DOCSLIB.ORG

Almanach Historyczny

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Almanach Historyczny Almanach Historyczny Wydanie publikacji finansowane w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych” w latach 2019–2020 (umowa nr 290/WCN/2019/1) Almanach Historyczny Tom 22 Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego Kielce 2020 Rada redakcyjna Michael D. Bailey, Wiesław Caban, Marek Derwich, Janusz Małłek, Witold Molik, Swietłana Mulina, Martin Nodl, Andrzej Nowak, Krzysztof Pilarczyk, Kazimierz Przyboś, Tadeusz Stegner, Andrzej Szwarc, Edward Walewander, Theodore R. Weeks Kolegium redakcyjne Krzysztof Bracha, Wiesław Caban, Jerzy Gapys (zastępca przewodniczącego), Lucyna Kostuch, Jacek Legieć (przewodniczący), Grzegorz Miernik, Jacek Pielas, Stanisław Wiech Stali recenzenci dr hab. prof. UJK Katarzyna Balbuza (UAM), dr hab. Larysa Bondar (Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne w Petersburgu, Rosja), dr hab. Wiesław Bondyra (UMCS) ks. prof. zw. Waldemar Graczyk (UKSW), prof. zw. dr hab. Igor Hałagida ks. prof. dr hab. Janusz Ihnatowicz (University of St. Thomas, Huston) dr hab. prof. UŁ Witold Jarno, dr hab. prof. UŁ Jarosław Kita prof. dr hab. Ratislav Kožak (Uniwersytet Macieja Bela w Bańskiej Bystrzycy, Słowacja) dr hab., prof. UMCS Krzysztof Latawiec, dr hab. Tünde Lengyelová (Słowacka Akademia Nauk), dr hab., prof. UŁ Krzysztof Lesiakowski, dr hab., prof. UMCS Janusz Łosowski dr hab., prof. UP-H Dariusz Magier (UP-H w Siedlcach), prof. zw. dr hab. Jolanta M. Marszalska (UKSW), dr hab., prof. PAN Warszawa Magdalena Micińska prof. dr hab. Beata Możejko (UG), prof. zw. dr hab. Danuta Musiał (UMK) ks. prof. zw. dr hab. Jerzy Myszor (UŚ), prof. zw. dr hab. Eugeniusz Niebelski (KUL) prof. dr hab. Zdzisław Noga (UP w Krakowie), prof. dr hab. Hana Pátková (Uniwersytet Karola w Pradze, Czechy), dr hab. Patryk Pleskot (IPN Warszawa), dr hab. Krzysztof Polek (UP w Krakowie), prof. dr hab. Jerzy Rajman (UP w Krakowie), dr hab. Irina Rużickaja (Rosyjska Akademia Nauk w Moskwie, Rosja), dr hab. Jewgienij Siemionow (Uniwersytet w Ułan-Ude, Rosja), ks. prof. zw. dr hab. Bogdan Stanaszek (UP JPII) dr hab. prof. PAN Warszawa Tadeusz M. Trajdos, dr hab. prof. KUL Marek Wierzbicki dr hab. Hubert Wilk (IH PAN), ks. dr hab. prof. UR Władysław Wlaźlak Redakcja i korekta Krzysztof Kurski Projekt okładki Andrzej Zawada Fromatowanie Wydawnictwo UJK Copyright © by Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2020 Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach 25-369 Kielce, ul. Żeromskiego 5 tel. 41 349 72 65 https://wydawnictwo.ujk.edu.pl e-mail: [email protected] Spis treści Artykuły 11 Mariusz Bartnicki (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), U źródeł legendy o „czapce Monomacha”. Włodzimierz Monomach w średniowiecz- nym piśmiennictwie ruskim XII–XV wieku 35 Agata Chrobot (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Wojny wło- skie w dialogu pasterzy. Ecloga Georgii Sabini de Gallo ad Ticinum capto, scripta ad Stanislaum a Lasco Poloniae Baronem 49 Paweł Madejski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Graffiti w Janowcu XVI – połowa XX wieku 69 Mariusz Sawicki (Uniwersytet Opolski), Zabójstwo Wincentego Aleksandra Go- siewskiego w relacjach dyplomatów francuskich 93 Katarzyna Paduch (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w War- szawie), Obowiązki i zadania zarządcy rezydencji magnackiej w świetle instrukcji murgrabiego pałacu podhoreckiego Ignacego Różyckiego z 1813 roku 117 Jarosław Kita (Uniwersytet Łódzki), Konkurencja źródeł mineralnych i ropy nafto- wej na terenie Galicji w drugiej połowie XIX i w początkach XX wieku (do 1914 roku) 135 Małgorzata Nossowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), La Roumanie à l’ombre de Marie. La Roumanie vue par la presse populaire de Paris à l’heure de la Conférence de Paris 155 Witold Jarno (Uniwersytet Łódzki), Uwarunkowania przybycia Armii Polskiej we Francji do Polski wiosną 1919 roku 181 Małgorzata Przeniosło (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Piotr Kądziela (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Maksymilian Rose (1883– 1937) – pioneer of brain research, Professor of the Stefan Batory University in Vilnius 199 Regina Renz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Wieś i mia- steczko w dwudziestoleciu międzywojennym – wzajemne relacje (na przykładzie Kie- lecczyzny) 213 Katarzyna Ryszewska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Osiągnięcia Jana Samsonowicza (1888–1959) w badaniach pradziejów regionu świę- tokrzyskiego 237 Anita