Vestigings Plaats Onderzoek Jumbo Krimpen Aan Den Ijssel 3774

Vestigings Plaats Onderzoek

Jumbo Krimpen aan den IJssel 3774

Inhoudsopgave:

Achtergrond & Doelstellingen

Overzichtskaart marktgebied

Beoordeling Locatie, Parkeren en Winkel

Beoordeling Concurrentie

Het Marktgebied

Socio-demografie van de markt

Het marktgebied in cijfers

Supermarktaanbod in het marktgebied

Gebonden besteding in het totale marktgebied

Conclusie

Foto van Jumbo Dijkman in Krimpen aan den IJssel mei 2019.

1 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Achtergrond & Doelstellingen

In Krimpen aan den IJssel zijn een aantal ontwikkelingen gaande. Libertas Investments B.V. wil inzicht in de verdere (omzet) ontwikkeling van deze Jumbo vestiging, rekening houdende met de ontwikkelingen die plaatsvinden in Krimpen aan den IJssel. Daartoe wordt een VPO uitgevoerd.

Google Earth foto van Krimpen aan den IJssel met Jumbo De Olm in de gele cirkel.

Algemeen en korte historie* Krimpen aan den IJssel is een aantrekkelijke woon- en werkgemeente. Gunstig gelegen tussen twee uitersten. Aan de westelijke kant alle voordelen van de nabijheid van de stad Rotterdam. En aan de oostelijke zijde het weidse land- schap van de groene Krimpenerwaard. Over het ontstaan van Krimpen aan den IJssel is weinig bekend. Voor het eerst in 1277 wordt in geschriften melding gemaakt van een ambacht, ofwel een dorp op de IJssel. Door de eeuwen heen is de naam op uiteenlopende wijze geschreven: Crimpene op den Yssel, Crim- pen opte Issel, Crimpene of Crempene op ‘t IJssel. In de volksmond werd de plaats begin 1800 ook wel Tingenijssel genoemd. Krimpen was in het verleden een ander woord voor rivierbocht. Met de toevoeging ‘aan den IJssel’ onder- scheidt het dorp zich van de buurgemeente Krimpen aan de Lek.

Krimpen aan den IJssel ligt in de westpunt van de Krimpenerwaard. Een gebied dat al eeuwen ingeklemd ligt tussen twee rivieren, de Hollandsche IJssel en de Lek, die vanaf de 8e eeuw hun huidige bedding volgen. Historische geschriften maken melding van het feit dat Krimpen aan den IJssel in 1630 vijftig huizen tel- de met in totaal tweehonderd inwoners. Het dorp bleef eeuwenlang een agrari-

2 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

sche samenleving met in 1946 zo’n 6.550 inwoners. De mensen woonden voornamelijk langs de IJssel- en Lekdijk. Ook stonden er huizen in de tot 1855 zelfstandige gemeente Stormpolder. Veel Krimpenaren hadden werk in de steen- bakkerijen en op de scheepswerven, die zich al sinds eeuwen gevestigd hadden in de Stormpolder en langs de IJsseldijk. De groei van Krimpen aan den IJssel is op gang gekomen met de bouw van de Algerabrug. Na de watersnood-ramp van 1953 werd het eerste Deltawerk gerealiseerd met de bouw van de storm- vloedkering in de Hollandsche IJssel. De vaste oeververbinding van Krimpen aan den IJssel kon in 1958 in gebruik worden genomen. De woningbouw breidde zich in een snel tempo uit over het hele grondgebied van de gemeente. Eerst werd de polder Kortland volgebouwd, daarna volgde de polder Langeland. In 1995 is de woningbouw begonnen in de nieuwe en tevens de laatste woonwijk Lansingh- Zuid. Als deze wijk volledig gereed is zal Krimpen aan den IJssel 11.610 woningen tellen. Krimpen is dan uitgegroeid tot een gemeente met zo’n 30.000 inwoners (najaar 2018 CBS 29.213 inwoners).

Libertas Investments B.V. heeft Knowledge in Store verzocht in Krimpen aan den IJssel een Vestigings Plaats Onderzoek uit te voeren met het doel de marktsitu- atie in kaart te brengen. Daarnaast zal er een omzetinschatting gemaakt worden voor Jumbo De Olm op de aangegeven plaats in Krimpen aan den IJssel.

De vraagstelling is derhalve meerledig:

• Hoe groot is het marktgebied en wat is het huidige marktaandeel van de supermarkten in het marktgebied? • Wat zal er met het marktgebied, marktaandeel en de omzetten van de aanwezige foodsector gebeuren door de laatste ontwikkelingen in Krim- pen aan den IJssel en wat is daarvan de invloed op Jumbo De Olm van 1.128 m² VVO? • Wat wordt de omzet die Jumbo De Olm hier kan bereiken op deze oppervlakte van 1.128 m² VVO?

In dit VPO zullen wij trachten deze vragen te beantwoorden.

Kasper Niehaus en Maarten Niehaus Knowledge in Store V.O.F.

*NB: In de supermarktwereld hanteert men het begrip VVO (Verkoop Vloer Oppervlak) en niet WVO (Winkel Vloer Oppervlak). Men gaat hierbij uit van de onderlinge krachtsverhouding die het aantal m² VVO in combinatie met een formule heeft. Tevens wordt m² VVO vaak gebruikt om de maximale toegestane grootte te bepalen, ongeacht welke grootte het totale pand heeft. Dit kan derhalve afwijken van het begrip WVO of NEN2580 die in Vastgoed veel gehanteerd wordt en mede de huurprijs van het object bepaald. Zie ook bijlage 1.

*Bronnen: gemeentelijke websites en andere relevante websites alsmede eigen waar- neming tijdens locatiebezoek.

3 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Overzichtskaart

Kaart marktgebied Krimpen aan den IJssel:

MCD 745 m² VVO

Jumbo 1.151 m² VVO AH 1.100 m² VVO AH 1.500 m² VVO AH XL 3.600 m² VVO MCD 648 m² VVO Coop 720 m² VVO Plus 1.005 m² VVO Coop 425 m² VVO Lidl m² VVO NB AH 2.300 m² VVO AH 1.163 m² VVO Aldi m² VVO NB Lidl 1.200 m² VVO AH 1.000 m² VVO Dirk 850 m² VVO Jumbo 880 m² VVO AH 1.163 m² VVO Plus 1.100 m² VVO Lidl 1.000 m² VVO Jumbo 1.002 m² VVO Lidl m² VVO NB Lidl 1.100 m² VVO

Jumbo 1.128 m² VVO MCD 400 m² VVO Plus 1.200 m² VVO LidlLidl 1.1001.100- 1.200m² VVO m² VVO AH 1.025 m² VVO Plus 780 m² VVO Jumbo 1.250-1.500 m² VVO EMTÉ-Coop 1.040 m² VVO V. Tol 230 m² VVO Dirk 1.092 m² VVO AH 1.700 m² VVO Coop 560 m² VVO AH 1.100 m² VVO Beoordeling locatie, parkeren en supermarkt

Locatie & Bereikbaarheid: Jumbo De Olm is enigszins excentrisch gelegen in Krimpen aan den IJssel. Het nevenaanbod is zeer beperkt en aan de andere zijde van de twee postcode ge- bieden 2925 en 2924 vinden we het wijkcentrum De Korf, dat een uitgebreider nevenaanbod heeft. In De Korf zal de tevens daar gevestigde Lidl Jumbo versterken. Voor Jumbo De Olm geldt dat Lidl (voormalige Edah) aan de Brink op afstand is gelegen en derhalve veel minder zal versterken. Jumbo De Olm is echter voor een ieder die dit wil, wel goed te bereiken via de doorgaande routes door de wijkdelen (Fresia-Populierenlaan-Vijverlaan-Zwanenkade en Moderato). Maar ook vanaf de Provinciale weg is Jumbo De Olm via de Krimpenerbosweg goed te bereiken, zodat ook inwoners van Krimpen aan de Lek deze Jumbo als supermarkt, naast een daar gevestigde Albert Heijn, kunnen bezoeken. Eenmaal vlakbij is tevens de zichtbaarheid goed. Ondanks een gebrek aan sterk nevenaanbod kunnen we deze locatie voor een wijksupermarkt als goed beoordelen.

Supermarkt en Parkeren: We gaan er in dit onderzoek van uit dat de op de huidige locatie deze in 2016 naar 1.128 m² VVO vergrote Jumbo naar de voor de Jumbo formule geldende meest recente formule-uitgangspunten gehandhaafd blijft.

4 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Google Earth foto Jumbo De Olm (gele vierkant) en parkeren in de blauwe vierkanten.

Parkeren is hier gratis en geschiedt direct voor de supermarkt. Hiervoor zijn circa 60 parkeerplaatsen aanwezig, hetgeen bij een norm van 4-5 parkeerplaatsen per 100 m² VVO voldoende moet zijn. Aan de achterzijde van de bebouwing zijn nog een groot aantal parkeerplaatsen aanwezig, die van beide zijden zijn te bereiken. Het alternatief echter, omlopen met een (vol) winkelwagentje, is hier geen echte optie. Laden en lossen geschiedt aan de achterzijde zonder klanten te belemme- ren. De parkeervoorziening kan daarmee als goed tot zeer goed worden beoordeeld, ervan uitgaande dat er geen hinder is van langparkeerders.

Beoordeling Concurrentie

Winkelcentrum Crimpenhof

Plattegrond van winkelcentrum Crimpenhof in Krimpen aan den IJssel met de EMTÉ- Coop locatie in de paarse-, Albert Heijn in de blauwe- en Dirk v/d Broek in de rode cirkel.

5 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Het hoofdwinkelcentrum Crimpenhof in Krimpen aan den IJssel is een naar binnen gekeerd winkelcentrum dat als het ware uit drie aan één gesloten delen bestaat. In het middendeel vinden we een Dirk van den Broek (v/h Jumbo) en via de doorgang in het zuidelijke deel een EMTÉ. Aan de noordzijde van Dirk van den Broek is Albert Heijn gevestigd en de overige winkels bevinden zich aan de passages. Het hoofdwinkelcentrum van Krimpen aan den IJssel ligt vlakbij de doorgaande binnenring van Krimpen aan den IJssel en is daarmee goed te bereiken. Vanuit Krimpen aan de Lek is dit het eerste volwaardige winkelcentrum dat men tegenkomt en waarbij het redelijk uitgebreide nevenaanbod, en de drie aanwezige supermarkten, een belangrijke factor is om hier boodschappen- en inkopen te doen. De Crimpenhof vervult tevens een functie voor de dorpen Ouderkerk aan den IJssel en Krimpen aan de Lek. Hier zal een (kleine) verandering gaan plaatsvinden nadat EMTÉ in week 12 van 2019 is heropend als Coop supermarkt. Men zal als inwoner van Krimpen aan den IJssel zo veel als mogelijk vooraf kiezen waar geparkeerd gaat worden als men het winkelcentrum Crimpen- hof bezoekt daar de loopafstanden anders, zeker met een vol winkelwagentje, groot kunnen zijn. Parkeren kan aan de zijde van Dirk van den Broek in de par- keervakken op het parkeerterrein direct voor de supermarkt, hetgeen ook voor Albert Heijn geldt die hier de meest ruime parkeervoorziening heeft. Maar ook bij EMTÉ-Coop is een (te) kleine parkeervoorziening voorhanden. Daarmee is het aantal parkeerplaatsen bij deze 3 supermarkten op drukkere momenten enigszins beperkt doordat deze parkeervoorzieningen ook bestemd zijn voor klanten van de andere hier gevestigde winkels. Tijdens de marktdagen is de druk op de parkeerruimte aan de zijde van Albert Heijn extra hoog. Alle parkeerplaatsen bij dit winkelcentrum zijn gratis en er geldt een blauwe zone.

