URZ ĄD GMINY PROMNA

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PROMNA

KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA

2011 ROK

„Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Promna" opracowany został zgodnie z „Umow ą o dzieło" z dnia 25 maja 1998 roku przez zespół autorski w składzie:

Główny projektant mgr Krystyna Owsi ńska uprawnienia urbanistyczne Nr 25/87 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa

Projektanci mgr Kazimiera Denkiewicz uprawnienia urbanistyczne Nr 27/88 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa mgr Marta Chałubi ńska uprawnienia urbanistyczne Nr 1185/91 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa proj. Artur Paciorek uprawnienia urbanistyczne Nr 1257/92 Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa

Aktualizacja „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Promna":

AUTOR OPRACOWANIA: mgr in Ŝ. arch. Gabriel Ferli ński członek Okr. Izby Urbanistów z/s w Warszawie Nr 346

WSPÓŁPRACA: Łukasz Maguza Rafał Bara ński

Spis tre ści

I PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO

1. Dobra kultury obj ęte ochron ą. 2. Podstawowe kierunki ochrony środowiska kulturowego.

II KIERUNKI I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA GMINY 1. PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1.1 Lokalne warto ści zasobów środowiska przyrodniczego 1.2 Zagro Ŝenia środowiskowe 1.3 Podstawowe kierunki ochrony środowiska 1.4 Obszary i obiekty obj ęte i wskazane do obj ęcia ochron ą prawn ą z tytułu przepisów szczególnych 1.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą 1.4.2 Obszary i obiekty planowane do obj ęcia ochron ą prawn ą

2. STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA GMINY I KIERUNKI JEJ ROZWOJU

3. KIERUNKI "ROZWOJU PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW STRUKTURY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEJ GMINY 3.1 Kierunki rozwoju sieci osadniczej 3.1.1 Obsługa ludno ści i wiod ące funkcje jednostek osadniczych 3.1.2 Obszary zabudowane i wskazane do zabudowy 3.2 Kierunki rozwoju i zadania w zakresie komunikacji oraz infrastruktury technicznej 3.2.1 Kierunki rozwoju i zadania w zakresie komunikacji 3.2.2 Kierunki rozwoju i zadania w zakresie podstawowych systemów 3.3 Kierunki rozwoju terenów otwartych 3.3.1 Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3.3.2 Le śna przestrze ń produkcyjna 3.3.3 Tereny systemu przyrodniczego

4. POLITYKA KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA GMINY 4.1 Podstawowe zasady gospodarowania w obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej 4.2 Polityka gospodarowania w terenach systemu przyrodniczego 4.2.1 Podstawowe zasady gospodarowania w terenach systemu przyrodniczego 4.2.2. Podstawowe zasady gospodarowania w terenach systemu przy- rodniczego obj ętych ochron ą prawn ą na podstawie przepisów szczególnych 4.3 Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów

III OBSZARY WSKAZANE DO OBJ ĘCIA SPORZ ĄDZENIEM MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO

1. Dobra kultury obj ęte ochron ą

• Zespoły i obiekty zabytkowe wpisane do rejestru (wykaz na podstawie Gminnej Ewidencji Zabytków)

Lp. Miejscowo ść , Obiekt , czas powstania Uwagi

1. Daltrozów 20 dom, mur., cegła, strzecha, 1902

2. Daltrozów 21 dom, mur., cegła, blacha, 1900-1901

3. Daltrozów kapliczka przydro Ŝna, mur. cegła, k. XIX w.

8. Lisów 45 dom drew. XIX/XX w. Nie istnieje

9. Lisów 51 dom drew., I ćw. XX w. Nie istnieje

10. Lisów figura św. Jana Nepomucena , mur., I ćw. XX w.

11. Mała Wie ś kapliczka , mur. 1905 r. Kapliczka z 1922 r. i kapliczka domkowa – data renowacji 1962 r. 12. Nowy Przybyszew dwór, mur. pocz. XX w.

13. Nowy Przybyszew oficyna dworska , mur. pocz. XX w.

14. Nowy Przybyszew figura przydro Ŝna , mur. I ćw. XX w.

15. Olkowice 8 dom drew. , I ćw. XX w. Nie istnieje

16. Olkowice 10 dom, mur. I ćw. XX w. Nie istnieje

17. Osuchów 3 dom drew., XIX/XX w. Nie istnieje

18. Osuchów 4 dom drew., XIX/XX w. Nie istnieje

19. Osuchów 5 dom drew., XIX/XX w. Nie istnieje

20. Osuchów 10 dom drew. I ćw. XX w. Nie istni eje

21. Osuchów 11 dom drew. I ćw. XX w. Nie istnieje 22. Osuchów 18 dom drew. I ćw. XX w. Nie istnieje

23. Osuchów 21 dom drew. I ćw. XX w. Nie istnieje

24. Osuchów 25 dom drew. I ćw. XX w. Nie istnieje

25. Osuchów kapliczka , mur. XIX/ w. Kapliczka z 1919r.

26. Przybyszew ko ściół , mur. 1894-98 w rej. zabyt.

27. Przybyszew plebania, mur. 4 ćw. XIX w.

28. Przybyszew brama w ogrodzeniu ko ścioła, mur. 4 ćw. XIX w.

29. Przybyszew kaplica pogrzebowa przy ko ściele, mur. 4 ćw. XIX w. 30. Przybyszew 78 dom drew., 4 ćw. XIX w. Nie istnieje

31. Przybyszew 79 dom drew. 1 ćw. XX w. Zupełnie zniszczony – do rozebrania 32. Przybyszew 86 dom drew. 1 ćw. XX w. Całkowicie przebudowany. 33. Przybyszew 87 dom drew. 1 ćw. XX w.

34. Przybyszew 108 dom drew. 1 ćw. XX w. Całkowicie przebudowany. 35. Przybyszew 109 dom drew. 1 ćw. XX w. Całkowicie przebudowany. 36. Przybyszew 131 dom drew. 1 ćw. XX w.

37. Przybyszew 132 zajazd, mur. 4 ćw. XVIII w. w rej. zabyt. - ruina 38. Rykały dwór, mur. pocz. XIX w. w rej. zabyt.

39. Rykały oficyna dworska, mur. XIX w.

40. Rykały czworaki I. mur. XIX w.

41. Rykały czworaki II, mur. XIX w.

42. Rykały spichlerz, mur. pocz. XIX w.

43. Rykały podworskie zabudowania, gospod. – magazyn, mur. XIX w. 44. Rykały gorzelnia, mur. XIX w.

45. Rykały zabud. podworskie- obora, mur. XIX w. 46. Rykały zabud. podworskie- obora II, mur. XIX w.

47. Rykały zabud. podworskie- obora III, mur. XIX w.

48. Rykały zabud. podworskie- stajnia , mur. XIX w.

49. Rykały zabud. podworskie- chlew, mur. XIX w.

50. Rykały brama, mur. XIX w.

51. Rykały 32 dom drew., I ćw. XX w. Zupełnie zniszczony – do rozebrania 52. Rykały 33 dom drew., I ćw. XX w. Nie istnieje

53. Rykały 43 dom drew., I ćw. XX w. Nie istnieje

54. Rykały 43 chlew, mur., I ćw. XX w. Nie istnieje

55. Rykały 46 dom mur. , I ćw. XX w. Nie istnieje

• Zespoły i obiekty zabytkowe nie wpisane do CRD Konserwatora Zabytków:

1. Biejkowska Wola Kapliczka domkowa – XIX w./ XX w.

2. Biejkowska Wola Park dworski – XIX w. w rej. zabyt. Nie istnieje 3. Borowe Kapliczka murowana, domkowa pocz. XX w.

4. Jadwigów Kapliczka 1935 r.

5. Piekarty Dwór XIX w. (była w nim szkoła) w rej. zabyt.

6. Piekarty Park dworski XIX w. w rej. zabyt.

7. Promna Ko ściół murowany 1866 r. – 1870 r.

8. Promna Nagrobek na cmentarzu przyko ścielnym XIX w.

9. Promna Kaplica cmentarna rodziny Jackowskich na cmentarzu przyko ścielnym – XIX w. 10. Promna Figura Matki Boskiej (przy ko ściele) 1900 r. – 1901 r.

11. Promna Plebania murowana – 1900 r. 12. Promna Budynek murowany (dawny młyn ?) – pocz. XX w.

13. Promna Pałac – XVIII/XIX w. w rej. zabyt.

14. Promna Park dworski XVIII w./XIX w. w rej. zabyt.

15. Promna Kapliczka kolumnowa (ul. Warecka róg ul. Złotej) – XIX w./ XX w. (?) 16. Promna Kapliczka murowana – XVIII w. (?) ul. Warecka 7 Bardzo zniszczona- rozsypuje si ę. 17. Przybyszew Kapliczka murowana, 1938 r.

18. Przybyszew 110 Dom drewniany I ćw. XX w.

19. Przybyszew 142 Dom parafialny, murowany XIX w./XX w.

20. Przybyszew, Dom drewniany, koniec XIX w. ul. Rynek 35

• Wykaz stanowisk archeologicznych

LP MIEJSCOWO ŚĆ NUMER FUNKCJA KULTURA CHRONOLOGIA NUMER AZP

1 Lekarcice Nowe 1 67-65/2 Gródek Średniowiecze ok. 1250 – 1350 sto Ŝkowaty

2 Lekarcice Nowe 4 67-65/8 Osada Pó źne średniowiecze

3 Lekarcice Nowe 2 67-65/9 Osada Pó źne średniowiecze – nowo Ŝytno ść XV-XVII w.

4 Lekarcice Nowe 5 67-65/10 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

5 Lekarcice Nowe 6 67-65/11 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XII w.

Osada Pó źne średniowiecze XV-XVI w.

6 Lekarcice Nowe 3 67-65/12 Osada Pó źne średniowiecze – nowo Ŝytno ść XV – XVIII w.

7 Lekarcice Stare 7 67-65/13 Ślad Neolit osadnictwa

8 Lekarcice Stare 8 67-65/14 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

9 Piekarty 2 67-65/15 Osada Pó źne średniowiecze XIV – XVI w.

10 Olszamy 1 67-65/16 Ślad Pó źne średniowiecze osadnictwa

11 Broniszew 2 67-65/20 Ślad Średniowiecze osadnictwa

12 Broniszew 3 67-65/21 Osada Nowo Ŝytno ść XV-XVIII w.

13 Daltrozów 1 67-66/1 Osada Nowo Ŝytno ść XVI – XVIII w.

14 Przybyszew 1 68-65/1 Ślad Wczesny okres late ński osadnictwa

15 Przybyszew 2 68-65/2 Cmentarzysko Wczesny okres late ński

16 Przybyszew 3 68-65/3 Osada Kultura grobów Wczesna epoka Ŝelaza kloszowych

17 Góry 2 68-65/5 Osada Kultura Wczesna epoka br ązu trzciniecka

18 Góry 3 68-65/6 Cmentarzysko Staro Ŝytno ść – wczesne średniowiecze ?

19 Adamów Góry 1 68-65/7 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XI – XII w.

20 Pacew 1 68-65/8 Ślad Okres rzymski osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

21 Przybyszew 8 68-65/9 Osada Staro Ŝytno ść

Osada Wczesne średniowiecze VIII – X w.

22 Przybyszew 9 68-65/10 Osada Młodszy okres przedrzymski

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa 23 Przybyszew 10 68-65/11 Cmentarzysko Kultura łu Ŝycka ? Wczesna epoka Ŝelaza?

Kultura grobów kloszowych?

Kultura pomorska ?

24 Przybyszew 11 68-65/12 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski osadnictwa przeworska 25 Przybyszew 12 68-65/13 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa Pó źne średniowiecze Ślad osadnictwa

26 Przybyszew 13 68-65/14 Osada Kultura Młodszy okres przedrzymski – przeworska okres rzymski

Nieokre ślona Ślad osadnictwa Staro Ŝytno ść

Ślad osadnictwa

27 Przybyszew 14 68-65/15 Osada Staro Ŝytno ść

Osada Wczesne średniowiecze XI – XII w. Ślad osadnictwa Nowo Ŝytno ść

28 Mała Wie ś 1 68-65/16 Ślad Epoka kamienia – epoka Ŝelaza osadnictwa Staro Ŝytno ść Ślad osadnictwa

29 Mała Wie ś 2 68-65/17 Ślad osadnictwa

30 Mała Wie ś 3 68-65/18 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

31 Mała Wie ś 4 68-65/19 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski – osadnictwa przeworska okres rzymski

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa 32 Mała Wie ś 5 68-65/20 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa X – XI w.

33 Mała Wie ś 6 68-65/21 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski – osadnictwa przeworska okres rzymski

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa 34 Mała Wie ś 7 68-65/22 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

35 Przybyszew 15 68-65/23 Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski – osadnictwa przeworska okres rzymski

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa Pó źne średniowiecze Ślad osadnictwa

36 Przybyszew 5 68-65/24 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

Ślad Nieokre ślona osadnictwa

37 Strupiechów 68-65/25 Ślad Epoka kamienia – epoka Ŝelaza /Jadwigów / 1 osadnictwa Staro Ŝytno ść Ślad osadnictwa

38 Przybyszew 6 68-65/26 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

39 Przybyszew 7 68-65/27 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

40 Mała Wie ś 8 68-65/28 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

41 Mała Wie ś 9 68-65/29 Ślad Epoka kamienia – epoka Ŝelaza osadnictwa Staro Ŝytno ść Ślad osadnictwa

42 Rykały 1 68-65/30 Osada Staro Ŝytno ść

43 Rykały 2 68-65/31 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XII – XIII w.

44 Rykały 3 68-65/32 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa Młodszy okres przedrzymski – Ślad okres rzymski osadnictwa

45 Rykały 4 68-65/33 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Młodszy okres przedrzymski – osadnictwa okres rzymski

Ślad Wczesne średniowiecze XI – osadnictwa XIII w.

46 Rykały 5 68-65/34 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Epoka kamienia – epoka osadnictwa śelaza

Ślad Wczesne średniowiecze XI – XII osadnictwa w.

Ślad Pó źne średniowiecze osadnictwa

47 Lisów 2 68-65/35 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XI – XII w.

48 Lisów 3 68-65/36 Ślad Staro Ŝytno ść – wczesne osadnictwa średniowiecze

Ślad Wczesne średniowiecze XII – osadnictwa XIII w.

49 Lisów 4 68-65/37 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa Pó źne średniowiecze

50 Lisów 5 68-65/40 Osada Kultura Młodszy okres przedrzymski – przeworska okres rzymski

51 Lisów 6 68-65/41 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

52 Lisów 7 68-65/42 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

53 Lisów 8 68-65/44 Osada Kultura Okres rzymski przeworska

54 Lisów 9 68-65/45 Ślad Epoka kamienia –epoka Ŝelaza osadnictwa

Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesna epoka Ŝelaza osadnictwa

55 Lisów 10 68-65/46 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Nowo Ŝytno ść osadnictwa

56 Mała Wie ś 10 68-65/47 Osada Staro Ŝytno ść

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

57 Mała Wie ś 11 68-65/48 Osada Wczesne i pó źne średniowiecze XII – 1 poł. XV w.

58 Mała Wie ś 12 68-65/49 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

59 Mała Wie ś 13 68-65/50 Osada Kultura Młodszy okres przedrzymski – przeworska okres rzymski

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa Nowo Ŝytno ść Ślad osadnictwa

60 Mała Wie ś 14 68-65/51 Ślad Młodszy okres przedrzymski – osadnictwa okres rzymski

Wczesne średniowiecze Ślad osadnictwa

61 Mała Wie ś 15 68-65/52 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XII – XIII w.

62 Mała Wie ś 16 68-65/53 Osada Staro Ŝytno ść

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

63 Strupiechów 68-65/54 Osada Kultura Okres rzymski / Jadwigów / 2 przeworska Ślad osadnictwa Wczesne średniowiecze

Ślad osadnictwa Nieokre ślone

64 Strupiechów 68-65/55 Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski – / Jadwigów / 3 osadnictwa przeworska okres rzymski

65 Strupiechów 68-65/56 Ślad Staro Ŝytno ść / Jadwigów / 4 osadnictwa

Ślad osadnictwa Wczesne średniowiecze

Ślad osadnictwa Pó źne średniowiecze

Ślad Nieokre ślone osadnictwa

66 Strupiechów 68-65/ 57 Osada Wczesne średniowiecze / Jadwigów / 5 X – XI w. Ślad osadnictwa Pó źne średniowiecze

67 Strupiechów 68-65/58 Ślad Kultura Młodszy okres przedrzymski – / Jadwigów / 6 osadnictwa przeworska okres rzymski

68 Strupiechów 68-65/ 59 Ślad Staro Ŝytno ść / Jadwigów / 7 osadnictwa

69 Strupiechów 68-65/60 Ślad Młodszy okres przedrzymski – / Jadwigów / 8 osadnictwa okres rzymski

70 Piekarty 1 68-65/61 Cmentarzysko Nowo Ŝytno ść

71 Fal ęcice 2 68-65/62 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesna epoka Ŝelaza osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

72 Fal ęcice 7 68-65/63 Ślad Staro Ŝytno ść – wczesne osadnictwa średniowiecze

73 Fal ęcice 8 68-65/64 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XI – XII w.

74 Góry 4 68-65/65 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XII – XIII w.

75 Fal ęcice 1 68-66/1 Osada Staro Ŝytno ść

76 Fal ęcice 2 68-66/2 Osada Kultura łu Ŝycka Okres Halstatt C-D

Kultura Osada przeworska Okres pó źno late ński – wczesny okres rzymski 77 Falęcice 3 68-66/3 Ślad Neolit osadnictwa

Osada? Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu – wczesna epoka Ŝelaza Kultura Osada przeworska Okres pó źno late ński wczesno rzymski

78 Fal ęcice 4 68-66/4 Osada Wczesne średniowiecze średniowiecze XII – XVII w.

79 Fal ęcice 5 68-66/5 Osada Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu – wczesna epoka Ŝelaza

Osada Wczesne średniowiecze IX-XII w.

