DOCSLIB.ORG

The Great Sejm and the Adop on of the Cons Tu on of 3

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text

Load more

The Great Sejm and the adopon of the Constuon of 3 May The Great Sejm and the adopon of the Constuon of 3 May Lesson plan (Polish) Lesson plan (English) The Great Sejm and the adopon of the Constuon of 3 May A sketch to the painng of the Constuon of 3 May Source: Jan Matejko, domena publiczna. Link to the lesson You will learn to describe the circumstances of the Sejm and the adoption of the Constitution of 3 May . to describe the reforms of the Great Sejm and the most important provisions of the Constitution of 3 May; to characterise the key figures of these events. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie abstraktu King Stanisław August Poniatowski sought to carry out reforms in Poland. He succeeded the most in the fields of education, culture and arts. It was also decided to increase the number of troops. However, the largest reforms were carried out during the session of the Sejm, which has gone down in history as the „Great Sejm”. Its term began in 1788. Stanisław Małachowski (Marshal of the Crown Courts of Justice) and Kazimierz Nestor Sapieha (Marshal of the Lithuanian Confederation) became the Marshals of the Sejm – the Sejm was a confederation, hence the need for two marshals. Taking into account the patriotic moods, the Sejm decided to increase the size of the army to 100,000. On May 3, 1791, the Great Sejm passed the constitution. Officially, it was called the „Government Act” and consisted of 11 articles, and the previously adopted laws on cities and regional councils constituted its integral part. The political system was to be based on the Montesquieu tripartite division of powers: legislative, executive and judiciary. Pursuant to the constitution, the Republic of Poland would become a constitutional monarchy. The liberum veto was abolished and hereditary succession was introduced. Exercise 1 Look at the painng in which Karol Wojniakowski captured one of the most beauful events in Polish history. What efforts did the Poles make to reform their country? What was their objecve? The adopon of the Constuon of 3 May Source: Kazimierz Wojniakowski, domena publiczna. Exercise 2 Source: Jan Matejko, domena publiczna. Exercise 3 The painng of Jan Matejko shows enthusiasc depues and senators - advocates of the reform. They are going towards Świętojańska Street to the cathedral, carrying a man on their shoulders, with the act of the adopted constuon in hand. It is: King Stanisław August Poniatowski Marshal Stanisław Małachowski Tadeusz Kościuszko Keywords crown land, constitution of 3 May, liberum veto Glossary crown land Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: crown land królewszczyzny – dobra królewskie (majątki ziemskie, miasta) w dawnej Rzeczypospolitej codificaon Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: codification kodyfikacja – uporządkowanie licznych przepisów prawa w danej dziedzinie przez zastąpienie ich jednym nowym aktem prawnym, który staje się podstawowym źródłem prawa Permanent Council Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: Permanent Council Rada Nieustająca – powołana w 1775 roku najwyższa władza administracyjna Rzeczypospolitej; dokonał tego sejm rozbiorowy “black procession” Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: “black procession" “czarna procesja” – nazwa wydarzenia z 2 grudnia 1789 roku, gdy przedstawiciele 141 miast królewskich w Rzeczypospolitej udali się do Warszawy, aby zamanifestować swoje poparcie dla obozu reform Sejmu Czteroletniego. plenipotenary Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: plenipotentiary plenipotent – przedstawiciel większego miasta, wysyłany na sejm w celu przedstawienia postulatów mieszczan constuon Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: constitution konstytucje – dawna określenie na prawo stanowione przez sejm liberum veto Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: liberum veto liberum veto – zasada ustrojowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach Sejmu do zerwania go i unieważnienia podjętych na nim uchwał. Constuon of 3 May Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: Constitution of 3 May Konstytucja 3 Maja –- inaczej Ustawa Rządowa; była to pierwsza w Europie, a druga w świecie ustawa zasadnicza, uchwalona przez Sejm Czteroletni (1788‐1792) Lesson plan (Polish) Temat: Sejm Wielki oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja Adresat Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej Podstawa programowa XVI. Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń: 3) sytuuje w czasie obrady Sejmu Wielkiego oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja; wymienia reformy Sejmu Wielkiego oraz najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja. Ogólny cel kształcenia Uczniowie poznają okoliczności obradowania Sejmu Wielkiego oraz uchwalenia Konstytucji 3 maja; reformy Sejmu Wielkiego oraz najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja Kompetencje kluczowe porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje informatyczne; umiejętność uczenia się. Kryteria sukcesu Uczeń nauczy się: omawiać okoliczności obradowania Sejmu Wielkiego oraz uchwalenia Konstytucji 3 maja ; opisywać reformy Sejmu Wielkiego oraz najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja; charakteryzować kluczowe postaci tych wydarzeń. Metody/techniki kształcenia podające pogadanka. aktywizujące dyskusja. programowane z użyciem komputera; z użyciem e‐podręcznika. praktyczne ćwiczeń przedmiotowych. Formy pracy praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne e‐podręcznik; zeszyt i kredki lub pisaki; tablica interaktywna, tablety/komputery. Przebieg lekcji Przed lekcją 1. Nauczyciel prosi o wykonanie Polecenia 1,2,3 i 4 z e‐podręcznika. Faza wstępna 1. Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia. 2. Nauczyciel omawia z uczniami efekty pracy domowej. Następnie wyjaśnia uczniom, jakie wydarzenia w polityce europejskiej i krajowej poprzedzały zwołanie obrad Sejmu Wielkiego w Rzeczpospolitej. Wykład doprowadza do spotkania Stanisława Augusta Poniatowskiego w Kaniowie w 1787 roku. Uczniowie oceniają znaczenie reform poprzedzających owo spotkanie. Zapisują wnioski w zeszytach. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej. Faza realizacyjna 1. Nauczyciel opowiada o okolicznościach zwołania Sejmu Wielkiego. 2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1. Dowiadują się, jakie wysiłki podjęli Polacy w celu zreformowania swojego państwa. W jakim celu je podjęli? Jakie wydarzenie skłoniło posłów Sejmu Wielkiego do zajęcia się sprawami mieszczan i w efekcie do uchwalenia prawa o miastach? Następnie wykonują Ćwiczenie 2, układając puzzle związane z tematem lekcji, oraz ewentualnie Ćwiczenie 3. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej. 3. Nauczyciel zawiesza na tablicy arkusz do analizy SWOT. Uczniowie przygotowują na karteczkach samoprzylepnych argumenty konieczne do przeprowadzenia analizy. Jej tematem są reformy Sejmu Czteroletniego. Następnie przyklejają je w odpowiednich miejscach arkusza . Faza podsumowująca 1. Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów, pomaga nanieść ewentualne korekty. Na koniec uczniowie wykonują dokumentację fotograficzną pracy. 2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią własną pracę na lekcji, pracę nauczyciela oraz kolegów i koleżanek. Praca domowa 1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza), którym jest wykonanie Polecenia 9 z e- podręcznika i sporządzenie pisemnej notatki z zadania . W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania Pojęcia crown land Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: crown land królewszczyzny – dobra królewskie (majątki ziemskie, miasta) w dawnej Rzeczypospolitej codificaon Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: codification kodyfikacja – uporządkowanie licznych przepisów prawa w danej dziedzinie przez zastąpienie ich jednym nowym aktem prawnym, który staje się podstawowym źródłem prawa Permanent Council Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: Permanent Council Rada Nieustająca – powołana w 1775 roku najwyższa władza administracyjna Rzeczypospolitej; dokonał tego sejm rozbiorowy “black procession” Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: “black procession" “czarna procesja” – nazwa wydarzenia z 2 grudnia 1789 roku, gdy przedstawiciele 141 miast królewskich w Rzeczypospolitej udali się do Warszawy, aby zamanifestować swoje poparcie dla obozu reform Sejmu Czteroletniego. plenipotenary Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: plenipotentiary plenipotent – przedstawiciel większego miasta, wysyłany na sejm w celu przedstawienia postulatów mieszczan constuon Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: constitution konstytucje – dawna określenie na prawo stanowione przez sejm liberum veto Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: liberum veto liberum veto – zasada ustrojowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach Sejmu do zerwania go i unieważnienia podjętych na nim uchwał. Constuon of 3 May Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie słówka: Constitution of 3 May Konstytucja 3 Maja –- inaczej Ustawa Rządowa; była to pierwsza w Europie, a druga w świecie ustawa zasadnicza, uchwalona przez Sejm Czteroletni (1788‐1792)
Recommended publications
  • Funkcjonowanie Kowieńskich Sejmików Gospodarskich Po Reformach Sejmu Niemego

