Nakala Ya Mtandao (Online Document) 1 BUNGE LA TANZANIA ___MAJADILIANO YA BUNGE MKUTANO WA
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _____________ MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA KUMI NA TANO Kikao cha Thelathini na Nne - Tarehe 17 Juni, 2014 (Mkutano Ulianza Saa tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Job Y. Ndugai) Alisoma Dua NAIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge tukae. Waheshimiwa Wabunge tunaendelea na Mkutano wetu wa kumi na tano, na leo ni kikao cha thelathini na nne. Katibu! MASWALI NA MAJIBU NAIBU SPIKA: Maswali, kama ilivyo ada tunaanza na Ofisi ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, na swali la kwanza asubuhi ya leo litaulizwa na Mheshimiwa Dkt. Augustine Lyatonga Mrema, Mbunge wa Vunjo. Mheshimiwa Dkt. Augusatine Lyatonga Mrema. Na. 249 Kuhusu Kujenga Viwanda Kwenye Maeneo ya Wananchi Katika Mji wa Himo MHE. AUGUSTINE L. MREMA aliuliza:- Katika Mji wa Himo kuna maeneo yaliyotengwa kwa ajili ya makazi ambapo sasa Serikali inataka kutumia maeneo hayo kuweka viwanda. Je, ni nini athari za viwanda kujengwa kwenye makazi? Je, Serikali itakuwa tayari kuwafidia wananchi ambao makazi yao yataathirika? NAIBU WAZIRI OFISI YA WAZIRI MKUU TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI) alijibu:- Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Waziri Mkuu naomba kujibu swali la Mheshimiwa Dkt. Augustine Lyatonga Mrema, Mbunge wa Vunjo, lenye sehemu a na b kama ifuatavyo. Mheshimiwa Naibu Spika, athari za kujenga viwanda kwenye Makazi ni pamoja ifuatayo:- Kwanza, taka za viwanda kama vile moshi, vumbi, maji taka, joto na kelele za mashinne zitakazosababisha maeneo ya makazi yasiwe tulivu. Pili, hatari za kiusalama mfano kuzuka kwa moto viwandani, kuvuja kwa gesi au kulipuka kwa matenki ya kuchemshia vimimika; 1 Nakala ya Mtandao (Online Document) Tatu, uchafuzi wa vyanzo vya maji kusipokuwa na udhibiti wa uhakika katika mabaki ya kemikali zinazotumika viwandani; na Nne, mwingiliano wa shughuli za uzalishaji mali na makazi ambao husababisha uchovu kiafya. Mheshimiwa Naibu Spika, B, ni kweli Halmashauri ya Wilaya ya Moshi imetenga na kupima ardhi katika mji wa Himo kwa ajili ya matumizi mbalimbali ikiwemo eneo la makazi. Kiwanja namba 16 Kitalu F ambacho awali kilikuwa kimepimwa kwa ajili ya Tourist Camping Site, kilibadilishwa matumizi kwa ajili ya ujenzi wa kiwanda kidogo (light industry) kinyume na taratibu za kisheria. Mheshimiwa Naibu Spika, ofisi hii inatambua kuwa tarehe 12 Mei, 2014, wakati Waziri wa Nchi, Makamu wa Rais Mazingira alipokuwa anahitimisha hoja ya Bajeti ya ofisi yake kwa mwaka 2014/2015 alilitolea ufafanuzi suala hili kwa kueleza kuwa mmiliki wa kiwanda hakuwa na hati miliki ya kiwanja husika, jambo ambalo lilisababisha baraza la hifadhi na usimamizi wa Mazingira, yaani NEMC kutofanya tathmini ya athari ya mazingira katika eneo hilo. Kwa kuzingatia hilo, NEMC kupitia barua yake ya kumbukumbu namba NEMC/640/1.Vol1/9 ya tarehe 9 Mei, 2014 imemtaka mmiliki wa kiwanda kusimamisha shughuli zake mpaka atakapokidhi taratibu za kisheria. Aidha, Wizara ya Ardhi Nyumba na Maendeleo ya Makazi kupitia kumbukumbu barua namba CA91/329/01/A/87 ya tarehe 29 