedydd ac ati a ysgubwyd i lawr ariannol i geisiadau gan elusennau gan y dilyw anarferol. Dangosodd gopi lleol, fel a ganlyn: Ffrindiau Cartref diweddaraf o gynllun arfaethedig o Tregerddan £300, Y Tincer £400, Orsaf Bow Street, cynllun Llywodraeth Mynwent Capel y Garn £300, Cymru, gyda llaw. Bydd Ymgynghoriad Mynwent Noddfa £200, Clwb Cyhoeddus yn y dyfodol agos, ac yna Meithrin Rhydypennau £250, Ysgol cyflwynir y cynllun i Bwyllgor Cynllunio Rhydypennau £100, Ambiwlans Awyr Ceredigion. Os bydd rhwyddineb i’r Cymru £200, Noson Tân Gwyllt £350, prosiect gobeithir agor yr orsaf yn y Neuadd Rhydypennau £1,000, Sioe flwyddyn 2020. Arddwriaethol Rhydypennau £200, CAB Mae disgwyl o hyd i’r sietyn o dan £200, Clwb Ffermwyr Ieuanc Tal-y- Bryncastell i gael ei thorri, ac mae’r bont £200, Samariaid £100. Datganwyd ffordd wrth Nantsiriol wedi torri’n eu diddordeb gan Gynghorwyr oedd arw. Cymerwyd olion bysedd y sawl a yn aelodau o rai o’r mudiadau uchod. dorrodd i mewn i festri Capel Noddfa Trefnwyr Angladdau Atgoffir y mudiadau fod angen copi gan yr Heddlu a’u gosod ar eu Basdata. o’u cyfri ariannol gyda phob cais yn y Dyddiad y cyfarfod nesaf fydd 22 dyfodol. Chwefror yn Neuadd Rhydypennau. C T Evans Gwasanaeth Angladdol Teuluol Cyflawn, wedi Cyngor Cymuned ei arwain yn bersonol gydag urddas. Capel Gorffwys GWASANAETH CLERC I’R CYNGOR Preifat, Gwasanaeth CYFIEITHU Dydd a Nos. Gwahoddir ceisiadau am y swydd rhan-amser Linda Griffiths (tua 34 awr y mis) uchod i ddechrau cyn gynted â phosib. 01970 820013 Maesmeurig Am ragor o fanylion, a swydd-ddisgrifiad, Pen-bont [email protected] Rhydybeddau cysylltwch â Aberystwyth Lowri Jones: 07886 367027 | [email protected] Brongenau, Ceredigion Dyddiad Cau: 16 Mawrth 2018 SY23 3EZ Llandre, Mae’r gallu i gyfathrebu yn y Gymraeg a’r Saesneg Aberystwyth 01970 828454 yn hanfodol i’r swydd yma. SY24 5BS [email protected]

11 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL

Canu dramor diwrnod yn ystod y rhyfel “fenthyg” car tad Mae Carol Marshall, Ger y Gronfa, yn Eilir a’i yrru i Aberystwyth gan weiddi dros aelod o gôr Tenovus Aberystwyth a y lle “The Germans are coming”. Mae’n cyn y Nadolig aeth allan ar fyr rybudd syndod na chafodd y ddau eu harestio. i Vienna i ganu ym Mhalas Hoffburg i Yn 1949 fe ymunodd â’r Llu Awyr er ddiddori cynadleddwyr y Gilead Sciences mwyn gwneud ei Wasanaeth Cenedlaethol Ewrop. Byr fu eu harhosiad gan iddynt a threuliodd ddwy flynedd hapus yn gyflawni y daith i gyd o fewn deugain Credenhill, West Kirby a Sain Tathan. Ar awr. Mwynhaodd Carol a gweddill y côr y ôl cwblhau ei Wasanaeth Cenedlaethol, profiad yn fawr iawn. dychwelodd adre i helpu ei dad a’i ewyrth Morgan Meredith yn eu busnes adeiladu. Aneurin Morgan Bu hefyd yn helpu Hughie Griffiths i gario Ar Ragfyr 30ain,yn dawel yn ysbyty Bron- glo. Roedd eisoes wedi magu diddordeb glais, bu farw Aneurin Morgan, Bungalow, mewn awyrennau yn ystod ei gyfnod Cwmrheidol yn 86 oed. Gŵr hoffus Gwen, yn y Llu Awyr ac ar ddiwedd y 40au fe tad Meinir a Dwynwen, tad yng nghyfraith ymunodd â’r Royal Observer Corps ym Geraint a Richard a dada bach Beca a Mhonterwyd lle bu’n aelod am ymron i Tomi. Dyma grynodeb o deyrnged Meinir hanner can mlynedd. ar ran y teulu ar ddydd ei angladd. Yn Ionawr 1953 ymunodd Aneurin â’r Ganwyd Aneurin ym Mrodawel, GPO a threuliodd 8 mlynedd yn gweithio ar Ebrill 10fed 1931 yn fab i Nid oes sail gadarn pam ei fod yn cael ei fel linesman yn darparu llinellau ffôn i Haulfryn ac Olwen Morgan a brawd i alw’r enw hwn, ond fe ddaeth yna ambell ardaloedd cefn gwlad Ceredigion. Roedd Teleri. Roedd yn un o fois y bryniau ac fersiwn go wahanol i law yn ddiweddar. dechrau’r 60au yn amser cyffrous a llawn yn ddyn ei filltir sgwâr - yn berson a Dywedodd rhywun mai oherwydd ei bwrlwm yng Nghwmrheidol pan gafodd y oedd yn caru ei gynefin ac yn hapus ei fod byth yn sâl, byth yn colli ysgol a’i fod pwerdy a’r cynllun dŵr eu hadeiladu. fyd yn crwydro o amgylch Ystumtuen, mor iach â’ gneuen – mi roedd yn redwr Yn 1961 cafodd Aneurin swydd gyda’r , Pontarfynach ac wrth gwrs trawsgwlad penigamp; efallai o’r tarddiad CEGB a dyna lle bu tan ei ymddeoliad Cwmrheidol naill ai gyda’i wn neu “Tough Cookie” sef personoliaeth gref a yn 1993. Roedd ganddo ddiddordebau ei wialen bysgota. Roedd yn hapus phenderfynol; efallai am ei fod yn hoff eang ac amrywiol. Er pan yn ifanc ac i gyda phethau syml bywyd, yn hoff o o sefyll fyny am ei hun a’i fod byth yn fyny tan yn ddiweddar roedd yn hoff o dynnu coes a chael ambell i jôc. Cafodd cymryd nonsens gan fwlis yr ysgol. Nid bysgota a saethu. Mynd allan i “ffowla” neu fagwraeth gariadus ar aelwyd gysurus oedd diddordeb ganddo fynd ymhellach “hela fowcs” oedd y term a ddefnyddia ac roedd hyn yn cael ei adlewyrchu yn y gyda’i addysg, er bod sawl athro wedi ei i ddisgrifio mynd allan gyda’i wn a dal modd roedd Aneurin yn edrych ar fywyd gynghori i wneud hynny. Yr unig beth ambell gwningen i swper. Fel cymaint o’i a’i deulu. Bu’n briod â Gwen, a gyfarfu oedd am wneud oedd dreifio lori Hughie’r gyfoedion a fagwyd cyn dyddiau’r teledu, mewn sosial yn Ystumtuen ar ddechrau’r Glô. roedd yn ddarllenydd brwd. Fe ddarllenodd 50au, am dros 62 o flynyddoedd ac roedd Pan yn Ardwyn fe gyfarfu ag Eilir Morris, y Beibl o glawr i glawr ddwywaith ynghyd yn meddwl y byd o Meinir a Dwynwen a Capel Bangor, ac fe ddaeth y ddau yn â’r Koran. Roedd ganddo hefyd ddiddordeb Beca a Tomi, ei ŵyr a’i wyres. gyfeillion mynwesol - cyfeillgarwch a mawr mewn ffilmiau. Mynychodd ysgol gynradd Ystumtuen barodd 75 mlynedd. Mewn gwirionedd, Roedd yn hoff o drafod gwleidyddiaeth, cyn symud ymlaen i Ysgol Ramadeg mae antics y ddau yma yn haeddu llyfr materion cyfoes a chrefydd ac yn aml ar Ardwyn yn 1942. Rhywbryd yn ystod ei – meddyliwch am ddau grwt yn gwneud brynhawn dydd Sul gwelwyd ef ac Eilir ar ddyddiau cynnar yno dechreuwyd ei alw’n bomiau cartref ac yn chwarae o gwmpas aelwyd y Bungalow yn trafod materion y Tyff. Gan bwy, nid oes neb yn gwybod. gyda gynau. Mae’n debyg iddynt un dydd. “Summit Meetings” oedd Aneurin

