Ibestuur Magazine 30
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
i estuur magazine i estuur 9, april 30, jaargang . Nummer 2019 Overheid i ambtenaar 2.0 Onafhankelijk kwartaalmagazineOnafhankelijk de voor > Sophie in ’t Veld: ‘Eerst burgers beschermen, dan data’ > DSO: te complex > Heel Holland voor een digitaal ‘kunstmatig systeem? intelligent’ Wat? the chief iBestuur Congres 2019: In the Dutch Mountains Kort voor het sluiten van dit nummer wierp Mark Zuckerberg in The Waar? Washington Post overheden wereldwijd de handschoen toe: de verantwoordelijkheid voor Nationaal Sportcentrum zelfregulering als het gaat om zaken als privacy, gegevensbescherming en bijvoorbeeld Papendal, Arnhem nepnieuws is te groot om aan big tech zelf over te laten. Mister Facebook wil ‘een actievere Wanneer? rol voor overheden en wetgevers’! Dat laten we ons geen twee keer zeggen, toch? Niet 3 juli toevallig staat de publieke disruptie centraal in dit nummer van iBestuur magazine. van 11.00 uur tot 20.00 uur Meeliften op de explosieve expansie van Facebook, WhatsApp en Twitter was een prettig eenvoudig alternatief voor de grotendeels falende eigen digitale communicatie-ambities van Wie? maximaal 750 bestuurders en de overheid. Net zoals het koketteren met hippe platformen als Uber en Airbnb een fijne free beslissers uit de overheid en ride leek naar de deel-economie. Een innovatieve overheid zijn was nog nooit zo makkelijk. ICT-sector Helaas, het bleek je reinste Faust. Knuffel-tech werd In the Dutch Mountains datavampier! En maatschappelijke ontwrichting is ons deel. De overheid krijgt daar Meer dan 50 break out-sessies, van Het thema van het congres is bergbeklimmen. één-op-één tot een gymzaal vol. nauwelijks grip op. De staatssecretaris die vier jaar terug de vakbekwaamheidseis uit Op naar de Nederlandse digitale top. Met lunch én diner! de Taxiwet schrapte, krijgt nu als wethouder te maken met vier dodelijke ongelukken Dresscode: vrijetijdskleding! veroorzaakt door Uber-chauffeurs. Amsterdam wordt voor bewoners onleefbaar en Het iBestuur Congres 2019 is een onbetaalbaar, met dank aan Airbnb, dat zich aan overleg, regels en boetes weinig gelegen Niet alleen boeiende sprekers, break-out’s en initiatief van: workshops maar ook ontspanning! Zoals clinics laat. klimmen en boogschieten. • Vereniging van Nederlandse Als het gaat om digitale communicatie moet het kwartje nog vallen. De Belastingdienst Gemeenten bijvoorbeeld is niet meer via e-mail te bereiken: ‘Er zitten risico’s aan e-mailen’. De fiscale Publiek - privaat • Ministerie van Binnenlandse Zaken webcare-teams vissen uw vragen tegenwoordig uit de publieke berichtenstroom van Twitter en Koninkrijksrelaties Dé gelegenheid waar bestuurders en beslissers – • Ministerie van Economische Zaken en Facebook. Andere uitvoerders, departementen en gemeenten doen niet anders. Alsof overheid en bedrijfsleven – elkaar ontmoeten, bijpraten en Klimaat en kennis op doen. Wat doet ertoe? Wat speelt er? daar geen risico’s aan zijn verbonden. Bovendien verleent de overheid zo Facebook, Twitter • Ministerie van Justitie en Hoe moet ik daar mee aan de slag in mijn organisatie? en WhatsApp ten onrechte het aureool van nutsvoorziening. Veiligheid In samenwerking met ECP, De Raad van State oordeelde onlangs dat WhatsApp-berichten Nederland ICT en iBestuur ibestuurcongres.nl onder de Wet openbaarheid van bestuur vallen en dus moeten worden opgeslagen. Want