Univerzitet Singidunum Doktorska Disertacija
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
UNIVERZITET SINGIDUNUM DEPARTMAN ZA TRANSDISCIPLINARNU HUMANISTIKU I TEORIJU UMETNOSTI I MEDIJA TRANSDISCIPLINARNE STUDIJE SAVREMENE UMETNOSTI I MEDIJA, FAKULTET ZA MEDIJE I KOMUNIKACIJE BEOGRAD DOKTORSKA DISERTACIJA PRISTUPI ISTRAŽIVANJU I EKSPERIMENTU U VIZUALNIM UMJETNOSTIMA (IZVOĐENJE TEORETIZACIJE TRANSDISCIPLINARNIH UMJETNIČKIH ISTRAŽIVANJA NA OSNOVU DJELA IVANA LADISLAVA GALETE) Mentor: Kandidatkinja: Prof. dr Miško Šuvaković Dragana Kružić, mag.art Komentorica: br. indeksa: 4307/2016 Prof. dr.sc. Nataša Lah Beograd, 2020. godina APSTRAKT Predmet ovog istraživanja doktorske disertacije po nazivom Pristupi istraživanju i eksperimentu u vizualnim umjetnostima (izvođenje teoretizacije transdiciplinarnih umjetničkih istraživanja na osnovu djela Ivana Ladislava Galete) odnosi se na analizu pojmova, procedura i protokola eksperimentalnog i istraživačkog pristupa unutar umjetničke produkcije, što upućuje na transdisciplinarna i metamedijska prekoračenja granica vizualnih umjetnosti temeljenih na avangardnim, neoavangardnim i postavangardnim propozicijama. Kompleksni sklop različitih teorijskih platformi konstruirao je referentni okvir čija je interpretacija obuhvatila hibridnost polja eksperimenata sa filmom, fotografijom, videom, zvukom, vizualnom poezijom, zatim internetske akcije, intervencije u javne prostore, te pregled pedagoških eksperimentalnih istraživačkih praksi. Teorijsko interpretativni korpus objedio je teoriju intertekstualnosti, teoriju filma, teoriju semiotike i semiologije, teoriju umjetnosti i kulture, teoriju umjetnika i teoriju hibridnih pisanja umjetnika. Disertacija je podijeljena u dvije kauzalne cjeline. U prvoj se vrši analiza i interpretacija povijesno-društvenog, kulturalnog, teorijskog i filozofskog konteksta, dok se u drugoj predstavlja studija slučaja koja obuhvaća sistemsku analizu umjetničke prakse hrvatskog multimedijalnog umjetnika Ivana Ladislava Galete. Višeslojan i kompleksan odnos navedenih teorijskih platformi kao diskurzivna analiza omogućio je lociranje, mapiranje, definiranje i interpretiranje problemske osnove unutar složene strukture umjetničke produkcije. Istovremeno je i simpflicirao složene hibridne znakovne sisteme, te diskurzivne epistemološke protokole i procedure. Problemska osnova na temelju koje je strukturirana kategorijalna podjela/sistemska analiza umjetničke prakse I.L.Galete u drugom dijelu doktorske disertacije izvedena je iz teorijske platforme Giulia Carla Argana (Đulia Karla Argana) o istraživačkoj umjetnosti/umjetnosti kao projekta. Prema Arganovoj klasifikaciji projektivnog, fluentnog, nedovršenog djela, kao postuliranje neoavangardnih tendencija, izveden je koncept work in progress kao diskurzivna kategorizacija umjetničke prakse podijeljena na četiri dominantne kategorije: intertekstualnost/intermedijalnost, bihevioralni performans, antiumjetnost i teorija umjetnik/hibridna pisanja umjetnika. Temeljne pretpostavke ovog istraživanja su: 1. Eksperimentom i istraživanjem kao djelatnim umjetničkim procedurama i protokolima prekoračuju se disciplinarne granice i granice specifičnosti medija; 2. Hibridnost polja ukazuje na složenost problemske osnove unutar strukture umjetničkog djela; 3. Hibridno pisanje umjetnika promatra se kao prvostupanjski jezično-teoretski instrument koji reflektira drugostupanjske metateorijske tekstove (psihoanaliza, filozofija, antropozofija, ezoterija, teozofija, numerologija, matematika, fizika, književnost i sl.); 4. Umjetnička praksa sagledava se kao teorija in situ - samorazumljiv tok premisa i konkluzija nastao iz djelatne procedure istraživanja; 5. Umjetnička praksa posjeduje fundamentalne značajke projektivne umjetnosti; 6. Autorefleksivnost kao proteorijska praksa predočava palimpsestičko usložnjavanje karakterističnih strukturalnih intertekstualnih referenci; 7. Perceptivne destabilizacije promatraju se kao rezultat upotrebe nekonvencionalnih metoda i postupaka realizacije umjetničkog rada; i 8. Praksa pedagoško/umjetničkog rada pozicija je gdje se govorni performativni čin transponira u programski tekst, i sl. Ključne riječi: umjetnički eksperiment, umjetničko istraživanje, intertekstualnost, transdisciplinarnost, Ivan Ladislav Galeta, work in progress, bihevioralni performans, autoferencijalnost, pedagoški obrat, provokacija percepcije, projekt u umjetnosti, konceptualna umjetnost. APPROACHES TO RESEARCH AND EXPERIMENTATION IN THE VISUAL ARTS (DERIVATION OF THEORETISATION OF TRANSDISCIPLINARY ARTISTIC RESEARCH BASED ON THE WORK OF IVAN LADISLAV GALETA) ABSTRACT The subject of this doctoral dissertation, titled Approaches to Research and Experimentation in the Visual Arts (performing theoretisation of research of transdisciplinary art based on the work of Ivan Ladislav Galeta), deals with