str. str.

TREŚĆ

13. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 14 marca 2006 r.) str. str.

Otwarcie posiedzenia Poseł Grzegorz Napieralski ...... 33 Zmiana porządku dziennego Poseł Zygmunt Wrzodak ...... 35 Marszałek ...... 3 Poseł Jacek Kurski ...... 36 Punkt 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz ...... 40 poselskiego projektu uchwały w sprawie Poseł Renata Beger...... 42 powołania komisji śledczej do zbadania pra- Poseł Władysław Stępień ...... 43 widłowości i efektywności działania Prezesa Poseł Marian Daszyk ...... 43 Narodowego Banku Polskiego i Komisji Poseł Marek Suski ...... 44 Nadzoru Bankowego jako organów nadzoru Poseł Renata Beger ...... 46 bankowego oraz Generalnego Inspektoratu Poseł Bolesław Borysiuk ...... 46 Nadzoru Bankowego w latach 1989–2006, Poseł Rajmund Moric...... 47 a także Zarządu NBP i prezesa Urzędu Poseł Barbara Bubula ...... 47 Ochrony Konkurencji i Konsumentów, oraz Poseł Beata Mazurek ...... 47 odpowiedzialności poszczególnych osób Poseł Marek Polak ...... 48 w ramach tych podmiotów za obecną struk- Poseł Jolanta Szczypińska ...... 48 turę systemu bankowego Poseł Wanda Łyżwińska...... 48 Punkt 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie Poseł Sławomir Jan Piechota ...... 48 poselskiego projektu uchwały w sprawie Poseł Joanna Senyszyn...... 49 powołania Komisji Śledczej do zbadania Poseł Stanisław Kalemba ...... 49 działań ministrów odpowiedzialnych za de- Poseł Ireneusz Raś ...... 50 cyzje dotyczące prywatyzacji i przejęć Poseł Andrzej Biernat...... 50 w sektorze bankowym oraz działań organów Poseł Grażyna Jolanta Ciemniak ...... 50 Narodowego Banku Polskiego i Komisji Poseł Cezary Grabarczyk ...... 51 Nadzoru Bankowego w zakresie wydawania Poseł Mirosław Krajewski ...... 51 zezwoleń na przekształcenia kapitałowe Poseł Waldemar Nowakowski ...... 51 w sektorze bankowym, w latach 1989–2006 Poseł Halina Molka ...... 51 Minister Sprawiedliwości Poseł Stanisław Pięta ...... 52 Prokurator Generalny RP Zbigniew Ziobro . . . . .4 Poseł Jerzy Wenderlich...... 52 Poseł Artur Zawisza ...... 5 Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk ...... 52 Poseł Piotr Ślusarczyk ...... 7 Poseł Szczepan Skomra ...... 53 Poseł Aleksandra Natalli-Świat ...... 12 Poseł Halina Murias ...... 53 Poseł Donald Tusk ...... 14 Poseł Renata Rochnowska ...... 53 Poseł Jarosław Kaczyński...... 17 Poseł Włodzimierz Stępień...... 54 Poseł Stanisław Łyżwiński...... 17 Poseł Antoni Sosnowski ...... 54 Poseł Małgorzata Ostrowska ...... 19 Poseł Sylwester Pawłowski ...... 54 Poseł Gabriela Masłowska ...... 22 Poseł Krystyna Skowrońska...... 55 Poseł Waldemar Pawlak ...... 24 Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński. . . . 55 Poseł Jarosław Kaczyński...... 26 Poseł Artur Zawisza ...... 56 Poseł Jan Rokita ...... 27 Poseł Piotr Ślusarczyk ...... 57 Poseł Krzysztof Filipek ...... 31 Poseł Krystyna Skowrońska...... 58 Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński . . .58 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Wojciech Wierzejski ...... 58 Wznowienie posiedzenia Punkt 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie Punkty 1. i 2. porządku dziennego (cd.) poselskiego projektu rezolucji w sprawie Poseł Bronisław Komorowski ...... 32 trybu prac Komisji Nadzoru Bankowego Poseł Marek Suski ...... 32 w przedmiocie wyrażenia zgody na wyko- Poseł Marek Wikiński...... 32 nywanie praw i głosów z akcji BPH przez Poseł Alfred Budner ...... 32 UniCredito Italiano S.p.A. str. str.

Punkt 4. porządku dziennego: Pierwsze czytanie Poseł Małgorzata Ostrowska ...... 66 poselskiego projektu rezolucji wzywającej Poseł Szymon Pawłowski...... 67 Komisję Nadzoru Bankowego do prze- Poseł Jarosław Kalinowski...... 68 strzegania prawa i respektowania interesu Poseł Krzysztof Bosak ...... 70 Rzeczypospolitej Polskiej Poseł Marek Suski ...... 70 Poseł Marek Suski ...... 59 Poseł Wojciech Wierzejski ...... 71 Poseł Wojciech Wierzejski ...... 61 Oświadczenia Poseł Adam Hofman...... 63 Poseł Czesław Fiedorowicz ...... 71 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 64 Poseł Krzysztof Bosak ...... 72 Poseł Renata Rochnowska ...... 65 (Przerwa w posiedzeniu) (Początek posiedzenia o godz. 16 min 04)

(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Na podstawie art. 194 ust. 1 regulaminu Sejmu Jurek oraz wicemarszałkowie Jarosław Kalinowski, uprawnione podmioty zgłosiły propozycje tematów in- Marek Kotlinowski i Bronisław Komorowski) formacji bieżących do rozpatrzenia na 13. posiedzeniu Sejmu. Lista obejmująca tematy i numery informacji zosta- Marszałek: ła paniom i panom posłom wyłożona na ławy. Informacja bieżąca nr 1, wybrana przez Prezydium Otwieram posiedzenie. Sejmu, nie uzyskała jednolitej opinii Konwentu Senio- (Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską) rów i w związku z tym, na podstawie art. 194 ust. 4 Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów regulaminu Sejmu, Sejm podejmie decyzję w głosowa- posłów Lucjana Karasiewicza i Grzegorza Skwier- niu, wykorzystując funkcję urządzenia do głosowania czyńskiego. umożliwiającą dokonanie wyboru z listy. Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan po- Ponieważ zgłoszono więcej niż dwie propozycje seł Lucjan Karasiewicz. tematów informacji, wyboru dokonamy bezwzględną Dziękuję wyznaczonym panom posłom sekretarzom większością głosów. Jeżeli żadna z informacji nie uzy- za zajęcie miejsc przy stole prezydialnym. ska bezwzględnej większości głosów, w kolejnym gło- Protokół 12. posiedzenia Sejmu uważam za przyję- sowaniu usuniemy z listy informację, która uzyskała ty wobec niewniesienia zastrzeżeń. najmniejszą liczbę głosów. Grupy posłów przedłożyły projekty rezolucji: Po rozpoczęciu głosowania w czytniku urządzenia — w sprawie trybu prac Komisji Nadzoru Banko- do liczenia głosów pojawi się lista informacji w nastę- wego w przedmiocie wyrażenia zgody na wykonywa- pującej kolejności: numery 1, 2 i 3. nie praw i głosów z akcji BPH przez UniCredito Italia- Przypominam zasady głosowania przy użyciu urządze- no S.p.A. oraz nia do liczenia głosów z wykorzystaniem funkcji umożli- — wzywającej Komisję Nadzoru Bankowego do wiającej dokonanie wyboru z listy. (Gwar na sali) przestrzegania prawa i respektowania interesu Rzeczy- Panie pośle Kalisz, prosiłbym może trochę ciszej. pospolitej Polskiej. Pan poseł nie raczy wyrażać zainteresowania obrada- Projekty te zostały paniom i panom posłom dorę- mi, ale mam nadzieję, że to się z czasem zmieni. czone odpowiednio w drukach nr 402 i 403. 1. Po rozpoczęciu głosowania na wyświetlaczu pojawi W związku z tym... (Gwar na sali) się komunikat: informacja nr... Numery informacji odpo- Panie i Panowie Posłowie! W związku z tym, po wiadają numerom na wyłożonej liście pomocniczej. uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, pod- 2. Aby oddać głos na informację widniejącą aktu- jąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego alnie na wyświetlaczu, należy nacisnąć przycisk koloru o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszych czy- zielonego, oznaczony również znakiem „+”. tań tych projektów rezolucji. 3. Po oddaniu głosu na wybraną informację należy Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgo- zatwierdzić swoją decyzję przez naciśnięcie przycisku dę na zastosowanie art. 51 ust. 1 regulaminu Sejmu. oznaczonego kolorem białym. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Czy wszyscy państwo posłowie są gotowi do prze- propozycję przyjął. prowadzenia głosowania? Sprzeciwu nie słyszę. Nikt się nie zgłasza. Wysoka Izbo! Proponuję, aby w przypadku projek- Jeszcze posłowie odbierają karty, poczekamy chwilę. tów uchwał dotyczących powołania komisji śledczej, Zanim rozpoczniemy głosowanie, przypominam zawartych w drukach nr 400 i 401, Sejm wyraził zgodę paniom i panom posłom, że naciśnięcie białego przyci- na zastosowanie art. 51 ust. 1 regulaminu Sejmu. sku jest równoznaczne z ostatecznym podjęciem decy- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zji i wówczas głos jest nieodwracalny. Wcześniej moż- propozycję przyjął. na zmienić przygotowaną opcję. Sprzeciwu nie słyszę. Rozpoczynamy głosowanie. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 4 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Marszałek Planowane jest rozpatrzenie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Skarbu Państwa Proszę panie i panów posłów o podejmowanie de- o projektach rezolucji, a także głosowanie w tej sprawie. cyzji w przedmiocie wyboru informacji bieżącej rządu Następnie rozpatrzymy sprawozdanie z działania do rozpatrzenia na tym posiedzeniu. ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolon- Proszę panie i panów posłów o oddawanie głosu. tariacie za okres od dnia jej wejścia w życie do dnia 31 Zamykam głosowanie. grudnia 2004 r. Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 1. i 2. po- wynosi 197. Na informację drugą padło 175 głosów, na rządku dziennego: informację pierwszą – 158, na trzecią propozycję infor- 1. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwa- macji – 46 głosów. ły w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- prawidłowości i efektywności działania Prezesa Na- względnej większości głosów nie dokonał wyboru in- rodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Ban- formacji do rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu. kowego jako organów nadzoru bankowego oraz Ge- Najmniej głosów uzyskała informacja nr 3 i tę in- neralnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego w latach 1989–2006, a także Zarządu NBP i prezesa Urzędu formację usuwamy z listy. Ochrony Konkurencji i Konsumentów, oraz odpowie- Obecnie będziemy głosować alternatywnie nad pro- dzialności poszczególnych osób w ramach tych pod- pozycjami informacji oznaczonymi nr 1 i 2. Sejm roz- miotów za obecną strukturę systemu bankowego (druk patrzy tę, która uzyska większą liczbę głosów. nr 400). Czy wszyscy posłowie są gotowi do przeprowadze- 2. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały nia głosowania? w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania Rozpoczynamy głosowanie. działań ministrów odpowiedzialnych za decyzje doty- Proszę panie i panów posłów o oddawanie głosów, czące prywatyzacji i przejęć w sektorze bankowym podejmowanie decyzji. oraz działań organów Narodowego Banku Polskiego Jeszcze kilka obecnych osób może oddać głos, tak i Komisji Nadzoru Bankowego w zakresie wydawania że proszę o oddawanie głosu. zezwoleń na przekształcenia kapitałowe w sektorze Zamykam głosowanie. bankowym, w latach 1989–2006 (druk nr 401). Głosowało 396 posłów. Na propozycję informacji nr Proszę obecnie o zabranie głosu ministra sprawie- 2 padło 218 głosów, na propozycję nr 1 – 166 głosów. dliwości prokuratora generalnego pana Zbigniewa Stwierdzam, że Sejm do rozpatrzenia na 13. posie- Ziobro. (Oklaski) dzeniu wybrał informację w sprawie możliwości zwiększania udziału gazu ziemnego pochodzenia kra- jowego w bilansie źródeł energii zużywanych w Pol- Minister Sprawiedliwości sce. Prośba o informację jest adresowana do prezesa Prokurator Generalny RP Rady Ministrów. Zbigniew Ziobro: Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwen- tu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził deba- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 marca br. mini- ty: krótką przedłużoną w łącznej dyskusji w pierwszych ster skarbu państwa pan Wojciech Jasiński zwrócił się czytaniach projektów uchwał dotyczących powołania do mnie jako do ministra sprawiedliwości prokuratora komisji śledczej oraz krótką nad sprawozdaniem z dzia- generalnego z wnioskiem o to, by prokurator, korzysta- łania ustawy o działalności pożytku publicznego jąc z przysługującego mu uprawnienia, w oparciu o art. i o wolontariacie za okres od dnia jej wejścia w życie 183 § 1 Kodeksu postępowania karnego zgłosił swój udział w postępowaniu przed Komisją Nadzoru Ban- do dnia 31 grudnia 2004 r. kowego w sprawie z wniosku UniCredito SA o wyda- Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wy- nie zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na wal- słuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów nym zgromadzeniu akcjonariuszy Banku Przemysło- w łącznej dyskusji nad projektami rezolucji. wo-Handlowego. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Chciałbym zaznaczyć, Wysoka Izbo, że rzeczywi- propozycję przyjął. ście art. 183 § 1 Kodeksu postępowania administracyj- Sprzeciwu nie słyszę. nego przywołany przez pana ministra Jasińskiego Za chwilę przeprowadzimy pierwsze czytania projek- w złożonym przez niego wniosku przewiduje, że pro- tów uchwał dotyczących powołania komisji śledczej. kuratorowi służy prawo udziału w każdym stadium W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze postępowania w celu zapewnienia, aby postępowanie czytania projektów rezolucji. i rozstrzygnięcie sprawy było zgodne z prawem. Dlate- W przypadku zgłoszenia w dyskusjach nad tymi go też, oceniając niniejszą sprawę, zwłaszcza jej reper- projektami uchwał i rezolucji wniosków wymagających kusje społeczne, ogromne zainteresowanie wielu grup głosowania, przeprowadzimy je jutro rano. zawodowych, wagę sprawy dla prawidłowego funkcjo- Jutro rano, po głosowaniach, rozpatrzymy pytania nowania systemu bankowego w Polsce oraz dla intere- w sprawach bieżących oraz informację bieżącą. sów Skarbu Państwa, uznałem, że istotny interes spo- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 5

Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny RP Poseł Artur Zawisza: Zbigniew Ziobro ...który działając konsekwentnie na rzecz interesu pu- łeczny przemawia za tym, aby prokurator przystąpił do blicznego zwołał to nadzwyczajne i niezbędne posie- niniejszego postępowania. Takie pismo przed chwilą dzenie Sejmu. Jednocześnie wyrażam szczególny żal, skierowałem do Komisji Nadzoru Bankowego i w dniu iż kilka ważnych klubów parlamentarnych wyraziło jutrzejszym, jeżeli zostanie złożone stosowne zawiado- swój brak zainteresowania poszanowaniem interesu mienie, prokurator wydelegowany przeze mnie będzie publicznego i ładu prawnego poprzez wstrzymanie się mnie reprezentował, będzie reprezentował polską pro- w głosowaniu nad zwołaniem tego posiedzenia Sejmu, kuraturę w toczonym postępowaniu. Zadaniem proku- a przed chwilą słyszeliśmy bezprzykładny wybuch pu- ratora, jeszcze raz to z naciskiem podkreślam, jest dba- stego śmiechu ze strony tych posłów, którzy nie rozu- nie, aby tak samo postępowanie, jak i rozstrzygnięcie tej mieją, jaka waga spraw jest w tej chwili rozpatrywana sprawy było zgodne z prawem i prokurator dołoży wszel- (Oklaski) i sami sobie wystawiają zawstydzające świa- kich starań, aby tak właśnie się stało. dectwa. Twarze tych posłów widzę, nazwy klubu nie W tej chwili trudno mi cokolwiek więcej powiedzieć, wymienię, jest ona powszechnie znana. (Wesołość na nie dysponuję, siłą rzeczy, żadną materią opisującą stan sali, oklaski) faktyczny toczącej się sprawy. W dniu jutrzejszym za- Żałuję także, iż jeden z klubów parlamentarnych pozna się prokurator, również ja zapoznam się co do wnoszących o to nadzwyczajne posiedzenie Sejmu za- meritum sporu, co do argumentów prawnych i faktycz- wahał się w ostatniej chwili przed podjęciem decyzji, nych podnoszonych przez strony postępowania i wtedy ale szczęśliwie, jak mówiłem, dzięki konsekwencji prokurator będzie zajmował stanowisko zgodnie z rolą, marszałka Sejmu udało się to posiedzenie zwołać. jaka jest mu przez Kodeks postępowania administracyj- (Oklaski) Ma ono przyczynę bezpośrednią, ale przede nego przeznaczona. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wszystkim przyczynę w postaci kontekstu spraw, o ja- kich chcemy dyskutować, a więc jakości systemu ban- kowego w Polsce, a przede wszystkim prawidłowości Marszałek: i efektywności działań organów nadzoru bankowego. Pamiętamy, iż w zeszłym tygodniu w ten feralny dzień, Dziękuję, panie ministrze. można by rzec: czarną środę, prezes Narodowego Ban- Proszę o zabranie głosu pana posła Artura Zawiszę ku Polskiego wyłączył z postępowania w sprawie fuzji w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały banków Pekao SA i BPH wiceministra finansów pana zawartego w druku nr 400. Cezarego Mecha. Było wywodzone z tej trybuny, iż było to działanie bezprawne zarówno w sensie formal- noprawny, jak i przede wszystkim nieposiadające żad- Poseł Artur Zawisza: nego uzasadnienia w stanie faktycznym. Tenże sam prezes Narodowego Banku Polskiego nie dopuścił mi- nistra skarbu państwa jako strony w postępowaniu ad- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu- ministracyjnym, w ten sposób próbując obezwładnić bu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za- konstytucyjne władze Rzeczypospolitej Polskiej w wy- szczyt przedstawić projekt uchwały w sprawie powo- pełnianiu przez nie misji wyznaczonej przez przepisy łania komisji śledczej do zbadania prawidłowości konstytucji naszego państwa. Wreszcie mieliśmy po- i efektywności działania Prezesa Narodowego Banku siedzenie Sejmu i specjalną informację rządu w tej Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego jako organów sprawie, która to informacja była komentowana, kon- nadzoru bankowego oraz Generalnego Inspektoratu trowana czy recenzowana przez samego winowajcę, Nadzoru Bankowego w latach 1989–2006, a także Za- który to, pan Leszek Balcerowicz, na tej trybunie za- rządu NBP i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji chowywał się w sposób prowokacyjny, złośliwy, nie i Konsumentów, oraz odpowiedzialności poszczegól- wyrażając żadnego szacunku wobec instytucji Sejmu nych osób w ramach tych podmiotów za obecną struk- Rzeczypospolitej Polskiej, jak i wobec poszczególnych turę systemu bankowego. posłów. To nie było wystąpienie, które przeszło do dzie- Chcę wyrazić w tym miejscu i w tym szczególnym jów chluby polskiego parlamentaryzmu, to było wystą- momencie szczególne podziękowanie i wdzięczność pienie doprawdy zdumiewające, które nie mogło niko- marszałkowi Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej panu go przekonać do racji stojących jakoby za prezesem Markowi Jurkowi, który działając konsekwentnie... NBP. (Oklaski) (Poruszenie na sali, wesołość na sali, oklaski) ...który Przypomnijmy także – zwracaliśmy uwagę z tej działając konsekwentnie na rzecz... trybuny na to i będziemy to czynić jako posłowie Prawa i Sprawiedliwości także w trakcie tej debaty – iż uwaga i koncentracja prezesa NBP w odniesieniu do poszcze- Marszałek: gólnych członków Komisji Nadzoru Bankowego była zdecydowanie wybiórcza, ponieważ nie uwzględnił Dziękuję za uprzejmość... spodziewałem się tego ro- ewentualnego konfliktu interesów w sprawie głównego dzaju reakcji skądinąd. Tak, dziękuję bardzo państwu. inspektora nadzoru bankowego pana Wojciecha Kwa- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 6 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Artur Zawisza być odbiorcą produktów bankowych, może zaciągać kre- dyty, może lokować swoje oszczędności, może korzystać śniaka, którego żona zatrudniona jest w jednym z pod- z innych, bardziej wyrafinowanych instrumentów, ale te miotów podlegających decyzjom Komisji Nadzoru instrumenty, te produkty bankowe w Polsce są niezwy- Bankowego. Ta sprawa była już wielokrotnie wyjaśnia- kle drogie. Jak wynika z analiz, które są powszechnie na, jeżeli idzie o istotę rzeczy, ale nie spotkała się dostępne, a nie zawsze publicznie wspominane, wyłącz- z żadnym wystarczającym uzasadnieniem czy też nie Chiny spośród znanych krajów świata są tym krajem, usprawiedliwieniem, zarówno jeżeli idzie o sam kon- w którym ceny usług bankowych są wyższe niż w Pol- flikt interesów, jak i o jego nieuwzględnienie przez sce. Natomiast w większości innych porównywalnych, pana Leszka Balcerowicza. rozwiniętych europejskich, unijnych krajów i krajów Wreszcie trzeba stwierdzić, że to samo zastrzeżenie świata koszty usług bankowych są znakomicie niższe. dotyczące konfliktu interesów należy kierować wobec Mamy ceny usług dwukrotnie wyższe niż w Czechach osoby Leszka Balcerowicza, bo, przypomnijmy, funda- i na Słowacji, pięciokrotnie wyższe niż w Portugalii, cja Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, która w Austrii, we Włoszech czy w Hiszpanii, siedmiokrotnie prowadzi interesujące i pożyteczne prace, jest jednak wyższe niż w Stanach Zjednoczonych, dwudziestokrot- podmiotem dotowanym poprzez jednego z tzw. spon- nie wyższe niż w Holandii. Na tym cierpią miliony ludzi, sorów statutowych, a więc Bank Pekao SA. Powszech- którzy muszą wydawać swoje ciężko zarobione pienią- nie wiadomo, że fundacja CASE – czasem używa się dze po to, aby, jak się wydaje, nadmierne zyski mogły jej angielskojęzycznego skrótu w ramach pewnej gry czerpać instytucje finansowe. (Oklaski) słów – jest fundacją określaną powszechnie jako fun- Mogą to czynić poprzez swoją dominującą pozycję dacja państwa Balcerowiczów. Profesor Leszek Balce- na rynku, poprzez to, że rynek jest skoncentrowany. rowicz był (Oklaski) jej założycielem, doktor Ewa Bal- W ostatnich tygodniach bardzo często w debacie pu- cerowicz jest jej istotnym uczestnikiem. I otóż ta fun- blicznej padało słowo „zawłaszczenie”. Otóż tak, rynek dacja jest dotowana przez Bank Pekao SA, w sprawie usług finansowych jest w Polsce zawłaszczany przez do- którego to banku Leszek Balcerowicz jako prezes Na- minujące podmioty finansowe (Oklaski), sprzeciwiające rodowego Banku Polskiego będzie podejmował decy- się w ten sposób interesowi publicznemu, interesowi se- zje. Jeżeli to nie jest konflikt interesów, to co miałoby tek tysięcy rodzin. Gdyby doszło do tej koncentracji, być tymże konfliktem interesów? (Burzliwe oklaski) która obecnie jest dyskutowana, doszłoby do połączenia Pragnę być dobrze zrozumiany. Otóż konflikt intere- drugiego i trzeciego największego banku w Polsce, któ- sów nie jest inną nazwą działalności przestępczej czy re łącznie z dominującym na rynku bankiem PKO BP jakimkolwiek zarzutem, który niejako sam w sobie moż- nie zostawiłyby już nawet minimum miejsca na zdrową, na stawiać. Zarzut można stawiać wtedy, jeżeli w sytu- realną i rynkową konkurencję. Dlatego nie jest to sytu- acji konfliktu interesów podejmowane jest działanie acja, którą jesteśmy w stanie ścierpieć, nie jest to sytu- nieuwzględniające tegoż konfliktu. I otóż Leszek Balce- acja, o której możemy mówić z satysfakcją. rowicz w swoim podejmowaniu decyzji wobec Pekao SA Wracając jeszcze do tego przykładu, że tylko w Chi- nie uwzględnia obiektywnego konfliktu interesów i nie nach usługi bankowe są droższe niż w Polsce, można próbuje w debacie publicznej do niego nawet się odnosić, przypomnieć dawne powiedzenie, sprzed dwudziestu co jest rzeczą co najmniej zastanawiającą, ale przede kilku lat, iż tylko w Albanii jest mniej telefonów na gło- wszystkim wymagającą stosownej reakcji. wę niż w Polsce. Tak, pamiętamy tamte słowa. I tylko To są te wszystkie kwestie, o których dyskutowali- w Chinach usługi bankowe są droższe niż w Polsce. To śmy w ostatnich dniach, które warto było przypomnieć jest fatalna sytuacja i fatalna wiadomość dla Polaków. i zreasumować, abyśmy rozumieli ponury wymiar tych I wreszcie mamy do czynienia z kwestią nadmier- wydarzeń, jakie miały miejsce w ostatnich dniach. Ale nego udziału kapitału zagranicznego, który wedle róż- to, co najważniejsze, najważniejsze z punktu widzenia nych metodologii badania obejmuje między 65% a na- milionów obywateli polskich, to fatalna sytuacja syste- wet 80% rynku. Oczywiście my wiemy, jacy są osta- mu bankowego. Przypomnijmy, iż mamy system nad- teczni, oryginalni winowajcy tej sytuacji. To ci, którzy miernie skoncentrowany, w którym są zbyt wysokie ceny wprowadzali w Polsce komunizm, to ci, którzy trzebi- usług bankowych i w którym wreszcie mamy w istocie li własność prywatną, to ci, którzy rozbijali polskie, nieporównywalny z innymi krajami rozwiniętymi udział funkcjonujące przez całe lata zdrowo i dostatnio, banki. kapitału zagranicznego w systemie bankowym. Jeżeli Ale po odzyskaniu niepodległości można było zastana- idzie o kwestię koncentracji, to, przypomnijmy, pięć naj- wiać się nad rozsądnym podejściem do kwestii prywa- większych banków w Polsce zajmuje powyżej 50% ryn- tyzacji – czy należało rozłożyć ją w czasie, czy należa- ku bankowego, podczas kiedy w zdroworozsądkowych ło czekać na wzrost zdrowego i uczciwego kapitału i szanujących się krajach ten procent wygląda jak nastę- krajowego, czy też należało sprzedać wszystko bardzo puje: w Niemczech – 22%, we Włoszech – 26%, w Wiel- szybko, niezwykle pospiesznie, za niskie ceny, nie zwa- kiej Brytanii – niespełna 35%, w Hiszpanii – 42%. Te żając na ostateczne tego skutki, w tym na stopień kon- dane ukazują sytuację, w której koncentracja systemu centracji rynku. To nie są rzeczy, od których chcieliby- bankowego działa na niekorzyść klienta, na niekorzyść śmy w naszej debacie abstrahować. milionów konsumentów korzystających z usług banko- Nas jako wnioskodawców niekiedy oskarża się, że wych. Każdy z obywateli Rzeczypospolitej jest lub może chcemy ostrze naszego wniosku kierować w stronę nie- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 7

Poseł Artur Zawisza nej, ale także Ministerstwa Skarbu Państwa i Minister- stwa Finansów pod kątem konfliktu interesów wpły- których osób czy niektórych ugrupowań. Otóż chcemy wającego na brak bezstronności przy podejmowaniu zbadać działalność nie banków nawet – choć oczywi- przez nich decyzji. ście te, kiedy mogły działać zbyt łatwo we własnym To są istotne motywacje naszego wniosku – bardzo interesie, pewnie mogły być chętne, aby nadużywać tej precyzyjne, bardzo racjonalne i bardzo zdroworozsąd- sytuacji – ale chcemy zbadać działalność organów nad- kowe, takie, z których jesteśmy dumni. A jesteśmy zoru bankowego, w tym oczywiście prezesa. Tych pre- dumni, tym bardziej że przypominamy sobie udaną zesów przez ostatnie kilkanaście lat mieliśmy kolejnych i dobrze służącą Polsce działalność trzech komisji śled- i zapewne wszystkich będziemy pytać, co w tych spra- czych Sejmu poprzedniej kadencji. Gdyby nie te trzy wach, o których mówimy, robili. A więc chcemy rozja- komisje śledcze, których wielu członków zasiada na tej śnić, wyświetlić i wytłumaczyć tę sytuację. Chcemy s`ali, Polska byłaby dzisiaj w innym miejscu, niż jest. zapytać, czy tak być musiało, jak jest, czy ta fatalna Być może dalej cierpielibyśmy rządy układu, być może sytuacja musiała mieć miejsce, czy też była alternaty- dalej niejawne interesy dominowałyby nad tym, co jest wa, czy też rynek mógł być bardziej konkurencyjny, interesem publicznym. Być może nadal byłaby zasło- czy też ceny usług mogły być niższe, czy też udział nięta kotara, za którą skrywają się brudne, ciemne kapitału krajowego mógł być wyższy – czy istniała al- i szkodliwe dla Polski interesy. ternatywa, a jeżeli istniała, to dlaczego ona się nie zre- Pamiętamy tamte trzy komisje śledcze i chcemy na- alizowała, kto zaniedbał, kto nie dopuścił, kto świado- wiązywać do ich dorobku. Chcemy, aby pierwsza ko- mie działał na niekorzyść Polaków korzystających misja śledcza Sejmu tej kadencji badała rzeczywistość z rynku usług finansowych. ostatniego kilkunastolecia; aby komisja śledcza Sejmu Jak więc widać, cała argumentacja stojąca u pod- tej kadencji wykrywała to, co jest brudne i ponure; aby staw naszego projektu jest prorynkowa i proobywatel- komisja śledcza Sejmu tej kadencji wyciągała właściwe ska. Chcemy, aby działał w Polsce zdekoncentrowany, wnioski; aby komisja śledcza Sejmu tej kadencji potra- konkurencyjny, korzystny dla klienta rynek. Chcemy, fiła wskazać winnych, aby ukazywała Polakom prawdę aby Polacy mogli czuć satysfakcję z usług i z ich ceny, jaką o tym, co dzieje się wokół nich, a przeciwko nim. uzyskują. Ale wydarzenia ostatnich tygodni niestety Dlatego klub Prawo i Sprawiedliwość w spokoju nie prowadzą do tego, abyśmy mogli zorientować się, ducha, z poczuciem dobrze spełnionego obowiązku i z wiel- jaki jest stan rzeczy. Stąd nasza uchwała, w której wno- ką nadzieją co do rozwoju wypadków składa ten wnio- simy o to, aby na mocy art. 111 Konstytucji Rzeczypo- sek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) spolitej Polskiej zbadać prawidłowość i efektywność działania prezesa NBP i Komisji Nadzoru Bankowego jako organów nadzoru bankowego oraz Generalnego Marszałek: Inspektoratu Nadzoru Bankowego w zakresie prawi- dłowości procesu licencyjnego dotyczącego wniosko- Dziękuję, panie pośle. dawców z zagranicy, prawidłowości zezwoleń na wy- Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ślusarczyka konywanie praw głosu z akcji banków przez wniosko- w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały dawców z zagranicy, prawidłowości procesu decyzyj- zawartego w druku nr 401. nego w tych postępowaniach, prawidłowości, komplet- ności i rzetelności materiałów przygotowywanych w tych postępowaniach, sposobu oceny przez organ Poseł Piotr Ślusarczyk: nadzoru bankowego rękojmi podmiotów zagranicz- nych, sposobu i prawidłowości dokumentowania dzia- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt łań nadzoru i zgodności z prawem rozstrzygnięć w tych w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Ro- materiach. Chcemy ocenić kształt systemu bankowego dzin przedstawić projekt uchwały Sejmu Rzeczypospo- w porównaniu z innymi krajami, w szczególności ze litej w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania średnimi i dużymi krajami unijnymi, i przyczyny tego działań ministrów odpowiedzialnych za decyzje doty- stanu oraz wpływ organów nadzoru bankowego na ten czące prywatyzacji i przejęć w sektorze bankowym stan. Chcemy ocenić strukturę własnościową banków oraz działań organów Narodowego Banku Polskiego komercyjnych w Polsce w porównaniu z innymi kraja- i Komisji Nadzoru Bankowego w zakresie wydawania mi unijnymi i wpływ organów nadzoru bankowego, zezwoleń na przekształcenia kapitałowe w sektorze prezesa Urzędu Antymonopolowego, następnie prezesa bankowym w latach 1989–2006. Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na ten Zgodnie z zakładanym projektem, na podstawie art. stan. Pragniemy ocenić prawidłowość działania zarzą- 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 i 2 du NBP w tych materiach. Pragniemy zbadać kwestię ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji konfliktu interesów między rolą prezesa NBP jako śledczej, do zakresu działania komisji proponowanej przewodniczącego Rady Polityki Pieniężnej i przewod- przez wnioskodawców będzie należało: po pierwsze, niczącego Komisji Nadzoru Bankowego. Chcemy badanie działań ministrów odpowiedzialnych za decy- wreszcie ocenić działalność przedstawicieli poszcze- zje dotyczące prywatyzacji i przejęć w sektorze banko- gólnych wymienionych tutaj organów władzy publicz- wym w latach 1989–2006, a także innych osób zajmu- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 8 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Piotr Ślusarczyk tyków. Społeczeństwo nic z tego nie otrzymało. Kolejne afery związane z FOZZ, prywatyzacją hut stali, cemen- jących kierownicze stanowiska państwowe; po drugie, towni, Domów Towarowych Centrum, sektora teleinfor- badanie działań organów Narodowego Banku Polskie- matycznego, przemysłu paliwowego prawie zawsze wzbu- go i Komisji Nadzoru Bankowego w zakresie ich udzia- dzają emocje ze względu na niejasność ich kulisów. łu w procedurach i procesach przekształceń kapitało- Z tych wszystkich prywatyzacji jednak chyba naj- wych i własnościowych w sektorze bankowym; po większe emocje wzbudza prywatyzacja polskiego sek- trzecie, badanie dotychczasowej pracy pracowników tora bankowego – największe, ponieważ dotyczyła Ministerstwa Skarbu Państwa i innych ministerstw oszczędności wszystkich Polaków i decydowała tak właściwych przedmiotowo oraz organów Narodowego naprawdę o stopniu zamożności naszych rodaków. To, Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego odpo- co się stało z polskim sektorem bankowym, to praw- wiedzialnych za nadzór i prywatyzację banków; na- dziwa patologia – niejasne łączenie banków, brak kon- stępnie badanie działań osób zajmujących kierownicze troli ze strony państwa nad sektorem bankowym, stanowiska państwowe w zakresie określonym w art. 1 a przede wszystkim praktycznie całkowite dopuszcze- i ostatnia sprawa – sprawdzanie możliwości wpływania nie kapitału zagranicznego do tej sfery życia społecz- przez osoby prywatne i podmioty gospodarcze na dzia- no-gospodarczego, bez żadnej koncepcji, bez planów, łalność podmiotów wymienionych w pkt 1 i 4. bez jakichkolwiek merytorycznych kryteriów. Jednocześnie zaznaczamy, iż w skład komisji po- Zastanawiające w tym punkcie jest to, jaką rolę winno wchodzić 11 członków, wybranych zgodnie w tym procesie prywatyzacyjnym banków, oprócz mini- z ustawą o sejmowej komisji śledczej. strów odpowiedzialnych za Skarb Państwa, odegrał Na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt rodowy Bank Polski oraz Komisja Nadzoru Bankowego. uchwały o powołaniu sejmowej komisji śledczej nie W naszej opinii Narodowy Bank Polski nie prze- może być rozpatrywany bez analizy wydarzeń oraz prze- ciwstawił się dotychczasowej szkodliwej polityce wy- mian społeczno-gospodarczych, jakie miały miejsce po przedaży polskich banków przez kolejne rządy. W re- 1989 r. Otóż po upadku komunizmu Polska weszła na zultacie sektor finansowy w Polsce został opanowany drogę reform, które miały przekształcić funkcjonujący przez zagraniczne grupy kapitałowe realizujące wła- wówczas system centralnego planowania gospodarki sną politykę, nierzadko sprzeczną z interesem gospo- w system wolnorynkowy. Duże nadzieje związane z otwar- darczym Polski. ciem granic, możliwości inwestowania prywatnego ka- Komisja Nadzoru Bankowego nadzoruje funkcjo- pitału, także przypływ kapitału zagranicznego miały nowanie wszystkich banków, w szczególności kontro- wpłynąć na przyspieszenie tego procesu. Wielkie na- luje stopień przestrzegania przez banki norm ostrożno- dzieje wiązaliśmy również z prywatyzacją niemałego ściowych. W przeszłości nie zawsze wywiązywała się przecież majątku państwowego będącego spuścizną po prawidłowo z tego zadania. Jaskrawym tego przykła- poprzednim okresie, ale wypracowanego przez wszyst- kich Polaków. Z radością przyjmowaliśmy zapowiedzi dem był brak należytego nadzoru nad zakupem PZU o planowanym uwłaszczeniu naszych obywateli, korzy- przez BIG Bank Gdański SA. Nie trzeba chyba przy- staniu z owoców prywatyzacji oraz współdecydowaniu pominać o aferze związanej z prywatyzacją Banku całego narodu w zarządzaniu tymi składnikami mająt- Śląskiego, przez którą setki tysięcy Polaków straciło kowymi. Wkrótce jednak te nadzieje stały się tylko wir- swoje oszczędności. Warto również wspomnieć o prze- tualnym bytem. Okazało się bardzo szybko, że Polacy kazaniu przez prezesa Narodowego Banku Polskiego nie mają żadnego wpływu na to, co się dzieje z ich ma- praktycznie za darmo pakietu kontrolnego jedynego jątkiem, a władza zupełnie nie liczy się z interesami banku rolniczego – stworzonego przez rolników i dla ogółu społeczeństwa. Prawdziwą plagą byli słynni likwi- rolników – grupie kapitałowej związanej z Bankiem datorzy, drobni spekulanci, a słowa „restrukturyzacja Śląskim. Wszystkie te nieprawidłowości i niejasności przedsiębiorstwa” powodowały raczej strach pracowni- muszą być wyjaśnione, a osoby ich winne muszą po- ków, niż zapowiadały rzeczywistą perspektywę popra- nieść należytą konsekwencję. wy sytuacji bytowej ich i ich firm. Ale jak się później Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liga Polskich Ro- okazało, to nie ci drobni spekulanci stanowili największe dzin w swojej kampanii mówiła o wielkiej komisji śled- zagrożenie dla interesów ekonomicznych naszego kraju. czej, która zbada proces prywatyzacyjny ostatnich 16 Tym zagrożeniem byli przede wszystkim sprawujący lat, wzbudzający wiele wątpliwości i pytań. Jak wszy- władzę, kolejne ekipy rządzące, które w zaciszu swoich scy wiemy, na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej gabinetów dokonywały niejasnych transakcji gospodar- nie jest w dniu dzisiejszym możliwe powołanie tak du- czych, wyprzedając majątek narodowy Polaków prak- żej ogólnej komisji. Nasza propozycja w związku z tym tycznie za bezcen. idzie w kierunku powołania kilku komisji śledczych, Prywatyzacja majątku narodowego prawie zawsze które będą zajmowały się prywatyzacją poszczególnych odbywała się z naruszeniem interesu narodowego bądź sektorów gospodarki. Według naszej opinii powinni- niezgodnie z nim. Pozbyliśmy się majątku wartego wie- śmy rozpocząć od badania prywatyzacji sektora ban- le miliardów dolarów, a poziom życia Polaków znaczą- kowego, który praktycznie został wyprzedany i oddany co się nie poprawił. Beneficjentami prywatyzacji oka- w ręce inwestorów zagranicznych, a często odbywało zywały się kliki przestępców i skorumpowanych poli- się to w niezbyt klarownych warunkach. Ze względu 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 9

Poseł Piotr Ślusarczyk tyczonymi kierunkami rozwoju gospodarczego, sprzy- ja oddziaływaniu państwa na stan aktywności gospo- na odczucia społeczne i interes ekonomiczny Polaków darczej oraz wspieraniu przez nie sektora eksportowe- wydaje się to działanie uzasadnione. go. Zachowanie polskiego sektora bankowego jest też Nie należy jednak ukrywać, iż bezpośrednią przy- warunkiem stabilności całego systemu finansowego. czyną, która skłania nas do zgłoszenia projektu uchwały Tym dziwniejsze wydaje się zachowanie pana pre- w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania dzia- zesa Balcerowicza na posiedzeniu Komisji Nadzoru łania ministrów odpowiedzialnych za decyzje dotyczące Bankowego w ubiegłym tygodniu i pozbawienie rządu prywatyzacji i przejęć w sektorze bankowym oraz dzia- polskiego wpływu na bardzo ważne transakcje. Takie łań organów Narodowego Banku Polskiego i Komisji praktyki powinny stać się przedmiotem działalności Nadzoru Bankowego, jest działanie, jakie podjął prezes naszej komisji, a temat zachowania pana Balcerowicza Narodowego Banku Polskiego pan Leszek Balcerowicz wymaga szerszego omówienia, tak aby opinia publicz- na posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego w ubie- na zrozumiała, na czym polega konflikt. Należy rów- głym tygodniu, na którym, działając jako przewodniczą- nież o tym wspomnieć, gdyż od kilku dni mówimy cy, wyprosił przedstawiciela ministra finansów. o ewentualnym wniosku o pociągnięcie do odpowie- Chcemy podkreślić, iż bank centralny powinien być dzialności przed Trybunałem Stanu pana prezesa Lesz- instytucją niezależną od rządu. Suwerenność w reali- ka Balcerowicza. Jest to wniosek uzasadniony i dla zacji polityki monetarnej sprzyja bowiem równowadze przejrzystości, a nade wszystko praworządności życia finansowej gospodarki. Niezależny od nacisków poli- publicznego wręcz niezbędny. (Oklaski) tycznych bank centralny jest bowiem w stanie przeciw- Aby nie powtarzać dyskusji, jaka przetoczyła się stawić się pokusie inflacyjnej emisji pieniądza. Kreacja przez Sejm w ubiegły piątek, tylko przypomnę, że w dniu pieniądza do gospodarki powinna być dostosowana do 8 marca 2006 r., działając jako przewodniczący Komi- jej rzeczywistego zapotrzebowania na środki pieniężne, sji Nadzoru Bankowego, pan Leszek Balcerowicz wy- a nie do finansowania deficytu budżetowego. Tego ro- dał postanowienie o wyłączeniu pana Cezarego Mecha, dzaju polityka pieniężna prowadzi bowiem do emisji wiceprzewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego, pustego pieniądza, do nadmiernej jego podaży i do hi- z prowadzonych przez KNB postępowań w sprawie perinflacji. To właśnie dlatego racjonalne kształtowanie zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na Walnym obiegu pieniężnego jest podstawowym zadaniem Na- Zgromadzeniu Akcjonariuszy Banku BPH, BPH Banku rodowego Banku Polskiego. Polityka Narodowego Ban- Hipotecznego oraz Banku Rozwoju Energetyki i Ochro- ku Polskiego w okresie transformacji sprzyjała ograni- ny Środowiska Megabank w likwidacji. Postanowienie czeniu inflacji i umocnieniu siły nabywczej waluty to zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa i do- polskiej. Jednak była to tylko część zadań stojących prowadziło do pozbawienia przedstawiciela ministra przed centralną instytucją monetarną państwa. finansów ustawowo zagwarantowanego udziału w po- Obowiązkiem NBP jest również kształtowanie poli- stępowaniu. tyki kredytowej banków i aktywności gospodarczej Leszek Balcerowicz powoływał się na przepisy Ko- przedsiębiorstw w taki sposób, aby w kraju istniało peł- deksu postępowania administracyjnego dotyczące insty- ne zatrudnienie i stan optymalnego wykorzystania zdol- tucji wyłączenia członka organu kolegialnego z powodu ności produkcyjnych. Trzeba bardzo wyraźnie podkre- wystąpienia okoliczności, które mogą wywoływać wąt- ślić, że Narodowy Bank Polski nie wywiązywał się na- pliwości co do jego bezstronności. Stwierdzić należy, iż leżycie z tego zadania. Prowadził politykę wysokich stóp ze względów formalnoprawnych nie jest możliwe zasto- procentowych, ograniczając dostęp przedsiębiorstw do sowanie instytucji wyłączenia członka KNB z tego tylko kredytów bankowych. Była to polityka bardzo restryk- powodu, iż reprezentuje on pogląd podmiotu, który go cyjna. (Oklaski) Tymczasem kredyty banków komercyj- do Komisji Nadzoru Bankowego wydelegował. Przepis nych są ważnym źródłem zasilania finansowego przed- Prawa bankowego nakazuje bowiem jedynie odpowied- siębiorstw i stymulatorem wzrostu inwestycji. nie stosowanie przepisów K.p.a., odpowiednie, a zatem Ponadto zadaniem banku centralnego jest umocnie- uwzględniające specyfikę regulacji przepisów banko- nie kapitałowe tych banków, które pozostały własnością wych. Nie można więc zastosować przepisu K.p.a. bez państwa. W rękach narodu polskiego powinny postać: rozważania kwestii odmiennej regulacji w Prawie ban- Bank Gospodarstwa Krajowego, Powszechna Kasa kowym i ustawie o NBP. Pogląd ten zresztą wprost wy- Oszczędności BP, Bank Pocztowy. Państwo powinno nika z brzmienia art. 11 Prawa bankowego. uczynić wszystko, aby odzyskać pakiet większościowy Ponad wszelką wątpliwość można stwierdzić, iż w Banku Gospodarki Żywnościowej i w Banku Ochro- w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z pewną ny Środowiska. Powyższe banki powinny być dużymi, szczególną regulacją, zupełnie odmienną od standar- uniwersalnymi, silnymi kapitałowo instytucjami finan- dowych regulacji K.p.a. Kodeks ten bowiem normuje sowymi, zdolnymi do konkurowania z potężnymi ban- podstawowe postępowanie administracyjne, w którym kami zagranicznymi. (Oklaski) organ kolegialny to albo zarząd powiatu, województwa, (Poseł Marek Kotlinowski: Tak jest.) albo też samorządowe kolegium odwoławcze. Zasadni- Istnienie państwowego sektora bankowego warun- czą różnicą pomiędzy tymi organami a KNB jest fakt, kuje realizację interesów gospodarczych Polski, umoż- że wszyscy ich członkowie są powoływani w sposób liwia prowadzenie polityki kredytowej zgodnie z wy- identyczny. Ich pozycja jako kolegiatów jest w zasadzie 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 10 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Piotr Ślusarczyk zowany, co zresztą przyznał pan Balcerowicz, stwier- dzić należy, że niepodobieństwem jest wymaganie od taka sama, nie reprezentują oni jakiegoś innego pod- ministra finansów zasiadającego w Komisji Nadzoru miotu, nie są związani żadnymi wytycznymi poza Bankowego, aby nie realizował zaleceń Rady Mini- przepisami prawnymi. strów. Nie można bowiem wymagać od ministra finan- Zupełnie inaczej kwestia ta wygląda w przypadku sów takiego samego rodzaju obiektywizmu, jak np. od Komisji Nadzoru Bankowego. Ustawodawca przewi- sędziego. Minister i urzędnicy niższego szczebla są dział szczególny tryb powoływania jej członków – po- konstytucyjnie zobowiązani do ochrony interesów woływanie przez uprawnione podmioty – lub też człon- Skarbu Państwa. Jest to nakaz bezwzględny niezależnie kostwo ex officio. Szczególnie ten drugi tryb, polega- od tego, czy dana osoba działa w trakcie obrad Rady jący na automatycznym członkostwie danej osoby z racji Ministrów, czy też Komisji Nadzoru Bankowego. Nie zajmowania określonego stanowiska, wskazuje na wolę można nie zauważyć specyfiki działalności Komisji ustawodawcy powiązania pracy w Komisji Nadzoru Nadzoru Bankowego w porównaniu z typowymi orga- Bankowego z obowiązkami i interesami wynikającymi nami administracji. Z postanowienia pana Leszka Bal- na przykład z funkcji ministra finansów czy też gene- cerowicza z dnia 8 marca 2006 r. nie wynika, czy wąt- ralnego inspektora nadzoru bankowego. pliwość co do bezstronności wiąże on z samym faktem Mało tego, można sobie wyobrazić, że interesy po- udzielenia wywiadu, w którym Cezary Mech oświad- szczególnych podmiotów delegujących będą w konkret- czył, jak będzie głosował, czy też raczej ze związaniem nej sprawie sprzeczne. W takim przypadku nie można działalności podsekretarza stanu z wielokrotnie wyra- uznać, iż jeden z członków Komisji Nadzoru Banko- żajnym sceptycznym stanowiskiem rządu i ministra wego, przewodniczący, mógłby samodzielnie wyłączyć finansów w sprawie fuzji. z postępowania innego członka, gdyż stanowiłoby to Jeśli chodzi o pierwszy zarzut, to stwierdzić należy, ogromne pole do naruszeń, szczególnie w wypadku, iż nie znajduje on żadnego uzasadnienia w przepisach gdy od postanowienia nie przysługuje zażalenie, a przy prawa. Przecież będąc obiektywnym, można wypraco- tym naruszałoby to ustawowe uprawnienia innego or- wać sobie stanowisko w danej sprawie i je ogłosić. Być ganu konstytucyjnego do zasiadania w KNB. Mając może takie ogłoszenie jest pewnego rodzaju niestosow- powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż w przed- nością przed zamknięciem postępowania, ale na pewno miotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis nie ma związku z brakiem obiektywizmu. (Oklaski) art. 27 Kodeksu postępowania administracyjnego, Zresztą idąc tokiem rozumowania pana prezesa Leszka a zatem postępowanie o wyłączenie Cezarego Mecha Balcerowicza, należałoby również wykluczyć innego przez Pana Leszka Balcerowicza nie miało żadnych członka Komisji Nadzoru Bankowego pana Wojciecha prawnych podstaw. (Oklaski) Kwaśniaka, generalnego inspektora nadzoru bankowe- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawet gdybyśmy go, który w piśmie z dnia 3 marca 2006 r. pozytywnie jednak przyjęli pogląd przeciwny i uznali, że wyłącze- zarekomendował wniosek UniCredito. Przecież również nie członka Komisji Nadzoru Bankowego jest możliwe, i on publicznie oświadczył, jakie jest jego stanowisko to należy stwierdzić, iż działanie Leszka Balcerowicza i jak będzie głosował. Dlaczego zatem nie został wyklu- naruszyło przepisy prawa materialnego. Absolutnie czony przez Leszka Balcerowicza, tego nie wiemy. błędny jest bowiem pogląd, iż członek Komisji Nadzo- Drugi zarzut jest równie nieuzasadniony. Jak już ru Bankowego nie może reprezentować i prezentować wyżej wykazano, specyfika regulacji bankowych wy- w komisji stanowiska organu, który go wydelegował musza ich specjalną interpretację oraz szczególną lub który reprezentuje. Skoro ustawodawca uznał, iż ostrożność w odpowiednim stosowaniu innych przepi- zasadne jest, aby w komisji zasiadał minister finansów sów. Trudno przecież wymagać od ministra finansów lub jego przedstawiciel, to trudno twierdzić, że osoba swoistej schizofrenii polegającej na działaniu z jednej taka winna być oderwana od polityki rządu i kierować strony jako członka Rady Ministrów, a z drugiej na się bliżej nieokreślonymi zasadami. W ogóle w całej zupełnym pominięciu tych działań w trakcie obrad Ko- działalności pana prezesa Leszka Balcerowicza widać misji Nadzoru Bankowego. Mało tego, można mieć ogromną tendencję do mitologizowania samodzielności pewność, że ustawodawca, określając skład Komisji NBP, rozumianej czasem wręcz jako opozycyjność do Nadzoru Bankowego, miał właśnie na celu umożliwie- rządu. Zdaniem wnioskodawców brak jest podstaw nie wpływu rządu na działalność komisji i właśnie ta- prawnych do takiego rozumienia misji i celów działania kiego wpływu nie sposób traktować jako brak obiek- banku centralnego. Skoro ustawodawca uznał, że w skład tywizmu. Z późniejszych wypowiedzi pana Leszka Komisji Nadzoru Bankowego powinien wchodzić mi- Balcerowicza w mediach i na forum Sejmu wynika, iż nister finansów, to trudno twierdzić, że nie może on podejmując decyzje o wykluczeniu pana Cezarego Me- prezentować stanowiska rządu. cha, kierował się on przekonaniem o niezależności Na- Podstawą wyłączenia pana Cezarego Mecha były rodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Banko- wątpliwości co do jego bezstronności, które wystąpiły wego od wszelkich innych organów, o czym świadczy u Leszka Balcerowicza po lekturze artykułów praso- choćby stwierdzenie pana Balcerowicza, cytuję: usły- wych, w których minister Mech oświadczał, iż jest szeliśmy, że jest to ciało – Komisja Nadzoru Bankowe- przeciwnikiem wydania pozytywnej decyzji przez go – którego przedstawiciele, na przykład minister fi- KNB. Pomijając już kwestię, że artykuł nie był autory- nansów, reprezentują resort, albo przedstawiciel prezy- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 11

