Kultura Fizyczna 12 01-59

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kultura Fizyczna 12 01-59 PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D áugosza w Cz Ċstochowie Kultura Fizyczna 2013, t. XII, nr 1 Miros áaw PONCZEK * Pocz ątki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym ĝląsku do 1945 roku Streszczenie W pracy przedstawiono genez Ċ i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym ĝląsku do 1945 r. Znacz ący udzia á w rozwoju polskiej kultury fizycznej na Górnym ĝląsku wnios áo Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á”. Pierwsze gniazda „Soko áa” na tym terenie zosta áy za áoĪone w ostatniej dekadzie XIX w. Towarzystwo prowadzi áo m.in. dzia áalno Ğü niepodleg áoĞciow ą, patriotyczn ą, na polu aktywno Ğci fizycznej, kulturaln ą i o Ğwiatow ą. W okresie mi Ċdzywojennym na Górnym ĝląsku nast ąpi á dalszy rozwój kultury fizycznej. Obok dzia áalno Ğci Towarzystwa Gimnastycznego „Sokó á” powstawa áy polskie towarzystwa, orga- nizacje i kluby prowadz ące dzia áalno Ğü sportow ą, a tak Īe prac Ċ na polu wychowania fizycznego, rekreacji fizycznej i turystyki oraz przysposobienia wojskowego. Na obszarze Górnego ĝląska prowadzi áy dzia áalno Ğü struktury administracyjne Polskich Zwi ązków Sportowych. Po wybuchu II wojny Ğwiatowej i wkroczeniu wojsk niemieckich na Górny ĝląsk dzia áalno Ğü spo áeczno Ğci pol- skiej na polu kultury fizycznej zosta áa zakazana przez w áadze okupacyjne. Sáowa kluczowe: wychowanie fizyczne, sport, Górny ĝląsk, II Rzeczpospolita I. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á” Pierwsze organizacje kultury fizycznej na ĝląsku powsta áy z pocz ątkiem XIX w. (by áy to stowarzyszenia pruskie, pojawiaj ące si Ċ oko áo 80 lat wcze Ğniej od tego rodzaju organizacji proweniencji polskiej). W interesie Prus nie le Īaáo popieranie kultury fizycznej pa Ĕstwa, które rozebrane zosta áo pod koniec XVIII stulecia przez Rosj Ċ, Prusy i Austri Ċ. W dniu 13 pa Ĩdziernika 1895 r. Józef Tucholski (mieszkaniec Poznania) za- áoĪyá w Bytomiu gniazdo polskiego „Soko áa”. By áa to pierwsza tego typu struk- * Prof. dr hab. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katedra Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej. 60 Miros áaw PONCZEK tura Towarzystwa Gimnastycznego (TG) na Górnym ĝląsku. W okresie organi- zowania si Ċ gniazdo liczy áo od 20 do 25 cz áonków, a jego prezesem zosta á Stani- sáaw Sztykowski. W ci ągu trzech miesi Ċcy liczba cz áonków wzros áa do 56, a w po áowie nast Ċpnego roku wynosi áa ju Ī 70 osób 1. Fakt ten Ğwiadczy á o atrak- cyjno Ğci ruchu sokolego, o du Īym zapotrzebowaniu ludno Ğci Ğląskiej na tego ty- pu organizacj Ċ. Ochotnicy wst Ċpuj ący do Towarzystwa Gimnastycznego rekru- towali si Ċ przede wszystkim spo Ğród rzemie Ğlników i robotników fabrycznych. Dzia áaj ący ci ągle jako emisariusz „Soko áa”, Józef Tucholski wraz z Aleksan- drem Lewandowskim 15 marca 1896 r. za áoĪyá gniazdo w Katowicach. W dwa lata pó Ĩniej podobne gniazdo „Soko áa” powsta áo w Rybniku (23 lutego), gdzie pionierami dzia áalno Ğci organizacyjnej byli: Florian Piecha, pierwszy prezes gniazda, oraz Józef Chudoba – powstaniec z 1863 r., naczelnik „Soko áów” ryb- nickich. Przy wydatnej pomocy Józefa Tucholskiego powo áano tak Īe do Īycia – 15 maja 1896 r. – gniazdo „Soko áa” w Ro Ĩdzieniu. Prezesem gniazda Sokolstwa Polskiego w Katowicach by á – na prze áomie ostatnich stuleci – czo áowy dzia áacz narodowy, zwi ązany pó Ĩniej z chrze Ğcija Ĕsk ą demokracj ą, Wojciech Korfanty 2 oraz Piotr Plewniak 3. Rok 1901 przyniós á ze sob ą organizacj Ċ kolejnych struktur: gniazda „Soko- áa” w Królewskiej Hucie – 21 listopada (Tytus Jaszkowski, Jan Wieczorek), oraz gniazda w Lipinach – 22 grudnia (Franciszek Kowol, Karol Plewi Ĕski). Do tego roku Īadne z gniazd Ğląskich nie przyst ąpi áo do Zwi ązku Soko áów Polskich w Pa Ĕstwie Niemieckim. ĝląski „Sokó á” post ąpi á w tym wzgl Ċdzie inaczej ni Ī Towarzystwo Gimnastyczne w