Wielkie Rocznice W Blasku „Anioła Wolności”
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
2 Głos Ziemi Urzędowskiej 2019 Słowo Redaktora Wielkie rocznice w blasku „Anioła Wolności” Przystępując każdego roku do pisania Słowa Redakto- kwestia budowy monumentu. Omówiono historię i sposób ra do „Głosu Ziemi Urzędowskiej”, nawiedzają mnie za- gromadzenia środków finansowych, napotykane trud- wsze ambiwalentne dwa stany: pustki twórczej i zarazem ności, scharakteryzowano strukturę ofiarodawców oraz natłoku myśli, z którymi trudno się syntetycznie zmie- zamieszczono relację z ceremonii poświęcenia i oddania rzyć. W przezwyciężaniu pisarskiej „niemocy” pomagają obiektu do publicznego użytku. pewne idee i myśli przewodnie, związane z mijającym Pośrednio z problematyką pomnikową wiążą się arty- i bieżącym rokiem. Z reguły są to rocznice i doniosłe, ak- kuły Andrzeja Słowika i Leopolda Erazma Gałkowskiego tualne wydarzenia. Tym razem już dawno takowe szybko poświęcone wydarzeniom pierwszej wojny światowej, się wyklarowały. Bo cóż mogłoby być ważniejszego dla które na ziemiach polskich miały dalsze militarne konse- wszystkich naszych rodaków niż obchody setnej rocznicy kwencje. Zakończona w 1918 r. Wielka Wojna przyniosła odzyskania niepodległości przez Polskę. Rok miniony był Europie i światu pokój, a Polsce niepodległość, którą więc w dziejach naszej Ojczyzny niemal tak samo ważny, jednak przez kilka następnych lat trzeba było umacniać jak pojawienie się przed ponad 1050 laty na chrześcijańskiej mapie Europy nowego państwa – Polski Piastowskiej. Konsekwencją wielkiej rocznicy narodowej była budowa pomnika, powszechnie zwanego „Aniołem Wol- ności”, upamiętniającego wszystkich pochodzących z Urzędowa i ziemi urzędowskiej, którzy walczyli i pole- gli w XX w. za Polskę. Przypomnieć jednak należy, że pierwotna myśl ini- cjatora dotyczyła uczczenia bohaterów urzędowskich, którzy w skali niepo- równywalnie większej niż mieszkańcy innych wsi i miasteczek zaangażowali się w walkę o prawdziwie wolną Ojczy- znę w okresie drugiej wojny światowej. Dopiero po pewnym czasie, w związku ze zbliżającą się 100. rocznicą odzy- skania niepodległości, przewodnią ideę pomnika słusznie rozszerzono na walczących w okresie pierwszej wojny światowej i w czasach formułowania Polski chór z Białorusi przed urzędowskim „Aniołem Wolności” się granic restytuowanego państwa polskiego. Takie też i walczyć o jak najkorzystniejsze granice odbudowujące- przesłanie przyjął nowy monument i tak utrwalił się go się państwa. Dla Polaków pierwsza wojna światowa w ogólnej świadomości. Jestem całkowicie przekonany, trwała więc dużo dłużej, tak jak dla wielu synów ziemi że było to najbardziej trafione rozwiązanie. Jednocześnie urzędowskiej, których upamiętnia „Anioł Wolności”. stanowiło dar mieszkańców Urzędowa i osób z niego Miniony rok był szczególnie ważny, wręcz przełomowy, pochodzących na okoliczność wielkiego narodowego ju- dla samorządu miejskiego Urzędowa, a także dla ruchu bileuszu. Nowy pomnik stał się już stałym elementem regionalistycznego, zarówno w perspektywie lokalnej, jak krajobrazu urzędowskiego Rynku i jak przypuszczałem i wojewódzkiej. Przeprowadzone jesienią 2018 r. wybory obiektem zainteresowań ludzi z zewnątrz, przyjezdnych