Ennill gwobr

Enillodd Meleri Morgan ei henwebu yn y categori un o wobrau Myfyrwyr y ffeithiol. Bydd y ffilm yn mynd Gymdeithas Deledu Frenhinol ymlaen yn nawr i gystadlu yn yng Nghymru mewn seremoni y gystadleuaeth drwy Brydain yng Nghaerdydd yn ddiweddar. ym mis Mehefin. Mae Meleri Ysgrifenodd Meleri y ffilm yn wyres i’r diweddar Dan ac “Dwy Chwaer a Brawd” fel Eirlys Davies, Caehaidd – merch rhan o’i chwrs pan oedd ar ei Delyth a Geraint Morgan, Bwlch- blwyddyn olaf yn y Brifysgol yn llan. Llongyfarchiadau mawr Aberystwyth.Mae yn bortread o i ti a dymuniadau gorau yn y fywyd ar fferm deuluol a chafodd gystadleuaeth ym mis Mehefin.

12 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Cyhoeddi cyflwynwyr yn eu galw. Byddai yn paratoi agenda ar gyfer y pynciau llosg i’w trafod cyn bwrw ymlaen i drafod digwyddiadau pob dydd newydd Dechrau Canu nad oedd mor bwysig. Yn 1946 cafodd ddyddiadur yn anrheg Dechrau Canmol Nadolig gan ei gefnither, Mona, a bu wrthi am dros 70 mlynedd yn cofnodi Bydd wynebau newydd a chyfarwydd Dewi Sant, Castell Nedd. digwyddiadau’r dydd. Uchafbwynt diwedd yn dod ynghyd i gyflwyno un o gyfresi Bydd sgyrsiau gyda’r sylwebydd rygbi pob diwrnod oedd ysgrifennu cofnod hynaf S4C ar ei newydd wedd nos Sul, 4 Alun Wyn Bevan ac arweinydd Côr y yn y dyddiadur. Bob amser yn defnyddio Chwefror ar S4C. Gleision, Richard Vaughan yn ogystal pen ac inc a phapur blotio a phob amser Mae’r gyfres grefyddol Dechrau â chyfweliad gyda Manon a Gwenan yn dechrau gyda’r tywydd. Hwyl yw Canu Dechrau Canu wedi bod yn rhan Gravell, merched y diweddar Ray darllen am ei ddyddiau ysgol – ambell i annatod o amserlen S4C ers 1989, ond Gravell. ffeit a llygad ddu yn iard yr ysgol, gorfod o hyn ymlaen bydd pump cyflwynydd Meddai Amanda Rees, Cyfarwydd mynd o flaen prifathro ac wrth gwrs yr newydd yn ymuno âr rhaglen. Creadigol Cynnwys S4C, “Mae Dechrau anturiaethau gydag Eilir. Mae hyd yn oed Yn eu plith mae cyflwynydd BBC Canu Dechrau Canmol yn un o yn sôn am flasu ei fanana cyntaf. Gwelir News at Ten, Huw Edwards, a’r gonglfeini gwasanaeth S4C ar nos Sul. ynddynt gofnod cymdeithasol o fywyd dyfarnwr rygbi Nigel Owens sydd wedi Mae’n gyfle i ddathlu’r traddodiad mawl y 40au a’r 50au – bywyd sydd wedi hen dweud yn y gorffennol mai’r emyn a chanu arbennig sy’n ein nodweddu ddiflannu erbyn hyn. Roedd Eglwys Capel ‘Mor Fawr Wyt Ti’ yw’r gân olaf mae’n ni fel gwlad, yn ogystal â chyfle i gael Bangor yn llawn ar gyfer ei angladd ar gwrando arni cyn camu ar y cae. sgyrsiau difyr gydag amrywiaeth o ddydd Sadwrn, Ionawr 13eg. Y cyflwynydd Lisa Gwilym, yr actor bobl am eu profiadau ysbrydol a’r Dymuna’r teulu ddiolch i’r Ficer, Mrs a cherddor Ryland Teifi a’r cyflwynydd gwerthoedd moesol sy’n bwysig iddyn Heather Evans am arwain y gwasanaeth Nia Roberts, sydd wedi cyflwyno’r nhw. Mi fydd hi’n braf iawn cael gweld ac hefyd ddiolch i’r Parchedigion Elwyn gyfres yn y gorffennol, sy’n cwblhau’r y cyflwynwyr newydd ar y sgrin ym mis Pryse ac Ifan Mason Davies am eu rhan rhestr. Chwefror, gyda phob un ohonyn nhw’n hwythau. Carant ddiolch i Mr Maldwyn Mae’r gyfres yn cynnwys canu mawl cynnig rhywbeth gwahanol a chyffrous James, yr organydd ac i Dei a Nansi Evans, mewn amryw o leoliadau ar draws i’r gyfres.” Tŷ Poeth am y blodau yn yr Eglwys. Diolch Cymru a chyfweliadau gyda phobl am hefyd i Merlin Morgan a Dave Roberts eu ffydd a chredoau. Bydd rhaglenni Recordiodd Cwmni Rondo ddwy am ddosbarthu’r taflenni a diolch i Eilir arbennig yn ystod y flwyddyn yn raglen yng Nghapel y Morfa ar Ionawr Morris, Dei Evans, Richard Hollier, Gerwyn nodi’r dyddiadau pwysig yn y calendr 18fed. Bydd y rhaglen gyntaf sydd Ellis, Richard a Tomi Vaughan am fod yn crefyddol ac achlysuron cenedlaethol. â’r thema Amaeth gyda Ryland Teifi archgludwyr ac wrth gwrs i Selwyn Evans Mi fydd rhaglen gynta’r gyfres yn yn cyflwyno a Robyn Lyn Evans am ei gymorth. dilyn y thema rygbi i gyd-fynd a yn unawdydd yn cael ei darlledu ar Hoffai Gwen, Meinir a Dwynwen Phencampwriaeth y Chwe Gwlad 2018. Chwefror 25. Bydd disgyblion Ysgol ddiolch o galon i bawb am bob arwydd Owain Arwel Hughes fydd yn arwain Gymraeg Aberystwyth yn perfformio yn o gydymdeimlad a charedigrwydd y canu cynulleidfaol sy’n dod o Eglwys yr ail raglen a ddangoswyd tuag atynt yn eu profedigaeth ar ôl colli Aneurin. Dymunant hefyd ddiolch am y cyfraniadau a dderbyniwyd er cof amdano i Ambiwlans Awyr Cymru ac Action for Pulmonary Fibrosis.

EGLWYS​ EFENGYLAIDD ABERYSTWYTH Noson Gŵyl Ddewi Canolfan y Gymuned, Waunfawr Mawrth​ 10fed am 6.00yh Croeso cynnes i bawb! Siaradwr: y Parchg Roger Thomas, Caerfyrddin

www.eglwysefengylaiddaberystwyth. co.uk

13 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406 Barddoni, Siocled a dathlu!

