Et Oldambt Een Sociografie Deel I Vormende Krachten

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Et Oldambt Een Sociografie Deel I Vormende Krachten ET OLDAMBT EEN SOCIOGRAFIE DEEL I VORMENDE KRACHTEN ACADEMISCH PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DEN GRAAD VAN DOCTOR IN DE LETTEREN EN WIJSBEGEERTE AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM, OP GEZAG VAN DEN RECTOR-MAGNIFICUS Dr. E.LAQUEUR , HOOG­ LEERAAR IN DE FACULTEIT DER GENEESKUNDE, IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN IN DE AULA DER UNIVERSITEIT, OP DONDERDAG 8 JULI 1937, DES NAMIDDAGS TE 4 UUR PRECÏES, DOOR EVERT WILLEM HOFSTEE GEBOREN TE WESTEREMDEN BIJ J. B. WOLTERS' UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ N.V. GRONINGEN - BATAVIA ~ 1937 CENTRAI F I AMnprvi »«^.-r 1 Aan mijn ouders Aan mijn broers en zusters r Nu ik met de voltooiing van dit proefschrift mijn universitaire studie hebbeëindigd , ishe tm eee nbehoefte , mijn dank te betuigen aan allen, wier onderwijs ikhe bmoge n volgen, Prof. Mr.Dr .W . A. Bonger, Prof. Dr. H. Brugmans, Prof. Mr. Dr. N. W. Posthumus, Prof. Mr. Dr. S. R. Steinmetz en Dr. W. van Bemmelen; in het bizonder aanmij n hooggeachten promotor, Prof.Dr .H .N . terVeen . &*•• Het doet mij leed, dat een mijner docenten — Prof. J. C. van Eerde— reed snie tmee r totd elevende n behoort. Zijn nagedachtenis zal bij miji n ere blijven. Allen in het Oldambt, landbouwers, medici, predikanten, onder­ wijzers envel e anderen, diemi j door hunschriftelijk e en mondelinge inlichtingen onmisbaar materiaal hebben verschaft, ben ik zeer erkentelijk. Een woord vanhartelijk e dankbe ni kverschuldig d aanProf . Mr. A. S. de Blécourt, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden, voor de vriendelijke belangstelling, die hij voor enkele onderdelen van mijn werk betoonde. •«m INHOUD VAN HET EERSTE DEEL. Inleiding 1—4 De sociografie en haar object, blz. 1. Is het Oldambt een sociale groep?, blz. 1—3. Probleemstelling, blz. 3—4. A. De omgeving. I. De physisch-geografische omgeving .... 4—13 Het ontstaan van de Dollard, blz. 5—6. De inpoldering, blz. 6. De Dollardklei, blz. 6. Haar bizondere vruchtbaar­ heid, blz.6—7 . Oorzaken hiervan, blz.7—9 .D e achteruit­ gang van de vruchtbaarheid in de oudere polders, blz. 9. De oorzaken hiervan, blz. 9—10. Verbetering der oudere kleigronden, blz. 10. Andere grondsoorten, blz. 10—11. De regenval, blz. 11. De temperatuur, blz. 11. De ontwik­ keling van het waterstaatswezen, blz. 11—12. De be- maling, blz. 12. Het waterschap Reiderland, blz. 12. De moeilijkheden van het waterschap Oldambt, blz. 12. Het gemaal de „Cremer", blz. 13. De drainage, blz. 13. De zucht, blz. 13. II. De sociale omgeving 14—21 De betekenis van de sociale omgeving, blz. 14.D e wijdere sociale omgeving: West-Europa,blz .14 . Dewijder e sociale omgeving: Nederland, blz. 14.D e ligging ten opzichte van Holland, blz. 14.D e engere sociale omgeving: Groningen, blz. 14. Het typisch Groningse, blz. 15. De verhouding tussen stad en Ommelanden, blz. 15—17. De bizondere positie van deboerenstan d in de gewestelijke samenleving, blz. 17—18. De positie van de boeren in de gebieden, rondom het Oldambt: het Hogeland, Duurswold, de Veen­ koloniën en Westerwolde, blz. 18—20. De ligging aan de Duitse grens, blz. 20. Oostfriesland, blz. 20—21. B. De erfelijke eigenschappen der bevolking 22—100 I. De anthropologische samenstelling .... 