Młynarczyk-Tomczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kiel- cach), Kieleckie szkolnictwo w obchodach Tysiąclecia Państwa Polskiego 1957– 1966/67 277 Dzmitry Matwiejczyk (Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi, Mińsk), Pamiętnikarstwo XIX wieku we współczesnej historiografii białoruskiej: osiągnięcia i problemy rozwoju 305 Marek Woźniak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), SŁOWO jako narzędzie kreowania i zawłaszczania przeszłości w dyskursie/dyskursach pub- licznych 6 Spis treści Materiały źródłowe 329 Krzysztof Latawiec (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Ja- cek Legieć (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Korespondencja między carem Aleksandrem II a generałem-gubernatorem kijowskim Aleksandrem Bezakiem z 1865 roku Artykuły recenzyjne, recenzje i polemiki 355 Wojciech Kęder (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie), Luter na nowo odkrywany? Uwagi na marginesie książki Pawła Lisickiego o ojcu reformacji 369 Przemysław P. Szpaczyński (Zielona Góra), Spór o relacje Marcina Lutra z ojcem i o to, kto doprowadził do rozłamu w Kościele 401 Dziedzictwo klasztoru Augustianów-eremitów z Książa Wielkiego. Dokumenty z lat 1783–1900, zebrała i opracowała Agnieszka Fluda-Krokos, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2019 – Ewa Danowska (Polska Akademia Umiejętności, Kraków) 405 Аляксандр Радзюк, Пад скіпетрам Расейскай імперыі: Рэпрэсіўная палітыка царызму на землях Беларусі ў канцы ХVIII – першай палове ХІХ ст., Гародня– Кракаў 2017 – Andrzej Tichomirow (Grodzieńskie Państwowe Muzeum Histo- rii Religii) 417 Bitwa o Przemyśl. Alexandra Watsona obraz frontu wschodniego I wojny światowej – Jerzy Z. Pająk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) 423 Д.Ч. Матвейчык, Удзельнікі паўстання 1863–1864 гадоў: біяграфічны слоўнік (паводле матэрыялаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі), Мінск 2016 – Wasil Hierasimczyk (Grodno) 429 Komentarz do Sporu o postawę szlachty polskiej wobec króla i państwa, autorstwa Przemysław P. Szpaczyńskiego, zamieszczonego w „Almanachu Historycznym” 2019, t. 21, s. 321–354 – Urszula Świderska-Włodarczyk (Uniwersytet Zielonogórski) Kronika naukowa 437 Ogólnopolska konferencja naukowa „Władza i polityka w czasach nowożytnych. Dy- plomacja i sprawy wewnętrzne”, Łódź, 10–11 października 2019 roku – Małgorzata Karkocha (Uniwersytet Łódzki) In memoriam 445 In memoriam. Pamięci profesora Stefana Iwaniaka (1933–2019) – Ryszard Gryz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) 449 Zasady przyjmowania tekstów do druku i procedury recenzowania obowiązujące w „Almanachu Historycznym” Table of contents Articles 11 Mariusz Bartnicki (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – At the source of the legend of "Monomakh’s Cap”. Włodzimierz Monomakh in medieval Russian literature from the 12th to 15th centuries 35 Agata Chrobot (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) – Italian wars in the shepherds’ dialogue. Ecloga Georgii Sabini de Gallo ad Ticinum capto, scripta ad Stanislaum a Lasco Poloniae Baronem 49 Paweł Madejski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – Graf- fiti in Janowiec: from the 16th century to the 1st half of the 20th century 69 Mariusz Sawicki (Uniwersytet Opolski) – The murder of Wincenty Aleksander Gosiewski in the accounts of French diplomats 93 Katarzyna Paduch (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w War- szawie) – Responsibilities and tasks of the administrator of the magnate’s residence in the light of the 1813 instruction of Ignacy Różycki – burgave (“murgrabia”) in Pod- horce palace 117 Jarosław Kita (Uniwersytet Łódzki) – Competition of mineral water springs and crude oil sources in Galicia in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century (until 1914) 135 Małgorzata Nossowska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubli- nie) – Romania in the shadow of Maria. Popular French press about Romania during the Paris Peace Conference 155 Witold Jarno (Uniwersytet Łódzki) – Circumstances for the arrival of Polish Army in France to Poland in the spring of 1919 181 Małgorzata Przeniosło (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Piotr Kądziela (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) – Maksymilian Rose (1883–1937) – pioneer of brain research, Professor of the Stefan Batory University in Vilnius 199 Regina Renz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) – A village and a town in the interwar period – mutual relations (based on the example of Kielce re- gion) 213 Katarzyna