MIESIĘCZNIK GMINY PILICA ­ NR 4 (26) ­ KWIECIEŃ/2016 ­ EGZEMPLARZ BEZPŁATNY W NUMERZE: WIELKANOCNE "REMANENTY"

INFORMACJE I AKTUALNOŚCI str. 1 W III Parafialnym Konkursie Palm WIEŚCI Z UMIG str. 2 Wielkanocnych, który odbył się 20 marca 2016 w parafii pw. św. Mikołaja w Kidowie udział wzięło 27 KULTURA str. 6 palm, które oceniane były w kategoriach: dziecięcej, WIEŚCI ZE SZKÓŁ str. 8 młodzieżowej, dorosłych i zespołowej. Wszyscy uczestnicy zostali obdarowani pamiątkowymi NASZA HISTORIA str. 9 medalami i dyplomami oraz słodkościami. [Adam HISTORIA str. 15 Przybylik, fot. ks. Zbigniew Grzesiński]

SPORT str. 16 Konkurs palm odbył się również w parafii w NA STAREJ FOTOGRAFII str. 20 Dzwono­Sierbowicach. [Red]

UROCZYSTOŚCI W SOSNOWCU

W dniu 3 kwietnia, na zaproszenie Biskupa Sosnowieckiego Grzegorza Kaszak, Wicemarszałek Województwa Śląskiego Stanisław Dąbrowa oraz Burmistrz Miasta i Gminy Pilica Artur Janosik wzięli udział w uroczystej mszy w sosnowieckiej Bazylice Katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, po której odsłonięta została tablica poświęcona ofiarom katastrofy smoleńskiej.

Fundatorami tablicy są wywodzący się z ziemi śląskiej posłowie na sejm z różnych ugrupowań politycznych. [UMiG] Konkurs Palm w Kidowie

Poświęcenie tablicy przez Biskupa Sosnowieckiego PIERWSZY DZIEŃ WIOSNY Grzegorza Kaszaka. Zdjęcie: UMiG. Kalendarzowa wiosna co roku rozpoczyna się 21 marca. Właśnie tego dnia dzień i noc są równej długości. O tej porze roku przyroda budzi się z zimowego snu. Zielenią się trawniki, kiełkują kwiaty i pąki na gałęziach drzew, jest coraz cieplej. To czas zasiewów i oczekiwania na plony. Jedną z oznak pożegnania zimy jest nie tylko zrzucanie ciepłych ubrań i wagary, ale i zwyczaj topienia marzanny. Jest to jeden ze staropolskich zwyczajów. Ludzie wierzyli, że obrzęd topienia marzanny pożegna zimę i zapewni dostatek w nadchodzącym roku. Marzannę zwykle wykonuje się z wiechcia słomy, który ma symbolizować śmierć i bezruch. Marzannę podpala

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 1/20 Informacje i aktualności Nasza Pilica się, a następnie wrzuca do rzeki. Ten piękny zwyczaj 3 lub w formie elektronicznej. E­wniosek podtrzymują i praktykują uczniowie ze Szkoły o świadczenie wychowawcze można złożyć za Podstawowej w Dzwono­Sierbowicach. pomocą portalu informacyjno­usługowego pod adresem https://empatia.mpips.gov.pl lub za Starsi uczniowie i przedszkolaki wykonali pośrednictwem bankowości elektronicznej. piękne marzanny. Marzanna przedszkolaków była Świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł wykonana ze słomy, kolorowych ścinków materiału miesięcznie przysługuje na drugie i kolejne dziecko i bibuły. Najbardziej oczekiwany moment przez w rodzinie do dnia ukończenia przez nie 18 roku życia. uczniów to palenie marzanny i rywalizacja, która Świadczenie przysługuje także na pierwsze dziecko tj, szybciej się spali. W okolicy szkoły nie ma rzeki więc jedyne bądź najstarsze dziecko w wieku do topienie marzanny jest nie możliwe, pozostaje tylko ukończenia 18 roku życia, jeżeli dochód rodziny palenie. W dzisiejszych czasach obrzęd palenia w przeliczeniu na członka rodziny nie przekracza marzanny nabiera coraz bardziej zabawowego kwoty 800 zł lub 1200 zł, jeżeli członkiem rodziny jest charakteru. Obecnie to zabawa bardziej dla dzieci dziecko niepełnosprawne. Podstawą obliczenia i młodzieży. Jest to świetna okazja do zintegrowania dochodu są dochody osiągnięte w 2014 r., się i do wspólnego wyjścia ze szkoły. [Marta Kasprzak­ uwzględniając utratę lub uzyskanie dochodu Świderska] spowodowane m. in. utratą lub uzyskaniem zatrudnienia, renty, emerytury, zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego. Do dochodów zalicza się dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, dochody podlegające rozliczeniu na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego oraz dochody nie­ opodatkowane tj. np.: dochody z gospodarstwa rolnego, alimenty, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, stypendia.

Wraz z Programem Rodzina 500+ rozpoczęła się również kampania informacyjna pod hasłem „500 BUS”. Oznakowany BUS pełniący rolę mobilnego Przedszkolaki z marzanną punktu informacyjnego odwiedza poszczególne gminy kraju. Do Pilicy taki BUS przyjechał 22 kwietnia 2016 r. WIEŚCI Z UMIG Wizyta Busa 500+ była okazją do uzyskania informacji ZMIANY PERSONALNE na temat rządowego programu Rodzina 500 plus – kto W wyniku wyborów przeprowadzonych po jest uprawniony do otrzymania świadczenia, jak śmierci Janusza Zagały, pełniącego urząd sołtysa wypełnić wniosek i gdzie go złożyć. Przedstawiciele Wierzbicy w latach 2011­2016, nowym sołtysem Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego odpowiadali na został wybrany Robert Skutnik. pytania dotyczące Programu Rodzina 500 plus na pilickim rynku w godz. od 9.00 do 11.00. W kwietniu Na zebraniach sprawozdawczo­wyborczych 2016 r. wnioski o ustalenie prawa do świadczenia pilickich OSP zaszły zmiany w zarządach. Nowymi wychowawczego w ramach Programu 500+ będą prezesami jednostek OSP zostali: wydawane i przyjmowane w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej (ul. Senatorska) w godzinach: • OSP Dobra ­ dh Krzysztof Grabowski; poniedziałek i czwartek: 9.00 ­ 17.00; wtorek ­ środa­ • OSP Dobraków ­ dh Tomasz Czech; piątek 7.00 ­ 15.00 [Urszula Pelon] • OSP Kidów ­ dh Mariusz Kazior; • OSP Kleszczowa ­ dh Robert Szwaja; • OSP Szyce ­ dh Bogusław Grabowski; RODZINA 500+

1 kwietnia 2016 r. ruszyła w całym kraju realizacja rządowego Programu Rodzina 500 +. W Gminie Pilica Program ten jest realizowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej. Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego można składać w siedzibie OPS w Pilicy przy ul. Senatorskiej

Str. 2/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Informacje i aktualności SZKOLENIE ROLNIKÓW KRZYSZTOF REDER 1947­ 2016. WSPOMNIENIE C.D. 22 marca Śląski Ośrodek Doradztwa Wystarczy zajrzeć na stronę serwisu Rolniczego zorganizował w Urzędzie Miasta i Gminy fotograficznego: www.fotosik.pl, a tam można szkolenie dla rolników Gminy Pilica. Celem szkolenia przeczytać: „Absolutnie zachwycająca komopozycja”, było nabycie lub przedłużenie uprawnień do „Cudnie pokazane”, „Piękne ... mistrzostwo świata”. To stosowania środków ochrony roślin w gospo­ tylko kilka przykładów opinii, którymi komentowano darstwach. Zdobyte uprawnienia ważne są przez jego fotografie. Doceniali, podobnie jak piliccy okres 5 lat. Po upływie tego terminu należy je znajomi, jego specyficzny, angielski w typie humor, uaktualnić. Z tej formy doskonalenia zawodowego umiejętność przewrotnego komentowania skorzystało w naszej gminie już około 500 osób. rzeczywistości, daleko odbiegającej od politycznej [Paweł Bartos] poprawności. SESJA RADY MIASTA I GMINY Uwielbiał koty, a o swoje troszczył się bardziej Na sesji Rady Miasta i Gminy w Pilicy, w dniu niż o siebie. Zdjęcia o baśniowym niekiedy klimacie, 24 marca 2016 przyjęto uchwały: pokazujące, że „nie ma na świecie miejsc nieciekawych, są tylko nieumiejętnie pokazane”. Nie • Nr XX/154/ 2016 w sprawie dotacji dla KPP wszyscy oglądający mogli wierzyć, ze fotografie w Zawierciu na zakup samochodu; przedstawiają naszą Jurę. Fotografie Krzysztofa • Nr XX/153/2016 w sprawie dotacji dla ZUWK; Redera oddają jego artystyczną naturę, wrażliwość na • Nr XX/151/2016 w sprawie wieloletniej prognozy piękno, spostrzegawczość, umiłowanie detalu, finansowej na lata 2016­2026; dostrzeżenie głębi i urody w rzeczach i krajobrazach • Nr XX/150/2016 w sprawie zmian w budżecie gminy zbanalizowanych, oryginalność kadrowania. Potrafił na rok 2016; uchwycić chwilę, grę świateł i kolorów. Cierpliwie • Nr XX/149/2016 w sprawie dotacji celowej dla OSP czekał, by nacisnąć spust aparatu w tym jednym, Dobraków; jedynym momencie. To cecha artysty. • Nr XX/148/2016 w sprawie dotacji celowej dla OSP Pilica; Doceniała Go fotosikowa rodzina. Docenił • Nr XX/146/2016 w sprawie zasad dofinansowania fotograf z Kanady. Uznał, że nigdy nie będzie robił likwidacji odpadów azbestowych na terenie gminy zdjęć tak dobrych jak Krzysztof i ... ofiarował wart kilka Pilica w roku 2016; tysięcy złoty aparat fotograficzny. Doceniali Go inni. • Nr XX/145/2016 w sprawie uchwalenia Planu A my? Tak niewiele osób widziało w nim wrażliwego Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Pilica [patrz artystę. Dlaczego? Może był zbyt skromny. Jak ognia str. 4]; unikał blichtru, fety. [Ciąg dalszy na str. 18] • Nr XX/145/2016 w sprawie przyjęcia Gminnego JABŁKOWE SZALEŃSTWO Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Przez kilka dni nasza gmina pachniała Pilica na lata 2016­2020 – [patrz str. 5]; pieczonymi jabłkami, cynamonem i wanilią. Wszystko to za sprawą stowarzyszenia Świętokrzyski Bank Pełne teksty uchwał zamieszczone są na Żywności z Ostrowca Świętokrzyskiego, które stronie www.pilica.bip.jur.pl [Red.] zaopatrzyło mieszkańców naszej gminy w darmowe POŻEGNANIA jabłka. W odstawkę poszły egzotyczne tiramisu, kopce kreta i inne wynalazki kulinarne, a do łask powróciły WŁADYSŁAW SZARAWARA „babcine” przepisy. Niektóre z nich przypominamy W wieku 101 lat naszym czytelnikom na stronie 18. zmarł najstarszy miesz­ kaniec naszej gminy ­ pan Władysław Szarawara. Od 1945 roku był wieloletnim kierownikiem pilickiej poczty. W 1948 był współzałożycielem GMLKS Piliczanka (wów­ czas LZS Pilica) i naj­ starszym chyba w Polsce czynnym kibicem piłka­ rskim. [Red.]