Wielkopolsce. Oczywi Ğcie faktu powy Īszego nie nale Īy rozpatrywa ü w kategoriach niech Ċci górno Ğląskich struktur sokolich do Wielkopolskiego Zwi ązku Sokolego. Przyczyn tego stanu rzeczy nale Īy szuka ü raczej w polityce germanizacyjnej pa Ĕstwa polskiego. W áaĞnie na Górnym ĝlą- sku organizacja Sokola, propaguj ąca ruch gimnastyczno-sportowy, ucz ąca szczególnego umi áowania j Ċzyka, historii oraz polskiej pie Ğni narodowej, by áa 1 W. Wieczorek, Ruch Sokoli na Górnym ĝląsku w latach 1895–1914 , [w:] Towarzystwo Gimna- styczne „Sokó á” na Górnym ĝląsku , pod red. H. Przybylskiego i J. ĝlĊĪ yĔskiego, Katowice 1986; Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á” w procesie unarodowienia Górno Ğlązaków na prze- áomie XIX i XX wieku , [w:] Wybrane zagadnienia kultury fizycznej na ĝląsku i w Zag áĊ biu D ą- browskim , pod red. H. Przybylskiego, Katowice 1984, s. 12–13; H. Rechowicz, Polska kultura fizyczna na ĝląsku Górnym i Cieszy Ĕskim , Katowice 1991, s. 18–19. 2 Zob. M. Ponczek, Wojciech Korfanty , „Sokó á”, kwiecie Ĕ, maj, czerwiec 1992, nr 2/9, s. 3, oraz tego Ī, Katowickie gniazda „Soko áa” , „Katowicki Informator Kulturalny” 1986, nr 9, s. 55–56; tego Ī, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á”. Zarys aktualnego stanu bada Ĕ na przyk áadzie Górnego ĝląska , „ àódzkie Zeszyty Historyczne” 1987, z. 1/9, s. 157–158, i tego Ī, O stanie ba- da Ĕ nad dziejami „Soko áa” na Górnym ĝląsku , [w:] Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á” na Górnym ĝląsku , s. 135–136. 3 Piotr Plewniak (1877–1964), [w:] M. Ponczek, Ludzie „Soko áa” w s áuĪbie Polsce na Górnym ĝląsku , [w:] Krajowy Zlot Sokolstwa Polskiego. 100 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokó á” w Zakopanem , pod red. A. àopaty, Kraków 2004, s. 130–132. Pocz ątki i rozwój polskiej kultury fizycznej… 61 nara Īona najbardziej na bezwzgl Ċdny terror oraz antypolsk ą dzia áalno Ğü admini- stracji pruskiej. Przy najmniejszym nawet cieniu podejrzenia, towarzystwa soko- le mog áy by ü uznane – specjalnym wyrokiem s ądu pruskiego – za „polityczne” i tym samym oficjalnie rozwi ązane. Prawd ą jest tak Īe i to, Īe z inicjatyw ą przy- áą czenia tych gniazd do zwi ązku nie wyst ąpi áa administracja centralna ani te Ī przedstawiciele sokolich gniazd Ğląskich 4. Pewnym usprawiedliwieniem takiej sytuacji by á brak na Górnym ĝląsku do Ğwiadczonych dzia áaczy i rodzimej inteli- gencji. W 1901 r. do Zwi ązku Soko áów Polskich w Pa Ĕstwie Niemieckim przy- st ąpi áy tylko, uznane wtedy za legalne, dwa gniazda – w Bytomiu i Ro Ĩdzieniu. Jak wspomina Anna Ryfowa w pracy Dzia áalno Ğü „Soko áa” polskiego w za- borze pruskim i w Ğród wychod Ĩstwa w Niemczech (1884–1914 ), Zwi ązek Soko- áów Polskich w Pa Ĕstwie Niemieckim – pod koniec 1901 r. – wyst ąpi á z propo- zycj ą utworzenia osobnego okr Ċgu dla trzech gniazd Ğląskich, powierzaj ąc reali- zacj Ċ przedsi Ċwzi Ċcia Józefowi Tucholskiemu 5. W oficjalnym pi Ğmie z dnia 22 grudnia tego roku pisa á on do Poznania: „[…] stosuj ąc si Ċ do rozporz ądzenia Szanownego Wydzia áu, urz ądzamy w przysz áą niedziel Ċ, to jest 29 grudnia, zjazd prezesów i naczelników do Bytomia w celu utworzenia okr Ċgu. Okr Ċg b Ċ- dzie sk áada á si Ċ z gniazd: Bytom, Wroc áaw, Królewska Huta i Lipiny; gniazd Katowice i Rybnik nie mo Īna chwilowo bra ü pod uwag Ċ. Jest jednakowo Ī na- szym staraniem, aby tam Īycie na nowo wzbudzi ü […]” 6. Tak wi Ċc ostatecznie w grudniu 1901 r. powsta á Okr Ċg VI ĝląski „Soko áa”. W momencie zorganizo- wania liczy á on 214 cz áonków. Liczb Ċ cz áonków przytaczam za kronikarzem dziejów „Soko áa” dzielnicy Ğląskiej, Wincentym Ogrodzi Ĕskim, który poda á tak- Īe sk áad pierwszego Zarz ądu Okr Ċgu: prezes – Józef Tucholski, zast Ċpca prezesa – Tytus Jaszkowski 7, naczelnik – Andrzej Demarczyk, zast Ċpca naczelnika – Kazimierz Rak, sekretarz – Józef Krzy Īanowski 8. Od 26 pa Ĩdziernika 1908 r., na mocy specjalnej uchwa áy Wydzia áu Okr Ċgo- wego, postanowiono przyjmowa ü do gniazd Ğląskiego „Soko áa” kobiety, oczy- wi Ğcie tam, gdzie istnia áy ku temu „odpowiednie warunki kadrowe i sprz Ċtowe”. Tu Ī przed wybuchem I wojny Ğwiatowej Okr Ċg VI ĝląski liczy á 24 gniazda z oko áo 490 cz áonkami 9. Prowadz ące o Īywion ą dzia áalno Ğü polityczn ą oraz spor- towo-o Ğwiatow ą Towarzystwo Gimnastyczne „Sokó á” na Górnym ĝląsku zosta- áo na pocz ątku XX wieku opanowane przez endecj Ċ (Narodow ą Demokracj Ċ). 