Elmi Əsərlər – 2019 № 4

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Elmi Əsərlər – 2019 № 4 ELMİ ƏSƏRLƏR – 2019 № 4 MÜNDƏRİCAT İQTİSADİYYAT DİLSUZ QASIMOV - KƏND TƏSƏRRÜFATININ MADDİ-TEXNİKİ BAZASI İS- TEHSAL VASİTƏLƏRİNİN MƏCMUSU KİMİ................................................................ 9 ZAUR ƏLİYEV - İQTİSADİ İNKİŞAFIN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİNİN MAHİYYƏTİ, QİYMƏTLƏNDİRMƏ MODELLƏRİ................................................................................... 14 BACISABAH KƏRİMOVA - İNVESTİSİYA FƏALİYYƏTİNİN MALİYYƏ MEXANİZ- MİNİN TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ........................................................................................ 19 HİCRAN ƏLİYEV - ƏDV-nin AZƏRBAYCAN RESPUBLIİKASININ VERGİ SiSTE- MİNDƏ ROLU........................................................................................................................... 25 HİKMƏT HƏSƏNOV - TURİZM SFERASININ NƏZƏRİ ASPEKTLƏRİ VƏ İQTİSADİ ƏHƏMİYYƏTİ...................................................................................................................... 33 NƏCİBƏ HACIYEVA - AQRAR SAHƏNİN İDARƏ EDİLMƏSİNƏ NƏZƏRİ YANAŞ- MALAR VƏ PRAKTİKADA MÖVCUD PROBLEMLƏR..................................................... 39 FİLOLOGİYA NURLANA ƏLİYEVA - XANƏLİ KƏRİMLİNİN YARADICILIĞINDA VƏTƏNPƏR- VƏRLİK MÖVZUSU.......................................................................................................... 48 ARİFƏ ZEYNALOVA - ANA DİLİMİZİN İNKİŞAFINDA MİRZƏ İBRAHİMOVUN ROLU................................................................................................................................... 53 AYPARA BEHBUDOVA - İSLAM SƏFƏRLİ POEZİYASINDA DƏNİZ MÖVZUSU.... 60 İMAN CƏFƏROV - V.ŞEKSPİR DÜHASINA “MOLLA NƏSRƏDDİN” EHTİRAMI...... 67 CƏMİLƏ MƏHƏRRƏMOVA, AYSEL EMİNOVA - MUXTARİYYƏT DÖVRÜNDƏ NAXÇIVAN ONOMASTİKASININ ÖYRƏNİLMƏSİ MƏSƏLƏLƏRİ.................................. 77 DİLBƏR ORUCOVA - DİL VƏ MƏDƏNİYYƏT ƏLAQƏLƏRİNİN DİNİ KONTEKST- DƏ TƏZAHÜR XÜSUSİYYƏTLƏRİ..................................................................................... 84 ELZA FƏRZƏLİYEVA - EYNƏLİ BƏY SULTANOVUN TƏRCÜMƏÇİLİK FƏALİY- YƏTİ..................................................................................................................................... 91 LEYLA ZEYNALOVA - İNGİLİS DİLİ FRAZEOLOGİYASININ TARİXİ İNKİŞAFI... 95 SƏBA NAMAZOVA - NƏSİMİ HUMANİZMİNDƏ İNSANA MƏHƏBBƏT.................... 100 YUSİF ƏLİYEV - CORC BERNARD ŞOU -YENİ DÖVRÜN MƏŞHUR DRAMATURQU................................................................................................................... 105 SEVİNC RƏSULOVA - XIX-XX ƏSRLƏR AZƏRBAYCAN UŞAQ POEZİYASINDA TƏBİƏT MÖVZUSU ........................................................................................................... 112 MEHMAN ZEYNALLI – XX ƏSRİN 20-30-CU İLLƏRİNDƏ KLASSİK ƏDƏBİ DİL 118 NORMALARINA MEYİL: QRAFİK-ORFOQRAFİK XÜSUSİYYƏTLƏR............................ ANAR ABUZƏRLİ – ƏLİQULU QƏMKÜSAR YARADICILIĞININ NAXÇIVAN DÖVRÜNDƏ ƏDƏBİ-TƏNQİD MƏSƏLƏLƏRİ................................................................. 123 TARİX HACIFƏXRƏDDİN SƏFƏRLİ - CƏHRİ KƏNDİ: TARİXİ, ABİDƏLƏRİ...................... 129 FƏXRƏDDİN CƏFƏROV, NADİR HÜSEYNBƏYLİ - NAXÇIVAN BÖYÜK SINAQ İLLƏRİNDƏ (1900-1920-ci illər)........................................................................................ 137 ASƏF ORUCOV - NAXÇIVANDA ŞƏHƏR ƏHALİSİNİN MƏRASİM YEMƏKLƏRİ (XIX-XXI əsr)........................................................................................................................ 146 GÜLTƏKİN ALLAHVERDİYEVA - XVIII ƏSRDƏ OSMANLI İMPERİYASININ İCTİMAİ VƏZİYYƏTİ........................................................................................................... 154 VÜSALƏ MÖVLAYEVA - MÜSTƏQİLLİK İLLƏRİNDƏ MİNGƏÇEVİRDƏ TƏHSİL (1991-2010).......................................................................................................................... 