Informatie- en opinieblad voor actieve SP-leden Verschijnt 12keer per jaar, zesde jaargang nummer 12, 23 december 2004

WILDERS Stijgt naar ONGEKENDE HOOGTE Paulus Jansen 41' .

...... · ~.... :· Huurders helpen jJj kopers

Nederland telt ruim drie miljoen huurders. Een Kamerleden en andere SP'ersschrijven regelmatig interes­ paar jaar geleden waren dat er nog 200.000 meer, sante opinie- artikelen in dag- en vakbladen. Spanning geeft maar dit kabinet heeft- net als zijn voorgangers­ in elke uitgave een overzicht van de recente opinies. het bevorderen van het eigen woningbezit tot De artikelen zelf kun je vinden op Internet: (http:// www.sp.nl/tegenst/theorie/opinies). Je kunt ze ook telefo­ geloofsartikel verheven. De Nederlandse regeling nisch bestellen bij de receptie van het landelijk secretariaat voor vrijwel onbeperkte hypotheekaftrek, een (010) 243 55 55. Noem dan wel het codenummer van het unicum in Europa, wordt nu ook door het Centraal artikel dat je wilt hebben. Plan Bureau ter discussie gesteld . Maar het 'H-woord' blijft bij Balkenende taboe, al kost dit Ban de bureaucratie eens uit de schatkist handenvol geld. en in NRC Handelsblad van 6 december Nederl and heeft geen behoefte aan meer markt, Waar dat geld vandaan komt? Van mensen die een maar aan minder bureaucratie. Dan krijgen de stuk krapper bij kas zitten dan villabewoners die mensen op de werkv loer weer lol in hun in de hoogste belastingschaal vallen. Huurders vak. •rrww bijvoorbeeld. Minister Dekker van VROM wil de komende jaren Dienstenrichtlijn brengt niets dan narigheid 600.000 huurwoningen liberaliseren. Deze mensen Kartika Liotard in De Volkskrant van 6 december gaan véél meer huur betalen en hun huurbescher­ Spanning De Dienstenrichtlijn van Bolkestein moet een vrije ming zal goeddeels verdwijnen. De minister vult Span ning verschij nt t 2 keer per jaar en is bestemd Europese di enstenmarkt reali seren. In de praktijk voor actieve SP-leden. De afdelingen van de SP op die manier haar bezuinigingstaakstelling in, beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. zal hij echter slechts narigheid opleve­ zoals dat in goed Haags jargon genoemd wordt. Aan· en afmelden van abonnees: schriftelijk bij de ren. WI"N Woningcorporaties worden gedwongen om de SP-administratie, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam. Zielloos Europa extra huuropbrengst in een pot te storten waaruit Fax (010 ) 243 55 66, e-mail: [email protected] in Europa Express van december de huursubsidie betaald wordt. Die werd tot dus­ Spanning wordt uitgegeven onder verantwoorde· ver gefinancierd uit de algemene middelen van de lijkheid van het Partijbestuur van de SP. Voor zover 'Europa' leeft, leidt het een zielloos Eindredactie: PeterVerschuren. Redactie-adres: bestaan. Poli tici di e het Europese project aan de rijksoverheid, net als de hypotheekaftrek. Ook Vijverhofstraat 65, 303 2 SC Rotterdam burger proberen te verkopen door een Europa-gevoel moeten de corporaties éxtra investeren in stads­ telefoon (010) 243 55 31 te stimuleren, zijn aan een onmogelijke vernieuwing en nieuwbouw, zodat de minister zelf fax (010) 243 55 65, e·mail: [email protected] missie begonnen. de subsidiekraan nóg verder kan dichtdraaien. Dadelijk mogen de huurders ervoor zorgen dat de excessieve hypotheekaftrek intact kan blijven. Een neoliberale variant op: de lamme helpt de blinde?

Huurders die denken mazzel te hebben omdat ze niet in de groep van 600.000 vallen moeten niet te vroeg juichen. Een ander plannetje van Dekker is Scholing het vervangen van de puntentelling voor de huur­ Cursus Actievoeren en publiciteit bepaling door een systeem dat gebaseerd is op de Zaterdag 8 januari, Utrecht marktwaarde van een woning. Zo'n systeem leidt Zaterdag 12 februari, Utrecht er binnen de kortste keren toe dat de betere wij­ ken op slot gaan voor huishoudens met een be­ Tomatenvakschool. voor lokale scholingsbegeleiders scheiden inkomen. Zaterdag 8 januari, Utrecht

Hoogste tijd voor verzet tegen dit kabinet. Onder­ Cursus Lokale Politiek, voor aspirant-raadsleden zoek in jou gemeente in welke buurten de kabinets­ Zaterdagen 22 januari, 26 februari, 19 maart, 23 april en 21 mei, maatregelen het hardst aankomen. Informeer deze in di verse plaatsen mensen en help ze om zichzelf te organiseren. De SP is groot geworden met huuracties. Nu kan je Cursus In Debat laten zien dat we de kunst nog niet verleerd zijn! Zaterdag 29 januari, Utrecht

Paulus Jansen, algemeen secretaris Congres 28 mei 2005, Utrecht

2 Spanning• 23 dec e mber 2004 SP Limburg zet bic-landbouw op de provinciale kaart

De Limburgse SP-Statenfractie is met het thema biologische landbouw aan de slag gegaan. Dat gebeurde aan de hand van 'Biologische land­ bouw: prijzenswaardig', het rapport dat Kamer­ Op de stoep lid afgelopen zomer presen­ teerde. De fractie diende het rapport in aange­ bij schouwburg paste vorm in tijdens de begrotingen. Statenlid Rob Janssen: 'Van het oorspronkelijke tienpun­ tenplan maakten we een vijfpuntenplan, omdat en theater de competentie van de provincie natuurlijk be­ In Noord-Brabant woont ongeveer 14 pro­ perkt is. Daarnaast voegden we een paragraaf cent van de Nederlandse bevolking. Toch toe over de specifieke situatie in Limburg.' Nog vóór het begrotingsdebat liet de Limburgse gaat van het rijksbudget voor kunst- en Land- en Tuinbouwbond LLTB via de pers al we­ cultuur slechts 5 procent naar Brabant, ten blij te zijn met het SP-rapport. Maar hoewel Limburg en Zeeland samen. Dat is te weinig, de hele oppositie en ook de PvdA meegingen, vinden de Brabantse SP-afdelingen. En dus blokkeerden CDA en VVD het SP-voorstel. Niet­ zijn ze in actie gekomen. temin liet gedeputeerde Ger Driessen (CDA) weten naar aanleiding van het SP-plan alsnog Raadslid Cécile Visscher uit 'Waarschijnlijk wel. De eerste met een notitie te komen. Jansen: 'Aan de hand Den Bosch: 'Heel simpel, we ervaring zijn erg goed. Dat daarvan gaan we kijken op welke punten we staan bij schouwburgen en nodigt uit om creatief te kijken zaken kunnen doen. We willen het thema warm theaters en vragen de bezoekers naar welke actiemiddelen we houden.' een petitie te tekenen. Iedereen nog meer kunnen inzetten.' doet dat en de waardering voor Het Limburgse vijfpuntenplan is te vinden de SP is groot. Veel mensen Info: Cécile Visscher op www.limburg.sp.nl. Info: Rob Janssen: zijn positief verrast dat wij ons (06) 46 33 59 65 (010) 243 55 53. hiervoor inzetten.' De eerste duizend handtekenin­ gen zijn inmiddels aangeboden aan Kamerlid Fenna Vergeer. SP-Groningen helpt Essent Visscher: 'Er komen er nog veel meer, niet alleen in Den haar klanten te bereiken Bosch, maar bijvoorbeeld ook in Eindhoven, Breda, Helmond Op 16 november werden en­ enkele straten huis-aan-huis Van Harte Pardon, dat een en Oss zijn we aan de slag. Wij kele Groningse wijken getrof­ aan te bellen en te vragen of aantal asielzoekersgezinnen blijven actie voeren tot de fen door een stroomstoring de mensen wisten van hun opvangt. volgende cultuurbegroting van die langer dan vier uur duur­ recht op een tegemoetkoming. Fractievoorzitter Rosita van de regering en als het even kan de. Energiebedrijf Essent liet Ruim 82 procent gaf aan daar­ Gijlswijk: 'Essent blijkt er exporteren we de campagne daarop in een onopvallende van niet op de hoogte te zijn. moeite mee te hebben om haar ook naar Zeeland en Limburg. advertentie weten dat gedu­ En dus werden er zo'n zeven­ klanten gericht te benaderen. Ook voor de afdelingen daar is peerde huishoudens een scha­ duizend aanvraagformulieren Wij hebben met alle plezier een dit een uitstekend middel om devergoeding van 35 euro en toelichtende folders ver­ handje geholpen. En daar heb­ meuwe contacten te leggen en konden aanvragen. Dat bleek spreid in de getroffen wijken. ben we heel veel positieve het beeld van de SP completer niet echt te werken, conclu­ Voor de mensen die de reacties op gekregen.' te maken.' deerde de plaatselijke SP na 35 euro niet zo hard nodig Kunnen we ook nog culturele enkele dagen. De afdeling hebben, meldde de afdeling Info: , actievormen verwachten? ging op onderzoek door in als tip het gironummer van (010) 243 55 64.