22—38 De betekenis van de anthropologie voor de sociografie, blz. 22. De exacte anthropologische gegevens alléén onvoldoende, blz. 22. Interpretatie door historische gege­ vens over volksbewegingen, blz. 23. De Friezen-Saksen­ hypothese, blz. 23. Het oordeel van de typologische anthropologen: Johan Winkler. Sasse Jr., Gallée en Biele­ feld, blz. 23—24. Het oordeel van prof. Bolk, blz. 24. Het oordeel van prof. Huizinga, blz. 24. Kritiek op ver­ schillende uitspraken, blz. 24—25. Wat zijn Friezen?, blz. 25—26. Wat zijn Saksen?, blz. 26—27. Taalverandering geen bewijs voor volksbeweging, blz. 27. Het onderzoek van prof. Huizingat blz. 27—28. Kritiek van Nyèssen en Ter Laan, blz. 28. Conclusie over de Friezen-Saksen­ hypothese, blz.29 .D e Saksen in het Oldambt, blz.30—31 . De anthropologische gevolgen van de menging, blz.31 . VII À Het oordeel van de typologische anthropologen, blz. 31—32. Kritiek op hun mededelingen, blz. 32. De theorie van prof. Bolk, blz. 32—33. Toetsing aan de exacte anthropologische gegevens, blz. 34—35. Oordeel over de theorie van Bolk, blz. 35—36. Conclusie, blz. 37. Schedel- inhoud en hersenvolume, blz. 37—38. Constitutietypen naar Kretschmer, blz. 38. II. Het karakter der Oldambsters 39—100 Definitie van het individuele karakter, blz. 39. Definitie van het groepskarakter, blz. 40. Elementaire en distribu­ tieve karakterverschillen, blz. 40. De erfelijkheid van karaktertrekken, blz. 41—42. Genotype en phaenotype, blz. 42. De invloed van het milieu, blz. 42—43. Wijziging van het genotype door selectie, blz. 43—45. De gevolgde me­ thode van onderzoek, blz. 45. De enquête, blz. 45—46. Het materiaal, blz. 46—56. Overzicht van de karakter­ eigenschappen der Oldambsters, blz. 54—55. De groepe­ ring van de karaktertrekken in een karakterologisch systeem, blz. 56—57. Het systeem van Heymans en zijn voordelen, blz. 57. Overzicht van het systeem van Hey­ mans, blz. 57—58. Het karaktertype der Oldambsters: I. het temperament, blz. 59. a. De emotionaliteit, blz. 59—64. b. De nawerking, blz. 64—66. c. De activiteit, blz. 66—67. d. De psychische potentie, blz. 67—68. Con­ clusie over het temperament, blz. 68. II. De neigingen, blz. 68. a. De vitale neigingen, blz. 68. b. De egoïstische neigingen, blz. 69. c. De sociale neigingen, blz. 69—70. d. De supra-sociale1 neigingen, blz. 70. Conclusie over de neigingen, blz. 70. III. Het intellect, blz. 70. Algemeen oordeel over het intellect, blz. 70—71. a. De nawerking, blz. 71. b. De fantasie, blz. 72—73. c. De concentratie, blz. 73—74. Conclusie, blz. 74. Het intelligentie-onderzoek van het Centraal Bureau v. d. Statistiek, blz. 74—75. Eindconclusie, blz. 75. Vergelijking van de uitkomsten met die van anderen, blz. 75—76. Het oordeel van Lofvers, blz. 76—77. Het oordeel van Van Teylingen, blz. 77—78. Het oordeel van K. ter Laan, blz. 78—79. Conclusie van deze vergelijking, blz. 79. De grondslagen van het Old- ambster karakter: I. Omgevingsinvloeden, blz. 80. 1) De beïnvloeding langs organische weg, blz. 80—81. 