163 3 “NAXÇIVAN” UNİVERSİTETİ AFAQ QASIMOVA - QAÇAQ HƏRƏKATI AZƏRBAYCAN DEMOKRATİK CÜMHURİYYƏTİNİN QURUCULARININ BAXIŞ MÜSTƏVİSİNDƏ................................ 170 ZENFİRA SEYİDOVA - DİYARŞÜNASLIQ MUZEYLƏRİNİN TARİXİ HAQQINDA.... 177 KÖNÜL VƏLİYEVA - MİLLİ DÜŞÜNCƏNİN İNKİŞAFINDA DÖNÜŞ MƏRHƏLƏSİ.. 182 PEDAQOGİKA VƏ PSİXOLOGİYA AYTƏKİN QƏHRƏMANOVA, TƏRANƏ ƏLİYEVA - AİLƏ DƏYƏRLƏRİ: UŞAQLARIN ТƏRBİYƏSİNDƏ AİLƏDAXİLİ MÜNASİBƏTLƏRİN ROLU....................... 187 RÜBABƏ HƏSƏNOVA - ETNOPEDAQOGİKA ELMİNİN YARANMASINDA ƏLİHEYDƏR HƏŞİMOVUN XİDMƏTLƏRİ....................................................................... 195 AYGÜN RÜSTƏMOVA - TƏLİM PROSESİNDƏ İBTİDAİ SİNİF ŞAGİRDLƏRİNİN XARAKTERİNİN FORMALAŞMASI.................................................................................... 200 EMELYA SÜLEYMANOVA - İBTİDAİ SİNİF ŞAGİRDLƏRİNİN BƏDİİ TƏFƏKKÜ- RÜNÜN İNKİŞAF ETDİRİLMƏSİNDƏ FOLKLOR NÜMUNƏLƏRİNİN ROLU............... 206 RİYAZİYYAT RÖVŞƏN HƏSƏNOV - MÜCƏRRƏD CƏBR ELEMENTLƏRİNİN TƏDRİSİNDƏ ZƏİF VƏ KAFİ SƏVİYYƏLİ TƏLƏBƏLƏRLƏ APARILAN MƏŞĞƏLƏLƏRİN METODİKİ, PEDAQOJİ VƏ PSİXOLOJİ CƏHƏTLƏRİ HAQQINDA............................... 211 4 ELMİ ƏSƏRLƏR – 2019 № 4 СОДЕРЖАНИЕ ЭКОНОМИКА ДИЛСУЗ ГАСЫМОВ – МАТЕРИАЛЬНО-ТЕХНИЧЕСКАЯ БАЗА СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА: КАК СОВОКУПНОСТЬ СРЕДСТВ ПРОИЗВОДСТВА....................... 9 ЗАУР АЛИЕВ – СУЩНОСТЬ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ ОЦЕНКИ, МОДЕЛИ ОЦЕН- КИ........................................................................................................................................ 14 БАДЖИСАБАХ КЕРИМОВА – СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ФИНАНСОВОГО МЕХАНИЗМА ИНВЕСТИЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.............................................. 19 ХИДЖРАН АЛИЕВ – РОЛЬ НДС В НАЛОГОВОЙ СИСТЕМЕ АЗЕРБАЙДЖАНС- КОЙ РЕСПУБЛИКИ.......................................................................................................... 25 ХИКМАТ ГАСАНОВ – ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ И ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ЗНАЧИМОСТЬ ТУРИСТИЧЕСКОЙ СФЕРЫ................................................................. 33 НАДЖИБА ГАДЖИЕВА –ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ К УПРАВЛЕНИЮ АГРАРНЫМ СЕКТОРОМ И СУЩЕСТВУЮЩИЕ ПРОБЛЕМЫ НА ПРАКТИКЕ...... 39 ФИЛОЛОГИЯ НУРЛАНА АЛИЕВА – ТЕМА ПАТРИОТИЗМА В ТВОРЧЕСТВЕ ХАНАЛИ КЕРИМЛИ........................................................................................................................... 48 АРИФА ЗЕЙНАЛОВА – РОЛЬ М.ИБРАГИМОВА В РАЗВИТИИ НАШЕГО РОДНОГО ЯЗЫКА............................................................................................................. 53 АЙПАРА БЕХБУДОВА–ТЕМА МОРЕ В ПОЭЗИИ ИСЛАМА САФАРЛИ................ 60 ИМАН ДЖАФАРОВ – ОГРОМНОЕ УВАЖЕНИЕ ЖУРНАЛА "МОЛЛА НАСРЕДДИН" В АДРЕСС ГЕНИАЛЬНОСТИ В. ШЕКСПИРА.................................... 67 ДЖАМИЛА МАГЕРРАМОВА, АЙСЕЛЬ ЭМИНОВА – ПРОБЛЕМЫ ИЗУЧЕ- НИЯ ОНОМАСТИКИ НАХЧЫВАНА В ПЕРИОД АВТОНОМИИ................................. 77 ДИЛБАР ОРУДЖОВА – ПРОЯВЛЕННЫЕ ОСОБЕННОСТИ СВЯЗЕЙ ЯЗЫКА И КУЛЬТУРЫ В КОНТЕКСТЕ РЕЛИГИИ.................................................................... 84 ЭЛЬЗA ФАРЗАЛИЕВА – ПЕРЕВОДЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ЭЙНАЛИ БЕЯ СУЛТАНОВА....................................................................................................................... 91 ЛЕЙЛА ЗЕЙНАЛОВА – ИСТОРИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ ФРАЗЕОЛОГИИ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА................................................................................................. 95 СЯБА НАМАЗОВА – ЛЮБОВЬ К ЧЕЛОВЕКУ В ГУМАНИЗМЕ НАСИМИ............. 