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 3/20 Informacje i aktualności Nasza Pilica

EKOLOGIA Pilica będą na bieżąco informować mieszkańców UTYLIZACJA AZBESTU Gminy, którzy złożyli wnioski o dotację, o kolejnych etapach realizacji niniejszego zadania. [UMiG] Urząd Miasta i Gminy Pilica wystąpił z wnioskiem do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony GOSPODARKA NISKOEMISYJNA Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Sporządzony został Plan Gospodarki o dofinansowanie zadania związanego z usunięciem Niskoemisyjnej dla Gminy Pilica. Opracowanie tego wyrobów zawierających azbest z terenu Miasta dokumentu wynika ze zobowiązań określonych i Gminy Pilica. Kwota dofinansowania realizacji tego w ratyfikowanym przez Polskę Protokole z Kioto oraz zadania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony w pakiecie klimatyczno­energetycznym, przyjętym Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach może przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku. wynieść 100% jego kosztów kwalifikowalnych, lecz nie więcej niż: Celami wyznaczonymi w polityce klimatyczno ­ energetycznej Unii Europejskiej są: redukcja emisji • 800 zł/t odpadu zawierającego azbest jeśli na gazów cieplarnianych o przynajmniej 20 % w stosunku zadanie składają się: demontaż, zbieranie, transport do poziomu z roku 1990 lub innego, możliwego do i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest; inwentaryzacji; zwiększenie udziału zużycia energii • 600 zł/t odpadu zawierającego azbest jeśli na z odnawialnych źródeł energii do 20% w ogólnym zadanie składają się: zbieranie, transport zużyciu energii; redukcję zużycia energii pierwotnej i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest. o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok, czyli podniesienie efektywności energetycznej. Potrzeba Jeśli wykonawca, który przedstawi opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski najkorzystniejszą ofertę na wykonanie niniejszego i wynika z: Projektu Narodowego Programu Rozwoju zadania, lecz oferta ta będzie wyższa od: Gospodarki Niskoemisyjnej, polityki energetycznej Polski do 2030 przyjętej uchwałą Rady Ministrów dnia • 800 zł/t odpadu zawierającego azbest jeśli na 10 listopada 2009 roku, oraz z Projektu Polityki zadanie składają się: demontaż, zbieranie, transport energetycznej Polski do roku 2050 przekazanego do i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest; konsultacji społecznych. • 600 zł/t odpadu zawierającego azbest jeśli na zadanie składają się: zbieranie, transport Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest i unieszkodliwienie odpadów zawierających azbest. dokumentem strategicznym obejmującym swym zakresem cały obszar administracyjny Gminy Pilica. Wówczas powstałą różnicę pomiędzy kwotą W ramach opracowania określono: bazową (na rok dofinansowania z WFOŚiGW, za tonę odpadu 2013) ewidencję emisji CO2; katalog działań zawierającego azbest, a kwotą zawartą inwestycyjnych i nieinwestycyjnych mających w przedstawionej przez wykonawcę ofercie, uzupełni przyczynić się do realizacji założeń Planu; wskaźniki Urząd Miasta i Gminy Pilica z własnych środków. W odnoszące się do: poziomu redukcji emisji CO2 związku z powyższym na realizację niniejszego w stosunku do roku bazowego, zużycia energii finalnej zadania mieszkańcy Miasta i Gminy Pilica nie będą – redukcja w stosunku do prognozy na 2020, udziału ponosić żadnych kosztów. Od 10 lutego 2016 r. do energii z OZE w bilansie na rok 2020. Plan 11 marca 2016 r. w Urzędzie Miasta i Gminy Pilica Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Pilica swoim trwał nabór wniosków o udzielenie dotacji na zakresem merytorycznym obejmuje następujące demontaż, transport, zbiórkę i unieszkodliwienie obszary: sektor budownictwa mieszkaniowego, sektor odpadów zawierających azbest. Zostało złożone budownictwa komunalnego, sektor usługowy, sektor łącznie 188 wniosków na szacunkową ilość odpadów przemysłu, sektor transportowy, sektor komunalnego zawierających azbest w wysokości 316 Mg, z czego: oświetlenia publicznego. Charakterystyka tych obszarów pozwoliła przeprowadzić pełną diagnozę • na demontaż, zbiórkę, transport i unieszkodliwienie gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy, odpadów zawierających azbest złożono 58 wniosków, zdefiniować obszary odpowiadające za najwyższą na szacunkową ilość odpadów w wysokości 102 Mg; emisję szkodliwych substancji do powietrza w Pilicy • na zbiórkę, transport i unieszkodliwienie odpadów oraz wskazać obszary o najwyższym potencjale zawierających azbest złożono 130 wniosków, na redukcji emisji CO2. Dokument obejmuje okres do szacunkową ilość odpadów w wysokości 214 Mg. 2020 roku, zgodnie z obowiązującym okresem programowym (2014­2020) został określony Po otrzymaniu dofinansowania z WFOŚiGW długoterminowy cel strategiczny, którym jest poprawa w Katowicach pracownicy Urzędu Miasta i Gminy stanu powietrza atmosferycznego. [Stefan Sajdak]

Str. 4/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Informacje i aktualności

INWESTYCJE Urzędu Marszałkowskiego z Funduszu Ochrony Gmina otrzymała zwrot kwoty 1 746 518,82 zł Gruntów Rolnych przebudowana zostanie również z tytułu rozliczenia dotacji otrzymanej w ramach droga Cisowa­Podcisowie dł. ok. 1km. [Red.] Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa BEZPIECZEŃSTWO Śląskiego na realizację inwestycji „Rewitalizacja Rynku w Pilicy”. REAGUJ, BO PRZEMOC NIE KOŃCZY SIĘ SAMA! Urząd Miasta i Gminy Pilica, przygotowuje się do złożenia wniosku o dofinansowanie, w ramach Zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do zadań Śląskiego na lata 2014­2020, zadania „Wymiana własnych gminy należy w szczególności tworzenie oświetlenia ulicznego w Gminie Pilica na instalacje gminnego systemu przeciwdziałania przemocy o wyższej efektywności energetycznej”, które w rodzinie w tym; obejmować będzie remont oświetlenia ulicznego na Placu Mickiewicza w Pilicy polegający na wymianie • opracowanie i realizację programu przeciwdziałania latarni i opraw świetlnych na instalacje o wyższej przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy efektywności energetycznej. w rodzinie; • prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie Urząd Miasta i Gminy Pilica, przygotowuje się przeciwdziałania przemocy w rodzinie; do złożenia wniosku o dofinansowanie w ramach • zapewnienie osobom dotkniętym przemocą Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia; Śląskiego na lata 2014­2020 projektu, który • tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. obejmować będzie modernizację energetyczną budynku zaplecza sportowego w Wierbce. Zakres Gminny Zespół Interdyscyplinarny do spraw projektu obejmuje: 1. kompleksową Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie termomodernizację obiektu wraz w Gminie Pilica został powołany z rozbudową i przebudową istniejącego Zarządzeniem Nr ­ 85/2011 Burmistrza budynku z adaptacją istniejących Miasta i Gminy Pilica z dnia 30 grudnia pomieszczeń zaplecza sportowego oraz 2011 r. W jego skład wchodzą zagospodarowaniem terenu wraz przedstawiciele: Ośrodka Pomocy z infrastrukturą towarzysząca, Społecznej. Gminnej Komisji Rozwią­ znajdującego się przy ul. Głównej 128 zywania Problemów Alkoholowych, w Wierbce. 2. modernizację Policji, oświaty, służby zdrowia oraz wewnętrznej instalacji centralnego kuratorzy sądowi. Obecnie Zespół liczy ogrzewania. 3. wymianę oświetlenia na 16 członków. energooszczędne. Zadaniem Zespołu Interdyscyplinarnego jest Gmina wystąpiła z wnioskiem do programu integrowanie i koordynowanie działań wszystkich jego przebudowy dróg lokalnych o dofinansowanie przedstawicieli w zakresie przeciwdziałania przemocy przebudowy drogi Siadcza ­ Solca ­ Jasieniec, ale w rodzinie w szczególności przez: zajmujemy dość odległe miejsce na liście. Zadanie będzie jednak realizowane. Gmina Pilica na ten cel • diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; przeznaczyła 1 500 000 złotych, a Starostwo • podejmowanie działań w środowisku zagrożonym Powiatowe 3 000 000 złotych. Na chodniki mogą liczyć przemocą w rodzinie mającym na celu mieszkańcy gminy Pilica. Starostwo Powiatowe wraz przeciwdziałanie temu zjawisku; z gminą Pilica przygotowują się do budowy chodników • inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym w Złożeńcu oraz w Kocikowej. Koszty budowy zostaną przemocą w rodzinie; podzielone równo pomiędzy oba samorządy. • rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy Trwa przetarg mający na celu na wyłonienie w środowisku lokalnym; wykonawcy przebudowy drogi gminnej nr 641226S • inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących w Cisowej. Zaprojektowano modernizację drogi przemoc w rodzinie. polegającą na całkowitej wymianie konstrukcji jezdni z poboczami i rowami przydrożnymi, budowie odcinka Zespół Interdyscyplinarny działa na podstawie kanalizacji deszczowej oraz części nowych zjazdów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 na posesje. W ramach środków uzyskanych od października 2011 r. w sprawie procedury ­ „Niebieskie

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 5/20 Kultura Nasza Pilica

Karty" oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta". koszmar dziecka niemal dzień po dniu, rok po roku. Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie Autorka prostym, wyzbytym z emocji językiem opisuje Formularza „Niebieska Karta ­ A" przez swoją brutalną codzienność: matka, między innymi przedstawiciela jednego z podmiotów wchodzących aktami przemocy…, wykręcała jej sutki, biła po biuście w skład zespołu i przekazanie go niezwłocznie do w wyniku czego u Constance pojawiły się guzy przewodniczącego . i musiała zostać poddana zabiegowi. Gdy Constance miała 14 lat matka wyprowadziła się z domu Opracowano ,,Gminny Program Przeciw­ pozostawiając ją samą sobie. Musiała wówczas działania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar pogodzić szkołę i pracę na 3 zmiany, żeby się Przemocy w Rodzinie dla Gminy Pilica na lata 2016 ­ utrzymać, ale matka i tak przychodziła… biła ją 2020" który został przyjęty Uchwałą Rady Miasta i żądała haraczu. Constance, pomimo ciągłej walki i Gminy Pilica w dniu 24 marca 2016 r. o przetrwanie, miała też swoje wielkie Program skierowany jest do ogółu marzenia, o które walczyła i które udało mieszkańców Gminy Pilica, w tym się jej zrealizować. Zdana wyłącznie na szczególnie do osób doznających własne siły Constance Briscoe przemocy w rodzinie, osób stosujących skończyła studia i została wziętym przemoc w rodzinie i świadków adwokatem ­ jest pierwszą czarnoskórą przemocy. Głównymi celami programu sędziną w Wielkiej Brytanii. Po są: opublikowaniu „Brzyduli” „piekło rodzinne” powraca, bowiem matka • zmniejszenie skali zjawiska przemocy pozywa ją do sądu i oskarża w rodzinie na terenie gminy Pilica o zniesławienie, domagając się • zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych odszkodowania. W drugiej części książki znajdziemy wobec osób stosujących przemoc w rodzime relację z procesu, który Constance wygrywa. Podczas • zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy lektury tej książki cały czas powraca pytanie: w rodzinie. Realizacja celów zakłada : Dlaczego… Dlaczego matka tak nienawidziła córki? • uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem Dlaczego jej nie kochała i uczyniła z jej życia piekło?... przemocy w rodzinie pozostaje ono jednak bez odpowiedzi, bo nie • promowanie rodziny wolnej od przemocy potrafimy tego zrozumieć… Sądzę, że historię tę • edukację i informację skierowaną do społeczności powinien poznać każdy. Nie tylko po to, aby uwrażliwić lokalnej się na problem przemocy w rodzinie. Tak naprawdę po • działania interdyscyplinarne w zakresie to, by zobaczyć jak wiele można osiągnąć, kiedy przeciwdziałania przemocy. naprawdę się czegoś pragnie i wytrwale dąży do celu. [ML] Realizatorem programu jest Gminny Zespół Interdyscyplinarny do spraw Przeciwdziałania Do klubowiczów DKK dla dorosłych trafiła Przemocy w Rodzinie w Pilicy. Program realizowany niezwykła książka ­ wywiad Katarzyny Jabłońskiej jest od dnia jego uchwalenia tj. od 24 marca 2016 r. do z chorym na raka ks. Janem Kaczkowskim „Szału nie 31 grudnia 2020 r. [Urszula Pelon] ma, jest rak”, którą „dane nam było” omawiać w dzień pogrzebu ks. Jana ­ niestety… Katarzyna Jabłońska KULTURA wypytuje ks. Jana o wiele najróżniejszych spraw. O życie i śmierć, kapłaństwo, poglądy księdza i jego DKK niezwykłą działalność. Jego wiedza zdumiewa, Kolejna książka omówiona a niejednokrotnie kontrowersyjne poglądy i opinie w DKK dla dorosłych to wstrząsająca zaskakują jednak są niezwykle bliskie człowiekowi , bo autobiografia Constance Briscoe pt. przebija przez nie głębokie zrozumienie ludzkiej ”Brzydula. Historia niekochanej.” natury. Dzięki niezwykłej lekkości wypowiedzi ks. Jan Constance Briscoe nigdy nie miała Kaczkowski z humorem i dystansem do siebie w życiu łatwo. Od najmłodszych lat stała się ofiarą i duchowieństwa w prosty sposób, bez owijania własnej matki, która znęcała się nad nią psychicznie w bawełnę, dzieli się z czytelnikiem swoimi wielkimi i fizycznie bez powodu. Pomocy nigdy nie otrzymała przemyśleniami na istotne, ogromnie trudne tematy: i była zdana sama na siebie. Dziewczyna była bita, śmierć, rak, hospicjum, eutanazja, terapia uporczywa, torturowana i poniżana. Ciągle słyszała, że jest homoseksualizm, seks, In vitro. I muszę powiedzieć, brzydka i głupia. Żyła w ciągłym stresie, przez wiele lat że znajdziecie tu wiele odpowiedzi… Mimo ciągle moczyła się do łóżka i wyłysiała, a na jej ciele pojawiającego się motywu śmierci książka jest regularnie pojawiały się blizny. Zobaczycie tutaj niezwykle pozytywna, bo przebija z niej radość każdej