    Funkcjonowanie Kowieńskich Sejmików Gospodarskich Po Reformach Sejmu Niemego

    Kwartalnik Historyczny Rocznik CXXVII, 2020, 4 PL ISSN 0023-5903 MONIKA JUSUPOVIĆ https://orcid.org/0000-0002-7117-2104 Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk FUNKCJONOWANIE KOWIEŃSKICH SEJMIKÓW GOSPODARSKICH PO REFORMACH SEJMU NIEMEGO Abstrakt: Sejmiki gospodarskie wykształ- Abstract: Economic dietines (sejmiki) ciły się w związku z przejmowaniem przez developed as the nobility took over matters szlachtę spraw związanych z lokalnymi related to the local taxes and defence. The podatkami i obronnością. Reformy uchwa- reforms passed by the Silent Sejm severely lone przez Sejm Niemy poważnie ograniczyły limited their competences, and thus their ich kompetencje, a tym samym znaczenie. importance. Nevertheless, at their sessions Niemniej nadal okazjonalnie uchwalano na local taxes were occasionally enacted for the nich podatki na potrzeby powiatowe, wybie- needs of the district, local offi cials, envoys to rano lokalnych funkcjonariuszy i posłów do the king, and other dignitaries were elected, króla i innych dostojników. Zajmowano się and economic matters were dealt with. The też sprawami gospodarczymi powiatu. Sytu- situation changed during the Great Sejm, acja zmieniła się podczas Sejmu Wielkiego, which reformed the local administration by który zreformował administrację lokalną, establishing new self-government bodies powołując nowe organy samorządowe, a sej- and giving electoral and advisory capacities mikom gospodarskim nadając uprawnienia to economic sejmiki. wyborcze i doradcze. S ł o w a klu czow e: sejmiki, samorząd, Keywords: dietines (sejmiki), self-govern- Litwa, szlachta. ment, Lithuania, nobility. Badacze historii parlamentaryzmu Rzeczypospolitej skupiają się w swych studiach zazwyczaj na sejmikach poselskich i deputackich, natomiast zgromadzeniom gospodarskim poświęcają mniej uwagi. Tymczasem w okresie szczytowego rozwoju sejmiki gospodarskie były głównym polem działania samorządu szlacheckiego.
  • 4. Rp W Dobie Sejmu Wielkiego 1788 –1792 ______1

    4. Rp W Dobie Sejmu Wielkiego 1788 –1792 ______1

    4. RP W DOBIE SEJMU WIELKIEGO 1788 –1792 __________________________________________________________________________________ 1. Sytuacja polityczna po I rozbiorze a) Rzeczpospolita była całkowicie zależna od Rosji – Stanisław August Poniatowski musiał konsultować wszystkie decyzje z ambasadorem rosyjskim, b) konflikt rosyjsko – turecki . W latach 1768 – 1774 trwała wojna rosyjsko – turecka o europejskie posiadłości Imperium Osmańskiego. Zakończyła się ona sukcesem Rosji, która przyłączyła tereny nad Morzem Czarnym. W 1783 r. Rosja przyłączyła Krym. Nowy konflikt wybuchł w roku 1787 . Stanisław August Poniatowski zaproponował Rosji przymierze, w którym obiecał wystawić kontyngent polskiej konnicy na wojnę z Turcją. W zamian Rosja miała się zgodzić na zwołanie skonfederowanego sejmu, zwiększenie liczby armii oraz reformy. Po 9 miesiącach Katarzyna II zgodziła się na skonfederowany sejm i zwięokszenie liczby wojska lecz nie na inne reformy. Atmosfera polityczna w Rzeczpospolitej uległa jednak zmianie – w 1788 r. miała charakter całkowicie antyrosyjski. c) pogorszyły się stosunki rosyjsko – pruskie. Rosja nie odnowiła sojuszu z Prusami w 1788 r. Kraj ten obawiał się dalszego zwiększania terytorium Rosji kosztem Imperium Osmańskiego dlatego też znalazł się w obozie państw wrogich Rosji. Z tym wiązał swoje nadzieje obóz patriotyczny. Wydawało się , że uda się przeprowadzić konieczne reformy przy wsparciu Prus. 2. Sejm Wielki zwany Czteroletnim także 1788 - 1792 a) sejm ten nazywamy Czteroletnim lub Wielkim gdyż : . jesienią 1790 r. przeprowadzono nowe wybory do izby poselskie. Od tego momentu sejm obradował w podwójnym składzie gdyż posłowie wybrani w 1788 r. nie opuścili obrad. Obradował więc ostatecznie w podwójnym składzie. uchwalił przełomowe dla historii Polski reformy. Najważniejsze z nich zapadły w latach 1790 – 1891 gdy obradował w podwójnym składzie gdyż wybrani w 1790 r.
  • Darius Staliūnas HISTORIOGRAPHY of the LITHUANIAN NATIONAL