Januari mwaka 2013 ilimtaka Mkurugenzi wa Halmashauri ya Wilaya ya Moshi kuhakikisha ujenzi unaofanywa unaondoshwa kwa sababu haukupata kibali cha mabadiliko ya matumizi ya ardhi kutoka kwa mkurugenzi wa mipango miji. Mheshimiwa Naibu Spika, Halmashauri tayari imekwisha mwandikia mmiliki wa kiwanda kwa barua ya kumbukumbu ya UTH/2013/13/F ya tarehe 28 Januari, 2014 kumtaka kulipa faini ya asilimia mbili ya Shilingi milioni mia nne na arubaini na tisa laki tisa na kumi na tisa mia tatu na sitini na mbili ambayo ni thamani halisi ya maendelezo yaliyofanyika. Hi ni kwa mujibu wa kifungu cha sheria namba 34 (1) cha sheria ya mipango miji ya mwaka 2007 na sheria ya ardhi ya mwaka 1999. Kwa hiyo, suala la fidia kwa wananchi itategemea tafiti itakayokuwa imeonesha kama wananchi watakuwa wameathirika. Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali itaendelea kufuatilia utekelezaji wa maelekezo haya ili kuepusha athari za uwekezaji huo kwa wananchi na mazingira kwa ujumla. MHE. DKT. AUGUSTINE L. MREMA: Mheshimiwa naibu Spika, kwanza nimshukuru sana Mheshimiwa Naibu Waziri kwa majibu yake mazuri sana. Pamoja na hayo naomba kuuliza maswali mawili ya nyongeza. Katika majibu yake ya msingi anasema kiwanda Namba 16 kitalu F ambacho awali kilikuwa kimepimwa kwa ajili ya Tourist Camping site kilibadilishwa matumizi kwa ajili ya ujenzi wa kiwanda kidogo (light industry) kinyume na taratibu za kisheria, namwomba Waziri anieleze huyu afisa ardhi aliyehusika na hili jambmo kinyume na taratibu za sheria wamechukuliwa hatua gani; la kwanza. 2 Nakala ya Mtandao (Online Document) La pili anasema, kwa mujibu wa hii barua aliyoitaja hapo, sihitaji kuinukuu, huyo mkurugenzi kuhakikisha ujenzi uliofanywa unaondoshwa, kwa sababu haukupata kibali cha mabadiliko ya matumizi ya ardhi kutoka kwa Mkurugenzi wa Mipango Miji. Kwa kuwa jambo hili ni la muda mrefu na kiwanda kinafanya kazi, sasa hivi kinatengeneza pombe, jengo halijaondoshwa, naomba kujua, unipe tarehe na wananchi wa Njia panda wajue kwa sababu malalamiko ni makubwa; kitaondoshwa lini? Nipe tarehe Mheshimiwa Naibu Waziri. Ahsante sana. NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu ninaomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Augustine Lyatonga Mrema, Mbunge wa Vunjo, kama ifuatavyo. Mheshimiwa Spika, mimi ninatoka Mkoa wa Kilimanjaro, na eneo hili linalozungumzwa nalifahamu, na Mheshimiwa Mbunge ambaye anafuatilia jambmo hili ninajua kwa sababu jambo hili amekuwa analifuatilia kwa muda mrefu. Hapa nime-site, nimeeleza kwamba Ofisi ya Makamu wa Rais imesema nini kuhusu jambo hili. Nime-site tena, nimeeleza kwamba Waziri wa Ardhi Profesa Anna Tibaijuka amesema nini hapa. Mimi natoka kwenye Serikali hiyo hiyo ya hao hao unaowataja hapa. Hapa mimi sitengenezi majibu mengine mapya, mimi hapa mkitaka twendeni kwenye hansard mtakuta haya majibu niliyotoa hapa yamo mle ndani, yamewekwa mle ndani. Kwa hiyo, mimi hapa sitengui torati, hapa ninaimarisha torati; hiyo tuelewane kabisa, kwa sababu mimi nitai-contradict Serikali hapa halafu nitaonekana mtu wa ajabu. (Makofi) Mheshimiwa Mrema amekuwa anafuatilia jambo hili na ndiyo maana unamsikia anashukuru. (Makofi/Kicheko) Mimi sikufanya kazi kubwa, nimezungumza na