4 M. Ponczek, Udzia á „Soko áów” wielkopolskich w rozwoju organizacyjnym Towarzystwa Gim- nastycznego „Sokó á” na Górnym ĝląsku (1895–1914), „Z Dziejów Ruchu M áodzie Īowego” 1988/1989, nr 12/13, s. 20–22. 5 A. Ryfowa, Dzia áalno Ğü „Soko áa” polskiego w zaborze pruskim w Ğród wychod Ĩstwa w Niem- czech 1884–1914 , Warszawa – Pozna Ĕ 1976, s. 48–49. 6 Cyt. za A. Ryfowa, dz. cyt., s. 49. 7 Tytus Jaszkowski (1870–1963), [w:] M. Ponczek, Ludzie „Soko áa” …, s. 126–127. 8 W. Ogrodzi Ĕski, Dzieje Dzielnicy ĝląskiej …, s. 65 i n. 9 Tam Īe, s. 85–89. 62 Miros áaw PONCZEK W konsekwencji miejscowy polski obóz zosta á rozbity na dwa zwalczaj ące si Ċ skrzyd áa: ugodowe „Katolika” i narodowo-radykalne Wojciecha Korfantego 10 . Dlatego uwa Īam, i Ī do rangi istotnego problemu badawczego powinny by ü pod- niesione istotne zwi ązki mi Ċdzy dzia áalno Ğci ą endecji i chadecji, dotycz ące po- czyna Ĕ organizatorskich Sokolstwa Polskiego, szczególnie na wschodnim po- graniczu niemieckim, z prze áomu XIX i XX stulecia. Zale Īno Ğci powy Īsze mo- gáyby stanowi ü ciekawe t áo do wykazania nie tylko emocjonalnych powi ąza Ĕ wielu górno Ğląskich dzia áaczy niepodleg áoĞciowych z „Soko áem”. Uwagi te do- tycz ą nie tylko tak znanych postaci jak Wojciech Korfanty, ale tak Īe Józefa Dreyzy, Maksymiliana Wilimowskiego, Edmunda Grabianowskiego, Augustyna ĝwidra 11 , Albina Koczura, Alojzego Budnioka, Jana Jakuba Kowalczyka czy Karola Ko Ĩlika 12 .
Recommended publications
  • Polskie Kluby Piłkarskie W Latach 1921-1939 Pytania Dotyczą Polskich Zespołów Występujących W Okresie Międzywojennym Na Najwyższych Szczeblach Rozgrywkowych
    Polskie kluby piłkarskie w latach 1921-1939 Pytania dotyczą polskich zespołów występujących w okresie międzywojennym na najwyższych szczeblach rozgrywkowych. Pytania w teście są dość trudne ale dostarczją wielu ciekawych wiadomości. Poziom trudności: Średni 1. W koszulkach jakiego koloru występowali zawodnicy poznańskiej Warty? A - czerwonego B - zielonego C - czarnego D - niebieskiego 2. Który klub w latach 1921-1938 wywalczył najwięcej Mistrzostw Polski? A - Cracovia Kraków B - Ruch Chorzów C - Pogoń Lwów D - Wisła Kraków 3. Która drużyna nie zdoyła Mistrzostwa Polski w latach 1921-1938? A - Śmigły Wilno B - Garbarnia Kraków C - Warta Poznań D - Wisła Kraków 4. W którym roku powstał ŁKS Łódź? A - 1906 B - 1908 C - 1912 D - 1922 5. Która drużyna znajdująca się w 1939 roku poza granicami II RP miała przystąpic do rozgrywek organizowanych przez PZPN? A - Polonia Bytom B - Sparta Kowno C - Poniatowski Szombierki D - Gedania Gdańsk Copyright © 1995-2021 Wirtualna Polska 6. Który piłkarz jako jedyny w okresie międzywojennym sięgnął 3-krotnie po korone króla strzelców I ligi? A - Henryk Reyman B - Michał Matyas C - Ernest Wilimowski D - Teodor Peterek 7. Z jakiego klubu Ernest Wilimowski przeszedł do Ruchu Chorzów? A - 1FC Katowice B - Naprzód Lipiny C - Slavia Ruda Śl. D - Śląsk Świętochłowice 8. Która drużyna wg zgodnej opini wielu uwczesnych ekspertów miała zawojować I ligę w latach 40-tych? A - Kotwica Gdynia B - Legia Warszawa C - Junak Drochobycz D - Resovia Rzeszów 9. Edward Madejski - bramkarz reprezentacji polski - podczas MŚ w 1938 roku w pamiętnym meczu z Brazylią reprezentował barwy? A - Cracovia Kraków B - Śląsk Świętochłowice C - Polonia Warszawa D - żadnego klubu 10. Który klub zbankrutował na początku lat 30tych? A - Bałtyk Gdynia B - TKS Toruń C - Rewera Stanisławów D - Czarni Lwów Copyright © 1995-2021 Wirtualna Polska 11.
