Port Láirge

Straitéis Chultúir agus Culture and Creati vity Chruthaitheachta 2018–2022 Strategy 2018–2022

creati ve.ireland.ie Ábhar Contents

Athachtú Cath Lochlannach ar Rian Brollach ón Méara Glas na nDéise , Déise Medieval 2017, Mayor’s Foreword Grianghrafadóir: Selena O’Sullivan 1 Viking Battle Re-enactment on Waterford Greenway, Déise Medieval 2017, Brollach ón bPríomhfheidhmeannach Photographer Selena O’Sullivan 2 Chief Executive’s Foreword An Cultúr agus an Chruthaitheacht i bPort Láirge 3 Culture and Creativity in Waterford Fís Éire Ildánach do Phort Láirge 4 The Creative Ireland Vision for Waterford Luachanna Éire Ildánach i bPort Láirge 5 The Creative Ireland Values in Waterford Tosaíochtaí Straitéiseacha do Phort Láirge 6 Strategic Priorities for Waterford Cur i bhfeidhm 7 Implementation Príomhtháscairí Rathúlachta 8 Key Indicators for Success Conclúid 9 Conclusion creative ireland programme | waterford

Brollach Ón Méara 1 Mayor’s Foreword

is cúis ríméid dom mar Mhéara ar s mayor of the City and County of Chomhairle Cathrach agus Contae Port Láirge Waterford I welcome the development fáilte a chur roimh fhorbairt Straitéis Chultúir of Waterford’s Culture and Creativity agus Chruthaitheachta Phort Láirge 2018 – 2022. AStrategy 2018 – 2022. This strategy forms part Is cuid í an straitéis seo de chlár Éire Ildánach of the Irish Government’s Creative Ireland Rialtas na hÉireann lena bhféachtar le gach programme, which seeks to encourage everyone duine sa tsochaí a spreagadh chun barr a gcumais in our society to realise their full creative ó thaobh cruthaitheachta de a bhaint amach agus potential and aims to put culture at the heart of tá sé d’aidhm aici an cultúr a bheith ag croílár all government policies. gach polasaí rialtais. Waterford’s Culture and Creativity Strategy Is é is Straitéis Chultúir agus is Waterford’s statement of strategic intent in Chruthaitheachta Phort Láirge ann, ráiteas faoi delivering the Creative Ireland vision in our intinn straitéiseach Phort Láirge maidir le fís county and a plan outlining how our strategic Chlár Éire Ildánach a réadú sa chontae agus priorities will be approached and implemented plean ina léirítear conas a thabharfar faoinár over a five-year period commencing 2018. gcuid príomhchuspóirí straitéiseacha agus conas This strategy has at its heart an approach a chuirfear i bhfeidhm iad thar thréimhse chúig to culture-led development in the county and bliana dar tús an bhliain 2018. specifically to fulfilling Waterford City and Ag ceartlár na straitéise tá cur chuige ann atá County Council’s mandate of Enabling Creativity bunaithe ar fhorbairt sa chontae a bheith dírithe in Every Community. The strategy provides an ar chúrsaí cultúir agus, go sonrach, is cur chuige opportunity for Waterford to align its existing é atá bunaithe ar shainordú Chomhairle Cathrach individual strategies which each have a cultural agus Contae Phort Láirge a chomhlíonadh ó element including: arts, heritage, libraries, thaobh Cruthaitheacht a Chumasú i ngach Pobal. archives, etc and brings an opportunity for Tugann an straitéis seo deis do Phort Láirge na shared learning across the City and County straitéisí faoi leith atá aici cheana agus a bhfuil Council through the formation of a Creative cúrsaí cultúir mar chuid díobh, ina measc na Ireland Culture Team locally. healaín, oidhreacht, leabharlanna, cartlanna I look forward to seeing the outputs of srl. a ailíniú, agus cuireann sí deis ar fáil maidir this strategy reap dividends locally and for all le foghlaim chomhroinnte ar fud na Comhairle citizens across Waterford County, in the coming Cathrach agus Contae trí Mheitheal Cultúir Éire months and years. Ildánach a bhunú go háitiúil. Táim ag tnúth leis go mbeidh tairbhe mhór Cllr. Pat Nugent le fáil as an straitéis seo ag daoine ar bhonn Mayor of the City and County of Waterford áitiúil agus ag gach saoránach i gContae Phort Láirge sna míonna agus sna blianta amach romhainn. Dún Garbhán 1215 – ceiliúradh 800 mbliain de stair An Comhairleoir Pádraig Ó Innseadúin (David Clynch Photography) Méara Chathair agus Chontae Phort Láirge 1215 – a celebration of 800 years of history (David Clynch Photography)

4 5 creative ireland programme | waterford

Brollach Ón bPríomhfheidhmeannach 2 Chief Executive’s Foreword

tá earnáil chumasach chultúir ag aterford has a strong Ó mhí Aibreáin 2017 i leith chuaigh Meitheal Since April 2017 the Waterford Creative Port Láirge agus bíonn féilte, imeachtaí agus cultural sector with internationally Cultúir Phort Láirge i leith Chlár Éire Ildánach Ireland Culture Team has carried out an gníomhaíochtaí ann a bhfuil aitheantas orthu recognised and award-winning i mbun próiseas fairsing rannpháirtíochta, extensive process of engagement, exploration, go hidirnáisiúnta agus a bhfuil duaiseanna festivals,W events and activities. Waterford City taiscéalaíochta, comhairliúcháin agus anailíse consultation and analysis with key stakeholders gnóthaithe acu. Le blianta fada, tá ceannaireacht and County Council has shown significant i gcomhar le príomhgheallsealbhóirí agus and the wider community to arrive at the shuntasach léirithe ag Comhairle Cathrach agus leadership in cultural development for many leis an bpobal i gcoitinne chun teacht ar na strategic priorities for cultural development as Contae Phort Láirge maidir le forbairt chultúir, years, recognising the value of culture and príomhchuspóirí straitéiseacha d’fhorbairt outlined in this document. Our Cultural and maidir le haitheantas a thabhairt do luach an creativity as both central to the well-being of our chultúir a leagtar amach sa doiciméad seo. Creative Strategy is intended to support the chultúir agus na cruthaitheachta atá lárnach, ní citizens and in driving the economic fortunes of Tá sé mar aidhm ag an Straitéis Chultúir agus further development and enrichment of the hamháin ó thaobh dhea-bhail na saoránach ach the region into the future. This includes support Chruthaitheachta tacú le forbairt agus saibhriú delivery of the Creative Ireland programme for a bheidh ina bhfórsa tiomána do dhea-riocht of large-scale cultural developments including breise maidir le Clár Éire Ildánach a chur i Waterford through the implementation of a gheilleagar an réigiúin amach anseo. Cuirtear san the Viking Triangle, Waterford Museum of bhfeidhm i bPort Láirge trí shraith pleananna series of annual delivery plans which will enable áireamh ansin an tacaíocht a thugtar d’fhorbairtí Treasures, Garter Lane and the Waterford soláthair bliantúla a chur ar fáil a chumasóidh further unique collaborations and events to take cultúir ar an mórchóir lena n-áirítear an Triantán Greenway. Other key initiatives include: our tuilleadh comhoibrithe agus imeachtaí uathúla, place locally across the county. Lochlannach, Músaem na Seod, Port Láirge, leadership of the Three Sisters European Capital a bheidh ar siúl go háitiúil ar fud an chontae. We look forward to an enriched cultural Lána Garter agus Rian Glas na nDéise. I measc na of Culture 2020 Bid, development of a Regional Táimid ag tnúth le comhshaol cultúrtha landscape in Waterford by 2022 and to bpríomhthionscnamh eile tá ár gceannaireacht Cultural Strategy and current plans to develop saibhrithe i bPort Láirge faoi cheann 2022 agus sustaining, developing and enhancing our city ar Thairiscint an Triúr Deirféaracha maidir le a Cultural Quarter in the O’Connell Street ag súil freisin le féinléiriú cultúir na cathrach and county’s cultural expression in line with the Príomhchathair Chultúir na hEorpa 2020, forbairt area of Waterford City. These initiatives are agus an chontae a chothú, a fhorbairt agus a Creative Ireland vision. Straitéis Chultúir Réigiúnaigh agus pleananna underpinned by the arts, heritage and libraries fheabhsú i gcomhréir le fís Éire Ildánach. reatha chun Ceathrú Cultúrtha a fhorbairt i strategies for Waterford City and County. We Michael Walsh gceantar Shráid Uí Chonaill de Chathair Phort are a county which invests in culture as an Michael Walsh Chief Executive Waterford Láirge. Tá straitéisí ealaíon, oidhreachta agus embedded part of our planning process; a Príomhfheidhmeannach Chomhairle City and County Council leabharlann i gCathair agus i gContae Phort ‘place where culture is valued and resourced to Cathrach agus Contae Phort Láirge Láirge ag tacú leis na tionscnaimh sin. Is contae improve the lives, opportunities and prospects é Port Láirge a infheistíonn sa chultúr mar chuid for all’ . leabaithe dá próiseas pleanála; ‘mar áit ina bhfuil The Creative Ireland Programme is meas ar chultúr agus ina gcaitear leis an gcultúr built around themes of identity, culture and mar acmhainn chun saol daoine, chun deiseanna citizenship with core operating principles of agus ionchais do cách a fheabhsú’ . Collaboration, Communication, Community, Tá an Clár Éire Ildánach tógtha mórthimpeall Empowerment and Global Reputation. Local téamaí aitheantais, cultúir agus saoránachta authorities have a crucial role in the overall local agus feidhmíonn sé faoi na príomhphrionsabail delivery of the Creative Ireland programme and oibriúcháin a bhaineann le Comhoibrú, le are mandated, through their Culture Teams, Cumarsáid, leis an bPobal, le Cumasú agus le to deliver Pillar 2 of the programme – Enabling Clú Domhanda. Tá ról ríthábhachtach ag údaráis Creativity in Every Community. áitiúla maidir le Clár Éire Ildánach áitiúil a chur ar fáil ina iomláine ar bhonn áitiúil agus tá sainordú acu Colún 2 den chlár Bonn a chur faoin gCruthaitheacht i ngach Pobal a chur i gcrích trína gcuid Meithleacha Cultúir.