2) De beïnvloeding langs geestelijke weg, blz. 81—82. a. De invloed van de economisch-technische toestand, blz. 82— 86. b. De strijd tegen en de aanpassing aan het geogra­ fisch milieu, blz. 86—88. c. De invloed van godsdienst en kerk, blz. 88—90 d. De invloed van opvoeding en onder­ wijs, blz. 90. e. Directe beïnvloeding door aanraking met de omgevende sociale groepen, blz. 90—92. II. De erfe­ lijke aanleg, blz. 92. 1) Karaktertrekken, die met lichame­ lijke eigenschappen samengaan, blz. 93—94. 2) Karakter­ trekken, die in het verleden onder andere omstandigheden eveneens naar voren kwamen, blz. 94. 3) Karaktertrekken, voorkomende bij verwante groepen, die in andere omstan­ digheden leven, blz. 94—99. C. Historische lijnen en krachten. 101—299 I. Schets van de politieke geschiedenis .... 101—148 Het Oldambt deel van het oude Friesland tussen Vlie en Wezer, blz. 101. De toestand in de Friese landen vóór VIII r V "V 1100, biz. 101. Het verdwijnen van het landsheerlijk gezag, blz. 101. Het bestuurstelsel na 1100, blz. 102. De redger en de grietman, blz. 102. De ommegaande rechtstoelen, blz. 102. De edele heerd, blz. 102. De functie van den redger, blz. 103. De warven, blz. 103. De Opstalboomse bond, blz. 103—104. De mené meente, blz. 104. De kluft, blz. 104. Het kerspel, blz. 105. De oorsprong van het be­ stuurstelsel, blz. 105. De fouten, blz. 105—106. De op­ komst van nieuwe, onwettige politieke machten, blz. 107. De kloosters, blz. 107—108. De hoofdelingen , blz. 108. De oorsprong van het hoofdelingwezen , blz. 108—110. Het conflict tussen de oude en de nieuwe machten, blz. 110— 111. De uitkomst van de strijd in Oostfriesland, blz. 111— 112. In het Westlauwerse Friesland, blz. 112. Het ingrij­ pen van de stad in Friesland tussen Eems en Lauwers, blz. 112. De positie van de stad vóór 1350, blz. 112—113. Het verdrag van 1361, blz. 113. Het verdrag van 1368, blz. 113. De hernieuwde warven, blz. 114—115. De Hoofd- mannenkamer, blz. 115. De nederlaag der hoofdelingen , blz. 115—117. De gevolgen van de strijd voor de verhou­ ding tussen stad en Ommelanden, blz. 118—119. Het Old- ambt tot 1400, blz. 119. De strijd tegen de Gockinga's en de Houwerda's.blz. 120—121. Hoe kwam het Oldambt onder de stad?, blz. 121. De mening van Ubbo Emmius, blz. 121. Kritiek van Gosses en De Blécourt, blz. 122. Bezaten Gockinga en Houwerda vóór 1444 (1438) de souvereine macht in het Oldambt?, blz. 122—126. Is er een overeenkomst, waarbij de souvereiniteit aan de stad werd overgedragen?, blz. 126—129. Heeft de stad direct na 1444 het souvereine gezag, in het Oldambt bezeten?, blz. 129— 130. Conclusie, blz. 130. De groeiende invloed van de stad tot 1498, blz. 131—133. De Saksische tijd, blz. 133— 135. De toestand na 1536, blz. 135—136. De mening van Emmius, psychologisch gezien, blz. 136—137. De gang van zaken na 1600, blz. 137. De conflicten over de souve­ reiniteit, blz. 137—139. De verhouding tussen de stad en de Oldambsters na 1650, blz. 139—140. Geschiedenis van de Reiderlander dorpen na 1400, blz. 140—143. De ge­ volgen van het optreden van de stad, blz. 143—148. II. De ontwikkeling van grondbezit en grond­ gebruik 149—172 De geografische gesteldheid in de Friese landen: de gordel der hoge klei en de gordel der „Wolden", blz. 149—150. De nederzettingen der proto-Saksen in de Wol­ den, blz. 150. De komst der Friezen, blz. 150——151.