Str. 6/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Kultura chwili życia ­ „życia na pełnej petardzie”, dzięki czemu Krzysztof Skutnik, Karolina Bartos i Marta Nowak. czyta się bardzo dobrze, a co najważniejsze ­ zostaje Wszyscy uczestnicy konkursu zostali nagrodzeni w pamięci. Lektura tego wywiadu jest wspaniałą pamiątkowymi dyplomami oraz książkami. [ML] katechezą… i doskonałą okazją do refleksji nad życiem… Jeśli sięgniecie po tą książkę to sami zrozumiecie, dlaczego warto ją przeczytać…. Polecam! [ML]

Najmłodsi klubowicze DKK czytając książkę „Mam prawo! Czyli nieomal wszystko, co powinniście wiedzieć o prawach dziecka, a nie macie kogo zapytać!” autorstwa popularnego pisarza Grzegorza Kasdepke, poznali bardzo ważną Konwencję o Prawach Dziecka. Głównymi bohaterami książki są właśnie dzieci ­ grupa uczniów, tworząca teatrzyk szkolny „Konewka”, który właśnie przygotowuje przedstawienie o prawach dziecka. W historię Konkurs czytelniczo­plastyczny „Ferie z Maksem” powstania spektaklu autor wplata najważniejsze artykuły Konwencji. I tak właśnie poznajemy O LAUR WESPAZJANA KOCHOWSKIEGO podstawowe prawa i zaczynamy co ważniejsze 16 kwietnia miłe wieści dotarły ze Szczekocin. rozumieć ich sens, ponieważ bohaterowie książki co W XVI Turnieju Jednego Wiersza o Laur Wespazjana rusz wplątani zostają w trudne, czasem komiczne Kochowskiego nagrodzeni zostali piliczanie. Sławek sytuacje i niejednokrotnie muszą zastosować poznane Woźniczko, wierszem „Czarodziej” wygrał w kategorii prawa w praktyce. Bohaterowie książki są bardzo dorosłych. Otrzymał on również trzy nagrody barwnymi postaciami o różnych charakterach co czyni specjalne: Radnego Powiatu Zawierciańskiego Pawła tę książkę jeszcze bardziej ciekawą i bardzo zabawną. Sokoła, ks. Witolda Wojsy oraz Stowarzyszenia Dodatkowym atutem książki są piękne ilustracje oraz Miłośników Historii Szczekocin i Okolic. Drugą zdjęcia dzieci doskonale obrazujące postulaty nagrodę za wiersz „Poranek” otrzymała Magda Konwencji, które przykuwają wzrok i pozostają Pleban, uczennica pilickiego Gimnazjum nr 1. w pamięci. Czytając książkę na pewno nauczycie się znaczenia ważnych słów ­ prawo, godność, W kategorii uczniów szkół podstawowych obywatelstwo, tolerancja. Książkę polecamy wyróżniony został wiersz „Dla Ojca św. Jana Pawła II”, wszystkim dzieciom, bo naprawdę warto znać swoje autorstwa Oliwii Drozdowskiej, uczennicy V kl. SP nr 1 prawa. [ML] w Pilicy. Wiktoria Faryś, uczennica kl. II SP nr 1 w Pilicy, otrzymała nagrodę Biblioteki Miejskiej WYNIKI KONKURSU CZYTELNICZEGO w Szczekocinach dla najmłodszego uczestnika Z przyjemnością informujemy o wynikach Turnieju. konkursu czytelniczo­plastycznego „Ferie z Maksem” zorganizowanego przy współpracy Miejsko­Gminnej Warunkiem uczestnictwa w Turnieju było Biblioteki Publicznej w Wierbce ze Świetlicą nadesłanie jednego własnego wiersza, nigdzie dotąd Środowiskową działającą przy Szkole Podstawowej niepublikowanego oraz nienagrodzonego w innych im. Henryka Sienkiewicza w Wierbce. Konkurs polegał konkursach. [ANK] na przeczytaniu podczas ferii książki z serii „Maks i …” oraz na wykonaniu ilustracji do przeczytanej lektury podczas zajęć świetlicowych.

Jury oceniało przede wszystkim zaangażowanie, pomysłowość oraz estetykę wykonania pracy i zdecydowało, aby wyróżnić następujące prace: I miejsce – Justyna Kazior; II miejsce – Katarzyna Czech; III miejsce – Julia Janosik. Wyróżnienie za ciekawy pomysł otrzymała Amelia Szwej, a wyróżnienie za ciekawą technikę: Natalia Szwej. W konkursie uczestniczyli również: Magdalena Kotnis, Idalia Piątkowska, Weronika Świerczek, Dominika Kaniecka, Julia Sendra, Z prawej Sławek Woźniczko Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 7/20 Wieści ze szkół Nasza Pilica

WIEŚCI ZE SZKÓŁ i Damian Świerczek. W tej grupie wiekowej 10 i 11 marca po raz kolejny uczniowie ZS nr 2 wyróżnienia otrzymali: Julia Grzesiak, Jakub Kazior, w Wierbce wzięli udział w VII edycji Konferencji Aleksandra Latacz, Martyna Majka, Justyna Sadawa „Żermun 2016”, organizowanej przez I Liceum im. i Julia Sendra. W grupie uczniów klas IV­VI Stefana Żeromskiego w Zawierciu. Tematem laureatami, którzy awansowali do rywalizacji na konferencji było poszanowanie praw człowieka. 100 szczeblu powiatowym zostali: Jan Bańka, Nikola uczniów ­ delegatów ze szkół gimnazjalnych oraz Bielecka, Jakub Gumułka, Roksana Podsiedlik zaproszeni goście mieli okazję obejrzeć prezentacje i Kacper Szelong. Wyróżnienia otrzymali: Paulina multimedialne przygotowane przez uczniów szkoły Banach, Karolina Bomba, Marlena Jastrząb, Natalia I LO w Zawierciu i wysłuchać ciekawych wykładów Nowakowska, Błażej Szota i Anna Zagała. zaproszonych gości: Agaty Jarzy­Korpyś ­ Sekretarza XV Gminny Konkurs Recytatorski Powiatu Zawierciańskiego, Haliny Sobusik­Bulskiej ­ psychologa, pełnomocnika prezydenta Zawiercia ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii oraz Jolanty Roweckiej ­ dyrektora Ośrodka Pomocy Dziecku i Rodzinie w Górze Włodowskiej. Po uroczystym otwarciu konferencji uczniowie przenieśli się do sal, w których obradowali w języku angielskim. Podczas siódmej edycji utworzonych zostało pięć komisji: Komisja Rozbrojenia: Ochrona cywilów w miejscach dotkniętych konfliktami zbrojnymi, Komisja Praw Człowieka: Równość płci jako element rozwoju oraz wzmocnienia demokracji, Komisja Polityczna: Migranci i uchodźcy ­ ludzkie oblicze globalnego problemu, Komisja Społeczno­ Ekonomiczna: Wdrożenie Konwencji ONZ w sprawie 23 marca w Zespole Szkół nr 1 w Pilicy odbył praw dziecka, w szczególności części dotyczącej się I etap XVI Powiatowego Konkursu z Matematyki przymusowej pracy dzieci, Komisja Specjalna: dla uczniów gimnazjum zorganizowany przez Przemoc domowa. Członkowie komisji tworzyli Jurajskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych. Do rezolucje, omawiając takie tematy jak: ochrona finału konkursu zakwalifikowali się: Norbert Morawski, cywilów w miejscach dotkniętych konfliktami Bartosz Kuraś i Błażej Roch. zbrojnymi, równość płci, respektowanie praw dziecka, problem uchodźców i migrantów oraz przemoc 29 marca w etapie szkolnym, który odbył się domowa. 11 marca w hali sportowej przy I LO im. w ZS nr 1 w Pilicy awans do etapu powiatowego Stefana Żeromskiego odbyło się głosowanie nad I Powiatowego Konkursu z Historii i Języka Polskiego rezolucjami opracowanymi przez poszczególne „Mitologia – wierzenia starożytnych Greków” uzyskały komisje. Aleksandra Wałek i Aleksandra Pietruszka.

14 marca w wyniku eliminacji szkolnych w SP 6 kwietnia w Ośrodku Edukacyjnym ZPKWŚ nr 1 w Pilicy do II etapu IX Powiatowego Konkursu w Smoleniu odbył się I etap XIII edycji Konkursu Wiedzy o Społeczeństwie zakwalifikował się Jakub Wiedzy Ekologicznej organizowany przez Zespół Przybylik. Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Szkołęe Podstawową nr 3 z Dzwono­Sierbowic 16 marca odbył się Gminny Turniej Wiedzy reprezentowała drużyna w składzie Kacper Szelong o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego. Uczniowie i Szymon Roch. Uczniowie wykazali sie bardzo dużą Zespołu Szkół nr 1 w Pilicy zajęli I miejsce w kategori wiedzą ekologiczną i przyrodniczą. szkoły podstawowe: (Roksana Podsiedlik, Oliwia Pasierb, Jan Bańka, Patryk Kwiecień) oraz 6 kwietnia uczniowie kl. II i III SP nr 1 w Pilicy w kategorii gimnazja (Szymon Kowalczyk, Kacper oraz SP nr 2 w Wierbce wzięli udział w powiatowym Furgacz, Patryk Kurczek) Turnieju Gier i Zabaw ­ Memoriale Franciszka Witkowskiego, który odbył się w hali sportowej 3

17 marca w Szkole Podstawowej nr 3 Ośrodka Sportu i Rekreacji w Zawierciu. Celem tego 1 . r t w Dzwono­Sierbowicach odbył się XV Gminny turnieju była dobra zabawa ale nie obyło się bez s a n y

Konkurs Recytatorski. Spośród uczestników z klas I­III rywalizacji. Zawodnicy walczyli w konkurencjach: z s l a do powiatowego etapu rywalizacji przeszli: Kinga „sadzenie ziemniaków”, sztafeta z piłką lekarską 2 kg, d g ą i

Kućmierz, Cyprian Perek, Konstancja Przybylik toczenie piłki koszykowej, podskoki ze skakanką, C

Str. 8/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Historia

Ze względu na zbliżające się uroczystości rocznicowe w pilickich szkołach przerywamy publikowanie monografii wsi, aby przedstawić zarys historii pilickiego szkolnictwa. Część pierwsza obejmuje okres od przełomu XIV i XV w. do roku 1914.