    [Show full text]
  • Wymiar Polityczny I Aspekty Organizacyjne Udziału Polskich Piłkarzy Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich W Berlinie (1936)
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 2017, t. XVI, nr 1, s. 29–46 http://dx.doi.org/10.16926/kf.2017.16.02 Rafał JUNG* Wymiar polityczny i aspekty organizacyjne udziału polskich piłkarzy na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie (1936) Streszczenie Igrzyska XI Olimpiady w Berlinie w 1936 r. przeszły do historii światowego sportu jako im- preza zdominowana przez nazistowską ideologię. Odbywały się one w najbliższym sąsiedztwie Polski, w kraju, który łączył z Rzecząpospolitą bagaż zazwyczaj złych doświadczeń historycznych i skomplikowanych relacji politycznych. Impreza miała zatem ważne znaczenie dla polskich decy- dentów sportowych i politycznych – należy uwzględnić zwłaszcza specyficzne usytuowanie pol- skiego sportu w modelu ustrojowym państwa polskiego w latach 30. XX w. Ważną rolę w tym kontekście mieli odegrać polscy piłkarze jako przedstawiciele dyscypliny sportu, której towarzy- szyło zasadniczo największe zainteresowanie międzynarodowej opinii publicznej. Słowa kluczowe: piłka nożna, II Rzeczpospolita, Igrzyska Olimpijskie, Trzecia Rzesza, polityka. Igrzyska XI Olimpiady w Berlinie w 1936 r. przeszły do historii światowego sportu jako impreza zdominowana przez nazistowską ideologię. Posłużyła ona Adolfowi Hitlerowi do bezprecedensowej propagandy nowego, totalitarnego systemu politycznego III Rzeszy, której adresatem było zarówno niemieckie społeczeństwo, jak i opinia międzynarodowa. Polityczne aspekty berlińskich zawodów niezmiennie są przedmiotem zain- teresowania badaczy1. Celem niniejszego artykułu jest natomiast spojrzenie na owo wydarzenie przez pryzmat udziału w nich polskich sportowców. Igrzyska w Berlinie odbywały się w najbliższym sąsiedztwie Polski, w kraju, który łączył z Rzecząpospolitą bagaż zazwyczaj złych doświadczeń historycznych i skompli- * dr, Uniwersytet Łódzki; e-mail: rjung@uni.lodz.pl 1 M.in.: H. Bernett, Sportpolitik im Dritten Reich. Aus den Akten der deutschen Reichskanzlei, Schorndorf 1971; G.
    [Show full text]
  • KULTURA FIZYCZNA XII Nr 1
    KULTURA FIZYCZNA XII nr 1 RADA NAUKOWA Ryszard ASIENKIEWICZ (Uniwersytet Zielonogórski) Tomáš DOHNAL (Uniwersytet Techniczny w Libercu) Karol FEČ (Uniwersytet Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach) Elena GODINA (Rosyjski Państwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego, Sportu i Turystyki) Wiktor Władimirowicz GRIGORIEWICZ (Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. Janki Kupały) Jerzy KOSIEWICZ (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie) Wojciech LIPOŃSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu) Andrzej MALINOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Eligiusz MAŁOLEPSZY (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) Josef OBORNÝ (Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie) Mirosław PONCZEK (Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach) Joanna RODZIEWICZ-GRUHN (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) Lidia TEHAKO (Narodowa Akademia Nauk Białorusi) Bernard WOLTMANN (Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu) Barbara WOYNAROWSKA (Uniwersytet Warszawski) LISTA RECENZENTÓW dr hab. prof. UZ Piotr GODLEWSKI prof. dr hab. Karol FEČ dr hab. prof. AWF Tomasz JUREK dr hab. prof. AJD Eligiusz MAŁOLEPSZY dr hab. prof. AWF Leonard NOWAK prof. dr hab. Marek ORDYŁOWSKI dr hab. Artur PASKO prof. dr hab. Bernard WOLTMANN prof. dr hab. Stanisław ZABORNIAK dr hab. prof. AJD Klaudia ZUSKOVA Nadesłane do redakcji artykuły są oceniane anonimowo przez dwóch Recenzentów PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie KULTURA FIZYCZNA tom XII nr 1 pod redakcją Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Małolepszego Częstochowa 2013 Redaktorzy naukowi Joanna RODZIEWICZ-GRUHN, Eligiusz MAŁOLEPSZY Sekretarz redakcji Arkadiusz PŁOMIŃSKI Redaktor statystyczny Paulina UCIEKLAK-JEŻ Redaktor językowy Dariusz JAWORSKI Redaktor naczelny wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta Dariusz JAWORSKI Redaktor techniczny Piotr GOSPODAREK Projekt okładki Sławomir SADOWSKI PISMO RECENZOWANE Pierwotną wersją periodyku jest publikacja papierowa © Copyright by Akademia im.