the analysis of concepts, procedures and protocols of experimental and researching approaches within artistic production, suggesting that transdisciplinary and metamedial boundary exceedings of visual arts based on avant-garde, neo- avant-garde, and post-avant-garde propositions. A complex set of different theoretical platforms constructed a frame of reference whose interpretation included the hybridity of fields of experimentation with film, photography, video, sound, visual poetry, afterwards internet actions, interventions in public spaces, and a review of pedagogical experimental research practices. The Theoretical-interpretive corpus drew on intertextuality theory, film theory, semiotics and semiology theory, art and culture theory, artist theory, and artist hybrid writing theory. The dissertation is divided into two causal units. The first analyzes and interprets the historic- societal, cultural, theoretical and philosophical context, while the second presents a case study, which includes a systematic analysis of the artistic practice of the Croatian multimedia artist Ivan Ladislav Galeta. The multilayered and complex relationship of these theoretical platforms as a discursive analysis made it possible to locate, map, define and interpret problematic basis within the complex structure of artistic production. At the same time, he also simplified complex hybrid sign systems, as well as discursive epistemological protocols and procedures. The problematic basis, on which the categorical division/systematic analysis of I.L.Galeta's artistic practice is structured in the second part of the doctoral dissertation, is derived from Giulio Carlo Argan's theoretical platform about research art/art as a project. According to Argan's classification of projective, fluent, unfinished work, as a postulate of neo-avant-garde tendencies, the concept of "work in progress" was derived as a discursive categorization of artistic practice divided into four dominant categories: intertextuality intermedia, behavioral performance, anti-art and artist/artist hybrid writing theory. The basic assumptions of this research are: 1. Experiment and research as active artistic procedures and protocols go beyond the disciplinary and media specific boundaries; 2. The hybridity of the field indicates the complexity of the problematic basis within the structure of the work of art; 3. Hybrid writing by artists is viewed as a first-rate linguistic-theoretical instrument that reflects second-rate metatheoretical texts (psychoanalysis, philosophy, anthroposophy, esoteric, theosophy, numerology, mathematics, physics, literature, etc.); 4. Artistic practice is seen as an in situ theory - a self-explanatory flow of premises and conclusions arising from an active research procedure; 5. Artistic practice possesses fundamental features of projective art; 6. Autoreflexivity as a protheoretic practice demonstrates the palimpsesthetic complexity of characteristic structural, intertextual references; 7. Perceptual destabilizations are viewed as a result of the use of unconventional methods and procedures for the realization of artistic work; and 8. The practice of pedagogical/artistic work is the position where the spoken performative act is transposed into programatic text, etc. Keywords: artistic experiment, artistic research, intertextuality, transdisciplinarity, Ivan Ladislav Galeta, work in progress, behavioral performance, auto-referentiality, pedagogical turn, perception provocation, project in art, conceptual art. Sadržaj: 1. UVOD......... ....................................................................................................................................... 1 2. KONCEPTI AVANGARDE, NEOVANGARDE I KONCEPTUALNE UMJETNOSTI........13 2.1.RADIKALNE UMJETNIČKE PRAKSE ................................................................................... 13 2.2.SUVREMENI POJAM AVANGARDE ..................................................................................... 16 2.3. KONCEPT NEOAVANGARDE .............................................................................................. 20 2.4. KONCEPTUALNA UMJETNOST ........................................................................................... 27 3. UMJETNIČKI EKSPERIMENT ILI EKSPERIMENT U UMJETNOSTI...............................30 3.1. JOHN CAGE ............................................................................................................................. 36 3.2. JOSEPH BEUYS........................................................................................................................40 3.3. PIERO MANZONI..................................................................................................................... 44 4. ARGANOVA TEORIJA ISTRAŽIVAČKE UMJETNOSTI......................................................47