100 ЮСИФ АЛИЕВ – ДЖОРДЖ БЕРНАРД ШОУ - ЗНАМЕНИТЫЙ ДРАМАТУРГ НОВОГО ПЕРИОДА......................................................................................................... 105 СЕВИНДЖ РАСУЛОВА – ТЕМА ПРИРОДЫ В АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ДЕТСКОЙ ПОЭЗИИ В XIX-XX ВЕКАХ............................................................................ 112 МЕГМАН ЗЕЙНАЛЛЫ – ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ НОРМ КЛАССИЧЕСКОГО ЛИТЕРАТУРНОГО ЯЗЫКА В 20-30-Х ГГ. XX ВЕКА: ГРАФИКО-ОРФОГРАФИ- ЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ............................................................................................... 118 АНАР АБУЗАРЛИ – ТВОРЧЕСТВО АЛИГУЛУ ГАМКУСАРА ВЛИТЕРАТУРНОЙ КРИТИКЕ НАХЧЫВАНЕ.................................................................................................. 123 ИСТОРИЯ ГАДЖИФАХРЕДДИН САФАРЛИ – СЕЛО ДЖАГРИ: ИСТОРИЯ, ПАМЯТНИ- КИ........................................................................................................................................ 129 ФАХРАДДИН ДЖАФАРОВ, НАДИР ГУСЕЙНБЕЙЛИ – НАХЧЫВАН ВО ВРЕМЯ ВЕЛИКИХ ИСПЫТАНИЙ................................................................................... 137 АСАФ ОРУДЖОВ – ЦЕРЕМОНИАЛЬНЫЕ БЛЮДА ГОРОДСКОГО НАСЕЛЕ- НИЯ В НАХЧЫВАНЕ (XIX-XXI вв.).................................................................................. 146 ГЮЛЬТАКИН АЛЛАХВЕРДИЕВА – ОБЩЕСТВЕННОЕ ПОЛОЖНИЕ ОСМАНСКОЙ ИМПЕРИИ В XVIII ВЕКЕ........................................................................ 154 5 “NAXÇIVAN” UNİVERSİTETİ ВУСАЛА МОВЛАЕВА – ОБРАЗОВАНИЕ В МИНГЯЧЕВИРЕ В ГОДЫ НЕЗАВИ- СИМОСТИ (1991-2010)..................................................................................................... 163 АФАК ГАСЫМОВА – ДВИЖЕНИЕ БЕГЛЕЦОВ С ТОЧКТ ЗРЕНИЯ ОСНОВА- ТЕЛЕЙ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ДЕМОКРАТИЧЕСКОЙ РЕСПУБЛИКИ................. 170 ЗЕНФИРА СЕИДОВА – О МУЗЕЯХ ЭТНОГРАФИИ.................................................. 177 КОНУЛЬ ВЕЛИЕВА – ПОВОРОТНЫЙ ЭТАП В РАЗВИТИИ НАЦИОНАЛЬНОЙ МЫСЛИ............................................................................................................................... 182 ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ АЙТЕКИН КАХРАМАНОВА – ТАРАНА АЛИЕВА СЕМЕЙНЫЕ ЦЕННОСТИ: ТРАДИЦИИ В ВОСПИТАНИИ ДЕТЕЙ............................................................................ 187 РУБАБА ГУСЕЙНОВА – ЗАСЛУГИ АЛИГЕЙДАРА ГАШИМОВА В СОЗДАНИИ ЭТНОПЕДАГОГИЧЕСКОЙ
Recommended publications
  • Sədərək Seçki Dairəsi Şərur Rayonu Üzrə 1 Axaməd Bələdiyyəsi 2
    Azərbaycan Respublikasında seçki keçiriləcək bələdiyyələrin siyahısı 1 saylı Şərur - Sədərək seçki dairəsi Şərur rayonu üzrə 1 Axaməd bələdiyyəsi 2 Qorçulu bələdiyyəsi 3 Kürkənd bələdiyyəsi 4 Kürçülü bələdiyyəsi 5 Yengicə bələdiyyəsi 6 Alışar bələdiyyəsi 7 Xələc bələdiyyəsi 8 Düdəngə bələdiyyəsi 9 Zeyvə bələdiyyəsi 10 Cəlilkənd bələdiyyəsi 11 Mahmudkənd bələdiyyəsi 12 Oğlanqala bələdiyyəsi 13 Dəmirçi bələdiyyəsi 14 Kərimbəyli bələdiyyəsi 15 Maxta bələdiyyəsi 16 Şəhriyar bələdiyyəsi 17 Muğanlı bələdiyyəsi Sədərək rayonu üzrə 18 Qaraağac bələdiyyəsi 19 Heydərаbad bələdiyyəsi 20 Sədərək bələdiyyəsi 2 saylı Şərur seçki dairəsi 1 Şərur bələdiyyəsi 2 Gümüşlü bələdiyyəsi 3 Havuş bələdiyyəsi 4 Yeni Havuş bələdiyyəsi 5 Həmzəli bələdiyyəsi 6 Məmmədsabir bələdiyyəsi 7 Muğancıq Mehrab bələdiyyəsi 8 Sərxanlı bələdiyyəsi 9 Yuxarı Yaycı bələdiyyəsi 10 Ərəbyengicə bələdiyyəsi 11 Tumaslı bələdiyyəsi 12 Aşağı Daşarx bələdiyyəsi 13 Arbatan bələdiyyəsi 14 Dərvişlər bələdiyyəsi 15 Çəmənli bələdiyyəsi 16 Qarahəsənli bələdiyyəsi 17 Aşağı Aralıq bələdiyyəsi 18 Tənənəm bələdiyyəsi 19 Axura bələdiyyəsi 20 Qarxun bələdiyyəsi 21 Aşağı Yaycı bələdiyyəsi 22 İbadulla bələdiyyəsi 23 Qışlaqabbas bələdiyyəsi 24 Siyaqut bələdiyyəsi 25 Kosacan bələdiyyəsi 26 Yuxarı Daşarx bələdiyyəsi 27 Dərəkənd bələdiyyəsi 28 Püsyan bələdiyyəsi 29 Xanlıqlar bələdiyyəsi 30 Ələkli bələdiyyəsi 31 Vərməziyar bələdiyyəsi 32 Çərçiboğan bələdiyyəsi 33 Yuxarı Aralıq bələdiyyəsi 34 Çomaxtur bələdiyyəsi 35 Danyeri bələdiyyəsi 36 Dizə bələdiyyəsi 3 saylı Babək-Kəngərli-Naxçıvan seçki dairəsi Babək