6 7 creative ireland programme | waterford

An Cultúr agus an Chruthaitheacht i bPort Láirge 3 Culture and Creativity in Waterford

b’é port láirge an chéad chathair a aterford is a location rich leis sin is díol spéise ar leith í an Fhéile , interesting in this regard, not least of which bhunaigh trádálaithe Lochlannacha in Éirinn in culture and heritage from its ní hamháin mar gheall ar a cáil idirnáisiúnta because of its international acclaim but also sa 9ú haois, agus is áit í a bhí, ó uair a bunaithe, establishment as the site of the ach de bhrí freisin go gcuirtear féile ar fáil in its delivery of a festival which draws on saibhir ó thaobh cultúir agus oidhreachta de. Is firstW city in Ireland, founded by Viking traders a tharraingíonn ar shamhlaíocht agus ar the collective imagination and creativity of áit í a bhfuil aitheantas uirthi ar fud an domhain, in the 9th century. A place recognised globally chruthaitheacht an phobail ar leis í gach bliain; its people annually. Its recent collaborative mar ionad monaraithe criostail agus gloine, for its manufacture of crystal and glass, its ba fhreagra na cosmhuintire i leith fhorbairt development with Garter Lane Arts Centre in mar áit a bhfuil cáil uirthi as a hoidhreacht Irish language heritage (being one of the few chruthaitheachta agus chultúir an óige é an the delivery of SprÓg children’s festival is an Ghaeilge (tá ceann amháin den líon beag Gaeltacht areas remaining in the country), its fhorbairt chomhoibríoch a rinneadh le déanaí le example of grass-roots development of youth ceantar Gaeltachta atá fós sa tír suite i bPort strong festivals and a street art culture. It is a hIonad Ealaíon Garter Lane chun féile SprÓg do creativity and culture. Láirge) agus mar áit ina mbíonn feilte móra ar place where engagement and participation in pháistí a chur ar fáil. Waterford is a location which concerns itself siúl agus ina bhfuil cultúr láidir ealaíne sráide. cultural activities forms a backdrop to people’s Is áit í Port Láirge a thógann air féin na with both people and place; where access and Is áit í ina a bhfuil an rannpháirteachas agus lives from local theatre production, visual and cúraimí a bhaineann le daoine agus le háit; is understanding of its heritage is seen as central an t-idirchaidreamh, i dtaca le gníomhaíochtaí literary arts to the involvement of its citizens áit í ina meastar go bhfuil teacht agus tuiscint to the wellbeing of its people and a focus for cultúir de, ina gcodanna de shaol a muintire, in professional and non-professional arts ar an oidhreacht lárnach ó thaobh dhea-bhail cultural development; with its Heritage Plan lena n-áirítear páirt a ghlacadh i léiriúcháin practice. Developing the cultural landscape in an phobail agus gur nithe iad sin nach mór providing a vision to increase access to, and amharclannaíocha áitiúla, in amharc-ealaíona the county is a team of local cultural agents, díriú orthu mar chuid den fhorbairt chultúrtha; engagement with, all aspects of heritage in agus in ealaíon na litríochta, gan trácht ar operating as part of the local authority structure, cuireann an Plean Oidhreachta fís ar fáil i Waterford. From embracing its built and natural rannpháirteachas na saoránach i gcleachtadh supporting a wider cohort of cultural managers, leith teacht a bheith ag daoine ar gach gné den landscape biodiversity to its unesco Geopark ealaíon gairmiúil agus neamhghairmiúil. practitioners, educators and audiences and oidhreacht i bPort Láirge agus i leith méadú a on the Copper Coast and the new Waterford Tá gníomhairí cultúrtha áitiúla ag obair mar delivering the framework for culture and dhéanamh ar rannpháirteachas iontu. Trí leas Greenway, it promotes appreciation and fhoireann agus mar chuid de struchtúr an creativity across Waterford. a bhaint as a oidhreacht fhoirgnithe agus as enjoyment of its shared heritage as a means of údaráis áitiúil agus iad ag cur an chomhshaoil This rich cultural tapestry of the location bithéagsúlacht a oidhreachta nádúrtha agus improving the quality of life and wellbeing of its chultúrtha chun cinn sa chontae, ag tacú le crosses traditional and contemporary cultural tríd an Geopháirc unesco atá ann ar Chósta citizens. grúpa níos leithne bainisteoirí cultúrtha, forms, offering a range of high quality large- an Chopair agus trí Ghlasbhealach nua Phort Waterford Arts Service supports local arts cleachtóirí, oideachasóirí agus luchtanna scale international festivals alongside multiple Láirge, tá meas ar an oidhreacht chomhroinnte, development with two dedicated Arts Officers féachana / éisteachta, agus ag cur creatlaigh ar smaller scale and community-run festivals in agus an taitneamh a bhaintear aisti, á gcur chun serving both the city and the county in tandem. fáil ar fud Phort Láirge don chultúr agus don towns and villages across the county. These cinn mar bhealach chun caighdeán saoil agus The Arts Service connects and supports artistic chruthaitheacht. festivals provide platforms for connecting folláine na saoránach a fheabhsú. endeavour in the county with the county Arts Cuimsíonn taipéis shaibhir chultúrtha an people and ideas and are borne of communities Déanann Seirbhís Ealaíon Phort Láirge, Plan delivering on three core themes of (a) tsuímh na cineálacha éagsúla cultúir atá ann san of practice, where amateur activities in rural agus í ag obair i gcomhar le beirt sain-Oifigeach participation and access; (b) support for artists áit, idir thraidisiúnta agus chomhaimseartha, and urban areas have spawned international Ealaíon a fhónann don chathair agus don and (c) identity and place as its focus. Its core trí raon féilte idirnáisiúnta ardchaighdeáin excellence. Spraoi Festival is singularly chontae araon, tacaíocht a thabhairt d’fhorbairt objectives lie in providing funding, enhancing mórscála a chur ar fáil maille leis an iliomad ealaíon áitiúil. Tríd an tSeirbhís Ealaíon, nasctar capacity in the arts and cultural sector and féilte níos lú a chur ar fáil i mbailte agus i iarrachtaí ealaíonta sa chontae le Plean Ealaíon promoting and supporting public art. In so sráidbhailte ar fud an chontae. Cuireann an Chontae agus tugtar tacaíocht ina leith sin; na féilte sin ardáin ar fáil trína ndéantar díríonn an Plean sin ar thrí phríomhthéama, is daoine agus smaointe a nascadh agus is ó é sin le rá, (a) rannpháirtíocht agus rochtain; phobail i gceantair thuaithe agus uirbeacha (b) tacaíocht d’ealaíontóirí agus (c) féiniúlacht ina mbítear ag cleachtadh gníomhaíochtaí agus áit dúchais. Is iad na bunchuspóirí atá aige amaitéaracha a thagann siad agus is astu a maoiniú a sholáthar agus cumas a fheabhsú san fhásann sármhaitheas idirnáisiúnta. Maidir earnáil ealaíon agus chultúir, agus ealaín phoiblí