Poseł Piotr Ślusarczyk komisje śledcze, przy dużym udziale również niektórych dziennikarzy, których roli nie sposób nie docenić. denta reprezentuje punkt widzenia Kancelarii Prezyden- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja śledcza ta. To jest fałszywa interpretacja, proszę państwa, albo- ma na celu zbadanie prawidłowości działań ministrów wiem Komisja Nadzoru Bankowego jest niezależnym, odpowiedzialnych za decyzje dotyczące prywatyzacji odrębnym organem administracji. w latach 1989–2006. Działania związane z prywatyza- Tak więc pan Leszek Balcerowicz wymagał od pana cją i przejęciami w sektorze bankowym w ostatnich Cezarego Mecha, aby nie był on przedstawicielem swo- kilkunastu latach w znacznym stopniu prowadziły do jego resortu, ale aby działał samodzielnie, tak jakby rozstrzygnięć bardzo niekorzystnych dla polskiego sys- urzędnikiem nie był. Do takiego poglądu nie ma naj- temu bankowego i polskiego interesu narodowego. mniejszych podstaw prawnych. Pan Leszek Balcerowicz W wyniku tych działań doszło do przejęcia kontroli nad kreuje bardzo specyficzną wizję działalności Narodowe- większością polskich banków przez inwestorów zagra- go Banku Polskiego wykonywanej niejako zawsze w opo- nicznych oraz do nadmiernej koncentracji rynku. Dla- zycji do rządu. W wizji tej nawet ministrowie muszą tego jednym z celów komisji śledczej będzie zbadanie zapomnieć o swoich funkcjach, a kierować się nie inte- działań wymienionych w uchwale podmiotów, ustale- resem narodowym, lecz bezpieczeństwem i stabilnością nie ewentualnych nieprawidłowości i określenie zakre- sektora bankowego. Reasumując, postanowienie z dnia su odpowiedzialności poszczególnych osób za obecny 8 marca 2006 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem stan polskiego sektora bankowego. prawa materialnego, jak i procedury. W wyniku prywatyzacji i przejęć w latach 1989– Rozważenia wymaga również kwestia popełnienia –2006 polskie banki w większości trafiły w ręce inwe- przez pana Balcerowicza przestępstwa określonego w art. storów zagranicznych. Obcy kapitał miał wzmocnić 231 Kodeksu karnego. Bez wątpienia jest on funkcjona- słaby polski system bankowy, gdyż w Polsce nie było riuszem publicznym, nie może również być kwestiono- wystarczającej ilości kapitału. Szczególnej staranności wany fakt, iż w przedmiotowej sprawie przekroczył on miano dołożyć, by inwestorzy pochodzili z różnych znacznie swoje uprawnienia. Szkoda w interesie publicz- krajów, by żaden nie zdominował naszego systemu nym polegała na niedopuszczeniu do udziału w postępo- bankowego. Jednak sprawa fuzji Pekao SA i BPH pla- waniu osoby formalnie delegowanej przez ministra fi- nowanej przez UniCredito dowodzi czegoś wręcz prze- nansów. To zachowanie prezesa Balcerowicza wymaga ciwnego. wyjaśnienia i nie powinno przejść bez echa. Komisja Nadzoru Bankowego należy do najważniej- Już kończę. szych instytucji sprawujących nadzór nad rynkiem ban- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prywatyzacja jest kowym w Polsce. Do jej zadań należy: określanie zasad tematem, który wciąż elektryzuje opinię publiczną. działania banków zapewniających bezpieczeństwo środ- W czasie kampanii wyborczej podnoszono wielokrotnie ków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w ban- rozliczenie sprzedaży za bezcen majątku narodowego od kach, nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania 1989 r. Obrona majątku narodowego, wypracowanego ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązu- przez pokolenia Polaków, powinna być otoczona szcze- jących je norm finansowych, dokonywanie okresowych gólną troską rządzących, a rolą opinii publicznej i partii ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawianie ich politycznych jest uważna obserwacja działań rządzących Radzie Polityki Pieniężnej oraz dokonywanie ocen pod kątem rzeczywistej ochrony majątku narodowego. wpływu polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na Liga Polskich Rodzin ma duży wkład w rozliczenie ich rozwój, opiniowanie zasad organizacji nadzoru ban- największych afer prywatyzacyjnych. Posłowie Ligi kowego i ustalanie trybu jego wykonywania. Z kolei Polskich Rodzin w komisjach śledczych walnie przy- minister skarbu państwa sprawuje obecnie nadzór wła- czynili się do ujawnienia opinii publicznej prawdy o naj- ścicielski nad mieniem państwowym. większych w ostatnich latach procesach prywatyzacyj- W związku z faktem, iż prezes Narodowego Ban- nych: w komisji do spraw PKN Orlen – pan poseł Ro- ku Polskiego wykluczył w środę 8 marca 2006 r. wi- man Giertych i w komisji do spraw PZU – pan poseł ceministra finansów pana Cezarego Mecha z obrad Janusz Dobrosz. (Oklaski) Komisji Nadzoru Bankowego, która tego dnia rozpa- W Sejmie obecnej kadencji, korzystając z okazji trywała wniosek UniCredito o zgodę na wykonywanie i – przynajmniej deklaratywnej – dobrej woli ku temu prawa głosu z akcji BPH, zachodzi konieczność zba- dużej części posłów, należałoby powołać „wielką ko- dania, czy Komisja Nadzoru Bankowego nie złamała misję prawdy i sprawiedliwości”. Jak wcześniej wspo- prawa, a przez to czy nie działała na szkodę Skarbu mniałem, na gruncie obowiązującej konstytucji jest to Państwa, pozbawiając państwo polskie prawa nadzoru niemożliwe. Dlatego dzisiaj wnosimy o powołanie ko- właścicielskiego. misji śledczej do zbadania działań ministrów odpowie- Taka sytuacja w demokratycznym państwie jest nie- dzialnych za decyzje dotyczące prywatyzacji. dopuszczalna. (Oklaski) Dlatego też zachodzi koniecz- Doświadczenia ostatnich lat i poprzedniego parla- ność szczegółowej analizy wspomnianej sprawy oraz mentu dobitnie pokazały, że to niestety nie sądy i proku- znalezienia przyczyn i osób odpowiedzialnych za de- ratura odkrywały pierwsze afery związane z wyprzeda- cyzje, na skutek których może dojść do powstania mo- żą majątku narodowego, ale interweniujący posłowie, nopolu na polskim rynku bankowym. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 12 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Piotr Ślusarczyk możliwa jest odbudowa gospodarcza. Stan gospodarczy jest konsekwencją działań politycznych, a nie odwrot- Zgodnie z projektem do zakresu działań komisji nie. Jeśli polityka nadal będzie chora, jeśli nie wyeli- śledczej należy ponadto przeanalizowanie dotychcza- minujemy z niej afer i korupcji, w gospodarce nic się sowej pracy pracowników Ministerstwa Skarbu Pań- nie zmieni. (Oklaski) stwa i innych właściwych przedmiotowo ministerstw, (Poseł Marek Kotlinowski: Tak jest. Brawo.) organów Narodowego Banku Polskiego oraz Komisji W związku z tym w imieniu wnioskodawców wno- Nadzoru Bankowego, odpowiedzialnych za nadzór i pry- szę o przyjęcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Pol- watyzację banków. Sprawdzenia wymaga również skiej w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania możliwość wpływania przez osoby prywatne i podmio- działań ministrów odpowiedzialnych za decyzje doty- ty gospodarcze na działalność podmiotów wymienio- czące prywatyzacji i przejęć w sektorze bankowym nych w art. 2 projektu uchwały. oraz działań organów Narodowego Banku Polskiego W związku z powyższym zachodzi poważna ko- i Komisji Nadzoru Bankowego w zakresie wydawania nieczność, aby powołać komisję śledczą. Wniosek taki zezwoleń na przekształcenia kapitałowe w sektorze w pełni zasługuje na poparcie. bankowym w latach 1989–2006. Bardzo dziękuję za Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od 16 lat obserwu- umożliwienie mi wystąpienia. (Oklaski) jemy w naszym kraju proces zwany prywatyzacją. Ko- lejne ekipy rządowe wyzbywają się przedsiębiorstw (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek należących do państwa. W rękach państwa zostało nie- Sejmu Jarosław Kalinowski) wiele przedsiębiorstw, jednak mają one strategiczne zna- czenie dla obrony resztek suwerenności gospodarczej Polski. Szczególnie sektor bankowy to dziedzina gospo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: darki, na którą państwo ma jeszcze wpływ. Nie wolno dopuścić do dalszej bezmyślnej, niemającej żadnych ra- Dziękuję, panie pośle. cjonalnych uzasadnień sprzedaży majątku narodowego. Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami Prywatyzacja jest zjawiskiem pożądanym, ale tylko wte- porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby, dy, gdy jest ona zgodna z interesem obywateli. w zależności od ich wielkości, w granicach od 13 do 58 Polityka gospodarcza ostatnich lat ograniczała się minut, tj. debatę krótką przedłużoną. do tworzonych ad hoc i nierealizowanych programów. Otwieram dyskusję. Kolejne rządy obiecywały poprawę stanu konkurencyj- Głos ma pani poseł Aleksandra Natalli-Świat, Pra- ności naszej gospodarki, aktywne przeciwdziałanie wo i Sprawiedliwość. bezrobociu, wzrost gospodarczy, który przełoży się na podniesienie standardu życia obywateli. Nic takiego jednak nie nastąpiło. Poseł Aleksandra Natalli-Świat: Odwrócenie niekorzystnych zjawisk w gospodarce musi mieć charakter długofalowy. Oprócz planów ogra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko Klubu niczenia wydatków w administracji należy zastanowić się Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w kwestii nad możliwościami zwiększenia dochodów obywateli, projektu uchwały w sprawie powołania komisji śledczej szczególnie w odniesieniu do małych i średnich firm. Polska musi rozliczyć się z przeszłością, z tą komu- do zbadania prawidłowości i efektywności działania nistyczną i z tą bliższą, z ostatnich kilku lat. Wmawiano prezesa Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nad- nam, że historię komunizmu w Polsce należy zamknąć zoru Bankowego jako organów nadzoru bankowego „grubą kreską”, że kara, nawet gdyby była uzasadniona oraz Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego i sprawiedliwa, nie odwróci biegu zdarzeń, że osoby od- w latach 1989–2006, a także Zarządu NBP i prezesa powiedzialne za ludzkie krzywdy z tamtych lat nawró- Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz od- ciły się i teraz budują rzeczywistość nowej Polski. powiedzialności poszczególnych osób w ramach tych Mówili to ci sami ludzie, którzy przy „okrągłym podmiotów za obecną strukturę systemu bankowego stole” podzielili Polskę między siebie i postkomuni- jest oczywiste. stów. Ci, którzy głosowali również na prezesa Balcero- Zgłaszamy projekt powołania tej komisji, uznając, że wicza. W efekcie doprowadziło to do odtworzenia sta- wobec wątpliwości co do prawidłowego funkcjonowania rych zależności, powrotu do władzy ludzi poprzednie- tak ważnych dla państwa instytucji konieczne są działania go systemu oraz powstania mafii, którą ochraniały wymagające zachowania szczególnej staranności. Uwa- najważniejsze osoby w państwie. żamy, że wobec wagi omawianych spraw i ich kluczowe- Prawda, jaką odkryliśmy przy okazji afery Orlenu czy go znaczenia dla gospodarki kraju niezbędna jest publicz- PZU, po raz pierwszy ukazała ogrom wzajemnych powią- na i jawna debata, właśnie bowiem publicznie i jawnie zań świata polityki, biznesu, przestępczości, i – co cha- stawiane pytania pozwalają odsłonić kulisy wielu spraw rakterystyczne dla państw, które nie rozliczyły się z mi- i decyzji. Kontrowersje wokół tych decyzji trzeba albo nionym systemem – również służb specjalnych. potwierdzić, albo odrzucić. Na szczęście bezpośredni na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasz kraj bardzo cisk opinii publicznej sprawia, że nie można skutecznie potrzebuje oczyszczenia politycznego. Bez tego nie- chować konkretnych odpowiedzi za prawnymi kruczkami 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 13

Poseł Aleksandra Natalli-Świat stwa, uniemożliwienie wypełniania przez rząd jego kon- stytucyjnych zobowiązań. czy kwestiami proceduralnymi. Dowiodły tego działania Innym istotnym tematem jest poziom koncentracji poprzednich komisji. w polskim systemie bankowym. Jest on w naszym sys- Zadaniem komisji ma być zbadanie prawidłowości temie bankowym wyższy niż w rozwiniętych krajach działania instytucji odpowiedzialnych za kształt i funk- europejskich. Udział największych pięciu banków w za- cjonowanie systemu bankowego, ale zadaniem komisji kresie aktywów był w Polsce już w 2004 r. większy niż ma być też, zgodnie z propozycją wnioskodawców, po- na przykład w Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii stawienie generalnych pytań dotyczących oceny struk- i Hiszpanii. Oczywiście można wskazać też państwa, tury własnościowej i kształtu systemu bankowego w Pol- w których jest on wyższy niż w naszym kraju, należy sce, określenie przyczyn i decyzji, które doprowadziły do nich przykładowo Bułgaria. Jednym z pytań posta- do aktualnego stanu, oraz roli poszczególnych osób wionych przed komisją jest więc ocena kształtu syste- i instytucji w tym procesie. Chodzi o postawienie tych mu bankowego w Polsce i wynikających z niego kon- pytań w sposób jawny przez komisję parlamentarną, sekwencji, a niewątpliwie stan faktyczny jest taki, że złożoną z przedstawicieli wszystkich ugrupowań obda- w naszym kraju ceny usług bankowych są wyraźnie rzonych zaufaniem wyborców, właśnie w taki sposób, wyższe niż w innych krajach europejskich. W przypad- aby w wyjaśnianiu tak fundamentalnych kwestii nie ku cen usług bankowych w stosunku do produktu kra- pozbawiać głosu żadnej z opcji politycznych. Przy oka- jowego brutto na osobę są to nawet wskaźniki najwyż- zji może w końcu wyjaśni się, dlaczego już sama pro- sze w Europie, dwukrotnie wyższe niż w sąsiednich pozycja powołania tej komisji wywołuje tak ogromne Czechach, a wielokrotnie wyższe niż w Portugalii, emocje. Dlaczego propozycja legalnych, przewidzia- Niemczech czy Hiszpanii. Zachodzi więc pytanie, czy nych prawem działań, realizowanych przez najwyższą praca Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego w państwie władzę ustawodawczą, określana jest mia- i Urzędu Kontroli Konkurencji i Konsumenta jest wy- nem politycznego szantażu i zastraszenia? Czy niektó- starczająca i skuteczna? Czy sytuację tę można wiązać rzy wysocy funkcjonariusze nie mylą określonej usta- z istotnym wpływem wiodących banków na działania wowo niezależności reprezentowanych przez siebie prowadzone przez nadzór bankowy? Przykładem może instytucji z zakazem oceny ich działań przez społe- tu być sytuacja negocjowania przez nadzór bankowy z największymi bankami kwestii ograniczeń w udzie- czeństwo, które im te funkcje powierzyło? laniu kredytów walutowych. W uzasadnieniu projektu uchwały wnioskodawcy Zbadania wymaga sposób prowadzenia polityki od- przytaczają szereg danych, danych bardzo często uka- nośnie do tworzenia obowiązkowych rezerw. Czy może zujących niepokojące zjawiska związane z funkcjono- mieć na nią istotny wpływ stanowisko największych waniem sektora bankowego w Polsce. Podstawowym banków, które podejmują określone decyzje co do oce- zagadnieniem wydaje się tu poziom koncentracji i struk- ny i klasyfikacji udzielanych przez siebie kredytów, tura własnościowa. Dane te wskazują, że należy mówić wspierania lub braku zainteresowania poszczególnymi o sektorze bankowym w Polsce, a nie o polskim sekto- grupami klientów? Polityka tworzenia rezerw ma zaś rze bankowym, ponieważ wyraźnie został on zdomi- bezpośredni wpływ na poziom kosztów kredytów, nowany przez kapitał zagraniczny. Udział kapitału kosztów ponoszonych przez kredytobiorców. zagranicznego w kapitale zakładowym banków komer- Należy też przyjrzeć się przyjętym w przypadku cyjnych przekroczył 65%. W bankach kontrolowanych nadzoru bankowego rozwiązaniom organizacyjnym przez kapitał zagraniczny znajduje się ponad 65% de- i finansowym. Generalny Inspektorat Nadzoru Banko- pozytów sektora niefinansowego. Udzieliły one blisko wego jest finansowany, strukturalnie i organizacyjnie 70% kredytów. Polska potrzebuje kapitału zagranicz- powiązany z Narodowym Bankiem Polskim. Koszty nego, napływu nowych inwestycji i technologii, a funk- jego funkcjonowania w całości pokrywa NBP, nato- cjonowanie międzynarodowych banków i korporacji jest miast w przypadku innych części sektora finansowego zjawiskiem najzupełniej normalnym we współczesnym ma się to zupełnie inaczej. Koszty nadzoru nad firma- świecie. Czym innym jest jednak uznanie tych oczywi- mi ubezpieczeniowymi i towarzystwami emerytalnymi stych prawd, a czym innym ocena konkretnych rozwią- pokrywane są przez podmioty podlegające temu nad- zań, ocena w kontekście interesu państwa, interesu na- zorowi. Mamy więc do czynienia z wyraźnym uprzy- rodowego. Ten punkt odniesienia, przez niektórych na- wilejowaniem banków. Dodatkowo można się zastano- wet wyśmiewany, jest dla nas zupełnie podstawowy, jest wić, czy organizacyjne rozmycie nadzoru bankowego też najzupełniej jasny dla rządów innych państw człon- sprzyja transparentności działań tej instytucji. kowskich Unii, czego dowodzi wiele ich działań mają- Na zakończenie chciałabym jeszcze podkreślić, że cych na celu ochronę pozycji istotnych dla rynku danego nie ma i nie może być mowy o zamachu na niezależność kraju banków czy firm. Szczególnego znaczenia nabie- banku centralnego. Celem powołania komisji jest wy- rają tu ostatnie wydarzenia, w tym niedopuszczenie do jaśnienie, właśnie wyjaśnienie wszystkich wątpliwości postępowania w sprawie wniosku banku UniCredito Ita- i jej działania służyć będą zapewnieniu rzeczywistej liano jako strony przedstawiciela ministerstwa skarbu niezależności banku centralnego i naprawie działań (Oklaski), a więc uniemożliwienie właściwego reprezen- wszystkich instytucji oddziałujących na system banko- towania przez polski rząd interesu skarbu naszego pań- wy w naszym kraju. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 14 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Aleksandra Natalli-Świat debaty? Rozpoznaję w niej ludzi, którzy z dobrą lub złą wolą uczestniczyli w wieloletnim, czasami bardzo bo- Klub Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za po- lesnym, wymagającym odwagi procesie wyzwalania szanowaniem niezależności banku centralnego, ale Polski z komunizmu. I dzisiaj ci ludzie tak naprawdę zdecydowanie domaga się usunięcia z naszego życia zaprzeczają głównym, podstawowym, fundamental- gospodarczego wszystkich patologii i ukarania win- nym ideom pierwszej „Solidarności”. (Oklaski) nych ich powstania. Dziękuję. (Oklaski) Przede wszystkim, co wydaje się dzisiaj najważniej- sze i tak dotkliwe w odbiorze milionów Polaków, lu- dzie, którzy nosili na swoich sztandarach hasła solidar- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: ności i wolności, dzisiaj proponują władzę, która ma zlikwidować z takim trudem budowane przez 15 lat Dziękuję bardzo, pani poseł. niezależne instytucje będące gwarancją wolności. Trze- W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- ba mieć albo złą wolę, albo zupełnie inną namiętność telska głos zabierze pan poseł Donald Tusk. (Oklaski) polityczną niż deklarowana, żeby nie dostrzegać bez- pośredniego związku między wolnością i bezpieczeń- stwem obywateli a autentyczną niezależnością wielu Poseł Donald Tusk: instytucji i przestrzeni życia publicznego od władzy politycznej. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Toczymy dzisiaj Dzisiaj jesteśmy świadkami – i takie jest moje prze- dyskusję z pozoru nad projektami ustaw o powołaniu konanie, nie mam zamiaru uprawiać tandetnej propa- komisji śledczych dotyczącej nadzoru bankowego. Dla- gandy, ale przecież jest to nie tylko moje zdanie... czego twierdzę, że ta dyskusja tylko z pozoru dotyczy (Poseł Maria Nowak: Ale taką pan uprawia.) tego tematu? Otóż każdy, kto z dobrą wolą przysłuchu- ...ataku na kolejną niezależną instytucję, tak jak kilka- je się i przygląda polskiej polityce, wystąpieniom poli- naście dni temu byliśmy świadkami ataku na niezależ- tyków różnych partii w Sejmie, od kilku miesięcy widzi ne media w Polsce. (Oklaski) Kilka miesięcy temu do- dokładnie, że tak naprawdę toczymy przez ten czas konano wyboru – i zrobiło to między innymi Prawo fundamentalny spór o istotę przemian w Polsce. Tak i Sprawiedliwość – komisarza, a nie samorządu teryto- naprawdę toczy się spór, który dzisiaj ma swoją kolejną rialnego. (Oklaski) Tak jak dzisiaj ludzie w Polsce, na odsłonę, o to, co w Polsce po roku 1989, po odzyskaniu kilka miesięcy przed wyborami samorządowymi, zasta- niepodległości udało się dobrze zrobić, a co źle, co jest nawiają się, kiedy kolejnym celem ataków stanie się prawdziwym źródłem udręki, a co jest prawdziwym samorządność, jak przez wiele miesięcy była na przy- źródłem satysfakcji wielu obywateli. Dzisiaj ze szcze- kład polska wolna przedsiębiorczość. Dlaczego o tym gólną mocą objawia się zasadnicza różnica w ocenie mówię? (Oklaski) Mogłoby się wydawać, że komisja tego, co w Polsce udało się zrobić wspólnymi siłami, śledcza w sprawie nadzoru bankowego nie ma wiele w ocenie tego, co jest istotą przemiany PRL w Rzecz- wspólnego z tą najbardziej fundamentalną istotą prze- pospolitą Polską. mian w Polsce po roku 1989. Gdy w czasie licznych spotkań, a także na posiedze- Każdy, kto przez te 15 lat, korzystając z powoli na- niach Sejmu konfrontuję marzenia różnych ludzi, poli- rastającej wolności, wbrew ciągle funkcjonującym tyków, środowisk, o wolnej Polsce, o tym, jak ona mia- układom postkomunistycznym, wbrew często złej wła- ła wyglądać, dostrzegam coraz wyraźniej spór pomię- dzy, wbrew niesolidnej biurokracji, wyrywał tę prze- dzy wizją reprezentowaną przez tak zwany pakt stabi- strzeń swojej samodzielności i wolności… Tych ludzi, lizacyjny, a tą, jaką prezentuje konsekwentnie Platfor- a są to miliony Polaków, dzisiaj władza, ku ich zasko- ma Obywatelska. czeniu, rozpaczy i narastającej beznadziei, atakuje ab- Jak w ostatnich tygodniach, tak i dzisiaj debatujemy solutnie bezlitośnie, bo te miliony Polaków chcą dzisiaj o tym, ile władztwa ma posiadać władza polityczna nad przede wszystkim bezpieczeństwa, stabilności i gwa- obywatelami. Dyskutujemy o tym, czy w roku 1989 rancji dla wyników swojej pracy, dla wolności, a przede ważne było to… Głęboko wierzę, że najważniejsze było wszystkim szansy na swoje miejsca pracy. (Oklaski) to, że w roku 1989 udało się – chociaż pytanie, w jakim Trzeba mieć naprawdę złą wolę albo być dramatycznie stopniu – wyrwać przestrzeń niezależną od dyktatu niekompetentnym, coraz bardziej podejrzewam, że jed- politycznego tej czy innej władzy. (Oklaski) no i drugie charakteryzuje dzisiaj rządzących Polską, Debatujemy dzisiaj, podobnie jak przez ostatnie żeby nie widzieć związku między tym powolnym, ale lata, a szczególnie gorąco przez ostatnie miesiące, czy konsekwentnym wyrywaniem Polaków spod jarzma nie było głównym celem, głównym marzeniem ludzi biurokracji, spod jarzma złej, zepsutej, skorumpowanej pierwszej „Solidarności”, aby w momencie odzyskania władzy, żeby nie widzieć związku między tym, co jest niepodległości zmienić ustrój, zmienić relacje między wolnością, uprawnieniem, przywilejem, zarobkiem po obywatelem a władzą, a nie tylko samą władzę. Tak ciężkim wysiłku pracy każdego z Polaków a próbami naprawdę toczymy gruntowny spór o to, ile jeszcze w na- odwrócenia tego procesu. Otóż mówię z pełną odpo- szej rzeczywistości pozostało nie tylko deklaracji po wiedzialnością: każdy polityk, każda partia polityczna, komunizmie, ale także istoty tej władzy. I co stwier- która 16 lat po odzyskaniu niepodległości Polski po- dzam dzisiaj, być może w kluczowym momencie tej nownie wyciąga ręce po uprawnienia, swobody, pienią- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 15

Poseł Donald Tusk o czym chętnie zapominacie, to wy sprawujecie władzę i to dla was pęta... dze Polaków, jest władzą, która jest zarażona bakcylem (Poseł Jarosław Kaczyński: To jest nadużycie, panie komunizmu. Niczym się nie różnią od poprzedników pośle.) sprzed roku 1989. (Długotrwałe oklaski) ...jakie zakłada prawo, to dla was ograniczenia, które Dużo słów padało dzisiaj, także w wystąpieniu mo- wynikają z samej istoty demokracji i wolności obywa- jej szanownej przedmówczyni, na temat tego, że nikt, telskich stają się dzisiaj balastem i ciężarem. To wy w ciągu a przynajmniej największy klub w parlamencie, PiS, kilku miesięcy zapomnieliście o tym, że celem dobrej nie ma zamiaru godzić w niezależność banku central- polityki, celem dobrego i skutecznego prawa nie jest nego. Tak jak kilkanaście dni temu słyszeliśmy, po tej ograniczanie obywateli i niezależnych instytucji przez nagonce na dziennikarzy, że nikt z PiS nie ma zamiaru władzę wykonawczą i polityczną, a dokładnie odwrot- godzić w wolność i niezależność mediów. Tylko widać nie. (Oklaski) To wy zaprzeczacie podstawowej idei, dzisiaj wyraźnie, tak jak było widać wyraźnie kilkana- o którą walczyliśmy razem. ście dni temu i kilka miesięcy temu, że niezależność (Poseł Jarosław Kaczyński: To jest jedno wielkie banku centralnego, wolność i niezależność mediów, ba, pomówienie.) na końcu powiem wprost, wolność i niezależność Pola- A pani Margaret Thatcher powiedziała jeszcze jed- ków, musi mieć takie granice, jakie wy wytyczacie. no zdanie, i to dedykuję także państwu, którzy dzisiaj Otóż bank centralny może być niezależny tak długo, sprawują władzę, kapitalizm, po to, aby funkcjonował, jak długo nie ma innego zdania niż władza wykonaw- nade wszystko potrzebuje zaufania, a zaufanie to może cza. Wolne media mogą być niezależne i wolne tak dłu- powstać jedynie przez sprawiedliwe działanie prawa. go, dopóki nie krytykują władzy. Istota problemu pole- I też pewnie wszyscy podpisalibyśmy się pod tymi ga na tym, że to, co udaje nam się wspólnie, też dzięki słowami, tylko że z podpisu nie wynika praktyka rządze- i waszemu wysiłkowi przez te 15 lat, to, co udało nam nia. Zatrzymam się chwilę nad słowem „bezpieczeństwo”, się budować jako instytucje i przestrzenie właśnie nie- bo ono wbrew pozorom jest dzisiaj w tej debacie nie zależne od władzy, to, co gwarantowało coraz większą o panu prezesie Balcerowiczu, ale o złotówkach polskich wolność, swobodę i satysfakcję z życia, szczęście ludzi podatników, bo o tym rozmawiamy, to słowo „bezpieczeń- w Polsce, to wszystko dzisiaj przekreślacie przesadną stwo” jest słowem kluczem. Otóż słyszeliśmy w wielu ambicją, pychą, ludźmi, którzy... Staliście się ludźmi, wystąpieniach z tej mównicy, także w tych najbardziej którzy ku mojemu zdziwieniu, wtedy, kiedy dostali głośnych, pełne emfazy słowa o tym, jak bardzo potrzeb- władzę, nagle zapominają o całym tym dziedzictwie na jest Polsce stabilizacja. Ba, czołowi politycy partii rzą- i jedno wiecie na pewno, to, że wszystko musi być pod dzących założyli nawet, o paradoksie, pakt, który nazwa- waszą kontrolą. To jest istota dzisiejszej debaty – cho- li paktem stabilizacji. I po powstaniu paktu stabilizacji robliwa potrzeba kontrolowania wszystkiego i wszyst- mamy wojny, wojny, wojny, kłótnie, awantury, poczucie kich. (Oklaski) Wiem, że na tej sali, szczególnie po narastającej beznadziei i już kompletnej dyskredytacji prawej stronie, jest wielu wielbicieli talentów i deter- w oczach opinii publicznej każdej władzy, każdej polityki, minacji pani Margaret Thatcher. Miałem okazję rozma- całego życia publicznego. Jeśli chcecie naprawdę także wiać, m.in. z posłankami i posłami Prawa i Sprawiedli- przy okazji tej debaty przekonać Polaków do tego, że jest wości, lata temu i stosunkowo niedawno o tym, jak sens pozostać tutaj, w Polsce, żyć dla Polski, to musicie bardzo wierzymy, użyję jeszcze ciągle czasu teraźniej- przede wszystkim odbudowywać dzień po dniu z trudem, szego, jak bardzo wierzymy w pewien sposób myślenia wiem, że to trudne, poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. o ładzie ustrojowym, który zbudował potęgę wolnej A wy oferujecie dzisiaj Polakom nieustanną awanturę, gospodarki Wielkiej Brytanii, ustroju, którym szczyci wojnę wszystkich ze wszystkimi. Intuicja mi w dodatku się dzisiaj cały cywilizowany świat, ustroju, który stał podpowiada, że za chwilę zobaczymy dalszy ciąg tej woj- się fundamentem odbudowy potęgi Wielkiej Brytanii, ny i ciągłej awantury. I co gorsze, intuicja mi podpowiada, tam gdzie dzisiaj Polacy szukają pracy. Wiem, że w że będziecie mieli wyjątkową satysfakcję, że dzisiejszy czasie tych rozmów podzielaliście także mój pogląd, iż dzień i jutrzejszy dzień skończy się kolejną piekielną jest kilka prostych, zasadniczych prawd, których nie awanturą wszystkich ze wszystkimi. może przekreślić ambicja polityczna ludzi, którzy mają Chciałbym was spytać, tych, którzy rządzą, pytam alergię na niezależność innych ludzi i instytucji i obse- głównie tę stronę, bo to największy klub, ale trochę sję panowania nad wszystkim. Ona będąc w Senacie, i Samoobronę, jeden z elementów paktu stabilizacji, tu, w Polsce, powiedziała – to będą bardzo krótkie cy- chciałbym was dzisiaj spytać, czy jesteście pewni, że taty –m.in. w krótkim fragmencie zatytułowanym „Ka- bez zaufania, bez nieustannego dawania nadziei i po- pitalizm i demokracja”, że bezpieczeństwo jest jednym czucia bezpieczeństwa Polakom można naprawdę do- z niezbędnych warunków demokracji, drugim jest opar- prowadzić do dobrej zmiany w Polsce. Kiedyś, jeszcze cie gospodarki dla wolnej przedsiębiorczości. I chwilę przed wyborami, w dyskusji z jednym z najważniej- później powiedziała, że kapitalizm może funkcjono- szych dzisiaj polskich polityków mówiłem z przekona- wać wyłącznie wtedy, gdy istnieją silne rządy prawa niem, to przekonanie zyskuje dzisiaj kolejne potwier- dotyczące bez wyjątku wszystkich, a więc także tych dzenie, kolejne fundamenty, że dla dobrej, prawdziwej sprawujących władzę. (Oklaski) I tu będziecie klaskać zmiany najgroźniejszym wrogiem jest przesadny rady- – ale wtedy, kiedy powiemy wam, a będziemy wam to kalizm, jest awanturnictwo, że największym proble- mówili codziennie, i będziemy wam przypominali, mem polskiej polityki dzisiaj są politycy, którzy czy 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 16 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Donald Tusk siaj boją się politycznych awanturników, którzy każde- go dnia wytaczają wojnę, a na końcu, w tym szale, aby przez brak kwalifikacji, czy przez przesadny tempera- ogarnąć wszystko, w tej namiętności, aby kontrolować ment, czy przez złą wolę, a może przez chęć ukrycia i panować nad wszystkim, pomyśleli i realizują dzisiaj czegoś – pewnie każdy ma inną motywację czy intencje naprawdę diaboliczny pomysł, żeby położyć łapę także – mają usta pełne okrzyków, wprowadzają absolutnie na pieniądzach ludzi. (Oklaski) Bo przecież wy tak na- rewolucyjny zamęt, przez kilka tygodni nawet wielu prawdę chcecie położyć swoją rękę na pieniądzach lu- Polaków dawało się oszukiwać czy zwodzić tym nie- dzi, i to milionów ludzi, nie tysięcy, milionów ludzi, ustannym okrzykom, że potrzebna jest zmiana i po- którzy dzisiaj, niezależnie od tego, jak to oceniacie, trzebny porządek. Zmiana i porządek. A dzisiaj mamy mają poczucie, jeszcze mają poczucie, elementarnej co? Kompletny brak zmiany tam, gdzie jest to potrzeb- stabilności. ne, i kompletny bałagan tam, gdzie można było walczyć Wiecie, kiedy kończy się szansa na dobrą gospodar- o prawdziwą stabilizację. (Oklaski) kę? Wiecie, kiedy naprawdę skończy się ten ślad już (Poseł Jarosław Kaczyński: Pułkownik Lesiak się ledwie nadziei na to, że młodzi ludzie znajdą tu pracę? kłania.) Kiedy ludzie zrozumieją, a zrozumieją lada dzień, że Ja nie wykluczam, że wygracie kilka wojen. Widzę ich wysiłek jest marnowany przez awanturniczych po- tu zresztą naprawdę uzdolnionych rycerzy do prowa- lityków. (Oklaski) Wiecie, kiedy się stanie naprawdę dzenia wojen, takich, które na pewno usatysfakcjonują dramat? Dramat się stanie wtedy, kiedy tę kolejną wo- tych najbardziej ambitnych polityków Prawa i Sprawie- jenkę wygracie i będziecie mieli jałową satysfakcję. dliwości i Samoobrony. Na pewno będziecie mieli pań- Może wygracie tę wojenkę, tylko że miliony ludzi stra- stwo satysfakcję, tylko że Polskę doprowadzacie do cą na waszej wojence. Jak zobaczycie setki ludzi stoją- tego… (Poruszenie na sali) doprowadzacie Polskę do cych pod bankami, to może coś dotrze do waszych tego momentu, w którym wszyscy już mówią i zasta- głów. (Burzliwe oklaski) nawiają się, czy milion ludzi, czy więcej ludzi wyjedzie Pamiętacie, siedzieliśmy mniej więcej w podobnych z Polski. O tym... (Oklaski) Nad tym się zastanówcie. miejscach, kiedy czołowa postać paktu stabilizacyjne- go pan Andrzej Lepper wraz ze swoją partią – pamię- tam, prezes PiS-u miał wówczas dość sceptyczny sto- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: sunek do pana Andrzeja Leppera, do korzeni tej partii, do źródeł jej finansowania, do prawdziwych animato- Panie pośle, przepraszam na chwilę. rów tej partii, o czym będziemy jeszcze głośno nieraz Panie i panowie posłowie, przede wszystkim z ław przypominać i mówić – kiedy więc Andrzej Lepper klubu Prawa i Sprawiedliwości – bardzo proszę o za- występował na tej mównicy i codziennie, i na każdym chowanie powagi i niekomentowanie, niepolemizowa- spotkaniu publicznym, i w czasie każdego wystąpienia nie z przemawiającym posłem. Naprawdę, bardzo o to proszę. (Oklaski) tu, w Sejmie, zawsze kwitował swoje wystąpienie Bardzo proszę, panie pośle. kwintesencją swojej myśli ekonomicznej: „Balcerowicz musi odejść”… (Głos z sali: Brawo!) Poseł Donald Tusk: …to wtedy pan, panie prezesie, pańskie koleżanki i koledzy reagowali dokładnie tak samo, jak Platforma Kiedy rozmawiamy dzisiaj o nadzorze bankowym Obywatelska – identycznie, bez wyjątku. I chciałbym i o tym, co się stało z polskimi bankami – bo przecież dzisiaj powiedzieć coś, i możecie uważać, że to jest to jest niby merytoryczny temat tej dyskusji nad wnio- retoryczna figura, że dokuczam wam, a ja wam po- skami o komisję śledczą – to dlaczego przez jeden mo- wiem, że mówię to z autentycznym przejęciem. I wierz- ment nie pomyślicie w tej zawziętości politycznej, w cie mi, z takim samym przejęciem oceniają to także tym ataku raczej na to, co dobrego stało się w Polsce, wasi wyborcy i nasi wyborcy, miliony Polaków. Otóż o setkach tysięcy ludzi w Polsce, dla których kluczo- nie ma już Prawa i Sprawiedliwości. wym problemem nie jest ambicja Andrzeja Leppera, (Głos z sali: Co?!) Jarosława Kaczyńskiego czy dobre wystąpienie Tuska? Wiecie, kogo widzę w tym pierwszym rzędzie? An- To kompletnie ich nie obchodzi. drzeja Leppera. (Oklaski) Nie ma tutaj Andrzeja Lep- (Głos z sali: Jakie dobre?) pera. (Burzliwe oklaski) Wiecie, dlaczego... (Burzliwe Albo złe – albo złe; nie ma znaczenia. Ale to ich oklaski) naprawdę nie interesuje. Ich interesuje bezpieczeństwo (Poseł Beata Mazurek: Panie Tusk, to nie kampania ich oszczędności, bezpieczeństwo ich kredytów, które wyborcza.) wy narażacie każdym swoim niemądrym słowem. I wiecie państwo, dlaczego Andrzej Lepper nie musi (Burzliwe oklaski) dzisiaj pilnować tej Izby i paktu stabilizacyjnego? Wie- Dla własnej nieposkromionej pychy politycznej je- cie państwo dlaczego? Bo dzisiaj okrzyk „Balcerowicz steście gotowi narazić na szwank nie tylko poczucie musi odejść” wznosi Jarosław Kaczyński. To po co ma się bezpieczeństwa, poczucie stabilności, ale najzwyczaj- Andrzej Lepper męczyć? Ma wykonawcę swojego pro- niej w świecie pieniądze zwykłych ludzi, bo to oni dzi- jektu gospodarczego. (Oklaski) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 17

Poseł Donald Tusk Panie pośle, jeszcze nie udzieliłem panu głosu. Pro- szę chwilę poczekać. Myślicie, że wygraliście batalię polityczną, bo, jak (Poseł Jarosław Kaczyński: Czekam.) nieraz to demonstrowaliście publicznie, wzięliście pod Proszę poczekać. but swoich koalicjantów. Cieszycie się, słysząc dowcipy (Poseł Jarosław Kaczyński: No czekam.) o PiS-ie i przystawkach. Tylko że prawda o przystaw- Panie i panowie, proszę powściągnąć wszelkie emo- kach jest zupełnie inna. To nie jest sztuka wziąć kogoś cje. Naprawdę ten spór grozi czy może grozić dużymi za gardło w polityce tylko po to, żeby realizować jego konsekwencjami. Niestety koszty mogą ponieść przede projekt, jego program. Przejdziecie do historii, jeśli nie wszystkim obywatele. A za chwilę nie będzie wiadomo, otrzeźwiejecie, jako wykonawcy woli i pomysłów An- kto rozpoczął ten spór. Dlatego bardzo proszę o zacho- drzeja Leppera. I to jest prawdziwy dramat. To jest wanie powagi. prawdziwy dramat nie tylko tej sali, nie tylko wybor- Szanowni Państwo! Panie i Panowie Posłowie! Pan ców PiS-u, ale to może być naprawdę także dramat poseł Jarosław Kaczyński poprosił o głos w sprawie for- Polski. (Oklaski) malnej. Natomiast ja bardzo proszę pana posła o to, żeby Chciałbym jeszcze powiedzieć coś ku przestrodze, to był rzeczywiście wniosek formalny. Nie może to być bo oczywiście skorzystacie państwo z tej bardzo wul- prostowanie i branie w tej chwili udziału w dyskusji. garnej wersji demokracji, jaką jest korzystanie zawsze, bezwzględnie zawsze z przewagi głosów. Otóż dziś lub jutro przegłosujecie państwo przy pomocy paktu stabi- Poseł Jarosław Kaczyński: lizacyjnego jakąś wersję sądu nad Balcerowiczem, nad piętnastoleciem, nad bankami. Tak jest, dysponujecie My w przeciwieństwie do niektórych innych klu- większością, macie do tego demokratyczne prawo. bów przestrzegamy regulaminu i nie przerywamy też (Głos z sali: Rozliczymy.) przemówień. (Oklaski) Natomiast proszę o przerwę i o Dzisiaj proponujecie debatę nad nadzorem banko- zwołanie Konwentu Seniorów. (Oklaski) wym, ponieważ nie chcieliście się zgodzić, odrzucili- ście z wielką determinacją propozycję Platformy Oby- watelskiej, aby zbadać problem śledzenia, szantażowa- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nia dziennikarzy, o czym donosiły wolne jeszcze póki Dziękuję bardzo. co media. (Oklaski) Ogłaszam w tej chwili 15-minutową przerwę. Po 15 (Poseł Jolanta Szczypińska: Co to ma do rzeczy?) minutach będzie ogłoszenie, co dalej. Dziękuję bardzo. Ale chciałbym wam powiedzieć i przypomnę wam kiedyś te słowa: W imieniu Platformy, ale też opinii (Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 41 publicznej te pytania, które chcieliśmy wam zadać, i do godz. 18 min 02) tak zadamy. Nie dziś, to jutro. Możecie wytoczyć jesz- cze 8 armat, możecie jeszcze z Andrzejem Lepperem i Romanem Giertychem powołać 56 komisji do badania Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: wszystkiego i niczego, ale my do problemu inwigilacji dziennikarzy przez władze – bo to jest najgłębszy cios Panie i Panowie Posłowie! Proszę o zajmowanie w nasz wspólny wysiłek sprzed 20–25 lat – do tego miejsc. Za chwilę wznowimy obrady. tematu wrócimy i te pytania zadamy. Wiecie dlaczego? Czy jest już pan poseł Łyżwiński? Bo są niewygodne dla władzy. Nam się nie chce z tej Panie i Panowie Posłowie! Wznawiamy obrady. mównicy sejmowej zadawać pytań wygodnych dla wła- Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stanisła- dzy. Macie wystarczająco dużo sojuszników, którzy wa Łyżwińskiego, Klub Parlamentarny Samoobrona. zadają wam wygodne pytania. Ale ten czas też się skoń- czy. I wtedy niewygodne pytania także padną. Dzięku- ję bardzo. (Burzliwe oklaski) Poseł Stanisław Łyżwiński:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przed chwilą tu Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: wybitny specjalista od mostów pan Donald Tusk, pro- rok, przewidział, że mnóstwo ludzi straci na tym, co Dziękuję bardzo, panie pośle. (Poruszenie na sali) formacje polityczne chcą zrobić w Sejmie. Przepraszam… (Głos z sali: Dlaczego od mostów?) Pan poseł Kaczyński… Powiem tak: Panie Tusk, pan mówił tu o przystaw- Chwileczkę jeszcze proszę, panie pośle Kaczyński. kach. Jeżeli mielibyście trochę rozsądku, to dzisiaj za Jeszcze chwileczkę. schabowego by pan pracował nawet. (Wesołość na sali, (Głosy z sali: W jakim trybie?) oklaski) (Poseł Jarosław Kaczyński: Ale ja bym prosił pana W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rze- marszałka, żeby pan też zwracał uwagę...) czypospolitej Polskiej (Oklaski) mam zaszczyt...(Gwar Ale za chwilę… (Poruszenie na sali) na sali) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 18 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: NBP, nie jest centralnym organem administracji rządo- wej, nie podlega prezesowi Rady Ministrów ani żadne- Panie i panowie posłowie, tym razem z klubu Plat- mu z ministrów, należy ją zaliczyć do kategorii central- formy Obywatelskiej, bardzo proszę o zachowanie po- nych organów administracji państwowej pozarządowej wagi i spokoju na sali. działającej na zasadzie kolegialnej. Na zasadzie kole- gialnej działają również dwa pozostałe organy nadzoru nad instytucjami rynku finansowego będące jednak Poseł Stanisław Łyżwiński: centralnymi organami administracji rządowej nadzo- rowanymi przez ministra finansów. Są to Komisja Nad- ...przedstawić stanowisko w sprawie poselskich pro- zoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych i Komisja jektów uchwał o powołaniu komisji śledczej. Papierów Wartościowych i Giełd. Ustawa nie przyzna- Drodzy państwo, decyzja Leszka Balcerowicza o je prezesowi NBP żadnych szczególnych kompetencji, wyłączeniu z udziału w posiedzeniu Komisji Nadzoru poza powoływaniem i odwoływaniem generalnego in- Bankowego jednego z członków organu państwa wy- spektora oraz poza przewodniczeniem posiedzeniom kracza oczywiście poza ustawowe kompetencje prze- Komisji Nadzoru Bankowego, która kolegialnie podej- wodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego i dlatego muje decyzje w formie uchwał (art. 26–28 ustawy o też pozbawiona jest mocy prawnej. Status prawny Ko- Narodowym Banku Polskim). W szczególności nie na- misji Nadzoru Bankowego eksperci z zakresu prawa leży do jego kompetencji wyłączanie któregokolwiek bankowego przedstawili już w latach 1998–2000. Do członka tego organu, a tym bardziej reprezentującego końca 1997 r. funkcje nadzoru bankowego były wyko- z mocy ustawy rząd. nywane przez aparat i organy Narodowego Banku Pol- Nadzór bankowy, podobnie jak inne instytucje nad- skiego. Sytuacja prawna uległa zasadniczej zmianie po zorcze nad instytucjami rynku bankowego, jest nadzo- uchwaleniu w 1997 r. konstytucji i 29 sierpnia 1997 r. rem państwa nad bezpiecznym funkcjonowaniem tego ustawy o Narodowym Banku Polskim, które określając sektora gospodarki, zorganizowanym w postaci cen- strukturę NBP, nie wymieniają Komisji Nadzoru Ban- tralnego organu administracji państwowej, rządowej kowego jako statutowego organu centralnego banku lub pozarządowej, i nie ma żadnych merytorycznych państwa. Związek z NBP został jednak zachowany w ani prawnych przesłanek do traktowania go jako nieza- dwóch przypadkach: prezes NBP z urzędu wchodzi w leżnego w rozumieniu tej niezależności przez pana skład komisji jako przewodniczący tego kolegialnego Balcerowicza jako całkowitej swawoli. Działa on bo- organu, a organem wykonawczym jest wydzielony or- wiem w imieniu państwa i w interesie ogółu uczestni- ganizacyjnie w strukturze NBP Generalny Inspektorat ków rynku finansowego i gospodarki kraju, chyba że Nadzoru Bankowego. Komisja Nadzoru Bankowego w przyjmie się założenie, iż władze państwowe mogą odróżnieniu od Rady Polityki Pieniężnej nie jest orga- działać wbrew temu interesowi i dlatego nadzór nad nem o charakterze eksperckim. Ustawa nie przyznaje rynkiem finansowym należałoby powierzyć jakieś nie- prezesowi NBP żadnych szczególnych kompetencji zależnej od państwa instytucji. poza powoływaniem i odwoływaniem generalnego in- Odnosząc się do interwencji prezesa NBP, który spektora nadzoru bankowego oraz poza przewodnicze- swoją decyzją wyłączył z udziału w posiedzeniu jedne- niem posiedzeniom Komisji Nadzoru Bankowego. W go z członków tego organu państwa oraz nie dopuścił jej skład wchodzą z mocy ustawy przedstawiciele róż- do uczestnictwa w jego posiedzeniu wiceministra skar- nych instytucji publicznych, w szczególności prezes bu, należy ocenić je jako działania wykraczające poza NBP, minister finansów, przewodniczący Komisji Pa- kompetencje prezesa Narodowego Banku Polskiego pierów Wartościowych i Giełd, prezes Bankowego Fun- jako przewodniczącego komisji i dlatego pozbawione duszu Gwarancyjnego, generalny inspektor nadzoru oczywiście mocy prawnej. bankowego oraz przedstawiciel prezydenta Rzeczypo- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Społeczeństwo spolitej Polskiej. Zgodnie z art. 131 Prawa bankowego polskie musi uzyskać wiarygodną informację dotyczą- działalność banków na terytorium Rzeczypospolitej, w cą prywatyzacji polskich banków i o tym, dlaczego się tym oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicz- tak stało, że ten krwioobieg gospodarki został przejęty nych, podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komi- przez kapitał zagraniczny za przysłowiowe marmury, sję Nadzoru Bankowego, która w imieniu państwa, a które znajdowały się w budynkach. Drodzy państwo, nie NBP, wykonuje powierzone jej ustawą zadania w to są niektóre fakty czy jeden z faktów dokonanej oce- zakresie administracji państwowej. Instrumentami ny prywatyzacji Pekao SA przez bankowców. Bank prawnymi, w jakie ustawodawca wyposażył komisję, Pekao SA był bankiem, który, w strukturze bilansu Pe- są zarówno uchwały adresowane do ogółu banków, bę- kao, dysponował dużą siecią udziałów i bazą depozy- dące aktami prawa wewnętrznego w rozumieniu art. tów detalicznych oczywiście, natomiast Bank Handlo- 93 konstytucji, jak i decyzje administracyjne wydawa- wy posiadał silną bazę klientów. Już w pierwszej poło- ne w indywidualnych sprawach, np. zezwolenia, upo- wie lat dziewięćdziesiątych kierownictwo Banku Han- ważnienia, zgody, decyzje. dlowego dostrzegło korzyści z połączenia obu banków W świetle powyższego można zadać pytanie o miej- i bezskutecznie kierowało w tej sprawie oficjalne wy- sce komisji w strukturze centralnych organów państwo- stąpienia do Ministerstwa Finansów i ówczesnego kie- wych. Ponieważ komisja, na której czele stoi prezes rownictwa Pekao SA. Gdy w roku 1998, a więc w na- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 19

