Sposób Na Życie. Pomysł Na Biznes. a Way of Living. an Idea for Business. Lebensweise. Geschäftsidee

SPOSÓB NA ŻYCIE. POMYSŁ NA BIZNES. A WAY OF LIVING. AN IDEA FOR BUSINESS. LEBENSWEISE. GESCHÄFTSIDEE.

MASYW ŚNIEŻNIKA • GÓRY BIALSKIE • GÓRY ZŁOTE ŚNIEŻNIK MOUNTAINS • BIALSKIE MOUNTAINS • GOLDEN MOUNTAINS MASSIV ŚNIEŻNIK • BIELENGEBIRGE • REICHENSTEINER GEBIRGE

Stronie Śląskie na tle Sudetów / Stronie Śląskie in the Sudety Mountains / Stronie Śląskie im Vordergrund der Sudeten

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt „Krzyżnik, jakiego nie było czyli promocja inwestycji w Gminie Stronie Śląskie” współﬁ nansowany ze środków Unii Europejskiej, Oś IV LEADER w ramach działania 413 „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego PROW na lata 2007-2013 w zakresie małych projektów. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Opracowanie / Author / Bearbeitung: Monika Ciesłowska Konsultacje / Consultations / Beratung: Biuro Promocji i Rozwoju Gminy oraz Działalności Gospodarczej Urzędu Miejskiego w Stroniu Śląskim Pracownicy Urzędu Miejskiego w Stroniu Śląskim oraz Nadleśnictwa Lądek-Zdrój Ofﬁ ce for Promotion and Development of the Municipality and Economic Activity of the Town Hall in Stronie Śląskie Employees of the Town Hall in Stronie Śląskie and the Lądek-Zdrój Forestry Division Büro für Promotion und Entwicklung der Gemeinde und der Wirtschaftstätigkeit beim Stadtamt Stronie Śląskie Beamten des Stadtamtes Stronie Śląskie und des Forstamtes Lądek-Zdrój

Zdjecia / Pictures / Fotos: Łukasz Buszka, Monika Ciesłowska, Krzysztof Czerhoniak, Piotr Dymus, Paweł Gancarz, Tomasz Gmerek, Jacek Grużlewski, Julian Jasicki, Piotr Jakubiec, Tomasz Jesiołowski, Roman Kaczmarczyk, Jacek Kargul, Hubert Kliś, Szymon Kostka, Maciej Kozber, Mieczysław Krombach, Joanna Krupa, Artur Niedbała, Radosław Pasionek, Aleksander Pięta, Michał Rybczyński, Katarzyna Sadowska, Piotr Urbaniak, Agata Tomaszewicz, Jarosław Wieprow, Marcin Wojrach, Katarzyna Wojtaszek, Piotr Woźniak, Izabela Zamojska, Marzena Zawal

Projekt graficzny i skład / Graphic design and layout / Projekt und Publishing: DRUKARNIA KiD s.c., A. Kisielnicki, P. Dąbkowski, ul. Sołtysowicka 26A, 51-168 Wrocław, www.drukarniakid.pl

NA DOBRY POCZĄTEK / FOR A GOOD START / ZUM GUTEN ANFANG WITAJCIE! / HELLO AND WELCOME! / HERZLICH WILLKOMMEN! ...... 3 JESTEŚMY TUTAJ! / WE ARE HERE! / SIE FINDEN UNS HIER! ...... 4 JEST TU ŁADNIE I CIEKAWIE / A PLEASANT AND INTERESTING PLACE TO BE / ES IST SCHÖN UND INTERESSANT HIER ...... 5 WYRÓŻNIONO NAS / WE HAVE BEEN RECOGNISED / WIR WURDEN AUSGEZEICHNET ...... 8

DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US / SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN WIEMY, CO ROBIMY/ WE KNOW WHERE WE ARE GOING / WIR WISSEN, WAS WIR TUN ...... 9 JEŚLI MOŻEMY – POMOŻEMY / IF WE CAN – WE WILL HELP / WIR HELFEN, WO WIR KÖNNEN ...... 10 ŻYJĄ I DZIAŁAJĄ U NAS / WE LIVE AND RUN BUSINESSES HERE / LEBEN UND HANDELN BEI UNS ...... 11

TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS / INVESTITIONSGELÄNDE TWÓRZ, PRZETWARZAJ, PRODUKUJ! – DZIAŁKI PRZEMYSŁOWE W STRONIU ŚLĄSKIM / CREATE, PROCESS, PRODUCE! – INDUSTRIAL PLOTS IN STRONIE ŚLĄSKIE / GESTALTE, VERARBEITE, PRODUZIERE! – INDUSTRIEGRUNDSTÜCKE IN STRONIE ŚLĄSKIE...... 15 KTO MA POMYSŁ NA ROGÓŻKĘ? / WHO HAS IDEAS FOR ROGÓŻKA? / WER HAT EINE IDEE ZU ROGÓŻKA? ...... 16 KTO STWORZY KRZYŻNIK, JAKIEGO NIE BYŁO? / WHO WILL CREATE A NEW KRZYŻNIK? / WER GESTALTET KRZYŻNIK AUF EINE WEISE, DIE ES NOCH NIE GAB? ...... 18 INNE DZIAŁKI NA SPRZEDAŻ / OTHER PLOTS FOR SALE / SONSTIGE GRUNDSTÜCKE ZUM VERKAUF ...... 20

POMYSŁY NA BIZNES / IDEAS FOR BUSINESS / GESCHÄFTSIDEEN DREWNA U NAS DOSTATEK / WE HAVE PLENTY OF TIMBER / HOLZ GIBT ES BEI UNS IN HÜLLE UND FÜLLE ...... 22 POGODNE JEST ŻYCIE STARUSZKA / HAPPY RETIREMENTS / FRÖHLICH IST DAS LEBEN EINES GREISES ...... 23 KTO ROZPALI ŚWIATŁA W STROŃSKICH PIWNICACH? / WHO WILL LIGHT THE CELLARS IN STRONIE? / WER ZÜNDET DAS LICHT IN DEN KELLERN VON STRONIE AN? ...... 24 BYDŁO I OWCE LUBIĄ MANOWCE / CATTLE AND SHEEP ENJOY THE WILDERNESS / VIEH UND SCHAFE MÖGEN ABWEGE ...... 25

WODA DLA ŻYCIA – ŻYCIA NA GORĄCO / WATER FOR LIFE – A HOT LIFE / WASSER FÜRS LEBEN – HEISSES LEBEN

ZAPRASZAMY! WELCOME! HERZLICH WILLKOMMEN! WODY TERMALNE W BOLESŁAWOWIE / THERMAL WATERS IN BOLESŁAWÓW / THERMALWASSER IN BOLESŁAWÓW ...... 26 WITAJCIE! / HELLO AND WELCOME! / HERZLICH WILLKOMMEN!

Szanowni Państwo, Dear Sir/Madam, Sehr geehrte Damen und Herren,

Cieszę się, że folder inwesty- I am pleased to present the ich freue mich, dass das Inves- cyjny Gminy Stronie Śląskie traﬁ ł municipality of Stronie Śląskie titionsangebot der Gemeinde w Państwa ręce. Mam nadzieję, through this investment folder, Stronie Śląskie Ihnen in die Hän- że zainspiruje Państwa do bliż- which hopefully will inspire de gefallen ist. Ich hoffe, es regt szego poznania naszego tere- you to learn more about our Sie zum näheren Kennenlernen nu, zachęci do inwestoawania, region, encourage you to unserer Region an, ermuntert stanie się impulsem do działa- invest here and be an impulse for Sie zum Investieren und stellt ei- nia. Z przyjemnością spotkam action. I look forward to meet- nen Impuls zum Handeln dar. Ich się z Państwem na rozmowie ing you to discuss the investment freue mich auf das gemeinsame Zbigniew Łopusiewicz o możliwościach inwestycyjnych, opportunities offered by Stronie Gespräch mit Ihnen über die In- jakie stwarza Stronie Śląskie i jego Śląskie and its surrounding vestitionsmöglichkeiten in Stronie okolica. areas! Śląskie und Umgebung.

Burmistrz Stronia Śląskiego Mayor of Stronie Śląskie Bürgermeister von Stronie Śląskie Zapraszam! Welcome! Herzlich Willkommen!

Stronie Śląskie na tle Sudetów/Stronie Śląskie in the Sudety Mountains/Stronie Śląskie im Vordergrund der Sudeten / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK

3 Stronie Śląskie położone jest w Sudetach Wschodnich, 120 JESTEŚMY TUTAJ! / WE ARE HERE! / SIE FINDEN UNS HIER! km od stolicy Dolnego Śląska - Wrocławia oraz 30 km od stolicy Ziemi Kłodzkiej – Kłodzka. Miasteczko otoczone jest pasmami górskimi Masywu Śnieżnika (czes. Králický Sněžník) oraz Gór Bial- 14 mountain villages: Strachocin, Goszów, Bielice, Nowy Gie- skich i Gór Złotych (czes. Rychlebské hory) i jest siedzibą gminy rałtów, Stary Gierałtów, Młynowiec, Stara Morawa, Kletno, Ka- WAŁBRZYCH miejsko-wiejskiej o pow. 146 km², zamieszkanej przez ok. 7500 mienica, Bolesławów, Nowa Morawa, Stronie Śląskie, Janowa WROCŁAW osób i obejmującej 14 górskich wsi: Strachocin, Goszów, Góra and Sienna. From the south and east the municipality bor- Bielice, Nowy Gierałtów, Stary Gierałtów, ders on the Czech Republic, Ząbkowice Śl. Młynowiec, Starą Morawę, Kletno, Nowa Ruda with the nearest border 387 381 Kamienicę, Bolesławów, Nową GDAŃSK crossings at: Nowa Morawę, Stronie Śląskie 386 Morawa/Nová Senin- Radków 8 wieś, Janową Górę Kudowa OLSZTYN Zdrój Kłodzko Złoty Stok PRAHA 46 OPOLE i Sienną. Od po- 8 46 łudnia i wscho- SZCZECIN 8 Polanica 33 390 BIAŁYSTOK Duszniki du gmina D Zdrój Lądek JAVORNIK ka (12 km) and Zdrój 392 sąsiaduje TORUŃ 388 Zdrój OPOLE 590 km Lutynia/Travna z Republi- KATOWICE BERLIN (12 km). The ką Czeską. closest towns 389 Bystrzyca POZNAŃ 392 Najbliższe 440 km WARSZAWA Kłodzka are: Lądek-Zdrój, STRONIE

320 km CZ 33 polsko-czeskie ZIELONA ŚLĄSKIE GÓRA Bystrzyca Kłodzka, samochodowe ŁÓDŹ Międzylesie, Czech przejścia graniczne: Staré Město and Międzylesie Nowa Morawa/Nová OLOMOUC Javorník. The BRNO 435 km LUBLIN Seninka (12km) oraz nearest highly Lutynia/Travna (12 km). WROCŁAW

120 km 120 urbanised areas Najbliżej położone mia- are: Wrocław BRNO KIELCE steczka to: Lądek-Zdrój, 600 km WIEN OPOLE (1,000,000 resi- Bystrzyca Kłodza, Międzyle- KATOWICE dents), Opole 220 km hory) umgeben und ist Sitz der Land-Stadt-Gemeinde mit ei- sie, czeskie Staré Město oraz 280 km RZESZÓW (300,000 resi- PRAHA 220 km STRONIE ner Fläche von 146 km2, bewohnt von ca. 7500 Personen, die Javorník. Najbliżej położone ŚlĄSKIE KRAKÓW dents) and Higher aglomeracje miejskie: wro- 14 Bergdörfer Strachocin, Goszów, Bielice, Nowy Gierałtów, Silesia (3,000,000 resi- Stary Gierałtów, Młynowiec, Stara Morawa, Kletno, Kamienica, cławska (1 000 000 miesz- dents) in Poland, and Olo- kańców), opolska (300 000 mieszkańców) i górnoślą- Bolesławów, Nowa Morawa, Stronie Śląskie Dorf, Janowa Góra mouc (600,000 residents) und Sienna umfasst. Von Süden und Osten grenzt die Gemein- ska (3 000 000 mieszkanców) po stronie polskiej oraz in the Czech Republic. ołomuniecka (600 000 mieszkańców) po stronie czeskiej. de an die Tschechische Republik. Die nächstgelegenen Grenz- übergänge Polen-Tschechien für den Straßenverkehr beﬁ nden Stronie Śląskie is situated in the Eastern Sudetes, 120 km Stronie Śląskie liegt in Ostsudeten, 120 km von der nieder- sich in: Nowa Morawa/Nová Seninka (12km) und Lutynia/Travna from the capital city of Lower Silesia, Wrocław, while the capital schlesischen Hauptstadt Wroclaw [Breslau] und 30 km von der (12 km). Die nächstgelegenen Städte sind: Lądek-Zdrój, Bystrzy- of the Kłodzko Land, Kłodzko, is only 30 km away. The town is Hauptstadt von Ziemia Klodzka [Glatzer Bergland] – der Stadt ca Kłodzka, Międzylesie, das tschechische Staré Město sowie surrounded by the Śnieżnik Mountains (Czech: Králický Sněžník), Klodzko [Glatz] entfernt. Das Städtchen ist von den Gebirgszü- Javorník. Die nächsten Agglomerationen sind: Wrocław [Breslau] Bialskie Mountains and Golden Mountains (Czech: Rychlebské gen des Massivs Śnieżnik (tschech. Králický Sněžník, dt. Schnee- (1 000 000 Einwohner), Opole [Oppeln] (300 000 Einwohner) hory) and is the centre of an urban-rural municipality covering an gebirge) sowie des Bielengebirges [poln. Góry Bialskie] und des und Oberschlesien (3 000 000 Einwohner) in Polen und die

NA DOBRY POCZĄTEK / FOR A GOOD START / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK area of 146 km², with a population of approx. 7,500, comprising Reichensteiner Gebirges [poln. Góry Złote, tschech. Rychlebské Agglomeration Olmütz (600 000 Einwohner) in Tschechien.