Ryszewska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) – The achievements of Jan Samsonowicz (1888–1959) in research on prehistory of the Świętokrzyskie region 237 Anita Młynarczyk-Tomczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kiel- cach) – Schools in Kielce in the celebration of the Millennium of the Polish State 1957–1966/67 277 Dzmitry Matveichyk (Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi, Mińsk) – The 19th century memoirs in contemporary Belarusian historiography: achievements and future challenges 8 Table of contents 305 Marek Woźniak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – A WORD as a tool for creating and appropriating the past in public discourse/dis-
Load more

Recommended publications
  • NOWOTWORY Journal of Oncology 2017, Volume 67, Number 6, 321–335 DOI: 10.5603/NJO.2017.0054 © Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029–540X
    NOWOTWORY Journal of Oncology 2017, volume 67, number 6, 321–335 DOI: 10.5603/NJO.2017.0054 © Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029–540X www.nowotwory.edu.pl The Nowotwory journal over the last 95 years (1923–2018) Edward Towpik1, 2, Wojciech M. Wysocki3 ‘The quarterly Nowotwory, its contributing authors and editorial committees have laid down the intellectual foundations of oncology in Poland’. Professor Hanna Kołodziejska Editor in Chief during 1974–1991 Launching of the journal and its development One of the first global initiatives for publishing a perio- dical devoted to the fight against cancer arose in Poland back in 1906, when both Dr Mikołaj Rejchmann and Dr Józef Jaworski from Warsaw set up an Anti-Cancer Committee (Komitet do Walki z Rakiem). One of its aims was to launch a journal, however this proved impossible due to the unfa- vourable conditions prevailing at that time. When Poland regained its independence, organising anti-cancer policies again became a priority. In July 1921, an Polish Anti-Cancer Committee (Polski Komitet do Zwalcza- nia Raka) in Warsaw came into being. Despite scant resour- ces it rapidly and enthusiastically started its operations. This was reflected by publishing a journal entitled The Bulletin of the Polish Anti-Cancer Committee (Biuletyn Polskiego Komi- tetu do Zwalczania Raka). The first edition was published in 1923, whose editor was Dr Stefan Sterling-Okuniewski, MD. At that time, this really was a pioneering endeavour as there were only 5 other such journals dedicated solely to the anti-cancer campaign in the world: the German Zeit- schrift für Krebsforschung (1903), the Japanese Gann (1907), the French Bulletin de l’Association Francaise pour l’Etude du Cancer (1909), the Italian Tumori (1911) and from the USA Journal of Cancer Research (1916)1.
    [Show full text]
  • Marian Brudzisz, C.SS.R
    SHCSR 61 (2013) 57-121 MARIAN BRUDZISZ , C.SS.R. REDEMPTORIST MINISTRY AMONG THE POLISH IN THE SOVIET SOCIALIST REPUBLICS OF LITHUANIA AND BYELORUSSIA, 1939-1990* Introduction ; 1. – The foundation of the Redemptorists in Wilno-Po śpieszka as their base for the apostolate ; 2. – The pastoral activities of the Redemptorist Polish community in Wilno-Po śpieszka ; 2.1 The Po śpieszka Redemptorists in the early days of World War II ; 2.2 In Wilno and the Wilno Region – under the first Soviet occupation ; 2.3 Po śpieszka under the German occupation ; 2.3.1 The Pasto- ral ministry of the Redemptorists continues ; 2.3.2 Father Jan Dochniak’s mission in Prozoroki, Byelorussia ; 2.3.3 Help Given to the Jewish Population ; 2.3.4 De- fending the Polish nation: correspondence, clandestine courses, and the resi- stance movement ; 2.3.5 Away with the Church and religious congregations ; 2.3.6 Po śpieszka in the hands of Archbishop Mieczysław Reinys and «Ostland» ; 2.3.7 The Redemptorists after their return to Po śpieszka in 1943 ; 2.3.8 Social Care ; 3. – The Redemptorists’ Apostolic Ministry during the dispersion of the com- munity, 1942-1944 ; 3.1 Father Franciszek Świ ątek’s ministry 1942-1944 ; 3.2 Father Ludwik Fr ąś , ministry 1942-1944 ; 3.3 Father Jan Dochniak, ministry 1942-1944 ; 3.4 Father Stanislaw Grela, ministry 1942-1944 ; 4. – The second Soviet occupation and “repatriation” ; 5. – Thirty years of Father Franciszek Świ ątek’s continued apostolate among Poles under the Soviet Regime, 1946-1976 ; 5.1 Pas- toral work in Po śpieszka and Wołokumpia, 1946-1951 ; 5.2 His «secret mission» to Novogródek ; 5.3 Father Świ ątek in Brasław, Byelorussia, 1952-1959 ; 5.4 Fa- ther Świ ątek in Czarny Bór (Lithuania), and briefly in Poland, 1959-1964 ; 5.5 Father Świ ątek’s last twelve years, 1964-1976 ; 6.