8 9 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

a chur chun cinn agus tacu léi. Agus é sin á doing it looks outwards to international models Is contae é atá saibhir ó thaobh éagsúlacht ‘Gaeltacht na nDéise’ in Waterford is one of dhéanamh aige beidh sé ag breathnú amach ar of practice, partnering regionally, locally and teanga. Tá ‘Gaeltacht na nDéise’, atá suite i bPort seven Irish-speaking areas in Ireland where mhúnlaí cleachtais idirnáisiúnta, ag dul i mbun nationally to deliver on its strategic agenda. Láirge, ar cheann de sheacht limistéar Gaeltachta our linguistic heritage and its importance are comhpháirtíochtaí ar bhonn réigiúnach, áitiúil Waterford city is home to a broad church of in Éirinn ina ndéantar an oidhreacht teanga agus proudly and passionately promoted. Consisting agus náisiúnta d’fhonn dea-thoradh ar an gclár arts provision including the Garter Lane Arts a thábhachtaí atá sí a chur chun cinn go bródúil of two coastal parishes, An Rinn and An Sean oibre straitéiseach sin a thabhairt i gcrích. Tá Centre and Studios, Waterford Museum of agus go paiseanta. Tá dhá pharóiste ann in aice Phobal, our native language is spoken as a living, cathair Phort Láirge ina ceanncheathrú do raon Treasures, Waterford Walls, Waterford Youth leis an gcósta, An Rinn agus An Seanphobal, community language alongside its associated forleathan soláthróirí ealaíon, lena n-áirítear Arts, goma Gallery amongst others. Waterford agus labhraítear an teanga dhúchasach iontu cultural traditions of music, song, dance and Ionad Ealaíon agus Stiúideonna Lána Garter, is also a pioneer for arts, health and wellbeing, mar theanga bheo, mar theanga phobail, agus storytelling. This linguistic culture runs through Músaem na Seod, Port Láirge, Ballaí Phort with a track record of long-term partnership tá an ceol, na hamhráin, an damhsa agus an the cultural development agenda finding Láirge, Ealaíona Óige Phort Láirge, Gailearaí and programming in hospitals, care settings, scéalaíocht, agus na traidisiúin chultúrtha a opportunities to connect our native language goma agus áiteanna eile nach iad. Is ceannródaí community spaces and in the home, specifically ghabhann leo, ann ansin ina theannta. Ritheann with the linguistic cultures of new communities é Port Láirge freisin maidir le healaíona, sláinte through the Waterford Healing Arts Trust. an cultúr teangeolaíochta sin tríd an gclár oibre in the county. agus folláine agus tá teist chruthaithe air de The county is home to a vibrant library maidir le forbairt chultúrtha agus tá deiseanna The City and County Council recognising dheasca comhpháirtíocht fhadtéarmach agus service, with programmes which assist the aimsithe chun an teanga dhúchais a nascadh le the benefit of an embedded culture-led agenda cláreagrú in ospidéil, i suíomhanna cúraim, i development of creative communities through cultúir theanga na bpobal nua sa chontae. in improving the lives of its citizens, has led spásanna pobail agus sa teaghlach, go sonrach an intergenerational approach to learning Ós rud é go n-aithníonn an Chomhairle the way in cultural development from the local trí Iontaobhas Ealaíon Leighis Phort Láirge. encompassing all age ranges. It facilitates Cathrach agus Contae go bhfuil tairbhe le baint to the international. In recent times Waterford Tá seirbhís bhríomhar leabharlainne sa connected communities through events as clár oibre leabaithe atá dírithe ar chultúr led a bid to become the European Capital of chontae anois maille le cláir a chabhraíonn le and opportunities offering access to public a bheith ann ó thaobh saol na saoránach Culture 2020; delivered Ireland’s first Regional forbairt pobal cruthaitheach trí chur chuige spaces throughout the county, and providing a fheabhsú, bhí an Chomhairle ar thús Cultural Strategy (with partners in Kilkenny idirglúine maidir le foghlaim, ar cur chuige resources, activities and materials to enhance cadhnaíochta maidir le forbairt chultúrtha, idir and ) and has recently developed a é a chuimsíonn gach aoisghrúpa. Déantar leisure. In partnership with other local áitiúil agus idirnáisiúnta. Le blianta beaga anuas plan for culture-led regeneration through the freastal ann do phobail nasctha trí imeachtaí services it delivers core programmes which bhí Port Láirge chun tosaigh i ndáil le tairiscint development of a plan to deliver a Cultural agus deiseanna a chur ar fáil dóibh sa dóigh include; writer-in-residence programmes, a chun Príomhchathair Chultúir na hEorpa 2020 Quarter in Waterford City, supporting the go mbíonn teacht ar spásanna poiblí ar fud Reading and Children’s Book Festival, multi- a dhéanamh den chathair agus chuir sé an development and retention of creative and an chontae, rud a chuireann acmhainní, disciplinary cultural programmes, social chéad Straitéis Chultúir Réigiúnaigh de chuid cultural talent. gníomhaíochtaí agus ábhair ar fáil chun inclusion programmes and activities and access na hÉireann ar fáil i gcomhar le comhpháirtithe The Regional Cultural Strategy provides the fóillíocht a fheabhsú. Soláthraíonn sé cláir to culture via archives, heritage, local studies, i gCill Chainnigh agus i Loch Garman, agus, le bedrock for cultural and creative development bhunúsacha i gcomhpháirtíocht le seirbhísí publications, promotion, online resources etc. déanaí, d’fhorbair sé plean athghiniúna cultúir in the region, with three priority areas which áitiúla eile, ar a n-áirítear cláir scríbhneoirí It is a county rich in linguistic diversity. i bhfoirm plean chun Ceantar Cultúir a chur resonate with Waterford’s Creative and Cultural cónaithe, Féile Léitheoireachta agus Leabhar ar fáil i gCathair Phort Láirge, rud a bheadh Strategy: do Pháistí, cláir chultúir ildisciplíneacha, cláir ina bhonntaca don lucht cruthaitheach agus agus gníomhaíochtaí um uilechuimsitheacht cultúrtha a mbuanna a chur chun cinn agus a shóisialta agus teacht ar chultúr trí chartlanna, trí choinneáil ar marthain. oidhreacht, trí staidéar áitiúil, trí fhoilseacháin, Feidhmíonn an Straitéis Chultúir trí chur chun cinn, trí acmhainní ar líne etc. Réigiúnaigh mar dhúshraith dhaingean d’fhorbairt chultúrtha agus chruthaitheach sa réigiún, agus tá trí réimse tosaíochta ann atá i gcomhréir go mór le Straitéis Chruthaitheach agus Chultúir Phort Láirge mar a leanas:

10 11 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

• Clár maidir le Geilleagar Cruthaitheach agus • A Creative and Cultural Economy Cultúir – chun tacú le forbairt luchtanna Programme – supporting the development of féachana /éisteachta inbhuanaithe i leith sustainable audiences for culture, developing cultúir, chun forbairt a dhéanamh ar the festival economy and building capacity at gheilleagar na bhféilte agus chun cur leis an local level to support the creative industries acmhainneacht, ag leibhéal áitiúil, chun tacú sector in particular. le hearnáil na dtionscal cruthaitheach go • Culture-led social development – which háirithe. responds to Waterford’s leadership in the • Forbairt shóisialta agus é dírithe ar an Arts and Health space, embedding citizens gcultúr – chun freagairt do cheannaireacht in inclusive planning and programming for Phort Láirge sa spás Ealaíon agus Sláinte, culture and creating supports for creatives rud a chuireann saoránaigh, ar bhonn in both rural and urban settings. uilechuimsitheach, i gcroílár na pleanála • Urban and Rural Regeneration agus an chláreagrúcháin i leith cúrsaí cultúir Programme – delivering on physical agus rud a chruthaíonn tacaíochtaí do regeneration projects which support dhaoine cruthaitheacha i suíomhanna tuaithe cultural development. agus i suíomhanna uirbeacha araon. • Clár Athghiniúna Uirbeach agus This Culture and Creativity Strategy has Tuaithe – chun gealltanais maidir le been developed to align with this backdrop tionscadail athghiniúna fisicí a thacaíonn of provision, serving to amplify and connect le forbairt chultúrtha a chomhlíonadh cultural development for Waterford’s people into the future. Forbraíodh an Straitéis Chultúir agus Chruthaitheachta seo chun ailíniú leis an gcúlra thuasluaite maidir le soláthar, agus é mar aidhm leis sin ná forbairt chultúrtha a aimpliú ar mhaithe le muintir Phort Láirge amach anseo agus ar mhaithe baint a bheith ag muintir Phort Láirge leis an bhforbairt sin amach anseo.

Féile Idirnáisiúnta agus Seó Bóthair na Lochlannach Phort Láirge 2018 – rinceoirí áitiúla ag glacadh páirte sa Seó Bóthair Lochlannach, Port Láirge 2018 Waterford’s International Viking Festival and Roadshow 2018 – local dancers performing in Viking Roadshow, Waterford 2018