4 JEST TU ŁADNIE I CIEKAWIE / A PLEASANT AND INTERESTING PLACE TO BE / ES IST SCHÖN UND INTERESSANT HIER

1 6 7 W Siennej działa jeden z największych i najlepszych w Polsce ośrodków narciarskich „Czarna Góra”. Na stokach Czarnej Góry (1205 m) oznakowane są jedne z najlepszych w Polsce tras kolarstwa ekstremalnego typu „downhill”. W 2013 r. powstał nowy ośrodek jazdy konnej w Nowym Gie- rałtowie. Speleologiczne wyprawy do jaskiń i starych sztolni w Masywie Śnieżnika, organizowane przez wykwaliﬁ kowanych grotołazów, to gratka dla miłośników podziemnych światów. Pobliski Lądek-Zdrój to uzdrowisko z ofertą kąpieli termalnych i innych zabiegów balneologicznych. Spo- 2 sobów na spędzanie czasu jest wiele. Niezaleznie od wyboru, zawsze towarzyć Państwu będzie wyjątkowa przyroda i gościnni mieszkańcy.

4 Piękny górski krajobraz, nieskażone środowisko, 3 przyjaźni mieszkańcy oraz duży potencjał rozwoju to największe walory okolicy. Stronie Śląskie (ok. 6 500 mieszkańców) to kameralne i zadbane 8 miasteczko, które rozwija się jako centrum turystyczne Gór Bialskich i Masywu Śnieżnika. Obszar stwarza doskonałe warunki dla rozwoju górskiej turystyki kwa- liﬁ kowanej, wypoczynkowej i zdrowotnej. W okolicy Stronia Śląskiego do dyspozycji turystów przygotowa- na została gęsta sieć oznakowanych szlaków turystycznych: rowerowych (ok. 250 km), wędrówkowych (ok. 150 km) i narciarstwa biegowego (ok. 70 km). 5 10 9

(PL) Do największych imprez i atrakcji turystycznych okolicy należą: 1. Śnieżnik 1425 m n.p.m.; 2. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie; 3. Kolej linowa i wieża widokowa na Czarnej Górze w Siennej; Wieże widokowe na Czernicy (4) i Borówkowej Górze (5); 6. Zalew w Starej Morawie; 7. Huta Szkła Kryształowego w Stroniu Śląskim; 8. Muzeum Minerałów z autorską biżuterią z kamieni w Stroniu Śląskim; 9. Kryta pływalnia i hala sportowa w Stroniu Śląskim; 10. Podziemna trasa turystyczno-edukacyjna w starej kopalni uranu w Kletnie. (GB) The greatest events and attractions in the area include: 1. Śnieżnik Mountain 1425 m above sea level; 2. Jaskinia Niedźwiedzia (Bear Cave) in Kletno; 3. Aerial tramway and observation tower on the top of Czarna Góra Mountain in Sienna; Observation towers on the tops of the Czernica (4) and Borówkowa Góra (5) Mountains; 6. Reservoir in Stara Morawa; 7. Huta Szkła Kryształowego (lead crystal factory) in Stronie Śląskie; 8. Muzeum Minerałów (mineral museum) offering designer jewellery with gemstones in Stronie Śląskie; 9. Indoor swimming pool and sports hall in Stronie Śląskie; 10. Underground tourist-educational route in the old uranium mine in Kletno. (D) Zu den größten Veranstaltungen und Sehenswürdigkeiten der Region gehören: 1. Śnieżnik [Schneegebirge] 1425 ü. d. M.; 2. Jaskinia Niedzwiedzia [Bärenhöhle] bei Kletno; 3. Seilbahn und Aussichtsturm auf Czarna Góra [Schwarzem Berg] in Sienna; Aussichtstürme auf Czernica (5)

und Borówkowa Góra [Heidelkoppe] (6); 7. Stausee in Stara Morawa; 8. Kristallglashütte in Stronie Śląskie mit handgearbeitetem Steinschmuck in Stronie Śląskie; 9. Überdachtes Schwimmbad und Sporthalle in Stronie Ślaskie; 10. Unterirdischer Touristik- und Lehrpfad im alten Uranbergwerk in Kletno. / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK

5 JEST TU ŁADNIE I CIEKAWIE / A PLEASANT AND INTERESTING PLACE TO BE / ES IST SCHÖN UND INTERESSANT HIER

Beautiful, mountain landscapes, unpolluted environment, friendly people, and a vast development potential are the region’s greatest assets. Stronie Śląskie (with approx. 6,500 residents) is a small and well-maintained town, developing as a tourist centre of the Bialskie and Śnieżnik Mountains. The area boasts ideal conditions for the development of mountain tourism in terms of qualiﬁ ed people, recreational value and health related activities. A dense network of marked tourist routes has been prepared especially for people visiting the area

11 of Stronie Śląskie: bicycle routes (approx. 250 km), hiking routes (approx. 150 km) and cross-country skiing routes (approx. 70 km). Sienna is known for having one of Po- land’s largest and best ski resorts: “Czarna Góra”. On the 13 14 slopes of Czarna Góra (1205 m) are marked routes for extreme downhill biking, some of the best in Poland. In 2013 a new horse riding centre was opened in Nowy Gierałtów. Expeditions to caves and old adits in the Śnieżnik Mountains, organised by professional cavers, are also a great attraction. Lądek Zdrój is a health resort close by offering thermal baths and other balneological treatments. There are dozens of ways of spending one’s time here. No matter what you choose, you can always count on the 16 17 unique atmosphere created by nature and friendly locals.

12 18 19 20 (PL) 11. Muzeum Ziemi – Geologiczne z autorską biżuterią z kamieni w Kletnie; 12. Wapiennik „Łaskawy Kamień” w Starej Morawie; 13. Ośrodek jeździecki „FurmAnka” w Nowym Gierałtowie; 14. Park linowy w Kletnie; 15. Łowiska pstrąga w Goszowie, Kletnie i Nowej Morawie; 16. Ośrodek narciarski „Czarna Góra” w Siennej; 17. Stacja narciarska Kamienica w Kamienicy/Bolesławowie; 18. Międzygórze – miejscowość o górskiej architekturze w stylu alpejskim; 19. Kopalnia Złota w Złotym Stoku; 20. Kąpiele termalne i zabiegi lecznicze w Lądku-Zdroju. (GB) 11. Muzeum Ziemi – Geologiczne (geological museum) offering designer stone jewellery in Kletno; 12. Łaskawy Kamień (Kind Stone) lime kiln in Stara Morawa; 13. FurmAnka horse riding centre in Nowy Gierałtów; 14. Rope course in Kletno; 15. Trout ﬁ sheries in Goszów, Kletno and Nowa Morawa; 16. Czarna Góra ski centre in Sienna; 17. Kamienica ski station in Kamienica/Bolesławów; 18. Międzygórze – a town characterised by Alpine-style mountain architecture; 19. Kopalnia Złota (gold mine) in Złoty Stok; 20. Thermal baths and therapeutic treatments in Lądek Zdrój. (D) 11. Erdmuseum – Geologisches Museum mit dem handgearbeitetem Steinschmuck in Kletno; 12. Wapiennik „Łaskawy Kamień“[Gnadenstein] in Stara Morawa; 13. Reitzentrum „FurmAnka“ in Nowy Gierałtow; 14. Seilpark in Kletno; 15. Forellenfanggebiet in Goszów, Kletno und Nowa

NA DOBRY POCZĄTEK / FOR A GOOD START / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK Morawa; 16. Skizentrum „Czarna Góra“ [Schwarzer Berg] in Sienna; 17. Skistation Kamienica in Kamienica/Bolesławow; 18. Międzygórze – Stadt mit der Gebirgsarchitektur im Alpenstil; 19. Goldgrube in Zloty Stok; 20. Thermalbäder und Behandlungen in Ladek-Zdroj.

6 JEST TU ŁADNIE I CIEKAWIE / A PLEASANT AND INTERESTING PLACE TO BE / ES IST SCHÖN UND INTERESSANT HIER

21 22 23 24

Die schöne Gebirgslandschaft, eine unbelastete Umwelt, freundliche Einwohner und das große Entwick- lungspotenzial sind die größten Pluspunkte des Gebietes. Stronie Śląskie (ca. 6 500 Einwohner) ist ein kleines und gepfl egtes Städtchen, das sich zum Touristikzentrum des Bielengebirges und des Glatzer Schneegebirges entwickelt. Die Gegend bietet ausgezeichnete Bedingungen für die Entwicklung des qualifi zierten Tourismus, des Erholungs- und Gesundheitstourismus. In der Umgebung von Stronie Śląskie gibt es ein dichtes Netz gekenn- zeichneter Touristenwege: Radwege (ca. 250 km), Wanderwege (ca. 150 km) und Langlaufwege (ca. 70 km). In Sienna befi ndet sich eines der größten und besten Skigebiete in Polen – „Czarna Góra“. An den Abhängen von Czarna Góra (1205 m) sind einige der besten Strecken für den Extremradsport „Downhill“ gekennzeichnet. 2013 wurde das neue Reitzentrum in Nowy Gierałtów gegründet. Speläologische Ausfl üge in die Felsenhöhlen und alten Stollen im Massiv Śnieżnik werden von qualifi zierten Höhlenforschern veranstaltet und bieten eine günstige Gelegenheit für die Liebhaber der Untergrundwelten. Die nah gelegene Stadt Lądek-Zdrój ist Kurstadt mit breitem Angebot an Thermalbädern und sonstigen balneologischen Behandlungen. Sie fi nden hier zahlreiche Möglichkeiten, die Freizeit zu verbringen. Unabhängig von Ihrer Entscheidung werden Sie immer der 25 außerordentlichen Natur und gastfreundlichen Einwohnern begegnen. 26

27 28 29 30

(PL) 21. Bystrzyca Kłodzka – średniowieczny układ urbanistyczny, zabytkowa zabudowa; 22. Bardo i spływy pontonowe po Nysie Kłodzkiej; 23. Kłodzko – średniowieczny układ urbanistyczny, zabytkowa zabudowa, Twierdza Kłodzka; 24. MTB Sutedy Challange – marato- ny rowerowe, lipiec; 25. Dolnośląski Festiwal Biegów Górskich, lipiec; 26. Puchar Polski Downhill, czerwiec/lipiec, Czarna Góra (1205 m)., Sienna; 27. Górskie Samochodowe Mistrzostwa Polski, sierpień, Sienna; 28. Mistrzostwa Polski w Poszukiwaniu Minerałów, sierpień, Klet- no; 29. Międzynarodowy Festiwal Tańca – Lądeckie Lato Baletowe, lipiec, Lądek-Zdrój; 30. Przegląd Filmów Górskich, wrzesień, Lądek-Zdrój. (GB) 21. Bystrzyca Kłodzka – medieval urban layout, historic architecture; 22. Bardo and rafting down the Nysa Kłodzka River; 23. Kłodzko – medieval urban layout, historic architecture, Kłodzko Fortress; 24. MTB Sudety Challenge – bike marathons, July; 25. Lower-Silesian Mountain Running Festival, July; 26. Polish Downhill Championship Cup, June/July, Czarna Góra (1205 m), Sienna; 27. Poland’s Mountain Car Rally Championship, August, Sienna; 28. Poland’s Mineral Search Championship, August, Kletno; 29. International Dance Festival – Lądek Ballet Summer, July, Lądek-Zdrój; 30. Mountain Film Festival, September, Lądek-Zdrój. (D) 21. Bystrzyca Kłodzka – mittelalterliche Stadtplanung, historische Bebauung; 22. Bardo und Pontontouren auf Nysa Klodzka; 23. Kłodzko – mittelalterliche Stadtplanung, historische Bebauung, Twierdza Kłodzka [Festung Glatz]; 24. MTB Sudety Challange – Radmarathon, Juli; 25. Das Niederschlesische Berg- lauf-Festival, Juli; 26. Polnische Meisterschaften MTB Downhill, Juni/Juli, Czarna Góra (1205 m), Sienna; 27. Polnische Meisterschaft der Geländewagen, August, Sienna; 28. Polnische Meisterschaft in Minaraliensuche, August, Kletno; 29. Internationales Tanzfestival – Balletsommer Ladek, Juli,

Lądek-Zdrój; 30. Bergﬁ lmfestival, September, Lądek-Zdrój. / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK

7 WYRÓŻNIONO NAS / WE HAVE BEEN RECOGNISED / WIR WURDEN AUSGEZEICHNET

Wiele zmian nastąpiło w Stroniu Ślą- skim i jego okolicy w ciągu ostatnich 25 lat. Transformacja ustrojowa w Polsce w l. 1990-tych spowodowała drastyczne reduk- cje zatrudnienia w wielu sektorach lokalnej gospodarki (przemysł drzewny, kamieniar- ski, szklarski, transport kolejowy). Dzięki prywatnym inwestycjom w infrastrukturę narciarską oraz bazę noclegową i gastronomiczną, pojawiły się nowe miejsca pracy w usługach turystycznych. Przedsiębiorczość i zaangażowanie mieszkańców sprawiają, że miejscowości stają się coraz ładniejsze, posesje pięknieją, ożywa chęć współdziałania na rzecz rozwoju i dobrobytu. Gminne inwestycje w infrastruk- turę techniczną zrealizowane w dużej mierze dzięki pozyskanym dotacjom unijnym (np. budowa kanalizacji i oczyszczalni ścieków, Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury w Stroniu Śląskim (zabytkowa stacja kolejowa z 1897 r.) / Centre for Education, Tourism and Culture in Stronie Śląskie (historic railway station from 1897) / Bildungs-, Tourismus- und Kulturzentrum in Stronie Slaskie (historische Bahnstation von 1897) nowe oświetlenie, poprawa stanu dróg, turystyczne zagospoda- rowanie zalewu w Starej Morawie, renowacja i adaptacja zabyt- The last 25 years has brought many changes to Stronie Viele Veränderungen erlebte die Region um Stronie Ślaskie kowej stacji kolejowej na centrum kultury z salą widowiskową) Śląskie and the surrounding areas. The systemic transformation im Laufe der vergangenen 25 Jahre. Die Systemumwandlung in sprawiły, że okolica Stronia Śląskiego postrzegana jest jako obszar of Poland during the 1990s caused drastic workforce reductions Polen in den 90er Jahren zog den drastischen Stellenabbau in dobrze zarządzany i rozwijający się. W 2013 r. Stronie Śląskie in many sectors of the local economy (i.e. wood industry, stone vielen Sektoren der lokalen Wirtschaft (Holz-, Steinmetz-, Glas- otrzymało prestiżowe ogólnopolskie wyróżnienie – Polskie Go- industry, glass industry, and rail transport). Thanks to private in- industrie, Eisenbahnverkehr) nach sich. Dank privater Investitio- dło Promocyjne „Teraz Polska”, przyznawane corocznie dla naj- vestments in the skiing infrastructure as well as hotel and ca- nen in Skiinfrastruktur, Unterkünfte und Gastronomie entstanden lepszych w Polsce samorządów, ﬁ rm i innowacji. tering facilities, new jobs have been created in tourist services. neue Arbeitsplätze in touristischen Dienstleistungen. Der Unter- Entrepreneurship and the involvement of locals ensure that the nehmergeist und das Engagement der Einwohner bewirken, dass towns, villages and private estates are becoming increasingly at- Ortschaften und Privathäuser schöner werden, und der Wille, für tractive, and the people are becoming more inclined to coop- die Entwicklung und den Wohlstand zusammenzuarbeiten, zu erate towards achieving development and prosperity. Municipal neuem Leben erwacht. Die Gemeindeinvestitionen in die tech- investments in technical infrastructure, carried out largely with nische Infrastruktur, die größtenteils dank gewonnener EU-Zu- EU funds (e.g. construction of a water supply system and sew- schüsse ausgeführt wurden (z.B. Bau des Abwassersystems und age treatment plan, new lighting, improvement in roads, devel- der Kläranlage, neues Beleuchtungssystem, Straßeninstandset- opment of the lake area in Stara Morawa to serve as a tourist zung, touristische Bewirtschaftung des Stausees bei Stara Mora- site, as well as renovation and adaptation of the historic railway wa, Sanierung und Anpassung der historischen Bahnstation als centre to serve as a culture centre featuring an auditorium) have Kulturzentrum mit Schauspielhalle), hatten zur Folge, dass die Re- contributed to the fact that Stronie Śląskie and its surroundings gion um Stronie Śląskie als gut verwaltetes und sich entwickelndes are now perceived to be a well-managed and developing area. Gebiet bekannt ist. 2013 wurde Stronie Śląskie mit der polnischen In 2013 Stronie Śląskie received the prestigious Polish promo- Prestigeauszeichnung – dem Polnischen Promotionswappen „Te- tional branding: “Teraz Polska” (“Poland Now”), given every year raz Polska“ [Jetzt Polen] ausgezeichnet, das jährlich den besten to the best local governments, companies and innovations in Selbstverwaltungen, Firmen und Innovationen in Polen verliehen

NA DOBRY POCZĄTEK / FOR A GOOD START / ZUM GUTEN ANFANG / FOR A GOOD START NA DOBRY POCZĄTEK Zalew w Starej Morawie / Lake in Stara Morawa / Stausee in Stara Morawa. Poland. wird.

8 WIEMY, CO ROBIMY/ WE KNOW WHERE WE ARE GOING / WIR WISSEN, WAS WIR TUN

Wiemy, że potrzebne są kolejne inwestycje, aby zapewnić development of cross-country skiing, renovation plans of the ob- dalszy rozwój okolicy i wykorzystać potencjał, jaki tkwi w ludziach servation tower on top of Śnieżnik Mountain, rehabilitation of the oraz walorach środowiska przyrodniczego. Zgodnie ze Strategią old dumping site located beside Krzyżnik Mountain, reconstruction Rozwoju Gminy Stronie Śląskie na lata 2013 – 2022 samorząd bę- of the historic St. Onufry chapel and adapting it to a hall for wed- dzie kontynuować politykę planowego rozwoju turystyki, w opar- dings and concerts, creation of a pedestrian-bicycle route joining ciu o walory górskiego krajobrazu. Celem jest także zrównowa- Stronie Śląskie with Lądek-Zdrój, and making available for tour- żony rozwój innych dziedzin gospodarki (przemysł przetwórczy, ists newly discovered halls and corridors in Jaskinia Niedźwiedzia hodowla zwierząt, transport, usługi medyczne i rehabilitacyjne), (the task has been included in the Development Strategy for the z poszanowaniem walorów środowiska przyrodniczego i krajo- Lower Silesian Voivodeship).The local government is lobbying to brazu kulturowego. Cały obszar Gminy Stronie Śląskie objęty jest restore the railway connections between Kłodzko and Stronie miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Śląskie and to expand pedestrian and bicycle routes along county Do realizowanych obecnie projektów należą: rozwój narciar- and voivodeship roads. stwa biegowego, działania w kierunku odbudowy wieży wido- Projekt wieży widokowej na Śnieżniku / Design of the observation tower at Śnieżnik / Wir sind uns dessen bewusst, dass neue Investitionen unent- kowej na Śnieżniku, rekultywacja starego wysypiska śmieci pod Projekt des Aussichtsturms auf Śnieżnik behrlich sind, um die weitere Entwicklung der Region zu sichern górą Krzyżnik, rekonstrukcja zabytkowej kaplicy św. Onufrego i adaptacja jej na miejsce organizacji und das Potenzial zu nutzen, das in den Menschen und in den Vorzügen der Umwelt steckt. Gemäß ślubów i koncertów, budowa ciągu pieszo- rowerowego Stronie Śląskie - Lądek-Zdrój, udostęp- der Entwicklungsstrategie der Gemeinde Stronie Śląskie für die Jahre 2013-2022 wird die Selbst- nienie nowo odkrytych sal i korytarzy w Jaskini Niedźwiedziej (zadanie wpisane zostało w Strategię verwaltung ihre Politik der planmäßigen Tourismusentwicklung in Anlehnung an die Vorzüge der Rozwoju Województwa Dolnośląskiego). Samorząd prowadzi lobbing na rzecz przywrócenia połą- Gebirgslandschaft fortsetzen. czeń kolejowych Kłodzko-Stronie Śląskie oraz rozbudowy ciągów pieszo-rowerowych wzdłuż dróg Das Ziel ist darüber hinaus die powiatowych i wojewódzkich. nachhaltige Entwicklung sons- We are aware that we need more investments to ensure the further development of our tiger Wirtschaftsbereiche (Ver- area and leverage the potential of our people and the natural environment. In accordance with the arbeitungsindustrie, Tierzucht, Development Strategy for the Municipality of Stronie Śląskie for the period 2013-2022, the local Transport, medizinische und government will continue its Rehabilitierungsleistungen), policy of planned tourism devel- unter gleichzeitiger Beachtung opment based on the assets of der Umweltvorzüge und der our mountain landscapes. Our Kulturlandschaft. Das gesamte aim is also to ensure sustainable Gebiet der Gemeinde Stronie development of other segments Śląskie ist im örtlichen Raum- of the economy (processing in- ordnungsplan erfasst. Rozwój narciarstwa biegowego / Development of cross-country skiing / Die Förderung des Skilanglaufs dustry, animal husbandry, med- Zu den jetzt umgesetzten ical and rehabilitation services), Projekten gehören: die Förderung des Skilanglaufs, Aktivitäten für den Wiederaufbau des Aussicht- at the same time respecting the sturms auf Śnieżnik, die Rekultivierung der alten Mülldeponie am Berg Krzyżnik, die Rekonstruktion natural environment and cultur- der historischen Kapelle des Heiligen Onufry und ihre Anpassung an die Veranstaltung von Trauungen al landscape. The entire territo- und Konzerten, der Bau des Wander- und Radwanderweges Stronie Śląskie – Lądek-Zdrój, das Zu- ry of the Municipality of Stronie gänglichmachen von neu entdeckten Sälen und Korridoren in der Bärenhöhle [Jaskinia Niedźwiedzia] Śląskie is included in the local – diese Aufgabe wurde in die Entwicklungsstrategie der Woiwodschaft Niederschlesien aufgenom-

Nowo odkryte partie Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie / Newly discovered parts of Jaskinia spatial development plan. men. Die Selbstverwaltung tritt ein für die Wiederherstellung der Bahnverbindungen Kłodzko-Stro-

Niedźwiedzia in Kletno / Neu entdeckte Bereiche der Bärenhöhle in Kletno Projects under way include: nie Śląskie und den Ausbau der Fußgänger-Radstreifen entlang der Kreis- und Woiwodschaftstraßen. DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN

9 JEŚLI MOŻEMY – POMOŻEMY / IF WE CAN – WE WILL HELP / WIR HELFEN, WO WIR KÖNNEN

Nowym inwestorom proponujemy ulgi podatkowe. Zwol- economic activities are to be launched (from 2 to 10 years, www.bip.stronie.dolnyslask.pl. Information on real properties of- nienia od podatku od nieruchomości obejmują: depending on the number of full-time employees working on fered for sale by private owners can be obtained through local – obiekty, w których po raz pierwszy są świadczone usługi noc- the basis of an employment contract), real estate agencies or from the local residents. legowe i gastronomiczne (do 2 lat), – buildings and facilities used for sports activities (for a period of – nieruchomości, na których prowadzone są inwestycje w za- up to 2 years). Neuen Investoren bieten wir Steuervergünstigungen. Die kresie budowy obiektów gastronomicznych, hotelarskich, in- Potential investors, especially those who do not speak Polish, Immobiliensteuerbefreiungen umfassen: frastruktury turystycznej i sportowej (do 2 lat), should contact us in advance so we can arrange a meeting in the – Anlagen, in denen zum ersten Mal Übernachtungs- und Ver- – nieruchomości, na których uruchomiona zostanie po raz Town Hall in Stronie Śląskie (+48 74 811 77 11, gmina@stronie. pﬂ egungsdienstleistungen erbracht werden (bis 2 Jahre), pierwszy działalność gospodarcza (od 2 do 10 lat, w zależno- pl). If you send your questions early, we can better prepare for – Grundstücke, auf denen Investitionen wie der Bau von Gas- ści od liczby pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze our meeting and ensure you receive professional service. We will tronomieobjekten, Hotels, der Tourismus- und Sportinfra- czasu pracy, na umowę o pracę), be pleased to show you all the sites you are interested in. Tenders struktur (bis 2 Jahre) geführt werden, – budynki i urządzenia wykorzystywane do uprawiania sportów for the sale/lease of real properties are announced at: – Anlagen, in denen zum ersten Mal eine Wirtschaftstätigkeit (na okres do 2 lat). aufgenommen wird (von 2 bis 10 Jahre, je nach Anzahl der Potencjalnych inwestorów, szczególnie osoby obcojęzyczne, auf der Grundlage eines Arbeitsvertrags in Vollzeit beschäftig- uprzejmie prosimy o wcześniejsze umówienie się na spotkanie ten Mitarbeiter), w Urzędzie Miejskim w Stroniu Śląskim (+48 74 811 77 11, gmi- – Gebäude und Anlage zum Sporttreiben (für die Dauer [email protected]). Znając wcześniej Państwa zapytania, będziemy mo- bis 2 Jahre). gli przygotować się na spotkanie i zapewnić Państwu profesjonalną Mögliche Investoren, insbesondere fremdsprachi- obsługę. Z przyjemnością zaprezentujemy tereny, stanowiące przed- ge Personen, möchten wir höﬂ ichst bitten, vorher miot Państwa zainteresowania. Przetargi na sprzedaż/dzierżawę einen Termin beim Stadtamt in Stronie Śląskie nieruchomości ogłaszamy na: www.bip.stronie.dolnyslask. (+48 74 811 77 11, [email protected]) zu ver- pl. Informacje o nieruchomościach zbywanych przez einbaren. Wenn uns Ihre Fragen vorab bekannt osoby prywatne można uzyskać za pośrednictwem sind, werden wir imstande sein, uns auf den lokalnych agencji nieruchomości lub u miesz- Termin vorzubereiten und Ihnen professio- kańców poszczególnych miejscowości. nelle Bearbeitung zu garantieren. Gerne präsentieren wir Ihnen Gelände, die For new investors we can offer tax für Sie von Interesse sein können. relief. Property tax exemptions apply to: Die Ausschreibungen des Verkaufs – facilities which have just start- / der Pacht von Immobilien wer- ed providing accommodation den von uns auf: www.bip.stro- and catering services (up to 2 nie.dolnyslask.pl veröffentlicht. years), Informationen über die von – real properties where in- Privatpersonen veräußerten vestments are carried out Immobilien können bei den involving construction of lokalen Immobilienbüros catering facilities, hotels, oder bei Einwohnern der tourism and sports infra- einzelnen Ortschaften er- structure (up to 2 years), worben werden.

DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN – real properties where

10 ŻYJĄ I DZIAŁAJĄ U NAS / WE LIVE AND RUN BUSINESSES HERE / LEBEN UND HANDELN BEI UNS

Bartosz Haczkiewicz, Czarna Góra S.A., Sienna Kierownik ośrodka / Manager of the resort / Leiter des Zentrums

Od 2006 r. rozwijamy jeden znajwiększych wPolsce ośrodków narciarskich „Czarna Góra” wSiennej (ponad 10 km tras zjazdowych) wMasywie Śnieżnika. Prowadzimy także ﬁ rmę budowlaną Czarna Góra Apartamenty, hotel oraz ﬁ rmę cateringową Haczkiewicz S. Morawa. Zanim zdecydowaliśmy się aby lokować kapitał wokolicy Stronia Śląskiego, wielokrotnie przyjeżdżaliśmy tu jako narciarze. Szukając działki pod domek wypoczynkowy, ojciec znalazł kilka takich, które wydawały się obiecujące zarobkowo. Postanowiliśmy zainwestować. Porównując Czarną Górę zośrodkami opodobnej infrastrukturze narciarskiej wPolsce okazuje się, że wciąż brakuje tu miejsc noclegowych onaj- wyższym standardzie. Istnieje także bardzo duże zapotrzebowanie na tworzenie nowych atrakcji turystycznych, szczególnie takich, które wypełnią turystom czas poza sezonem narciarskim. Od lokalnych przedsiębiorców oraz nowych inwestorów zależy, wjakim czasie będziemy wstanie stworzyć potęgę turystyczną Masywu Śnieżnika.

