www.sp.nl Jaargang 44 • nr. 5 • mei 2008 • Nieuwsblad van de SP • € 1.75

Red de postbode

“Straks alleen nog als bijbaantje” ● Met Gerd Leers naar de

● Manneke pissig

2 TRIBUNE JANUARI 2008

omslag0508_g.indd 2 02-05-2008 10:16:42 COLOFON

UITGAVE VAN DE SOCIALISTISCHE PARTIJ (SP) verschijnt 11 maal per jaar

ABONNEMENT € 5,00 per kwartaal (machtiging) of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Losse nummers € 1,75. SP-leden ontvangen de Tribune gratis.

REDACTIE Rob Janssen, Daniël de Jongh

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: Rick Akkerman, Patrick Arink, Maja Haanskorf, Johan van den Hout, Ronald Kennedy, Suzanne van de Kerk, Barry Smit, Bas Stoffelsen, Hans Valkhoff, Karen Veldkamp, Roel Visser

VORMGEVING Robert de Klerk FIETS MEE MET DE SP Gonnie Sluijs ILLUSTRATIES van de Amstel Goldrace. Opnieuw Gideon Borman, Arend van Dam, waren leden van het SP-Wielerteam Len Munnik, Wim Stevenhagen, present om hun hobby te combineren Peter Welleman met het verwerven van aandacht voor hun partij. SP ALGEMEEN Lijkt jou dat ook wat? Stuur dan een T (010) 243 55 55 mailtje aan coördi nator René Roovers F (010) 243 55 66 ([email protected]) en je krijgt alle E [email protected] infor matie toegestuurd. Het wieler- I www.sp.nl vlnr: Peter Verschuren, Wiel Senden, team rijdt elk jaar gezamenlijk een Hans Kronenburg, Urban Spanjers, aantal tochten, waaronder in 2008 in LEDEN- EN Peter Visser, Tim Senden en René Roovers ieder geval nog de Ride for the Roses. ABONNEMENTENADMINISTRATIE En natuurlijk is de SP-fietskleding ook Vijverhofstraat 65 De tomatenoutfit schitterde op uitstekend geschikt voor trainings- 3032 SC 19 april weer op de Keutenberg, de ritten. Als lid van het wielerteam betaal T (010) 243 55 40 Cauberg en alle andere beklimmingen je slechts 20 euro voor shirt en broek. F (010) 243 55 67 E [email protected]

tevens te downloaden op www.sp.nl. REDACTIE TRIBUNE NIEUW Telefonisch bestellen kan ook: Vijverhofstraat 65 (010) 243 55 55 3032 SC Rotterdam ONDERZOEK T (010) 243 55 35 F (010) 243 55 65 MARKTWERKING E [email protected] OV DE TRIBUNE IN GESPROKEN VORM Het openbaar vervoer is door de Belangstellenden voor de Tribune op cd toegenomen concurrentie veel minder kunnen contact opnemen met de betrouwbaar geworden. Dat is één van SP-administratie. de belangrijke conclusies van grondig onderzoek van het DE TRIBUNE OP INTERNET Wetenschappelijk Bureau van de SP. www.sp.nl/nieuws/tribune Het rapport ‘Komt de bus wel zo?’ is te bestellen via de SP-webwinkel en COVER Bilderberg / Hollandse Hoogte 2 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 2 02-05-2008 10:07:06 COLOFON IN DIT NUMMER: Van Veenendaal UITGAVE VAN naar Bochum DE SOCIALISTISCHE PARTIJ (SP) verschijnt 11 maal per jaar Drugs- ABONNEMENT Voor onze rubriek LinksVoor had ik laatst een leuk gesprekje met Jochien Timmer € 5,00 per kwartaal (machtiging) of problematiek uit Veenendaal (zie pagina 26). Toen ik € 24,00 per jaar (acceptgiro). haar vroeg naar haar politieke ambities, Losse nummers € 1,75. 12 antwoordde ze: “Meer actie in Veenen- SP-leden ontvangen de Tribune gratis. daal.” Vond ik wel mooi: niet je eigen REDACTIE positie, kansen en vooruitzichten “De oorlog tegen drugs vooropstellen, maar gezamenlijke inzet Rob Janssen, Daniël de Jongh kost meer slachtoffers voor vooruitgang formuleren als doel. dan de drugs zelf” Iets soortgelijks maakte ik in februari mee AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: in Dortmund, waar ik een partij- Rick Akkerman, Patrick Arink, bijeenkomst van Die Linke bijwoonde. Maja Haanskorf, Johan van den Hout, De Duitse socialisten hadden zojuist Ronald Kennedy, Suzanne van de Kerk, eclatante verkiezingsoverwinningen Barry Smit, Bas Stoffelsen, Hans Valkhoff, behaald in de deel staten Hessen en Karen Veldkamp, Roel Visser België Niedersachsen en wilden die successen natuurlijk in andere deelstaten herhalen. VORMGEVING 22 Er viel dus nogal wat te bespreken en Robert de Klerk te plannen. Maar na de middagpauze Gonnie Sluijs deelde dagvoorzitter Wolfgang “Als Franstaligen ergens Zimmermann plotseling mee: “Um halb ILLUSTRATIES tegen protesteren, denken vier ist Schluss. Wir fahren nach Gideon Borman, Arend van Dam, Vlamingen dat het ‘dus’ wel Bochum.” In Bochum vond die dag namelijk een demonstratie plaats tegen Len Munnik, Wim Stevenhagen, in hún belang zal zijn” de sluiting van de Nokia-vestiging in die Peter Welleman stad. De gsm-fabrikant had verplaatsing SP ALGEMEEN naar Roemenië aangekondigd, waardoor zo’n tweeduizend mensen hun baan T (010) 243 55 55 zouden verliezen. Dus lieten de aan- F (010) 243 55 66 wezigen op de afgesproken tijd de drukke E [email protected] agenda voorlopig voor wat ze was en I www.sp.nl sloten zich aan bij de ruim zesduizend Internet actievoerders in Bochum. LEDEN- EN In de dagen en weken daarna groeiden ABONNEMENTENADMINISTRATIE 24 de protesten gestaag. Onder druk Vijverhofstraat 65 daarvan eiste de deelstaatregering zestig 3032 SC Rotterdam miljoen euro aan subsidiegelden terug T (010) 243 55 40 “Op het Nederlandse web van Nokia. Prominenten riepen op tot een F (010) 243 55 67 zijn vooral rechtse boycot van Nokia-mobieltjes. En ziedaar: E [email protected] activisten sterk uiteindelijk kwam de multinational over vertegenwoordigd” de brug. Vorige maand trok Nokia ineens REDACTIE TRIBUNE tweehonderd miljoen euro uit voor de Vijverhofstraat 65 gedupeerde werknemers. En of actie zin 3032 SC Rotterdam heeft! T (010) 243 55 35 In deze Tribune ook veel actie. Met F (010) 243 55 65 Kamerleden, met postbodes, met ROOD E [email protected] en woningzoekenden et cetera. Veel EN VERDER... leesplezier! DE TRIBUNE IN GESPROKEN VORM Belangstellenden voor de Tribune op cd 4 Fotoreportage: Coffeeshops kunnen contact opnemen met de 6 Solidair met stakers: Red de postbode! SP-administratie. 16 Recycling: Nederlands afval bij buitenland over de schutting 20 Groningen: kraken geen probleem, maar oplossing DE TRIBUNE OP INTERNET 26 LinksVoor: Jochien Timmer vindt metal-fans lieverds www.sp.nl/nieuws/tribune

COVER 27 Gespot 28 Prikbord 29 Uitgelicht 30 Theo 31 Cryptogram Namens de redactie: Rob Janssen Bilderberg / Hollandse Hoogte 3 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 3 02-05-2008 10:10:13 Tweeslachtig De reactie op camera’s is bij sommige coffeeshops al even paradoxaal als het Nederlandse softdrugs- beleid. Terwijl de verkooppunten voor iedereen boven de 18 toegankelijk zijn, en onbelemmerd zichtbaar, roept een foto al snel wantrouwen of agressie op. “ Tja, die tweeslachtigheid”, zegt een verkoper in de Vlouw, een gastvrije shop in het hartje van Delft. “ We worden gedoogd en tegelijk in de verdachte hoek gezet. Verkopen mag, maar inkopen is illegaal en het kweken van bijvoorbeeld wiet een misdrijf. Voor bepaalde klanten rust er daarom nog steeds een taboe op. ’t Is een beleid dat niet uit te leggen is. Aan niemand. Vrijgeven, dat is het enige.”

Tekst Daniël de Jongh Foto’s Roel Visser

4 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 4 02-05-2008 10:11:25 Tweeslachtig De reactie op camera’s is bij sommige coffeeshops al even paradoxaal als het Nederlandse softdrugs- beleid. Terwijl de verkooppunten voor iedereen boven de 18 toegankelijk zijn, en onbelemmerd zichtbaar, roept een foto al snel wantrouwen of agressie op. “ Tja, die tweeslachtigheid”, zegt een verkoper in de Vlouw, een gastvrije shop in het hartje van Delft. “ We worden gedoogd en tegelijk in de verdachte hoek gezet. Verkopen mag, maar inkopen is illegaal en het kweken van bijvoorbeeld wiet een misdrijf. Voor bepaalde klanten rust er daarom nog steeds een taboe op. ’t Is een beleid dat niet uit te leggen is. Aan niemand. Vrijgeven, dat is het enige.”

5 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 5 02-05-2008 10:12:14 ACTUEEL

Tante Pos op de pijnbank Red de postbode

Voor het eerst sinds vijfentwintig jaar wordt er gestaakt bij de post. De achtergrond van het CAO-confl ict is de steeds verdergaande liberalisering van de postmarkt. De VVD gaat uit eten, maar de postbode betaalt het gelag.

Sharon Gesthuizen: “Uitbuiting stoppen”

Het is een merkwaardige logica. TNT Post toont zich op zijn absoluut noodzakelijk om het werken met arbeidsovereenkomsten website een groot voorstander van liberalisering van de postmarkt: verplicht te stellen voor postbedrijven. “Dat is de enige manier ‘Een vrije markt zorgt voor effi ciëntie en dynamiek.’ Maar nu die waarop we de uitbuiting van vele duizenden bezorgers en de liberalisering daadwerkelijk tot serieuze concurrentie leidt (hoe oneerlijke concurrentie op korte termijn kunnen stoppen,” verrassend!), wil het bedrijf het mes in de arbeidsvoorwaarden aldus het Tweede Kamerlid. zetten, om concurrenten als Sandd en Selekt Mail het hoofd te kunnen bieden. Logisch? Tegen de achtergrond van de ‘concurrentie op arbeidsvoorwaar- den’ is het geen grote verrassing dat onlangs de CAO-onderhande- Duizenden TNT-banen staan momenteel op de tocht. De werkne- lingen tussen de vakbonden en TNT Post na ruim een jaar vast- mers die mogen blijven, gaan er mogelijk fors in inkomen op liepen. Voor duizenden medewerkers was daarmee de maat vol. achteruit. Want de nieuwe spelers op de postmarkt ontduiken de Op 23 april vond in Den Haag de eerste dag van een TNT- RED DE CAO en betalen veel minder dan TNT Post. Zij hanteren namelijk stakingsestafette plaats. Amsterdam volgde twee dagen later. POSTBODE! stukloonbetaling, waarbij bezorgers per pakket of adres worden steunt de acties. “Jarenlang hebben medewer- MAAK VAN ECHT WERK GEEN BIJBAAN, LAAT betaald in plaats van per uur. In de praktijk komt dat maar al te kers van TNT begrip gehad voor de moeilijke tijden op de POSTBODES FLUITEND AAN HET WERK GAAN! vaak neer op een salaris onder het minimumloon. Daarnaast postmarkt, terwijl het bedrijf ondertussen fl inke winst maakte. Nu ontbreekt iedere vorm van sociale zekerheid, zoals pensioen, ze drieënhalf procent loonsverhoging vragen en vechten voor hun ontslagbescherming of doorbetaling bij ziekte. “Het is een oneer- bestaan, geven TNT én de politiek niet thuis. De maat is vol. Er lijke vorm van concurrentie en de werknemers betalen de reke- komen acties, en die zullen pijn doen.” Niet alleen voor de mensen PLAK DE STICKER OP UW BRIEVENBUS EN ning”, zegt SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen. Volgens haar is het die op de actiedagen een pakketje willen versturen of een brief STEUN DE POSTBODES verwachten. “De TNT-medewerkers staken met pijn in hun hart. De meeste van hen doen hun werk met veel plezier, soms al tientallen jaren. Als zij nu het werk neerleggen, kiezen klanten misschien voor de concurrent”, aldus Gesthuizen. 6 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 6 02-05-2008 12:47:20 ACTUEEL COLUMN Spreken