80 Promna 1 68-66/6 Ślad Kultura Okres rzymski osadnictwa przeworska

Osada Wczesne średniowiecze i średniowiecze XIII – XVII w.

81 Promna 2 68-66/7 Ślad Kultura Okres rzymski Osadnictwa przeworska

82 Promna 3 68-66/8 Osada Kultura pucharów Neolit lejkowatych

Kultura łu Ŝycka Ślad Epoka br ązu – wczesna epoka osadnictwa Ŝelaza

83 Kolonia Promna 1 68-66/9 Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

84 Biejkowska Wola 1 68-66/10 Osada Średniowiecze, nowo Ŝytno ść XV-XVIII w.

85 Biejkowska Wola 2 68-66/11 Ślad Kultura Okres rzymski osadnictwa przeworska

Osada Wczesne średniowiecze VIII – XII w.

86 Biejkowska Wola 3 68-66/12 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa

87 Biejków 1 68-66/13 Ślad Kultura Okres rzymski osadnictwa przeworska 88 Biejków 2 68-66/14 Ślad Kultura Okres rzymski osadnictwa przeworska Ślad Średniowiecze osadnictwa Nowo Ŝytno ść XV – XVII w. 89 Biejków 3 68-66/15 Osada Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu – wczesna epoka Ŝelaza Osada Wczesne średniowiecze Średniowiecze VIII – XV w. 90 Biejków 4 68-66/16 Osada Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu

Cmentarzysko Kultura pomorska /kloszowa Epoka Ŝelaza

Ślad osadnictwa Średniowiecze XIV – XV w. 91 Biejków 5 68-66/17 Ślad Neolit osadnictwa

92 Biejków 6 68-66/18 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Osada Wczesne średniowiecze Średniowiecze XIII – XVII w.

93 Biejków 7 68-66/19 Ślad Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu – wczesna epoka osadnictwa Ŝelaza

Osada Średniowiecze XV – XVII w.

94 Biejków 8 68-66/20 Osada Staro Ŝytno ść

Osada Wczesne średniowiecze Średniowiecze

95 Biejków 9 68-66/21 Cmentarzysko Kultura Okres pó źno late ński lub przeworska rzymski 96 Biejków 10 68-66/22 Cmentarzysko Kultura Okres wczesnorzymski przeworska

97 Pnie 1 68-66/45 Ślad Staro Ŝytno ść osadnictwa

Ślad Średniowiecze - osadnictwa Nowo Ŝytno ść XII – XVII w.

98 Przybyszew 16 69-65/24 Ślad Epoka kamienia – Epoka Ŝelaza osadnictwa Wczesne średniowiecze Osada XIII w.

Osada Pó źne średniowiecze XIV – XVII w.

Ślad Okres nowo Ŝytny osadnictwa XVIII w. 99 Przybyszew 17 69-65/25 Ślad Epoka kamienia osadnictwa

Osada Kultura łu Ŝycka/ Epoka br ązu – wczesna epoka grobów Ŝelaza kloszowych

Kultura Osada przeworska Młodszy okres przedrzymski – okres rzymski

Wczesne średniowiecze X-XII Osada w.

Pó źne średniowiecze Osada XIV – XV w.

Okres nowo Ŝytny Osada XVI – XVII w.

100 Przybyszew 18 69-65/26 Ślady Staro Ŝytno ść osadnictwa

Osada Wczesne średniowiecze X-XIII w.

Wie ś Pó źne średniowiecze – nowo Ŝytno ść XV-XVI w.

Stajnie Nowo Ŝytno ść dworskie XVIII – XX w.

Grób Nieokre ślone

101 Przybyszew 19 69-65/27 Ślad Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu – wczesna epoka osadnictwa Ŝelaza

Ślad Wczesne średniowiecze osadnictwa XII – XIII w.

Ślad Pó źne średniowiecze osadnictwa XIV w. Nowo Ŝytno ść Ślad XVI-XVII w. osadnictwa

102 Przybyszew 20 69-65/28 Ślad Epoka kamienia osadnictwa

Osada Kultura łu Ŝycka Epoka br ązu

Kultura Osada przeworska Młodszy okres przedrzymski – okres rzymski A3-B1

Wczesne średniowiecze Osada X-XIII w.

Pó źne średniowiecze – Osada nowo Ŝytno ść XV – XVI w.

• Stanowiska archeologiczne:

W obszarze gminy rozpoznanych jest około 101 stanowisk archeologicznych, wyst ępuj ących głównie w północnej i południowej cz ęś ci. Najwi ększe skupiska stanowisk archeologicznych wyst ępuj ą w rejonie wsi Biejków, Małej Wsi i Przybyszewie. Około 5 % obszaru gminy jest nierozpoznane pod wzgl ędem archeologicznym. • Krajobraz otwarty:

Obszar gminy charakteryzuje wyst ępowanie warto ściowego krajobrazu otwartego doliny Pilicy z jego naturalnymi cechami wskazanymi do zachowania.

2. Podstawowe kierunki ochrony środowiska kulturowego.

- Dbało ść o dobra kultury przez organy gminy poprzez podejmowanie działa ń ochronnych i zabezpieczaj ących przed zniszczeniem obiektów zabytkowych i krajobrazu otwartego doliny Pilicy (art. 30 ust. 2 pkt 3 oraz art. 50 ustawy o samorz ądzie terytorialnym - Dz.U. Nr 13, poz.74 z pó źniejszymi zmianami);

- Utrzymywanie we wła ściwym stanie przez wła ścicieli i u Ŝytkowników obiektów kultury obj ętych ochron ą prawn ą;

- Wykonywanie, w porozumieniu ze słu Ŝbami konserwatorskimi, wszelkich prac i robót przy obiektach okre ślonych decyzjami lub innymi dokumentami słu Ŝb konserwatorskich jako zabytkowe;

- Wykonywanie prac ziemnych prowadzonych w rejonie stanowisk archeologicznych w porozumieniu ze słu Ŝbami konserwatorskimi. W przypadku odkrycia przedmiotu posiadaj ącego cechy zabytku wskazane jest zabezpieczenie terenu oraz poinformowanie Urz ąd Gminy i słu Ŝb Konserwatora Zabytków;

- Uwzgl ędnianie potrzeby ochrony zabytków w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (w prawie miejscowym) i przepisach gminnych;

- Prowadzenie przez słu Ŝby Konserwatora Zabytków sukcesywnej działalno ści dokumentacyjnej środowiska kulturowego w obszarze gminy;

- Obj ęcie ochron ą konserwatorsk ą zabytkowego układu urbanistycznego rynku w Przybyszewie;

- Obj ęcie ochron ą prawn ą warto ściowego krajobrazu otwartego doliny Pilicy;

II KIERUNKI I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA GMINY

1. PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

1.1 Lokalne warto ści środowiska przyrodniczego • Zasoby abiotyczne

- Rze źba terenu

Gmina Promna poło Ŝona jest w obr ębie makroregionu Wzniesie ń Południowo- Mazowieckich, którego południowa cz ęść to: Dolina Białobrzeska a środkowa i północna - Wysoczyzn ą Rawska. Dolina Białobrzeska jest asymetryczn ą dolin ą Pilicy, której północne zbocze stanowi stroma skarpa o spadkach na ogół powy Ŝej 15 % i wysoko ści wzgl ędnej 15-30 m., silnie erodowana, rozci ęta gł ębokimi w ąwozami z predyspozycjami do powstawania osuwisk. Południowe zbocze doliny tworz ą akumulacyjne tarasy, łagodnie zarysowane. W obr ębie doliny Pilicy wyst ępuj ą tarasy ró Ŝnego wieku, poło Ŝone na ró Ŝnych poziomach. S ą to: młody taras zalewowy, taras nadzalewowy holoceński. i tarasy starsze - plejstoce ńskie wyniesione do ok. 15 m. nad poziom rzeki. Wysoczyzna Rawska poło Ŝona na północ od doliny Pilicy wyniesiona jest 120-160 m. n.p.m. Jej powierzchnia, na ogół falista, przemodelowana jest zdenudowanymi wzgórzami moreny czołowej o niewielkich spadkach oraz wci ętymi dolinkami ze stałym lub okresowym odpływem.

- Budowa geologiczna

Teren gminy Promna wchodzi w skład jednostki geologicznej -Synklinorium brze Ŝnego. Wierceniami rozpoznano utwory: kredy górnej, trzeciorz ędu i czwartorz ędu. Utwory kredy (margle, wapienie, iły, piaskowce) stwierdzono na ró Ŝnych gł ęboko ściach: od 45 m. p.p.t. w Fal ęcicach do 150 m. w Broniszewie. Utwory trzeciorz ędu przykrywaj ące skały wieku kredowego wykształcone jako piaski maj ą mi ąŜ szo ść od 141 m. w Broniszewie do 33,5 m. w Fal ęcicach; wyst ępuj ą na gł ębo- ko ści 64 m. w Broniszewie, odsłaniaj ą si ę w strefie kraw ędziowej Pilicy Utwory czwartorz ędowe (gliny zwałowe, piaski, osady organiczne) pokrywaj ą teren całej gminy wykazuj ąc zró Ŝnicowan ą mi ąŜ szo ść : 7 m. w Fal ęcicach, 64 m. - w Broniszewie.

- Surowce mineralne

Budowa geologiczna stanowi ąca baz ę dla surowców mineralnych wskazuje na mo Ŝliwo ść udokumentowania złó Ŝ takich jak: piaski i pospółki, gliny i torfy. Prowadzone badania nie wykazały mo Ŝliwo ści udokumentowania du Ŝych złó Ŝ o charakterze przemysłowym. Udokumentowano 3 zło Ŝa surowców mineralnych - „Piekarty", „Promna 1” i „Promna 3” Do eksploatacji na lokaln ą skal ę wytypowano 19 złó Ŝ w 17 miejscowo ściach. Gliny nie s ą eksploatowane ze wzgl ędu na ochron ę gleb i brak popytu na ten surowiec. Torfy w dolinach: Rykalanki, Mogielanki i Pilicy s ą materiałem nieprzydatnym dla celów opałowych i rolniczych, ponadto posiadaj ą du Ŝe warto ści ekologiczne.

Wody podziemne

Na terenie gminy wody podziemne wyst ępuj ą w utworach kredy, trzeciorz ędu i czwartorz ędu. Kredowy poziom wodono śny ujmowany jest studniami wierconymi, których wydajno ści mieszczanie najcz ęś ciej w granicach 20-30 m 3/h. Wody s ą m ętne od zwi ązków Ŝelaza, wykazuj ą średni ą twardo ść , bakteriologicznie - bez zastrze Ŝeń. Trzeciorz ędowy poziom wodono śny to: Główny Zbiornik Wód Podziemnych Nr 215 A „Subniecka Warszawska, cz ęść centralna" jest najcz ęściej ujmowanym studniami gł ębinowymi poziomem. Wydajno ść studni w granicach 25-40 m 3/h. Wody nie maj ą zanieczyszcze ń bakteriologicznych, wykazuj ą znaczne zawarto ści Ŝelaza.

Czwartorz ędowy poziom wodono śny ujmowany jest studniami kopanymi, i. wierconymi W zale Ŝno ści, od budowy geologicznej i rze źby terenu wyst ępuje na gł ęboko ściach od 0,5 m. p.p.t. do kilku - kilkunastu metrów. Wody tego poziomu wykazuj ą wpływ czynnika antropogenicznego; stwierdzono zawarto ść pestycydów.

Wody powierzchniowe

Obszar gminy poło Ŝony jest w dorzeczu rzeki Pilicy. Rzeka jest nieuregulowana, posiada liczne meandry, odci ęte zakola (starorzecza), wyspy i łachy piaszczyste. Wyst ępuje zagro Ŝenie jej przepływu, nienaruszalnego z powodu poboru wody ze Zbiornika Sulejowskiego dla miasta Łodzi, poło Ŝonego w gór ę od gm. Promna. Zrzut ścieków odbywa si ę do innej zlewni. Rzeka zbiera nast ępuj ące dopływy: Mogielank ę, Dylówk ę, Borówk ę i Star ą Pilic ę. Wody powierzchniowe zajmuj ą 197 ha.

- Klimat

Gmina Promna poło Ŝona jest w „dzielnicy środkowej". Średnia temperatura roczna wynosi 7,5°C, suma opadów w ci ągu roku wynosi 548 mm, długo ść trwania okresu wegetacyjnego - 210 -220 dni.

Zró Ŝnicowanie morfologiczne terenu gminy ma swoje odbicie w mikroklimatach poszczególnych jednostek. Teren wysoczyzny charakteryzuje si ę korzystnymi warunkami klimatu lokalnego dla osadnictwa i. rolnictwa. Skarpa doliny Pilicy o ekspozycji południowej posiada wyj ątkowo korzystne warunki solarne dla upraw ciepłolubnych. Do- lina Pilicy odznacza si ę niekorzystnymi warunkami wilgotno ściowymi i termicznymi, co jest przyczyn ą nieodpowiednich warunków bioklimatycznych i w znacznym, stopniu, dyskwalifikuje mo Ŝliwo ść lokalizacji budownictwa mieszkaniowego.

• Zasoby biotyczne - Lasy

Lesisto ść gminy jest bardzo mała i wynosi 5,6 % (61.6 ha). Lasy poło Ŝone s ą w IV krainie przyrodniczo-le śnej Mazowiecko-Podlaskiej, w dzielnicy Wysoczyzny Rawskiej. Administracyjnie nale Ŝą do Nadle śnictwa Grójec. Charakteryzuje je du Ŝe rozproszenie i wyst ępowanie niewielkich kompleksów le śnych na wysoczy źnie i w dolinie Pilicy, Najwi ększymi kompleksami s ą: uroczysko Michałów i Rykały z dominuj ącym gatunkiem - sosn ą i uzupełniaj ącymi - dębem, brzoz ą i modrzewiem. W dolinie Pilicy dominuje olsza czarna. Drzewostan le śny jest młody, przewa Ŝaj ący wiek to 40-80 lat.

- Zadrzewienia

Zadrzewienia zajmuj ą 1.05 ha. Najwi ększe powierzchnie dotycz ą doliny Pilicy, gdzie zespoły zaro ślowe zwi ązane s ą ze stale podtapianym siedliskiem.

Ekosystemy zalewane okresowo, to lasy typu gradowego. Znaczne powierzchnie pokrywaj ą ł ąki z k ępami wierzb i olch oraz ł ęgami topolowo-wierzbowymi. W obszarze gminy wyst ępuj ą wszelkie rodzaje zadrzewie ń, od wspomnianych przywodnych, poprzez przyzagrodowe, przydro Ŝne, śródpolne, ziele ń urz ądzon ą cmentarn ą i parkow ą. Ciekawymi obiektami s ą parki podworskie w Fal ęcicach, Górach, Piekartach, Promnie Kolonii, Rykałach, Nowy Przybyszew.

- Ro ślinno ść szuwarowo-torfowiskowa

Zbiorowiska zwi ązane głównie z dolinami Pilicy i Dylewki. Starorzecza i torfianki zarastaj ą ro ślinno ści ą szuwarow ą, głównie ró Ŝnymi gatunkami turzyc, trzcin ą, itp. Dolny fragment doliny Dylewki, to zaro śni ęte szuwarami stawy wodne z gniazduj ącymi rzadkimi gatunkami ptaków i płazów.

- Ro ślinno ść ł ąk i pastwisk

Ekosystemy ł ąkowo-pastwiskowe wyst ępuj ą głównie w dolinie Pilicy, s ą zubo Ŝone przez działalno ść człowieka. Zajmuj ą ponad 20 % powierzchni gminy.

- Fauna

W obr ębie gminy znajduje si ę co najmniej 30 gatunków ssaków (13 obj ętych ochron ą prawn ą, 1 zapisany w „Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt", 8 nale Ŝy do zwierzyny łownej). Stwierdzono wyst ępowanie 155 gatunków ptaków, w tym 125 l ęgowych. 9 gatunków wpisano do „Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Zwierz ąt". Spo śród, gatunków lęgowych - 7 nale Ŝy do zwierzyny łownej.