Najstarsze informacje o pilickim szkolnictwie Ogłoszenie z 1904 roku. pochodzą z początków XV wieku. W 1409 r. Elżbieta wizytacji, przeprowadzonej w roku 1602 przez z Pilczy wydała dokument określający obowiązki Andrzeja Sobkowicza, zanotowano, że budynek rektora szkoły, które poza nauczaniem obejmowały szkolny nadal był zniszczony. Mieszkał w nim rektor udział we wszystkich nabożeństwach kościelnych. Stanisław Skierniewita z rodziną. Bakałarz pobierał Fundatorka zaznaczyła, że rektora może zwolnić od ufundowane dla niego dziesięciny, a urząd miejski obowiązków szkolnych tylko proboszcz lub jego wypłacał mu jedną grzywnę rocznie. Lepsze czasy dla zastępca, nie dłużej niż na dwa tygodnie, a gdyby pilickiej szkoły za czasów Stanisława Padniewskiego. nauczyciel zaniedbywał swe obowiązki należało go Nauczycielem mógł wówczas zostać jedynie usunąć ze stanowiska. absolwent Akademii Krakowskiej, mający stopień magistra sztuk wyzwolonych, z którym umowy Na uposażenie rektora składało się zawierano na jeden rok, a nie dożywotnio. Do pomocy wynagrodzenie za udział w czynnościach litur­ w pracy przydzielono mu kantora, który miał być gicznych. W 1413 r. rektor Andrzej pełnił obowiązki równocześnie dyrygentem chóru kościelnego. pisarza w urzędzie miejskim. Według dekretu bpa Wynagrodzenie nauczyciela stanowiły dziesięcina Zbigniewa Oleśnickiego z 12 kwietnia 1432 r. na snopowa ze Złożeńca. W połowie XVII w. szkoła uposażenie bakałarza, wyznaczone zostały dzie­ pilicka przeżywała kolejny kryzys. W 1662 r. sięciny ze Złożeńca, Biskupic, Dobrej i Sławniowa, wizytujący parafię bp Mikołaj Oborski nakazał trzecia część wszystkich ofiar składanych na kościół, wyremontowanie szkoły w ciągu 6 miesięcy, przy opłaty za udział w nabożeństwach oraz tzw. stołowe pomocy mieszczan, pod groźbą ekskomuniki. od mieszczan pilickich. W protokole wizytacji Postawiono wówczas mieszkanie, "na górce", za przeprowadzonej w listopadzie 1598 r. przez kościołem parafialnym, dwuizbowy budynek szkolny Krzysztofa Kazimirskiego zanotowano, że budynek złożony z izby lekcyjnej i mieszkania nauczyciela. szkolny znajdował się w złym stanie. Bakałarzem był Lekcje odbywały się rano i po południu. Program Wojciech Szałas, który miał prawo do dziesięcin nauczania obejmował naukę czytania i pisania po z sołectw w Złożeńcu i w Biskupicach oraz z pól łacinie, język polski, który pełnił tylko rolę pomocniczą, rycerza Kowalewskiego w Dobrej, jednak tylko cztery podstawowe działania arytmetyczne, Złożeniec wywiązywał się ze zobowiązań. Otrzymywał ministranturę oraz śpiew liturgiczny. Na przełomie XVII również trzecią część z sumy 1 zł 4 gr, którą i XVIII w. szkolnictwo parafialne znalazło się proboszcz otrzymywał od cechu szewskiego za w głębokim kryzysie co jednak nie odbiło się na śpiewanie wigilii żałobnych. Podczas kolejnej pilickim szkolnictwie. W 1731 r. dziedziczka Pilicy Maria z Wesslów Sobieska, stwierdziła, że mieszczanie „mają się o to starać, ażeby synów swoich do nauk wyzwolonych ćwiczenia dawali, także i do wszelkich rzemiosł. Około 1700 r. rektor szkoły przeniósł się do nowego domu przy ul. Księżej 14. W 1773 r. została powołana przez sejm Komisja Edukacji Narodowej, a w roku 1775 Towarzystwo Ksiąg Elementarnych. W roku 1790 pilicka szkoła była wizytowana przez Komisję Porządkową Cywilno­ Ogłoszenie z roku 1901 Wojskową. W jej raporcie zanotowano, że klasa Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 9/20 Historia Nasza Pilica

Dzwonowicach i Złożeńcu. W 1891 r. TSE powstało w należącej wówczas do naszej gminy Strzegowej gdzie do TSE należał Smoleń. Do TSE w Kidowie należały wsie: Dobraków, Kidów, Przychody, Siadcza i Solca. Do szkoły w należało 146 dzieci. Istniał tymczasowy budynek szkolny. Na fundusz składali się mieszkańcy podzieleni na trzy klasy majątkowe. Zajęcia lekcyjne prowadził organista. W Pilicy do TSE należały miasto Pilica i wsie: Biskupice, Chałupy Markowskie, Kocikowa i Zarzecze. Organizację szkoły zawieszono oczekując uregulowania przez władze wojewódzkie sprawy wsi Złożeniec, z której Wnętrze wiejskiej szkoły (Muzeum Wsi Kieleckiej. dotychczas pobierano dziesięcinę gromadzką na Park Etnograficzny w Tokarni ) utrzymanie szkoły. Ważyły się losy Biskupic pierwsza liczyła 19 uczniów od 5 do 12 lat. Do klasy i Kocikowej, gdzie projektowano założenie szkoły drugiej uczęszczało 15 dzieci, w wieku od 9 do 15 lat, wspólnie z kilkoma innymi wioskami. Ostatecznie obie a szkoła otrzymywała 400 florenów roczego dochodu. te wsie włączono do szkoły pilickiej. Szkoła mieściła Dyrektorem szkoły był Jan Makowski. Żydzi mieli się w budynku drewnianym, który wymagał własną szkołę wyznaniową. kapitalnego remontu. W Sławniowie do TSE należały wsie: Dobra, Sławniów i Wierbka. Wynajmowano W latach 1794­1807 w Pilicy należącej do budynek szkolny. Szkoła liczyła 62 uczniów. TSE Nowego Śląska w zaborze pruskim, istniała nadal w Szycach obejmowało wsie: Dzwonowice, szkoła parafialna z 18 maja. W 1801 r. Król Fryderyk Szypowice, Sierbowice i Szyce. Na 113 dzieci Wilhelm w reskrypcie dla szkół katolickich zobowiązał w zajęciach szkolnych brało udział 44 uczniów. TSE proboszczów do uczenia dzieci przynajmniej przez 3 w Złożeńcu obejmowało tylko tą wieś. Wynajmowano dni w tygodniu. W celu roztoczenia dozoru nad salę szkolną. We wszystkich wymienionych szkołach, szkołami utworzono Towarzystwo Szkolne, a opłaty na poza Kidowem, pracowali nauczyciele nie posiadający jej utrzymanie miał uiszczać zarząd miasta i dwór. odpowiednich kwalifikacji. W 1818 r. do szkoły w Pilicy Dzieci pomagały rodzicom w pracach polowych więc uczęszczało 77 uczniów. Zajęcia prowadził Alojzy nauka trwała jedynie od 11 listopada do Wielkanocy. Paczyński, opłacany ze składek obywateli Nauczanie obejmowało religię oraz podstawy czytania i dziedziczki. Według Stanisława Staszica Żydzi i pisania. Kolejnym dokumentem regulującym z Żarnowca i Pilicy „celują ochędóstwem i porządkiem, działalność oświatową była wydana w 1808 r. jak też dobrym mówieniem po polsku" dlatego szkoły w Księstwie Warszawskim instrukcja dla dozorców żydowskie w tych miastach „posłużyć by mogły za szkolnych. Według danych z 1812 r. na terenie wzór dla innych i tym sposobem przyczynić się do powiatu pilickiego było 21 szkół miejskich i wiejskich, cywilizacji tego ludu". W 1819 r. Komisja Rządowa z których zaledwie 9 rzeczywiście funkcjonowało. WRiOP wydała Komisji Województwa Krakowskiego W 1817 r. Komisja Rządowa WRiOP przystępując do nakaz założenia w Pilicy „Szkoły Elementarnej zorganizowania szkół elementarnych, utworzyła okręg Żydowskiej Upoważnionej od Rządu", w której miano szkolny pilicki, którego organizatorem został uczyć języka hebrajskiego i religii oraz czytania ks. Ludwik Zaborski (1755­1821), niegdyś proboszcz parafii Giebło i Kidów, kanonik i kustosz pilickiej kolegiaty. Od czerwca 1817 r. rozpoczęło się zawiązywanie Towarzystw Szkół Elementarnych. Praktycznie sankcjonowały one dotychczasowy stan szkół parafialnych w powiecie pilickim. Do dozoru szkolnego w Pilicy należeli: pleban, dziedzic, burmistrz i ławnik. Proces otwierania nowych szkół był bardzo powolny, a większość szkół przeżywała trudności. Powszechnym mankamentem był brak budynku szkolnego, wynajmowanie izb u gospodarzy lub uczenie się dzieci w mieszkaniach organistów. Kolejnym problemem było niedostateczne uposażenie nauczycieli. Nie najlepiej było też z frekwencją dzieci. W 1817 r. powołano Towrzystwa Szkół Elementarnych Artykuł z roku 1885. Błędnie: „Warcin” zamiast w Kidowie, Pilicy, Sławniowie, Sierbowicach, Szycach, „Wierbka” i „M.Moes” zamiast „A.Moes”

Str. 10/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Historia

o miarach i pieniądzach. Ustawa z 1840 roku wprowadziła obowiązkową znajomość miar i pieniądza oraz zalecała organizację nauki czytania w języku rosyjskim. W 1834 r. zniesiono dozory szkolne, ustanawiając w ich miejsce opiekunów w osobie proboszcza i wikariuszy. W związku z inicjatywą S. Staszica, by zakładać szkoły rzemieślnicze o charakterze narodowym, od 1835 r. czynna była w Pilicy szkoła Rzemieślniczo­Niedzielna. Uczyli w niej ci sami nauczyciele, którzy prowadzili szkołę elementarną. W roku 1837 uczęszczało do niej 90 uczniów. Carska ustawa oświatowa z roku 1840 Pokój mełameda­nauczyciela szkoły żydowskiej zezwoliła na uczęszczanie do szkół dzieciom od 5 (Muzeum Pojezierza Łęczyńsko ­ Włodawskiego we roku życia. Finansowanie 1/3 kosztów utrzymania Włodawie) szkół ponosił skarb państwa, a resztę miały zapewnić i pisania w języku polskim. Plan nie powiódł się. dobrowolne składki. Wprowadzono naukę języka W miasteczku działało jednak dziewięć szkółek rosyjskiego, religii, historii świętej oraz czytania żydowskich, chederów, w których uczono Biblii i pisania w języku ojczystym, czterech działań i Talmudu z książek hebrajskich. W latach 1818 ­ 1828 arytmetycznych, wiadomości o miarach, wagach pilicka szkoła działała w wynajętych lokalach, które i pieniądzach oraz geografii Cesarstwa Rosyjskiego w tym czasie trzykrotnie zmieniano. W roku i Królestwa Polskiego. W 1847 r. budynek szkolny następnym uczyło się 58 chłopców i 16 dziewcząt i mieszkanie nauczyciela były w złym stanie. Car z rodzin chrześcijańskich oraz 15 chłopców i 32 Mikołaj I w 1851 r. zniósł obowiązek posyłania dzieci dziewczynki z rodzin żydowskich. W 1821 r. zimą, do do szkoły, zwalniając od składki szkolnej gminy, które pilickiej szkoły uczęszczało 50 dzieci, ale latem tylko były oporne w jej uiszczaniu. W 1853 r. Rząd 20 zjawiało się w szkole. W latach 1821 – 1824 Gubernialny Radomski wezwał dziedzica Chrystiana nauczycielem w Pilicy był Wincenty Radwański. Moesa do niezwłocznej reperacji budynku szkolnego. W 1827 r. szkoła pilicka liczyła 103 uczniów, a w 1828 W dwa lata później budynek szkolny był w dobrym roku liczba uczniów wyniosła 131. W kolejnych latach, stanie. Szkoła liczyła 37 uczniów w 3 oddziałach. Od budynek szkolny w Pilicy uległ zniszczeniu, w takim 1864 r., zgodnie z ukazem carskim o szkolnictwie, stopniu, że w 1828 roku szkołę trzeba było przenieść opiekę nad jednoklasową szkołą elementarną do wynajętego domu w rynku. W 1828 r. w szkole powierzono pilickiej gminie miejskiej, która otrzymała pilickiej uczyło się 131 dzieci chrześcijańskich i 72 prawo zatrudniania nauczycieli. Program nauczania żydowskich. Nauczyciel prowadził zajęcia dwa razy na pewien czas zachował polski charakter, w tygodniu, a w każdą niedzielę naukę w kościele z ojczystym językiem wykładowym. Wkrótce nastąpiło prowadził wikariusz. Program nauczania obejmował nasilenie akcji rusyfikacyjnej. W roku szkolnym naukę czytania i pisania w języku polskim, 4 1872/1873 język polski stał się jednym z przedmiotów podstawowe działania arytmetyczne, katechizm nadobowiązkowych. W 1885 r. prawo decyzji i naukę moralną. W 1828 r. nauczycielem został o zatrudnianiu nauczycieli, przekazano inspektorom Mateusz Depczyński, absolwent Instytutu Łowickiego, szkolnictwa i kuratorom okręgów szkolnych. Do szkoły a w następnym roku oddano do użytku nowy budynek mogły uczęszczać tylko te dzieci, chrześcijańskie szkolny. W 1831 r. piliczanie w piśmie do prezesa Komisji Województwa Krakowskiego prosili aby „w czasie wojennym” odwołano nauczyciela zwłaszcza, że „ojcowie reformaci ofiarowali się bez żadnego wynagrodzenia młodzież miejską w szkole miejskiej uczyć”, a ich zdaniem dzieci żadnych korzyści z dotychczasowej nauki nie odnoszą. Propozycję odrzucono. Szkoła zawiesiła działalność, a Mateusz Depczyński wznowił nauczanie dopiero w styczniu 1832 r. Program nauczania w 1833 roku przewidywał obok nauki czytania i pisania w języku polskim cztery działania arytmetyczne oraz religię. Ponadto można było nadobowiązkowo uczyć wiadomości o gospodarstwie wiejskim, rysunku Projekt aktu ustanowienia Komisji Edukacji Narodowej. prostych figur geometrycznych oraz wiadomości (www.agad.archiwa.gov.pl)