12 13 creative ireland programme | waterford

Fís Éire Ildánach do Phort Láirge 4 The Creative Ireland Vision for Waterford

is é atá i gClár Éire Ildánach ná Clár he creative ireland Programme ‘Éiceachóras cultúrtha agus cruthaitheach ‘Create a cultural and creative ecosystem Oidhreachta Rialtais d’Éirinn 2016 – tionscnamh is the Government’s Legacy Programme a bhunú i bPort Láirge ina dtógtar ar na in Waterford which builds on existing core cúig bliana a chuireann an chruthaitheacht for Ireland 2016 – a five-year initiative bunláidreachtaí atá ann cheana féin, ina strengths, increases cultural competency ag ceartlár an pholasaí phoiblí. Is clár é atá Twhich places creativity at the centre of public méadaítear an inniúlacht chultúrtha ar fud an across the county to develop and deliver bunaithe ar an gcultúr agus a ceapadh chun policy. It is a culture-based programme designed chontae chun cláir trína léirítear riachtanais programmes reflective of community needs, folláine an duine aonair, an phobail agus an to promote individual, community and national an phobail a fhorbairt agus ina mbeidh and provides opportunities for access, náisiúin a chur chun cinn. Seo a leanas an fhís a well being. Its vision is: deiseanna ag gach saoránach ar rochtain, ar participation and engagement in culture bhaineann leis: pháirtíocht agus ar idirchaidreamh i gcúrsaí and creativity for all citizens.’ ‘That every person living in Ireland will cultúir agus cruthaitheachta.’ ‘Go mbeidh deis ag gach duine atá ina chónaí have the opportunity to fully realise his Since Creative Ireland’s inception in 2017 in Éirinn an cumas cruthaitheach atá ann nó or her creative potential’ Ó tionscnaíodh Éire Ildánach in 2017, chuir Waterford’s Culture Team has developed new inti a bhaint amach ina iomláine’ Meitheal Cultúir Phort Láirge cleachtais oibre working practices which deliver an integrated The programme is the main implementation nua chun cinn d’fhonn cur chuige comhtháite approach to cultural development in the Tá an clár ceaptha chun bheith ina uirlis vehicle for the priorities identified in the maidir le forbairt chultúrtha sa chontae a chur county. Working in concert they have developed forfheidhmithe maidir leis na tosaíochtaí a Government’s policy document, Culture ar fáil. Mar thoradh ar chomhoibriú, tá cláir collaborative programmes between functional ainmnítear i gcáipéis bheartais an Rialtais, 2025 – Éire Ildánach which states that arts chomhoibríocha curtha i dtoll a chéile acu areas in Waterford City and County Council Cultúr 2025 – Éire Ildánach ina luaitear and culture are intrinsic to the Irish State, le haghaidh limistéir feidhme Chomhairle which maximise opportunities for shared go bhfuil na healaíona agus an cultúr ina acknowledges the need to increase access to, Cathrach agus Contae Phort Láirge, ar cláir resourcing, marketing and communications gcodanna lárnacha de Stát na hÉireann, ina and participation in the arts, boost our creative iad trína dtapaítear, a oiread agus is féidir, na across culture and the creative industries. The n-admhaítear a riachtanaí atá sé go ndéanfaí industries, and preserve our heritage with a deiseanna atá ann chun acmhainní, margaíocht team played a key role in the development of méadú ar rochtain ar na healaíona, agus ar particular focus on language, landscape and agus cumarsáid a chomhroinnt ar fud na this strategy, informing the public consultation rannpháirtíocht sna healaíona, go dtreiseofaí the environment. dtionscal cultúir agus cruthaitheach. Bhí ról process, working with local communities to tionscail chruthaitheacha, agus go gcaomhnófaí The Creative Ireland Programme is lárnach ag an meitheal maidir le forbairt na hear their views on how the local authority can ár n-oidhreacht, agus béim ar leith á leagan ar an built around themes of identity, culture and straitéise sin sa mhéid gur chuir sí faisnéis ar enable creativity locally and coming together teanga, ar an tírdhreach agus ar an gcomhshaol. citizenship with core operating principles of fáil le linn an phróisis comhairliúcháin phoiblí, to identify the strategic priorities outlined in Tá Clár Éire Ildánach bunaithe ar Collaboration, Communication, Community, gur oibrigh sí i gcomhar le pobail áitiúla chun this document and the mechanisms for their théamaí na féiniúlachta, an chultúir agus na Empowerment and Global Reputation. This éisteacht lena gcuid tuairimí maidir le conas ab successful delivery over time. They will continue saoránachta agus cuirtear i bhfeidhm é faoi na Strategy sets out the plan for Waterford in this fhéidir leis an údarás áitiúil an chruthaitheacht a to deepen this working relationship over the príomhphrionsabail oibriúcháin a bhaineann national initiative. It outlines our priorities for chumasú go háitiúil agus gur tháinig sí le chéile duration of the programme, ensuring a coherent le Comhoibrú, le Cumarsáid, leis an bPobal, le cultural and creative development, resonates chun na tosaíochtaí straitéiseacha a leagtar approach to cultural support, development and Cumhachtú agus le Clú Domhanda. Sa Straitéis with the core values of the Creative Ireland amach sa doiciméad seo, agus meicníochtaí programming, which reflects the objectives of seo, leagtar amach plean Phort Láirge i leith an Programme nationally and focuses on delivering maidir lena soláthar go rathúil le himeacht relevant existing plans and strategies for the tionscnaimh náisiúnta sin. Leagtar amach inti Waterford’s vision to; ama, a shainaithint. Leanfaidh siad ar aghaidh county and the Creative Ireland vision. tosaíochtaí maidir le forbairt chultúrtha agus ag treisiú an chaidrimh oibre seo ar feadh ré an chruthaitheach, tá sí ag teacht le bunluachanna chláir, á chinntiú go mbeidh cur chuige soiléir an Chláir Náisiúnta Éire Ildánach agus tá sí ann maidir le tacaíocht chultúrtha agus maidir dírithe ar fhíorú fhís Phort Láirge; le forbairt agus le clárphleanáil, ar cur chuige é trína léireofar cuspóirí na bpleananna agus na straitéisí ábhartha atá ann cheana don chontae agus d’fhís Éire Ildánach.

14 15 creative ireland programme | waterford

Luachanna Éire Ildánach i bPort Láirge 5 The Creative Ireland Values in Waterford

dála chlár éire Ildánach ina ndírítear ar ike the creative Ireland programme Comhoibriú Collaboration théamaí na féiniúlachta, an chultúir agus na which focuses on the themes of identity, Cleachtais oibre nua a chur chun cinn ar mhaithe Development of new work practices for shared saoránachta, gné lárnach de chuid Straitéis culture and citizenship, Waterford’s le comhroinnt acmhainní, (m.sh. úsáid bhreise resourcing, (e.g. additional local venue use Chultúir agus Chruthaitheachta Phort Láirge is LCultural and Creative Strategy has at its core an a bhaint as ionaid áitiúla chun críocha cultúrtha) for cultural purposes) and cross-functional ea an tuiscint ar bhunluach an chultúir ó thaobh understanding of the intrinsic value of culture agus clárfhorbairt trasfheidhmeach (m.sh. programme development (e.g. The Field-Names sochaí fhorásach a bheith ann agus ar cheart to a progressive society and the right of all its Tionscadal Logainmneacha na bPáirceanna agus project and Bring Your Own Chair) between na saoránach go léir chun páirt a ghlacadh i citizens to participate in cultural activity in the Bring Your Own Chair) a dhéanamh i measc the different cultural agents who make up the ngníomhaíocht cultúir sa chontae. Déantar county. It references the importance of cultural na ngníomhairí cultúrtha difriúla atá ann sa Culture Team in Waterford. tagairt inti do thábhacht na hoidhreachta heritage and the Irish language alongside the Mheitheal Cultúir i bPort Láirge. cultúir agus na Gaeilge agus déantar tagairt creative expression and cultural identities of inti chomh maith do léiriú cruthaitheach new communities which enhance and enrich its Cumarsáid Communication agus d’fhéiniúlachtaí cultúrtha pobal nua cultural landscape. It presents a framework for Tá forbairt na feasachta faoi chlár Éire Ildánach Developing awareness of the Creative Ireland trína bhfeabhsaítear agus trína saibhrítear an developing cultural competencies in its people, ar fud Phort Láirge ina bunghealltanas de programme across Waterford is a core timpeallacht chultúrtha. Cuireann sí creatlach enabling them to design, develop, deliver and chuid na Meithle Cultúir áitiúla. Cruthóidh commitment of the Culture team locally. Their i láthair trínar féidir inniúlachtaí cultúrtha a sustain events, activities and programmes tiomantas na Meithle i leith múnla cuimsitheach commitment to building a comprehensive fhorbairt sna daoine, rud a chumasaíonn dóibh which reflect their needs at local, national and cumarsáide a fhorbairt mar chuid den communications model as part of the imeachtaí, gníomhaíochtaí agus cláir, a léiríonn a global level. It reflects the views of the Culture chlár leibhéal infheictheachta níos mó le programme will create greater visibility of a riachtanais ar leibhéal áitiúil, náisiúnta Team, key stakeholders and the wider public in haghaidh cláir a mbeidh tacaíocht á fáil acu programmes supported by the initiative agus domhanda, a dhearadh, a fhorbairt, a consideration of what is required for a cultural ón tionscnamh agus cruthóidh sé deiseanna and opportunities for engagement with the sholáthar agus a chothú. Léirítear inti tuairimí and creative ecosystem to flourish in Waterford. chun bheith páirteach sa chlár. Ina theannta sin programme. It will, in addition, create a na Meithle Cultúir, na bpríomh-gheallsealbhóirí The Creative Ireland programme principles cruthóidh sé pointe fócais amháin le haghaidh single point of focus for creative and cultural agus an phobail i gcoitinne i dtaobh cad atá ag of Collaboration, Communication, Community, forbairt clár cruthaitheachta agus cultúir maidir programme development across the different teastáil le go mbeidh éiceachóras cultúir agus Participation, Inclusivity and Empowerment le gach ceann ar leith de na feidhmeanna éagsúla local authority functions which deliver culture- cruthaitheach in ann bhláthú i bPort Láirge. form the foundation for this document. údaráis áitiúil a chuireann seirbhísí a bhaineann related services. Tá an doiciméad seo bunaithe ar The following paragraphs outline how these le cultúr ar fáil. phrionsabail chlár Éire Ildánach, is é sin principles are reflected in the strategy: le rá, Comhoibriú, Cumarsáid, Pobail, Pobal Community Rannpháirtíocht, Uilechuimsithecht agus Is é is ciall le pobal anseo pobail ar fud an By community we mean all communities across Cumhachtú. Tugtar breac-chuntas sna míreanna chontae ar a n-áirítear lucht ealaíne agus the county from artistic and cultural players and a leanas ar an gcaoi a léirítear na prionsabail sin cultúir agus a mbainisteoirí, lucht freastail ar managers to cultural attendees, Irish language sa straitéis: imeachtaí cultúrtha, pobail Ghaeilge, páistí, communities, children, young people and new daoine óga agus pobail nua ar baile dóibh Port communities who call Waterford home. We Láirge. Tá ár gclár oibre straitéiseach dírithe ar have focussed our strategic agenda on enabling phobail a chumasú chun teacht le chéile lena communities to come together to amplify their n-acmhainn chultúrtha a threisiú trí chlár a cultural capacity, by building a programme to thógáil a chuirfeadh an inniúlacht ó thaobh develop competency in cultural planning and pleanáil chultúrtha agus forbartha de chun cinn development and to provide funding supports agus trí thacaíochtaí maoinithe a sholáthar do for identified programmes and cultural activities chláir agus do ghníomhaíochtaí agus imeachtaí and events. cultúrtha sainaitheanta.

16 17 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Rannpháirtíocht Participation Toradh tábhachtach a ghabhfaidh le rath A key output of the success of the Creative an chlár Éire Ildánach ar bhonn áitiúil is Ireland programme locally will be evidence of ea go mbeidh fianaise ar rannpháirtíocht increased cultural participation both at local and bhreise sa réimse cultúrtha ag leibhéal áitiúil county level. All programmes will have a cultural agus ag leibhéal contae araon. Beidh gné participation element. rannpháirtíochta cultúrtha ag gach clár.