    Darius Staliūnas HISTORIOGRAPHY of the LITHUANIAN NATIONAL

    Darius Staliūnas HISTORIOGRAPHY OF THE LITHUANIAN NATIONAL MOVEMENT CHANGING PARADIGMS The beginning of Lithuanian national historiography and the topic of ‘National Revival’ The Lithuanian historical narrative was formed during the nineteenth century as a component part of a newly developing Lithuanian national discourse. One of the most important and most difficult tasks facing the construction of a modern Lithuanian identity was how to separate it from the Polish identity (as well as from its Russian counterpart, even though Russianness was not regarded as being so parlous for the ‘purification’ of national identity). It therefore comes as no surprise that Lithuanians construed their concept of history as an alternative to the Polish construction (and to a lesser degree to the Russian version). Most nineteenth-century Polish political movements, including schools of history, did not regard the Lithuanians as having any independent political future and so it is not surprising that they were inclined first and foremost to stress the benefits of Polish culture and civilisation in Lithuania’s past. The Lithuanians had no other option than using their authentic ethnic culture as a counterweight to Polish civilisation. Conceiving Lithuanian identity as primarily ethno-cultural values, a concept of Lithuanian history was construed accordingly. The history of Lithuania was considered to be Darius Staliūnas, ‘Historiography of the Lithuanian national movement. Changing paradigms’, in: Studies on National Movements, 1 (2013) pp. 160-182. http://snm.nise.eu Studies on National Movements, 1 (2013) | ARTICLES the history of (ethnic) Lithuanians. Topics connected with ‘national revival’ have clearly dominated in texts devoted to nineteenth-century history.
  • Kierownicza Władza Wykonawcza Typu Rządowego 22

    Kierownicza Władza Wykonawcza Typu Rządowego 22

    PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2011, R. X, NR 1 WOJCIECH SZCZYGIELSKI UNIWERSYTET ŁÓDZKI Debata parlamentarna nad wyłonieniem składu Komisji Wojskowej w grudniu 1788 r. W grudniu 1788 r. odbyła się w Sejmie debata, w wyniku któ- rej wyłoniono skład osobowy, powołanej w początkach listopada tegoż roku, Komisji Wojskowej Obojga Narodów. W ten sposób zwieńczone zostało dzieło jej powstania. Decyzja sejmowa z 3 listo- pada 1788 r. o ustanowieniu Komisji Wojskowej stała się ważnym faktem politycznym i ustrojowym. Uwalniała Polskę od zależności rosyjskiej1, inicjując zarazem procesy przemian, które wiązano z niepodległościową opcją reformatorską i kształtowaniem nie- zbędnych podstaw szlacheckiego modelu państwa2. Komisję Wojskową poddano zwierzchnictwu Sejmu3. Na mocy konstytucji sejmowej z 10 listopada 1788 r. umocowana została w kompetencjach wojskowych przynależnych dotychczas Depar- tamentowi Wojskowemu4. Ten zaś oczekiwał na przekazanie obo- wiązków Komisji Wojskowej5. 1 E. Rostworowsk i, Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Kon- stytucji 3 maja, [Warszawa 1966], s. 150; J. M i c h a l s k i, Zmierzch prokonsulatu Stackelberga, [w:] Sejm Czteroletni i jego tradycje, red. J. Kowecki, Warszawa 1991, s. 32. 2 W. Szczygielsk i, Sejm gotowy i władza typu Straży (z badań nad per- cepcją społeczną reformy ustroju państwa w czasach Sejmu Wielkiego), „Przegląd Nauk Historycznych” 2003, R. II, nr 1 (3), s. 67, 76. 3 L. R a t a j c z y k, Wojsko i obronność Rzeczypospolitej 1788–1792, Warsza- wa 1975, s. 149, 154–155, 166–167; Historia sejmu polskiego, t. I (Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej), red. J. Michalski, Warszawa 1984, s. 386 (rozdział autorstwa J. Michalskiego). 4 Dyaryusz Sejmu ordynaryjnego pod Związkiem Konfederacyi Generalnej Obojga Narodów w Warszawie rozpoczętego Roku Pańskiego 1788, [wyd.
  • Open Access Version Via Utrecht University Repository