Mkurugenzi Mtendaji wa Halmashauri hii, anaitwa Mponji. Mponji wakati anaingia pale Mponji amekuta jengo limeshajengwa pala na kila kitu kimeshamalizi, kazi yote imeisha, yaani jengo, na hivi tunavyozungumza kiwanda kile kinafanya kazi kule. Ukitaka kuvunja lile jengo sasa issue haiwi hivi kama anavyosema hapa. Cha kwanza, ukitaka kulivunja jengo, ukijenga jengo mahali ambapo hustahili cha kwanza tunaku-save notice, tunakwambia hivi, kalivunje. Anayevunja jengo si Serikali, ni wewe, unaambiwa vunja, unasema mimi sivunji, unaweza ukaenda mahakamani au unaweza ukaamua kwamba unyamaze kimya. Tunakuambia tuli kwambia tutavunja, sasa tunakupa notice ya pili. Notice ya pili inakuambia nitavunja mimi na nitakupa na cost za kwenda kuvunja lile jengo, ndivyo Sheria inavyosema. Unanyamaza kimya, hukufanya jambo lolote. Mara ya tatu mimi nakuja nalitwanga jengo chini. Nikilitwanga chini nakupa na gharama zake. Mheshimiwa Naibu Spika, maelekezo yaliyotolewa hapa yalisema kwamba huyu bwana apelekewe gharama kwa sababu alishapiga katika hatua. Zilipopigwa asilimia mbili zikaja milioni mia nne na arubaini na saba, ndizo hizi zinazozungumzwa hapa. Sasa kwamba hapa sasa katika hali hii tunayozungumza ya kimgogoro mimi nitasema tarehe hii mnakwenda, watasema huyu Naibu Waziri alikuwa mzima kabisa wakati anajibu swali hili? 3 Nakala ya Mtandao (Online Document) Tumemwagiza Mkurugenzi Mtendaji, nimezungumza naye asubuhi hii, na Rage alikuwepo na Ngonyani alikuwepo wakati nazungumza naye, tumemwambia ni lazima umpelekee barua, uelekeze haya maelekezo ya Serikali yanayozungumzwa hapa. Wako hapa, ni mashahidi nakupa na mashahidi, kwa sababu watu wengine wanafikiri nimetoa, mtu yeyote akisikia nimesema na Mkurugenzi amuulize kwamba nimemwambia nini. Mheshimiwa Naibu Spika, hili jambo tunalichukua kwa uzito mkubwa, hapa kuna investments, kuna mambo mengi tunayaangalia hapa, tusije tukafika mahali tukaonekana tuna-frustrateinvestments na vitu vingine. Lakini ninataka kusema, anayosema Mheshimiwa Dkt. Lyatonga Mrema ni kweli na yamejibiwa na Serikali hapa na sisi tutafuatilia kwa karibu kuhakikisha kwmba jambo hili linakwisha na jambo hili linakwenda kama anavyolisema Mheshimiwa Augustine Lyatonga Mrema. Sasa kuhusu hizi fidia nyingine anazozisema itategemea na NEMC, NEMC hawakwenda pale, NEMC hawakwenda pale Naibu Spika, NEMC hawana taarifa yoyote. NEMC wakienda pale wataangalia hizo athari kama tulivyoeleza hapa, watatuambia, wakituambia sasa tutajua tutafanya nini. NAIBU SPIKA: Tunaendelea Waheshimiwa Wabunge, na swali linalofuata ni la Mheshimiwa Victor Kilasile Mwambalaswa Mbunge wa Lupa, kwa niaba yake Mheshimiwa endelea, Mheshimiwa Dkt. Mary Mwanjelwa. (Makofi) Na. 250 Kuhusu Matokeo ya Uchunguzi wa Ubadhilifu Katika Uendeshaji wa Ushirika Wilayani MHE. DKT. MARY M. MWANJELWA (K.n.y. MHE VICTOR K. MWAMBALASWA) aliuliza:- Mkuu wa Wilaya ya Chunya aliunda Tume kuchunguza ubadhilifu katika uendeshaji wa Ushirika wa Tumbaku Wilayani na Matokeo ya uchunguzi huo yamewasilishwa kwa mkuu wa Wilaya. Je, ni nini matokeo ya uchunguzi huo? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI) alijibu:- Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Kilasile Mwambalaswa, Mbunge wa Lupa,