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 11/20 Historia Nasza Pilica

do zamknięcia szkoły oświadczając, że M.Sorg jest upoważniona tylko do uczenia w domach bez prawa do gromadzienia większej liczby uczennic. Z roku 1853 pochodzi informacja o prywatnej szkole meskiej Orglerta. W rok później zorganizowano wyznaniową szkołę niemiecką. Jej założycielem był dziedzic C.A. Moes, który przeznaczył dla nauczyciela 2 morgi ziemi, mieszkanie, drewno na opał oraz 75 rs. rocznie. W 1885 roku dzieki inicjatywie Aleksandra Moesa, syna C.A. Moesa, została uruchomiona szkoła w Wierbce. Około roku 1885 powstała prywatna, dwuletnia szkoła dla dziewcząt prowadzona przez Felicję Żarską, która zatrudniała jeszcze drugą nauczycielkę. Naukę pobierało 20 uczennic, głównie narodowści żydowskiej. Poza normalnym programem, uczono w niej muzyki oraz języka francuskiego i niemieckiego. Szkołę Żarskiej zamknięto w roku 1898. W roku 1888 nadal funkcjonowała Szkoła Rzemieślniczo­Niedzielna. Nauczyciel szkoły gminnej, Andrzej Sikorski, od 1900 do 1914 r. prowadził równolegle prywatną szkołę podstawową z językiem wykładowym polskim. Z lat 1901­1903 pochodzą informacje o Pensji Prywatnej Żeńskiej prowadzonej przez Cecylię Juszczakiewicz. Od roku 1910 działała Ustawa Kommissyi Edukacyi Narodowey dla stanu akademickiego i na szkoły w kraich Niższa Szkoła Rzemieślnicza kształcąca tkaczy. Na Rzeczypospolitey przepisane" przełomie lat 1914/1915 nastąpiło zawieszenie pracy (Rok 1776. Druk projektu. www.agad.archiwa.gov.pl) szkół ze względu na toczące się działania wojenne. i żydowskie, których rodzice posiadali własny dom, [AK] tzw. numer, a z jednego gospodarstwa mogło pobierać naukę najwyżej dwoje dzieci. Dzieci z Przysiółka, Biskupic i Zarzecza nie miały w ogóle wstępu do szkoły. Wszystkich przedmiotów uczono już po rosyjsku, z wyjątkiem języka polskiego i religii. Rząd carski stopniowo przerzucał ciężar utrzymania szkoły na mieszkańców. Oficjalnie do szkoły uczęszczało około 30 dzieci, jednak rodzice około 20 dzieci, które nie miały wstępu do szkoły, opłacali za ich naukę l rubla na miesiąc od dziecka. Szkoła, licząca trzy oddziały, funkcjonowała tylko w jesieni, po robotach polnych, oraz w zimie. Drewniany budynek szkolny mieścił się na wzgórzu, za kościołem parafialnym. Nie było oddzielnych klas, a nauka odbywała się w jednej sali równocześnie. Starania o wybudowanie nowej szkoły podjęto w 1889 r. Murowany, piętrowy budynek z dwiema salami lekcyjnymi i mieszkaniem dla nauczyciela był gotowy dopiero po roku 1910. Podejmowano próby zakładania szkół prywatnych. Pierwsza z nich, Szkoła Elementarna Płci Żeńskiej, prowadzona przez Mariannę Sorg, powstała w roku 1853. W 1854 r. w szkole było 14 uczennic, które uczyły się religii, historii świętej, języków: polskiego, francuskiego, rosyjskiego i niemieckiego, oraz geografii i rachunków. Opiekunem szkoły był ks. J. Warmuziński. W 1854 r. M. Sorg prowadziła 3 oddziały dla córek szlacheckich oraz bogatszych kupców Od góry: autograf Felicji Zarskiej, autograf pilickich jednak władze wezwały ks. J.Warmuzińskiego i świadectwo Bejera, nauczyciela szkoły ewangelickiej.

Str. 12/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Wieści ze szkół

Ciąg dalszy ze strony 8 z Biologii i Chemii organizowanym przez Jurajskie sztafeta wahadłowa z pałeczką, sztafeta Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych. Do II etapu zwinnościowa, wyścig „kangurów” i rzuty do z chemii zakwalifikowali się: Norbert Morawski ruchomego celu. Pilickie ekipy zajęły drugie (SP nr 1) i Bartosz Kuraś, a biologii: Magdalena Pleban, i trzecie miejsce (SP nr 2) . Patrycja Wyrodek i Katarzyna Reder. W kolejnym etapie Magdalena Pleban została finalistką 12 kwietnia ws MOK w Zawierciu odbyły wojewódzkiego konkursu przedmiotowego z biologii. się miejsko­powiatowe eliminacje XXVIII Regionalnych [Red.] Spotkań Młodych Recytatorów "Wrażliwość na słowa". W kategorii IV­VI klasy wyróżnienie otrzymała Nikola Bielecka z SP nr 1 w Pilicy. Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej „Młodzież zapobiega pożarom". Trzeci z prawej Dawid Goncerz

Wiktoria Faryś

12 kwietnia w Starostwie Powiatowym w Zawierciu odbyły się eliminacje powiatowe Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej „Młodzież zapobiega pożarom”. Gminę Pilica reprezentowali zwycięzcy turnieju gminnego, uczniowie Zespołu Szkół nr 2 z Wierbki, Natalia Nowakowska (szkoła podstawowa) oraz Dawid Magdalena Pleban Goncerz (gimnazjum). Uczestnicy mieli do WIEŚCI Z LO rozwiązania trudny test składający się z 30 pytań. Podczas gdy jury sprawdzało testy uczestnicy turnieju MISTRZOSTWA POWIATU „SPRAWNI JAK zwiedzali Komendę Powiatową Państwowej Straży ŻOŁNIERZE” ­ 15 kwietnia w Porębie odbyły się Pożarnej w Zawierciu. Odwiedzili centrum Mistrzostwa Powiatu w zawodach sportowo ­ przyjmowania zgłoszeń i koordynacji akcji obronnych „Sprawni jak żołnierze”. W zmaganiach ratunkowych oraz zapoznali się ze sprzętem jaki udział wzięło 12 szkół ponadgimnazjalnych z całego posiada jednostka. Kiedy ogłoszono wyniki okazało powiatu zawierciańskiego, w tym reprezentacja się, że Dawid Goncerz zajął II miejsce w powiecie. naszego liceum w składzie: Artur Opiłka, Bartłomiej Dylkowski i Krystian Stańczyk. Drużyna ostatecznie 12 kwietnia do finału XIII Powiatowego zajęła IV miejsce i już przygotowuje się do Mistrzostw Konkursu z Historii zakwalifikowali się uczniowie Rejonu w Dąbrowie Górniczej. [mgr Mariusz Mendak] Zespołu Szkół nr 1 w Pilicy: Błażej Roch, Radosław Dudkiewicz i Jakub Przybylik. V OGÓLNOPOLSKI TURNIEJ KLAS MUNDUROWYCH ­ W dniach 13­15 kwietnia odbył 13 kwietnia w Zespole Szkół nr 1 odbył się finał się V Ogólnopolski Turniej Klas o Profilu Mundurowym Mistrzostw Powiatu w Badmintonie ­ Gimnazjada organizowany przez Centrum Bezpieczeństwa 2016. Drużyna chłopców z ZS nr 1, w składzie: Kacper i Edukacji Służb Mundurowych Wyższej Szkoły Ogonek, Damian Ogonek, zajęła III miejsce. Biznesu w Dąbrowie Górniczej. Przez trzy dni w okolicach Ogrodzieńca, Podzamcza i Jaworzna 56 14 kwietnia uczniowie Gimnazjum nr 1 w Pilicy drużyn­ uczniów szkół o profilu mundurowym z całej brali udział w_Jurajskim Powiatowym Konkursie Polski walczyło o dwa złote indeksy, które gwarantują

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 13/20 Wieści ze szkół Nasza Pilica bezpłatne studia na WSB w Dąbrowie Górniczej. The Crank Piotra Resteckiego w wykonaniu Kuby Jurczaka ­ https://youtu.be/VW2DSnJVMFc Naszą szkołę reprezentowały dwie drużyny chłopców ­ Arkadiusz Tokarski i Krystian Słowikowski oraz Piotr Nawrot i Marcin Kwiecień. W tym roku jeszcze się nie udało, uczniowie zdobywali doświadczenie, ale za rok ­ kto wie?

KONKURS DEBAT OKSFORDZKICH „PROSZĘ MI NIE PRZERYWAĆ!” ­ 8 kwietnia w sali audytoryjnej „Parnassos” Biblioteki Śląskiej w Katowicach odbył się finał Konkursu Debat Oksfordzkich „Proszę mi nie przerywać!”. Do finału Konkursu zakwalifikowane zostały cztery zespoły reprezentujące szkoły ponadgimnazjalne z woje­ wództwa śląskiego, wśród nich drużyna dziewcząt KONFERENCJA A WIEDZA ­ 23 marca 2016 z klasy Ia. Walka była wyrównana, a zespół zajął roku uczniowie klas trzecich uczestniczyli trzecie miejsce. W nagrodę każda z uczestniczek w Katowicach w konferencji naukowej pt.: „System otrzymała bon o wartości 50 zł i drobne upominki. ratownictwa medycznego i zarządzania kryzysowego Dodatkiem do nagrody będzie wycieczka całej klasy Ia w warunkach pokoju i w stanach nadzwyczajnych”. do oddziału NBP w Katowicach i zwiedzanie go, Spotkanie zostało zorganizowane przez studentów z możliwością obejrzenia prawdziwej sztabki złota. Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu A za rok drużyna już zapowiedziała rewanż! Śląskiego w Katowicach. Uczniowie poznali zasady funkcjonowania służb publicznych w czasie wojny, Ogólnopolski Turniej Wiedzy Pożarniczej Trzecia z prawej Marta Gomułka katastrof, wypadków, a także klęsk żywiołowych czy zorganizowanych akcji przestępczych.

LAUREACI MULTIMEDIALNEGO KONKURSU THE PLANET EARTH ­ Oskar Bogdan i Wojciech Stolarski, uczniowie klasy Ia, zajęli drugie miejsce w Powiatowym Multimedialnym Konkursie Wiedzy Ekologicznej. Ich prezentacja ­ przygotowana w języku angielskim ­ dotyczyła współczesnych zagrożeń, z którymi walczy nasza planeta.