Google Earth foto situatie 2019 met parkeren bij Dirk van den Broek in het rode, EMTÉ (Coop) in het paarse- en Albert Heijn in het gele vierkant en parkeren in de blauwe vierkanten in Krimpen aan den IJssel.

6 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Foto’s van Albert Heijn, Dirk van den Broek en EMTÉ in het winkelcentrum Crimpenhof in Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Winkelcentrum De Korf in Krimpen aan den IJssel In de buurt Boveneind is winkelcentrum Arcade de Korf gevestigd met een Jum- bo van 1.250 m² VVO en een Lidl van circa 1.100 m² VVO. Het winkelcentrum is voornamelijk naar binnen gekeerd en oogt enigszins verouderd en achterstallig qua onderhoud. Er is enige leegstand, maar er zijn ook winkels gerealloceerd in het winkelcentrum zelf. Van de overige gesloten winkels is niet bekend of ze wel of niet terugkeren in het winkelcentrum. In de huidige situatie kan het nevenaanbod als voldoende tot goed worden beoordeeld. Begin 2018 is het winkelcentrum van eigenaar gewisseld, welke begin 2019 is gestart met de herontwikkeling van het winkelcentrum. De gemeente draagt ook bij door onder andere extra parkeer-

7 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

gelegenheid toe te voegen. Het winkelcentrum, officieel ‘Arcade de Korf’ ge- naamd, omvat circa 8.500 m² BVO en 41 winkelunits inclusief de leegstaande units. Op de website staan 26 winkels inclusief Jumbo en Lidl vermeld. Tijdens ons locatiebezoek bleken 6 van deze winkels gesloten te zijn. Hoeveel hiervan terugkeren is niet bekend. De bereikbaarheid is goed vanuit alle richtingen, met name vanuit zuidelijke richting waar Jumbo is gevestigd. Dit komt door de aan- sluiting aan de rotonde van de Olympiaweg-Nieuwe Tiendweg, één van de 3 belangrijke oost-westverbindingen van Krimpen aan den IJssel. De entree is weliswaar aan de binnenzijde, hetgeen de vindbaarheid enigszins beperkt. De herontwikkeling, zeker wanneer de leegstand wordt ingevuld met sterk nevenaanbod, zal door de trekkracht van Jumbo, Lidl en de overige aanbieders in het winkelcentrum als geheel doen toenemen. We gaan er in dit onderzoek van uit dat op de huidige locatie Jumbo zal uitbreiden naar 1.500 m² VVO en Lidl zal uitbreiden naar 1.400 m² VVO.

Plattegrond van officële website van winkelcentrum Arcade de Korf in Krimpen aan den IJssel.

8 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Foto’s van wijkwinkelcentrum De Korf met Jumbo en Lidl Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Foto’s van Lidl De Brink in Krimpen aan en IJssel en van Albert Heijn in Krimpen aan de Lek mei 2019.

In de wijken aan de oostzijde van Krimpen aan den IJssel vinden we nog een tweede solitair gevestigde Lidl van 1.000 m² VVO (voormalige Basismarkt) aan De Brink. In Krimpen aan de Lek troffen we in het verleden nog een kleinere C1000 van 786 m² VVO aan. De nieuwbouw er direct naast is in de nazomer van 2014 gereed gekomen, hetgeen betekent dat deze C1000 is gerealloceerd en is vergroot naar 1.100 m² VVO en heropend is onder de Albert Heijn formule.

On-line internet supermarktverkopen en bezorging Knowledge in Store V.O.F. volgt deze trend vanaf het begin bijna dagelijks en heeft daar een specifieke mening over. Zie hiervoor bijlage 2 van dit rapport.

Supermarkt ontwikkelingen in Krimpen aan den IJssel

Crimpenhof ontwikkeling 2017-2018

Nieuw centrum De gemeente Krimpen aan den IJssel werkt aan een écht centrum. Een hart van de gemeente waar men kan werken, wonen en winkelen en waar de belangrijkste voorzieningen voorhanden zijn. De gemeenteraad heeft hiervoor eind 2006 de

9 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Centrumvisie vastgesteld. Het huidige centrum van Krimpen aan den IJssel vol- doet niet aan dit beeld. Het centrum lijkt nog het meest op een parkeerplaats met daar omheen een verborgen (trouw)plein, veel achterkanten van winkels, veel oude en kleine woningen en veel lege ruimte met nauwelijks een functie. De Cen- trumvisie geeft het (ruimtelijke) toetsingskader voor een aantal afzonderlijke ontwikkelingen op het gebied van wonen, winkelen en (maatschappelijke) voorzieningen. De Centrumvisie schept óók een beeld van een beter op de centrumfunc- ties afgestemde infrastructuur en openbare ruimte.

Het centrum ligt tussen de C.G. Roosweg, De Nieuwe Tiendweg, de Burgemees- ter Aalberslaan en de Noorderstraat. Komend vanaf de Algerabrug ligt het centrum verscholen achter een brede parkachtig ingerichte berm van de C.G. Roos- weg. Komend vanaf de Albert Schweitzerlaan ligt het busstation als een stop op de fles voor de entree naar het winkelcentrum. Het feitelijke centrum is niet veel meer dan een in zichzelf gekeerd winkelcentrum omzoomd door parkeerplaatsen en enkele belangrijke voorzieningen zoals het raadhuis, het politiebureau, enkele kerken en cultureel centrum De Tuyter met de bibliotheek. Voor een deel bestaat het centrumgebied uit verouderde en te kleine woningen. Het is onduidelijk waar het centrumgebied begint of eindigt. De ruimtelijke karakteristiek wordt bepaald door parkeerterreinen en onbestemde, beperkt bruikbare openbare ruimte. Cen- traal in deze visie staat het realiseren van een centraal plein als hart voor Krimp- en. Alle openbare functies en programma's, zoals raadhuis, bibliotheek, horeca, wonen, markt, cultureel centrum etcetera die het plein levendig en aantrekkelijk kunnen maken worden geconcentreerd rondom deze ruimte.

Situatie met Dirk van den Broek, Aldi en Albert Heijn in het dan vernieuwde winkelcentrum Crimpenhof.

10 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Het hoofdwinkelcentrum Crimpenhof in Krimpen aan den IJssel is een naar binnen gekeerd winkelcentrum dat als het ware uit 6 delen bestaat, omringd door 5 parkeerterreinen. Van noord naar zuid gezien is het winkelcentrum als het ware in een omgekeerd ‘V-vorm’ gesitueerd. Aan de westelijke zijde is een voormalige Jumbo van 1.092 m² VVO gevestigd. In 2017 is deze supermarkt verkocht en naar de Dirk van den Broek formule geremodeld. Het winkelcentrum ligt nabij de N210 en de Nieuwe Tiendweg, waardoor de bereikbaarheid goed is. De Crimpen- hof vervult tevens een functie voor de dorpen Ouderkerk aan den IJssel en Krim- pen aan de Lek door een groot aanbod aan non-food winkels. Hier zal een verandering gaan plaatsvinden nadat de EMTÉ locatie een Coop is geworden en is gesloopt en is vervangen door één grote locatie met daarin ruimte voor Coop van geschat 1.000 m² VVO en Dirk van den Broek van 1.700 m² VVO (2.000 m² BVO) in 2017-2018. Tevens zal er boven deze nieuwe Dirk van den Broek en Coop vestigingen een parkeerdak worden gerealiseerd met 233 gratis parkeerplaatsen. Het parkeerdak zal twee tapis-roulants krijgen die uitkomen bij de in- en uitgangen van Coop en Dirk van den Broek.

Echter gezien de overname van EMTÉ door Coop en het verder ontbreken van voortgang en nieuwe plannen zullen we er van uitgaan dat deze ontwikkeling de eerstkomende jaren geen doorgang zal vinden.

Buiten deze ontwikkelingen en de wel doorgaande ontwikkeling van winkelcentrum Arcade De Korf zijn er bij ons géén andere supermarkt plannen bekend voor Krimpen aan den IJssel.

Woningbouwplannen

Bouwplannen op langere termijn (tot 2030) De gemeente is bezig met de voorbereidingen van de Woonvisie. In dit verband is opnieuw gekeken naar de demografische ontwikkelingen en de daaruit voort- vloeiende kwantitatieve en kwalitatieve woonwensen in relatie tot de woning- bouwmogelijkheden die er op korte en langere termijn in de gemeente zijn.

Hieruit is kort samengevat het volgende beeld naar voren gekomen: 1. Krimpen vergrijst (nog) sneller dan het landelijke gemiddelde. 2. De gemiddelde woningbezetting is op dit moment hoger dan het landelijke gemiddelde. De verwachting is dat de woningbezetting de komende jaren verder zal dalen. 3. Een (beperkte) groei in inwonertal lijkt wenselijk, omdat op die manier meer garanties kunnen worden geboden voor een evenwichtige leeftijdsopbouw van de bevolking. 4. Het aandeel appartementen in de woningvoorraad is op dit moment relatief beperkt (26%). De laatste jaren zijn echter veel appartementen aan de voorraad toegevoegd. Ook voor de eerstvolgende jaren zal dat het geval zijn. 5. Er lijkt tot 2030 plancapaciteit voor een woningbouwprogramma van (bru- to) 4.300 woningen. Rekening houdend met sloop zal de woningvoor-

11 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

raad dan toenemen van 11.550 (2007) tot 14.680 in 2030. Een gemiddelde (netto) productie van 150 woningen per jaar. 6. Binnen dit woningbouwprogramma wordt voorlopig rekening gehouden met maximaal 1.200 woningen in de Stormpolder. 7. Het woningbouwprogramma tot 2030 zal naast appartementen ook voldoende grondgebonden woningen moeten bevatten. 8. Het inwonertal zal hierdoor (kunnen) groeien tot maximaal 34.354 inwoners, uitgaande van een gemiddelde woningbezetting in 2030 van 2.28.