hoewel iedereen de mond vol heeft van datagedreven werken, blijkt dat de communicatie Founding partners Publieke partners via sociale media nauwelijks wordt bewaard. Althans, niet door de overheid. Wel door de Belastingdienst, ICTU, Logius, RDW, datavampiers natuurlijk! Die leven daarvan. Rijkswaterstaat, provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland, Wigo4it Ik zou zeggen: oppakken die handschoen! Private partners Dataiku, CGI, Equinix, IBM, Microsoft, Oracle, Pegasystems Nummer 30, april 2019 3 Advertentie iBestuur_Congres vor iBestuur.indd 1 03/04/2019 15:40 in dit nummer Directie Informatiesamenleving Europarlementariër Sophie in ’t Veld en Overheid 6 ‘Eerst burgers beschermen, dan data’ Publieke waarden en nieuwe technologie [20] Marens Engelhard [43] Digitale communicatie De overheid moet voor eigen kanalen zorgen Ministerie van Justitie en Veiligheid Sander Klous [11] 12 Informatie beter bewaren, vinden en delen [44] Podium Diederik van Leeuwen [61] Digitale meetlat De Nationale AI-cursus Waar staat de Nederlandse digitale Partners Heel Holland ‘kunstmatig intelligent’ overheid? [52] 16 Blueriq [24],Centric [i26], Capgemini [36],CGI [62], IBM [34], IMAGEM [i42], KPN [i24], Oracle [26], Pegasystems [i38], Rijks Innovatie Community PinkRoccade [i40] magazine Galileo, het andere ‘GPS’ Aanpak tekort ICT-professionals [56] Geen concurrentie, maar vriendelijke competitie28 Z.O.Z. impact impact! iBestuur uitgelezen? Wet open overheid Draai ‘m om en lees verder in iBestuur impact. Eenenvijftig pagina’s met: een interview met Uitgeklede Woo goed voor informatiehuishouding 38 Marcel Thaens, CIO bij de provincie Noord-Brabant, over datagedreven werken, > Marcel Thaens: en artikelen over de PGB, de ongrijpbaarheid Data staan altijd van de platformeconomie, PSD2 als innovatie of in een politieke context Onafhankelijk kwartaalmagazine voor de iOverheid. Nummer 30, jaargang 9, april 2019 privacyhorror en nog veel meer! > Nieuw pgb- Omgevingswet > Steden weten zich geen portaal: 2 moet raad met ‘disruptors’ een 10 worden Te complex voor een digitaal systeem? 48 4 Nummer 30, april 2019 5 Technologie heeft ons veel moois gebracht, zegt Europarlementariër Sophie in ‘t Veld (D66). Maar het wordt tijd dat de EU–lidstaten bewuster leren omgaan met het verzamelen en delen van persoonsgegevens en de waarde ervan leren kennen. Anders is Europa straks slechts een continent van 500 miljoen melkkoeien die geld verdienen voor niet-Europese bedrijven. Zonder daar iets voor terug te krijgen. Wat zijn uw grootste zorgen op het gebied van privacy? “Politie, justitie en opsporingsdiensten mogen in dit land over een grote hoeveelheid burgergegevens beschikken. Aan het verzamelen en koppelen van die gegevens zitten nog wel voorwaarden, maar steeds minder. Burgers geven hun privacy weg. Het argument ‘ik heb toch niets te verbergen’ is onzin. Zolang er geen reden is om jou van iets te verdenken moet de overheid je gewoon met rust laten. Europa heeft een enorme neiging om alle gege- Sophie in ’t Veld over de macht van de overheid ‘Eerst burgers beschermen, dan data’ vensbestanden aan elkaar te koppelen. Daarbij zetten we werkelijk de sluizen open voor de Amerikanen. En Amerika is een hartstikke mooi land, maar wel een land met de doodstraf en een zwaar gepolitiseerd rechtssysteem. Als Amerika nu het lidmaatschap van de EU zou aanvragen, voldoet het niet aan de normen. Ondertussen