1.2. Zagro Ŝenia środowiskowe - Zagro Ŝenia dla środowiska

Zagro Ŝenia dla środowiska wynikaj ą z działalno ści człowieka, przy czym negatywny wpływ tej działalno ści mo Ŝe si ę odnosi ć do jednego lub wielu komponentów środowiska. W obszarze gminy Promna mog ą to by ć:

- Zachwianie równowagi ekologicznej doliny Pilicy

Świat ro ślin i zwierz ąt dziko Ŝyj ących w obszarze doliny Pilicy jest pod wpływem zmieniaj ących si ę czynników naturalnych i antropogennych. Koncentracja ludzi na wodzie i nad rzek ą w okresie letnim poci ąga za sob ą zmiany w składzie awifauny, objawiaj ące si ę np. wycofywaniem wielu gatunków antropofobnych. Najwi ększe jednak zmiany zachodz ą na skutek trwałego przekształcenia środowiska zabudow ą i regulacj ą koryta, melioracjami odwadniaj ącymi, budow ą zbiorników zaporowych, spuszczaniem nieoczyszczonych ścieków, chemizacj ą i mechanizacj ą prac polowych w dolinie i na obrze Ŝach. Ponadto wycinanie drzew, ł ęgów, olsów, zamiana ł ąk na agrocenozy wpływaj ą niekorzystnie na warto ści ekologiczne doliny. W latach. 70-tych, po wybudowaniu Zbiornika Sulejowskiego odnotowano daleko id ące zmiany w ekosystemach ro ślinnych oraz zmiany jako ściowe i ilo ściowe w składzie gatunków wodnobłotnych. Nast ąpił znaczny spadek poziomu wód gruntowych, brak wylewów wiosennych, a w konsekwencji zmniejszenia retencji wody. Bezzwrotny pobór wody dla m. Łodzi spowodował, Ŝe rzeka przez co najmniej kilkana ście lat rzadko płyn ęła cał ą dolin ą. Stwierdzono znaczny spadek poziomu wody w rzece. Zasoby wodne Pilicy s ą ograniczone, wyst ąpiło zagro Ŝenie utrzymania jej przepływów nienaruszalnych. Ze zjawiskami tymi zwi ązany jest szybko post ępuj ący proces erozji wgł ębnej, w wyniku czego koryto rzeczne obni Ŝyło si ę o około 5-6 m. W efekcie nast ępuje szybkie zarastanie piaszczystych wysp i łach trawami z podrostem wierzbowym. Post ępuje sukcesja gatunków kserotermicznych tworz ących suche murawy, pojawiaj ą si ę tak Ŝe grunty orne, tzw. nowiny. Nast ąpiła degradacja (wywianie) gruntów organicznych i przeobra Ŝenie ich cz ęsto w jałowy nieu Ŝytek, W wielu miejscach zaobserwowano proces silnego przesuszenia ł ąk w dolinie i zanik starorzeczy w korycie rzeki, wskutek niskiego poziomu wody zaczyna pojawia ć si ę bujna ro ślinno ść szuwarowa. W efekcie zmian zachodz ących w dolinie, nast ąpiło wycofywanie si ę wielu gatunków ptaków. Nie stwierdzono l ęgów lub nie zaobserwowano ju Ŝ takich gatunków jak: zausznik, bąk, kulik wielki, mewa śmieszka, kraska, w ąsatka. Nast ąpił, spadek liczebno ści nast ępuj ących gatunków: przepiórka, derkacz, rybitwa czarna. Rozwój ro ślinno ści szuwarowej w korycie rzeki zaznaczył si ę wzrostem liczebno ści gatunków zwi ązanych w okresie l ęgowym z tym typem środowiska, tj. rokitniczek i potrzos. Nast ępuje tak Ŝe zanik biotopów l ęgowych takich gatunków jak: derkacz, sieweczka rzeczna i obro Ŝna, czajka, cyranka, kszyk i inne (znikanie piaszczystych pla Ŝ, wilgotnych łąk, trzcinowisk oraz miejsc Ŝerowiskowych mielizn i zatok). Wzrasta natomiast liczebno ść gatunków zaro ślowych, szuwaru i sucholubnych,

Zagro Ŝenia dla warunków aerosanitarnych, klimatu akustycznego, gleb, wód powierzchniowych i gruntowych oraz ro ślin i zwierz ąt zwi ązane z obiektem szczególnie szkodliwym dla środowiska i zdrowia ludzi - drog ą ekspresow ą Nr 7 W ramach, modernizacji, trasy Nr. 7 powstała obwodnica m. Białobrzegi. Odbicie obej ścia Białobrzegów zaczyna si ę na terenie gminy Promna w Kolonii - Promna. Wg „Kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko obwodnicy miasta Białobrzegi na trasie drogi ekspresowej Nr 7, na odcinku od km, 409+514,125 do km, 417+194,859 -etap rozwi ązania projektowego" opracowanej przez zespół rzeczoznawców Min. Ochr. Śród., Zas. Nat. i Le śn. w 1997 r. obwodnica jest uci ąŜ liwa dla środowiska pod wzgl ędem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego zwłaszcza dwutlenkiem azotu. Granice ponadnormatywnego st ęŜ enia tego zanieczyszczenia maj ą zasi ęg 50 m.-200 m. od osi obwodnicy w zale Ŝno ści od lokalnych warunków fizjograficznych. Najwi ększy zasi ęg negatywnego oddziaływania N0 2 koncentruje si ę nad ł ąkami nadbrze Ŝnymi i rzek ą Pilic ą.

Pozostałe zanieczyszczenia praktycznie nie b ędą przekracza ć dopuszczalnych norm (zdaniem autorów) - z uwagi na wprowadzanie katalizatorów w samochodach i ograniczanie zu Ŝycia benzyn ołowiowych i nie b ędą wpływa ć znacz ąco na stan higieny powietrza atmosferycznego okolicy. Dopuszczalne poziomy d źwi ęku A w środowisku b ędą spełnione w wi ększo ści na obszarach zabudowanych przyległych do projektowanej drogi. Tylko jedno gospodarstwo sadownicze w Kol. Promna b ędzie nara Ŝone na nadmierny hałas. W wyniku odprowadzania wód opadowych z jezdni obwodnicy nast ępowa ć b ędzie zanieczyszczenie traw i ro ślinno ści w rowach przyskarpowych.

- Intensywna chemizacja zwi ązana ze specjalizacj ą sadownicz ą w północnej cz ęś ci gminy stwarza zagro Ŝenie dla wielu komponentów środowiska (powietrze, gleba, wody powierzchniowe i podziemne, ro śliny) i zdrowia ludzi. Obecnie stosowane środki ochrony ro ślin charakteryzuj ą si ę kilkudniowym okresem rozpadu. Jednak Ŝe ponad dwudziestokrotne opryskiwanie sadów w ciągu roku nie mo Ŝe by ć oboj ętne dla zdrowia ludzi, głównie wła ścicieli sadów mieszkaj ących na terenie swojego gospodarstwa.

- Zagro Ŝenie dla czysto ści wód powierzchniowych i podziemnych

Dolina Pilicy i wschodnia cz ęść gminy zbudowane ze skał. przepuszczalnych oraz posiadaj ąca płytko zalegaj ące wody gruntowe nara Ŝona jest na zanieczyszczenia pochodz ące z powierzchni terenu. Głównymi źródłami ska Ŝeń jest nieuporz ądkowana gospodarka ściekowa i brak oczyszczalni ścieków, systemu kanalizacji, zrzuty ścieków bezpo średnio do gruntu i wód powierzchniowych, nieszczelne szamba. Ponadto na stan sanitarny Pilicy na obszarze gminy Promna, maj ą wpływ ścieki pochodz ące z miast le Ŝą cych nad ni ą: Nowe Miasto n/Pilic ą, Białobrzegi.

- Erozja gleby i rze źby

Na terenie gminy wyst ępuje północna stroma kraw ędź doliny Pilicy. Przewa Ŝaj ące nachylenie powy Ŝej 10 % przy du Ŝym udziale spadków 15-25 %, wysoko ści wzgl ędne s ą rz ędu 10-30 m.

Skarpa rozci ęta licznymi w ąwozami, cz ęś ciowo poro śni ęta jest drobnymi lasami, zakrzaczeniami. Odsłoni ęte partie kraw ędzi nara Ŝone s ą na procesy erozyjne tj.: spłukiwanie gleby, spełzywanie gruntu, powstawanie osuwisk.

• Obiekty uci ąŜ liwe dla środowiska (Rozporz ądzenie Min. Ochr. Śród., zas. Nat. i Le śn. z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie okre ślenia rodzajów inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mog ących pogorszy ć stan środowiska oraz wymogami, jakim powinny odpowiada ć oceny oddziaływania na środowisko tych inwestycji)..

- Obiekty szczególnie szkodliwe:

droga ekspresowa Nr 7 Warszawa-Białobrzegi-Radom. 2 fermy kur w Kolonii Promna

- Obiekty mog ące pogorszy ć stan środowiska

gazoci ąg średniopr ęŜ ny: Lubienia-Sękocin. oraz odgał ęzienie do Warki, ubojnia zwierz ąt w Kolonii Promna, zakład przetwórstwa owoców i warzyw - w Pniach; w Kolonii Promna (nie działa), tartak w Promnej, garbarnia w Broniszewie, droga wojewódzka Promna-Warka, stacje paliw płynnych w Broniszewie, Fal ęcicach Promna Kolonia, Pacew, stacje bazowe telefonii komórkowej GSM w: Lekarcicach, Broniszewie i Fal ęcicach.

• Nadzwyczajne zagro Ŝenie środowiska

Prawdopodobie ństwo wyst ąpienia nadzwyczajnego zagro Ŝenia środowiska (nz ś) na terenie gm. Promna wi ąŜ e si ę z mo Ŝliwo ści ą awarii w obiektach przemysłowych (np. wyciek amoniaku w chłodni) i transporcie drogowym (wydostanie si ę na zewn ątrz substancji toksycznych i niebezpiecznych o wła ściwo ściach palnych lub wybuchowych). NZ Ś mo Ŝe by ć wi ęc zwi ązane z transportem tras ą ekspresow ą Nr 7, wyciekiem amoniaku z chłodni oraz przedostanie si ę substancji ropopochodnych do gruntu i wody ze stacji paliwowych w Broniszewie, Fal ęcicach, Pacewie i Promnie Koloni.

1.3 Podstawowe kierunki ochrony środowiska

Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska (z 1981. r.) okre śla główne kierunki ochrony środowiska. Akt ten stanowił baz ę dla formułowania celów i wytyczania kierunków działa ń dla realizacji idei zrównowa Ŝonego rozwoju kraju - na pocz ątku lat dziewi ęć dziesi ątych. Opracowana została „Polityka Ekologiczna Pa ństwa" (uchwała Sejmu z dnia 10 maja 1991 roku) oraz „Program wykonawczy do polityki ekologicznej Pa ństwa do 2000 roku". Ogólne zasady racjonalnego gospodarowania poszczególnymi komponentami środowiska i kierunki ochrony stanowi ć winny: • Ochrona powierzchni ziemi oraz kopalin

Gleba i rze źba terenu

- Zapobieganie i przeciwdziałanie niekorzystnym, zmianom, a w razie uszkodzenia lub zniszczenia przywracanie do wła ściwego stanu i m.in.

• zapobieganie procesom erozji gleb i rze źby w obr ębie terenów o du Ŝych spadkach (skarpa nadpilicka z w ąwozami) poprzez zadrzewianie stromych zboczy, stosowanie odpowiednich metod w uprawie roli i nieodsłanianie zboczy;

• rekultywacja istniej ących drobnych wyrobisk na terenie całej gminy (około 18 odkrywek o powierzchni 45,6' ha wytypowano do rekultywacji), głównie piaskowni oraz torfiarek;

• przywracanie warto ści u Ŝytkowych zdegradowanym glebom organicznym w dolinie Pilicy,

• stosowanie środków chemicznych, i. biologicznych, w sposób nienaruszaj ący równowagi przyrodniczej, poło Ŝenie nacisku na wapnowanie gleb (około 85 % gleb nale Ŝy do kwa śnych i bardzo kwa śnych).

Zło Ŝa kopalin

- Racjonalne gospodarowanie zasobami oraz kompleksowe wykorzystywanie kopalin, w tym równie Ŝ kopalin towarzysz ących poprzez uwzgl ędnianie w działalno ści wydobywczej faktu nie-odnawialno ści zasobów oraz respektowanie obowi ązuj ących przepisów (prawo geologiczne i górnicze, ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, prawo budowlane, ustawa o lasach, ustawa o ochronie przyrody, ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, prawo wodne).

- Prowadzenie sukcesywnej rekultywacji, terenów poeksploatacyjnych i przywracanie do wła ściwego stanu innych elementów przyrodniczych środowiska.

- Prowadzenie prac dokumentacyjnych złó Ŝ kruszywa dla potrzeb lokalnych (Rykały, Lisów, Mała Wie ś, Piekarty, Karolin, Kol. Promna, Lekarcice Parcele, Lekarcice Stare, Osuchów, Przybyszew, Góry, Promna, Biejskowska Wola, Biejków, Olkowice, Bronisławów)

• Ochrona wód - Racjonalne gospodarowanie wodami powierzchniowymi i pod ziemnymi oraz zapobieganie lub przeciwdziałanie naruszeniom równowagi przyrodniczej i wywoływaniem w wodach zmian powoduj ących ich nieprzydatno ść dla ludzi, ro ślin i zwierz ąt poprzez m.in:

• likwidacj ę źródeł zagro Ŝeń wód podziemnych i. powierzchniowych drog ą porz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej (opracowanie koncepcji odprowadzania i oczyszczania ścieków dla całej gminy z uwzgl ędnieniem ścieków bytowych i przemysłowych oraz realizacja jej przede wszystkim w Promnie i w miejscowo ściach nadpilickich), realizacj ę urz ądze ń do oczyszczania ścieków opadowych z dróg (głównie trasy Nr 7), likwidacj ę nieszczelnych szamb, likwidacj ę dzikich wysypisk śmieci,

• popraw ę czysto ści rzeki Pilicy i doprowadzenie jej do i klasy czysto ści.

- Ochrona ilo ściowa i jako ściowa wód podziemnych i. powierzchniowych poprzez:

- zwi ększenie retencyjno ści środowiska przyrodniczego, szczególnie w dolinie Pilicy, drog ą realizacji gminnego programu zalesie ń, zadrzewienia terenów wododziałowych i o du Ŝych spadkach (skarpa nadpilicka) oraz urz ądzania terenów zielonych o ró Ŝnych funkcjach (realizacja zieleni izolacyjnej po obu stronach drogi ekspresowej),

- opomiarowywanie sukcesywne wszystkich u Ŝytkowników korzystaj ących z wodoci ągów zbiorowych,

- szczególna ochrona wód podziemnych i obszarów ich zasilania (GZWP „Subniecka Warszawska - cz ęść centralna" -OWO) polegaj ąca na niedopuszczaniu do zanieczyszczenia wód oraz na zapobieganiu i przeciwdziałaniu szkodliwym wpływom na obszary ich zasilania.

• Ochrona powietrza

- Zapobieganie powstawaniu, ograniczanie i eliminowanie wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczaj ących, które mog ą ujemnie wpływa ć na zdrowie człowieka, klimat, przyrod ę Ŝyw ą, gleb ę, wod ę lub powodowa ć inne szkody w środowisku m.in. poprzez:

- modernizacj ę systemów ciepłowniczych obiektów u Ŝyteczno ści publicznej (przestawianie kotłowni koksowych i w ęglowych na gazowe lub olejowe),

- redukcj ę zanieczyszcze ń wytwarzanych przez zakłady przemysłowe działaj ące na terenie gminy poprzez modernizacj ę urz ądze ń, - kontynuacj ę uzbrojenia gminy w gaz przewodowy,

- stosowanie środków ochrony ro ślin o krótkim okresie karencji,

- wykonanie osłon, z pasów zieleni celem zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza wzdłu Ŝ trasy Nr 7 (skuteczny pas osłonowy - to min. 30 m. z drzewami wysokimi oraz krzewami niskimi) oraz przestrzeganie nast ępuj ących zasad w uprawie ro ślin: od 30 do 50 m. - zbo Ŝa, w odległo ści ponad 50 m. - warzywa korzeniowe i w odległo ści ponad 150 m. - ro śliny o jadalnych cz ęś ciach nadziemnych,

- zabezpieczenia przeciwhałasowe po obu. stronach trasy Nr 7 poprzez stosowanie ekranów antyakustycznych w postaci: zieleni izolacyjnej, potrójnego szklenia okien, ekranów d źwi ękochłonnych

• Ochrona świata ro ślinnego i zwierz ęcego

- Racjonalne korzystanie z zasobów świata ro ślin i zwierz ąt oraz odtwarzanie ich w sposób zapewniaj ący utrzymanie równowagi przyrodniczej oraz zachowywanie w stanie nienaruszonym zasobów o szczególnej warto ści ze wzgl ędu na potrzeby naukowe lub społeczne (np. rezerwaty przyrody).

- Ochrona lasów oraz zachowywanie tego ekosystemu, o korzystnym wpływie na komponenty środowiska i równowag ę przyrodnicz ą (Plany urz ądzania lasu dla Nadle śnictwa Grójec oraz dla lasów niepa ństwowych) poprzez m.in.:

* zabezpieczenia lasów i zadrzewie ń przed szkodliwym oddziaływaniem zanieczyszcze ń środowiska (przebudowa prawie monokulturowych sosnowych drzewostanów na bardziej zró Ŝnicowane z dostosowaniem do Ŝyźniejszych typów siedlisk);

* preferowanie stosowania biologicznych metod ochrony lasów;

* zwi ększenie lesisto ści i zadrzewie ń (gminny program, zwi ększenia lesisto ści dotyczy ok. 1400 ha) ze wzgl ędu na potrzebę ochrony gleby (zabezpieczenia przeciwerozyjne stromych zboczy doliny Pilicy), świata zwierz ąt, kształtowanie klimatu oraz potrzeby zwi ązane z zapewnieniem równowagi przyrodniczej i zaspokajanie potrzeb ludzi w zakresie wypoczynku, a tak Ŝe likwidacj ę nieu Ŝytków wyrobisk poeksploatacyjnych, terenów nieprzydatnych i mało przydatnych do pro- dykcji rolniczej oraz obszarów infiltracyjnych i wododziałowych szczególnie w „Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki".

• Ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych środowiska

- Ochrona systemu obszarów i obiektów prawnie chronionych. ( „Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki” , lasy, 3 zabytkowe parki dworskie w Piekartach, Promnej i Rykałach). - Prowadzenie prac inwentaryzacyjnych i bada ń, nad rozpoznaniem walorów przyrodniczych gminy z wytypowaniem obszarów najcenniejszych.

- Zachowywanie przestrzennej ci ągło ści systemu przyrodniczego (m.in.' wdra Ŝanie programu zwi ększania lesisto ści oraz wprowadzanie zadrzewie ń).

- Obj ęcie ochron ą prawn ą wytypowanych obszarów i obiektów przyrodniczych, tj.:

• uŜytki ekologiczne: „Przybyszewski ols", „Olszamy-staw", "Promna";

• zespół, przyrodniczo-krajobrazowy: „Dolina Rykalanki";

• kilkadziesi ąt pomników przyrody o Ŝywionej i. jeden. - nieoŜywionej

oraz innych.

- Podniesienie rangi Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki w ekologicznym systemie obszarów chronionych do roli Parku Krajobrazowego Dolnej Pilicy.

1.4. Obszary i obiekty obj ęte i wskazane do obj ęcia ochron ą prawn ą z tytułu przepisów szczególnych

1.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą

• Ochrona obszarów cennych przyrodniczo (ustawa o ochronie przyrody)

-„Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki” : Uchwała Nr XV/69/83 WRN w Radomiu z dnia 28 czerwca 1983 r. zmieniaj ąca uchwał ę Nr VI/27/77 z sprawie planu zagospodarowania przestrzennego byłego województwa radomskiego do 1990 r. pra Ŝ planu społeczno-gospodarczego rozwoju województwa w latach 1976-1980 i kierunków do roku 1985 –Dz.Urz. Woj. Radomskiego Nr 9 poz.51 z 1983 r. W obr ębie w/w obszaru chronionego poło Ŝona jest południowa cz ęść gminy: dolina Pilicy z tarasami zalewowymi i jej północne zbocza - stroma kraw ędź.

- Obszar NATURA 2000 „Dolina Dolnej Pilicy”: Obszar obejmuje 80- kilometrowy, równole Ŝnikowo biegn ący odcinek doliny Pilicy, szeroki na 1-5 km, pomi ędzy Inowłodzem a Ostrówkiem-Mniszewem (uj ście do Wisły) oraz dolin ę Drzewiczki. Północn ą granic ę obszaru stanowi stroma skarpa, o wysoko ści wzgl ędnej do 20m, miejscami pokryta ro ślinno ści ą kserotermiczn ą. Cz ęść południowa doliny Pilicy jest płaska, w znacznym stopniu pokryta lasami. Rzeka na tym odcinku meandruje, tworz ąc liczne wysepki, łachy i ławice piasku. Niskie wyspy s ą nagie, wy Ŝsze poro śni ęte zaro ślami wierzbowymi. Koryto Pilicy ma tu szeroko ść 100-150 m i ł ączy si ę z licznymi starorzeczami, zaro śni ętymi w ró Ŝnym stopniu

• Ochrona lasów (ustawa o Lasach.)

Niewielkie powierzchnie le śne (5,6 % powierzchni gminy, tj. 626 ha) rozrzucone s ą na terenie całej gminy.

• Obszary udokumentowanych złó Ŝ surowców mineralnych (prawo geologiczne i górnicze) Tereny górnicze: - Zło Ŝe „Piekarty" - piaski. - Zło Ŝe „Promna 1” - Zło Ŝe „Promna 3” • Ochrona gruntów rolnych i le śnych (ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych)

- Grunty rolne o najwy Ŝszej przydatno ści rolniczej: gleby klas I-III. Zmiana przeznaczenia zwartego obszaru przekraczaj ącego 0,5 ha wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa w trybie sporz ądzenia planu miejscowego.

- Grunty rolne wytworzone z gleb pochodzenia organicznego: gleby torfowe i murszowe. Zmiana przeznaczenia tych gleb klasy V i VI wymaga uzyskania zgody Wojewody w trybie sporz ądzenia planu miejscowego.

- Grunty le śne stanowi ące własno ść Skarbu Pa ństwa: Zmiana przeznaczenia wymaga uzyskania zgody Ministra O ŚZNiL w trybie sporz ądzenia planu miejscowego.

- Grunty le śne nie b ędące własno ści ą Skarbu Pa ństwa - zmiana przeznaczenia wymaga uzyskania zgody marszałka województwa w trybie sporz ądzenia planu miejscowego.

1.4.2. Obszary i obiekty planowane do obj ęcia ochron ą prawn ą

• Park Krajobrazowy Dolnej Pilicy

Obejmuje południow ą cz ęść gminy, pokrywa si ę z zasi ęgiem Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki. UŜytek ekologiczny „Przybyszewski ols" - uj ściowy odcinek rzeki Dylówki, której towarzysz ą zaro śni ęte stawy rybne i podtopiony ols z gniazduj ącymi rzadkimi ptakami.

UŜytek ekologiczny „Olszamy-staw" - kilkuhektarowy bezodpływowy zbiornik wodny z ostoj ą ptaków wodno-błotnych i miejscem rozrodu płazów wyró Ŝniaj ący si ę swoj ą naturalno- ści ą i bioró Ŝnorodno ści ą wśród otaczaj ących agrocenoz.

UŜytek ekologiczny „Promna" - zespół najwi ększych torfianek w dolinie Pilicy zarastaj ących olsz ą i wierzb ą z mozaik ą zbiorowisk ro ślinnych i gniazduj ącymi rzadkimi ptakami.

UŜytek ekologiczny „Brze źce" - silnie uwilgotniona ł ąka w dolinie Pilicy z oczkami wodnymi oraz ro ślinno ści ą szuwarowo-torfowiskow ą; optymalne warunki gniazdowania ptaków wodno-błotnych.

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dolina Rykalanki" - fragment doliny rzeki Rykalanki dobrze zachowanym parkiem pałacowym w Rykałach, z wyst ępuj ącym starodrzewem olszowym, terenami źródliskowymi na zboczach doliny; ponadto 60 gatunków ptaków i pomnikowe drzewa.

Pomniki przyrody uroczysko Rykały - 2 d ęby PGR Wysoka - topole, brzoza i d ąb w parku park w nowym Przybyszewie - lipy, świerk, jesion, aleja kasztanowców Piekarty - wierzby na skraju parku dworskiego Ługowa Wola - grusza polna Piotrów - lipa Promna - jesion w parku Fal ęcice - grusza polna Rykały - w parku: 2 aleje lipowe z około 80 szt. i 27 szt. olch, d ąb, - jesion, platan Rykały - głaz narzutowy Fal ęcice - w parku: platan i d ąb

2. STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA GMINY I KIERUNKI JEJ ROZWOJU

Struktura funkcjonalno - przestrzenn ą gminy Promna charakteryzuje si ę czytelnym układem opartym na prawidłowym wykorzystaniu zasobów środowiska przyrodniczego.

Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy składa się z dwu jednostek:

• cz ęś ci środkowo-północnej - obszaru o dobrych warunkach rozwoju funkcji rolniczych z ukształtowanym, specjalistycznym kierunkiem produkcji sadowniczej, cechuj ącym si ę rolniczym charakterem zabudowy. mniejszymi jednostkami osadniczymi i znacznym rozproszeniem zabudowy;

• cz ęś ci południowej „nadpilickiej" o zró Ŝnicowanej rze źbie terenu i wysokich walorach estetyczno-krajobrazowych o funkcjach ochronnych (obszar chronionego krajobrazu) z predyspozycjami do pełnienia funkcji rekreacji i turystyki. Jednocze śnie w pa śmie „nadpilickim" skoncentrowane s ą główne jednostki osadnicze (ponad połowa ludno ści gminy) wraz z administracyjno-usługowym o środkiem gminnym oraz uzupełniaj ące ośrodki koncentracji usług, w tym u Ŝyteczno ści publicznej oraz obsługi ludno ści na poziomie gminnym. W strukturalnej jednostce „nadpilickiej" skupione s ą wi ęc funkcje mieszkaniowe (zabudowa jednorodzinna, zagrodowa i wypoczynkowa) jak równie Ŝ funkcje usługowe i usługowo-produkcyjne.

Istotnym elementem struktury funkcjonalno-przestrzennej wpływaj ącym na jej ukształtowanie i rozwój jest dobrze rozwini ęty układ komunikacyjny w którym wyodr ębnia si ę droga ekspresowa Nr 7 o kierunku północ-południe oraz układ komunikacyjny na kierunku wschód-zachód Warka-Nowe Miasto n/Pilicą na który nanizany jest mocno zainwestowany ci ąg osadniczy. Głównym ogniwem sieci osadniczej poło Ŝonym w rejonie nadpilickim jest o środek gminny Promna-Promna Kolonia poło Ŝony przy drodze wojewódzkiej Nr 731 oraz w zasi ęgu oddziaływania trasy ekspresowej Nr 7 i wyposa Ŝony w podstawowe usługi administracyjne dla obsługi ludno ści gminy. O środkami uzupełniaj ącymi i równowa Ŝą cymi dost ęp do usług s ą miejscowo ści Przybyszew oraz Fal ęcice, Fal ęcice-Parcela, Fal ęcice-Wola. Pozostałe istotne jednostki osadnicze poło Ŝone w tym ci ągu to Góry, Adamów, Osuchów, Biejkowska Wola, Biejków, Wola Branecka. W wi ększo ści sołectw poło Ŝonych w rejonie nadpilickim wyst ępuje uzupełniaj ąco zabudowa o charakterze letniskowym. Funkcja ta stanowi ć mo Ŝe jeden z podstawowych atutów rozwojowych gminy w przyszło ści. Harmonijny rozwój i przekształcanie w perspektywie struktury przestrzennej powinno polega ć przede wszystkim na wypełnianiu obszarów zainwestowanych i wskazanych do zainwestowania w obr ębie ju Ŝ utrwalonej struktury gminy, a szczególno ści:

- utrwalanie mocno zurbanizowanego pasma nadpilickiego; - kształtowanie okre ślonego w planistycznych opracowaniach krajowych i subregionalnych pasma rozwojowego zwi ązanego z tras ą ekspresow ą Nr 7 (wskazany wielofunkcyjny obszar do zainwestowania).

Z kompleksowej analizy potrzeb rozwojowych gminy wynikaj ą zadania polegaj ące na potrzebie modernizacji układu komunikacyjnego. Z potrzeb rozwojowych wynikaj ą równie Ŝ zadania polegaj ące na przygotowaniu kolejnych terenów do zainwestowania poprzez sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i uzyskiwanie terenów dla inwestycji celów publicznych. Zbilansowanie terenów do zainwestowania wyznaczonych w obowi ązuj ącym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy pozwala na stwierdzenie, Ŝe zabezpieczaj ą one w wi ększo ści potrzeby inwestycyjne gminy. Z kolei z analizy potrzeb rozwojowych obszarów osiedle ńczych wynikaj ą zadania polegaj ące na porz ądkowaniu i uzupełnianiu istniej ących terenów zainwestowania głównie w ukształtowanym, najbardziej zagospodarowanym ci ągu „nadpilickim" o charakterze wielofunkcyjnym z udziałem funkcji mieszkaniowo- usługowo-wypoczynkowych oraz na wskazaniu obszarów z przeznaczeniem na cele publiczne jak równie Ŝ do zabudowy głównie wypoczynkowej. Elementem warunkującym dalszy rozwój terenów osiedle ńczych jest realizacja systemów uzbrojenia (dalszego grupowego wodoci ągowania oraz budowy oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej). Podniesienie standardu sanitarnego jest w pierwszej kolejno ści w miejscowo ści gminnej Promna oraz w nadpilickim wielofunkcyjnym obszarze zainwestowania.

W strukturze gminy wyst ępuj ą obszary niewskazane do zabudowy. S ą to tereny doliny Pilicy znacz ące w krajowej sieci ekologicznej „ECONET POLSKA" wskazane do kształtowania systemu przyrodniczego terenów otwartych oraz obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Tereny o bardzo korzystnych i korzystnych warunkach naturalnych do produkcji rolniczej wyst ępuj ą w przewadze w północnej i środkowej cz ęś ci gminy i przes ądzaj ą o mo Ŝliwo ściach dalszego rozwoju specjalizacji sadowniczej. Wysoka atrakcyjno ść przyrodnicza i krajobrazowa terenów systemu przyrodniczego doliny Pilicy stwarza dogodne warunki (poza obszarem szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą) dla dalszego rozwoju funkcji wypoczynkowej w tych obszarach, głównie w formie indywidualnego budownictwa letniskowego i mieszkaniowo-letniskowego oraz agroturystyki.

3. KIERUNKI ROZWOJU PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW STRUKTURY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEJ

3.1 Kierunki rozwoju sieci osadniczej

3.1.1 Obsługa ludno ści i wiod ące funkcje jednostek osadniczych gminy

• Podstawowe jednostki administracyjnej obsługi ludno ści gminy Promna

- na poziomie ponadlokalnym m.Białobrzegi - ośrodek powiatowy z przestrzennym zasięgiem obejmuj ącym gmin ę Promna (odległo ść około 5 km); m.Radom - siedziba niektórych Oddziałów Zamiejscowych Mazowieckiego Urz ędu Wojewódzkiego oraz Delegatury Urz ędu Marszałkowskiego dla subregionu radomskiego, w obszarze którego poło Ŝona jest gmina Promna (odległo ść około 35 km); m.Warszawa - siedziba Mazowieckiego Urz ędu Wojewódzkiego oraz Urz ędu Marszałkowskiego dla regionu Mazowsze w skład którego wchodzi powiat białobrzeski (odległo ść około 65 km); - na poziomie lokalnym

Gminny o środek usługowo-administracyjny Promna-Promna Kolonia; Zainwestowanie o charakterze usługowym obejmuje i obejmowa ć winno podstawowe instytucje i obiekty u Ŝyteczno ści publicznej z zakresu administracji samorz ądowej i „specjalnej" (m.in. siedziba Gminy, policja, poczta, telekomunikacja, stra Ŝ po Ŝarna, bank spółdzielczy), o światy, kultury, ochrony zdrowia, oraz ró Ŝne placówki usługowo-produkcyjne podmiotów gospodarczych sektora prywatnego. ośrodki usługowe uzupełniaj ące:

Przybyszew - Fal ęcice (Wola, Parcela) - Góry -Adamów; Poło Ŝone w wielofunkcyjnym nadpilickim pa śmie osadniczym Przybyszew, Fal ęcice, Góry wyposa Ŝone s ą w niektóre obiekty u Ŝyteczno ści publicznej i pełni ą oraz pełni ć b ędą rol ę ośrodków równowa Ŝą cych dost ęp do usług u Ŝyteczno ści publicznej z zakresu o światy i wychowania (szkoła podstawowa-Przybyszew, publiczne gimnazjum w Adamowie), ochrony zdrowia (o środki zdrowia- Przybyszew, Fal ęcice), kultury, sportu itp. Uzupełnienie zainwestowania usługowego stanowi ą placówki usługowo-handlowe i zakłady produkcyjne w sektorze prywatnym.

W kierunkowym kształtowaniu sieci osadniczej gminy celowe jest utrwalanie i wzmacnianie wiod ącej funkcji o środka gminnego poprzez d ąŜ enie do koncentracji zainwestowania o charakterze usługowo-administracyjnym oraz podmiotów o funkcji obsługi ludno ści i rolnictwa w sektorze prywatnym.

Celowe jest równie Ŝ utrzymywanie i wzmacnianie funkcji usługowej o środków uzupełniaj ących Przybyszewa, Fal ęcic, Gór z uwagi na charakterystyczny element struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy jakim jest przebieg trasy ekspresowej Nr 7 Warszawa- Radom-Kraków. Trasa tej drogi dzieli gmin ę na dwa obszary z o środkiem gminnym po wschodniej stronie i o środkami uzupełniaj ącymi po zachodniej stronie jej przebiegu. Jednocze śnie te Ŝ stwarza szans ę aktywizacji jednostek osadniczych poło Ŝonych w zasi ęgu jej oddziaływania. Funkcj ą uzupełniaj ącą jednostek osadniczych poło Ŝonych w wielofunkcyjnym pa śmie nadpilickim jest funkcja wypoczynkowa i zwi ązane z ni ą „budownictwo letniskowe" oraz planowane zainwestowanie rekreacyjne o charakterze ogólnodost ępnym.