3 Een brief aan de bisschop In de Roosendaalse herstructure­ westers/christelijke cultuur en de Breed platform tegen ringswijk Kalsdonk moeten twee arabisch/islamitische cultuur. Zo'n moskeeën verdwijnen voor de plek zou een prachtige bijdrage sluipende afbraak wijkvernieuwing. Een alternatieve kunnen leveren voor de echte openbaar vervoer locatie blijkt moeilijk te vinden, vernieuwing van deze oude volks­ terwijl er in de wijk wel onlangs wijk.' Wat te doen tegen de sluipende afbraak van een katholieke kerk is verkocht aan De brief leverde veel positieve de woningcorporatie. Voor de SP­ reacties op. Ook Müskens reageer­ het openbaar vervoer? Telkens wordt er een fractie reden om voor te stellen de de. Polderman daarover: 'Erg toe­ stukje afgeknabbeld dat te klein is om veel kerk tot moskee om te bouwen. schietelijk toonde hij zich niet, verzet op te roepen. Wat kun je dan doen als 'Mag niet van de bisschop,' luidde maar ruimte om de zaak verder te actieve partij? het antwoord. Waarop fractievoor­ onderzoeken en in contact te gaan zitter Hugo Polderman een uitge­ met de nieuwe eigenaar zie ik wel.' Die vraag speelde in Wagenin­ Wageningen Bereikbaar is breide open brief stuurde naar die Wordt vervolgd. gen. Vorig jaar is daar een opgericht, we hebben steun bisschop, Müskens uit Breda. Een Interlinerlijn geschrapt, begin gekregen van de Stadspartij citaat daaruit: 'Mijn droom is om De brief is te lezen op dit jaar de treintaxi en nu een Wageningen en het Maatschap­ van de vroegere katholieke Heilig www.roosendaal.sp.nl. belangrijke buslijn. 'Wij heb­ pelijk Platform Duurzaam Hart kerk een gebouw van ontmoe­ Info: Hugo Polderman: ben steeds geprotesteerd, en Wageningen. Ook hebben we ting te maken. Ontmoeting van (0165) 569 847. vorig jaar ook handtekeningen website gelanceerd waarop veel opgehaald, maar een vuist informatie te vinden is. We hebben we niet kunnen maken,' gaan de boel langzaam maar Donkere Dagen Diner vertelt afdelingsvoorzitter Nico degelijk opbouwen. Het zal niet in Stadskanaal Bijl. 'Om dat in de toekomst nog eens gebeuren dat de bus­ wel te kunnen, hebben we maatschappij aan het lijnennet Met een Donkere Dagen Diner gaat de besloten te gaan investeren in komt en vervolgens cociudeert afdeling Stadskanaal de aandacht vestigen een breed platform. We zijn dat het met de protesten wel op de snel groeiende armoede. Op 18 de­ begonnen met een oproep meevalt.' waarin we de naam SP niet cember is er tomatensoep en zoethout eens noemden in een huis-aan­ Meer info: voor de bezoekers van de markt in de huisblad, en inmiddels begint www. wageningenbereikbaar.nl, Oost-Groningse plaats. het balletje te rollen. Platform Nico Bijl (0317) 416 379.

'Er vallen harde klappen hier,' toezegde, en via de media en vertelt afdelingsvoorzitter Ed per brief zijn de mensen uit­ De kerk is niet van het kapitaal Spanjerberg. 'De Philipsvesti­ genodigd langs te komen. ging waar ooit enkele duizenden Spanjerberg: 'Daarbij hebben 'De St Jan is van ons allemaal' stond voorop de mensen werkten is dicht, enkele we niet alleen naar onze leden folder dieSP'ersin Den Bosch op 14 december grote bouwbedrijven zijn fail­ gekeken, maar ook de mensen uitdeelden bij het jaarlijkse kerstconcert waar­ liet. De werkloosheid komt vol­ uitgenodigd die het afgelopen voor Van Lanschot Bankiers de kathedraal had gend jaar boven de 14 procent jaar aan een actie hebben deel­ afgehuurd. Achterop stond dezelfde regel, maar en het aantal schuldsaneringen genomen. We willen de actie dan met de toevoeging 'en niet van het kapitaal'. is in een half jaar tijd verdub­ vooral ook gebruiken om met Uitgelegd werd vervolgens dat de SP het niet beld. Het worden héél donkere mensen in contact te komen, of vindt kunnen, dat zo'n bijzondere plaats in zo'n dagen voor Stadskanaal.' de contacten te versterken. En bijzondere tijd afgehuurd kan worden met geld. Met het diner wil de afdeling natuurlijk delen we op grote Opmerkelijk was vooral het initiatief van de Bos­ daarop de aandacht vestigen, schaal de Maak-Nederland­ sche burgemeester. Nadat hij via de media van de en op het schandalige rege­ Beterkrant uit.' actie had gehoord, belde hij de SP met het ver­ ringsbeleid. Voor de soep zorgt zoek er alsjeblieft vanaf te zien. een kok van een bejaardenhuis Meer info: Ed Spanjerberg: die graag zijn medewerking (0599) 584 231 . Info: http://noordbrabant.sp.nl/nieuws/

4 Spanning• 23 december 2004 • • De vrijheid van meningsuiting is een van de fundamenten van onze demo­ cratie. Maar, stelt voorzitter Tiny Kox van de Eerste­ Kamerfractie, 'geen recht zonder plicht. Vrijheid van meningsuiting: Mogen zeggen wat je denkt vereist ook: geen recht zonder plicht nadenken voordat je iets zegt en verantwoording Het recht van vrije meningsui­ van wat je zegt. Mooi is, als maken. Tegelijkertijd vinden afleggen waarom je ting is vastgelegd in artikel 7 je dat zelf meteen al doet: iets we dat we niet te snel moeten iets zegt.' van onze Grondwet. Maar daar stellen én beargumenteren. En zeggen dat iets niet mag of staat niet dat iedereen altijd in ieder geval hoor je desge­ kan. Met zoete koekjes bak­ maar mag zeggen wat 'ie wil. vraagd die verantwoording te ken los je geen problemen op. Er staat dat je geen vooraf­ geven. Als het niet anders Het is plezierig als we ons niet aan houdt isoleert zich­ gaand verlof nodig hebt om je kan, voor de rechter. Maar je ook in onze meningsuiting zelf van de rest van de samen­ mening of gevoelens te uiten. moet vooral niet te snel naar fatsoenlijk gedragen. Maar we leving. Dat mag, maar of je er Censuur is niet toegestaan. de rechter rennen omdat je je beseffen dat het ook zo is - en erg gelukkig van wordt en iets Dat is heel belangrijk- en onbehoorlijk aangevallen mag zijn- dat ieder vogeltje mee opschiet, durf ik te be­ een wezenlijk onderscheid voelt. Beter is elkaar aanspre­ zingt zoals 'ie gebekt is. Som­ twijfelen. met ondemocratische landen. ken op wat er gezegd wordt mige vogeltjes hebben overi­ Rechtse en linkse dictaturen en daarover verantwoording gens in onze samenleving een Vrijheid van meningsuiting maken kwistig gebruik van vragen. Elkaar respecteren extra recht verworven om te is een groot goed. Socialisten censuur; een democratie sluit vereist elkaar de waarheid te zingen zoals ze gebekt zijn: dienen dit grondrecht te koes­ censuur buiten. Maar: je blijft zeggen. We moeten minder cabaretiers, columnisten, teren en te beschermen omdat wél verantwoordelijk voor zwijgen en elkaar meer ver­ schrijvers, filmmakers, kun­ socialisme niet zonder demo­ wat je zegt. Er staat in dit antwoording vragen en tegen­ stenaars. Zij zoeken grenzen cratie kan en democratie niet grondwetsartikel duidelijk dat spraak geven. op om dingen duidelijk te zonder vrije meningsuiting. er grenzen zijn aan je vrijheid maken en wij moeten daar Maar rechten bescherm je ook van meningsuiting. Die gren­ Ik pleit niet voor zelfcensuur. niet pietluttig over gaan doen. door te zorgen dat er geen zen worden door de wet ge­ Daarmee ontzeg je jezelf Zaak is dan wel dat zo iemand misbruik van wordt gemaakt. steld. De wet stelt, onder immers het recht om te zeg­ slechts dán die extra ruimte Weerspreek dus degenen die omstandigheden, belediging, gen wat je denkt- of doen neemt als 'ie 'in functie' is. het recht van vrije menings­ laster en smaad strafbaar. anderen dat voor jou. Dat is uiting gebruiken om anderen Net zoals het geven van valse altijd een slechte zaak. Het Of je wettelijke grenzen over­ te discrimineren, te beledigen verklaringen en het discrimi­ verhindert een debat en leidt schrijdt, bepaalt de rechter. en in diskrediet te brengen en neren van mensen (die grens slechts tot frustraties, nog Dat is geen eenvoudige klus, die met hun woorden andere hebben we zelfs in art. I van minder debat en nog meer omdat de grondwettelijke mensen aanzetten tot discri­ de Grondwet vastgelegd). vooroordelen. Ik pleit ervoor hoofdregelluidt dat je vrij minerend of gevaarlijk hande­ Door bepaalde uitingen straf­ je wél uit te spreken, maar bent je mening te uiten. Onze len, wat de samenhang in de baar te stellen probeert de daar dan ook verantwoorde­ rechters hanteren daarom ook samenleving aantast. Dát is wetgever mensen te weer­ lijkheid voor te nemen. Overi­ geen krappe maar ruime gren­ óók nodig om te kunnen blij­ houden van dergelijke uitin­ gens, wie het recht wenst de zen. Daarnaast bestaat er iets ven garanderen dat in ons gen. En de wetgever geeft de mening van anderen te kun­ als een persoonlijke verant­ land iedereen vrij blijft om te samenleving de mogelijkheid nen horen, heeft ook de bur­ woordingsplicht. Die kan zeggen wat ie denkt. op te treden tegen degenen gerplicht over die meningen meestal niet voor de rechter die de grenzen toch over­ na te denken en er zo nodig worden afgedwongen maar Op www.sp.nl discussieert schrijden. Je kunt ook civiel­ op te reageren. Vrijheid van die hoort wél bij een be­ Tiny Kox met iedereen die dat rechtelijk aangesproken wor­ meningsuiting is een weder­ schaafd mens - en beschaafde wil over zijn visie op de ver­ den op jouw uitingen en daar­ zijds proces, geen anarchie. mensen zouden elkaar daar antwoordelijkheid die ge­ door schadeplichtig worden. aan moeten houden. De mees­ paard gaat aan de vrijheid Het recht op vrije menings­ Rechten kunnen nooit vol­ te regels dwingen we niet van meningsuiting. Lees de uiting brengt ook een plicht strekt onbegrensd zijn. Ieder­ voor de rechter af, maar hand­ bijdragen, en discussier mee! mee tot het verantwoorden een heeft altijd met anderen te haven we zelf. Wie zich er