    [Show full text]
  • Professor Kazimierz Pelczar (1894–1943) Founder of an Organised Campaign Against Cancer in Vilnius 85 Years Ago
    NOWOTWORY Journal of Oncology 2016, volume 66, number 5, 427–431 DOI: 10.5603/NJO.2016.0076 © Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029–540X In memoriam www.nowotwory.edu.pl Professor Kazimierz Pelczar (1894–1943) Founder of an organised campaign against cancer in Vilnius 85 years ago On a certain frosty day of winter in 1931 a group of and Professor of the Vilnius University (deceased in 2003), Vilnius residents, having faith in a better future for the treat- remembered him fondly with tears in his eyes. ment and care of cancer patients, founded a hospital with 10 beds on one of the floors of an old peoples’ home. This was Professor Pelczar’s education and personality 85 years ago. The founder was Professor Kazimierz Pelczar He was born on 2nd August 1894 at Truskawiec in the who became the institute’s Director until his death in 1943. Lvov region, being the son of Zenon and Maria Krasnodeb- sky; a prominent Polish intelligentsia family with connec- Who was Professor Kazimierz Pelczar tions to Cracow often noted in encyclopaedias. His wife was The Professor was a graduate from the Faculty of Medi- Janina Mossorow, a woman of captivating beauty closely cine at the Jagiellonian University in Krakow, subsequently related to an outstanding Polish physician, Joseph Dietl, who becoming a Professor at the Vilnius Stefan Batory University was a pioneer of Polish Balneotherapy, a Professor and Rec- and the Dean of the Faculty of Medicine together with be- tor of the Jagiellonian University and also a mayor Cracow. ing the Departmental Head of General and Experimental Professor Pelczar’s father was Professor Zenon Pelczar, the Pathology.
    [Show full text]
  • Military Pharmacy and Medicine Pharmacy Military
    Volume V • No. 1 ISSN 1898-6498 January –March • 2012 MILITARY PHARMACY • No. 1 • 2012 1 • 2012 • No. AND MEDICINE Volume V Volume • QUARTERLY INTERDISCIPLINARY JOURNAL • PHARMACY • MEDICINE • MEDICAL TECHNIQUE MILITARY PHARMACY AND MEDICINE PHARMACY MILITARY • ENVIRONMENT AND HEALTH • EDUCATION The Staff of the Military Center of Pharmacy and Medical Technology in Celestynow – Poland Druga strona okładki Volume 5, No 1 January - March, 2012 MILITARY PHARMACY AND MEDICINE Quarterly Interdisciplinary Journal of Military Centre of Pharmacy and Medical Technique in Celestynów on scientific socio-professional and training issues of Military Pharmacy and Medicine ISSN 1898-6498 MILITARY PHARMACY AND MEDICINE SCIENTIFIC BOARD Anyakora Chimezie, Nigeria prof. dr hab. Jerzy Mierzejewski, Poland Balbaa Mahmoud, Egypt prof. dr hab. Elżbieta Mikiciuk-Olasik, Poland prof. dr hab. Michał Bartoszcze, Poland Newcomb Andrew, Canada prof. dr hab. inż. Stanisław Bielecki, Poland prof. dr hab. Jerzy Z. Nowak, Poland Bisleri Gianluigi, Italy dr hab. Romuald Olszański, Poland Blumenfeld Zeev, Israel prof. dr hab. Daria Orszulak-Michalak, Poland dr hab. Kazimiera H. Bodek, Poland prof. dr hab. Krzysztof Owczarek, Poland Boonstra Tjeerd W, Netherlands prof. dr hab. Marek Paradowski, Poland Borcic Josipa, Croatia Perotti Daniela, Italy Cappelli Gianni, Italy Pivac Nela, Croatia Yifeng Chai, China Pizzuto Francesco, Italy Chowdhury Pritish K, India prof. dr hab. Janusz Pluta, Poland Costa Milton, Brasil Polat Gurbuz, Turkey prof. dr hab. inż. Krzysztof Czupryński, Poland Popescu Irinel, Romania Deckert Andreas, Germany Reddy G. Bhanuprakash, India Demeter Pal, Hungary prof. dr hab. Juliusz Reiss, Poland prof. dr hab. Adam Dziki, Poland Rodrigues Gabriel Sunil, India Ermakova Irina, Russia Rossi Roberto, Italy prof.