“Postbode straks alleen nog is als bijbaantje” goud

“Bij ons is de sfeer verdeeld”, zegt TNT-postbezorger Diana (38), aan het werk in de Rotterdamse Agniesebuurt. “De vaste krachten maken zich ernstige zorgen over hun toekomst, maar bij de parttimers merk je dat veel minder. Het zijn vaak studenten, die het Verbijsterd keken mijn vrouw en ik naar een uitzending van werk als bijbaantje hebben. Zij zijn nog jong, vaak zeventien, Zembla over de klokkenluiders Ad Bos en Fred Spijkers. Ik achttien jaar, en nog niet zo met arbeidsvoorwaarden bezig.” weet dat vooruitgang strijd vraagt, en strijd offers vergt, maar Sharon Gesthuizen herkent dat beeld: “Als het zo doorgaat, dan deze mensen hebben de gemeenschap gediend en hebben bestaat de postbode straks alleen nog maar als een bijbaan. daarvoor een enorme prijs moeten betalen. Hun jarenlange, Tienduizenden echte postbodes lopen gevaar via de voordeur eruit eenzame strijd is niet beloond maar afgestraft. Het is een te vliegen en via de achterdeur weer binnen te moeten komen. schandvlek op het morele blazoen van ons land en een Maar dan tegen stukloon. Want werk is er genoeg. Van postbodes blamage voor het normen-en-waarden-kabinet van hoor ik vaak, dat de politiek hen aan hun lot over laat. Zo van: Balkenende en . ‘Eerst de boel liberaliseren en dan ons in de steek laten.’ Er moet dus een CAO komen voor de hele postmarkt, anders is het dweilen Ad Bos heeft met zijn onthullingen over de dubbele boekhou- met de kraan open. De politiek kan daar wel degelijk een rol in ding in de bouwsector de gemeenschap één miljard opgele- spelen; ze kan licenties intrekken, ze kan terugkomen op de verd. De man woont nu in een camper en de echte schuldigen, ingeslagen weg van steeds verdergaande liberalisering.” de bouwbedrijven, zijn vrijwel allemaal vrijuit gegaan. Ze zijn Gesthuizens pleidooi voor een sector-CAO vond op 22 april tijdens niet veroordeeld en hoeven ook niets te betalen. Toen Bos een een door de SP aangezwengeld spoeddebat in de Kamer echter beroep deed op de premier om hem te helpen, was de reactie alleen steun van GroenLinks. “Liberalisering heeft grote voordelen van Balkenende: “Het is goed dat u uw burgerplicht heeft voor de afnemers”, zei Nicolien van Vroonhoven-Kok van het gedaan.” Ad Bos is radeloos. CDA. van de PvdA vroeg zich met het oog op stakingen liever af of “bedrijven en consumenten schadevergoeding kunnen Fred Spijkers – een paar jaar geleden won hij de Rooie vragen aan TNT”. En VVD’er liet weten wel wat Reusprijs – wenste niet mee te werken aan een cover-up-actie beters te doen te hebben: “Ik ga straks naar een veel belangrijker van het leger. Hij wilde dat de nabestaanden van een vreselijk Sharon Gesthuizen: “Uitbuiting stoppen” bijeenkomst, een gezellig diner met allerlei mensen uit het bedrijfs- ongeluk met een granaat wisten dat het materiaal ondeugde- leven. Daar steek ik voor mijn werk meer van op dan van zo’n lijk was. Het leger wilde dat hij zou vertellen dat het ongeluk fl auwekuldebat.” de schuld van de man zelf was. Spijkers weigerde en sinds- dien is hij op alle mogelijke manieren bestreden door Defensie. Op enig moment wilde men hem voor gek laten Tekst Rob Janssen verklaren. Iedereen die zich ooit in deze zaak verdiept heeft, Foto Bas Stoffelsen is ontzet over de brutaliteit en wreedheid van de overheid jegens deze burger die zijn plicht deed: spreken in plaats van RED DE POSTBODE: zwijgen, wanneer dat omwille van de waarheid nodig is. Wij zullen niet rusten voordat er genoegdoening komt voor BESTEL DE ACTIEKAART! deze Bos en Spijkers en die tientallen anderen die hun mond De SP stuurde alle ruim 50.000 SP-leden een kaart met de oproep open deden waar anderen wegkeken. Wat moet de norm zijn om de postbode een hart onder de riem te steken. Deze actie- in een beschaafd land? Wat moet aangemoedigd worden, wat kaart komt natuurlijk ook veel medewerkers afgeremd? Dit kabinet heeft de mond vol van ‘fatsoen moet je RED DE van de post onder ogen. Ook zit er een doen’ en meer van dat soort slogans. Maar wat voor voorbeeld POSTBODE! stickertje op de kaart, met de tekst geven ze zelf? Een onderzoek naar de waarheid rond de MAAK VAN ECHT WERK GEEN BIJBAAN, LAAT RedDePostbode.nl, dat je op of naast je oorlog in Irak mag er niet komen. Uit angst voor de mening POSTBODES FLUITEND AAN HET WERK GAAN! brievenbus kunt plakken. Je kunt natuurlijk van de bevolking mag er geen referendum komen over de ook een aantal kaarten bestellen om in je Europese Grondwet. Klokkenluiders worden bedankt en eigen straat of buurt te verspreiden. verder aan hun lot overgelaten wanneer ze geruïneerd worden Afdelingsvoorzitters kunnen de actiekaarten door diegenen die zelf hun boekje te buiten zijn gegaan. Tijd bestellen via het bestelformulier op SPnet. voor actie! PLAK DE STICKER OP UW BRIEVENBUS EN STEUN DE POSTBODES Kijk voor meer informatie ook op www. reddepostbode.nl

Jan Marijnissen

7 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 7 02-05-2008 12:47:44 NIEUWS

SPELEN Dun is de mode met een – zelfs voor hem uitverkocht – opmerkelijk voorstel: alle officieren van justitie moeten periodiek onderzocht worden door een psychiater. Het is geen geheim dat Berlusconi sinds operatie ‘Schone Handen’ op gespannen voet leeft met Justitie. Tijdens zijn eerdere ambtsperiodes heeft hij herhaaldelijk strafrechtelijke onderzoeken naar hemzelf en zijn vrienden gedwarsboomd. “Allemaal communisten”, zei hij ooit over officieren van justitie die hem het vuur na aan de schenen legden. Maar met dit voorstel gaat Berlusconi wel erg Wegens overweldigend succes Maak je niet dik ver, vindt Antonio Di Pietro, de is de kaartverkoop gestopt voor onderzoeksrechter die in 1992 onze ledendag die op 18 mei in Hét schrikbeeld over de toename van het aantal te dikke aan de wieg stond van Schone Walibi plaats vindt. Organisator burgers: de ‘gezonde’ mens werkt zich dood voor de veel te Handen: “Alleen een gek kan dit Hans van Leeuwen: “Het is zware medeburger die met hart- en vaatziekten in het ziekenhuis soort uitspraken doen.” fantastisch dat er zo veel animo ligt. Kortom: de economie zou bezwijken aan overgewicht. en enthousiasme voor is. Dat de Maak je niet dik, luidt de geruststellende boodschap van een kaarten zó snel uitverkocht nieuw rapport van ING. Zelfs als tegen 2050 de helft van de Paparazzi zouden zijn, hadden we echt bevolking veel te zwaar is, dan nog zal dat nauwelijks invloed ontsnapt niet kunnen voorzien.” hebben op economische groei of bevolkingsomvang. De Britse ING-economen hebben onder meer gekeken naar de VS, waar eenderde van de mensen aan obesitas lijdt. De extra medische Donners nieuwe kosten blijken daar mee te vallen: 200 miljard dollar, volgens de Lourdes meest alarmerende ramingen. Zelfs dat is ‘slechts’ 0,2 procent van het BNP. En, zo redeneert ING, extra kosten betekenen ook Werk boven inkomen – het economische winst voor onder andere de farmaceutische onder minister De Geus industrie. ING is er in de berekening van uitgegaan dat dikke Geef de paparazzi en roddel- ingezette beleid wordt in stand mensen vijf jaar korter leven. journalisten een koekje van gehouden door opvolger Omdat het leeuwendeel overlijdt na de pensioenleeftijd blijkt eigen deeg, is de boodschap Donner. Inclusief de bijbeho- ook het effect op arbeidsproductiviteit gering. van website paparazzia.nl. De rende tunnelvisie. Zo meldt het site roept mensen op om de ministerie van SoZaWe trots dat persmuskieten massaal te de helft van de herbeoordeelde Foto admanchester/Flcikr.com fotograferen: ‘het liefst terwijl ze WAO’ers binnen achttien met hun gezin zitten te eten in maanden aan werk is geholpen. zijn een nachtmerrie voor de onderuit. Armoede krijgt in ons een restaurant’. Maar voor wie Heeft nu ook Donner een nieuw mensen om wie het gaat.” land een langduriger karakter nu gelijk behoefte heeft om bij Lourdes ontdekt? Nee, het en wordt steeds oneerlijker Albert Verlinde of Edwin succes is vooral een papieren Armoede oneer- verdeeld. Met name lager Smulders in de tuin te gaan werkelijkheid, constateert lijk verdeeld opgeleiden, jongeren en liggen: het is een 1 aprilgrap. SP-Kamerlid Ulenbelt: “Donner vrouwen hebben steeds vaker De media zijn er massaal in rekent een baan van korter dan ‘Ach, iedereen moet op zeker problemen om aan de armoe- getrapt, een belegde nep- een half jaar, en zelfs een moment wel de broekriem degrens te ontsnappen. Het persconferentie werd druk oproep- of nulurencontract, als strakker aan trekken. Wie heeft onderzoek is gebaseerd op een bezocht. ‘De bedoeling was om succesvolle uitstroom naar er nou nooit rood gestaan?’ grondige analyse van sociaal- roddeljournalisten en paparazzi werk.” In werkelijkheid heeft Maar al te vaak wordt de indruk economische gegevens van de op de kast te jagen en ze een slechts zes procent van de gewekt dat armoede voor veel jaren tachtig tot nu. spiegel voor te houden. Uit herkeurde WAO’ers een vast Nederlanders iets tijdelijks is. In goeie bronnen weten we dat dat contract. Pakweg tweederde hun studie ‘Het einde van gelukt is’, zo schrijven de van hen moet rondkomen van duurzame armoede?’ halen Wie is de gek? initiatiefnemers van grenswe- minder dan 1.100 euro netto. sociologen Peter Achterberg en tenschap.nl. “De droomcijfers van Donner Erik Snel van de Erasmus Nog voordat Berlusconi werd Universiteit deze mythe herkozen als premier, kwam hij Foto Rafael Peñaloza/Flickr.com 8 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 8 02-05-2008 12:48:11 NIEUWS

Smits neemt verhogen. Uiteindelijk moeten door GroenLinks en de Partij stokje over alle 18-jarigen recht krijgen op voor de Dieren. De PvdA lijkt Balkenende- van Abel een ‘volwassen’ minimumloon. vergeten dat afschaffing van het norm voor “Het minimumjeugdloon maakt minimum jeugdloon in haar mbo-bobo’s leeftijdsdiscriminatie financieel verkiezingsprogramma staat. aantrekkelijk”, verduidelijkt Ulenbelt: “Dit is bedrog van de Bestuurders van mbo-instellin- Ulenbelt. “Jongeren moeten jonge kiezers.” gen mogen voortaan niet meer meer uren werken om rond te verdienen dan de premier. Dat komen, zelfs als ze al jaren is het resultaat van een voorstel volwassen zijn. Daar moeten we van SP-Kamerlid Nathalie de echt vanaf.” Ulenbelt wordt in Rooij, dat door de Kamer is die mening alleen gesteund gesteund. Ze ageert tegen de “Spannend en leuk”, zo typeert hoge salarissen en bonussen haar eerste voor “bobo’s van de mbo’s” en inwerkdagen in de Tweede Atomic vindt dat de daadwerkelijke Kamer. “Ik ben zojuist voor het drijvende krachten in het eerst bij een spoeddebat mbo-onderwijs worden aanwezig geweest en dan ondergewaardeerd. “De komen er een hoop indrukken leraren, assistenten en op je af. De arrogantie van zo’n conciërges krijgen al jarenlang minister bijvoorbeeld, die veel te weinig betaald, terwijl de gewoon geen antwoord geeft werkdruk heel hoog is.” Verder op vragen. Het voelt ook nog heeft De Rooij een aantal heel bijzonder om in de Kamer toezeggingen binnengehaald te zijn.” Smits volgt Ron Abel over de interne raden van op, die na een reeks tragische toezicht. Ondertussen heeft gebeurtenissen in zijn directe haar SP-collega omgeving al geruime tijd uit de het voor elkaar gekregen dat er running was. Hij heeft na duidelijkheid moet komen over zorgvuldig beraad en in goed de sponsoring van hoogleraren: overleg met de SP besloten zijn “Zodat de schimmige financiële Kamerlidmaatschap op te Merkwaardige inspraak banden tussen bedrijven, geven. De 22-jarige Manja overheden en universiteiten Smits is al een aantal jaren toekomstige openbaar worden gemaakt.” actief binnen de SP, onder andere voor ROOD en als (kern)centrales Harlingen aan voorzitter van de afdeling de bak Groningen. De regering startte vorige maand een inspraakronde over de toekomstige elektriciteitscentrales, waaronder ook kerncen- Foto Bas Stoffelsen trales. Wie wil deelnemen, moet echter wel wat drempels overwinnen. De inspraakrapporten zijn een paar honderd bladzijden dik. Veertig pagina’s zijn via Postbus 51 op te vragen Loon naar per post. De overige rapporten zijn volgens Postbus 51 ‘helaas werken, ook niet te bestellen. Excuses voor het ongemak.’ De stukken zelf voor jeugd bezorgen nog meer ongemak. De regering stelt dat alleen op de Maasvlakte een kerncentrale aangelegd en gebouwd kan In Nederland word je wettelijk worden ‘zonder risico’s voor significante gevolgen’ voor de De kersverse afdeling Harlingen volwassen als je 18 bent, maar omgeving. Bij de andere locaties (Eemshaven, Westelijke is al duidelijk aanwezig op de leeftijdsgrens voor het Noordoostpolderdijk, Borssele en Moerdijk) zijn er kleine straat. Niet alleen met acties, minimumjeugdloon ligt bij 23 kansen op ongelukken met grote gevolgen. De ministers maar ook met een opvallende jaar. Dat moet veranderen, vindt hebben ook voor fossiel gestookte centrales de gevolgen voor bakfiets. Werkgroeplid Eddie SP-Kamerlid . Hij de natuurwaarden laten onderzoeken. Ze concluderen dat Kuipers maakte de bakfiets zelf, heeft daarom een aantal ‘elektriciteitsopwekking met fossiele brandstoffen niet of van twee oude fietsen. plannen ingediend om het nauwelijks mogelijk is zonder significante cumulatieve effec- Foto SP-Harlingen minimumjeugdloon gefaseerd ten’ te veroorzaken. Toch wijst de regering die centrales niet af. te verhogen. De eerste stappen Er zijn inspraakbijeenkomsten op 15 mei in Zwolle, 17 mei in zijn om de leeftijdsgrens te en 22 mei in Rotterdam. verlagen tot 21 jaar en tegelij- kertijd het jeugdloon te Foto Kris Taeleman/Flickr.com

9 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 9 02-05-2008 12:48:39 NIEUWS