    [Show full text]
  • Filologiya Məsələləri 1 2018.Pdf
    Filologiya məsələləri, № 1 2018 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI M. FÜZULİ adına ƏLYAZMALAR İNSTİTUTU ÔÈËÎËÎÜÈÉÀ ÌßÑßËßËßÐÈ № 1 Топлу Азярбайъан Республикасы Президенти йанында Али Аттестасийа Комиссийасы тяряфиндян рясми гейдиййа- та алынмышдыр (Filologiya elmləri bюлмяси, №13). Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийи Мятбу няшрлярин рейестриня дахил едилмишдир. Рейестр №3222. «Елм вя тящсил» Бакы – 2018 1 Filologiya məsələləri, № 1 2018 Ъурналын тясисчиляри: Азярбайжан Милли Елмляр Академийасы Ялйазмалар Институту вя «Елм вя тящсил» няшриййаты РЕДАКСИЙА ЩЕЙЯТИ: академик Иса Щябиббяйли, академик Васим Мяммядялийев, академик Теймур Кяримли, akademik Мющсцн Наьысойлу, akademik Низами Ъяфяров, АМЕА-нын мцхbир цзвц, ф.ü.е.д., проф. Ябцлфяз Гулийев, ф.ü.е.д., проф. Вилайят Ялийев, ф.ü.е.д., проф. Fəxrəddin Veysəlli, ф.ü.е.д., проф. Гязянфяр Казымов, ф.ü.е.д., проф. Рцфят Рцстямов, ф.ü.е.д., проф. Надир Мяммядли, ф.ü.е.д., проф. İsmayıl Məmmədli, ф.ü.е.д., проф. Мясуд Мащ- мудов, ф.ü.е.д., проф. Sevil Mehdiyeva, ф.ü.е.д., проф. Buludxan Xəlilov, ф.ü.е.д., проф. İlham Tahirov, ф.ü.е.д., prof. Əzizxan Tanrıverdiyev, ф.ü.е.д., проф. Мцбариз Йусифов, ф.ü.е.д., проф. Гязянфяр Пашайев, ф.ü.е.д., проф. Ябцлфяз Ряъябли, ф.ü.е.д., проф. Nizami Xudiyev, ф.ü.е.д., проф. Ъялил Наьыйев, ф.ü.е д., prof. Камиля Вялийева, ф.ü.е.д., prof. Азадя Мусайева, ф.ü.e.d. Paşa Kərimov, f.ü.f.d., dos. Нязакят Мяммядли Бурахылыша мясул: академик Теймур Кяримли Ряйчи: filologiya elmləri doktoru, professor Надир Мяммядли Филолоэийа мясяляляри. Бакы, 2018, № 1 ISSN 2224-9257 © ”Elm və təhsil” nəşriyyatı, 2018 www.
    [Show full text]
  • Firudin Həsən Oğlu Rzayev Naxçivan
    FİRUDİN HƏSƏN OĞLU RZAYEV NAXÇIVAN MAKROTOPONİMLƏRİNİN LİNQVİSTİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi Rəyasət Heyətinin 13 iyul 2018–ci il (protokol № 16) 16/10 №-li qərarı ilə çapa təqdim edilmişdir. NAXÇIVAN- 2019 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI NAXÇIVAN BÖLMƏSİ, İNCƏSƏNƏT, DİL VƏ ƏDƏBİYYAT İNSTİTUTU Baş məsləhətçi: İ.M.HACIYEV AMEA-nın həqiqi üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Elmi redaktor: A.M.BABAYEV Filologiya elmləri doktoru, professor Elmi rəyçi: Ə.A.QULİYEV AMEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor F.H.RZAYEV. Naxçıvan makrotoponimlərinin linqvistik xüsusiyyətləri. Bakı: ADPU nəşr. 2019, 244 s. Monoqrafiyada Naxçıvan ərazisindəki makrotoponimik sistemin oykonim, oronim, hidronimik adarın tarixi məlumatlardakı yeri, daşıdığı mənalar, bu mifik inancların əski mənbə və salnamələrdə yeri ətraflı tədqiq edilmişdir. Bu makrotoponimlərə daxil olan adlar arxiv materialları və qaynaq məlumatları əsasında linqvistik təhlilə cəlb edilmiş, qədim sözlər qruplaşdırılmışdır. Onların prototürk-Azərbaycan dili elementləri olduğu lüğətlər əsasında tədqiq edilmiş, dilimizin əski dövrlərinə dair yeni tarixi faktlar elmi cəhətdən sübut edilmişdir. Naxçıvan makrotoponimlərinin yayım arealı və ümumtürk onomastik vahidləri ilə müqayisəli təhlil edilərək, dilimizin ilkin ifadə imkanları elmi baxımdan əsaslandırılmışdır. Kitab elmi tədqiqatla məşğul olan aspirant, dissertantlar və digər elmi təbəqələrin nümayəndələri, tələbələr və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulur. 2 GİRİŞ Ən qədim sivilizasiya
    [Show full text]
  • Naxçıvan Dialekt Və Şivələrinin Lüğəti