    [Show full text]
  • Pzpn Polski Związek Piłki Nożnej
    za okres od 18.10.2013 PZPN POLSKI ZWIĄZEK PIŁKI NOŻNEJ ZBIGNIEW BOH !U PREZES J M BEDNAREK MAREK KOŹMIŃSKI CEZARy KULESZA EUGENIUSZ NOWAK ANDRZEJ PADEWSKI WEEPREZES WEEPREZES W KEPRE2L5 WEEPREZES WICEPREZES i ł pKtaijtiw] anotuHego 4 9 ^rtM nwiych [fe pŁłitW tl d t etg giogqjpxHiat$owjcłi 49 . T io f in e jn f ^ H u iu h w ic iu ZHCHHiriuniiK wec^ h j iH e ih m w j o k c f c t u b u * h lu iH H s e m h u h t k u iu aosuwuuirczn SEIKTJIBZBE1EUUIY CZUBEK MK1IJM EZUHEIl U U J |H I CZUBEK Z H Z 4 H CZUJKI Z H Z jp i J2UBIK ZBBZ^BU CZUBEK 7 iS 2 3 f» HIBDSUWHIlWDWIltl H B S U * MICHALSKI OTimraiimsc IUimKHU|Cn!ll JUUBTJBtSI f*W IL WOJTIU cnomzinziiiH K U lU U IS ip c z u b e k o u iz iin COOKU U K ltft D U K E ! ZMZJJJH COOKU UKOP* PZPN POLSKI ZWIĄZEK PIŁKI NOŻNEJ SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDO SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KOMISJI REWIZYJNEJ za okres od 18 października 2019 do 31 sierpnia 2020 Łączy m spiłfa SPRAWOZDANIE Z DZiAŁALNOŚCi ZARZĄDU i KOMiSJi REWiZYJNEJ ZA OKRES OD 18.10.2019 DO 31.08.2020 4 polski związek piłki nożnej Ł ą cz y m s p iłk ą w b j SZANOWNI PAŃSTWO, ™ KOLEŻANKI I KOLEDZY DELEGACI Mija kolejny, czwarty już rok kadencji władz statutowych wybranych przez Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo-Wyborcze Polskiego Związku Piłki Nożnej. Z pewnością ostatni okres był - i nadal zresztą jest - dla kk nas wszystkich specyficzny i najtrudniejszy.
    [Show full text]
  • GKS Katowice Fans’ Complaints to UEFA Which Saved Their Club
    Everything FEATURES: you need to know about every . The money, personalities Ekstraklasa club - managers, and players of the Polish players, statistics, star names, game fans' views and much more! . Stadiums: after the Euros, what now? Struggles in the Champions . League . Polonia - the biggest mess in Europe INTERVIEWS: . Kibu Vicuna . James Sinclair . Ben Starosta . Paweł Abbott I N A S S O C I A T I O N W I T H #EKSTRAKLASA - CLUBS #EKSTRAKLASA - CLUBS CREDITS #EKSTRAKLASA MAGAZINE zLazienkowskiej.blogspot.com The Team Editor: Michał Zachodny - polishscout.blogspot.com - Twitter: @polishscout Co-editor: Ryan Hubbard - EKSTRAKLASAreview.co.uk - Twitter: @Ryan_Hubbard Graphics/Design: Rafał Tromczyński - flavors.me/traanZ - Twitter: @Tromczynski Writer/Contributor: Andrzej Gomołysek - taktycznie.net - Twitter: @taktycznie Writer/Contributor: Marcus Haydon - Twitter: @marcusjhaydon Writer: Jakub Krzyżostaniak - www.lechinusa.com - Twitter: @KubaLech Writer: Tomasz Krzyżostaniak - www.lechinusa.com - Twitter: @TKLech Writer: Jakub Olkiewicz - Twitter: @JOlkiewicz Proof-reader: Lucas Wilk - Twitter: @LucasWilk Proof-reader: Simon Rees - Twitter: @simonrees73 Proof-reader: Matthew Joseph - Twitter: @elegantgraffiti #EKSTRAKLASA - EDITORS #EKSTRAKLASA - EDITORS Editor’s view Editor’s view Ryan Hubbard Michał Zachodny EKSTRAKLASAreview.co.uk PolishScout.blogspot.com Isn’t it interesting what a summer can do for a country’s image? Just a few months ago people were clamour- If one word could fully describe what kind of league Ekstraklasa really is then „specific” is the only answer. ing, led in part by the BBC, to criticise Poland and their footballing authorities for “widespread racism and Why? Well, this is exactly why we decided to take the challenge of preparing this magazine for you.