Spanning • 23 december 2004 5 Minister Dekker wil dat de huren meer markt­ conform worden en snel­ ler omhoog gaan, en dat de woningstichtingen en andere verhuurders met hun extra inkomsten nieuwe huizen bouwen en gaan meebetalen aan de huursubsidie. Aedes, de koepelorganisatie van woningstichtingen, heeft er met instemming op Huurplannen gereageerd. Maar in corporatieland zijn ook andere geluiden te horen. Bijvoorbeeld van Piet de Vrije, directeur van in veel wij ken woningstichting Patrimo­ nium in Veenendaal. Zijn Minister Dekker wil de huren fors verhogen. Ze wil over verhaal is oorspronkelijk een periode van vijf jaar een extra verhoging van gemid­ gepubliceerd in het Utrechts Nieuwsblad van deld 10 procent toestaan. De bewindsvrouw wil de extra 7 december en staat nu in opbrengst gebruiken om de woningbouw een nieuwe Spanning. impuls te geven. Of dat ook gaat gebeuren, valt te bezien.

n procent extra huurverha­ het extra bedrag terug te verdie­ komen straks terecht in flats, ng (bovenop de inflatiecor­ nen door woningen met een vooroorlogse woningen en wij­ ctie) is een forse ingreep. waarde van meer dan 130.000 ken die kort na de oorlog zijn Voor de bedrijfsvoering van euro ( volgens de Waardering gebouwd. En dat is beslist niet onze woonstichting Patrimo­ Onroerende Zaken) te liberali­ alleen in Veenendaal het geval. nium in Veenendaal hebben we seren. Van die huizen mogen die extra verhoging niet nodig, we, als ze vrijkomen, de huur Nieuwe huizen die we straks want we kunnen goed op eigen onbeperkt verhogen. In vijf jaar bouwen, vallen door het beleid benen staan. mogen de huren van alle gelibe­ van Dekker grotendeels boven Landelijk heeft 30 procent van raliseerde woningen worden de liberalisatiegrens. We kun­ de huurders huursubsidie. Dat verhoogd tot een maximum van nen nauwelijks nog nieuwe percentage geldt ook voor onze 10 procent. Het zou in de pro­ sociale huurwoningen aan ons woonstichting. Als de huren stij­ vincie Utrecht gaan om 30 pro­ bestand toevoegen. Als we wij­ gen, gaan deze mensen meer cent van de huizen. ken renoveren door te slopen en huur betalen en vergoedt de nieuw te bouwen, daalt het aan­ minister dat deels via de huur­ Asociaal tal sociale huurwoningen. subsidie. Ook mensen die nu niet De volkshuisvesting wordt voor subsidie in aanmerking Voor onze corporatie houdt dit straks een sterfhuis. De vorige komen, krijgen het dan wel. De in dat alle eengezinswoningen bewindsman voor volkshuis­ laagste inkomens zijn maximaal die sinds 1970 zijn gebouwd, in vesting, de VVD'er Remkes, 18 euro per maand extra kwijt. de vrije huursector terecht schrapte de term volkshuisves­ Als de minister haar plan door­ komen. Ik vind dit uitermate ting uit alle overheidsstukken. zet, krijgen wij als corporatie asociaal. De volkshuisvesting is Hij hield niet van dat 'volks', voor het extra beslag op de irnrners opgezet om mensen met terwijl de naam van zijn partij­ huursubsidie de rekening gepre­ lagere inkomens ook fatsoenlijk de Volkspartij voor Vrijheid en senteerd. Elk jaar dragen we dan te laten wonen. Liberalisering Democratie - anders doet ver­ bijna anderhalf miljoen euro af betekent dat wijken nog meer moeden. aan het Rijk, terwijl dat nu uit de verkleuren en segregeren. De Minister Dekker, ook VVD, belastingen komt. Dat bedrag hogere inkomens gaan naar de brengt de volkshuisvesting terug zal stijgen. grotere woningen en de nieuwe­ tot huisvesting voor de armen. De minister geeft ons de ruimte, re wijken. De lagere inkomens De modale inkomens betalen het

6 Spanning • 23 december 2 00 4 aan evenwicht erstoren gelag. In Veenendaal huist bijna bijdragen aan gemeenten. Bur­ liberalisering de doorstroming worden grotendeels door de 40 procent van de huurders in so­ gemeester en wethouders heb­ op de woningmarkt eerder be­ middeninkomens betaald. En ciale huurwoningen. Dat is een ben, ondanks hun sociale signa­ lemmert dan stimuleert. dat alles omdat de minister niet aangename mix van inkomens­ tuur, bezuinigingen aangekon­ wil bezuinigen op grootstedelij­ groepen over wijken en buurten. digd op het ambtelijk apparaat. De huren voor de modale in­ ke projecten. Inderdaad, als ze We moeten vrezen dat dit even­ Onze wethouder voor de volks­ komens gaan omhoog. geld steekt in extra wegen van wichtige beeld wordt verstoord. huisvesting timmert aan de weg Kopen kunnen deze mensen en naar Almere, zal de bouw­ Het is voor het eerst dat de voor senioren- en jongerenhuis­ niet, dat is te duur. Ze kunnen productie daar wel weer op koopsector wordt ontzien en de vesting. Zal hij ons straks ook ook niet naar goedkope huurwo­ gang komen. Maar moeten de huurders moeten opdraaien nog goedkope grond aanbieden ningen omdat die markt op slot huurders in gemeenten als voor tekorten. Tot nu toe werd als hij weet dat de bouwproduc­ zit. lk vrees dat van de mooie Veenendaal daar voor betalen of de ondersteuning van huurders tie de vrije sector in wordt ge­ beleidsvoornemens alleen de is dat een zaak van alle belas­ en kopers in gelijke mate door duwd? Het CPB schreef ook dat bezuinigingen overblijven. Die tingbetalers? • de overheid gekort. Waarom wil de minister deze liberalisatie? Bezuinigingen? Natuurlijk, maar Stop de huurexplosie ze wil ook dat er meer wordt Onder het motto 'Stop de huurexplosie' gaat de SP de komende tijd veel gebouwd. Een loffelijk streven, activiteiten opzetten. De bedoeling daarbij is dat er landelijk een kader want ook in Veenendaal meten aangereikt wordt, waarbinnen afdelingen aan de slag kunnen in buurten we de wachttijd in jaren. Dat is waar de woede over het huurbeleid het grootst is. natuurlijk veel te lang. Als eerste uitwerking daarvan komt er op korte termijn een folder waarvan de voorkant bedrukt is met uitleg over en kritiek op het landelijk huur­ Gaan we straks met de extra beleid, en waarvan de afdelingen op de achterkant hun eigen actie-infor­ hoge huren meer bouwen? lk matie kwijt kunnen. In de toekomst zullen er vaker dergelijke twee-in één- vrees van niet. De bouwproduc­ folders komen. De tip aan afdelingen is om een aantal buurten uit te zoe­ tie wordt niet geremd door ge­ ken (bijvoorbeeld die waar de huren geliberaliseerd gaan worden) en daar brek aan geld. We kunnen vol­ regelmatig iets te laten horen, activiteiten te organiseren en bijeenkomsten doende lenen via het landelijke te beleggen. Eén foldertje zal de mensen niet in actie krijgen. Een campag­ Waarborgfonds. Nee, de pijn zit ne die stap voor stap opgebouwd wordt, mogelijk wel. hem in de bestuurlijke kwaliteit van de gemeente en haar capaci­ De Tweede Kamer praat waarschijnlijk eind januari over het huurbeleid. teit op het gebied van de ruimte­ Tot die tijd kunnen we bijvoorbeeld woningcorporaties oproepen een lijke ordening. De productie protest te sturen naar de regering. De argumenten daarvoor zijn uitstekend loopt jaren achter. Volgens het te halen uit het verhaal op deze pagina's. CPB is dit in vrijwel heel het Voorafgaande aan het debat zullen we op een aansprekende manier bij het land hetzelfde. Gaat een ge­ Kamergebouw duidelijk maken dat we niet gediend zijn van de afbraak meente als Veenendaal door het van de sociale volkshuisvesting. Je hoort er meer over. nieuwe beleid harder lopen? Te Alle mogelijke informatie over het huurbeleid is te vinden op vrezen valt van niet. Het kabinet www.minvrom.nl. Op www.spnet.nl zal binnenkort veel te vinden zijn om bezuinigt ook op de financiële de actie vorm te kunnen geven.