samorządowe stworzyły nowy układ polityczny i perso- oraz wycieczek. W styczniu bieżącego roku chór polski nalny na najwyższych szczeblach lokalnej władzy. Bio- z Białorusi, dowiedziawszy się o urzędowskim „Aniele rąc pod uwagę czasy prawdziwej demokracji i wolności, Wolności”, specjalnie zawitał w naszym mieście, by po- rozpoczęte transformacją ustrojowo-polityczną w 1989 r., dziwiać i przeżywać jego symbolikę. po trzydziestu latach dominacji w samorządzie urzędow- Obchody 100-lecia odzyskania niepodległości oraz skim opcji związanej z Polskim Stronnictwem Ludowym sprawa pomnika, jako dwa wiodące tematy ubiegłego (sukcesorem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), roku, znalazły poczesne miejsce na stronach tegorocz- większość w radzie miejskiej, łącznie ze stanowiskiem nego GZU. W sposób szczególny wyeksponowana została burmistrza, zdobyli przedstawiciele sympatyzujący 2019 Głos Ziemi Urzędowskiej 3 z Prawem i Sprawiedliwością, mocno dystansujący się od madzkiej Rady Narodowej czy naczelników instalowa- postpeerelowskich ideologii i postaw. Nie naszym zada- nych przez odgórne władze jedynie słusznej partii lub jej niem, jako regionalistów, nie w tym miejscu i nie w tym przybudówki. Nie było wtedy mowy o żadnej prawdziwej czasie, jest ocenianie rządów i osiągnięć dotychczasowych samorządności czy niezależnych wyborach. W ostatnich włodarzy naszego miasta i gminy. Przyjdzie jeszcze na dekadach zadawałem sobie pytanie, istotne z punktu to czas spojrzenia z dłuższej perspektywy historycznej. widzenia socjologicznego, dlaczego rodowici urzędowia- Naszym kardynalnym celem jest troska o Małą Urzędow- nie nie potrafili wykreować poważnego kandydata na ską Ojczyznę, dlatego ktokolwiek by nią nie zarządzał zaszczytną funkcję włodarza miasta? Pragnę zaznaczyć, i kierował, niech czyni to z wielkim oddaniem i niech że nigdy i nikomu nie odmawiałem prawa do ubiegania przyświeca mu pytanie: „co ja mogę dać swej Ojczyźnie”, się o jakąkolwiek funkcję, a wyniki każdych wyborów a nie „co ja mogę od niej zyskać?”. traktowałem jako niepodważalny znak woli demokra- tycznego społeczeństwa. Nowo wybrany burmistrz uzyskał ogromny kredyt zaufania. Pochodzi z rodziny o ugrunto- wanych w Urzędowie tradycjach. Jestem prze- konany, że jako syn „legendarnego” już za życia „Pana magistra” Henryka Dąbrowskiego nie zawiedzie oczekiwań swych rodaków i wykorzysta wszystkie talenty do bezinteresownej służby swej Urzędowskiej Ojczyźnie. Składając mu życzenia na inauguracyjnej sesji rady miejskiej, powiedziałem, że nowy burmistrz, już ze względu na nazwisko, skazany jest na sukces. A więc „Marsz, marsz Dą- browski…”. Można powiedzieć, że na swoim, tzw. Krzaku, ciąży jeszcze większa odpowiedzialność i presja. Zarząd i członkowie TZU są przekonani, że nowy Pan Burmistrz spełni swoje i mieszkań- ców marzenia, czego mu serdecznie życzymy. Liczymy też na harmonijną współpracę z towa- rzystwem, a z naszej strony oferujemy wszelką Prof. Marian Surdacki przemawia w kościele przed uroczystym pomoc i wsparcie. odsłonięciem „Anioła Wolności” 9 grudnia 2018 r. Ważna zmiana nastąpiła też w zarządzie To- W tym miejscu pragniemy podziękować wszystkim warzystwa Ziemi Urzędowskiej. Na Walnym Zebraniu dotychczasowym członkom kolejnych