    Open Access Version Via Utrecht University Repository

    Philosopher on the throne Stanisław August’s predilection for Netherlandish art in the context of his self-fashioning as an Enlightened monarch Magdalena Grądzka Philosopher on the throne Magdalena Grądzka Philosopher on the throne Stanisław August’s predilection for Netherlandish art in the context of his self-fashioning as an Enlightened monarch Magdalena Grądzka 3930424 March 2018 Master Thesis Art History of the Low Countries in its European Context University of Utrecht Prof. dr. M.A. Weststeijn Prof. dr. E. Manikowska 1 Philosopher on the throne Magdalena Grądzka Index Introduction p. 4 Historiography and research motivation p. 4 Theoretical framework p. 12 Research question p. 15 Chapters summary and methodology p. 15 1. The collection of Stanisław August 1.1. Introduction p. 18 1.1.1. Catalogues p. 19 1.1.2. Residences p. 22 1.2. Netherlandish painting in the collection in general p. 26 1.2.1. General remarks p. 26 1.2.2. Genres p. 28 1.2.3. Netherlandish painting in the collection per stylistic schools p. 30 1.2.3.1. The circle of Rubens and Van Dyck p. 30 1.2.3.2. The circle of Rembrandt p. 33 1.2.3.3. Italianate landscapists p. 41 1.2.3.4. Fijnschilders p. 44 1.2.3.5. Other Netherlandish artists p. 47 1.3. Other painting schools in the collection p. 52 1.3.1. Paintings by court painters in Warsaw p. 52 1.3.2. Italian paintings p. 53 1.3.3. French paintings p. 54 1.3.4. German paintings p.
  • Arkadii" : Część II : Lata 1766-1800

    Arkadii" : Część II : Lata 1766-1800

    Wanda Roszkowska Polacy w rzymskiej "Arkadii" : część II : lata 1766-1800 Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 85/3, 14-51 1994 Pamiętnik Literacki LXXXV, 1994, z. 3 PL ISSN 0031-0514 WANDA ROSZKOWSKA POLACY W RZYMSKIEJ „ARKADII” CZĘŚĆ II: LATA 1766-1800 1 Jak wskazuje tytuł artykułu, odwołuję się do pracy ogłoszonej na tych łamach w r. 1965, przedstawiającej wyniki kwerendy w Archiwum „Arkadii” w latach 1962—1965, kiedy zajmowałam się arkadyjskim teatrem Marii Kazimiery Sobieskiej i królewicza Aleksandra, słynnym w latach 1699—1714 Teatro Domestico della Regina di Polonia na rzymskiej Trinità de’ M onti1. To był główny cel moich odwiedzin w Archiwum, co narzucało pewien porządek kwerendzie skoncentrowanej na wczesnych latach istnienia Akademii, której oboje Sobiescy byli gorliwymi, a jeśli mowa o Aleksandrze, twórczymi członkami. Był to zarazem bohaterski okres samej „Arkadii” prowadzonej od r. 1690 do 1721 ręką jej współtwórcy, Giovan Marii Crescimbeniego, pedan­ tycznego dokumentalisty, pracowicie i skrzętnie upamiętniającego, także dru­ kiem, działania Akademii i twórczość arkadów, rejestrującego ich nazwiska, pasterskie imiona, biograficzne wspomnienia. Był to — niekompletny — kor­ pus materiału w miarę wiarygodnego. Dodatkowo korzystałam — dzięki uprzejmości, jaką wyświadczyła mi Biblioteca Angelica — z maszynowego katalogu kartkowego, prowadzonego z myślą o edycji „imionnika” arkadów. Tam to znajdowały się nazwiska polskie także z lat późniejszych, materiały również niekompletne, bo miałam do czynienia z pracą in statu nascendi. Zorientowałam się w dziewiczości terenu z punktu widzenia naszej wiedzy i o samej „Arkadii”, i o obecności Polaków w jej rejestrach. Górną granicą czasową, którą z konieczności i ze względów merytorycznych przyjęłam, był rok 1766, ostatni w kadencji trzeciego z kolei kustosza generalnego Akademii, Giuseppe Michele Moreiego.
  • Poland's Contentious Elites Enter the Age of Revolution