Spanning• 23 december 2004 7 •

Procedure deelname Proeed u re erkenning raadsverkiezingen nieuwe afdelingen

Over de procedure voor het bepalen of een De procedure voor het erkennen van afdelingen afdeling mag deelnemen aan de raadsverkie­ wordt gewijzigd: de verantwoordelijkheid voor zingen is het volgende afgesproken: het partij­ toelating van nieuwe afdelingen wordt groten­ bestuur wordt gemandateerd om daarover een deels gemandateerd aan het partijbestuur. De besluit te nemen, daarbij geadviseerd door partijraad behoudt echter de bevoegdheid om af een klankbordgroep bestaand uit een of meer te wijken van de voordracht van het partijbestuur. afdelingsvoorzitters, fractievoorzitters, regio­ De aanleiding hiervoor is de constatering dat bestuurders en de secretaris afdelingen. Tegen voor de leden van de partijraad erg moeilijk is te het besluit van het partijbestuur kunnen afde­ oordelen over de situatie in een afdeling elders in lingen in beroep gaan bij de partijraad, die in het land. Voor erkenning van een afdeling blijft december 2005 besluit over de beroepszaken. de instemming nodig van de beoogd voorzitter, De partijraad wordt daarbij geadviseerd door de voorzitter van de basisafdeling en de regio­ de commissie beroepszaken, die vanwege de bestuurder. taakuitbreiding opnieuw wordt samengesteld. Dat gebeurt op de partijraad van maart. Kandi­ daten voor de commissie kunnen zich melden bij algemeen secretaris Paulus Jansen. Waal, Noordoost Friesland, Oosterhout, Scheemda, Venlo en Voorschoten.

Oppakken • Als nieuwe zelfstandige afdelingen worden welkom geheten: Brielle, Goirle, Hulst, Lochem en Waalwijk. Van Anraat • Dinsdag 21 december wordt een No claim? No • De begroting voor 2005 wordt goedgekeurd. Krista van Velzen doet ver­ wayl-petitie overhandigd aan voorzitter Van Afgesproken wordt dat de partijraad van maart slag van de betrokkenheid van Leeuwen van de commissie Zorg van de Eerste 2005 zal praten over een integraal voorstel voor de SP bij de aanhouding van Kamer. Ook wordt dan de uitslag gepresenteerd de afdelingsfinanciën en de fractiebudgetten. Frans van Anraat, die be­ van een NIPO-enquête over de maatregel. standdelen voor gifgas lever­ • De financiële controlecommissie wordt vastgesteld. de aan het Irak van Saddam • Krista van Velzen licht de campagne Stop de Hij bestaat uit de volgende afdelingsvoorzitters: Hoessein. Van Velzen en Van huurexplosietoe (zie ook pag 7). Opgeroepen Nico Bijl (Wageningen), Th ijs Cappus (Horst aan de Bommel hebben de afgelopen wordt waar mogelijk comités te vormen om de Maas), lneke Palm (Rotterdam), Colette Sciacco anderhalf jaar constant aan­ strijd aan te gaan. (Purmerend) en Jan Voorbij (Nieuwegein). gedrongen op vervolging van de handelaar, en zijn ook • Voor een enquête naar de gevolgen van de • De cursus voor aspirant raadsleden die in januari mede-initiatiefnemer van het nieuwe Wet op de kinderopvang zijn flyers be­ van start gaat, is met 240 mensen volgeboekt. Centrum Halabja, dat namens schikbaar om mee te nemen vanaf de partijraad. Aanmelden is nog wel mogelijk voor de cursus die de slachtoffers van de gifgas­ in september start. aanval op deze Koerdische • Comité Onderdak heeft confronterende posters plaats pleit voor berechting gemaakt om de dakloosheid mee onder de aan­ • Afdelingen die mee willen zoeken naar voorstellen van de daders. dacht te brengen. Naast een foto van een asiel­ en acties rond de koopkracht van de minima, kun­ Een aantal vertegenwoordi­ dier dat een thuis zoekt, staat een foto van een nen contact opnemen met Pa ui Huijgen, afdelings­ gers van Koerdische organisa­ dakloze die dat ook doet. De posters kunnen voorzitter van Tilburg. Afhankelijk van de belangstel­ ties laat vervolgens weten geplakt worden, maar bijvoorbeeld ook aangebo­ ling wordt bekeken of een landelijke bijeenkomst heel erg dankbaar te zijn voor den aan woningcorporaties of gemeentebestu­ wenselijk is. de steun van de SP bij hun ren. Ze zijn mee te nemen vanaf de partijraad. strijd. De gevangenneming • Met Kamerlid Piet de Ruiter gaat het langzaam van Van Anraat is voor hen • De status van afdeling in oprichting wordt toe­ beter. De partijraad stuurt hem een bos bloemen en heel belangrijk. gekend aan de werkgroepen Bunnik, Maas en een beterschapwens.