Since 2006 we have been developing one of the largest ski resorts in Poland – “Czarna Góra” in Sienna, with more than 10 km of pistes, in the Śnieżnik Mountains. We also have a construction company: Czarna Góra Apartamenty, a hotel, and a catering company: Haczkiewicz S. Morawa. Before we decided to invest our money in the Stronie Śląskie region, we used to come here to ski. We looked for a plot of land on which to build a holiday cottage, and my father found several that seemed to have potential for generating proﬁ ts. We decided we would invest here. When we compare Czarna Góra with other Polish resorts with a similar ski infrastructure, we can see that there is a lack of accommodation of the highest standard available here. There is also a strong demand for new tourist attractions, especially those that can be enjoyed outside the winter season. It is up to local entrepreneurs and new investors to deﬁ ne how long it will take to turn the Śnieżnik Mountains into a large tourist resort.

Seit 2006 entwickeln wir eines der größten Skizentren in Polen: „Czarna Góra“ in Sienna (über 10 km Skistrecken) im Massiv Śnieżnik. Wir führen auch ein Bauunternehmen, Czarna Góra Apartments, ein Hotel und die Catering-Fir- ma Haczkiewicz S. Morawa. Bevor wir die Entscheidung getroffen haben, unser Kapital in der Region Stronie Śląskie anzulegen, kamen wir mehrmals zum Ski- fahren hierher. Auf der Suche nach einem Grundstück für das Ferienhaus hat unser Vater einige solche Grundstücke gefunden, die erwerbsmäßig vielverspre- chend zu sein schienen. Wir haben uns für die Investition entschieden. Wenn man Czarna Gora mit Skizentren mit ähnlicher Skiinfrastruktur in Polen ver- gleicht, so zeigt sich, dass hier noch immer Übernachtungsplätze mit höchstem Standard fehlen. Es besteht auch sehr großer Bedarf nach neuen touristischen Attraktionen, besonders solcher, die die Zeit der Touristen nach Abschluss der Skisaison füllen könnten. Von den lokalen Unternehmern und neuen Investoren hängt es ab, in welcher Zeit wir imstande sein werden, die touristische Stärke

des Massivs Śnieżnik zu entwickeln. DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN

11 ŻYJĄ I DZIAŁAJĄ U NAS / WE LIVE AND RUN BUSINESSES HERE / LEBEN UND HANDELN BEI UNS

„Raj Pstrąga” to stawy hodowlane zlokalem gastronomicznym, którego specjalnością jest pstrąg. Obiekt jest jednym znajstarszych tego typu na Ziemi Kłodzkiej, apod naszym kierownictwem działa od pół roku. Jednym znaszych wspólników jest rodowity Sycylijczyk. Okolice Stronia Śląskiego znaliśmy od dawna iwiedzieliśmy, że tutaj chcemy budować swoją przyszłość. Postanowiliśmy zainwestować wbiznes, który stanie się także naszym sposobem na życie. Okazja spowodowała, że przejęliśmy istniejący wcześniej obiekt. Jesteśmy bardzo zadowoleni zdecyzji. Uważamy, że gmina oraz inwestorzy powinni skupić się na zwiększeniu atrakcyjności turystycznej okolicy. Zrealizowano już wiele inwestycji, które owocują, ale turystom trzeba zapewnić jeszcze więcej możliwości ciekawego spędzenia wolnego czasu. Okolica Stronia Śląskiego ma bardzo duży potencjał. Przemyślane decyzje oraz współpraca pomiędzy inwestorami zaowocują wzrostem zainteresowania regionem oraz sukcesami przedsięwzięć. Trzeba jedynie mieć determinację ibyć otwartym na współpracę zinnymi.

“Raj Pstrąga” is a combination of ﬁ shponds and a restaurant specialising in trout, and is one of the oldest facilities of its type operating in Kłodzko Land. We have been managing it for half a year now, and one of our business partners is Sicilian. We have known the area of Stronie Śląskie for a long time and knew we wanted to build our future here. We decided to invest in a business that would also become our way of Joanna Krupa, Dominik Gibowicz, Daniele Martinez, life. The opportunity came up to acquire the facility here, and we took advantage of it. The decision was a good one. We think that the mu- „Raj Pstrąga”, Goszów, nicipality and investors should focus on increasing the attractiveness of our region for visitors. Many investments have already been made and “Trout Paradise”/ „Forellenparadies” their effects are visible, but people should be offered more opportunities to spend their free time in an interesting way. Stronie Śląskie and the surrounding areas have great potential. Informed decisions and cooperation among investors will translate into increased interest in the region and more successful undertakings. You only have to be determined and open to working with others.

„Raj Pstrąga“ wird gebildet von Forellenteichen mit dazugehöriger gastronomischer Einrichtung, deren Spezialität die Forelle ist. Die Gast- stätte ist eine der ältesten von diesem Typ im Glatzer Bergland und seit einem halben Jahr unter unserer Leitung. Einer unserer Gesellschafter ist gebürtiger Sizilianer. Die Legende von Stronie Slaskie war uns seit Langem bekannt und wir wussten, dass wir hier unsere Zukunft schmieden möchten. So haben wir uns entschieden, in ein Geschäft zu investieren, das auch unser Leben bestimmen wird. Es bot sich eine günstige Gelegenheit, das existierende Objekt zu übernehmen, die wir genutzt haben. Wir freuen uns über diese Entscheidung. Wir sind der Meinung, dass die Gemeinde und die Investoren den Schwerpunkt auf die Steigerung der touristischen Attraktivität der Region legen sollten. Viele Investi- tionen wurden bereits realisiert und bringen Vorteile, aber den Touristen sollten noch mehr Möglichkeiten der interessanten Freizeitverbringung angeboten werden. Die Umgebung von Stronie Ślaskie hat ein großes Potenzial. Die durchdachten Entscheidungen und die Zusammenarbeit der Investoren werden zur Steigerung des Interesses an der Region und zu erfolgreichen Unternehmungen führen. Was wir brauchen, sind Entschlossenheit und Aufgeschlossenheit für die Zusammenarbeit mit anderen. DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN

12 ŻYJĄ I DZIAŁAJĄ U NAS / WE LIVE AND RUN BUSINESSES HERE / LEBEN UND HANDELN BEI UNS

Wojciech i Jolanta Sadowscy, Gospodarstwo rolne „Pod kasztanem”, Strachocin Agricultural enterprise: “Under the chestnut tree” Landwirtschaftlicher Betrieb „Unter der Kastanie“ Gospodarstwo rolne prowadzimy od 1996 r. Obecnie zajmujemy się ekologicznym chowem bydła mięsnego. Mamy także małe stadko koni huculskich oraz pokoje gościnne. Jesteśmy zrzeszeni wgrupie producenckiej „Wołowina Sudecka”, która skupia hodowców bydła mięsnego na terenie Ziemi Kłodzkiej. Nasz wybór miejsca do życia związany był zkierunkiem ukończonych przez nas studiów. Chcieliśmy razem pro- wadzić gospodarstwo rolne. Dziś nie zamienilibyśmysię na nic innego. Uważamy, że na naszym terenie warto zainwestować wcałoroczny stok narciarski isaneczkowy na górze Krzyżnik koło Stronia Śląskiego. Przyszłość ma także rękodzieło (np. wytwarzanie ciekawych pamiątek), gastronomia iprzetwórstwo żywności. Inwestycje na naszym terenie to nie szybki biznes. Czasem trzeba przetrzymać gorsze czasy ikonse- kwentnie dążyć do wytyczonego celu. No ipolubić okolicę, mieszkańców iżycie blisko przyrody. We have been running an agricultural enterprise since 1996, and now we specialise in ecological beef cattle breeding. We also have a small herd of Carpathian ponies and offer accommodation for visitors. We belong to a group of producers called “Wołowina Sudecka” (“Sudety Beef”), which gathers breeders of beef cattle in the Kłodzko Land. It was our studies that prompted us to settle here. We wanted to run an agricultural enterprise, and then discovered this place. From today’s perspective, we would not want to do anything else. We believe that it would be worth investing in a ski and toboggan slope, open throughout the year on Krzyżnik Mountain near Stronie Śląskie. Other ideas for business that are likely to generate profi ts include handicrafts (e.g. making interesting souvenirs), catering and food processing. Investments in our region do not bring results over a short time. Sometimes you have to survive diffi cult times and consistently strive towards achieving your goals. And of course you have to develop a liking for the region, the locals and living close to nature. Der landwirtschaftliche Betrieb wird von uns seit 1996 geführt. Derzeit beschäftigen wir uns mit der Fleischviehhaltung. Wir haben auch eine kleine Herde von Huzulenpferden und Gästezimmer. Wir sind Mitglied in der Erzeugergemeinschaft „Wołowina Sudecka“ [Sudeten-Rind- fl eisch], in der sich die Fleischviehhalter von Ziemia Kłodzka [Glatzer Bergland] zusammengeschlossen haben. Unsere Wahl eines Ortes zum Leben war direkt mit der von uns abgeschlossenen Studienrichtung verbunden. Wir wollten den landwirtschaftlichen Betrieb gemeinsam führen. Heute würden wir nicht mehr tauschen wollen. Unserer Meinung nach lohnt es sich, in eine ganzjährige Skipiste und Rennrodelpiste auf dem Berg Krzyżnik bei Stronie Śląskie zu investieren. Eine Zukunft hat auch das Kunsthandwerk (z.B. die Erzeugung von interessanten Souvenirs), das Gaststättengewerbe und die Lebensmittelverarbeitungsindustrie. Investitionen in unserer Region sind kein schnelles Geschäft. Manchmal muss man schwierige Zeiten überstehen und konsequent das gesetzte Ziel anstreben. Natürlich sollte man dabei auch die Gegend, ihre

Einwohner und das naturnahe Leben mögen. DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN

13 ŻYJĄ I DZIAŁAJĄ U NAS / WE LIVE AND RUN BUSINESSES HERE / LEBEN UND HANDELN BEI UNS

We got to know the Śnieżnik Mountains, Bialskie Mountains and Golden Mountains when we were students. We were fascinated by the local landscapes, the forest wilderness and the atmosphere of tiny villages hidden in the valleys of mountain streams. We settled in one of those villages and started a business in tourism: at fi rst we ran a mountain hut, then an agrotourism farm, and fi nally, following yet another investment – a boarding house. After twenty years of living here we can confi rm that both the everyday living and running of business activities in the mountains are for people who have passion, those who like challenges and at the same time have a romantic side to them. We, for example, are still in love with the local landscapes and the forest wilderness.

Jolanta i Janusz Lignarscy, Chata Cyborga – pensjonat, Bielice Cyborg Cottage – boarding house / Cyborg Haus – Pension

Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie i Złote znamy jeszcze z czasów studenckich. Urzekły nas wtedy tutejsze krajobrazy, dzikie zakątki leśne i atmosfera małych wiosek ukrytych w dolinach potoków. Osie- dliliśmy się w jednej z takich wioseczek i rozpoczęliśmy działalność w turystyce: najpierw prowadząc schronisko, potem gospodarstwo Das Massiv von Śnieżnik [Schneegebirge], das Bielengebirge und lich, nach einer weiteren Investition, führen wir die Pension. Und so agroturystyczne, wreszcie, po kolejnej inwestycji - pensjonat. I po das Reichensteiner Gebirge kennen wir noch aus Studentenzeiten. können wir nach zwanzig Jahren Leben in der Region bestätigen, dass dwudziestu latach pobytu na tych terenach możemy potwierdzić, Uns haben damals die hiesigen Landschaften, die wilden Ecken des sowohl der Alltag als auch das Leben als Unternehmer im Gebirge że zarówno życie codzienne, jak i prowadzenie działalności gospo- Waldes und die Stimmung der in Bachtälern versteckten Kleindörfer etwas für Menschen mit Passion ist, solche Menschen, die sowohl die darczej w górach są dla ludzi z pasją, takich, którzy lubią wyzwania, bezaubert. Wir haben uns in einem dieser Kleindörfer angesiedelt Herausforderungen mögen als auch ein bisschen Romantik in sich a równocześnie mają odrobinę romantyzmu. Bo do dzisiaj cały czas und eine Tätigkeit im Tourismus aufgenommen: Zuerst haben wir tragen. Die hiesigen Landschaften und dichten Wälder begeistern

DOŁĄCZ DO NAS / JOIN US SCHLIESSEN SIE SICH UNS AN zachwycają nas tutejsze krajobrazy i leśne ostępy. eine Berghütte, dann einen Ferienbauernhof geführt, danach end- uns nämlich bis heute.

14 TWÓRZ, PRZETWARZAJ, PRODUKUJ! – DZIAŁKI PRZEMYSŁOWE W STRONIU ŚLĄSKIM CREATE, PROCESS, PRODUCE! – INDUSTRIAL PLOTS IN STRONIE ŚLĄSKIE GESTALTE, VERARBEITE, PRODUZIERE! – INDUSTRIEGRUNDSTÜCKE IN STRONIE ŚLĄSKIE