    [Show full text]
  • Spicilegium Historicum
    SPICILEGIUM HISTORICUM Congregationis SSmi Redemptoris Annus LXI 2013 Fasc. 1 Collegium S. Alfonsi de Urbe LA RIVISTA SPICILEGIUM HISTORICUM Congregationis SSmi Redemptoris è una pubblicazione dell’Istituto Storico della Congregazione del Santissimo Redentore DIRETTORE Adam Owczarski SEGRETARIO DI REDAZIONE Emilio Lage CONSIGLIO DI REDAZIONE Alfonso V. Amarante, Álvaro Córdoba Chaves, Gilbert Enderle, Emilio Lage, Adam Owczarski DIRETTORE RESPONSABILE Alfonso V. Amarante SEDE Via Merulana, 31, C.P. 2458 I-00185 ROMA Tel [39] 06 494901, Fax [39] 06 49490243 e-mail: [email protected] ; [email protected] Con approvazione ecclesiastica Autorizzazione del Tribunale di Roma N. 310 del 14 giugno 1985 Ogni collaboratore si assume la responsabilità di ciò che scrive. SIGLE E ABBREVIAZIONI AGHR Archivum Generale Historicum Redemptoristarum, Roma APNR Archivio della Provincia Napoletana CSSR, Pagani (SA) ASV Archivio Segreto Vaticano BAV Bibliotheca Apostolica Vaticana Bibl. Hist. Bibliotheca Historica CSSR, edita dall'Istituto Storico CSSR, Roma 1955 ss. Acta integra = Acta integra capitulorum generalium CSSR ab anno 1749 usque ad annum 1894 celebratorum, Romae 1899 Analecta = «Analecta CSSR», 1 (Roma 1922) - BOLAND = Samuel J. BOLAND , A Dictionary of the Redemptorists , Roma 1987 CARTEGGIO = S. ALFONSO MARIA DE LIGUORI , Carteggio , I, a cura di G. Orlandi, Roma 2004 Codex regularum = Codex regularum et constitutionum CSSR... , Romae 1896 DE MEULEMEESTER , Bibliographie = Maurice DE MEULEMEESTER , Bibliographie générale des écrivains rédemptoristes , 3 voll., Louvain 1933-1939 DE MEULEMEESTER , Histoire = Maurice DE MEULEMEESTER , Histoire sommaire de la Congrégation du Très-Saint Rédempteur , Louvain 1958 DE MEULEMEESTER , Origines = Maurice DE MEULEMEESTER , Origines de la Congrégation du Très-Saint Rédempteur. Études et documents, 2 voll., Louvain 1953-1957 Documenta authentica = Documenta authentica facultatum et gratiarum spiritualium quas CSSR Sancta Sedes concessit..
    [Show full text]
  • Miejsce „Ludzkiej Rzeźni” Recenzent Maria Wardzyńska
    Ponary miejsce „ludzkiej rzeźni” Recenzent Maria Wardzyńska Korekta Maria Aleksandrow Redakcja techniczna Andrzej Broniak Opracowanie graficzne Sylwia Szafrańska Zdjęcia Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Druk i oprawa Instytut Pamięci Narodowej © Copyright by Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2011 © Copyright by Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej Departament Współpracy z Polonią, 2011 prof. UG dr hab. Piotr Niwiński prof. hab. dr. Piotr Niwiński prof. Piotr Niwiński Uniwersytet Gdański Gdansko Universiteto University of Gdańsk Instytut Politologii Politologijos Institutas Institute of Political Science Ponary Paneriai Ponary miejsce „ludzkiej „žmonių skerdynių“ the Place rzeźni” vieta of “Human Slaughter” 3 onary – to miejsce szczególne. Nieznane aneriai – ypatinga vieta. Nuodugniau ne­ onary is a special place. Unknown clos­ bliżej zarówno społeczeństwu polskiemu, pažintas nei lenkų visuomenės, nei kitų ša­ er both to the Polish people and people Pjak i mieszkańcom innych krajów, jedno­ Plių gyventojų žiaurios tragedijos simbolis. Pfrom other countries, at the same time cześnie symbolizujące wielką tragedię i okrucień­ Skirtingai negu kitos, didelių tragedijų pažymė­ symbolising great tragedy and cruelty. Relegated stwo. Przez lata spychane do niepamięci, w prze­ tos vietovės, kaip Pamario Piasnicos ir Špenga­ to oblivion over the years, in contrast to places ciwieństwie do miejsc równie wielkich tragedii, vos girios ar Mirties slėnis ties Bydgošče, Sobibor, of equally horrible tragedies, such as Piaśnica or jak lasy Piaśnickie czy Szpęgawskie na Pomorzu, Treblinka, ilgus metus stumiama į užmarštį. So­ Szpęgawskie forests in Pomerania, the Death Val­ Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Sobibór, Treblin­ vietų totalitarinio režimo nutylėta, mūsų kaimy­ ley near Bydgoszcz, Sobibor, and Treblinka. Ig­ ka. Przemilczane przez totalitarny reżim sowiec­ nų – vokiečių ir lietuvių – pamiršta.