8 Spanning • 23 december 2004 Van 2004 naar2005

Het middagdeel van de partijraad werd grotendeels besteed aan een discussie over waar we als partij staan bij de overgang van 2004 naar 2005. Jan Marijnissen zorgde voor de inleidingen over het bijna afgelopen en !~,.peilingen staan we op drie tot zes zetels winst en in het komende jaar. Een beperkt verslag. het Europees Parlement zijn we verdubbeld. 2004 Was ook het jaar van veel landelijke en voor zijn directe omgeving en autochtonen die zich zor­ de sfeer van 2 oktober terug plaatselijke initiatieven, veel • De verantwoordelijkheid gen maken. kunnen krijgen. meer scholing, de uitstekende voor zijn vrienden, colle­ Wij moeten ons verstand erbij 2005 is ook het jaar vóór de ontwikkeling van ROOD en de ga's houden en het contact tot stand raadsverkiezingen van 2006, grote demonstratie van 2 okto­ • De nationale verantwoorde­ brengen. Waar dat op lokaal en dus het jaar waarin we de ber. Niet alles ging echter lijkheid niveau gebeurd is, blijkt het juiste mensen moeten scouten goed, getuige het opstappen • De verantwoordelijkheid helemaal niet moeilijk te zijn. en goed moeten opleiden. In van Ali Lazrak en van enkele als wereldburger. Maar te vaak wordt er niets 2005 gaat het scholingsteam plaatselijke volksvertegen­ Als SP moeten wij dat expli­ gedaan, waardoor het momen­ volop aan de slag - en dat is woordigers.' ciet benoemen en blijven turn voorbij gaat. We kunnen hard nodig omdat de verwach­ herhalen.' beter presteren, vooral op tingen over onze partij steeds De afgelopen tijd is hard ge­ De partijraadsleden krijgen lokaal niveau en we móeten hoger worden en omdat we uit werkt aan bet boek Hoe dan een exemplaar van Hoe dan beter presteren. We moeten zelfrespect en eigenwaarde Jan ?, dat half januari ver­ Jan ?, met de afspraak dat ze veel meer voorop lopen in het vooruit willen in het begrij­ schijnt. In gesprekken met een reactie geven op de in­ benoemen van problemen en pen van de samenleving. En Karel Glasstra van Loon en houd. het aandragen van oplossin­ in 2005 zal er ook meer dui­ Kees Slager formuleert Marij­ gen. We moeten de prikkelen­ delijkheid komen over het nissen daarin zijn weg naar de Marijnissen constateerde de, provocerende partij blijven bestaan van een politiek alter­ toekomst die hij op de partij­ vervolgens dat het 2 oktober­ die we moeten zijn.' natief van PvdA, GroenLinks raad als volgt samenvat: 'weg gevoel van solidariteit en en SP; zullen we onze notie met de cultuur van het weg­ veranderingszin op 2 novem­ 2005 wordt het jaar van het van democratie verder uit­ kijken en leve het actief bur­ ber danig verstoord is door dertiende SP-congres, op werken, en zullen we nieuwe gerschap.' Volgens de partij­ de moord op Van Gogh. 'Veel 28 mei in Nijmegen, en van mensen aan ons binden door voorzitter is er in een demo­ mensen vroegen zich toen af het referendum over de Euro­ vooroordelen weg te nemen.' cratie maar één hoop: 'de wat staat ons nog meer te pese grondwet. Daarnaast is mens, en de mens alleen. wachten en de ene hype volg­ het een jaar waarin we de Terugkomend op het eerder in Burgerschap betekent dat je de de andere op - waar de SP strijd tegen kabinet Balkenen­ zijn verhaal verwerkte verslag het individu niet alleen defini­ nadrukkelijk niet aan meege­ de 11 op alle fronten moeten van zijn reis door Brazilië eert ten opzichte van de over­ daan heeft. 'De moord op Van gaan voeren. 'De voorwaar­ sloot Marijnissen af met de heid, maar ook ten opzichte Gogh is enerzijds een inci­ den daarvoor zijn aanwezig: opmerking van zijn reisgenoot van zijn omgeving. Daaruit dent, anderzijds een katalysa­ het asociale beleid, de grote over het enthousiasme van de vloeien vijf verantwoordelijk­ tor. De wereld staat niet in impopulariteit van Balkenen­ leden van de PT van president heden voort voor de burgers. brand, maar we hebben wel de, de CAO-strijd die overal Lula. 'Deze mensen zijn geen • De verantwoordelijkheid te maken met ratten die uit de zal ontbranden, onze alterna­ lid van de partij, ze v[eren de voor zichzelf riolen komen, islamieten die tieven en onze organisatie­ partij. Daar moeten wij een • De verantwoordelijkheid de Grondwet niet accepteren kracht. Daarmee moeten we voorbeeld aan nemen.'

Spanning • 23 december 2004 9 Leeuwarden • In de raad sinds: 1998 'De mensen zijn vervangen, • Aantal zetels: 3 van de 37 • Wisselingen sinds 2002: 4 maar het geluid is gelijk gebleven'

Van de raadsleden die in 2002 voor de huurwoningen. Dat gaan we aan de kaak stellen, en we gaan aan­ SP aantraden zit alleen fractievoorzit­ dacht vragen voor levensloop­ ter Freerk Kalsbeek nog in de raad - bestendig bouwen. Dat kost bij en ook hij is een jaartje weggeweest nieuwbouw maar een paar dui­ zend euro extra: veel minder wegens ziekte. Twee vervangers zijn dan wanneer je de woning later inmiddels zelf ook al weer uit de raad moet aanpassen.' gegaan. Hoe kan dat? Waar kijk je met veel voldoe­ ning op terug? Kalsbeek: 'We hebben in de aan­ vinden voor het raadslid dat net 'Na lang aandringen van ons loop naar 2002 niet goed gescout wegens ziekte is afgehaakt. Wat heeft Leeuwarden een nota inte­ en de kandidaten onvoldoende ook helpt, is onze grote fractie­ grale toegankelijkheid gemaakt, voorbereid op wat hen te wach­ ondersteuning: daarbij zitten om gemeentegebouwen en de ten stond, dat is duidelijk. De zowel mensen die we op hun openbare voor iedereen toegan­ mensen zijn niet afgehaakt van­ vakgebied kunnen raadplegen kelijk te maken. Met moties en wege politieke problemen, maar als mensen die mee de speer­ schriftelijke vragen hebben we omdat ze zich verkeken hadden punten bepalen en bekijken hoe daar jarenlang op aangedron­ op wat het raadswerk inhield, we de link kunnen leggen tussen gen, en we hebben succes ge­ door gewijzigde persoonlijke de raad en het buitenparlemen­ boekt.' omstandigheden, achterstand in taire werk. ' de studie vanwege het raadswerk Wordt het geen zinloos ri­ en door ziekte. We hebben hen Wat gaan jullie nu anders tueel, als je steeds op hetzelf­ wel uitgelegd wat het raadswerk doen dan vier jaar geleden? de hamert? inhoudt, maar het verschil tussen 'We gaan veel energie steken 'Ligt eraan hoe je het doet. We de theorie vooraf, en de praktijk in een lokaal scholingstraject, hebben ook partijen in de raad als je er zelf zit, blijkt groot te naast de landelijke scholing die die steeds op hetzelfde uitko­ zijn. ' de aspirant-raadsleden volgen. men, ook al gaat de discussie We gaan de kandidaten goed op over een heel ander onderwerp. Hoe erg is het om zo vaak de hoogte brengen van de poli­ Dat moet je dus niet doen. Maar met nieuwe mensen te moeten tieke verhoudingen in Leeuwar­ als je op de juiste momenten komen? den en de praktijk van het raads­ aandacht blijft vragen voor een 'Echt grote problemen hebben werk, we gaan indringend met goed punt, dan kun je wel dege­ we er niet door gekregen. In de ze praten over wat er van hen lijk iets bereiken.' raad wordt terdege naar ons verwacht wordt, en we nemen geluisterd. De mensen zijn wel ze mee naar raadsvergaderingen En de grootste miskleun? vervangen, maar het geluid is - ook de saaie. 'Valt wel mee, onze miskleu­ hetzelfde gebleven. Ikzelf zit al nen. Wel heeft de fractie een vanaf '98 in de raad en besteed Wat wordt voor jullie de inzet keer, toen ik in het ziekenhuis veel tijd aan het coachen van de van de verkiezingen? lag, ingestemd met een verho­ anderen. We spreken ook regel­ 'We gaan van huisvesting ons ging van de raadsgelden - waar matig af dat een raadslid na af­ belangrijkste speerpunt maken. we altijd tegen waren. Het voor­ loop van de zware commissie­ Daarbij richten we ons zowel op stel zat verstopt in een verorde­ vergadering bij mij langskomt de huurverhogingen als op het ning en is er door geglipt. Behal­ om te bespreken hoe het gegaan bouwprogramma. Alles wat nu ve mij is het overigens niemand is. Kwalitatief zit het met de gebouwd wordt, zit in de dure opgevallen, gelukkig. Maar je vervangers gelukkig ook wel sector terwijl er een schreeu­ moet dus altijd goed kijken waar goed, al moeten we er nog een wend tekort is aan betaalbare je ja of nee tegen zegt.' •