    NAXÇIVAN DİALEKT VƏ ŞİVƏLƏRİNİN LÜĞƏTİ AMEA Naxçıvan Bölməsi Rəyasət Heyətinin 21 aprel 2017-ci il tarixli 05/15 nömrəli (pr.№5) qərarı ilə çapa məsləhət görülmüşdür. Əbülfəz Quliyev Nuray Əliyeva Naxçıvan-2017 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutu Elmi redaktor: İbrahim BAYRAMOV filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Rəyçi: Rəşad ZÜLFÜQAROV filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əbülfəz Aman oğlu Quliyev, Nuray Yadigar qızı Əliyeva. Naxçıvan dialekt və şivələrinin lüğəti. Naxçıvan, “Əcəmi” nəşriyyatı, 2017, 296 səh. Kitabda Naxçıvanın ayrı-ayrı rayon və kəndlərində işlədilən dialekt sözlər toplanmış, onların mənası dəqiqləşdirilmiş, işlənmə məqamları aydınlaşdırılımışdır. Toplanan bu sözlər dilimizin tarixini, xalqımızın çox-çox qədimlərə gedib çıxan keçmişini, həyatını, məişətini özündə əks etdirir. Belə sözləri dialekt və şivələrdən seçmək, onların semantikasını müəyyənləşdirmək dilimizin keçmişinə də işıq tutur, dil tariximizi öyrənmək üçün mühüm faktlar verir. Kitab mütəxəssislər və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutlmuşdur. Bu iş Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun maliyyə yardımı ilə yerinə yetirilmişdir. Qrant № EİF-KETPL-2-2015-1(25)-56/55/5 4700000000 053-2017 “Əcəmi” 2017 2 ÖN SÖZ Naxçıvan Muxtar Respublikası Azərbaycanın ən qədim bölgələrindən biridir. O, Araz çayının sol qolu olan Naxçıvan çayının sahilində yerləşir. Ərazisinin təxminən 70 %-i dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəklikdədir. Regionun zəngin təbiəti və əlverişli coğrafi mövqeyi qədim zamanlardan insanların burada məskən salmaları üçün şərait yaratmışdır. Ərazidən tapılan maddi-mədəniyyət nümunələri və arxeoloji abidələr bu yaşayış məskəninin 500-300 min illik bir tarixə malik olduğunu göstərməkdədir. Azərbaycan Respublikasının tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikası Cənubi Qafqazın ən cənub rayonlarından olub, Kiçik Qafqazın cənub-qərb hissəsində yerləşir. Ərazisi simal və şimal-şərqdən Ermənistan, cənub və cənub-qərbdən İran İslam Respublikası və Türkiyə ilə həmsərhəddir.
    [Show full text]
  • Naxçıvan Dialekt Və Şivələrinin Lüğəti
    NAXÇIVAN DİALEKT VƏ ŞİVƏLƏRİNİN LÜĞƏTİ AMEA Naxçıvan Bölməsi Rəyasət Heyətinin 21 aprel 2017-ci il tarixli 05/15 nömrəli (pr.№5) qərarı ilə çapa məsləhət görülmüşdür. Əbülfəz Quliyev Nuray Əliyeva Naxçıvan-2017 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutu Elmi redaktor: İbrahim BAYRAMOV filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Rəyçi: Rəşad ZÜLFÜQAROV filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əbülfəz Aman oğlu Quliyev, Nuray Yadigar qızı Əliyeva. Naxçıvan dialekt və şivələrinin lüğəti. Naxçıvan, “Əcəmi” nəşriyyatı, 2017, 296 səh. Kitabda Naxçıvanın ayrı-ayrı rayon və kəndlərində işlədilən dialekt sözlər toplanmış, onların mənası dəqiqləşdirilmiş, işlənmə məqamları aydınlaşdırılımışdır. Toplanan bu sözlər dilimizin tarixini, xalqımızın çox-çox qədimlərə gedib çıxan keçmişini, həyatını, məişətini özündə əks etdirir. Belə sözləri dialekt və şivələrdən seçmək, onların semantikasını müəyyənləşdirmək dilimizin keçmişinə də işıq tutur, dil tariximizi öyrənmək üçün mühüm faktlar verir. Kitab mütəxəssislər və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutlmuşdur. Bu iş Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun maliyyə yardımı ilə yerinə yetirilmişdir. Qrant № EİF-KETPL-2-2015-1(25)-56/55/5 4700000000 053-2017 “Əcəmi” 2017 2 ÖN SÖZ Naxçıvan Muxtar Respublikası Azərbaycanın ən qədim bölgələrindən biridir. O, Araz çayının sol qolu olan Naxçıvan çayının sahilində yerləşir. Ərazisinin təxminən 70 %-i dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəklikdədir. Regionun zəngin təbiəti və əlverişli coğrafi mövqeyi qədim zamanlardan insanların burada məskən salmaları üçün şərait yaratmışdır. Ərazidən tapılan maddi-mədəniyyət nümunələri və arxeoloji abidələr bu yaşayış məskəninin 500-300 min illik bir tarixə malik olduğunu göstərməkdədir. Azərbaycan Respublikasının tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikası Cənubi Qafqazın ən cənub rayonlarından olub, Kiçik Qafqazın cənub-qərb hissəsində yerləşir. Ərazisi simal və şimal-şərqdən Ermənistan, cənub və cənub-qərbdən İran İslam Respublikası və Türkiyə ilə həmsərhəddir.