Na obrzeżach miasta dysponujemy terenem przeznaczonym On the outskirts of the town are plots for industrial produc- na produkcję przemysłową (np. przemysł drzewny, spożywczy, tion (e.g. wood, food, herb, medical industries), with a total avail- zielarski, medyczny) o powierzchni 2,92 ha (działka nr 88 o pow. able area of 2.92 ha (plot no. 88 with an area of 1.1582 ha and 1,1582 ha oraz działka nr 87 o pow. 1,7620 ha). Teren ma bar- parcel no. 87 with an area of 1.7620 ha). The plots have good dzo dobrą dostępność komunikacyjną. Położony jest w sąsiedz- transport connections, are situated adjacent to a railway siding, twie bocznicy kolejowej, bezpośrednio przy gminnej drodze as- directly beside the municipal asphalt road, approx. 300 m from faltowej, ok. 300 m od drogi wojewódzkiej 392 oraz trasy pieszo voivodeship road 391 and the pedestrian-bicycle route joining – rowerowej łączącej Stronie Śląskie i Lądek-Zdrój. Przez teren Stronie Śląskie with Lądek Zdrój. A waste treatment line, a gas przebiega główna linia kanalizacji ściekowej, gazociąg oraz pod- pipeline and underground low voltage power cabling run through ziemny kabel energetyczny niskiego napięcia. the area. Poszukujemy inwestora, który na ww. terenie wybuduje zakład We are looking for an investor who would be interested in przetwórczy o dowolnym profi lu, nieuciążliwym dla środowiska building a processing plant of any profi le which would not pollute naturalnego. Ze względu na obfi tość drewna (zobacz str. 22) the natural environment. Due to the abundance of wood (see polecamy inwestycje w przemysł drzewny, np. tartak, produkcja page 22) we recommend investing in the wood industry, such as a mebli ogrodowych, produkcja zabawek z drewna, itp. lub prze- sawmill, manufacture of garden furniture, manufacture of wooden twórstwo spożywcze. toys, etc. or food processing. Teren przeznaczony jest na sprzedaż w formie przetargu. Cena The area is designated for sale by tender. Opening prices: plot Am Stadtrand verfügen wir über das Gelände für die Zwecke wywoławcza: działka nr 88 ok. 392 000 PLN brutto, działka 87 no. 88 approx. PLN 392,000 gross, plot no. 87 approx. PLN der Industrie (z.B. Holz-, Lebensmittel-, Kräuter und medizini- ok. 596 000 PLN brutto. 596,000 gross. sche Industrie) mit einer Fläche von 2,92 ha (Grundstück Nr. 88 mit einer Fläche von 1,1582 ha und Grundstück Nr. 87 mit einer Fläche von 1,7620 ha). Das Gelände hat eine sehr gute Verkehr- sanbindung. Es liegt in unmittelbarer Nähe des Nebengleises, direkt an der Gemeinde-Asphaltstraße, ca. 300 m von der Woi- wodschaftsstraße 392 sowie von der Fußgänger- und Radstrecke entfernt, die Stronie Slaskie mit Lądek-Zdrój verbindet. Über das Gelände verlaufen die Hauptadern des Abwassersystems, der Gasleitung und der unterirdischen Niederspannungsleitung. Wir suchen nach einem Investor, der auf dem oben genannten Gelände einen Verarbeitungsbetrieb von beliebigem Profi l grün- det, der für die Umwelt nicht belastend sein wird. Im Hinblick auf die Holzfülle (siehe Seite 22) empfehlen wir eine Investition in der Holzindustrie, z.B. Sägewerk, Gartenmöbelherstellung, Erzeugung von Holzspielzeugen usw. oder in der Lebensmittel- verarbeitung. Das Gelände ist für den Verkauf im Wege der Ausschreibung bestimmt. Ausrufpreis: Grundstück Nr. 88 ca. 392 000 PLN brut-

to, Grundstück 87 ca. 596 000 PLN brutto. TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS INVESTITIONSGELÄNDE

15 KTO MA POMYSŁ NA ROGÓŻKĘ? / WHO HAS IDEAS FOR ROGÓŻKA? / WER HAT EINE IDEE ZU ROGÓŻKA?

Rogóżka to dawna wieś, niezamieszkała od lat 70-tych XX w. Jest Rogóżka is an old village, uninhabited since the 1970s. It is the Rogóżka ist ein ehemaliges Dorf, verlassen seit den 70er Jahren to największy teren inwestycyjny w Gminie Stronie Śląskie, stanowiący largest investment area in the Municipality of Stronie Śląskie, a pic- des 20. Jahrhunderts. Dies ist das größte Investitionsgelände in der otoczoną lasami malowniczą górską dolinę, obejmującą 90 ha gruntów turesque valley surrounded by woods and covering an area of 90 ha Gemeinde Stronie Slaskie, das von einem mit Wäldern umgebenen (lasy, działki rolne i budowlane). Teren nie jest uzbrojony, a prowadzi (woods, agricultural and building plots). The land has not been devel- malerischen Bergtal mit 90 ha Grundstück (Wälder, Agrar- und Bau- do niego utwardzona droga gruntowa. Rogóżka przeznaczona jest na: oped with infrastructure and can be accessed by paved road. Rogóż- grundstücke) gebildet wird. Das Gelände ist nicht erschlossen und zu usługi leśne, produkcję rolną, zabudowę mieszkaniową, usługi turysty- ka is designated for: forestry services, agricultural production, housing ihm führt die befestigte Erdpiste. Rogóżka ist für: Forstdienstleistungen, ki, sportu i rekreacji. Gmina Stronie Śląskie poszukuje inwestora, który construction, tourism, sports and recreation services. landwirtschaftliche Dienstleistungen, Wohnungsbau, Tourismus, Sport- kompleksowo zagospodaruje Rogóżkę, z przeznaczeniem na: The Municipality of Stronie Śląskie is looking for an investor who und Freizeitgestaltungsdienstleistungen bestimmt. Die Gemeinde Stronie Śląskie sucht nach einem Investor, der Ro- – hodowlę zwierząt i produkcję ekologicznej żywności (np. bydło would comprehensively develop the area of Rogóżka, adapting the góżka komplex mit folgender Bestimmung bewirtschaften wird: rogate mięsne i mleczne, produkcja serów), land for: – Tierzucht und Produktion von Bio-Nahrungsmitteln (z.B. Rindvieh – uprawę ziół, wytwarzanie produktów zielarskich, edukację zielar- – animal breeding and production of ecological food (e.g. beef and und Milchkühe, Käseproduktion), ską, udostępnione dla turystów ogrody z zielną roślinnością gór- milk cattle, manufacture of cheese), – Kräuteranbau, Erzeugung von Kräuterprodukten, Kräuterkunde, ską, – herb cultivation, manufacture of herb products, herb education, für Touristen zugängliche Gärten mit Gebirgs-Kräuterpfl anzen, – stworzenie sudeckiej wsi retro, stanowiącej turystyczny skansen, gardens with mountain herbs made available to tourists, – Gründung eines Sudetendorfes im Retrostil – eines touristischen z ofertą noclegowo-gastronomiczną. – creation of a Sudety retro village, a kind of open-air museum for Freilichtmuseums mit Übernachtungsplätzen und Gastronomie. Podobne projekty zrealizowane w Polsce i Europie: tourists, offering accommodation and catering services. Ähnliche umgesetzte Projekte in Polen und Europa: Kiermusy – kompleks historyczno-wypoczynkowy, ostoja żubra Similar projects have been carried out in Poland and in Europe: Kiermusy – ein historisches Erholungsobjekt, Lebensraum der i tradycji szlacheckiej na Podlasiu/Kiermusy (www.kiermusy.com.pl), Kiermusy – historical-holiday complex, the mainstay of bison and Wisente und Adelstradition in Podlasie [Podlachien] / Kiermusy (www. Ricola – alpejskie ogrody zielarskie jednej z największej na świecie noble traditions in Podlasie/Kiermusy (www.kiermusy.com.pl), kiermusy.com.pl), fi rm produkujących tabletki i herbaty ziołowe/Szwajcaria (www.ricola. Ricola – Alpine herb gardens owned by one of the world’s largest Ricola – Alpen-Kräuterschaugärten eines der weltgrößten Hersteller com), producers of herb drops and teas/Switzerland (www.ricola.com), von Kräuterbonbons und Kräutertees / Schweiz (www.ricola.com), The Burren Perfumery – wytwórnia organicznych kosmetyków The Burren Perfumery – manufacturing plant of organic cosmetics The Burren Perfumery – Produktionsbetrieb von organischen Kos- i perfum, bazujących na lokalnych gatunkach roślin, z udostępionym dla and perfumes based on local plant species, with a herb garden open metika und Parfüme, gestützt auf regionalen Pfl anzengattungen, mit turystów ogrodem zielarskim/Irlandia (www.burrenperfumery.com), for tourists/Ireland (www.burrenperfumery.com), dem für Touristen offenen Kräuterschaugarten / Irland (www.burren- Glen Folk Village – odtworzona i zarządzana od 1967 r. przez lo- Glen Folk Village – a recreated tourist village/open-air museum perfumery.com), kalną społeczność turystyczna wioska-skansen/Irlandia (www.glenfol- managed since 1967 by the local community/Ireland (www.glenfolkvil- Glen Folk Village – ein rekonstruiertes und von der lokalen Ge- meinschaft seit 1967 verwaltetes touristisches Dorf - Freilichtmuseum kvillage.com), lage.com), / Irland (www.glenfolkvillage.com), Ogrody Tematyczne Hortulus – założone w 1992 r. prywatne Hortulus Thematic Gardens – private gardens created in 1992, Themengärten Hortulus – 1992 gegründete private Gärten, heute ogrody, dziś jedna z największych atrakcji turystycznych województwa today one of the greatest tourist attractions of the West Pomeranian eine der Green Sehenswürdigkeiten der Woiwodschaft Westpom- zachodniopomorskiego/Dobrzyca (www.hortulus.com.pl). Voivodeship/Dobrzyca (www.hortulus.com.pl). mern / Dobrzyca (www.hortulus.com.pl). Teren Rogóżki przeznaczony jest na sprzedaż w formie przetargu. The Rogóżka area is designated for sale by tender. Opening price: Das Gebiet von Rogóżka ist für den Verkauf im Wege der Ausschrei- Cena wywoławcza: ok. 15 000 000 PLN brutto. approx. PLN 15,000,000 gross. bung bestimmt. Ausrufpreis: ca. 15 000 000 PLN brutto. Gmina Stronie Śląskie deklaruje partnertstwo publiczno-prywatne The Municipality of Stronie Śląskie is willing to enter into public-pri- Die Gemeinde Stronie Śląskie deklariert die öffentlich-private Partner- w celu zagospdarowania Rogóżki. Dla fi rm produkcyjnych z branży vate partnership to develop the area of Rogóżka. Production compa- schaft zum Bewirtschaften von Rogóżka. Für Produktionsunternehmen zielarskiej/kosmetyczej/medycznej/spożywczej/ogrodniczej, które za- nies from herb/cosmetics/medical/food/garden industries which would der Kräuter-/Kosmetik-/Medizin-/Nahrungsmittel- oder Gartenbranche, inwestują w duży zakład przetwórczy w Stroniu Śląskim, proponujemy invest in a large processing plant in Stronie Śląskie are offered the long- die in einen großen Verarbeitungsbetrieb in Stronie Śląskie investieren, bie-

TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS INVESTITIONSGELÄNDE dzierżawę Rogóżki na atrakcyjnych, długotermiowych warunkach. term lease of Rogóżka under attractive conditions. ten wir die Pacht von Rogóżka zu attraktiven, langfristigen Konditionen an.

16 Rogóżka na tle Gór Bialskich. Widok ze Skowroniej Góry. / Rogóżka against the background of the Bialskie Mountains. View from Skowronia Góra. / Rogóżka vor dem Bielengebirge. Ansicht von Skowronia Góra.

W Rogóżce/ In Rogóżka / In Rogóżka

17 KTO STWORZY KRZYŻNIK, JAKIEGO NIE BYŁO? WHO WILL CREATE A NEW KRZYŻNIK? WER GESTALTET KRZYŻNIK AUF EINE WEISE, DIE ES NOCH NIE GAB?

Góra Krzyżnik 710 m n.p.m. położona jest ok. 0,5 km od Stro- Krzyżnik Mountain, 710 m above sea level, is located ap- Der Berg Krzyżnik, 710 m ü. d. M., liegt ca. 0,5 km von Stronie nia Śląskiego, 1 km od zalewu w Starej Morawie, 1,5 km od Wapien- prox. 0.5 km from Stronie Śląskie, 1 km from the reservoir in Stara Śląskie, 1 km vom Stausee in Stara Morawa, 1,5 km von Wapiennik „Łas- nika „Łaskawy Kamień” (unikat architektury przemysłowej z XIX w.) Morawa, 1.5 km from the Łaskawy Kamień lime kiln (a unique kawy Kamień“ [Kalkofen „Gnadenstein“] (Unikat der Industriearchitektur i 7 km od najpiękniejszej w Polsce Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie. element of 19th century industrial architecture) and 7 km from the aus dem 19. Jahrhundert) und 7 km von der schönsten Felsenhöhle in Urząd Miejski w Stroniu Śląskim poszukuje inwestora dla kom- most beautiful cave in Poland – Jaskinia Niedźwiedzia in Kletno. Polen – der Bärenhöhle bei Kletno entfernt. pleksowego zagospodarowania góry w celu stworzenia całorocznej The Town Ofﬁ ce in Stronie Śląskie is looking for an investor to Das Stadtamt in Stronie Śląskie sucht einen Investor zur komplexen Be- oferty rekreacyjnej. Góra przeznaczona jest na usługi sportu i tury- comprehensively develop the mountain area in order to create wirtschaftung des Berges zwecks Gestaltung des ganzjährigen Erholungs- styki wraz z zabudową towarzyszącą (gastronomia, noclegi, parking). a recreational centre open all year round. The mountain area angebotes. Der Berg ist für Sport- und Tourismusdienstleistungen samt Uzbrojenie terenu oraz dostęp komunikacyjny są bardzo dobre. is designated for sports and tourism services with accompanying den Begleitungsgebäuden (Gastronomie, Übernachtungen, Parkplatz) be- Przez teren przebiega linia energetyczna średniego napięcia oraz li- facilities (catering, lodging, and car park). The utility infrastruc- stimmt. Die Erschließung des Geländes und die Verkehrsanbindung sind nie kanalizacyjne i wodociągowe. Działki inwestycyjne położone są ture and transport access in the area are very good. A low volt- sehr gut. Durch das Gelände verlaufen eine Mittelspannungsleitung wie przy asfaltowej drodze o bardzo dobrym stanie technicznym, pro- age power line as well as water and sewage lines run through auch Abwasser- und Wasserleitungen. Die Investitionsgrundstücke liegen wadzącej ze Stronia Śląskiego w kierunku zalewu w Starej Morawie the area. The investment plots are situated by an asphalt road, an der Asphaltstraße von sehr gutem technischen Zustand, die von Stro- i dalej do Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie oraz do polsko-czeskiego which is in very good technical condition, leading from Stronie nie Śląskie Richtung Stara Morawa und weiter zur Bärenhöhle bei Kletno samochodowego przejścia granicznego na Przełęczy Płoszczyna (12 Śląskie towards the reservoir in Stara Morawa, then to Jaskinia sowie zum polnisch-tschechischen Grenzübergang für Straßenverkehr in km). Niedźwiedzia in Kletno and farther to the Polish-Czech border Przełęcz Płoszczyna [Platzenberger Pass] (12 km) führt. Jesteśmy otwarci na rozmowy nad sposobem zagospodarowania crossing at Płoszczyna Pass (12 km). Wir sind offen für Gespräche über die Art und Weise der Bewirtschaf- góry, przy czym za najbardziej pożądaną uznaje się taką infrastruktu- We are open to negotiation on ways to develop the mountain; tung des Berges, wobei eine solche Infrastruktur am willkommensten ist, rę, która zadecyduje o atrakcyjności Krzyżnika poza sezonem zimo- however, infrastructure which would make Krzyżnik an attractive die über die Attraktivität von Krzyżnik außerhalb der Wintersaison ent- wym, np.: destination outside the winter season is the most desirable, e.g. scheidet, z.B.: – całoroczna kolej linowa o długości 650 m, – 650 m long cable railway open throughout the year, a view- – ganzjährige Seilbahn von 650 m Länge, – taras widokowy i karczma górska pod szczytem góry, ing terrace and a mountain inn under the mountain peak, – Aussichtsterrasse und Bergwirtshaus am Berggipfel, – udostępnienie szczytu osobom niepełnosprawnym, poprzez – making the mountain top accessible to disabled people by – das Zugänglichmachen des Gipfels für behinderte Personen durch den budowę trasy umożliwiającej podjazd na wózkach inwalidzkich, constructing a route suitable for wheelchairs, Bau einer Straße, die die Zufahrt auf dem Rollstuhl möglich macht, – całoroczny stok narciarski (długość 650 m, szerokość 150 m, – ski slope open all year round (length: 650 m, width: 150 m, – ganzjährige Skipiste (Länge 650 m, Breite 150 m, Höhenunterschied różnica wysokości 180 m), difference in height: 180 m), 180 m), – zjeżdżalnia grawitacyjna (tyrolka) o długości 900 m (najdłuższa – gravity slide (Tyrol type), length: 900 m (the longest in Po- – Alpine Coaster mit der Länge von 900 m (der längste in Polen), w Polsce), land), – ganzjährige Rodelbahn, – całoroczny tor saneczkowy, – toboggan run open all year round, – thematische Wanderpfade, die an die Vergangenheit des Berges an- – tematyczne ścieżki spacerowe nawiązujące do przeszłości góry – thematic pedestrian paths inspired by the history of the knüpfen (den Sagen nach wurden auf Krzyznik heidnischen Bräuche (według podań, na Krzyżniku odprawiane były pogańskie obrzę- mountain (legends state that Krzyżnik was a place of Pagan praktiziert, der Berg birgt auch zahlreiche geologische Merkwürdig- dy, góra kryje też wiele geologicznych ciekawostek), rituals, and it also hides many interesting geological features), keiten), – trasy treningowe dla ekstremalnego kolarstwa górskiego. – training routes for extreme mountain biking. – Trainingsstrecken für extremes Mountainbiking. Łączna powierzchnia terenu inwestycyjnego: 14,3085 ha (nr dzia- Total investment area: 14.3085 ha (parcel nos: 214/1, 238, Gesamtﬂ äche des Investitionsgeländes: 14,3085 ha (Grundstück-Nr.: łek: 214/1, 238, 217/1, 202, 201/1). Cena wywoławcza: ok. 3 000 217/1, 202, 201/1). Opening price: approx. PLN 3,000,000 gross. 214/1, 238, 217/1, 202, 201/1). Ausrufpreis: ca. 3 000 000 PLN brutto. 000 PLN brutto. Gmina Stronie Śląskie deklaruje partnertstwo pu- The Municipality of Stronie Śląskie is willing to enter into public-pri- Die Gemeinde Stronie Śląskie deklariert die öffentlich-private Partner-

TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS INVESTITIONSGELÄNDE bliczno-prywatne w celu zagospdarowania okolicy góry Krzyżnik. vate partnership to develop the area of Krzyżnik Mountain. schaft zum Bewirtschaften von Krzyżnik.

18 Panorama Gór Bialskich i Złotych z góry Krzyżnik / Panorama of the Bialskie Mountains and the Golden Mountains seen from Krzyżnik Mountain / Panorama des Bielengebirges und des Reichensteingebirges vom Berg Krzyżnik

Fragment wizualizacji zagospodarowanej góry Krzyżnik (pełna wizualizacja na www.stronie.pl) / Fragment of a visualisation showing developed Krzyżnik Mountain (full visualisation available at www.stronie.pl) / Teil der Visualisierung vom bewirtschafteten Berg Krzyżnik (die ganze Visualisierung unter: www.stronie.pl)

19 DZIAŁKI BUDOWLANE NA SPRZEDAŻ W FORMIE PRZETARGU PLOTS OF LAND FOR SALE BY TENDER BAUGRUNDSTÜCKE ZUM VERKAUF IN FORM DER AUSSCHREIBUNG

Miejscowość Położenie Numer działki/Powierzchnia (ha) Media Place Location Plot number/Area (ha) Utilities Ort Lage Grundstück Nr./Fläche (ha) Erschließung w sąsiedztwie Ośrodka Narciarskiego 3 działki – na sprzedaż jako jedna nieruchomość Możliwość podłączenia do instalacji: energetycz- „Czarna Góra” (zobacz str. 23) (13/2, 15/1, 120/1)/ 6,4132 nej i kanalizacyjnej. adjacent to the “Czarna Góra” ski resort 3 plots – for sale as a single real property Possibility of connection to power and sewerage Sienna (see page 23) (13/2, 15/1, 120/1)/ 6.4132 systems. in der Nachbarschaft des Skizentrums „Czarna 3 Grundstücke – zum Verkauf als Grundstück Anschlussmöglichkeit an die Elektroinstallation Góra“ (siehe Seite 23) (Nr. 13/2, 15/1, 120/1)/ 6,4132 und Abwassersystem. Częściowo uzbrojone, zaprojektowana jest blisko zalewu rekreacyjnego w Starej Morawie Kilkadziesiąt działek/0,14 – 1,5 sieć wodociągowa i kanalizacyjna dla wszystkich oraz terenu inwestycyjnego na górze Krzyżnik działek. Partly developed with infrastructure, a water Stara Morawa near the recreational reservoir and the invest- Several dozen plots/ 0.14 – 1.5 and sewerage system has been designed for all ment area on Krzyżnik Mountain plots. in der Nähe des Stausees in Stara Morawa und Teilweise erschlossen, entworfen ist das Wasser- mehr als zehn Grundstücke/ 0.14 – 1.5 des Investitionsgeländes auf dem Berg Krzyżnik und Abwassersystem für alle Grundstücke. 300 m od głównej drogi łączącej Stronie Śląskie Dostęp do mediów: elektryczność, kanalizacja z Ośrodkiem Narciarskim „Czarna Góra” 6 działek (63/3-63/8)/0,1374 - 0,1554 ok. 54 PLN/m2 brutto. w Siennej 300 m from the main road connecting Stronie Access to utilities: power and sewerage systems Stronie Śląskie (wieś / village / Dorf) Śląskie with the “Czarna Góra” ski resort in 6 plots (63/3-63/8)/ 0.1374 – 0.1554 approx. PLN 54/m2 gross. Sienna 300 m von der Hauptstraße entfernt, die Stro- Anschlüsse: Elektrizität, Kanalisation, nie Śląskie mit dem Skizentrum „Czarna Góra“ 6 Grundstücke (63/3-63/8)/ 0,1374 - 0,1554 ca. 54 PLN/m2 brutto. in Sienna verbindet wzdłuż drogi łączącej Lądek-Zdrój i Stronie Możliwość podłączenia do instalacji: energetycz- 3 działki (146/1-146/3)/0,9995 - 1,0704 Śląskie nej, gazowej, wodnej i kanalizacyjnej. along the road connecting Lądek Zdrój Possibility of connection to power, gas, water 3 plots (146/1-146/3)/ 0.9995 – 1.0704 Strachocin and Stronie Śląskie and sewerage systems. Möglichkeit des Anschlusses an elektrische entlang der Straße von Lądek-Zdrój nach Stro- 3 Grundstücke (146/1-146/3)/ 0,9995 - 1,0704 Installation, Gasinstallation, Wasser- und Abwas- nie Śląskie sersystem. TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS INVESTITIONSGELÄNDE

20 centrum miejscowości, Dostęp do mediów: elektryczność, wodociąg, blisko Stacji Narciarskiej Kamienica kanalizacja. centre of the town, Access to utilities: power, water, and sewerage Bolesławów (59/13)/0,7001 near the Kamienica ski station systems. Anschlüsse : Elektrizität, Wasserleitung, Kanali- Ortszentrum, unweit der Skistation Kamienica sation. 300 m od drogi głównej Stronie Śląskie – Bielice Możliwość podłączenia do instalacji: energetycz- 25 działek (28/1-28/25)/0,11-0,23 i 100 m od drogi Stronie Śląskie - Młynowiec nej i kanalizacyjnej. 300 m from the main road Stronie Śląskie – Possibility of connection to power and sewerage Bielice and 100 m from the road: Stronie Śląskie 25 plots (28/1-28/25)/ 0,11-0,23 Goszów systems. – Młynowiec 300 m von der Hauptstraße Richtung Stronie Möglichkeit des Anschlusses an Energieinstalla- Śląskie – Bielice und 100 m von der Straße 25 Grundstücke (28/1-28/25)/ 0,11-0,23 tion und Abwassersystem. Stronie Śląskie – Młynowiec entfernt ul. Mickiewicza, na obrzeżach miasta, blisko Możliwość podłączenia do instalacji: energetycz- drogi głównej Stronie Śląskie – Bielice, nej, wodnej, gazowej i kanalizacyjnej, w sąsiedztwie lasu ok. 100 000 PLN brutto. ul. Mickiewicza, on the outskirts of the town, Possibility of connection to: power, water, gas near the main road: Stronie Śląskie – Bielice, and sewerage systems. (330/10)/0,20 adjacent to the forest Approx. PLN 1000,000 gross. Möglichkeit des Anschlusses an die Energieinstal- Mickiewicza-Str., am Stadtrand, nah der Haupt- lation, Gasinstallation, Wasser- und Abwasser- straße Stronie Śląskie-Bielice, Stronie Śląskie (miasto / town / Stadt) system, in der Nähe des Waldes ca. 100 000 PLN brutto. ul. Polna, na obrzeżach miasta, blisko głównej Możliwość podłączenia do instalacji: energetycz- 4 działki - (5/6, 5/7, 5/8, 5/10)/0,1563-0,21 drogi wjazdowej do miasta nej, wodnej, gazowej i kanalizacyjnej. ul. Polna, on the outskirts of the town, close to Possibility of connection to: power, water, gas 4 plots - (5/6, 5/7, 5/8, 5/10)/ 0,1563-0,21 the main entrance road to the town and sewerage systems. Möglichkeit des Anschlusses an die Energieinstal- Polna-Str., am Stadtrand, unweit der Hauptein- 4 Grundstücke - (5/6, 5/7, 5/8, 5/10) lation, Gasinstallation, Wasser- und Abwasser- fallstraße in die Stadt / 0,1563-0,21 system. Działka budowlano-rolna, możliwość podłącze- sąsiaduje z lasem, położna niedaleko nia do instalacji energetycznej, ok. 320 000 PLN Stacji Narciarskiej Kamienica brutto. Building/agricultural plot, possibility of connec- adjacent to the forest, located near Kamienica (14/4) / 1,2899 tion to the power supply system. Approx. PLN the Kamienica ski station 320,000 gross. Bau- und Landwirtschaftsgrundstück, benachbart mit dem Wald, unweit Anschlussmöglichkeit an die Elektroinstallation, der Skistation Kamienica entfernt ca. 320 000 PLN brutto. TERENY INWESTYCYJNE / INVESTMENT AREAS INVESTITIONSGELÄNDE

21 DREWNA U NAS DOSTATEK / WE HAVE PLENTY OF TIMBER / HOLZ GIBT ES BEI UNS IN HÜLLE UND FÜLLE

Gmina Stronie Śląskie należy do The Municipality of Stronie Die Gemeinde Stronie Śląskie ge- najbardziej zalesionych obszarów Śląskie is located in one of the most hört zu den am stärksten bewaldeten w Polsce. Nadleśnictwo Lądek-Zdrój, highly forested areas in Poland. Gebieten in Polen. Das Forstamt Lą- zarządzające okolicznymi lasami, pozy- The Lądek-Zdrój forestry division dek-Zdrój, das die umliegenden Wälder skuje rocznie ok. 130 tys. m³ drewna manages the local woods and pro- verwaltet, gewinnt in der Tat ca. 130 i zajmuje pod tym względem II miejsce cesses about 130,000 m³ of timber Tsd. m 3 Holz und rangiert damit auf den na 33 Nadleśnictwa zarządzane przez annually, the second largest of all 33 2. Platz unter 33 Forstämtern, die von Regionalną Dyrekcję Lasów Państwo- divisions managed by the Region- der Regionaldirektion der Staatlichen wych we Wrocławiu. al Directorate of State Forests in Forstwirtschaft in Wrocław verwaltet Wrocław. werden. W 80% jest to drewno świerkowe. Zu 80% ist handelt es sich dabei um Doskonale nadaje się ono do elemen- Spruce accounts for 80% of the Fichtenholz. Es eignet sich ausgezeich- tów konstrukcyjnych w budownictwe, timber. It is perfect for structural el- net für Konstruktionselemente im Bau- do produkcji mebli oraz do projektów ements in construction, for furniture wesen, für die Möbelproduktion und ogrodowych. Drewno świerkowe manufacture and for garden designs. für Gartenprojekte. Das Fichtenholz wykorzystywane jest także w przemy- Spruce is also used in the paper wird auch in der Papierindustrie, zur śle papierniczym, do produkcji bioma- industry, for the production of bio- Produktion von Biomasse wie auch zu sy oraz w celach opałowych jako eko- mass and as a heating fuel, forming Heizzwecken als ökologische und er- logiczne i odnawialne źródło energii an ecological and renewable source neuerbare Energiequelle (Brikett, Pellets) (brykiety, pellet). of energy (briquettes, pallets). eingesetzt. Ok. 10% stanowi drewno bukowe Beech accounts for approx. 10% Ca. 10% sind Buchenholz, das in der wykorzystywane w przemyśle meblar- of the timber and is used in the fur- Möbelindustrie (Furnier, Sperrholz) so- skim (okleina, sklejka) oraz w celach niture industry (as veneer and ply- wie als Heizmaterial Anwendung fi ndet. opałowych. wood), and as a heating fuel. Die übrigen 10% sind Douglaisienholz Pozostałe 10% to daglezja – drew- The other 10% is made up of - Konstruktionsholz, Bergahorn (Ni- no konstrukcyjne, klon jawor (gatunek Douglas fi r for structural timber, schengattung) – der in der Bildhauerei, niszowy) wykorzystywany w rzeźbiar- sycamore (a niche species) used in bei der Herstellung von Musikinstru- stwie, do produkcji instrumentów mu- sculpture, for the manufacture of menten (z.B. beim Streichinstrumenten- zycznych (np. w lutnictwie) oraz jako musical instruments (e.g. string in- bau) und als Furnier Anwendung fi n- okleina, modrzew – drewno konstruk- struments) and as veneer, larch for det, Lärchenholz – Konstruktionsholz, cyjne, doskonałe do projektów ogro- structural timber, perfect for garden hervorragend für Gartenprojekte und dowych i brzoza – wykorzystywana designs, and birch for the furniture Birkenholz – eingesetzt in der Möbelin- w przemyśle meblowym (okleina, industry (veneer, plywood) and the dustrie (Furnier, Sperrholz) und in der sklejka) oraz w papierniczym. paper industry. Papierindustrie. Gmina Stronie Śląskie dysponuje The Municipality of Stronie Śląskie Die Gemeinde Stronie Śląskie verfügt działkami przemysłowymi pod budo- has at its disposal industrial plots of über Industriegrundstücke, bestimmt für wę zakładu przetwórstwo drzewnego land to be developed into a wood den Bau von Holzverarbeitungsbetrie- o dowolnym profi lu, nieuciążliwym dla processing plant that will not pollute ben von beliebigem, für die Umwelt nicht

POMYSŁY NA BIZNES / IDEAS FOR BUSINESS GESCHÄFTSIDEEN POMYSŁY środowiska naturalnego (zob. str. 15). the natural environment (see p. 15). belastendem Proﬁ l (siehe Seite 15).