    [Show full text]
  • PMA Polonica Catalog
    PMA Polonica Catalog PLACE OF AUTHOR TITLE PUBLISHER DATE DESCRIPTION CALL NR PUBLICATION Concerns the Soviet-Polish War of Eighteenth Decisive Battle Abernon, De London Hodder & Stoughton, Ltd. 1931 1920, also called the Miracle on the PE.PB-ab of the World-Warsaw 1920 Vistula. Illus., index, maps. Ackermann, And We Are Civilized New York Covici Friede Publ. 1936 Poland in World War I. PE.PB-ac Wolfgang Form letter to Polish-Americans asking for their help in book on Appeal: "To Polish Adamic, Louis New Jersey 1939 immigration author is planning to PE.PP-ad Americans" write. (Filed with PP-ad-1, another work by this author). Questionnaire regarding book Plymouth Rock and Ellis author is planning to write. (Filed Adamic, Louis New Jersey 1939 PE.PP-ad-1 Island with PE.PP-ad, another work by this author). A factual report affecting the lives Adamowski, and security of every citizen of the It Did Happen Here. Chicago unknown 1942 PA.A-ad Benjamin S. U.S. of America. United States in World War II New York Biography of Jan Kostanecki, PE.PC-kost- Adams , Dorothy We Stood Alone Longmans, Green & Co. 1944 Toronto diplomat and economist. ad Addinsell, Piano solo. Arranged from the Warsaw Concerto New York Chappell & Co. Inc. 1942 PE.PG-ad Richard original score by Henry Geehl. Great moments of Kosciuszko's life Ajdukiewicz, Kosciuszko--Hero of Two New York Cosmopolitan Art Company 1945 immortalized in 8 famous paintings PE.PG-aj Zygumunt Worlds by the celebrated Polish artist. Z roznymi ludzmi o roznych polsko- Ciekawe Gawedy Macieja amerykanskich sprawach.
    [Show full text]
  • Internal Security
    INTERNAL 2020 JULY–DECEMBER SECURITY SEMIANNUAL JOURNAL Published by the Police Academy in Szczytno The journal Internal Security is indexed in the following databases: • ERIH PLUS, • EBSCO Criminal Justice Abstracts, • ProQuest International Bibliography of the Social Sciences (IBSS), • The Central European Journal of Social Sciences and Humanities (CEJSH), • The ResearchBib Journal Database, • INDEX Copernicus Journals Master List, • INDEX Copernicus World of Journals, • Google Scholar, • NUKAT, • WorldCat, • Zeitschriftendatenbank (ZDB), • Polish Ministry of Science and Higher Education list of scientific journals (20 points) The printed version of the journal Internal Security is the original one. The electronic version of the journal is available as a copy of the original printed version. Copyright © 2020 Police Academy in Szczytno. All Rights Reserved ISSN 2080-5268 Circulation: 60 copies Publisher: Police Academy in Szczytno 12-100 Szczytno, ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 111, Poland Editorial Board: Iwona Klonowska (chairman) Police Academy in Szczytno, Poland Mladen Bajagic Academy of Criminalistic and Police Studies in Belgrade, Serbia Sergij Boltivets State Institute for Family and Youth Development, Ministry of Family, Youth and Sport of Ukraine, Kiev, Ukraina Simion Carp Academy ‘Stefan cel Mare’ of the Ministry of Internal Affairs of Republic of Moldova Tadeusz Cielecki Opole University, Poland Zenon Chaczko University of Technology in Sydney, Australia Piotr Chlebowicz University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland
    [Show full text]
  • Kultura Fizyczna 15 Nr 4
    KULTURA FIZYCZNA XV NR 4 RADA NAUKOWA Ryszard ASIENKIEWICZ (Uniwersytet Zielonogórski) Miroslav BOBRIK (Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie) Valentin CONSTANTINOV (Uniwersytet Państwowy Tiraspol z siedzibą w Kiszyniowie) Tomáš DOHNAL (Uniwersytet Techniczny w Libercu) Karol FEČ (Uniwersytet Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach) Elena GODINA (Rosyjski Państwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego, Sportu i Turystyki) Karol GÖRNER (Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Wiktor Władimirowicz GRIGORIEWICZ (Grodzieński Państwowy Uniwersytet Medyczny) Michal JIŘÍ (Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Tomasz JUREK (Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wlkp.) Jerzy KOSIEWICZ (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie) Jurij LIANNOJ (Sumski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Antona Makarenki) Wojciech LIPOŃSKI (Uniwersytet Szczeciński) Andrzej MALINOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Veaceslav MANOLACHI (Państwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego i Sportu w Kiszyniowie) Josef OBORNÝ (Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie) Andrzej PAWŁUCKI (Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu) Jurij PELEKH (Równieński Państwowy Humanistyczny Uniwersytet) Joanna RODZIEWICZ-GRUHN (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) Anatolij TSOS (Wschodnioeuropejski Narodowy Uniwersytet im. Łesi Ukrainki w Łucku) Marek WAIC (Uniwersytet Karola w Pradze) Barbara WOYNAROWSKA (Uniwersytet Warszawski) LISTA RECENZENTÓW prof. dr hab. Wojciech CYNARSKI; dr hab. prof. US Jerzy EIDER; dr hab. prof. AWF Krystyna GÓRNA; prof. dr hab. Tomasz JUREK; dr hab. Katarzyna KOTARSKA; dr hab. prof. UR Paweł KRÓL; prof. dr hab. Leonard NOWAK; dr hab. Maria NOWAK; dr hab. prof. UwB Artur PASKO; dr hab. prof. AWF Bożena OSTROWSKA; prof. dr hab. Wiesław SIWIŃSKI; dr hab. prof. UMCS Dariusz SŁAPEK; prof. dr hab. Krzysztof A. SOBIECH; prof. dr hab. Włodzimierz STĘPIŃSKI; doc. PaedDr. Ivan UHER, PhD; dr hab. prof. US Renata URBAN; dr hab.