10 Spanning• 23 december 2004 Links en de Don Quichot van het populisme

Na de moord op Van Gogh reageert

Door Behnam Taebi, afkomstig uit Iran en de politiek op zorgwekkende wijze. fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad Populisten drukken minderheden in de van Delft. hoek, rechtse partijen duwen mee en e Don Quichot van het ke n, als je de gematigde mos­ links kijkt machteloos toe. Dat moet Nederlandse populisme, lims - en dat zijn er veel- niet veranderen. We moeten een reële Geert WiJders, trekt ten strijde aan je zijde hebt. Ongezouten tegen de moslims. Deze reuzen kritiek en generaliserende inschatting maken van de krachten en reuzinnen vormen, volgens uitspraken zoals geuit door die bevolkingsgroepen tegen elkaar hem, een heuse bedreiging voor Hirsi Ali werken buitenge­ proberen uit te spelen. Kritiek op het de westerse beschaving. De rest woon contraproductief en van de politiek reageert zorg­ duwen de gematigde moslims populisme mag geen taboe zijn en wekkend. ledereen raakt in richting extremisten. links moet zich niet monddood laten paniek, de linkse partijen niet uitgesloten. Bij de PvdA gaat e moeten ons realiseren maken. de verwarring zelfs zo ver dat dat het wij-zij-denken Bos samenwerking met Wilders fatale gevolgen heeft voor de gewezen als 'politiek correct' . steek laat, worden ze politiek niet uitsluit. En GroenLinks hele samenleving. We moeten Maar juist in tijden van verwar­ dakloos. Dat is gevaarlijk. Wie flirt met de LPF. De SP kiest bewust zijn van de ingrijpende ring is correcte politiek gebo­ zich door deze democratie niet de weg van de stilte, misschien gevolgen van uitsluiting, ach­ den: zeggen waar het op staat, opgenomen voelt, kan zich een verstandige keuze om niet terstelling en discriminatie. Ze ook al maak je jezelf daarmee daartegen keren. Vervreemding bij te dragen aan verdere over­ leiden tot ongelijke verhoudin­ niet bij iedereen populair. Het werkt radicalisme en extremis­ verhitting, maar op lange ter­ gen op de werkvloer, onnodige mag, nee: móet gezegd worden me in de hand. Ik beschouw het mijn natuurlijk ook geen oplos­ fricties op school en universi­ dat het absurd is dat een hele als de plicht van de linkse par­ sing. teit en overbodige spanningen bevolkingsgroep zich nog tijen om geen blad voor de op straat. De autochtone Ne­ dagelijks moet verontschuldi­ mond te nemen en de 1,7 mil­ nder het mom van 'nieu­ derlander is bang een extremist gen voor de daad van één joen potentiële kiezers van we politiek' (Fortuyn) en tegen het lijf te Jopen en de idioot. Het is te gek voor Wilders te wijzen op de geva­ de oorlog tegen het moslim­ allochtone - hoe stigmatiserend woorden dat er gesproken ren van het populisme, in plaats terrorisme is tegenwoordig veel ik deze twee woorden ook vind wordt over het uitzetten van van zelfs maar de schijn te geoorloofd. Er lijkt een race - vreest vanwege zijn uiterlijk Nederlanders. Het is onder wekken een graantje mee te gaande wie het beste kan laten als extremist aangezien te wor­ geen beding acceptabel dat willen pikken. zien hoe 'achterlijk' dé islam den. Allochtoon, islamiet en mensen met een Arabisch is. Als iemand die geboren en extremist lijken meer en meer klinkende naam vaak niet door nze samenleving is in getogen is in de bakermat van synoniem te worden. De twee­ de sollicitatieprocedures heen staat zijn kleurrijke vorm de politieke islam, en de dicta­ deling die hieruit voortvloeit, komen, dat jongeren aan de te behouden, net zo goed als ze tuur van de Islamitische Repu­ zal de samenleving op termijn deur van een discotheek ge­ de afgelopen decennia is opge­ bliek aan den lijve heeft onder­ lamleggen, want samenleven weigerd worden vanwege bouwd door diezelfde kleurrij­ vonden, kan ik meepraten over doen we nog altijd samen. zwart krullend haar. Het wordt ke samenstelling. We hebben wat er allemaal aan schort en tijd dat we het beestje bij de allemaal recht op een fatsoen­ heb ik de stellige overtuiging opulisten praten, niet ge­ naam noemen en het beestje lijk bestaan in een niet verdeeld dat staat en religie strikt ge­ hinderd door rechtse politi­ heet racisme, islamofobie, Nederland en dat recht laten we scheiden moeten blijven. Maar ci, mensen angst aan en de vreemdelingenhaat. ons niet ontnemen door rechts­ nietszeggende, grof generali­ linkse partijen kijken tot nu toe populisten met makkelijke serende en kwetsende uitspra­ machteloos toe. Het begint er at de minderheden bij oneliners maar zonder echte ken mogen nooit het startpunt steeds meer op te lijken dat rechts geen bondgenoten antwoorden. Kom op, linkse van zo' n debat zijn. Het debat kritiek op het populisme taboe hebben, was allang bekend, vrienden! is voorts gedoemd te misluk- wordt of van de hand wordt maar als links hen ook in de

Spanning • 23 december 2004 11 •

Klachteninventarisatie reïntegratiebedrijven geeft onthutsend beeld

Het rapport concludeert dat 'Een vloot lekkende modderschuiten op weg naar reïntegratiebedrijven vaak intimideren en dreigen met het minuscule eilandje Werk.' Dat is het beeld dat korting op de uitkering, dat ze wordt opgeroepen door de tweehonderd klachten een ondeskundige en menson­ waardige behandeling bieden, die binnenkwamen bij het digitale Meldpunt en dat ze overbodige cursussen Klachten Reïntegratie van de SP. Ze zijn verwerkt in en scholingen geven die niet het onlangs gepresenteerde rapport Een schandalige aansluiten bij de opleiding. De privatisering van de ar­ miskleun uit de categorie 'Betuwelijn'. beidsbemiddeling heeft geleid tot ruim tweehonderd commer­ De mensen die de moeite na­ kamer naar het werk van de aangeboden worden door het ciële reïntegratiebedrijven die men om hun ervaringen met reïntegratiebedrijven en de UWV en de gemeenten als er jaarlijks meer dan 500 miljoen reïntegratiebedrijven te melden manier waarop zij met men­ een duidelijk perspectief is op euro opstrijken voor het bege­ bij de SP, klagen vooral over de sen omgaan; een reguliere arbeidsplaats. leiden van mensen naar werk. volgende zaken: • een verplichting voor mid­ Wat dat geld oplevert, is vol­ • Het bedrijf doet nagenoeg delgrote en grote werkgevers Het rapport Een schandalige strekt onduidelijk. De Algeme­ niets om de cliënt te begelei­ om 5 respectievelijk 7 procent miskleun uit de categorie ne Rekenkamer concludeerde den; van hun arbeidsplaatsen open 'Betuwelijn' is te vinden op op 3 november van dit jaar • De cliënt wordt absoluut te stellen voor (arbeids-)gehan­ www.sp.nl, en onmisbare dat er weinig inzicht is in de niet serieus genomen; dicapten; lectuur voor alle SP-woord­ inspanningen die reïntegratie• • De cliënt moet verplicht een • invoering van de regel dat voerders Sociale Zaken in de bedrijven leveren en helemaal aantal dagdelen komen en reïntegratietrajecten alleen gemeenteraden. geen zicht op het aantal werk­ wordt dan achter een computer zoekenden dat door die inspan­ gezet; ningen een baan vindt. • Het bedrijf adviseert ver­ Voor 4300 euro koffiedrinken Kamerlid , initiatief­ keerd; 'Na ruim een jaar WW werd mijn dossier onge­ nemer van het SP-onderzoek: • Er bestaat grote onduidelijk­ vraagd doorgestuurd aan een reïntegratiebureau. 'Reïntegratiebedrijven beloven heid over de vergoeding van Ik kreeg een aardige jongen die een intake­ een persoonlijke behandeling reiskosten. gesprek kwam doen en vervolgens bekende nog en maatwerk, maar in de prak­ nooit een rolstoeler van zo dichtbij te hebben tijk komt daar niets van terecht. Op basis van de klachten gezien. Eens per maand kwam hij gezellig op de Veel mensen vinden op eigen bepleit de SP-Kamerfractie: koffie en vragen wat ik ondernomen had. Na drie kracht werk, maar toch vangt • uitvoering van het advies maanden koffiezetten heb ik hem verteld wat ik het reïntegratiebedrijf daar dan van de Algemene Rekenkamer van hem verwachtte, maar hij was geen uitzend­ geld voor. Belasting- en pre­ dat het Ministerie van Sociale bureau, dus lobbyen deed hij niet. Wel was hij miegeld dat elders veel beter Zaken en Werkgelegenheid steeds erg benieuwd naar mijn vorderingen. We besteed zou zijn. Het geld dat zich een beter beeld moet vor­ zijn nu ruim een jaar verder en op 1 november nu over de balk wordt gegooid, men van de uitvoering van de loopt zijn project met mij af. Ik word dan bij­ kan beter gebruikt worden om reïntegratie; geschreven in de categorie 'niet geplaatsten' en de koopkracht van de minima • een diepgaand onderzoek zijn bedrijf dat inmiddels een andere naam heeft, te verbeteren.' door de Algemene Reken- krijgt voor dit niets doen 4300 euro uitbetaald.'