Daarmee laat de gemeente de mogelijkheden om wonen en werken in de Storm- polder te combineren overigens niet los. Bovendien zetten de gemeenten Rotter- dam en Ridderkerk ook aan de andere kant van de rivieroever in op het toe- voegen van woningen. Echter deze plannen zijn voorlopig ‘in de ijskast’ gezet en zullen, als deze verder worden ontwikkeld, sterk vertraagd gaan plaatsvinden.

De Wilgen 2019 Op 22 december 2018 is de inschrijving voor de kavels in De Wilgen gesloten. In totaal zijn bij de notaris 15 inschrijvingen binnengekomen. Drie inschrijvingen bleken niet aan de gestelde eisen te voldoen. Deze inschrijvingen zijn ongeldig verklaard. Op 10 januari 2018 heeft de notaris de toewijzing verricht, waarbij 5 van de 10 kavels aan de hoogste bieders zijn toegewezen. Om op korte termijn ook kandidaten te interesseren voor de overige vijf kavels (de kavels 3, 4, 5, 8 en 9), heeft de gemeente besloten een actieve wervingscampagne te starten.

Marathon voormalig bankgebouw Rabobank heeft als eigenaar van het gebouw aan de Marathon 9 het initiatief genomen om het bestaande kantoor te transformeren tot woningen. Dit heeft geleid tot een bouwplan dat voorziet in 9 appartementen. De oplevering was voor eind 2017 gepland. Desondanks staat dit plan nog op de gemeentelijke website vermeld.

Veld en Beemd This Side Up en QuaWonen wensen de locatie van het voormalige kantoorgebouw aan de Veld en Beemd/Binnenweg te herontwikkelen voor woningbouw en hebben hierover onderling afspraken gemaakt. Dit heeft geleid tot een plan dat voorziet in 8 grondgebonden woningen. Eind 2017 heeft de gemeenteraad de stedenbouwkundige kaders vastgesteld. Deze zijn opgenomen in het ont- werpbestemmingsplan Veld en Beemd 25. Het bestemmingsplan is op 20 september 2018 vastgesteld.

Het Waardhuis Begin 2016 is gestart met de 1e fase van het haalbaarheidsonderzoek naar de transformatie van het kantoorgebouw ‘Waardhuis’ aan de Olympiade tot woningen. Deze eerste fase heeft geresulteerd in een voor initiatiefnemer financieel haalbaar en voor de gemeente stedenbouwkundig aanvaardbaar plan. Dit plan bestaat uit 3 grondgebonden woningen en 6 appartementen. De initiatiefnemer

12 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

dient voor de realisering van het plan op korte termijn een aanvraag omgevings- vergunning in.

Scheepswerf Van Duijvendijk Scheepswerf Van Duijvendijk is een van de oudste scheepswerven van Neder- land en de eerste werf met een dwarshelling. De werf bestaat al sinds de 17e eeuw. In 2002 is de werf gesloten. De scheepswerf is eigendom van de gemeente Krimpen aan den IJssel. De gemeente denkt na over een nieuwe functie voor de gebouwen op de scheepswerf. Dit unieke stukje Krimpen moet in ieder geval een herkenbare plek blijven van de gemeente.

De werf met twee monumentale houten gebouwen (loodsen) en de binnendijks gelegen villa vormen een herkenbare plek aan de IJsseldijk. Daarmee is het een van de meest karakteristieke en historisch waardevolle delen van de gemeente. De bebouwing direct ten westen van de werf past bij het historisch karakter van dit deel van de IJsseldijk. De buitendijkse bebouwing ten oosten van de werf (Bouwmarkt Karwei en de ruimten daar omheen) maakt een forse schaalsprong ten opzichte van de kleinschaligheid van de oorspronkelijke dijkbebouwing.

Veerdam Dit bouwplan omvat de bouw van een appartementengebouw aan de Veerdam gelegen tussen IJsseldijk 379, Goudriaanhof en Onder de Linden (voorheen locatie café Granny). Begin 2016 is gestart met de 1e fase van het haalbaarheidsonderzoek naar een hernieuwd initiatief van de fa. Martens om te komen tot herontwikkeling van de locatie Veerdam voor de bouw van een appartementengebouw. Deze 1e fase heeft geresulteerd in een voor initiatiefnemer financieel haalbaar en voor de gemeente ruimtelijk aanvaardbaar plan. Dit plan bestaat uit 24 appartementen. Na augustus 2017 is er geen aanvullende informatie bekend.

Koningin Wilhelminaplein Het plan omvat de transformatie van het kantoorgebouw (makelaarskantoor Van Herk) naar een vernieuwde (kleinschaliger) kantoorruimte en één woning. Op 1 november 2018 was er een inloopbijeenkomst.

Meerkoetstraat 2020 Het plangebied ligt centraal in Krimpen aan den IJssel in de wijk Kortland, ten noorden van de Nieuwe Tiendweg. Aan de noordzijde wordt het plangebied be- grensd door grondgebonden woningen aan de Meerkoetstraat. Ten oosten en westen van de locatie bevinden zich maatschappelijke en kantoorfuncties. Qua- Wonen heeft het voornemen de locatie te gebruiken voor de realisatie van een appartementengebouw. De nieuwe appartementen bieden onder andere ruimte aan bewoners van het gebied Centrum‐zuid, die in verband met de herontwikkeling van dat gebied dienen te worden geherhuisvest. Het ontwerp bestemmingsplan ‘Meerkoetstraat’ maakt de nieuwbouw van 40 woningen (geluidsgevoelige objecten) mogelijk. De start van de bouw is voorlopig gepland in mei/juni 2019. Gedurende de winterperiode zal het bouwterrein worden opgeruimd/bouwrijp gemaakt.

13 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

SGP verrast door aanvraag supermarkt om op zondag open te gaan 06-09-2018 (bron: het Kontakt.nl)

KRIMPEN A/D IJSSEL-Jumbo De Olm in Krimpen aan den IJssel wil vanaf 21 oktober elke zondag tussen 10.00 en 19.00 uur de deuren openen. Tot ergernis van de SGP. Fractievoorzitter Bert-Jan Ruissen is verrast door de aanvraag van de supermarkt. Vooral omdat de gemeenteraad nog niet op de hoogte is gebracht. "Zondagsopenstelling van winkels in Krimpen aan den IJssel is een belangrijk onderwerp geweest tijdens de verkiezingen en nu nog steeds. Wij gaan er echt van uit dat het college zich rekenschap geeft van de ingewikkeldheid van dit onderwerp en daarom zorgvuldigheid voorop stelt."

De SGP heeft schriftelijke vragen ingediend en pleit in een verklaring voor het houden van een draagvlakonderzoek onder inwoners en winkeliers. Ruissen wijst op het onderzoek dat het Algemeen Dagblad eerder uit liet voeren onder winkeliers in de Crimpenhof. "Een meerderheid van de winkeliers gaf aan geen zondagsopenstelling te willen. Ook winkeliers van Arcade de Korf lieten al twee maal in een brief weten dat ze de zondagsopenstelling niet zien zitten. En dat begrijpen we goed: de kleine, zelfstandige winkelier is straks de dupe van de wens van supermarkten en het grootwinkelbedrijf. Krimpen zal door een koopzondag wezenlijk veranderen." In een reactie laat franchiseondernemer Ernst Dijkman van Jumbo De Olm weten niet inhoudelijk te willen reageren. Hij bevestigt dat er een aanvraag is ingediend om vanaf 21 oktober de supermarkt de 12 laatste zondagen van dit jaar te openen. "Ik weet dat het onderwerp gevoelig ligt, maar het is nu aan het college en de gemeenteraad om er een oordeel over te vellen."

De coalitie van Stem van Krimpen, VVD, D66 en Leefbaar Krimpen verklaarde eerder open te staan voor invoering van een koopzondag. Ruissen vindt echter dat het college aan de eigen stand verplicht is om er nog eens goed naar te kijken. De SGP'er dringt erop aan om bij haar beslissing rekening te houden met 'het totale Krimpense bedrijfsleven'.

Resume Aan harde bouwplannen betekent dit dat er de eerstkomende tijd een toename zal zijn van circa 150 inwoners in afwachring van de realisatie van het grotere woningbouwplan van 1.200 woningen in Stormpolder.

Socio-demografie van de markt

Het gebied Krimpen aan den IJssel is een bovengemiddeld marktgebied. Het gemiddeld inkomen per gezinsontvanger is 4,0% hoger ten opzichte van het landelijke gemiddelde. De persoonsbestedingen food zijn daarmee met € 38,26 circa 0,4% hoger dan het landelijke gemiddelde van € 38,10 per week. De gezinsbe- stedingen zullen hier echter aanmerkelijk hoger zijn door nog grotere gezinnen van 2.39 ten opzichte van landelijk 2.20 gemiddeld. Krimpen aan den IJssel is ook al flink aan het vergrijzen getuige de bevolkingsopbouw. Het percentage al-

14 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

lochtonen daarentegen is met 8% enigszins lager ten opzichte van landelijk 10%. Religie speelt hier nog een flinke rol en zondagsopening is een punt van discus- sie in 2018 en 2019 totdat een definitief beleid is bepaald. Er is geen sprake van significante seizoenstoevloeiing in Krimpen aan den IJssel, waarvan dit vestigingspunt zou kunnen profiteren. Gem. Huishoudens grootte 30% % Gemiddeld aantal Eenpersoonshuishoud auto's per huishouden 20% ens 10%

0% % Gezinnen met % Koopwoningen kinderen -10% -20% -30% Woningwaarde Globale gem.leeftijd

Gemiddeld inkomen per % 0-14 jaar inkomensontvanger % niet westerse % + 65 jaar allochtonen

Wijk 00 Krimpen aan den IJssel

Het marktgebied

Het primaire marktgebied bestaat uit Boveneind en Langeland; Het secundaire marktgebied bestaat uit Kortland-Noord, Kortland Zuid en Lan - singh Zuid; Het tertiaire marktgebied bestaat uit Oud Krimpen, Wijk 01 Krimpen aan de Lek en Wijk 02 Ouderkerk aan de IJssel.