    [Show full text]
  • Górnośląski Okręg Piłkarski Z Andrzejem Gowarzewskim Rozmawia Adam Dziurok Archiwum Andrzeja Gowarzewskiegoarchiwum
    Archiwum Andrzeja GowarzewskiegoArchiwum Czterej Ślązacy – Gerard Cieślik z Hajduk Wielkich, Stefan Florenski z Sośnicy, Henryk Szymborski z Małej Dąbrówki oraz Marceli Strzykalski z Nowego Bytomia w kadrze przed meczem z Węgrami na Stadionie Śląskim, wrzesień 1958 r. Górnośląski OkręG Piłkarski z Andrzejem GowarzewskiM rozmawia adam dziurok Archiwum Andrzeja GowarzewskiegoArchiwum Otwarcie stadionu Ruchu w Hajdukach Wielkich – z prawej protektor budowy największego wówczas w Polsce obiektu – wojewoda Michał Grażyński, z lewej insp. Janek, wiceprezes Ruchu. 29 IX 1935 r. Adam Dziurok: Tradycja gry w piłkę nożną na powstawały początkowo na apel Polskiego Górnym Śląsku sięga początku XX w. Jaki był ten Komisariatu Plebiscytowego Korfantego. Tam pionierski okres i czy piłka nożna szybko zyskała działał Maksymilian Wilimowski – nazwisko tutaj zwolenników? znane w piłce, chociaż ten, o którym mówię, nie miał nic wspólnego z piłkarzem. Był to Andrzej Gowarzewski: Futbol jest brytyjskim wykształcony w świecie człowiek, który zaj- wynalazkiem, a początki zorganizowanej mował się propagowaniem ruchu sportowego. gry sportowej na Wyspach sięgają połowy Kluby, które powstawały na apel Komisariatu, XIX stulecia. Na Śląsku pojawił się pół wieku przywoływały polskie tradycje na Śląsku i po- później, także z inspiracji brytyjskiej. Wkrót- przez nazwy, jak Polonia czy Poniatowski, sta- ce większe były w tym regionie, ze względu wały się nośnikiem tradycji i kultury polskiej. na sąsiedztwo i na odległość dzielącą nas od W 1925 r. władze państwowe doprowadziły do Wysp, wpływy niemieckie. Na Śląsku, blisko likwidacji niemieckich struktur sportowych. naszych okolic, był to Racibórz w 1903 r., Organizacja, zgodnie z zaleceniami FIFA, była a dwa, trzy lata później Katowice, które wyłącznie państwowa i była to organizacja obok organizacji gimnastyczno-społecznych, polska.
    [Show full text]
  • Kultura Fizyczna 16 Nr 1
    KULTURA FIZYCZNA XVI NR 1 RADA NAUKOWA Ryszard ASIENKIEWICZ (Uniwersytet Zielonogórski) Miroslav BOBRIK (Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie) Valentin CONSTANTINOV (Uniwersytet Państwowy Tiraspol z siedzibą w Kiszyniowie) Tomáš DOHNAL (Uniwersytet Techniczny w Libercu) Elena GODINA (Rosyjski Państwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego, Sportu i Turystyki) Karol GÖRNER (Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Wiktor Władimirowicz GRIGORIEWICZ (Grodzieński Państwowy Uniwersytet Medyczny) Michal JIŘÍ (Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy) Tomasz JUREK (Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wlkp.) Jerzy KOSIEWICZ (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie) Jurij LIANNOJ (Sumski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Antona Makarenki) Wojciech LIPOŃSKI (Uniwersytet Szczeciński) Andrzej MALINOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Veaceslav MANOLACHI (Państwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego i Sportu w Kiszyniowie) Josef OBORNÝ (Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie) Andrzej PAWŁUCKI (Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu) Jurij PELEKH (Równieński Państwowy Humanistyczny Uniwersytet) Joanna RODZIEWICZ-GRUHN (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) Anatolij TSOS (Wschodnioeuropejski Narodowy Uniwersytet im. Łesi Ukrainki w Łucku) Marek WAIC (Uniwersytet Karola w Pradze) Barbara WOYNAROWSKA (Uniwersytet Warszawski) Klaudia ZUSKOVÁ (Uniwersytet Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach) LISTA RECENZENTÓW prof. dr hab. Wojciech CYNARSKI; dr hab. prof. US Jerzy EIDER; docent, kandydat biologicznych nauk Anatolij Nikolajewicz GIERASIEWICZ; prof. dr hab. Tomasz JUREK; dr hab. Katarzyna KOTARSKA; dr hab. prof. UR Paweł KRÓL; prof. dr hab. Leonard NOWAK; dr hab. prof. UwB Artur PASKO; docent, kandydat medycznych nauk Natalja Ivanovna POLINA; dr hab. prof. UMCS Dariusz SŁAPEK; dr hab. prof. US Renata URBAN; dr hab. prof. OSW Jerzy URNIAŻ; prof. dr hab. Stanisław ZABORNIAK Nadesłane do redakcji artykuły są oceniane anonimowo przez dwóch Recenzentów PRACE NAUKOWE AKADEMII IM.
