LAUSSAL KR 110,- TIDSSKRIFT FOR FOLKEMUSIKK OG FOLKEDANS NUMMER 4 • 20162017 • ÅRGANG 7675 Kulturarv i grenseland KvedardotteraFolkemusikken innanfrå, utanfrå og frå sida Sigrid B. Berg på eigne venger 04 17 ASTRID NORA RESSEM 04 ANDERS JAHRES16 KULTURPRIS INTERPRESSTIDSAM 1130-04NOREG EDGAR HERINGSTAD • STARELVEN FOLKEDANSELEVANE PÅ VINSTRA VGS NORSKUNNI FOLKEMUSIKKBOKSASP ENSEMBLE: MED UTANLANDSKE OPUS 72017 AUGE POLS MØTER BAROKKMUSIKK • FOLKEMUSIKK I KYRKJA TOR ERIK JENSTAD • BERIT OPHEIM • PER ÅSMUND OMHOLT RETURVEKE 08 08 Lortsætra Mora 432 746 Bekkevoll Nordre Strandvoll 527 500 Strandbygda Trysilelva Evje Fuglsjøen Søgard Sundsbakken Rogland Søndre 434 Norderhaug Jensvoll 506 400 Nordom 625 Fageråskjølen edalen 500 Bekk 600 Myrstad Grønåskjølen Kvernbekken 50 572 Fageråsen 700 Øverbygda Nes Trysil 1032 Radisson Blu 27. juni–1. juli Brøfjellet Mountain Resort & Residences 26 GRIMSÅSEN2018 1046 Sørby 1000 Lerbakk 1000 Helstad 900 419 Myre Fjellrunden Trysil 134 134 Fjellrunden Oppset Skurufjellet Høyfjellssenter 800 900 681 Fjellroa Nordre Kanken Skurufjelltjønna 1022 Fjellrunden 900 982 Lågfjellet 134 668 vegen 1,1 km Fjell 54 agic Moose M Og itte får je sova, 134 10 HOVEDARENAER Kulturhuset ageråsstien F en Hagelund og itte vil je hell! Fjellrunden 57 ank La Einar Skjæraasen sine ord 59 Gr 44 Sten! ønsk gderk aretstien TRYSILFJELLET frå diktet «Juninatt» By Radisson Blu 55 vera mottoet når vi inviterer 56 Toppen Trysil vgs 572 til Landskappleiken 2018 1132 1,4 km 25 950 mTrysilhallen i Trysil. et Stensæter- ar 400 m Grønskaret 25 Julbokksk Trysil har ei perfekt ramme for eit kanken 1000 arrangement som landskappleiken. 1078 Sjumilskogen bookTrysilonline 26 Vi har flotte tevlings- og konsert plassar 900 819 SkiStar og eit unikt overnattingstilbod. Yrande Skihytta campingliv, store og små hytter, leilig- Nordbysætra heter og hotell. Ugla Trysilelva 585 Camping 134 Fjellrunden Attmed kappleikskontoret og hoved- arenaen på Trysil vgs/Trysil hallen 800 finn500 du mattelt, kafé og buskspel med 27 1,4 km 563 danse golv. Ole Trysil Hyttegrend Skyttelbuss og Camping Mellom overnattingsstadane og 700 26 hoved arenaer vil det gå skyttelbussar. Nordbysæterkjølen 700 28 Avstandar: Barvollbekken St Radisson Blu bookTrysilonline.com orsten 678 Kubekksætra vegen Landskappleikhotellet med enkeltrom, Hytter og leiligheter 2–22 sengeplassar. Kulturhuset Hagelund–Trysilelvacamping Grøntjønna dobbeltrom og suiter. [email protected] Gønstad 678 651 1,4 km ca 18 min å gå Henvendingar og booking til Telefon: 03195 Kulturhuset Hagelund–Trysil vgs Grønsætra 676 Olympiahytta [email protected] booktrysilonline.com Håvi 1,1 km 14 min å gå SkiStar Sjumilskogen Trysil vgs til Kappleikshotellet Radisson hytter/leiligheter 2–22 sengeplassar. Hytter 4–65 sengeplassar. Blu Trysil 950 meter, 15 min å gå Reservasjon og booking: Tlf: 62 44 97 50 Radisson Blu til Turistsenteret [email protected] [email protected] 572 400 meter, 5 min å gå Grøna skistar.com/no/Trysil/ Ole-G vegen sjumilskogen.no Trysilelva 641 Trysil Hyttegrend og Camping Trysilelva Camping Arrangør: Hytter 2–6 sengeplassar pr hytte, Enkle campinghytter 2–4 sengeplassar Trysil-Knut Dans og Spelmannslag enkelt- og dobbeltrom og campingplassar. samt campingplassar400 med og utan strøm. 