De Marktgebieden in cijfers

Marktgebied Omzetpotentie Inwoners Besteding Primair Nieuwbouw primair € 1.000,- 25 € 38,10 (2019) Boveneind € 153.000,- 3.915 € 39,07 Langeland € 269.000,- 6.995 € 38,42 Subtotaal € 423.000,- 10.935 € 38,68 Secundair Nieuwbouw secundair € 6.500,- 170 € 38,10 (2019) Nieuwbouw secundair € 7.500,- 190 € 38,10 (2019-2020) Nieuwbouw secundair € 2.000,- 45 € 38,10 (2020) Kortland-Noord € 264.000,- 7.060 € 37,36 Kortland-Zuid € 245.000,- 6.475 € 37,89

15 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Lansingh-Zuid € 96.000,- 2.400 € 39,97 Subtotaal € 621.000,- 16.340 € 38,01 Tertiair Oud Krimpen € 87.000,- 2.265 € 38,54 Wijk 01 Krimpen aan de Lek € 253.000,- 6.580 € 38,50 Wijk 02 Ouderkerk a/d IJssel € 217.000,- 5.690 € 38,18 Subtotaal € 557.000,- 14.535 € 38,32

Totale Markt Krimpen a/d IJ. € 1.601.000,- 41.810 € 38,29

Supermarktaanbod in het marktgebied

Formule VVO Omzet inschatting In primair gebied: Jumbo De Olm 1.128 m² € 240.000,- (te berekenen) Jumbo De Korf 1.250 m² € 255.000,- Jumbo De Korf 1.500 m² € 0,- (2019) Lidl De Korf 1.100 m² € 160.000,- Lidl De Korf 1.400 m² € 0,- (2019) Lidl De Brink 1.100 m² € 125.000,- Subtotaal 4.578 m² € 780.000,- In secundair gebied: Coop Crimpenhof 1.040 m² € 114.000,- (vanaf wk 12-2019)* Dirk v/d Broek Crimpenhof 1.092 m² € 145.000,- (sluit?) Dirk v/d Broek Crimpenhof 1.700 m² € 0,- (niet definitief) Aldi nieuw Crimpenhof 1.000 m² € 0,- (niet definitief) Albert Heijn Crimpenhof 1.700 m² € 380.000,- Subtotaal 3.832 m² € 639.000,- In tertiair marktgebied: Albert Heijn Krimpen a/d Lek 1.100 m² € 180.000,- Plus Ouderkerk a/d IJssel 1.100 m² € 142.000,- Subtotaal 2.200 m² € 322.000,-

Tot. marktgbd Krimp. a/d IJ. 10.610 m² € 1.741.000,-

*NB: we gaan er conform onze ervaring in dit VPO vanuit dat Coop een ongeveer gelijke omzet zal gaan realiseren als EMTÉ hier heeft behaald in 2018.

Gebonden bestedingen in het totale marktgebied

Markt Omzetpotentieel Marktaand. Bestedingen Primaire markt € 423.000,- 184,4% € 780.000,- Secundaire markt € 621.000,- 102,9% € 639.000,- Tertiaire markt € 557.000,- 57,8% € 322.000,- Sbtotaal Krimpen a/d IJ € 1.601.000,- 108,7% € 1.741.000,- Toevloeiing 9% € 144.090,- 100,0% € 0,-** Totaal Krimpen a/d IJ. € 1.745.090,- 99,8%* € 1.741.000,-

16 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

**NB: er zal beperkte toevloeiing zijn vanuit Lekkerkerk, Berkenwoude en toeristische toevloeiing vanuit ondermeer de campings die om Krimpen aan den IJssel en bovenge- noemde dorpen gevestigd zijn. Deze toevloeiing wordt mede versterkt door de zondagsopening van een aantal supermarkten in Krimpen aan den IJssel zoals nu tijdelijk wordt gedoogd (en anno mei 2019 nog steeds van kracht is).

Dit betekent dit dat de binding nu voor foodaankopen derhalve in Krimpen aan den IJssel hoog is, maar uit Krimpen aan de Lek en Ouderkerk aan de IJssel wel omzet als het ware ‘weglekt’ naar vooral het centrum van Krimp- en aan den IJssel door inwoners die boodschappen doen combineren met een bezoek aan de markt en/of het hier gevestigde uitgebreide nevenaanbod. In totaal is er echter zeer weinig afvloeiing naar Capelle aan den IJssel of andere aankoopplaatsen in Rotterdam. Maar ook de zondagsopening heeft in 2018 en 2019 voor een flinke verschuiving van omzet gezorgd.

Jumbo De Olm 1.128 m² VVO

Voor Jumbo aan De Olm met 1.128 m² VVO, rekening houdende met de ontwikkelingen die gaan plaatsvinden, mogen met de volgende koopkrachtbindings- percentages verder rekenen: vanuit het primaire marktgebied 37,5 tot 42,5%, vanuit het secundaire marktgebied 5 tot 10% en vanuit het tertiaire marktgebied 2,5 tot 7,5%. We zullen derhalve verder rekenen met primair 40%, secundair 7,5% en tertiair 5% en er tevens van uitgaan dat de huidige Jumbo omzet van € 240.000,- volledig behouden blijft voor dit vestigingspunt. Tevens gaan we uit van 9% toevloeiing met een koopkrachtbinding voor Jumbo De Olm van 5%.

Koopkrachtbinding Jumbo De Olm 1.128 m² VVO

Markt Omzetpotentieel Marktaand. Bestedingen Primaire markt € 423.000,- 40,0% € 169.200,- Secundaire markt € 621.000,- 7,5% € 46.575,- Tertiaire markt € 557.000,- 5,0% € 27.850,- Sbtotaal Krimpen a/d IJ € 1.601.000,- 15,2% € 243.625,- Toevloeiing 9% € 144.090,- 5,0% € 7.205,- Totaal Krimpen a/d IJ. € 1.745.090,- 14,4% € 250.830,-

Als we dit controleren ten opzichte van het fair-share in m² VVO betekent dit dat op 9,97% van het totale aantal m² VVO 14,37% van het totale potentieel kan worden gerealiseerd. De vloerproductiviteit wordt daarmee € 222,37 per m² VVO.

Conclusie

Zonder de supermarktontwikkelingen in het hoofdwinkelcentrum Crimpen- hof kan Jumbo De Olm een omzet van circa € 251.000,- per week gaan realiseren inclusief de zondagsopening zoals deze nu wordt gehanteerd in Krimpen aan den IJssel. We gaan er echter hierbij van uit dat deze gedurende het gehele jaar wordt gehandhaafd en niet meer wordt afgeschaft.

17 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tevens is de omzetberekening zonder BTW verhoging en andere mogelijk prijsverhogingen berekend.

Indien het centrumplan toch op (korte) termijn zal worden uitgevoerd: Met de komst van Coop ten koste van EMTÉ en een uitbreiding van Dirk van den Broek naar 1.700 m² VVO wordt met name voor Jumbo Arcade de Korf het secundaire marktgebied als het ware meer afgeschermd van de overige delen van het marktgebied. Ook zal de toevloeiing vanuit Krimpen aan de Lek enigszins toenemen voor winkelcentrum Crimpenhof. Met de opwaar- dering van winkelcentrum Arcade de Korf en de uitbreiding van de Jumbo en Lidl zal de koopkrachtbinding in het secundaire marktgebied enigszins afnemen. Qua parkeren zijn de winkelcentra Arcade de Korf en De Olm nu relatief beter dan de Crimpenhof, hetgeen gezien de koopstromen een belangrijk pluspunt is. Door een significante toename van het aantal parkeerplaatsen bij de ontwikkeling van Dirk van den Broek (en Coop?) zal echter dit voordeel voor een deel wegvallen. Daarmee bestaat de kans dat Jumbo De Olm van circa € 250.000,- per week naar circa € 235.000,- per week daalt.

Bijlages: • Begrippen NEN2580-VVO-WVO-BVO; • Online supermarkt bestedingen in Nederland 2015 t/m 2018; • Klantenlijst Knowledge in Store • Socio-demografie deelgebieden.

18 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Bijlage 1: Begrippen NEN2580-VVO-WVO-BVO

In rapporten worden veel de volgende begrippen gebruikt betreffende opper- vlaktes van winkels en supermarkten: • VVO: Verkoop Vloer Oppervlakte; • BVO: Bruto Vloer Oppervlakte; • WVO: Winkel Vloer Oppervlakte; • NEN2580.

De in dit rapport gehanteerde term VVO verwijst naar het Verkoop Vloer Oppervlak en niet naar de Verhuurbare Vloer Oppervlakte. De term VVO wordt in de Retail ook wel Winkel Vloer Oppervlakte (WVO) genoemd en verwijst naar het winkeloppervlak dat in gebruik is voor de directe verkoop. Naast VVO/WVO worden in rapporten vaak de oppervlakte(s) volgens NEN2580 genoemd. De NEN2580 meting is gestandaardiseerd en geeft volgens een meet-staat het bruto vloeroppervlak aan. De in dit rapport VVO/WVO is bepaald op basis van het bruto vloeroppervlak minus kantoren, kantine(s), toiletten, magazijnruimte(s), ont- vangstgoederenruimte, verwerkingsruimte(s) en dergelijke. De afrekenruimte (kassa’s en dergelijke) wordt hierbij wel meegeteld.

19 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Bijlage 2: Online supermarktbestedingen in Nederland 2015 t/m februari 2019.

Algemeen De internet verkopen hebben de laatste jaren een enorme stijging door gemaakt, echter vooral in non-food bestedingen. Zo hebben de omzetten van als voorbeeld de reisbureau branche, videotheken, CD/Game winkels, kledingzaken, interieur- en meubelwinkels, RTV winkels, boekwinkels en kantoorbenodigdheden, enz., enorme verschuivingen te zien gegeven, hetgeen vele winkels en zelfs ook ketens de ‘kop heeft gekost’ en ondermeer leidt tot leegstand van winkels in dorpen en steden.

Supermarktsector Voor de supermarktsector is dit echter veel minder het geval. De laatst bekende cijfers van het najaar 2018 (bron GFK) geven aan dat het ophalen van boodschappen bij de zogenaamde Pick-up-Points (PUP’s) stagneert bij anderhalf tot maximaal twee procent marktaandeel en dat de groei vooral zit in het thuisbezorgen van boodschappen (circa drieënhalf procent). Totaal geeft het GFK aan dat de berekeningen (harde cijfers bevestigd door de organisaties zijn echter nog steeds niet voorhanden) betekenen dat circa 5% van het totale potentieel van circa 39 miljard per jaar op deze wijze aan de man wordt gebracht. Iets dat echter al meer dan 20 jaar geleden is gestart met de Telesuper ‘James’, waar-van Albert Heijn de eigenaar werd. Deze bestaat nog steeds, echter nu onder de naam Albert.NL en wordt tegenwoordig gecombineerd met Bol.Com, dat ook aange- kocht is door Ahold in 2013. Bol.Com kan daarmee bijdragen in de logistieke kosten bij bezorging aan huis en margeverbetering bij afhaalpunten. Sedertdien zijn er al vele ontwikkelingen geweest, die echter géén van alle winstgevend zijn geworden en vrijwel alle niet meer bestaan door dit gebrek aan winstgevendheid.