    [Show full text]
  • Początki I Rozwój Polskiej Kultury Fizycznej Na Górnym Śląsku Do 1945 Roku
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 2013, t. XII, nr 1 Mirosław PONCZEK* Początki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku do 1945 roku Streszczenie W pracy przedstawiono genezę i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku do 1945 r. Znaczący udział w rozwoju polskiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku wniosło Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Pierwsze gniazda „Sokoła” na tym terenie zostały założone w ostatniej dekadzie XIX w. Towarzystwo prowadziło m.in. działalność niepodległościową, patriotyczną, na polu aktywności fizycznej, kulturalną i oświatową. W okresie międzywojennym na Górnym Śląsku nastąpił dalszy rozwój kultury fizycznej. Obok działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” powstawały polskie towarzystwa, orga- nizacje i kluby prowadzące działalność sportową, a także pracę na polu wychowania fizycznego, rekreacji fizycznej i turystyki oraz przysposobienia wojskowego. Na obszarze Górnego Śląska prowadziły działalność struktury administracyjne Polskich Związków Sportowych. Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu wojsk niemieckich na Górny Śląsk działalność społeczności pol- skiej na polu kultury fizycznej została zakazana przez władze okupacyjne. Słowa kluczowe: wychowanie fizyczne, sport, Górny Śląsk, II Rzeczpospolita I. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” Pierwsze organizacje kultury fizycznej na Śląsku powstały z początkiem XIX w. (były to stowarzyszenia pruskie, pojawiające się około 80 lat wcześniej od tego rodzaju organizacji proweniencji polskiej). W interesie Prus nie leżało popieranie kultury fizycznej państwa, które rozebrane zostało pod koniec XVIII stulecia przez Rosję, Prusy i Austrię. W dniu 13 października 1895 r. Józef Tucholski (mieszkaniec Poznania) za- łożył w Bytomiu gniazdo polskiego „Sokoła”. Była to pierwsza tego typu struk- * Prof. dr hab. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katedra Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej. 60 Mirosław PONCZEK tura Towarzystwa Gimnastycznego (TG) na Górnym Śląsku.
    [Show full text]
  • Mistrzowskie Rozmowy
    Copyright © by Nikodem Chinowski, 2018 Redakcja: Jan Wąsiński Korekta: Małgorzata Denys Ilustracje: Michał Nassius Wykorzystano zdjęcia pochodzące ze zbiorów Polskiej Agencji Prasowej. Projekt okładki: Michał Nassius Projekt makiety i skład: Filip Chmielewski Druk i oprawa: Drukarnia im. Adama Półtawskiego Wydanie I Warszawa 2018 Wydawnictwo Magnus Seria wydawnicza: Ciepło/Zimno cieplo-zimno.pl ISBN: 978-83-950536-4-1 Wszelkie prawa zastrzeżone. Rodzicom - za zaciekawienie mnie światem. SPIS TREŚCI Damian Bednarz Andrzej Strejlau Jerzy Gorgoń Bohdan Masztaler Henryk Kasperczak Andrzej Pałasz Stefan Majewski Kazimierz Przybyś Dariusz Dziekanowski Michał Listkiewicz Marcin Żewłakow Paweł Sibik Piotr Świerczewski Bartosz Bosacki Krzysztof Rola-Wawrzecki LEPSZY NYTZ NIŻ NIC Damian Bednarz (rocznik 1990) Dziennikarz sportowy, piłkarski romantyk; redaktor naczelny portalu Retro Futbol, poświęconego historii piłki nożnej. Podejdźmy do tej rozmowy chronologicznie. Po nieuda- nych kwalifikacjach do czempionatu we Włoszech z roku trzydziestego czwartego – gdy już po pierwszym meczu z Czechosłowacją nasz związek piłkarski wycofał drużynę – w trzydziestym siódmym znów zapisaliśmy się do gry o historyczny udział w mistrzostwach świata. Razem z nami akces zgłosiło trzydzieści siedem innych drużyn narodowych. Jak wyglądały kwalifikacje? Z tej trzydziestki siódemki do meczów kwalifikacyj- nych przystąpiły tylko trzydzieści cztery kraje. Hiszpania została wykluczona ze względu na wojnę domową, nato- miast Argentyna i Urugwaj same się wycofały, niejako bojkotując wybór Francji na gospodarza turnieju. O prawo goszczenia najlepszych drużyn krajowych rywalizowały wtedy trzy kraje – oprócz Francji także Argentyna i Niemcy. Dziewiętnaście głosów padło na Francję, cztery na Argentynę i zero na Niemców. FIFA zrzeszała w tym czasie pięćdziesiąt siedem krajowych związków, z czego zdecydowaną większość z Europy, i oczywistością było, że nikt z Europejczyków nie ma ochoty na czasochłonną i kosztowną podróż do Ameryki Południowej.
    [Show full text]