rad miejskich 25 maja 2018 r. dotychczasowy prezes mgr Tomasz Wyka (gminnych), na czele z byłym burmistrzem (wcześniej zrezygnował z dalszego pełnienia tej funkcji. W toku wy- wójtem) mgr. inż. Janem Woźniakiem, za skuteczną życz- borów jednomyślnie na stanowisko prezesa TZU wybrano liwą współpracę z Towarzystwem Ziemi Urzędowskiej prof. dr. hab. Mariana Surdackiego – dotychczasowego i za stałe finansowe wspieranie „Głosu Ziemi Urzędow- wiceprezesa. Jego zastępcami zostali mgr Andrzej Sło- skiej”. Bez obopólnego zrozumienia i popierania ze strony wik i dr Anna Wnuk-Bednarczyk. Serdecznie dziękuję władz gminno-miejskich idei ruchu społecznikowsko- dotychczasowemu prezesowi Panu Tomaszowi za bardzo -regionalistycznego Towarzystwo Ziemi Urzędowskiej owocną współpracę i prowadzenie naszej organizacji, nie osiągnęłoby tego, czym dzisiaj może się pochwalić z którą związany jest od samego początku jej powstania. (odnowa i budowa nowych pomników, imponujący doro- Piszący te słowa jest czwartym w kolejności prezesem bek wydawniczy, liczne konferencje, odzyskanie prawa TZU, po prof. Ignacym Wośko, lekarzu medycyny Woj- miejskiego…). Panu Janowi Woźniakowi dziękujemy za ciechu Serafinie i mgr. Tomaszu Wyce. wieloletnie kierowanie naszym miastem i gminą, życzy- Na najbliższy czas Towarzystwo Ziemi Urzędowskiej my jednocześnie realizowania swoich celów i pasji na wyznacza sobie trzy zasadnicze cele. Po pierwsze – zor- zasłużonej emeryturze. ganizowanie w Urzędowie jesienią 2020 r. sejmiku Woje- W czasie jesiennych wyborów dokonał się jeszcze jeden wódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych i towarzyszącej przełom. Otóż po raz pierwszy od 80 lat, od dwustronne- mu konferencji popularnonaukowej. Po drugie – rozpoczę- go ataku na wolną Rzeczypospolitą, funkcję urzędniczą cie starań o włączenie do granic obecnego miasta pozosta- w naszym „patriotycznym i królewskim” mieście objął łych historycznych przedmieść, które dawniej stanowiły ponownie rodowity urzędowianin, mgr farmacji Paweł integralną część Urzędowa. Po trzecie – uatrakcyjnienie Dąbrowski, nawiązując tym samym do dwóch wybitnych i uporządkowanie wałów urzędowskich. Wszystkie po- synów ziemi urzędowskiej – Aleksandra Golińskiego wyższe zamierzenia i plany pragniemy realizować we i Błażeja Dzikowskiego, którzy na przemian w okresie współpracy i za dokonaną już akceptacją władz miasta międzywojennym kierowali Urzędowem. W czasie niewoli i jego burmistrza. niemieckiej to ludzie z zewnątrz, obcy, przy akceptacji Niezręcznie jest pisać o sobie i w swoim imieniu. Nie- okupanta pełnili rolę zarządców naszego miasta. Okres mniej jeszcze ważniejszą zmianę zanotowano w ubiegłym Polski Ludowej to czas wójtów, przewodniczących Gro- roku na wyższym, wojewódzkim szczeblu organizacji 4 Głos Ziemi Urzędowskiej 2019 ruchu regionalistycznego. W dniu 6 października 2018 r. zarejestrowane okiem jednego z ostatnich świadków tych w Międzyrzecu Podlaskim na stanowisko przewodni- wydarzeń Stanisława Gajewskiego, który bardzo mocno czącego Wojewódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych zaangażował się w budowę „Anioła Wolności”, chcąc tym w Lublinie wybrano prof. dr. hab. Mariana Surdackiego – sposobem uczcić swych starszych towarzyszy walki