LAUREATKI XIII POWIATOWEGO KONKURSU JĘZYKA ANGIELSKIEGO ­ Drużyna w składzie: Karolina Czech, Milena Kurczek i Bernadetta Ślusarz zajęła I miejsce w XIII OGÓLNOPOLSKI TURNIEJ WIEDZY POWIATOWYM KONKURSIE JĘZYKA POŻARNICZEJ ­ Uczennica klasy mundurowej ­ ANGIELSKIEGO, który odbył się w Liceum Katolickim Marta Gomułka ­ zajęła III miejsce w Eliminacjach w Zawierciu. W pierwszym etapie należało rozwiązać Powiatowych Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy test, w drugim odpowiedzieć na pytania zadawane Pożarniczej „Młodzież Zapobiega Pożarom”, które przez komisję. Uczennice dzielnie walczyły odbyły się 12 kwietnia w Starostwie Powiatowym i zasłużenie zdobyły pierwsze miejsce! w Zawierciu. WYRÓŻNIENIE W POWIATOWYM UCZEŃ NASZEGO LICEUM W MUST BE THE KONKURSIE RECYTATORSKIM ­ Paulina Kotnis, MUSIC ­ 10 kwietnia uczeń klasy IIa ­ Jakub Jurczak uczennica klasy Ia zdobyła wyróżnienie zaprezentował swoje umiejętności w popularnym w Powiatowym Konkursie Recytatorskim, który odbył programie muzycznym Must Be The Music. 4 razy się w Zawierciu 21 marca. Paulina, pomimo, że jest „TAK” jurorów i pozytywne komentarze na pewno debiutantką w tego rodzaju konkursach, już dziś dodadzą Kubie jeszcze więcej pozytywnej energii deklaruje chęć uczestnictwa w kolejnych zmaganiach. w rozwijaniu swojego talentu. Po głosowaniu internetowym Jakub, dzięki głosom internautów, WARSZTATY Z RYSUNKU ­ 8 marca został zwycięzcą odcinka, pokonując kilkunastu uzdolnieni plastycznie uczniowie liceum uczestniczyli konkurentów. w warsztatach z rysunku. Podczas zajęć „zmierzyli

Str. 14/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Historia się” z kompozycją martwej natury, proporcjami "Skrzydlaty zwycięzca" ­ Na rynku Krakowskim J. Węgrzyn, H. Karpińska i ppłk. Schreider rekwizytów, zróżnicowaniem faktur i materiałów. Warsztaty poprowadził projektant Krzysztof Łobczowski oraz architekt wnętrz, absolwentka liceum Anna Mendak.

MATURZYŚCI NA JASNEJ GÓRZE. Siódmego marca licealiści z klas III udali się tradycyjnie już na coroczną pielgrzymkę maturzystów do Częstochowy. W kaplicy Cudownego Obrazu wraz z innymi pielgrzymami diecezji sosnowieckiej uczestniczyli w konferencji i mszy św., koncelebrowanej pod przewodnictwem Księdza Biskupa Grzegorza Kaszaka, prosząc o potrzebne łaski na wymagający czas matur i podejmowania ważnych decyzji. Spraw Wojskowych. W tym czasie zajmował się budową lotniska na Okęciu i doprowadził do wydania SZKOLENIE Z TECHNIK SAMOOBRONY. 22 „Albumu sieci lotnisk”, a w latach 1930­31 opublikował marca uczniowie klas mundurowych w ramach zajęć w Przeglądzie Lotniczym 70­stronicowy artykuł z samoobrony i technik interwencji, uczyli się, jak „Budowa lotnisk”. Pasją Stanisława Karpińskiego stały poradzić sobie w niebezpiecznych sytuacjach. Zajęcia się rajdy lotnicze. 2 lipca 1931 na rajdowej wersji prowadzili instruktorzy samoobrony ­ Tomasz Góra samolotu łącznikowego Lublin R.Xa o numerze SP­ oraz instruktor strzelania ­ Damiana Motylewski ze ABW odbył z inż. J. Suchodolskim lot wokół Polski bez Specjalistycznej Jednostki Szkoleń Militarnych. Po międzylądowań, na liczącej 1650 km trasie biegnącej intensywnych zajęciach uczniowie otrzymali certyfikaty z Warszawy przez Poznań, Kraków, Lwów, Białystok potwierdzające ich umiejętności z samoobrony. [IK] do Warszawy. Na tym samym samolocie od 23 Szkolenie z technik samoobrony września do 7 października 1931 odbył lot dokoła Europy, na trasie o długości 6450 km. Na zmodyfikowanej rajdowej wersji samolotu R.Xa bis "Srebrny Ptak" od 2 do 24 października 1932, z mechanikiem Wiktorem Rogalskim odbył rajd na trasie Warszawa ­ Sliwen ­ Stambuł ­ Aleppo ­ Bagdad ­ Teheran ­ Herat ­ Kabul ­ Teheran ­ Bagdad ­ Kair ­ Jerozolima ­ Aleppo ­ Stambuł ­ Lublin ­ Warszawa liczacej 14 930 km. W latach 1933­1936 był dowódcą dywizjonu liniowego w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu. W 1935 r. Karpiński z Wiktorem Rogalskim na maszynie o numerze rejestracyjnym SP­AJT i nazwie własnej „Błękitny Ptak”, z napisem „Polska” na HISTORIA kadłubie, podjął próbę przelotu do Australii. 10 listopada, po pokonaniu 11 153 km, samolot został PRZEDWOJENNY JAMES BOND Z PILICĄ W TLE. CZ. 5 uszkodzony przy starcie z lotniska Kohlak w Syjamie Przez wiele lat film uznawany był za zaginiony. co zmusiło Karpińskiego do przerwania rajdu. Na 1939 Niedawno okazało się, że ocalał fragment filmu, do rok Karpiński planował ponowny rajd do Australii, którego jednak nie udało mi się dotychczas dotrzeć Tasmanii i Nowej Zelandii, tym razem samolotem aby sprawdzić czy zgodnie z ówczesną opinią RWD­15 bis. Podczas kampanii wrześniowej Karpiński wartościowe były sceny lotnicze. W wyniku pełnił funkcje w sztabie Naczelnego Dowódcy miażdżącej krytyki plan realizacji innych filmów Lotnictwa, gen. Józefa Zająca. Wraz ze sztabem promujących polskie lotnictwo upadł, a „Aerofilm” ewakuował się do Rumunii, następnie do Francji. został rozwiązany. Niewykluczone, że przysłowiowej W lutym 1940 został tam mianowany szefem sztabu oliwy do ognia dolała seria, wspomnianych wcześniej, Dowództwa Polskich Sił Powietrznych i zajął się tragicznych katastrof samolotów Ansaldo, które organizowaniem lotnictwa polskiego we Francji. Po ówczesna prasa ochrzciła mianem „latajacych upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, trumien”. Ciekawie przedstawiają się dalsze losy gdzie uczestniczył w organizowaniu lotnictwa Stanisława Karpińskiego. W latach 1926­27 był polskiego. W sierpniu 1940 roku otrzymał przydział do kierownikiem Samodzielnego Referatu Lotnisk lotnictwa bombowego zostając komendantem Departamentu IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Centrum Operacyjnego Wyszkolenia Bombowców. Był

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 15/20 Sport Nasza Pilica polskim komendantem bazy RAF Benson (1940­41). Kroczyce ­ 8 pkt; 4. Szczekociny ­ 3 pkt. Najmłodszym Od 21 stycznia 1941 do 1 maja 1942 był oficerem uczestnikiem turnieju była Natalia Nowakowska z OSP łącznikowym w sztabie lotnictwa bombowego RAF Wierbka, która została wyróżniona pamiątkowym Bomber Command. W maju 1942 został mianowany pucharem. zastępcą Inspektora Polskich Sił Powietrznych. W kwietniu 1944 r., został zastępcą Dowódcy Polskich Sił Powietrznych. 1 stycznia 1946 otrzymał awans do stopnia generała brygady. W kwietniu 1947 r., został dowódcą istniejących jeszcze Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. W związku z likwidacją polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii, do rozwiązania Polskich Sił Powietrznych jesienią 1949 r., zajmował stanowisko Generalnego Inspektora Polskiego Lotniczego Korpusu Przysposobienia i Roz­ mieszczenia przy RAF. Pozostał na emigracji. W latach 1949­1954 był prezesem Stowarzyszenia Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii. W 1958 z uwagi na stan zdrowia, osiedlił się w Los Angeles w Kalifornii XIII Powiatowy Turniej Tenisa Stołowego Strażaków gdzie gdzie w wieku 68 lat rozpoczął studia OSP uniwersyteckie na wydziale literatury. Zmarł 30 stycznia 1982 w Los Angeles. Odznaczony był m.in.: AKTYWNI NAUCZYCIELE Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Jolanta Bochenkiewicz, nauczyciel wychowania Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, fizycznego w Zespole Szkół nr 1 w Pilicy, zajęła III Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości miejsce w XIII Mistrzostwach Pracowników Oświaty i Złotym Krzyżem Zasługi. Był autorem książek Województwa Śląskiego w Pływaniu na dystansie "Polskie skrzydła w moich lotach długodystansowych" 200 m stylem dowolnym. (1935) i "Lot przerwany w Syjamie" (1939). W roku 1956 rozpoczął pisanie czterotomowej powieści "Na Dyrektorzy Zespołu Szkół nr 1 w Pilicy Leszek skrzydłach huraganu", opisującej w stylu Sobota i Aleksander Chmielewski wystartowali w XVIII pamiętnikarskim dzieje polskiego lotnictwa II wojny Mistrzostwach Polski w Badmintonie Pracowników światowej. Książka ukazała się w Londynie w 1976 Oświaty rozegranych w Choszcznie. Naszym roku oraz w Polsce w roku 2003. Był autorem wielu reprezentantom nie udało się wprawdzie stanąc na artykułów, wierszy i innych publikacji o tematyce podium jednak ich występu w gronie niemal lotniczej. [AK] sześćdziesięciu zawodników nie musimy się wstydzić. [ZS 1] SPORT I REKREACJA

XIII POWIATOWY TURNIEJ TENISA PIŁKA NOŻNA STOŁOWEGO STRAŻAKÓW OSP Rozpoczęła się runda wiosenna sezonu W hali sportowej Zespołu Szkół nr 2 w Wierbce piłkarskiego 2015/2016. W krakowskiej lidze odbył się XIII Powiatowy Turniej Tenisa Stołowego okręgowej GMLKS Piliczanka gra ze zmiennym Strażaków OSP, w którym uczestniczyło 78 szczęściem: zawodniczek i zawodników. Nad przebiegiem rywalizacji czuwało jury w składzie: Marcin Hofman – • 26.03.2016 PILICZANKA ­ ZIELEŃCZANKA 2­3 przewodniczący, Iwona Bednarz – sekretarz, (0:1). Bramki: Dudkiewicz, Rak. Mieczysław Skręt – członek jury. Wyniki: • 2.04.2016 PILICZANKA ­ BRONOWIANKA KRAKÓW 3:0 (1:0). Bramki: Dudkiewicz, Tokarski 2. I Kategoria młodzicy do lat 16 (startowało 19 • 9.04.2016 TS WĘGRZCE ­ PILICZANKA 2­2 (1:0) zawodników): 1. Dominik Galas ­ OSP Sadowie Bramki: Ł. Musialski, Goncerz. (gmina Irządze). II Kategoria juniorzy 17 ­ 45 lat • 16.04.2016 PILICZANKA ­ LEŚNIK GORENICE 1­0. (startowało 37 zawodników): 1. Łukasz Marczewski ­ Bramka: Grabowski. OSP Ciągowice (gmina Łazy) . III Kategoria seniorzy powyżej 45 lat (startowało 12 zawodników): 1. Michał Szersze informacje oraz wyniki rundy wiosennej Machelski ­ OSP Biała Błotna (gmina Kroczyce). IV olkuskiej A­klasy, w której występują Ospel Wierbka Kategoria Kobiety (startowało 10 zawodniczek: 1. i Piliczanka II podamy w kolejnym numerze, a na Paulina Kobos ­ OSP Ciągowice (gmina Łazy). razie uzupełniamy informacje dotyczące rundy Drużynowo: 1. Łazy ­ 20 pkt; 2. Irządze ­ 13 pkt; 3. jesiennej w obu klasach. [Patrz strona 17]

Str. 16/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Sport PIŁKA NOŻNA ­ RUNDA JESIENNA SEZONU 2015/2016