    [Show full text]
  • Twenty-Second Session
    [Communicated to the Council Official No. : C . 3 1 5 . M , 2 1 1 . 1937. XI. and the Members of the League.] Geneva, July 23rd, 1937. LEAGUE OF NATIONS ADVISORY COMMITTEE ON TRAFFIC IN OPIUM AND OTHER DANGEROUS DRUGS MINUTES OF THE TWENTY-SECOND SESSION Held at Geneva from May 24th to June 12th, 1937. Series of League of Nations Publications XI. OPIUM AND OTHER DANGEROUS DRUGS 1937. XI. 6. CONTENTS. List o f M e m b e r s .................................................................................................................................................................................................................. y First MEETING (P riv a te ), M a y 2 4 th , 1937, a t 11 a.m . : 1171. W elcome to New M em bers .............................................................................................................................. g 1172. Election of th e C hairm an, V ice-C hairm an and R a p p o r te u r ................................................................ 8 1173. A ppointm ent of A s s e s s o rs ................................................................................................................................. 8 1174. Election of T hree M em bers of th e A genda S u b -C o m m itte e ................................................................ 8 1175. Adoption of the Agenda of the Session : Report of the Agenda Sub-Committee....................... 8 1176. Publicity of th e M eetings ................................................................................................................................. 8 Second M eeting (Public), May 25th, 1937, a t 11 a.m . : 1177. Resignation of M. von Heidenstam, Representative of Sweden. Decision of the Swedish G overnm ent n o t to seek F u rth e r R ep resen tatio n on th e C om m ittee .................................... 1178. Tribute to the Memory of Mr. Hardy, M. van W ettum and Mr. John D. Rockefeller............
    [Show full text]
  • Wilno – Krew I Łzy Ponary
    Danuta Szyksznian-Ossowska ps. „Sarenka” WILNO – KREW I ŁZY PONARY Szczecin 2019 Redakcja: Jolanta Szyłkowska Korekta: Anna Cichy, Janina Kosman Projekt okładki: Michał Szyksznian Skład i łamanie: Iga Bańkowska Fotografie: zbiory prywatne Autorki, Michał Jabłoński, Tomasz Rychłowski Grafika: Agnieszka Gędek Obrazy: Ewa Siudowska Publikacja dofinansowana przez Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. Dziękuję © Copyright by Danuta Szyksznian, 2019 przyjaciołom i wszystkim tym, którzy służyli mi pomocą, Wydanie II zmienione wspierając redakcyjny trud powstania tej książki Wydawca: Archiwum Państwowe w Szczecinie Autorka ISBN 978-83-66028-05-0 „ocalałeś nie po to aby żyć masz mało czasu trzeba dać świadectwo” Zbigniew Herbert, Przesłanie Pana Cogito Oddajemy do rąk czytelników drugie, rozszerzone wydanie książki Wilno – krew i łzy. Ponary autorstwa Danuty Szyksznian-Ossowskiej. Pani Danuta całe swoje życie poświęciła sprawie walki o wolną, niepodległą Polskę. Jako młoda osoba wstąpiła w szeregi ZWZ-AK, brała udział w Powstaniu Wileńskim, aresztowana przez NKWD, spędziła pół roku w łagrze. Od 1945 r. mieszka na Pomorzu Zachodnim, gdzie aktywnie działa w środowisku żołnierzy AK. Niniejsza publikacja dokumentuje terror i zbrodnie dokonane przez okupantów niemieckich i litewskich kolaborantów w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, a przede wszystkim w Ponarach. Zawiera wspomnienia świadków wydarzeń, ich rodzin oraz bogaty materiał ikonograficzny. Jest formą hołdu dla ofiar zbrodni na Wileńszczyźnie i przestrogą dla współczesnych pokoleń do czego może
    [Show full text]
  • Kazimierz Pelczar (1894–1943), the Prominent Professor of Vilnius Stefan Batory University (To the 110Th Anniversary of His Birth)