12 Spanning• 23 december 2004 tisch uit te laten over de frau­ duleuze verkiezingen in 1999. Dossier Oekra·ine: Olie en geopolitieke belangen gaan de EU volgens Monasch over een corrupt regime en boven het houden van eerlijke een neoliberale oppositieleider verkiezingen. Wat te doen? De beelden haalden eind november dagen­ aspect. Sinds de val van de lang de nieuwsbulletins: tienduizenden muur en zeker met het aantre­ Dit alles maakt de huidige mensen die in Kiev demonstreren voor de den van de regering Bush situatie vanuit links-progres­ proberen de Verenigde Staten sief zicht zo ongelooflijk las­ erkenning van de 'echte' uitslag van de Oek­ hun invloed te vergroten in tig. Noch de corruptie van het raïnse verkiezingen. De vergelijking met het wat vroeger de Sovjetsfeer oude regime waarvan Janoe­ einde van de Koude Oorlog in het verder was. Daarbij wordt gebruik kovitsj een representant is, westelijk gelegen gedeelte van het voor­ gemaakt quasi zelfstandige noch de neo-liberale agenda malig Oostblok dringt zich al gauw op. Toch organisaties, waarin tal van van Joesjtsjenko verdient poli­ blijft het lastig te ontwaren wat de machts­ Amerikaanse politieke en tieke steun. De bevolking van economische organisaties een de Oekraïne smacht in de verhoudingen in de Oekraïne daadwerkelijk stevige vinger in de pap heb­ allereerste plaats naar politieke zijn en wie er steun verdient. Een aantal ben. Het huidige verzet tegen rust, vrijheid en stabiliteit. lijnen is echter wel te trekken. de machtshebbers in de Oek­ Deze wensen lijken echter op raïne lijkt als twee druppels dit moment ver verwijderd en De periode na 1990 kenmerkt zijn periode als premier bracht water op het door studenten het is zeer onwaarschijnlijk dat zich in de Oekraïne vooral door hij de corruptie merkbaar terug, georganiseerde verzet dat één van de twee partijen ze in een geweldige economische wat uiteindelijk tot zijn ontslag leidde tot het aftreden van vervulling zal laten gaan. Dus teruggang. Sinds de onafhanke­ leidde. Tegelijkertijd echter was Milosevic in Servië en Shever­ in plaats van het steunen van lijkheid in 1991 is het reële Joesjtsjenko als hoofd van de nadze in Georgië. Hoewel we één van beide, moeten partijen loon met meer dan driekwart Centrale Bank verantwoordelijk geenszins rouwig hoeven te als de SP veeleer proberen gedaald, daalde de bevolkings­ voor een hervormingsprogram­ zijn over het einde van deze contact te leggen met lokale omvang met twee miljoen (tot ma dat in 1994 tot een explosie veelal corrupte regimes, mo­ groepen die zich inzetten voor 50 miljoen) vanwege de ge­ leidde in de prijzen van levens­ gen we onze ogen niet sluiten daadwerkelijke democratise­ daalde levensverwachting voor middelprijzen en catastrofale voor de internationale politie­ ring zonder dat ze het land met name mannen, en is de gevolgen had. Economisch ke agenda van het Westen, willen uitverkopen aan westers werkeloosheid opgelopen tot gezien is Joesjtsjenko de lieve­ voor wie het lang niet alleen kapitaal. Tegelijkertijd zal de 12 procent, terwijl het ILO (de lingskandidaat van de interna­ gaat om het democratiseren SP zich moeten inzetten om het internationale werknemersorga­ tionale economische instellin­ van het voormalige Oostblok. beleid van de EU daadwerke­ nisatie) deze schatting aan de gen die in hem een radicale Ook de Europese Unie heeft lijk gericht te laten zijn op lage kant noemt. hervormer zien. De economisch in dit opzicht boter op haar democratie en dit doel niet Tegelijkertijd blijkt keer op keer neoliberale agenda van Joesj­ hoofd. Jarenlang werd het ondergeschikt te maken aan dat bet huidige regime aan alle tsjenko zal, mocht hij aan de regime in de Oekraïne de hand eigen economische en politieke kanten corrupt is. De moord op macht komen, zich in de eerste boven het hoofd gehouden in belangen. Alleen zo is op lan­ de onafhankelijke journalist plaats vertalen in radicale priva­ de hoop het land op deze ma­ gere termijn daadwerkelijke Gongadze in 2000 waartoe men tisering en het openstellen van nier naar het westen toe te democratisering en stabilise­ op het hoogste niveau opdracht het land voor westers kapitaal. trekken. , ring van deze regio mogelijk. e gaf, is het trieste hoogtepunt in die een paar jaar geleden in de een reeks van voorbeelden Externe ontwikkelingen: Oekraïne werkte als landen­ Arjan Vliegenthart is als politi­ waarin het huidige regime cen­ de machtsstrijd in de directeur voor het NDI, het coloog verbonden aan de Vrije suur probeert uit te oefenen op Russische invloedssfeer buitenland instituut van de Universiteit Amsterdam waar media en bedrijfsleven. Amerikaanse Democraten, hij als promovendus onderzoek Op dit laatste gebied is de huidi­ De huidige ontwikkelingen in berichtte onlangs in dagblad doet naar de economische ge oppositieleider Joesjtsjenko de Oekraïne hebben naast Trouw hoe de Europese Unie transformatie in Centraal- een duidelijke verbetering. In interne ook een internationaal de OVSE verbood zich kri- en Oost-Europa.

Spanning• 23 december 2004 13 De herontdekking van de ouderwetse sociaal-democratie

Ronald van Raak over 'Een mooie inkijk in een 'Links, rechts en de vooruitgang' vorm van sociaal-democra­ van Paul Kalma tie waarmee we in de toe­ komst kunnen samenwer­ Al tk met oudere PvdA' ers sen opnieuw strijdbaar maken spreek over de SP, dan typeren 'tegen onze afhankelijkheid van ken,' zo betitelt coördinator zij mijn partij vaak als 'ouder­ economie en technologie en te­ van het wets sociaal-democratisch'. Na­ gen de heerschappij van het tuurlijk toon ik mij op zo'n geld over de mens en zijn leef­ Wetenschappelijk Bureau moment diep beledigd, maar omgeving.' van de SP het boek 'Links, eigenlijk ben ik dan ook wel een rechts en de vooruitgang' beetje trots. Zeker als verwezen Het boek verschijnt kort voordat wordt naar het kabinet van Joop de leden van de PvdA in januari van directeur Paul Kalma den Uyl (1973-1977), met mi­ het nieuwe beginselprogramma van de Wiardi Beekman nisters die streefden naar een van moeten goed­ herverdeling van kennis, in­ keuren (zie Spanning van mei Stichting, het wetenschap­ komen en macht en die de 'ver­ 2004), dat door veel PvdA'ers pelijk bureau van de PvdA. beelding aan de macht' wilden wel erg liberaal werd gevonden. brengen. In 'Links, rechts en de In oktober verscheen in 'Socia­ te bevorderen. Een beroep op schuwen tegen het vooruit­ vooruitgang' van de Wiardi lisme & Democratie', het blad solidariteit is de basis voor de gangsoptimisme van rechts, Beekman Stichting, het weten­ van de Wiardi Beekman Stich­ morele overtuigingskracht die dat nog steeds meer marktwer­ schappelijk bureau van de ting, een aangepaste versie van nodig is om, samen met vakbon­ king ziet als remedie voor alle PvdA, klinkt een soortgelijke het beginselenmanifest, waarin den en andere linkse partijen, maatschappelijke kwalen. weemoed door naar dit mooie wat meer wordt ingegaan op de hervorming van de samenleving Linkse politici moeten zich sociaal-democratische verle­ geschiedenis en de idealen van mogelijk te maken. volgens hem wat bescheidener den. de sociaal-democratie. 'De her­ Op basis van zijn opvattingen opstellen en het optimisme in ontdekking van de sociaal-de­ over vrijheid, gelijkheid en so­ de mogelijkheden van de poli­ Paul Kalma noemt het een ver­ mocratie in vijftien stellingen', lidariteit doet Kalma voorstel­ tiek wat temperen. Dit verschil gissing dat de sociaal-democra­ het uitgebreide nawoord bij dit Jen voor onder meer een 'coö• in politieke cultuur tussen be­ ten in de jaren negentig hun boek, lijkt vooral bedoelt om de peratief kapitalisme', dat meer scheiden bestuurders en strijd­ ideologische veren hebben af­ partij nog wat meer stapjes in de zeggenschap mogelijk moet bare optimisten is misschien geschud, dat de PvdA een be­ goede richting te laten maken. maken van werknemers en bur­ wel het belangrijkste verschil stuurderspartij werd en dat de Kalma begint zijn 'herontdek­ gers, evenals het weren van de tussen de oude sociaal-demo­ partij in de paarse kabinetten king' met het vaststellen wat markt uit de publieke sector en cratie van Kalma en het socia­ een liberaal programma uitvoer­ waarden als vrijheid, gelijkheid integratie van allochtonen door lisme van de SP. Voor socialis­ de. De grootste fout is volgens en solidariteit voor de PvdA be­ het bevorderen van scholing en ten biedt dit boek een mooie hem echter dat de PvdA in de tekenen. In tegenstelling tot de werkgelegenheid. In plaats van inkijk in een vorm van sociaal­ jaren negentig de band met de liberale opvatting van individue­ 'personalisering' van de poli­ democratie waarmee we in de sociaal-democratische traditie le vrijheid moeten sociaal-demo­ tiek door kiesdistricten en toekomst kunnen samenwer­ heeft doorgesneden. In zijn craten de nadruk leggen op 'een burgemeestersverkiezingen wil ken. Voor Wouter Bos is het boek gaat Kalma op zoek naar eerlijke verdeling van kansen, de Kalma een bredere democrati­ een mooi cursusboek om ooit wat deze 'waardevolle en maatschappelijke voorwaarden sering, waarbij partijen veel ac­ zo'n sociaal-democraat te vruchtbare traditie' voor de waaronder individuele vrijheid tiever burgers bij de politiek worden. • huidige PvdA kan betekenen. gedijt'. Gelijkheid is volgens moeten betrekken. Sociaal-democraten moeten in Kalma juist een opdracht om Paul Kalma: 'Links, rechts en ieder geval afscheid nemen van belemmeringen van die vrijheid In 'Links, rechts en de vooruit- de vooruitgang', Mets en de bestuurderscultuur en men- weg te nemen en zelfontplooiing gang' wil Kalma ons waar- Schilt, Amsterdam, 2004.