Poseł Stanisław Łyżwiński Wnioskujemy, aby komisja – oczywiście jesteśmy za powołaniem tej komisji – składała się z siedmiu osób. stępnym roku po prywatyzacji Banku Handlowego, (Poseł Joanna Senyszyn: Z siedmiu członków PiS.) zapowiedziana została prywatyzacja Pekao SA, po- Drodzy państwo, kończąc, powiem tak: panie Bal- przez sprzedaż inwestorowi strategicznemu, Bank Han- cerowicz, przyszedł chyba dzień zapłaty. Dzisiaj czy- dlowy zdecydowany był przystąpić do współzawodnic- tamy w gazecie, piękne zdjęcie... twa o zakup tego banku. W okresie przygotowania (Głos z sali: Pokaż to zdjęcie na salę.) prywatyzacji Pekao SA przedstawiciele kierownictwa ...że nigdzie nie odchodzi, zostaje. To jest pomyślna Ministerstwa Skarbu Państwa deklarowali jednak pu- wiadomość: zostaje. Drodzy państwo, to, co bardzo czę- blicznie, że jedynym wartościowym inwestorem stra- sto pan przewodniczący Lepper mówił z tej trybuny sej- tegicznym w Pekao SA może być bank zagraniczny. mowej, że przyjdzie ten czas, iż niektórzy, którzy stwo- Kierownictwo Banku Handlowego uznało wówczas, że rzyli to prawo, którzy przyczynili się do rozkradania ma prawo i obowiązek publicznie przedstawić swoją majątku narodowego, znajdą się w kamieniołomach. koncepcję połączenia Banku Handlowego z Pekao SA (Głos z sali: Szykujcie je dla siebie.) i utworzenia najsilniejszego banku w Europie Środko- I ten czas nadejdzie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wej, zdolnego do konkurencji z bankami zagraniczny- mi. Bank Handlowy był gotów do współzawodnictwa z Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: innymi inwestorami strategicznymi. Bank nie został jednak dopuszczony do następnego etapu, w którym Dziękuję, panie pośle. potencjalni inwestorzy składali oferty cenowe. Bank Panie pośle, to jest pierwsze czytanie i to nie jest etap Handlowy został w ten sposób pozbawiony możliwości składania poprawek. Tak więc bardzo proszę, prawdo- konkurowania ceną z wybranymi przez Ministerstwo podobnie nie trzeba będzie drugi raz pisać na posiedze- Skarbu Państwa inwestorami zagranicznymi. niu komisji. Jeśli ta ocena jest prawdziwa i działania rządu unie- możliwiły powstanie silnego polskiego banku, jednego z najsilniejszych banków w Europie, to trzeba w tym Poseł Stanisław Łyżwiński: miejscu powiedzieć, kto w ówczesnym rządzie mógł taki proces zablokować. No więc tak, wicepremierem i Dobrze. ministrem finansów w rządzie Jerzego Buzka był w okresie od 31 sierpnia Leszek Balcerowicz… (Oklaski) Do roku 2000. Ministrem Skarbu Państwa był w okre- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: sie od 31 października 1997 r. do 16 sierpnia 2000 r. Emil Wąsacz. W tym czasie prezesem Narodowego Bardzo proszę. Banku Polskiego i przewodniczącą Komisji Nadzoru O zabranie głosu proszę panią poseł Małgorzatę Bankowego była pani Hanna Gronkiewicz-Waltz (Okla- Ostrowską, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej. ski), dzisiejsza działaczka Platformy Obywatelskiej. Prezesem Pekao SA jest obecnie Jan Krzysztof Bielec- ki, premier rządu w okresie od 12 stycznia 1991 r. do 6 Poseł Małgorzata Ostrowska: grudnia 1991 r. W tym samym czasie w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego wicepremierem, ministrem fi- Dziękuję bardzo. nansów był oczywiście Leszek Balcerowicz. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po- (Głos z sali: Do rzeczy!) zwólcie, że najpierw poproszę o wybaczenie mój klub, Nic dziwnego, drodzy państwo, że w szeregach Plat- bo mimo tego, co uzgadnialiśmy, zupełnie inaczej formy Obywatelskiej dzisiaj jest dużo trosek. chciałabym w naszym imieniu przemówić, gdyż nie (Głos z sali: Trosk!) ukrywam, że jestem pod wrażeniem wystąpienia pana Jest taki popłoch, że straszy się nawet krachem finan- marszałka Tuska, i to niemałym, a powiem państwu sowym, wypowiedziami różnych dygnitarzy zagranicz- dlaczego, szczególnie tym, którzy tak kpiąco się uśmie- nych i krytyką zagranicznej prasy. Jan Maria Piotr Wła- chają. Mianowicie ja pamiętam te lata, kiedy następo- dysław Rokita wbrew oczywistym faktom wypiera się wała transformacja. nawet funkcji pełnionych przez obecną koleżankę par- (Głos z sali: Bardzo dobrze.) tyjną panią Hannę Gronkiewicz-Waltz. O godz. 13 pod- Bardzo dziękuję, pan też powinien pamiętać, a je- czas konferencji zorganizowanej przez Platformę, odpo- żeli chce mi pan w tym momencie przypomnieć wiek, wiadając na pytanie dziennikarza, we właściwy dla to nie jest pan dżentelmenem, a jeżeli jest pan ciekawy, siebie oczywiście arogancji sposób wprowadził w błąd to mam 48 lat. (Oklaski) opinię publiczną, kłamiąc, że Hanna Gronkiewicz-Waltz nie była prezesem NBP, ale nigdy nie była przewodni- czącą Komisji Nadzoru Bankowego. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Drodzy państwo, pozwolę sobie, panie marszałku, złożyć poprawkę na ręce pana marszałka. Proszę bardzo. Pani poseł, proszę nie polemizować z salą. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 20 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Małgorzata Ostrowska: ludziom, że zmiany takie, jak chociażby te omawiane dzisiaj w kontekście nadzoru bankowego, mają popra- A więc powiem państwu tak. Ja nie byłam człon- wić życie przeciętnego Polaka. Mam pytanie do kole- kiem PZPR. Kiedy powstawała „Solidarność”, miałam gów z Platformy, przepraszam, nie z Platformy, tylko z w domu męża solidarnościowca, do tej pory jest wierny Prawa i Sprawiedliwości. tym ideom, o których mówił Donald Tusk. Miałam ojca, który był członkiem PZPR, prosty członek Pol- skiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Dwóch ukocha- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nych mężczyzn, którzy bardzo mocno mi uświadomili, na czym polegają zmiany w Polsce. Ojciec po latach Pani poseł, do wnioskodawcy. przyznał rację młodemu, który miał dużo nadziei i wia- ry w to, że jednak ten nowy system, z takim trudem wywalczony, uchowa się, bo wierzył też ludziom i ich Poseł Małgorzata Ostrowska: nadziejom na tę wolność, na te przestrzenie, o których mówił Donald Tusk, na to, że po prostu pojedynczemu Moment, panie marszałku. człowiekowi będzie lepiej, że będzie mógł się realizo- wać, a państwo będzie na tyle dobrze zorganizowane, żeby zabezpieczyć też los tych, którzy w tej transfor- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: macji niekoniecznie umieją sobie poradzić, ale też chcą mieć szansę na to, żeby i oni sami, i ich rodziny się Do wnioskodawcy. rozwijały. Dlaczego o tym wspominam? Przepraszam za ten osobisty wątek. Dlatego że dzisiaj wszyscy, którzy nas Poseł Małgorzata Ostrowska: słuchali, chyba przeżywają przede wszystkim ogromne rozczarowanie, że zaufali ludziom „Solidarności”, że Dobrze, mam takie pytanie do wnioskodawcy, do zaufali tym ludziom, którzy chcieli iść razem, bo wte- jednego z wnioskodawców, czyli do Prawa i Sprawie- dy jeszcze przecież państwo byli razem w ławach i PiS, dliwości. Jeżeli pod wpływem tych debat, które toczą i Platformy, ale także u nas w klubie Sojuszu Lewicy się w tej chwili, i w wyniku tej zupełnie kuriozalnej Demokratycznej są osoby, które wtedy uwierzyły, i to zabawy polskim rynkiem finansowym, okaże się, że bardzo mocno. faktycznie jest inflacja, ta ogromna wroga siła każdej Ja jeszcze dzisiaj miałam nadzieję, to znaczy nie gospodarki jednak wygra, to czy państwo wtedy zadba- dzisiaj, może w ubiegłym roku, kiedy obchodzono cie o emerytów, rencistów, o podwyższenie zasiłków, rocznicę 25-lecia powstania „Solidarności” w moim czy podwyższycie te świadczenia? Przecież nie wszyst- okręgu wyborczym w Gdańsku, tam, gdzie to wszyst- kie osoby mają oszczędności w bankach, więc zważcie ko się zaczęło, że ta rocznica będzie chociaż napawała państwo, na jakie ryzyko wystawiacie nie tylko tych refleksją wszystkich tych, którzy dzisiaj szarpią to na- obywateli, którzy oszczędności skrzętnie ciułają w ban- sze biedne polskie państwo i nie przedstawiają żadnej kach, nie tylko tych obywateli, którzy sami potrafią sobie koncepcji, która dawałaby obywatelom gwarancje, że zorganizować miejsce pracy – mało tego, zatrudnią jesz- będzie im faktycznie z roku na rok, z dnia na dzień żyło cze innych, dają im szansę życiową – ale także narażacie się bezpieczniej, lepiej i mądrzej. Niestety dzisiejsza tych ludzi, którzy zależą od stabilnej złotówki i od tego, debata dowodzi, że tak dzisiaj nie jest. Szkoda, iż tak czy będą mieli na czas wypłacane swoje świadczenia, się dzieje, bo również my mieliśmy nadzieję na to, że które dzisiaj państwo im gwarantuje. Obiecajcie to pu- prawica polska, ta, która zrodziła się z tej pierwszej blicznie. (Oklaski) Po prostu obiecajcie. „Solidarności”, będzie umiała zaproponować Polakom Przechodząc do meritum, chciałabym przypomnieć, lepsze rozwiązania niż te, które do tej pory były. Nie- że poza politycznymi oczywiście modelami Polski, poza stety nie ma ich. tym, jak każdy z nas sobie pewne rzeczy wyobrażał, Ja mam cały elaborat o bankach, państwo w to chy- przecież każdy inaczej, każda z opcji politycznych pro- ba nie wątpią, ja mogę odczytywać wszystkie możliwe ponowała różne rozwiązania, to na pewno jeżeli chodzi liczby, cyfry, czegokolwiek byście nie chcieli na temat o rynek finansowy, one też były różne. Chciałabym tego, jak wyglądały przekształcenia własnościowe w przypomnieć, że kiedy ten pierwszy okres transformacji Polsce w tym sektorze. Na pewno do tego wrócę, sza- mieliśmy za sobą, czyli na początku lat 90., to te słynne nując przynajmniej nasze reguły gry i regulamin debat. 11 ustaw balcerowiczowskich przewróciło wtedy fak- Nie ukrywam jednak, że musiałam podzielić się taką tycznie świat do góry nogami, ale tak naprawdę przecież refleksją, bo jest mi zwyczajnie smutno. Wiecie, aż żal tego Polacy chcieli, wybrali inny ustrój. Skoro tak, to mi polskich obywateli, którzy na nowo uwierzyli w to, trzeba było zmienić ten ustrój. Nie bronię tu Leszka Bal- że może być inaczej. Ja wiem, że moja formacja popeł- cerowicza, bo nie o to chodzi. Odnoszę się do transfor- niła wiele błędów, ale za to zapłaciła ogromną cenę. macji jako takiej. Wtedy był zachwyt, było szczęście, że Przynajmniej wyciągnęliśmy z tego wnioski. Nigdy w udało się przynajmniej ten trudny okres naszego pol- życiu nie pozwolimy sobie na to, żeby w taki cyniczny, skiego bytu przeżyć. Było dużo błędów, w trakcie oka- obrzydliwy sposób, z taką hipokryzją próbować mówić zywało się, że można było lepiej, inaczej, ale wszyscy 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 21

Poseł Małgorzata Ostrowska stwo polskie było wiarygodne, to musimy uszanować ten fakt albo nazbierać tyle pieniędzy i być tak atrakcyjnym, uczyliśmy się. Zawsze, jak patrzyłam wtedy na scenę by wystąpić z ofertą o odkupienie tychże banków. Stać polityczną, miałam nadzieję, może tak naiwnie, może was, państwo, dzisiaj na to? My zostawiliśmy zapas pie- tak po babsku, że jednak to wszystko zmierza ku dobre- niędzy, już go wydaliście dawno (Oklaski), więc na pew- mu. Okazuje się, że nie. Ta różnica poglądów w zakresie no nie wierzę w to, że potraficie zaoszczędzić. choćby sektora finansowego, była jednak spora. Przy- (Głos z sali: Na to się nazbiera.) pomnę państwu tylko, że po tym pierwszym okresie w Tylko w takich relacjach, czysto handlowych i latach 1993–1997, kiedy współrządziła koalicja SLD– uczciwych transakcjach, można odzyskać, a nie mówić –PSL, to tak naprawdę obowiązywała jedna myśl go- o tym, że będzie kolejna nacjonalizacja, bo już tutaj pan spodarcza w zakresie usług finansowych, mówiąca o poseł, przepraszam, pan minister Poncyljusz w stosun- tym – taki jest dokument rządowy, strategia w sprawie ku do hut się tak wyraził, za chwilę usłyszymy to przy rozwoju sektora bankowego w Polsce, jest to na stro- okazji banków. Tak nie wolno, proszę państwa. nach, mogą państwo po to sięgnąć – że inwestor zagra- Chcę jeszcze jedną rzecz przypomnieć. Debata, jak niczny w Polsce nie może mieć więcej niż 30%. Mało zachować kapitał polski w sektorze usług bankowych. tego, Skarb Państwa nie może mieć mniej niż 30%, a Przypomnijcie sobie, państwo, kadencję AWS, kiedy pozostałe 30% miało podlegać albo upublicznieniu, albo była dyskusja o bankach spółdzielczych; o bankach też sprzedaży na zasadach preferencyjnych, czy odda- spółdzielczych i o przyszłości BGŻ. Wszystko zrobiono nia, pracownikom. Takie były pierwotne zasady, jeśli – wszystko zrobiono – żeby Bank Gospodarki Żywno- chodzi o system bankowy. Przygotowywaliśmy projek- ściowej nie został bankiem apeksowym czy bankiem ty i umowy w takim właśnie duchu. Proszę sprawdzić, zrzeszającym banki spółdzielcze; wszystko. Mało tego, dokumenty są, z faktami się nie dyskutuje. Mam zresz- kazano bankom spółdzielczym dać kasę, zrzucić się na tą wszystkie przed sobą, jeżeli ktoś jest ciekawy, to podwyższenie kapitałów własnych Banku Gospodarki pewnie do tego zechce sięgnąć. Żywnościowej, objąć w nim udziały. Natomiast co się stało później? Ano potem był za- Dlaczego tak zrobiono? Dlatego że budżet państwa chwyt właśnie takim bardzo liberalnym kapitalizmem nie chciał dać pieniędzy na to, by dokapitalizować – bardzo liberalnym – ale też nie tylko z tego to wyni- BGŻ, który tego wymagał. A wymagał nie dlatego, że kało. Wynikało to jeszcze z drugiej przyczyny, że pra- potrzeba mu było nie wiadomo ile pieniędzy, ale zagro- wica polska, AWS, który wtedy doszedł do władzy, nie żone były depozyty ludzi i trzeba było zapłacić tę cenę umiał zarządzać pieniądzem publicznym – widać pań- właśnie za ten pierwszy okres transformacji, za złe kre- stwo po nich to odziedziczyli – ale nie umiejąc, szukał dyty, za pewne nietrafione decyzje gospodarcze. Wtedy bez przerwy dodatkowych przychodów z prywatyzacji państwa z prawicy nie było na to stać, w ogóle takiej i sprzedawał bank za bankiem, bank za bankiem. wyobraźni nie mieliście. (Oklaski) I co się stało? Dzisiaj płaczecie nad tym, że BGŻ nie To w tamtych czasach właśnie banki słynnej dzie- jest bankiem w 100% polskim? Ano nie jest. Ale już po wiątki, wyodrębnione z Narodowego Banku Polskiego, czasie banki spółdzielcze, widząc, że nie mogą mieć uzyskały większościowych właścicieli zagranicznych. żadnej pomocy ze strony budżetu państwa, wolały, I dzisiaj państwo nad tym ubolewają? A gdzie był pan żeby tenże BGŻ miał inwestora zagranicznego pod jed- poseł Cymański, dzisiaj wiceprzewodniczący klubu nym wszakże warunkiem, że tenże inwestor odkupi od Prawa i Sprawiedliwości? Wtedy głosował przecież za nich akcje BGŻ po to, żeby one same mogły się rozwi- szefem NBP panem Balcerowiczem. (Oklaski) Tu jest jać, bo musiały sobie poradzić same, nie mogły liczyć wydruk z głosowań. (Oklaski) A gdzie był pan Kazi- na rządy prawicy, nie mogły liczyć na budżet tamtego mierz Marcinkiewicz? Też głosował za panem Lesz- rządu. (Oklaski) Dzisiaj więc ubolewanie nad tym, że kiem Balcerowiczem? (Oklaski) Wtedy koncepcje się tyle jest w sektorze bankowym inwestorów zagranicz- podobały, dzisiaj nie. Dziwne to co najmniej. Wyjątko- nych, jest czystą hipokryzją. My wszyscy tutaj, którzy wo czujna była pani Sobecka, przyznam, i wyjątkowo tu siedzimy, powinniśmy się o jedno troszczyć: żeby czujny był pan Jarosław Kaczyński, który akurat gło- depozyty ludzi były bezpieczne. sował tak samo… I to, o czym mówił także Donald Tusk, ale i inni w (Głos z sali: Brawo!) swoich wystąpieniach – tylko mniej szczerze, tak to …jak Sojusz Lewicy Demokratycznej (Oklaski), czy- oceniam – owo bezpieczeństwo, owa stabilizacja, owa li przeciwko tej kandydaturze. (Poruszenie na sali) przewidywalność, zarówno Sejmu, jak i Senatu, i Proszę? Ja się w ogóle nie odnoszę do pana Balcero- wszystkich agend rządowych, naprawdę jest największą wicza, niech pan zauważy. Jeżeli pan nie umie słuchać, wartością dla każdego Polaka. Ci państwo, którzy nas panie pośle, to szkoda. Powtórzę to panu na prywatnej słuchają, naprawdę niewiele sobie robią z tych naszych audiencji, jeśli pan pozwoli. (Wesołość na sali, oklaski) kłótni, z tych prześmiewek, z tego, kto komu zrobi Tak więc chcę podkreślić, że dzisiejsza debata o tym, czy przyjemność lub nieprzyjemność. Ich interesuje to, jest za dużo kapitału zagranicznego w Polsce, czy za żeby emeryci i renciści dostali o czasie swoje świadcze- mało, jest debatą po czasie. Dzisiaj są fakty. Jeżeli sza- nia. Interesuje ich to, czy ci, którzy zaczynają pracę, nujemy prawo, a o tym wszystkie strony polityczne mó- będą mogli swoją karierę zawodową rozwijać itd. A my wiły, jeżeli szanujemy umowy, jeżeli chcemy, żeby pań- wszyscy powinniśmy zrozumieć, że te naprawdę za- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 22 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Małgorzata Ostrowska pitału rodzimego. W latach 2000–2001 dokonała się tam radykalna zmiana. W ciągu tych 2 lat 85% meksy- stępcze tematy, to wywoływanie kolejnych burz, kłót- kańskich banków przejęte zostało przez zagranicznych ni, tak przynależne polskiej prawicy, nie służy państwu inwestorów. polskiemu. Być może kiedyś nastąpi refleksja – wierzę, Na łamach pisma „Euromoney” możemy przeczytać że bardzo szybko – że nie warto ufać tym, którzy tak ponadto, cytuję: Obecnie banki komercyjne w Meksy- głośno krzyczą, tylko warto ufać tym, którzy udowod- ku są znacznie ostrożniejsze w udzielaniu nowych kre- nili swoimi decyzjami – systemowymi, podkreślam – dytów. Ograniczając akcję kredytową, powodują po- że dbają i o obywatela biednego, i o tego, który się do- wstawanie istotnych barier rozwoju gospodarczego. rabia w Rzeczypospolitej, dbają skutecznie. Dziękuję Banki bowiem budują zyski w oparciu o zwiększające bardzo. (Oklaski) się prowizje oraz operacje papierami skarbowymi. W najgorszej sytuacji znalazły się małe i średnie przed- siębiorstwa. Proszę państwa, skąd my to znamy? Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Sprzedaż polskich banków doprowadziła do tego, że ograniczają one swe placówki zagraniczne. Jest to Dziękuję bardzo pani poseł. oczywiste, gdyż UniCredito nie jest przecież zaintere- Pani poseł Gabriela Masłowska, Klub Parlamentar- sowane ekspansją zewnętrzną Banku Pekao SA, a je- ny Liga Polskich Rodzin. Bardzo proszę. żeli jest nawet, to nie w takim stopniu, w jakim zainte- resowani byliby tym właściciele tego banku, gdyby pozostał on w rękach kapitału polskiego. W ostatnich Poseł Gabriela Masłowska: latach na przykład Pekao SA pozbył się swych udziałów w placówkach na terenie USA i Izraela. Dziękuję, panie marszałku. Te wszystkie przykłady pokazują, że należy zacho- Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Liga wać szczególną ostrożność, myśląc w ogóle o sprzeda- Polskich Rodzin patrzy z nadzieją na perspektywę waniu banków krajowych inwestorom zagranicznym. utworzenia komisji śledczych mających za zadanie do- Uważamy, że w ostatnich kilku latach ostrożności tej prowadzić do wyjaśnienia źródeł nieprawidłowości w nie wykazano. Popełniono szereg błędów, których na procesie przekształceń sektora bankowego w naszym przykład wystrzegły się „tygrysy azjatyckie”. Przeszły kraju. Trzeba przede wszystkim ustalić, kto inspirował one wprawdzie pewien kryzys walutowy, ale wyszły z procesy sprzedaży polskich banków w ręce inwestorów niego obronną ręką, utrzymując w swym sektorze ban- zagranicznych. Należy też określić, jakie były motywy kowym przewagę kapitału krajowego. Warto tu odwo- i skutki makroekonomiczne tego procesu. łać się do wypowiedzi ówczesnego wiceprezesa Zarzą- Trzeba zauważyć, że w roku 2000 udział aktywów du Citibanku (Banku Handlowego), który w wywiadzie banków kontrolowanych przez kapitał zagraniczny w dla „Gazety Bankowej” w 2004 r. mówił tak: w Malezji aktywach sektora bankowego w Polsce ogółem prze- i Singapurze, gdzie pracowałem przed wyjazdem do kroczył 50%. Warto więc odpowiedzieć sobie na pyta- Polski, zagraniczne banki nie mogły przejmować ban- nie, jakie były makroekonomiczne konsekwencje tego ków krajowych. (Oklaski) Ta dbałość o zachowanie faktu. W tym celu można na przykład porównać śred- rodzimego charakteru własnego sektora bankowego, nie tempo wzrostu PKB w okresie ostatnich 6 lat, to typowa dla „azjatyckich tygrysów”, powinna budzić znaczy od wspomnianego roku 2000 do roku 2005, z uznanie. Kraje te osiągnęły przecież duży sukces go- tempem wzrostu gospodarczego odnotowanym w po- spodarczy, zachowując nie tylko narodowy charakter przedniej 6-latce, czyli w okresie, gdy banki były w sektora bankowego, ale także, co ważne, własną walu- większości w rękach polskich. Okazuje się, że o ile tem- tę i własny bank centralny. po wzrostu gospodarczego w latach 1994–1999, czyli Wysoka Izbo! Powoływane komisje powinny więc w okresie, gdy banki były w większości w rękach pol- ustalić, dlaczego w przypadku naszego kraju podejmo- skich, wynosiło średnio 5,7%, o tyle w okresie od 2000 wane były decyzje o sprzedaży polskich banków zagra- r. do 2005 r. spadło do 3,1%. Z jeszcze większym, wręcz nicznym inwestorom strategicznym. Ale na tym nie drastycznym, pogorszeniem mieliśmy do czynienia w koniec. Komisje śledcze powinny wyjaśnić także mo- tym drugim okresie w stosunku do pierwszego w przy- tywy, jakimi kierowali się i kierują wysocy przedsta- padku nakładów inwestycyjnych. W okresie 6 lat po wiciele Narodowego Banku Polskiego, namawiając nas roku 2000 niższe było również tempo wzrostu kon- do przekazania polskich suwerennych praw w dziedzi- sumpcji prywatnej. Znacząco natomiast zwiększyło się nie polityki pieniężnej za granicę. Trzeba zastanowić za to bezrobocie. Jeżeli więc ktoś się spodziewał, że się nad postawieniem prezesa Leszka Balcerowicza przekazanie wpływu na zarządzanie polskimi bankami przed Trybunałem Stanu za złamanie Konstytucji Rze- instytucjom zagranicznym poprawi stan polskiej go- czypospolitej Polskiej w związku z akceptowaniem i spodarki, ten mylił się. propagowaniem przez niego koncepcji likwidacji na- Doświadczenia polskie w tej mierze nie są zresztą szej waluty narodowej. (Oklaski) Art. 227 konstytucji żadnym wyjątkiem. Aby sobie to uzmysłowić, wystar- naszego państwa mówi wyraźnie, że NBP jest odpo- czy odwołać się choćby do przypadku Meksyku. Przez wiedzialny za wartość polskiego pieniądza. Polskim wiele lat tamtejsze banki znajdowały się w rękach ka- pieniądzem jest złoty. Nie można pogodzić troski o 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 23

Poseł Gabriela Masłowska oczywistym dowodem na to, że już wtedy prezes Bal- cerowicz świadomie akceptował likwidację naszej wa- określone dobro z namawianiem do jego likwidacji. To luty, koncepcję likwidacji. jest logiczna sprzeczność. (Oklaski) Jedną z przesłanek, Wysoka Izbo, dzisiejszej deba- (Głosy z sali: Brawo.) ty stanowi pojawienie się potrzeby refleksji nad jutrzej- Komisje mogłyby zająć się także wyjaśnieniem fak- szym posiedzeniem Komisji Nadzoru Bankowego. tycznej roli pełnionej przez głównych ekonomistów Komisja ta ma rozstrzygnąć, czy wyrazić zgodę na wy- banków będących własnością kapitału zagranicznego. konywanie prawa głosu z akcji na walnym zgromadze- Trzeba zbadać, jak to się dzieje, że praktycznie wszyscy niu akcjonariuszy banku BPH oraz dwóch innych ban- ci główni ekonomiści opowiadają się za tym, żeby Pol- ków. Trzeba zastanowić się nad tym, czy wyrażenie ska przekazała swoje prawo do prowadzenia polityki takiej zgody nie stałoby w sprzeczności z art. 25 ust. 7 pieniężnej z Warszawy do Frankfurtu. Prawa bankowego, które mówi, że zgody takiej można Prezes Narodowego Banku Polskiego wypowiadał nie wydać, jeśli istnieje podejrzenie, że inwestor nie się w sprawie ewentualnego wejścia Polski do strefy dawałby rękojmi stabilnego i ostrożnego zarządzania euro nawet w czasie trwania ciszy wyborczej w 2003 r., przejętym bankiem. W ostatni piątek pan minister Ja- ogłoszonej w związku z prowadzeniem referendum siński wyraźnie potwierdził, że UniCredito złamało akcesyjnego. Taka postawa musi być oceniana bez- umowę prywatyzacyjną. Bank to instytucja zaufania względnie krytycznie. Prezes Balcerowicz, jak wynika publicznego. Ogromnie ważne znaczenie w jego dzia- z artykułu w „Rzeczpospolitej”, zachęcał w wywiadzie łalności odgrywa zarządzanie płynnością. Płynność dla „Financial Times” z 26 czerwca 2003 r. Komisję banku, to zdolność do regulowania zobowiązań wobec Europejską do tego, aby –mówiąc w skrócie – instytu- klientów. Czy można być pewnym tego, że UniCredito cja ta wywarła presję na nowe kraje członkowskie Unii daje gwarancję w pełni odpowiedzialnego w długim Europejskiej, wymuszając na nich niejako realizację okresie zarządzania płynnością, czyli regulowaniem postulatów budżetowych popieranych przez prezesa zobowiązań banku wobec klientów w sytuacji, gdy nie NBP. Odpowiedzialnemu prezesowi banku centralnego przestrzega swych zobowiązań prawnych nawet w sto- tak postępować nie wolno. (Oklaski) Warto, aby powo- sunku do Skarbu Państwa! Nie chcę przez to powie- ływane komisje śledcze zajęły się tym, na jakiej pod- dzieć, że UniCredito jest całkowicie niewiarygodne. stawie prawnej Narodowy Bank Polski, zobowiązany Posiada określony rating, jest dużą spółką, ale wiary- do troski o złotego, prowadzi działalność propagującą godność to nie tylko ilość, to także jakość. Należy więc koncepcję jego likwidacji. Trzeba przypomnieć, że po zastanowić się nad tym, czy podmiot nieprzestrzegają- pierwsze, w ramach tzw. portalu edukacyjnego NBP są cy umowy może być rzeczywiście wiarygodny. Naszym przygotowywane scenariusze lekcji dla młodzieży. Są zdaniem istnieją co do tego duże wątpliwości. one zakodowane i niedostępne dla przeciętnego użyt- Niejako przy okazji trzeba zastanowić się nad tym, kownika Internetu. Z tytułu owych lekcji można się jed- nak domyślić, że ma być podczas nich obrzydzana pol- czy prezes NBP nie powinien sam wyłączyć się z prac skiej młodzieży suwerenność monetarna naszego kraju. Komisji Nadzoru Bankowego. Powstaje pytanie, czy Po drugie, Narodowy Bank Polski na falach Radia Pol- człowiek głęboko sfrustrowany może podejmować ra- skiego nie tak dawno również promował audycje, w któ- cjonalne decyzje. (Oklaski) Jak wynika z publikowa- rych propagowano koncepcję wejścia do Eurolandu. Po nych cyklicznie raportów o inflacji, prezes Balcerowicz trzecie, podobna tematyka obecna była w jednym z fil- od czerwca poprzedniego roku – udaje, że nie słyszy mów z cyklu „Pogromczynie mitów”, również finanso- – przegrywa większość głosowań w Radzie Polityki wanych przez Narodowy Bank Polski. Pieniężnej, głosując na przykład przeciwko popieranym Warto wyjaśnić, dlaczego bank centralny prowadzi przez większość członków rady projektom uchwał doty- taką działalność promocyjną, skoro z zapowiedzi pre- czących obniżki stóp procentowych. Staje się przez to zydenta RP wynika, że dopiero w przyszłości czeka nas przedstawicielem mniejszości. Jest to z pewnością dla referendum, w którym Polacy odpowiedzą na pytanie, niego frustrujące i dlatego, będąc zły na cały świat, szu- czy chcą przekazać kompetencje naszego banku cen- ka sobie wrogów i znalazł ich akurat w polskim rządzie, tralnego w ręce Europejskiego Banku Centralnego, co jest absurdem do sześcianu. Nie jest on więc zdolny czyli w ręce organu de facto zagranicznego. Trzeba do podejmowania rozważnych decyzji. (Oklaski) przypomnieć, że prezes Balcerowicz mianował niegdyś Komisja Europejska w sporze o fuzję banku Pekao na pewien czas na stanowisko wiceprezesa NBP An- i BPH stanęła po stronie włoskiego inwestora. Warto drzeja Bratkowskiego, który pełniąc tę funkcję, w jed- zapytać unijnych komisarzy, czyje, państwo, tak na- nym z wywiadów stwierdził, iż Polski na suwerenność prawdę interesy reprezentujecie? Istnieje poważne do- monetarną rzekomo nie stać. Po wypowiedzi tej wice- mniemanie, że motywem działań Komisji Europejskiej prezes Bratkowski nie został zdymisjonowany. Można jest ochrona interesów najbogatszych krajów członkow- podejrzewać, że prezes Balcerowicz z wydźwiękiem tej skich Unii Europejskiej. Instytucja ta zajmuje przychyl- wypowiedzi po prostu się zgadza. Trzeba zresztą za- ne stanowisko wówczas, gdy łączą się instytucje tzw. uważyć, że już w październiku 2001 r., czyli jeszcze twardego jądra Unii Europejskiej z krajów popierają- przed referendum akcesyjnym, NBP organizował w cych konstytucję europejską, czyli gdy łączy się HVB Falentach konferencję „Polska droga do euro”, co jest i UniCredito. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 24 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Gabriela Masłowska Poseł Gabriela Masłowska:

Warto w tym miejscu zastanowić się nad następu- Jeszcze jedno zdanie, panie marszałku, i kończę. jącą kwestią. Wysoka Izbo, w miesięczniku „Prawo Bankowe” z listopada 2002 r. czytamy: W Szwecji za- powiadana fuzja banku SEB oraz Swedbank nie doszła Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: do skutku z uwagi na warunki stawiane przez komisa- rza Unii Europejskiej. Dwie minuty temu mówiła pani, że to ostatnie zda- Co to znaczy? Jeśli chodzi o łączenie się banków o nie. kapitale rodzimym, tak jak w Szwecji, komisja jest nie- chętna takiej fuzji, a gdy mamy fuzję dwóch banków Poseł Gabriela Masłowska: będących własnością kapitału zagranicznego, nagle ta sama komisja nie ma nic przeciwko? Jest to co najmniej Musimy mieć pewność, panie marszałku, że w in- zastanawiające i wymaga zbadania. Te przykłady po- stytucji tej nie pracują osoby przeciwne temu, aby Pol- kazują, że Komisja Europejska jest de facto reprezen- ska miała własną walutę, i osoby opowiadające się za tantem przede wszystkim interesów najbogatszych przyjęciem przez nasz kraj czegoś w rodzaju traktatu krajów Unii Europejskiej, i musimy, Wysoka Izbo, mieć konstytucyjnego dla Europy. Powiem wprost, pomyśl- tego świadomość. (Oklaski) ne czasy dla kosmopolitów w polskiej bankowości się (Poseł Marek Kotlinowski: Brawo! Tak jest!) skończyły. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Powoływane komisje śledcze powinny wyjaśnić, (Głos z sali: Brawo!) dlaczego prezes NBP opowiada się przeciwko idei re- ferendum w sprawie ewentualnej likwidacji polskiej waluty. Dlaczego w tej samej sprawie zajmuje takie Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: samo stanowisko, jak szczególnie wrogie wobec Polski, komisarz Almunia i jego rzecznika Amelia Tores, któ- Dziękuję bardzo pani poseł. ra pytana o możliwość wyjścia z Eurolandu bezczelnie O zabranie głosu proszę pana posła Waldemara powiedziała: euro jest wieczne. (Oklaski, wesołość na Pawlaka, Polskie Stronnictwo Ludowe. sali) (Dzwonek) (Poseł Marek Kotlinowski: Brawo!) Badając postawę prezesa NBP, komisje śledcze mo- Poseł Waldemar Pawlak: głyby sprawdzić także, czy Leszek Balcerowicz ma świadomość tego, iż opowiada się za przekazaniem za Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przystępując do granicę praw, których odzyskanie byłoby bardzo trud- tej debaty, warto zadać sobie takie podstawowe pytania, ne, wysoce kosztowne, o ile w ogóle możliwe. bo propozycje zakresu działania komisji są bardzo sze- roko zarysowane. Czy to jest sąd ostateczny nad Lesz- (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Pani już dzię- kiem Balcerowiczem i jego działalnością od 1989 r.? kujemy.) Czy to jest fuzja banków europejskich, która przynosi Jeszcze jedno zdanie. Własne państwo, Wysoka skutki dla polskiego rynku? Czy chodzi o Komisję Izbo, to wartość, której trzeba strzec jak oka w głowie, Nadzoru Bankowego i jej funkcjonowanie? Czy chodzi dlatego powoływane komisje śledcze powinny zwrócić o kolejną wojnę na górze? Wojnę między ugrupowania- uwagę na uwarunkowania procesu nawoływania przez mi, które przed wyborami mówiły, że będą naprawiać przedstawicieli NBP do wyzbycia się przez Polskę su- Polskę, a tymczasem ją psują, przenosząc swoje spory werenności monetarnej. My jesteśmy za niezależnością nawet na forum międzynarodowe. (Oklaski) banku centralnego. Nie może być to jednak niezależ- Odnosząc się do tej pierwszej sprawy, w imieniu ność rozumiana tak, jak to mówi Platforma Obywatel- Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę podkreślić, że ska, jako wyłączenie spod woli i kontroli narodu, a są drogi demokratyczne, prawne do osądzenia tych, podporządkowanie się instytucjom międzynarodowym którzy źle działają, prowadzą złą politykę czy dopuści- do tego stopnia, że gotowi jesteśmy oddać prawo do li się nadużyć. W poprzedniej kadencji PSL zgłaszał prowadzenia polityki pieniężnej. (Oklaski) wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konsty- (Poseł Marek Kotlinowski: Tak jest.) tucyjnej ministra skarbu państwa Emila Wąsacza i Ko- Mówiąc w skrócie, faktycznym celem powoływa- misja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, prowadzona nych komisji ma być stworzenie dogodnych warunków przez marszałka Józefa Zycha, doprowadziła procedu- do przeprowadzenia procesu całkowitej i bezwzględnej rę do końca. Sejm postawił ministra skarbu Emila Wą- dekosmopolityzacji kadr wszystkich jednostek organi- sacza przed Trybunałem Stanu za nieprawidłowości w zacyjnych NBP. (Oklaski) Musimy mieć pewność... prywatyzacji. Po części dotyczy to też prywatyzacji sektora bankowego, choć te zarzuty, które Komisja Od- powiedzialności Konstytucyjnej przyjęła, uznała i udo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: kumentowała, dotyczą prywatyzacji TP SA, PZU, Do- mów Towarowych „Centrum”. Są więc procedury Pani poseł... prawne, które pozwalają osądzić złą politykę, a ściślej 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 25

Poseł Waldemar Pawlak zmieńmy strukturę Komisji Nadzoru Bankowego i rze- czywiście zmienimy politykę w tym zakresie, tylko rzecz biorąc, nadużycia czy nieprawidłowości prowa- pytanie: Czy zachowując kolegialność w systemie nad- dzące do strat. zoru, tak jak jest to w przypadku nadzoru nad ubezpie- Odnosząc się do polityki pana Leszka Balcerowi- czeniami i funduszami emerytalnymi, czy też rynkiem cza, chcę podkreślić, że Polskie Stronnictwo Ludowe z papierów wartościowych i giełd, czy też tak, jak były całą mocą przeciwstawiało się proponowanej przez nie- tu pomysły wprowadzając jednoosobowy nadzór jako go polityce gospodarczej, ale to była polityka. Czy ko- centralną instytucję państwową? misje śledcze mają być zamiast polityki gospodarczej? Obserwując dzisiejszą debatę, widzimy, że obie W latach 1993–1997, kiedy PSL uczestniczyło w rzą- strony sporu z uwielbieniem poszukują okazji do kon- dzie, zmieniliśmy politykę gospodarczą i okazało się, frontacji. Zastanawiałem się przed tym wystąpieniem, że można mieć i wzrost gospodarczy, i zmniejszenie czy jest w ogóle możliwe rzeczowe porozumienie. I bezrobocia. Ponad milion ludzi znalazło wtedy pracę. teraz bardzo w to wątpię. Na Politechnice Warszaw- A więc można prowadzić inną politykę gospodarczą i skiej, pamiętam, była prosta zasada: twardo do proble- można ją zmieniać metodami demokratycznymi. mu, z wyrozumiałością do ludzi. Ten konflikt został Szanowni Państwo! Wysoki Sejmie! Jeżeli chcemy wywołany wieloma innymi, ale wywołany tak sprytnie, prowadzić lepszą politykę gospodarczą, to trzeba ją że przenosi zatargi polityczne w Polsce także w kon- wprowadzać. Trzeba się spierać, bo z lepszych sporów tekst międzynarodowy w takim kierunku, który może mamy lepsze rozwiązania. Dyktat może prowadzić do być wykorzystany do tego, by był pretekstem do odpły- dyktatury. (Oklaski) wu kapitału z Polski, do osłabienia złotego i to w sposób Przechodząc się do drugiego tematu, chciałbym gwałtowny. Niewątpliwie nasza waluta jest nadwarto- podkreślić, że jeżeli mówimy serio o tym pretekście, ściowa, ale trzeba to robić w sposób rozsądny i odpo- który stał się przyczyną naszego dzisiejszego spotka- wiedzialny, żeby wspierać naszych krajowych produ- nia, to znaczy problemie połączenia banków, których centów i ludzi, którzy w Polsce pracują. stroną na rynku polskim jest UniCredito Italiano, to Wysoki Sejmie! Rząd i Sejm został sprowokowany warto zaproponować rozwiązania biznesowe. Może do konfliktu, który wychodzi poza granice naszego kra- okaże się, że dla włoskiego banku będzie lepiej, jeżeli ju. Konsekwencje mogą być dla zwykłych ludzi i dla odsprzeda akcje BPH i taniej, i z lepszym skutkiem dla naszej gospodarki. Jeżeli teraz – i tu zwracam się do jego interesów w Europie, a ten bank może stać się stron konfliktu – dacie się wciągnąć w takie spory ad własnością krajowej albo międzynarodowej instytucji personam, a nie ad rem, to znaczy, że świadomie dążycie i konkurencja na rynku zostanie zachowana. Chcę w do tej awantury. W polityce są różne okresy, jest czas tym miejscu podkreślić, że sektor bankowy sprywaty- walki, socjotechniki, wyborów i czas odpowiedzialności zowany został w latach 1997–2001. Kiedy kończyliśmy za zarządzanie krajem. Do każdej roboty trzeba odpo- udział w rządach w 1997 r., było tylko 24% kapitału wiednich ludzi. Jeżeli PiS pójdzie za wyzwaniem PO, to międzynarodowego, teraz jest około 75%. Ale w tam- czeka nas pewnie nie tylko polityczna, ale i gospodarcza tym czasie nie widać było takiej determinacji i gorli- katastrofa. Nadzieja w tym, że ludzie, kiedy dostaną pra- wości w obronie interesów sektora bankowego. Czy wo głosu, odrzucą jednych i drugich. dzisiaj w tym sporze chodzi o interesy krajowego ka- (Poseł Beata Mazurek: PSL też.) (Oklaski) pitału, czy tylko o interesy rywalizujących grup kapi- PSL, droga pani, był w ciągu tych 17 lat zawsze w Sej- tału zagranicznego? Ale chcę też jasno i wyraźnie po- mie, opowiadał się za odpowiedzialną polityką, za tym, wiedzieć w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego, żeby budować przyszłość naszego kraju, a nie robić awan- że doceniamy zmianę tej polityki, zobrazowaną tym, tury. I PSL będzie w przyszłości. (Oklaski) A jeżeli chcecie że w podobnej sytuacji instytucje krajowe w Banku się kłócić i zagryzać, to róbcie to, to jest wolny kraj. Ochrony Środowiska zaproponowały odkupienie akcji (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Jeszcze.) i udziałów od zagranicznego inwestora i przywróciły Ale nie wolno wam tych awantur robić kosztem lu- ten bank do krajowego systemu władzy. dzi i przyszłości naszego kraju. PSL opowiada się za Przechodząc do problemów Komisji Nadzoru Ban- przekazaniem projektów uchwał do Komisji Ustawo- kowego, proponowałbym też rzeczowe podejście do dawczej i oczekujemy, że zadania zostaną sformułowa- sprawy. W naszym przekonaniu prezes Narodowego ne jasno, konkretnie i krótko. Jeżeli komisja ustali Banku Polskiego mógł nie dopuścić do konfliktu, mógł nadużycia czy przestępstwa, to winnych należy ukarać tę sprawę rozwiązać, można nawet przypuszczać, że surowo i sprawiedliwie, jeśli chodzi w tym wszystkim mógł przegłosować wiceministra Mecha w Komisji Nad- o sprawiedliwość, a nie o igrzyska. (Oklaski) zoru Bankowego. Komisja Nadzoru Bankowego wpraw- (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Brawo!) dzie nie jest instytucją podległą rządowi, ale jest insty- tucją, która w imieniu państwa, a nie w imieniu NBP, w każdym razie nie wyłącznie w imieniu NBP, wykonuje Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nadzór nad rynkiem bankowym. Jest to kolegialny or- gan nadzoru i gdybyśmy chcieli na serio tę sytuację Dziękuję bardzo, panie pośle. zmienić, w tej Izbie ustawy były zmieniane w ciągu O zabranie głosu bardzo proszę pana posła Jarosła- tygodnia, to zmieńmy ustawę. Zmieńmy ustawę i wa Kaczyńskiego, Prawo i Sprawiedliwość. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 26 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Jarosław Kaczyński: ne z tym przywileje najróżniejszych rodzajów, w tym w ogromnej mierze przywileje ekonomiczne i przy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! (Oklaski) Jestem wileje, które bezpośrednio nie miały charakteru eko- przyzwyczajony do ataków. Przez te kilkanaście lat nomicznego, ale były bardzo łatwe do zmienienia Polski niepodległej, jeśli tylko znajdowałem się na w przywileje ekonomiczne, choćby dostęp do infor- jakimś znaczącym miejscu sceny, to byłem nieustan- macji czy dostęp do decyzji administracyjnych. I była nie atakowany. I dlatego na ogół nie odpowiadam, na ogromna masa ludzi tych przywilejów pozbawiona. ogół jestem w zgodzie z zaleceniami pana przewod- Ja, być może w polemice z Donaldem Tuskiem, po- niczącego Pawlaka, w ogóle ostatnio rzadko zabieram zwolę sobie powiedzieć, że ci drudzy byli lepsi niż ci głos. Ale jeżeli tym razem jednak postanowiłem po- pierwsi. (Oklaski) wiedzieć parę słów na ten temat, który tutaj przed Ale było także coś innego, o czym nie wolno zapo- godziną był tak mocno prezentowany, eksplikowany minać. Była także, stworzona już w komunizmie, a już przez pana posła Tuska, to tylko w gruncie rzeczy w szczególności w późnym komunizmie, potężna pula z jednego powodu, z tego mianowicie, że to było wy- społecznej patologii, patologii przestępczej, patologii stąpienie, które w sposób wręcz wyjątkowy, można związanej z korupcją, z rozkładem aparatu państwowe- powiedzieć, modelowy, pokazuje sposób, w jaki dzia- go, z jego kryminalizacją, z sytuacją w służbach spe- łają dzisiaj obrońcy status quo. (Oklaski) I z tego wła- cjalnych. I z tym też musiała walczyć – powinna wal- śnie powodu warte jest krótkiej choćby odpowiedzi, czyć, bo niestety nie walczyła – silna władza. Ale tej krótkiej, obejmującej być może tylko dwa wątki tego silnej władzy po roku 1989 żeśmy nie zbudowali. długiego i ogromnie bogatego, ale niestety bogatego A dlaczego obóz solidarnościowy tej władzy nie zbu- w insynuacje, wystąpienia. dował? Otóż z różnych względów. Nie chcę tutaj abso- Pierwszy z tych wątków to stosunek do państwa lutyzować żadnego z nich, ale jednym z bardzo istotnych – stosunek nieabstrakcyjny, bo przecież my tutaj mamy było to, że szybko stworzono płaszczyznę współpracy polskie państwo. (Oklaski) To państwo, o które walczy- między siłami postkomunistycznymi a siłami czy do- ły pokolenia Polaków i które wydawało się wartością. kładnie częścią sił wywodzących się z obozu solidarno- Wydawało się wartością bardzo wielu pokoleniom, tak- ściowego. Tą płaszczyzną było specyficzne ujęcie libe- że tych, którzy oddawali za nie życie. I dla takich ludzi ralizmu. Tą płaszczyzną był lumpenliberalizm. (Okla- jak ja, ale sądzę, że także dla wielu innych, było przed ski) To on pozwalał z jednej strony uzasadniać naduży- siedemnastu laty rzeczą oczywistą, że będzie warto- cie jako sposób budowania gospodarki kapitalistycznej, ścią, i to wartością szczególnie szanowaną, także wte- a z drugiej strony pozwalał twierdzić najpoważniej dy, kiedy będzie niepodległe i demokratyczne, demo- w świecie, że wolność to sex shopy, że, można powie- kratyczne i niepodległe. (Oklaski) Okazało się jednak, dzieć, głównie wolność w tej sferze się sytuuje… że dzieje bywają skomplikowane. Okazało się, że wła- (Poseł Donald Tusk: Jakiś problem?) śnie w tej nowej sytuacji, sytuacji tak wymarzonej …a że głównym zagrożeniem dla wolności w Polsce przez wielu, państwo polskie jest bardzo często przed- jest Kościół. Tak było. (Oklaski) Każdy, kto pamięta te miotem niezwykle drastycznej krytyki, niezwykle dra- stycznego ataku i że w tych atakach bardzo często ce- czasy, świetnie sobie to przypomina. I świetnie sobie lują ci, którzy, wydawałoby się, powinni to państwo przypomina, jak także tu, w tej Izbie, na tej płaszczyź- pracowicie i z oddaniem budować. nie rozpoczęła się współpraca. Na tej płaszczyźnie roz- Proces, który miał miejsce w Polsce w ciągu ostat- poczęła się współpraca, która, jak się okazuje, a można nich siedemnastu lat, został tutaj przedstawiony jako to było obserwować także w trakcie wystąpienia pana proces wyzwalania się z opresji. Państwo z natury rze- Donalda Tuska, trwa po dziś dzień. (Oklaski) Widać czy, immanentnie, ma być organizacją o charakterze było symetrię oklasków. (Oklaski) opresyjnym. Oczywiście to jest kwestia, nad którą I rzeczywiście silnego państwa, silnej władzy w Pol- można dyskutować przez wiele dni, na której temat na- sce nie zbudowano. Ze wszystkimi tego konsekwencja- pisano biblioteki. Ale jeśli nie przyjąć tezy anarchi- mi. Także z tą, o której był pan łaskaw mówić. Jeśli stycznej, to państwo jest jednak instytucją konieczną, w Polsce dzisiaj ludzie, młodzi ludzie z powodu 40- przynajmniej współcześnie, przynajmniej w tych cza- -procentowego bezrobocia uciekają z naszego kraju… sach, w których żyjemy, a państwo, które ma przed sobą (Poseł Sławomir Nowak: Dzięki komu?) tak ogromne zadania, jak to, które musi wziąć na siebie …to właśnie dzięki wam, bo nikt tak jak KLD nie przebudowę społeczeństwa po komunizmie, musi być przyczynił się do tego. (Oklaski) To wy budowaliście tutaj instytucją nie tylko istniejącą i w tym sensie konieczną, ideologiczne podstawy systemu, który doprowadził do ale musi być także instytucją silną (Oklaski), bo tylko tego, że to wszystko, co działo się w Polsce po 1989 r., wtedy może doprowadzić do spełnienia choćby jedne- działo się największym możliwym kosztem, dużo więk- go elementarnego warunku istnienia normalnej demo- szym niż ten konieczny, i w zakresie dużo mniejszym niż kracji i normalnego rynku – do wyrównania szans. Bo ten, który był możliwy. Polska mogłaby być dzisiaj dużo przecież na początku, w 1989 roku – i to musi przyznać dalej i nie musiała być w ogonie krajów postkomunistycz- każdy, to dawno zostało też zbadane i opisane przez nych, przynajmniej tych przyjętych do Unii. naukowców – te szanse były drastycznie nierówne. Był (Poseł Janusz Palikot: A gdzie wy byliście?) potężny układ komunistycznej nomenklatury i związa- My byliśmy w opozycji, szanowny panie. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 27

Poseł Jarosław Kaczyński sobie takim zespołem czy, można powiedzieć, koalicją różnych lokalnych układów – oczywiście nie wszyscy, (Poseł Donald Tusk: Jako minister czy jako szef są wśród was porządni ludzie. (Oklaski) NIK-u?) (Poseł Ewa Kopacz: O nie! Panie prezesie, wydaje W prześladowanej opozycji. mi się, że to nie jest w porządku.) (Poseł Bronisław Komorowski: Jak Lepper.) (Weso- Jeśli sądzicie, że któregoś dnia dojdziecie do wła- łość na sali, oklaski) dzy, to się mylicie. Dzięki tej polityce, którą dzisiaj prowadzicie, nie dojdziecie do władzy. Dojdziecie tyl- ko do tego miejsca, w którym już nie ma niczego poza Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: kompromitacją. (Oklaski) (Poseł Bronisław Komorowski: A gdzie wy jesteście?) Bardzo proszę o niewchodzenie w polemikę. A dzisiejsze przemówienie pana Donalda Tuska było bardzo poważnym krokiem w tym kierunku. I je- żeli chcecie takiego finału, to gratulujcie i cieszcie się Poseł Jarosław Kaczyński: z tego przemówienia. (Burzliwe oklaski)