    ACTA MEDICA LITUANICA. 2004. VOLUME 11 No. 2. P. 6567 $# © Lietuvos moksløKazimierz akademija, Pelczar 2004 (18941943), the prominent professor of Vilnius Stefan Batory University © Lietuvos mokslø akademijos leidykla, 2004 Kazimierz Pelczar (18941943), the prominent professor of Vilnius Stefan Batory University (to the 110th anniversary of his birth) Rimgaudas Virgilijus Kazakevièius Department of Pathology, Forensic Medicine and Pharmacology, Medical Faculty, Vilnius University, M. K. Èiurlionio 21, LT-2009 Vilnius, Lithuania Kristyna Rotkeviè Institute of Oncology of Vilnius University, Santariðkiø 1, a Vilnius Lithuania cow Jagiellonian University. During World War I, in 19141915 he was in the Austrian army. He was taken prisoner by the Russian army and in 1915 1918 worked in the Red Cross sanitary service in Kiev and Moscow and in 19181920 in the sanitary service of Siberian Division. After its evacuation, through China and Japan, he got to Polish Army. In 19201923 K. Pelczar continued studies of medi- cine at Collegium Medicum of Cracow Jagiellonian University and in 1925 got the doctors degree. During studies he specialized in general and expe- rimental pathology with Prof. K. Klecky and in in- vestigations of pathology of metabolism with Prof. L. Marchlewski. In 19201930 he worked as assis- tent at the Department of General Pathology of Col- legium Medicum of Cracow University. In 1927 K. Pelczar specialized in hematology and in experi- mental transplantation of tumours with Prof. H. Auer Professor K. Pelczar, Head of Department of Ge- in Berlin. In 1928 he worked on probation at Pas- neral and Experimental Pathology of Medical Fa- teur Institute in Paris on biological research of culty at Stefan Batory University, the prominent on- malignant tumours and at Institute of Radium on cologist, was born 2 August 1894 in Truskawiec.
    [Show full text]
  • Maksymilian Rose (1883–1937) – Pioneer of Brain Research, Professor of the Stefan Batory University in Vilnius1 DOI 10.25951/4231
    Almanach Historyczny 2020, t. 22, s. 181–198 Małgorzata Przeniosło (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) ORCID: 0000-0001-7487-9976 Piotr Kądziela (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) ORCID: 0000-0001-8747-1558 Maksymilian Rose (1883–1937) – pioneer of brain research, Professor of the Stefan Batory University in Vilnius1 DOI 10.25951/4231 Streszczenie Maksymilian Rose (1883–1937) – pionier badań mózgu, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie Maksymilian Rose nie był dotychczas przedmiotem zainteresowania badaczy. Urodził się w 1883 r. w Przemyślu, zmarł w 1937 r. w Wilnie. Studia medyczne odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim, tu też kilka lat był asystentem. Z kolei na Uniwersytecie Warszawskim pracował jako docent. Zawodowo realizował się także w Niemczech i w Szwajcarii. W latach 1931–1937 kierował Katedrą Psychiatrii, następnie Katedrą Psychiatrii i Neurologii na Uniwersytecie Ste- fana Batorego w Wilnie. Do Wilna przeniósł z Warszawy kierowany przez siebie Polski Insty- tutu Badań Mózgu. Była to jedna z trzech działających wówczas tego typu placówek w Europie. Rose był wybitnym badaczem mózgu, dodatkowy rozgłos uzyskał dzięki podjęciu badań nad mózgiem Józefa Piłsudskiego przekazanym mu po śmierci Marszałka. Na gruncie polskim Rose był jednym z nielicznych międzywojennych profesorów uniwersytetów, którzy mając pocho- dzenie żydowskie, otrzymali własną katedrę. Słowa kluczowe: historia medycyny, polska nauka w okresie międzywojennym, profeso- rowie Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. 1 The paper analyzes source material collected during the implementation of the grant no. 0062/NPRH4/H1a/83/2015 of the National Program for the Development of Humanities. 182 Małgorzata Przeniosło, Piotr Kądziela Summary Professor Maksymilian Rose has not yet attracted any interest among historians.