Recommended publications
  • Hunsotron Informatieblad Voor De Radio- En Zendamateurs Van De Veron Afdeling Hunsingo – A60
    HUNSOTRON INFORMATIEBLAD VOOR DE RADIO- EN ZENDAMATEURS VAN DE VERON AFDELING HUNSINGO – A60 Derk Bosscher van Radio Noord in gesprek met Peter (PA40) en Tjip (PD2TW). Zie artikel van de CQWW SSB contest@PA6GR 2016 6e jaargang – nummer 4 – december 2016 Colofon Hunsotron is het orgaan van de Veron afdeling Hunsingo. Het verschijnt vier maal per jaar en wordt in PDF-formaat aan de leden van de afde- QSL-service ling gemaild. En aan belangstellenden die zich sub-QSL-manager: daarvoor hebben aangemeld. De verschenen Free Abbing, PE1DUG. nummers van Hunsotron staan ook op de website Het koffertje met de binnengekomen QSL- van de afdeling: http://a60.veron.nl/. Overname kaarten is bij alle afdelingsactiviteiten aanwezig. van artikelen met bronvermelding is toegestaan. Komt u niet naar de afdelingsavond(en), vraag dan of een mede-amateur uw kaarten wil Redactie meenemen. Is dat niet mogelijk, neem dan eindredactie: contact op met de manager om iets anders af te Pieter Kluit, NL13637. spreken. Desgewenst kunnen de voor u redactielid/webmaster: bestemde kaarten (op uw kosten) per post Bas Levering, PE4BAS. worden toegestuurd. Binnengekomen QSL- Kopij voor de Hunsotron kunt u sturen naar: kaarten blijven één jaar in de koffer. Zijn de [email protected] kaarten daarna nog niet afgehaald, dan worden Afdelingsbestuur ze naar de afzenders teruggestuurd met de voorzitter: vermelding “not interested”. Dick van den Berg, PA2DTA, Baron van Asbeckweg 6, 9963PC Warfhuizen, tel. 0595- 572066. secretaris: Free Abbing, PE1DUG, Nijenoertweg 129, 9351HR Leek, tel. 0594-853048, e-mail: [email protected] penningmeester: Hans Reijn, PA3GTM, Wilhelminastraat 12, 9965PP Leens, tel.
    [Show full text]
  • Infobestand Pelgrimsroute Finsterwolde Palmar
    Infobestand Pelgrimsroute Finsterwolde Palmar. Hoogtekaart Pelgrimsroute; rood is hoog en blauw is laag. Goed te zien is de opeenvolgende inpolderingen. Het land slibt op als de zee vrij spel heeft. Vandaar dat de gebieden richting de zee hoger liggen dan het achterliggend land. Stichting Pelgrimeren in Groningen www.spig.nl SPiG Facebook, E: [email protected] ’t Oldehof 49 9951 JX Winsum KvK 66778166 BTW nr. 8566.94.034 Bankrekening NL25.RBRB.0943.5716.42 Finsterwolde In 1319 wordt Fynserwald voor het eerst genoemd als vestigingsplaats van de Johannietercommanderij te Goldhoorn; in verdrag met het jaartal 1391 is sprake van Finsterwolda en Oostfinsterwolde. In een overeenkomstig verdrag uit 1420 worden 'Ffinsterwolde' en 'Oistfinsterwolde' genoemd. Beide plaatsen waren tot het einde van de vijftiende eeuw zelfstandige kerspelen en worden als zodanig vermeld in een parochielijst van het bisdom Münster, onder de dorpen van het Oldambt. De benamingen in deze lijst zijn waarschijnlijk ouder. De dorpen heten hier Westwinserwalda en Astwinserwalda. Hoewel de naam Finsterwolde vaak wordt verklaard als 'duister, donker woud', vanwege het Hoogduitse woord finster ('duister, somber'), wijzen taalkundigen op het Oudfriese wins(t)era, hetgeen zowel 'links' als 'noordelijk' kan betekenen. De naam zou dan 'links van het moerasbos' of 'noordelijk van het moerasbos' betekenen. Opvallend is de naam van het riviertje Fimell Ee of Fymele Ae, dat in 1391 ook Finser Ee wordt genoemd. Dit watertje ontsprong in met Meerland bij Oostwold en vormde onder de naam Oude Ae de grens met Finsterwolde. Het liep vermoedelijk verder langs het latere eiland Munnikeveen, in de omgeving waarvan het klooster Palmar was gesitueerd, en mondde uit in de Eems bij Fiemel.