Mae cwmni siocled masnach deg, Divine, a Cymorth Cristnogol yn cynnal cystadleuaeth barddoni am y 16eg mlynedd o’r fron. Y nod yw codi ymwybyddiaeth disgyblion ysgol am fyd siocled, ffermwyr coco a Masnach Deg, a hynny drwy danio’ch dychymyg a’ch creadigrwydd drwy gyfansoddi barddoniaeth. Casia Wiliam, Bardd Plant Cymru 2017-2019, sy’n beirniadu’r gystadleuaeth Gymraeg a Cas Lester sy’n beirniadu’r gystadleuaeth Saesneg. Ymhlith y gwobrau sydd i’w hennill mae ffilm o’ch cerdd fuddugol yn cael ei darllen gan Casia Wiliam, Bardd Plant Cymru 2017-2019. © Sioned Birchall feirniaid y categori, siocled Divine a thalebau llyfrau. 2018 felly dyma gyfle gwych Cewch ddarganfod sut i athrawon, eich ysgolion lleol, Dyma gyfle arbenning i ysgolion, clybiau ieuenctid, ymgeisio ar y wefan hefyd. clybiau ieuentid, teuluoedd a i gyfuno barddoniaeth a teuluoedd neu grwpiau dysgu Mae tri chategori i’r grwpiau dysgu Cymraeg! chodi ymwybyddiaeth am Cymraeg neilltuo gwers neu gystadleuaeth eleni sef 7 i 11 oed; I dderbyn manylion cystadlu, Fasnach Deg. Eleni galwn sesiwn yn ystod Pythefnos 12 i 16 oed; 17 oed ac oedolion ewch i www.divinechocolate. am gerddi ar y thema “Dathlu Masnach Deg (26 Chwefror - 11 sy’n dysgu Cymraeg. com/poetry neu ebostiwch Sioceld Divine”. Dyddiad cau’r Mawrth) er mwyn ysgrifennu Plis rhannwch manylion y Cynan Llwyd cllwyd@cymorth- gystadleuaeth yw 30 Ebrill campweithiau barddonol! gystadleuaeth yn eang, gydag cristnogol.org

Gwahoddiad Mae'n bleser gennym wahodd trigolion ardal Aberystwyth i

Gynulliad Blynyddol y Coleg Cymraeg Cenedlaethol

a gynhelir ar Nos Fercher 7 Mawrth 2018 am 6 yr hwyr yn Y Neuadd Fawr, Canolfan y Celfyddydau, Aberystwyth

Bydd rhaglen y noson yn cynnwys urddo Cymrodyr er Anrhydedd ac anrhydeddu amrywiol fyfyrwyr

Os am fynychu, cysylltwch gyda [email protected] neu ffoniwch 01267 610400 erbyn 28 Chwefror 2018

14 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Colofn Enwau Lleoedd Crefftau Pennau​ Coffi Boreuol Byrbrydau Poeth neu Oer Fis Ionawr trafodwyd Nant y Fawnog neu Nant Cinio Te Prynhawn ar Fwnwg, sef llednant i islaw Crefftau Ac Anrhegion Pontarfynach. Yn ôl John Williams, Bwlch Bach, Southgate, enw arall ar yr un nant yw Nant Ar gau ar Cagal. ddydd Llun Ystyr cagal neu cagl yw ‘tom, baw, neu laid’. Brecwast Efallai y bydd rhai ohonoch yn gyfarwydd â’r ar gael gair yn cael ei ddefnyddio am ddafad front gyda 01970 820 050 thom wedi sychu ar ei choesau ôl a’i chynffon. (Defnyddir y ffurf luosog, caglau, hefyd yng nghyd-destun gwallt mewn ymadroddion R.J.Edwards megis ‘gwallt llawn cagle’, ond wrth reswm, nid Adeiladau Fferm y Cwrt tom neu faw yw’r ystyr yma ond clymau!). Cwrt Farm Buildings Penrhyn-coch Mae’n ymddangos felly i’r nant hon dderbyn ei henw am ei bod yn hynod o domlyd neu Contractiwr, masnachwr gwair a gwellt fudr. Yr un elfen a welir yn yr enw Pentrecagal Arbenigwr ar ailhadu yn Llangeler, sir Gaerfyrddin, sy’n awgrymu Cyflenwi a gwasgaru iddo unwaith fod yn lle nodedig o leidiog. Map 1:25000 yr Arolwg Ordnans, 1955 ac 1948 calch, slag a Fibrophos Lori, turiwr a malwr Yn agosach adref, gellid cymharu enwau Atgynhyrchwyd gyda chaniatâd Llyfrgell i’w llogi megis Ffosfudr uwchlaw pentref Bont-goch; Genedlaethol yr Alban Cyflenwi cerrig mán Rhyd-domled (gyda tomled o bosibl yn ffurf 01970 820149 fenywaidd ar yr ansoddair tomlyd) yn ardal 07980 687475 Trisant, ger Pontarfynach; Bodtalog (â’r a elwir Pond neu Lyn Nant y Cagal, a hynny, elfennau bod ‘trigfan, annedd’ a halog ‘budr, mi dybiwn i, nid am ei bod yng nghwrs Nant y brwnt’) ar y ffordd fynydd o Gwmystwyth i Cagal, ond yn hytrach am ei bod yn cyflenwi Raeadr Gwy; a Rhydybiswail (gyda biswail dŵr ar gyfer y gwaith mwyn o’r un enw. TACSI EDDIE yn golygu ‘tom, tail, neu droeth’) ym mhlwyf Enw Saesneg gwaith mwyn Nant y Cagal oedd Llanwrin, sir Drefaldwyn. Eagle Brook Mine. Un ddamcaniaeth yw i’r enw Sut bynnag, nid dyma’r unig enghraifft o cagl hwnnw gael ei fabwysiadu drwy gamgymryd y Perchennog: neu cagal mewn enwau lleoedd yn yr ardal llythyren c yn cagl am e, gan roi eagl(e). Connie Evans, hon. Heb fod ymhell o flaen cangen orllewinol Gwawrfryn, cronfa Nant-y-moch, mae gweddillion gwaith Angharad Fychan mwyn Nant y Cagal. Gellir casglu felly mai Nant Paratowyd gyda chefnogaeth Cymdeithas Penrhyn-coch y Cagal yw’r nant sy’n llifo heibio i’r gwaith cyn Enwau Lleoedd Cymru a’r Cynllun 01970 828 642 ymuno â Nant Rhuddlan. Ychydig yn uwch i GWARCHOD fyny dyffryn Nant Rhuddlan ceir cronfa ddŵr www.cymdeithasenwaulleoedd.cymru 07790 961 226

Cyngor Cymuned Melindwr

Cyfarfu’r Cyngor nos Iau Ionawr AC, Elin Jones, yn bresennol. 18 yn Neuadd Pen-llwyn, Capel Roedd y Cyngor wedi derbyn Bangor gyda’r cadeirydd Andrea ceisiadau am arian oddi wrth rhai Jones yn y gadair. Roedd yna mudiadau lleol ac eraill. Cafodd 7 cynghorydd yn bresennol. rhain eu trafod yn y cyfarfod. Derbyniwyd ymddiheuriadau gan Mae yna ddwy sedd wag ar Llinos Jones ac Aled Jones. y Cyngor ar hyn o bryd. Os Braf yw gweld bod y gwaith ar oes gan rywun o’r gymuned wella band eang yn yr ardal ar ddiddordeb i fod yn gynghorydd gynnydd. bro cysylltwch â’r clerc (Lynne B Rhoddodd y Cynghorydd Sir, Davies, Glasfryn, Capel Bangor) Enid Evans, Llywydd Rhanbarth Ceredigion o Rhodri Davies, grynodeb o beth neu un o’r Cynghorwyr am ragor Ferched y Wawr, yn anrhegu Elizabeth Evans ar ei hymddeoliad o fod yn Swyddog Hyrwyddo a Datblygu sydd yn digwydd ynglŷn â Pont o wybodaeth. Cynhelir y cyfarfod Canghennau Ceredigion a Phenfro. Gweithiodd yn Rhiwarthen a deallir fod yna nesaf ar nos Iau Chwefror 15 am ddiwyd yn y swydd am 14 mlynedd, ac mewn cyfarfod gyfarfod yn cael ei drefnu ar y safle 7.30yh yn Neuadd Pen-llwyn, Capel o Bwyllgor Rhanbarth Canghennau Ceredigion nos yn fuan, pryd y gobeithir y bydd yr Bangor. Iau, 8 Chwefror, cyflwynwyd sieciau a blodau iddi fel gwerthfawrogiad o’i gwaith.