My byliśmy ofiarą inwigilacji prawicy, a niektórzy (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek ten rząd wtedy... Sejmu Marek Kotlinowski) (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: W szafie.) A tak, wiem, oczywiście. A wy jesteście razem z pułkownikiem Lesiakiem. To dokładnie świetne dla Wicemarszałek Marek Kotlinowski: was towarzystwo. (Oklaski) (Poseł Janusz Palikot: Lepper, zejdź ze sceny!) Dziękuję bardzo panu posłowi. To świetne dla was towarzystwo. To dokładnie ten Proszę o zabranie głosu panią poseł Hannę Gron- repertuar argumentów, który wymyślono w zespole kiewicz-Waltz, Platforma Obywatelska. pułkownika Lesiaka, był w kampanii wyborczej przez Przepraszam bardzo, panie pośle, udzieliłem głosu was stosowany i jest stosowany nadal, tylko teraz jesz- pani poseł Hannie Gronkiewicz-Waltz, bo miałem in- cze ostrzej. (Oklaski) Dokładnie, dokładnie ten. (Okla- formację, że będzie występowała. ski) I tu, proszę państwa, przechodzimy do elementu Zmiana, tak? drugiego. Bardzo proszę, panie pośle. (Oklaski) Otóż rzeczywiście mamy w Polsce wielki problem prawdy i jego drugą stronę – wielki problem insynuacji, insynuacji tak natężonej, że doprowadza ona do sytu- Poseł Jan Rokita: acji całkowicie odpowiadającej tej, która pojawiła się wraz z komunizmem, która pojawiła się i była – chyba Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak państwo za- Bierdiajew był pierwszy – opisywana jeszcze w latach uważyli, moja decyzja o zabraniu głosu jest decyzją dwudziestych ubiegłego wieku, sytuacji, w której ist- nagłą… nieją fakty i istnieje oficjalna kontrrzeczywistość. Dzi- (Głosy z sali: Ooo!) siaj można powiedzieć, że ona nie jest oficjalna, ona jest …jest decyzją wynikającą z tego, co zostało przed medialna. I to w ramach tej kontrrzeczywistości można chwilą w tej Izbie powiedziane przez pana prezesa Pra- twierdzić, że ten rząd czymkolwiek zagraża wolności, wa i Sprawiedliwości. Nie ukrywam tego. Uważam, że że ten rząd czymkolwiek zagraża rynkowi, że ten rząd słowa, które padły, wymagają spokojnej, zrównoważo- czymkolwiek zagraża nawet niezależności banku. Choć nej, aczkolwiek zdecydowanej odpowiedzi. ta niezależność była często bardzo niedobrze wykorzy- Atak na państwo. Zdaniem pana prezesa Kaczyń- stywana, niemniej nikt na nią ręki w tej chwili nie pod- skiego to Platforma Obywatelska przypuszcza dzisiaj nosi. Ten rząd rządzi (Oklaski), tylko ten rząd rządzi atak na państwo. Te słowa padły na wstępie tego wy- w bardzo szczególnej sytuacji. stąpienia. (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Telewizyjnej.) (Poseł Marek Suski: Nie od dzisiaj.) (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: W ogóle nie Spójrzmy więc spokojnie na fakty. Co to jest pań- rządzi.) stwo? Instytucje reprezentują państwo polskie przede Kiedy jedna ze stron politycznego sporu ma potęż- wszystkim. Jakie instytucje do tej pory przez 4 czy ną przewagę w mediach, to bardzo łatwo może tworzyć 5 miesięcy rządzenia zostały zaatakowane przez PiS? wrażenie, że w Polsce trwa nieustanna awantura, ta, Przypomnijmy to sobie. o której wy ciągle mówicie (Oklaski), i ta, o której, Po pierwsze, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. czym jestem zdziwiony – mówił pan prezes Pawlak. (Głosy z sali: Ooo!) Bo, powtarzam, ta.... Uznawaliśmy, że instytucję tę razem z nami sku- (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Cykliści.) tecznie, jako instytucję psującą rynek mediów w Pol- ...awantura funkcjonuje w gruncie rzeczy tam i wy sce, zlikwidujecie. Wspólnie mówiliśmy przed wybo- ją nieustannie wywołujecie. Możecie się do żartu o cy- rami parlamentarnymi: Platforma Obywatelska i PiS klistach odwoływać. Nic wam nie pomoże. Jesteście zlikwidują Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 28 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Jan Rokita dzi atak na państwo, o Trybunale Konstytucyjnym, pamiętacie? (Głos z sali: Konstytucję trzeba zmienić.) (Głos z sali: A nie prowadzi?) Podjęliście próbę likwidacji? Co zrobiliście? Przeję- No to przypomnijcie sobie. Najbardziej antypań- liście Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. (Oklaski) stwowa instytucja w Polsce. A szefa trybunału przez (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Brawo!) wiele lat – profesora Zolla nazwał językiem Jerzego Kim zastąpiliście szefową kampanii wyborczej Urbana elementem antypaństwowym, powtarzając do- Aleksandra Kwaśniewskiego? Doradczynią i szefową kładnie język z konferencji prasowych Jerzego Urbana gabinetu Lecha Kaczyńskiego. (Oklaski) Czy to są róż- w tej sprawie. ne standardy? I jaki jest dzisiaj efekt z punktu widzenia (Głosy z sali: Hańba!) (Poruszenie na sali) państwa? Czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji pod Pytam się: Czy taki stosunek do Trybunału Konsty- wodzą szefowej sztabu Lecha Kaczyńskiego działa? tucyjnego to jest pozycja propaństwowa, czy to jest atak (Głos z sali: No właśnie.) na państwo? Czy wydała choć jedną decyzję od czasu, kiedy ją (Głos z sali: To nie na temat cały czas.) powołaliście? Czy zrobiliście cokolwiek, żeby ta insty- (Poseł Maria Teresa Nowak: Niech sobie pogada.) tucja działała? Idźmy dalej. Samorząd terytorialny – czwarta wasza (Poseł Jolanta Szczypińska: Dzięki wam.) wojenka. Samorząd terytorialny, dzięki któremu przez (Poseł Paweł Graś: Zero.) ostatnie 15 lat od 1990 r. w Polsce nastąpiło tysiąc razy Dlaczego nie? Nie działa dlatego, że podzieliliście więcej dobrych rzeczy niż dzięki działalności władzy w niej wpływy między PiS, Ligę Polskich Rodzin i Sa- centralnej. To jest oczywiste dla każdego Polaka, który moobronę, po czym Liga Polskich Rodzin z Samoobro- żyje w tym kraju. (Burzliwe oklaski) Jaka była pierwsza ną zablokowała wam możliwość podejmowania decyzji. inicjatywa ustawodawcza Ludwika Dorna, ministra od- Pat. Rada nie jest w stanie podjąć najprostszych decyzji. powiedzialnego w waszym rządzie i wicepremiera za (Oklaski) To jest wasz stosunek do państwa. samorząd terytorialny? Jaka? Idźmy dalej. Komisja kodyfikacyjna. Liczyliśmy, że (Głos z sali: Nie na temat!) minister Ziobro, prokurator generalny zechce w Polsce Odebrać kompetencje samorządu terytorialnego. A na zaostrzyć przepisy prawa, że rzeczywiście doprowadzi- spotkaniu publicznym, gdzie nagradzani byli ludzie sa- my do tego, że sądownictwo w Polsce będzie działało morządu terytorialnego, którzy najskuteczniej w tym sa- lepiej, skuteczniej i efektywniej niż przez wiele po- przednich lat. Tak, liczyliśmy na to, że może to zrobimy morządzie zwalczają korupcję – byli za to nagradzani, że wspólnie. Co zrobiliście w tej sprawie? tam zwalczają korupcję – padły słowa o tym, że samorząd (Poseł Mirosław Michał Drzewiecki: Nic.) terytorialny to w istocie ryzykowna dla państwa, głęboko Szef Ministerstwa Sprawiedliwości, ponieważ nie skorumpowana instytucja. podobał mu się prezes komisji kodyfikacyjnej, wziął (Głos z sali: A nie?) i skądinąd wybitnego profesora procedury karnej – u któ- To jest wasz punkt widzenia na samorząd teryto- rego, nawiasem mówiąc, i ja, i minister sprawiedliwości rialny? zdawaliśmy egzaminy z procedury karnej – wyrzucił. (Głos z sali: A nie?) (Oklaski) Co się stało w efekcie wyrzucenia? (Głos z sali: Tak jest.) (Poseł Tadeusz Cymański: Odwołał, nie wyrzucił.) To jest rzeczywiście stanowisko propaństwowe? Cała komisja kodyfikacyjna podała się do dymisji. Czwarta wasza wojenka. To jest propaństwowe stanowisko? – pytam się Jarosła- (Gwar na sali, oklaski) wa Kaczyńskiego. (Oklaski) (Głos z sali: Piskorski, numer jeden.) (Poseł Donald Tusk: Uciekł.) (Głos z sali: Piskorski...) To była wasza wojenka druga. Piąta wasza wojenka. (Poseł Marek Suski: Ale nie umiecie przegrać z klasą.) (Głos z sali: Przykładem tej służby jest Piskorski!) Idźmy dalej. Służba cywilna. (Głos z sali: Nigdy nie umieliście.) (Dzwonek) Potem rozpętaliście wojenkę trzecią. To była wojen- ka z Trybunałem Konstytucyjnym. To jest ten sam skład Trybunału Konstytucyjnego, który podjął decy- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: zję w sprawie utrzymania wbrew lewicy ustawy anty- aborcyjnej w Polsce. To jest ten sam Trybunał Konsty- Wysoka Izbo! Ja nie reaguję, jest rzeczywiście bar- tucyjny, dzięki któremu uchylono rujnującą reformę dzo poważna debata. Proszę umożliwić panu posłowi zdrowia Mariusza Łapińskiego. To jest ten sam Trybu- wystąpienie i proszę nie wchodzić w polemikę. Pan nał Konstytucyjny, który dał tyle świadectw przyzwo- poseł prowadzi bardzo ważną debatę w tej chwili. (We- itości, uczciwości i patriotyzmu, i niezależności od sołość na sali, oklaski) rządu. Coście zrobili, coście powiedzieli o Trybunale Bardzo proszę, panie pośle. Konstytucyjnym? Co powiedział Jarosław Kaczyński, (Poseł Anna Paluch: Ale my nie przywołujemy pana który dzisiaj mówi, że Platforma Obywatelska prowa- posła do rzeczy!) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 29

Poseł Jan Rokita: (Głos z sali: Prezes…) Prezes PIS-u. (Wesołość na sali) W 1997 r. udało się, pamiętacie to doskonale pań- …kiedy w tej debacie powiada, że obrona niezależności stwo… Narodowego Banku Polskiego to jest, jak dzisiaj zosta- (Głos z sali: Pamiętamy!) ło powiedziane, ta wersja czy ta interpretacja jakiejś …uchylić jedyne w historii szesnastolecia, nieuczciwe, oszalałej wolności, która jest obroną, jak tu zostało po- przeprowadzone pod rządami Cimoszewicza, procedu- wiedziane, sex shopów i walką z Kościołem. ry doboru i postępowań kwalifikacyjnych do służby cywilnej. Tak, dokonano tam nadużyć, pamiętacie o tym. (Głos z sali: Tak jest!) Wtedy właśnie rozpoczynający swoją działalność i do- (Głos z sali: A tak było!) brze wtedy się zapowiadający rząd AWS-u doprowadził Czy obrona niezależności Narodowego Banku Pol- do tego, że wprowadzono uczciwe, przejrzyste i kon- skiego ma cokolwiek wspólnego z obroną sex shopów trolowane przez wszystkich, także przez waszych i z walką z Kościołem? Czy wam się już całkiem rozumy przedstawicieli – pan poseł Kuchciński kontrolował to poprzewracały? (Burzliwe oklaski) (Wesołość na sali) przez wiele lat – procedury kwalifikacyjne do służby (Głos z sali: Brawo!) cywilnej. Od 1998 r., teraz jest rok 2006, przez osiem Wasze wojenki – Krajowa Rada, komisja kodyfika- lat udało się te procedury, jak jakieś wielkie dobro pu- cyjna, Trybunał Konstytucyjny... bliczne, ochronić przed zamachami i AWS-u, i Sojuszu (Głos z sali: Media.) Lewicy Demokratycznej. Udało się, dzięki Trybunało- ...media, samorząd terytorialny, służba cywilna, system wi Konstytucyjnemu, ochronić służbę cywilną przed Millerem nawet... bankowy. To wasza siódma wojenka. (Poseł Marek Suski: Słabą ma pan pamięć…) (Poseł Marek Suski: Siedem grzechów głównych …któremu wydawało się, że może wszystko. III Rzeczypospolitej.) (Poseł Marek Suski: ...co zrobił Miller...) Siódma wojenka na górze. (Głos z sali: A co było...) Każda z tych wojenek jest kolejną wojną prowadzo- Do dzisiaj te procedury kwalifikacyjne są jednym ną nie przeciwko Platformie, nie przeciwko waszym z najbardziej rzetelnych egzaminów, jaki się odbywa przeciwnikom politycznym czy nie przeciwko konku- publicznie w Polsce. rencji, każda z tych wojenek jest prowadzona przeciw- (Poseł Marek Suski: Panie pośle, trzeba mniej mię- ko instytucjom państwa, bo to są instytucje państwa. sa jeść.) (Oklaski) I to wy, którzy przez pół roku potrafiliście Co dziś macie do powiedzenia na temat tych proce- przeprowadzić siedem wojenek przeciwko instytucjom dur i na temat służby cywilnej? Że to są pijani zomow- cy. To jest dzisiaj ocena ministra Dorna... państwa, możecie dzisiaj powiedzieć, że to Tusk prze- (Głos z sali: To nie jest prawda!) prowadza w swoim wystąpieniu atak na państwo? (Po- ...jeśli chodzi o służbę cywilną. I jaka jest praktycz- ruszenie na sali) na na to odpowiedź? Ustawa, która ma na celu znisz- (Głos z sali: Oczywiście.) czyć korpus służby cywilnej i wprowadzić do niego (Głos z sali: A co?) – dokładnie tak, jak to kiedyś zrobił Miller słynnym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć art. 144a – waszych ludzi, waszych kolegów. Ale nie- jeszcze tylko o jednej rzeczy. Po wystąpieniu przewod- chby byli wasi koledzy, tylko niechby przeszli te pro- niczącego Platformy Obywatelskiej odbyło się na żąda- cedury kwalifikacyjne… (Burzliwe oklaski) ale nawet nie Prawa i Sprawiedliwości posiedzenie Konwentu na to się nie możecie zdecydować. Seniorów. Na tym posiedzeniu Konwentu Seniorów Czy to jest postawa propaństwowa? Czy w jakim- kolwiek kraju europejskim ktoś, kto o służbie cywilnej prezes Prawa i Sprawiedliwości był bardzo zdenerwo- mówi – zomowcy i pijacy... wany, bardzo czerwony. (Wesołość na sali, oklaski) (Głos z sali: Ale nie o służbie cywilnej…) (Poseł Marek Suski: Nie dziwię się. Został opluty.) ...i przeprowadza ustawę, która ma na celu rozbicie kor- Powiedział coś, co było dla mnie rzeczą całkowicie pusu służby cywilnej... zdumiewającą, zresztą myślę, że nie tylko dla mnie. (Głos z sali: Wszędzie się ich pozbyli!) Powiedział mianowicie, że w trakcie mowy przewod- Czy to jest ktoś, kto może zostać nazwany człowie- niczącego Platformy został w sposób wyjątkowo obe- kiem wzmacniającym państwo? lżywy obrażony. (Wesołość na sali) (Głos z sali: Tak.) (Głos z sali: Prawda.) (Poseł Anna Paluch: Pan się rozmija z prawdą, panie (Głos z sali: Nie wiem, czy prawda.) pośle.) Został mianowicie obrażony tym, że został przy- (Głos z sali: Tak nie powiedział...) Doszliście teraz do banków. równany do Andrzeja Leppera. (Wesołość na sali, okla- (Głos z sali: Można inaczej…) ski) I to był powód zwołania Konwentu Seniorów, to, Dzisiaj pan prezes, mówiąc uczciwie, osiąga rzeczy- że Donald Tusk ośmielił się porównać Jarosława Ka- wiście szczyty hipokryzji, kiedy mówi, że w tej dzisiej- czyńskiego do jego partnera z koalicji. (Wesołość na szej debacie… sali, oklaski) Ciekaw jestem... 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 30 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: ...że jak wam to ktoś publicznie wytknie, to uważacie to za coś obelżywego? Czy chcielibyście, żeby sądy Przepraszam bardzo, panie pośle, ale ja jestem pe- w Polsce zakazały porównywania kogokolwiek do An- wien, że posiedzenie Konwentu Seniorów dotyczyło drzeja Leppera, bo to jest obelżywe? procedury, i jestem pewien, że analiza tego... (Głos z sali: Porównanie do posła jest obrażające.) (Głos z sali: Kłamstwo!) (Głos z sali: Platforma się kończy.) ...co było na posiedzeniu Konwentu Seniorów, nie jest związana z porządkiem obrad. Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Poseł Jan Rokita: Panie pośle, jeszcze jedna moja uwaga. Jest taki do- bry zwyczaj. Pana marszałka Andrzeja Leppera nie ma Panie marszałku... na sali sejmowej, nie może zabrać głosu. Jest taki dobry zwyczaj, jeśli chodzi o dyskusję polityczną, aby nie Wicemarszałek Marek Kotlinowski: mówić o osobach, które nie są obecne, które nie mają możliwości obrony. (Oklaski) Jeszcze jedna uwaga, panie pośle. Jestem przekona- Przepraszam, panie przewodniczący, pan jest bar- ny, że debata w polskim parlamencie jest wnikliwie dziej doświadczonym parlamentarzystą niż ja, nato- obserwowana w Europie, na świecie. Jestem głęboko miast na tę okoliczność chciałem zwrócić uwagę panu przekonany, że jakość tej debaty wpływa na postrzega- posłowi. nie naszej gospodarki, naszego państwa. Tak więc chciałbym zwrócić na to uwagę, panie przewodniczący. Przepraszam bardzo. Poseł Jan Rokita: (Poseł Anna Paluch: Proszę nie kłamać, panie pośle. Wstyd!) Przyjmuję upomnienie pana marszałka. Zwracam tylko uwagę, że prezes PiS zauważył, że to jest obelżywe porównanie, także pod nieobecność Poseł Jan Rokita: Andrzeja Leppera. (Wesołość na sali, oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! (Gwar na sali) Pre- Pan marszałek mnie namawia, ażeby nie mówić, co zes Kaczyński powiada – to już będzie ostatnia reflek- było na posiedzeniu Konwentu, a ja uważam, że Kon- sja – że tą polityką, którą prowadzimy, którą prowadzi went jest instytucją publiczną i że... (Głos z sali: Już nie.) Platforma Obywatelska, nie da się niczego dobrego ...można zrelacjonować, co było tam powiedziane w Polsce zrobić. Chcę z całym spokojem powiedzieć, (Oklaski), tym bardziej, panie marszałku, że w tej Izbie że polityką wywoływania w Polsce karczemnych awan- ktoś kiedyś może wpaść na pomysł przyrównania Jarosła- tur pomiędzy obozem rządzącym a instytucjami pu- wa Kaczyńskiego do pana Romana Giertycha i nie wia- blicznymi i jednoczesnego oskarżania o działalność domo, co się wtedy stanie. (Wesołość na sali, oklaski) antypaństwową swojej konkurencji politycznej rzeczy- (Poseł Marek Suski: Wy to nawet do Leppera nie wiście niczego w Polsce nie da się zrobić. Myślę, że tak sięgacie.) czy owak widać już, że czas, w którym z racji własnej Istnieje pewien poziom politycznej roztropności nieporadności, własnej przesadnej skłonności do kon- i rozsądku, który nie powinien być jednak w parlamen- fliktów, a być może z racji tego, że prezes poprowadził cie przekraczany. Chcę się zapytać, czy jeżeli Jarosław was drogą, którą nie powinniście byli pójść, że czas Kaczyński został przyrównany do Andrzeja Leppera, waszych rządów nad Polską dochodzi końca. bo Jarosław Kaczyński prowadzi dzisiaj politykę An- (Poseł Anna Paluch: Proszę martwić się o siebie.) drzeja Leppera i jest to chyba bezsporne dla każdego, (Wesołość na sali, oklaski) kto obserwuje polską politykę, jest to powód do zwo- Dochodzi końca w krótszym terminie, niż ktokol- ływania w Polsce Konwentu Seniorów, czy to jest po- wiek mógł się tego w polskiej rzeczywistości spodzie- wód do procesu sądowego, czy to jest powód do tego, ażeby posłać wniosek do Komisji Etyki Poselskiej. wać. Dochodzi końca w takiej sytuacji, że zamiast Chcę się zapytać Jarosława Kaczyńskiego i pań- dumy z proklamowanej przez was IV Rzeczpospolitej, stwa, bo pana prezesa w tej chwili tu nie ma, o bardzo trzeba będzie po waszej PiS-owskiej IV Rzeczpospo- prostą rzecz: Czy wolno was porównywać z Andrzejem litej posprzątać. Dziękuję. (Burzliwe oklaski) Lepperem, czy czujecie się tak obrażeni tym porówna- niem, że nie jesteście w stanie tego wytrzymać? (We- sołość na sali, oklaski) Czy tak głęboko wstydzicie się Wicemarszałek Marek Kotlinowski: tego, co robicie, bo współpracujecie z Lepperem... (Poseł Marek Suski: Ja się nie wstydzę. Wstydził- Bardzo proszę, panie pośle. Rozumiem, że chodzi bym się, gdyby mnie ktoś do pana porównał.) o wniosek formalny. Proszę bardzo. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 31

Poseł Krzysztof Filipek: Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Panie Marszałku! Dziękuję bardzo, panie pośle. Zarządzam 10 minut przerwy. O ewentualnym zwołaniu Konwentu Seniorów po- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: informuje Wysoką Izbę marszałek Marek Jurek. Dzię- kuję bardzo. Wysoka Izbo, zostało odnotowane w protokołach, (Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 31 że były brawa. (Wesołość na sali) do godz. 19 min 47) Bardzo proszę pozwolić, aby pan Filipek... (Głos z sali: W jakim trybie?) Marszałek:

Poseł Krzysztof Filipek: Wznawiam obrady. Panie i Panowie Posłowie! Zakończyło się posiedze- nie Konwentu Seniorów, zwołane na prośbę przedsta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! wiciela klubu Samoobrony. Jako prowadzący obrady (Głos z sali: Jaki tryb?) poprzedniego posiedzenia Konwentu Seniorów, które przywołano w czasie jednego z wystąpień poselskich, pragnę paniom i panom posłom powiedzieć, jak, jako Wicemarszałek Marek Kotlinowski: przewodniczący, zrozumiałem obrady tego Konwentu Seniorów. Jak sądzę, bardzo wielu uczestników podzie- Panie pośle, jest wniosek formalny, już ustaliłem, la moje wrażenie co do obrad, które się zakończyły w jakim trybie. Pan poseł Filipek występuje z wnio- przed chwilą, mianowicie że protest Jarosława Kaczyń- skiem formalnym. skiego złożony na posiedzeniu Konwentu Seniorów Proszę bardzo. dotyczył jednej prostej zasady, że każdy poseł ma pra- wo do tego, aby nie porównywano go do kogo innego, i każdy poseł, i każda osoba, ma prawo do tego, żeby Poseł Krzysztof Filipek: jego nazwiska nie używano do porównań. I tylko tyle. Nikt nie mówił o obrazie. Jestem też zobowiązany, re- Gdyby był pan łaskaw posłuchać, to wiedziałby lacjonując obrady Konwentu Seniorów, które przed pan. chwilą się zakończyły, powtórzyć zastrzeżenie zgłoszo- (Głos z sali: Trybu nie ma.) ne do tego wrażenia, które, jak sądzę, podziela bardzo wielu spośród nas, którzy w obu posiedzeniach Kon- Jest tryb. (Oklaski) wentu Seniorów brali udział, zastrzeżenie pana mar- szałka Komorowskiego i zastrzeżenie pana posła Sche- tyny, którzy twierdzą… Wicemarszałek Marek Kotlinowski: (Poseł Jerzy Szmajdziński: I moje.) A, i pana przewodniczącego Szmajdzińskiego, więc Jest tryb – wniosek formalny. zastrzeżenia trzech panów posłów reprezentujących Bardzo proszę, panie pośle, nie reagować na podpo- zgodnie opozycję, że odnieśli inne wrażenie co do wy- wiedzi pana posła Kalisza. (Wesołość na sali) powiedzi na poprzednim posiedzeniu Konwentu Senio- rów. Niestety, osoby dotknięte albo osoby związane z posłami, którzy zostali dotknięci w tych wypowie- Poseł Krzysztof Filipek: dziach, zrozumiały to zupełnie inaczej. Jeszcze raz powtarzam i, co więcej, apeluję do pań i panów posłów, Panie Marszałku! W imieniu klubu Samoobrony żeby nazwiska żadnego spośród członków Izby nie Rzeczypospolitej Polskiej proszę o 10 minut przerwy, używano do porównań (Oklaski), dlatego że myślę, iż zwołanie Konwentu Seniorów i wyjaśnienie kłamstwa, szczególnie w Prezydium Sejmu wszyscy się szanuje- które padło z tej trybuny. (Wesołość na sali, oklaski) my, wszyscy się cenimy, ale każdy z nas ma prawo do Ponieważ nie miało miejsca to, co przedstawił pan po- swojego nazwiska. seł Rokita, panie pośle. (Wesołość na sali, oklaski) Jeśli Widzę, że reaguje pan poseł Grabarczyk. (Poseł Cezary Grabarczyk: Pytam, czy jest cenzura pan chce relacjonować to, co było na posiedzeniu Kon- w Sejmie.) wentu, to również mogę być wylewny w słowach i po- Z całym szacunkiem, ale myślę, że żaden z nas nie wiedzieć to, co faktycznie było mówione, i ewentualnie chce być nazywany nazwiskiem drugiego. I tylko tyle. o życiorysie, który miał być tu przedstawiony, pana Jest to dobre prawo każdego dotkniętego posła. Donalda Tuska. Pozwolę sobie na ograniczenie się do Pan marszałek Komorowski chce przedstawić swo- tego, aby wyjaśnić to tylko i wyłącznie na posiedzeniu je stanowisko osobiście. Konwentu. (Oklaski) Bardzo proszę. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 32 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Bronisław Komorowski: żądałem – w związku z przekroczeniem pewnych norm przez przedstawicieli Platformy Obywatelskiej w wy- Proszę państwa, panie marszałku, Wysoka Izbo, stąpieniu – przeprosin, na co pan Komorowski odpo- myślę, że im mniej hipokryzji w życiu politycznym, wiedział: To wy przeproście Platformę, bo ich obrazi- tym lepiej. Oczywiście nie można w związku z tym liście. Ja powiedziałem: Jeżeli obraziliśmy, to przepra- pominąć faktu, że przed chwilą przedstawiciel Prawa szam. (Poruszenie na sali) I potwierdzam: Jeżeli kogo- i Sprawiedliwości przeprosił Samoobronę. A jeśli prze- kolwiek PiS niesłusznie o coś oskarżył, to przeprasza- prosił, to widać, miał za co. (Poruszenie na sali) Widać, my. Ale Platforma niestety nie potrafi tego. Dziękuję miał za co. Oczywiście nie należy brnąć także w absur- bardzo. (Oklaski) dy, bo niemożność porównywania jednego z drugim polityka prowadzi do jakiegoś dziwactwa. Rozumiem, tak samo nie można się obrazić, gdyby Jarosława Ka- Marszałek: czyńskiego porównano do Kopernika. Nie byłoby o co. Rozumiem, że nie tu jest problem, czy się porównuje Wysoka Izbo… dwóch ludzi ze sobą. Oczywiście można porównanie W jakiej sprawie, panie pośle? uczynić haniebne, jeśli jest to postać powszechnie znie- (Poseł Marek Wikiński: W sprawie formalnej.) nawidzona albo przeklęta (Wesołość na sali), nie wiem, Proszę bardzo. z Goebbelsem, z kimś innym… (Poruszenie na sali) Poseł Marek Wikiński: Marszałek: Panie marszałku, w sprawie formalnej, w sprawie Głośniej, głośniej… trybu prowadzenia obrad. Jak już mamy rzeczywiście po dżentelmeńsku się zachowywać, to mam prośbę, panie marszałku, żeby pan zwrócił uwagę koledze ze Poseł Bronisław Komorowski: swojego klubu parlamentarnego, panu posłowi Marko- wi Suskiemu, który cały czas w sposób nieelegancki …ale przecież takiej intencji nie było ze strony Donal- – żeby nie użyć bardziej trafnego określenia – docina da Tuska. (Poruszenie na sali) wszystkim mówcom, którzy są na tej mównicy. Bardzo (Głos z sali: Była. Czytelna.) o to proszę, panie marszałku. Oprócz tego chciałbym państwa bardzo prosić o dobrą pamięć. Donald Tusk powiedział wyraźnie. Nie wymienił Jarosława Kaczyńskiego. Powiedział: tu, w pierwszym Marszałek: rzędzie, nie ma… Tu siedzi Andrzej Lepper. No, proszę państwa, na zasadzie: uderz w stół, a nożyce się odezwą. Dziękuję bardzo. (Poruszenie na sali, oklaski) Powracamy do obrad. (Głos z sali: Gdzie siedział Andrzej Lepper?) Poproszę o zabranie głosu pana posła Alfreda Bud- nera, Klub Samoobrony.

Marszałek: Poseł Alfred Budner: Panie Marszałku! Stare dobre przysłowie mówi, że dżentelmen to jest ktoś, kto potrafi się bić i kto potrafi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poprzedniej ka- przepraszać. Niestety, moje doświadczenie mówi, że na dencji Sejmu z tej mównicy Andrzej Lepper powie- tej sali jest pewne grono osób, które nigdy nikogo za dział, że Wersalu na tej sali nie będzie, tylko zapomniał nic nie potrafią przeprosić. (Oklaski) Tak więc myślę, dodać, że to Platforma Obywatelska nie będzie prze- nie używajmy jako zarzutu tego, że ktoś potrafił poka- strzegała tego Wersalu. (Oklaski) zać dobrą wolę i zresztą nie w ten sposób, w jaki pan Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Panie pośle Rokita, o tym mówił. szkoda, że pana nie ma. Troszczy się pan o porównanie (Poseł Marek Suski: Panie marszałku…) Andrzeja Leppera i Jarosława Kaczyńskiego. To wspa- Czy koniecznie, tak? Sprostowanie? Nazwisko było niali mężowie stanu! (Oklaski) Jeden wygrał wybory wymienione, wymieniony poseł ma prawo. i drugi wygrał wybory, bo mu pomógł was załatwić. Bardzo proszę i przejdźmy do obrad. I to was boli. (Oklaski) Panie pośle Rokita, panu się wydaje, że świat to te- atr, a politycy – artyści i jak kto gra, tak ma. Ale panu Poseł Marek Suski: ludzie oklasków już nie będą dawać. Musi pan o tym wiedzieć. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uczestniczyłem Wysoka Izbo! W dzisiejszej debacie była wesołość w tym posiedzeniu Konwentu Seniorów, o którym mó- i dezaprobata wobec procedowania nad projektem wił pan Komorowski, i sytuacja wyglądała tak: Ja za- uchwały w sprawie powołania komisji do spraw prywa- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 33

Poseł Alfred Budner Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Na- pieralskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo tyzacji banków, w wykonaniu oczywiście Platformy proszę, panie pośle. Obywatelskiej. Nic dziwnego, bo kontrolowane będzie postępowanie wielu prominentnych ludzi właśnie z Plat- formy. I nie tylko z Platformy, również jej matki poli- Poseł Grzegorz Napieralski: tycznej, Partii Demokratycznej. Trzeba będzie odpowie- dzieć na pytania, kto prywatyzował, co prywatyzował, Dziękuję bardzo. za ile sprzedał dany bank, ile on był wart naprawdę, kto Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj wszyscy to wyceniał, jakie jest powiązanie tego, który wyceniał, Polacy czekali na bardzo poważną debatę polityczną na z tym, który sprzedawał, i z tym, który kupował. temat tego, co w ich mniemaniu jest istotne i ważne, ale Najważniejsze pytanie, Wysoka Izbo, to jest to, któ- okazuje się, że Sejm ponownie zamienił się w igrzyska, re, myślę, padnie: Gdzie się podziały pieniądze? Czy w dyskusję, która sprowadza się do rynsztoka. Kłócą te pieniądze przejedli bezrobotni? Czy te pieniądze zo- się dwaj koalicjanci, bo tak wydawało się do niedawna, stały zgubione przez tych, którzy stoją po leki w apte- do 25 września zeszłego roku, że będzie wspaniała ko- kach? Czy może te pieniądze poszły na diamenty euro- alicja PiS–Platforma Obywatelska. Dzisiaj jest wielka posła z Platformy, jak pisze dzisiejsza prasa? (Oklaski) wojna między prawicowymi ugrupowaniami. Taka jest Co w tym procederze miał do powiedzenia pan Leszek prawica, potrafi się tylko kłócić i nic więcej. Balcerowicz? Czy buta pana prezesa Balcerowicza bę- (Głos z sali: Lewica nie.) dzie wprost proporcjonalna do jego winy wobec naro- Nic nie potrafi zrobić dla tego kraju, a Prawo i Spra- du? Bo jeżeli tak, to pan prezes Balcerowicz jest już wiedliwość – to, co dziś wyprawia, jest przerażające. tylko sejfem finansowym, a nie człowiekiem. (Oklaski) (Poruszenie na sali ) Jarosław Kaczyński potrafi tylko I to jest bardzo ważna sprawa. grozić młodym ludziom, mówiąc o młodych ludziach, Była tu mowa o dbałości o obywateli ze strony pokazując palcem, jak on sprawować będzie rządy. Igrzyska, igrzyska i jeszcze raz igrzyska – to was tylko SLD. A co to się stało w sierpniu 2004 r., kiedy mie- interesuje. Nie macie pomysłu na Polskę, nie macie po- liśmy urlop sejmowy? Ja szybko reagowałem, ale nie mysłu na kraj. było z kim rozmawiać. Sprzedany został nasz rolniczy (Głosy z sali: Ooo!) bank BGŻ, po cichu. Podobno my nie umiemy zarzą- (Poseł Marek Suski: Wy macie!) dzać finansami. Mnie jako rolnika to boli, bo został Nie macie pomysłu na rodaków, nie macie żadnego sprzedany trzy razy mniejszemu holenderskiemu ban- innego pomysłu. kowi o podobnych właściwościach jak BGŻ. Pytam: Dlaczego? Ano pewno dlatego, że ktoś chciał znowu zarobić. Pan prezes Pawlak był łaskaw mówić, że nie Wicemarszałek Marek Kotlinowski: bardzo awantury, bo to kosztem ludzi. Z całym sza- cunkiem dla pana prezesa Pawlaka, bo bardzo go sobie Przepraszam bardzo, panie pośle. Jestem przekona- cenię, ale, panie prezesie, musimy pamiętać o tym, że ny o tym, że pan poseł wspaniale zaczął. Czekam na jeżeli chcemy budować dom, który nazywa się Polską, wystąpienie merytoryczne. Na pewno nie jest to deba- to najpierw musimy posprzątać. Cytuję księgę „Pana ta (Poruszenie na sali, oklaski), jeśli chodzi o rozmowy Tadeusza”: oczyśćcie dom ze śmieci, dzieci. To są między PiS a Platformą. Pan poseł wspaniale zaczął, znamienne słowa księdza Robaka i trzeba ich prze- gratuluję. Proszę, żeby w tym duchu było wystąpienie. strzegać. Taka jest po prostu potrzeba chwili. Dzięku- Dziękuję. ję bardzo. (Oklaski) (Poseł Ryszard Kalisz: Panie marszałku, bez cenzu- ry. Do czego dochodzimy?) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Kotlinowski) Poseł Grzegorz Napieralski:

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Panie marszałku, dziękuję. (Poruszenie na sali) Czy mogę? Chciałem podziękować panu marszałkowi. Po- Dziękuję bardzo, panie pośle. zwólcie mi mówić i chociaż w tej chwili nie przeszka- Wysoka Izbo! Przypominam, że toczymy debatę na dzajcie. Panie marszałku, dziękuję za gratulacje. temat dwóch wniosków o powołanie komisji śledczej. Dla młodego człowieka, który za chwilę musi ucie- Pragnę zwrócić uwagę, że dbamy o dobre imię Naro- kać z kraju, bo Prawo i Sprawiedliwość zawłaszcza dowego Banku Polskiego, dbamy o dobre imię rządu. wszystko, to jest komplement, że Liga Polskich Rodzin Proszę również pamiętać o tym, że musimy dbać wszy- komplementuje. scy jako posłowie o dobre imię Wysokiej Izby. Proszę, Panie i Panowie! Szanowni Rodacy! Tak trzeba się aby nasza debata w tej Izbie na temat ważnych kwestii bowiem zwracać do was i mówić o tym, co się dzieje nie eskalowała, jeśli chodzi o emocje kolejnych posłów, dzisiaj w państwie. Otóż w państwie trwa cały czas którzy biorą w niej udział. wojna między politykami prawicy i nie wiadomo kim. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 34 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Grzegorz Napieralski Dlaczego w tej debacie nie mówi się o zbadaniu po- litycznych przyczyn upadłości Wielkopolskiego... Szuka się dziwnych układów, szuka się czegokolwiek (Gwar na sali) Ale to was boli, tak przerywacie, to was dziwnego – nie wiem, może UFO, może właśnie o to boli? chodzi. Tego szukacie, szanowni państwo, tylko kosz- (Głos z sali: To wasz ból.) tem biednych ludzi. Dzisiaj Polacy chcieliby z tej mów- Aaa! Widzicie, to jest to. Dlaczego w tej debacie nie nicy usłyszeć tak naprawdę, co czeka ich za miesiąc, za dyskutujemy o zbadaniu politycznych przyczyn upa- dwa miesiące. Czy tych najbiedniejszych rząd i pań- dłości Wielkopolskiego Banku Rolniczego SA z siedzi- stwo weźmie pod opiekę? Czy w szkołach nadal będzie bą w Kaliszu oraz okoliczności, chciałem dodać, oko- dożywianie? Czy będzie w końcu 3 mln mieszkań? Czy liczności podejrzenia zdefraudowania znacznych środ- będziecie dbali o najsłabszych i nie będzie jednego be- ków w tym banku przez posłów Ligi Polskich Rodzin: cikowego, żeby był większy przyrost naturalny, ale Romana Giertycha, pana Hatkę czy Marka Kotlinow- będzie cały system? Tego nikt nie wie, dlatego że cały skiego. Przepraszam bardzo, panie marszałku... (Weso- czas prowadzicie wojnę, bo – jak powiadam – nie macie łość na sali, oklaski) żadnego pomysłu na ten kraj. Nie macie pomysłu na Polaków, nie macie pomysłu, jak ma funkcjonować Pol- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: ska w Unii Europejskiej. Nie macie pomysłu na nic. Dzisiaj miała być debata na temat komisji dotyczącej Panie pośle, jeśli mogę, ja panu od razu odpowiem. banku, Narodowego Banku Polskiego, dzisiaj mieliśmy (Poruszenie na sali) Jeżeli pan ma jakąś wiedzę na te- mówić o wspaniałej sprawie... mat popełnienia przestępstwa, obowiązkiem posła jest (Poseł Jolanta Szczypińska: Ale wy mieliście czas.) zgłosić to do prokuratury, natomiast nie postponować ....która miała rozwikłać różne kwestie. Jak się to dzie- z trybuny sejmowej kogokolwiek. (Oklaski) Prokuratu- je – chciałbym usłyszeć od was odpowiedź – jak to się ra sprawy wyjaśni, jeżeli pan poseł zawiadomi. Jeżeli dzieje, że kiedy Platforma Obywatelska zgłasza projekt pan poseł ma jakąś wiedzę, której ja nie mam, to proszę inwigilacji dziennikarzy, wy od razu szukacie zasłony wykorzystać kroki przewidziane Kodeksem postępo- dymnej, bo się tak boicie. Musi być inna komisja śled- wania karnego. Do tego pana posła zachęcam. cza, aby „przykryć” tamtą komisję śledczą. Czy to jest efekt tej wojny między Platformą Obywatelską a Pra- wem i Sprawiedliwością? Czy o to chodzi? Powiedzcie Poseł Grzegorz Napieralski: Polakom. Tylko przestrzegam was, że wasze głupie pomysły, ta jedna i druga wojenka prowadzona dzisiaj Tak jest, panie marszałku. Ja tylko cytuję na przy- w państwie doprowadzi do tego, że Polacy, którzy kład za „Gazetą Wyborczą” z 12 października 2001 r... mają konta w bankach, za chwilę stracą swoje zaro- (Poruszenie na sali) ...i za innymi również gazetami, bione pieniądze. i chciałem powiedzieć, że taką poprawkę również zgło- (Poseł Jolanta Szczypińska: Straszne.) simy w czasie tej debaty. Straszne? Bo zarabiacie po 9 tys. zł, a ludzie zara- (Głos z sali: Towarzysz, tacy niech wyjeżdżają.) biają po 500 zł i dla nich strata 100 zł (Poruszenie na Ale po trzecie, dlaczego dzisiaj nie dyskutujemy o jesz- sali ) jest bardzo duża. cze jednej rzeczy, otóż nie dyskutujemy o zbadaniu (Głos z sali: Pan poseł nie?) i ocenie poprawności funkcjonowania spółdzielczych Panie i Panowie! Ponieważ tak dobrze zacząłem, kas oszczędnościowych, tzw. SKOK-ów, i powiązań tak chciałbym też dobrze skończyć. (Wesołość na sali) naprawdę z waszymi politykami. Dlaczego o tym nie (Głos z sali: Wy jedynie dobrze zaczynacie.) dyskutujemy? Pisała o tym „Polityka” w roku 2004. Dlaczego o tym nie dyskutujemy dzisiaj, czyżbyśmy się Niech się o mnie pan nie martwi. czegoś bali? Czy to znowuż jest zasłona dymna, żeby Panie i Panowie Posłowie! Drodzy Rodacy! (Weso- ukryć pewne rzeczy, których tak naprawdę nie chce się łość na sali) przed Polakami pokazać? (Głos z sali: To już było.) (Głos z sali: Jakich powiązań?) Abyście zobaczyli, jaka jest prawda. Zobaczcie jed- Panie i Panowie! Jarosław Kaczyński, machając ną rzecz. Mieliśmy dyskutować o ważnych sprawach palcem dzisiaj do wszystkich, pokazując, jaki system bankowości, tych tzw. przekrętów, które miały być tu- totalitarny chce wprowadzić... taj w tym sektorze. Pytam się, dlaczego w tej debacie (Głos z sali: Rokita machał.) nikt nie powiedział o zbadaniu personalnych, kapitało- (Głos z sali: Pan Rokita.) wych i politycznych powiązań Prawa i Sprawiedliwości Tak, machał, machał. I pytał się dzisiaj, ilu młodych i jego prominentnych działaczy a Bankiem Ochrony ludzi wyjedzie z tego kraju. Otóż pod waszymi rząda- Środowiska z siedzibą w Warszawie? Taką poprawkę mi Polacy, młodzi Polacy będą uciekali z tego kraju zgłosiłem na komisji. Dlaczego o tym nie mówicie? (Gwar na sali), będą uciekali z tego kraju, bo będą się (Głos z sali: Mów!) bali inwigilacji, będą się bali tego, że nie będą mogli Dlaczego ukrywacie to przed Polakami? niczego zrobić. (Gwar na sali) Będą się bali, że za chwi- (Głos z sali: Ale co?) lę nie będą mogli mieć telefonów komórkowych, że nie 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 35

Poseł Grzegorz Napieralski który nigdy naprawdę nie trafił ze swoimi wskaźnikami ekonomicznymi? Przykład: cel inflacyjny. Nigdy nie tra- będą mogli mówić tego, o czym myślą, zawiązywać fił. A tak walczył przeciwko komunie, czyli przeciwko stowarzyszeń itd. Będą się bali żyć w tym kraju, dlate- Leszkowi Balcerowiczowi, który wykładał marksizm go uciekną. i leninizm. (Oklaski, wesołość na sali) I jakoś to wszyst- (Poseł Maria Teresa Nowak: Gdzie pan to wyczytał, ko się ładnie układa. Pani Ostrowska tak pięknie broni- w „Trybunie” czy w „Wyborczej”?) ła pana Donalda Tuska. Ale jak ładnie śpiewa, idzie (Głos z sali: Brawo!) (Oklaski) pierwsza para. (Oklaski, wesołość na sali) Druga sprawa. Jeśli już zbliżamy się do meritum, które nas czeka, to posłom i posłankom, szanownej Wicemarszałek Marek Kotlinowski: pani poseł Hannie Gronkiewicz-Waltz proponuję lek- turę książki Leszka Balcerowicza z 1975 r. – przeczy- Dziękuję bardzo, panie pośle. tam tylko tytuł – „Wybór tekstów burżuazyjnych eko- Ja oczywiście nie mogę wykorzystywać tego, że nomistów i politologów”. (Oklaski, wesołość na sali) prowadzę obrady, natomiast po skończeniu prowadze- Zachęcam, biblioteka jest dosłownie 50 m od nas. nia obrad zapraszam pana posła do mojego gabinetu, (Wesołość na sali) wyjaśnię wszystkie okoliczności, o których jest mi wia- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety, organiza- domo, aby panu wyjaśnić. cje, posłowie, po których należałoby się spodziewać, że (Głos z sali: Do sądu.) (Wesołość na sali) są przeciwko monopolizacji naszego rynku, opowiada- Bo myślę, że pan tkwi w błędzie, wprowadzony ją się za fuzją, czyli chcą monopolistów na rynku fi- w ten błąd nie wiem przez kogo. Nie wiem, przez kogo nansowym. Ja rozumiem konkurencję tak, że im więcej został pan wprowadzony w błąd. jest niezależnych banków, tym lepiej dla klienta. A tutaj (Poseł Cezary Grabarczyk: Niech się tym już komi- jeden wielki krzyk, że rząd jest przeciwko fuzji PKO SA sja zajmie.) z BPH. Jak to zrozumieć? Trudno mi po prostu pojąć, że Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Zygmun- partia liberalna jest za monopolizowaniem, a nie demo- ta Wrzodaka. nopolizowaniem banków. Myślę, że pojmowanie kon- kurencji przez partie liberalne jest zupełnie inne niż przez partie o profilu ekonomicznym, socjalnym. Poseł Zygmunt Wrzodak: Kolejna bardzo ważna kwestia, która nie została poruszona przez żadnego posła. Panie ministrze, za- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tyle hipokryzji, co pewne wiele zamysłów, wiele programów ekonomicz- tutaj słyszę od niektórych posłów, to aż człowiekowi po nych i gospodarczych się nie uda, póki będzie art. 220 prostu skóra cierpnie, żeby powiedzieć kilka słów. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który mówi, że Panie pośle Napieralski, no, chyba pamięta pan, jak rząd polski musi się zadłużać tylko i wyłącznie w pry- się prywatyzowało Polskie Huty Stali, że pod samymi watnych bankach. Co to oznacza? To mianowicie, że hutami było 2 tys. hektarów ziemi, sprzedaliście za 6 mln najpierw pozbyto się naszych banków, a teraz idźcie po zł. Nie pamiętacie już tego, jak się STOEN sprywatyzo- pożyczkę do tych prywatnych. Dług publiczny wynosi wało, a może jak się sprywatyzował Bank Śląski? To mniej więcej 450 mld zł i praktycznie zdecydowana trzeba również przypomnieć. (Gwar na sali) Ażeby jego większość jest w rękach prywatnych banków. wypominać komuś błędy, to trzeba po prostu najpierw Jeżeli pan Balcerowicz będzie do końca złośliwy, to spojrzeć na siebie. A co do młodzieży, tak straszycie, naprawdę, czeka ten rząd nieprawdopodobna walka na że im telefony komórkowe poodbiera, nie wiem, rząd arenie międzynarodowej, jak również wewnętrzna w na- PiS-u, i że wyjeżdżają z naszego kraju, bo żeście taki szym kraju, żeby umieć złamać tę nieprawdę, ten krąg traktat akcesyjny podpisali. Tragiczny. kłamstwa wokół ekonomii, wokół pieniądza i wokół (Głos z sali: Tak jest.) NBP. Jesteśmy tym kłamstwem faszerowani przez pra- No, to to są konsekwencje. wie wszystkie media. Gdy dzisiaj otworzy się „Trybu- I drugie. Dziwne, Wysoka Izbo, jest to, że tak się nę”, to są te same teksty, ten sam język; „Rzeczpospo- rozczulił pan poseł Tusk z panią posłanką Ostrowską, litą” – ten sam język. Przykłady można mnożyć. Proszę że pani posłanka nawet twierdzi, że nie była w PZPR... zobaczyć: jedynie gazeta „Nasz Dziennik”, Telewizja (Wesołość na sali) ...że pan Tusk tak walczył z komuną. Trwam czy Radio Maryja mówią prawdę o tych zaku- To jak to się dzieje, że partia, która walczyła z komuną, lisowych rozgrywkach. i osoby, które wchodzą w skład tej partii, tak się dzisiaj (Poseł Ryszard Kalisz: O rany, panie pośle!) pięknie dogadujecie? Jak to się po prostu dzieje, na- Jest jeszcze kilka ciekawych spraw. Pan prezes Na- prawdę? (Oklaski, gwar na sali) rodowego Banku Polskiego przedstawił uzasadnienie (Głos z sali: Jeden interes.) i postanowienie Komisji Nadzoru Bankowego w spra- A, jeden interes macie, tak, jedne sprawy do zała- wie wykluczenia pana Cezarego Mecha. Mówił, że twienia. Pani Ostrowska się rozczuliła nad wypowie- przygotował to prawnik pan Lejb Fogelman, który nie dzią Donalda Tuska, że on tak mocno walczył z komu- ma żadnych uprawnień prawniczych lub adwokackich nizmem. Ale dlaczego pan Tusk walczył z komuni- w naszym kraju. I to on przygotował to uzasadnienie zmem, a broni pana prezesa NBP Leszka Balcerowicza, dotyczące wykluczenia pana Mecha. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 36 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Zygmunt Wrzodak Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Proszę sobie zajrzeć na stronę internetową, wejść Dziękuję bardzo, panie pośle. w Google, poszukać nazwiska tego pana. Proszę zo- Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kurskiego, baczyć, jakie jest towarzystwo pana Fogelmana: pan Prawo i Sprawiedliwość. Andrzej Olechowski, Jan Lityński, fundacja Prymus (Posłowie Platformy Obywatelskiej opuszczają salę) wraz z Ewą Balcerowicz, pan Mariusz Walter, pan (Poruszenie na sali, oklaski) Kulczyk. We wszystkich prywatyzacjach widać tutaj (Głos z sali: Brawo Jacek, sam pokonałeś PO.) sięgającą po wielkie pieniądze rękę kancelarii Dewey Ballantine i Lejba Fogelmana. To są: TP SA, PKO SA, PBK, Bank Handlowy, PKN ORLEN, PKO BP – wszę- dzie tam, gdzie są największe pieniądze, jest pan Fo- Poseł Jacek Kurski: gelman, przyjaciel, kolega świty, szczególnie komu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy widzę tę nistyczno-liberalnej. I oczywiście słynny duet Balce- ucieczkę z sali sejmowej, a tutaj widzę dumny, wielki rowicz – pani Kornasiewicz. Oczywiście pan Fogel- i wspaniały klub Prawa i Sprawiedliwości, to wiem, że man, kolega pani Kornasiewicz od prywatyzacji ban- ków. Takie słynne duety w Polsce funkcjonują: Bagsik było warto (Oklaski), było warto wygrać te wybory. – Gąsiorowski, Kuna – Żagiel – też przyjaciele... (We- (Oklaski) Współczuję pani Hannie Gronkiewicz-Waltz, sołość na sali) też przyjaciele pana Fogelmana, i Bal- że musiała jako dyżurna zostać i posłuchać trochę słów cerowicz – Kornasiewicz. prawdy (Wesołość na sali, oklaski), bo nie wszystkich Wysoka Izbo! Jeżeli mamy do czynienia, panie mi- w Platformie Obywatelskiej na to stać. nistrze, z takim zjawiskiem, że wicepremier – szef Ko- (Głos z sali: Jedna odważna, która musiała zostać.) mitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, prywatyzuje Szanowni państwo, dziwna ta debata, dziwna dla- i nadzoruje prywatyzację PKO SA i teraz nie jest stro- tego, że miała być o bankach. ną w Komisji Nadzoru Bankowego, to kim my jeste- (Głos z sali: Właśnie.) śmy, Wysoka Izbo? To się w głowie nie mieści, rzecz A koledzy, którzy teraz wychodzą, w oczach któ- oczywista, po prostu. rych widziałem autentyczny strach, wprowadzali tutaj (Poseł Cezary Grabarczyk: Kto doradzał?) tematy zastępcze. Oto pan Jan Rokita straszył nas za- W takiej sytuacji, gdy analizujemy te wszystkie wy- machem na media. Mówi, że chcemy zawłaszczyć Kra- powiedzi, brutalne, przepraszam za określenie, ataki, jową Radę Radiofonii i Telewizji. niepotrzebne, i zajmiemy się meritum sprawy, to jest (Głos z sali: A chcecie?) nic innego, jak próba przywrócenia naszemu społe- Krótko mówiąc, broni rady w poprzednim składzie, czeństwu konstytucyjnych praw, jakim jest Sejm Rze- gdzie Platforma miała swoich figurantów, obok pana czypospolitej, jakim jest rząd Rzeczypospolitej. Mamy Czarzastego, pani Waniek i SLD, to było dobre. (Okla- wrażenie, że superparlament jest poza parlamentem, że ski) Kogo Platforma wystawiła do wyborów do Krajo- jest superrząd poza rządem, że jest premier poza pre- wej Rady Radiofonii i Telewizji dwa miesiące temu? mierem, że ktoś rządzi obok nas. Przecież to ci ludzie, Pana Lecha Jaworskiego – symbol współpracy Platfor- jak państwo przeczytają, którzy się jednoczą wokół my z SLD w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. pana Fogelmana, to kwiat, oni trzęsą polską gospodar- (Oklaski) Symbol obsadzania wspólnie z SLD czoło- ką. Nie rząd, decyduje ktoś zupełnie inny i różni lob- wych stanowisk w radiofonii publicznej. byści podrzucają Wysokiej Izbie różne rozwiązania, (Posłowie PiS i LPR zasiadają w ławach PO, weso- które uderzają w nasze społeczeństwo. Jak długo to ma łość na sali, oklaski) Jesteśmy świadkami historyczne- trwać? Nie ma się co dziwić, że jest partia, która chce go wydarzenia. (Wesołość na sali, oklaski) Koledzy zmienić tę sytuację. z Ligi Polskich Rodzin w obawie, że w przyszłym Sej- mie może zabraknąć Platformy Obywatelskiej, zajmu- ją jej miejsca. (Wesołość na sali, oklaski) Tak, Polska Wicemarszałek Marek Kotlinowski: idzie w dobrym kierunku. Panie pośle, proszę konkludować, bo już minął czas. Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Poseł Zygmunt Wrzodak: Panie pośle, przepraszam bardzo, chciałem zwrócić Trzeba ich wspierać w tych dobrych rozwiązaniach, uwagę. Oczywiście wiele się wiąże z debatą na temat bo jeżeli chcemy zmian, to musimy je przeprowadzić, banków, natomiast nie prowadzimy teraz wróżenia co żeby rzeczywiście w końcu Polacy i nasze państwo było do przyszłości politycznej. To na pewno nie wiąże się podmiotem w tej części Europy, nasz naród również. z debatą na temat komisji śledczej. Bardzo proszę pana Dziękuję bardzo. (Oklaski) posła, żeby pan poseł... 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 37