Bezorging van boodschappen is echter niet alleen van deze tijd. De ouderen onder ons kunnen zich wellicht nog herinneren dat het boekje met de boodschappen door de kruideniers, melkboeren en slagers aan huis werd opgehaald en dezelfde dag of een dag later thuis werd bezorgd. Sindsdien is er echter veel veranderd door de opkomst van de supermarkten, de toegenomen mobiliteit, maatschappelijke veranderingen (waaronder vrouwen die meer en langer gingen werken), moderne media, aangescherpte regelgeving en al wat dies meer zij. De supermarkt branche is steeds in beweging en heeft te maken met een nog steeds verdere schaalvergroting en daarmee samenhangende kostenstructuur. Maar ook concurrentie overwegingen, stijgende loonkosten, automatisering, stijgende logistieke kosten, een nog steeds dalende verkoopprijsontwikkeling versus hogere inkoopprijzen en daardoor een hogere druk op de brutomarge door het daarbij ook nog steeds toenemende actie-aandeel, spelen hierin een belangrijke rol. Men zoekt derhalve continu naar andere, nieuwe wegen om de winstgevendheid in goed evenwicht te brengen met de kosten.

Gezien het succes van internetverkopen in de non-food sector hebben de supermarkt organisaties zich ook op deze ontwikkeling gestort, waarbij Albert Heijn

20 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

van oudsher, maar de laatste drie jaar ook vooral Jumbo en Picnic, het voortouw hebben genomen. Maar ook de andere ketens van enig importantie volgen en ieder probeert op zich ‘het wiel opnieuw zelf uit te vinden’. De kosten gaan echter de baten nog steeds te boven…………….. Algemeen geldt dat het verwerken en vervolgens verzamelen en klaarzetten van de boodschappen, extra energie en daarmee ook extra kosten inhouden. Kosten die op één of andere manier moeten worden terugverdiend om de margedruk niet verder te laten toenemen.

Als we een paar belangrijke ontwikkelingen kort beschouwen betekent dit het volgende: • PuP’s: hiervan zijn er inmiddels een honderdvijftigtal gerealiseerd (vooral bij Albert Heijn en Jumbo), alle bij de betreffende supermarkt(en) in die plaats. Beide organisaties stellen deze ontwikkeling verder voor te zetten, ondanks dat deze verliesgevend zijn. De verhoging van het marktaandeel hierdoor vindt niet plaats en veelal gaat dit ten koste van de (eigen) supermarktomzet. Men voegt derhalve wel kosten toe, maar zeer beperkt extra omzet. Overigens bemerken wij tijdens onze VPO locatiebezoeken dat er bijna nooit een auto staat bij deze PuP’s ….. hetgeen ons inziens veelzeggend is. We verwachten dan ook dat deze ‘hype’ geen grote toekomst heeft, maar wel veel publiciteit kreeg. Echter de eerste afvaller is er al. Vomar Voordeelmarkten heeft na een proef hiermee inmiddels de ‘stekker er uitgetrokken’ en beperkt zich tot afhaalpunten in de Vomar vestigingen zelf en sinds medio 2018 met een proef met bezorging door fietskoeriers in Amsterdam centrum vanuit bestaande vestigingen. Andere organisaties zijn nog bezig met een proeffase met één of slechts een paar PuP’s, maar ook gestopt met de verder ontwikkeling hiervan (Boni-Deen). • Afhaalpunten: alle grotere supermarkten hebben tegenwoordig een servicebalie en bij veel van deze servicebalies is inmiddels een afhaal- functie toegevoegd, waardoor geen dure investering van een PuP hoeft plaats te vinden. Navraag leert echter dat de omzet die op deze wijze wordt behaald alleen kostenverhogend is en vrijwel één op één ten koste gaat van de bestaande supermarktomzet. Indien deze ontwikkeling nog verder wordt uitgebreid, hebben we binnenkort meer dan 4.500 boodschappen afhaalpunten en is er geen sprake meer van een onderscheid- end vermogen. Veelal wordt echter de geringe omzet die deze afhaalpunten realiseren gewoon in de supermarktomzet verdisconteerd. Men houdt dit alleen bij in de moderne management tools waarover supermarkten beschikken, om de winst- c.q. verliesgevendheid hiervan te kunnen meten. Solitair gevestigde PuP’s van Jumbo zijn inmiddels weer gesloten. • Albert.nl: tot op heden de grootste bezorger van boodschappen, waarbij een minimum bestelbedrag geldt en bezorgkosten worden berekend. Tot op heden is Ahold N.V. er niet in geslaagd om hiermee in ruim 20 jaar winst te genereren. Men stelt ieder jaar echter dat dit het volgende jaar wel het geval zal zijn…… Echter door de nieuwkomer Picnic, die stelt tegen en de laagste prijs en zonder bezorgkosten te kunnen leveren,

21 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

heeft Ahold toegezegd ook lokaal gratis te gaan bezorgen om deze nieuwe ontwikkeling vanaf het begin de wind uit de zeilen te nemen, hetgeen inmiddels echter alweer is teruggedraaid. Winstgevendheid van Albert.nl. zal derhalve nog even op zich laten wachten vermoeden we. • SuperDirect: een ontwikkeling die in 2014 heeft plaatsgevonden en waar op een industrieterrein (lage grondkosten) aan de rand van de stad een eenvoudig, maar volledig geautomatiseerd, gebouw werd neergezet waar men de boodschappen kon ophalen met behulp van een code die na be- taling van de bestelling werd verstrekt. Sligro was hierin mede investeer- der en men stelde dat er binnen een jaar tien van deze vestigingen gerealiseerd zouden worden. Al na drie maanden werd echter, wegens ‘succes de stekker er uit getrokken’. • Picnic: een nieuwe ontwikkeling die stelt tegen de laagste prijs (Jumbo prijsgarantie) en zonder bezorgkosten winstgevend te kunnen opereren. Men heeft daartoe een businessmodel ontwikkeld in samenspraak met Boni Nijkerk en in Amersfoort in eerste instantie een paar wijken als proeftuin aangewezen. Men wil op deze wijze profiteren van de inkoopprijzen van Superunie via Boni en door het realiseren van zeer lage logistieke kosten deze belofte waar te maken. Men vergeet daarbij echter te melden dat er toch investeringen zullen moeten worden gedaan in transportmiddelen, bezorgers en als de afstand toeneemt, er toch kleine distributiecentra moeten worden gerealiseerd of ingehuurd, daar de afstand van Nijkerk naar bijvoorbeeld Eysden in Zuid Limburg, Den Helder in Noord Holland of Vlissingen in Zeeland als ‘willekeurige’ voorbeelden, op deze wijze niet zijn te bevoorraden en daar te bezorgen. Inmiddels worden deze kleine DC’s in 2016, 2017, 2018 en 2019 (inmiddels 10 stuks) alsmede een aantal zogenaamde ‘hubs’ (goederen overslag- punten) inmiddels gerealiseerd, hetgeen een kostenverhoging zal betekenen. Wel heeft men daardoor het bezorggebied verder kunnen uitbreiden. Tevens zullen er kosten worden gemaakt door Boni in Nijkerk om de bestellingen te verzamelen en in bakken klaar te zetten (ook ge- koeld en diepvries). We kennen Boni niet als liefdadigheidsinstelling, hetgeen zonder twijfel zal betekenen dat PicNic toch een hogere inkoopprijs berekend zal krijgen om deze verzamelen de logistieke kosten goed te maken. Ons inziens is deze ontwikkeling, zeker bij een meer landelijke uitrol, geen lang rendabel leven beschoren en bepalen de investeerders hierin wanneer deze ontwikkeling wordt gestopt. Momenteel communi- ceert men echter anders en stelt zelfs “Europa in te willen gaan”. We vermoeden echter dat het verdienmodel dat men hanteert door ‘datamining’ moet worden gefinancierd. In 2017 heeft echter een groep investeerders die in deze organisatie en het systeem een investering van 100 miljoen euro gedaan om verdere groei te kunnen bekostigen, maar is de winstver- wachting 2 tot 3 jaar naar voren geschoven (2020-2021). • HelloFresh: een ontwikkeling die voor zover wij weten in Duitsland begonnen is en wel een respectabel aantal klanten heeft gegenereerd. Het concept is zeer eenvoudig: men stelt een menu samen voor drie achter- eenvolgende dagen en voegt hierbij de recepten om dit zelf te kunnen

22 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

klaarmaken. Deze box wordt, inclusief de versartikelen, vervolgens met een koelwagen bezorgd. Men moet echter voor de overige wekelijkse boodschappen nog steeds de supermarkt bezoeken. Het lost derhalve het doen van boodschappen slechts ten dele op. Ahold N.V. heeft zich echter sedert augustus 2015 ook op deze markt gericht en biedt nu ook maaltijdboxen aan die of bezorgd worden of in de Albert Heijn supermarkt afgehaald kunnen worden. Inmiddels zijn er tevens ook al meerdere ‘volgers’ gestart, waaronder een bedrijf dat zich richt op halal maal- tijd boxen.

Met het gevaar om als ‘blind te zijn voor nieuwe ontwikkelingen’ te worden geken- schetst, zijn deze ontwikkelingen nog niet zodanig dat dit een echt gevaar is voor de ontwikkeling van de supermarkt omzetten. Deels zijn de internet omzettend ook al verweven in de weekomzetten, maar worden lokaal wel apart bijgehouden. Daarnaast zit men ook in de fase waarin afspraken worden gemaakt met ondernemersbesturen van franchise supermarktformules, waar de baten (en kosten!) terecht komen van de internetbestellingen. Dit is onder andere het geval bij de franchise ondernemersbesturen van Jumbo en Albert Heijn.

Men maakt wel eens de vergelijking met speciaalzaken, die ook nog steeds een toch aanzienlijk deel van de markt in handen hebben en ook steeds meer inno- veren. Exacte- en echt betrouwbare cijfers van de internet supermarktontwikkelingen zijn er echter niet en men baseert zich op berekeningen en inschattingen met het gevaar dat hierdoor ook flinke afwijkingen, zowel positief als negatief, kunnen ontstaan. De trend is echter hoe dan ook wel ingezet en vereist dat dit de komende jaren ook gevolgd moet worden. De tijd zal het leren als de zich nu ontwikkelende ’hype’ zich zal hebben genormaliseerd en er betrouwbare cijfers komen, waarop ook verdere en juiste beleidsbeslissingen gebaseerd kunnen worden. Wij horen echter als marktonderzoekbureau, gespecialiseerd in supermarkten en supermarktontwikkelingen, dat de meeste organisaties behoudens Jumbo, Picnic en Albert Heijn zelf nog sceptisch zijn en dat de groei hiervan niet zo hard zal gaan als sommige ‘goeroes’ in de branche voorspellen. Toch wil men de boot niet missen, vandaar dat men op een enkele uitzondering na, meegaat in deze ontwikkelingen.

Dit zal echter anders zijn voor bezorging van boodschappen, echter tegen af- wijkende prijzen (geen actie prijzen) en bezorgkosten. Ook beperkende factoren spelen daarin een rol zoals bijvoorbeeld een maximum aan het aantal kratten bier dat bezorgd wordt en een minimum bestelgrootte van € 50,- (VB: Dekamarkt) tot € 70,- (VB: Albert.NL) per keer. De laatste ontwikkeling hierin was Shobr, hetgeen rechtstreekse levering van merkartikelen betekent van fabrikant naar consument en daarmee de tussenhandel geheel wordt gepasseerd. Inmiddels is dit initiatief echter voorlopig een ‘roemloze dood gestorven’.