15 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406 Cymdeithas Flodau Aberystwyth a’r cylch

Roedd cyfarfod cyntaf 2018 yn dra golau tro hyn gyda’r carnasynau pinc. Molusela, Chrysanthemums, Carnasiynau a gwahanol wrth i 5 o’n aelodau arddangos Wedyn fe ddaeth Jayne Solomon gan Chlychau Iwerddon i gyd mewn gwahanol eu syniadau. Cydymdeimlwyd gyda’n ddefnyddio coler o sisial ar gardfwrdd liwiau gwyrdd i greu trefniant gwych. Llywydd, Donald Morgan, ar golli ei mewn Lliw Pantone 2018, sef Fioled llachar Roedd pawb yn cytuno fod hwn wedi bod fab bedydd a Lynn Lewis ar golli ei i greu trefniant isel . Yng nghanol hwn fe yn syniad gwych gan brofi faint o dalent gŵr. Dymunwyd Pen blwydd hapus i’n roddodd rhosynnau mewn piws golau, rhai sydd gennym. trysorydd, Christine Gilbert. ar ei phen lelog a lliw gwin coch , i gyd wedi eu rhoi Bydd ein cyfarfodydd nesaf ar Chwefror blwydd mawr yn ddiweddar. mewn grwpiau yn gelfydd. Yna fe adiodd 20fed pan fydd gennym Weithdy yng Ngofal Y cyntaf i arddangos oedd Pat Edwards un arall bron yn union yr un fath mewn Glenys Morgan a Mawrth 20fed pan fydd a oedd wedi dewis yn ei geiriau hi “thema gwyrdd llachar. gennym arddangosfa gan Janet Pugh. hawdd” mewn basged. Efallai iddi ddewis Yna tro Glenys Morgan oedd i greu Croeso cynnes i aelodau a rhai nad sydd yn thema “hawdd” ond fe greodd drefniant dau drefniant ar y thema “Coctels” , y aelodau am dâl o £4 ar y drws. bwrdd godidog gyda digonedd o flodau cyntaf mewn gwydr mawr tal , gyda Lilis, Dyma gyfarfodydd gweddill y tymor - i’w mewn lliwiau oren a hufen. Dechreuad da Carnasiynau, a Gerberas mewn lliwiau cynnal yn Neuadd am 7.30 ar nos iawn. melyn, gwyrdd a gwyrdd gan adio ffrwythau Fawrth Yn ail oedd Beti Wyn gyda’i threfniant lemwn a leim ac yna mewn bwced rhew lliw Chwefror 20fed - Gweithdy - Glenys modern “ dau am bris un “ allan o . Drefniant copr rhoddodd flodau Lisianthys, Alstromera Morgan (am restr cysylltwch â Donald fertigol ar sail oriental gyda dail amrywiol a Rhosys lliwiau porffor a pinc gyda boblau a Morgan, Blodau’r Bedol) gan ychwanegu tegeirian prydferth lliw gwin Llus yn addurn i gydfynd gyda’r thema. Mawrth 20 - Arddangosfa - Janet Pugh coch a carnasiynau pinc yn gyntaf. Yn ail I orffen noson wych fe wnaeth Donald Ebrill 17 - Arddangosfa - Donald Morgan creodd drefniant ar gyfer y bwrdd, wedi ei gamu fewn ar y funud olaf gan nad oedd Mai 15 - Arddangosfa leinio o amgylch eto gyda dail llawryf ac Lynne Lloyd yn medru bod yna oherwydd Mehefin 19 - Arddangosfa iddew ac yna i’w lenwi deilen palmwydd y tywydd. Gan ddefnyddio dewis Lynne o Gorffennaf 17 - Gweithdy - paratoi i wedi plethu, helyg, a thegeirian lliw piws flodau, fe adiodd Gypsohilia gwyrdd hynod, gystadlu mewn sioeau

iechyd oedd ar ei ochr.’ Cawn lwyth o fanylion Adolygiad Wela i fawr o dystiolaeth, er am y drafodaeth y tu cefn hynny, o Vaughan yn rhoi ei i glymblaid yr Enfys yn y Does fawr neb gwell na ‘ben ar y bloc’, fel yr awgryma’r Cynulliad – ond dim gresynu Vaughan Roderick i brynu teitl. Mae degawdau o mai’r hyn a ddigwyddodd peint iddo a dadlau am ufuddhau i ganllawiau’r oedd camu’n ôl o gyfle ddatblygiadau gwleidyddol y Gorfforaeth yn pwyso’n hanesyddol i dorri mowld dydd. Mi sylweddolais i hynny drwm arno ac yn ei atal rhag undonog ein gwleidyddiaeth ar fy niwrnod cyntaf yn y BBC dweud ei ddweud mor blaen ni. Rhaid troi at fyd drama flynydde maith yn ôl. ag y gallai. Rydw i’n parchu’r Byw Celwydd i weld unrhyw Mae’n wybodus, deallus, canllawiau hynny, ond mae’n un yng Nghymru hyd yn oed treiddgar, gwreiddiol a hynod drueni dychrynllyd mai dyna’r yn dychmygu’r wlad wedi ei ddireidus. Diolch i Ruth unig newyddiaduraeth sydd rhyddfreinio rhag Llafur. Thomas am roi’r cyfraniadau gennym ni yng Nghymru. Y siom fwyaf yw penodau ysgrifenedig yma dros ddau botensial Owen Smith fel y Mae angen colofnwyr cynta’r gyfrol yma. Heb flog ddegawd rhwng dau glawr. Cymro cyntaf ers Kinnock i beiddgar, pryfoclyd, sy’n i’w ailargraffu o 1997 i 2003, Mae’r gyfrol yn deyrnged geisio cipio arweinyddiaeth tynnu blew o drwyn, yn corddi dylai Vaughan fod wedi deilwng i lygad manwl a ei blaid. Awgryma’n fwy swil ac yn arddel safbwyntiau eraill. chwysu dros ei hen nodiadau greddf gref y blogiwr. Mae’n y gallai Eluned Morgan olynu Mae angen codi cwestiynau a sgwennu cyflwyniad deall sut y gall manylion Carwyn yn y Cynulliad. Ac sylfaenol am gyfundrefn un- caboledig yn cynnig cyd- bychain adrodd cyfrolau, a mae awgrym cryf na fydd blaid sy’n cynnig cyn lleied. destun a dehongliad cryno a pham fod mathemateg mor Leanne Wood yn goroesi’n rhy Yn drigain oed, gyda’r gallu choeth o’r hyn ddaw wedyn. ganolog â chymeriad ac hir gyda Rhun ap Iorwerth yn a’r profiad sydd ganddo, fe Yn hytrach, mae’n siarad egwyddorion yn y gêm fawr ei rhengoedd. allai Vaughan fod wedi dweud o dop ei ben i ficroffon y wleidyddol. Mae yma ddadansoddi craff llawer mwy am ddisodli golygydd. Gallaf glywed ei lais, Mae’r ddwy flynedd ar berthynas gymhleth Rhodri Dafydd Wigley, er enghraifft, a mwynhau’r cynnwys – ond ddiwethaf wedi’n hatgoffa nad Morgan â’r Gymraeg, Peter ac am fethiant truenus y rhan bwffe blasus sydd yma, nid y yw’n ddoeth ceisio darogan Hain a Carwyn, y Ceidwadwyr fwyaf o aelodau Llafur Cymru wledd y mae Vaughan yn fwy datblygiadau gwleidyddol, a’r Cynulliad a’r dosbarth yn San Steffan i ddringo nag abl i’w chynnig inni. ond rhagwelodd Vaughan ein gweithiol yng nghyd-destun o’r meinciau cefn. Mae’n Guto Harri senedd grog bresennol, ac Brexit. ‘Nid cyd-ddigwyddiad,’ cyffwrdd â’r pethau yma, ond mae ganddo dalent ryfeddol meddai, ‘oedd fod y bws Brexit heb ddod i gasgliadau, heb Adolygiad oddi ar www. i sylwi ar y datblygiadau a’r wedi ei beintio’n goch ac mai gynnig gwell a heb roi ei ben gwales.com, trwy ganiatâd cymeriadau o bwys. Gwelodd neges ynglŷn â’r gwasanaeth ar y bloc. Cyngor Llyfrau Cymru.

