Port Láirge Waterford Straitéis Chultúir agus Culture and Creati vity Chruthaitheachta 2018–2022 Strategy 2018–2022 creati ve.ireland.ie Ábhar Contents Athachtú Cath Lochlannach ar Rian Brollach ón Méara Glas na nDéise , Déise Medieval 2017, Mayor’s Foreword Grianghrafadóir: Selena O’Sullivan 1 Viking Battle Re-enactment on Waterford Greenway, Déise Medieval 2017, Brollach ón bPríomhfheidhmeannach Photographer Selena O’Sullivan 2 Chief Executive’s Foreword An Cultúr agus an Chruthaitheacht i bPort Láirge 3 Culture and Creativity in Waterford Fís Éire Ildánach do Phort Láirge 4 The Creative Ireland Vision for Waterford Luachanna Éire Ildánach i bPort Láirge 5 The Creative Ireland Values in Waterford Tosaíochtaí Straitéiseacha do Phort Láirge 6 Strategic Priorities for Waterford Cur i bhfeidhm 7 Implementation Príomhtháscairí Rathúlachta 8 Key Indicators for Success Conclúid 9 Conclusion creative ireland programme | waterford Brollach Ón Méara 1 Mayor’s Foreword is cúis ríméid dom mar Mhéara ar s mayor of the City and County of Chomhairle Cathrach agus Contae Port Láirge Waterford I welcome the development fáilte a chur roimh fhorbairt Straitéis Chultúir of Waterford’s Culture and Creativity agus Chruthaitheachta Phort Láirge 2018 – 2022. AStrategy 2018 – 2022. This strategy forms part Is cuid í an straitéis seo de chlár Éire Ildánach of the Irish Government’s Creative Ireland Rialtas na hÉireann lena bhféachtar le gach programme, which seeks to encourage everyone duine sa tsochaí a spreagadh chun barr a gcumais in our society to realise their full creative ó thaobh cruthaitheachta de a bhaint amach agus potential and aims to put culture at the heart of tá sé d’aidhm aici an cultúr a bheith ag croílár all government policies. gach polasaí rialtais. Waterford’s Culture and Creativity Strategy Is é is Straitéis Chultúir agus is Waterford’s statement of strategic intent in Chruthaitheachta Phort Láirge ann, ráiteas faoi delivering the Creative Ireland vision in our intinn straitéiseach Phort Láirge maidir le fís county and a plan outlining how our strategic Chlár Éire Ildánach a réadú sa chontae agus priorities will be approached and implemented plean ina léirítear conas a thabharfar faoinár over a five-year period commencing 2018. gcuid príomhchuspóirí straitéiseacha agus conas This strategy has at its heart an approach a chuirfear i bhfeidhm iad thar thréimhse chúig to culture-led development in the county and bliana dar tús an bhliain 2018. specifically to fulfilling Waterford City and Ag ceartlár na straitéise tá cur chuige ann atá County Council’s mandate of Enabling Creativity bunaithe ar fhorbairt sa chontae a bheith dírithe in Every Community. The strategy provides an ar chúrsaí cultúir agus, go sonrach, is cur chuige opportunity for Waterford to align its existing é atá bunaithe ar shainordú Chomhairle Cathrach individual strategies which each have a cultural agus Contae Phort Láirge a chomhlíonadh ó element including: arts, heritage, libraries, thaobh Cruthaitheacht a Chumasú i ngach Pobal. archives, etc and brings an opportunity for Tugann an straitéis seo deis do Phort Láirge na shared learning across the City and County straitéisí faoi leith atá aici cheana agus a bhfuil Council through the formation of a Creative cúrsaí cultúir mar chuid díobh, ina measc na Ireland Culture Team locally. healaín, oidhreacht, leabharlanna, cartlanna I look forward to seeing the outputs of srl. a ailíniú, agus cuireann sí deis ar fáil maidir this strategy reap dividends locally and for all le foghlaim chomhroinnte ar fud na Comhairle citizens across Waterford County, in the coming Cathrach agus Contae trí Mheitheal Cultúir Éire months and years. Ildánach a bhunú go háitiúil. Táim ag tnúth leis go mbeidh tairbhe mhór Cllr. Pat Nugent le fáil as an straitéis seo ag daoine ar bhonn Mayor of the City and County of Waterford áitiúil agus ag gach saoránach i gContae Phort Láirge sna míonna agus sna blianta amach romhainn. Dún Garbhán 1215 – ceiliúradh 800 mbliain de stair An Comhairleoir Pádraig Ó Innseadúin (David Clynch Photography) Méara Chathair agus Chontae Phort Láirge Dungarvan 1215 – a celebration of 800 years of history (David Clynch Photography) 4 5 creative ireland programme | waterford Brollach Ón bPríomhfheidhmeannach 2 Chief Executive’s Foreword tá earnáil chumasach chultúir ag aterford has a strong Ó mhí Aibreáin 2017 i leith chuaigh Meitheal Since April 2017 the Waterford Creative Port Láirge agus bíonn féilte, imeachtaí agus cultural sector with internationally Cultúir Phort Láirge i leith Chlár Éire Ildánach Ireland Culture Team has carried out an gníomhaíochtaí ann a bhfuil aitheantas orthu recognised and award-winning i mbun próiseas fairsing rannpháirtíochta, extensive process of engagement, exploration, go hidirnáisiúnta agus a bhfuil duaiseanna festivals,W events and activities. Waterford City taiscéalaíochta, comhairliúcháin agus anailíse consultation and analysis with key stakeholders gnóthaithe acu. Le blianta fada, tá ceannaireacht and County Council has shown significant i gcomhar le príomhgheallsealbhóirí agus and the wider community to arrive