Uilechuimsitheacht Inclusivity Tá luach na huilechuimsitheachta ina bhunchuid The value of inclusivity already forms a core d’fhorbairt clár áitiúil i bPort Láirge cheana element of local programme development in féin. Oibríonn an tAonad um Chomhtháthú Waterford. The Social Integration Unit in the Sóisialta sa chathair agus Comhpháirtíocht city alongside the Waterford Area Partnership Limistéar Phort Láirge i dteannta a chéile lena work in tandem to ensure that inclusivity is chinntiú go gcuirtear an uilechuimsitheacht given expression in all relevant supports and san áireamh sna tacaíochtaí agus sna cláir programmes. These agencies formed a core ábhartha uile. Bhí na gníomhaireachtaí sin part of the European Capital of Culture Bid ina mbunchuid den phróisis tairisceana i leith process and are also involved in the current Phríomhchathair Chultúir na hEorpa agus tá development of a plan for a Cultural Quarter for baint acu freisin le forbairt reatha an phlean le Waterford. Continued collaborative working haghaidh Ceathrú Cultúrtha do Phort Láirge. with these agency partners will ensure that Cinnteoidh obair leanúnach comhoibríoch leis inclusion remains central to the Creative Ireland na comhpháirtithe gníomhaireachta sin go programme agenda. mbeidh an uilechuimsitheacht lárnach i gclár oibre Éire Ildánach.

Cumhachtú Empowerment Tríd an straitéis seo, beidh Meitheal Cultúir Waterford’s Culture Team through this strategy Phort Láirge ag iarraidh na pobail áitiúla a is seeking to empower local communities chumhachtú lena slí mhaireachtála a fheabhsú to enhance their way of life through cultural trí léiriú cultúrtha. Tabharfaidh forbairt an chláir expression. The development of the cultural inniúlachta cultúrtha cumhacht do dhaoine competency programme will empower local áitiúla chun ‘úinéireacht’ a fháil ar na cláir people to ‘own’ their cultural programming, chultúrtha a bhaineann leo féin, chun bheith to work together to identify their own local plan ag obair le chéile chun a bplean áitiúil féin for culture, reflecting their local needs in the Macasamhail ollmhór d’fhoireann fichille Lewis ó don chultúr a shainiú, ar plean é a léireoidh a context of the wider development of culture and Ré na Lochlannach de chuid riachtanais áitiúla i gcomhthéacs forbairt cultúir creativity in the county. Mhúsaem na Seod, Port Láirge, agus cruthaitheachta i gcoitinne sa chontae. gur féidir leis an bpobal imirt leis sa Triantán Lochlannach The Waterford Treasures Museum Giant Replica of the Viking-Age Lewis chess set for all to play in the Viking Triangle

18 19 creative ireland programme | waterford

Tosaíochtaí Straitéiseacha do Phort Láirge 6 Strategic Priorities for Waterford

forbraíodh tosaíochtaí straitéiseacha aterford’s strategic Na Tionscail Chruthaitheacha: Éire mar The Creative Industries: Ireland as a Centre Phort Láirge ar bhonn thorthaí an phróisis priorities have been developed from Lárionad Barr Feabhais maidir le Léiriúchán na of Excellence in Media Production comhairliúcháin agus rannpháirtíochta agus the outputs of the consultation Meán Cruthaitheachta Assisting the development of opportunities for ar bhonn na tuisceana ar an timpeallacht andW engagement process and an understanding Cúnamh a thabhairt maidir le forbairt deiseanna creative industries incubation and activation in chultúrtha i bPort Láirge ar nithe iad sin a of the cultural landscape in Waterford via chun tionscail chruthaitheacha a chur ar bun i the Waterford Cultural Quarter. lean as mapáil chruthaitheach ar cuireadh creative mapping which commenced during gCeathrú Chultúir Phort Láirge. Potential opportunities for development tús léi i rith an phróisis tairisceana i leith the European Capital of Culture bid process in Deiseanna ionchasacha maidir le clár i programme in the Irish language with Nemeton Phríomhchathair Chultúir na hEorpa in 2015. 2015. The process delivered responses which nGaeilge a fhorbairt le Nemeton tv srl. tv etc. Cuireadh freagraí ar fáil i gcúrsa an phróisis sin enabled the team to develop the list of priorities agus chuir sé sin ar chumas na meithle an liosta outlined below. These priorities are not mutually Clú na hÉireann ar fud an Domhain Unifying our Global Reputation tosaíochtaí a leagtar amach thíos a chur i dtoll a exclusive. There are inherent inter-linkages a thabhairt le chéile Presenting opportunities for engagement with chéile. D’fhéadfadh na tosaíochtaí seo a bheith which serve to deliver a lattice of supports Deiseanna le haghaidh idirchaidrimh le international partners through the eu ‘Creative ann in éineacht lena chéile. Tá idirnascanna for cultural and creative development and comhpháirtithe idirnáisiúnta a chur ar fáil Spirits’ programme and development of an bunúsacha ann a sholáthraíonn tacaíochtaí expression. trí chlár ‘Creative Spirits’ an ae agus trí chlár annual International Seminar programme. éagsúla le haghaidh forbairt agus léiriú de The priorities specifically address Pillar 2 bliantúil Seimineár Idirnáisiúnta a fhorbairt. chineál cultúrtha agus cruthaitheach. of the Creative Ireland national framework of Priority 1: Cultural Competency Go sonrach, tugann na tosaíochtaí aghaidh enabling creativity in every community but Tosaíocht 1: Clár Forbartha Development Programme ar Cholún 2 de chreat náisiúnta Éire Ildánach, is also overlap with the other pillars via delivery Inniúlachta Cultúrtha Overview é sin bonn a chur faoin gcruthaitheacht i ngach mechanisms and enhancement of existing Forléargas This priority focuses on enhancing cultural pobal, ach tá forluí ann freisin leis na colúin eile cultural programmes and developments in the Díríonn an tosaíocht seo ar inniúlachtaí competencies across the region reflecting trí mheicníochtaí soláthair agus feabhsuithe ar County. Some relevant examples are outlined cultúrtha a fheabhsú ar fud an réigiúin, rud a Waterford’s objective as a ‘Learning City’. chláir agus ar fhorbairtí cultúrtha atá sa Chontae below: léireoidh cuspóir Phort Láirge mar ‘Chathair The public consultation process highlighted cheana féin. Tá cur síos ar roinnt samplaí Foghlama’. Mar thoradh ar an bpróiseas a desire for people to have access to cultural ábhartha anseo thíos: Enabling the Creative Potential of Every Child comhairliúcháin phoiblí, is léir gur mian le provision locally. Responding to this need the Working with Music Generation in Waterford daoine go mbeadh teacht acu, ar bhonn áitiúil, Culture Team will develop a programme of Scód a ligean le Cumas na Cruthaitheachta to deliver a Creative Ireland supported event ar sholáthar cultúir. Mar fhreagairt i leith an shared learning, facilitated workshops with i ngach Leanbh annually. riachtanais sin, cuirfidh an Mheitheal Cultúir cultural and creative experts to enhance cultural Ag Obair le Music Generation i bPort Láirge clár foghlama comhroinnte i dtoll a chéile, agus competencies in Waterford city and county. chun imeacht a sholáthar gach bliain le tacaíocht Investing in our Creative and Cultural beidh ceardlanna éascaithe ann le saineolaithe This programme will enable local ó Éire Ildánach. Infrastructure cultúrtha agus cruthaitheacha d’fhonn communities to develop their own cultural Development of a Cultural Quarter for inniúlachtaí cultúrtha i gcathair agus i gcontae capability, to plan, programme, produce and Infheistíocht in Infreastruchtúr na Waterford and implementation of the Phort Láirge a fheabhsú. manage cultural activity and events locally Cruthaitheachta agus an Chultúir Regional Cultural Strategy. Cuirfidh an clár seo faoi deara go mbeidh to enhance the fabric of life locally. This is Ceathrú Cultúir a Fhorbairt i bPort Láirge agus Developing programmes for cultural sé ar chumas pobail áitiúla a n-inniúlacht turn will help to develop greater inclusivity in Straitéis Chultúir Réigiúnaigh a chur i bhfeidhm. development with wit and wwetb as part chultúrtha féin a fhorbairt, gníomhaíochtaí communities, reflect specific identities and Cláir d’fhorbairt chultúrtha a fhorbairt in of the wcq (Waterford Cultural Quarter) agus imeachtaí cultúrtha a eagrú, a ullmhú agus éindí le wit (Institiúid Teicneolaíochta Phort development. a bhainistiú go háitiúil d’fhonn an caighdeán Láirge) agus le wwetb (Bord Oideachais agus maireachtála a fheabhsú ar bhonn áitiúil. Oiliúna Phort Láirge agus Loch Garman) mar Cabhróidh sé sin le leibhéal uilechuimsitheachta chuid d’fhorbairt Cheathrú Chultúir Phort níos airde a fhorbairt sna pobail, léireoidh sé Láirge (wcq ).