Zorg om burger- Ik heb geen bananen vandaag niet ophouden.” De SP heeft servicenummer zich altijd verzet tegen de spoedwet Wegverbreding, die Het burgerservicenummer moet het mogelijk maakte om het sofinummer vervangen en inspraak van bewoners de Nederlandse bevolking grotendeels te omzeilen. ‘beter in kaart brengen’. Dat roept vragen op over veiligheid, privacy en mogelijk misbruik. Bio boert goed Daarom heeft de Eerste Kamer lang gewikt en gewogen ‘Nederlander wil niet biolo- alvorens ermee in te stemmen. gisch’, kopte De Pers op Over de volgende stap, het 27 maart. Dat zou blijken uit gebruik van het burgerservice- onderzoek dat de gratis krant nummer in de zorg, is zo heeft laten verrichten. mogelijk nog langer getwijfeld. ‘Biologisch voedsel steeds Immers, hiermee worden populairder’, kopte De Pers medische gegevens van twee weken later. In een personen gekoppeld aan het Banaan uit eigen doos bijbehorend internetfilmpje nieuwe identificatienummer. vertellen blije bioboeren dat hun Ook SP-Senator Sineke ten De EU heeft tussen 2004 en 2006 miljoenenhulp naar Suriname omzet dit jaar aanzienlijk is Horn heeft geaarzeld: “Het kan gestuurd om daar de noodlijdende bananenindustrie uit het slop gestegen. Koopt de consument een zegen zijn voor de zorg, te trekken. Maar er lijken weinig nobele motieven achter deze nou bewuster of niet? Volgens maar het wordt een nachtmerrie handreiking te schuilen. De Surinaamse producenten moesten Coen de Ruiter, directeur van als de veiligheid niet volledig is namelijk een heffing van vier euro per doos bananen betalen om Stichting Max Havelaar, wel. De gegarandeerd.” Net als de ze te verkopen op de Europese markt. De licenties blijken – 57 licentiehouders van Max meerderheid van haar collega’s weinig verrassend – in handen van Europese multinationals. Havelaar verkochten vorig jaar heeft ook zij zich uiteindelijk “Suriname heeft dus een banaan uit eigen doos gekregen”, 26 procent meer dan in 2006. laten overtuigen door minister aldus SP-Kamerlid Van Bommel, die er Kamervragen over heeft Daarmee kwam voor hen de Klink, die zo’n garantie durft te gesteld. “Die multinationals zijn nu de lachende derde.” groei voor het derde jaar op rij geven. Bovendien wijst hij erop boven de 20 procent uit. De dat het servicenummer het Ruiter: “Je ziet dat consumen- Foto Gino/Flickr.com aantal medische missers kan ten hun productkeuze steeds doen afnemen, zelfs halveren. vaker laten afhangen van Overigens moet eerst het duurzaamheidsaspecten.” voorstel voor een ‘Elektronisch ietwat gemakzuchtige aanpak Onder het Max Havelaar- patiëntendossier’ nog worden lijkt nu in het nadeel van de Eurlings is de keurmerk worden Fairtrade- aangenomen, voordat het Europese koekoek te werken. weg kwijt producten verkocht, variërend servicenummer in de zorgsec- Door de opwarming van de van koffie en thee tot wijn, tor kan worden ingevoerd. aarde keren veel vogelsoorten Automobilisten hebben drie jaar chocola en katoen. Ook in vroeger terug uit Afrika. Terwijl lang op de A1 bij Barneveld in andere landen groeien de koekoek zijn vliegschema de file gestaan, terwijl daar- gelijksoortige labels als Slome koekoek niet aanpast. Tegen de tijd dat naast een ongebruikte Max Havelaar. de koekoek weer eens spitsstrook lag. Volgens terugkomt van het overwinte- minister Eurlings mocht dit stuk ren, rond april, zijn de meeste asfalt niet benut worden. Door Zorg om vogels al uitgebroed. Volgens een knap staaltje onderzoeks- zorgfusie de Duitse vogeldeskundige journalistiek onthult de Wolfgang Fiedler is het al ‘vijf Telegraaf dat dit wel degelijk Espira, zo moet de grootste voor twaalf’ voor de koekoek. In mogelijk was. De Raad van zorginstelling van Nederland zijn land is de populatie al met State heeft het openstellen van gaan heten. Stichting Koekoeken hebben een een kwart afgenomen. de strook zelfs al goedgekeurd. Philadelphia, Woonzorg onorthodoxe overlevingsstrate- Nu blijkt dat het ministerie die Nederland en Evean Group gie, zo hebben we op school Foto kookr/Flickr.com glasheldere uitspraak verkeerd willen onder deze naam samen geleerd. Ze leggen hun eieren heeft geïnterpreteerd. “Een verder. De mega-fusie zal namelijk in de nesten van prestatie op zich, want er zat resulteren in een ‘bedrijf’ met andere vogels, die deze dan echt geen woord Spaans bij”, 38 duizend medewerkers, meer vervolgens uitbroeden. Deze aldus SP-Kamerlid Emile dan duizend ‘filialen’ en een Roemer. “Het lijkt wel alsof de omzet van 1,4 miljard euro. De knulligheden bij het ministerie SP vreest echter dat dit ten 10 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 10 02-05-2008 12:49:01 NIEUWS

koste zal gaan van de ‘cliënten’, Vlaanderen, Club l’Amitié, is Raak geschoten? Altijd prijs! oftewel de mensen die op deze tegenwoordig een gewone zorg zijn aangewezen. CDA en boerenwoning met kinderspeel- PvdA delen die vrees. tuigjes op het erf’, constateert SP-Kamerlid Van Gerven: “De de krant. De hoogtijdagen van wetgeving moet worden Jef ‘Pin-up Club’ Rademakers aangepast; zodat de belangen lijken voorbij. Wat is er aan de van de patiënten en cliënten en hand? Lucien van der Walle, laagdrempelige zorg om de ambtenaar Bijzondere Wetten hoek kunnen worden gegaran- van Hulst: “Escortservices via deerd.” Een Kamermeerderheid mobiele telefoontjes, internet en heeft bovendien een voorstel het feit dat de clubs gewoon van de SP gesteund om, bij het niet meer aan dames kunnen beoordelen van fusieplannen, komen, zorgen ervoor dat de criteria als maatschappelijke sector uitsterft.” Natuurlijk functie en leefbaarheid mee speelt ook mee dat de ge- te wegen. meente al sinds 1990 beleids- matig tracht ‘de clubs uit het buitengebied te weren.’ Boer zoekt klant Gevreesd wordt echter dat prostitutie in Hulst en omstre- ‘De seksindustrie in Hulst ligt ken weer de illegaliteit in op zijn gat.’ Wonderlijke zal duiken. woordkeus van BN/De Stem. Goed doel! Volgens de krant is het ‘de zoveelste bedrijfstak in Zeeuws- Rotterdam weer Tijdens het EK Voetbal in juni is er extra reden tot juichen Vlaanderen die langzaam maar veiliger? wanneer er een doelpunt wordt gescoord. Zelfs wanneer de zeker aan het wegkwijnen is.’ tegenpartij raak schiet, is er een schrale troost: voor elk Vooral de seksboerderijen doelpunt maakt UEFA vierduizend euro over aan het Rode Kruis. moeten eraan geloven: vier van Dat bedrag is bedoeld voor de slachtoffers van landmijnen in de vijf hebben hun staldeuren al Afghanistan. Een mooi gebaar is ook de ‘cup van de liefdadig- gesloten. Ook de speelgoedza- heid’. Fans kunnen hiermee virtuele doelpunten voor hun ken voor volwassenen doen het favoriete team kopen. Zo kun je Oranje alsnog aan een mooie slecht: van de twaalf zijn er overwinning helpen, ongeacht het resultaat op de voetbalvelden zeven over. ‘Ooit de mooiste De juichende tekst ‘Rotterdam in het Alpengebied. De Portugese sterspeler Cristiano Ronaldo seksboerderij van Zeeuws- weer veiliger’ stond begin april is beschermheer van de ‘goede doelenactie’.

Peter Welleman Foto minor9th/Flickr.com

boven een persbericht van de verbeteren van hún veiligheid. gemeente. Op de veiligheids- “Op die manier maken we index is Rotterdam namelijk Rotterdam écht veilig, en niet gestegen van 7,2 naar 7,3 (op alleen in de statistieken.” Dat een schaal van tien). Wat betreft doe je in ieder geval niet met de SP is dit nog geen reden om grote fouilleeracties, zoals op 3 te juichen. Zeker niet aangezien april bij de Grote Visserijmarkt. de situatie in traditionele Daarbij zijn honderd winkelende achterstandswijken als het burgers gecontroleerd en er is Oude Westen, Charlois en niet één wapen aangetroffen. Feijenoord juist is verslechterd. Cornelissen: “De gemiddelde “Toch ziet het Rotterdamse moeder heeft geen mes in de gemeentebestuur jaarlijks in de kinderwagen liggen om de index reden om zich flink op de groenteman een lesje te leren.” borst te kloppen.” Volgens SP-fractievoorzitter Cornelissen Foto Dr. Florian/Flickr.com heerst bij het college het adagium ‘we proberen van alles, dan lukt er vast iets’. Hij betrekt liever de burgers bij het 11 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 11 02-05-2008 12:49:31 INTERVIEW

Gerd Leers “Ik ben met Hirsch Ballin de coffeeshops in geweest” Liever Jeanne d’Arc dan opportunist

Terwijl Gerd Leers tegenover de Tribune zijn standpunt over meer doden op, het is een geaccepteerde het drugsbeleid uiteenzette, deed de nieuwe Belgische premier volksdrug.” bij Balkenende zijn beklag over het Maastrichtse beleid. Het zal Leers niet van zijn eigenzinnige standpunt afbrengen: “De In Nederland lopen we oorlog tegen drugs kost meer slachtoffers dan de drugs zelf.” toch voorop met het cannabisbeleid? “Dat is zo. Maar ons gedoogbeleid is niet consistent. Als je de voordeur reguleert, Hij heeft het druk, zeker nu de rechter publieksgeil zou zijn. Maar als ik niets te moet je ook de achterdeur reguleren. tijdelijk een stokje heeft gestoken voor zijn vertellen had, kwamen de media niet. Ik Mensen mogen gebruiken in de coffee- plan de coffeeshops uit het centrum van de vertoon geen kunstjes, ik meen oprecht wat shops, maar de inkoop is niet legaal. Dus stad te weren. Toch zit ik drie dagen later ik zeg.” krijg je illegale productie, vooral in wijken tegenover hem, aan de ronde tafel op zijn met lage inkomens. Dat is absoluut niet kamer in het fraaie stadhuis aan de Grote Is het niet ook ijdelheid? wenselijk, al neem ik het die mensen niet Markt. Gerd Leers (1951), burgemeester “Nee! Ik denk regelmatig: had blijven kwalijk. Je zou de productie via vergunnin- van . Gedreven, welhaast zitten. Mijn drive is een gevoel van gen aan bedrijven onder controle kunnen gepassioneerd, vertelt hij waar hij met ‘zijn’ onrechtvaardigheid. Als er iets niet klopt, brengen.” stad heen wil. Want als hij ermee stopt – hij dan wil ik daar iets aan doen. Iemand heeft aangekondigd zijn tweede termijn noemde me eens een Jeanne d’Arc. Nou, Bent u niet een roepende in niet vol te maken – dan wil hij graag dat ben ik liever dan een opportunist.” de woestijn? herinnerd worden als de man “die deze “Het is in deze tijd niet makkelijk om een stad een meter vooruit heeft geholpen”. Of En dus trekt u al zes jaar, vanaf principe als gedogen te verkopen. Ik wil het nu om het drugsbeleid gaat of om de eerste dag dat u burgemees- evenmin gedogen, maar wel reguleren. versterking van de economische en ter werd, ten strijde tegen het Net als Ruud Vreeman en , de culturele positie van Maastricht. “Ik vind hypocriete drugsbeleid? burgemeesters van Tilburg en Amster- het een eer dat ik hier mag werken. Als ik “Laat ik vooropstellen dat ik tegen drugs dam. Die roeien ook tegen de stroom in. In dat met luiheid zou doen, zou ik dat een ben. Ik heb ze ook nooit gebruikt. Maar de praktijk zijn er wel meer medestanders, gemiste kans vinden.” Dus stort Gerd moraliseren lost het probleem niet op. Je maar die laten zich niet openlijk horen.” Leers zich met hart en ziel op zijn taak. hebt een effectief beleid nodig. Een Eigenzinnig, recht voor zijn raap, maar fatsoenlijke regulering van drugs houdt de Binnen uw partij, het CDA, bent ook beminnelijk en charmant. Een gesprek verslavingsproblematiek beter in de hand u een afvallige? met een van de bekendste burgemeesters dan keiharde repressie. Denk maar aan de “Ik wil me zeker niet afzetten tegen het van het land, die wat betreft drugsbeleid drooglegging in de Verenigde Staten CDA, de partij is me veel waard. Maar meer op de lijn van de SP zit dan van zijn destijds: de markt kwam in handen van de wat betreft het drugsbeleid ben ik het eigen CDA. maffia. Dat gebeurt ook met drugs. Je oneens. Samen met een partijprominent drijft gebruikers de illegaliteit in, met alle als Dries van Agt. Ik snap het wel, want het Aan publiciteit ontbreekt het u negatieve gevolgen van dien.” is makkelijker te verkopen dat je tegen bepaald niet. Hoe doet u dat? drugs bent, dan om een genuanceerde “Voor mezelf verafschuw ik het om in de Zoals? houding aan te nemen. Ook de PvdA is media te komen. Ik doe het om Maastricht “Neem Frankrijk. Daar bestaat harde trouwens van standpunt veranderd. op de kaart te zetten. En dat lukt. De stad repressie. Tegelijk heeft het land de meeste Staatssecretaris Albayrak was destijds wordt vaker genoemd, krijgt aandacht. Dat verslaafden van heel Europa. De war on voorstander van regulering van de is van belang bij de verdeling van midde- drugs heeft op wereldschaal meer slachtof- achterdeur, maar ze is door haar partij len. Ik krijg wel eens het verwijt dat ik fers gekost dan de drugs zelf. Over alcohol teruggefloten. Nu staan alleen D66, doen we niet moeilijk. Ook al levert dat GroenLinks en de SP er nog achter.” 12 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 12 02-05-2008 12:49:57 INTERVIEW de coffeeshops in geweest” Liever Jeanne d’Arc dan opportunist

“ heeft maandenlang het land gegijzeld”

13 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 13 02-05-2008 12:50:26 INTERVIEW