at the shuntasach léirithe ag Comhairle Cathrach agus leadership in cultural development for many leis an bpobal i gcoitinne chun teacht ar na strategic priorities for cultural development as Contae Phort Láirge maidir le forbairt chultúir, years, recognising the value of culture and príomhchuspóirí straitéiseacha d’fhorbairt outlined in this document. Our Cultural and maidir le haitheantas a thabhairt do luach an creativity as both central to the well-being of our chultúir a leagtar amach sa doiciméad seo. Creative Strategy is intended to support the chultúir agus na cruthaitheachta atá lárnach, ní citizens and in driving the economic fortunes of Tá sé mar aidhm ag an Straitéis Chultúir agus further development and enrichment of the hamháin ó thaobh dhea-bhail na saoránach ach the region into the future. This includes support Chruthaitheachta tacú le forbairt agus saibhriú delivery of the Creative Ireland programme for a bheidh ina bhfórsa tiomána do dhea-riocht of large-scale cultural developments including breise maidir le Clár Éire Ildánach a chur i Waterford through the implementation of a gheilleagar an réigiúin amach anseo. Cuirtear san the Viking Triangle, Waterford Museum of bhfeidhm i bPort Láirge trí shraith pleananna series of annual delivery plans which will enable áireamh ansin an tacaíocht a thugtar d’fhorbairtí Treasures, Garter Lane and the Waterford soláthair bliantúla a chur ar fáil a chumasóidh further unique collaborations and events to take cultúir ar an mórchóir lena n-áirítear an Triantán Greenway. Other key initiatives include: our tuilleadh comhoibrithe agus imeachtaí uathúla, place locally across the county. Lochlannach, Músaem na Seod, Port Láirge, leadership of the Three Sisters European Capital a bheidh ar siúl go háitiúil ar fud an chontae. We look forward to an enriched cultural Lána Garter agus Rian Glas na nDéise. I measc na of Culture 2020 Bid, development of a Regional Táimid ag tnúth le comhshaol cultúrtha landscape in Waterford by 2022 and to bpríomhthionscnamh eile tá ár gceannaireacht Cultural Strategy and current plans to develop saibhrithe i bPort Láirge faoi cheann 2022 agus sustaining, developing and enhancing our city ar Thairiscint an Triúr Deirféaracha maidir le a Cultural Quarter in the O’Connell Street ag súil freisin le féinléiriú cultúir na cathrach and county’s cultural expression in line with the Príomhchathair Chultúir na hEorpa 2020, forbairt area of Waterford City. These initiatives are agus an chontae a chothú, a fhorbairt agus a Creative Ireland vision. Straitéis Chultúir Réigiúnaigh agus pleananna underpinned by the arts, heritage and libraries fheabhsú i gcomhréir le fís Éire Ildánach. reatha chun Ceathrú Cultúrtha a fhorbairt i strategies for Waterford City and County. We Michael Walsh gceantar Shráid Uí Chonaill de Chathair Phort are a county which invests in culture as an Michael Walsh Chief Executive Waterford Láirge. Tá straitéisí ealaíon, oidhreachta agus embedded part of our planning process; a Príomhfheidhmeannach Chomhairle City and County Council leabharlann i gCathair agus i gContae Phort ‘place where culture is valued and resourced to Cathrach agus Contae Phort Láirge Láirge ag tacú leis na tionscnaimh sin. Is contae improve the lives, opportunities and prospects é Port Láirge a infheistíonn sa chultúr mar chuid for all’ . leabaithe dá próiseas pleanála; ‘mar áit ina bhfuil The Creative Ireland Programme is meas ar chultúr agus ina gcaitear leis an gcultúr built around themes of identity, culture and mar acmhainn chun saol daoine, chun deiseanna citizenship with core operating principles of agus ionchais do cách a fheabhsú’ . Collaboration, Communication, Community, Tá an Clár Éire Ildánach tógtha mórthimpeall Empowerment and Global Reputation. Local téamaí aitheantais, cultúir agus saoránachta authorities have a crucial role in the overall local agus feidhmíonn sé faoi na príomhphrionsabail delivery of the Creative Ireland programme and oibriúcháin a bhaineann le Comhoibrú, le are mandated, through their Culture Teams, Cumarsáid, leis an bPobal, le Cumasú agus le to deliver Pillar 2 of the programme – Enabling Clú Domhanda. Tá ról ríthábhachtach ag údaráis Creativity in Every Community. áitiúla maidir le Clár Éire Ildánach áitiúil a chur ar fáil ina iomláine ar bhonn áitiúil agus tá sainordú acu Colún 2 den chlár Bonn a chur faoin gCruthaitheacht i ngach Pobal a chur i gcrích trína gcuid Meithleacha Cultúir. 6 7 creative ireland programme | waterford An Cultúr agus an Chruthaitheacht i bPort Láirge 3 Culture and Creativity in Waterford b’é port láirge an chéad chathair a aterford is a location rich leis sin is díol spéise ar leith í an Fhéile Spraoi, interesting in this regard, not least of which bhunaigh trádálaithe Lochlannacha in Éirinn in culture and heritage from its ní hamháin mar gheall ar a cáil idirnáisiúnta because of its international acclaim but also sa 9ú haois, agus is áit í a bhí, ó uair a bunaithe, establishment as the site of the ach de bhrí freisin go gcuirtear féile ar fáil in its delivery of a festival which draws on saibhir ó thaobh cultúir agus oidhreachta de.