    [Show full text]
  • Toolbox Results East-Groningen the Netherlands
    Customer needs Target group Transport challenge for the East-Groningen Region, Municipality Oldambt May 2012 WP 3 Cartoon by E.P. van der Wal, Groningen Translation: The sign says: Bus canceled due to ‘krimp’ (shrinking of population) The lady comments: The ónly bus that still passes is the ‘ideeënbus’ (bus here meaning box, i.e. a box to put your ideas in) Under the cartoon it says: Inhabitants of East-Groningen were asked to give their opinion This report was written by Attie Sijpkes OV-bureau Groningen Drenthe P.O. Box 189 9400 AD Assen T +31 592 396 907 M +31 627 003 106 www..ovbureau.nl [email protected] 2 Table of content Customer Needs ...................................................................................................................................... 4 Target group selection and description .................................................................................................. 8 Transportation Challenges .................................................................................................................... 13 3 Customer Needs Based on two sessions with focus groups, held in Winschoten (Oldambt) on April 25th 2012. 1 General Participants of the sessions on public transport (PT) were very enthusiastic about the design of the study. The personal touch and the fact that their opinion is sought, was rated very positively. The study paints a clear picture of the current review of the PT in East Groningen and the ideas about its future. Furthermore the research brought to light a number of specific issues and could form a solid foundation for further development of future transport concepts that maintains the viability and accessibility of East Groningen. 2 Satisfaction with current public transport The insufficient supply of PT in the area leads to low usage and low satisfaction with the PT network.
    [Show full text]
  • Economic Inequality and Institutional Adaptation in Response to Flood Hazards: a Historical Analysis
    Copyright © 2018 by the author(s). Published here under license by the Resilience Alliance. van Bavel, B., D. R. Curtis, and T. Soens. 2018. Economic inequality and institutional adaptation in response to flood hazards: a historical analysis. Ecology and Society 23(4):30. https://doi.org/10.5751/ES-10491-230430 Research Economic inequality and institutional adaptation in response to flood hazards: a historical analysis Bas van Bavel 1, Daniel R. Curtis 2 and Tim Soens 3 ABSTRACT. To adequately respond to crises, adaptive governance is crucial, but sometimes institutional adaptation is constrained, even when a society is faced with acute hazards. We hypothesize that economic inequality, defined as unequal ownership of wealth and access to resources, crucially interacts with the way institutions function and are adapted or not. Because the time span for societal responses may be lengthy, we use the historical record as a laboratory to test our hypothesis. In doing so, we focus on floods and water management infrastructure. The test area is one where flood hazards were very evident—the Low Countries (present-day Netherlands and Belgium) in the premodern period (1300–1800)—and we employ comparative analysis of three regions within this geographical area. We draw two conclusions: first, both equitable and inequitable societies can demonstrate resilience in the face of floods, but only if the institutions employed to deal with the hazard are suited to the distributive context. Institutions must change parallel to any changes in inequality. Second, we show that institutional adaptation was not inevitable, but also sometimes failed to occur. Institutional adaptation was never inevitably triggered by stimulus of a hazard, but dependent on socio-political context.
    [Show full text]
  • Eems En Oldambtroute
    Eems en Oldambtroute Tweehuizen Nieuwstad Kolhol Loquard 0 1 2 3 4 5 km Hoogwatum Zijldijk E e m s 2 PEWSUM Spijk 't Zandstervoorwerk Bierum Rysum Twixlum Emden Godlinze Uiteinde L2 Larrelt Losdorp EMDEN-WEST 't Zandt Oldenklooster Holwierde Logumer Vorwerk Krewerd Lutjerijp Wybelsum Zeerijp Arwerd N997 Nijenklooster Leermens Jukwerd Marsum Delfzijl Eenum Oosterwijtwerd 9 DELFZIJL Loppersum Eekwerd Tjamsweer 10 Wirdum Merum Farmsum Garreweer APPINGEDAM Weiwerd Enzelens Appingedam N360 Garrelsweer Amsweer Geefsweer Zeehaven- Termunterzijl kanaal Borgsweer Hoeksmeer 8 N362 Wartumerklap Termunten Dallingeweer Laskwerd Meedhuizen Wittewierum Eemskanaal Lalleweer Baamsum Opmeeden p ie Dollard ld Steendam ij Overschild Tjuchem Schaapbulten z r Woldendorp te n Schildmeer Zomerdijk u Woltersum Wilderhof rm Geerland Kopaf Te N865 De Paauwen Oostwolderhamrik Wagenborgen Siddeburen Nieuwolda-Oost SIDDEBUREN Luddeweer Nieuwolda Hondshalster- meer 7 Schildwolde Hellum Westeind Denemarken Schaaphok 't Waar OLDAMBT Kostverloren Slochteren Oostwolderpolder Hongerige Wolf Woudbloem Korengarst N362 Oudedijk Ganzedijk 11 Oostwold Airport Finsterwolder- Noordbroek Nieuw Scheemda Oostwold Goldhoorn hamrik Ruiten N387 start Midwolda Finsterwolde Nieuw Beerta Stootshorn 6 Froombosch Noordbroek NOORDBROEK Oldambtmeer 4 Kolham 45 SCHEEMDA 5 Meerland Spitsbergen Uiterburen 1 Ekamp 40 FOXHOL Scheemda REIDERLAND Sappemeer-Noord 43 ZUIDBROEK Beerta terdiep 46 HEILIGERLEE Winscho Blauwestad A7 Hamdijk E22 ZUIDBROEK Ulsda 41 HOOGEZAND 42 SAPPEMEER Zuidbroek 47 WINSCHOTEN
    [Show full text]
  • Old Frisian, an Introduction To
    An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B.