Rolniczy (sadowniczy) charakter środkowej i północnej cz ęś ci gminy przes ądza o wiod ących funkcjach rolniczych jednostek osadniczych tam połoŜonych, których zainwestowanie zwi ązane jest w przewadze z wyst ępowaniem budynków mieszkalnych oraz innych budynków i urz ądze ń wchodz ących w skład gospodarstw rolnych i słu Ŝą cych produkcji rolniczej, w tym produkcji sadowniczej. Uzupełnienie zainwestowania stanowi ą podstawowe placówki obsługi ludno ści i rolnictwa, w tym u Ŝyteczno ści publicznej: publiczne gimnazjum w Adamowie, publiczne szkoły podstawowe w Przybyszewie, Rykałach, Promnie i Olkowicach; stra Ŝnice OSP w Rykałach, Przybyszew, Olszamach, Broniszewie, Pniach, Daltrozowie, Góry, Pacew, Biejków, Osuchów, Promna, Wola Biejkowska.

3.1.2 Obszary zabudowane i wskazane do zabudowy

Wyró Ŝnione w strukturze funkcjonalno-przestrzennej gminy obszary zabudowane i wskazane do zabudowy to wielofunkcyjne obszary prowadzenia polityki koncentracji działalno ści inwestycyjnej obejmuj ącej budow ę, rozbudow ę lub przebudow ę (modernizacje) obiektów budowlanych, w tym infrastruktury technicznej. S ą to obszary dla realizacji celów publicznych oraz funkcji obsługi ludno ści m.in. z zakresu administracji samorz ądowej i specjalnej, oświaty, ochrony zdrowia, kultury w dostosowaniu do pojawiaj ących si ę mo Ŝliwo ści i potrzeb. Obszary zabudowane i wskazane do zabudowy to równie Ŝ tereny dla działalno ści inwestycyjnej podejmowanej w sektorze prywatnym dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, potrzeb wynikaj ących z prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz (lub) działalno ści usługowej i usługowo- produkcyjnej. S ą to te Ŝ tereny dla lokalizowania obiektów (budynków) o charakterze mieszkaniowo-letniskowym i letniskowym uwarunkowane walorami przyrodniczo- krajobrazowymi.

Okre ślone „obszary zabudowane i wskazane do zabudowy" obejmuj ą: w osadniczym „pa śmie nadpilickim": - tereny wielofunkcyjne z ró Ŝnorodnym zainwestowaniem w tym mi ędzy innymi o charakterze usługowo-administracyjnym, mieszkaniowym (zabudowa jednorodzinna i rolnicza), mieszkaniowo- letniskowym, letniskowym (budownictwo letniskowe, tereny rekreacyjne ogólnodost ępne), usługowo-produkcyjnym;

w pozostałych jednostkach osadniczych: - tereny mieszkaniowo-usługowe z przewag ą zabudowy mieszkaniowej rolniczej z udziałem zabudowy jednorodzinnej, usługowej (w tym obiekty u Ŝyteczno ści publicznej) i usługowo-produkcyjnej oraz z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowo-letniskowej i letniskowej (agroturystyka);

• Jednostki osadnicze w „pa śmie nadpilickim"

Oznacz ę jednostka osadnicza główne funkcje obszarów zabudowanych nie i wskazanych do zabudowy- na zał. charakter zainwestowania graf.

1 Promna-Promna „o środek gminny 2 Kolonia -administracja usługowa szczebla gminnego -mieszkaniowo-usługowe i letniskowe -usługowo-produkcyjne -zabudowa rolnicza 3 Przybyszew -"o środek uzupełniaj ący" - usługowe -mieszkaniowo-usługowe -zabudowa rolnicza 4 Fal ęcice-Fal ęcice -"o środek uzupełniaj ący" 5 Parcela-Fal ęcice -usługowe -mieszkaniowo-usługowe 6 Wola-Góry - -mieszkaniowo-letniskowe i letniskowe 7 Adamów -zabudowa rolnicza 8 Biejków -mieszkaniowo -usługowe i zabudowa rolnicza - mieszkaniowo -letniskowe i letniskowe 9 Biejkowska Wola -mieszkaniowo -usłu gowe i zabudowa rolnicza - mieszkaniowo -letniskowe i letniskowe 10 Osuchów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 11 Pacew -mieszkaniowo -usługowe i zabudowa rolnicza - mieszkaniowo -letniskowe i letniskowe

• Pozostałe jednostki osadnicze

Oznacz ę jednostka osadnicza główne funkcje obszarów zabudowanych nie i wskazanych do zabudowy- na zal. charakter zainwestowania graf.

12 Bronisławów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

13 Broniszew -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

14 Daltrozów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

15 Domaniewice -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

16 Jadwigów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza (Strupiechów) 17 Karolin -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 18 Lekarcice -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

19 Lekarcice Nowe -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

20 Lekarcice Stare -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 21 Lisów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

22 Mała Wie ś -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 23 Olkowice -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

24 Olszamy -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 25 Pelinów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 26 Piekarty -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

27 Pnie -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 28 Rykały -mieszkaniowo -usługowe i zabudowa rolnicza - usługowo -produkcyjne 29 Sielce (Piotrów) -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 30 Stanisławów -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza

31 Wola Branecka -mieszkaniowo-usługowe i zabudowa rolnicza 4.2 Kierunki rozwoju i zadania w zakresie komunikacji oraz infrastruktury technicznej

3.2.1 Kierunki rozwoju komunikacji oraz zadania dla realizacji ponadlokalnych i lokalnych celów publicznych

Wewn ętrzny istniej ący układ komunikacyjny nie wymaga weryfikacji poł ącze ń drogowych. Działania inwestycyjne powinny si ę koncentrowa ć na dostosowaniu istniej ących poł ącze ń do pełnionych funkcji i potrzeb społecznych, to jest modernizacji w celu uzyskania odpowiednich parametrów, utwardzania nawierzchni gruntowych, utrzymywania w dobrym stanie technicznym nawierzchni utwardzonych.

Celowe jest dokonanie klasyfikacji planowanych dróg obsługuj ących obszary przeznaczone do zainwestowania (obszary wskazane do zabudowy mieszkaniowej, usługowej, produkcyjnej, tereny rekreacji i wypoczynku). Nale Ŝy rozwa Ŝyć mo Ŝliwo ść zaistnienia komunikacji rowerowej w gminie (oznakowanie ci ągów po istniej ącym układzie drogowym lub wydzielenie samodzielnych ci ągów rowerowych, tam gdzie jest to mo Ŝliwe). Realizacja zakładanych rozwi ąza ń kierunkowych wymaga wykonania nast ępuj ących zada ń:

Zadania planowane o charakterze ponadlokalnym

- utrzymanie dróg zbiorczych wzdłu Ŝ trasy w celu eliminacji z niej ruchu lokalnego;

- budowie bezpiecznych skrzy Ŝowa ń z innymi drogami;

• Modernizacja dróg powiatowych na obszarze gminy, a w szczególno ści:

- poprawa stanu technicznego nawierzchni i sukcesywne zwi ększanie parametrów technicznych jezdni (z uwagi na zwi ększaj ący si ę ruch samochodowy, a tak Ŝe kursuj ące autobusy PKS) dróg: Nr 1101W Osuchów-Rykały-Lisów;

- sukcesywne zwi ększanie i ujednolicanie parametrów technicznych pozostałych dróg powiatowych na całej ich długo ści;

Zadania planowane o charakterze lokalnym

• Sukcesywne utwardzanie dróg gminnych:

- W pierwszej kolejno ści zachodzi potrzeba utwardzania nawierzchni dróg obsługuj ących obszary zabudowane i wskazane do zabudowy i poł ączenia ich z podstawowym układem komunikacyjnym. Są to odcinki dróg: Nr 110 206W we wsi Rykały; Nr 110 209W i Nr 34 48 035 w Małej Wsi; Nr 110 220W Zbrosza Mała-Klin Braniecki; Nr 110 222W Ługowa Wola-Sielce; Nr 110 231W w miejscowo ści Promna; - W nast ępnej kolejno ści nale Ŝy utwardza ć pozostałe drogi gminne w zale Ŝno ści od potrzeb (w miar ę zainwestowywania terenów przez które przebiegaj ą):

• Realizacja dróg planowanych na terenach wskazanych do zabudowy i budowa ci ągów pieszych;

• Realizacja ci ągów komunikacji rowerowej (oznakowanie na istniej ących ci ągach drogowych, realizacja wydzielonych ci ągów drogowych - w rejonie rzeki Pilicy).

Zamierzone inwestycje drogowe powinny by ć realizowane w oparciu o aktualnie obowi ązuj ące przepisy.

Projekt zał ącznika do ustawy o drogach publicznych okre śla lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej od poszczególnych kategorii dróg (mierzone od kraw ędzi jezdni).

Postulowane odległo ści lokalizowania zabudowy (według w/w projektu):

Droga krajowa ekspresowa:

100 m (zabudowa wielokondygnacyjna);

90 m (zabudowa jednokondygnacyjna);

Droga wojewódzka:

40 m (zabudowa wielokondygnacyjna);

30 m (zabudowa jednokondygnacyjna);

Droga powiatowa:

40 m (zabudowa wielokondygnacyjna);

30 m (zabudowa jednokondygnacyjna);

Droga gminna:

20 m (zabudowa wielokondygnacyjna);

15 m (zabudowa jednokondygnacyjna);

Zalecane parametry techniczne układu komunikacyjnego:

- droga ekspresowa - rezerwa terenu według opracowanej koncepcji około 60 m (2 x 7,Om); - droga wojewódzka - rezerwa terenu około 22 m (1 x 7,0 m);

- droga powiatowa - rezerwa terenu około 18,0 m (1 x 6,Om);

- droga gminna - rezerwa terenu około 14,Om ( l x 5,0 m min.):

3.2.2 Kierunki rozwoju podstawowych systemów infrastruktury oraz zadania dla realizacji celów publicznych

• Telekomunikacja

Istniej ący podstawowy system ł ączno ści: - centrala telefoniczna; - stacje abonenckie rozlokowane na obszarze gminy ze wska źnikiem 4,12 abonentów na 100 mieszka ńców (1996 r);

Zadania planowane

- Budowa kabli światłowodowych relacji Białobrzegi-Promna-Warka; - Budowa kabli światłowodowych relacji Goszczyn-Broniszew-Olszamy-Promna; - Rozbudowa sieci abonenckiej na terenie gminy;

• Elektroenergetyka

Istniej ący system elektroenergetyczny: - linie energetyczne 15 kV; - stacje transformatorowe 15/0,4 kV;

Z uwagi na fakt, i Ŝ istniej ąca sie ć przesyłowa SN zapewnia dostaw ę energii z uwzgl ędnieniem planowanego wzrostu zapotrzebowania, nie wyst ępuje potrzeba jej rozbudowy.

Zadania planowane

- Bie Ŝą ca konserwacja linii napowietrznych SN;

- Zabudowanie odł ączników sterowanych radiem: na linii SN Grójec-Białobrzegi w miejscowo ści Józefów; na linii SN Białobrzegi-Osuchów w miejscowo ści Przybyszew;

- Wymiana kabli w izolacji z polietylem termoplastycznego na: linii Mogielnica-Białobrzegi na odcinku Rykały PGR (linia napowietrzna) na długo ści 160 m; linii Mogielnica-Białobrzegi na odcinku Rykały PGR (linia napowietrzna) na odcinku 60 m;

- Oświetlenie przestrzeni publicznych i dróg znajduj ących si ę w obszarze gminy (zadanie własne Gminy - Prawo energetyczne);

• Zaopatrzenie w gaz przewodowy

Istniej ąca sie ć gazownicza obejmuje 27 sołectw w obszarze gminy ze stacj ą redukcyjno- pomiarow ą w Fal ęcicach. Przez obszar gminy przechodzi: - gazoci ąg średniopr ęŜ ny o średnicy 300 mm Lubienia-Sękocin (przebudowany); - średniopr ęŜ ny gazoci ąg rurowy średnicy 300 mm;

Zadania planowane

- Rozbudowa istniej ącej sieci średniopr ęŜ nej do wszystkich miejscowo ści w obszarze gminy przy zało Ŝeniu doprowadzania sieci gazowej w pierwszej kolejno ści do wi ększych jednostek osadniczych;

• Gospodarka cieplna

Istniej ące urz ądzenia grzewcze: - kotłownie komunalne lokalne w obiektach u Ŝyteczno ści publicznej (cztery); - kotłownie indywidualne w budynkach mieszkalnych oraz piece bazuj ące głównie na paliwie w ęglowym.

Zadania planowane

- Modernizacja indywidualnych źródeł ciepła (zwłaszcza palenisk);

- Sukcesywna, zmiana czynnika grzewczego z w ęglowego na gazowe lub elektryczne głównie w obiektach u Ŝyteczno ści publicznej (szkoły, placówki ochrony zdrowia) jak równie Ŝ w indywidualnych gospodarstwach domowych;

• Gospodarka ściekowa

W obszarze gminy brak jest systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków zarówno komunalnych jak i zakładowych. Z terenu Gminy Promna ścieki sanitarne z szamb wywo Ŝone s ą do oczyszczalni ścieków w Białobrzegach.

• Zadania planowane

- Opracowanie koncepcji odprowadzania i oczyszczania ścieków dla całej gminy ze wskazaniem potrzeb w tym zakresie w pierwszej kolejno ści w miejscowo ści gminnej Promna oraz miejscowo ściach nadpilickich o najwi ększym zainwestowaniu:

Fal ęcice, Adamów-Góry, Pacew, Przybyszew, Biejków, Rykały jak równie Ŝ w Obszarze Wysokiej Ochrony Wód Podziemnych. W sołectwach o małej liczbie ludno ści istnieje mo Ŝliwo ść stosowania indywidualnych systemów unieszkodliwiania ścieków; - Realizacja gminnych systemów odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków zgodnie z opracowanymi koncepcjami kanalizacji sanitarnej;

• Gospodarka wodna

Zaopatrzenie w wod ę Istniej ące systemy zaopatrzenia w wod ę: Uj ęcia wody: - uj ęcie wody w Promnie o wydajno ści 24 m 3/h, oraz uj ęcie o wydajno ści 34 m 3/h; - uj ęcie wody w Fal ęcicach o wydajności 24 m 3/h, oraz uj ęcie o wydajno ści 18 m 3/h; - uj ęcie wody w Przybyszewie o wydajno ści 31 m 3/h; - uj ęcie wody w Rykałach o wydajno ści 63 m 3 /h, oraz uj ęcie o wydajno ści 18,6 m 3/h; - uj ęcie wody w Broniszewie o wydajno ści 12 m3/h; - uj ęcie wody w Olkowicach o wydajno ści 18 m 3/h; - uj ęcie wody w Olszamach o wydajno ści 12 m7h; - uj ęcie wody w Stanisławowie o wydajno ści 18 m 3/h; - uj ęcie wody w Daltrozowie o wydajno ści 18 m 3/h; - uj ęcie wody w Pniach o wydajno ści 18 m 3/h; - uj ęcie wody w Biejkowie o znaczeniu lokalnym - zaopatruj ące w wod ę w miejscowo ść Biejków

Punkty czerpalne: - punkty czerpalne w miejscowo ściach: Stanisławów, Karolin, Promna Kolonia, Góry-Adamów, Biejków, Pacew, Fal ęcice Parcela;

Uj ęcia przydomowe: - uj ęcia przydomowe jako studnie kopane;

Zadania planowane

- Rozbudowa funkcjonuj ących systemów wodoci ągowych celem zaopatrzenia w wod ę z wodoci ągów zbiorowych całej gminy;

- Opracowanie koncepcji zaopatrzenia w wodę miejscowo ści nie posiadaj ących wodoci ągów;

Melioracje podstawowe i szczegółowe

Warunki wodne gleb i stan melioracji w obszarze gminy to: - ponad 36 % udział gleb przepuszczalnych o własno ściach infiltracyjnych i bardzo niski stopie ń lesisto ści gminy (ok. 5,6 %); - bardzo niski stopie ń zaspokojenia potrzeb melioracyjnych wynosz ący 7 % (zrealizowano tylko 2 % wałów przeciwpowodziowych, nie uregulowano rzek, zmeliorowano 20 % wymagaj ących tych zabiegów gruntów ornych i 2 % u Ŝytków zielonych); Zadania planowane

- Poprawa stosunków wodnych w dolinie Pilicy przy uwzgl ędnieniu warto ści ekologicznych systemu;

- Poprawa stosunków wodnych w rejonie Lisowa, Piekart i Olszam;

- Działania techniczne w zakresie funkcjonowania urz ądze ń hydrotechnicznych, bie Ŝą ca konserwacja;

- Regulacja odcinków rzeki Pilicy w rejonie mostów (Biejków, Pacew, Osuchów, Przybyszew, Góry);

- Likwidacja zagro Ŝeń przeciwpowodziowych w dolinie Pilicy;

Retencja wód

Istniej ące warunki retencyjne gminy, retencja sztuczna, to przede wszystkim: - średni udział gleb nieprzepuszczalnych o ograniczonych wła ściwo ściach infiltracyjnych; - obni Ŝenie si ę poziomu wód gruntowych w dolinie Pilicy (zmiana stosunków wodnych) na skutek zmniejszania si ę jej przepływu (bezzwrotny pobór wody ze Zbiornika Sulejowskiego dla zaopatrzenia m.Łodzi); - mała ilo ść naturalnych zbiorników wodnych oraz niewielka pojemno ść zbiorników małej retencji; - niska lesisto ść gminy (5,6 %);