664 Stortjønna [email protected] Bygdervegen 253, 2420 Trysil Tlf: 905 61 173 Trørøstkoia [email protected] [email protected] Tlf: 901 32 761 trysilelvacamping.no trysilhytte.com0 466 Melgard 0 Grønkjølen Ola Matsson Eggen media//Foto: 6 Referanse ved500 alle henvendingar om overnatting er LANDSKAPPLEIK Fallmo Tørmovegen 600 Langbrukjølen 480 Melby Partnere 563 755 Trørøsta INNHALD 57 Kammeroverskridande: Trondheim Kammermusikkfestival 9 Livet er ein dans 58 Unni Boksasp og Opus 72017: – om enn ikkje på roser historieforteljande ensemble På Folkemusikklinja på Vinstra kan du no Ny plate og framsyning om Knut Dahle og Edvard Grieg studere folkedans 64 Meldt – ung norsk folkemusikk 18 Sunniva, kva no? Ingebjørg Lognvik Reinholdt, Irene Tillung, Liv Ulvik Melding av ei folkedansframsyning basert og Erling Apneseth på mellomalderlegenda om Sunniva 69 Kappleiksdømming til besvær 24 Starelven: Rapport frå FolkOrgs kappleiksdommarseminar på Voss syngande valsespel frå Vallset Det vokale gammaldansbandet er tilbake og 72 Astrid Nora Ressem: speler til dans på Løten eit hjarte utanfor sentrum Etter tjue år er ho endeleg i mål med Norske 32 Edgar Heringstad: mellomalderballadar jubileum i gyllent lauv Trekkspelaren og slåttesmeden på 75 heidra i 80 Skråblikk frå Solli plass: heimbyen Stjørdal arkiva som resurs eller limfelle? 37 Meldt – Sandum Trio: Leiker 82 Kappleik i Nordtirol Reportasje frå Alpenländischer 38 Meldt – Dag Gården: Volksmusikwettbewerb i Innsbruck Frå streng til belg 90 Andrew Cronshaw: folk-formidlaren 40 Minneord: Kristian Gården Engelsk journalist og musikar med eit stort hjarte for Norden 41 Ei spelemannsætt i Telemark I Bergslanden-slekta har dei vore spelemenn 94 Bugge Wesseltoft: frå nyjazz til i sju generasjonar ny verdsmusikk Vil ha meir samspel og meir merksemd om 48 Sigrid Bjørgulvsdotter Berg: norske verdsmusikarar på eigne venger Dottera til Kirsten har sleppt si andre plate 97 Anders Jahres kulturpris: med gruppa Ugagn ærefullt i aulaen Fem norske folkemusikarar heidra med 54 TrondheimFolk: med kjærleik prestisjetung utmerking til folkemusikken Endeleg har trøndarhovudstaden folkemusikklubb igjen Framsidefoto: Sigrid Bjørgulvsdotter Berg er frå Hylestad i Setesdal, dotter av Kirsten Bråten Berg. No Magasinet er gitt ut med støtte av Norsk kulturråd, gjennom er ho busett i Oslo og syng sjølv på scena og på plate, aktuell med andreplata til trioen innkjøpsordninga for allmenne Ugagn. Dei andre medlemmene i gruppa er valkyrje Erik Sollid og flamencogitarist Bård kulturtidsskrift. Bjørke. (Foto: Ingvil Skeie Ljones) Adresse Eigar Redaksjonsråd Folkemusikk er eit frittståande Utgivingsplan 2018 Folkemusikk FolkOrg – Organisasjon for Audun Grüner-Hegge tidsskrift for folkemusikk og Utgåve 1/18, februar/mars – veke 8 Postboks 4613 Sofienberg folkemusikk og folkedans Kjellbjørn Karsrud folkedans. Utgåve 2/18, mai – veke 19 0506 Oslo Ragnhild Knudsen Utgåve 3/18, september – veke 36 Abonnement John Ole Morken Folkemusikk er medlem i Norsk Utgåve 4/18, desember – veke 49 www.folkemusikk.no Jorun Hagen