onderschatten mensen hoe China een politieke speler aan het worden is. In China hebben ze niet eens woorden voor privacy, bij wijze van spreken. Daar zijn we heel naïef in. We zijn in Europa alleen maar bezig elkaar onderling te wantrouwen en te kibbelen in plaats van onze gezamenlijke belangen te behartigen in de wereld. We zijn totaal uit het oog verloren dat Europa nog maar heel klein is in de wereld. Sinds de Europese Door Karina Meerman eenwording in de jaren vijftig is ons aandeel in de wereldbevolking gekrom- Beeld Lex Draijer/De Beeldredaktie pen van 15 procent naar 7 procent. We zijn nog steeds een grote economie, maar dat is geen vaststaand feit. We krimpen en vergrijzen.” 6 Nummer 30, april 2019 7 Wat vindt u van het argument dat we veiliger zijn wanneer Wat is het aandeel van Europese technologie in de moeten worden. We betalen met onze persoonsgegevens. Als overheden meer over ons weten? wereld? we met geld zouden betalen waren we veel beter in staat af te “Zijn er risico’s in deze wereld? Ja. Zijn er hele boze men- “Volgens een KPMG-rapport is slechts 12 procent van alle wegen hoeveel het ons waard is. Nu hebben we geen idee.” sen die hele boze dingen doen? Ja, absoluut. Moeten we ons grote digitale platforms in handen van Europa, met een finan- daartegen wapenen? Ja. Maar al met al leven we in het veiligste ciële waarde van slechts 2 procent. Het overgrote deel van de Mensen zijn gewend geraakt aan ‘gratis’ online diensten. tijdperk ooit en doen we ongeveer hetzelfde als in de mid- platforms is in handen van de Amerikanen en een groeiend Hoe gaan we voor diensten laten betalen in ruil voor meer deleeuwen: we bouwen een enorm dikke muur om ons heen deel van de Chinezen. En wij zijn daar met handen en voe- privacy? en denken dat die het kwaad buiten houdt. De reden waarom ten aan gebonden. Wij zijn totaal afhankelijk van Facebook, “Maak het zichtbaar. Neem de Europese PNR-richtlijn die gegevens worden verzameld schuift geleidelijk op. Need to Amazon, Google. En China rolt Huawei uit. Allemaal fantas- er opeens lag, waarbij lidstaten verplicht zijn om passagiers- know gaat richting nice to know. ‘Oh, die gegevens zijn ook tisch, we moeten dat niet allemaal uitsluiten of afschaffen, gegevens op te slaan van hun burgers. EU-lidstaten zijn niet best handig voor andere doeleinden!’ Mensen gaan hiertegen maar we moeten ons realiseren dat we als continent volledig verplicht ze uit te wisselen, dus waarom slaan we ze dan op? Daarbij is het onduidelijk geregeld wie dat betaalt. Kosten komen deels bij bedrijven terecht, in sommige landen betalen de overheden en komt er wat subsidie vanuit Europa bij. Dat is totaal onvindbaar in de begroting. Stel dat we een debat heb- Al zou je als heremiet naakt in de ben in de Tweede Kamer en de vraag is of wij twintig miljoen uitgeven aan het opslaan aan passagiersgegevens of aan de zorg. Dan wordt het een politieke vraag. Nu doet die vraag zich woestijn lopen, dan nog is er een helemaal niet eens voor. De vingerafdruk op identiteitskaarten en paspoorten is al jaren verplicht, maar die vingerafdrukken worden niet gelezen satelliet die meekijkt omdat daar de apparatuur nog niet voor is. Laat staan dat de gegevens uitgewisseld worden. Waarom dan toch? Er zijn natuurlijk bedrijven die daar gruwelijk veel geld mee verdie- in verzet komen, denk ik, maar dan is er al veel schade berok- afhankelijk zijn van bedrijven buiten Europa.