20 21 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

féiniúlachtaí sonracha agus cultúir shonracha cultures in different areas of the county (e.g. Tosaíocht 2: Buaic-imeachtaí Éire Ildánach Priority 2: Creative Ireland Highlight Events i gceantair éagsúla sa chontae (m.sh. Gaeilge i Irish language in Gaeltacht areas, natural Forléargas Overview gceantair Ghaeltachta, an oidhreacht nádúrtha heritage along coastal regions etc), address Tiocfaidh Meitheal Cultúir Éire Ildánach le The Creative Ireland Culture team will meet i réigiúin chósta srl), tabharfar aghaidh ar issues around travel from rural areas to the chéile gach bliain chun sraith d’imeachtaí agus annually to develop and present a series of shaincheisteanna maidir le taisteal ó cheantair city – where culture is normally produced – and de ghníomhaíochtaí cultúrtha ardchaighdeáin high-quality cultural events and activities thuaithe go dtí an chathair – áit a mbíonn builds local audiences for culture and creative a fhorbairt agus a chur i láthair ar imeachtaí which link thematically to the local context for gníomhaíochtaí cultúir ar siúl de ghnáth – agus engagement, providing natural connectivity with agus na gníomhaíochtaí iad a mbeidh nasc ann cultural and creative development across the cruthófar lucht féachana / éisteachta áitiúil le the wider cultural ecosystem across the county. idir iad agus an comhthéacs áitiúil ó thaobh arts, heritage, libraries and museums plans, the haghaidh rannpháirtíocht i ngníomhaíochtaí forbairt chultúrtha agus chruthaitheach de sna wcq plan and the Regional Cultural Strategy cultúir agus cruthaitheachta, rud a chuirfidh Actions pleananna maidir le healaíona, oidhreacht, and in collaboration with other key cultural and nascacht nádúrtha ar fáil leis an éiceachóras 1.1. Develop a ‘Creative Communities’ leabharlannaíocht agus iarsmalanna, i bplean creative agencies in the county. cultúrtha níos leithne ar fud an chontae. programme framework to support the wcq agus sa Straitéis Chultúir Réigiúnaigh agus This programme area will be multi-faceted development of cultural events and activities beidh comhoibriú ar siúl le gníomhaireachtaí and reflect the core vision of the Creative Ireland Bearta in local communities tábhachtacha cultúrtha agus cruthaitheacha eile programme in a local context. It will build from 1.1. Creatlach cláir ‘Pobail Chruthaitheacha’ a sa chontae. the initiatives delivered for the programme in 1.2. Present an Open Call to communities for fhorbairt chun tacú le forbairt imeachtaí agus Beidh an chlár seo ilghnéitheach agus 2017, the outputs from the consultation process, participation in the ‘Creative Communities’ gníomhaíochtaí cultúrtha i bpobail áitiúla léireoidh sé fís lárnach chlár Éire Ildánach and delivering the creative development agenda programme which will provide experts to work sa chomhthéacs áitiúil. Bainfear leas as na in Waterford. 1.2. Fógra Oscailte a chur i láthair na bpobal with community players locally to help identify, tionscnaimh a cuireadh ar fáil don chlár in 2017 chun bheith páirteach sa chlár ‘Pobail design and develop their local programmes for agus as torthaí an phróisis comhairliúcháin le Actions Chruthaitheacha’; cuirfear saineolaithe ar creativity and culture and provide assistance linn an clár oibre faoi fhorbairt chruthaitheach a Examples might include: fáil tríd an gclár chun oibriú le daoine atá ag in seeking funding under the Creative Ireland chur i gcrích i bPort Láirge gníomhú sa phobal áitiúil d’fhonn cabhrú leo a Annual Programming Fund 2.1. Work in concert with the Libraries Service / gcuid clár áitiúil cruthaitheachta agus cultúir a Heritage to develop an oral histories programme 1.3. Develop a Creative Communities Toolkit and Bearta shainaithint, a dhearadh agus a fhorbairt, agus for communities across Waterford. deliver workshops to assist local, sustainable D’fhéadfadh bearta den chineál seo a leanas a d’fhonn cúnamh a sholáthar chun maoiniú a cultural and creative development. bheith i gceist: 2.2. Further develop and expand the ‘Place aimsiú faoi Chiste Clárphleanála Bliantúil Éire Names’ project for local schools exploring 2.1 Obair a dhéantar i gcomhar leis an tSeirbhís Ildánach 1.4. Utilise existing cultural players to enhance opportunities for creative engagement for understanding and capacity for development Leabharlannaíochta / Oidhreachta chun clár 1.3. Foireann Uirlisí ‘Pobail Chruthaitheacha’ children and young people in school settings. and management of cultural programming staire béil a fhorbairt do phobail ar fud Phort a fhorbairt agus ceardlanna a chur ar fáil locally through the development of a ‘Cultural Láirge. 2.3. Work with Music Generation Waterford to a chuideoidh le forbairt chultúrtha agus Mentor’ programme supported by Waterford deliver an annual showcase event. chruthaitheach de chineál áitiúil inbhuanaithe. 2.2 An tionscadal ‘Logainmneacha’ le haghaidh Local Enterprise Office. scoileanna áitiúla a fhorbairt agus a leathnú 1.4. Úsáid a bhaint as gníomhaithe cultúrtha tuilleadh agus scrúdú a dhéanamh ar dheiseanna atá ann cheana féin feabhas a chur ar an tuiscint le haghaidh rannpháirtíocht chruthaitheach agus ar an acmhainn atá ann maidir le cláir do pháistí agus do dhaoine óga i suíomhanna chultúrtha a fhorbairt agus a bhainistiú go scoile. háitiúil trí chlár ‘Meantóir Cultúrtha’ a fhorbairt le tacaíocht ó Oifig Fiontar Áitiúil Phort Láirge. 2.3 Oibriú Music Generation i bPort Láirge chun ócáid tacaíochta do Éire Ildánach a sholáthar gach bliain.

22 23 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

2.4 Seimineár / Imeacht Cruthaitheach 2.4. Annual Creative Event / Seminar – following Tosaíocht 4: Cumarsáid Chláir Priority 4: Programme Communications Bliantúil a leanann den Seimineár maidir le on from Glass Industries Seminar in Forléargas Overview Tionscail Ghloine in 2016 go háirithe maidir le 2016 – particularly in area of festival economy Múnla cumarsáide a mhúsclóidh feasacht ar Develop a communications model which builds forbairt gheilleagar na bhféilte, lena n-áirítear development including street theatre and chlár Éire Ildánach ar fud an chontae, agus awareness of the Creative Ireland programme amharclannaíocht agus taispeántais sráide. spectacle. gnéithe clárphleanála sainiúla a fheabhsóidh across the county and specific programmatic 2.5 Oibriú le wcq chun sraith bhliantúil 2.5. Work with wcq to develop an annual rochtain, páirtíocht agus an t-idirchaidreamh le elements which enhance access, participation ‘Saotharlann Chruthaitheach’ a fhorbairt – ‘Creative Lab’ series – to share learning and cultúr agus leis an gcruthaitheacht, a fhorbairt. and engagement with culture and creativity. foghlaim a chomhroinnt agus smaointe develop innovative ideas for cultural and nuálacha a fhorbairt le haghaidh forbairt creative development between practitioners and Bearta Actions: chultúrtha agus chruthaitheach i measc managers. 4.1 Tuilleadh forbartha ar chumarsáid 4.1. Further develop internal communications cleachtóirí agus bainisteoirí. inmheánach idir baill na Foirne Cultúir d’fhonn between members of the Culture team to Priority 3: Creative Ireland a chinntiú go mbeidh deiseanna ar chomhobair ensure timely visibility of opportunities for Tosaíocht 3: Ciste Clárphleanála Programming Fund agus ar fhorbairt tionscadail infheicthe go tráthúil collaboration and project development Éire Ildánach Overview 4.2 Creatlach cumarsáide a chur le chéile chun 4.2. Develop a communications framework to Forléargas An annual funding call for local communities a chinntiú go mbeidh aon phointe teagmhála ensure a single point of contact for all Waterford Glaoch bliantúil ar mhaoiniú do phobail áitiúla to plan, develop, manage and present cultural amháin ar fáil do chláir uile Éire Ildánach Phort Creative Ireland programmes Láirge chun dul i mbun pleanála, forbartha, bainistithe programmes locally which are supported by the 4.3. Provide clear branding guidelines for agus cur i láthair go háitiúil maidir le cláir Creative Ireland programme. 4.3 Treoirlínte brandála soiléire a sholáthar projects funded as part of the Creative Ireland chultúrtha áitiúla a dtugann clár Éire Ildánach do thionscadail a mhaoinítear mar chuid de initiative tacaíocht dóibh. Actions: thionscnamh Éire Ildánach 4.4. Use of a blend of traditional and social 3.1. Develop funding call application with 4.4 Úsáid cumasc de na meáin chumarsáide media to deliver Creative Ireland message and Bearta structured guidelines for the development of traidisiúnta agus sóisialta chun teachtaireacht programmes across the county (specifically 3.1 Iarratas do ghlaoch maoinithe a fhorbairt programmes which reflect a sense of place, Éire Ildánach faoi chláir a chraobhscaoileadh in the use of local radio, social media and maille le treoirlínte struchtúrtha chun identity and culture, which build on historical ar fud an chontae (go háirithe i dtaca le húsáid Waterford in Your Pocket cláir a léiríonn tuiscint ar áit dhúchais, ar context of local theatre / drama, literature, raidió áitiúil, na meán sóisialta agus Port Láirge shainiúlacht agus ar chultúr a fhorbairt; a heritage, language etc., or which are innovative i do Phóca) thógann ar chomhthéacs stairiúil maidir le in their presentation, reflecting a new and hamharchlannaíocht / drámaíocht, litríocht, vibrant creative community in Waterford. oidhreacht, teanga srl. áitiúil nó atá nuálaíoch 3.2. Deliver local workshops – in conjunction ó thaobh cur i láthair de, a léiríonn pobal with the Creative Communities Toolkit cruthaitheach scafanta nua i bPort Láirge. Workshops to ensure understanding of funding 3.2 Ceardlanna áitiúla a sholáthar – i gcomhar call locally. leis na Ceardlanna um Fhoireann Uirlise Oibre 3.3. Present opportunities for enhanced na bPobal Cruthaitheach d’fhonn tuiscint ar programme development to support the festival éileamh maoinithe áitiúil a chinntiú. economy locally and across the region. 3.3 Deiseanna a chur ar fáil maidir le forbairt cláir fheabhsaithe d’fhonn geilleagar na bhféilte a thacú go háitiúil agus ar fud an réigiúin.