Distrifood week 35 2015 - ‘Concept van Picnic niet te kopiëren’ Amsterdam-Mede-oprichter Michiel Muller van de nieuwe websupermarkt Picnic is niet bang dat bestaande partijen het concept gaan kopiëren.

23 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

‘Dat gaat niet zomaar. We hebben een heel nieuwe keten ontwikkeld en er zit een behoorlijke softwarecomponent in. En we hebben geprobeerd om het te beschermen’, zegt hij in een artikel in Het Financiële Dagblad. Hij ziet wel mogelijkheden voor de combinatie van Picnic met andere diensten. ‘Met die wagentjes kun je niet alleen boodschappen bezorgen.’

99 procent op tijd en correct De ondernemers achter het nieuwe concept zijn ervan overtuigd dat hun logistieke opzet gaat werken. Muller: ‘Wij komen drie keer per week in jouw straat, op een vaste tijd. Voor de meeste mensen is dat prima.’ Zijn collega Joris Beckers: ‘Het is het taximodel tegenover de bus. Of de melkboer. Daardoor zijn onze kosten lager, kunnen we gratis bezorgen en ook nog eens heel precies. Als het de bus lukt om altijd bijna op de minuut nauwkeurig te rijden, waarom zouden wij dat dan niet kunnen. Wij streven naar 99 procent op tijd en correct. Bij andere partijen ligt dat tientallen procenten lager.’

Bijlage uit Distrifood week 19 2017 – ‘Shobr gaat van start in Nederland’. Shobr wordt een marktplaats voor foodmerken die rechtstreeks aan de klant gaan leveren. In Denemarken is daar al ervaring mee opgedaan. In Nederland trekt Frank van der Tol de kar.

Wat is Shobr? Shobr bedient twee doelgroepen: de merken en de consument. Een merk kan binnen het Shobr platform een webshop openen. Men kan ook een Shobr- koopknop zetten op eigen internetpagina. Fabrikanten kunnen er hun volledige aanbod kwijt zonder schapbeperkingen en zonder dat er marge aan de retailer moet worden betaald. Zij krijgen daarbij ook meteen feedback van de consument

Waarom komt een consument bij Shobr? De consument kan via Shobr met een zoekopdracht al die webshops door- zoeken op relevant assortiment. Voor de klant zijn er service, gratis levering, breed en diep assortiment van merkartikelen, ook niche-assortimenten, en scher- pe prijzen. Er komt een minimaal bestelbedrag rond de € 25,- tot € 30,- per keer. Bezorgen is gratis én de volgende dag. Shobr streeft om te beginnen naar een one-stop-shop, 3.000 sku’s breed, niet te diep. In Denemarken zitten Shobr op 7.000 sku’s: dat is voor dat land al heel veel.

Shobr Nederland gooit de handdoek in de ring (Distrifood Q3-2017). ‘De gebruikte technologie, beschikbare financiële middelen vanuit Shobr en de ontwikkel en groeiambities van Shobr zijn op dit moment niet het juiste concept voor directe verkoop aan de klant’. Dat zegt Frank van der Tol, initiatiefnemer van Shobr in Nederland. Shobr wilde een platform creëren waarmee A-merken en andere producten rechtstreeks aan de klant konden leveren. Door de toe- stroom van leveranciers zou er een supermarktaanbod ontstaan zonder tussen- komst van een retailer. Van der Tol heeft naar eigen zeggen gesprekken gevoerd met meer dan 40 fabrikanten en meerdere logistieke dienstverleners. ‘Dit inzicht heeft een goed beeld verschaft van de haalbaarheid van een direct-to-consumer

24 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

concept en die van het Shobr concept in het bijzonder. En de (financiële en operationele) voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een direct-to- consumer concept succesvol voor de gehele waarde keten te kunnen lanceren.’ Ook zijn andere systemen bekeken om alsnog het concept van directe verkoop in de markt te zetten.

Blockchain beter geschikt Resultaat van dit alles is het stoppen met Shobr.nl in Nederland voordat het actief werd. Van der Tol gaat wel verder met een internationaal veel besproken INS ecosysteem gebaseerd op de Blockchain-technologie. Ook Bitcoins werken volgens dit principe. Unilever heeft in Engeland aangekondigd om deze technologie aan te willen zwengelen. Een te overwinnen nadeel: de software vreet vooralsnog energie. Van der Tol: ‘Mijn conclusies is dat een direct-to-consumer concept (DTC) onvermijdelijk zijn intrede gaat doen in Nederland en daarbuiten. De belangstelling daarvoor is er vanuit meerdere ketenpartners. De eerste ex- perimenten zijn her en der al voorzichtig gelanceerd. Food fabrikanten kunnen en willen een direct kanaal ook niet meer negeren en willen meer gaan experi- menteren met DTC, het liefst met zo’n laag mogelijk risico.’

Logistieke dienstverleners zijn aanjager Volgens van der Tol professionaliseren logistieke dienstverleners op hoog tempo hun dienstverlening: ‘Dit geldt voor ‘food fulfilment & last mile delivery. Ze bereiden zich ook voor om centrale opslag van grocery producten voor FMCG fabrikanten te gaan verzorgen specifiek voor DTC concepten (per fabrikant een centraal punt van product voorraad t.b.v. meerdere DTC online afzet kanalen)’. Van der Tol: ‘Door mijn betrokkenheid bij Shobr ben ik recentelijk gevraagd mijn kennis en ervaring te delen en als advisor mee te werken aan de ontwikkeling en realisatie van één van die grocery DTC initiatieven die qua concept, gebruikte technologie (blockchain technologie) en groeiambities m.i. beter en kansrijker zijn voor consumenten en FMCG fabrikanten, te weten het ‘INS Ecoystem’.

Platform moet meer kansen bieden Dit platform zou meer kansrijker moeten zijn op de volgende door Van der Tol genoemde aspecten: • Geavanceerder IT platform o.b.v. blockchain technologie • Zeer uitgebreide loyalty & promotie functionaliteit • Lagere kosten structuur voor fabrikanten om op de marktplaats aanwezig te zijn met producten en brandstore • Steviger financieel fundament voor (door)ontwikkeling • Internationaal karakter

Lancering is in Q4 van 2018 De beoogde lancering is volgens de consultant Q4 2018, eerst in Moskou en Amsterdam-Nederland, daarna andere landen. Van der Tol: ‘Uiteraard bij voldoende medewerking van FMCG fabrikanten. De eerste logistieke partner die haar fulfilment & delivery diensten voor Nederland zou verlenen aan Shobr, is bereid deze in Nederland ook aan te bieden via het INS Ecosystem concept.’

25 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Inmiddels is er met bijna 30 merken een ‘memorandum of understanding’ getekend, met voor Nederland inmiddels Aviko, Dubro (onderdeel van de Bolton Group, 50 merken) en 2SistersSorteboom (kip). Van der Tol: ‘Er zitten er meer in de pen die komende tijd gaan volgen. Met de geïnteresseerde merken gaan we vanaf januari 2018 in gesprek (test & learn) om het platform vorm te geven. De bekende grote merken zitten daar sowieso ook bij.’

‘Stop met investeren in online’ uit Distrifood mei 2017 Amsterdam-Er is geen enkele reden om aan te nemen dat supermarkten het online in e-commerce goed gaan doen, zegt Hans van Tellingen. Dat stelt de directeur van onderzoeksbureau Strabo in een interview met Foodmagazine. Van Tellingen heeft zich vastgebeten in de in zijn ogen te rooskleurige cijfers die de ronde doen. Die cijfers gaan over online verkoop. Hij komt zelf tot een heel andere conclusie: het aandeel online omzet zal niet boven de 5 à 6 procent uitkomen in 2025. Volgens zijn eigen onderzoek blijft de online supermarktbe- steding marginaal. De feiten zijn onomstotelijk, zegt Van Tellingen: ‘Het marktaandeel van de online supermarktbestedingen is op dit moment nog maar 1,27 procent.’ En: ‘Het jaarlijkse omzetvolume van de totale online supermarktaan- kopen bedraagt nog minder dan de omzetgroei van de fysieke supermarkten.’

Het aandeel online is enorm overschat Samen met kennisplatform Supermarkt & Ruimte en vastgoedadviseur Super- Vastgoed, voerde Van Tellingen een onderzoek uit om een ‘realistischer beeld’ te krijgen. De directe aanleiding was de publicatie van diverse onderzoeks- rapporten door gerenommeerde instellingen als banken en adviesbureaus als Deloitte. ‘Vanuit onze dagelijkse praktijk kwam het geschetste beeld in deze rapporten niet overeen met wat wij zagen. In onze optiek werd het marktaandeel van online supermarktomzet flink overschat.’ Voor de drie partijen reden om een halfjaarlijks onderzoek op te starten, waarbij ruim 1.500 consumenten worden ondervraagd over hun online supermarktbestedingen. Inmiddels hebben Super- markt & Ruimte en Strabo drie van deze metingen uitgevoerd, voldoende voor de partijen om hun conclusies te trekken.

GFK: Helft online klanten haakt direct af (juni 2017) De helft van de huishoudens die online boodschappen bestellen, haakt direct af. Vooral oudere klanten laten het bij één bestelling. Cijfers van marktonderzoeker GfK laten zien dat ruim 23 procent van de huishoudens in Nederland in de afgelopen drie jaar weleens online boodschappen heeft gedaan bij een supermarkt. Echter bijna de helft (49 procent) laat het bij die eerste bestelling. Research director Joop Holla van GfK: ‘Vooral ouderen haken af na de eerste keer. Bijna twee derde is 50 jaar en ouder.’ De cijfers van het onderzoeksbureau tonen aan dat het vooral de huishoudens met kinderen en een hoog inkomen zijn, die na de eerste online order blijven bestellen bij een websupermarkt. Uit de jongste cijfers blijkt dat het marktaandeel van online in het eerste kwartaal van 2017 is uitge- komen op 2,7 procent, tegen 1,8 procent in dezelfde periode vorig jaar.