    [Show full text]
  • Gebruikte Literatuur Januari 2009
    Bijlage 5: Gebruikte literatuur Januari 2009 Literatuur-/bronnenlijst Toekomstvisie Provincie Groningen Landelijk Programma Landelijk Gebied Groningen Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke (PLG) 2007-2013 Ordening en Milieubeheer (VROM) December 2006 Nota mensen, wensen, wonen; wonen in de 21ste eeuw Provincie Groningen November 2000 Provinciaal Omgevingsplan Groningen (POP) 2009-2013 Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Juni 2009 Ordening en Milieubeheer (VROM) Nota Ruimte: Ruimte voor ontwikkeling Provincie Groningen April 2004 Sociale Agenda 2009-2012 November 2008 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) Provincie Groningen Actieprogramma: iedereen doet mee Sportnota Provincie Groningen 2007-2010: Oktober 2007 Mitdoun=Goud Maart 2006 Provinciaal/ regionaal Bureau PAU (i.o.v. Provincie Groningen) Streekraad Oost-Groningen Inventarisatie stedelijke vernieuwingsopgaven Energiek met Energie! in de provincie Groningen (ISV-3) 2010-2019 Maart 2009 April 2008 Stuurgroep Regioprogramma Oost Etin Adviseurs Landschapsontwikkelingsplan Oldambt, Regionaal-economische visie Oost-Groningen Westerwolde en Veenkoloniën (LOP) 2007 Maart 2006 LEADER Actiegroep Oost-Groningen Stuurgroep Regioprogramma Oost LEADER Actieplan 2007-2013 Regioprogramma Oost 2008-2011 29 mei 2007 Juni 2008 Provincie Groningen Oldambt (3 gemeenten gezamenlijk) Actieprogramma Arbeidsmarkt Oost- BügelHajema Adviseurs (i.o.v.Gemeenten Groningen 2008-2013 Reiderland, Scheemda en Winschoten) 2007 Kadernota bestemmingsplan buitengebied Juli 2008 Provincie
    [Show full text]
  • The Evolution of the Money Standard in Medieval Frisia. a Treatise on the History of the Systems of Money of Account in the Former Frisia (C.600–C.1500)1
    The Evolution of the Money Standard in Medieval Frisia. A treatise on the history of the systems of money of account in the former Frisia (c.600–c.1500)1 By Dirk Jan Henstra (Groningen) In august 2000, the president of the International Monetary Fund, Horst Köhler, confessed openly to representatives of the international press in Washington that, until recently, the IMF had made mistakes by underestimating ('like everyone else') the importance of institutions for building up the economies of underdeveloped countries. His statement marks the breakthrough of a new view in economics. New views in economics happen to reflect contemporary economic conditions. In this case it concerns the fundamental role of economic institutions in any economy. Köhler had to admit that indeed the emergence of economic institutions takes time. Hence the world faces another prob- lem. We have to investigate how economic institutions evolve. This article resumes the results of historical research in the evolution of an economic institu- tion over nine centuries. The institution involved is an informal institution or convention.2 It illustrates that this evolution was inevitably path-dependent. The implication is, that history matters. The history of economic institutions is to be viewed as a constituent part of the history of a culture. Essentially, economic institutions are rules for interactive economic behaviour ingrained in the minds of the members of a society, they are integrated in their culture.3 Therefore, the ques- tion may be put in what degree social engineering can shape economic institutions. There is a revival of the concept of economic institutions in the study of economics in the last decades, after a period of slumber since the Austrian School.4 Nowadays, however, economists often fo- cus on assumed logical systems behind the rules.
