I. English-Dutch
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
agent Intaglio Printmaking © Jasmien Roelens 2007 & CvT UGent I. ENGLISH-DUTCH brush etching Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR 9 Begrip: tonale diepdruktechniek waarbij plaatselijk met zuur op de plaat geschilderd wordt Nl-term: penseelets En-term: brush etching, lavis <Beeld> ((Griffiths, A A.) 92)2) NL penseelets Trefwoord: penseelets Flexie: plu agent Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: penseeletsen Extrainfo: <Extrasyn>gravure au lavisis Boven: (Diepdruktechnieken JR) (tonale diepdruktechniek) Werkcode: JR16 Neven: (open bijt) , (diepets) , (blinddruk) NL etsmiddel Onder: (spit bite) Definitie: Dergelijke effecten [gestructureerde toon] kunnen ook plaatselijk bereikt worden door met zuur op de plaat te American roulette Vakgebied: diepdruktechnieken schilderen. Dit wordt wel penseelets of gravure au lavis UDC: 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) genoemd. Gedeelten in de prent die open, of met het penseel Werkcode: JR17 geëtst zijn, zullen aan de kanten een heel karakteristieke rand NL moulette vertonen door opeenhoping van inkt bij de niveauverschillen in de plaat. ((Gascoigne, B.) 18c) Commentaar: De penseelets was een voorloper van de applying resin by hand Vakgebied: aquatinttechniek, meer bepaald van spit bite. diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: Contexten: Met een sterk zuur of met etswater dat met bijv. (Diepdruktechnieken JR) Arabische gom of honing verdikt is, kan op de plaat Werkcode: JR18 ‘geschilderd’ worden, om bijv. aquatinten plaatselijk te etsen. NL strooigrein Deze oude werkwijze, waarvoor tegenwoordig speciale etsende pasta’s in de handel zijn die bij verwarming plaatselijk diep in kunnen bijten, wordt wel penseelets genoemd. ((Linden, F. van Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 aquatint der) Project: (Diepdruktechnieken JR) 131) Werkcode: JR19 lijnen zijn gebeten met zuur door een harde etsgrond; de term NL aquatint ets kan ook gebruikt worden voor elke prent waarin het zuur direct op de plaat ingewerkt heeft, zoals open bijt, penseelets, diepets (18c); in de praktijk ook gebruikt voor een prent die aquatint box Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: voornamelijk geëtst is en het losse karakter van een 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) kunstenaarsprent heeft, zelfs als hier en daar met burijn of droge Werkcode: JR42 naald (waarbij de braam verwijderd is) gewerkt is voor het NL stuifkast plaatsen van accenten of het aanbrengen van kleine correcties. ((Gascoigne, B.) armoury Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 80c) Project: (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR20 Burgundy pitch Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: NL wapensmederij 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR26 art of etching Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: NL Bourgondische pek 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR21 burin Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: NL etskunst (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR 1 Begrip: gereedschap uit de manuele diepdruk asphalt varnish Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: waarmee gegraveerd wordt Nl-term: burijn, graveerijzer En- term: burin, graver <Beeld>((Griffiths, A.) 762.02 Project: (Diepdruktechnieken JR) Werkcode: JR22 38)8) NL burijn Trefwoord: burijn Flexie: plu burijnen Extrainfo: NL asfaltvernis <Extrasyn>graveerbeitel, graveerstiftft Boven: (graveergereedschap) Neven: (guts) , (beitel) B Onder: (spitsteker) , (toonburijn) , (harkje) , (vlaksteker) , (bolsteker) Definitie: De gewone burijn of het graveerijzer is een metalen bevel Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: staafje, ca. 10cm lang, 3 à 4 mm dik, vierkant of ruitvormig van (Diepdruktechnieken JR) doorsnede en aan de punt over de (lange) diagonaal schuin Werkcode: JR23 afgeslepen tot een hoek van ca. 30°. Er worden rechte lijnen met NL facetteren variërende breedte mee gestoken: hoe dieper de burijn in het hout dringt, hoe breder de groef wordt. (…) De burijnen zijn gevat in knopvormige grepen, aan de onderzijde afgeplat en Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 Project: bite vaak onder een lichte hoek op de burijn gezet, om de burijn goed (Diepdruktechnieken JR) over het blok te kunnen voeren zonder dit door krassen te Werkcode: JR24 beschadigen. ((Linden, F. van der) NL uitbijten 46) Commentaar: De bovenstaande definitie heeft betrekking op burijnen voor de houtgravure. Burijnen worden echter ook in de kopergravure gebruikt, er is hoe dan ook een verschil biting Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 tussenbeide. Bij de kopergravure wordt ‘het beeld in de plaat Project: (Diepdruktechnieken JR) gestoken met behulp van een graveerijzer of burijn, die veel lijkt Werkcode: JR25 op de houtgraveursburijn maar uit harder staal is vervaardigd. NL etsing De koperburijn is ook wat stomper geslepen; het schild, dat is 1 burnisher Intaglio Printmaking © Jasmien Roelens 2007 & CvT UGent het snijvlak, staat onder een hoek van ca. 45°.’ ((Linden, F. ((Veen, G. van) van der) 2006-09-14) Overige bronnen: (Dalley, T.) 107) 209 Contexten: Het instrument van de graveur is de ongeveer 10 cm lange burijn, waarvan de punt verschillend geslepen kan zijn, precies zoals voor de lijn nodig is. De burijn wordt niet zoals burnisher Vakgebied: diepdruktechnieken UDC: 762.02 schrijfgerei van links naar rechts bewogen, maar door de Project: (Diepdruktechnieken JR) rechterhand tegen de van links bewogen koperplaat in gestoken, Werkcode: JR 10 Begrip: gereedschap uit de manuele diepdruk zodat de ruitvormige punt als een ploeg in het metaal snijdt en waarmee een braam verwijderd wordt of verbeteringen of daarin de lijn graveert. Er ontstaat een klein krulletje koper dat veranderingen worden aangebracht Nl-term: polijststaal, door de punt ‘eruit wordt geploegd’. De burijn zet een haarfijn bruineerstaal En-term: burnisher <Beeld>((Koschatzky, W.) spitse lijn in, die breder wordt onder de druk van de hand van de 55)5) graveur en weer spits eindigt (…). ((Koschatzky, W.) NL polijststaal Trefwoord: polijststaal Flexie: plu 53) polijststalen Extrainfo: werkwoord : polieren ((Kerkhof, E.) graveur houdt de burijn ongeveer evenwijdig aan het 27) plaatoppervlak voor hij de punt in het koper drijft en duwt de <Extrasyn>bruineerijzer, polierstaal Verwant: schraapstaal burijn dan van zich af om een klein krulletje uit het metaal te Boven: (polijstgereedschap) steken. De plaat ligt daarbij op een leren kussentje. Om een Definitie: Ronde of ovale staaf met stomp, gebogen uiteinde. ronde lijn te kunnen steken draait de graveur beide, plaat en Gebruikt bij diepdruk, o.a. voor het verwijderen van een braam, kussentje, in de richting van de punt van zijn burijn, dus zonder of om ruwe plekken glad te maken. ((Buddemeijer, M., Eng, H. de richting waarin hij steekt te veranderen. ((Gascoigne, B.) van der, Suk, S.) 9) 362) een ‘droge’ techniek is de gravure in koper, afkomstig van de Contexten: De enigszins ruwe randen die overblijven als de middeleeuwse wapensmeedkunst. Met een graveerstift of burijn braam verwijderd is worden met het polijststaal of bruineerijzer snijdt u de voorstelling uit, hierbij wordt een reepje metaal weer gladgemaakt. Het polijststaal is een stalen staafje van ca. opgetild en verwijderd. De zo ontstane groef heeft geen braam 18 m lang, rond of ovaal van doorsnede, spits toelopend naar de en drukt af als een fraaie heldere lijn. Van een plaat kunnen zeer soms iets gebogen stompe punt. Door daarmee met olie of vet veel (circa 500) afdrukken worden gemaakt. Graveren is een over de plaat te strijken worden kleine oneffenheden moeilijke techniek, die veel oefening vereist. ((Buddemeijer, weggedrukt. ((Linden, F. van der) M., Eng, H. van der, Suk, S.) 108) 216) Overige bronnen: (Coker, P.) het polijststaal om de randen van de lijn naar elkaar toe te 65. -(Dalley, T.) duwen, zodat hierin geen inkt kan achterblijven. Het polijststaal 208. -(Kerkhof, E.) wordt heen en weer over de lijn geduwd met een paar druppels 179. -(Klein, H.) machineolie. De richting waarin over de plaat gewreven wordt 53 moet regelmatig veranderen tot de lijn verdwijnt. ((Coker, P.) NL graveerijzer Trefwoord: graveerijzer Flexie: plu 59) graveerijzers Extrainfo: <Extrasyn>graveerbeitel, graveerstiftft een polijststaal, een instrument met een afgeronde punt, kan hij Boven: (graveergereedschap) gegraveerde lijnen of krassen corrigeren, wat een groot Neven: (guts) , (beitel) voordeel is, vergeleken met de houtsnede. Ook kunnen correcties Onder: (spitsteker) , (toonburijn) , (harkje) , met het schraapstaal aan de voorkant uitgevoerd worden, maar (vlaksteker) , (bolsteker) dan moet de achterkant met een ciseleerhamertje zorgvuldig Definitie: De gewone burijn of het graveerijzer is een metalen gladgeklopt worden om weer een volkomen egaal oppervlak te staafje, ca. 10m lang, 3 à 4 mm dik, vierkant of ruitvormig van krijgen. ((Koschatzky, W.) doorsnede en aan de punt over de (lange) diagonaal schuin 54) Overige bronnen: (Buddemeijer, M., Eng, H. van der, Suk, afgeslepen tot een hoek van ca. 30°. Er worden rechte lijnen met S.) 205. - (Gascoigne, B.) 61b. -(Kerkhof, E.) variërende breedte mee gestoken: hoe dieper de burijn in het 27 hout dringt, hoe breder de groef wordt. (…) De burijnen zijn NL bruineerstaal Trefwoord: bruineerstaal Flexie: plu gevat in knopvormige grepen, aan de onderzijde afgeplat en bruineerstalen Extrainfo: <Extrasyn>bruineerijzer, vaak onder een lichte hoek op de burijn gezet, om de burijn goed polierstaalal Verwant: schraapstaal Boven: over het blok te kunnen voeren zonder dit door krassen te (polijstgereedschap) beschadigen.