16 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Llythyr Ysgol Penweddig

Annwyl Gyfaill, Ddechrau mis Mawrth mae’n wythnos aelodaeth Cymdeithas yr Iaith Gymraeg, ac felly dyma anfon gair i ofyn i’ch darllenwyr ymaelodi er mwyn cefnogi’r Gymraeg. Ers mwy na hanner can mlynedd mae Cymdeithas yr Iaith wedi bod yn brwydro i sicrhau dyfodol i’r iaith. Rydym wedi ennill llawer ond mae ffordd bell iawn i fynd cyn cyrraedd y nod. Mae Llywodraeth Cymru wedi cytuno i nod y Gymdeithas o greu miliwn o siaradwyr Cymraeg, ond heb ymrwymo i’r camau gweithredu mwy manwl fydd yn sicrhau’r miliwn. Llongyfarchiadau i Glain Davies, Llandre, enillydd Gwobr Lledrith Llew yn Eisteddfod Penweddig Bydd y blynyddoedd nesaf yn hollbwysig o ran sicrhau dyfodol Chwaraeon Siarad Cyhoeddus Cymraeg CFFI yn mwy cadarn i’r Gymraeg o Llongyfarchiadau i’r disgyblion a fu’n Felinfach yn ddiweddar. Bydd Beca hefyd yn safbwynt iechyd, darlledu, cystadlu ym Mhencampwriaeth Gaeedig cystadlu fel Cadeirydd gorau Ceredigion yng addysg a llawer iawn mwy. Sboncen Ieuenctid Cymru dros y nghystadleuaeth siarad cyhoeddus Cymru Er mwyn llwyddo, mae angen penwythnos. ym mis Mawrth. Dymuniadau gorau i ti rhagor o aelodau ar Gymdeithas Daeth Sion Evans bl11 yn drydydd yn y Beca. yr Iaith ym mhob rhan o’r categori bechgyn dan 17, ei frawd Rhys yn ail Yn ôl Beca, mae ei phrofiadau fel aelod o wlad. Mae modd i chi wneud ymysg y bechgyn dan 15 ac Alys Jenkins yn Glwb Ffermwyr Ifanc wedi bod yn fuddiol gwahaniaeth ac felly dyma ni’n bedwerydd yng nghategori’r merched dan iawn iddi hi. Meddai Beca, “Mae bod yn gofyn i chi am eich help. Un 13. rhan o Glwb Ffermwyr Ifanc wedi ehangu weithred fach. Un taliad bach Llongyfarchiadau mawr hefyd i bob un fy ngorwelion a thrwy gweithgareddau bob mis neu am y flwyddyn aeth i gynrychioli Penweddig yng Ngala amrywiol megis Siarad Cyhoeddus, fel dych chi’n gallu. Bydd yn nofio’r Urdd y dydd Sul diwethaf yng Eisteddfod a Chwaraeon rwyf wedi datblygu gwneud gwahaniaeth a byddwch Nghaerdydd. i fod yn berson allblyg a hyderus.” yn gwybod eich bod wedi helpu Llwyddodd y mwyafrif i gyrraedd y sicrhau dyfodol i’r iaith. Dewch. rowndiau derfynnol sy’n gamp aruthrol yn Ymweliad Dr Bleddyn Owen Huws Gallwch ymaelodi â’r eu hun: Croesawyd Dr Bleddyn Owen Huws, Gymdeithas drwy ein gwefan, Cari Lois Davies yn 8fed yn y ras rhydd ac yn darlithydd yn Adran Y Gymraeg Prifysgol cymdeithas.cymru/ymaelodi, 9fed yn y ras broga i ferched Bl 9 a 10 Aberystwyth, i Adran Y Gymraeg Penweddig er mwyn talu gyda’ch cerdyn Joseph Gorman yn 4ydd yn y ras cefn i ar ddydd Gwener Ionawr 26 i drafod Dafydd banc, neu mae croeso i chi dalu fechgyn Bl 7 a 8 ap Gwilym a’i gywydd ‘Trafferth Mewn trwy siec at Gymdeithas yr Iaith Jacob Massey yn 7fed yn y ras Pili Pala i Tafarn’, a’r nofel ‘Martha Jac a Sianco’ gyda Gymraeg, Ystafell 5, Y Cambria, fechgyn Bl 9 a 10 Bl.13. Rhodfa’r Môr, Aberystwyth, SY23 Elen Morgan yn 8fed yn y ras Pili Pala i 2AZ. Mae croeso i chi ein ffonio ferched Bl 7 a 8 ar 01970 624501 hefyd, am Yn ogystal roedd y timau rasio cyfnewid fwy o wybodaeth neu i drefnu cymysg hefyd yn llwyddiannus gyda aelodaeth dros y ffôn. bechgyn a marched Bl 7 a 8 yn 7fed a tim Bl Mae angen eich cefnogaeth er 9 a 10 yn 6ed. mwyn i ni allu parhau i frwydro dros ddyfodol mwy cadarn i’r Clybiau Ffermwyr Ifanc iaith. Mae 2018 eisoes wedi bod yn flwyddyn Ewch ati heddiw i ymaelodi. brysur i Beca Williams, sydd yn ddisgybl Os na wnewch chi, pwy wneith? blwyddyn 12 yn Ysgol Penweddig ac yn Lysgennad CFFI yr Ysgol. Nid yn unig yw Yn gywir, hi wedi bod yn trefnu gweithgareddau ac Steffan Webb adnoddau er mwyn ysgbrydoli disgyblion Swyddog Aelodaeth Cymdeithas blwyddyn 7 i ymuno â chlybiau lleol, ond Llongyfarchiadau i Rhys Tanat, Llandre, yr Iaith Gymraeg cafodd hefyd ei gwobrwyo fel y cadeirydd enillydd Gwobr Goffa Trystan Maelgwyn yn gorau dan 16 oed yng Nghystadleuaeth Eisteddfod Penweddig

17 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Llythyr LLANDRE

Annwyl Ddarllenydd,

YN CHWILIO AM AELODAU NEWYDD I FWRDD RHEOLI ARAD GOCH Mae Cwmni Theatr Arad Goch yn awyddus i benodi aelodau newydd i Fwrdd Rheoli y cwmni. Rydym yn chwilio am unigolion ymroddgar a brwdfrydig sydd ag arbenigedd yn benodol mewn un o’r meysydd canlynol: drama, theatr, addysg, marchnata a chyfathrebu, polisïau sy’n ymwneud â phobl ifanc, busnes neu godi nawdd. Dyma gyfle i lywio a chefnogi gwaith y cwmni arobryn hwn ar drothwy dathliadau ei ben blwydd yn 30 oed. Nid yw aelodau’r Bwrdd yn derbyn tâl am eu gwasanaeth, ond ad-delir costau teithio a chynhaliaeth rhesymol. Cynhelir o leiaf bedwar cyfarfod o’r Bwrdd bob blwyddyn ynghyd â rhai cyfarfodydd o’r is-bwyllgorau. Cynhelir y cyfarfodydd fel arfer yng nghartef y cwmni yn Aberystwyth. Dylid gwneud cais drwy lythyr/ebost, Perfformwyr prysur yn nodi eich profiad a’ch cymwysterau, Bu tair o ferched y pentref yn perfformio i’w dderbyn erbyn 6ed o Ebrill 2018. ar lwyfan Theatr y Werin yn ystod mis Os am sgwrs anffurfiol, cysylltwch â Rhagfyr a Ionawr. Roedd Yoyo Barron, Jeremy Turner, Cyfarwyddwr Artistig Glain Llwyd a Miriam Llwyd yn chwarae Cwmni Theatr Arad Goch, ar 01970 prif rannau yn sioe Nadolig Canolfan 617998 neu [email protected] y Celfyddydau ‘The Little Match Girl’, a gwelwyd Miriam hefyd yn chwarae rhan Yn gywir ‘Little Fairy Godmother’ ym mhantoneim Angharad Medi Lewis ‘Cinderella’. Llongyfarchiadau ferched ac edrychwn ymlaen at eich gweld ar y llwyfan eto yn fuan iawn.

Llongyfarchiadau Dymunwn longyfarch Sioned Lyons, Coed Gruffydd, sy’n ddisgybl yn Ysgol Pen- SIOP glais, ar gael cynnig lle yn un o golegau SGIDIAU Rhydychen i astudio Ffrangeg. Ymddeoliad GWDIHW Dymuniadau gorau i’r Athro Wini Davies ar ei hymddeoliad o Brifysgoll Shan Jones Aberystwyth. 8 Ffordd Portland, Miriam yn y panto Aberystwyth Dathlu’r deugain I ddathlu’r deugain mae Nia Peris wedi SY23 2NL cychwyn blog am antur fach y bydd yn 01970 617092 mynd arni yn nes ymlaen eleni ar ddwy olwyn ac i godi arian i MacmillanCymru. GWASANAETH Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau, Gellir ei ddarllen yma 234cymru. GOFAL TRAED cerddoriaeth ac anrhegion Cymraeg. wordpress.com Ceiropodydd /podiatrydd CROESAWIR ARCHEBION GAN graddedig UNIGOLION AC YSGOLION Gwella ac wedi cofrestru efo’r Da deall fod Roger Haggar, Sycamores a 13 Stryd y Bont, Aberystwyth H.C.P.C., S.R.Ch., M.Ch.S., B.S.C.Pod, Sara Llewelyn, Llys Berw adref o’r ysbyty Dip.Pod.Med. 01970 626 200 ac yn gwella.