KLASA OKRĘGOWA KRAKÓW II 20.09.2015 ­ PRZEMSZA KLUCZE ­ PILICZANKA 2­1 (1:1) ­ Bramki: Grabowski 45' (Samobójcza), Majcherkiewicz 87­ Tokarski 11; Piliczanka: Stolarski ­ M. Węglarz, Grabowski, Goncerz, Opiłka (53' Dąbrowski) ­ J. Nowak, Kurczek, Walnik (60' R. Makowski), Ł. Musialski( 68' Porębski) ­ Dudkiewicz ­ Tokarski (82' M. Makowski) 30.09.2015 PILICZANKA – KS OLKUSZ 1­3 (0:0) Bramki: Goncerz 75 ­ Czechowski 47, Mrożek 77, 90(k) Piliczanka: Stolarski ­ Porębski, Grabowski, Goncerz, M. Węglarz ­ Nowak (65' Opiłka), Kurczek (43' R. Makowski), Słowik, Dudkiewicz (46' Dąbrowski) ­ Tokarski (85' M. Makowski), Ł. Musialski 4.10.2015 TRZY KORONY ŻARNOWIEC ­ PILICZANKA 2­2 (1:1) Bramki: J. Hajduga 32, Czekaj 59 (k) – Nowak 37, Ł. Musialski 50 Piliczanka: Stolarski ­ Porębski, Dąbrowski, Goncerz (82' M. Makowski), Trólka (65' Kurczek) ­ Nowak, Walnik, Słowik, Ł. Musialski – R. Makowski (60' Dudkiewicz) ­ Tokarski 11.10.2015 PILICZANKA ­ PRZEBÓJ WOLBROM 1­2 (1:1) Bramki: Dudkiewicz 26(k) – P. Misztal 13, Hetmańczyk 85 Piliczanka: Stolarski­ Porębski(86' Trólka)Dąbrowski(86' Goncerz), Hys, Walnik­ Nowak(46' M. Makowski), M Węglarz, Słowik ­ Ł. Musialski(70' Żarnowiecki) ­ Tokarski ­ Dudkiewicz 18.10.2015 ORZEŁ IWANOWICE ­ PILICZANKA 2­1 (0:1) Bramki: Kwiatkowski 53, Świerk 62 – Dudkiewicz 17 (0:1) Piliczanka: Stolarski ­ Grabowski, Hys, Goncerz, Porębski (83' R. Makowski) ­ J. Nowak, M. Węglarz, Słowik, Ł. Musialski (65' Walnik) ­ Tokarski (78' M. Makowski) ­ Dudkiewicz (83' Żarnowiecki) 24.10.2015 PILICZANKA – GRĘBAŁOWIANKA KRAKÓW 0­0 Piliczanka: Stolarski ­ Porębski (75' R. Makowski), Hys, Goncerz, Grabowski ­ Nowak (83. M. Makowski), Słowik, M. Węglarz, Ł. Musialski (60' Kurczek) ­ Tokarski ­ Dudkiewicz (87' Żarnowiecki) 31.10.2015 POGOŃ MIECHÓW – PILICZANKA 1­2 (0:1) Bramki: Oladoja 55 ­ Dudkiewicz 4 (k), Tokarski 60 Piliczanka: Stolarski ­ M. Węglarz, Hys, Goncerz, Grabowski ­ Nowak, Słowik, Walnik (70' Kurczek), Porębski (75' R. Makowski) ­ Tokarski (78' Kowalczyk) ­ Dudkiewicz(85' Żarnowiecki) 8.11.2015 PILICZANKA ­ SOKÓŁ KOCMYRZÓW 2­3 (0:0) Bramki: Grabowski 47 (K), Tokarski 67­ Hałat 73. Sznajder 83, Jagła 90+3 Piliczanka: Dawid Kantor ­ M. Węglarz, Hys, Goncerz, Grabowski ­ Porębski, Kurczek, Walnik (75' D. Musialski), R. Makowski (85' Kowalczyk) ­ Tokarski ­ Dudkiewicz. Po 13 rundach Piliczanka zajmuje 12 miejsce mając 11 punktów za 3 zwycięstawa 2 remisy i 8 porażek oraz bilans bramkowy 15­25. A­KLASA OLKUSZ V kolejka: 12.09.2015 CENTURIA ­ OSPEL 1:1 Bramka: Kapek. Ospel: L.Ziaja ­ K.Karczewski, D.Ziaja, B.Szwaja, P.Nowakowski, P.Lis, J.Nowakowski, M.Koniec, P.Mrówka, A.Nowakowski Artur, D.Kapek 14.09.2015 PILICZANKA II – LASKOWIANKA LASKI 2:0 (1:0) Bramki: Ł. Musialski 37, Kalamat 77. Piliczanka II: D. Kantor ­ Szczeklik (88' Traczyk), Rybczyński, W. Kowalski, M. Makowski – Ł. Musialski, K. Węglarz, Kalamat, T. Węglar z (70' D. Węglarz), Żarnowiecki (80' Zasuń) ­ D. Musialski VI kolejka: 20.9.2015 SOKÓŁ ­ OSPEL obustronny walkower CZAPLE­PILICZANKA II Mecz odbędzie się 22.11.2015 VII kolejka 26.09.2015 OSPEL ­ PRĄDNIK SUŁOSZOWA 1:5 (1:1) Ospel: L.Ziaja (65' M.Jurczak)­ P.Słowikowski (65' K.Słowikowski), D.Ziaja, P. Lis, P.Nowakowski, P.Tkacz, J.Nowakowski, A.Musialski (65' M.Koniec), K.Karczewski (45i Grabowski Rafał ) , Ł.Grabowski , D.Bartos 30.09.2015 PILICZANKA II – STRAŻAK PRZYBYSŁAWICE 1­2 (0­1) Bramki: K. Węglarz 90+2 ­ Jajkiewicz 30, Izak 84. Piliczanka II: M. Kowalski­ Rybczyński (70' R. Kazior), W. Kowalski, Trólka, M. Makowski (75' Traczyk ­ Kalamat, D. Węglarz, K. Węglarz, Żarnowiecki ­ D. Musialski, Majewski VIII kolejka: 3.10.2015 UNIA JAROSZOWIC ­ OSPEL 5:2 Bramki: P.Tkacz, D.Bartos. Ospel: L. Ziaja ­ K. Karczewski (65` M.Jurczak), D.Ziaja (60' A.Nowakowski) K.Słowikowski, P.Nowakowski , P.Tkacz, P.Mrówka Paweł (45' B.Osuszek), R.Gacek, M.Koniec, P.Lis, D.Bartos 3.10.2015 STRUMYK ZARZECZE ­ PILICZANKA II 3­0 (2:0) Bramki: Kaczmarczyk 14, M. Węglarz (samobój) 21, Pietrzeniec 85. Piliczanka: D. Kantor­ Rybczyński(65' Gruca), W. Kowalski, Hys, Szczeklik ­ T. Węglarz, M. Węglarz, Żarnowiecki (46' K. Węglarz), Majewski(Ł. Musialski) ­ D. Węglarz, D. Musialski IX kolejka: 11.10.2015 PILICZANKA II – OLIMPIA ŁOBZÓW 2­1 (2:0) Bramki: Grabowski 10 (k), Trólka 12 . Piliczanka II: Kantor ­ Grabowski, Olszewski (60' D. Węglarz), W. Kowalski, M. Makowski(46' Kowalczyk)­ Trólka, Kazior, Kalamat, K. Węglarz, Żarnowiecki (80' Kijas) ­ D. Musialski (75' Majewski) 13.10.2015 OSPEL WIERBKA ­ LASKOWIANKA LASKI 2:1 (1:0) Bramki: D. Bartos x2. Ospel: L. Ziaja ­ A. Musialski, J. Nowakowski, K. Słowikowski, P. Nowakowski ­ P. Tkacz (P. Mrówka), R. Gacek (A. Nowakowski), M. Koniec (S. Osuszek), P. Lis ­ Ł. Grabowski (B. Osuszek) ­ D. Bartos X kolejka: 19.10.2015 PROMIEŃ PRZEGINIA ­ PILICZANKA II – 2:2 brak szczegółowych informacji. 19.10.2015 CZAPLA CZAPLE MAŁE ­ OSPEL WIERBKA 4:4 (2:1) Bramki: D. Bartos, S. Osuszek, R. Grabowski, K. Słowikowski. Ospel: L. Ziaja ­ S. Osuszek, J. Nowakowski, K. Słowikowski, P. Nowakowski ­ R. Gacek (B. Osuszek), A. Nowakowski, M. Koniec (P. Mrówka), R. Grabowski ­ Ł. Grabowski, D. Bartos XI kolejka: 25.10.2015 PILICZANKA II – PRZEBÓJ II 1­2 (0:2) Bramka: Żarnowiecki 85. Piliczanka: M. Kowalski­ M. Makowski (40' Kowalczyk),Kazior, W. Kowalski (75' Gruca), Kalamat ­ Trólka, Walnik, Żarnowiecki, R. Makowski ­ D. Musialski (85' K. Węglarz), Majewski (65' D. Węglarz) 27.10.2015 OSPEL WIERBKA ­ STRAŻAK PRZYBYSŁAWICE 1:1 (1:0) Bramka: P. Tkacz. Ospel: L. Ziaja ­ A. Musialski, K. Słowikowski, B. Szwaja, P. Nowakowski ­ P. Tkacz, J. Nowakowski, S. Osuszek (R. Grabowski), A. Nowakowski (M. Koniec), P. Lis ­ D. Bartos XII kolejka: 31.10.2015 WIELMOŻANKA ­ PILICZANKA II 4:2 Brak szczegółowych informacji 2.11.2015 STRUMYK ZARZECZE ­ OSPEL WIERBKA 4:5 (2:1) Bramki: B. Osuszek, P. Lis, P. Nowakowski, D. Bartos x2. Ospel: L. Ziaja ­ K. Słowikowski, J. Nowakowski, B. Szwaja, P. Nowakowski ­ P. Tkacz, A. Nowakowski (D. Bartos), M. Koniec (P. Mrówka), R. Gacek (S. Osuszek), P. Lis ­ B. Osuszek (P. Słowikowski) XIII kolejka: 8.11.2015 PILICZANKA II – SOKÓŁ GOŁACZEWY 4­3 (0:1) Bramki: T. Węglarz 55, Ł. Musialski 72, D. Musialski 81, Kalamat 90+1. Piliczanka II: Stolarski ­ Kijas, W. Kowalski, Trólka, Rybczyński ­ D. Węglarz, (75' Zasuń) K. Węglarz(77' R. Kazior), Kalamat, T. Węglarz­ Ł. Musialski, D. Musialski XIV kolejka: 11.11.2015 PROMIEŃ PRZEGINIA ­ PILICA WIERBKA 1:1 Brak szczegółowych informacji Mecz PILICZANKA II ­ LEGION BYDLIN (1:1) został rozegrany 2.09.2015 XV kolejka: 14.11.2015 PILICA WIERBKA ­ PRZEBÓJ II WOLBROM 1:1. Brak szczegółowych informacji 16.11.2015 BOLESŁAW BUKOWNO ­ PILICZANKA II 3­1 (1:0) Bramki: Nowak 78. Piliczanka II : Stolarski­ Rybczyński (70' R. Kazior), Opiłka, P. Kazior, Gruca ­ Nowak, Słowik, Kalamat, Kijas ­ D. Musialski, Ł. Musialski. Po 15 kolejkach Ospel z 22 punktami zajmuje 8miejsce a Piliczanka II z 13 punktami 13 miejsce

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 17/20 Stopka redakcyjna Nasza Pilica

[Dokończenie ze strony 3] Zostanie jednak Pilica, lub na email: [email protected] w pamięci wielu jako człowiek prawy i uczciwy. do 15 maja 2016 roku. Życzliwy i pomocny. Wyrozumiały wobec bliźnich – nie zdarzało się, by mówił o nich źle, no... może tylko o myśliwych. Dobrze się z Nim rozmawiało. Miał swoje dziwactwa – czasem zabawne, czasem irytujące. Ale to one stannowiły o Jego odrębności. Miał też swoje demony, które Go dopadały i niszczyły. Krzysztofie, teraz gdy znalazłeś się po Drugiej Stronie Bytu, masz to, czego pragnąłeś – spokój. Mamy jednak nadzieję, że robisz tam to, co ukochałeś i w czym byłeś mistrzem. Wędrujesz po niebiańskich polanach i fotografujesz. Tylko Twych zdjęć nie możemy obejrzeć. Na razie... Żegnaj!!! [Alicja Barczyk]