Poseł Jacek Kurski: praktyki na początku lat 90., że być może jego odpo- wiedzialność jest dużo większa. Rozumiemy ten strach. Panie marszałku... (Oklaski) Podobnie strach zagląda w oczy pana posłowi Rokicie, kiedy chcemy oczyścić polskie samorządy z korupcji. Zarzucono nam, że walczymy z samorząda- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: mi, nieprawda, my chcemy tylko oczyszczenia polskich samorządów z korupcji, które są również niewolne od …zwrócił uwagę, jaki jest przedmiot obrad. Proszę tej fatalnej plagi. (Oklaski) Wiemy, że Platformie Oby- o to. watelskiej może się to nie podobać. Trwa prawie 200 postępowań prokuratorskich w sprawie nadużyć popeł- nionych w czasie prezydentury Pawła Piskorskiego Poseł Jacek Kurski: w Warszawie. (Oklaski) Platforma Obywatelska może się tego obawiać, dlatego że dzisiaj symbolem Platfor- Komentowałem, panie marszałku, zachowanie ko- my Obywatelskiej staje się właśnie Paweł Piskorski, legów z pańskiego klubu. (Wesołość na sali) Bardzo który wygrywa rywalizację z sumieniem antykorup- mnie zresztą ono cieszy. cyjnym PO – panią Julią Piterą i publicznie żąda wy- (Głos z sali: Zmieniają barwy.) rzucenia jej z Platformy Obywatelskiej. To jest dzi- (Głos z sali: To jest rezerwa kadrowa.) siejsza twarz Platformy – poparcie dla korupcji. (Okla- Zaraz dojdę do komisji w sprawie banków. Ale wi- ski) Pochodzę z Gdańska, miasta od parunastu lat dzieliśmy tutaj, jak posłowie Tusk i Rokita wylewali rządzonego przez Platformę Obywatelską pod różny- krokodyle łzy na rzekome zawłaszczanie demokracji mi szyldami; wiceprezydent – zarzuty prokuratorskie, przez Prawo i Sprawiedliwość. Jak jest w mediach już dyrektor ds. edukacji – w więzieniu, wicedyrektor in- mówiłem. W sojuszu z SLD Platforma miała wszystko, nego wydziału – zarzuty prokuratorskie. Taka jest rze- do dzisiaj ma prezesa Telewizji, szefa Rady Nadzorczej czywistość polskich samorządów. I dlatego my nie Polskiego Radia, który notabene był szefem sztabu te- walczymy z samorządami, tylko z patologiami, które lewizyjnego Platformy Obywatelskiej, ma szefa Pro- toczą skądinąd tę piękną instytucję demokracji lokal- gramu I Polskiego Radia, ma dyrektora Programu I Pol- nej. (Oklaski) skiego Radia pana Jurkowlańca, poprzednio mówiłem Podobnie strach zagląda w oczy posłom Rokicie o panu Kidawie-Błońskim, skądinąd mężu bardzo i Tuskowi, kiedy rzecz tyczy naszej, proponowanej przystojnej posłanki Platformy Obywatelskiej. Ma Plat- przez trzy kluby komisji śledczej do spraw nieprawi- forma Obywatelska dyrektora Programu I Telewizji dłowości w polskim systemie bankowym. To jest chwi- Polskiej pana Grzywaczewskiego, notabene szwagra la prawdy. Rzeczywiście są takie chwile w życiu naro- innego posła Platformy Obywatelskiej pana Arkadiusza dów i państw, kiedy znika maska i kurtyna, zasłona Rybickiego. (Wesołość na sali, oklaski) Strasznie dużo milczenia, która spowijała do tej pory polski system tych związków i to jest dobre. Kiedy Platforma za- właszcza media publiczne to jest dobre. Kiedy Prawo bankowy. I dzisiaj ten system musi zostać prześwietlo- i Sprawiedliwość, wraz z partnerami koalicji parlamen- ny, i stanie w prawdzie przed narodem. Tego się boją tarnej, próbuje tutaj przeprowadzić elementarny obiek- siły, które, tak jak Platforma Obywatelska, ponoszą hi- tywizm i sanację tych błędów, to jest to oczywiście storyczną odpowiedzialność za kształt i niewydolność zawłaszczanie. Podobnie rzecz się ma, jeśli chodzi tego systemu w ciągu ostatnich 16 lat. (Oklaski) o prawdziwość słów pana Rokity w zakresie Trybuna- Słyszałem dzisiaj w głosie pana Donalda Tuska po- łu Konstytucyjnego. Nie walczymy z Trybunałem Kon- dobną butę, którą słyszałem w głosie innej ważnej oso- stytucyjnym, nie chcemy likwidacji tej instytucji, sza- by publicznej, pana prezesa Balcerowicza, kilka dni nujemy ostateczność jej orzeczeń, natomiast nie może- temu z tej mównicy. my być ślepi na to, że Trybunał Konstytucyjny jest (Głos z sali: Pewnie są szwagrami.) ciałem, któremu zabrakło odwagi wtedy, kiedy była Ta sama buta, ten sam narcyzm, to samo przekona- próba charakterów, kiedy polska demokracja mówiła: nie o nieomylności. Takie same u obu panów. I to samo sprawdzam charakterem, kiedy w 1993 r. trzeba było zero odpowiedzialności za ostatnie 16 lat. (Oklaski) powiedzieć „nie” instrukcji 0015, przeznaczonej do li- A jest się nad czym zatrzymywać i pochylić. System kwidacji partii politycznych – i lewicowych, i prawico- bankowy w ciągu ostatnich 16 lat był soczewką skupia- wych. (Oklaski) Wtedy zabrakło głosu Trybunału Kon- jącą patologie przemian polskich. Oto było to miejsce, stytucyjnego. Zabrakło również głosu pana posła Ro- gdzie postkomuniści w sposób popisowy wręcz zamie- kity, bo to pan poseł Rokita był wówczas szefem URM nili władzę na własność, miejsce, gdzie książeczki par- i de facto nad premierem, nad panią premier Suchocką. tyjne dawnych lektorów PZPR zostały zamienione na Milczał wtedy. I chyba dlatego boi się komisji do spraw książeczki czekowe i karty kredytowe nowych właści- mediów, która wyświetliłaby (Oklaski) kwestie inwigi- cieli polskich banków. (Oklaski) lacji prawicy. Dlatego boi się tej komisji, że w toku jej I rozumiemy strach w oczach pana Donalda Tuska pracy mogłoby się okazać, że pan Jan Rokita jako szef i Jana Rokity, kiedy boją się tej komisji. Dlatego że URM i de facto wówczas nadpremier ponosi nie tylko trzeba będzie przypomnieć, jak Kongres Liberalno-De- moralną i polityczną odpowiedzialność za te policyjne mokratyczny przyłączył się do tej fatalnej dla Polski 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 38 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Jacek Kurski równywalne. To jest okradanie przez system bankowy, w wersji posiadanej przez was, przez zagranicę, przez zamiany władzy na własność, przyłączył się ze swoim SLD, KLD, PO, polskiego zubożonego społeczeństwa. hasłem, że pierwszy milion trzeba ukraść. (Oklaski) Tak dalej być nie może. (Oklaski) (Głos z sali: Nieprawda!) Ale był w tym przejęciu banków swoisty plan – swo- To jest prawda, tak mówił KLD jeszcze na początku isty plan na nową własność i nowych właścicieli w Pol- lat 90. To była formuła rozpoznawcza, to był taki kod sce. Tymi właścicielami są ci dawni komuniści, którzy kulturowy, którym się między sobą porozumiewano. wyjechawszy, jak Leszek Balcerowicz, na stypendia Co wprowadziła partia pana Donalda Tuska do pol- zagraniczne, z czasem z marksizmu przerzucili się na skiego krajobrazu politycznego oprócz tego sloganu? nową ideologię. Nie pamiętamy już tych geszefciarzy, tych biznesme- (Głos z sali: A Telegraf?) nów w mokasynach i w białych skarpetkach (Wesołość Ideologię, którą prezes Jarosław Kaczyński nazwał na sali, oklaski), tych brygad Marriotta (Oklaski), któ- lumpenliberalizmem. (Oklaski) Niezwykle trafne to re za bezcen pomagały sprzedawać polskie zakłady określenie – lumpenliberalizm. najlepsze? A nie pamiętamy licznych kolegów pana (Głos z sali: Dajcie wody). Donalda Tuska przebywających za przekręty w miej- Ale właśnie, wody. Tylko czy z tej szklanki, panie scach odosobnienia? I nie chodzi tutaj o sanatoria ani marszałku, pił pan poseł Rokita? (Wesołość na sali) lecznice. (Wesołość na sali, oklaski) (Poseł Danuta Hojarska: Rokita z niej nie pił.) Ten układ liberalny, postkomunistyczno-liberalny, kaeldowsko-eseldowski... (Wesołość na sali) O, nawet człon tutaj, melodia, rym pasuje: KLD–SLD. Kongres Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Lewych Dochodów (Oklaski), pamiętamy to. I pamię- tamy przewodniczącego tego kongresu, który dwie Panie pośle, czy mam zarządzić przerwę, aby pan godziny temu tutaj próbował obrażać pana prezesa Ja- ukoił pragnienie, czy też pan sobie poradzi? (Wesołość rosława Kaczyńskiego. na sali, oklaski) (Głosy z sali: Skandal! Skandal!) Do czego doprowadziła ta fuzja, ten melanż, ten sojusz KLD–SLD w polskiej bankowości? (Poruszenie Poseł Jacek Kurski: na sali) Do czego, towarzysze, doprowadziliście? (Oklaski) Po 16 latach można podsumować system ban- Nie, dam radę. kowy bardzo prosto: przy najmniejszej inflacji w Euro- (Głos z sali: Na zdrowie.) pie najwyższe stopy procentowe, 80% polskich banków Dziękuję bardzo. sprzedanych za bezcen zagranicy. To niezwykle trafne określenie – lumpenliberalizm. (Głos z sali: Kto sprzedał?) On miał kilka odsłon. Był lumpenliberalizm aferalny. Za dokonywanie przelewu Polacy płacą trzykrotnie To są te afery systemu bankowego, które komisja śled- więcej niż płacą Europejczycy. Za prowadzenie rachun- cza, nad powołaniem której debatujemy, musi wyjaśnić. ku, za wydanie karty kredytowej Polak płaci dwukrot- To jest afera FOZZ, która szczytowe rozmiary przyjęła nie więcej. Rozpiętość pomiędzy oprocentowaniem lokat wtedy, kiedy za nadzór nad polskimi bankami jako wi- a kredytem w tym samym banku, chociażby w Pekao cepremier oraz minister finansów odpowiadał pan Le- czy w City Handlowym, sięga niekiedy 300%, a zdarza szek Balcerowicz. To jest afera sztywnego kursu dola- się, że więcej. Koszty prowadzenia ROR-ów, czyli wy- ra, która wydrenowała z polskiego systemu bankowego płat z bankomatów, są jednymi z najwyższych w Euro- miliardy złotych. pie. Są też obecne na naszym rynku instytucje pośred- (Głos z sali: A Telegraf?) nictwa finansowego, takie jak na przykład angielski Za te sprawy ktoś musi odpowiedzieć. I jestem prze- Provident, które udzielają kredytów na 5–7%, ale mie- konany, że nadszedł czas, kiedy za te afery ktoś, kto sięcznie; w skali roku, łatwo policzyć, 80 do 100%. jest naprawdę winien – a patrzę tutaj w lewą stronę Konieczne stało się uchwalenie, zresztą dzięki klubowi naszej sceny – wreszcie odpowie. (Oklaski) Prawa i Sprawiedliwości (Wesołość na sali), tzw. usta- (Głos z sali: Popatrz na prawą.) wy antylichwiarskiej. O czym to świadczy, jeśli nie Ale była i inna odsłona lumpenliberalizmu. To była o nieudolności i niewydolności polskiego systemu ban- ta fatalna polityka gospodarcza prowadzona przez kowego po 16 latach dominacji w tym systemie KLD, Leszka Balcerowicza, od którego nie może się odże- SLD i Platformy Obywatelskiej? gnywać ani Jan Rokita, ani Donald Tusk, bo nie kto (Głos z sali: Nowy demagog nam rośnie.) inny jak Donald Tusk przez 7 lat jako wiceprzewodni- (Głos z sali: Sanepid!) czący Unii Wolności nosił teczkę za swoim przewod- Najpierw pozwoliliście zagranicy przejąć polskie niczącym, czyli właśnie panem Leszkiem Balcerowi- banki. Potem ułatwialiście, jak tylko można, życie za- czem. (Oklaski) Warto dzisiaj to pamiętać. Dlaczego granicznym właścicielom posiadającym polskie banki. koledzy się tak wspierają? Bo jest po prostu jeden układ Te zwolnienia i ulgi, te 10–12 mld zwolnień i ulg interesów. w samym tylko 2003 r. i 2004 r. Jeśli przypomnieć, że Ale mówmy o tej polityce gospodarczej, która była dochody z CIT wynoszą 14,5 mld, to są to liczby po- fatalna, która podzieliła Polaków na dwie grupy: na 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 39

Poseł Jacek Kurski …w roku 2006 przyszedł pewien test prawdy, jak nale- ży zachować się wobec tej resztki polskiej własności, kilkuprocentową nowobogacką elitę i olbrzymią spau- która została jednak w polskim systemie bankowym. peryzowaną większość, pozbawioną wszelkich per- Był taki wybór, który stanął przed Leszkiem Balcero- spektyw. I nie jest prawdą, jak mówi pan Donald Tusk, wiczem jako przewodniczącym Komisji Nadzoru Ban- że gdy kiedyś Andrzej Lepper rzucał hasło w poprzed- kowego. Był to test prawdy – czy stanąć za kapitałem nich kadencjach, że Balcerowicz musi odejść, to rzeko- zagranicznym, który w oczywisty sposób gwałcił pol- mo Prawo i Sprawiedliwość przyłączało się do tego skie prawo, łamał umowy zawarte z polskim rządem, samego chóru co Platforma Obywatelska – sprzeciwia- czy w obronie polskiej własności. I Leszek Balcerowicz nia się temu poglądowi. Nieprawda. Porozumienie Cen- wybrał. Wybrał zdradę polskiego interesu narodowego trum było tą partią, która jako pierwsza w dniu 10 i opowiedział się, wykluczając wiceministra Mecha, za czerwca 1991 r. na konferencji w Sejmie, 50 metrów interesami zagranicy. (Oklaski) stąd, zażądała odejścia Leszka Balcerowicza z rządu Kilka dni temu, przemawiając z tej mównicy, pan Jana Krzysztofa Bieleckiego. (Oklaski) prezes Balcerowicz użył dwóch aksjologicznych koor- (Głos z sali: A później wybraliście go na prezesa.) dynatów wyjaśniających jego postępowanie. Twierdził, To Porozumienie Centrum, nie mówiąc wprost, nie że broni oto prawa i broni wolności. Poświęcił temu mówiąc tego sloganu, że Balcerowicz musi odejść, po kilka akapitów, pouczając Sejm wolnej Polski – on, prostu zażądało odejścia z rządu Balcerowicza. I mie- dawny lektor (Wesołość na sali) partyjny przy Wyższej liśmy rację, dlatego że w rządzie Jana Olszewskiego, Szkole Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym który współtworzyło Porozumienie Centrum i w któ- Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej… rym Porozumienie Centrum odpowiadało za politykę (Głos z sali: Numer legitymacji.) gospodarczą, Balcerowicza już nie było. Dzięki temu, … numer legitymacji 6165. Ten człowiek pouczał polski dzięki zmianie przez ministrów PC w rządzie Olszew- Sejm o prawidłach demokracji. (Oklaski) Trudno o bar- skiego polityki gospodarczej, dzięki natychmiastowej dziej żałosną maskaradę. Ale przytoczył dwa argumen- dewaluacji dolara i uruchomieniu wskutek tego wzrostu ty – broni prawa i broni wolności. Było takie wydarze- eksportu, rozpoczął się w Polsce wzrost gospodarczy. nie w historii Polski, którego uczestnicy i architekci, To było w marcu 1992 r. Ten wzrost gospodarczy trwał zdradzając interesy polskiego narodu, posługiwali się nieprzerwanie do 1998 r. Dlaczego do 1998 r.? Dlatego hasłem obrony prawa i wolności. Była taka konfedera- że wówczas po raz kolejny pojawił się Leszek Balcero- wicz jako wicepremier w polskim rządzie. I przez opor- cja, która zebrała się w imię obrony wolności, tyle że tunizm, trzeba sobie tutaj jasno powiedzieć, niestety szlacheckiej. I była to ta sama konfederacja, która się i słabość negocjacyjną Akcji Wyborczej Solidarność zebrała w roku 1792, broniąc prawa, bo jak wiadomo, pozwolono Balcerowiczowi realizować straceńczą, fa- przy uchwalaniu Konstytucji 3 maja troszeczkę rzeczy- talną dla Polski politykę schładzania gospodarki. Kosz- wiście prawo nagięto. (Wesołość na sali) Była taka kon- towało nas to wiele lat minimalnego wzrostu gospodar- federacja w 1792 r., która posługiwała się tymi samymi czego, a były miesiące zupełnej recesji. Dlatego warto kategoriami co Leszek Balcerowicz dzisiaj. dzisiaj przypomnieć, kiedy powołujemy komisję do spraw sprawdzenia prawidłowości procesów w syste- mie bankowym, że w sprawie odejścia Balcerowicza Wicemarszałek Marek Kotlinowski: pierwsze wypowiadało się Porozumienie Centrum, a po- wołanie tej komisji jest historycznym przyznaniem Przepraszam bardzo. Ale pragnę zwrócić uwagę, że racji środowisku Porozumienia Centrum, że Balcero- pan prezes Balcerowicz został wybrany przez Wysoką wicz musi wreszcie odejść. (Oklaski) Izbę do pełnienia funkcji… (Głos z sali: Niech pan nie przesadza.) (Poseł Wacław Martyniuk: Przez AWS.) Ale jest też i trzecia odsłona lumpenliberalizmu – to …którą sprawuje, i jestem przekonany, że geneza i ży- jest zupełnie upokarzające podejście do polskiej wła- ciorys pana prezesa Leszka Balcerowicza nie jest przed- sności, podejście lumpenliberałów, wedle którego do- miotem obrad. stęp do polskiej własności przyznano tak naprawdę Tak że, panie pośle, proszę na to zważyć, że pan dwom środowiskom: albo komunistycznej nomenkla- prezes ma mandat Wysokiej Izby i piastuje ważną, od- turze, albo kapitałowi zagranicznemu. I w polskim sys- powiedzialną funkcję w Polsce. (Oklaski) temie bankowym tę patologię było widać najwyraźniej. (Głos z sali: I bardzo dobrze.) Olbrzymia większość polskich banków była albo w rę- kach komunistów i postkomunistów, albo w rękach kapitału zagranicznego. Ten proces dynamicznie postę- Poseł Jacek Kurski: pował aż do dzisiaj, kiedy 80% systemu bankowego jest w rękach zagranicy. I oto po tych wszystkich latach Ale ja właśnie dlatego, panie marszałku, tyle mó- fatalnej polityki, za którą odpowiadają ludzie lumpen- wię, że tym mandatem pan Leszek Balcerowicz się liberalizmu: Balcerowicz, Rokita, Tusk ze swoimi so- cieszy i nie najlepiej się nim posługuje. I właśnie dla- jusznikami z SLD w systemie bankowym... tego tę komisję chcemy powołać. (Oklaski) Ja wła- (Głos z sali: Balcerowicz musi odejść.) śnie o tym mówię. Więc było takie wydarzenie, tym 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 40 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Jacek Kurski (Poseł Marek Suski: Wspaniałe wystąpienie. Ja jesz- cze parę słów dorzucę.) wydarzeniem była Targowica. Posługiwała się dokład- (Głos z sali: Podłe i obrzydliwe. Zakłamane, podłe nie tymi samymi schematami myślenia, którymi posłu- i obrzydliwe.) (Gwar na sali) guje się Leszek Balcerowicz. Bo trzeba sobie jasno Wysoka Izbo, jest czas, żeby wyrazić ewentualne powiedzieć, że to, co zrobił Leszek Balcerowicz, stając pochwały w kuluarach. Proszę umożliwić wystąpienie po stronie inwestorów zagranicznych przeciwko Skar- pani poseł Hannie Gronkiewicz-Waltz. bowi Państwa i wypraszając wiceministra finansów Bardzo proszę, pani poseł. z posiedzenia Komisji Nadzoru Bankowego, było tak (Poseł Marek Suski: Prawda w oczy kole.) (Gwar naprawdę, oczywiście w warunkach XXI w., swoistą na sali) ekonomiczną Targowicą wobec interesów Polski. I będę bronił tego poglądu, bo tak po prostu jest. (Oklaski) Ale w tym wydarzeniu była również o wiele bardziej Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz: przerażająca motywacja. Pan prezes Balcerowicz... (Głos z sali: Musi odejść.) Panie Marszałku! Ja bym chciała zacząć, ale...... bo przecież mówimy cały czas o tym wydarzeniu, które legło u podstaw motywacji powołania komisji, czyli o tym skandalicznym wyproszeniu wiceministra Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Mecha – zarzucał mu stronniczość, wyrażającą się rze- komo tym, że ma poglądy, których nie ukrywał. Mamy Ja jeszcze raz... Panie pośle Jacku Kurski, bardzo pro- tu do czynienia z niesamowitą hipokryzją. Oto bowiem szę albo uczestniczyć w obradach i słuchać wystąpienia panu prezesowi nie przeszkadza konflikt interesów po- pani poseł, albo też przyjąć inne rozwiązanie. Zachęcam legający na tym, że pan Kwaśniak, a właściwie żona państwa do powagi i do wysłuchania w skupieniu wystą- pana Kwaśniaka, który zasiada w tej komisji, pracuje pienia pani poseł Hanny Gronkiewicz-Waltz. w banku BPH Banku Hipotecznym. Nie przeszkadza Bardzo proszę, pani poseł. mu, że jego żona – żona pana Leszka Balcerowicza Ewa, jako prezes fundacji CASE, o czym mówił tutaj pan poseł Zawisza, cieszy się dotacjami przekazywa- Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz: nymi przez Pekao, czyli przez jedną ze stron tego spo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chcę ru. I nie przeszkadza mu, że prezesem Pekao SA, który powiedzieć, że cieszę się, że rząd zmienił zdanie i przy- finansował CASE i, jak się dowiedzieliśmy od pana znał się do błędu. (Oklaski) Do bardzo poważnego błędu posła Chlebowskiego, również jedną z partii politycz- prawnego, który popełnił zarówno pan premier Marcin- nych, jest były premier i prezes Kongresu Liberalno- kiewicz, jak i pani premier Gilowska. Rząd doszedł do -Demokratycznego pan Jan Krzysztof Bielecki. To nie wniosku, że jednak stosuje się Kodeks postępowania ad- przeszkadza panu prezesowi Balcerowiczowi. Nato- ministracyjnego i w prawa strony wstąpił prokurator. miast przeszkadza mu reprezentant Skarbu Państwa (Oklaski) Lepiej późno niż wcale i lepiej się przyznać broniący interesów Polski. To jest niedopuszczalne. I to z pokorą do tego, że poprzednia interpretacja była kom- komisja musi wyjaśnić. (Burzliwe oklaski) pletnie błędna i żaden prawnik się za nią nie opowiedział, Było wiele zła i niegodziwości i krzywd wyrządzo- nawet chyba wewnątrz resortu. Tak że wstąpił prokurator nych polskiemu społeczeństwu przez system bankowy i to jest zgodnie z obowiązującym prawem. Ale chcę pań- w ciągu ostatnich 16 lat. Dlatego dobrze się staje, że ta stwa odesłać do komentarza profesora Wierzbowskiego, komisja będzie faktem. Dobrze się dzieje, że będzie ko- który pisze mniej więcej tak, komentarz do powołania misja śledcza i ewentualnie Trybunał Stanu, o który być komisji, do kodeksu postępowania administracyjnego: może zawnioskuje ta komisja, dobrze, że czeka nas taka otóż instytucja prokuratora jako strony jest reliktem sys- perspektywa. Będzie to perspektywa niezwykle ważna, temu radzieckiego (Wesołość na sali), który był wprowa- żeby ważni urzędnicy państwowi, którzy w polskim sys- dzony w Polsce konstytucją z 1952 r. i został usunięty ze temie bankowym sprzeniewierzyli się polskiemu intere- wszystkich ustaw, również z ustawy o prokuraturze, nie- sowi narodowemu, wreszcie za to odpowiedzieli. Będzie stety, został jeszcze w K.p.a. Tak że zgodnie z prawem to swoiste wyznaczenie właściwego standardu moralne- radzieckim prokurator będzie uczestniczył w postępo- go zachowań publicznych dla urzędników państwowych waniu komisji nadzoru bankowego. (Oklaski) u progu IV Rzeczypospolitej. I jestem przekonany, że Chcę państwu powiedzieć, że mamy do czynienia tak się stanie. Dziękuję bardzo. (Burzliwe oklaski) z bezprecedensowym atakiem na niezależność banku centralnego. Muszę powiedzieć, że przez dziewięć lat sprawowania funkcji prezesa NBP, jestem z tego dumna, Wicemarszałek Marek Kotlinowski: z tej trybuny chcę podziękować wszystkim pracowni- kom, kilku tysiącom pracowników, którzy po nocach ze Dziękuję, panie pośle. mną pracowali i ratowali system bankowy... (Oklaski) Proszę o zabranie głosu panią poseł Hannę Gron- (Głos z sali: Ooo!) kiewicz-Waltz, Platforma Obywatelska. Ponieważ tyle pomyj się na waszą głowę wylewa, Bardzo proszę, pani profesor. więc chcę wam bardzo serdecznie podziękować za to, 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 41

Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz W związku z tym oznacza to, że jest takie doświad- czenie w tych naszych rówieśniczych krajach, do któ- że miliardy ludzkich oszczędności dzięki wam, wasze- rych należy się porównywać. Tak jak nie można porów- mu wysiłkowi, zostały uratowane. (Oklaski) nywać zdrowia człowieka 70-letniego do zdrowia czło- Mamy zatem do czynienia z bezprecedensowym wieka 15-letniego, tak nie można porównywać Polski atakiem na niezależny bank centralny. Ale, proszę pań- do Wielkiej Brytanii. stwa, Polska ma długie tradycje niezależności banku Jeśli zaś chodzi o konkurencyjność, to muszę państwu centralnego. Otóż Bank Polski, który powstał ze środ- powiedzieć, że niestety też macie złe dane. I tu już będzie ków społecznych, po odzyskaniu niepodległości, po dłuższa lista, ponieważ macie kompletnie złe dane. Jeśli pierwszej wojnie światowej, w 1924 r. to był bank na- mianowicie chodzi o koncentrację pięciu największych prawdę niezależny, dlatego że już na jesieni 1925 r., banków, Polska jest dopiero na 16. miejscu. Pierwszy próg, kiedy premier wówczas Władysław Grabski wydał mu między 80% a 90%, ma Estonia, potem jest Belgia, potem instrukcje jak postąpić, powiedział „nie”. Bank central- Holandia, Finlandia, następny próg, wynoszący 70–80%, ny, Bank Polski powiedział „nie” i rząd Władysława mają Łotwa, Malta, Cypr, potem jest próg 60–70%, który Grabskiego upadł. (Oklaski) Tak że to jest na ogół taki mają Dania, Słowacja, Grecja, Słowenia, Czechy, Łotwa. los rządów, które walczą z bankami centralnymi Myślę, że niektóre te kraje są dość duże. Następnie jest – a w szczególności w Polsce z Bankiem Polskim w 1925 r. próg 50–60% i to są Szwecja, Węgry, Polska, 40–50% – Teraz przechodzę do takiego, powiedziałabym, mi- Irlandia, Austria, Hiszpania, Wielka Brytania. Tak więc zernego bardzo uzasadnienia tego wniosku o powołanie tak wygląda kwestia koncentracji kapitału. komisji. Przede wszystkim chciałabym państwu powie- Jeśli zaś chodzi o opłaty, to chcę państwu powie- dzieć, że się nie bada czy nie porównuje się Polski, dzieć, że w tym raporcie, na którym bazował wasz do- która miała 50 lat komunizmu i która miała krótki okres radca doradzający już KPN, ZChN i innym dziwnym niepodległości i lata zaborów, z takimi krajami jak w sensie poglądów gospodarczych partiom... Otóż nie- Wielka Brytania, Francja, z tymi wszystkimi państwa- prawdą jest, że u nas średnie ceny usług są najwyższe. mi, które nie miały takiej ciężkiej historii jak nasz na- Chcę powiedzieć, że średnia globalna cena takich prze- ród. Trzeba porównywać z takimi krajami, które tak ciętnych usług wynosi w Europie 108 euro, w Polsce jak my po 50 latach komunizmu tę niepodległość uzy- wynosi 101 euro, a na przykład w tych państwach, na skały. Chcę przytoczyć państwu liczby, które mówią które się powołujecie, jest tak: Włochy – 252 euro, Niem- o tym, jaki jest udział sektora inwestorów zagranicz- cy – 223 euro. My oczywiście będziemy ten raport pań- nych w tych państwach. W Estonii – 99%. Czechy, któ- re długo, jeszcze, powiedziałabym, pod pewnym takim stwu przedstawiać. Tak więc nie jest prawdziwe uzasad- przewodnictwem Vaclava Klausa, starały się mieć swój nienie, nie było właściwe używanie podstawy prawnej. własny system, ale miały za mało kapitału, przechodzi- Chcę również powiedzieć, iż jestem dumna, że złoty ły bardzo ciężki kryzys w roku 1997, zorientowały się, jest mocny, że obywatele nie są upokorzeni tak jak kiedyś. że muszą otworzyć swój kapitał na inwestorów zagra- Jak ja jechałem na 3 tygodnie na wyjazd, to po prostu nie nicznych, bo same po prostu nie dadzą rady i oszczęd- można było kupić kawy w kawiarni za granicą, a dzisiaj ności ludzi zostaną zmarnowane, mają dzisiaj 96% ludzie jeżdżą na wakacje, i to średnio zamożni, nie tylko aktywów inwestorów zagranicznych. Litwa ma 94%. najbogatsi, a dla tych biedniejszych inni organizują waka- (Gwar na sali) cje, właśnie różne organizacje społeczne. Jednym słowem, Panie Marszałku! Mnie trudno się skupić. (Dzwonek) naprawdę jako Polacy możemy być dumni, że nasz pie- Ja, jako 30-letni nauczyciel akademicki, jestem przy- niądz wreszcie ma wartość. (Oklaski) zwyczajona, że czasami studenci rozmawiają, ale jest (Poseł Renata Beger: Ale Polacy nie chcą jałmużny.) pewna granica. Możemy też być dumni, że banki są bezpieczne. Naprawdę, proszę państwa, nie igrajcie z ogniem. Jeże- li zaczniecie naruszać zaufanie do systemu bankowego, Wicemarszałek Marek Kotlinowski: to te 39 miliardów kredytobiorców się wystraszy, bo będzie obniżenie wartości złotego, inflacja, podwyż- Wysoka Izbo! Bardzo proszę o umożliwienie wy- szenie stóp procentowych... stąpienia w ciszy i w spokoju. Kto z pań i panów posłów (Poseł Tadeusz Cymański: Eksport rusza.) nie jest zainteresowany debatą, oczywiście może opu- (Poseł Beata Mazurek: Pekao SA padnie.) ścić salę posiedzeń. Proszę o nierozmawianie i proszę ...i te kilka milionów ludzi, którzy wzięli kredyty na o uważne słuchanie. mieszkania, młodych małżeństw, tych, którzy chcą za- Bardzo proszę, pani poseł. mienić mieszkanie na większe, będzie... (Gwar na sali) Panie marszałku...

Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz: Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Dziękuję, panie marszałku, bardzo. Kontynuuję: Litwa – 94%, Słowacja – 93%, Polska – Wysoka Izbo! Trzykrotnie prosiłem o zachowanie niecałe 70%, Malta – 62%, Węgry – 59%. Podaję uczciwie spokoju. tych, którzy są przed nami, i tych, którzy są za nami. (Poseł Tadeusz Cymański: Eksport rusza, eksport.) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 42 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Marek Kotlinowski lat transformacji ustrojowej system bankowy przedsta- wiany był nam jako ten system, od którego zależy po- Panie pośle, bardzo proszę o słuchanie albo o opusz- myślność rozwoju gospodarczego naszego kraju, jak czenie sali obrad. (Oklaski) również i dobrobytu Polaków. Wmawiano nam jako Bardzo proszę, pani poseł. obywatelom, że nie jest ważne, kto jest właścicielem banku, bo i tak bank będzie służył Polsce, jej rozwojo- wi i pomyślności jej obywateli. Jak banki służyły, jak Poseł Hanna Gronkiewicz-Waltz: służą i jak będą służyć obywatelom Polski? Owszem udzielają kredytów, bo od tego są, w transzach, ale Dziękuję bardzo. przyznają dwie transze, a trzeciej już nie. Co wówczas Ci wszyscy młodzi ludzie, ludzie w średnim wieku, robi przedsiębiorca, inwestor? Bankrutuje, najzwyklej którzy poprawiają sobie dotychczasowy standard, na- na świecie musi zbankrutować, a wtedy bank za psie prawdę nie spłacą tych kredytów i ustawią się w kolej- grosze, za jałmużniane grosze odbiera ten majątek i do- kach, będą wybijać wam okna tam, gdzie będziecie prowadza do samobójstwa, do bankructwa całej rodzi- siedzieli. ny, do depresji. Wtedy wszyscy liberałowie mówią: nie (Poseł Beata Mazurek: Wam.) poradził sobie, nie przystosował się do realiów, nieudol- (Poseł Anna Paluch: Co za argumentacja.) ny gamoń. Gamoniami, moi drodzy, to możecie kogoś Tak się stało w Argentynie, tak się stało w Meksyku innego nazywać, ale nie tych ludzi, którzy zaryzyko- i my w Polsce nie jesteśmy na to jakoś szczególnie za- wali, nie tych ludzi, którzy poświęcili swoje rodziny, szczepieni. swoje majątki po to, żeby budować ojczyznę bogatszą, Na końcu chcę powiedzieć, że wasza argumentacja piękniejszą. Co wy zrobiliście? Zniszczyliście tych lu- jest mniej więcej w myśl takiego stwierdzenia, które dzi i zniszczyliście kraj. (Oklaski) cytuję: W miarę rozwoju bankowości i jej koncentracji Narodowy Bank Polski powinien odpowiadać za w niewielu instytucjach banki ze skromnych pośredni- gospodarkę i każdego dnia rano każdy prezes, ten, któ- ków wzrastają do roli wszechpotężnych monopolistów ry jest obecnie, i przyszły, codziennie rano powinien rozporządzających prawie całym kapitałem pienięż- sprawdzać, czy ta nasza gospodarka ma się dzisiaj le- nym, jak również większą częścią środków produkcji piej, czy gorzej. Jeśli gorzej, to powinna go głowa boleć, i źródeł surowców w danym kraju, w całym szeregu a jak lepiej, to powinien cieszyć się i dopiero wówczas krajów. Drobne banki zostały wyparte przez wielkie, oczekiwać Orła Białego. spośród których 9 koncentruje prawie połowę wszyst- Na dzień dzisiejszy niestety nie możemy doczekać kich wkładów, ale nie wzięto tu jeszcze pod uwagę się takich realiów. Komisja Nadzoru Bankowego – już wielu rzeczy, np. przeistoczenia się szeregu drobnych nie będę przytaczała, co do niej należy, ponieważ chwi- banków w faktyczne oddziały wielkich banków, o czym lami podczas dzisiejszej debaty odnosiłam wrażenie, będziemy mówić poniżej. że posłowie opozycji zapomnieli, co należy do Komisji Państwo pytają, kto mówi o tym poniżej. Wydawa- Nadzoru Bankowego. Chciałam zadać pytanie tym łoby się, że jest to kolejny fragment uzasadnienia pro- wszystkim, którzy uważają się za tak inteligentnych, za jektu uchwały o powołaniu, a to mówi nikt inny, jak tak mądrych, tym, którzy nawet nie posiadają komórek Włodzimierz Ilicz Lenin w dziele „Imperializm jako po to, aby wyborcy nie mogli się z nimi kontaktować, najwyższe stadium kapitalizmu”. (Wesołość na sali, tym, którzy w ogóle nie chcą pojechać na wieś, aby oklaski) Data publikacji: styczeń–czerwiec 1916. Dzię- porozmawiać z tymi zwykłymi obywatelami i zapytać kuję, panie marszałku. (Oklaski) ich, jaka jest sytuacja w kraju, zapytać: jak możecie (Poseł Marek Suski: Ale ma pani ideały.) sobie radzić, czy w ogóle sobie radzicie, czy wasze dzieci są nakarmione. Tam nie pojedziecie moi drodzy liberałowie, bo boicie się tam jechać. Tu tylko jesteście Wicemarszałek Marek Kotlinowski: mądrzy i przemądrzali. Dlatego pytam, dlaczego Ko- misja Nadzoru Bankowego pozostaje bezczynna w przy- Dziękuję, pani poseł. padku, gdy bank podejmuje działania na szkodę oby- Proszę o zabranie głosu panią poseł Renatę Beger, watela. Dlaczego nie podejmuje interwencji nawet Samoobrona. wtedy, gdy bank dopuszcza się przestępstwa na szkodę obywatela, a obywatelowi pozostaje tylko sznurek, sa- mobójstwo i wyśmiewiska z waszej strony. Dlaczego Poseł Renata Beger: Komisja Nadzoru Bankowego wówczas, kiedy preze- sem była pani Gronkiewicz-Waltz, po stwierdzeniu Dziękuję, panie marszałku. przestępczej działalności kierownictwa Interkrak Ban- Panie i Panowie Posłowie! Moja przedmówczyni tak ku w Krakowie, zamiast powiadomić o tym prokuratora, pięknie mówiła i tak cudownie się uśmiechała, że od- zobowiązała do tego zarząd? Nie sama, zarząd zobo- niosłam wrażenie, że chyba przyznamy Order Orła wiązała do tego, który prawdopodobnie popełnił prze- Białego za dokonania, których za jej pośrednictwem, stępstwo. Czy takie działanie Komisji Nadzoru Banko- pod jej kierownictwem przez ostatnie lata dokonał Na- wego jest, czy nie jest zgodne z prawem? Czy tak się rodowy Bank Polski. (Oklaski) Pamiętam, jak wmawia- działa na rzecz obywateli i kraju? Czy tak powinno się no nam jako zwykłym obywatelom, jak od pierwszych działać? Na pewno nie. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 43

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Trybunał na niego czeka. Na tych, co idą na wojnę, też będą niedługo czekać trybunały, bo głupota polityczna Pani poseł, przepraszam, proszę kończyć, proszę i awantury polityczne zapamięta społeczeństwo, żeby- konkludować. Czas minął minutę temu, tak więc proszę ście o tym wiedzieli. o konkluzję. (Poseł Jolanta Szczypińska: I kto to mówi?) Jeżeli chcecie destabilizacji państwa, to być może będą wasze ambicje i wasze wojownicze zapędy zreali- Poseł Renata Beger: zowane, ale społeczeństwo na tym ucierpi, bo gdybyście wy ucierpieli, to mały problem. Społeczeństwo polskie Resztę pytań oczywiście, panie marszałku, zadam. postrzega transformację w większości jako wielkie nie- (Poruszenie na sali) Koniec pytań. Dziękuję bardzo. szczęście i wielką straconą szansę, ponieważ ponad 56% (Głos z sali: Dobrze mówiła, panie marszałku.) ludzi jest upokorzonych ekonomicznie. Oni ani nie ko- chają Balcerowicza, ani nie kochają tych, którzy prywa- tyzują banki, ani nie kochają tych, którzy sprzedają ma- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: jątek narodowy, a w większości przypadków te operacje były przeprowadzane przez was, ponieważ uważaliście, Dziękuję bardzo. że macie do tego największe moralne prawo jako zwy- Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława cięzcy komunizmu. Dlatego pamiętajcie o tym, na kogo Stępnia, Sojusz Lewicy Demokratycznej. spada odpowiedzialność. Mówię to jako związkowiec. My mamy pełną świadomość, że w wyniku prywatyza- cji ze 100 mld zł dochodów społeczeństwo nic z nie uzy- Poseł Władysław Stępień: skało. Obniża się inflacja, zmniejszają się stopy procen- towe, a w dalszym ciągu… Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W historii po- szczególnych Rzeczypospolitych głupota polityczna Wicemarszałek Marek Kotlinowski: i awantury powodowały cierpienia narodu. (Oklaski) (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Dobrze zaczął, panie mar- Panie pośle, czas minął. (Poruszenie na sali) szałku.) (Poseł Jerzy Szmajdziński: Panie marszałku, nie tak Jeżeli dzisiaj się państwo wybieracie na wojnę ze ostro.) światową i krajową finansjerą, to pamiętajcie, że z wojny nie wszyscy wracają, a czasami wracają ranni, z ranami nieuleczalnymi. To ta strona poparła byłego członka Poseł Władysław Stępień: PZPR Leszka Balcerowicza w wyborze na prezesa Na- rodowego Banku Polskiego. (Poruszenie na sali) Już kończę, panie marszałku. Już kończę. (Porusze- (Poseł Jacek Kurski: Ale kto inny tu siedział.) nie na sali) Panie pośle Kurski, pana koledzy głosowali. Pan (Głos z sali: Czas minął.) sam ma pięć legitymacji partyjnych w kieszeni i kilka Stopy procentowe na kredyty, które dają szanse kart kredytowych. (Poruszenie na sali, oklaski) młodym małżeństwom, młodym ludziom, nadal są wy- (Poseł Jacek Kurski: Nie po nazwisku.) sokie, a stopy na oszczędności ludzi biednych są nadal Kilka kart kredytowych przy stabilnym systemie niskie. (Oklaski) Chcemy zapytać, czy to tak powinno bankowym… być. Nie chcemy awantury, nie chcemy wojny, bo woj- na nie przyniesie temu biednemu narodowi żadnej chlu- by. Pamiętajcie państwo, że taka demokracja, jaką wy Wicemarszałek Marek Kotlinowski: proponujecie, była jeszcze przed Władysławem Gomuł- ką. (Oklaski, poruszenie na sali) Panie pośle, jestem pewien, że debata na pewno nie dotyczy tego, co ma w kieszeniach pan poseł Jacek Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Kurski. (Poruszenie na sali) Bardzo proszę, panie po- śle, do rzeczy. (Oklaski) Nie eskalujmy napięcia w cza- Dziękuję, panie pośle. sie tej debaty. Bardzo proszę pana posła o to. Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Daszyka.

Poseł Władysław Stępień: Poseł Marian Daszyk:

Panie marszałku, karty bankowe to już jest banko- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan Leszek Balce- wość. (Wesołość na sali) rowicz pełnił od września 1989 r. do grudnia 1991 r. Szanowni Państwo! W okresie transformacji sprze- funkcję wicepremiera i ministra finansów, odpowie- dano majątku narodowego po tak zwanej parszywej dzialnego za transformację ustrojową i stabilizację pol- komunie za 100 mld zł, z tego 70% sprzedał towarzysz skiej gospodarki. Od października 1997 r. do czerwca Wąsacz. Pamiętacie takiego? (Wesołość na sali) Z AWS. 2000 roku... (Gwar na sali) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 44 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Katastrofalne skutki dla polskiej gospodarki przy- niosły spóźnione i zbyt ostrożne obniżki stóp procen- Uprzejmie proszę posłów z SLD o opuszczenie towych, skutkując załamaniem eksportu, bankructwem sali… (Poruszenie na sali) wielu przedsiębiorstw, wzrostem bezrobocia i opłacal- (Głosy z sali: Ooo…) nością spekulacji walutowych zagranicznych przedsię- …bądź też o zajęcie miejsc i wysłuchanie wystąpienia biorstw. pana posła Mariana Daszyka. Bardzo o to proszę. Politykę schładzania gospodarki przez Leszka Bal- (Głos z sali: Tak jest.) cerowicza jako ministra finansów i obecne uporczywe utrzymywanie najwyższych realnych stóp procentowych w Europie można traktować jako działania na szkodę Poseł Marian Daszyk: polskiej gospodarki i milionów polskich obywateli. Rada Polityki Pieniężnej, jej prezes Leszek Balcerowicz nie ...pełnił ponownie funkcję wicepremiera, ministra fi- tylko nie wspiera polityki gospodarczej kolejnych rzą- nansów i przewodniczącego Komitetu Ekonomicznego dów i nie ponosi żadnych konsekwencji z tego tytułu, ale Rady Ministrów. W dniu 22 grudnia 2000 r. został po- prowadzi Polskę na skraj katastrofy gospodarczej i do wołany na urząd prezesa Narodowego Banku Polskie- kryzysu podobnego do tego w Argentynie. go. Leszek Balcerowicz przez ostatnie 12 lat sprawował Aby zapobiec wybuchowi społecznemu i długolet- najważniejsze funkcje w systemie finansów publicz- niemu kryzysowi gospodarczemu i walutowemu oraz nych państwa. Jest więc odpowiedzialny za katastrofal- umożliwić rządowi skuteczne rządzenie Polską, należy ny stan finansów publicznych i stan państwa polskiego. pana Leszka Balcerowicza i jemu podobnych rozliczyć Będąc ministrem finansów na początku lat 90., tolero- i przywołać w Polsce do porządku. Komisja śledcza wał liczne afery, w tym aferę FOZZ, i przeznaczał środ- będzie miała taką szansę. Dlatego popieram szybkie jej ki finansowe z budżetu państwa na procesy związane powołanie. Zgłaszam też propozycję likwidacji art. 220 z FOZZ. Dokonywał licznych bezpodstawnych zwol- Konstytucji RP. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nień podatkowych na rzecz podmiotów zagranicznych i przyznawał im ulgi. Nie przeciwdziałał aferom cel- nym i prywatyzacyjnym, które uszczupliły dochody Wicemarszałek Marek Kotlinowski: budżetu państwa na kwoty wielu miliardów nowych złotych. Był zwolennikiem procesu prywatyzacji pol- Dziękuję bardzo, panie pośle. skich banków na rzecz kapitału zagranicznego po skraj- Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Suskiego, nie zaniżonych cenach i nadzorował ten proces. Prawo i Sprawiedliwość. Jako prezes Narodowego Banku Polskiego dopuścił się wielokrotnie złamania konstytucji i obowiązującego prawa. Pomimo obowiązującej dyrektywy konstytucyj- Poseł Marek Suski: nej o współdziałaniu władz Narodowy Bank Polski pozostaje dziś państwem w państwie i unika odpowie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mieliśmy tutaj bar- dzialności za stan państwa. Rada Polityki Pieniężnej dzo ciekawą, burzliwą, emocjonalną debatę. Postaram i Narodowy Bank Polski pod wodzą Leszka Balcero- się powiedzieć o kilku sprawach konkretnych, choć wicza łamały prawo i konstytucję, wydając uchwały na przyznam się, że kiedy słyszałem wypowiedzi liderów przykład o wysokości i sposobie naliczania rezerw obo- Platformy Obywatelskiej, że ta komisja jest wymierzo- wiązkowych, mimo iż konstytucja z 1997 r. nie wymie- na przeciwko nim, to w pierwszym momencie zastana- niała tych organów jako upoważnionych do wydawania wiałem się, o co chodzi. Chcemy bowiem badać sposób uchwał powszechnie obowiązujących. wykonywania nadzoru bankowego, a histeria w klubie Leszek Balcerowicz jako prezes Narodowego Ban- Platformy Obywatelskiej... ku Polskiego naruszył obowiązujące prawo i ustalał (Poseł Krystyna Skowrońska: Żadnej histerii nie nielegalnie kurs złotego. Chodzi o procedurę i zasady było, panie pośle.) upłynniania złotego w oparciu o przepisy, które nie To, co robił tutaj wasz przewodniczący, to było jed- wyposażały Narodowego Banku Polskiego i Rady Po- nak histerią. Pomyślałem sobie jednak, że skoro się nie lityki Pieniężnej w takie kompetencje. Kurs złotego ma argumentów, to trzeba wywołać burzę, poobrażać ustalany był przez Narodowy Bank Polski bez współ- wszystkich dookoła i może wówczas odwróci się uwa- działania z Radą Ministrów, bez podstawy prawnej. gę od meritum, a skieruje się ją na słowne polemiki. Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej Prawie się to udało. pod kierownictwem Leszka Balcerowicza są odpowie- Jednak wrócę do tematu i przypomnę, czym powin- dzialne za nieskuteczne realizowanie zadań nałożo- na się zajmować Komisja Nadzoru Bankowego, a więc nych na Narodowy Bank Polski i Radę Polityki Pie- chodzi o: określenie zasad działania banków, zapew- niężnej, a zwłaszcza celu podstawowego, kontroli niających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgro- przebiegu procesów inflacyjnych. Praktycznie nigdy madzonych przez klientów w bankach, nadzorowanie nie trafiono w cel inflacyjny. Jest to kolejny dowód banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i in- bezradności banku centralnego i opacznego pojmowa- nych przepisów prawa oraz obowiązujących je norm nia idei niezależności. finansowych, dokonywanie okresowych ocen stanu 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 45