18 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Cyngor Cymuned Trefeurig

Cyfarfu’r Cyngor nos Fawrth, e.e dŵr yn hel wrth y tro am 16 Ionawr yn Neuadd y Ben-bont ac yn rhedeg i Penrhyn, Penrhyn-coch lawr at Ben-gaer; ar y ffordd gyda’r Cadeirydd, Richard fawr wrth y Garth, ac mewn Owen, yn y gadair, a’r sawl man arall, yn enwedig cynghorwyr Edwina Davies, ger Gogerddan a rhwng Iona Davies, Delyth James, groeslon Gogerddan a phont Shân James, Tegwyn y Royal Oak. Penderfynwyd Lewis, Dai Mason, Gwenan holi’r Cyngor Sir i weld Price ac Eirian Reynolds faint o glirio cwteri oedd yn yn bresennol. Derbyniwyd digwydd yn rheolaidd. ymddiheuriadau gan Mel Gohebiaeth: daethai Evans, a Kevin Jenkins; gwahoddiad i fynychu hefyd doedd y Clerc ddim cyfarfod rhwng yn gallu bod yn bresennol cynrychiolwyr cynghorau oherwydd anhwylder, a bro ac Arweinydd a rhai o diolchwyd i Eirian Reynolds brif swyddogion Ceredigion am gytuno i gymryd y nos Fercher, 17 Ionawr cofnodion. yn Ysgol Penweddig. Materion yn codi: Tan- Gofynnwyd i Dai Mason rallt, Pen-bont - roedd gynrychioli’r Cyngor. Mr Lowe, perchennog Archebiant - trafodwyd yr Tan-rallt, i ffwrdd am archebiant ar gyfer 2018/19, gyfnod yn Awstralia, mae’n a phenderfynwyd cadw debyg, ond roedd ei dad at yr un swm ag eleni sef yng nghyfraith, a oedd yn £13,000. Cytunwyd i benodi byw yng Ngheredigion, Bryn Smith fel yr archwiliwr wedi gofyn beth oedd y mewnol. diweddaraf o ran y Cyngor. Ceisiadau am gymorth Penderfynwyd dweud ariannol: dim ond newydd wrtho fod Cyngor Trefeurig gyrraedd oedd rhai o’r GOSTYNGIAD yn casglu tystiolaeth gan ceisiadau ac ambell bobl leol am hanes y darn un heb ddod eto, felly HYD AT tir dan sylw, sef y tir wrth penderfynwyd ystyried ochr Tan-rallt. Y ffordd yr holl geisiadau yng HANNER at groeslon Gogerddan nghyfarfod mis Chwefror. - roedd y gwaith o ledu’r Materion eraill: diolchwyd PRIS Hanner tymor yma ffordd wedi ei gychwyn; i Edwina Davies a’r rhai a cymerwch daith deuluol i lawr rhybuddiwyd y byddai’r fu’n ei chynorthwyo gyda’r lôn cof i weld y newidiadau ffordd ar gau o ddiwedd goeden Nadolig a baratowyd Ionawr tan ddiwedd Mawrth. ar gyfer yr Ŵyl Coed Nadolig fe i’r 2 e o Croesawyd y newydd hwn yn yr Eglwys. Y Gofeb - 1 Chwefror 2018 am ledu’r ffordd, gan fod adroddwyd fod cymorth Photo John R Jones y Cyngor Cymuned wedi ariannol ar gael ar gyfer bod yn gofyn am hyn ers gwneud gwaith ar gofebau blynyddoedd. Parcio yn y rhyfel. Roedd cofeb y 6 6 Penrhyn - roedd y Cyngor Penrhyn mewn cyflwr eithaf 2 2 PLANT 5 5 (3 - 15 oed) Sir hefyd ar fin cychwyn da, ond addawodd Eirian OEDOLION 8 8 6 6 1 2 2 1 A MYFYRWYR 9 9 5 gwaith yn y Penrhyn, sef Reynolds edrych i mewn i’r 5 OND 8 8 HYD AT HANNER£6 PRIS 1 gwella’r palmant o fynedfa mater. 1 OND £11 9 9 Tan-y-berth i gyfeiriad HYD AT HANNER PRIS y Post, a chael llinellau MAE RHEILFFORDD CWM RHEIDOL YN CYNNIG melyn dwbl yno, a hefyd TEITHIAU RHATACH I BOBL LEOL O ARDALOEDD cael llinellau melyn dwbl o COD POST SA, SY, LD YN YSTOD boptu’r fynedfa i Ger-y-llan. HANNER TYMOR MIS CHWEFROR 2018 Dŵr ar y ffyrdd - adroddwyd fod dŵr yn gorlifo ar y ffyrdd ABERYSTWYTH I BONTARFYNACH yn broblem mewn sawl man pan geid glaw trwm, www.rheidolrailway.co.uk - 01970 625 819 Park Avenue, Aberystwyth, SY23 1PG - Charity No 1076037

19 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Ysgol Pen-llwyn

CINIO DYDD SUL Ymweliad â’r Milfeddyg PRYDAU BAR Bu dosbarth 1 draw ym Milfeddygfa Ystwyth PARTÏON ddechrau’r tymor . Anifeiliaid yw eu thema y BWYDLEN BWYTY tymor hwn ac yno cawsant weld lluniau pelydr ADLONIANT X o esgyrn anifeiliaid a chael gweld ble mae anifeiliaid sâl yn aros eu tro am driniaeth. Dyna dda oedd dwy o’r merched yn edrych wrth AR AGOR O 5:30 P.M. NOSWEITHIAU IAU A GWENER wisgo fel milfeddyg a nyrs . Roedd y ci tegan yn AM BRYDIAU TEULUOL teimlo’n well yn fuan iawn! Buont ar yr un bore yn siop ‘Pets at Home’. Cawsant gryn hwyl yn chwilota o amgylch y siop yn yr helfa drysor ac roedd y pysgod amryliw yn tynnu sylw sawl un . Diolch i staff y ddau le am fod mor groesawgar – bu’n fore gwerth chweil .

Ysgolion Creadigol Fel rhan o brosiect Ysgolion Creadigol bu dosbarth 2 yn brysur a brwd iawn yn creu teyrnasoedd tylwyth teg ar dir yr ysgol o dan arweiniad Millie Jackdaw a Mark Neal. Roedd llawer o ddychymyg tu ôl i’r tai a chylchoedd tylwyth teg grewyd allan o ddail , brigau , drysau Gala nofio bach , pethau sgleiniog a llwch hud. Buont yn Llongyfarchiadau calonnog i Ana Joyce codio a chawsant hefyd gyfle i gael hyfforddiant ar ddod yn gyntaf yn y ras nofio broga i dawns gan Rosa Carless ac roedd y Neuadd ysgol ferched blwyddyn 5 yng Ngala derfynol Cylch yn llawn bwrlwm a brwdfrydedd. Aberystwyth yn ddiweddar. eich gwefan leol www.trefeurig.org your local website Pêl rwyd Disgo Dwynwen Da iawn dosbarth 3 am gymryd rhan a gwneud Bu’r disgo gynhaliwyd yn Neuadd y pentref ar newyddion etc. i / news etc. to: eu gorau yn nhwrnamentau Pêl rwyd yr Urdd yn ddydd Santes Dwynwen yn llwyddiant mawr [email protected] ddiweddar. Daliwch ati ! gyda’r mwyafrif o blant yr ysgol a’u rhieni yn William Howells, bresennol . Bu llawer o ddawnsio i gerddoriaeth Rhyd-y-gof, Penrhyn-coch, Clwb yr Urdd Gymraeg a peintio wynebau tra ‘roedd digonedd Aberystwyth SY23 3EQ Cynhaliwyd gweithgareddau crefft i blant y o ffrwythau iach neu fisgedi a chacennau ar gael. Cyfnod Sylfaen ar nos Fercher tra bu Cyfnod Roedd pawb wedi mwynhau a’r plant yn edrych SIOP A Allweddol 2 yn ymarfer ar gyfer cystadlaethau’r yn hardd iawn yn eu dillad disgo. Dewch yn ôl SWYDDFA BOST Urdd y nos Fercher ganlynol. flwyddyn nesaf ! PENRHYN-COCH Perchennog: Lawrence Kelly AR AGOR Llun – Sadwrn 7 y bore – 9 yr hwyr Sul 7 y bore – 7 yr hwyr Papurau dyddiol a’r Sul, llyfrgell fideo, cardiau cyfarch siop drwyddiedig 01970 828312 MYNACH GARDEN MAINTENANCE Torri Porfa, Sietynau, Tirlinio a Garddio Gwasanaeth cyfeillgar a phrisiau rhesymol Ffoniwch Meirion: 07792 457816 01974 261758 e-bost: mynachhandyman @yahoo.com