    [Show full text]
  • Province House
    The Province House SEAT OF PROVINCIAL GOVERNMENT Colophon Production and final editing: Province of Groningen Photographs: Alex Wiersma and Jur Bosboom (Province of Groningen), Rien Linthout and Jenne Hoekstra Provincie Groningen Postbus 610 • 9700 AP Groningen +31 (0)50 - 316 41 60 www.provinciegroningen.nl [email protected] 2020 The Province House Seat of Provincial Government PREFACE The present and the past connected with each other. That is how you could describe the Groningen Province House. No. 12 Martinikerkhof is the ‘old’ Province House, which houses the State Hall where the Provincial Council has met since 16 June 1602. That is unique for the Netherlands. No other province has used the same assembly hall for so long. The connection with the present is formed by the aerial bridge to the ‘new’ Province House. This section of the Province House was designed by the architect Mels Crouwel and was opened on 7 May 1996 by Queen Beatrix. Both buildings have their own ambiance, their own history and their own works of art. The painting ‘Religion and Freedom’ by Hermannus Collenius (1650-1723) hangs in the State Hall and paintings by the artistic movement De Ploeg are in the building on the Martinikerkhof. The new section features work by contemporary artists such as Rebecca Horn. Her ‘The ballet of the viewers’ hangs in the hall. The binoculars observe the entrance hall and look out, through the transparent façades, to the outside world. But there is a lot more to see. And this brochure tells you everything about the past and present of the Province House.
    [Show full text]
  • Nieuw College Oldambt Van Start
    GEMEENTELIJKE MAANDKRANT VOOR OLDAMBT - OPLAGE 23.000 EXEMPLAREN JAARGANG 9 - NUMMER 5 - MEI 2018 - 20 PAGINA’S Coalitie 2018-2022 gevormd Nieuws van de Nieuw college Oldambt van start zwembaden in Oldambt Project zwemveilig Oldambt groot succes! Met veel energie en plezier is door veel basisscholen gestart met het zwemveilig Oldambt project. De groepen 5 en 6 van alle basisscholen in de gemeente Oldambt worden in de zwembaden uitgenodigd om op in een aantal lessen op een plezierige manier de zwemveiligheid te verbeteren. In een speciaal programma worden alle leerlingen diverse speelse oefe- ningen aangeboden. Leerlingen zonder diploma wordt een speci- aal traject aangeboden, om zo snel mogelijk een zwemdiploma te behalen. Terwijl leerlingen met een zwemdiploma werken aan het opfrissen van hun zwemveiligheid. Na de zomervakantie worden weer alle basisscholen uitgenodigd om deel te nemen aan dit succesvolle project. Juf Carla geeft 15 jaar les aan gymgroep Op 24 april jl. gaf Juf Carla in zwembad de Hardenberg al 15 jaar les aan dezelfde gymgroep. Elke dinsdag wordt er met veel plezier meegedaan aan de Aqua- Vitaal lessen. De aangename watertemperatuur van 29,5 graden en de leuke oefeningen dragen bij aan de ontspannen en gezellige sfeer. Ter gelegenheid daarvan ging de hele groep op een ludieke manier te water om weer van een leuke gymles te genieten. Alle deelnemers gingen in pyjama’s en ander slaapoutfits te water. Op deze manier wilde de groep toch even stilstaan bij dit heugelijke feit. Nadien werd natuurlijk nog gezamenlijk in het sportcafé van een kop koffie genoten. Openluchtbad De Ringberg is open! Vanaf begin mei is het buitenbad in Scheemda ‘de Ringberg’ weer open.