    [Show full text]
  • Xeberler Nom2.Pdf
    AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI NAXÇIVAN BÖLMƏSİ ISSN 2218-4791 XƏBƏRLƏR Təbiət və texniki elmlər seriyası № 2 Naxçıvan, “Tusi” – 2017, Cild 13 1 Redaksiya heyəti: Akademik İ.M.Hacıyev (baş redaktor), kimya üzrə elmlər doktoru B.Z.Rzayev (məsul katib), Akademik T.H.Talıbov (baş redaktorun müavini), AMEA-nın müxbir üzvü V.A.Hüseynov , AMEA-nın müxbir üzvü M.M.Əhmədov , AMEA-nın müxbir üzvü Ə.S.Quliyev , AMEA-nın müxbir üzvü T.S.Məmmədov , AMEA-nın müxbir üzvü Ə.N.Nuriyev , AMEA-nın müxbir üzvü İ.X.Ələkbərov , AMEA-nın müxbir üzvü S.H.Məhərrəmov , fizika-riyaziyyat üzrə elmlər doktoru S.Ə.Həsənov (Rusiya), kimya üzrə elmlər doktoru, professor B.Baysal (Türkiyə), AMEA- nın müxbir üzvü Ə.D.Abbasov (baş redaktorun müavini), biologiya üzrə elmlər doktoru, professor Ə.Ş.İbrahimov , aqrar üzrə elmlər doktoru V.M.Quliyev , fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru Q.Ə.Həziyev . Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin “Xəbərlər”i, 2017, № 2, 322 s. Jurnal 25 noyabr 2004-cü il tarixdə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçmişdir (şəhadətnamə № 1140) © “Tusi” nəşriyyatı, 2017 2 MÜNDƏRİCAT KİMYA Əliəddin Abbasov. Piridin qruplu Amp və Dowex m 4195 – dixromat-ionlarının sorbsiyası üçün effektiv ionitlər............................................................... .... ......................6 Bayram Rzayev, Turac Süleymanova. Cu(II)-As-S sistemindən su və üzvi mühit- də misin üçlü birləşmələrinin sintezi........................................ ... ........................... .... ......12 Əhməd Qarayev. Darıdağ
    [Show full text]
  • Naxçivan Sancağinin Müfəssəl Dəftəri
    AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI AKADEMİK Z. M. BÜNYADOV ADINA ŞƏRQŞÜNASLIQ İNSTİTUTU NAXÇIVAN SANCAĞININ MÜFƏSSƏL DƏFTƏRİ 9 məhərrəm 1140 (27 avqust 1727) Araşdırma, qeyd və şərhlərin müəllifi HÜSAMƏDDİN MƏMMƏDOV (QARAMANLI) Tərcümə edənlər: ZİYA BÜNYADOV və HÜSAMƏDDİN MƏMMƏDOV (QARAMANLI) Bakı-"Elm"-2001 Azərbaycan Respublikasının möhtərəm Prezidenti HEYDƏR ƏLİYEV cənabları xalqımızın tarixini geniş oxucu kütləsinə çatdırmağı elmi ictimaiyyət qarşısında şərəfli və məsuliyyətli bir vəzifə kimi müəyyən etmişdir. Оnun bu yönümlü müdrik siyasəti son illər tariximizin öyrənilməmiş sahələrinə dair onlarca monoqrafiya, məcmuə və mənbələrin nəşri ilə əlamətdar olmuşdur. İlk dəfə "Sabah" nəşriyyatında çap olunmuş bu qiymətli tarixi qaynaqla tanış olmuş möhtərəm Prezident оnun elmi şərhlərlə nəşrini tövsiyə etmişdir. Kitabın tərtibçisi Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı) əlyazma üzərində yenidən işləmiş, bu nəşri lüğət və şərhlərlə təchiz etmişdir. 2 İÇİNDƏKİLƏR Ön söz……………………………………………………………………… 5 1. XVI-XVIII əsrlər Naxçıvan diyarının tarixinə dair osmanlı mənbələri… 5 2. Osmanlı dövründə Naxçıvan sancağının ərazisi və inzibati bölgüsü…… 7 3. Osnıanlı dövründə Naxçıvan sancağının əhalisi……………………….. 8 4. Osmanlı dövründə Naxçıvan sancağının şəhərləri…………………….. 9 5. Osmanlı dövründə Naxçıvan sancağının kənd təsərrüfatı……………… 10 6. Qeydlər…………………………………………………………………. 12 7. Terminoloji açıqlama…………………………………………………… 13 (Mətn) ("Dəftər"in) İçindəkilər……………………………………………………. 15 Naxçıvan şəhəri……………………………………………………………. 23 Naxçıvan nahiyəsi………………………………………………………….