26 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Hoogvliet directeur Siep de Haan: ‘online geen geld te verdienen’ (Distrifood juli 2017) Alphen aan den Rijn - Hoogvliet-topman Siep de Haan ziet ‘niet veel licht aan de horizon’ als het gaat om geld verdienen met online boodschappen. Siep de Haan zegt dat in een interview met Retailtrends. ‘Onder de huidige omstandigheden, met de bestaande logistieke oplossingen, de volumes en de complexiteit van het totale proces, verwacht ik niet dat daar de komende vijf tot zeven jaar geld aan verdiend wordt’, aldus de Hoogvliet directeur. De Haan vindt dat echter geen reden om dan maar niet online actief te zijn. Het hoort volgens hem bij het totaal- pakket dat een supermarktketen zijn klanten aanbiedt. ‘Het gaat om je totale verdienmodel. Er zijn meerdere categorieën waarmee we geen geld verdienen. Voor de klant gaat het om de totale attractiviteit van je formule’, aldus Siep de Haan. Volgens De Haan betalen partijen, of ze nou wel of niet meedoen, toch wel mee aan de ontwikkeling van wat hij noemt ‘het nieuwe retailevenwicht’ dat de komende tien jaar ontstaat. ‘Het is door de hond of door de kat gebeten worden. De sterke partijen, die logistiek en financieel fit zijn, blijven overeind. Andere partijen zullen mogelijk in de consolidatie een keer verdwijnen. Wij investeren er wel in en zijn ervan overtuigd dat we daarmee ons marktaandeel overeind houden en boven de markt blijven groeien.

Lidl en Amazon snijden in online food (Distrifood november 2017) Alleen wijn en non-foodartikelen zijn online nog te verkrijgen bij de discounter, meldt retail-trends.nl. Lidl zegt in Duitse media zich online te willen heroriën- teren. Afgelopen zomer nam de discounter afscheid van zijn e-commerce directeur. De supermarktketen zette eerder al een streep door de opening van een afhaalwinkel in Berlijn. Hier zouden klanten onder meer online bestelde groente en fruit af kunnen halen. In Nederland kunnen Lidl klanten online alleen non-food bestellen. Ook Amazon schaaft aan de mogelijkheden om online food te bestellen. De e-gigant stopt eind deze maand met Amazon Fresh in een aantal locaties in de Verenigde Staten. Zo hebben klanten in Pennsylvania en New Jersey een bericht ontvangen waarin staat dat ze geen gebruik meer kunnen maken van de dienst. Dat meldt persbureau Reuters. Amazon verkoopt sinds ruim tien jaar boodschappen online en kocht eerder dit jaar supermarktketen Whole Foods. Een woordvoerder zegt dat de maatregelen bij Amazon Fresh los staan van die overname.

2018

Bron SCN 2018 selectie uit nummer 1 Het einde van de online supermarkt Wil je de huidige thuisbezorging, bijvoorbeeld Picnic als opvolger van de SRV, echt aan de praat krijgen, dan heb je aan een paar procentjes marktaandeel niet genoeg. En moet je dus stunten met de prijs. En ja, dat gaat ten koste van de marge. Een marge die er eigenlijk al niet was. Fysieke supermarkten behalen vaak net wel een kleine marge. Online supermarkten kennen echter geen marge en lijden verlies. Zwaar verlies. Is de online supermarkt niet gedoemd te sterven? Of anders een noodlijdend bestaan te leiden? Daar lijkt het wel op. En al die investeringen die de Albert Heijns en Jumbo’s van deze wereld doen? Gaat het

27 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

echt om geloof in internet als verdienmodel? Of is de bezorging alleen maar ingegeven door concurrentieoverwegingen? ‘Als ik die paar procentpuntjes extra marktaandeel pak, dan heeft de concurrent die in ieder geval niet’. In dit artikel de feiten. Over het marktaandeel. De verdiencapaciteit. En waar je het beste in kunt investeren. Doe je dat in de online supermarkt? Of juist in de fysieke supermarkt?

En dan de feiten. Het kennisplatform Supermarkt & Ruimte is sinds het najaar van 2015, in nauwe samenwerking met onafhankelijk winkelonderzoeksbureau Strabo en vastgoedadviseur SuperVastgoed, een monitor gestart. Voor deze monitor worden ieder half jaar ruim 1.500 consumenten ondervraagd over hun feitelijk koopgedrag. Waarbij ook een groot deel telefonische enquêtes worden afgenomen. Zodat niet alleen maar ‘online-adepten’ ondervraagd worden. Onderwerp van studie betreft de online supermarktbestedingen door consumenten. De resultaten zijn landelijk representatief. Aan de hand van de monitor wordt de ontwikkeling van het online koopgedrag en de bestedingen aan supermarktartikelen bepaald. Zo worden de gevolgen voor supermarktvastgoed betrouwbaar en controleerbaar in kaart gebracht. De totale supermarktomzet in 2017 bedraagt € 35,6 miljard. Uit de laatste meting (najaar 2017) blijkt dat 1,6% van de supermarktomzet (van consumenten) via het onlinekanaal gaat. Hiermee is dit aandeel ten opzichte van een jaar geleden met 0,3% gestegen (was 1,3% in najaar 2016). Ten opzichte van 2015 is het aandeel met 0,8% gestegen (was 0,8% in 2015). Het onlineaandeel van de supermarktomzet groeit dus steeds trager (jaarlijkse groei was eerst 0,5% en is nu 0,3%). Terwijl in absolute getallen het omzetvolume van de groei online ook daalt. € 162 miljoen groei van 2015 naar 2016. En € 126 miljoen van 2016 naar 2017. De online omzet van supermarktbestedingen door gezinnen bedraagt op dit moment circa € 567 miljoen. De totale groei van de omzet van fysieke supermarkten op jaarbasis bedraagt bijna € 1 miljard (€ 1,1 miljard groei supermarkten, van € 34,5 miljard in 2016 naar € 35,6 miljard in 2017, minus € 126 miljoen groei online) en is dus bijna twee keer zo groot als het totale online aandeel. Verder geldt dat van alle ondervraagde consumenten circa 12% in algemene zin aangeeft wel eens online een product te gaan kopen (dat ook in de supermarkt verkrijgbaar is). Daarmee is deze zogenaamde penetratiegraad van online boodschappen doen al vijf metingen op rij stabiel. De gemiddelde besteding per online bestelling bedraagt € 92,-. En lag daarmee op een vergelijkbaar niveau als een jaar eerder (€ 90,-). De belangrijkste doelgroep betreft nog altijd gezinnen met kinderen. Merendeels woonachtig in het westen van het land. De groep die wél geld heeft, maar tevens een tekort aan tijd. De twee belangrijkste online supermarkten zijn Albert Heijn en Jumbo. Albert Heijn blijft online marktleider met een geschat marktaandeel van 58%. Een vergelijkbaar percentage met een jaar geleden. Het online marktaandeel van Jumbo is in een jaar tijd toegenomen van 14% naar 22%. Jumbo neemt daarmee een tweede positie in. Maar heeft het verschil met Albert Heijn verkleind. De overige aanbieders (waaronder ook Picnic) hebben een gezamenlijk marktaandeel van 20%. En in de toekomst? Hoewel vragen naar toekomstig winkelgedrag ‘tricky’ is (wij zijn geen fan van dit type onderzoek, maar hebben in dit geval er wel naar gevraagd), blijkt de volgende constatering toch

28 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

interessant: in 2015 gaf 26% van de mensen aan in de toekomst ooit online boodschappen te gaan doen. In 2017 was dit gedaald naar 21%. Een teken aan de wand?

Conclusies uit het onderzoek De groei van de omzet van fysieke supermarkten is bijna twee keer zo groot (bijna € 1 miljard) als de totale online markt (€ 567 miljoen). De concurrentie van online voor de omzetontwikkeling van fysieke supermarkten blijft daarmee nog altijd uitermate beperkt. Wij verwachten dat het huidige aandeel van 1,6% in 2025 niet hoger dan 4 of 5% zal zijn. Nee, wij hebben geen glazen bol. Maar niets duidt erop dat de vertragende groei opeens weer een grote vlucht zal nemen. Ook in de Verenigde Staten is het aandeel nog maar 3%. En in het Verenigd Koninkrijk slechts 4%. Deze aandelen lijken daar niet substantieel meer te groeien. Vormen de Angelsaksen ons voorland? Hoogstwaarschijnlijk.

Gratis bezorging Albert Heijn, Jumbo en Picnic zijn uiteindelijk de drie spelers die ertoe doen in ons eigen land. Deze grote spelers zullen moeten stunten met de prijs. En op de bezorgkosten. Bij Jumbo en Albert Heijn krijg je pas gratis bezorgd bij een relatief hoog minimum bestelbedrag. Maar bij Picnic is de bezorging al gratis bij een minimum bestelbedrag van € 25,-. Leuk voor bijvoorbeeld de ouderen van dagen die weinig bestellen. Maar voor Picnic bedrijfseconomisch gezien een ramp. Albert Heijn studeert op dit moment op een abonnementsmodel. In samenwerking met Bol.com. Alles draait namelijk om de klantloyaliteit. En een hoge bestel- frequentie. Alleen dan is bezorging voor de consument (bijna) gratis. Maar dan moet je tegelijkertijd de bezorgen handlingkosten vanuit Albert Heijn zeer laag houden. Ga er maar aan staan. Dit is een puzzel waar je eigenlijk niet uitkomt. Op kleinere schaal zijn er overigens franchisenemers van Plus, Spar, Coop, die ook aan bezorging doen. Zij hebben service heel hoog in het vaandel staan. En bezorgen vanuit de eigen supermarkt in de buurt. Kan dit uit? Nou, alleen als er voldoende inkomsten tegenover staan. En de klant ook betaalt voor de bezorging. Dan zou het misschien net uitkunnen. Het aandeel van deze nichemarkt zal echter zeer beperkt blijven.

PICNIC En Picnic? En de steeds maar opschuivende omzet- en winstverwachtingen? Tja. Picnic. Oprichter Michiel Muller deed begin 2017 nog de uitspraak dat ze dat- zelfde jaar al winst gingen maken. Nu, in begin 2018, is de doelstelling ‘winst maken’ opeens opgeschoven naar 2020/ 2021. Waarbij het begrip winst ook alleen maar betrekking heeft op een bepaald boekjaar. De investeringen van de jaren daarvoor worden gemakshalve maar niet meegerekend. Die verdien je sowieso nooit meer terug. Wij zijn benieuwd naar de balans van een dergelijk bedrijf. Het is een bekende truc. Ook de drop-outs James Telesuper en Max-Food- market schoven de omzet- en winstverwachtingen steeds verder voor zich uit. En in feite doet Bol.com (opgericht in 1999 en zeker geen startup meer) hetzelfde. Het is wachten totdat het schip strandt. Of totdat er een nieuwe, nog grotere in- vesteerder, instapt. Daar zou Picnic in kunnen slagen. Misschien is Amazon wel

29 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

geïnteresseerd. Maar die € 100 miljoen die er vorig jaar door vier investeerders in is gestoken, zullen nooit worden terugverdiend. Dat is helder.