ZAGADKA Odpowiedź na pytanie nie była prosta. Spróbujmy policzyć nasze kościoły: św. Piotra KULINARIA (niezachowany), św. Jana Chrzciciela i św. Jana JABŁKA PIECZONE Z ŻURAWINĄ ­ 6 jabłek, Ewangelisty w Pilicy, św. Walentego i Stanisława (na słoik żurawiny. Z jabłek wyciąć gniazda nasienne (np. Zarzeczu, obecnie w ruinie), św. Barbary odwrotną stroną obieraka do warzyw), żurawiną (niezachowany), św. Jerzego (przy ul. Krakowskiej wypełnić jabłka, wyłożyć na blaszce lub w naczyniu w Pilicy), Najświętszego Imienia Jezus w Biskupicach, żaroodpornym i zapiekać w piekarniku, w temp. 180 Najświętszego Serca Jezusowego w Dzwono­ st. C przez 20­30 min w zależności od wielkości Sierbowicach, Podwyższenia Krzyża Świętego jabłek. Doskonały dodatek do drugiego dania. (nieczynny) i Matki Bożej Częstochowskiej, oba w Dobrakowie, Niepokalanego Poczęcia NMP JABŁKA SMAŻONE W CIEŚCIE ­ 4 jabłka w Wierbce, św. Mikołaja w Kidowie... pierwotnie p.w. kruche, 4 jajka, 1 łyżka śmietany kwaśnej, 1 łyżka Wszystkich Świętych... liczyć jako jeden czy jako mąki, cukier, olej, cynamon. Jabłka obrać, pokroić dwa? Na tym nie koniec! Do gminy należały przez w talarki, posypać cukrem. Żółtka rozbić ze śmietaną. pewien czas Giebło z kościołem pw. św. Jakuba Białka ubić na pianę, wymieszać z żółtkami, delikatnie Apostoła i Strzegowa z kościołem pw. Podwyższenia wymieszać z mąką. Maczać jabłka w cieście, kłaść na Krzyża Świętego. Można doliczyć kościół ewangelicki gorący olej i smażyć, przewracając ostrożnie, aż przy ulicy Krakowskiej (niezachowany) i dwie również nabiorą pomarańczowego koloru. Podawać posypane niezachowane bożnice. Niestety nie napłynęła żadna cukrem i cynamonem. prawidłowa odpowiedź chociaż postanowilismy uznawać odpowiedzi wymieniajace od 11 do 17 RACUCHY DROŻDŻOWE Z JABŁKAMI ­ kościołów. 250ml mleka, 2 jajka, 50g cukru, 50g oleju do ciasta, 30g drożdży, 300g mąki, olej do smażenia, 2 jabłka, NOWA ZAGADKA: szczypta soli. Jabłka utrzeć na tarce o dużych oczkach lub pokroić w drobną kostkę. Drożdże Jaki obiekt widać na starej fotografii i gdzie rozpuścić w letnim mleku z dodatkiem cukru, gdy się znajdował ? zaczną pracować dodać jajka, mąkę, olej, sól – wymieszać, do masy dodać jabłka, pozostawić na Odpowiedzi prosimy nadsyłać listownie na 10 min, aby wyrosło. Nabierać łyżką i smażyć na oleju adres MGPB w Pilicy, ul. Zawierciańska 12, 42­436 z obu stron na złoty kolor. Można oprószyć cukrem

IMPRESSUM: REDAKCJA: "Nasza Pilica" ­ miesięcznik gminy Pilica Anna Kowalska [ANK] ­ redaktor naczelny, Joanna Bzdęga [JB], Małgorzata Drąg­Wieluńska ISSN 2353­7833 [MDW], Katarzyna Jurczak [KJ], Iwona Kuraś [IK], Magdalena Lis [ML], Iwona Sikora [IS], WYDAWCA: Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna w Pilicy Aleksander Kot [AK], Szymon Kot [SzK] ul. Zawierciańska 12, 42­436 Pilica Opracowanie graficzne: Szymon Kot [SzK], Małgorzata Drąg­Wieluńska [MDW] tel. (32) 67 35 143, Skład: Biuro Techniczne ­ Szymon Kot; email: szymon.kot@biuro­techniczne.com.pl www: http://www.naszapilica.pl, Nakład: 1700 egz. Druk: GrafPress ­ Olkusz; email: [email protected] email: [email protected]

Redakcja zastrzega sobie prawo niewykorzystania materiałów nie zamówionych, a także prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Tekstów nadesłanych nie zwracamy. Nadesłanie tekstu nie jest równoznaczne z jego opublikowaniem. Nadesłanie tekstu/zdjęcia wiąże się z wydaniem zgody na jego publikację na łamach miesięcznika i/lub dodatków w wersji drukowanej i elektronicznej. Wyrażane opinie są poglądami autorów i nie zawsze odzwierciedlają stanowisko redakcji. Teksty nadesłane oraz cytowane pisane są kursywą. Regulamin regulamin czasopisma "Nasza Pilica" dostępny u Wydawcy oraz na stronie internetowej czasopisma. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych w miesięczniku w celach komercyjnych. Zdjęcia oraz artykuły wykorzystane w publikacji, jeżeli nie zaznaczono inaczej, są własnością redakcji/autora lub redakcja/autor posiada zgodnę na ich publikację. Korzystanie z materiałów zamieszczonych w miesięczniku wymaga zgody Redakcji, poza wyjątkami określonymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa takich jak dozwolony użytek w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). W przypadku uzyskania pisemnej zgody Redakcji/Wydawcy na rozpowszechnianie i wykorzystywanie danych, informacji lub artykułów lub ich części zawartych w miesięczniku, rozpowszechnianie to i wykorzystywanie dopuszczalne jest na poniższych zasadach: 1) wykorzystywane informacje prezentowane będą w całości, bez zmian, skrótów i przeróbek; 2) wykorzystywane dane, informacje i prace będą posiadały widoczne odwoływanie do miesięcznika "Nasza Pilica" poprzez podanie źródła.

Str. 18/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Nasza Pilica Kulinaria pudrem lub podawać z jogurtem owocowym. i żółtka i zmiksować. Dodać przesianą mąkę z proszkiem. Delikatnie wymieszać. Piec 20 minut SURÓWKA Z CZARNEJ RZODKWI w temp. 170 stopni. Jabłka obrać, pokroić na drobne Z JABŁKAMI ­ 2 średniej wielkości czarne rzodkwie, 2 kawałki i rozgotować, dodać galaretki. Zimną masę duże winne jabłka, sok z cytryny, 1szkl. śmietany, wylać na biszkopt. Śmietanę ubić, dodać cukier, dodać cukier, sól, zielenina. Rzodkiew utrzeć na tarce żelatynę przygotowaną wg przepisu na opakowaniu. z drobnymi otworami, oprószyć solą i cukrem Rozsmarować na masie jabłkowej. Kokos uprażyć na odstawić. Jabłka utrzeć na tarce z grubymi otworami patelni z cukrem i masłem. Posypać na śmietanę. i skropić sokiem z cytryny. Rzodkiew odsączyć z nadmiaru soku, połączyć z jabłkiem. Zalać spienioną MARCHEWKA Z JABŁKIEM ­ Składniki: 3 śmietaną. Podawać nie później niż 5 min, po marchewki (300g), 1 jabłko (150g), 2 łyżki jogurtu przygotowaniu, posypane zieleniną. naturalnego (50g) przyprawy (sól, pieprz). Marchew i jabłko trzemy na tarce o dużych oczkach, mieszamy FALE DUNAJU ­ 30dkg maki, 20dkg cukru, 2 z jogurtem naturalnym i przyprawiamy. [Edyta Szota] łyżki kakao, 5 jajek, 1 masło lub margaryna, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, ½ kg jabłek. Margarynę utrzeć CIASTO STUDNIÓWKOWE ­ 5 jajek, 30dkg dodać cukier i żółtka utrzeć, dodać mąkę wymieszaną cukru pudru, 1 kostka masła, 35dkg maki, mały z proszkiem do pieczenia, na końcu ubitą pianę na proszek do pieczenia, 2 łyżki śmietany, 2 łyżki kakao, sztywno – wymieszać. Ciasto podzielić na dwie 1 kg jabłek, 0,5 szkl. cukru ( w zależności od tego czy części, białą wyłożyć na blachę, a do drugiej dodać są kwaśne czy słodkie) 2 galaretki pomarańczowe lub kakao i wyłożyć na jasną. Jabłka pokroić w ósemki cytrynowe. Jabłka rozprażyć z cukrem i galaretką i powciskać na wierzch ciasta. Piec 40­50min (ostudzić). Utrzeć żółtka, cukier puder i masło, dodać w zależności od piekarnika w 180 st. mąkę z proszkiem, śmietanę i pianę C. Masa: ½ l. mleka, 1 łyżka mąki z białek – wymieszać. Podzielić na ziemniaczanej i 1 budyń śmie­ 2 części, do 1 części dodać 2 łyżki tankowy – ugotować budyń, wy­ kakao. Na blaszkę wykładać ciasto studzić. ½ kostki masła i ½ kostki jasne, rozprażone jabłka, ciasto margaryny , 3/4 szkl. cukru pudru – ciemne. Piec 50 min. w 180 st. C. utrzeć na puch, poczym dodawać po Polewa: 20 dkg cukru pudru, 3 łyżki łyżce masy budyniowej ciągle rumu, 1 łyżka wody (lub soku ucierając. Krem wyłożyć na zimne z cytryny), 2 łyżki masła ­ rozto­ ciasto. Polewa: 4 łyżki śmietany, 2 pionego. Wszystkie składniki utrzeć kopiaste łyżki masła, 4 kopiaste łyżki pałką w małej miseczce. Polać cukru pudru, 3 łyżki kakao – gorące ciasto, zostawić do rozpuścić (nie gotować ) gdy zastygnięcia. [Halina G.] ostygnie polać krem. (Można zamiast polewy rozpuść czekoladę i polać). CIASTO Z JABŁKAMI ­ 4 jajka, 1szkl. cukru, 1/2 szkl. oleju, 1 łyżeczka sody, 1 łyżeczka cynamonu, JABŁECZNIK ­ ½ kg mąki, 1 margaryna, 2 3 szkl. jabłek (pokrojonych w plasterki), 2 szkl. mąki, 1 jajka, 10dkg cukru, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, cukier waniliowy. Białka ubić z cukrem na pianę, 1,50 kg jabłek. Z podanych składników zagnieść dodać cukier waniliowy, żółtka, mąkę, sodę, olej, na ciasto, jeśli jest za twarde dodać gęstą śmietanę. końcu dodać cynamon. Dodać jabłka i wymieszać Ciasto podzielić na 3 części z każdej upiec blat na łyżką. Piec ok. 50min. Ta porcja jest na tortownicę. złoty kolor w 180 st. C. Jabłka obrać, pokroić Jeśli chcemy zrobić na blachę robimy z 1 i ½ porcji. i rozprażyć (można dodać galaretkę wtedy po [Jolanta Antczak ] wystygnięciu ciasto nie będzie się rozpadało). Gorącymi jabłkami przełożyć blaty. Wierzch posypać TARTA ­ składniki:1 żółtko, 10 dag masła, 20 cukrem pudrem. dag cukru, 20 dag mąki, 5 dużych jabłek, cynamon wykonanie: Do miski wsyp mąkę, 10 dag cukru dodaj BISZKOPT Z JABŁKAMI I ŚMIETANĄ ­ 5 żółto oraz masło i zagnieć kruche ciasto. Odstaw na jajek, 5­6 łyżek cukru, 5­7 łyżek mąki, 1 łyżeczka 30 minut do lodówki. Jabłka umyj i obierz ze skórki. proszku do pieczenia. Reszta: 1 kg jabłek, 2 galaretki Następnie pokrój w cienkie plasterki. Ciasto rozwałkuj (czerwona i pomarańczowa), Śmietana 30% ­ 1 i wyłóż nim formę. Udekoruj jabłkami, które przed opakowanie 180g, 1 łyżeczka żelatyny, 1/3 szklanki wstawieniem ciasta do piekarnika posyp resztą cukru cukru pudru, 100 g wiórek kokosowych, 2 łyżki cukru, i cynamonem. Piecz ok. 30 min. w piekarniku 2 łyżki masła. Białka ubić na sztywno. Dodać cukier rozgrzanym do 180 – 200 st. C. [Jolanta Antczak]

Nr 4 (26) Kwiecień 2016 Str. 19/20 Na starej fotografii Nasza Pilica

Budynek Szkoły Handlowej Koedukacyjnej działającej w latach 1924­1934 przy ul. Księżnej. Fotografia ze zbiorów pani Aleksandry Goszczyńskiej

Str. 20/20 Nr 4 (26) Kwiecień 2016