    Poland's Contentious Elites Enter the Age of Revolution

    Poland’s Contentious Elites Enter the Age of Revolution: ANOTHER EXAMPLE OF WHY SOCIAL MOVEMENT SCHOLARSHIP SHOULD BECOME EVEN BROADER Piotr Konieczny, John Markoff To cite this version: Piotr Konieczny, John Markoff. Poland’s Contentious Elites Enter the Age of Revolution: AN- OTHER EXAMPLE OF WHY SOCIAL MOVEMENT SCHOLARSHIP SHOULD BECOME EVEN BROADER. Sociological Forum, Wiley, 2015, 30 (2), pp.286-304. 10.1111/socf.12163. hal-01580961 HAL Id: hal-01580961 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01580961 Submitted on 23 Sep 2017 HAL is a multi-disciplinary open access L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est archive for the deposit and dissemination of sci- destinée au dépôt et à la diffusion de documents entific research documents, whether they are pub- scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, lished or not. The documents may come from émanant des établissements d’enseignement et de teaching and research institutions in France or recherche français ou étrangers, des laboratoires abroad, or from public or private research centers. publics ou privés. POLAND’S CONTENTIOUS ELITES ENTER THE AGE OF REVOLUTION: ANOTHER EXAMPLE OF WHY SOCIAL MOVEMENT SCHOLARSHIP SHOULD BECOME EVEN BROADER1 Piotr Konieczny John Markoff Pre-print version (will be replaced by post-print two years after publication per journal embargo policies) ABSTRACT Scholars of social movements commonly call for the field to be broadened in various ways because movements are often intertwined with other forms of conflict and because the causes or consequences of movements may operate differently in different contexts. Important change processes that were unfolding in Poland at the time of the French Revolution provide an instructive case.
  • Stanis∏Aw August Poniatowski, 1764

    Stanis∏Aw August Poniatowski, 1764

    Coins issued in 2005 Coins issued in 2005 National Bank of Poland Reverse: The half-figure of Stanis∏aw August Poniatowski. The royal monogram on the right side. On the left side a semicircular inscription, STANIS¸AW AUGUST PONIATOWSKI, CoinsCoins on the right side a semicircular inscription, 1764-1795. – Stanis∏aw August Poniatowski, 1764 - 1795 – face value 10 z∏ metal 925/1000 Ag finish proof diameter 32.00 mm weight 14.14 g mintage 60,000 pcs face value 2 z∏ Obverse: An image of the Eagle established as the State Emblem metal CuAl5Zn5Sn1 alloy of the Republic of Poland. The notation of the year of issue, finish standard 20-05, on the sides of the Eagle. Below the Eagle an inscription, Z¸ 10 Z¸. An inscription on the rim, RZECZPOSPOLITA POLSKA diameter 27.00 mm (The Republic of Poland) preceded and followed by five pearls. weight 8.15 g m The Mint’s mark,––w , under the Eagle’s left leg. mintage 990,000 pcs Reverse: The bust of Stanis∏aw August Poniatowski on the left side and the shadow of his profile in the background. An inscription, 3. Maia, / Roku 1791 (3 May, / of the year 1791) Obverse: : An image of the Eagle established as the State above. An inscription in semicircle on the left side, STANIS¸AW Emblem of the Republic of Poland. The notation of the year of AUGUST PONIATOWSKI, an inscription in semicircle on the right issue, 20-05, at the sides of the Eagle. Below the Eagle an side, 1764-1795. inscription, Z¸ 2 Z¸.
  • Curiosità - Zjawiska Osobliwe W Sztuce, Literaturze I Obyczaju