20 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Ysgol Rhydypennau

Bingo! peiriannau technoleg y plant. Gan Tefnwyd Noson ‘Bingo’ gan Cymdeithas ddefnyddio inc arbennig bu’n ysgrifennu Rhieni ac Athrawon yr ysgol yn y côd post cartrefi’r plant ar eu ffonau neuadd ddiwedd Ionawr. Cafwyd noson symudol, IPads a’u gliniaduron. gymdeithasol dda iawn gyda llwyth o wobrau da a chacennau blasus. Yn ystod ‘Cogurdd’ y difyrrwch, codwyd dros ddau gan punt Da iawn i bawb fu’n cystadlu yng tuag at goffre’r ysgol. nghystadleuaeth ‘Cogurdd’ yn ddiweddar. Cystadleuaeth goginio wedi ei threfnu Stravagansa! gan yr Urdd yw ‘Cogurdd’. Bu’n rhaid i’r Llongyfarchiadau mawr i aelodau band pres cystadleuwyr ddilyn resait penodol, creu yr ysgol a fu’n cystadlu yn y ‘Stravagansa prif gwrs i ddau ac wrth gwrs plesio’r Pres’ yn Ysgol Pen-glais fore Sadwrn y beirniad, sef Susan Rowland - cyn aelod 27ain o Ionawr. Yn dilyn perfformiadau staff y gegin. Llongyfarchiadau i Beca ardderchog ar y dydd gan blant y band, Davies Blwyddyn 5 am ennill a da iawn enillodd Osian King blwyddyn 6 y drydydd hefyd i Ella Thomas blwyddyn 6 am ddod wobr (£10) yn y gystadleuaeth ‘Unawd i blant yn ail . Mi fydd Beca nawr yn cystadlu yn o dan 11 oed’. Ac fe enillodd y band yr ail y rownd ranbarthol yng ngheginau Ysgol wobr (£30) yng nghystadleuaeth ‘Ensemble Dyffryn Teifi ar yr 8fed o Fawrth. Pob hwyl o dan 11 oed’. Campus! iddi.

Nofio Andy’r Animeiddiwr Da iawn i Reian Morgan, Morus Raggett, Diolch yn fawr i Andy Mc Pherson am Gruffydd Siôn a Noa Elias (Tîm cyfnewid roi o’i amser a rhannu ei sgiliau gyda’r rhydd blwyddyn 4) am nofio mor plant yn ddiweddar. Mae Andy’n gweithio wych yng Ngala Cenedlaethol yr Urdd fel animeiddiwr ac yn riant yn yr ysgol. lawr yng Nghaerdydd yn ddiweddar. Bu’r plant wrth eu bodd yn gwrando ar Llongyfarchiadau i Noa am ddod yn Andy’n egluro’r technegau hanfodol sydd bedwerydd trwy Gymru yn ei ras unigol ef ynghlwm â darlunio ac animeiddio. (Pili Pala). Ardderchog! Am fwy o wybodaeth a llwyth o luniau: www.rhydypennau.ceredigion.sch.uk Ar fore Llun y 29ain o Ionawr, fe deithiodd @YGRhydypennau dilynwch ni ar drydar. 18 o blant blwyddyn 4 i wersyll yr Urdd, Llangrannog am ddau ddiwrnod o ddifyrrwch. Yn ystod y cymdeithasu a’r hwyl, bu’r plant yn brysur iawn yn mwynhau nifer o weithgareddau amrywiol gan gynnwys, merlota, gwibgartio a nofio. Dychwelodd y plant i’r ysgol b’nawn Mawrth wedi blino’n lân ond wedi mwynhau profiadau’r gwersyll yn fawr iawn.

Diogelwch Diolch yn fawr i PC Goffin a ddaeth i’r ysgol yn ddiweddar er mwyn diogelu

21 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Ysgol Penrhyn-coch

Gwersyll Llangrannog Milfeddyg yn y Cyfnod Sylfaen Braf oedd cael mynd am ddau diwrnod Thema plant ifancaf yr ysgol yw ‘Sw bach’ i ymlacio ar ôl gwyliau’r Nadolig -dyma ac fe fuodd Kate a Nerys o Filfeddygfa ddarn o adroddiad Molly Robinson. Ystwyth yn ymweld â’r dosbarth. Buon Heddiw codais yn gynnar achos nhw’n trafod gofal anifeiliaid bach gan roeddwn i yn mynd i Langrannog gyda fy roi ymchwiliad byr i Guto – cwningen nosbarth! Roeddwn yn hynod o gyffrous- y dosbarth. Diolch i’r ddwy am roi eu dwi’n hoffi tripiau ysgol. Dywedais hwyl hamser i siarad gyda’r plant fawr i Mam a Dad; neidiais ar y bws gyda fy ffrindiau. Roedd llawer o sŵn ar y bws Pêl rwyd wrth i bawb siarad am yr hyn oedd i ddod. Cafodd Tîm pêl rwyd yr ysgol dipyn o Wrth gyrraedd daeth Gwydion i ddweud lwyddiant yn ddiweddar wrth iddyn nhw helo a danfon pawb i’w ystafelloedd er gystadlu yn nhwrnament pêl-rwyd yr mwyn dad-bacio. Unwaith canodd y gloch Urdd. Llongyfarchiadau ar ddod yn 2il yn aethom i’r Neuadd achos roedd Gwydion erbyn Plas-crug! eisiau croesawu pawb i Langrannog ac i siarad am drefnu dril tán!...... Cogurdd Cynhaliwyd rownd gyntaf Cogurdd yn Gala nofio yr ysgol gyda’r gogyddes Jo Watkins Buodd y plant canlynol yn cynrychioli’r yn beirniadu – roedd ganddon ni 6 ysgol yng Ngala nofio cylch Aberystwyth- cystadleuydd sef-Lacey Walker, Megan criw campus! Ffion Curley, Lowri Bishop, Evans, Annie May, Tomos James, Steffan Mari Gibson, Gwenan Jenkins a Steffan Gillies Llongyfarchiadau i Annie May Gillies. James –hi fydd yn cynrychioli’r ysgol yn y rownd nesaf i lawr yn Ysgol Bro Teifi Gweithdy Oriel a Chrochenwaith Cafwyd spardun pwrpasol a chreadigol Clwb yr Urdd iawn i gychwyn ein thema am y tymor Mae’r aelodau wedi bod yn brysur wrth sef ‘Yr Oriel’-cawsom ddiwrnod llawn gychwyn paratoi gogyfer a chystadlaethau dop yn Neuadd y Celfyddydau lle bu’r llwyfan a celf a chrefft. Bydd gennym barti plant yn gwerthfawrogi arddangosfa llefaru, côr deulais, ymgom ac unigolion Chwedlau yng Ngaleri 1 o dan arweiniad ar y llwyfan! Yn ogystal â hynny bydd Anna o amgueddfa y dref. Cafodd y plant aelodau’r cyfnod Sylfaen yn creu darnau gyfle i edrych ar amrywiaeth o luniau o grochenwaith, tecstiliau, dylunio a gwahanol ac yn ogystal a hynny fe greodd thechnoleg a darluniau ar y cyfrifiadur. pawb chwedl eu hunain o fewn ffram. Gweithiodd pawb mewn grwpiau bach ac roedd eu canolbwyntio a’u mwynhad yn amlwg wrth y tawelwch oedd yno! Cafwyd gweithdy hollol gyferbyniol wedyn gyda Laura yn yr adran crochenwaith - celf hollol wahanol wrth i bawb gael y cyfle i arbrofi gyda chlai - crewyd eitemau diddorol iawn ar y thema chwedlau - cestyll, cariad, dreigiau. Dewch i weld ein campweithiau yn ein horiel bersonol. Byddwn yn cynnal Oriel yn y Llyfrgell Genedlaethol i ddathlu holl waith y tymor - edrychwch allan am y dyddiad yn y rhifyn nesaf.