Zadania planowane

- Zwi ększenie powierzchni lasów zgodnie z gminnym programem zalesie ń o 780 ha; - Modernizacja sze ściu (wszystkich) zbiorników małej retencji; - Poprawa (podniesienie ) retencji w dolinie Pilicy;

• Gospodarka odpadami

Gmina nie posiada składowiska odpadów na własnym terenie, korzysta z wysypiska zlokalizowanego poło Ŝonego w obr ębie miasta Radom. Uporz ądkowanie gospodarki odpadami stałymi wymaga podj ęcia działa ń:

Zadania planowane

- Opracowanie i wdra Ŝanie kompleksowego programu gospodarki odpadami komunalnymi i produkcyjnymi w gminie;

- Likwidacja „dzikich" wysypisk w obszarze gminy;

3.3 Kierunki rozwoju terenów otwartych Bogate i cenne zasoby środowiska naturalnego gminy przes ądziły o wyró Ŝnieniu w terenach otwartych struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy obszarów stanowi ących:

- obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej o wiod ącej funkcji rolniczej;

- obszary o wysokich walorach środowiska przyrodniczego stanowi ące elementy krajowej sieci ekologicznej;

3.3.1 Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej •

• Potencjał produkcyjny rolnictwa

Podstawowy potencjał gospodarczy gminy tworz ą przede wszystkim:

- Zasoby ziemi w gminie i jej wysoka jako ść wynikaj ąca z bardzo dobrych i dobrych warunków naturalnych gleb dla produkcji rolniczej (10500 ha u Ŝytków rolnych, w tym około: grunty orne - 6 900 ha; sady - 1 300 ha, u Ŝytki zielone trwałe - 2 300 ha; udział gleb klasy bonitacyjnej od I do IV - 58 %);

- 1150 indywidualnych gospodarstw rolnych stanowi ących rolnicze podmioty gospodarcze, przy około 230 podmiotach gospodarczych w sferze pozarolniczej (stosunek 1:5). Udział gospodarstw z powierzchni ą u Ŝytków rolnych powy Ŝej 5,0 ha stanowi ponad 60 %, a przeci ętna wielko ść indywidualnego gospodarstwa rolnego wynosi około 6 ha;

- Prywatna własno ść ziemi (96,6 % u Ŝytków rolnych znajduje si ę w sektorze prywatnym) oraz około 70 % ludno ści gminy utrzymuj ącej si ę ze źródeł rolniczych;

- Ukształtowane kierunki produkcji rolniczej, w tym przede wszystkim koncentracja upraw sadowniczych (nasadzenia drzew owocowych stanowi ą blisko 20 % gruntów rolnych) wynikaj ąca z dobrych warunków glebowo-klimatycznych warunkuj ących powstanie „grójecko-wareckiego" rejonu sadowniczego o znaczeniu krajowym, produkcja zbó Ŝ, ziemniaków oraz hodowla bydła i trzody chlewnej w indywidualnych gospodarstwach rolnych;

Uwarunkowania te przes ądzaj ą, Ŝe podstawow ą funkcj ą gospodarcz ą gminy jest i będzie rolnictwo.

• Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej

W strukturze funkcjonalno-przestrzennej obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej s ą dominuj ące, a u Ŝytki rolne zajmuj ą 87,4 % ogólnej powierzchni gminy zajmuj ąc w przewadze wysoczyznowe obszary środkowej i północnej cz ęś ci gminy. Pokrycie tych obszarów gminy utworami o du Ŝej spoisto ści (gliniaste), a tym samym o du Ŝej pojemno ści cieplnej sprzyja uprawom sadowniczym, warzywniczym, a nawet winoro śli.). Przewa Ŝaj ą gleby pseudobielicowe klasy IV ze znacznym udziałem III.

W obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej wyróŜniaj ą si ę du Ŝym udziałem (ponad 20 %) i znaczeniem u Ŝytki zielone zwi ązane przede wszystkim z dolin ą Pilicy.

Dla rozwoju produkcji rolniczej w gminie znaczenie maj ą przede wszystkim zwarte rejony kompleksów Ŝytniego bardzo dobrego i Ŝytniego dobrego (56 % udziału) wyst ępuj ące w przewadze w środkowych, północnych i północno-wschodnich obszarach gminy. W skali gminy stwarzaj ą najdogodniejsze warunki do produkcji rolniczej z mo Ŝliwo ści ą upraw prawie wszystkich gatunków ro ślin oraz warzyw, w tym przede wszystkim drzew owocowych.

Przestrzenna waloryzacja przydatno ści obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej w gminie oparta o rodzaje kompleksów glebowo-rolniczych pozwala wyró Ŝni ć:

- najlepsze i dobre, w skali gminy, obszary do produkcji rolniczej: kompleksy Ŝytni bardzo dobry i dobry, - 56 % gruntów ornych w przewadze w środkowych, północnych i północno-wschodnich rejonach gminy;

- średnie, w skali gminy, obszary do produkcji rolniczej: kompleksy Ŝytni słaby i zbo Ŝowo- pastewny mocny i słaby - 37,5 % gruntów ornych w przewadze w zachodnich i południowych rejonach gminy;

- cenne obszary u Ŝytków zielonych doliny Pilicy;

- słabe i bardzo słabe, w skali gminy, obszary do produkcji rolniczej: kompleks Ŝytni bardzo słaby - 6,5 % gruntów ornych mozaikowo wyst ępuj ących w obszarze gminy;

• Kierunki zagospodarowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej

W oparciu o waloryzacj ę obszarów rolniczej przestrzeni w kierunkach zagospodarowania przestrzennego wyró Ŝnione zostały jako wiod ące:

- Strefy (obszary) wysokointensywnego rolnictwa obejmuj ące najlepsze i dobre, w skali gminy, obszary do produkcji rolniczej o potencjalnych mo Ŝliwo ściach dalszego rozwoju produkcji wysokotowarowej (w tym rejony sadów owocowych w wi ększo ści w środkowych, północnych i północno-zachodnich rejonach gminy) z maksymaln ą ochron ą gleb u Ŝytkowanych rolniczo i stał ą popraw ą ich warunków (melioracje, retencja);

- Strefy (obszary) średniointensywnego rolnictwa obejmuj ącego średnie w skali gminy do produkcji rolniczej (w przewadze zachodnie i południowe obszary gminy) z zachowaniem i utrwalaniem funkcji rolniczej;

Kierunki zagospodarowywania obszarów o słabych i bardzo słabych warunkach naturalnych gleb dla rolnictwa to przede wszystkim:

- Przeznaczanie gruntów ornych pod planowane tereny zainwestowane dla funkcji mieszkaniowo-letniskowych i letniskowych w południowej cz ęś ci gminy oraz wielofunkcyjne „obszary zabudowane i wskazane do zabudowy" w rejonach istniej ącego osadnictwa gminy.

- Przekształcanie u Ŝytkowania ziemi z gruntów ornych o bardzo niskiej przydatno ści rolniczej na: uŜytki zielone przede wszystkim w terenach cennych przyrodniczo stanowi ących elementy krajowej sieci ekologicznej (dolina Pilicy); lasy - gminny program zwi ększania lesisto ści obejmuje około 780 ha przeznaczonych do zalesienia. Zakładane zalesienia dotycz ą nieu Ŝytków, wyrobisk poeksploatacyjnych, stromych zboczy oraz terenów wyrównuj ących „poszarpane" granice lasów ( mi ędzy innymi w sołectwach Olszamy, Lekarcice Stare, Pelinów, Daltrozów, Strupiechów).

3.3.2. Le śna przestrze ń produkcyjna

Na obszarze gminy jest brak le śnej przestrzeni produkcyjnej

3.3.3. Tereny systemu przyrodniczego

Koncepcja Krajowej Sieci Ekologicznej „ECONET-POLSKA" okre śliła spójny przestrzennie system obszarów o najwy Ŝszych walorach przyrodniczych w skali międzynarodowej (europejskiej) i krajowej. W obszarze subregionu radomskiego wskazane zostały jako elementy sieci krajowej: Dolina Wisły, Zwole ńki i Pilicy - znaczenie mi ędzynarodowe; obszar Puszczy Kozienickiej i Lasy Przysusko-Szydłowieckie - znaczenie krajowe.

Podstawowymi funkcjami pełnionymi przez system przyrodniczy s ą: hydrologiczna (wpływ na stosunki wilgotno ściowe); klimatyczna (mikroklimat, warunki aerosanitarne); ekologiczna (bioró Ŝnorodno ść świata ro ślin i zwierz ąt); krajobrazowo-estetyczna (doznania estetyczne).

Waloryzacja środowiska przyrodniczego gminy na podstawie analizy poszczególnych jego komponentów z uwzgl ędnieniem koncepcji krajowej sieci ekologicznej pozwoliła na wyznaczenie systemu przyrodniczego w obszarze gminy Promna wskazanego do zachowania jego struktury, oszcz ędnego wykorzystywania zasobów abiotycznych i biotycznych oraz ochrony obszarów najcenniejszych. System w obszarze gminy buduj ą tereny o znaczeniu mi ędzynarodowym, regionalnym i lokalnym. S ą to:

• Tereny systemu przyrodniczego o znaczeniu mi ędzynarodowym

System doliny rzeki Pilicy obejmuj ący południow ą cz ęść gminy Promna jest obszarem węzłowym o znaczeniu mi ędzynarodowym. Obszar wodno-błotny doliny Pilicy wraz z Obszarem Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki stanowi biocentrum i stref ę buforow ą, które pełni ą rol ę głównego obszaru biologicznego i klimatycznego zasilania subregionu radomskiego. Obszary w ęzłowe odznaczaj ą si ę bogactwem ekosystemów, du Ŝą ró Ŝnorodno ści ą gatunków, form krajobrazowych i siedliskowych, s ą wa Ŝnymi ostojami dla gatunków rodzimych i wędrownych. Wydzielone biocentra to obszary nagromadzenia najwi ększych walorów przyrodniczych, a otaczaj ące je strefy buforowe dotycz ą zasi ęgu przestrzennych powi ąza ń funkcjonalnych, biotycznych i abiotycznych w całym obszarze w ęzłowym.

Lewobrze Ŝna cz ęść doliny, to w ąski taras akumulacyjny z wysokim brzegiem, poprzecinany jarami i w ąwozami. Południowy brzeg stanowi płaski taras akumulacyjny. Takie ukształtowanie terenu sprawia, Ŝe dolina Pilicy niezwykle urozmaicona krajobrazowo posiada liczne punkty" widokowe. W obr ębie gminy Promna, niewielkie powierzchnie le śne wyst ępuj ą w północnej cz ęś ci doliny. W dolinie nieuregulowanej rzeki, niegdy ś regularnie zalewanej wiosn ą, ukształtował si ę niepowtarzalny układ mozaiki środowisk specyficznych i niepowtarzalnych dla tej doliny rzecznej. Na tarasie zalewowym zachowały si ę zbiorowiska le śne rzadko spotykane w innych cz ęś ciach Polski. S ą to fragmenty olsów oraz lasów ł ęgowych. Północny brzeg porastaj ą zbiorowiska kserotermiczne z licznymi rzadkimi gatunkami ro ślin. Ni Ŝej poło Ŝone tereny zajmuj ą zbiorowiska ro ślinno ści ł ąkowej o ró Ŝnym stopniu uwilgotnienia. Flor ę ro ślin ł ąkowych reprezentuje 61 zespołów z 28 wariantami oraz 10 zbiorowisk. W wielu miejscach doliny wyst ępuj ą zespoły uznawane w Polsce jako rzadkie. Rosn ą cenne gatunki ro ślin naczyniowych (515). W runi ł ąkowej stwierdzono ponad 100 gatunków ro ślin leczniczych. Dolina Pilicy stanowi północn ą granic ę zasi ęgu jawora w Polsce. Krajobraz doliny jest zbli Ŝony do pierwotnego: nieuregulowana rzeka z licznymi wyspami, starorzecza, zabagnienia, wilgotne ł ąki, fragmenty ł ęgów i olsów. Stwarza to dogodne warunki do gniazdowania wielu gatunków ptaków wymagaj ących siedlisk najbardziej zbli Ŝonych do naturalnych. W dolinie Pilicy gniazduje stale około 140 gatunków ptaków, z czego 21 s ą wymieniane jako zagro Ŝone w skali europejskiej, w tym 2 wymieniane w „Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt". Uwzgl ędniaj ąc stopnie zagro Ŝenia w skali Polski - gniazduje 11 gatunków silnie zagro Ŝonych, 34 gatunki zagro Ŝone i 36 gatunków potencjalnie zagro Ŝonych. Bogata ornitofauna l ęgowa (123 gatunki stawia Pilic ę w grupie rzek wa Ŝnych dla zachowania i ochrony ptaków w Polsce. Wysokie walory ornitologiczne doliny kwalifikuj ą j ą jako obszar podmokły o znaczeniu mi ędzynarodowym spełniaj ący kryteria zawarte w „Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie mi ędzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko Ŝyciowe ptactwa wodnego" sporz ądzonej w Ramsarze w 1971 r. (Polska przyst ąpiła do Konwencji w 1978 r., Dz.U. Nr 7 poz.24 i 25 z 1978 r). Ponadto dolina Pilicy pełni funkcj ę korytarza ekologicznego -wydłu Ŝonego elementu struktury przyrodniczej, którym odbywa si ę przepływ materii przez biocenoz ę. Ł ączy si ę on z systemem doliny rzeki Wisły na wschodzie, ku zachodowi przechodzi na tereny o ściennych województw, przez które płynie rzeka.

• Dla terenów usługowych

- Zachowanie i utrwalanie wiod ącej funkcji usługowej terenów z mo Ŝliwo ści ą wprowadzania uzupełniaj ącej funkcji mieszkaniowej;

- Porządkowanie, uzupełnianie istniej ącego zainwestowania, budowa nowych obiektów usługowych, w tym budynków u Ŝyteczno ści publicznej w oparciu o obowi ązuj ące przepisy szczególne;

- Porz ądkowanie przestrzeni w centrach usługowych z punktu widzenia mo Ŝliwo ści kształtowania przestrzeni publicznych towarzysz ącym funkcjom usług;

- Zapewnienie przy lokalizacji nowych oraz istniej ących obiektów usługowych wła ściwej ilo ści miejsc parkingowych;

- Projektowanie i realizowanie obiektów u Ŝyteczno ści publicznej oraz przestrzeni publicznych (chodniki, przej ścia piesze) w sposób umo Ŝliwiaj ący korzystanie z nich przez osoby niepełnosprawne;

- W pasach drogowych układu komunikacyjnego o środków usługowych nale Ŝy rezerwowa ć miejsca dla realizacji infrastruktury technicznej;

- Nawi ązywanie architektur ą obiektów usługowych do istniej ącego otoczenia;

- Tworzenie w miar ę mo Ŝliwo ści gminnego zasobu gruntów pod k ątem budowy obiektów uŜyteczno ści publicznej;

• Dla terenów usługowo-produkcyjnych

- Zachowanie i utrwalanie wiod ącej funkcji usługowo-produkcyjnej terenów z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej;

- Przestrzeganie zasady zawarcia okre ślonej przez słu Ŝby sanitarne uci ąŜ liwo ści do granic własnej działki;

- Dopuszczenie w obr ębie terenów usługowo-produkcyjnych zabudowy mieszkaniowej jako funkcji uzupełniaj ącej;

- Stosowanie pasów zieleni izolacyjnej od terenów usługowo-produkcyjnych celem zminimalizowania uci ąŜ liwo ści;

- Stosowanie wła ściwej architektury (nie agresywnej) dla obiektów usługowo-produkcyjnej;.