Wat maakt het drugsprobleem Nederland, terwijl er geen legaal aanbod en nieuwe visies nodig. Dat staat haaks op in Maastricht zo urgent? is. De Belgen zouden er beter aan doen om de huidige tendens om de deur op slot te “We hebben hier te maken met een zelf coffeeshops toe te staan. In België mag gooien en vooral te navelstaren. Dat is massale stroom van drugstoeristen. Die je wel cannabis kweken en in bezit hebben, geen sterk beleid om deze regio gezond te zoeken een zo veilig mogelijke omgeving maar het mag niet worden verkocht.” maken. Van oudsher brachten migranten en die vinden ze in de coffeeshops. Dat hier voorspoed: in de jaren zestig werkten veroorzaakt overlast en daar moet ik iets En nu? allerlei nationaliteiten in de mijnen. Ze mee. Het afdempen van die stroom en “Als Den Haag niet helpt, doen we het zelf. moesten elkaars rug wassen en waren tegelijk illegaliteit voorkomen is een Dat betekent vooral dat we drugsrunners onderling afhankelijk voor hun veiligheid. onmogelijke opgave. Bovendien duw ik hard aanpakken en over de grens jagen. Ook nu hebben we immigranten nodig. Je dan de ellende naar de buren. Dus zeg ik De drugsmaffi a werft ze onder kansarme mag eisen stellen, zoals inburgering en tegen Den Haag: draag je beleid in Europa jeugd in de Randstad en zet ze hier in. Op checken op criminaliteit. Maar assimilatie met trots uit. Doe je dat niet, dan moet je de A2 dwingen ze, vaak met geweld, is onzin. Je moet juist gebruik maken van ermee stoppen en je aanpassen aan het automobilisten tot stoppen. Die lokken ze de potenties van nieuwkomers, die hebben Europese beleid van repressie. Ook al weet mee naar illegale drugsleveranciers, die iets in hun mars.” je dat het niet helpt.” goedkoper zijn. Vooral België is hier kwaad over, want die willen de runners Het politieke tij lijkt niet Intussen bedenkt u allerlei niet binnen hun grenzen zien. Moet mee te zitten. maatregelen die door de rechter Maastricht dan alle ellende hebben? “Zo’n versimpelt problemen worden verworpen. Wellicht keert het tij door onze harde door vooral aan het gevoel te appelleren. “We hebben meegedaan aan het experi- opstelling en helpt de regering ons de Alle oplossingen die ze belooft, kan ze ment van de vorige minister van Justitie, Belgen te overtuigen.” nooit waarmaken. Dus ze komt nog wel Donner, het zogenaamde woonlandbegin- van een koude kermis thuis. Dat trots zijn “Draag je beleid in Europa met trots uit” sel. Dat hield in dat coffeeshops niet aan Dan wordt ons gesprek onderbroken. op onszelf is een volstrekt verkeerde buitenlandse klanten mochten leveren. De Over vijf minuten moet Leers de gouden boodschap. Trots zijn op waarden is rechter heeft deze maatregel buiten eremedaille van de stad Maastricht prima, die worden nu weleens te snel werking gesteld. Dat is recent ook gebeurd uitreiken aan André Rieu. Terwijl hij snel verkwanseld. Maar ik ben er tegen dat die met het plan om coffeeshops uit het een kam door zijn haar haalt en de aan een bepaalde groep mensen worden centrum naar de randen van de stad te ambtsketting omhangt, vraag ik of hij fan voorbehouden. Geert Wilders heeft verplaatsen. Buurgemeenten en ook België is van Rieu. “Hij laat een groot publiek maandenlang het land gegijzeld. Je moet waren er niet van gediend. De Belgen kennismaken met klassieke muziek. En hij hem wel serieus nemen en het gesprek stelden dat zij geen probleem hadden als is een ambassadeur voor Maastricht, die aangaan, maar tegelijk moet je mensen wij geen coffeeshops hadden. ‘Uw aanbod ondanks alle succes niet van zijn stad is een andere weg tonen. Wat ik ontluiste- creëert vraag’, zeiden ze. Dat is je kop in vervreemd.” Dat vertelt hij Rieu ook in de rend vind is dat mensen Wilders geloven het zand steken. En feitelijk onjuist: in grote hal van het stadhuis, waar hij met en niet minister Hirsch Ballin. Terwijl er België wordt meer cannabis gerookt dan in zijn voltallige Johann Straussorkest geen oprechter mens te vinden is. Het aanwezig is. “Dit is het bewijs dat Maas- toont de grote vertrouwenskloof tussen tricht de kwaliteit heeft om culturele burger en politiek.” hoofdstad van Europa te worden”, zegt Gerd Leers werd in Leers. Waar komt die kloof volgens 1951 geboren in u vandaan? en was van Culturele hoofdstad? “Door het ontbreken van idealen, van 1990 tot 2002 lid van “In 2018. We liggen in een euregionale dromen. Niemand die zegt: I have a dream. de Tweede Kamer omgeving en we hebben cultureel gezien Partijen moeten een ideologische visie voor het CDA. In wel wat meer te bieden dan vlaaien. Als je bieden. Bijvoorbeeld over hoe we meedoen diezelfde periode vanuit Maastricht een cirkel trekt van 40 in Europa, hoe we in de huidige tijd van maakte hij deel uit van de Raad van kilometer doorsnede, dan wonen daar globalisering de verzorgingsstaat overeind Europa. Als burgemeester van drieënhalf miljoen mensen. Maastricht is houden. De kiezer wil richting krijgen. Maastricht (sinds 2002) haalde hij een internationale stad, we worden Maar politici maken geen keuzes meer, ze geregeld de landelijke voorpagina’s met overlopen door stromen bezoekers. Dat conformeren zich aan de kiezer, ze lopen opzienbarende maatregelen, zoals de werkt een ‘fastfoodstrategie’ in de hand. Ik erachteraan. Om maar in de gunst van de inval in woonwagenkamp de Vinkenslag wil minder mensen, die langer blijven. We kiezer te komen, gaan ze op de knieën.” en het stopzetten van de subsidie aan moeten ze de stegen inlokken, de monu- voetbalclub MVV. In 2004 werd hij op menten in. En nieuwe voorzieningen Drie jaar geleden hield u de basis van een enquête van Interview/NSS scheppen.” jaarlijkse Thorbeckelezing. gekozen tot beste burgemeester van Daarin sprak u de zin: Mensch, Nederland. Gerd Leers is getrouwd en Hoe ziet u economisch de durf te leiden. Is dat uw heeft drie dochters. toekomst van Maastricht? adagium? “De regio heeft te kampen met vergrijzing “Als leider moet je wel luisteren, maar niet en ontvolking. We hebben nieuwe mensen volgen. Wat je nu ziet is dat leiders niet 14 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 14 02-05-2008 12:52:02 INTERVIEW

“Draag je beleid in Europa met trots uit”

leiden, maar volgen. Ze blijven hangen in En binnenkort komt de regionale televisie- Moet u dan niet eens lid worden de sentimenten van de kiezer. Kamerleden zender L1 met een reportage over de van een linksere partij dan gaan er gekleurd in, maar komen er grijs runners op de A2. Dat zal de ernst van de het CDA? gewassen uit. De partij- en fractiedisci- situatie duidelijk maken. Hopelijk geeft “Ik ben ooit een jaar lid geweest van de pline leidt ertoe dat parlement en kabinet Den Haag ons dan meer instrumenten om PvdA, rond 1975. Er zaten te veel dram- elkaar in een machteloze omhelzing de runners aan te pakken.” mers, zoals Marcel van Dam, dat paste houden. Van dualisme komt weinig niet bij me. Mijn inspiratie vind ik toch terecht. Het komt ook door de media. We Heeft u nog fouten te vooral in mijn geloof.” leven in een mediacratie, dat zie je goed bij betreuren? het Europabeleid. Omdat mensen een “Mijn grootste fout is dat ik niet omfl oerst naar gevoel hebben bij ‘Europa’, komen er kan praten. Ik ben niet echt een diplomaat, Tekst Maja Haanskorf alleen negatieve verhalen boven. Den terwijl dat soms wel nodig is. Ik zeg dingen Foto’s Suzanne van de Kerk Haag doet dan allerlei beloftes, die ze niet vrij hard, nogal recht voor zijn raap. Wat kan nakomen. In plaats van dat ze de betreft analyses dan, want mensen positieve kant van Europa laat zien.” behandel ik als koningen.”

Wat zijn uw verdere ambities Werd u daarom in 2005 gekozen in Maastricht? als ‘beste burgemeester’? “Vooral de kwaliteit van de stad ontwik- “Dat is een momentopname. Er zijn veel kelen. Jongeren moeten kansen hebben op ‘beste burgemeesters’, zoals Job Cohen, die wonen en werken. Maastricht moet geen ervaren de hitte van iedere dag. Al ben ik slaapstad worden. En ik hoop de drugs- er heel blij mee. Want als burgemeester sta overlast af te kunnen remmen. Wat dat ik in een gemeenschap. Dat is voor mij de betreft vertrouw ik op minister Hirsch betekenis van solidariteit: dat je anderen in Ballin. Die is laatst met mij mee geweest, je leven betrekt. Dat kan niet anders. Het de coffeeshops in. Hij heeft gezien dat het betekent ook dat je mensen met minder om een commerciële sector gaat met kansen wilt helpen. Als ik een boot had, gierend veel geld. Dat behoeft regulering. zou ik die ook met anderen willen delen.”

15 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 15 02-05-2008 12:52:30 REPORTAGE

Foto: Ronald van den Heerik/ Hollandse Hoogte “Falende controle speelt afvalmaffia in de kaart”

Buitenlandse milieuproblemen door Nederlandse accu’s

Dagelijks worden minstens drie vrachtwagens afgedankte Nederlandse loodaccu’s de grens over gereden. In Brussel wordt het accuzuur er uitgehaald door ze in de open lucht op de grond te kletteren. Ook in Frankrijk lijdt het milieu schade. Remi Poppe: “Als we naar de maan kunnen, moeten we toch ook ons afval fatsoenlijk kunnen verwerken.”

‘Hollandse loodaccu’s vervuilen te doen over de recycling van accu’s door hebben aangeboden. “Het rapport gaat Anderlecht’, was afgelopen maand de kop Métal Blanc in de Franse Ardennen. over de falende controle op de verwerking boven een artikel in het Belgische tijd- van ons afval”, zegt Poppe. Deze maand schrift Humo. Het stuk gaat over de ‘Afval heeft Toekomst’, staat in grote letters verschijnt de Engelse vertaling, die de uitvoer van accu’s naar de loodfabriek op de vrachtwagens geschreven van een SP’ers in Brussel aan milieucommissaris FMM (Fonderie et Manufacture de Nederlandse afvalinzamelaar die rondrij- Dimas zullen overhandigen. Métaux), die in Brussel tot milieuproble- den op het fabrieksterrein van Métal Blanc men leidt. Het is niet de eerste keer dat de in het Franse Bourg Fidèle. Het is ook de Uit onderzoek van de SP blijkt dat de Nederlandse export van accu’s in opspraak titel van het SP-rapport over de overbrenging van afvalstoffen in de komt. Eind jaren negentig was er heel wat Nederlandse afvalexporten dat Kamerlid Europese Unie op papier goed geregeld is, “Het vloeibare lood wordt in open bakken Remi Poppe en europarlementariër maar dat de handhaving en het toezicht op Kartika Liotard aan minister Cramer de verwerking ver te zoeken zijn. “De naar de raffinageketels gebracht” 16 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 16 02-05-2008 12:53:04 REPORTAGE

mazen in het net zijn groot,” zegt Remi De afvalstromen staan op de website van zouden worden gescheiden en hergebruikt. Poppe, “daar maken de afvalhandelaars SenterNovem, die de beschikkingen voor “Dat blijkt in de praktijk niet te kloppen”, handig gebruik van.” Nederland mag dan de uitvoer van deze gevaarlijke stoffen aldus Poppe. “De Nederlandse accu’s een goede inzamelaar zijn, de recycling publiceert. Hierop zien we hoeveel worden in Anderlecht alleen maar gebeurt vaak ver van ons bed – en de vrachtwagens jaarlijks met hoeveel ton overgeladen op Franse vrachtwagens.” Die milieu-inspectie heeft het nakijken zodra afval naar welke fabriek in de Europese brengen de lading naar de fabriek van het het afval over de grens verdwijnt. Een Unie mogen vertrekken. Maar wat de Franse moederbedrijf Recylex, waar ze fl agrant voorbeeld vormt de uitvoer van EVOA-beschikkingen niet vertellen, is hoe door de breker gaan die het lood van de batterijen en loodaccu’s, waarvoor een dit afval ter plekke verwerkt wordt. De kunststof scheidt. De vervuilde loodpasta speciale exportvergunning nodig is volgens inzamelaar doet daartoe wel een halfslach- gaat vervolgens naar Duitsland om de Europese Verordening Overbrenging tige poging, door een technische beschrij- gezuiverd en omgesmolten te worden. In Afvalstoffen, kortweg EVOA genoemd. ving te geven van de manier waarop het Brussel heeft men geen breker meer en afval wordt hergebruikt. Maar uit wordt alleen het zuur uit de accu’s gehaald. SP-onderzoek is gebleken dat van deze “Zij het op zeer primitieve wijze, namelijk “Pure valsheid zogenoemde kennisgeving vaak weinig door ze op de grond te laten kletteren”, in geschrifte” klopt. Volgens Poppe gaat het in sommige zegt Poppe, met wie ik de fabriek in 2006 Nederland heeft sinds de sluiting van de gevallen zelfs om “pure valsheid in bezocht. “Dat gebeurt in de open lucht loodfabriek van Billiton in in geschrifte”. onder een afdak bij de fabriekspoort, eigen land geen verwerkingscapaciteit waarbij het accuzuur over de verweerde meer, dus de keurig ingezamelde lood- Illustratief is de loodfabriek van Fonderie betonnen vloer naar een opvangbak accu’s en batterijen gaan voor recycling et Manufacture des Métaux (FMM) in het wegloopt.” naar het buitenland. Het grootste gedeelte Brusselse Anderlecht. Volgens de kennis- van de accu’s gaat naar België en Frankrijk gevingen worden de accu’s daar volledig De medewerker van FMM vertelde dat en verder ook naar Duitsland en Spanje. verwerkt: het lood, het zuur en het plastic hooguit twintig procent van het lood, de zogenoemde metaalfractie, weer uit Frankrijk terugkomt naar Brussel voor verwerking in de loodsmelter. Op de vraag waarom ze de Nederlandse accu’s niet meteen naar Frankrijk brengen ant- woordde de man dat dit op dringend verzoek was van de Nederlandse inzame- laars, die niet te ver willen rijden. “Onzin natuurlijk,” zegt Poppe, “want dezelfde bedrijven rijden ook naar de andere loodfabrieken in Frankrijk. Nederlandse accu’s gaan zelfs naar Zuid-Spanje.”