22 POGODNE JEST ŻYCIE STARUSZKA / HAPPY RETIREMENTS / FRÖHLICH IST DAS LEBEN EINES GREISES

Wraz ze starzeniem się polskiego społeczeństwa, rośnie za- As the population of Poland grows older, demand increases for Mit dem Älterwerden der polnischen Gesellschaft wächst das potrzebowanie na prywatne domy seniora, gdzie pensjonariuszom private retirement houses where the residents can be provided with Interesse an privaten Seniorenheimen, in denen den Bewohnern die zapewnia się całodobową opiekę. Szacuje się, że w Polsce jest 800 24/7 care. It is estimated that there are 800 thousand older peo- tägliche Pfl ege gewährleistet wird. Man schätzt, dass in Polen ca. 800 tys. niesamodzielnych starszych osób. Prognozuje się, że w 2030 r. ple who need care in Poland. According to the forecasts, in 2030 Tsd. unselbstständige ältere Personen leben. Prognostiziert wird, dass odsetek ludności w wieku pow. 65 lat wyniesie w Polsce ok. 34% the percentage of people above 65 years will be 34% (approx. 8.5 2030 ca. 34% (ca. 8,5 Mio. Personen) der Bevölkerung in Polen über 65 Jahre alt sein werden, was uns zu einer der ältesten Gesellschaften (ok. 8,5 mln osób), co uczyni nas jedno z najstarszych społeczeństw million), making Poland one of the oldest societies in Europe*. Stro- in Europa macht*. Stronie Śląskie und das nah gelegene Lądek-Zdrój w Europie*. Stronie Śląskie i pobliski Lądek-Zdrój mają długą trady- nie Śląskie and nearby Lądek-Zdrój have a long tradition of providing cję świadczenia usług rehabilitacyjnych i dysponują wykwalifi kowaną haben eine lange Tradition in der Erbringung von Rehabilitationsleis- rehabilitation services, with qualifi ed medical and nursing personnel tungen und verfügen über hoch qualifi ziertes medizinisches Personal kadrą medyczną i pielęgniarską. W Stroniu Śląskim, od ponad 50 lat available. In Stronie Śląskie there is a psychiatric hospital which has działa szpital psychiatryczny, oferujący pacjentom stałą, specjalistycz- und Pfl egekräfte. In Stronie Śląskie ist seit 50 Jahren eine psychiatrische been offering patients permanent specialist care for the past 50 years. Klinik tätig, die den Patienten dauernde fachliche Betreuung bietet. ną opiekę. Miasteczko jest malowniczo położone, otoczone góra- The town is picturesquely situated, surrounded by mountains and Das Städtchen ist malerisch gelegen, umgeben von Bergen und mi i lasami, a jego okolica stanowi wspaniałą lokalizację dla domów forests, a highly suitable place for nursing homes and rehabilitation Wäldern, und seine Umgebung stellt einen ausgezeichneten Stand- opieki i ośrodków rehabilitacyjnych. Zaledwie 6 km od Stronia Ślą- centres. Just 6 km from Stronie Śląskie lies Lądek-Zdrój, a health re- ort für Pfl egeheime und Rehabilitationszentren dar. Knapp 6 km von skiego położony jest Lądek-Zdrój – uzdrowisko specjalizujące się w Stronie Śląskie entfernt liegt Lądek-Zdrój – ein Kurort, der sich auf leczeniu chorób narządów ruchu. Wiele zabiegów balneologicznych sort specialising in the treatment of musculoskeletal system conditions. Many balneological treatments are performed with the use of die Behandlung von Krankheiten der Bewegungsorgane spezialisiert. przeprowadza się tutaj z wykorzystaniem wód mineralnych, także Viele balneologische Behandlungen werden hier mit Einsatz von Mi- mineral and thermal waters. termalnych. neralwasser, auch Thermalwasser, ausgeführt. The Municipality of Stronie Śląskie has building plots of land avail- Gmina Stronie Śląskie dysponuje działkami budowlanymi pod bu- Die Gemeinde Stronie Śląskie verfügt über Baugrundstücke für den dowę domu opieki dla seniorów lub osób chorych (leczenie uzależ- able to be developed as a retirement home or a nursing home for Bau eines Pfl egeheimes für Senioren oder kranke Personen (Behand- nień, rehabilitacja osób niepełnosprawnych), wymagających całodo- people (treatment of abuses, rehabilitation of disabled persons) re- lung von Abhängigkeiten, Rehabilitation von Behinderten), die der bowej opieki, rehabilitacji, bezpieczeństwa i zrozumienia. Polecamy quiring 24-hour care, rehabilitation, safety and understanding. We 24-Stunden-Betreuung, Rehabilitation, Sicherheit und Verständnis działkę o pow. 6,4132 ha w Siennej, niedaleko Ośrodka Narciarskie- recommend a plot with an area of 6.4132 ha in Sienna, close to the bedürfen. Wir empfehlen Ihnen ein Grundstück mit einer Fläche von go „Czarna Góra”. “Czarna Góra” ski resort. 6,4132 ha in Sienna, unweit vom Skizentrum „Czarna Góra“.

113/2,3/2, 15/1,15/1, 1120/120/1 66,41,41 haha

Sienna Stronie Śląskie NA BIZNES / IDEAS FOR BUSINESS GESCHÄFTSIDEEN POMYSŁY * Żródło / Source / Quelle: www.serenitysa.com.pl 23 KTO ROZPALI ŚWIATŁA W STROŃSKICH PIWNICACH? WHO WILL LIGHT THE CELLARS IN STRONIE? WER ZÜNDET DAS LICHT IN DEN KELLERN VON STRONIE AN?

W centralnej części Stronia Śląskiego, w kamiennym murze Located in the central part of Stronie Śląskie, in a stone wall perature. There is electrical power in the cellars as well as the wspierającym skarpę, na której wznosi się kościół, znajduje się supporting the slope beneath a church, is an entrance to the possibility of connection to the water supply, gas and sewerage wejście do „Strońskich Lochów”. Są to przestronne murowane “Stronie Dungeons”. These are spacious, brick cellars that for- systems. piwnice, które niegdyś służy- merly served as a cool store for ice, wines, and food. The cellars The interesting layout of the cellars makes them suitable for: – regional restaurant/wine bar with multifunctional chambers ły jako miejska „lodówka” do consist of: vestibule, a 5.70 5.60 5.70 3.10 long tunnel, a 16-m (events, training sessions, or conferences), przechowywania lodu, win, 15.38 m high lift shaft, and 6 – wellness and rehabilitation centre (treatment rooms, saunas, żywności. Piwnice składają 32.89 m2 chambers, the largest or hydro-massages) with a rest area (café). się z: przedsionka, długiego 2 of which is 86.64 m2. The cellars require large investment outlays, but they have the tunelu, szybu windowe- Total useful fl oor area: potential to become a unique location in the region. go o wysokości 16m, oraz 335.75m2. The largest 15.20 Im zentralen Teil von Stronie Śląskie, in der steinernen 6 sal, z czego największa 86.64 m2 85.12 m2 chambers are over Mauer, die die Böschung stützt, auf der sich die Kirche erhebt, ma 86,64m2. Łączna po- 4.5 high and have 19.0319 m befi ndet sich der Eingang in die „Kerker von Stronie“. Es handelt wierzchnia użytkowa wynosi: vaulted ceilings. sich dabei um großräumige gemauerte Keller, die der Stadt einst 2 335,75m . Największe sale 2 The cellars 2 zur Kühlung von Eis, Wein und Lebensmitteln dienten. Die Kel- 50.16 m remain at a liczą ponad 4,5m wysokości 16.90 m ler setzen sich zusammen aus: Eingangsbereich, langem Tunnel, constant i mają sklepienia kolebkowe. Fahrstuhlschacht mit einer Höhe von 16m, und 6 Sälen, von wel- tem- 2 W piwnicach utrzymuje się 2 chen der größte 86,64m misst. Die gesamte Nutzfl äche beträgt: stała temperatura. Obiekt 335,75m2. Die größten Säle sind über 4,5m hoch und mit Ton- wysposażony jest w instala- „Strońskie Lochy” – piwnice o pow. 335,75m2. nengewölben versehen. In den Kellern herrscht eine unveränder- Rzut. liche Temperatur. Das Objekt ist mit einer Elektroinstallation aus- cję elektryczną. Istnieje możli- “Stronie Dungeons” – cellar space covering an gestattet. Es besteht die Anschlussmöglichkeit an das Wasser-, wość podłączenia do instalacji area of 335.75 m2. Projection. „Kerker von Stronie“ – Keller mit einer Fläche Gas- und Abwassersystem. wodnej, gazowej i kanaliza- von 335,75 m2. Grundriss. Die interessante Anordnung der Keller bietet Möglich- cyjnej. keiten des Umbaus zu einem: Intereresujący układ piwnic stwarza możliwości zaadoptowania – regionalem Restaurant / Weinkeller mit multi- ich na: funktionalen Sälen (Veranstaltungen, Schulun- – regionalną restaurację/winiarnię z wielofuncyjnymi salami (im- gen, Konferenzen), prezy okolicznościowe, szkolenia, konferencje), – Schönheits- und Rehabilitationszentrum 29.63 m2 (Behandlungszimmer, Saunas, Hydro- – centrum odnowy biologicznej i rehabilitacji (gabinety zabiego- massagen) mit Erholungszone (Café). we, sauny, hydromasaże) ze strefą odpoczynku (kawiarnia). Die Keller erfordern großen Investiti- onsaufwand, aber sie bieten die Möglich- Piwnice wymagają dużych nakładów inwestycyjnych, ale dają keit, einen in der Region einzigartigen Ort

POMYSŁY NA BIZNES / IDEAS FOR BUSINESS GESCHÄFTSIDEEN POMYSŁY możliwość stworzenia miejsca unikalnego w skali regionu. zu gestalten.

24 BYDŁO I OWCE LUBIĄ MANOWCE CATTLE AND SHEEP ENJOY THE WILDERNESS VIEH UND SCHAFE MÖGEN ABWEGE

W Sudetach tkwi ogromny potencjał rozwoju produkcji eko- slaughterhouse and a beef cutting plant in Kłodzko Land (contact: logicznego mięsa wołowego najwyższej jakości. Górskie łąki i pa- Wołowina Sudecka Sp. z o. o., [email protected]). stwiska obfi tują w wiele cennych gatunków roślin wykorzystywa- The Municipality of Stronie Śląskie has agricultural plots available nych w ziołolecznictwie. Mięso zwierząt hodowanych na takich for those interested in ecological animal breeding to produce food terenach ma wyjątkowe walory smakowe i zapachowe. (meat, milk, and cheese) and investment plots in Stronie Śląskie Warto postawić na wołowinę. Rozwój turystyki sprawia, że designated for the processing industries (see p. 15). wśród lokalnych restauratorów wzrośnie zapotrzebowanie na autentyczną, lokalną żywność. Wołowina to także jedyny defi cy- Die Sudeten haben ein großes Potenzial zur Produktionsent- towy produkt żywnościowy na rynku Unii Europejskiej. Możliwo- wicklung von Bio-Rindfl eisch höchster Qualität. Die Bergwiesen ści produkcji i eksportu zdrowej polskiej wołowiny są obiecujące. und Weiden sind reich an vielen wertvollen Pfl anzengattungen, Na terenie Ziemi Kłodzkiej działa grupa producencka „Wołowina Sudecka” integrująca lokalnych hodowców. Grupa poszukuje in- die in der Kräuterheilkunde Anwendung fi nden. Das Fleisch der westora, który uruchomi na Ziemi Kłodzkiej ubojnię i zakład roz- auf diesen Flächen gezüchteten Tiere hat einzigartige geschmack- bioru mięsa wołowego (kontakt: Wołowina Sudecka Sp. z o. o., liche und Geruchsvorzüge. Es lohnt sich, auf Rindfl eisch zu set- [email protected]). zen. Die Entwicklung des Tourismus hat zur Folge, dass der Be- Gmina Stronie Śląskie dysponuje działkami rolnymi dla osób za- darf an echten, lokalen Lebensmitteln in den lokalen Restaurants interesowanych ekologiczną hodowlą zwierząt w celu produkcji zunehmen wird. Rindfl eisch ist auch die einzige mangelnde Ware żywności (mięso, mleko, sery) oraz działkami inwestycyjnymi w auf dem EU-Markt. Die Möglichkeiten der Produktion und des Stroniu Śląskim przeznaczonymi na przemysł przetwórczy (zo- Exports von gesundem polnischem Rindfl eisch sind vielverspre- bacz str. 15). chend. Auf dem Gelände von Ziemia Kłodzka [Glatzer Bergland] ist der Produzentenverein „Wołowina Sudecka“ [Sudeten-Rind- The Sudety Mountains have a huge potential to develop fl eisch] tätig, in dem sich die lokalen Züchter zusammengeschlos- the production of ecological beef of the highest quality. Moun- sen haben. Die Gruppe sucht einen Investor, der im Glatzer tain meadows and pastures abound, with many precious plant Bergland einen Schlachthof und einen Rindfl eischverarbeitungs- species used in herbal medicine. The meat of animals bred in betrieb aufbauen wird (Kontakt: Wołowina Sudecka Sp. z o. o., such areas is highly valuable in terms of fl avour and aroma. Beef [email protected]). is something worth investing in. The development of tourism results in increased demand among restaurant owners for real local Die Gemeinde Stronie Śląskie verfügt über landwirtschaftli- food. Beef is also the only food product in short supply in the EU che Grundstücke für Personen, die an der Bio-Zucht von Tieren market. The possibilities for producing and exporting wholesome zwecks Herstellung von Lebensmitteln (Fleisch, Milch, Käse) und Polish meat are promising. “Wołowina Sudecka” (Sudety Beef) is a an Investitionsgrundstücken in Stronie Śląskie mit der Bestim- local group of producers in Kłodzko Land, which acts to integrate mung für die Verarbeitungsindustrie (siehe Seite 15) interessiert

the local breeders. The group is looking for an investor to set up a sind. NA BIZNES / IDEAS FOR BUSINESS GESCHÄFTSIDEEN POMYSŁY