    Curiosità - Zjawiska Osobliwe W Sztuce, Literaturze I Obyczaju

    Curiosità - zjawiska osobliwe w sztuce, literaturze i obyczaju redakcja Anna Sylwia Czyż Janusz Nowiński INSTYTUT HISTORII SZTUKI MIĘDZYNARODOWE CENTRUM DIALOGU MIĘDZYKULTUROWEGO I MIĘDZYRELIGIJNEGO UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO WARSZAWA • 2013 Publikacja została przygotowana do druku dzięki pomocy finansowej Jego Magnificencji Rektora UKSW ks. prof. dra hab. Henryka Skorowskiego oraz Dziekana Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych ks. prof. dra hab. Jarosława Korala Recenzenci: prof. dr hab. Katarzyna Mikocka-Rachubowa prof. dr hab. Waldemar Deluga Redakcja naukowa: Anna Sylwia Czyż Janusz Nowiński korekta: Małgorzata Danowska opracowanie graficzne: Sławomir Krajewski realizacja: © Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Instytut Historii Sztuki Wszelkie prawa zastrzeżone Nieautoryzowane kopiowanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji powoduje naruszenie praw autorskich. Warszawa 2013 Printed in Poland ISBN 978-83-937339-0-3 JAKUB POKORA Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wprowadzenie Obok zjawisk typowych i rozwiązań konwencjonalnych, występujących w każdym czasie i w każdej dziedzinie i rodzaju twórczości artystycznej, a także w obyczajo- wości, istniały – kreowane świadomie w zamyśle twórców i mecenasów – zjawiska niezwykłe i osobliwe, trudne do zakwalifikowania w ramach przyjętych i powszech- nie akceptowanych kryteriów. Postrzegano je jako curiosità, rozumiejąc pod tym pojęciem między innymi: ciekawość – zwłaszcza nieumiarkowaną, żart, dowcip, przesadną
  • Zbadań Nad Początkami Obrad Sejmu Wielkiego

    Zbadań Nad Początkami Obrad Sejmu Wielkiego

    PRZEGLĄD NAUKHISTORYCZNYCH2008, R. VII, nr l WOJCIECH SZCZYGlELSKI Uniwersytet Łódzki Z badań nad początkami obrad Sejmu Wielkiego Początki, zainaugurowanych 6 października 1788 r., obrad Sejmu Wielkiego zdominowane były przez szereg spektakularnych wydarzeń, wśród których kwestia podniesiona w niniejszej publi- kacji jest nieco mniej dostrzegana, choć niewątpliwie zasługuje na silniejsze niż dotychczas zaakcentowanie. Rzecz idzie o kształto- wanie się szlacheckiej formacji parlamentarnej jako niezależnego podmiotu politycznego, wpływającego w znaczący sposób na tok obrad sejmowych i losy kraju l. Podstawową rolę w wykształcaniu się owej formacji odegrały wydarzenia polityczne, jakie miały miejsce na forum obrad parlamentarnych, a częściowo i poza nim, w ciągu dwóch pierwszych miesięcy funkcjonowania Sejmu2• Posługiwanie się pojęciem szlacheckiej formacji parlamentar- nej współbrzmi z odczytywaniem obrad Sejmu Wielkiego jako zjawiska integralnie związanego z wydarzeniami łagodnej rewolu- cji, tj. wielkiego ruchu społecznego, zdominowanego przez nie- bywały wzrost aktywności politycznej oświeconej ziemiańskiej szlachty3. Szlachecka formacja parlamentarna to zbiorowość 1 Szereg poruszonych tu wątków tematycznych omówiłem, w nieco innym kontekście rozważań, w jednej ze swoich dawniejszych publikacji (W. S z c z y - g i e l s k i, Sejm nieustąjący. Batalia parlamentarna ojego urzeczywistnienie i rola w życiu politycznym Rzeczypospolitej u schyłku XVIII wieku, "Przegląd Nauk Historycznych" 2002, R. I, nr l, s. 33--69). Tu, odwołując się na potrzeby niniejszego opracowania do niezbędnych reinterpretacji uprzednio wyzyskanych przekazów źródłowych, przywołując dodatkowe informacje, przedstawiam nowy problem badawczy. Postępowanie to pozwoliło wzbogacić co nieco spojrzenie na zaprezentowane wcześniej okoliczności kształtowania się Sejmu nieustającego. 2 Zob. o wydarzeniach dwóch pierwszych miesięcy obrad sejmowych: W. K a - lin ka, Sejm Czteroletni, t. I, Warszawa 1991, s.
  • The Wettins and the Issue of Inheritance of the Polish-Lithuanian State Throne in the Context of the Constitution of May 3, 1791: Position of the Lithuanian Nobility