Buitenlandse milieuproblemen door Nederlandse accu’s Kwikvervuiling in Brussels grondwater Wat er in de exportbeschikkingen van Dagelijks worden minstens drie vrachtwagens afgedankte Nederlandse loodaccu’s de grens over SenterNovem staat, komt niet overeen met gereden. In Brussel wordt het accuzuur er uitgehaald door ze in de open lucht op de grond te de werkelijkheid. Navraag bij de dienst kletteren. Ook in Frankrijk lijdt het milieu schade. Remi Poppe: “Als we naar de maan kunnen, Afvalbeheer leert dat de dienstdoende moeten we toch ook ons afval fatsoenlijk kunnen verwerken.” ambtenaar, Dirk-Jan Treffers, exact weet waar het over gaat – maar mij niet te woord mag staan omdat het onderwerp wegens de Kamervragen “politiek nogal gevoelig is”. Hij is genoodzaakt mij door te verwijzen naar de persvoorlichting van VROM. Bij het bedrijf FMM kom ik ook niet veel verder. Als ik directeur Gilles Dupré bel, gooit hij bijna ogenblikkelijk de hoorn op de haak. Hetgeen niet zo verwonderlijk is, want de smeltoven van het bedrijf is al enige maanden op last van de Brusselse milieupolitie gesloten. Het “Het vloeibare lood wordt in open bakken dossier FMM is nu in handen van de onderzoeksrechter. In februari 2008 werd naar de raffi nageketels gebracht” duidelijk dat de extreem hoge kwikconcen- 17 TRIBUNE MEI 2008 Foto Hans Valkhoff

Tribune_mei_R.indd 17 02-05-2008 12:53:52 REPORTAGE

traties die in die maand boven heel Brussel bedrijfsterrein is inmiddels afgedamd, in naar Anderlecht, minstens drie vrachtwa- waren gemeten van de loodfabriek afwachting van de bodemsanering. gens per dag. “Het antwoord van de afkomstig waren. Inmiddels is bekend dat Hiervoor heeft FMM 600.000 euro gestort minister op de eerste Kamervragen over de kwikvervuiling vermoedelijk is veroor- in een verplicht saneringsfonds, dat tegen FMM was nogal ontwijkend”, zegt Poppe. zaakt door een lading kwikbatterijen die 2014 moet oplopen tot 1,4 miljoen euro. “Zoals vaker gebeurt, fi etst Cramer om de normaal gesproken niet in de loodsmelter “Dat het bedrijf dan ook defi nitief de vraagstelling heen en legt ze de verant- terecht hadden moeten komen. poorten zal sluiten is niet gezegd”, zegt woordelijkheid bij de collega’s in het Van den Bruel. “Ze kunnen evengoed weer buitenland.” De VROM-inspectie gaat Ook de Nederlandse accutransporten naar een nieuwe milieuvergunning aanvragen.” ervan uit dat de kennisgeving klopt, als het het bedrijf zijn in maart een tijdje stopge- Brusselse ministerie dat zegt. En de zet, bevestigt Katrien van den Bruel, hoofd minister ziet geen reden om handhavend milieucontrole van het Brussels ministerie Spraakverwarring op te treden. Bovendien zouden de voor het Leefmilieu. Maar inmiddels is de tussen ministeries Brusselse collega’s hebben gezegd dat het ontvangst van Nederlandse accu’s weer Remi Poppe heeft in maart opnieuw ‘onwaarschijnlijk’ is dat Nederlandse accu’s gewoon hervat. De Brusselse overheid Kamervragen gesteld, toen FMM weer in via België naar Frankrijk worden vervoerd, werkt met FMM aan een stappenplan om, het nieuws kwam. “Tenslotte had de omdat het aantal Nederlandse accu’s dat vooruitlopend op de uitslag van het afvalinzamelaar, Van Peperzeel, in januari FMM ontvangt ‘gering’ is. Zo staat het gerechtelijk onderzoek, de loodsmelter net een nieuwe beschikking gekregen”, bijna letterlijk in het antwoord van minister weer open te krijgen. “Een van de punten aldus Poppe. Goed voor 15.000 ton Cramer. “Alsof je 15.000 ton per jaar in het plan is dat er scherpe controles loodaccu’s, te leveren in 750 transporten gering kunt noemen”, schimpt Poppe. komen op de inkomende stromen”, zegt Van den Bruel. Waarmee zij bedoelt dat er geen kwikbatterijen of nikkel-cadmium- accu’s meer tussen het lood terecht mogen komen. Van den Bruel beaamt dat het bedrijf sinds 2000 geen breker meer heeft en dat de accu’s daarom na ‘voorbehande- ling’ naar het moederbedrijf in Noord- Frankrijk gaan. Met voorbehandeling bedoelt ze dat de accu’s in een open hangar bij de fabriekspoort worden ‘vermorzeld’, waarbij het accuzuur wegloopt naar een waterzuivering alvorens het in de riolering verdwijnt. Volgens Van den Bruel komt daar weinig loodstof bij vrij en voldoet het bedrijf aan de milieuvergunning. Sterker nog, de fabriek beantwoordt zelfs aan de zogenoemde IPPC-richtlijn (Integrated pollution, prevention and control) die dit soort bedrijven aanzet tot het investeren in de ‘best beschikbare technieken’.

Ondanks de recente kwikvervuiling en eerdere krantenberichten over de loodver- vuiling in de omgeving van de fabriek aan de rand van het dichtbevolkte Anderlecht, is er volgens de Brusselse autoriteiten weinig aan de hand. “De in 1999 afgege- ven milieuvergunning is vijftien jaar geldig”, zegt Van den Bruel. “FMM overschrijdt zelden de emissienorm voor lood: 0,5 µg/m3. Er is dan ook geen dringend risico voor de volksgezondheid.” Wel is sprake van een sterke bodemveront- reiniging die ook het grondwater heeft aangetast, erkent Van den Bruel. “Daarom hebben we vorig jaar maatregelen opgelegd die de verspreiding van deze Remi Poppe: “Zo’n fabriek zou in historische vervuiling tegengaan.” Het Nederland al lang zijn gesloten” 18 TRIBUNE MEI 2008 Foto Hans Valkhoff

Tribune_mei_R.indd 18 02-05-2008 12:54:20 REPORTAGE

Catherine van Nieuwenhove, werkzaam ting hebben geleid, ware het niet dat de zorgen dat het lood niet meer in het milieu bij de milieu-inspectie van het Brussels arbeiders zelf de fabriek hebben openge- terechtkomt. Toch werken de arbeiders de ministerie, weet niet waar die informatie houden. Zij voerden een ware terreur tegen hele dag met maskers op. “Want de over dit ‘geringe’ aantal Nederlandse de bewoners, die zich onder de bezielende afzuiging werkt nooit honderd procent”, accu’s vandaan komt. “Dit stond niet in leiding van Denise Schneider hadden zegt Bourson terwijl hij ons rondleidt. En mijn brief aan VROM-inspecteur verenigd in de milieuvereniging ‘Voor de dat zullen we gauw genoeg merken als we Huijbregts”, zegt zij. “En het klopt ook bescherming van Bourg-Fidèle’. “De de fabriekshal inlopen. niet, want minstens een derde van de leugen van de werkgelegenheid”, noemde accu’s komt uit Nederland.” Tevens legt Schneider het feit dat Métal Blanc toen niet Het lood wordt gesmolten in een grote Van Nieuwenhove uit hoe een andere voorgoed gesloten is. Pas in 2005 kregen de draaitrommeloven. Wat een indrukwek- spraakverwarring in de wereld is gekomen gedupeerden enige erkenning en compen- kend gezicht is, als die opengaat en twee door een coderingsfout in de beschikkin- satie, toen de zaak diende voor de recht- werknemers met vuurvaste schorten de gen. In plaats van de ‘eindverwerking’ bank in Reims. Métal Blanc werd een bakken volgieten die vervolgens naar de (code R4) vindt bij FMM slechts de boete opgelegd van 100.000 euro en moest raffi nageketels gaan. Als de oven weer ‘voorbehandeling’ plaats (code R12). “Dat 575.000 euro schadevergoeding betalen dichtgaat, verdwijnen langzaamaan ook de was aan onze aandacht ontsnapt”, zegt aan een veertigtal slachtoffers van de zwarte rookwolken – die zeker niet volledig Van Nieuwenhove. In samenspraak met milieuvervuiling. “Een schijntje voor het door de afzuiging worden weggezogen. SenterNovem heeft zij dit onlangs bedrijf”, volgens Denise Schneider. Het vloeibare lood wordt in open bakken rechtgezet in een brief aan de inzamelaar. Directeur Renaud Bourson verklaarde in aan de loopkat naar de raffi nageketels de pers zeer tevreden te zijn met de gebracht. Maar kennelijk gaat er iets mis, gerechtelijke uitspraak. Twee jaar later, in want bij het gieten van het lood in de ketel Burgeroorlog in oktober 2007, oordeelde het Hof van ontstaat een geweldige rookwolk. Die doet de Franse Ardennen Cassatie in Parijs nogmaals dat het bedrijf de jongen naar zijn masker grijpen en “Dit geeft ook meteen het zwakke punt aan Métal Blanc zich schuldig had gemaakt enkele stappen opzij zetten om weer op van de EVOA”, zegt Remi Poppe. aan ‘het in gevaar brengen van derden’. adem te komen. “Jezus, als die gast “Lidstaten kunnen over de grens geen bovenop de deksel zijn evenwicht verliest controle meer uitoefenen en zijn afhanke- en in die ketel dondert”, hoor ik Remi lijk van de informatie die de overheden “Als die gast in hardop denken. “Volstrekt onverant- aldaar verstrekken.” In 1999 kreeg hij de ketel dondert...” woord!” Op de vraag hoeveel looddampen hetzelfde te horen van de toenmalige Rechtszaken of niet, de loodfabriek in door de vele openingen naar buiten minister Pronk: “Op grond van de EVOA Bourg-Fidèle draait weer op volle toeren. ontsnappen moet Bourson het antwoord geldt in principe een vrij verkeer van “En dertig procent van de accu’s komt nog schuldig blijven. “Een volledig gesloten goederen. Het nagaan of de informatie steeds uit Nederland”, bevestigt directeur systeem is onmogelijk”, zegt hij. Wat Poppe over de wijze van verwerking overeenstemt Bourson, wanneer ik met Remi Poppe voor waagt te betwijfelen: “Als we naar de maan met de praktijk is de verantwoordelijkheid de derde keer een bezoek breng aan de kunnen, moeten we toch ook ons loodafval van het land van bestemming.” fabriek. Waren we in 1999 nog zonder iets op een fatsoenlijke wijze kunnen Destijds ging het om de uitvoer van te vragen met een televisieploeg van Net 5 verwerken.” Nederlandse accu’s naar de loodfabriek de fabriek binnengelopen; nu had Bourson van Métal Blanc in het Noord-Franse zijn boeltje kennelijk op orde, want we “Een fabriek als Métal Blanc zou in Bourg-Fidèle. Daar had de onderzoeks- werden met alle égards rondgeleid in de Nederland al lang zijn gesloten”, meent rechter het bedrijf in 1999 tijdelijk laten ‘opgeschoonde’ fabriek die zeven jaar Poppe. “De EVOA gaat misschien uit van sluiten, nadat er van alle kanten protesten eerder aanleiding was voor een kleine een mooie gedachte, maar de controle waren gerezen over de vervuiling van dit burgeroorlog in het dorp. deugt niet. Het neoliberale beleid, met de Ardennendorp met ongekende concentra- open grenzen, speelt de afvalmaffi a in de ties lood en cadmium. De pittoreske Ook hier weer een voorbeeldig bedrijf dat kaart. Onder het mom van recycling omgeving was – en is – tot in de wijde volledig voldoet aan de laatste IPPC- verdwijnt ons chemisch afval elders in het omtrek vervuild. Boeren mogen hun normen en gebruikt maakt van de ‘best laagste putje. Mijn voorstel is dan ook dat koeien niet meer weiden en het hooi niet beschikbare technieken’, als je Bourson de afvalexporterende landen bij de buren van het land halen, vissers kunnen niet mag geloven. Inmiddels behoort Métal moeten kunnen controleren wat er tijdens meer vissen en de bewoners van Bourg- Blanc volgens de directeur tot een van de de verwerking gebeurt. Pas dan kunnen we Fidèle mogen nog steeds geen groenten milieuvriendelijkste loodfabrieken van zelf verantwoordelijkheid nemen en onze eten uit de tuin. Europa, getuige ook de in groene kleuren minister op de vingers tikken. Nu spelen de uitgegeven bedrijfsbrochure met het lidstaten elkaar de bal toe en gebeurt er Behalve fabrieksarbeiders zijn er ook opschrift: ‘recycling in de kleuren van de niks.” Dus gaan de accuexporten gewoon kinderen met extreem hoge concentraties natuur’. Tussen 1996 en 1999 zegt Bourson door. En de Nederlanders blijven kam- lood en cadmium in hun bloed. En 15 miljoen euro te hebben uitgegeven aan pioen inzamelen, vindt men ook in het arbeiders die lijden aan loodvergiftiging milieu-investeringen om het bedrijf binnen buitenland. zijn domweg ontslagen. Negentiende- de normen te brengen. Het ging om eeuwse toestanden die bijna tot bedrijfsslui- nieuwe fi lters, waterzuivering, afzuiging en Tekst: Hans Valkhoff andere maatregelen die ervoor moeten Foto Hans Valkhoff 19 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 19 02-05-2008 12:54:43 ACTIE