Poseł Marek Suski liwiło następnie przejęcie przez nowo powstały BIG Bank Gdański pakietu akcji PZU SA. Nabycie akcji ekonomicznego banków i przedstawienie ich Radzie Banku Kredytowego przez Creditanstalt, transakcja Polityki Pieniężnej oraz wpływu polityki pieniężnej, poprzedzała dalszy proces konsolidacji w ramach gru- podatkowej i nadzorczej na ich rozwój, opiniowanie py HVB, obecnie właśnie UniCredito Italiano; nabycie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu akcji Banku Śląskiego SA przez ING Bank. Tu można jego wykonywania. Tutaj jest wyraźnie powiedziane, powiedzieć, że był to skandaliczny proces prywatyza- że tryb jest również ważnym elementem, szczególnym cji, ze szczególnym podkreśleniem, powiedzmy sobie, elementem Komisji Nadzoru Bankowego. I cała ta de- doskonałej wyceny, w cudzysłowie doskonałej, nieza- bata, z którą dziś mamy do czynienia, powołanie ko- leżnie od skutków panującej hossy giełdowej. No, i to misji śledczej to efekt tego, że przewodniczący Komisji jest pytanie, gdzie wtedy był nadzór bankowy? Nabycie Nadzoru Bankowego pan Leszek Balcerowicz w sposób Banku Handlowego w Warszawie przez Commerzbank; bardzo szczególny rozumie ustalanie zasad i tryb wy- nabycie akcji Banku Handlowego w Warszawie przez konywania tych zobowiązań, które nałożył ustawodaw- Citibank, które zablokowało możliwość fuzji Banku ca na Komisję Nadzoru Bankowego. Kiedy zaś Prawo Handlowego z BRE Bankiem; nabycie akcji Invest-Ban- i Sprawiedliwość mówi o tym, że te procedury zostały ku przez Telewizję Polską SA i PAI Media. No, ciekawe, złamane, to odzywa się głos, że jest to atak na demo- kto był wtedy prezesem? Nabycie akcji BIG Banku SA krację, że jest to atak na niezależność Komisji Nadzoru przez Banco Comercial Portugues z siedzibą w Porto; Bankowego. Tego typu najcięższe armaty zostały wy- nabycie akcji Wielkopolskiego Banku Kredytowego z toczone. A chodzi tylko o to, jak pan prezes Balcerowcz Poznania; nabycie akcji Banku Zachodniego z Wrocła- powiedział: spróbujmy – cytuję – aby żaden organ ani wia przez AIP European Investment. To poprzedzało jego urzędnik nie stał ponad prawem. I tylko o to cho- fuzję WBK SA z Bankiem Zachodnim. Później nabycie dzi. Nie chodzi o to, jak ma Komisja Nadzoru Banko- akcji Kredyt Banku; nabycie akcji BIG Banku SA przez wego zdecydować, ale chodzi o to, jak ma wykonywać Deutsche Bank. I tu była dziwna, można powiedzieć, swoje obowiązki. I kiedy zaczęliśmy się zastanawiać podejrzana rola premiera Marka Belki, zniechęcają nad tym, co było przyczyną, wyszły na jaw rzeczywi- Deutsche Bank do przejęcia kontroli nad BIG; nabycie ście ciekawe sprawy – o czym już była mowa – gdzie akcji BRE..., BWR, przepraszam, z Krakowa przez pracuje żona pana Kwaśniaka, w jakiej fundacji jest Deutsche Bank; dalej, nabycie akcji Banku Przemysło- żona pana Balcerowicza... wo-Handlowego przez Bayerische i ta transakcja po- (Poseł Krystyna Skowrońska: To słyszeliśmy.) przedzała dalszy proces konsolidacji w ramach grupy To jest na temat, zaraz... Moja żona pracowała i pracu- HVB, obecnie właśnie UniCredito i nabycie akcji BGŻ je w przedszkolu, jest nauczycielem, nie awansowała… przez Rabobank, mimo stanowiska Sejmu w tej kwestii, (Poseł Jakub Rutnicki: Cieszymy się.) który był przeciwny prywatyzacji dalszej części sekto- …nie jest w żadnych fundacjach finansowanych przez banki i jest normalną osobą. ra bankowego. No i tu się układanka jakby zaczyna Ale pan prezes Balcerowicz powiedział też tak: ludzie powoli wyjaśniać. Zaczyna z tego wychodzić, o co cho- się różnią również stosunkiem do państwa prawa. Pan dzi, dlaczego jest taka histeria i w ławach SLD, i w ła- prezes Balcerowicz jest też najlepszym tego przykładem, wach Platformy. I należy podkreślić, że tempo udziela- że różni się, jeśli chodzi o stosunek do państwa prawa. nia zgody przez Komisję Nadzoru Bankowego na na- Czym powinien się jeszcze zajmować nadzór ban- bycie znaczących pakietów akcji bardzo mocno przy- kowy? Powinien się zajmować na przykład zmianami spieszyło rzeczywiście w czasach rządów AWS, to zachodzącymi w strukturze własnościowej banków prawda, ale wtedy ministrem finansów był Leszek Bal- oraz zachodzącymi w systemie bankowym procesami cerowicz, a prezesem Narodowego Banku Polskiego konsolidacyjnymi. Zetknąłem się w sprawozdaniu Ko- i szefem Komisji Nadzoru Bankowego, bo to jest funk- misji Nadzoru Bankowego za rok 1999 z informacją cja wynikająca z tejże drugiej, była pani Hanna Gron- o tym, iż ponad 80% polskiego systemu bankowego kiewicz-Waltz. No i warto tutaj podkreślić znaczenie znajduje się w posiadaniu kapitału zagranicznego. Ja- również byłej wiceminister finansów pani Kornasiewicz kaś dziwna zbieżność, może sprawdzilibyśmy, co się w procesie prywatyzacji Powszechnego Banku Kredy- stało. W związku z tymi zmianami konsolidacyjnymi, towego SA, w którym zgodę na nabycie znaczącego pa- implikującymi negatywne konsekwencje dla polskiego kietu akcji obok Creditanstalt uzyskał Jan Kulczyk, któ- systemu bankowego, ponad 80% tegoż rynku już jest ry następnie z zyskiem sprzedał te akcje Creditanstalt. w rękach kapitału zagranicznego. Myślę, że podpowiem Ten model zresztą był powtórzony w czasie prywatyza- tym, którzy będą w komisji śledczej, kilka spraw, któ- cji TP SA, Franc Telecom, tu Kulczyk zakupił akcje, re ułożą się tutaj w jakąś dziwną całość. Co należałoby później odsprzedał z zyskiem, a dziś pani Kornasiewicz sprawdzić? Nabycie akcji Banku Pekao SA, Grupy Pe- jest szefem znowu grupy bankowej na Polskę. Zastana- kao SA przez UniCredito Italiano; nabycie akcji BRE wiającym jest fakt takiej przypadkowej historii, gdzie Banku przez Comerzbank z Frankfurtu – jest to pierw- w Starym Browarze u pani Kulczyk pani Kornasiewicz sza znacząca transakcja przejęcia akcji polskiego banku wygrała przypadkiem futro. Przechodziła akurat ulicą przez bank niemiecki – nabycie Banku Gdańskiego i wygrała futro. (Wesołość na sali) przez BIG SA. Bank mniejszy przejął większy, co umoż- (Głos z sali: Brawo!) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 46 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Marek Suski że wiele nieprawidłowości związanych z działalnością Komisji Nadzoru Bankowego. Trzeba powiedzieć, że z uwagi na udział w przemia- Komisja śledcza musi odpowiedzieć na pytania, na nach gospodarczych w Polsce osób powiązanych z pe- które butny prezes zapewne nie odpowie nam. Miano- erelowskimi służbami specjalnymi jest kilka ciekawych wicie: Jaka jest łączna wielkość zysków, które zagra- osób. Ja tutaj wymienię na przykład jedną. W procesie niczni właściciele banków wytransferowali z Polski od prywatyzacji polskich banków rolę odegrał pan Hubert J., 1990 r.? Dlaczego Komisja Nadzoru Bankowego nie nazwiska nie wymienię, bo mógłbym zostać pozwany, zapobiegła upadłości Banku Staropolskiego? Dlaczego obecny członek Deutsche Bank, którego nazwisko znaj- tak zwane oddłużenie rolników dokonane w pierwszej duje się na liście zasobów archiwalnych IPN, który połowie lat 90. faktycznie przeprowadzono jako pomoc doradzał w wielu prywatyzacjach, na przykład w pro- państwa dla banków? Do dziś wielu rolników procesu- cesie przejęcia Banku Gdańskiego przez mniejszy BIG. je się z bankami, które dostały pieniądze, ale rolnikom Te wszystkie związki jakoś pokazują, że nie jest to tyl- ich nie przekazały. Po tym oddłużeniu rolnicy zostali ko i wyłącznie wyssane z palca, zbieżność jakiś dziw- z jeszcze większymi długami, a banki otrzymały nych służb, które podobno nie istnieją, peerelowskich wsparcie finansowe państwa. I to nazywacie działalno- z jakąś częścią ludzi, którzy byli w Unii Wolności, dzi- ścią na korzyść państwa i obywateli, wspaniali libera- siaj są w Platformie Obywatelskiej, częścią, która była łowie? Dziękuję. też w AWS. Tu jeszcze mogę dodać, że prezesem Za- rządu Pekao jest pan Krzysztof Bielecki. Razem, zdaje się, tworzyli KLD i to oni razem z Donaldem Tuskiem Wicemarszałek Marek Kotlinowski: głosili, że pierwszy milion można ukraść, zresztą oka- zało się, że nie tylko pierwszy, ale i następne. Do tego Dziękuję bardzo pani poseł. banku zresztą była delegowana pani Gronkiewicz- Panie ministrze, jeszcze momencik. Wyjaśnię tylko -Waltz za czasów, kiedy była prezesem narodowego jedną sprawę, regulaminową. Banku Polskiego. Można powiedzieć, że… (Dzwonek) Wysoka Izbo! Pytania są zadawane, przedstawiciel Akurat czas się skończył. Ale można powiedzieć, że są wnioskodawców jednej i drugiej uchwały ma obowią- jakieś dziwne związki ludzi SLD, Platformy, KLD, zek na nie odpowiedzieć. Jest na sali pan minister Woj- Unii Wolności z prywatyzacjami, pełnienia różnych ciech Jasiński, tak że on również może, choć nie musi funkcji, również w organach nadzorczych, a z dru- – ale jak jest, to na pewno to zrobi – odpowiedzieć na giej strony w bankach – jest tutaj dziwna zbieżność. pytanie. Nie ma pana prezesa Balcerowicza, tak że ra- I jeżeli ktoś mówi, że jest to komisja wymierzona dzę nie kierować pytań do nego. On nie ma obowiązku w Platformę Obywatelską, to z tych informacji wyni- odpowiadać, to są uchwały. Tak że proszę też pamiętać ka, że może rzeczywiście coś jest na rzeczy. Dziękuję o stronie regulaminowej. Uprzejmie proszę, aby pań- państwu za uwagę. (Oklaski) stwo posłowie zaczęli od pytania, a potem uzasadniali je czy też rozwijali, ponieważ jest późna pora, a pytań jeszcze dużo przed nami. Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Bole- sława Borysiuka, Samoobrona. Dziękuję bardzo, panie pośle. Informuję Wysoką Izbę, że wolę zadania pytania wyraziło około 30 posłów. Poseł Bolesław Borysiuk: Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zapisać się na listę osób zadających pytanie? Dziękuję, panie marszałku. (Poseł Krystyna Skowrońska: Tak.) Pierwsze pytanie. Byłbym wdzięczny, gdyby komi- Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska. sja, którą będziemy powoływać, odpowiedziała na py- Czy ktoś jeszcze? Nie. tanie, jaki jest efekt prywatyzacji mierzonych wielko- Zamykam listę. ścią skali akcji kredytowej. Dlaczego banki komercyjne Określam czas zadania pytania na jedną minutę. osiągają gigantyczne zyski bez prowadzenia akcji kre- Proszę o zadanie pytania panią poseł Renatę Beger. dytowej? Żyją, generalnie rzecz biorąc, z akcji obliga- toryjnych skarbu państwa. Drugie pytanie. W 1989 r. kosztem 9 mld dolarów Poseł Renata Beger: została zapoczątkowana akcja komasacji 9 banków pań- stwowych. Byłbym wdzięczny, gdyby komisja w swoich Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że powo- pracach udzieliła odpowiedzi, jaka była efektywność łanie komisji śledczej jest wysoce zasadne. Przeciwne- wykorzystania tych gigantycznych środków, 9 mld do- go zdania są jedynie ci, którzy boją się, aby nieprawi- larów z 1989 r. Na co poszły te pieniądze i jaki los dłowości, jakich się dopuścili, nie zostały wyciągnięte spotkał banki, które uzyskały te środki? Bo miały one na światło dzienne. Tak, wysoce zasadne jest powołanie postawić te banki na nogi i uczynić je konkurencyjny- tej komisji, ponieważ jestem przekonana, że ona wyka- mi w nowych warunkach. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 47

Poseł Bolesław Borysiuk Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Trzecie pytanie. Byłbym wdzięczny, gdyby komisja Dziękuję bardzo, panie pośle. zapoznała się z faktem, iż w roku 2004 niemiecki Deut- Proszę o zadanie pytania panią poseł Barbarę sche Bank podjął nieudaną próbę przejęcia dwóch naj- Bubulę, Prawo i Sprawiedliwość. większych banków francuskich. Zostało to zastopowa- ne wysiłkiem rządu francuskiego i dzięki stosunkowi Poseł Barbara Bubula: społeczeństwa francuskiego, które uznało próbę prze- jęcia tych banków przez Deutsche Bank za nie do za- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Powołanie komi- akceptowania, stwierdziło, że nie leży to w interesie sji śledczej do zbadania działań nadzoru bankowego bezpieczeństwa ekonomicznego państwa francuskiego. w ostatnich 17 latach to zdrowa reakcja polskiego Sej- Ważna jest odpowiedź na pytanie, w jakich warunkach mu i polskiego społeczeństwa na nienormalny, chory, mogło dojść do tej nieudanej próby. Dlaczego we Fran- patologiczny stan systemu bankowego w Polsce. W ten cji sprawdziło się wysokie poczucie bezpieczeństwa sposób, wbrew temu, co twierdzi Platforma Obywatel- ekonomicznego, a jednocześnie francuski bank central- ska, nie wywołujemy kryzysu ekonomicznego, jakby sobie tego chyba życzyli posłowie Platformy, ale mu ny doskonale ułożył sobie współpracę z otoczeniem zapobiegamy. Czy to normalna sytuacja, gdy ceny prywatnym banków komercyjnych... usług bankowych w Polsce należą do najwyższych na świecie? Czy to normalna sytuacja, gdy setki tysięcy drobnych polskich przedsiębiorców nie ma szans na Wicemarszałek Marek Kotlinowski: uzyskanie kredytu na prowadzenie swej działalności w bankach wykupionych przez kapitał zagraniczny? Panie pośle, pan przekroczył czas już prawie dwu- Czy normalna to sytuacja, gdy wobec uprawnionych krotnie. Proszę o konkluzję. konstytucyjnie działań rządu Rzeczypospolitej w obro- nie polskiej racji stanu mamy do czynienia z histerycz- ną reakcją prezesa Narodowego Banku Polskiego, hi- Poseł Bolesław Borysiuk: steryczną reakcją Platformy Obywatelskiej oraz bez- precedensową reprymendą pana Trichet – szefa Euro- …które osiągnęły dobre wyniki, między innymi w two- pejskiego Banku Centralnego wobec Polski. Pytanie: rzeniu nowych miejsc pracy na rynku francuskim. Czy powoływana komisja zajmie się bardzo ważną Dziękuję bardzo. kwestią, dlaczego, w przeciwieństwie do Niemiec, pol- ski nadzór bankowy dotąd nie badał kwestii nielegal- nego transferu zysków z polskiego systemu bankowego Wicemarszałek Marek Kotlinowski: za granicę przez międzynarodowe instytucje finanso- we, poprzez stosowanie zawyżonych cen w relacjach między bankiem z siedzibą w Polsce a jego zagranicz- Dziękuję bardzo. ną centralą? Dziękuję bardzo. Proszę o zadanie pytania pana posła Rajmunda Morica, Samoobrona. Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Poseł Rajmund Moric: Dziękuję bardzo, pani poseł. Proszę o zadanie pytania panią poseł Beatę Mazurek, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa Komisji Prawo i Sprawiedliwość. Nadzoru Bankowego to, moim zdaniem, wierzchołek góry lodowej. Po roku 1989 nowy guru ekonomiczny Poseł Beata Mazurek: Polski pan Leszek Balcerowicz, przypomnę, wprowa- dził swój plan. W tym planie były cztery kotwice. Jed- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Moje na z tych kotwic to wyłączenie górnictwa węglowego pytanie brzmi: Czy zdaniem wnioskodawców i rządu z gospodarki rynkowej, co polegało na zamrożeniu cen może mieć wpływ na brak bezstronności przewodniczą- na węgiel i puszczeniu swobodnie cen zaopatrzenio- cego Komisji Nadzoru Bankowego to, że żona prezesa wych. Efekt – kopalnie musiały się zadłużać. Efekt był NBP pani Ewa Balcerowicz jest wiceprezesem zarządu fundacji CASE finansowanej przez sześć instytucji fi- taki, że kopalnie zadłużały się w bankach na wiele mi- nansowych? Jeśli tak, to jaki. Drugie pytanie: Czy wy- liardów. Mam pytanie do posłów wnioskodawców: czy kluczenie pana Cezarego Mecha na podstawie wniosku komisja, która powstanie, prześledzi, ile miliardów zło- UniCredito, bez wysłuchania argumentów ministra Ce- tych górnictwo węglowe wpompowało w banki, kto za zarego Mecha, jest zgodne z K.p.a.? Skoro K.p.a. obo- tym stał i komu to przyniosło korzyści, chodzi o ludzi, wiązuje Komisję Nadzoru Bankowego, to czy brak moż- którzy wtedy zarządzali bankami i którzy zarządzali liwości udziału strony w postępowaniu jest jego złama- Ministerstwem Finansów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niem? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 48 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Wicemarszałek Marek Kotlinowski:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, pani poseł. Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Polaka, Proszę o zadanie pytania panią poseł Wandę Łyż- Prawo i Sprawiedliwość. wińską, Samoobrona.

Poseł Marek Polak: Poseł Wanda Łyżwińska:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Myślę, Dziękuję, panie marszałku. że dobrze się stało, iż zrodził się zamiar powołania ko- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! misji śledczej, która zbada prawidłowość i efektywność Ponieważ nie ma pana prezesa, dyskutujemy dzisiaj o Na- działania zarówno organów Narodowego Banku Pol- rodowym Banku Polskim, o prezesie Leszku Balcero- skiego, jak i Komisji Nadzoru Bankowego. Pozwoli to wiczu. Wcale nie dziwi fakt, że są obrońcy pana Lesz- podważyć lub potwierdzić zasadność ogromnych cen ka Balcerowicza na tej sali, bo przecież, jak państwo usług bankowych w Polsce, które są 5-krotnie wyższe pamiętacie, w 2000 r. za wygrane wybory w pierwszej od średnich kosztów w krajach zarówno Unii Europej- turze otrzymaliśmy w prezencie pana Leszka Balcero- skiej, jak i poza Unią. Być może pozwoli to wyjaśnić, wicza na prezesa banku, po wygranej w pierwszej turze co kryje się w cieniu przewlekłych procedur, wysokich wyborach przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskie- kosztów prowizyjnych i drogich kredytów, które, za- go. I dlatego teraz nie dziwi mnie wcale taki fakt, był miast wspierać, hamowały rozwój gospodarczy pań- to prezent dla Polski i dla Polaków. stwa. Mam jednak pytanie do posłów wnioskodawców. Panie marszałku, powiedział pan, że pan prezes nie Czy mają wiedzę na temat, czego się boją i jakie prze- ma obowiązku odpowiadać. Z tego wynika, że pan pre- słanki budzą obawy oponentów powołania komisji śled- zes w ogóle ma coraz mniej obowiązków i dziwi mnie czej, której celem jest nic innego, jak tylko wyjaśnienie fakt, że taka instytucja jest w ogóle potrzebna, jeżeli jest taka sytuacja. Natomiast mam pytanie do pana mi- i ujawnienie opinii publicznej prawidłowości i efektyw- nistra. Panie ministrze, proszę odpowiedzieć, jaki pro- ności działań organów Narodowego Banku Polskiego cent kapitału bankowego w Polsce kontroluje kapitał oraz prawidłowości w procedurach i procesach prze- zagraniczny? Na ten temat są różne rozbieżne informa- kształceń własnościowych w sektorze bankowym? cje. Niektórzy bankowcy informują, że jest to 61%, Dziękuję bardzo. niektórzy, że ponad 70%. I drugie pytanie. Proszę mi powiedzieć, jakich mieliśmy wielkich prywatyzatorów banków, najbardziej uległych naciskom zagranicznym. Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Pamiętamy, jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy naciskały, żeby sprywatyzować bank Dziękuję bardzo. Pekao SA, a potem Bank Handlowy. Była to wręcz nie- Proszę o zadanie pytania panią poseł Jolantę Szczy- wiarygodna presja. Kto się tej presji poddał, nadgorli- pińską, Prawo i Sprawiedliwość. wie wypełniał żądania? Proszę o podanie nazwisk tych ministrów, ministra skarbu i ministra finansów. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Poseł Jolanta Szczypińska:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Wyrażając wielką satysfakcję z uchwały, która ma po- wołać komisję śledczą, proszę o odpowiedź na pytanie: Dziękuję bardzo. Czy prezes Narodowego Banku Polskiego jest zobowią- Proszę o zadanie pytania pana posła Sławomira Jana zany do współpracy z rządem i z Sejmem w ramach Piechotę. konstytucyjnych uprawnień Narodowego Banku Pol- Bardzo proszę, panie pośle. skiego i Komisji Nadzoru Bankowego? Czy na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego można mieć uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności pana Woj- Poseł Sławomir Jan Piechota: ciecha Kwaśniaka? Przypomnę tylko, że żona pana Kwaśniaka jest zatrudniona w banku BPH. Czy współ- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania, działanie w kwestiach sprawnego wypełniania proce- ale by zrozumieć, o co tu chodzi, powiem, że pytanie dur organizacyjnych jest obowiązkiem spoczywającym pierwsze jest z zakresu psychologii dziecięcej, drugie na przewodniczącym Komisji Nadzoru Bankowego? – z zakresu logiki, a trzecie – z zakresu poezji. Z za- I czy wykluczenie członka Komisji Nadzoru Bankowe- kresu psychologii dziecięcej chciałbym spytać: Kto was go z jej prac w trakcie posiedzenia jest destrukcją prac tak skrzywdził? Bo tylko człowiek głęboko skrzywdzo- i może być odebrane jako działanie wrogie wobec rzą- ny (Oklaski) ma w sobie tyle lęku, tyle złości, tyle za- du? Dziękuję. (Oklaski) cietrzewienia, tyle agresji. Tylko człowiek głęboko 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 49

Poseł Sławomir Jan Piechota niędzmi. To dlatego właśnie staraliście się przejąć Bank Ochrony Środowiska, który finansował… przez który skrzywdzony chowa się za wysokim murem w zakra- następowało finansowanie... (Dzwonek) towanym domku. A zatem kto was tak skrzywdził i jak wam pomóc? Pytanie drugie, z zakresu logiki. Ja chciałbym wie- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: dzieć, czy jest ktoś taki w naszym państwie, kto jedno- cześnie spełnia dwa, zdawałoby się, całkowicie przeciw- Pani poseł, ale bardzo proszę o konkluzję. Już czas stawne warunki: nie należy do PiS-u i nie jest podejrzany? minął. Czy jest ktoś taki? Chciałbym to wiedzieć. (Oklaski) I trzecie pytanie, trochę za poetą, który śpiewał: Co by tu jeszcze, panowie, co by tu jeszcze? A zatem, pa- Poseł Joanna Senyszyn: nowie i panie, co by tu jeszcze? Dziękuję. (Oklaski) ...kampanii PiS-u. Dziękuję. Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Dziękuję bardzo. Ja rozumiem, że to są raczej pytania retoryczne, Dziękuję bardzo. panie pośle, chyba że pan będzie jeszcze tutaj uszcze- (Poseł Marek Suski: My naprawdę nie jesteśmy tacy, gółowiał, do kogo pan je kieruje. jak wy.) Panie pośle, ale również proszę nie wchodzić w po- lemiki, bo to naprawdę eskaluje debatę i stwarza nie- Poseł Sławomir Jan Piechota: potrzebne emocje. (Głos z sali: Ale to jest ich specjalność, panie pośle.) Panie marszałku, oczywiście do wnioskodawców Bardzo proszę jako przewodniczącego komisji re- – oczywiście. gulaminowej. Pan jest wzorem przestrzegania regula- minu dla nas wszystkich, panie pośle. Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Stani- Wicemarszałek Marek Kotlinowski: sława Kalembę, Polskie Stronnictwo Ludowe. (Poseł Stanisław Kalemba: A Zbrzyzny?) Dziękuję bardzo. To chciałem wiedzieć. Nie ma. Proszę o zadanie pytania panią poseł Joannę Seny- szyn, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Poseł Stanisław Kalemba: Poseł Joanna Senyszyn: Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście opowia- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powszechnie wia- dam się za powołaniem komisji. Pan prof. Kazimierz domo z dzisiejszych wystąpień, że to prawica dopro- Poznański, profesor ekonomii, stwierdził, że błędem wadziła do nadmiernej koncentracji usług bankowych w Polsce jest to, że nie poddano rzetelnej analizie eko- w Polsce, że to prawica oddała polskie banki w ręce obcego kapitału i że wreszcie prawica powołała Leszka nomicznej efektów żadnego z ważnych procesów trans- Balcerowicza na prezesa Narodowego Banku Polskie- formacji, a zmniejszone wpływy do budżetu z prywaty- go, gdyż głosami AWS-u, Unii Wolności… zacji to jest ponad 200 mld dolarów. Nazywa prywaty- (Poseł Marek Suski: Dlatego ich już nie ma w Sejmie.) zacje wielkim przekrętem, a to jest też profesor. …i tu siedzących posłów, którzy teraz wyszli, ale nie- Ja mam pytanie do pana ministra. Czy pan minister którzy są. I w związku z tym interesuje mnie, co się może podać, ile państwo, ile budżet dołożył do naprawy takiego stało, że PiS i LPR postanowiły wnosić o po- systemu bankowego, dokapitalizowania, zwolnienia wołanie komisji śledczej, jaka jest rzeczywista przy- z podatków, sanacji – w miliardach – i ile uzyskaliśmy czyna zwołania w trybie nadzwyczajnym dzisiejszego wpływów z prywatyzacji? Tu jest potrzebna rzetelna posiedzenia Sejmu, czy to się nie mogło odbyć za ty- analiza. Ogólnie wiemy, że więcej wydaliśmy na napra- dzień, za dwa czy trzy. Ja znam odpowiedzi na pytania, wę niż wpłynęło z prywatyzacji. Albo dzisiaj, a jeśli nie, ale jestem ciekawa, co powiedzą wnioskodawcy, bo to prosiłbym o odpowiedź na piśmie. wykluczenie wiceministra Mecha to oczywisty pre- I do przedstawicieli wnioskodawców. Czy należy tekst. Czy zatem chodzi o przejęcie władzy nad pie- zainteresować się wątkiem rezygnacji pani Gronkie- niędzmi Polaków? Bo chyba nawet nie nad bankami, wicz-Waltz z funkcji prezesa NBP – dobrowolne zre- co częściowo jest już niemożliwe. A więc chodzi o za- zygnowanie z tak ważnej instytucji – i umożliwieniem właszczenie tego, co się jeszcze da, o drenaż kieszeni objęcia tej funkcji przez pana profesora Balcerowicza? Polaków – no, tak to po prostu wygląda – dlatego że Czy tu nie chodziło o zachowanie jakiejś ciągłości, złej władza tak naprawdę sprowadza się do władzy nad pie- ciągłości? Dziękuję. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 50 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Wicemarszałek Marek Kotlinowski: Poseł Andrzej Biernat:

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ile jeszcze komisji Proszę o zadanie pytania pana posła Ireneusza Rasia, śledczych powołamy? Ilu Polaków jeszcze obrazimy? Platforma Obywatelska. Ile grup zawodowych będziemy zastraszali? PiS ma już Bardzo proszę, panie pośle. na swoim koncie lekarzy w kamaszach, prawników w mafijnych powiązaniach, dziennikarzy – agentów służb specjalnych, bankierów – złodziei polskich Poseł Ireneusz Raś: oszczędności. Na kogo – na piekarzy, dekarzy, nauczy- cieli, szewców, krawców – wskaże naczelny autorytet Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na sa- moralny PiS, lekarz lasów, przebiegły, nieprzekupny mym początku chciałbym przedstawić pogląd, że jeżeli tropiciel dziadków i inni bezwzględni śledczy? (Okla- będziemy tak często powoływać komisje śledcze, spe- ski) Kiedy zajmiemy się naprawą finansów publicznych, cjalne, to instytucja komisji śledczej nam się szybko obniżką podatków, zmniejszaniem kosztów pracy? Kie- zdewaluuje. Szczególnie według mnie niebezpieczne jest dy? Wtedy kiedy już zamkniemy wszystkich, którzy to, iż powołuje się komisję śledczą dla celów troszkę wir- osiągnęli w RP jakikolwiek sukces? tualnych. Rozumiem, komisja Rywina sprawdziła się, Wracając do tematu dzisiejszej debaty. Jestem po- ona była dla konkretnego celu. Przez kilka miesięcy siadaczem dwóch kont bankowych – jednego w kon- trwała wytężona praca, wynik był oczywiście piorunu- trolowanym przez państwo banku PKO BP, drugiego jący dla opinii publicznej, natomiast Polsce, Polakom w całkowicie prywatnym banku, żeby uniknąć kryp- pozwoliło to przed wyborami podjąć decyzje, które jak toreklamy. Jakość i cena usług wypada niestety na gdyby miały naprawiać państwo. Co się potem stało, niekorzyść państwowego banku PKO BP. Panie mini- wiemy. Nie my za to bierzemy odpowiedzialność. Ale strze, dlaczego największy w Polsce bank, kontrolo- według mnie problem dewaluacji komisji śledczych jest wany przez najlepszy polski rząd, nie stosuje instru- problemem, z którym w tej chwili mamy do czynienia. mentów rynkowych, by przejąć, jak słyszę, część Moje pytania są takie: Jaki sens i cel właśnie ma po- sektora bankowego nieudolnie prowadzonego przez wołanie komisji specjalnej, której zakres jest tak obszer- prywatnych właścicieli? (Oklaski) ny i niekonkretny? Ile lat będzie trwać praca tej komisji? Czy w okresie od 1989 r. do 2006 r. działalność Narodo- wego Banku Polskiego była poddawana kontroli? Ile Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kontroli w tym okresie przeprowadził NIK? Jakie z tych kontroli płynęły generalne wnioski pokontrolne? Jakie Dziękuję, panie pośle. Czas już minął, dziękuję bar- nieprawidłowości, jakie patologie NIK wykazał? dzo. Prosiłbym, aby szczegółowe informacje na ten temat przekazać wszystkim posłom, najlepiej przed jutrzejszym Bardzo proszę panią poseł Grażynę Ciemniak głosowaniem, abyśmy zaznajomili się z tą skalą, myślę z SLD o zadanie następnego pytania. bowiem, że ta komisja będzie powielała naturalną pracę Najwyższej Izby Kontroli. Taką mam prośbę do pana mar- szałka. (Oklaski) Panie marszałku, gdybyśmy mogli Poseł Grażyna Jolanta Ciemniak: otrzymać przed głosowaniem taką informację zbiorczą, to według mnie byłoby to cenne. Ponieważ zostaliśmy tu Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie gwałtem ściągnięci z Polski, to gwałtem powinniśmy te Ministrze! Troska o system bankowy jest cenna, tym informacje otrzymać. Dziękuję bardzo. (Oklaski) bardziej że porównanie systemu bankowego w Polsce z systemem bankowym najbardziej rozwiniętych kra- jów Unii Europejskiej wskazuje na duże różnice, m.in. Wicemarszałek Marek Kotlinowski: obrót bezgotówkowy jest słabo rozwinięty pomimo du- żej dynamiki wzrostu liczby kart płatniczych i kont Dziękuję bardzo, panie pośle. internetowych. W Polsce 3% indywidualnych wydat- Przekazuję prowadzenie obrad panu marszałkowi. ków realizowanych jest bezgotówkowo, a w innych krajach Unii Europejskiej 9%, podobno dlatego że w Pol- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek sce jest za mało punktów akceptujących karty płatnicze. Sejmu Bronisław Komorowski) Również są różnice w oszczędzaniu Polaków w ban- kach w porównaniu z innymi krajami. W bankach oszczędza 17% Polaków, a średnia dla Unii wynosi Wicemarszałek Bronisław Komorowski: 75%. Na przykład 19% Węgrów oszczędza w bankach i 50% Czechów. Bardzo proszę pana posła Ireneusza Rasia z Platfor- Mam pytanie w związku z tym do pana ministra: my Obywatelskiej… Czy będą podjęte – i jakie – działania, niezależnie od Przepraszam, mamy tu kłopoty. prac komisji, aby zwiększać dostęp Polaków do posłu- W takim razie proszę pana posła Andrzeja Biernata giwania się kartami płatniczymi? Jak zwiększyć z Platformy Obywatelskiej. oszczędzanie Polaków w bankach? Bo poziom oszczę- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 51

Poseł Grażyna Jolanta Ciemniak micznych, a w szczególności sześciu jej sponsorów, w tym również in primo Pekao SA? dzania jest uzależniony na pewno w znacznym stopniu Ponadto czy komisja podejmie kwestię struktural- od zarobków i dochodów Polaków, jednak również wie- nego umocowania Komisji Nadzoru Bankowego pozo- le innych elementów, w tym oprocentowanie, a także stającej, jak wiemy, w dość oczywistej fuzji z Narodo- inne działania mogą temu sprzyjać. Prosiłabym o udzie- wym Bankiem Polskim? lenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) I wreszcie pytanie z zakresu dochodzenia do tzw. prawdy publicznej. Dlaczego wnioskodawcy – do czego zachęcam – nie wykorzystali możliwości akredytacyj- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nej art. 2 ust. 3 ustawy z 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej i nie zakreślili terminu złożenia spra- Dziękuję bardzo pani poseł. wozdania z prac projektowanej komisji? Pytam, a za- Proszę o zadanie pytania pana posła Cezarego razem wnioskuję o zakreślenie takiego terminu i za- Grabarczyka z Platformy Obywatelskiej. chęcam do tego. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie kieruję do Dziękuję bardzo, panie pośle. wnioskodawców. Czy zamiarem wnioskodawców jest Proszę o zadanie następnego pytania pana posła sprowokowanie kryzysu rządowego? Czy zamiarem Waldemara Nowakowskiego z Samoobrony. wnioskodawców jest zaszkodzenie premierowi rządu Kazimierzowi Marcinkiewiczowi? Jego także będzie- cie państwo musieli postawić przed komisją śledczą i bę- Poseł Waldemar Nowakowski: dziecie musieli zadać mu pytanie, jakie rady kierował do premiera Jerzego Buzka, za którego rządów prywa- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Powołanie komi- tyzowano dużą część sektora bankowego w Polsce? sji śledczej w sprawie banku jest bardzo istotną rzeczą. Przypomnijmy, że wówczas Kazimierz Marcinkiewicz I dziękuję za to, że taki wniosek został złożony. Pytam pełnił przez znaczną część kadencji funkcję szefa ga- się jednak tych wszystkich, którzy dzisiaj przedstawia- binetu politycznego. Czy to nie jest zbyt wysoka cena li się z Platformy Obywatelskiej, którzy tutaj mówili – odwołanie premiera w ten właśnie sposób, wywołując o różnych sprawach, co tak bulwersuje tę stronę, że tak kryzys rządowy? (Oklaski) Czy zdajecie sobie państwo przedstawia sprawy. A przecież w tym konkretnym do- sprawę z tego, że jednocześnie wypchniecie z Polski kumencie mówi się o tym, że powołuje się komisję inwestorów, którzy dzisiaj negocjują lokowanie inwe- śledczą do zbadania prawidłowości, czyli niczego się stycji w gminach, w powiatach? Czy zdajecie sobie nie sugeruje. Chodzi tylko o to, żeby pewne sprawy sprawę z tego, że uniemożliwicie rozwiązanie kryzysu wyjaśnić. wynikającego z bezrobocia w wielu jednostkach samo- Do posła wnioskodawcy pytanie: Jakie argumenty rządu? Proszę o odpowiedź na te pytania. (Oklaski) były podstawą do umieszczenia prezesa Urzędu Ochro- ny Konkurencji i Konsumentów w tym projekcie?

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Dziękuję bardzo, panie pośle. Proszę o zadanie pytania pana posła Mirosława Dziękuję bardzo, panie pośle. Krajewskiego z Samoobrony. Proszę o zadanie pytania panią poseł Halinę Molkę z Samoobrony. Bardzo proszę panią poseł. Poseł Mirosław Krajewski:

Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Z zadowole- Poseł Halina Molka: niem trzeba przyjąć oświadczenia posłów wnioskodaw- ców, iż przedstawione projekty nie stanowią zagrożenia Dziękuję. dla niezależności centralnej instytucji monetarnej na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! szego państwa, jaką jest Narodowy Bank Polski. Przed- Pan Leszek Balcerowicz był współautorem i realizato- kładane projekty niewątpliwie należą do grona arsena- rem tzw. terapii szokowej z roku 1990, polegającej na łu, jak powiedziałby to mąż uczony, res nostra agitur gwałtownym, jednostronnym i niezgodnym z prawem (sprawa dotyczy nas wszystkich). podniesieniu oprocentowania kredytów z umownego Pytanie: Czy zdaniem wnioskodawców uda się wy- na wynoszące po kilkadziesiąt procent miesięcznie. jaśnić sprawę działalności i finansowania fundacji – W wyniku podniesienia oprocentowania większość uwaga: naukowej – Centrum Analiz Społeczno-Ekono- przedsiębiorstw krajowych i osób prywatnych prowa- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 52 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Halina Molka Poseł Stanisław Pięta: dzących działalność gospodarczą na własny rachunek …wskazując na różnicę w oprocentowaniu depozytów korzystających z kredytów zaczęła bankrutować. Ban- i oprocentowaniu kredytów. Szanowni państwo – to jest krutowali też rolnicy, konsumenci. Jak pamiętamy, na- pytanie do wnioskodawców – czy nie warto rozważyć siliła się fala samobójstw z przyczyn ekonomicznych. nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim, art. Ludzie uczciwi wmontowani przez państwo w pułapkę 9, i wprowadzić rozwiązanie, które pozwoli odwołać zadłużenia nie byli w stanie spłacić swoich długów ani pana prezesa Balcerowicza niezwłocznie? znieść myśli, że są nieuczciwymi wierzycielami. Długi rosły pomimo spłacania rat i odsetek, to był koszmar. Dzisiejsze dolegliwości są nieco inne. Jedną z nich Wicemarszałek Bronisław Komorowski: jest nadmierna koncentracja systemu bankowego. Dziękuję bardzo, panie pośle. Udział kapitału zagranicznego w systemie bankowym Proszę o zadanie pytania pana posła Jerzego Wen- jest nieporównywalnie większy niż w krajach rozwi- derlicha z SLD. niętych. Koncentracja systemu bankowego działa na (Głos z sali: Prawda boli.) niekorzyść klienta, a 5 banków w Polsce kontroluje po- łowę sektora bankowego. Poseł Jerzy Wenderlich:

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Te pytania zada- ję w zasadzie nie po to, żeby panowie posłowie Ślusar- Pani poseł, proszę zmierzać do pytania. czyk i Zawisza odpowiedzieli mi teraz i żebym ja tę wiedzę uzyskał – zależy mi na ich odpowiedziach dla- tego, aby zostały one w annałach tego Sejmu, w spra- Poseł Halina Molka: wozdaniach stenograficznych i żeby można było po te odpowiedzi sięgnąć. Czy uważacie, panowie, że tą huc- Rynek bankowy jest zawłaszczany przez finanso- pą wokół polskiej bankowości zainteresowały się już wych hegemonów. Ja chciałabym się dowiedzieć, choć europejskie instytucje bankowe, czy uważacie, że nie zdaję sobie sprawę, że w tym momencie będzie to za- będzie miało to wpływu na poziom inwestycji, na au- pewne pytanie retoryczne, czy musiało dojść do tak torytet Polski? niekorzystnej sytuacji. Czy były dla niej jakieś alterna- I drugie pytanie: czy również możecie, panowie, tywne rozwiązania? Dziękuję. jasno i wprost powiedzieć, że ta hucpa, która się tutaj dzieje, nie będzie miała wpływu na kontakty i kondycję tych kontaktów zwykłych obywateli z instytucjami Wicemarszałek Bronisław Komorowski: bankowymi, że nie wzrośnie wysokość kredytów ban- kowych, że nie powiększy się inflacja? Dziękuję bardzo, pani poseł. Może jeszcze 15 sekund. Chciałbym powiedzieć Proszę o zadanie następnego pytania pana posła panu posłowi Pięcie z PiS-u, który powoływał się na Stanisława Piętę z PiS-u. teatr Banialuka: jest późno, obrady nie są transmitowa- ne i to pana szczęście, bo gdyby pański elektorat i miesz- kańcy Bielska-Białej usłyszeli, że w teatrze Banialuka Poseł Stanisław Pięta: słyszy pan banialuki, no, doszliby do wniosku, że pan nie rozumie nawet tego, co dzieje się w tamtejszym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! teatrze dziecięcym. (Oklaski) Jestem posłem z Bielska- Białej. Mamy tam teatr o cie- kawej nazwie Banialuka. (Wesołość na sali) Dzisiaj, gdy Wicemarszałek Bronisław Komorowski: słuchałem wystąpienia liderów Platformy Obywatel- skiej, miałem wrażenie, że jestem w tym teatrze, to był Dziękuję bardzo. po prostu festiwal banialuk. PiS walczy z Trybunałem Chciałbym przypomnieć paniom posłankom i pa- Konstytucyjnym, PiS walczy z komisją kodyfikacyjną, nom posłom również, że Banja Luka to jest bardzo zwalcza samorządność, przedsiębiorców itd. Ale, sza- piękne miasto w byłej Jugosławii. A teatry bywają róż- nowni państwo, to właśnie PiS troszczy się o demokra- ne, także Groteska, panie pośle. cję, o wolność i o przedsiębiorców, wskazując na... Proszę uprzejmie o zadanie następnego pytania (Głos z sali: Pytanie!) pana posła Franciszka Stefaniuka z PSL-u.

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:

Proszę państwa, proszę nie przeszkadzać. A pana Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nareszcie zaiskrzy- posła proszę o zadanie pytania, bo czas się kończy. ło na linii Narodowy Bank Polski a rząd. Skutkiem tego 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 53

Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk Wicemarszałek Bronisław Komorowski: osłabła złotówka. Skutkiem tego odetchnęli przedsię- Jeśli można, pani poseł, przeszkodę na momencik. biorcy, eksporterzy, a to jest właśnie droga do likwida- Proszę państwa, takie pytania, zdaje się, już padły cji bezrobocia. parokrotnie, nie było odpowiedzi. Proszę państwa, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! uchwała Sejmu czy Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Chciałbym zapytać: czy nie ma innej drogi do rozwoju Polskiej w art. 170 w pkt 3 mówi wyraźnie, że w posie- gospodarki? Bo jeśli nie ma innej drogi, to ja życzę jak dzeniach Sejmu mogą uczestniczyć: marszałek Senatu, I prezes Sądu Najwyższego, przewodniczący trybuna- najwięcej takich awantur – niech dalej słabnie złotów- łu, rzecznik praw obywatelskich i m.in. także prezes ka, niech odetchną przedsiębiorcy, może nareszcie zie- Narodowego Banku Polskiego, mogą, tzn. nie muszą. lone światło zapali się dla gospodarki. Jeśli nie można Dziękuję bardzo. spokojnie, to niech to będzie droga awantur. (Oklaski)

Poseł Halina Murias: Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Więc moje pytania kieruję do pana prezesa. Co pan Dziękuję bardzo. prezes Balcerowicz zrobił na przestrzeni lat, w których Proszę o następne pytanie pana posła Szczepana pełnił funkcję prezesa, w sprawie zapewnienia konku- Skomrę z SLD. rencyjności polskich eksporterów, rolników, przedsię- biorców, kupców? Czy pan prezes próbował wpłynąć na realizację celu poprawy rentowności przedsięwzięć inwestycyjnych Poseł Szczepan Skomra: polskich podmiotów gospodarczych? Trzecie pytanie dotyczy zapisu art. 220 Konstytucji Dziękuję bardzo, panie marszałku. Rzeczypospolitej Polskiej. Otóż w tym artykule zapi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę skierować sano w 1997 r., iż ustawa budżetowa nie może przewi- pytanie do posła wnioskodawcy z klubu Prawa i Spra- dywać pokrywania deficytu budżetowego przez zacią- ganie zobowiązania w centralnym banku państwa. A więc wiedliwość pana Artura Zawiszy, przedstawiającego jest to zapis niekorzystny i niebezpieczny dla państwa projekt uchwały w sprawie powołania komisji śledczej polskiego. I chciałabym zapytać... do zbadania prawidłowości działania prezesa Narodowe- go Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Bankowego oraz Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego, o kon- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kretne, powtarzam, konkretne korzyści, jakie przyniosą wyniki pracy tej komisji, którą zamierzamy powołać, Dziękuję, pani poseł, już pani znacznie przekroczy- dla: po pierwsze, przedsiębiorstw przemysłowych two- ła czas. rzących miejsca pracy, pragnących stabilizacji gospodar- czej, po drugie, bezrobotnych pragnących pracować w pol- skich przedsiębiorstwach, aby utrzymać swoje wielo- Poseł Halina Murias: dzietne rodziny, po trzecie, ludzi wykluczonych – w po- Jaki wpływ na taki zapis w konstytucji miał pan pegeerowskich miejscowościach – niemających szans na Leszek Balcerowicz? Dziękuję. lepsze życie, po czwarte, przedsiębiorstw eksportujących polskie wyroby na rynki międzynarodowe i utrzymania ich konkurencyjności, po piąte, wizerunku Polski na are- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nie międzynarodowej? Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani poseł. O zadanie następnego pytania proszę panią poseł Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Renatę Rochnowską z Samoobrony.

Dziękuję bardzo. Następne pytanie zada pani poseł Halina Murias Poseł Renata Rochnowska: z LPR-u. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałabym zapytać, czy rząd polski posiada właściwe wyliczenia, pokazujące, jak wielką szkodę wyrządzono Poseł Halina Murias: naszemu państwu poprzez dziką i nieodpowiedzialną prywatyzację sektora bankowego, argumentowaną głów- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Cho- nie brakiem polskiego kapitału. Czy banki te rzeczywi- ciaż nie ma pana prezesa, to myślę, że na pewno słucha. ście dokapitalizowano, na jaką kwotę i czy dokonano 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 54 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Renata Rochnowska Poseł Antoni Sosnowski: tego zgodnie z zawartą umową? Jak wielką szkodę wy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! rządzono polskiej gospodarce i polskiemu rolnictwu? Prezes Narodowego Banku Polskiego pan Leszek Bal- Proces ten trwa. Obce banki zainteresowane są cerowicz kilka dni temu szczycił się z tej mównicy, że wspieraniem spółek z udziałem kapitału obcego, a nie powstrzymał inflację, oczywiście w przeszłości jako polskich rodzimych przedsiębiorców. Myślę, że sen- minister finansów i wicepremier. Ale jak to zrobił? De- sowne i celowe jest powołanie stosownej komisji śled- flacją, w wyniku której gwałtownie zmalał eksport, czej, która wyjaśni wiele wątpliwości. a rosnący równolegle import doprowadził do przejada- Chciałabym ponadto zapytać, czy rząd Kazimierza nia majątku narodowego. Deflacją, w wyniku której Marcinkiewicza widzi konieczność jak najszybszego Polska utraciła swoje najlepsze przemysły: tekstylny, procedowania nad projektem Samoobrony zmieniającym stoczniowy, obrabiarkowy, hutniczy, górniczy. Defla- ustawę o Narodowym Banku Polskim, która to zmierza cją, która wygenerowała nędzę i bezrobocie. Kilka dni głównie w kierunku współodpowiedzialności Narodo- temu w tym samym czasie pan prezes Narodowego wego Banku Polskiego za rozwój gospodarczy kraju, na Banku Polskiego Leszek Balcerowicz dokonał odkry- którym, myślę, wszystkim nam zależy. Dziękuję. cia, że Bank Światowy to zupełnie innego rodzaju or- ganizacja niż jakikolwiek bank centralny. Moje pytanie do rządu: Jak wygląda współpraca Wicemarszałek Bronisław Komorowski: polskich banków i przedsiębiorców z Międzynarodo- wym Bankiem Odbudowy i Rozwoju, zwanym po- Dziękuję bardzo, pani poseł. wszechnie Bankiem Światowym? I pytanie drugie: Następne pytanie zada pani poseł Ewa Sowińska Jakie ewentualnie wynikają z tej współpracy wymier- z LPR. ne – podkreślam – wymierne korzyści? Dziękuję. Nie ma pani poseł? W takim razie proszę o zadanie następnego pytania pana posła Włodzimierza Stępnia z SLD. Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Dziękuję, panie pośle. Poseł Włodzimierz Stępień: Następne pytanie zada pan poseł Sylwester Pawłowski z SLD. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo proszę. Zwołanie w trybie ekstrapilnym posiedzenia Sejmu świadczy dobitnie o tym, że mamy do czynienia z bez- względną realizacją politycznego celu ekipy sprawującej Poseł Sylwester Pawłowski: w Polsce rządy. Tym celem jest przejęcie władzy we wszystkich obszarach. Niweczy on nadzieję obywateli, Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posło- którzy wierzyli, że wszystkie ekipy sprawujące władzę wie! Panie Ministrze! Dzisiejsza dyskusja w większości po 1989 r. będą kształtowały relację pomiędzy władzą toczyła się obok tematu zasadniczego, w związku a obywatelami opartą na zaufaniu, poczuciu bezpieczeń- z czym pozwolę sobie zadać kilka pytań skierowanych stwa i przestrzeganiu prawa. Dla wielu obywateli jasne do pana ministra. Ile mianowicie polskich banków jest, że dzisiejszym celem jest zdobycie Narodowego ogłosiło w latach 1989–2005 upadłość? Ilu polskich Banku Polskiego bez względu na koszty, te związane klientów objęły konsekwencje wynikające z upadłości z pogorszeniem wizerunku Polski w świecie i zmniej- tych banków i wreszcie jaki w tym procesie był udział szeniem zaufania obywateli do systemu bankowego. instytucji, które dzisiaj projektodawcy chcą postawić Pytanie, choć retoryczne, kieruję do wnioskodaw- przed komisją śledczą? ców, ale również do pana ministra: Czy nie obawiacie I pytania do projektodawców projektu uchwały za- się państwo, że sprawa Narodowego Banku Polskiego wartego w druku nr 400: Dlaczego w uzasadnieniu do wywołana w takim trybie, ta swoista burza w sprawie tej uchwały nie podajecie państwo informacji, jak zmie- NBP może spowodować rozchwianie systemu banko- niał się udział kapitału zagranicznego w kapitale za- wego, a w konsekwencji kłopoty naszej gospodarki? kładowym banków komercyjnych w latach 1997–2001? Dziękuję bardzo. Czy z równą starannością, jak przy dzisiejszej dyskusji, pozwiecie państwo przed oblicze komisji śledczej m.in. panów Adama Bielana, Tadeusza Cymańskiego, Kazi- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: mierza Marcinkiewicza, Mariana Piłkę, Mariusza Ka- mińskiego czy ministra Jerzego Polaczka, bowiem ci Dziękuję. panowie, głosując za powołaniem Leszka Balcerowicza Następny pytanie zada pan poseł Antoni Sosnowski w grudniu 2000 r., pośrednio przyczynili się do dzisiej- z LPR. szej debaty. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) Bardzo proszę, panie pośle. (Poseł Cezary Grabarczyk: To jest dobry trop.) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 55

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński: Dziękuję bardzo. Proszę państwa, ostatnie pytanie zada pani poseł Proszę uprzejmie w tym sensie traktować moje od- Krystyna Skowrońska z Platformy Obywatelskiej. powiedzi, bo oczywiście odpowiem tylko na niektóre pytania, jako że sami państwo przyznawali, że część z nich była retoryczna. Poseł Krystyna Skowrońska: Oczywiście to, jaki był transfer zysków z sektora bankowego, nie jest do oszacowania, bo po pierwsze, Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po normalne przedsiębiorstwo ma prawo transferować zy- pierwsze, chciałabym zapytać posła wnioskodawcy, ski, a po drugie, każdy przedsiębiorca ma prawo i moż- pana Zawiszy: Jeżeli w Komisji Finansów Publicznych liwość kreowania kosztów. Czasem koszty można prze- była podkomisja zajmująca się systemem bankowym, nosić, może być tak, że koszty są w jednym przedsię- rynkiem kapitałowym, to czy przewodniczący stawiał biorstwie, a zyski w drugim. To jest niemożliwe do pod obrady tejże podkomisji bądź Komisji Finansów oszacowania, ale prawdopodobnie było sporo. Banki Publicznych problem dotyczący Narodowego Banku inwestują i są w Polsce po to, po to inwestorzy zagra- Polskiego, m.in. poprawności funkcjonowania Komisji niczni chcą kupować, żeby zyskać jak najwięcej. To jest Nadzoru Bankowego? fakt. Na pewno uważamy, że te zyski są duże. Po drugie, chciałabym zapytać pana ministra skarbu, Czy NBP jest obowiązany do współpracy z rządem? bo dzisiaj jesteśmy przed posiedzeniem Komisji Nadzo- To tak samo jest pytanie o charakterze retorycznym. ru Bankowego: Ile zapłacimy za niewykonanie wniosku Z tej trybuny jako poseł też często mówiłem, że chce- dotyczącego fuzji Banku BPH i Pekao SA? Czy rząd my, zawsze tak uważaliśmy, także w poprzedniej ka- polski zdaje sobie sprawę, na co może się narazić? Chcia- dencji Sejmu, że Narodowy Bank Polski powinien z rzą- łabym również powiedzieć, że dzisiaj dobrze jest mówić dem współpracować, bo jest bardzo specyficznym, ale o systemie bankowym, kiedy rząd nie ponosi żadnej od- jednak organem państwa. O tym trzeba pamiętać, bo powiedzialności za gwarancje depozytów, to banki po- wszystkie organy państwa mają obowiązek współpracy przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny muszą zagwaran- wynikający choćby z konstytucji. Moim zdaniem chę- tować stabilność depozytów. Łatwo jest w związku ci Narodowego Banku Polskiego, że tak powiem, skłon- z tym Skarbowi Państwa zachowywać się w ten sposób, ności kooperatywnych nie było albo były minimalne. że depozyty Polaków mogą być narażone. My jako rząd z całą pewnością uważamy, że pan Kwa- Ostatnie. Jeżeli dzisiaj mówimy, że mało płacimy śniak powinien być wyłączony z postępowania przed ludziom w bankach za zgromadzone oszczędności, to Komisją Nadzoru Bankowego, jako że jest tu oczywisty kiedy rząd przedłoży projekt ustawy wycofujący się konflikt interesów. Uważam, że podobny zarzut można z pobierania specjalnego podatku od oszczędności Po- rozważać w stosunku do pana prezesa Leszka Balcero- laków? (Oklaski) wicza. Cokolwiek by było, fundacja CASE korzysta z hojności darczyńców. Ja osobiście uważam, że tak być Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nie powinno. Skądinąd w czasie dyskusji jedna z posłanek, w tej Dziękuję, pani poseł. chwili nie pamiętam która, mówiła, że dobrze, iż rząd Proszę państwa w ten sposób lista posłów zapisa- wie, że postępowanie przed Komisją Nadzoru Banko- nych do głosu i do zadania pytań została wyczerpana. wego podlega regułom Kodeksu postępowania admi- Bardzo proszę przedstawiciela rządu, pana ministra nistracyjnego. My oczywiście wiemy o tym. Zresztą Skarbu Państwa Wojciecha Jasińskiego, o zabranie gło- pierwszy wniosek ministra skarbu o dopuszczenie mi- su i udzielenie odpowiedzi. nistra jako strony opierał się na zasadzie prawa admi- nistracyjnego. Dla nas to nie jest nic nowego. Natomiast pod pewnymi względami, ponieważ pan prezes Balce- Minister Skarbu Państwa rowicz przyjął pewną koncepcję, my w związku z jego Wojciech Jasiński: tokiem rozumowania też chcieliśmy się, że tak powiem, w ten tok rozumowania prezesa Balcerowicza zapre- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ściśle mówiąc, zentowany w decyzji dotyczącej pana Mecha w jakiś rząd do tych dwóch uchwał nie wyznaczył przedstawi- sposób wpleść i o tym dyskutować. ciela, ale ponieważ były pytania, na niektóre z nich Pan poseł Kalemba zapytał, ile budżet dołożył do jestem w stanie odpowiedzieć. ratowania systemu bankowego, a ile przybyło do bu- dżetu wpływów z prywatyzacji banków. Na pewno więcej, chociaż to oczywiście są sumy nie do oszaco- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wania. Przypomnę, że w 1991 r. czy w 1992 r., nie pa- miętam teraz, była tak zwana ustawa o restrukturyzacji Proszę bardzo. Nie ma zresztą rząd obowiązku od- finansowej przedsiębiorstw i banków. powiedzi na wszystkie pytania. (Poseł Krystyna Skowrońska: W 1994 r.) 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 56 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński czym, była też tego typu ustawa, która spowodowała, że sporo pieniędzy poszło. Trzeba jednak przyznać, że W 1994 r.? W każdym razie… (Poruszenie na sali) od tego czasu banki spółdzielcze wyraźnie zaczęły być Oj, przypuszczam, że wcześniej, bo ja wykonanie tej w lepszej kondycji, niż były przedtem. To wszystko, co ustawy w 1994 r., pani posłanko, kontrolowałem chciałem powiedzieć. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) w NIK. To musiało być wcześniej, bo kontrola była na- stępcza. Twierdzę z dużym prawdopodobieństwem… Wszystko jedno, w każdym razie była. Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Dziękuję bardzo, panie ministrze. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Proszę przedstawicieli wnioskodawców. Do druku nr 400 pan poseł Artur Zawisza, bardzo Proszę o ograniczenie wspomnień kombatanckich. proszę.