    [Show full text]
  • Panerių Dienoraštis 1941–1943 M
    Kazimierz Sakowicz Panerių dienoraštis 1941–1943 m. Kazimierz Sakowicz Panerių dienoraštis 1941–1943 m. Lietuvos gyventojų genocido ir rezistencijos tyrimo centras 2012 Vilnius UDK 947.45.082:933(093.3) Sa92 Leidinys sudarytas iš Kazimierzo Sakowicziaus užrašų, saugomų Valstybiniame Vilniaus Gaono žydų muziejuje ir Lietuvos nacionaliniame muziejuje Tekstus iš lenkų kalbos vertė UAB „Magistrai“ ISBN 978-609-8037-20-3 © Arūnas Bubnys, įžanginis straipsnis, 2012 © Rimantas Stankevičius, įžanginis straipsnis, 2012 © Romas Dubonis, meninis apipavidalinimas, 2012 © Lietuvos gyventojų genocido ir rezistencijos tyrimo centras, 2012 5 Dr. Arūnas Bubnys Mirties konvejeris Paneriuose: budeliai ir aukos Iki Antrojo pasaulinio karo Vilnius buvo vienas svarbiausių Europos žydų kultūros, mokslo, švietimo ir rabiniškojo mokslingumo centrų. Nacių–sovietų karo išvakarėse Vilniuje gyveno apie 58 tūkst. žydų. Karo ir nacių okupacijos pabaigos sulaukė vos keli tūkstančiai Vil- niaus žydų. Tragiška „Lietuvos Jeruzalės“ žūtis iki šiol tebejaudina pasaulio ir Lietuvos istorikus ir plačiuosius visuomenės sluoksnius. Šis Vilniaus žydų istorijos laikotarpis yra gana detaliai nušviestas pasaulinėje istoriografijoje ir memorialinio pobūdžio literatūroje. Daugiausia darbų apie Vilniaus žydų genocidą yra paskelbta Izraelyje ir JAV. Pastaruoju metu holokausto tyrimų daugėja ir Lietuvoje. Vis dėlto svarbiausias mokslinis darbas apie Vilniaus getą ir žydų žudy- nes yra Izraelio profesoriaus Yizthako Arado dar 1982 m. Niujorke išleista knyga „Ghetto in Flames“ („Getas liepsnose“)1. Prof. Y. Ara- das išnagrinėjo svarbiausius Vilniaus geto istorijos įvykius ir etapus: masines žudynes Paneriuose 1941 m., geto stabilizacijos laikotarpį (1942–1943 m.) ir geto likvidavimą (1943 m. rugsėjis). Knygos auto- rius pateikė aukų statistiką, aprašė geto vidaus administracijos funk- cionavimą ir struktūrą, geto antifašistinio pogrindžio ir genocidą vykdžiusių okupacinės valdžios institucijų veiklą.
    [Show full text]
  • Spis Pracowników Księga IHUW.Indd
    SZYMON BRZEZIŃSKI, KRZYSZTOF FUDALEJ Wydawnictwo Neriton Warszawa 2012 Redakcja i korekta Jolanta Rudzińska Opracowanie graficzne i projekt okładki Karol Górski Na okładce Fot. prof. M. Handelsmana (ze zbiorów NAC), prof. T. Manteuffla (ze zbiorów Anny i Tomasza Szarotów), prof. A. Gieysztora (ze zbiorów Danuty Gawinowej), prof. A. Mączaka (ze zbiorów Anny Mączakowej), budynek Instytutu Historycznego UW (fot. Kazimierz Pelczar) © Copyright by Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego © Copyright by Wydawnictwo Neriton ISBN 978–83–7543–242–8 Publikacja dofinansowana przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego Wydawnictwo Neriton Wydanie I, Warszawa 2012 Rynek Starego Miasta 29/31, 00–272 Warszawa tel. 22 831–02–61 w. 26 www.neriton.apnet.pl [email protected] Nakład 500 egzemplarzy Spis treści Wstęp . 7 Wykaz skrótów . 11 Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego . Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2010. Słownik biograficzny 17 Bibliografia . 139 Wstęp Prezentowane kompendium biograficzne Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2010. Słownik biograficzny jest pierwszym zestawieniem wszystkich pracowników nauko- wych IH UW, obejmującym całą dotychczasową osiemdziesięcioletnią historię Instytutu. Gromadzi zwięzłe biogramy przeszło 300 osób, które swoją pracą naukową i dydaktyczną tworzyły dzieje IH UW. Już sama liczba biogramów i przyjęte cezury słownika sygnalizują, że podczas prac nad niniejszym zesta- wieniem niezbędna była selekcja informacji, które weszły w skład biogramów. Słownik uwzględnia tylko pracowników naukowo-dydaktycznych Instytutu, bez pracowników biblioteki i administracji oraz pracowników technicznych. Kryterium było ponadto zatrudnienie danej osoby w Instytucie, a zatem w skład słownika nie weszli np. lektorzy zatrudnieni w innych jednostkach UW jako ich jednostkach macierzystych oraz goszczący krótko w IH UW wykładowcy zagraniczni. Z kolei zamieszczono biogramy osób pracujących niegdyś jako „asystenci nieetatowi” lub „asystenci wolontariusze”.
    [Show full text]