Creatief met kraken

In veel studentensteden is een groot kamertekort en weet dat tegelijkertijd twaalf procent van tegelijkertijd een overschot aan leegstaande kantoorpanden. alle kantoorruimte er langdurig leegstaat, Groningse jongeren brengen een oude wijsheid in praktijk: dan weet je dat het kraken van een kantoor kraken is geen probleem, maar een oplossing. een effectief middel is tegen de woning- nood”, aldus Niels. “De tragiek is dat er alleen maar meer kantoren worden bijgebouwd. Groningen is een relatief arme Groningen heeft een naam hoog te houden een groot tekort aan betaalbare woon- gemeente. Door grond te verkopen aan als het gaat om kraken. In de jaren tachtig ruimte voor jongeren in de stad. Via de projectontwikkelaars komt er geld in het bood het gekraakte en inmiddels gelegali- Woonwinkel geven we informatie over de laatje. Maar die projectontwikkelaars seerde RKZ-ziekenhuis woonruimte aan mogelijkheden die er zijn om aan een willen geen goedkope woningen bouwen, bijna driehonderd mensen. En het kamer te komen. Dat kan via een huisjes- want daar verdienen ze bijna niets aan. Ze Wolters-Noordhoff Complex was jarenlang melker of een woningbouwvereniging, bouwen liever een kantoor, dat levert meer hét krakersbolwerk van Noord-Nederland. door een pand te kraken, of via anti-kraak winst.” Hoewel er veel pogingen gedaan zijn om – noem maar op. Het is dus niet zo dat we kraken onmogelijk te maken, is het nog alleen informatie over kraken geven”, aldus “Mensen denken dat een altijd een effectieve methode om woon- Jongerius. kraker koelkasten naar ruimte te vinden. “Ik schat dat er op dit ME’ers gooit” moment hier in Groningen ongeveer zestig De woningnood in Groningen is groot. kraakpanden zijn”, vertelt Niels Jongerius. Naar schatting is er een tekort van Ruim een half jaar geleden trok de Hij is een van de mensen achter de ongeveer 500 studentenkamers in de stad, Woonwinkel de aandacht, toen een groot Woonwinkel, een initiatief dat de daardoor liggen de prijzen hoog. Er zijn kantoorpand in het centrum van de stad Groninger Studentenbond, Dwars en genoeg huisbazen in Groningen die er niet werd gekraakt. Zo’n vijftig studenten ROOD Groningen hebben opgezet. “Er is voor terugdeinzen om 400 euro te vragen hebben inmiddels een kamer in het vijf voor een kamer van vier bij drie. “Als je verdiepingen tellende kantoor. “We 20 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 20 02-05-2008 12:55:05 ACTIE

hebben die kraakactie goed voorbereid”, toen ik hier wel terecht kon. Kraken is maatschappij beweert een huurder te vertelt Niels. “Door op internet te adverte- misschien niet de beste oplossing voor hebben en eist om die reden dat de krakers ren met een kamer, hebben we vooraf al woningnood, maar wel het beste vertrekken. Dat klinkt dramatisch, maar mensen verzameld die in het pand konden alternatief.” de krakers zijn niet onder de indruk. Niels: wonen. We hebben iedereen vervolgens “Onze advocaat zegt dat we redenen uitgenodigd in de Woonwinkel en daar “De brandweer komt genoeg hebben om optimistisch te zijn. Ze uitgebreid uitgelegd dat het om kraken regelmatig controleren” kunnen ons er wel uit willen zetten, maar ging. We hebben iedereen ook meteen een zij hebben een gebruikersovereenkomst briefje meegegeven voor hun ouders.” Meteen na de kraak zijn er met de politie met ons getekend die rechtsgeldig is. en brandweer afspraken gemaakt over de Bovendien wordt er nog met de woningcor- De belangrijkste boodschap aan de krakers veiligheid. Niels Jongerius: “Het is een poratie onderhandeld over verkoop van het in spe was dat kraken iets anders is dan groot pand en er staat nog een aantal pand. Het is dus maar de vraag of de gratis wonen in het pand van een ander. ruimtes leeg, maar in verband met de krakers werkelijk moeten vertrekken.” “Iedereen heeft zelf een kamer in het pand veiligheid wil de brandweer liever niet dat moeten bouwen. Keukenvoorzieningen er meer dan vijftig mensen in het pand Afgelopen maand organiseerde de waren er bijna niet. Die hebben de wonen. De brandweer komt nog steeds Woonwinkel een symbolische sleutelover- bewoners ook allemaal zelf aan moeten regelmatig controleren en is blij dat we dracht voor de bewoners. “De bewoners leggen, net zoals douches. Dat er geen huur voldoen aan alle brandeisen. Er zijn de hebben in zeven maanden tijd bewezen dat is, betekent niet dat er geen lasten zijn. afgelopen jaren in Groningen twee grote ze goed in staat zijn het pand te beheren”, Iedereen betaalt voor gas, water, elektrici- branden geweest in studentenhuizen, dus legt Niels uit. “Ze hebben de hulp van de teit en internet.” Een bewonersbestuur we willen graag aan de brandweervoor- Woonwinkel dus niet meer nodig. Vandaar vergadert wekelijks over lopende zaken en schriften voldoen.” de sleuteloverdracht.” Tegelijk met de eens per drie weken is er een huisvergade- sleuteloverdracht werd ook een rondleiding ring waarbij alle bewoners aanwezig zijn. De krakers maakten ook een afspraak met gegeven voor raadsleden en andere In zeven maanden tijd onderging het pand de eigenaar, een investeringsmaatschappij. geïnteresseerde Stadjers. “We willen er bij een ware transformatie. Kamers zijn Die is niet blij met de kraak van het pand, de gemeente op aandringen dat er vanaf ingericht tot gezellige woon- en studieplek- maar stond er wel voor open om afspraken nu alleen nog maar kantoren gebouwd ken. Hoekjes in de gang werden barretjes te maken over het betalen voor gebruik van worden waar eenvoudig keukens, douches en grote ruimtes doen dienst als centrale gas, elektriciteit en water. “We hebben ook en andere woonvoorzieningen ingezet keuken en huiskamer. De bedrijfskantine geprobeerd om het pand van ze te huren, kunnen worden. Dan kun je besluiten om wordt gebruikt voor tentoonstellingen en maar ondanks al het overleg dat we een kantoor dat lange tijd leegstaat binnenkort worden er op zondag kerkdien- gevoerd hebben, kwamen we daar samen eenvoudig om te bouwen voor bewoning.” Creatief met kraken sten gehouden. niet uit. Er is wel afgesproken dat een Groningse woningcorporatie het pand kan Een rondje door het pand bewijst dat het kopen.” Ondanks die afspraken en het Tekst Patrick Arink vroegere kantoor wordt bewoond door een overleg, probeert de eigenaar de krakers nu Foto’s Rick Akkerman gemêleerd gezelschap. Tot de krakers uit het pand te krijgen. De investerings- behoren veel eerstejaarsstudenten die net uit huis zijn. Tussen de bewoners zit slechts een enkele ‘ervaren’ kraker. Een MBO- student van een verkoopopleiding woont naast een student Management & Economie; dat is niet het doorsnee beeld dat je voor ogen hebt als je aan krakers denkt. “Nee, en dat is maar goed ook”, zegt Niels Jongerius. “Mensen denken meteen dat een kraker iemand is met een bivakmuts op, die koelkasten naar ME’ers gooit. Wij wilen laten zien dat krakers gewone mensen zijn en dat het kraken van leegstaande kantoren een oplossing is voor de woningnood.” Een van de bewoners van het pand is Marcel Vissers, die een opleiding volgt tot verkoopmanager. “Ik woonde nog thuis en wilde dit studiejaar graag op kamers. Financieel kan ik het best opbrengen om een dure kamer te huren, maar ik kom er gewoon niet tussen. De wachtlijsten zijn enorm. Ik was dus heel blij

21 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 21 02-05-2008 12:55:30 ANALYSE

Manneke pissig

Broedertwist in België. Walen en Vlamingen staan als kemphanen tegenover elkaar. Verwijten vliegen over en weer, en bijna niemand geeft een cent voor de nieuwe regering-Leterme. Welke crisis zit er achter de sentimenten?

“De Vlaams-Waalse tegenstellingen media en die analyseren alles naar gelang kiezersbedrog, dus terugkomen op die dringen tegenwoordig door in elk debat, al hun eigen, Vlaamse of Waalse positie.” Zo extreme gewestelijke eisen, de grootste heeft ’t er niks mee te maken”, zegt de laat Paul Vanden Bavière, uitgever van politieke misdaad die je zou kunnen Vlaamse professor Jan Blommaert, webzine Uitpers en voormalig journalist bij begaan. De nieuwe premier Yves Leterme hoogleraar antropologie en sociolinguïstiek De Standaard, er desgevraagd geen gras is daar ingetrapt. Door zijn koppigheid aan de Universiteit van Tilburg. “Een over groeien: “Vlamingen in Wallonië heeft hij de vernedering moeten ondergaan voorbeeld. Onlangs veroordeelde de VN spreken Frans, maar Walen in Vlaanderen van een tussentijdse regering onder leiding de zogenaamde wooncode in ons migratie- over het algemeen geen Nederlands. van Verhofstad en de VLD, de partij van beleid, die stelt dat mensen de taal moeten Vlamingen doen systematisch alle de Vlaamse liberalen.” België kan in de spreken van het land waar ze wonen. Maar toegevingen; zíj doen altijd de concessies.” ogen van Blommaert alleen blijven bestaan omdat ook de Franstaligen daartegen als genoemde infrastructuur wordt protesteren, redeneren veel Vlamingen dat aangepakt. “Een federale kieskring is het ‘dus’ wel in het Vlaams belang zal zijn. “Het échte probleem is het daarvoor de eerste voorwaarde. Verder is Het is mode om alle verschillen te interpre- verlies van koopkracht” subsidiariteit een goed beginsel: je moet teren als cultuurverschillen, niet alleen in Het is die gespleten infrastructuur die zeggenschap daar neerleggen waar die het België.” Volgens Blommaert bestaat België volgens professor Blommaert heeft geleid beste werkt. De huidige infrastructuur of in de praktijk al uit twee staten: “De tot de huidige situatie. “Dat alle partijen staatsinrichting maakt dat elk landelijk grondwet splitst België al in twee taalgroe- radicale gewestelijke eisen gingen stellen beleid per definitie bureaucratischer is dan pen, je bent Vlaams of Waals, als persoon (België bestaat uit drie gewesten: gewestelijk beleid. Dit omdat de federatie maar ook als politieke partij. Er is zelfs Vlaanderen, Wallonië en Brussel –red.), rekening moet houden met de macht van geen Belgische publieke opinie. ligt ook aan het verbod op landelijke de gewesten. Bij decentralisatie vallen die Vlaanderen en Wallonië hebben hun eigen partijen. Op die basis is het extreem extra schijven weg.” moeilijk een federale, landelijke regering te Over de huidige regering is Blommaert formeren. Tegenwoordig is vermeend heel duidelijk: “Alleen de vijanden van 22 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 22 02-05-2008 12:56:15 ACHTERGROND

Leterme hebben er belang bij dat hij Vlaamse strijd voor behoud van het niet beter van geworden, omdat belastin- premier is geworden. Leterme heeft zich Nederlands. De eis van Wallonië om gen daar in die tijd amper bestonden. De een gifbeker ingeschonken en zijn vijanden Franstalig te blijven, leidde uiteindelijk tot cafébazen van Antwerpen betaalden meer zullen hem dwingen die tot de laatste de huidige situatie: Franstalig in Wallonië, belasting dan alle hoogovens van Wallonië druppel leeg te drinken, waarna hij voor tweetalig in Vlaanderen. Volgens Paul bij elkaar. Het Waalse patronaat heeft ook altijd verdwijnt. Binnen zes maanden valt Vanden Bavière hebben de Vlamingen geen verbondenheid getoond met de streek; deze regering en dan zijn nieuwe verkiezin- deze onderdanige rol altijd volgehouden. ze vertrokken nadat ze hun geld verdiend gen de enige uitweg. Partijen zullen die “Maar nu zien we voor het eerst in de hadden naar het buitenland. Dus ook in verkiezingen waarschijnlijk in gaan met geschiedenis dat de Vlamingen hun been die zogenaamde goede tijden voor een stuk minder gewestelijke eisen dan in stijf houden”, zo beoordeelt hij de houding Wallonië droegen Vlamingen met hun 2007. Juist federale thema’s als werkgele- van de Vlaamse partijen in de regerings- belastingen nog altijd meer bij aan de kas genheid en koopkracht, globalisering en de onderhandelingen. “Per jaar gaat er van België dan de Walen. Dat laatste Belgische concurrentiepositie zullen vijfenhalf miljard euro van Vlaanderen ontkracht een belangrijk Waals argument. belangrijke plekken innemen. En pas dan naar Wallonië. Afscheiding zou nu voor Namelijk hun stelling dat tot aan de jaren zal het mogelijk zijn om een fatsoenlijke Wallonië catastrofaal zijn, en dus opteren tachtig Wallonië het rijkste gebied was en federale regering te formeren. Mensen zijn zij voor meer federalisme. Maar het gaat toen ook solidair was met België en de dit soort crises echt beu. De regeringsfor- uitsluitend om het geld. In Wallonië wordt Vlamingen, en dat het nu dus de beurt is matie werd opgehouden door futiliteiten je veel sneller doorgestuurd naar een aan België en Vlaanderen om solidair te als de opsplitsing van Brussel-Halle- specialist dan in Vlaanderen, waardoor de zijn met Wallonië.” Vilvoorde, wat voor de meeste Belgen Walen met minder inwoners meer geld volstrekt oninteressant is. Hun echte gebruiken voor hun gezondheidszorg dan probleem is het verlies van koopkracht. Vlaanderen. Daarin zijn ze dus financieel “Het is een flauwekul-idee It’s the economy, stupid!” afhankelijk van het voortbestaan van dat wie dezelfde taal België als federale staat. Dat geeft natuur- spreekt, ook hetzelfde is” lijk wrijving, want iedereen kan dit De vermeende ‘gerechtvaardige Vlaamse “Antwerpse cafébazen sommetje maken. De zogenaamde eisen’ waar de Franstalige partijen aan betaalden meer belasting solidariteit die Walen vragen, is eenzijdige zouden moeten toegeven, getuigen volgens dan Waalse hoogovens” centen-solidariteit.” professor Blommaert echter van een Bij de onafhankelijkheid in 1830 was streng-nationalistische visie op de natie- België de facto een Franstalig land met een Voor de Tweede Wereldoorlog was staat. “Vlaanderen en Wallonië zijn allebei Broedertwist in België. Walen en Vlamingen staan als kemphanen tegenover elkaar. uit Duitsland afkomstig koningshuis. Om Wallonië door zijn kolen- en staalindustrie te klein voor deze geglobaliseerde wereld Verwijten vliegen over en weer, en bijna niemand geeft een cent voor de nieuwe regering-Leterme. de Franse aanspraken op België te economisch sterker dan Vlaanderen. en te klein voor Europa. De natiestaat is Welke crisis zit er achter de sentimenten? weerstaan, steunde het koningshuis de Vanden Bavière: “Maar daar is Wallonië anno 2008 veel heterogener en op rationele gronden kun je beslissen dat een bepaalde schaal nodig is om goed beleid te kunnen voeren. Maar in België wordt nog gerede- neerd dat Vlaanderen Nederlands is en Wallonië Frans, dat is gewoon etnisch nationalisme. Het idee dat als men dezelfde taal spreekt, dat men dan hetzelfde is; dat zo’n land dan ook homogeen en dus goed is. Flauwekul.”