Minister Skarbu Państwa Poseł Artur Zawisza: Wojciech Jasiński: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście nie Rząd wyłożył obligacje na znaczną sumę, ale to też sposób odnosić się do wszystkich wątków poruszanych jest dosyć trudno policzalne. Wiadomo, że sanował w debacie, tym bardziej, że była to debata szerokoza- banki Narodowy Bank Polski. Na to też zostały prze- kresowa i sięgnęła do najgłębszych podwalin życia pu- znaczone pieniądze publiczne. Skądinąd te sanacje blicznego w naszym kraju. Trochę może i szkoda, choć często bywały takie, że jako dyrektor zespołu finansów pewnie i dobrze, że tak się stało. O tyle szkoda, że tyl- i budżetu na zarzut pod adresem Banku Narodowego, ko niewielu mówców odnosiło się do rzeczywistego że sanacja zamierzona jednego z banków nie przyniosła stanu rzeczy, podnoszonego jako uzasadnienie projek- zamierzonych rezultatów, podzielę się z Wysoką Izbą tu uchwały przez wnioskodawców, i bodaj nikt czy tym, że otrzymałem kuriozalną odpowiedź: bo nie mo- prawie nikt z mówców nie kwestionował tej analizy, gła przynieść. To znaczy, że od początku Zarząd Naro- która legła u podstaw składanego przez nas wniosku. dowego Banku Polskiego, podejmując decyzję o sano- A więc, powiadam, szkoda, że tylko niewielu mówców waniu banków, wiedział, że to nie przyniesie rezulta- chciało się odnosić do tego stanu rzeczy, choć oczywi- tów, czyli z góry przyznawał, że był w złej wierze, ście dobrze, że przy tej ważkiej okazji sięgnęliśmy do najkrócej mówiąc. To jest fakt, o którym mogę powie- debaty zupełnie zasadniczej i raz jeszcze próbowaliśmy dzieć z własnego doświadczenia. w Wysokiej Izbie nakreślić alternatywne, rozbieżne, Czy oprocentowanie zawsze zwiększa chęć do dyskutowane i niekiedy dzielące nas wizje państwa. oszczędzania? Oczywiście to, czy bank oferuje niższy Jako przedstawiciel wnioskodawców z pewnym za- czy wyższy procent, wynika z tego, czy na rynku ban- niepokojeniem, czy wręcz sprzeciwem, słuchałem nie- kowym jest konkurencja. My uważamy, że fuzja tych dwóch banków nie będzie sprzyjała konkurencji na od- których gwałtowanych polemik, które podawały w wąt- powiednim poziomie. pliwość inicjatywę dotyczącą powołania komisji śled- I pytania o charakterze troszkę retorycznym. Czy czej, i niestety nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że, w nie- nie ma innej drogi rozwoju niż awantury z NBP? Już których przynajmniej przypadkach, chodziło nie tylko o tym mówiłem. Uważamy, że powinna być współpra- o wyrażenie pewnej opinii w sprawie, ale także o ochro- ca. Mam nadzieję, że kiedyś będzie współpraca. Oczy- nę pewnych interesów stojących za mówcami. Intere- wiście były także inne drogi, można powiedzieć, z całą sów szeroko rozumianego lobby finansowego. Jeżeli tak pewnością są inne koncepcje rozwoju niż, ściśle mó- byłoby w tej sprawie, to byłby powód do najwyższego wiąc, balcerowiczowska, co nie znaczy, że to musi być niepokoju i tym bardziej uzasadniałoby to konieczność koncepcja rozwoju gospodarki centralnie skierowanej. powołania komisji śledczej. Takich rzeczy proponujemy jednak nie dać sobie w Wy- Wielu mówców pytało, czy warto dla tak komplek- sokiej Izbie narzucić. sowych i szerokich zagadnień, w które zaangażowane Myślę, że to są wszystkie podstawowe kwestie. Były były liczne instytucje życia publicznego, powoływać oczywiście także upadki różnych banków. Ile tego było, komisję. Mówcy ci pytali także, jakie będą jej konkret- ilu ludzi straciło i kto za to odpowiada, różnie o tym ne rezultaty. Rzecz w tym, że jeżeli dobrze przypatrzy- mówią. Te sprawy także trzeba byłoby zbadać. Są tacy, my się sytuacji, jeżeli zrozumiemy patologię niektórych którzy obwiniają za upadek Banku Staropolskiego wie- mechanizmów decyzyjnych, jeżeli będziemy rozumie- le instytucji publicznych. Upadło także niemało ban- li, skąd wziął się zły stan rzeczy i jakie osoby popełni- ków spółdzielczych na skutek radykalnej niegospodar- ły zaniedbania bądź także, niestety, dopuściły się świa- ności w tych bankach. Tego typu złych zjawisk było domych win, to wtedy będziemy mogli przeciwdziałać w Polsce sporo. Skądinąd także w latach 1993–1997 na przyszłość. Wtedy będziemy mogli wyciągać wnio- spore środki poszły. Była ustawa o restrukturyzacji ski. Wtedy będziemy mogli lepiej rozumieć rzeczywi- i Banku Gospodarki Żywnościowej, banku spółdziel- stość, w jakiej żyjemy. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej 57

Poseł Artur Zawisza szanowani, jeżeli sami będziemy się szanować. Dlatego też komisja śledcza jest krokiem na drodze ku zwięk- Dzisiejsza rzeczywistość, jeżeli idzie o rynek usług szeniu respektu wobec Rzeczypospolitej Polskiej w finansowych i o system bankowy, jest zła, w wielu krajach Unii Europejskiej. przypadkach fatalna i nie sposób akceptować poglądów W ramach pytań dawano także cały szereg dobrych tych mówców, którzy zdawali się twierdzić, że wszyst- rad, swego rodzaju rekomendacji co do działań komisji. ko jest dobrze, że nie ma się o co martwić, że sytuacja Mogę zapewnić w imieniu wnioskodawców, iż jeżeli jest tak znakomita, że należy tylko z niej korzystać. To komisja śledcza powstanie, to z pewnością wszystkie absolutnie nadmierny optymizm, zupełnie nieuzasad- te rekomendacje będą wzięte pod uwagę i zapewne nie- niony w naszej smutnej sytuacji. jedna z nich zostanie wykorzystana jako możliwy Pytano także, czy komisja śledcza nie będzie się wa- przedmiot działania komisji. hać, czy wzywać świadków, którymi mogłyby być wy- Padały także pytania szczegółowe, jak to, czy pod- sokie postaci życia publicznego, także z kręgów obecne- komisja Komisji Finansów Publicznych w zeszłej ka- go rządu czy wręcz, pytano, Prawa i Sprawiedliwości. dencji Sejmu zajmowała się tymi zagadnieniami. Będąc Oczywiście, jeżeli będzie taka potrzeba, to nic nie stanie członkiem tylko komisji, ale nie przywołanej podkomi- na przeszkodzie temu, aby te osoby stanęły jako świad- sji, nie jestem w stanie na to pytanie odpowiedzieć. kowie przed komisją śledczą. Być świadkiem to żadna Zadawano wreszcie pytania retoryczne, jak je na- hańba, to wypełnienie obywatelskiego obowiązku, to zywano, z zakresu psychologii dziecięcej, logiki i po- oczywista procedura wynikająca tak z przepisów kon- ezji, ale rozumiem, że to są pytania, na które sam py- stytucyjnych, jak i z ustawy o komisji śledczej i przyszła tający sądzi, iż zna odpowiedź; byłbym tutaj raczej komisja po prostu będzie z tej możliwości korzystać. bardzo krytyczny co do tych jego własnych mniemań, Pytano także, dlaczego jednym z przedmiotów zain- ale wychodzę z założenia, że na tego typu pytania nie teresowania komisji miałby być Urząd Ochrony Konku- trzeba udzielać odpowiedzi. rencji i Konsumentów. Rzecz w tym mianowicie, że Pewnie to są wszystkie kwestie, które o tej późnej nadmierna koncentracja rynku bankowego wydaje się porze i po wyczerpaniu jakże przecież zajmującą dys- jednym z najbardziej niepokojących zjawisk, wymaga- kusją można poruszyć. Do wszystkich z nich będziemy jących dobrego rozeznania i zrozumienia, jak doszło do wracać, bo przed nami jeszcze ciężka i wytężona praca tej sytuacji, szkodliwej dla konsumentów. A jeżeli tak, na rzecz wypełnienia interesu publicznego w Rzeczy- to urząd mający uprawnienia antymonopolowe, mający pospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) działać na rzecz konkurencji, na rzecz ochrony interesów konsumenckich jest tą instancją życia publicznego, do której w szczególności warto odwoływać się także w Wicemarszałek Bronisław Komorowski: naszych działaniach śledczych i badawczych. Pytano także, czy sama idea, a także działanie na Dziękuję bardzo. rzecz powołania komisji śledczej nie jest jakąś prostą Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Ślusar- drogą do destabilizacji rynku finansowego, do stworze- czyka jako wnioskodawcę projektu z druku nr 401. nia sytuacji niepewności obywatelskiej, a także zagro- żenia bezpieczeństwa depozytów należących do obywa- teli. Otóż tak nie jest, ponieważ chcemy przywrócić ład Poseł Piotr Ślusarczyk: należny obywatelom w tej dziedzinie, chcemy raczej doprowadzić do porządku, a jeżeli coś destabilizuje, je- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na żeli coś jest zagrożeniem, to różnego rodzaju alarmi- wstępie podziękować za wszystkie głosy, które pojawi- styczne, powiedziałbym, panikarskie wypowiedzi po- ły się w debacie. Trochę wychodziły one poza swoje słów niektórych, nielicznych zresztą ugrupowań. Szcze- przedmiotowe ramy, ale wszystkie głosy były bardzo rze odradzałbym tego panikarstwa, bo właśnie tego typu ciekawe i obserwowaliśmy, jak się rozkłada opinia na zachowania mogą wyłącznie źle służyć zarówno złotów- tej sali co do powołania komisji i rozliczenia prywaty- ce, jak i renomie Polski na arenie międzynarodowej. zacji sektora bankowego. Pytano o kwestię szacunku wobec państwa polskie- Bardzo krótko wypowiem się na temat tych pytań. go. Czy działalność, która w jakiś sposób będzie doty- Były pytania natury ogólnej albo były pytania mniej czyć choćby pośrednio podmiotów zagranicznych in- istotne bądź zupełnie nieistotne, jak kilku posłów, westujących w naszym kraju, nie narazi na szwank szczególnie z Platformy Obywatelskiej, się wyraziło, dobrego imienia Polski? Jest dokładnie odwrotnie, bę- były to pytania retoryczne. dziemy krajem szanowanym, będziemy krajem budzą- Odpowiadając na temat zakresu przedmiotowego cym respekt w Europie, jeżeli będziemy w stanie za- działania komisji, bo było kilka pytań, przypomnę tyl- równo dbać o porządek wewnątrz kraju, jak i na ze- ko, jaki zakres przedmiotowy wchodzi w zakres dzia- wnątrz odważnie bronić naszych interesów. Tylko takie łania komisji. Po pierwsze, badanie działań ministrów kraje budzą szacunek, a nie kraje, które łatwo poddają odpowiedzialnych za decyzje dotyczące prywatyzacji się różnego rodzaju manipulacjom czy zbyt łatwym i przejęć w sektorze bankowym w latach 1989–2006, a inwestycjom, niekoniecznie korzystnym dla wzrostu także innych osób zajmujących kierownicze stanowiska gospodarczego w naszym kraju. Tak więc będziemy państwowe; badanie działań organów Narodowego 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 58 Projekty uchwał w sprawie powołania komisji śledczej

Poseł Piotr Ślusarczyk otrzymałam odpowiedzi na pytanie, ile możemy zapłacić za niewykonanie wniosku dotyczącego fuzji BPH i Pe- Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego w za- kao SA? To jest istotne pytanie w tym momencie, i czy kresie ich udziałów w procedurach i procesach prze- m.in. w prywatyzacji PZU było to bardzo istotne pytanie, kształceń kapitałowych i własnościowych w sektorze i dzisiaj chciałabym wiedzieć o tej właśnie sprawie, i za bankowym; badanie dotychczasowej pracy pracowni- które depozyty gwarantuje Skarb Państwa? ków Ministerstwa Skarbu Państwa i innych ministerstw właściwych przedmiotowo oraz organów Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Bankowego odpo- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wiedzialnych za nadzór i prywatyzację banków; badanie działań osób zajmujących kierownicze stanowiska pań- Dziękuję bardzo. stwowe w zakresie określonym w art. 1 i w końcu spraw- Pan minister jeszcze, tak, proszę bardzo. dzanie możliwości wpływania przez osoby prywatne i podmioty gospodarcze na działalność podmiotów wy- mienionych w pkt. 1–4. To jest zakres przedmiotowy, Minister Skarbu Państwa którym się będzie zajmowała komisja śledcza, a jeśli Wojciech Jasiński: chodzi o to, czy będzie to dotyczyło jeszcze górnictwa i ewentualnego inwestowania pieniędzy z górnictwa w Panie Marszałku! Wychodzi na to, że jeśli zostałem bankach, to myślę, że na to odpowie komisja. wywołany, to powinienem, chociaż pani posłanka jako Było pytanie, nawet dwa na temat wykluczenia pana doświadczony pracownik banku wie, że po pierwsze, Cezarego Mecha z posiedzenia Komisji Nadzoru Ban- kowego. Ja o tym szeroko mówiłem w swoim wystą- umowy ja nie mogę ujawniać, bo umowy są tajemnicą pieniu. Oczywiście pan prezes Leszek Balcerowicz nie handlową, ale pani wie, że jeśli koszty będą – ja uwa- miał prawa wykluczyć pana Cezarego Mecha z posie- żam, że przede wszystkim mamy prawo oczekiwać, że dzenia Komisji Nadzoru Bankowego i... Bank UniCredito wykona umowę – zdaje sobie pani (Poseł Krystyna Skowrońska: To jest pana opinia.) doskonale sprawę, że koszty nawet jeśli są, ja twierdzę, Oczywiście, to jest moja opinia, pani poseł. Nie miał że nie ma, to są niepoliczalne i doskonale pani posłan- prawa wykluczyć i zgodnie z tymi ekspertyzami, które ka o tym wie. Ja także to uważam za pytanie retorycz- posiadamy, zostały naruszone przepisy Kodeksu postę- ne. Dziękuję bardzo, więcej nie będę odpowiadał. powania administracyjnego. (Poseł Krystyna Skowrońska: Czy nie możemy jako Odpowiadając na pytanie pana Jerzego Wenderli- posłowie mieć wglądu w tę umowę, panie ministrze?) cha, bardzo mu zależało, żeby moja odpowiedź była Nie można. Mówiłem w czasie poprzedniej dysku- zapisana w annałach Sejmu. Obawiał się, że inwestorzy sji, że to jest objęte tajemnicą i tej... zagraniczni zrezygnują z inwestowania na terenie Pol- (Głos z sali: Przecież można się z panem ministrem ski. Ja uważam, że działalność komisji ma się przysłu- spotkać.) żyć temu inwestowaniu, mianowicie tam, gdzie się zwalcza korupcję i tam, gdzie są wyjaśnione wszelkie wątpliwości co do inwestowania, co do właśnie sprze- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: daży sektora bankowego, tam te inwestycje wzrastają, pozycja kraju jest mocniejsza i wydaje się, że kapitał Pani poseł, proszę państwa, ja bardzo proszę, jeśli zagraniczny będzie śmielej inwestował w Polsce. Oczy- są jeszcze jakieś kwestie do wyjaśnienia, myślę, że pan wiście ten kapitał, który zasługuje na to, aby inwesto- minister będzie do dyspozycji pani poseł. wać w Polsce. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Wojciech Wierzejski: W kwestii formalnej można?) Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Proszę bardzo, panie pośle.

Dziękuję bardzo. Proszę państwa, zamykam dyskusję. Poseł Wojciech Wierzejski: (Poseł Krystyna Skowrońska: Mogę?) Przepraszam, jeszcze pani poseł w trybie sprosto- Panie marszałku, w imieniu Klubu Parlamentarne- wania, tak? go Ligi Polskich Rodzin prosiłbym o rozważenie prze- (Poseł Krystyna Skowrońska: Tak.) rwy do jutra do godziny 9. Jest już późno, a sprawa Proszę bardzo, pani poseł Skowrońska. rezolucji sejmowych jest niezwykle ważna. Myślę, że opinia publiczna po godzinie 22 już niewiele może zo- baczyć z tego wszystkiego, nawet nie dociera to do opi- Poseł Krystyna Skowrońska: nii publicznej. W razie potrzeby możemy przeprowa- dzić głosowanie w tym momencie, czy większość po- Panie marszałku, ja chciałam sprostować. Pan mini- słów jest za przerwą i za kontynuowaniem porządku ster powiedział, że nie zadałam istotnych pytań i nie obrad jutro od godziny 9. Dziękuję bardzo. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 59

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ło to uprawnienia rządu w zakresie działu instytucje finansowe, a także możliwości rzetelnego i wyczerpu- Panie pośle, bardzo mi przykro, ale to wymagałoby jącego wyjaśnienia sprawy przez Komisję Nadzoru przeprowadzenia głosowania, a jak widać, jest to tech- Bankowego przy uwzględnieniu stanowiska Minister- nicznie niemożliwe. stwa Skarbu Państwa jako strony umów prywatyzacyj- (Poseł Wojciech Wierzejski: Ale przy takich głoso- nych. Oznacza to ingerencję prezesa Narodowego Ban- waniach nie jest wymagane kworum.) ku Polskiego pana Leszka Balcerowicza jako przewod- (Głos z sali: Przerwa.) niczącego Komisji Nadzoru Bankowego w uprawnienia Przerwa, tak. Rady Ministrów rządu Rzeczypospolitej Polskiej. (Głos z sali: Ale przerwanie posiedzenia...) (Gwar na sali) (Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę tego nie wy- Bardzo przepraszam, ale nie słyszę swoich słów. korzystywać.) Bardzo bym prosił posłów, żeby mówili szeptem. Jest to, niestety, niemożliwe. Na jutro na godzinę 9 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej apeluje do Komisji są już przewidziane głosowania, panie pośle. Tak że nie Nadzoru Bankowego o dotrzymanie najwyższej staran- możemy tego wniosku przegłosować. ności przy podjęciu decyzji w przedmiocie zgody na (Poseł Wojciech Wierzejski: Trudno.) wykonywanie praw i głosów z akcji BPH przez UniCre- Proszę państwa, jak powiedziałem, zamykam dys- dito Italiano. W szczególności dochowania najwyższej kusję w tym punkcie. staranności wymaga: W związku z tym, że w dyskusji zgłoszono wniosek — umożliwienie zapoznania się przez członków o odrzucenie obu projektów uchwał, zawartych w dru- Komisji Nadzoru Bankowego ze zmodyfikowanym kach nr 400 i 401, w pierwszym czytaniu, do głosowa- wnioskiem i jego analizą przygotowaną przez główne- nia nad tymi wnioskami przystąpimy jutro w bloku go inspektora nadzoru bankowego, głosowań. — dopuszczenie Skarbu Państwa jako strony postę- Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 3. i 4. po- powania lub wstrzymanie postępowania do czasu wią- rządku dziennego: żących rozstrzygnięć w sprawie odwołania od decyzji 3. Pierwsze czytanie poselskiego projektu rezolucji niedopuszczenia jako strony w postępowaniu Skarbu w sprawie trybu prac Komisji Nadzoru Bankowego w Państwa, przedmiocie wyrażenia zgody na wykonywanie praw — wyjaśnienie wszelkich okoliczności mogących i głosów z akcji BPH przez UniCredito Italiano S.p.A. mieć wpływ na bezstronność członków Komisji Nadzo- (druk nr 402). ru Bankowego, w szczególności reprezentujących orga- 4. Pierwsze czytanie poselskiego projektu rezolucji ny podległe prezesowi Narodowego Banku Polskiego. wzywającej Komisję Nadzoru Bankowego do prze- Przedstawiam uzasadnienie. Na posiedzeniu Komi- strzegania prawa i respektowania interesu Rzeczypo- sji Nadzoru Bankowego w dniu 8 marca 2006 r. prze- spolitej Polskiej (druk nr 403). wodniczący Komisji Nadzoru Bankowego pan Leszek W związku z tym proszę o zabranie głosu przedsta- Balcerowicz wyłączył podsekretarza stanu w Minister- wiciela wnioskodawców pana posła Marka Suskiego w stwie Finansów pana Cezarego Mecha od udziału w celu przedstawienia uzasadnienia projektu rezolucji rozpatrywaniu wniosku UniCredito Italiano w sprawie zawartego w druku nr 402. zgody na wykonywanie ponad 75% głosów z akcji BPH, mimo iż nie zachodziły ani podstawy prawne, ani pod- stawy faktyczne do wydania takiego postanowienia. Poseł Marek Suski: Zdaniem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej nie spełnił tym samym najwyższej staranności przy podejmowa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w niu decyzji w przedmiotowej sprawie. Zgodnie bowiem imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawić z art. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo ban- wniosek w sprawie trybu prac Komisji Nadzoru Ban- kowe Kodeks postępowania administracyjnego stosuje kowego w przedmiocie wyrażenia zgody na wykony- się odpowiednio jedynie do enumeratywnie wyliczo- wanie praw i głosów z akcji banku BPH przez UniCre- nych w tym przepisie rozstrzygnięć, wśród których nie dito Italiano. ma wyłączenia członka Komisji Nadzoru Bankowego Rezolucja Sejmu z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie od udziału w postępowaniu przez przewodniczącego trybu prac Komisji Nadzoru Bankowego w przedmio- Komisji Nadzoru Bankowego. Jest to całkowicie od- cie wyrażenia zgody na wykonywanie praw i głosów z mienny stan prawny niż w przypadku organów admi- akcji BPH przez UniCredito Italiano. nistracji rządowej, takich jak Komisja Papierów War- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z głębokim niepo- tościowych i Giełd oraz Komisja Nadzoru Ubezpieczeń kojem podchodzi do wydarzeń, które miały miejsce i Funduszy Emerytalnych, do których wprost w całości podczas posiedzenia Komisji Nadzoru Bankowego w stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administra- dniu 8 marca 2006 r., w szczególności do bezpodstaw- cyjnego, o ile ustawy regulujące ich działanie nie sta- nego wyłączenia podsekretarza stanu w Ministerstwie nowią inaczej. Swoje rozstrzygnięcie w przedmiocie Finansów pana Cezarego Mecha i niedopuszczenia do wyłączenia od udziału w postępowaniu zastępcy prze- udziału w charakterze strony ministra skarbu państwa. wodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego, bo pan W ocenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ograniczy- Cezary Mech pełni funkcję wiceprzewodniczącego, 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 60 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Poseł Marek Suski W dniu 8 marca 2006 r. na posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego UniCredito Italiano zmodyfiko- podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, pan wało wniosek w przedmiocie zgody na wykonywanie Leszek Balcerowicz oparł na przepisach Kodeksu po- praw głosu z akcji BPH w ten sposób, że zamiast wy- stępowania administracyjnego. W takim przypadku stępować o zgodę na wykonywanie praw głosu z ponad obowiązany był jednak zastosować także inne przepisy 75% akcji BPH, występuje jedynie o zgodę na wykony- K.p.a., a w szczególności dotyczące zasady czynnego wanie praw z ponad 66% akcji BPH, lecz nie więcej niż udziału strony w postępowaniu, zasady prawdy mate- 75% akcji. Oznacza to konieczność ponownej analizy rialnej, jak również wymogu odniesienia się w uzasad- wniosku pod kątem zajścia przesłanek ustawowych, a nieniu postanowienia do wszystkich dowodów, ze termin na rozstrzygnięcie sprawy biegnie od tego dnia, wskazaniem przyczyn ich uwzględnienia bądź nie. gdyż jest to nowy wniosek. W tej sytuacji wydaje się Pan Leszek Balcerowicz przed wydaniem postano- przedwczesne rozpatrywanie wniosku z dnia 8 marca wienia nie zawiadomił pana Cezarego Mecha o wsz- 2006 r. na nadzwyczajnym posiedzeniu Komisji Nad- częciu postępowania w przedmiocie wyłączenia go od zoru Bankowego już w dniu 15 marca, czyli jeszcze udziału w postępowaniu, nie umożliwił wypowiedze- jutro. W przypadku nadzwyczajnego posiedzenia nia się panu Cezaremu Mechowi co do zgromadzonych członkowie Komisji Nadzoru Bankowego mają mało w tym postępowaniu materiałów dowodowych. Pan czasu na zapoznanie się z materiałami, również główny Leszek Balcerowicz nie odniósł się w uzasadnieniu po- inspektor nadzoru bankowego ma bardzo ograniczony stanowienia do wyjaśnień wiceministra Cezarego Me- czas na przygotowanie swojej rekomendacji do zmody- cha złożonych w odpowiedzi na zapytanie, czy rozwa- fikowanego wniosku. Na posiedzeniu Komisji Nadzoru ża on wyłączenie się od udziału w postępowaniu, a Bankowego w dniu 8 marca 2006 r. komisja większością także niezgodnie z treścią tych wyjaśnień przypisał mu głosów, 3 do 3, 1, przy przeważającym głosie przewod- oświadczenie, jakoby jego wypowiedzi nie były auto- niczącego pana Leszka Balcerowicza, nie zgodziła się na ryzowane, mimo że wiceminister pan Cezary Mech dopuszczenie do udziału w postępowaniu jako strony wyraźnie stwierdził w swoich wyjaśnieniach, że powo- Skarbu Państwa. Minister skarbu państwa zapowiedział łane przez UniCredito Italiano teksty prasowe i pocho- zaskarżenie tego rozstrzygnięcia niezwłocznie po otrzy- dzące z serwisu internetowego nie tylko nie zawierały maniu go w formie pisemnej wraz z uzasadnieniem. Chyba do dziś tego uzasadnienia jeszcze nie ma. autoryzowanych przez niego wypowiedzi, ale w ogóle W ocenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Komisja nie przytaczały jego wypowiedzi co do spodziewanego Nadzoru Bankowego nie powinna rozstrzygać w przed- rozstrzygnięcia Komisji Nadzoru Bankowego w przed- miocie wniosku UniCredito Italiano do czasu prawo- miocie zgody na wykonywanie akcji BPH. Przewodni- mocnego i ostatecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie czący Komisji Nadzoru Bankowego pan Leszek Balce- udziału Skarbu Państwa w postępowaniu przed Komi- rowicz w swoim rozstrzygnięciu nie uwzględnił także sją Nadzoru Bankowego. W ocenie Sejmu Rzeczypo- faktu przeglądania akt sprawy przez Cezarego Mecha spolitej Polskiej ostateczne określenie roli Skarbu Pań- w grudniu w Głównym Inspektoracie Nadzoru Banko- stwa w tym postępowaniu może bowiem mieć istotny wego, w dniu 1 grudnia 2005 r., jak również treści za- wpływ na wynik rozstrzygnięcia. W ocenie Sejmu łączonych przez wnioskodawcę artykułów prasowych, Rzeczypospolitej Polskiej badanie przesłanek ostroż- w których, jeżeli chodzi o przytoczenie wypowiedzi nościowych, określonych w art. 25 ust. 7 Prawa banko- pana Cezarego Mecha dotyczących postępowania w wego, powinno być przeprowadzone przez Komisję przedmiocie zgody na wykonywanie praw głosu z akcji Nadzoru Bankowego przy zachowaniu najwyższej sta- BPH, to były w nich zawarte jedynie stwierdzenia w ranności i w granicach obowiązujących przepisów ma- pełni potwierdzające obiektywizm wiceministra. terialnych i formalnych. Zasada demokratycznego pań- Z tych przyczyn, zarówno prawnych, jak i faktycz- stwa prawa oraz działania organów administracji pu- nych, rozstrzygnięcie pana Leszka Balcerowicza w blicznej w granicach i na podstawie przepisów prawa przedmiocie wyłączenia zastępcy przewodniczącego wymaga, by Komisja Nadzoru Bankowego nie działa- Komisji Nadzoru Bankowego, podsekretarza stanu w ła w nieuzasadnionym pośpiechu, bez uwzględnienia Ministerstwie Finansów od udziału w postępowaniu wszystkich czynników faktycznych i prawnych, które jest wadliwe i może mieć istotny wpływ na wynik po- mogą mieć wpływ na to rozstrzygnięcie. stępowania. W ocenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej I tyle jest uzasadnienia do tej rezolucji. Jak widać z do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia tej kwestii Ko- tego, szkoda że o tak późnej porze, bo opinia publiczna misja Nadzoru Bankowego nie powinna podejmować mogłaby poznać rzeczywisty zakres tej rezolucji. I to, decyzji w przedmiotowej sprawie. o co wnosimy nie jest żadną próbą nacisku na Komisję W ocenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przed Nadzoru Bankowego ani też na pana Leszka Balcero- rozstrzygnięciem przedmiotowej sprawy niezbędne jest wicza jako przewodniczącego tej komisji czy też pre- także zbadanie bezstronności generalnego inspektora zesa Narodowego Banku Polskiego. Jedynie poddajemy nadzoru bankowego pana Wojciecha Kwaśniaka w tutaj krytyce procedury, jakie zostały zastosowane związku z potencjalną możliwością wpływu rozstrzy- przez przewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego gnięcia przedmiotowej sprawie na sytuację małżonki i apelujemy o to, żeby decyzje były podejmowanie moż- zatrudnionej w spółce zależnej od BPH. liwie z największą rzetelnością i żeby te procedury nie 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 61

Poseł Marek Suski Polaków straciło swoje oszczędności. Będzie o tym jeszcze obszerniej mówił pan poseł Szymon Pawłowski naruszały prawa bankowego ani też pewnych zasad, w imieniu Ligi Polskich Rodzin, więc ja ten wątek po- które obowiązują w świecie, o którym pan Leszek Bal- minę. Wiem, że wszyscy posłowie, panie posłanki i cerowicz mówi, że nikt nie powinien stać ponad pra- panowie posłowie, są na pewno zmęczeni. wem. I to jest apel Sejmu. Natomiast bardzo króciutko przypomnijmy sobie W imieniu wnioskodawców bardzo proszę Wysoką jeszcze raz od strony prawnej, co tak naprawdę zdarzy- Izbę o przyjęcie tego, gdyż jutro ma się odbyć nadzwy- ło się w zeszłym tygodniu. 8 marca, działając jako prze- czajne posiedzenie Komisji Nadzoru Bankowego, na wodniczący Komisji Nadzoru Bankowego, pan Balce- którym mogą zapaść decyzje, które bez udziału stron rowicz wydał postanowienie o wyłączeniu wiceprze- mających do tego prawo i bez wystarczającego czasu wodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego z prowa- na zapoznanie się z dokumentami dotyczącymi zmo- dzonych przez komisję postępowań w sprawie zezwo- dyfikowanego wniosku mogą być niekorzystne dla pol- lenia na wykonywanie prawa głosu na walnym zgro- skiego sektora bankowego. Dziękuję bardzo za uwagę. madzeniu akcjonariuszy Banku BPH SA, BPH Banku (Oklaski) Hipotecznego SA oraz Banku Rozwoju Energetyki i Ochrony Środowiska SA Megabank (w likwidacji). Otóż naszym zdaniem – dla nas nie ulega to żadnej Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wątpliwości – postanowienie to zostało wydane z rażą- cym naruszeniem prawa i doprowadziło do pozbawie- Dziękuję bardzo panu posłowi. nia przedstawiciela ministra finansów ustawowo za- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- gwarantowanego udziału w postępowaniu. Jasne dla dawców pana posła Wojciecha Wierzejskiego w celu nas jest, iż ze względów formalnoprawnych nie jest przedstawienia uzasadnienia do projektu rezolucji za- możliwe zastosowanie instytucji wyłączenia członka wartego w druku nr 403. Komisji Nadzoru Bankowego z tego tylko powodu, że prezentuje poglądy podmiotu, który go do Komisji Nadzoru Bankowego wydelegował. To by był absurd. Poseł Wojciech Wierzejski: (Poseł Krystyna Skowrońska: To nie jest przedmio- tem uzasadnienia.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w Rząd z mocy ustawy deleguje przedstawiciela i ten imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawiciel reprezentuje interesy Skarbu Państwa, przestawić projekt rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej to jest ewidentne. Z tego powodu, wyłączając go, prezes Polskiej wzywający Komisję Nadzoru Bankowego do Narodowego Banku Polskiego złamał ustawę, złamał przestrzegania prawa i respektowania interesu Rzeczy- konstytucję i podlega pod art. 198 konstytucji mówiący pospolitej Polskiej. Komisja Nadzoru Bankowego na- o konieczności postawienia przed Trybunałem Stanu. leży do najważniejszych instytucji sprawujących nad- (Głos z sali: Jak najszybciej.) zór nad rynkiem bankowym w Polsce. Od jej decyzji (Głos z sali: Wniosek trzeba…) zależy w znacznej mierze kształt polskiego sektora W przedmiotowej sprawie, pani poseł, mamy do bankowego. W ostatnich tygodniach jesteśmy świad- czynienia z pewną szczególną regulacją, zupełnie od- kami bardzo niepokojących wydarzeń; m.in. 8 marca mienną od standardowych regulacji K.p.a. W przypad- 2006 r. prezes Narodowego Banku Polskiego wykluczył ku Komisji Nadzoru Bankowego ustawodawca przewi- wiceministra finansów Cezarego Mecha z obrad Komi- dział szczególny tryb powoływania jej członków – po- sji Nadzoru Bankowego, która tego dnia rozpatrywała woływanie przez uprawnione podmioty lub też człon- wniosek UniCredito o zgodę na wykonywanie prawa kostwo z urzędu. Szczególnie ten drugi tryb, zakłada- głosu z akcji BPH. Te fakty mogą świadczyć o łamaniu jący automatyczne członkostwo danej osoby z racji prawa oraz działaniu na szkodę polskiego interesu na- zajmowania określonego stanowiska, wskazuje na wolę rodowego. Dzisiaj dużo mówiło się o prywatyzacji sek- ustawodawcy powiązania pracy w Komisji Nadzoru tora bankowego w Polsce. Przy tej okazji wypada zadać Bankowego z obowiązkami i interesami wynikającymi pytanie: Jaką rolę odegrała Komisja Nadzoru Banko- na przykład z pełnienia funkcji ministra finansów czy wego oraz sam Narodowy Bank Polski w procesie pry- też generalnego inspektora nadzoru bankowego. Inte- watyzacji banków i przejmowania ich przez obcych resy poszczególnych podmiotów w Komisji Nadzoru inwestorów? Bankowego mogą być różne zatem, a nawet ze sobą Komisja Nadzoru Bankowego nadzoruje funkcjo- sprzeczne. W takim wypadku nie można uznać, iż je- nowanie wszystkich banków, a w szczególności kontro- den z członków Komisji Nadzoru Bankowego, w tym luje stopień przestrzegania przez banki norm ostrożno- wypadku przewodniczący, prezes Narodowego Banku ściowych. W przeszłości Komisja Nadzoru Bankowego Polskiego, mógłby samodzielnie wyłączać z postępo- nie zawsze wywiązywała się prawidłowo z tego zada- wania innego członka, gdyż stanowiłoby to ogromne nia. Jaskrawym tego przykładem był brak należytego pole do naruszeń, szczególnie w wypadku gdy od po- nadzoru nad zakupem PZU przez BIG Bank Gdański stanowień nie przysługuje zażalenie, a przy tym naru- Spółka Akcyjna. Pamiętamy też aferę związaną z pry- szałoby ustawowe uprawnienie innego organu konsty- watyzacją Banku Śląskiego, przez którą setki tysięcy tucyjnego do zasiadania w Komisji Nadzoru Bankowe- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 62 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Poseł Wojciech Wierzejski czy on tak naprawdę chce niezależności banku central- nego, czy też raczej wyalienowania banku centralnego go lub delegowania tam określonych osób – ustawowe, z porządku prawnego Rzeczypospolitej poprzez odsu- konstytucyjne prawo do zasiadania w tej komisji. Mając wanie strony rządowej i podporządkowania banku cen- to wszystko na względzie, stwierdzić należy, iż w tralnego czynnikom międzynarodowym. przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania Opowiadamy się konsekwentnie przeciw przejmo- przepis art. 27 § 1 K.p.a., a zatem postanowienie o wy- waniu sektora bankowego przez obcy kapitał, bo pro- łączeniu pana Mecha nie miało podstaw prawnych. wadzi to do monopolizacji w rękach jednego podmiotu Doszło więc do naruszenia prawa. sektora bankowego. A walka z monopolem to jest pod- Dużo, obszernie i bardzo kompetentnie mówił o stawowa zasada, którą kierują się wszyscy zwolennicy tym pan poseł Piotr Ślusarczyk, który przemawiał w wolnego rynku. Monopol to nie jest gospodarka rynko- imieniu wnioskodawców uchwały o powołaniu komisji wa. Monopol dąży do nieuzasadnionych, pozakonkuren- śledczej do spraw zbadania nieprawidłowości w nad- cyjnych zysków. Traci na tym nie tylko Skarb Państwa, zorze nad sektorem bankowym. nie tylko interesy gospodarcze Polski są podważane... Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiej- (Poseł Krystyna Skowrońska: Panie pośle, to nie szym Platforma Obywatelska i Sojusz Lewicy Demo- było przedmiotem uzasadnienia.) kratycznej oraz niektóre liberalne media, przez cały Wiem, że pani poseł reprezentuje wielki klub, który dzień trąbiące, wpisały się w wywołanie atmosfery pa- się ulotnił, ale bardzo proszę pozwolić mi... niki, burzy, niepokoju, destabilizacji na rynku finanso- wym. Państwo z Platformy i z Sojuszu Lewicy Demo- kratycznej, apeluję mimo wszystko – chociaż tutaj, Wicemarszałek Bronisław Komorowski: jeśli chodzi o przedstawicieli tych dwóch ugrupowań, zdaje się, jest jedna osoba na dwa ugrupowania – ape- Proszę państwa, bardzo proszę o przestrzeganie ko- luję w każdym bądź razie o spokój, o rozwagę. Szanow- lejności wystąpień. Pana posła tak samo proszę o nie- ni państwo, nie straszcie inwestorów. liczenie, ilu w tej chwili jest posłów z którego klubu. (Poseł Krystyna Skowrońska: Państwa nie jest wię- Może wtedy będzie mniej emocji. cej.) Proszę bardzo, niech pan kontynuuje. To wy odpowiadacie za wahania na giełdzie. To wy odpowiadacie za destabilizację w finansach publicz- nych. Balcerowicz złamał prawo w konkretnej sprawie Poseł Wojciech Wierzejski: i to musi być wyjaśnione. Ale nie róbmy z tego zamachu na niezależność banku centralnego. Nie straszmy inwe- Dziękuję bardzo. storów zagranicznych. Nie doprowadzajmy do sytuacji, Monopol dąży do nieuzasadnionych, pozakonku- w której polska waluta jest destabilizowana. rencyjnych zysków. Z tym zgodzą się wszyscy obrońcy W imieniu grupy posłów, która przedstawiła projekt wolnego rynku w Polsce. I w imieniu tego, nie tylko w tej rezolucji, wzywamy dziś Komisję Nadzoru Banko- imieniu interesów gospodarczych Polski, ale w imieniu wego, by dbała o polski interes narodowy. Przypomina tych wszystkich, którzy mają swoje udziały w bankach, mi się tutaj konferencja naukowa, prawna, na temat którzy mają swoje lokaty, jesteśmy przeciw monopoli- pojęcia polskiego interesu narodowego, którą organi- zacji również w tej dziedzinie gospodarki, jaką jest zowaliśmy wspólnie, zresztą z siedzącymi na tej sali system bankowy. Bo na monopolu w bankach, na przej- posłami Bogusławem Sobczakiem, Krzysztofem Bosa- mowaniu ich przez obcych inwestorów traci nie tylko kiem i kolegą Radosławem Pardą. Do jakich wniosków Skarb Państwa, ale również konsumenci. wówczas doszliśmy? Iż polski interes narodowy musi Jeszcze raz apeluję do pana Balcerowicza i do przed- być realizowany, bo taka jest nasza powinność jako re- stawicieli Platformy i Sojuszu Lewicy Demokratycznej prezentantów narodu, ale zgodnie z prawem, zgodnie z o spokój. Sytuacja, w której prezes Balcerowicz wyjeż- normami, zgodnie z procedurami, bez emocji, bez po- dża do Europy Zachodniej i tam porozumiewa się z litycznego antagonizowania. prezesem Europejskiego Banku Centralnego, i namawia Interes narodowy można pogodzić z troską o nieza- go do wystąpienia przeciwko rządowi, namawia go, żeby leżność banku centralnego. Bank centralny w naszej ten wyszedł w trakcie obrad, skrytykował rząd polski i opinii powinien być niezależny od politycznych ukła- wezwał do niezależności, jest działaniem na szkodę in- dów, od nacisków ze strony rządu. Ale powinien jed- teresów gospodarczych Polski. Nikt nie upoważnił pana nocześnie – w myśl przysięgi, którą składał pan Balce- Balcerowicza, żeby angażował opinię międzynarodową rowicz – stać na straży interesów gospodarczych Polski. przeciwko interesom gospodarczym Polski. I pomiędzy tymi dwoma wartościami powinna być Nasz projekt tej rezolucji jest jasny i czytelny. Re- równowaga. Z jednej strony niezależność banku cen- zolucja wzywa do poszanowania prawa i interesów tralnego, której nikt nie kwestionuje, nie słychać było Polski. Kto jak nie Sejm, najwyższy organ władzy pań- dzisiaj głosów o kwestionowaniu tej wartości, ale z dru- stwowej, który reprezentuje suwerena, naród, ma prawo giej strony stanie na straży interesów gospodarczych stać na straży poszanowania prawa w Rzeczypospoli- Polski. Pan Balcerowicz zdaje się hołdować tylko tej tej. Nie chcemy łamać niezależności. Szanujemy i re- jednej wartości i też mam wątpliwości, czy do końca, spektujemy niezależność i Komisji Nadzoru Bankowe- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 63

Poseł Wojciech Wierzejski obecnie przewodnicząca Komisji Skarbu Państwa, zda- ła się na początku swego przemówienia powiedzieć coś, go, i Narodowego Banku Polskiego, ale w ramach pra- co wydaje mi się, że nie wynika z niewiedzy, ale bar- wa, w granicach prawa, z poszanowaniem prawo, bo dziej z tego, z czym mieliśmy do czynienia w ostatnim jesteśmy w Polsce, nie w republice bananowej, nie w tygodniu – z próby robienia pewnego zamieszania me- Meksyku, jak słusznie powiedziała we wcześniejszej dialnego, pewnego szumu medialnego. Prezes Prawa i debacie pani poseł Gabriela Masłowska. Sytuację z Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński dziś powiedział Meksyku znamy, tam w 2 lata kapitał międzynarodowy o tym jako o kontrrzeczywistości. I coś w tym jest, przejął ponad 50% sektora bankowego. To są standardy, ponieważ pani Hanna Gronkiewicz-Waltz musi wie- do których pewne ugrupowania chciałyby dążyć w dzieć, że mówiliśmy o dwóch różnych sprawach. Po- Rzeczypospolitej. A tu jest Rzeczpospolita. wiedziała, że wniosek ministra Ziobro o dopuszczenie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam projekt prokuratora do udziału w posiedzeniu jutrzejszej Ko- rezolucji wzywający Komisję Nadzoru Bankowego do misji Nadzoru Bankowego był oparty na K.p.a i że tym przestrzegania prawa i respektowania interesu Rzeczy- samym przyznajemy rację, że obowiązywał wtedy re- pospolitej Polskiej. Dziękuję. (Oklaski) żim K.p.a., a to są dwie różne sprawy. Twierdzimy, że K.p.a. nie obowiązuje do wykluczenia przez prezesa Komisji Nadzoru Bankowego jednego z jej ustawowych Wicemarszałek Bronisław Komorowski: członków. A nie obowiązuje, ponieważ prawo bankowe według nas – i to jest cały czas argumentacja przedsta- Dziękuję bardzo, panie pośle. wiana nie tylko przez polityków, ale i przez prawników Późna pora powoduje, że, może trochę nieformalnie, rządu i ministerstwa – enumeratywnie wylicza to jako chciałbym powiedzieć, panie pośle, iż słuchając dekla- niepodlegające reżimowi K.p.a. Oczywiście dopuszcze- racji o pełnej przyjaźni, zrozumieniu dla niezależności nie strony podlega K.p.a. i tego nikt nie kwestionuje – centralnego banku, przypomniałem sobie bajkę o tym, nie kwestionuje tego pan minister, nie kwestionuje tego jak to wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły. wicepremier Gilowska i nikt o zdrowych zmysłach tego Myślę, że to jest ważne, żebyśmy jednak toczyli tę dys- kwestionować nie zamierza. My kwestionujemy zupeł- kusję z głęboką troską o rzeczywiste utrzymanie nie- nie coś innego. Chciałbym, by tutaj była jasność, bo zależności banku. wydaje mi się, że pani prezes musi to wiedzieć i nie Bardzo proszę, proszę państwa, przechodzimy do wiem, dlaczego użyła takiego zlepku dwóch pojęć, zu- dalszej części dyskusji. pełnie niepotrzebnie wprowadzając pewien zamęt, za- Dziękuję bardzo panu posłowi. mieszanie. Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łącznej dys- Ale wracając do samego meritum, chcę przedsta- kusji nad tymi punktami porządku dziennego 5-minu- wić, proszę państwa, takie bardzo króciutkie kalenda- towych oświadczeń w imieniu klubów. rium. Zaczęło się wszystko od wyjścia Cezarego Mecha Bardzo proszę o zabranie głosu w imieniu klubu za drzwi. Od tego zaczęła się cała awantura medialna. Prawa i Sprawiedliwości pana posła Artura Zawiszę. Co było wcześniej, słyszeliśmy doskonale – padały ar- gumenty prawne, faktyczne. Od tego momentu zaczęło się szybkie działanie, którego konsekwencją jest dzisiej- Poseł Adam Hofman: sza rezolucja zgłoszona przez wnioskodawcę pana posła Marka Suskiego. My zareagowaliśmy bardzo szybko, Panie Marszałku! Nastąpiła zmiana. Zamiast posła konsekwentnie, logicznie i spójnie. W mediach było to Zawiszy... przedstawiane inaczej, ale do tego przejdę za chwilę. Najpierw Komisja Skarbu Państwa wezwała pana Leszka Balcerowicza po tym wszystkim, by Komisji Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Skarbu Państwa wyjaśnił, co zaszło i dlaczego tak się stało. Niestety, prezes Narodowego Banku Polskiego Przepraszam serdecznie. Tu mam wpisanego pana – nad czym należy ubolewać – w tym dniu wolał wy- posła Artura Zawiszę. brać wizytę w Elblągu, gdzie spotkał się z młodymi Proszę uprzejmie. Bardzo proszę, pan poseł zabierze ludźmi. To bardzo ważne, należy się spotykać, no ale głos w imieniu klubu. w takim, że tak powiem, konfliktowym okresie powi- nien pojawić się na posiedzeniu Komisji Skarbu Pań- stwa i złożyć te wyjaśnienia. Na tym posiedzeniu ko- Poseł Adam Hofman: misji oczywiście padały argumenty i z jednej, i z dru- giej strony, argumenty prawne, była bardzo ostra dys- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na samym począt- kusja. Pan generalny inspektor nadzoru bankowego w ku, zanim jeszcze w krótkich słowach, ponieważ jest emocjonalnych słowach tłumaczył, dlaczego tak się bardzo późno – obiecuję, że rzeczywiście będą to krót- stało, z drugiej strony padały oskarżenia, argumenty kie słowa – odniosę się do tego, chciałbym jedną rzecz posłów. Na później w tej kontrrzeczywistości się zna- naświetlić, a może wyjaśnić, ponieważ była prezes Na- lazłem, kiedy obejrzałem relację w telewizji z tego po- rodowego Banku Polskiego Hanna Gronkiewicz-Waltz, siedzenia komisji skarbu, bo okazało się, że to Prawo i 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 64 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Poseł Adam Hofman dzenia i zaczęła się cała i medialna, i faktyczna zawie- rucha koło Komisji Nadzoru Bankowego i tego posie- Sprawiedliwość atakuje, że to posłowie atakują prezesa dzenia. (Dzwonek) Balcerowicza, a z drugiej strony mądrzy i rozsądni praw- Kończąc, już tylko przytoczę punkt 3, który jest nicy stawiają argumenty rzeczowe i na tym polega cały pomijany w postanowieniu prezesa Narodowego Banku spór. To nieprawda, oczywiście, tak nie było, ale kontr- Polskiego z 8 marca 2006 r. Wydaje się, że w tym punk- rzeczywistość pokazała, jaka jest silna i jak potężna. cie 3 podany jest rzeczywisty powód wykluczenia Ce- Zaraz dojdziemy do samego końca tego zjawiska. zarego Mecha, a mianowicie taki: analiza dołączonych Następnie po tym posiedzeniu komisji skarbu wnio- przez UniCredito Italiano materiałów prasowych przy- sek, który na nim padł, został zrealizowany przez mar- wołujących wypowiedzi pana Cezarego Mecha doty- szałka Sejmu. Debata plenarna. Podczas tej debaty czących Pekao i BPH wskazuje, że członek Komisji plenarnej pojawił się prezes Narodowego Banku Pol- Nadzoru Bankowego będzie głosował przeciwko wy- skiego Leszek Balcerowicz i z wrodzoną sobie butą, daniu przez KNB zezwolenia na wykonanie przez Uni- która jest znana jego bliskim i dalszym współpracow- Credito prawa głosu. nikom, nakrzyczał na posłów, na Wysoką Izbę, przed- Czy przedstawiciel rządu nie ma prawa głosować stawiając swój punkt widzenia, swoje argumenty. To przeciwko, zgodnie ze stanowiskiem swojego rządu? A był kolejny fakt, jeśli chodzi o te wydarzenia. dzisiaj Sejm, szanując niezależność NBP i prezesa NBP, Następnie, o czym tutaj wspominał pan poseł Wie- czy nie ma prawa przyjąć takiej rezolucji? Oczywiście, rzejski, doszło do rzeczy bez precedensu, bo szef Eu- że ma prawo i oczywiście, że Cezary Mech miał prawo ropejskiego Banku Centralnego rzeczywiście zabrał po głosować przeciwko, bo… raz pierwszy głos, jak podają nam media (choć to oczy- wiście nie był pierwszy przypadek w takiej sytuacji), i powiedział, że niezależność niezależnego banku w Pol- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: sce jest zagrożona. No ale wcześniej na tym spotkaniu G-10 to przecież profesor Balcerowicz powiedział, jak Panie pośle, już przekroczył pan czas. wygląda sytuacja, a jak powiedział, no to powiedział to, co powiedział wcześniej Wysokiej Izbie, i stąd wynika późniejsze działanie i późniejsza konferencja prasowa Poseł Adam Hofman: Jeana Claude’a Tricheta w tej sprawie. Miał on wiedzę tylko i wyłącznie od profesora Leszka Balcerowicza. ...w interesie Skarbu Państwa i polskiej racji stanu Dlaczego ja o tym wszystkim mówię? A to dlatego jest, by głosować, jako przedstawiciel rządu na tym o tym mówię, że wydaje się, że w całej tej sprawie to posiedzeniu przeciwko. I Sejm również ma prawo za- nie Prawo i Sprawiedliwość, to nie Liga Polskich Ro- brać w tej ważnej sprawie głos. Dlatego w imieniu klu- dzin, to nie Samoobrona, to nie te partie, które tworzą bu Prawa i Sprawiedliwości proszę o przyjęcie rezolu- pakt stabilizacyjny, powodują, że ta atmosfera jest pod- cji złożonej przez wnioskodawców i pana posła Marka grzewana. Wydaje mi się, że mamy tutaj do czynienia Suskę. Dziękuję. (Oklaski) z podgrzewaniem tej atmosfery z dwóch stron: ze stro- ny prezesa Narodowego Banku Polskiego, który powi- nien przecież tę atmosferę studzić, i ze strony Platformy Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Obywatelskiej, bo dziś obrońcą tego układu III Rze- czypospolitej, jej pierwszą twarzą, twarzą III Rzeczy- Dziękuję. pospolitej, stał się Leszek Balcerowicz, a zagony pro- W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości wystąpił wadzi Donald Tusk, co dzisiaj doskonale widzieliśmy. pan poseł Adam Hofman. To nie SLD broni dziś III Rzeczypospolitej, ale właśnie Proszę bardzo panią poseł Krystynę Skowrońską o SLD ustami Donalda Tuska, Leszka Balcerowicza jest wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatel- bronione. Bo my nie powinniśmy dzisiaj się kłócić, my skiej. powinniśmy dziś demontować te konstrukcje, które stworzyło tu SLD, a Donald Tusk ich broni, broni ich Poseł Krystyna Skowrońska: Leszek Balcerowicz. Niestety, w tej kontrrzeczywisto- ści, w tym świecie medialnym widzimy, że nasze dzia- Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posło- łania doprowadzają do osłabienia złotówki, nasze dzia- wie! W debacie dzisiejszej przyszło mi zabrać głos w łania doprowadzają do tego, że depozyty Polaków są imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatel- zagrożone, że to my sięgamy im do portfeli. To jest ta skiej nad dwoma projektami rezolucji: pierwszy w spra- zupełna kontrrzeczywistość, to jest coś, czego rzeczy- wie trybu prac Komisji Nadzoru Bankowego w przed- wiście nie ma. I w tej logice naszych wspólnych działań miocie wyrażenia zgody na wykonywanie praw i głosów dzisiaj ten wniosek padł, by jutro Komisja Nadzoru z akcji BPH przez UniCredito Italiano, podpisany i re- Bankowego nie pozwoliła sobie na takie moim zdaniem prezentowany przez klub Prawa i Sprawiedliwości, i niedopuszczalne zachowanie. A dlaczego? Ja powołam drugi, Ligi Polskich Rodzin, projekt rezolucji wzywają- się w tej chwili i cofnę się do tego, co legło u podstaw cej Komisję Nadzoru Bankowego do przestrzegania pra- tego, że minister Cezary Mech wyszedł z tego posie- wa i respektowania interesu Rzeczypospolitej Polskiej. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 65

Poseł Krystyna Skowrońska Poseł Renata Rochnowska:

Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj burzliwie dysku- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tujemy o posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego z 8 Dziś jest nadzwyczajne posiedzenie Sejmu – nadzwy- marca tego roku. Takiej burzliwej dyskusji na ten temat czajne, bo zwołane w okolicznościach, jakich jeszcze nie było. Zważmy jednak na to, że w tej Izbie stanowimy w Rzeczypospolitej nie było. Otóż prezes Narodowego prawo i jesteśmy obowiązani tego prawa przestrzegać. Banku Polskiego pełniący funkcję przewodniczącego Nie możemy wydawać instrukcji, jak ma zachować się Komisji Nadzoru Bankowego wyprosił z posiedzenia organ, który został wyposażony przez nas w odpowied- tejże komisji oficjalnego przedstawiciela rządu pana nie prawo i który powinien tego prawa przestrzegać. Źle ministra Cezarego Mecha –. przedstawiciela ministra się dzieje, że próbujemy tutaj ręcznie sterować, że klub finansów. Reprezentując rząd, który jest jednym z ak- Ligi Polskich Rodzin próbuje epatować i mówić, że w cjonariuszy Banku BPH, pan Cezary Mech miał pełne tym wypadku prezes Balcerowicz… prawo w nim uczestniczyć, a jego wyłączenie z obrad (Poseł Wojciech Wierzejski: Wzywamy do prze- nie miało żadnych podstaw prawnych. Czy jest bowiem strzegania prawa.) normalne, aby jeden ze współwłaścicieli, jakim jest …i uzasadniać ten wniosek tak, jakbyśmy stawiali Skarb Państwa, w tym przypadku reprezentowany prezesa Narodowego Banku Polskiego przed Trybuna- przez pana ministra Cezarego Mecha, był pozbawiony łem Stanu. dostępu do informacji i nie miał wpływu na podejmo- (Poseł Wojciech Wierzejski: My tylko wzywamy do wane decyzje dotyczące majątku Skarbu Państwa? przestrzegania prawa.) Tryb, w jakim odbyło się wykluczenie z obrad Komisji To nie o to, panie pośle, chodzi. Nadzoru Bankowego, budzi wiele naszych wątpliwości Chciałabym powiedzieć, że jeśli chodzi o wydawa- co do szczerości intencji prezesa Narodowego Banku nie instrukcji w takim kształcie, do jakiego państwo Polskiego pana Leszka Balcerowicza. Nie widzimy tu- dążycie, to klub Platformy Obywatelskiej nie wyraża taj poszanowania interesu publicznego ani ładu praw- na to zgody. Wnosimy o skierowanie tych projektów nego, szczególnie dbałości o jakość interpretacji tego rezolucji do Komisji: Finansów Publicznych i Skarbu prawa. Pan Cezary Mech nie uzyskał możliwości wy- Państwa, o dostarczenie komisji odpowiedniej doku- powiedzenia się co do zgromadzonego w tym postępo- mentacji i ekspertyz prawnych, bo chcielibyśmy, żeby waniu materiału dowodowego. Na materiał ten, co war- to tutaj wyraźnie zaznaczyć, składają się nieautoryzo- rezolucje, jeżeli one mają wyjść, nie miały takie kształ- wane wypowiedzi ściągnięte z Internetu. Te osoby, tu. Chcielibyśmy poważnej debaty, ale nie tylko w tym które miały styczność z internetowym forum, wiedzą, miejscu, bez dokumentacji, o której państwo mówicie, że można na nim napisać wiele, tyle że nie zawsze o ile taką instrukcję możemy wydać. Zdajemy sobie zgodnie z prawdą. Uzasadnienie decyzji tak poważnej sprawę, że Komisja Nadzoru Bankowego powinna instytucji, jaką jest Komisja Nadzoru Bankowego, przestrzegać prawa. Mamy nadzieję, że tak uczyni. Ale przez tak poważną osobę, jaką jest prezes Narodowego instrukcji w tym trybie na tej sali wydawać nie powin- Banku Polskiego pan Leszek Balcerowicz, donosami i niśmy. Ciężaru odpowiedzialności z Komisji Nadzoru wypowiedziami zaczerpniętymi z Internetu jest, deli- Bankowego nie możemy zdjąć. Ostatecznie to Komisja katnie mówiąc, niepoważne. Nadzoru Bankowego odpowiada za procedury. Co by Co wobec podnoszonych przez prezesa NBP zarzu- się stało, gdyby w każdej sprawie Sejm próbował roz- tów o braku bezstronności ministra Mecha mamy są- strzygać w tej Izbie o indywidualnych sprawach? Kto dzić o bezstronności w tej sprawie pana Wojciecha potem w przypadku kłopotów czy jakichkolwiek zobo- Kwaśniaka, generalnego inspektora nadzoru bankowe- wiązań finansowych ponosiłby odpowiedzialność? go, którego małżonka jest zatrudniona w spółce zależ- Znamy odpowiedzialność Sejmu za przyjęcie ustawy nej od Banku BPH? „203”, gdzie nie było odpowiednich pieniędzy. Kto po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do nosi dzisiaj tę odpowiedzialność? System ochrony uregulowań prawnych dotyczących wyłączenia pana zdrowia musi się zmagać z tą złą ustawą. Instrukcje to Cezarego Mecha z posiedzenia Komisji Nadzoru Ban- najgorsza rzecz, jaka mogłaby wyjść z tego Sejmu. kowego, przychylamy się do zdania mówiącego, iż Panie Marszałku! Klub Platformy Obywatelskiej wno- zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Pra- si, aby oba projekty rezolucji skierować do Komisji: Fi- wo bankowe Kodeks postępowania administracyjnego nansów Publicznych i Skarbu Państwa. W trakcie pierw- stosuje się odpowiednio jedynie do wyliczonych w tym szego czytania czy procedowania obu rezolucji w komisji przepisie rozstrzygnięć, wśród których nie ma wyłącze- klub parlamentarny zgłosi stosowne poprawki. (Oklaski) nia członka Komisji Nadzoru Bankowego od udziału w postępowaniu przez jej przewodniczącego. Pan prezes Leszek Balcerowicz swoją decyzję tłu- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: maczy przepisami Kodeksu postępowania administra- cyjnego. Jeśli tak, to powinien w dalszym postępowa- Dziękuję bardzo, pani poseł. niu również zastosować zawarte w K.p.a. przepisy. Proszę panią poseł Renatę Rochnowską o zabranie Mówią one wyraźnie o czynnym udziale w postępowa- głosu w imieniu klubu Samoobrona RP. niu zainteresowanej strony, czyli w tym przypadku 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 66 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Poseł Renata Rochnowska cji i wzajemnego rozumienia prawa, które tu stanowi- my. Przeraża mnie natomiast to, że próbujemy ingero- ministra Cezarego Mecha, o zasadzie prawdy material- wać w te niezależne instytucje, które usytuowaliśmy w nej w postępowaniu, jak również o wymogu odniesie- naszym porządku prawnym konstytucyjnie. Wszystkie nia się w uzasadnieniu postanowienia do wszystkich tego typu zabiegi – pomijając to, jakie są intencje, czy dowodów ze wskazaniem przyczyny ich uwzględniania jak najbardziej szlachetne, czy jak najbardziej niegod- bądź nieuwzględniania. ne, obojętnie, nie chcę ich rozróżniać – naprawdę nie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z głębokim niepo- powinny prowadzić do takich rezolucji. Oczywiście kojem i obawą o przyszłość polskiego sektora banko- rozumiem, że państwo są bardzo mocno poruszeni tym, wego obserwujemy wydarzenia ostatnich dni. Wyłą- że pan Cezary Mech został wykluczony, ale mówiłam czenie bowiem przedstawiciela rządu z uczestnictwa w o tym na posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa – nie posiedzeniu Komisji Nadzoru Bankowego stanowi pre- wiem, nie ma już pana posła, który wspominał to po- cedens w historii, i to – co trzeba zaznaczyć z całą mocą siedzenie – i uprzedzałam o jednej rzeczy, że tego typu – precedens bardzo niebezpieczny. Jeszcze nie tak daw- działanie, które państwo podjęli, naprawdę źle służy no można było usłyszeć na politycznych salonach, rów- interesom polskim. Proszę przez sekundę posłuchać nież na tej sali, słowa: nic o nas bez nas. Dziś, będąc mojej logiki myślenia w tym względzie. Pomna jestem naocznymi świadkami wydarzeń, jakie się rozegrały doświadczeń przy sprawie PZU – to dedykuję panu podczas prac Komisji Nadzoru Bankowego, powiedzmy, ministrowi Jasińskiemu, który dokładnie wie, jak każ- parafrazując powyższe zdanie, że można o nas bez nas. de jedno słowo na posiedzeniu komisji, jeszcze raz po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny wtarzam, obojętnie, czy z jak najbardziej szlachetnych, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej jest za przyjęciem czy nieszlachetnych pobudek powiedziane, zostaje po- rezolucji wzywającej Komisję Nadzoru Bankowego do tem wykorzystywane w procesach przed sądami mię- przestrzegania prawa i respektowania interesu Rzeczypo- dzynarodowymi. Tak rozumiałam postawę pana Bal- spolitej Polskiej. Uprzejmie dziękuję za uwagę. cerowicza, uznałam, że było to w dobrej wierze, bo zawsze najpierw zakładam działanie w dobrej wierze urzędnika tak wysokiego szczebla, który zresztą wie- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: lokrotnie miał okazję udowodnić, że dba o ten interes. Obojętnie kto, jak go rozumie, ale wykonuje swoje obo- Dziękuję bardzo, pani poseł. wiązki i na pewno potrafił zadbać przez tyle lat o zło- Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu SLD panią tówkę. Tego nikt nie kwestionuje. poseł Małgorzatę Ostrowską. (Głos z sali: My kwestionujemy.) Argumenty są, możemy do rana prowadzić debatę, tylko myślę, że formuła, która nakazuje nam 5-minu- Poseł Małgorzata Ostrowska: towe wystąpienia, na to nie pozwala. W każdym razie do czego zmierzam? Warto by było Dziękuję. zastanowić się troszkę nad tym, czy przypadkiem pan Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Kurio- Balcerowicz nie uratował rządu polskiego, inaczej, czy nie zalna jest ta rezolucja wzywająca do przestrzegania pra- pozbawił, że tak powiem, adwersarzy argumentów w pro- wa, bo gdybyście państwo jednoznacznie udowodnili, że cesach, które mogą się zdarzyć. Co zrobił pan Mech? Pan prawo było nieprzestrzegane, to trzeba po prostu złożyć Mech popełnił jeden kardynalny błąd jako urzędnik pań- do prokuratury wniosek o popełnieniu przestępstwa. stwowy i za to naprawdę powinien dostać naganę od pre- Wtedy rozumiałabym, że ma to sens, ale wzywanie do miera. Nie miał prawa wiceminister rządu polskiego pu- przestrzegania prawa instytucji państwowej, która w swo- blicznie wypowiadać się, przesądzać jak gdyby o rozstrzy- im statucie ma oczywiście zapisany wprost obowiązek gnięciu decyzji Komisji Nadzoru Bankowego. Nie miał przestrzegania tego prawa, jest takim masłem maślanym. prawa. Miał prawo mieć swoje zdanie, jasne, ale nie miał Ja rozumiem intencje, bo rozumiem tę retorykę. prawa go publicznie głosić przed rozstrzygnięciami Ko- Pan minister Jasiński pozwoli, że będę mogła jesz- misji Nadzoru Bankowego, bo tam powinien je prezento- cze rozwinąć się o tej późnej porze. wać. Nie wierzę w to, że gdyby argumenty były logicznie (Głos z sali: Prosimy.) poukładane i naprawdę dynamicznie przedstawione tak, Bardzo serdecznie dziękuję. jak ich siła na to wskazuje, członkowie Komisji Nadzoru Ja to rozumiem, bo wpisuje się to w całą retorykę Bankowego nie uwzględniliby ich. dzisiejszej debaty, ale przyznam, że jest to trochę Znam wszystkich członków Komisji Nadzoru Ban- śmieszne. Mało tego, gdyby to było tylko śmieszne, to kowego. Mało tego, powiem więcej, niech pan, panie pół biedy, ale całe uzasadnienie, które panowie przed- ministrze, zapyta się, ile było w ciągu dzisiejszego i stawili, szczególnie pan poseł, to już napawa trochę wczorajszego dnia nacisków politycznych, telefonów, strachem. Dlaczego? Z prostego powodu. Nie, ja nie różnego rodzaju perswazji w stosunku do poszczegól- chcę zabierać głosu merytorycznie, bo możemy się nych członków Komisji Nadzoru Bankowego, żeby za- spierać, kto ma rację, która ekspertyza jest mądrzejsza, chowali się tak, jak oczekuje tego dzisiejsza rezolucja i kto bardziej lubi K.p.a., kto odwołuje się do innego dzisiejsza koalicja stabilizacyjna. Dziennikarze, wszyscy kodeksu. To wszystko jest przecież kwestią interpreta- dzisiaj tutaj szeroko w kuluarach o to pytali. Nie chcę 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 67

Poseł Małgorzata Ostrowska misji, to zgłosimy oczywiście stosowne poprawki, bo w takim kształcie z pewnością tego typu rezolucje nie włączać się w tego typu dysputę, że jedna pani drugiej przystoją powadze Sejmu. Dziękuję bardzo. pani coś powiedziała, bo nie nawykłam do tego. Naprawdę, gdyby natomiast okazało się, że tego typu działanie, jak te rezolucje, to jest zabiegi pozaformalne, Wicemarszałek Bronisław Komorowski: plus obrona oblężonej twierdzy w postaci pana Mecha, który zachował się nie w porządku jako urzędnik pań- Dziękuję bardzo pani poseł. stwowy, ma doprowadzić do tego, że państwo będą po- Bardzo proszę o wypowiedź w imieniu klubu Ligi sądzeni jako koalicja o swoisty szantaż w stosunku do Polskich Rodzin pana posła Szymona Pawłowskiego. Komisji Nadzoru Bankowego, to tylko i wyłącznie dla was jest kłopot. Niepotrzebnie dajecie oręż swoim ad- wersarzom. Pan minister Mech – mówię to jako dwu- Poseł Szymon Pawłowski: krotny minister w rządzie – powinien dostać naganę za swoje postępowanie, za to, że nie poinformował swojej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przełożonej, za to, że nie potrafił zamknąć ust wtedy, przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga kiedy powinny być zamknięte. Powinien zachować się Polskich Rodzin w sprawie projektów rezolucji klubów roztropnie, działając na korzyść ministra skarbu, zadbać Ligi Polskich Rodzin i Prawa i Sprawiedliwości w spra- o jego interesy, o to, żeby faktycznie znaleźć taką drogę, wie Komisji Nadzoru Bankowego. aby Ministerstwo Skarbu Pństwa zostało uznane za stro- Na początek parę słów tytułem odpowiedzi kieruję nę, a nie robić, przepraszam za takie straszne słowo, do pani poseł Ostrowskiej. Wzywamy do przestrzega- rozpierduchę polityczną. Bez sensu zupełnie. Przepra- nia prawa i jest nasza reakcja na łamanie tego prawa. szam za to słowo, ale aż ciśnie się. Nie zwykłam używać Jest wniosek do Trybunału Stanu, zbieramy pod nim tego typu słów, ale patrząc na ten poziom agresji, który podpisy i tam się to rozstrzygnie. Poza tym chciałbym wyzwolił się przy tym jednym zdarzeniu, ile krzywdy przypomnieć pani, że nie każde łamanie prawa jest to wyrządziło także w sensie politycznym, to naprawdę przestępstwem, o czym pani zapewne wie. uważam, że popełniono tutaj błędy i wyzwolono zupeł- Wracam do rzeczy. Przedstawiony przez pana posła nie niepotrzebne emocje, nieadekwatne do sprawy, a na Wojciecha Wierzejskiego w imieniu Klubu Parlamentar- pewno przeszkadzające tak naprawdę w dłuższym czasie nego Liga Polskich Rodzin projekt rezolucji jest bardzo interesowi Skarbu Państwa. Zastanówcie się nad tym, krótki i tym samym trafia w samo sedno sprawy. W jej nie krytykujcie, zastanówcie. treści wzywa się Komisję Nadzoru Bankowego do prze- strzegania prawa i respektowania interesu Rzeczypospo- litej Polskiej. Podkreślę jeszcze raz: przestrzegania pra- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wa i respektowania interesu Rzeczypospolitej Polskiej. Wezwanie do Komisji Nadzoru Bankowego zawar- Bardzo proszę, pani poseł, o puentę. te w treści rezolucji jest jak najbardziej zasadne, bo zachodzi wątpliwość, czy Komisja Nadzoru Bankowe- Poseł Małgorzata Ostrowska: go przez cały okres swego istnienia potrafiła poprawnie określić i respektować interes Rzeczypospolitej. Po- Ja też mam tylko i wyłącznie ten sam interes, żeby- wiem więcej, Komisja Nadzoru Bankowego tego inte- śmy nie musieli jako państwo polskie płacić w kolejnym resu w zasadzie nie brała pod uwagę przy podejmowa- procesie odszkodowań, a przynajmniej żebyśmy nie niu swoich decyzji, bo czy w interesie Rzeczypospoli- musieli być na to narażeni. Taka jest tylko intencja. tej Polskiej, w interesie Polaków, leży tak bardzo skon- Dlatego uważam, że obie te rezolucje – oczywiście centrowany kapitałowo system bankowy? trudno się przeciwstawić temu, żeby ktoś przestrzegał To jest sektor bankowy, w którym, przypomnę, pięć prawa, no bo to by było idiotyczne – same z siebie po największych banków ma ponad 50% udziału w rynku, prostu przeczą temu, czym jest Sejm, a czym są nieza- sektor, w którym w wyniku tak dużej koncentracji ceny leżne organy, w tym wypadku Komisja Nadzoru Ban- usług bankowych są najdroższe w całej Europie. Czy kowego i Narodowy Bank Polski. to leży w interesie Polaków? Czy w interesie Rzeczy- pospolitej Polskiej jest taki kształt sektora bankowego, w którym kapitał zagraniczny ma ponad 60-procento- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wy udział? To największy w Europie udział kapitału zagranicznego w systemie bankowym. Inne kraje bar- Pani poseł, bardzo proszę. dziej dbają o rodzimy kapitał w swoich bankach. Obserwując przemiany w polskich bankach w ostat- nich latach, obserwując dzisiaj efekty tych przemian, Poseł Małgorzata Ostrowska: nasuwa się prosty wniosek, że Komisja Nadzoru Ban- kowego nie wypełniała należycie swoich zadań. Dla- W imieniu SLD powtórzę to samo zdanie, które czego ta sprawa jest dla wszystkich ważna, dlaczego wyraziłam, natomiast jeżeli trafią one pod obrady ko- wzbudza tyle emocji? Dlatego, że banki są krwioobie- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 68 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Poseł Szymon Pawłowski chociażby brak należytego nadzoru nad skandalicznym zakupem PZU przez BIG Bank Gdański. giem całej gospodarki. To banki poprzez kredytowanie Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na szczęście nie dostarczają przedsiębiorcom kapitału, który jest nie- jest rzeczą codzienną w Sejmie konieczność przywo- zbędny do rozwoju. Niestety, polski sektor bankowy w ływania do porządku innej instytucji państwowej. W obecnym jego kształcie nie sprzyja przedsiębiorcom. tym jednak wypadku, gdy mamy do czynienia właści- Wina za tę sytuację także spada na Komisję Nadzoru wie z całkowitym zaniechaniem dbania o interes pań- Bankowego. stwa i obywateli, a także ostatnio łamaniem prawa, Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tydzień temu, 8 obowiązkiem Sejmu jest zająć stanowisko. marca, prezes Narodowego Banku Polskiego i tym sa- Wobec tego wnoszę w imieniu wnioskodawców o mym przewodniczący Komisji Nadzoru Bankowego, niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projek- demiurg polskich przekształceń własnościowych i pa- tu uchwały przedstawionego przez Klub Parlamentarny tron, można powiedzieć, ojciec chrzestny polskiej wer- Liga Polskich Rodzin. Dziękuję bardzo. (Oklaski) sji kapitalizmu dla wybranych, pan Leszek Balcero- wicz, wykluczył z posiedzenia Komisji Nadzoru Ban- kowego przedstawiciela polskiego rządu, wiceministra Wicemarszałek Bronisław Komorowski: finansów Cezarego Mecha. Ten drobny, wydawało się, incydent stał się, i bardzo Dziękuję, panie pośle. dobrze, początkiem tej wielkiej debaty nad polskim Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu PSL pana sektorem bankowym, nad jego kształtem, nad proce- posła Jarosława Kalinowskiego. sem jego prywatyzacji, debaty, która z pewnością bę- Proszę, panie marszałku. dzie kontynuowana przy okazji pierwszej w tej kaden- cji Sejmu pracy komisji śledczej. Polska potrzebuje takiej debaty. Wykluczenie wiceministra finansów Ce- Poseł Jarosław Kalinowski: zarego Mecha, a także niedopuszczenie do udziału w charakterze strony ministra skarbu państwa, były, co Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentar- już wielokrotnie na tej sali wskazano, bezpodstawne i ny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnosi o przeka- bezprawne. Nie będę tu po raz kolejny przytaczał ar- zanie obydwu rezolucji, z druku nr 402 i nr 403, do gumentacji na potwierdzenie tezy, że przewodniczący właściwych komisji, aby posłowie w tych komisjach Komisji Nadzoru Bankowego Leszek Balcerowicz nie mogli jeszcze raz, mam nadzieję, że w spokoju, prze- miał żadnej podstawy prawnej do kroków, które podjął, analizować wszystkie zdarzenia i aspekty prawne i a podjął je przeciwko przedstawicielom polskiego rzą- przedstawić Wysokiej Izbie stosowne sprawozdanie. du, którzy usiłowali bronić interesów państwa. Dodat- Chcę się natomiast odnieść oczywiście do wcze- kowo uczynił to z charakterystycznym dla niego po- śniejszych dyskusji i do tej dyskusji, którą w tej chwili czuciem wyższości, z arogancją, z ogromną butą, któ- toczymy. Mamy do czynienia z bardzo ostrym sporem rą zresztą mieliśmy okazję w ostatni piątek obserwować między organami państwa, między rządem a przewod- tu w Sejmie, kiedy pan Balcerowicz rugał, strofował i niczącym Komisji Nadzoru Bankowego, a zarazem pouczał posłów i nieudolnie bronił się przed zarzutami prezesem banku centralnego. Może nawet sformułowa- złamania prawa. Taki jest stosunek pana Balcerowicza nie „ostry spór” to za mało, bo jest to bardzo ostry do demokracji, taki jest stosunek do przedstawicieli konflikt między tymi organami, przeniesiony na forum narodu wybranych w wolnych wyborach, do rządu wy- Wysokiej Izby, ale również, co nie jest bez znaczenia, branego przez parlament. ten konflikt ma swoje odzwierciedlenie już poza naszy- W tej sprawie, w sprawie fuzji Pekao i BPH, Komisja mi granicami. To bardzo źle. Nadzoru Bankowego do tej pory zachowywała się wy- Nigdy oczywiście nie byłem i nie jestem zwolenni- jątkowo liberalnie, sprzyjając obcemu kapitałowi i nie kiem jakichś spiskowych teorii dziejów, ale trzeba po- dbając w ogóle o interesy Polaków. Takie stanowisko wiedzieć wprost – to dzisiaj tu padało – że ten konflikt wyraża przewodniczący Komisji Nadzoru Bankowego został wywołany przez prezesa banku centralnego, pan Leszek Balcerowicz. Takie stanowisko wyrażało też pana Leszka Balcerowicza jako przewodniczącego Ko- wielu członków komisji. Musi dziwić takie stanowisko misji Nadzoru Bankowego. Zastanawiam się, powiem w sprawie planów fuzji Pekao i BPH, w wyniku której szczerze, czy nie stało się to z premedytacją. Przecież może dojść do utworzenia największego w Polsce banku, kto, jak kto, ale prezes Balcerowicz musiał wiedzieć, zdecydowanego lidera na rynku, dominującego zdecy- że rząd podejmie działania w tej sprawie. Profesor Bal- dowanie nad pozostałymi bankami, posiadającego ponad cerowicz, prezes Balcerowicz musiał wiedzieć też, że 30-procentowy udział w rynku, zwłaszcza że takie po- takie kluby, jak Prawo i Sprawiedliwość i Liga, i Samo- łączenie byłoby całkowicie sprzeczne z zapisami umowy obrona, podejmą działania tu w parlamencie. Ten spór prywatyzacyjnej Banku Pekao SA. i konflikt nie tylko zakończy się, jak to dzisiaj już wie- Ta obecna sprawa, sprawa fuzji Pekao i BPH, nie my, przyjęciem odpowiednich rezolucji w tej sprawie, jest jedynym przykładem tego, że Komisja Nadzoru nie tylko powołaniem komisji śledczej, ale, mam na- Bankowego nie wywiązuje się prawidłowo z nałożo- dzieję, doprowadzi do osłabienia złotego, bo mieliśmy nych na nią zadań. Jaskrawym tego przykładem był przecież cały czas nienormalną sytuację nadwartościo- 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 69

Poseł Jarosław Kalinowski Jeszcze jeden aspekt sprawy pokazujący, jaka jest sytu- acja sektora bankowego. Gdyby wziąć pod uwagę to, co wej pozycji złotego. Taka pozycja złotego szkodziła wypływa z naszych polskich banków za granicę do ich polskiej gospodarce, polskim eksporterom, eliminowa- central, i to, co przypływa z zagranicy do Polski, to bi- ła naszą produkcję zaopatrzeniową na rzecz importu lans jest taki, że 40–50 mld zł rocznie naszych oszczęd- zaopatrzeniowego, co w konsekwencji niestety zwięk- ności wypływa poza granicę. Mówi się często, że banki szało bezrobocie w Polsce. Mam nadzieję, że to na tym nie finansują gospodarki, bo muszą kupować obligacje się skończy i nie doprowadzi do jakichś głębszych pro- skarbowe. Więc mówię, że 40–50 mld zł wypływa rocz- blemów na rynku finansowym, bo wtedy, niestety, nie poza granicę, uwzględniając już ten fakt, że po za- skutki, a może koszty tego sporu poniesie przede kupieniu tych obligacji skarbowych nadal na rynku fi- wszystkim polskie społeczeństwo. nansowym pozostaje bankowym około 20–30 mld zł, Panie i Panowie Posłowie! Sektor bankowy, Narodo- które każdego roku Narodowy Bank Polski ściąga, wy- wy Bank Polski, Komisja Nadzoru Bankowego to nie kupuje. Koszty dla NBP – miliard złotych to odsetkowe, tylko bezpieczeństwo depozytów, o czym dzisiaj tu wielu o tyle mniej wpływów trafia do budżetu państwa. Gdyby posłów mówiło. Trzeba też powiedzieć, że sektor banko- tego nie czynić, koszty kredytów, odsetek musiałyby być wy i te instytucje, o których mówimy, to również finan- w Polsce dla gospodarki niższe. sowanie inwestycji, finansowanie gospodarki. W naszych Kończąc, powiem, że komisja śledcza ani rezolucje, polskich warunkach, jak pokazuje praktyka, w kwestii które są rekomendowane, nie rozwiążą tych jakościo- finansowania gospodarki, finansowania inwestycji nieste- wych problemów, o których tylko wspomniałem, bo ty ważna się okazała struktura naszych banków, również czasu oczywiście nie mam. Niech te komisje oczywiście struktura własnościowa, a w tych sprawach Komisja Nad- wyjaśnią pewne sprawy. Rezolucja nie załatwi problemu, zoru Bankowego, ale również cała polityka Narodowego bo ten spór będzie się toczył, natomiast dzisiaj jest po- Banku Polskiego ma pierwszorzędne znaczenie. trzebna, niezbędna odrębna dyskusja, dyskusja i działa- Może jeszcze powiem o tej strukturze, o której tu nia zarówno rządu, jak i Narodowego Banku Polskiego, dzisiaj tak wiele mówiono. Niestety dużo złego się stało których celem powinno być zmniejszenie tempa napły- i pewne sprawy są nie do odwrócenia. Struktura, mam wu kapitału spekulacyjnego, zmniejszenie uzależniania na myśli, ile to kapitał zagraniczny w 1997 r., kiedy się od graczy spekulacyjnych, ustalenie sposobów zaha- przekazywaliśmy władzę, to było 24% zaangażowania mowania odpływu z naszego kraju oszczędności za gra- kapitału zagranicznego, wystarczyły 4 lata rządów nicę, ustalenie instrumentów i rozwiązań systemowych AWS wraz z Unią Wolności i skończyło się to prawie sprzyjających większemu angażowaniu się sektora ban- na 80%. W przypadku polityki pana Balcerowicza jako kowego w rozwój gospodarki, a to jest zadanie dla nad- prezesa banku centralnego, a wcześniej jako wicepre- zoru bankowego, a także znalezienie sposobów i rozwią- miera, ministra finansów zdania nigdy nie zmieniliśmy. zań systemowych na rzecz wsparcia przez banki małych W 1999 r. miałem przyjemność w imieniu naszego klu- i średnich przedsiębiorstw, to jest przecież sektor zapew- bu przedstawić wniosek o odwołanie pana Balcerowi- niający 75% pracy w naszej gospodarce. cza z funkcji wicepremiera i ministra finansów. Cieka- Panie i Panowie Posłowie! Mam prośbę i apel do wą wypowiedź znalazłem w stenogramach, kiedy je tych, którzy mają większość dzisiaj w Wysokiej Izbie, przeglądałem. Otóż bardzo ważny polityk, dzisiaj bar- żeby nie zapomnieli o tych kluczowych sprawach dla dzo ważny, w kontekście tej debaty na temat polityki przyszłości polskiej gospodarki i polskiego społeczeń- Balcerowicza firmowanej przez AWS powiedział, że stwa, żeby polscy młodzi ludzie nie musieli setkami ty- – (Dzwonek) panie marszałku będę się streszczał – fir- sięcy wyjeżdżać za granicę, żeby nie zdominowała wa- mowanie przez AWS polityki prywatyzacyjnej banków szych działań praca w komisji śledczej, tylko poświęce- i w ogóle polityki gospodarczej to kompromitacja pol- nie się zmianom jakościowym w sektorze bankowym, skiej prawicy, tak mówił o AWS. Dzisiaj były wymie- również w działaniach nadzoru bankowego, jak i same- niane nazwiska posłów – wtedy AWS, dzisiaj PiS – któ- go Narodowego Banku Polskiego. Dziękuję bardzo. rzy głosowali za powołaniem Balcerowicza na funkcję prezesa banku centralnego, ale można też przytoczyć nazwiska dzisiaj polityków PiS, którzy wtedy bronili Wicemarszałek Bronisław Komorowski: polityki Balcerowicza – polityki gospodarczej i polity- ki prywatyzacyjnej. Cóż, dzisiaj premier Marcinkie- Dziękuję bardzo. wicz, minister Ujazdowski, pan poseł Cymański, pan Proszę państwa, w ten sposób wyczerpaliśmy już poseł Tchórzewski, pan minister Polaczek, Kamiński, wszystkie oświadczenia w imieniu klubów. Jurgiel, Ryszard Czarnecki, dzsiaj Samoobrona, to Na liście posłów zapisanych do zadania pytania może wystarczy. mam w tej chwili trzy zgłoszenia. Panie Marszałku! Proszę mi pozwolić zwrócić uwa- Bardzo proszę pana posła Mirosława Krajewskiego gę na jeszcze jeden aspekt sprawy. Chodzi o finansowa- z Samoobrony i prosiłbym o nieprzekraczanie może 1,5 nie gospodarki i inwestycji. Udział kredytów czy może minuty. inaczej: udział kredytowania przedsiębiorstw i ludności Nie ma. łącznie w relacji do PKB wynosi w Polsce zaledwie 24%. Proszę w takim razie pana Waldemara Nowakow- Jest to wskaźnik najniższy w całej Unii Europejskiej. skiego również z Samoobrony. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 70 Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego

Wicemarszałek Bronisław Komorowski Poseł Marek Suski:

Również nie ma. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pora jest późna Pan poseł Krzysztof Bosak z LPR. więc postaram się mówić krócej niż pół godziny. (We- Jest, bardzo proszę, panie pośle. sołość na sali) To żartem, a teraz poważnie. Trzeba powiedzieć, że ta dyskusja nie była niczym nowym. Poseł Krzysztof Bosak: Stanowiska dwóch stron, opozycji i strony stanowiącej pakt plus PSL dzieliły się na tych, którzy cały czas z Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słyszeliśmy tutaj uporem twierdzą, iż rezolucja czy też wyrażenie braku głosy jakoby rezolucja, jaką zaproponowała Liga Pol- akceptacji działań dla prezesa Narodowego Banku Pol- skich Rodzin, była kuriozalna z tego powodu, że wzy- skiego to jest próba nacisku na decyzje, że to jest coś, wa prezesa Narodowego Banku Polskiego, Komisję co niszczy nasz rynek, może spowodować zagrożenie Nadzoru Bankowego i jej przewodniczącego pana pro- dla polskich kredytobiorców, depozytariuszy, emery- fesora Leszka Balcerowicza do przestrzegania prawa. tów itd. Czyli krótko mówiąc, jest grupa, głównie z Wydaje się to tak oczywiste, jednak chciałbym zwrócić SLD i Platformy Obywatelskiej, która straszy, że pod- uwagę w większym stopniu na drugą część tej rezolucji, jęcie działań, które miałyby na celu namówienie Ko- mianowicie że wzywa ona również do respektowania misji Nadzoru Bankowego do przestrzegania prawa, interesów Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec takich fak- jest czymś bardzo, bardzo złym. Nasze argumenty, któ- tów, że profesor Leszek Balcerowicz jako prezes Naro- re przedstawialiśmy w rezolucji, zupełnie nie odnoszą dowego Banku Polskiego angażuje się, angażuje swój się do meritum sprawy. Mówimy tylko o złamaniu pro- bank, angażuje pieniądze tego banku, a więc pieniądze cedur przy podejmowaniu decyzji i wykluczeniu z nie- nas wszystkich w promocję projektu wejścia Polski do wiadomych przyczyn Skarbu Państwa z udziału w po- strefy euro może budzić nasze poważne obawy, jak łą- stępowaniu, nie odnosząc się zupełnie do tego, jaka czy on to z respektowaniem, dbaniem o interes Rze- miałaby być decyzja. Mówimy tylko o tym, że jest po- czypospolitej Polskiej, o interesy gospodarcze, o inte- trzeba zachowania rzetelności i wszelkich procedur resy ekonomiczne, o interes przede wszystkim polskie- poprawnościowych podczas podejmowania decyzji i do go złotego, o którego powinien dbać w największym tego jest zobowiązany przewodniczący Komisji Nad- stopniu. Jak jest w stanie łączyć promowanie obcej wa- zoru Bankowego. luty, w tej chwili konkurującej z naszą własną, a więc euro konkurującego ze złotym, finansować programy Druga sprawa, o której była mowa, dotyczyła tego, promocji euro, wypowiadać się publicznie za wejściem czy ta rezolucja rozwiąże problem, czy go nie rozwiąże. Polski jak najszybciej do strefy euro, prezentować taką Oczywiście nie rozwiąże, ale jest poważnym krokiem postawę i w mediach, i podczas debat, i jednocześnie w dobrym kierunku w dyskusji na ten temat. Jest to dbać o kondycję polskiego pieniądza. Wydaje się, że wyjście z propozycją powołania komisji śledczej, która mamy tutaj do czynienia z bardzo wyraźną sprzeczno- sprawdzi nieprawidłowości, a jeśli sprawdza się niepra- ścią interesów i wobec tego faktu, wobec tej sprzecz- widłowości, to ci, którzy mieliby je dzisiaj popełniać, ności obecnej w polskim życiu publicznym niemal zastanowią się, że jednak nie ma świętości, które pod codziennie, bo jego felietony, felietony profesora Lesz- płaszczykiem niezależności instytucji mogłyby działać ka Balcerowicza możemy czytać choćby w jednym ze niezgodnie z prawem. Przypomnę, że próbowano za- znanych tygodników, nie wydaje się bezzasadne pod- słaniać immunitetem na przykład osoby jeżdżące po jęcie przez Wysoką Izbę takiej rezolucji, wydaje się to pijanemu. Udało się to zmienić, te osoby teraz mogą ze wszech miar uzasadnione. Stąd moje pytanie do po- podlegać badaniu alkomatem, jeśli zachodzi podejrze- sła wnioskodawcy, czy jest prawdą, że profesor Leszek nie, że są pod wpływem alkoholu, i w żaden sposób nie Balcerowicz promując wejście Polski do strefy euro, narusza to demokracji ani ich godności. To samo jest z promując ten cały projekt, naraża się na pewną sprzecz- osobami zajmującymi stanowiska w najwyższych nie- ność interesów i w związku z tym taka rezolucja była- zależnych organach państwowych: nie wszystkie ich by zasadna? Dziękuję bardzo. działania mogą być akceptowane tylko dlatego, że są oni w tych ciałach. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: I na koniec, ponieważ nie zostały zgłoszone popraw- ki, również wnoszę o niezwłoczne przejście do drugie- Dziękuję, panie pośle. go czytania rezolucji Prawa i Sprawiedliwości. Dzięku- Pan minister nie widzi potrzeby. ję za uwagę. (Oklaski) (Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński: To nie do mnie pytanie.) Tak, dziękuję serdecznie. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Proszę przedstawicieli wnioskodawców. Czy pan poseł Marek Suski chce się wypowie- Dziękuję, panie pośle. dzieć? Czy pan poseł Wojciech Wierzejski chciałby zabrać Bardzo proszę. głos? Bardzo proszę. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Projekty rezolucji dotyczące prac Komisji Nadzoru Bankowego 71

Poseł Wojciech Wierzejski: Jeszcze jeden poseł, bardzo proszę. Pan poseł Czesław Fiedorowicz, Platforma Obywa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie były telska, proszę bardzo, dwa pytania dotyczące materii rezolucji wzywającej Komisję Nadzoru Bankowego do przestrzegania prawa i respektowania interesu Polski. Pierwsze: Czy Balce- Poseł Czesław Fiedorowicz: rowicz naruszył prawo i czy Komisja Nadzoru Banko- wego pod jego przewodnictwem, wyłączając pana Ce- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo późnej pory, zarego Mecha z posiedzenia, naruszyła prawo? Tak, w w tym dniu, który na pewno nie jest dniem chluby pol- mojej opinii naruszyła prawo, naruszyła ustawę. Za to skiego parlamentu, dniu, w którym wiele słów przeka- pan Balcerowicz powinien ponieść konsekwencje. zano, faktów przedstawiono opinii publicznej, odno- Drugie pytanie: Czy pan Balcerowicz dotychczas szących się do różnego rodzaju form zamachu na wol- nie respektował interesów Rzeczypospolitej Polskiej? ność, powziąłem wiadomość, którą warto w tej sali Oceniając całość działalności pana Balcerowicza jako wygłosić, jednocześnie zwracając się i prosząc, za po- prezesa Narodowego Banku Polskiego, muszę odpo- średnictwem pana marszałka o to, by całej Izbie wyja- wiedzieć z pełnym przekonaniem, że tak, są duże wąt- śniono, co i dlaczego się stało. Otóż dowiedziałem się pliwości co do respektowania interesów Rzeczypospo- dzisiaj o tym, że odwołano dyrektora Biura Studiów i litej Polskiej przez pana Balcerowicza. Cała jego dzia- Ekspertyz pana Staśkiewicza. Człowieka, który jest w łalność po 1989 r. aż po dzień dzisiejszy zaczęła się od tym Sejmie szefem bardzo ważnej komórki, która wy- zamrożenia dolara w roku 1990, co pozwoliło speku- daje bardzo kluczowe opinie w całym procesie legisla- lantom międzynarodowym na wyprowadzenie z kraju cyjnym. To na tych ekspertyzach, niezależnych eksper- wielu miliardów dolarów kapitału, od prywatyzacji ma- tyzach, w trakcie prac legislacyjnych w podkomisjach, jątku narodowego, który w dużym stopniu został prze- komisjach, w Sejmie opieramy swoją pracę, oceniając, jęty przez obcych albo doprowadzony do upadku. Da- czy nasze działania są zgodne z prawem, z konstytucją, lej, liberalizacja ceł, która nastąpiła na początku lat 90., z prawem międzynarodowym, a więc mamy pewną dokonana na skalę niespotykaną wówczas w Europie, normę prawną, która musi i powinna być zawsze nie- co spowodowało zalew naszego rynku przez towary z zależna. Oczywiście było pokusą dla wielu ekip rzą- Europy i wykończenie wielu sektorów polskiej gospo- dzących w ostatnich latach podważenie niezależności darki. To wszystko doprowadziło do pauperyzacji, zu- poprzez próbę odwołania pana Staśkiewicza z funkcji bożenia całych grup społecznych, całych warstw spo- dyrektora. Tak czyniły kolejne ekipy rządzące, bo rze- łecznych polskiego narodu, do niebywałego bezrobocia czywiście na posiedzeniach komisji, czego doświad- i na sam koniec do przejęcia sektora bankowego przez czaliśmy niejednokrotnie w trakcie sprawowania man- obcy kapitał, w tym również duża „zasługa” pana Bal- datu poselskiego, mieliśmy oto takie sytuacje, że eks- cerowicza. A więc odpowiadając na pytanie, czy pan pertyza Biura Studiów i Ekspertyz była trochę nie na Balcerowicz nie respektował dotychczas interesów rękę rządzącym, bo ona w jakiś sposób regulowała, Rzeczypospolitej: moim zdaniem nie respektował. A mówiła o tym, że to nie jest właściwe, tu jest zła inter- zatem słuszne jest, aby została przyjęta rezolucja wzy- pretacja, to nie jest po linii, po myśli rządzących. Ale wająca Komisję Nadzoru Bankowego zarówno do prze- jeśli mówimy o tym, że jesteśmy za państwem prawa, strzegania prawa, bo zdarzyło się, że prawo zostało jesteśmy za szanowaniem takich instytucji, jak choćby naruszone, jak i do respektowania interesu Polski, bo Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu, powinniśmy się bez- do tej pory mam poważne wątpliwości, czy pan Balce- spornie zgodzić się z taką oto ekspertyzą, która oczy- rowicz, szef Komisji Nadzoru Bankowego, respektował wiście ma pomocniczy charakter, że, moim zdaniem, interes Polski. Dziękuję bardzo. doszło, nie wiem, czy dzisiaj, czy wczoraj, tę informa- cję powziąłem dzisiaj, do kolejnego zamachu na kolej- ną niezależność. W związku z tym chciałbym za pana Wicemarszałek Bronisław Komorowski: pośrednictwem prosić, by marszałek Jurek na posiedze- niu Konwentu Seniorów i wszystkim 460 posłom wy- Dziękuję bardzo, panie pośle. jaśnił, z jakich powodów, dlaczego w takim trybie, Proszę państwa w ten sposób zakończyliśmy dys- dlaczego tak nagle, odwołany został człowiek, który kusję. szefuje bardzo dobremu zespołowi. Z pracy Biura Stu- W dyskusji zgłoszono wnioski o niezwłoczne przy- diów i Ekspertyz jesteśmy bardzo zadowoleni. Do- stąpienie do drugiego czytania obu projektów rezolucji. świadczam tego, że są to ekspertyzy na wysokim po- W związku z tym do głosowania w tej sprawie przy- ziomie. Myślę, że jeśli one są niezależne, to tylko dla- stąpimy jutro w bloku rannym głosowań. tego, że ci ludzie szanują prawo, są bardzo dobrze Jeśli nie usłyszę sprzeciwu… Rozumiem, przyjęte. przygotowani merytorycznie, chcą jak najlepiej służyć Proszę państwa, zakończyliśmy rozpatrywanie Sejmowi. punktów porządku dziennego zaplanowanych na 14 W związku z powyższym wydaje mi się, dla dobre- marca. go obyczaju, być może, są jakieś przesłanki, które mó- Mam zapisanego jednego posła do wygłoszenia wią o tym, że były jakieś powody, dla których należało oświadczenia. Tak? odwołać szefa instytucji, z której korzystamy, która jest 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. 72 Oświadczenia poselskie

Poseł Czesław Fiedorowicz ją się młodzi intelektualiści. To wówczas w jego umyśle w pełni zaczęła kiełkować idea, która później rozwinę- do naszej dyspozycji od rana do nocy i rzeczywiście ła się w wielki ruch narodowo-demokratyczny. Nie- robi to bezkolizyjnie, robi to bardzo dobrze, żebyśmy zwykła osobowość Popławskiego i przyjacielskie uspo- się dowiedzieli, żeby w tym przypadku posłowie tego sobienie spowodowały konsolidację szerokich środo- Sejmu nie budowali jakiejś tezy, być może błędnej hi- wisk młodej inteligencji. Praca w redakcji „Głosu” była potezy, mówiącej o tym, że to jest kolejny zamach na przełomem nie tylko w jego życiu, ale i w historii naszej niezależność. Ale logika i to, co się mówi tutaj, w ko- myśli politycznej. Wtedy to zostaje współzałożycielem rytarzach tego Sejmu, bo wydaje mi się, że to jakimś Ligi Polskiej, aby jakiś czas później wraz z Romanem echem się już odbija i przynajmniej to do mnie dotarło, Dmowskim przekształcić ją w Ligę Narodową. Razem że jednak pan Staśkiewicz, po prostu tak jak wcześniej, z Dmowskim redaguje pismo „Przegląd Wszechpolski”, chciał się opierać pewnym sugestiom, wolom czy też jednocześnie współpracując z kilkoma innymi pismami naciskom, by te ekspertyzy były bardziej po linii rzą- narodowymi. Za pomocą pióra wykonuje tytaniczną dzących, a więc takie, które pomagałyby w stanowieniu pracę, by obudzić w szerokich masach ludowych świa- prawa czy też prowadzeniu prac w komisjach sejmo- domość narodową. Prowadząc bezustanną walkę na wych. Otóż chciałbym bardzo zdecydowanie raz jesz- polu idei, walczy równocześnie z nieuleczalną chorobą, cze prosić o to, żeby ta kwestia została wyjaśniona. Tak która zabija go 12 marca 1908 r. Sam Dmowski powia- czy inaczej wydaje mi się, że stało się coś bardzo nie- dał o nim, iż był duchowym twórcą Ruchu Narodowe- dobrego, bo ja jako poseł powinienem wiedzieć, że tak go. Pisał: Był to ojciec duchowy nowoczesnej polityki kluczowe stanowisko będzie przedmiotem zmian, z polskiej. Pod jego wpływem myśl tego nowego pokole- jakich powodów. Chciałbym się dowiedzieć, i cała Izba nia skierowała się z punktu widzenia sprawy polskiej za naszym pośrednictwem i polska opinia publiczna, w do szukania w położeniu współczesnym Polski i w roz- jakim trybie ta zmiana zostanie dokonana, czy wyło- wijaniu politycznej sytuacji Europy dróg do odbudo- niony zostanie ktoś następny. Mówię to tuż przed go- wania państwa polskiego. dziną dwunastą, ale wydaje mi się, że właśnie po to jest Popławski najwcześniej z wszystkich reprezentan- ta sala, to miejsce, po to są oświadczenia poselskie, tów myśli narodowej rozpoczął ideowy marsz ku stwo- żeby o tak kluczowych rzeczach mówić i żądać, prosić rzeniu wielkiego wszechpolskiego ruchu. W przeci- o wyjaśnienia pana marszałka, w tym przypadku pana wieństwie do Romana Dmowskiego był bardziej inte- marszałka Komorowskiego. Dziękuję bardzo. lektualistą i myślicielem niż praktykiem politycznym, mimo to zbudował solidny fundament pod rozwój my- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: śli narodowej. Określił cele i metody działania, przy- gotował narzędzia dla innych, aby mogli z żelazną konsekwencją realizować plan odrodzenia Polski i Po- Dziękuję bardzo. Dziękuje za oszczędzenie, panie pośle. laków. W tym znaczeniu był mistrzem i nauczycielem Proszę bardzo, jeszcze jedno oświadczenie, pan po- dla pokolenia narodowych demokratów, które przyszło seł Krzysztof Bosak. po nim. Szczególnie zaś przyczynił się do dalszej dro- Bardzo proszę. gi ideowej Romana Dmowskiego będącego kontynu- atorem jego wielkiego dzieła. Stawiając pytanie o tożsamość człowieka, Popław- Poseł Krzysztof Bosak: ski odpowiadał, że jej realizacja odbywa się we wspól- nocie narodowej. Wspólnota narodowa zaś to nie wąska Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dwa dni temu grupa, ale ogół społeczeństwa. Jan Ludwik Popławski upłynęło 98 lat od śmierci Jana Ludwika Popławskiego, przez całe życie walczył, aby ową wspólnotą objąć twórcy narodu jak nie bez racji mówią o nim współcze- wszystkie stany polskiego społeczeństwa, tak aby chło- śni. Okoliczność ta jest przyczynkiem do tego, aby pi i wszelki lud mogli wreszcie w pełni poczuć się Po- przypomnieć ogromne znaczenie intelektualnego wkła- lakami. Rozumiał, że do tej pory prawo do polskości du Popławskiego w kształtowanie się szerokiego bytu rościła sobie jedynie szlachta stanowiąca niewielki uła- narodowego na ziemiach polskich. Nie ulega najmniej- mek żywiołu polskiego, dlatego postanowił pozyskać szej wątpliwości, że słaba znajomość dorobku tego dla sprawy narodowej szerokie masy chłopów i miesz- wielkiego Polaka jest całkowicie niewspółmierna do czaństwa. W tym celu wydawał pismo „Polak”, które jego niewątpliwych zasług. docierało do dalekich prowincji wszystkich zaborów. Już od najmłodszych lat życia pochodzący ze zubo- Wywarło ono niebagatelny wpływ na rozbudzenie żałej rodziny ziemiańskiej Jan Ludwik Popławski staje świadomości narodowej ludu. w opozycji wobec carskiego systemu i angażuje się w Celem Popławskiego było nadanie samodzielności działalność konspiracyjną, za co zesłany zostaje na Sy- politycznej ludowi. Pragnął, aby naród polski nauczył się berię. Po powrocie rozpoczyna pracę w redakcji „Praw- świadomie i samodzielnie kierować własnym losem. dy”, gdzie rozwija swój warsztat dziennikarski. Kilka Obawiał się, że w momencie kiedy nadarzą się dogodne lat później wraz z Józefem Karolem Potockim wydaje okoliczności do ustanowienia samodzielnego bytu pań- pierwszy numer „Głosu”, pisma, wokół którego skupia- stwowego, naród polski nie będzie doń przygotowany. 13. posiedzenie Sejmu w dniu 14 marca 2006 r. Oświadczenia poselskie 73

Poseł Krzysztof Bosak Jakąż okrutną prawdę zawierały przytoczone słowa, przekonaliśmy się 1 września 1939 r. Ta potworna sła- Na szczególną uwagę zasługuje dorobek myśli stric- bość na kilkadziesiąt lat zepchnęła nasz kraj i naród na te politycznej Popławskiego. Jako pierwszy z jemu cywilizacyjne pustkowie. współczesnych zwrócił on uwagę na to, że Polska winna Kończąc ten krótki szkic postaci Jana Ludwika Po- być bliżej Zachodu. W momencie gdy oczy wielu krze- pławskiego, wielkiego Polaka, wybitnego myśliciela i wicieli sprawy polskiej zwrócone były na Wschód, on publicysty, pozwolę sobie przytoczyć słowa Romana powiadał, że bez ziem zachodnich nie ma w pełni nie- Dmowskiego wypowiedziane nad jego grobem: „To, co podległej Polski. Pisał: „Nasi politycy marzą jeszcze o jest najlepsze w zakresie polskiej myśli politycznej, Wilnie i Kijowie, ale o Poznań mniej dbają, o Gdańsku wyrosło z ziaren przez Popławskiego zasianych”. zapomnieli prawie zupełnie, a o Królewcu i Opolu nie Panie Marszałku! Kończąc moje oświadczenie i ko- myślą zgoła. Czas już wrócić na starą drogę, którą ku rzystając z tej okazji, że dwa dni temu upłynęła 98. rocz- morzu trzebiły krzepkie dłonie wojów piastowskich”. nica śmierci Jana Ludwika Popławskiego, myślę, że do- Jego zdaniem niezbędną koniecznością istnienia brze byłoby, by Sejm, może Wydawnictwo Sejmowe przyszłej państwowości polskiej jest uczestnictwo w jej spróbowało wydać dzieła tego wielkiego myśliciela, któ- granicach Wielkopolski, Śląska i Pomorza. Teza ta była ry niewątpliwie, gdyby miał okazję żyć w niepodległej jedną z głównych i charakterystycznych osiągnięć ru- Polsce, uczestniczyłby w życiu parlamentarnym Polski, chu narodowego na przełomie XIX i XX wieku. Po- natomiast w 100. rocznicę, za dwa lata, dobrze byłoby, pławski w swojej publicystyce już w latach 80. prze- gdyby Sejm uczcił jego postać, jego osobę, jego dorobek strzegał przed ograniczeniem polskiego stanu posiada- specjalną uchwałą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nia na ziemiach zachodnich. W tej perspektywie Roman Dmowski tak określił to, kim był Popławski: „Człowie- kiem, który otworzył oczy naszemu pokoleniu na zna- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: czenie ziem zaboru pruskiego dla przyszłości Polski, który jasno widział, że bez tych ziem możemy być tyl- Dziękuję bardzo, panie pośle. ko słabym, uzależnionym od sąsiadów narodkiem, w Proszę państwa, na tym zakończyliśmy oświadcze- którego nieocenionych i po dziś dzień niedocenionych nia poselskie. Więcej zgłoszeń nie mam. pismach politycznych ta myśl przewija się nieustannie, Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest był Popławski. Do mnie już należało wyciągnąć z tego do 15 marca 2006 r., do godz. 9. założenia konsekwencje dla polityki polskiej.” Dziękuję bardzo, dobranoc.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 56)