• Dla terenów zabudowy letniskowej

- Zachowanie i utrwalanie wiod ącej funkcji rekreacyjno-wypoczynkowej terenów;

- Adaptowanie istniej ących oraz lokalizowanie nowych obiektów o charakterze letniskowym lub mieszkaniowo-letniskowym; - Nawi ązywanie form architektonicznych do otaczaj ącego krajobrazu i skali z uwzgl ędnianiem miejscowych tradycji budownictwa-preferować formy niskie wtopione w krajobraz, ujednolica ć bryły budynków pod wzgl ędem kubaturowym i stylistycznym, stosowa ć dachy wielospadowe itp.;

- Przy tworzeniu nowych zespołów zabudowy letniskowej wymagaj ących wprowadzania układu komunikacyjnego nale Ŝy sporz ądza ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego;

- Dla obszarów nie wył ączonych z produkcji rolniczej nale Ŝy sporz ądza ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego;

Obszary szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą i osuwaniem si ę mas ziemnych Obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny: - obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); - obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; - granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

4. POLITYKA KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA GMINY

4.1 Podstawowe zasady gospodarowania w obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej (wskazanych w rysunku „studium")

W polityce przestrzennej obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej przyjmuje si ę nast ępuj ące kierunki i zasady gospodarowania:

- Zachowanie, utrwalanie i intensyfikowanie rozwoju wiod ącej funkcji produkcji rolniczej, w tym produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny (sady, uprawy krzewów owocowych i jagodowych);

- Zachowanie i ochron ę przed zmian ą u Ŝytkowania zwartych kompleksów o wysokiej przydatno ści do produkcji rolniczej;

- Powi ększanie terenów u Ŝytków zielonych oraz zachowanie i utrzymywanie w dotychczasowym u Ŝytkowaniu trwałych u Ŝytków zielonych;

- Zwi ększanie warto ści u Ŝytkowej gruntów poprzez mi ędzy innymi działania melioracyjne, retencyjne, wła ściwe zabiegi agrotechniczne (dostosowywanie ro ślin do mo Ŝliwo ści kompleksów glebowo-rolniczych, wapnowanie, nawo Ŝenie itp.);

- Działania na rzecz poprawy struktury agrarnej (program scalania i powi ększania gospodarstw); - Promowanie ró Ŝnorodnych form rolnictwa ekologicznego i produkcji integrowanej przede wszystkim w obszarach okre ślonego systemu przyrodniczego;

- Lokalizowanie i realizowanie obiektów nie zmieniaj ących charakteru gruntów rolnych takich jak:

budynków i urz ądze ń słu Ŝą cych bezpo średnio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny ( m.in. budynki gospodarcze; chłodnie; przechowalnie; kotłownie do ogrzewania obiektów produkcyjnych; magazyny paszowe; szklarnie, tunele; deszczownie; urz ądzenia melioracyjne; urz ądzenia do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii - wiatru, sło ńca, spadku wód, biogazu;);

budynków mieszkalnych oraz innych budynków i urz ądze ń wchodz ących w skład gospodarstw rolnych i słu Ŝą cych wył ącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spo Ŝywczemu;

dróg dojazdowych do gruntów rolnych;

urz ądze ń melioracji wodnych, przeciwpo Ŝarowych, przeciwpowodziowych, zaopatrzenia rolnictwa w wod ę, urz ądze ń kanalizacji, utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszka ńców wsi;

- Lokalizowanie budynków i obiektów słu Ŝą cych do produkcji rolniczej, o ile to mo Ŝliwe, w rejonach obszarów przeznaczonych pod zainwestowanie lub w obr ębie obszarów ju Ŝ zainwestowanych z d ąŜ eniem do ograniczania rozpraszania zabudowy;

- Realizowanie obiektów podstawowego uzbrojenia terenów takich jak: drogi, linie energetyczne, linie telekomunikacyjne, sieci wodociągowe, kanalizacyjne i gazoci ągowe wraz z obiektami towarzysz ącymi zwi ązanymi z ich eksploatacj ą;

- Zachowanie i ochron ę istniej ących kompleksów le śnych, dolesianie enklaw śródle śnych, realizacja programu zalesie ń na terenach wskazanych, wprowadzanie zadrzewie ń na terenach niewykorzystywanych rolniczo celem wzmocnienia i uatrakcyjnienia przestrzeni rolniczej oraz wzbogacenia krajobrazu i mikroklimatu;

- Dopuszczenie lokalizacji obiektów o funkcji letniskowej lub mieszkalnej (nierolniczej) o dworkowo-rezydencjonylnym charakterze na du Ŝych działkach ( około 2,0 ha);

- Dopuszczenie eksploatacji kruszywa na cele lokalne z zachowaniem przepisów prawa geologicznego i górniczego;

- Wprowadzanie zieleni izolacyjnej w strefach uci ąŜ liwo ści (np. składowisk odpadów, oczyszczalni ścieków itp);

- Wprowadzanie osłon z pasów zieleni wzdłu Ŝ trasy Nr 7 (celem zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza - skuteczny pas osłonowy to minimum 30 m z drzewami wysokimi oraz krzewami niskimi) oraz d ąŜ enie do przestrzegania okre ślonych zasad w uprawie ro ślin: od 30 do 50 m - zbo Ŝa, w odległo ści ponad 50 m - warzywa korzeniowe i w odległo ści ponad 150 m - ro śliny o jadalnych cz ęś ciach nadziemnych;

- Zachowywanie odległo ści 20 metrów od obszarów upraw wymagaj ących intensywnego stosowania środków ochrony ro ślin w odniesieniu do: budynków mieszkalnych i zabudowa ń inwentarskich, pasiek, upraw zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy po średniej źródeł i uj ęć wody;

4.2. Polityka gospodarowania w terenach systemu przyrodniczego

4.2.1 Podstawowe zasady gospodarowania w terenach wyznaczonego systemu przyrodniczego

W polityce gospodarowania w terenach systemu przyrodniczego przyjmuje si ę podstawowe kierunki i zasady u Ŝytkowania. S ą to:

• Dla wszystkich terenów buduj ących sie ć ekologiczn ą

- Zachowanie wielko ści i warto ści oraz walorów krajobrazowych terenów wchodz ących w skład systemu przyrodniczego: o znaczeniu mi ędzynarodowym - obszaru w ęzłowego doliny Pilicy, pozostałych terenów cennych przyrodniczo, w tym mi ędzy innymi: o znaczeniu lokalnym - korytarzy ekologicznych rzek: Dylówki i Borówki.

- Zachowanie przestrzennej ci ągło ści pomi ędzy elementami systemu, a tak Ŝe tworzenie ci ągów ekologicznych ł ącz ących punkty ekologiczne.

- Zachowanie potencjału obszarów systemu mi ędzy innymi poprzez: utrzymanie naturalnych cech konfiguracji terenu, zalesianie i zadrzewianie gruntów nieprzydatnych rolniczo, terenów zdegradowanych, dla wyrównywania granicy lasów; obszarem preferowanym do zwi ększania lesisto ści jest „Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki” , zwi ększanie zadrzewie ń dotyczy głównie skarpy nadpilickiej, dolin uregulowanych cieków pozbawionych zadrzewie ń i zakrzacze ń przywodnych oraz stref izolacyjnych od trasy Nr 7 i ferm przemysłowych, obejmowanie ochron ą nowych terenów cennych przyrodniczo i podnoszenie ich rangi ochronnej na podstawie waloryzacji warto ści środowiska przyrodniczego, odtwarzanie lub wzbogacanie warto ści ekologicznych, które uległy degradacji (poprawa stosunków wodnych, rekultywacja dzikich wyrobisk, ochrona wód powierzchniowych i podziemnych, w tym Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, uj ęć dla celów komunalnych wraz z obszarami ich zasilania), - Uwzgl ędnianie w zagospodarowywaniu terenu zachowania przyrodniczych korytarzy wentylacyjnych, utrzymanie ich dro Ŝno ści umo Ŝliwiaj ących swobodny przepływ powietrza i migracj ę gatunków.

- Uwzgl ędnianie w zagospodarowaniu terenu zachowania w ęzłów ekologicznych jako obszarów wspomagaj ących, zasilaj ących inne tereny.

- Ograniczanie lokalizacji obiektów kubaturowych w dolinach do budowli przewidywanych prawem wodnym.

- Unikanie prowadzenia w dnach dolin podziemnych przewodów infrastruktury technicznej.

- Preferowanie ekstensywnej zabudowy z du Ŝym udziałem zieleni w obr ębie systemu - poza dolinami i lasami, oraz u Ŝytkami ekologicznymi.

- Niedopuszczanie do lokalizacji inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska oraz ograniczanie lokalizacji mog ących pogorszy ć stan środowiska.

- Niedopuszczanie do przekształcania istniej ącej zabudowy na cele mog ące pogorszy ć stan środowiska.

- Eliminowanie negatywnego wpływu na środowisko obiektów produkcyjno-usługowych poprzez zabezpieczenia techniczne i inne rozwi ązania zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami i zasad ą ekorozwoju.

- Tworzenie le śnych stref buforowych oddzielaj ących uci ąŜ liwe obiekty ekologiczne od otoczenia (oczyszczalnie ścieków, wysypiska) czy te Ŝ nieestetyczne budowle.

- Adaptowanie i realizowanie obiektów zwi ązanych z utrzymywaniem i ochron ą systemu przyrodniczego, a w szczególności ekosystemów le śnych jak gajówki, le śniczówki itp.

- Prowadzenie prac melioracyjnych z uwzgl ędnieniem aspektu ekologicznego, tzn. stosowanie rozwi ąza ń dwustronnych nawadniaj ąco-odwadniaj ących oraz wła ściwa konserwacja urz ądze ń i obiektów hydrotechnicznych.

- Promowanie ró Ŝnorodnych form rolnictwa ekologicznego i produkcji integrowanej na terenach rolnych systemu.

• Dla obszaru w ęzłowego o znaczeniu mi ędzynarodowym (system doliny rzeki Pilicy)

- Zachowanie wielko ści i warto ści ekologicznej obszaru w ęzłowego systemu doliny rzeki Pilicy, tzn. elementów środowiska biotycznych (zbiorowiska le śne, ł ęgowe i olsowe, cenne i rzadkie ro śliny naczyniowe ekosystemów ł ąkowych, zbiorowiska szuwarowo- torfowiskowe z ro ślinami rzadkimi i chronionymi, parki podworskie, zieleń przyzagrodowa i towarzysz ąca usługom, zadrzewienia, bogata ornitofauna) i abiotycznych (atrakcyjna rze źba terenu: skarpa z w ąwozami i tarasy zalewowe i nadzalewowe, nieuregulowana meandruj ąca rzeka z wyspami, starorzecza, du Ŝe walory krajobrazowe). - Odtwarzanie zdegradowanych warto ści ekologicznych poprzez:

* uporz ądkowanie gospodarki wodno-ściekowej (doprowadzenie czysto ści wód rzeki Pilicy do I klasy) w ci ągu osadniczym zlokalizowanym po południowej stronie drogi wojewódzkiej 731 i powiatowych 1639W oraz 1104W (Promna, Kolonia Promna, Fal ęcice, Fal ęcice Parcela, Fal ęcice Wola, Góry (Adamów), Pacew, Biejków, Biejkowska Wola, Przybyszew, Osuchów),

* restauracja zieleni parków podworskich w Fal ęcicach, Promnie, Górach, Piekartach i Rykałach

- Wzbogacanie warto ści biologicznych poprzez m.in.:

* wprowadzanie zadrzewie ń w dolinie Pilicy i na skarpie celem podniesienia retencji wód i zapobieganiu procesom erozyjnym na zboczach o spadkach powy Ŝej 6 % oraz podniesienie atrakcyjno ści krajobrazowej i rekreacyjnej.

- Obj ęcie ochron ą prawn ą najcenniejszych fragmentów systemu rzeki Pilicy: utworzenie uŜytków ekologicznych: „Przybyszewski ols" i „Promna" oraz usankcjonowanie pomników przyrody w Przybyszewie, Promnej, Fal ęcicach.

- Podniesienie rangi Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki do miana Parku Krajobrazowego Dolnej Pilicy w granicach obszaru chronionego.

- Zachowywanie dro Ŝno ści korytarza wentylacyjnego doliny Pilicy umo Ŝliwiaj ącej swobodny przepływ powietrza i migracj ę gatunków, w procesie zagospodarowania.

- Zagospodarowywanie terenów o ró Ŝnych funkcjach w poszczególnych sołectwach przy zało Ŝeniu zrównowa Ŝonego udziału funkcji mieszkaniowo-letniskowych, usługowych, produkcyjnych, rekreacyjnych nie stwarzaj ących kolizji z nadrz ędn ą funkcją ekologiczn ą.

- Utrwalanie i rozwijanie dotychczasowych form u Ŝytkowania terenu, głównie rolnictwa z wykorzystaniem u Ŝytków zielonych.

- Szczególna ochrona skarpy nadpilickiej poprzez:

* zakaz prowadzenia prac ziemnych, niszczenia skarpy,

* zapobieganie intensywnym spływom drog ą zalesiania, zadrzewiania lub zadarniania jej stromych zboczy, jarów i w ąwozów,

* sukcesywna zmiana u Ŝytkowania ziemi z gruntów ornych na u Ŝytki zielone łub lasy na stokach o nachyleniu powy Ŝej 12 %.

- Przy przygotowywaniu i wykonywaniu robót polegaj ących na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych nale Ŝy uwzgl ędnia ć:

* potrzeb ę zachowania doliny rzecznej oraz obszarów szczególnego zagro Ŝenia powodzi ą w stanie równowagi przyrodniczej i utrzymania ró Ŝnorodno ści biologicznej,

* pozostawienie naturalnej doliny lub jej cz ęś ci nieobwałowanymi,

* wył ączenie z obwałowywania cennych przyrodniczo odcinków doliny Pilicy, np. miejsca l ęgowe ptactwa wodnego i błotnego, lasy ł ęgowe. Rzeka Pilica wymaga regulacji w rejonie mostów (Biejków, Pacew, Osuchów, Przybyszew, Góry). Zagro Ŝenie powodziowe wyst ępuje na całej długo ści rzeki w granicach gminy.

- Celowo ść opracowania oceny oddziaływania na środowisko do decyzji Wojewody na prowadzenie prac melioracyjnych w dolinie Pilicy z analiz ą ekologicznych, gospodarczych i ekonomicznych skutków projektowanych melioracji. Opracowanie takie jest wskazane z uwagi na szczególne warto ści przyrodnicze, krajobrazowe i ekologiczne oraz wysokie mi ędzynarodowe walory ornitologiczne.

- Przestrzeganie w obszarach obj ętych ochron ą prawn ą zasad u Ŝytkowania okre ślonych w aktach prawnych ustanawiaj ących formy ochrony ( „Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki” ).

• Dla obszarów ekologicznych o znaczeniu lokalnym, w tym korytarzy rzeki Dylówki (Rykalanki) i Borówki

Zasady gospodarowania s ą takie jak dla „wszystkich terenów budujących sie ć ekologiczn ą".

- Zachowanie bioró Ŝnorodno ści małoprzekształconego systemu dolinnego rzeki Dylówki i znacznie zmienionego melioracjami systemu Borówki, dotyczy to tak Ŝe dolin bocznych pełni ących funkcje si ęgaczy ekologicznych, ekosystemów ł ąkowych i le śnych, agrocenoz.

- Zachowanie mozaikowato ści i malowniczo ści krajobrazu.

- Zachowywanie u Ŝytków zielonych, zadrzewie ń przywodnych i o charakterze parkowym w dolinach w/w rzek.

- Dbało ść i piel ęgnacja, restauracja parków podworskich w Rykałach (dolina Dylówki) oraz Nowym Przybyszewie i Piekartach (dolina Borówki).

- Wzmacnianie, wzbogacanie i poprawa warto ści ekologicznych oraz działania w kierunku zachowywania przestrzennej ci ągło ści poprzez:

* stosowanie zadrzewie ń a Ŝurowych, k ępowych wzdłu Ŝ rzek (szczególnie - Borówki), zadrzewianie stromych zboczy dolin, * modernizacja zbiornika małej retencji w Nowym Przybyszewie,

* przywrócenie u Ŝytków zielonych w dolinie obu rzek ze szczególnym zwróceniem uwagi na system rzeki Borówki.

- Adaptacja obiektu byłej gorzelni w Rykałach na funkcj ę nieuci ąŜ liwą i niekoliduj ącą z zabytkowym charakterem otoczenia (park z zespołem zabytkowym) oraz poło Ŝeniem w projektowanym zespole przyrodniczo-krajobrazowym „Dolina Rykalanki".

- Zachowanie dro Ŝno ści korytarzy systemów dolinnych jako istotnych z punktu widzenia przewietrzania terenu:

* stosowanie zasady niezaw ęŜ ania światła dolin poprzez realizacj ę obiektów kubaturowych w ich zarysie (dotyczy to tak Ŝe niezabudowywania zboczy dolin),

* stosowanie odpowiednich form architektonicznych i struktury zabudowy zgodnej z kierunkiem przewietrzania * stosowanie a Ŝurowych ogrodze ń działek przydolinnych,

* realizacja odpowiednich prze świtów przy budowie układów komunikacyjnych przecinaj ących doliny aby ułatwi ć migracj ę organizmów.

- Obj ęcie ochron ą prawn ą obiektów cennych przyrodniczo:

* w dolinie Dylówki: u Ŝytku ekologicznego „Przybyszewski ols" i zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Dolina Rykalanki" z 2 d ębami pomnikowymi, 2 alejami lipowymi, d ębem, jesionem i platanem oraz głazem narzutowym,

* poza parkiem w dolinie Borówki: w parku w Nowym Przybysze-wie - alei kasztanowców, lipy, świerka i jesiona, w parku w Piekartach - kilku wierzb.

4.2.2. Podstawowe zasady gospodarowania w terenach systemu przyrodniczego obj ętych ochron ą prawn ą na podstawie przepisów szczególnych

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki (Uchwała WRN w Radomiu Nr XV/69/83 z dnia 28.VI. 1983 r.)

W celu zabezpieczenia walorów krajobrazu i środowiska przyrodniczego ustalone zostały nast ępuj ące zasady zagospodarowania w wy Ŝej wymienionym OKCH:

- Wykorzystanie obszarów dla potrzeb gospodarczych z równoczesnym zachowaniem czysto ści wód, gleby i powietrza.

- Prowadzenie prac melioracyjnych i innych przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodark ą wodn ą w sposób zapewniaj ący zachowanie równowagi biologicznej środowiska.