24 25 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Tosaíocht 5: Acmhainní a aimsiú do Chláir Priority 5: Programme Resourcing and agus Measúnú a Dhéanamh orthu Evaluation Forléargas Overview: Socrú oibre a dhéanamh chun deiseanna i leith Develop a working arrangement to maximise comhroinnt acmhainní a uasmhéadú d’fhonn opportunities for shared resourcing to enhance clár Éire Ildánach a fheabhsú the Creative Ireland programme

Bearta Actions 5.1 Deiseanna i leith úsáid chomhroinnte 5.1. Identify opportunities for shared use of spásanna áitiúla a shainaithint le haghaidh spaces locally for cultural engagement and rannpháirtíocht chultúrtha agus gníomhaíochtaí activities – e.g. Arts offices, libraries out of cultúrtha – m.sh. oifigí Ealaíon, leabharlanna hours etc. lasmuigh d’uaireanta oibre etc. 5.2. Culture team to meet quarterly to discuss 5.2 Tiocfaidh an Mheitheal Cultúir le chéile gach core programme development agenda again ráithe chun plé a dhéanamh in athuair faoin to maximise opportunities for inter-linkages gclár oibre maidir le forbairt an bhunchláir between other cultural organisations and d’fhonn uas mhéadú a dhéanamh ar na programmes which can be supported through deiseanna i leith nasc idir cláir a bhféadfaí the Creative Ireland Programme. tacaíocht a thabhairt dóibh trí chlár Éire 5.3. Provide part-time programme admin Ildánach. resource for ci programme management 5.3 Acmhainn riaracháin le haghaidh cláir 5.4. Work with wit Humanities to carry out pháirtaimseartha a sholáthar do lucht baseline research into current audience trends bainistíochta chlár Éire Ildánach for cultural participation and engagement 5.4 Dul i mbun oibre le Roinn na nDaonnachtaí 5.5. Work with wit Humanities to carry out in wit chun buntaighde a dhéanamh ar research on impact from ci programme delivery threochtaí reatha maidir le lucht féachana / on audiences’ participation and engagement éisteachta i ndáil le rannpháirtíocht agus le with ci programmes. hidirchaidreamh cultúrtha 5.5 Dul i mbun oibre le Roinn na nDaonnachtaí in wit chun taighde a dhéanamh ar an oiread a théann soláthar chlár Éire Ildánach i gcion ar rannpháirtíocht lucht féachana / éisteachta agus Féile an Chomaraigh. ‘Ceol sna Sléibhte’ ag Easanna na Machan, Co Phort Láirge, ócáid ar an idirchaidreamh le cláir Éire Ildánach. oíche mar chuid d’Fhéile an Chomaraigh inar ghlac Cór Soiscéalach Bhaile Átha Cliath agus an banna ceoil Newfoundland páirt. Grianghraf: Patrick Browne Comeraghs Wild Festival. Pictured at the “Mountain Music” at Mahon Falls, Co. Waterford, a Comeraghs Wild Festival night event which featured The Dublin Gospel Choir and Newfoundland. Picture: Patrick Browne

26 27 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Forfheidhmiú Implementation

Tosaíochtaí Eilimintí agus Gníomhaíochtaí Cláir Freagracht Bliain an tSoláthair Priorities Programme Elements and Actions Responsibility Year of delivery

2018 2019 2020 2021 2022

Tosaíocht 1 Clár Forbartha Inniúlachta Cultúrtha Priority 1 Cultural Competency Development Programme

1.1 Creatlach cláir ‘Pobail Chruthaitheacha’ a fhorbairt chun tacú le forbairt imeachtaí Meitheal Cultúir / Saineolaí Cultúrtha Q1 / Q2 agus gníomhaíochtaí cultúrtha i bpobail áitiúla Culture Team / Cultural Expert Develop a ‘Creative Communities’ programme framework to support the development of cultural events and activities in local communities

1.1.1 Bunréimsí d’fhorbairt inniúlachta go háitiúil a aontú Grúpa Oibre na Meithle Cultúir Q1 Agree core areas for competency development locally Culture Team Working Group

1.1.2 Suíomhanna atá le forbairt i mbliain 1 a shainaithint Grúpa Oibre na Meithle Cultúir Q1 Identify locations for roll out in year 1 Culture Team Working Group

1.2 Glaoch Oscailte do phobail chun páirt a ghlacadh sa chlár ‘Pobail Chruthaitheach’ Riarachán Thionscadal Éire Ildánach Q2 Q2 Q2 Present an Open Call to communities for participation in the ‘Creative Communities’ programme ci Project Admin

1.3 Foireann Uirlisí Oibre a Fhorbairt don chlár ‘Pobail Chruthaitheacha’ Grúpa Oibre na Meithle Cultúir le Q2 Develop a Creative Communities Toolkit cúnamh ó shaineolaí cultúrtha Culture Team Working Group with assistance from cultural expert

1.3.1 Ceardlann a chur ar fáil a bheidh ina chúnamh maidir le forbairt inbhuanaithe Saineolaí seachtrach Q2 áitiúil cultúir agus cruthaitheachta External expert Develop workshop to assist local, sustainable cultural and creative development.

1.3.2 Ceardlanna ar Fhoireann Uirlisí Oibre le haghaidh ‘Pobail Chruthaitheacha’ a Saineolaí seachtrach Q3 Q3 Q3 sholáthar do dhaoine de chuid an phobail áitiúil chultúir agus chruthaitheachta External expert (bailte contae / tuaithe – glac leis go dteastóidh 3 lá in aghaidh gach clár bliana) Deliver workshops on cc Toolkit to local cultural and creative community players (in rural / county towns – assume 3 days delivery per programme year)

1.4 Caidreamh oibre a bhunú le hOifig Fiontair Áitiúil Phort Láirge chun clár Brid Kirby, Billy Duggan, Q4 meantóireachta cultúir agus cruthaitheachta a fhorbairt Jane Cantwell Establish working relationship with Waterford leo to develop a cultural and Brid Kirby, Billy Duggan, Jane Cantwell creative mentor programme

1.4.1 Clár meantóireachta a chur ar fáil do ghrúpaí pobail rannpháirteacha Oifig Fiontair Áitiúil / Comhpháirtíocht Q4 Q4 Q4 Q4 Q4 (glactar leis go mbeidh 10 ngrúpa ann gach bliain) Cheantar Phort Láirge Roll out mentor programme to participating community groupings Waterford leo / wap (assuming 10 groups annually)

28 29 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Tosaíochtaí Eilimintí agus Gníomhaíochtaí Cláir Freagracht Bliain an tSoláthair Priorities Programme Elements and Actions Responsibility Year of delivery

2018 2019 2020 2021 2022

Tosaíocht 2 Buaic-imeachtaí Éire Ildánach Priority 2 Creative Ireland Highlight Events

2.1. Dul i mbun oibre le Seirbhís Leabharlannaíochta / Oidhreachta chun clár staire Leabharlanna / Oidhreacht / Cartlann / Q3 Q2 Q2 Q2 Q2 béil a fhorbairt agus a sholáthar do phobail ar fud Phort Láirge. Gaeilge / Seachfhoinsigh

Work with the Libraries Service / Heritage to develop and deliver an oral histories programme for Libraries / Heritage / Archives / communities across Waterford Irish Language / outsource

2.2 Déanfar tionscadal ‘Ranganna Cruthaitheacha’ a fhorbairt chun deiseanna i leith Seachfhoinsigh ó ealaíontóirí / Q2 idirchaidreamh cruthaitheach do pháistí agus do dhaoine óga i suímh scoile a shaineolaithe fhiosrú. Outsource to artists / experts Develop a ‘Creative Classrooms’ project for local schools exploring opportunities for creative engagement for children and young people in school settings

2.2.1 Glaoch a chruthú ar speisialtóirí maidir le áitiúla san oideachas chun an ghné Riarachán Thionscadal Éire Ildánach Q3 Q1 Q1 Q1 ealaíonta de Chlár Logainmneacha a sholáthar do scoileanna áitiúla ci Project Admin Create call for local arts-in-education specialists to deliver the artistic element of a Placenames programme for local schools

2.2.2 Tionscadal na nAinmneacha Páirceanna a fhorbairt (Ag glacadh le 3 lá in aghaidh Riarachán Thionscadal Éire Ildánach Q2 Q2 Q2 na scoile i gcás gach ceann de na 8 scoil go bliantúil) ci Project Admin Roll out Place Names project (Assuming 3 days per school for each of 8 schools annually)

2.3 Dul i mbun oibre le Music Generation i bPort Láirge chun imeacht suaitheanta Riarachán Thionscadal Ealaíon agus Q1 & Q2 Q1 & Q2 Q1 & Q2 Q1 & Q2 bliantúil a sholáthar. Éire Ildánach agus mg Phort Láirge Work with Music Generation Waterford to deliver annual showcase event Arts & ci Project Admin and mg Waterford

2.4 Seimineár / Imeacht Cruthaitheachta Bliantúil Riarachán Tionscadail Ealaíon agus Q4 Q4 Q4 Q4 Q4 Annual Creative Event / Seminar Éire Ildánach agus mg Phort Láirge Arts & ci Project Admin and mg Waterford

2.5 Dul i mbun oibre le Ceathrú Chultúir Phort Láirge chun sraith bhliantúil Foireann wcq / Leabharlanna Q1 & Q2 Q1 & Q2 Q1 & Q2 Q1 & Q2 ‘Saotharlann Chruthaitheach’ a fhorbairt wcq Team / Libraries Work with wcq to develop an annual ‘Creative Lab’ series

2.6 Ciste cláir le haghaidh eilimintí breise cláir a cheadú d’fhonn freagairt Meitheal Cultúir Bliantúil Bliantúil Bliantúil Bliantúil Bliantúil do chlár oibre chultúrtha agus chruthaitheach a bhfuil forbairt faoi Culture Team Annual Annual Annual Annual Annual Allow programme fund for additional programme elements to respond to developing cultural and creative agenda

30 31 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Tosaíochtaí Eilimintí agus Gníomhaíochtaí Cláir Freagracht Bliain an tSoláthair Priorities Programme Elements and Actions Responsibility Year of delivery

2018 2019 2020 2021 2022

Tosaíocht 3 Ciste Clárphleanála Éire Ildánach Priority 3 Creative Ireland Programming Fund

3.1 Glaoch a fhorbairt maidir le hiarratas ar mhaoiniúchán, maille le treoirlínte Meitheal Cultúir Q3 struchtúrtha, chun cláir a léiríonn tuiscint ar áit dúchais, ar fhéiniúlacht agus ar Culture Team chultúr; leas a bhaint as an gcomhthéacs stairiúil maidir le hamharchlannaíocht / drámaíocht, litríocht, oidhreacht, teanga srl. áitiúil nó léiriú nuálach a chur i láthair sna réimsí sin, rud a léireoidh pobal nua bhríomhar cruthaitheachta i bPort Láirge. Develop funding call application with structured guidelines for the development of programmes which reflect a sense of place, identity and culture; build on historical context of local theatre / drama, literature, heritage, language etc or are innovative in their presentation reflecting a new and vibrant creative community in Waterford.