    [Show full text]
  • Naxçıvan Muxtar Respublikası Qanununun 27-Ci Maddəsinə Uyğun Olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasının Inzibati Ərazi Vahidində Yaradılmış Seçki Dairələrinin
    "Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinə seçkilər haqqında" Naxçıvan Muxtar Respublikası Qanununun 27-ci maddəsinə uyğun olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasının inzibati ərazi vahidində yaradılmış seçki dairələrinin S İ Y A H I S I 1 saylı Sədərək seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 4778 Mərkəz - Sədərək Rayon Rabitə İdarəsinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Sədərək kəndinin əsas hissəsi 2 saylı Heydərabad seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 5002 Mərkəz - Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Sədərək rayon şöbəsinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Heydərabad qəsəbəsi, Qaraağac kəndi və Sədərək kəndinin bir hissəsi 3 saylı Maxta seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 6313 Mərkəz - Maxta kənd mərkəzinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Maxta, Dəmirçi və Kərimbəyli kəndləri 4 saylı Yengicə seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 5947 Mərkəz - Yengicə kənd mərkəzinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Yengicə, Şəhriyar, Kürçülü, Kürkənd, Axaməd, Qaraburc kəndləri 2 5 saylı Alışar seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 5788 Mərkəz - Alışar kənd orda məktəbinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Alışar, Xələc, Muğanlı, Qorçulu, Çomaxtur kəndləri 6 saylı Çərçiboğan seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 5196 Mərkəz - Çərçiboğan kənd musiqi məktəbinin inzibati binası Əhatə etdiyi ərazi - Çərçiboğan, Babəki, Arbatan, Dərvişlər, Çəmənli, Arpaçay, Qarahəsənli, Ərəbyengicə kəndləri 7 saylı Yuxarı Aralıq seçki dairəsi Seçicilərin ümumi sayı – 5407 Mərkəz - Yuxarı Aralıq kənd musiqi məktəbinin inzibati
    [Show full text]
  • Xeberler Nom1.Pdf
    AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI NAXÇIVAN BÖLMƏSİ ISSN 2218-4783 XƏBƏRLƏR İctimai və humanitar elmlər seriyası № 1 Naxçıvan, “Tusi” – 2017, Cild 13 1 Redaksiya heyəti: Akademik İ.M.Hacıyev (baş redaktor), akademik İ.Ə.Həbibbəyli , akademik N.M.Vəlixanlı , AMEA-nın müxbir üzvü Ə.A.Quliyev (baş redaktorun müavini), AMEA-nın müxbir üzvü Q.İ.Qədirzadə, AMEA-nın müxbir üzvü Y.M.Mahmudov , filologiya elmləri doktoru, professor Mustafa Kaçalin (Türkiyə), tarix elmləri doktoru, professor Mətin Hülagu (Türkiyə), AMEA-nın müxbir üzvü V.H.Əliyev , AMEA-nın müxbir üzvü Ə.X.Nuriyev , AMEA-nın müxbir üzvü F.Y.Səfərli (baş redaktorun müavini), AMEA-nın müxbir üzvü V.B.Baxşəliyev (məsul katib), AMEA-nın müxbir üzvü Z.Ə.Şahverdiyev , iqtisad elmləri doktoru, professor A.İ.Şirəliyev , filologiya üzrə elmlər doktoru F.Y.Xəlilov . Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin “Xəbərlər”i, 2017, № 1, 332 s. Jurnal 25 noyabr 2004-cü ildə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçmişdir (şəhadətnamə № 1140) © “Tusi” nəşriyyatı, 2017 2 MÜNDƏRİCAT QALALAR Vəli Baxşəliyev. Orta tunc dövrünün qala tipli yaşayış yerləri.........................................5 Zeynəb Quliyeva. Naxçıvanın qədim müdafiə tikililəri qalatikmə mədəniyyətinin əsası kimi.................................................................................... .... ............................. ... ..14 Nərgiz Əliyeva. Rauf Məmmədov yaradıcılığında şəhər və şəhər-qalalar mövzusu......25 Asəf Orucov. Naxçıvan qala şəhərləri və əhalinin məşğuliyyəti....................................31
    [Show full text]
  • Names of Municipalities on Election Constituencies and Voters' Number