- Odbudowa dawnych i budowa nowych lokalnych zbiorników wodnych,

- Dopuszczenie poboru kruszywa naturalnego i torfu jedynie dla potrzeb lokalnych za wyj ątkiem istniej ących i aktualnie prowadz ących eksploatacj ę dla celów przemysłowych, do czasu jej zako ńczenia z równoczesnym prowadzeniem rekultywacji terenów wyeksploatowanych.

- Wykorzystanie i zagospodarowanie terenów dla celów rekreacji i turystyki.

- Nadanie budownictwu mieszkalnemu, usługowemu i turystycznemu cech estetycznego wygl ądu zsynchronizowanego z otoczeniem.

- DąŜ enie do zalesiania gruntów nieprzydatnych rolniczo (nieu Ŝytki i gleby kl. VIz) oraz wprowadzanie w szerszym zakresie zadrzewie ń kompleksowych.

- Ograniczenie stosowania sprz ętu i narz ędzi powoduj ących nadmierny, szkodliwy dla organizmu ludzkiego hałas.

Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu wprowadzono zakazy:

- Wszelkiej działalno ści gospodarczej prowadz ącej do:

zanieczyszczenia wód, powietrza i gleby, niekorzystnych zmian stosunków wodnych.

- Lokalizowania o środków gospodarki hodowlanej (zwierz ęcej) na skal ę przemysłow ą.

- Lokalizowania zakładów przemysłowych uci ąŜ liwych dla środowiska.

- Uruchamiania nowych kopalni kruszywa i torfu na skal ę przemysłową.

- UŜywania urz ądze ń i narz ędzi powoduj ących nadmierny hałas (poza rolnictwem).

- Lokalizowania o środków wypoczynkowych i innych budowli na terenach le śnych oraz w odległo ści mniejszej ni Ŝ 100 m. od brzegu rzek i zbiorników wodnych.

• Lasy (ustawa o lasach)

Podstawowe zasady gospodarowania to:

- Powszechna ochrona lasów polegaj ąca na podnoszeniu naturalnej odporno ści lasów poprzez mi ędzy innymi:

zabiegi profilaktyczne i ochrona przeciwko szkodnikom, po Ŝarom,

gospodarowanie zwierzyn ą w lasach w sposób nie zagra Ŝaj ący trwało ści lasów,

przebudowa drzewostanów na bardziej odporne na zanieczyszczenia z uwzgl ędnieniem zgodno ści drzewostanu z siedliskiem,

preferowanie stosowania biologicznych metod ochrony lasów.

- Trwało ść utrzymania lasów i ci ągło ść ich u Ŝytkowania poprzez:

zachowanie w stanie zbli Ŝonym do naturalnego powierzchni le śnych,

zachowanie w lasach ro ślinno ści le śnej oraz naturalnych bagien, ł ąk, torfowisk, oczek wodnych,

ponowne wprowadzanie ro ślinno ści le śnej w lasach w okresie do dwóch lat od usuni ęcia drzewostanu,

pozyskiwanie drewna w granicach nie przekraczaj ących mo Ŝliwo ści produkcyjnych lasów,

zmiana u Ŝytkowania le śnego na inny rodzaj u Ŝytkowania tylko w uzasadnionych przypadkach.

- Powi ększanie zasobów le śnych (regulacja granicy polno-le śnej) po przez zalesianie mi ędzy innymi:

nieu Ŝytków, gruntów rolnych nieprzydatnych dla rolnictwa,

gruntów poło Ŝonych przy źródliskach rzek, na wododziałach, wzdłu Ŝ brzegów rzek i na obrze Ŝach zbiorników wodnych,

wydm i pól piasków przewianych,

terenów poeksploatacyjnych.

4.3 Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów

Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - MN Obszar o dominacji funkcji zabudowy mieszkaniowej. Inne dopuszczalne funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, tereny infrastruktury technicznej, parkingi, gara Ŝe.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) intensyfikacji i realizacji zainwestowania; 2) ograniczenie dopuszczenia lokalizacji usług do usług o uci ąŜ liwo ściach zamykaj ących si ę w granicach terenów, do którego inwestor posiada tytuł prawny, nie stwarzaj ących zagro Ŝeń w zakresie emisji zanieczyszcze ń, hałasu i wibracji; 3) porz ądkowania układów urbanistycznych poprzez racjonalne ukształtowanie sieci dróg; 4) regulacji układów własno ściowych; 5) kształtowania lokalnych estetycznych przestrzeni publicznych; 6) dbało ści o ład i kompozycj ę przestrzenn ą poprzez ustalenie w planach miejscowych szczegółowych warunków kształtowania zabudowy; 7) rozwoju wyposa Ŝenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Standard zabudowy i zagospodarowania terenu: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejszy ni Ŝ 30%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni terenu – nie wi ększy ni Ŝ 0,30; 3) wysoko ść zabudowy – nie wi ększa ni Ŝ 15,0 m.

Tereny zabudowy usługowej - U Obszar o dominacji funkcji usługowej. Funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, tereny infrastruktury technicznej, parkingi, gara Ŝe. Dopuszczalna lokalizacja funkcji mieszkaniowej w granicach działek dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wła ściciela i obsługi obiektu usługowego.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) porz ądkowania istniej ącej zabudowy; 2) intensyfikacji zainwestowania; 3) dbało ści o ład i kompozycj ę przestrzenn ą poprzez ustalenie w planach miejscowych form zabudowy; 4) rozwoju wyposa Ŝenia terenu w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Standard zabudowy i zagospodarowania terenów: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni Ŝ 20%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni terenu działki – nie wi ększy ni Ŝ 0,5; 3) wysoko ść zabudowy – nie wi ększa ni Ŝ 11,0 m.

Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługi – MNU Obszar istniej ących pasm zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz towarzysz ących im usług. Dopuszczalne funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, gara Ŝe, tereny infrastruktury technicznej, obiekty produkcji i obsługi produkcji rolnej.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) intensyfikacji zainwestowania; 2) umo Ŝliwienia wykorzystania terenów istniej ących siedlisk na cele nierolnicze w przypadku rezygnacji jego mieszka ńców z prowadzenia gospodarstwa rolnego; 3) wydzielenia terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą i usługi w granicach terenów, gdzie zabudowa zagrodowa podległa transformacji i nie przewiduje si ę rozwoju produkcji rolnej; 4) dbało ści o ład i kompozycj ę przestrzenn ą poprzez ustalenie (w planach miejscowych) form kształtowania zabudowy z poszanowaniem cech tradycyjnej zabudowy wiejskiej; 5) regulacji układów własno ściowych; 6) dopuszczenia lokalizacji usług o uci ąŜ liwo ściach zamykaj ących si ę w granicach terenów, do którego inwestor posiada tytuł prawny, nie stwarzających zagro Ŝeń w zakresie emisji zanieczyszcze ń, hałasu i wibracji; 7) uzupełnienia i rozwoju wyposa Ŝenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Standard zabudowy i zagospodarowania terenów: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni Ŝ 20%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni terenu – nie wi ększy ni Ŝ 0,5; wysoko ść zabudowy – nie wi ększa ni Ŝ 11,0 m

Tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług – UP Obszar o dominacji funkcji produkcyjnej, składów, magazynów i usług. Funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, gara Ŝe, tereny infrastruktury technicznej. Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) rozwoju i intensyfikacji zainwestowania; 2) porz ądkowania istniej ącej zabudowy, szczególnie w granicach miejscowo ści Wodzierady; 3) rozwoju wyposa Ŝenia terenu w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej oraz komunikacyjnej; 4) ograniczenia uci ąŜ liwo ści prowadzonej działalno ści w zakresie emisji zanieczyszcze ń, zapachów, hałasu i wibracji do granic własnego terenu; 5) realizacji zabezpiecze ń w postaci m.in. pasów zieleni izolacyjnej od granic terenów przeznaczonych pod lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej.

Standard zabudowy i zagospodarowania terenu: 1) udział terenów zieleni w powierzchni działki – co najmniej 30%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni terenu inwestycji – nie przekraczaj ący 0,5; wysoko ść zabudowy – nie wi ększa ni Ŝ 15,0 m. Dopuszcza si ę przekroczenie wysoko ści w sytuacji uwarunkowanej potrzebami technologicznymi prowadzonej działalno ści.

Tereny rolnicze – R Tereny rolnicze obejmuj ą: 1) grunty orne - R; 2) tereny zieleni naturalnej - RZ ; 3) tereny zalesie ń - ZL .

W granicach terenów rolniczych zakłada si ę zachowanie rolniczego sposobu u Ŝytkowania terenu z ewentualn ą rezygnacj ą na rzecz wprowadzenia zalesie ń w granicach gruntów o niskiej przydatno ści rolniczej. Dopuszcza si ę lokalizacj ę sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej, komunikacji, obiektów i urz ądze ń słu Ŝą cych retencjonowaniu wód, obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych w tym elektrowni wiatrowych. Szczegółowe warunki dopuszczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych zgodnie z zapisami Studium dotycz ącymi odnawialnych źródeł energii oraz w zgodzie z przepisami odr ębnymi.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) zachowania otwartego rolniczego charakteru przestrzeni; 2) prowadzenia działalno ści rolniczej zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej.

Na gruntach ornych wyklucza si ę moŜliwo ść lokalizacji nowej zabudowy niezwi ązanej z produkcj ą roln ą. Realizacj ę zabudowy zagrodowej, obiektów zwi ązanych z obsług ą rolnictwa oraz obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych, dopuszcza si ę wył ącznie jako rozwój istniej ących, zainwestowanych ju Ŝ terenów, poło Ŝonych w sąsiedztwie lub na działkach o powierzchni powy Ŝej 1,0 ha w gospodarstwach o powierzchni przekraczaj ącej średni ą wielko ść gospodarstwa w Gminie. Zabudow ę nale Ŝy lokalizowa ć na terenach gruntów rolnych o niskiej przydatno ści rolniczej. Lokalizacja na terenach gruntów o wysokiej przydatno ści rolniczej dopuszczalna jest w przypadku, gdy brak jest mo Ŝliwo ści innej lokalizacji w ramach gospodarstwa rolnego.

W granicach terenów przeznaczonych pod zainwestowanie nale Ŝy zachowa ć wska źniki kształtowania zabudowy jak dla terenów zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej. Lokalizacja obiektów produkcyjnych chowu lub hodowli zwierz ąt oraz zastosowane w nich rozwi ązania techniczne powinny słu Ŝyć ograniczeniu ich oddziaływania na środowisko, w szczególno ści emisji odorów na tereny, na których przewiduj ę si ę lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej.

W granicach zieleni naturalnej wyklucza si ę mo Ŝliwo ść realizacji wszelkiej zabudowy z wyj ątkiem obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z retencjonowaniem wód powierzchniowych. Działalno ść rolnicza powinna by ć ograniczona do utrzymania terenów jako u Ŝytków zielonych. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie gruntu jako ornego oraz jego intensywne nawo Ŝenie.

Obszary zalesie ń obejmuj ą tereny gruntów rolnych o niskiej przydatno ści rolniczej predysponowane do rezygnacji z funkcji rolniczej na rzecz funkcji le śnych. Wskazuje si ę realizacj ę zalesie ń jako uzupełnienie istniej ących kompleksów le śnych oraz tworzenie miedzy nimi elementów łącznikowych. Realizacja zainwestowania w granicach obszaru nie mo Ŝe powodowa ć ograniczenia jego funkcji ł ącznikowej w systemie przyrodniczym. Zalesienia mog ą by ć wprowadzane równie Ŝ na terenach o niskiej przydatno ści rolniczej, niewskazanych w studium, z ograniczeniem na terenach ł ąk i pastwisk oraz obni Ŝeń dolinnych

Tereny wód powierzchniowych – WS

Dla terenów wód powierzchniowych wskazuje si ę: 1) jako podstawowy kierunek działa ń – zachowanie i ochron ę przed zanieczyszczeniem; 2) dopuszcza si ę wykorzystanie dla celów: zwi ązanych z retencjonowaniem wód, rekreacyjnych, hodowlanych.

III OBSZARY WSKAZANE DO OBJ ĘCIA SPORZ ĄDZENIEM MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe z uwagi na przepisy szczególne lub ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania.

Na podstawie przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na obszarze gminy Promna nale Ŝy sporz ądzi ć obowi ązkowo:

• dla obszarów na których przewiduje si ę zadania dla realizacji celów publicznych (z udziałem finansów publicznych), z wyj ątkiem zada ń zwi ązanych z budow ą urz ądze ń infrastruktury technicznej w granicach pasa drogowego;

• dla wyodr ębnionych obszarów ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania do których zaliczono:

- obszary o środka administracyjno-usługowego obejmuj ącego mi ędzy innymi „centrum" w miejscowo ści gminnej Promna, rejon przedpola zespołu pałacowo-parkowego, rejon zabytkowego ko ścioła oraz rejon obiektu Urz ędu Gminy. Celowo ść obj ęcia opracowaniem w/w obszaru wynika z potrzeby określenia i prawnego umocowania zasad zabudowy i porz ądkowania w otoczeniu obiektów zabytkowych oraz konfliktów funkcji tranzytu drog ą wojewódzk ą Nr 739 z funkcj ą kształtuj ącego si ę centrum miejscowo ści gminnej, jak równie Ŝ z okre ślenia mo Ŝliwo ści lokalizacji funkcji usług, mieszkalnictwa itp.;

- obszary wskazane w „studium" do wielofunkcyjnego zainwestowania usługowo- produkcyjnego w Fal ęcicach w rejonie drogi ekspresowej Nr 7. Celowo ść opracowania planu miejscowego wyst ąpi w przypadku wyst ąpienia zainteresowania ewentualnych inwestorów przedmiotowym terenem na cele produkcyjno-usługowe lub składowe. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego mo Ŝe by ć poprzedzony studium programowo-przestrzennym tego obszaru, które umo Ŝliwi sporz ądzanie planów miejscowych na fragmenty terenu na które wyst ępuje zainteresowanie do zainwestowania;

- obszar wskazany w rysunku „studium" do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub wielorodzinnej o niskiej intensywno ści zabudowy dla realizacji budownictwa wspólnoty samorz ądowej gminy lub uzupełniaj ąco budownictwa mieszkaniowego indywidualnego.

- obszary wskazane w rysunku „studium" w jednostkach osadniczych „pasa nadpilickiego" w sołectwach: Przybyszew, Pacew, Adamów- Góry, Fal ęcice, Biejkowska Wola, Biejków. Celowo ść opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w tych sołectwach wynika z konieczno ści uporz ądkowania całego układu przestrzennego o przemieszanych funkcjach (mieszkalnictwo rolnicze wraz z zabudow ą gospodarcz ą, mieszkalnictwo jednorodzinne, usługowe, usługowo-produkcyjne oraz zabudowa letniskowa). Jest to jednocze śnie najbardziej zurbanizowany obszar w gminie z nieuporz ądkowan ą gospodark ą wodno-ściekow ą stanowi ący obszary skarpy nadpilickiej o cennych walorach przyrodniczo-kraj obrazowych ( „Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny rzeki Pilicy i Drzewiczki” );

- obszary (głównie w „pasie nadpilickim") dla zabudowy letniskowej wymagaj ące wprowadzania nowego układu komunikacyjnego oraz zmiany przeznaczenia terenów z dotychczasowej funkcji rolniczej lub le śnej na cele rekreacji i wypoczynku. Miejscowe plany dla w/w funkcji powinny by ć opracowane w przypadku stwierdzenia przez Urz ąd Gminy zainteresowania prywatnych inwestorów realizacj ą budynków rekreacyjnych na przedmiotowych obszarach;

• Ze wzgl ędu na przepisy szczególne:

- dla obszarów gruntów rolnych i le śnych w przypadkach: zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze zwartych obszarów przekraczaj ących 0,5 ha klasy III bonitacyjnej oraz 1,0 ha IV klasy bonitacyjnej; gleb pochodzenia organicznego; zmiany przeznaczenia gruntów le śnych (ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych);

- dla terenu górniczego zło Ŝa „Piekarty" i terenów górniczych udokumentowanych złó Ŝ kopalin pospolitych w przyszło ści, w przypadku przewidywanych ujemnych wpływów eksploatacji na środowisko;

- dla zespołu przyrodniczo- krajobrazowego „Dolina Rykalanki", o ile zostanie poddany ochronie przez Rad ę Gminy;

• Dla obszarów przewidywanych do realizacji zada ń i programów wynikaj ących z polityki przestrzennej pa ństwa na obszarze województwa:

Opracowanie planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego umo Ŝliwi wydawanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu bez potrzeby przeprowadzania rozprawy administracyjnej. Dokładne granice terenów obj ętych opracowaniem oraz zakres opracowania i tre ść regulacji zostan ą okre ślone po dokładnym rozpoznaniu zapotrzebowania w uchwale podj ętej przez Rad ę Gminy o przyst ąpieniu do sporz ądzenia planu. Brak sporz ądzenia planu miejscowego nie wstrzymuje wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu na podstawie przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. W przypadku wyst ąpienia potrzeby sporz ądzenia planów miejscowych, których sporz ądzenie nie zostało okre ślone w „studium" jako obowi ązkowe (na podstawie przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym), ewentualne obszary obj ęte opracowaniem, zakresy ustale ń i terminy przyst ąpienia do ich sporz ądzenia pozostaj ą w uznaniu organów Gminy oceniaj ących potrzeb ę sporz ądzenia takiego opracowania.