3.2 Ceardlanna áitiúla a sholáthar – i gcomhar leis na Ceardlanna maidir le Foireann Meitheal Cultúir Q3 Q3 Q3 Q3 Q3 Uirlisí Oibre le haghaidh Pobail Chruthaitheacha’ – lena chinntiú go bhfuil tuiscint Culture Team áitiúil ann ar an nglaoch ar mhaoiniúchán. Deliver local workshops – in conjunction with the Creative Communities Toolkit Workshops – to ensure understanding of funding call locally.

3.2.1 Glaoch a thionscnamh maidir le cur i gcrích chlár áitiúil Éire Ildánach Riarachán Thionscadal Éire Ildánach Q4 Q4 Q4 Q4 Q4 Open programme call for ci local programme delivery ci project Admin

3.2.2 Soláthar chiste an chláir a bhainistiú Riarachán Thionscadal Éire Ildánach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Manage the delivery of the programme fund ci project Admin Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing

3.4 Deiseanna a chur ar fáil maidir le forbairt cláir fheabhsaithe d’fhonn tacú le Meitheal Cultúir Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach geilleagar na bhféilte go háitiúil agus ar fud an réigiúin. Culture Team Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Present opportunities for enhanced programme development to support the festival economy locally and across the region.

32 33 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Tosaíochtaí Eilimintí agus Gníomhaíochtaí Cláir Freagracht Bliain an tSoláthair Priorities Programme Elements and Actions Responsibility Year of delivery

2018 2019 2020 2021 2022

Tosaíocht 4 Cumarsáid Chláir Priority 4 Programme Communications

4.1 Leathlá in éineacht le héascaitheoir chun tuilleadh forbartha a dhéanamh ar Meitheal Cultúir Uair sa Uair sa Uair sa Uair sa Uair sa chumarsáid inmheánach idir baill na Meithle Cultúir d’fhonn a chinntiú go Culture Team Ráithe Ráithe Ráithe Ráithe Ráithe n-aimseofar deiseanna le haghaidh comhoibrithe agus forbairt tionscadal Quarterly Quarterly Quarterly Quarterly Quarterly go tráthúil Facilitated half day to further develop internal communications between members of the Culture team to ensure timely visibility of opportunities for collaboration and project development

4.2 Creat cumarsáide a chur le chéile chun a chinntiú go mbeidh aon phointe Cumarsáid / Tacaíocht ón bhfoireann Q1 & Q2 teagmhála amháin ar fáil do chláir uile Éire Ildánach Phort Láirge cumarsáide ina hiomláine Develop a communications framework to ensure a single point of contact for all Waterford Communications / Supported by wider Creative Ireland programmes communications team

4.2.1 Ábhar Éire Ildánach sna meáin shóisialta a bhainistiú Seachfhoinsiú R2 agus Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Manage social media ci content Outsource Leanúnach Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Q2 and ongoing

4.2.2 Preasráitis faoi chláir Thionscadal Éire Ildánach a bhainistiú Seachfhoinsiú Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Manage press releases re ci Project programmes Outsource Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing

4.3 Treoirlínte brandála soiléire a sholáthar do thionscadail a mhaoinítear mar chuid Cumarsáid Q2 Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach de thionscnamh Éire Ildánach Communications Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Provide clear branding guidelines for projects funded as part of the Creative Ireland initiative

4.4 Meascán de na meáin chumarsáide thraidisiúnta agus shóisialta a úsáid chun Seachfhoinsiú Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach teachtaireacht Éire Ildánach faoi chláir a chraobhscaoileadh ar fud an chontae Outsource Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing (go háirithe úsáid a bhaint as raidió áitiúil, as na meáin shóisialta agus as Port Láirge i do Phóca) Use of a blend of traditional and social media to deliver Creative Ireland message an programmes across the county (specifically in the use of local radio, social media and Waterford in Your Pocket

34 35 clár éire ildánach | port láirge creative ireland programme | waterford

Tosaíochtaí Eilimintí agus Gníomhaíochtaí Cláir Freagracht Bliain an tSoláthair Priorities Programme Elements and Actions Responsibility Year of delivery

2018 2019 2020 2021 2022

Tosaíocht 5 Acmhainní a aimsiú do Chláir agus Measúnú a dhéanamh orthu Priority 5 Programme Resourcing and Evaluation

5.1 Deiseanna maidir le húsáid chomhroinnte spásanna áitiúla a shainaithint le Uile Q2 Leanúnach Leanúnach Leanúnach Leanúnach haghaidh idirchaidrimh agus gníomhaíochtaí cultúrtha – m.sh. oifigí Ealaíon, All Ongoing Ongoing Ongoing Ongoing leabharlanna lasmuigh d’uaireanta oibre etc. Identify opportunities for shared use of spaces locally for cultural engagement and activities – e.g. Arts offices, libraries out of hours etc.

5.2 Tiocfaidh an Mheitheal Cultúir le céile gach ráithe chun plé a dhéanamh in athuair Uile Uair sa Uair sa Uair sa Uair sa Uair sa faoin gclár oibre maidir le forbairt an bhunchláir d’fhonn uasmhéadú a dhéanamh All Ráithe Ráithe Ráithe Ráithe Ráithe ar na deiseanna i leith nasc idir cláir a bhféadfaí tacaíocht a thabhairt dóibh trí Quarterly Quarterly Quarterly Quarterly Quarterly chlár Éire Ildánach. Culture team to meet quarterly to discuss core programme development agenda again to maximise opportunities for inter-linkages between programmes which can be supported through the Creative Ireland programme.

5.3 Acmhainn riaracháin le haghaidh cláir pháirtaimseartha a sholáthar do lucht Meitheal Cultúir Q2 bainistíochta chlár Éire Ildánach Culture Team Provide part-time programme admin resource for ci programme management

5.4 Dul i mbun oibre le Roinn na nDaonnachtaí in it Phort Láirge chun buntaighde Meitheal Cultúir / it Phort Láirge Q2 a dhéanamh ar threochtaí reatha maidir le lucht féachana / éisteachta i ndáil le Culture Team / wit rannpháirtíocht agus le hidirchaidreamh cultúrtha Work with wit Humanities to carry out baseline research into current audience trends for cultural participation and engagement

5.5 Dul i mbun oibre le Roinn na nDaonnachtaí in it Phort Láirge chun taighde a Meitheal Cultúir / it Phort Láirge Q3 dhéanamh ar an oiread a théann soláthar clár Éire Ildánach i gcion ar rannpháirtíocht Culture Team / wit lucht féachana / éisteachta agus ar an idirchaidreamh le cláir Éire Ildánach. Work with wit Humanities to carry out research on impact from ci programme delivery on audiences' participation and engagement with ci programmes

5.5.1 Dul i mbun oibre le Roinn na nDaonnachtaí in it Phort Láirge chun taighde a Meitheal Cultúir / it Phort Láirge Q3 dhéanamh ar leibhéil na dtionscal Cruthaitheach atá ag oibriú i bPort Láirge. Culture Team / wit Work with wit Humanities to carry out research on levels of Creative industries operating in Waterford

36 37 Conclúid 7 Conclusion

tugann an straitéis Chultúir agus his culture and Creativity Strategy Chruthaitheachta seo deis do ghníomhaithe provides an opportunity for cultural cultúrtha i bPort Láirge na pleananna agus na players in Waterford to further connect creataí atá ann maidir le forbairt chultúrtha Tand enhance the plans and frameworks already cheana féin ar fud an chontae a nascadh agus in place for cultural development across the a fheabhsú tuilleadh. Déanfar iarrachtaí inti county. It explores ways in which cultural and bealaí a aimsiú leis an gcultúr agus leis an creativity can become central to people’s lives, gcruthaitheacht a chur i dtús áite i saol na delivering opportunities for all citizens to ndaoine; tugtar deiseanna do gach saoránach have increased access to and engagement and chun rochtain mhéadaithe a bheith acu participation in cultural activity. It identifies ar ghníomhaíochtaí cultúrtha, agus chun opportunities for collaborative and embedded idirchaidreamh níos mó a bheith acu leo agus cultural development, enhancing the creative rannpháirtíocht bhreise a bheith acu iontu. potential of individuals and communities Sainaithnítear inti deiseanna le haghaidh and ensuring delivery of the Creative Ireland forbairt chultúrtha de chineál comhoibríoch programme vision locally, making Waterford a agus leabaithe, rud a fheabhsóidh inniúlacht place where culture is valued and supported over chruthaitheach daoine aonair agus pobal agus a the long term. chinnteoidh cur i gcrích fhís chlár Éire Ildánach go háitiúil, rud a fhágfaidh go mbeidh Port Láirge ina áit ina bhfuil meas ar an gcultúr agus ina dtabharfar tacaíocht dó san fhadtéarma.

38 creative.ireland.ie