Blommaert ziet Walen vooral hun echte belangen verdedigen: “Als sociale zaken en werkgelegenheid nu gesplitst worden, is dat funest voor Wallonië. Dat leidt onherroe- pelijk tot een serieuze recessie of het volledig ontmantelen van de verzorgings- staat. Dat zijn echt grote en serieuze belangen, maar in de Vlaamse media wordt dat eenzijdig uitgelegd als Waalse arrogantie. Dat steeds meer Vlamingen dat nu ook gaan beseffen, is goed nieuws.”

Tekst Johan van den Hout Illustratie Immitz Foto Photo News / Hollandse Hoogte

23 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 23 02-05-2008 12:56:46 DISCUSSIE

In de SP-studio, met Bas Stoffelsen (rechts): “Zendtijd hoeft niet meer gekocht te worden” “Links laat het internet rechts liggen”

Websites spelen een steeds grotere rol in de politieke serieuze onderzoekers zou verdringen. meningsvorming. Maar erg representatief zijn de discussies op Criticus Andrew Keen, auteur van het internet meestal niet. “Waar blijft de linkse tegenhanger met boek The Cult of the Amateur: How Today’s het bereik van GeenStijl.nl?” Internet is Killing Our Culture, gaat zelfs zover dat hij Web 2.0 een ramp noemt voor kennis, democratie en cultuur. Er is geen waardering meer voor experts, want de Je foto’s delen op flickr.com, je video De populariteit van het fenomeen kennis van een zeventienjarige is evenveel uploaden naar YouTube, gezamenlijk aan Wikipedia, waar iedereen kan bijdragen waard als die van een geleerde. de online encyclopedie Wikipedia werken, aan de lemma’s (encyclopedische onder- zelf nieuws aandragen via Nujij.nl – en dat werpen), staat voor sommigen gelijk aan de alles dan weer aanprijzen en delen met je democratisering van kennis en waarheid. “Vooroordelen leiden ‘online-identiteit’ op vriendennetwerk Het idee is dat je samen meer weet dan één op internet snel een Hyves.nl. Dat is internet anno nu. ‘Web en dat het geheel meer is dan de som van eigen leven” 2.0’ is de aanduiding voor de nieuwe de delen. Het begin van een wereld waar “De waarheid ligt in het midden,” stelt Bas generatie van het World Wide Web. Grofweg alle informatie gratis beschikbaar is en Stoffelsen, multimedia-coördinator van de komt het erop neer dat de gebruikers niemand meer op achterstand wordt gezet. SP. “Web 2.0 is zeker een vooruitgang, samen de inhoud van het internet bepalen. Bij Wikipedia is de kennis immers van (en mits het serieus genomen wordt. Kijk, op vooral voor) iedereen. Maar anderen zien zichzelf is het geweldig dat alle informatie in de gevolgen van Web 2.0-applicaties van de wereld binnen het bereik van je zoals Wikipedia een gruwel, omdat de muisklik ligt; dat iedereen met elkaar in waarheid van ‘de massa’ het werk van contact kan komen en de inhoud helemaal 24 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 24 02-05-2008 12:57:32 DISCUSSIE

media zijn naam op door aanhoudende en de folder in de bus, is het internet een berichtgeving en gunstige peilingen. plek om mensen met onze ideeën in Sowieso zijn aanhangers van de aanraking te laten komen – met ze in Democraten sterk vertegenwoordigd op het gesprek te gaan, vooroordelen weg te Amerikaanse net. Websites als Moveon.org nemen en ze te laten zien dat het echt en Dailykos.com hebben een enorme anders kan. Zoals wij mensen in de wijken slagkracht, waar de Republikeinen nog kunnen mobiliseren om te protesteren en steeds geen goed antwoord op lijken te daardoor de publieke opinie kunnen laten hebben. kantelen, zo slaagt rechts daar nu op internet in.” Volgens Beekers is dat “Op het Nederlandse web zijn vooral jammer, want “met 50.000 leden, een rechtse activisten sterk vertegenwoordigd”, veelvoud aan stemmers, en een nog veel zegt Bas Stoffelsen. “Als je peilingen op groter links blok” is de slagkracht voor een websites moet geloven, bezitten Wilders en links tegengeluid er wel degelijk. “We Verdonk samen een tweederde meerder- moeten het alleen dóén; met gedegen heid. Bij de eerste webpeilingen over de analyses, argumenten en zinvolle bijdra- commotie rondom Fitna gaf een meerder- gen. Zo kunnen we Web 2.0 tot een heid van de deelnemende internetters aan waardevolle ontwikkeling maken, en het het kabinet niet te geloven. Vervolgens laten bijdragen aan de strijd voor een namen de media dat min of meer klakke- betere échte wereld.” loos over als ‘de’ mening van ‘de’ Nederlanders. Het getal werd snel In de SP-studio, met Bas Stoffelsen achterhaald door echte peilingen, maar de Tekst: Rob Janssen en Barry Smit (rechts): “Zendtijd hoeft niet meer berichtgeving zette wel de toon van het Foto: Daniel de Wit gekocht te worden” debat. Zo zie je wat de kracht van het internet kan zijn.”

zelf kan bepalen. Ik zie dat als bevrijdend. “We moeten het Wel heeft de internetter een zeer verant- gewoon doén; met “…EN HET KOST woordelijke taak. Je moet zelf beoordelen zinvolle bijdragen” hoe waardevol de kakafonie aan nieuwsbe- BIJNA NIETS” richten, wiki’s, video’s, weblogs, krabbels De SP heeft met www.sp.nl de best en geruchtenstromen is. Plus het veelvoud bezochte politieke site van Nederland heeft “Door de komst van internet zijn meer aan reacties dat daar dan weer onder staat, en sleept regelmatig internetprijzen in de mensen makkelijker te bereiken”, zegt want vooroordelen en onjuiste informatie wacht voor structuur, vormgeving en Bas Stoffelsen. “Het interessante daarbij leiden op internet snel een eigen leven. innovatie. Toch lijken SP’ers veelal te is dat de kosten minimaal zijn. De viral Elkaar napraten en kopiëren is meer regel ontbreken op andere internetforums, movies met zijn een goed dan uitzondering. Dat moet de internetter weblogs en overige plekken waar mensen voorbeeld. De kosten blijven beperkt tot zich realiseren.” discussiëren over alles wat hen bezighoudt. het maken van de fi lmpjes, want recla- Stoffelsen: “Waarom valt bij bijna elke mezendtijd hoeft niet meer gekocht te Los van de vraag of Web 2.0 nu wel of geen nieuwswebsite de peiling rechts uit? worden. Als je dan weet dat die virals zegen is, is het internet van grote invloed Waarom blijven aanmatigende berichten drieënhalf miljoen keer bekeken zijn, op de publieke opinie. De wet van de grote onweerlegd? Waar blijft de linkse tegen- reken dan maar uit wat je aan zendtijd getallen zorgt ervoor dat degene met de hanger van Geenstijl, met een enorm kwijt zou zijn geweest.” Maar niet alleen meeste aanhangers (lees: actieve gebrui- bereik? Ik durf te stellen dat links het de bereikbaarheid van mensen veran- kers) een grote extra steun in de rug krijgt. internet rechts laat liggen. Waarom? dert. Ook de manier van nieuws en Sterker nog: gevestigde media nemen Misschien wel omdat de omgangsvormen informatie vergaren is aan verandering steeds vaker online peilingen voor waar absoluut niet altijd even vriendelijk zijn. onderhevig. Traditionele media verliezen aan, al zijn die niet representatief. In Misschien omdat het niet fi jn is om te terrein door online initiatieven. Amerika is de weblogcommunity inmiddels discussiëren met mensen die jou het liefst Stoffelsen: “Op zich een goede zaak. een geducht wapen in de politieke strijd. In wegzetten als ‘oude communist die het Mensen kunnen zich op meerdere 2004 won de tot dan toe totaal onbekende liefst iedereen in de bijstand ziet’. Al zijn manieren informeren. En ook hier kost Howard Dean er bijna de Democratische SP’ers wel gewend om tegen de stroom in het bijna niets. Met het geld voor een voorverkiezingen mee. Internet bracht te gaan – dus dat kan het probleem toch krantenabonnement van één jaar koop je hem een enorm bedrag aan kleine niet zijn?” een computer waarmee je alle kranten donaties, bovendien pakten de gevestigde ter wereld kunt lezen. Maar ook hier Landelijk SP-webcoördinator Herman geldt: de kwaliteit moet er uiteindelijk Beekers wijst op de overeenkomsten tussen niet onder gaan lijden. En dat lijkt helaas reguliere actievormen en internet- vaak wel het geval.” activisme. “Net als de kraam op de markt 25 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 25 02-05-2008 12:57:59 LINKSVOOR

Foto Karen Veldkamp “Metal-fans zijn lieverds”

Jochien Timmer (25) uit Veenendaal werkt in een dagopvang voor dak- en thuislozen in Utrecht. Een druk leven en het werk in de grote stad doen haar verlangen naar rustige plekken. Al vindt ze haar woonplaats voor jongeren weer iets té rustig.

Hoe lang ben je al lid van de SP? gebied van metal muziek te koop is. Maar meestal lukt het “Sinds 2001. Toen ik tijdens mijn eerste stage in de dagopvang voor me wel om me een beetje in te houden.” daklozen op heftige misstanden stuitte en tegelijkertijd zag dat échte oplossingen uitbleven, werd ik lid.” Metal, Vikingen, de Schotse Hooglanden: stoere liefhebberijen heb je… Heb je hobby’s? “Het verbaast me dat blijkbaar iedereen denkt dat de Vikingen “Metal muziek, hardlopen, yoga. En ik bestudeer graag de woeste barbaren waren, terwijl ze zich intensief bezighielden met geschiedenis van de Vikingen.” poëzie en rechtspraak. Hetzelfde geldt voor metal-fans. Dat zijn in de regel heel gemoedelijke mensen, een soort hippies bijna. Wat is je favoriete plek op deze wereld? Lieverds zijn het.” “Ach, er zijn zoveel mooie plaatsen. Wel hebben de rustige plekken mijn voorkeur; niet de steden. Ik ben net terug uit de Schotse Heb je nog politieke ambities? Hooglanden. Kijk, dát vind ik nou mooi!” “Ja. Ik zou graag willen dat er eens wat meer actie komt in Veenendaal. Het is een slaapstad; voor jongeren is er zo goed als Wat brengt de kapitalist in je naar boven? niks te doen. Ze kunnen hun ei niet kwijt hier en dat zorgt voor “De Metal Market. Dat is een soort beurs waar van alles op het onrust. Actie is dus nodig om dat te veranderen.”

26 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 26 02-05-2008 12:58:25 HOREN ZIEN LEZEN

Inhalor Beck De kunst van de politieke moord De driekoppige gitaarband Ventolin uit De Zweedse detectiveserie Beck blinkt uit in Deventer bestaat pas een jaar, doet alles sterke verhaallijnen, karakteristieke maar Guatemala, 1998. Twee dagen nadat zelf en treedt nog niet op. Toch krijgt hun geloofwaardige personages en spanning bisschop Gerardi een onderzoeksrapport debuut-cd Inhalor goede kritieken uit de van begin tot eind. In Nederland waren de heeft gepresenteerd over de gruwelen van 36 hele wereld. Hoe dat kan? Internet! Ventolin afl everingen te zien bij de KRO, daarvan zijn jaar staatsrepressie, wordt hij vermoord. Een nam de nummers zelf op en zette ze er nu acht zijn verschenen op twee dvd’s. politiek motief ligt voor de hand, maar het vervolgens online. Sites als Garageband, Gebaseerd op de boeken van schrij- gerechtelijk onderzoek spitst zich toe op de MySpace en Hyves deden de rest. De versechtpaar Maj Sjöwall en Per Wahlöö zijn meest onwaarschijnlijke hypotheses. De reacties en tips van andere muzikanten die de fi lms op het eerste oog rustig van opzet, rechtszaak biedt een unieke inkijk in het de band op die manier bereiken worden maar je voélt dat er voortdurend iets broeit; (dis)functioneren van de Latijns-Ameri- naar eigen zeggen meegenomen in de tussen politiemensen onderling, tussen kaanse rechtspraak. Op basis van uitvoerig muzikale ontwikkeling. Optreden komt nog criminelen, maar ook algemeen maatschap- onderzoekswerk maakte journalist en ro- wel, zo redeneert Ventolin. In ieder geval pelijk. Actie is daaraan ondergeschikt in manschrijver Goldman een reconstructie van beloven de liedjes op Inhalor veel aardigs Beck. Belangrijker lijkt de schets van de de huiveringwekkende intriges. Daarmee voor de toekomst. Stevige, aanstekelijke Zweedse samenleving, die in Nederland heeft hij een welverdiend monument gitaarpop van eigen bodem. (RJ) soms wat al te gemakkelijk opgehemeld toegevoegd aan Gerardi’s nalatenschap. (DdJ) wordt. (RJ)

Ventolin De kunst van de politieke moord: Wie Inhalor Beck vermoordde de bisschop? www.ventolinmusic.com Nu verkrijgbaar op dvd Francisco Goldman, vert. Gerda Baardman en An de Greef • Uitgeverij Lebowski BELEVEN Dienstweigeraars en deserteurs

Door Rob Janssen

Het is verbazend hoe snel sommige De tentoonstelling ‘Onderdrukking en hooggeplaatste nazi’s tegen het einde Bevrijding’ gaat over jonge Duitse van de Tweede Wereldoorlog een ander mannen die in de oorlog wél met hun toontje gingen zingen, toen de grond te geweten in de knoop kwamen. Zij konden heet onder hun voeten werd. Zo had het bijvoorbeeld niet over hun hart SS-chef Heinrich Himmler - twintig jaar verkrijgen om deel te nemen aan de lang wellicht de trouwste volgeling van de executies van onschuldige burgers in Führer – weinig moeite om in het geheim met name Polen en Rusland. Of ze Onder meer teruggevonden foto’s en onderhandelingen te voeren met de verklaarden dat ze als Jehova’s Getuige door familie bewaarde brieven van Geallieerden. Veldmaarschalk Paulus, die de eed aan Adolf Hitler niet konden deserteurs en diensweigeraars doen op van zijn manschappen bij Stalingrad afl eggen en dus niet in de Wehrmacht beklemmende wijze verslag hoe zij met ‘vechten tot de laatste man’ eiste, gaf zich konden dienen. En dus waren ze hun principes omgingen in deze schielijk over toen de Russen bij zijn diensweigeraars of deserteurs en gitzwarte periode van de moderne eigen hoofdkwartier opdoken. Zo ging betaalden hun principes met hun leven. geschiedenis. dat. Waar de kleine man bij desertie of De tentoonstelling is het resultaat van diensweigering – of iets wat daarop leek langdurige research van het ‘Onderdrukking en Bevrijding’ is van – meteen geëxecuteerd werd, hadden tal Antikriegsmuseum in Berlijn- 4 april t/m eind augustus 2008 in het van nazi-bobo’s geen last van wroeging Brandenburg naar dit tot nu toe zwaar Museum Liberty Park in Overloon om hun eigen hachje te redden. onderbelichte aspect van het Derde Rijk. te zien.