14 Spanning• 23 december 2004 Sinds kort is de Nederlandse politiek een nieuwe denktank rijker: de Waterland Stichting. Op initiatief van hoogleraar Paul de Beer en publicist Dick Pels zoe­ ken een aantal denkers met een WATERLAND MANIFEST achtergrond in Groenlinks en de PvdA naar een links alternatief voor het neoliberalisme. In de Volkskrant van 11 december Een linkse verscheen hun Waterland Mani­ fest. Ronald van Raak is nog niet erg onder de indruk. denktank? De behoefte aan een Pels zijn in hun manifest heel beginsel dat ook is terug te voor democratisering van de Dalternatief voor de neo­ kritisch. De verzorgingsstaat is vinden in het vrijzinnig libera­ economie. Deze moeten in liberale politiek van meer volgens hen mede schuldig dat lisme van (zie ieder geval verder gaan dan markt en minder overheid is mensen zich 'afhankelijk, con­ Spanning van oktober). Links meer winstdeling of aandelen­ groot. Dit bleek onlangs uit In sumentistisch en egocentrisch' zou het vrije individu echter bezit voor werknemers, zoals het zicht van de toekomst, een opstellen. Links heeft in hun niet moeten zien als het begin, De Beer en Pels voorstellen, onderzoek van het Sociaal en ogen te lang een optimistische maar als het einddoel van de omdat dit de vraag ontloopt of Cultureel Planbureau, dat men­ kijk gehad op de politiek en politiek. De vraag moet cen­ het economisch leven zich mag sen vroeg naar hun wensen en niet beseft dat de verzorgings­ traal staan hoe het onderwijs, blijven onttrekken aan demo­ verwachtingen voor de toe­ staat ook leidt tot misbruik. Zij de zorg, de arbeid en de poli­ cratische controle. komst. Die liepen nogal uiteen: willen een 'realistisch' alterna­ tiek zo georganiseerd kunnen veel Nederlanders hopen op tief bieden, waarin de mens worden dat elk mens een ge­ Links heeft de macht verloren veel solidariteit en gemeen­ zich verzoent met meer markt lijkwaardige kans heeft op in het politieke debat, zo me­ schapszin, maar vrezen een en minder overheid. Er zijn welvaart en zelfontplooiing. nen de Waterlanders. Dit zal kille toekomst van commercie veel redenen waarom mensen niet veranderen als links zich en competitie. de afgelopen decennia meer Economie blijft bedienen van liberale De Waterland Stichting, ge­ materialistisch en egoïstisch termen. Linkse waarden als noemd naar het natuurgebied zijn geworden, zoals de ontker­ De Waterlanders noemen het menselijke waardigheid, gelijk­ boven Amsterdam waar de kelijking, het uiteenvallen van rampzalig dat links geen eigen waardigheid en solidariteit zijn leden samenkomen, wil een farnilieverbanden, of de com­ sociaal-economisch verhaal moeilijk te combineren met een belangrijke rol spelen in het merciële media. De verzor­ meer heeft. Dat geldt alleen politiek die het eigen belang debat over een nieuw links gingsstaat is echter een vorm voor hen die beweren dat soli­ van het individu omarmt. Het antwoord. Hun alternatief is van georganiseerde solidariteit dariteit als uitgangspunt voor zoeken van de Waterlanders wat zij noemen een 'sociaal­ die volgens het Sociaal en economisch handelen uit de tijd naar een alternatief voor het individualisme' . De leden wil­ Cultureel Planbureau door veel is. Ik denk dat solidariteit niet neoliberalisme valt te prijzen. len liberale waarden als keuze­ Nederlanders wordt gewaar­ alleen bepleit, maar ook onder­ Maar het sociaal-individualis­ vrijheid en individualisme deerd als een vorm van bescha­ bouwd moet worden. Links me van De Beer en Pels zal bij combineren met sociale waar­ ving. moet een aansprekend pro­ veel mensen de vrees voor een den als gemeenschapszin en gramma ontwikkelen voor de kille toekomst niet kunnen solidariteit: 'Wij willen aan­ Vrijheid democratisering van de econo­ wegnemen. De poging om tonen dat het liberalisme kan mie. Na de democratisering van liberaal met sociaal te vereni­ worden gesocialiseerd, en dat Een probleem zie ik ook bij het de politiek met de invoering gen klinkt goed maar is niet het marktdenken niet alleen idee van vrijheid van De Beer van het algemeen kiesrecht in realistisch. Politiek blijft een maar rechts is.' Ik heb drie en Pels. Zij willen een politiek 1918 en de democratisering kwestie van kiezen. In plaats punten van kritiek. die de keuzevrijheid van ieder van het persoonlijke leven in de van op dit kruispunt de paral­ mens verzekert, maar deze jaren zeventig zou dit een derde lelweg te nemen, is het beter Verzorgingsstaat combineren met een solidaire pijler moeten worden van een om te zoeken naar een echt herverdeling van kennis, inko­ beschaafde samenleving. Vol­ I inks alternatief. De Waterlanders hebben men en macht. Daarmee nemen gend jaar komt het Weten­ vreemde opvattingen over de de Waterlanders het vrije indi­ schappelijk Bureau van de SP Voor meer informatie: verzorgingstaat De Beer en vidu als uitgangspunt, een met enkele concrete voorstellen www. waterlandstichting.nl.

Spanning• 23 december 2004 15 Nieuwe Sp.anning • Spanning verandert. Het blad 1n 2 0 0 5 wordt spannender, informatie- ver en fraaier. Vanaf de uitgave van januari 2005 vind je er meer diepgang in en minder huishou­ delijke mededelingen.

Met ingang van het komende nummer wordt Spanning uitgegeven door het Weten­ schappelijk Bureau van de SP. Verslagen van Partijraad en Partijbestuur zul je er niet langer in aantreffen, en ook de column van Paulus Jansen en de berichten over afdelingsactiviteiten verdwijnen eruit. Reden voor ongerustheid? Nee. Want al die zaken zul je veel sneller en uitgebreider terugvinden op SPnet, terwijl Spanning de ruimte krijgt om dieper op actuele thema's in te gaan.

SPnet: veel nieuws via weblog-opzet De saaie opzet van SPnet wordt rond 1 januari vervangen door een weblogopzet Op de openingspagina zul je meteen zien wat er aan nieuws is bijgeplaatst- en dat zal heel veel zijn. Verslagen van afdelingsactiviteiten, berichten over de voortgang van landelijke campagnes, publicatie van opinies en van afdelingskrantjes, agenda­ mededelingen: alles komt voortaan razendsnel beschikbaar via Spnet. Dagebjks zullen er meerdere interessante nieuwtjes op te vinden zijn. En voor wie niet zo vaak op internet kijkt, zal De Lijn eens per week een overzicht bieden van het nieuws op SPnet, met uiteraard de mogelijkheid snel door te klikken. En wil je helemáál bijblijven, installeer dan een RSS-reader, die telkens een overzicht biedt van de nieuw toegevoegde berichten op SPnet. (Meer hierover vind je op www.sp.nl/nieuws/rss.shtrnl)

Eerste thema: terrorisme(bestrijding) Spanning gaat vanaf januari werken met themanummers. In elke uitgave wordt een onderwerp van meerdere kanten belicht en er is daarnaast ook nog ruimte voor andere zaken. In januari hebben gekozen voor het thema terrorisme en terrorismebestrijding in Nederland. Onder enig voorbehoud kun je het volgende verwachten: • een interview met Siem Eikelenboom, researcherbij NOVA en schrijver van het boek Jihad in de polder. j , • De visie van Harry van Bommel op het thema. s • Een artikel van de Amerikaanse publicist Noam Chomsky. • De visie van advocaat Britta Böhler, op basis van haar boek Crisis in de h rechtsstaat. b Daarnaast onder andere deel1 van 'Het rijke rode leven', over de geschiedenis van het \1 socialisme in Nederland, een overzicht van interessante sites, boeken en artikelen en V een column van Ronald van Raak. h s Voor kaderleden die opgegeven zijn door de afdelingsvoorzitter blijft Spanning gratis. Andere leden kunnen eenjaarabonnement nemen voor 12 euro. In de Tribune van januari zullen we wijzen op die mogelijkheid. Alvast een Spannend 2005 gewenst!

14 16 Spanning• 23 december 2004