    The Wettins and the Issue of Inheritance of the Polish-Lithuanian State Throne in the Context of the Constitution of May 3, 1791: Position of the Lithuanian Nobility

    Open Political Science, 2019; 2: 86–95 Research Article Ramunė Šmigelskytė-Stukienė* The Wettins and the Issue of Inheritance of the Polish-Lithuanian State Throne in the Context of the Constitution of May 3, 1791: Position of the Lithuanian Nobility https://doi.org/10.1515/openps-2019-0009 received July 15, 2019; accepted October 15, 2019. Abstract: The article analyses attitudes of the Lithuanian nobility towards the inheritance of the throne of the Polish- Lithuanian Commonwealth (the Commonwealth) in the period of the Four-Year Sejm (1788-1792). Thorough analysis of historiography and research of narrative sources amplifies the position of the Lithuanian nobility towards the issue of inheritance of the throne of the Commonwealth as it was reflected in the political literature of 1787-1789 period. Analysis of the documents produced by the February and November dietines (Pol. sejmiks), 1790 of the Grand Duchy of Lithuania (the GDL) reveals changes in the position of nobility towards selection of the successor to the throne with the king still alive. It was established, that in supporting the idea of a hereditary throne, Lithuanian political writers suggested different strategies in realizing this idea and proposed as candidates for the throne representatives of ruling dynasties of several states: Russia, Prussia, Saxony and Great Britain. Changes in the position of nobility were significantly influenced by the activism of patriotic-reformist faction, which proposed the very idea of a hereditary throne and a candidate from the dynasty of Wettins: the GDL districts (Pol. powiats), having ignored the question of throne inheritance in the February dietines of 1790, in November of the same year agreed to the selection of Elector of Saxony as the successor to the King of Poland and the Grand Duke of Lithuania Stanislaw August.
  • Zeszyty Historyczne

    Zeszyty Historyczne

    ZESZYTY HISTORYCZNE XVII PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU HUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZEGO IM. JANA DŁUGOSZA W CZĘSTOCHOWIE ZESZYTY HISTORYCZNE tom XVII pod redakcją ANDRZEJA STROYNOWSKIEGO Częstochowa 2018 Redakcja Andrzej STROYNOWSKI (redaktor naczelny) Norbert MORAWIEC (sekretarz redakcji) Iwona MATYJA-CHŁĄD (redaktor językowy) Rada Naukowa Marceli ANTONIEWICZ (Częstochowa), Werner BENECKE (Frankfurt nad Odrą), Marek CETWIŃSKI (Częstochowa), Jurij ESKIN (Moskwa), Zigmantas KIAUPA (Wilno), Kirył KOCZEGAROV (Moskwa), Robert MAJZNER (Częstochowa), Varfołomij SAWCZUK (Dniepropietrowsk), Evgen SINKEVICH (Mikołajew), Tadeusz SROGOSZ (Częstochowa), Andrzej STROYNOWSKI (Częstochowa), Vratislav VANIČEK (Praga), Aleš ZÀŘICKÝ (Ostrawa), Dariusz ZŁOTKOWSKI (Częstochowa) Recenzenci zewnętrzni Bogumiła BURDA (Zielona Góra), Maciej KOKOSZKO (Łódź), Jarosław KITA (Łódź), Igor KRIVOSZEJA (Humań), Olga MOROZOWA (Kijów), Dariusz NAWROT (Katowice), Uladzimir PADALINSKI (Mińsk), Ramuné STUKIENÉ-ŠMIGELSKYTÉ (Wilno) Redaktor naczelny wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta Dariusz JAWORSKI Redaktor techniczny Piotr GOSPODAREK Projekt okładki Sławomir SADOWSKI PISMO RECENZOWANE Podstawową wersją periodyku jest publikacja książkowa Adres Redakcji: 42-200 Częstochowa, al. Armii Krajowej 36a www.ih.ajd.czest.pl/ZeszytyHistoryczne.htm © Copyright by Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie Częstochowa 2018 ISSN 2545-3580 Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie 42-200