25 N

E WODY TERMALNE W BOLESŁAWOWIE / THERMAL WATERS IN BOLESŁAWÓW / THERMALWASSER IN BOLESLAWOW B E L

S E

S Bolesławów to malownicza górska miejscowość, znana Bolesławów is a picturesque mountain village, known for its beau- Bolesławów ist eine malerische Bergortschaft, die wegen S I

E z pięknych widoków na Śnieżnik, położona w drodze na tiful views on Śnieżnik, situated near the Polish-Czech border crossing der schönen Aussichte auf Śnieżnik [Schneegebirge] bekannt ist H polsko-czeskie samochodowe przejście graniczne Nowa Mo- at Nowa Morawa/Nová Seninka (7 km). During the 1970s, a prom- und auf dem Weg in Richtung polnisch-tschechischem Gren- –

N rawa/Nová Seninka (7 km). W latach 1970-80, pod kierun- inent hydrologist from Wrocław, Prof. Wojciech Ciężkowski, under- zübergang für Straßenverkehr Nowa Morawa/Nová Seninka (7 E

B kiem wybitnego wrocławskiego hydrogeologa, prof. dr. hab. took a study here to conﬁ rm the presence of thermal waters. Based km) liegt. In den Jahren 1970-80 wurden hier unter der Leitung E L

inż. Wojciecha Ciężkowskiego, przeprowadzono tu pierwsze on tests conducted in shallow bores of up to 30 m deep, geothermal des hervorragenden Breslauer-Hydrogeologen, Prof. Dr. Ing. S prace badawcze w celu potwierdzenia występowania źródeł gradient values were obtained that reached 6°C/100 m. In 2009, Mr Wojciech Ciężkowski die ersten Forschungsarbeiten zur Bestä- R

Ü wód termalnych. Na podstawie badań w płytkich otworach tigung des Vorkommens von Thermalwasserquellen eingeleitet.

F Roman and Barbara Wojczyk ordered professional tests on their plots in

R (do 30 m) otrzymano wartości gradientu geotermicznego Bolesławów, and the results of the tests conﬁ rmed the presence of ther- Bei Forschungen in ﬂ achen Bohrungen (bis 30 m) wurden Werte E 3 S sięgające 6 °C/100 m. W 2009 r. Państwo Roman i Barbara mal waters at depths from 1300 to 1600 m, capacity 50 m /h, quality of des geothermischen Gradienten von etwa 6 °C/100 m ermit- S

A Wojczyk zlecili wyko- telt. 2009 hat das Ehe- W

/ nanie profesjonalnych paar Roman und Barbara

E badań na swoich Wojczyk die Ausführung F I

L działkach w Bolesła- professioneller Untersu-

T wowie. Wyniki badań chungen auf ihren Grund- O H

potwierdziły wystę- stücken in Bolesławow A powanie źródeł wód in Auftrag gegeben. Die –

E termalnych: głębo- Forschungsergebnisse ha- F I

L kość od 1300 - 1600 ben das Vorkommen der

R m, wydajność 50 Thermalwasserquellen O 3 F

m /h, jakość wody bestätigt: Tiefe 1300 -

R 3

E w 10 St. skali BIO - 1600 m, Leistung 50 m /h, T

A 8 St., temperatura Wasserqualität in der 10- W

wody 90 °C. Grad Skala BIO - 8 Grad, /

O Właściciele działek Wassertemperatur 90 °C. C

Ą poszukują inwesto- Die Grundstücksbesitzer R ra. Całkowita po- suchen einen Investor. O G

wierzchnia działek Die Gesamtﬂ äche der für A

N pod inwestycje wy- die Investition bestimmten

Bolesławów na tle Śnieżnika 1425 m n.p.m. / Bolesławów and Śnieżnik Mountain, 1425 m above sea level / Bolesławów im Vordergrund von Śnieżnik 1425 m ü. d. M. A

I nosi 2,0 ha. W bez- Grundstücke beträgt 2,0 C

Y pośrednim sąsiedztwie znajduje się nowa 4-osobowa kolej the water at 10 degrees in the BIO scale – 8 deg., water temperature 90 ha. In der unmittelbaren Nachbarschaft beﬁ ndet sich die neue Ż

- linowa Stacji Narciarskiej „Kamienica”. Proponowane inwesty- °C. The owners of the plot are looking for an investor. The total area of Vierpersonen-Seilbahn der Skistation „Kamienica“. Empfohlene

A the plots for investments is 2.0 ha. They are adjacent to a 4-person cable

I cje: Investitionen:

C railway of the Kamienica ski station. Proposed investments: Y – basen z wodami termalnymi, – Schwimmbad mit Thermalwasser, Ż – elektrownia z wykorzystaniem ciepła z ziemi o mocy 5 – swimming pool with thermal waters, – Kraftwerk mit Einsatz von Erdwärme mit einer Leistung von A

L MW, z możliwością przyłączenia się do niej obiektów noclego- – power plant using geothermal heat of 5 MW with a possibility 5 MW, mit der Anschlussmöglichkeit von Übernachtungs- und D

A wych i gastronomicznych. Inwestycje z wykorzystaniem wód of connection to accommodation and catering facilities. Invest- Gastronomieobjekten. Investitionen mit dem Einsatz von Ther- D termalnych oraz wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł ments with the use of thermal waters and production of electric malwasser und die Erzeugung von Elektroenergie aus erneuerba- O

WODA DLA ŻYCIA - ŻYCIA NA GORĄCO / WATER FOR LIFE – A HOT LIFE / WASSER FÜRS LEBEN – HEISSES FOR LIFE – A HOT / WASSER W WODA DLA ŻYCIA - NA GORĄCO / WATER odnawialnych są dotowane z funduszy Unii Europejskiej. power from renewable sources are subsidisable from EU funds. ren Quellen werden von den EU-Fonds unterstützt.

26 WODY TERMALNE W BOLESŁAWOWIE / THERMAL WATERS IN BOLESŁAWÓW / THERMALWASSER IN BOLESLAWOW

Kontakt do właścicieli działek: Roman i Barbara Wojczyk, barba- research teams to jointly obtain grants for further testing to look for [email protected] the presence of thermal water sources in the Śnieżnik Mountains.

Z budowy geologicznej terenu wynika, że z dużym prawdo- 2009 haben wir dem Fachunternehmen „Bioskala“ Sp. z o. o. podobieństwem, źródeł wód termalnych w okolicy jest więcej. Centrum Biologii Budowli i Oddziaływań Energii Środowiska aus Breslau Gmina Stronie Śląskie nawiąże współpracę z zespołami nauko- die hydrogeologischen, geophysischen, geohydrobiotronischen und ma- wo-badawczymi w celu wspólnego pozyskiwania grantów na re- gnetotellurischen Untersuchungen zur Ermittlung der Ressourcen von alizację kolejnych badań nad występowaniem źródeł wód termal- unterirdischen Gewässern mit erhöhter Temperatur in Auftrag gegeben. nych w Masywie Śnieżnika. Drei Projekte wurden vom Forschungsteam in folgender Zusammenset- zung realisiert: Hydrogeologie – Prof. Dr hab. Ing. Wojciech Ciężkow- In 2009 we ordered the specialist company “Bioskala” Sp. z o.o. ski, Universität Breslau, Geophysik – Mag. Jan Farbisz, Hydrogeologie Centre for Biology of Structures and Impact of Environmental Energy - Mag. Krzysztof Grzegorczyk, Geohydrobiotronik – Mag. Ing. Arch. from Wrocław to carry out hydrogeological, geophysical, geohydrobi- Edward Kamieński. Die Untersuchungsergebnisse für das Grundstück otronic, and magnetotelluric tests for the presence of underground wa- Nr. 34 in Bolesławów haben das Vorkommen der Quellen von Ther- ter resources of raised temperatures. Three projects were conducted by malwasser bestätigt: Tiefe 1300 - 1600 m, Leistung 50 m3/h, Was- Roman i Barbara Wojczyk a team composed of: hydrogeology – Prof. Wojciech Ciężkowski, PhD serqualität in der 10-Grad Skala – 8 Grad, Wassertemperatur 90 °C. W2009 r. zleciliśmy specjalistycznej fi rmie „Bioskala” Sp. zo. o. hab., from the University of Wrocław; geophysics – Jan Farbisz, MSc; Das Forschungsteam hat auch das Projekt der geologischen Arbeiten Centrum Biologii Budowli i Oddziaływań Energii Środowiska z Wro- hydrogeology – Krzysztof Grzegorczyk, MSc; and geohydrobiotronics entwickelt zwecks Ausführung des Bohrlochs BT – 1 für die Gewin- cławia badania hydrogeologiczne, geofi zyczne, geohydrobiotroniczne – Edward Kamieński, MSc. Eng. Arch. The results of the tests on plot nung der erneuerbaren Energie mit der Leistung von 3-5 MW für den imagnetotelluryczne nad rozpoznaniem zasobów wód podziemnych no. 34 in Bolesławów confi rmed the presence of geothermal waters: Bedarf des geplanten Kraftwerkes in Bolesławów, das die Erdwärme o podwyższonej temperaturze. Trzy projekty zrealizowane zostały depth 1300 to 1600 m, capacity 50 m3/h, quality of the water at 10 nutzen soll. Am 4.10.2010 wurde vom Landratsamt Kłodzko die Mittei- przez zespół badawczy wskładzie: hydrogeologia – prof. dr hab. inż. degrees in the BIO scale – 8 deg., water temperature 90 °C. The team lung erlassen, dass kein Widerspruch gegen die im Projekt dargestellten Wojciech Ciężkowski Uniwersytet Wrocławski, geofi zyka – mgr Jan also carried out a geological study involving drilling a borehole, BT – 1, geologischen Arbeiten zur Nutzung von Erdwärme erhoben wird (die Farbisz, hydrogeologia mgr Krzysztof Grzegorczyk, geohydrobiotro- to obtain renewable energy of 3-5 MW for the purposes of a power Entscheidung gilt bis zum 30.12.2016). Zum Gespräch laden wir Per- nika – mgr. inż. arch. Edward Kamieński. Wyniki badań dla działki nr plant using geothermal heat in Bolesławów. On 4.10.2010 the County sonen, Unternehmen und Institutionen ein, die an Investitionen mit der 34 wBolesławowie potwierdziły występowanie źródeł wód termalnych: Starosty in Kłodzko issued a notice stating that it does not object to Nutzung von Thermalwasserquellen in Bolesławow interessiert sind. głębokość od 1300 - 1600 m, wydajność 50 m3/h, jakość wody w10 geological works carried out in order to obtain geothermal heat, as pre- St. skali BIO – 8 St., temperatura wody 90 °C. Zespoł badawczy wy- sented in the project (the decision is effective until 30.12.2016). We Kontakt zu den Grundstückseigentümern: Roman und Barbara konał także projekt prac geologicznych wcelu wykonania otworu wiert- welcome interested individuals, companies and institutions to discuss Wojczyk, [email protected] niczego BT – 1 dla pozyskania energii odnawialnej omocy 3-5 MW na investments involving the use of thermal water resources in Bolesławów. potrzeby planowanej elektrowni wykorzystującej ciepło zziemi wBo- Die geologische Struktur des Geländes lässt darauf schließen, lesławowie. Wdniu 04.10.2010 r. Starostwo Powiatowe wKłodzku Contact the owners of the plots: Roman and Barbara Wojczyk, dass es mit hoher Wahrscheinlichkeit mehrere Thermalwasser- wydało zawiadomienie, że nie wnosi sprzeciwu do prac geologicznych [email protected] quellen in der Gegend gibt. Die Gemeinde Stronie Śląskie nimmt wykonywanych w celu wykorzystania ciepła ziemi, przedstawionych gerne die Zusammenarbeit mit Forschungsteams zwecks ge- wprojekcie (decyzja obowiązuje do dnia 30.12.2016 r). Zaprasza- The geological structure of the land suggests that it is highly likely meinsamer Gewinnung von Zuschüssen für die Ausführung von my do rozmów osoby, fi rmy iinstytucje zainteresowane inwestycjami that there are more thermal water sources here. The Municipality weiteren Untersuchungen der Thermalwasserquellen im Massiv

zwykorzystaniem zasobów wód termalnych wBolesławowie. of Stronie Śląskie is willing to start cooperation with science and Śnieżnik auf. FÜRS LEBEN – HEISSES FOR LIFE – A HOT / WASSER WODA DLA ŻYCIA - NA GORĄCO / WATER

27 URZĄD MIEJSKI W STRONIU ŚLĄSKIM TOWN HALL IN STRONIE ŚLĄSKIE STADTAMT IN STRONIE ŚLĄSKIE Kościuszki 55, 57-550 Stronie Śląskie tel. + 48 74 811 77 11, fax +48 74 811 77 32 [email protected], www.stronie.pl ZAPRASZAMY! WELCOME! HERZLICH WILLKOMMEN!