    Names of municipalities on election constituencies and voters’ number S/S Name of municipality Permanent voter 1 2 3 1 saylı Şərur-Sədərək seçki dairəsi Şərur rayonu üzrə 1 Alışar bələdiyyəsi 1495 2 Axaməd bələdiyyəsi 1067 3 Cəlilkənd bələdiyyəsi 1232 4 Dəmirçi bələdiyyəsi 3513 5 Düdəngə bələdiyyəsi 2657 6 Kərimbəyli bələdiyyəsi 1460 7 Kürçülü bələdiyyəsi 642 8 Kürkənd bələdiyyəsi 545 9 Mahmudkənd bələdiyyəsi 2676 10 Maxta bələdiyyəsi 1653 11 Muğanlı bələdiyyəsi 756 12 Oğlanqala bələdiyyəsi 1771 13 Qorçulu bələdiyyəsi 512 14 Şəhriyar bələdiyyəsi 1418 15 Xələc bələdiyyəsi 1088 16 Yengicə bələdiyyəsi 2559 17 Zeyvə bələdiyyəsi 1924 Sədərək rayonu üzrə 18 Heydərаbad bələdiyyəsi 1445 19 Qaraağac bələdiyyəsi 2988 20 Sədərək bələdiyyəsi 5777 Cəmi 20 bələdiyyə 37178 2 saylı Şərur seçki dairəsi 1 Arbatan bələdiyyəsi 556 2 Aşağı Aralıq bələdiyyəsi 678 3 Aşağı Daşarx bələdiyyəsi 993 4 Aşağı Yaycı bələdiyyəsi 978 5 Axura bələdiyyəsi 1104 6 Çəmənli bələdiyyəsi 1005 7 Çərçiboğan bələdiyyəsi 2647 8 Çomaxtur bələdiyyəsi 2428 9 Danyeri bələdiyyəsi 1927 10 Dərəkənd bələdiyyəsi 711 11 Dərvişlər bələdiyyəsi 380 12 Dizə bələdiyyəsi 1188 13 Ələkli bələdiyyəsi 866 14 Ərəbyengicə bələdiyyəsi 659 15 Gümüşlü bələdiyyəsi 672 16 Havuş bələdiyyəsi 94 17 Həmzəli bələdiyyəsi 551 18 İbadulla bələdiyyəsi 1021 19 Kosacan bələdiyyəsi 927 20 Məmmədsabir bələdiyyəsi 741 21 Muğancıq Mehrab bələdiyyəsi 1105 1 2 3 22 Püsyan bələdiyyəsi 2623 23 Qarahəsənli bələdiyyəsi 640 24 Qarxun bələdiyyəsi 1481 25 Qışlaqabbas bələdiyyəsi 1247 26 Şərur bələdiyyəsi 4750 27 Sərxanlı bələdiyyəsi
    [Show full text]
  • İnzibati Ərazi Bölgüsü Təsnifatı, 2019
    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ DÖVLƏT STATİSTİKA KOMİTƏSİ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ DÖVLƏT STANDARTI İNZİBATİ ƏRAZİ BÖLGÜSÜ TƏSNİFATI, 2019 AZS 882:2020 Rəsmi nəşr BAKI – 2020 Azərbaycan Respublikası Dövlət Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutunun Statistika Komitəsi kollegiyasının 2020-ci il 03 fevral tarixli 202323400016 2019-cu il 27 noyabr tarixli 10/4 nömrəli nömrəli əmri ilə təsdiq edilərək dövlət standartı qərarı ilə təsdiq edilmişdir kimi qeydiyyata alınmış və standartlaşdırma üzrə dövlət fonduna daxil edilmişdir AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ DÖVLƏT STANDARTI ___________________________________________________________________________ İNZİBATİ ƏRAZİ BÖLGÜSÜ TƏSNİFATI, 2019 AZS 882:2020 ___________________________________________________________________________ Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin Aparatı ilə razılaşdırılmışdır Təsnifat T.Y.Budaqovun rəhbərliyi ilə Y.X.Yusifov, V.H.Məmmədəlizadə, L.H.Salamzadə və F.E.Qocayev tərəfindən işlənib hazırlanmışdır. İNZİBATİ ƏRAZİ BÖLGÜSÜ TƏSNİFATI, 2019 AZS 882:2020 GİRİŞ “İnzibati Ərazi Bölgüsü Təsnifatı, 2019”un hazırlanmasında əsas məqsəd son illərdə Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə baş vermiş dəyişiklikləri nəzərə almaqdan ibarətdir. “İnzibati Ərazi Bölgüsü Təsnifatı, 2019” Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi kollegiyasının 2013-cü il 10 aprel tarixli 10/1 saylı qərarı və Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin 2013-cü il 30 may tarixli 51 saylı əmri ilə təsdiq edilmiş “İnzibati Ərazi Bölgüsü Təsnifatı”nın
    [Show full text]
  • Azərbaycan Respublikasında Seçki Keçiriləcək Bələdiyyələrin Siyahısı 1 Saylı Şərur
    Az ərbaycan Respublikasında seçki keçiril əcək b ələdiyy ələrin siyahısı 1 saylı Şərur - S ədərək seçki dair əsi Şərur rayonu üzr ə 1 Axam əd b ələdiyy əsi 2 Qorçulu b ələdiyy əsi 3 Kürk ənd b ələdiyy əsi 4 Kürçülü b ələdiyy əsi 5 Yengic ə b ələdiyy əsi 6 Alı şar b ələdiyy əsi 7 Xələc b ələdiyy əsi 8 Düd əng ə b ələdiyy əsi 9 Zeyv ə b ələdiyy əsi 10 Cəlilk ənd b ələdiyy əsi 11 Mahmudk ənd b ələdiyy əsi 12 Oğlanqala b ələdiyy əsi 13 Dəmirçi b ələdiyy əsi 14 Kərimb əyli b ələdiyy əsi 15 Maxta b ələdiyy əsi 16 Şəhriyar b ələdiyy əsi 17 Mu ğanlı b ələdiyy əsi Sədərək rayonu üzr ə 18 Qaraa ğac b ələdiyy əsi 19 Heyd ərаbad b ələdiyy əsi 20 Sədərək b ələdiyy əsi 2 saylı Şərur seçki dair əsi 1 Şərur b ələdiyy əsi 2 Gümü şlü b ələdiyy əsi 3 Havu ş b ələdiyy əsi 4 Yeni Havu ş b ələdiyy əsi 5 Həmz əli b ələdiyy əsi 6 Məmm ədsabir b ələdiyy əsi 7 Mu ğancıq Mehrab b ələdiyy əsi 8 Sərxanlı b ələdiyy əsi 9 Yuxarı Yaycı b ələdiyy əsi 10 Ərəbyengic ə b ələdiyy əsi 11 Tumaslı b ələdiyy əsi 12 Aşağı Da şarx b ələdiyy əsi 13 Arbatan b ələdiyy əsi 14 Dərvi şlər b ələdiyy əsi 15 Çəmənli b ələdiyy əsi 16 Qarah əsənli b ələdiyy əsi 17 Aşağı Aralıq b ələdiyy əsi 18 Tənənəm b ələdiyy əsi 19 Axura b ələdiyy əsi 20 Qarxun b ələdiyy əsi 21 Aşağı Yaycı b ələdiyy əsi 22 İbadulla b ələdiyy əsi 23 Qı şlaqabbas b ələdiyy əsi 24 Siyaqut bələdiyy əsi 25 Kosacan b ələdiyy əsi 26 Yuxarı Da şarx b ələdiyy əsi 27 Dərəkənd b ələdiyy əsi 28 Püsyan b ələdiyy əsi 29 Xanlıqlar b ələdiyy əsi 30 Ələkli b ələdiyy əsi 31 Vərm əziyar b ələdiyy əsi 32 Çərçibo ğan b ələdiyy əsi 33 Yuxarı
    [Show full text]