27 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_R.indd 27 02-05-2008 12:59:25 PRIKBORD

graag gebruik van maken vanwege de lagere Volgens mij hebben alle stedelingen last van Herkeuringen WAO productiekosten en hogere winsten, mogen hondenpoep. Dat is geen specifiek Tilburgs wel eens heroverwogen worden. probleem. Hoewel het in onze stad een stuk In de Tribune van maart geeft Paul Ulenbelt Kinderspeelgoed met gif en lood erin, is verbeterd met de ingebruikname van de een half plusje voor Balkenende IV. Dit kranen met een te hoog cadmiumgehalte, poepzuigers. Die zijn aangeschaft uit de omdat de onredelijke herkeuringen van medicijnen met een verboden ingrediënt. opbrengst van de hondenbelasting, denk ik. oudere WAO’ers in het regeerakkoord van Ook dat komt vanuit China naar Nederland. Maar Tilburg wil het ‘modern’ aanpakken met Balkenende IV ongedaan zouden zijn De opmars van China naar een kapitalis- een DNA-database. Daarnaast hangen er gemaakt. Ik ben zo’n oudere WAO’er tische handelsnatie met een communistisch nog lekker veel camera’s en worden ‘road- (volledig afgekeurd) en zat dus in de groep tintje, daar ben ik niet op tegen omdat ik ook blocks’ gehouden (is er geen Nederlanse die herkeurd moest worden. Op 30 januari de Chinese bevolking een hogere levens- term voor?). En vingerafdrukken checken. 2007 ben ik volgens de nieuwe normen standaard gun. Maar er moeten wel eisen Als dit geen satire is, is Tilburg (met stip!) de medisch gekeurd. Daaruit bleek dat er een – en gecontroleerde eisen – aan worden beroerdste stad in Nederland om te wonen. geringe restcapaciteit was. Een paar dagen gesteld voor de bescherming van de Cicilia Ph. Veltman, Dordrecht later werd bekend dat de herkeuringen voor Nederlandse bevolking. Inclusief de Chinese mijn leeftijdscategorie zouden worden gemeenschap in Nederland. De overheid stopgezet. Ik ben daarom ook niet opge- moet zich harder inzetten voor veilige roepen voor de arbeidsdeskundige. Tot producten en strikte eisen stellen aan die afgelopen maart. Ik kreeg een oproep om bij producten en aan de Nederlandse bedrijven Hondenbeleid 2 de UWV arbeidsdeskundige te verschijnen. die deze daar laten produceren. Het is niet U kunt zich mijn onsteltenis voorstellen. Ik de Nederlandse handelsgeest über alles. Geweldig, die vrouw met dat poepzakje. Zij word opgeroepen voor een nieuwe volledige is echt een uitzondering. En: loslopende Henry van Beek, Metslawier herkeuring, volgens de oude richtlijnen. Dit honden kom je echt overal tegen. En als je beleid heeft minister Donner voor mij en mijn een keer wat zegt over een loslopende hond leeftijdsgenoten in november 2007 bepaald. die je kinderen besnuffelt of bespringt, dan Beste Paul, kan dit halve plusje nog worden krijg je vaak het commentaar: “Hij doet niets veranderd in een DIKKE MIN? Olympische Spelen 2 hoor!” Of erger (en echt gebeurd) “Hou zelf je kind maar bij je!” Dus: prima die regels, nu Naam en adres bij de redactie bekend Dagelijks zien wij hoe de Chinese leiders het nog zorgen dat ze nageleefd worden. Wij Tibetaanse volk onderdrukken. Daarbij hebben als buurtbewoners trouwens samen schuwen zij het geweld geenszins. Tevens een oplossing gezocht voor onze parkstrook: verhinderen zij alle journalistieke berichten een deel is nu voor honden, een ander deel Inburgeringscursus naar buiten, inclusief het telefoon- en voor spelende kinderen. Die teckel op foto 4 internetverkeer. Zij willen tot hun eigen eer is misschien niet gecharmeerd van een vies Las zojuist in de Gelderlander dat nieuw- en glorie dat de Olympische spelen een speelweitje, maar kinderen ook niet. komers binnen drieënhalf jaar hun inburge- succes worden. Tegelijkertijd zien wij dat Anita Hegeman, Utrecht ringscursus (inclusief taalcursus) met succes vanwege de schending van de mensenrech- moeten afronden. Tien tot twintig procent ten verschillende landen en sporters van de witte én zwarte mensen zal nooit een afhaken. Door velen wordt betwijfeld of wij tekst goed kunnen lezen of een eenvoudig hen door een boycot op andere gedachten Prik mee: verslag op papier kunnen zetten. Moet dan kunnen brengen. Zij hebben inderdaad alle [email protected] straks één persoon uit een gezin naar het economische macht om hun zin door te geld land van herkomst, omdat hij of zij te weinig drijven. Er is echter een achilleshiel van dit intelligentie heeft om hier economisch nuttig Aziatische volk, namelijk hun hoog ontwik- De oplettende lezer te zijn? Terwijl juist deze persoon zich keld eergevoel. Een boycot werkt als een zonder de nabijheid van het gezin misschien blaming and shaming, waarvoor ook zij op Meerdere lezers hebben ons er op attent niet zal kunnen redden? Hoe wordt door de de knieën zullen gaan. Wat is nu meer gemaakt dat er een fout is geslopen in de afnemers van de taaltoets omgegaan met dit waard: een medaille waarvoor je vier jaar historische kruiswoordtest (Tribune maart). probleem? hebt getraind of een mensenleven? De omschrijving van 7 verticaal was bij 9 verticaal terechtgekomen – en had moeten Martien van de Voort, Haps Piet Bakx, Tilburg luiden: ‘Paramilitaire eenheid, oorspronkelijk

persoonlijke lijfwacht Adolf Hitler (2, afk.)’. De omschrijving van 9 verticaal ontbrak, maar had moeten zijn: ‘Hier vochten, in 1574, Hondenbeleid Lodewijk en Hendrik van Nassau tegen de Olympische Spelen Spanjaarden. Zij verloren de veldslag zowel Ben ik blij dat ik niet in Tilburg woon (Tribune als hun leven.’ Excuses voor het ongemak. Naast het issue van schending van de april). Op het bestuur van de stad waar ik De puzzelredactie mensenrechten; de handelsbetrekkingen woon heb ik heel wat aan te merken, maar met China, waar de Nederlandse bedrijven het zijn leukerdjes vergeleken bij Tilburg.

28 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 28 02-05-2008 10:13:12 PRIKBORD UITGELICHT

Ceci n’est pas un camping Om de groeiende stroom mensen op te vangen die uit hun huis zijn gezet, heeft het stadsbestuur van Ontario (Californië) een tentenkamp ingericht. Het afgelopen jaar is het aantal dak lozen in de VS met ruim een miljoen toegenomen, als gevolg van de hypotheekcrisis.

Foto’s: Polaris / Hollandse Hoogte

29 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 29 02-05-2008 10:13:42 CRYPTOGRAM mei 2008

1 AMA Alleenstaande Minderjarige Asielzoeker voorbeeld Algeheel Mond-dode Armlastige 2 MKZ Mond- en KlauwZeer voorbeeld Meer Koeien Ziek 3 SER Sociaal-Economische Raad 4 LA Leidend Ambtenaar

30 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 30 02-05-2008 10:14:08 CRYPTOGRAM SP/TRIBUNE – DIAGRAM. Mei 2008 CRYPTOGRAM mei 2008 Henry & Lucas, © FLW 2008

Horizontaal 1 6. Ondergronds, deze peuterspeelzaal? (11) - 7. Wij (in 2 3 4 5 Frankrijk) hebben de Elf in bezit (4) - 8. Visite gaat naar het kleine kamertje (12) - 11. Koffiedik stelt niets voor (4) 6 7 - 15. De hond is dolblij na zijn avondwandeling (10) -

17. Benauwend vreemde taal (6) - 19. Neem eens aan 8 9 10 11 12 dat ze een koppel zijn (4) - 20. Jezelf te hoog belasten? Het gaat niet om antwoorden (10) - 21. Ma is bekaf (3) 13 22. De laatste episode van de tv-serie speelt zich af in 14 een kasteel (14) - 23. Spijkerhard aan de doodskist (5) 15 16 17 18 24. Hoofdstad in Europa is om te huilen (5)

Verticaal 19 20 21 1. Tijdschrift met breed uitzicht (8)- 2. Viervoeter heeft grote bek (8) - 3. Geeft honend licht (4) - 4. Kunst 22 maken? Voor de (mythologische) vrouw (4) - 5 Gevallen punthoed (5) - 6. Schrijft de koningin hier (nog) mee? (12) 23 9. Voor de gek gehouden door de visser! (11) - 10. Is de 24 hete nieuwe liefde van een ster (9) - 12. Steeds vaker een dessert nuttigen (8) - 13. Met deze kaart lok je vissen (3) - 14. Makelaar geeft ook advies over de inboedel (8) - 16. Met ijzer gegoten proefmonster (5) ©Henry en Lucas,Stuur FLWuw oplossing, mei 2008 uitsluitend per brief(kaart), vóór 27 mei 18. Schilderwerk op een deurvlak (6) - 20. Schelpdier naar de Puzzelredactie van de Tribune, Vijverhofstraat 65, is niet spraakzaam (6) 3032 SC Rotterdam. Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal. Winnaar cryptogram april: Marianne Postma uit Bovenkarspel

KORT NEDERLANDS

De opdracht: de LIJST geeft een aantal bestaande afkortingen. 5 UNIFIL United Nations Interim Force In Lebanon Het is de bedoeling dat u zelf voor iedere afkorting een niet- 6 KOMINTERN KOMmunistische INTERnationale bestaande invulling verzint. De redactie zal de alternatieve 7 WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning inzendingen beoordelen op originaliteit. Actualiteit, 8 PGB Persoons Gebonden Budget maatschappelijke relevantie en humor zijn niet noodzakelijk maar 9 VAW Verbond tegen Ambtelijke Willekeur worden hoog gewaardeerd. We geven er een drietal 10 BBB Beter Bestuurlijk Beleid VOORBEELDEN bij. 11 H.M. Hare Majesteit Voor hen die wat extra complexiteit wensen: probeer een variant 12 SP Socialistische Partij te maken op de oorspronkelijke betekenis, maar gebuik geen 13 JAC Jongeren Advies Centrum enkel woord uit het origineel! 14 EG Europese Gemeenschap 15 TNO Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek 1 AMA Alleenstaande Minderjarige Asielzoeker 16 DNA Desoxyribo-Nucleic-Acid voorbeeld Algeheel Mond-dode Armlastige 17 PIP Primus Inter Pares 2 MKZ Mond- en KlauwZeer voorbeeld Primaat In Paartijd voorbeeld Meer Koeien Ziek 3 SER Sociaal-Economische Raad 4 LA Leidend Ambtenaar

OPLOSSINGEN APRIL

CRYTOGRAM HISTORISCH KRUISWOORDTEST Horizontaal Horizontaal 5. Haast - 7. Wederom - 10. Bijscholing - 11. Medium - 12 Wegomlegging 2. Pamir - 5. Cyrus - 8. Inca - 10. Kroondomein - 12. Anna - 13 Aken - - 13. Gips - 16. Traanklier - 17. Koken - 18 Gevat - 19. Snelbuffet - 16. Unie van Atrecht - 17. Rex - 18 Oder-Neisse - 21. Charlotte - 21. Pukkel - 24. Inboedel - 25. Schurkenstreken 22. Lenin - 23. Getijdenboek

Verticaal Verticaal 1. Passagiersvlucht - 2. Bergrivieren - 3. Vermogen - 4. Hotdog - 6. Schim 1. Unie van Utrecht - 2. Plakkaten - 3. Melos - 4. Reine - 6. Romein - - 8. Uitgeblust - 9. Hulpzoekende - 14. Kastekort - 15. Loofbomen - 7. SS (Schutzstaffel) - 9. Mookerhei - 11. Neeltje Jans - 14. Landvoogd 20. Binnen - 22. Leek - 23. Kist - 15. Maurits - 19. Sotnik - 20. Drost - 22. Leo

31 TRIBUNE MEI 2008

Tribune_mei_G.indd 31 02-05-2008 10:14:31 www.sp.nl Jaargang 44 • nr. 5 • mei 2008 • Nieuwsblad van de SP • € 1.75

“Straks alleen nog als bijbaantje”

1 TRIBUNE JANUARI 2008

omslag0508_g.indd 1 02-05-2008 10:17:19