Twrnament Hoci Llongyfarchiadau i dîm Penrhyn - serennu unwaith eto wrth ddod yn bencampwyr cyfartal gyda Ysgol Gymraeg Aberystwyth yn nhwrnament cynghrair A. Mae’r un llongyfarchiadau hefyd i dîm Bro Dafydd yn eu twrnament nhw. Hoffai’r plant ddiolch o galon i Miss Rhian Cory am ei brwdfrydedd a’i gallu i hyffoddi mor drylwyr.

22 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406

Ysgol Craig yr Wylfa

Ysgolion Creadigol Ysgol Greadigol Am fis prysur iawn o waith oedd Y tymor yma, yn nosbarth blynyddoedd gan flwyddyn 5 a 6 yn ymwneud â 4, 5 a 6, maent wedi dechrau “Ysgol Nant Seilo ar gyfer eu prosiect! Nod Greadigol” o dan arweinyddiaeth yr ein prosiect yw i ddanfon peli lawr artistiaid, Elin a Llŷr. Y bwriad yw i y Nant er mwyn casglu gwybodaeth gynyddu diddordeb mewn storïau drwy’r amdani gan ddefnyddio camerâu Gymraeg. Mae’r dosbarth ar hyn o bryd a chadw cofnod amdani. Mesur ei yn gweithio’n galed ac yn greadigol iawn chyflymder oedd y dasg gyntaf er ar stori, “Branwen”. Maent wedi bod yn mwyn nodi am ba hyd byddai’r peli creu cymeriadau allan o glai, gweithio yn teithio i lawr i’r aber. Yna, ymhlith lawr ar y traeth yn gwneud amrywiaeth y gweithgareddau creadigol o greu o bethau ac wedi bod yn brysur yn creu map o’r ardal a’r nodweddion pwysig llyfrau braslunio eu hun. sydd o’n cwmpas, yr ydym hefyd wedi bod yn datblygu ein sgiliau Gala nofio’r Cylch TGCh gan ddefnyddio byrddau Bu 9 o ddisgyblion CA2 yn cymryd rhan Arduino i reoli’r camerau bydd yn yng ngala nofio’r cylch. Llwyddodd Finn, ein peli, dysgu am GPS er mwyn Dylan, Connor ag Erin i fynd ymlaen i’r ail tracio ein peli pan fyddant yn cael eu rownd. Da iawn blant! gollwng i’r Nant. Ac ar ben y cyfan gwrando a recordio ar sain y dŵr yn Cerddorfa llifo o dan arwyneb y Nant. Amser Dechrau mis Chwefror, aeth yr ysgol gyfan llawn o gyffro a mwynhad. Diolch i’r i wrando ar gerddorfa’r Sir yn chwarae yng artistiaid sydd ynghlwm â’r prosiect Nghanolfan Celfyddydau Aberystwyth. sef Mark Neal, Laura Denning a Rosa Roedd y plant wedi mwynhau’r profiad yn Carless. fawr iawn!

Cyfansoddi Cân gyda Steffan Diolch i Steffan Rees o Cered a ddaeth i wneud gweithdy ukuleles a CROCHENDY chyfansoddi cân gyda flwyddyn 5 a 6. Bydd y disgyblion yn berfformio’r gân ar fore Parêd Gŵyl Ddewi Aberystwyth, YNYS-LAS dydd Sadwrn y 3ydd o Fawrth yn Y Bandstand. Croeso i chi ddod i Croeso i ffrindiau wrando!! a grwpiau, a dewis Caryl Lewis di-ben-draw o Bu’r awdures Caryl Lewis yn ymweld â ddarnau o bob lliw disgyblion blwyddyn 5 a 6. Am wledd!! Fe ddeffrodd eu dychymyg a maent a llun i’w paentio. wedi cael eu hysbrydoli i fynd ati i Ar agor drwy’r flwyddyn ysgrifennu storïau eu hun. Fe wnewn ein gorau glas i gadw’r gyfrinach Archebwch le drwy ffonio: am y patrwm orau i ddilyn er mwyn ysgrifennu stori fer!! Can ddiolch i Caryl 07402 335638 Lewis am ei hamser a’i syniadau. www.blueislandceramics.co.uk

GWASANAETH Eirian Reynolds, ANIFEILIAID Tech. S.P. TEIPIO GWASANAETH GWAITH PRYDLON A CHYWIR TEW IECHYD PRISIAU CYSTADLEUOL A DIOGELWCH PROSESYDD GEIRIAU eu hangen i’w lladd PRINTYDD LLIW Arolygon Diogelwch mewn lladd-dy lleol Asesiadau Peryglon IONA BAILEY Cysylltwch â Archwiliadau Damweiniau PEN-Y-BRYN Hyfforddiant SWYDDFFYNNON TEGWYN LEWIS 01970 820124 01974 831580 01970 880627 07709 505741

23 Y Tincer | Chwefror 2018 | 406 Tasg y Tincer

Diolch i’r pedwar fu’n lliwio’r mis diwetha: Iestyn Evans, y Borth; Cennydd Davies, Llanilar; Martha Lois Roberts, Bont-goch; Anest Erwan, Bow Street. Diolch, Iestyn, am dy lun o’r carolwyr hefyd, a dy enw di ddaeth o’r het y tro hwn. Llongyfarchiadau mawr! Mae’r Chineaid yn dathlu eu blwyddyn newydd ar 16 Chwefror eleni, felly Gung hei fat choi! i chi i gyd! Byddan nhw’n addurno eu tai, a bydd teuluoedd a ffrindiau yn dod at ei gilydd i gael gwledd o fwyd – yn union fel ry’n ni’n ei wneud adeg y Nadolig! Bydd pobl yn cael gŵyl o dân gwyllt am hanner nos, gan gredu bod y sŵn a’r cyffro yn cadw ysbrydion drwg o’u cartrefi. A bydd Mam a Dad yn rhoi arian a melysion mewn amlen goch o dan obennydd y plant, fel eu bod nhw’n cael syrpréis wrth ddeffro yn y bore! Wyddoch chi fod gan bob blwyddyn ei hanifail ei hun, yn China? Blwyddyn y ci yw 2018. Pa anifail ydych chi, tybed? Mwnci ydw i!! Edrychwch am flwyddyn eich geni:

Llygoden fawr: 2008 Bustach: 2009 Teigr: 2010 Cwningen: 2011 Draig: 2012 Neidr: 2013 Ceffyl: 2014 Gafr: 2015 Mwnci: 2016 Ceiliog: 2017 Ci: 2018, 2006 Mochyn: 2007

Y mis hwn, beth am liwio’r olwyn sy’n cynnwys yr anifeiliaid? Marciwch y llun i ddangos pa anifail ydych chi! Anfonwch eich gwaith at: Tasg y Tincer, 3 Brynmeillion, Bow Street, Ceredigion SY24 5BP Enw erbyn dydd Gŵyl Ddewi (Mawrth 1af) a Gung hei fat choi! i chi i gyd! Cyfeiriad

Ysgol

Iestyn Rhif ffôn Oed

Llyfrau, Cardiau Cyfarch a Cherddoriaeth a llond llawr JONATHAN o Grefftau ac Anrhegion LEWIS Saer Coed / Adeiladydd 01970 617120 01970 880 652 Nawr yn cynnig gwasanaeth 07773 442 260 Cliciwch a Casglwch ar ein gwefan BRONLLYS, CAPEL BANGOR Rhif 406 | CHWEFROR 2018 ABERYSTWYTH www.siopypethe.cymru