    [Show full text]
  • Gronings De Boekhandels Met
    Taal in, stad* ttv UuUL GRONINGS DE BOEKHANDELS MET Academische Boekhandel, Maastricht Broese, Utrecht Dekker v.d. Vegt, Arnhem/Nijmegen/Sittard Donner, Rotterdam Gianotten, Tilburg en Breda Kooyker, Leiden Van Piere, Eindhoven Scheltema, Amsterdam Scholtens Wristers, Groningen De Tille, Leeuwarden en Sneek Verwijs, Den Haag vvTvw.boekenmeer.nl Taal uv stad wi Luid GRONINGS Siemon Reker Sdu Uitgevers, Den Haag Verschenen in de reeks 'Taal in stad en land', hoofdredactie Nicoline van der Sijs: 1 Amsterdams door Jan Berns m.m.v. Jolanda van den Braak 2 Fries en Stadsfries door Pieter Duijff 3 Gronings door Siemon Reker 4 Haags door Michael Elias i.s.m. Ton Goeman 5 Leids door Dick Wortel 6 Maastrichts door Ben Salemans en Flor Aarts 7 Oost-Brabants door Jos Swanenberg en Cor Swanenberg 8 Rotterdams door Marc van Oostendorp 9 Stellingwerfs door Henk Bloemhoff 10 Utrechts, Veluws en Flevolands door Harrie Scholtmeijer 11 Venloos, Roermonds en Sittards door Pierre Bakkes 12 West-Brabants door Hans Heestermans en Jan Stroop 13 Zuid-Gelderse dialecten door Jan Berns Vormgeving omslag en binnenwerk: Villa Y (André Klijssen), Den Haag Zetwerk: PROgrafici, Goes Druk en afwerking: A-D Druk BV, Zeist © Siemon Reker, 2002 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestem• ming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. ISBN 90 1209012 1 Voorwoord bij d&> reeks 'Taal Uv stad etv Uwid' De reeks Taal in stad en land is totstandgekomen op initiatief van Sdu Uitge• vers en de Boekhandels Groep Nederland (BGN).
    [Show full text]
  • Gemeente Oldambt Bestemmingsplan Finsterwolde, Drieborg, Ganzedijk/Hongerige Wolf
    Gemeente Oldambt Bestemmingsplan Finsterwolde, Drieborg, Ganzedijk/Hongerige Wolf Vastgesteld Bestemmingsplan Finsterwolde, Drieborg, Ganzedijk/Hongerige Wolf Code 12-62-04 / 26-06-13 GEMEENTE OLDAMBT 126204 / 26-06-13 BESTEMMINGSPLAN FINSTERWOLDE, DRIEBORG, GANZEDIJK/- HONGERIGE WOLF TOELICHTING INHOUDSOPGAVE blz 1. INLEIDING 1 1. 1. Nieuw bestemmingsplan Finsterwolde, Drieborg, Ganzedijk/Hongerige Wolf 1 1. 2. Wet ruimtelijke ordening-2008 1 1. 3. Plangebied 1 1. 4. Inhoud toelichting 1 2. BELEIDSKADER 2 2. 1. Provinciaal beleid 2 2. 2. Gemeentelijk beleid 3 3. HUIDIGE SITUATIE 5 3. 1. Ruimtelijk-historisch ontstaan en kenmerken 5 3. 2. Cultuurhistorie 8 3. 3. Functionele structuur 10 4. PLANUITGANGSPUNTEN 15 4. 1. De gewenste ruimtelijke structuur 15 4. 2. De gewenste functioneel-ruimtelijke structuur 15 4. 3. Wonen 15 4. 4. Bedrijvigheid 17 4. 5. Voorzieningen en leefbaarheid 18 4. 6. Verkeer 19 4. 7. Groen en recreatie 19 5. OMGEVINGSASPECTEN EN RANDVOORWAARDEN 20 5. 1. Water 20 5. 2. Milieu - geluid 21 5. 3. Bodem 22 5. 4. Externe Veiligheid 22 5. 5. Luchtkwaliteit 24 5. 6. Ecologie 25 5. 7. Cultuurhistorie en archeologie 26 5. 8. Duurzaamheid en energie 27 6. TOELICHTING OP DE BESTEMMINGEN 28 6. 1. Opzet van het bestemmingsplan 28 6. 2. SVBP 2008 28 6. 3. Wet ruimtelijke ordening-2008 / Wabo 2010 28 6. 4. Toelichting op de bestemmingen 29 7. UITVOERBAARHEID 35 7. 1. Maatschappelijke uitvoerbaarheid 35 7. 2. Economische uitvoerbaarheid 35 7. 3. Grondexploitatie 35 8. INSPRAAK EN OVERLEG 36 BIJLAGEN Bijlage 1 Advies Steunpunt Externe veiligheid Bijlage 2 Advies Brandweer Regio Groningen Bijlage 3 Nota inspraak- en overlegreacties 126204 blz 1 1.
    [Show full text]