Tidsskriftforening, E-post: [email protected] Tlf.: 22 00 56 22 Bladbunad Dekode, Oslo www.tidsskriftforeningen.no. [email protected] Grafisk design DP Reklamebyrå, Ansvarleg redaktør ISSN 1891-6473 Sarpsborg ECOL DIC AB R E Audun Stokke Hole Annonsesal O L Trykk UnitedPress, Riga N Tlf.: 45 85 18 98 Liv Annette Nygjerdet E-post: [email protected] Tlf.: 934 19 382 3041 0947 [email protected] 3 UnitedPress GRENSELØST FRA GRAPPA Ferd Music without borders Sogesong Music Without Borders Vegar Vårdal m.fl. «Så vide fara dei lindarord» «Ferd» «Ikkje ver blug. Kyss meg!» irene tillung — med — ti på taket hildersyn KVEDARKVINTETTEN Julesong Kvedarkvintetten Ugagn Irene Tillung med Ti På Taket «Julesong» «Vengjeslag» «Hildersyn» Nominert til Folkelarmprisen Nominert til Folkelarmprisen Odde & Holmen Sumarmorgon Gjermund Larsen Trio Salmeklang Featuring Nordic ComboNations Gjermund Larsen Trio Odde & Holmen «Dunya» «Salmeklang» «Sumarmorgon» Heilo markedsføres av Grappa Musikkforlag as www.grappa.no LEIAR GRENSELØST FRA GRAPPA KOR MANGE ER DE ? Ferd Drøymer du deg stundom tilbake? Til den gong på Landskappleiken på første forsøk i 2015, har teke det var flust med gode dansefestar? Då du og alle konsekvensen av at mange folkedansarar har travle venene dine var på dansefest kvar helg, og dansa til kvardagar. Dei har ingen faste øvingar, men arrangerer dei beste spelemennene i landet? Då heimbygda di kurs og ein stor fest i ny og ne. Folk kjem langveges og fem nabobygder konkurrerte om å lage dei største frå for å delta. og lystigaste folkemusikkfestane? Eller er du meir Men ein skal ikkje la seg forblinde av ungdomskjelda nøktern, og drøymer deg berre tjue år tilbake? Då det heller. Viss ein insisterer på at ungdomen må med om allereie hadde byrja å tynnast ut i rekkene, men Olsens danselaget ikkje skal døy, seier ein nærast at miljøet enno ikkje var flytt til Gran Canaria og han Ødegård må byggast opp frå grunnen av. Og viss snittalderen Music without borders framleis hadde helsa? på dansarane er seksti år eller meir? Ein skulle då tru Nostalgi er i utgangspunktet ein sunn eigenskap. Og det fanst godt vaksne som òg trong ein fritidsakti- Sogesong Music Without Borders Vegar Vårdal m.fl. ein treng definitivt ikkje like pardans med hundreår- vitet – kanskje tilmed meir enn ungdomen? Frivillig. «Så vide fara dei lindarord» «Ferd» «Ikkje ver blug. Kyss meg!» gamle røter for å bli biten av han. Sjølv innan no er ei ny, men stadig større nettside der du den elektroniske dansemusikken, som kan finne tilbod om yoga i Bodø, arabisk knappast var påtenkt i 1980, er nos- filmklubb i Bergen, ymse lag som søker irene tillung talgien blitt ein storindustri. Men aktivitetsleiarar og designarar og alt — med — Di breiare ein ti på taket nostalgien må ikkje få lov til å bli mogleg anna – men førebels ikkje hildersyn definerer det ein driv ei rettesnor for korleis ein vil at mykje dans. Ver ein visjonær – gå verda skal sjå ut. Ting var ikkje med – di fleire er det inn og registrer at dansegruppa KVEDARKVINTETTEN betre før – kanskje bortsett frå Julesong som driv med det di ønsker nye dansarar velkomne! helsa – dei var annleis. Og ting vil same som