Een rekensom Picnic kan niet uit. Hoezo niet? Hoe kunnen wij dit met droge ogen beweren? Dat doen wij met een rekenvoorbeeld. Stel: je koopt voor € 25 aan boodschappen. De brutomarge bedraagt ongeveer € 5. Dit is nog zonder de marge van de groothandel. Deze bedraagt ongeveer 7%. Picnic beschikt ook niet over deze marge, want deze gaat naar Boni/SuperUnie. ‘Picnic heeft geen huisvestingskosten!’, wordt dan altijd gezegd. Maar ……, de huisvestingskosten bedragen minder dan 4% in het reguliere supermarkt verdienmodel. Daarbij heeft Picnic wel weer extra kosten voor de vele distributiecentra en hubs. Verder zijn de loonkosten van Picnic een stuk hoger. Als 1.000 klanten naar je winkel komen, heb je minder personeel nodig dan dat je bij 1.000 klanten langs moet gaan. De boodschappen moeten verzameld worden. En thuis worden bezorgd. Per bestelling mag je maar een paar minuutjes bezig zijn om niet verliesgevend te zijn. Dat lukt niet. Daarbij: die leuke busjes zijn ook niet gratis. Die kosten geld. Het is niet rond te rekenen. Winst, in combinatie met een goede balanspositie, lijkt ver weg. Amazon kocht Whole Foods. In de Verenigde Staten. Volgens velen het begin van het einde. Het einde van de fysieke supermarkten wel te verstaan. Ahold/Delhaize, met een groot marktaandeel in de Verenigde Staten, kreeg zwa- re klappen op de beurs. Waanzin uiteraard. Amazon koopt Whole Foods juist om een fysieke marktpositie te creëren. Het is de vraag of Amazon niet veel te veel geld heeft gestoken in het zeer matig presterende Whole Foods. Dat een marktaandeel van nog geen 2% heeft. De aankoop van Whole Foods door Amazon zou voor ons juist een reden zijn om aandelen Ahold-Delhaize te kopen. Extra veel aandelen zelfs. Die aandelen Ahold Delhaize gaan uiteindelijk in waarde stijgen. Een supermarkt moet fysiek aanwezig zijn. Amazon snapt dat. Vergis je niet: de omzet van Amazon is al voor tientallen procenten fysiek. Kijk niet vreemd op als Amazon over een paar jaar al meer fysieke omzet kent dan online omzet.

Er is meer innovatie in de fysieke supermarkt te vinden dan in de thuisbezorging. Melk en zuivel bezorgden we 150 jaar geleden ook al. Het enige wat erbij is gekomen is een leuke bestel app. Terwijl je in de supermarkt tegenwoordig ook ‘kant en klare’ producten kunt kopen. Van goede kwaliteit. Lekker en gezond. Of desnoods half bereid (en dat kun je dan thuis afmaken). Jumbo kan bijvoorbeeld veel meer geld verdienen met La Place dan met thuisbezorgen. Steek je geld daarom niet in online. Maar steek het in locaties en supermarkten. Investeer in ruim en gratis parkeren. Hoogwaardige supermarkten. Een goede balans tussen prijs en service. In verse en kwalitatief hoogwaardige maaltijden. Investeer in gemak. Zelfscanners. Efficiënt boodschappen doen. Prettige winkelwagens. En kassaloze supermarkten zoals Amazon deze recent geopend heeft in Seattle (‘Amazon Go’). Mooi bedacht. Maar wél een technische innovatie voor de fysieke supermarkt.

Face it: de retail kan niet zonder fysieke winkels. Dat vindt ook Pieter Zwart van CoolBlue (OK, geen supermarkt, maar toch). Hij zei het in december 2017 al: ‘E-

30 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

commerce is het domste businessmodel ter wereld’. En de supermarkten zelf? VOMAR, Dirk en Jan Linders doen niet aan onlineverkoop. Lidl (in Neder-land en Duitsland) stopt er (deels) mee. Net als het Duitse Kaufland. Ook Amazon stopt deels met Amazon Fresh. Hun variant op de maaltijdboxen. Het is slimmer om in fysieke supermarkten te investeren. Dat leidt tot winst. Met on-line verkopen maak je geen winst. En het onlineaandeel groeit ook nog eens minder hard dan het aandeel van de fysieke supermarkten. Ondanks mega-investeringen. De keuze lijkt ons snel gemaakt. Kies voor fysieke supermarkten.

Het echte Consumentengedrag Consumenten kopen meestal alleen op het internet als ze een heel specifiek product zoeken. Een concreet, niet al te moeilijk product. Vindt het echte consumentengedrag echter niet plaats in de echte ruimte? In een winkel? Een horeca- uitspanning? Of een mengplek? Een plek waar de consumenten (of beter: de gasten) graag komen? Om te verpozen? Te verblijven? Te voelen, te ruiken en te proeven? Een plek waar men tijd spendeert? En geld spendeert? Aan producten? Of aan eten of drinken? Het antwoord, op alle vragen, is ‘ja’. Consumeren is voor veel mensen de allerleukste activiteit die ze kennen. En dat doe je het liefst op een leuke plek. Samen met andere mensen. En niet vanachter je laptop, tablet of smartphone. Sociale interactie in de supermarkt wordt daarbij steeds belangrijker. In kleine plaatsen. Maar ook in de stad. Waar kom je je buren tegen? En andere bekenden? Juist, in de supermarkt. Andere ontmoetingsplekken, als de kerk, de bibliotheek, het gemeentehuis, nemen al jaren aan belang af. De supermarkt als centraal bindmiddel in de maatschappij. Wie had dat gedacht? Maar het is echt zo. Boodschappen doen is leuk. Voor velen van ons in ieder geval. En als je dat dan toch niet leuk vindt? Dan is online boodschappen doen een uitkomst. Maar dat kan alleen uit als de prijs fors omhoog gaat. Anders is de online supermarkt gedoemd te sterven. Of op zijn best een zieltogend bestaan te leiden.

Juni 2018 Distrifood Accountantskantoor Marshoek heeft onlangs een bedrijfsvergelijking gemaakt inzake een representatief aantal supermarkten met een omzet van circa € 200.000,- per week. Eén van de resultaten was daaruit dat de online bestellingen een negatief resultaat van circa € 50.000,- per jaar opleverden bij deze catego- riegrootte van supermarkten.

Amazon ontwricht supermarkt in Nederland niet (april 2018 Distrifood) De interesse van zogeheten platformbedrijven als Amazon in de boodschappenmarkt is een waarschuwing voor supermarkten in Nederland. Voor de meeste dagelijkse boodschappen is de kans op een grootschalige verschuiving van verkoop via winkels en webwinkels naar dergelijke platformbedrijven weliswaar klein. Toch zijn er risico’s voor de onderhandelingspositie en de marge van supermarkten als ook maar een deel van hun omzet verschuift. Supermarkten kunnen zich daar tegen wapenen door eigen platformactiviteiten te ontplooien. De boodschappenmarkt is voor deze nieuwe toetreders een lastige markt. De marges voor veel producten zijn laag en zowel aan de inkoop als de verkoopkant

31 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

is schaalgrootte nodig om te kunnen concurreren. Verder is de distributie com- plex en bij thuisbezorgen arbeidsintensief en relatief duur. De kans dat platformbedrijven de supermarktbranche in Nederland ontwrichten is klein, toetredings- drempels zijn hier hoger dan bijvoorbeeld in de VS. De potentiële markt in Neder- land is klein, de branche is sterk geconsolideerd en door relatief hoge loonkosten is thuisbezorgen minder aantrekkelijk. In de VS loont het voor huishoudens ook eerder om boodschappen doen uit te besteden aan een platform omdat Ameri- kanen naar verhouding langere werkweken maken en de groep hoge inkomens er relatief groot is.

Dirk Mulder is Sectorbanker Trade & Retail bij ING: “In de VS en China zet de groei van platformbedrijven als Amazon en Alibaba traditionele supermarkten onder druk. In Nederland is de beweging tegenovergesteld en zijn het juist supermarkten die online hun dominante positie uitbouwen. De hoge toetredings- drempels zijn echter geen allrisk verzekering. Door zelf platformeigenaar of partner te worden wapenen supermarkten zich tegen nieuwe concurrentie.”

Kans klein, risico’s groot Indien platformbedrijven zoals Amazon ondanks alle drempels bereid zijn de markt open te breken en daarbij financiële verliezen op de koop toe te nemen dan brengt dat grote risico’s met zich mee voor traditionele supermarkten. • Platformbedrijven kunnen zich specifiek gaan richten op de verkoop van producten met een hoge marge wat druk zet op de prijs en margestrate- gie van supermarkten; • Verdere groei van online boodschappen doen gaat ten koste van het volume dat in de winkel wordt verkocht en verlaagt het draagvlak voor fysieke winkels; • De onderhandelingspositie richting leveranciers wordt minder sterk als een platform hen een relevant alternatief afzetkanaal biedt. Grote leveranciers van supermarkten in de VS intensiveren daarom hun samenwerking met Amazon. Gezien de risico’s is het voor supermarkten beter om te voorkomen dan te ge- nezen. Eigen platformactiviteiten zijn daartoe een aanzet hoewel dat in sommige gevallen de omzet in fysieke winkels schaadt. Binnen de online boodschappenmarkt richten supermarkten zich nu nog vooral op directe verkoop via hun eigen webshop. Een belangrijke volgende stap is om zich in de komende jaren door te ontwikkelen tot platformeigenaar of -partner. Voorbeelden zijn Ahold Delhaize dat via Bol.com ook andere bedrijven de gelegenheid biedt om non-food producten te verkopen en het Belgische Colruyt dat via een platform huismerkartikelen in Nederland verkoopt.

Consument stelt hoge eisen aan online boodschappen De interesse voor online boodschappen leeft ook bij consumenten. Bijna 40% van de Nederlandse consumenten verwacht in de toekomst vaker online boodschappen te gaan doen blijkt uit de ‘ING Vraag van Vandaag’. Consumenten stappen echter niet zomaar over. Meer dan 40% noemt gratis bezorging als belangrijkste randvoorwaarde, gevolgd door een soepel bestelproces (18%) en

32 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

snelle bezorging (14%). Voor veel supermarktketens is gratis thuisbezorgen echter niet realistisch. Het huidige systeem met nadruk op fysieke winkels is efficiënt en daarmee een relatief goedkope route richting de consument.

Cijfers en verwachtingen 2019 per oktober 2018 Uit cijfers van uit diverse bronnen blijkt dat de grootste aanbieders van on-line verkopen/bezorging Picnic circa 100 miljoen aan omzet doet met het streven om in 2019 te verdubbelen naar € 200 miljoen, Jumbo € 300 miljoen omzet doet en wil groeien naar € 500 miljoen en Albert Heijn € 500 miljoen doet en ook verder wenst te groeien. Deze activiteiten zijn nog altijd zwaar verliesgevend en maken op 37 miljard euro supermarktomzet (verwacht totaal jaar 2018) der-halve circa 0,25% uit. Dit moet in 2019 gaan stijgen naar € 1.2 miljard, hetgeen bij een gelijkblijvende omzet van 37 miljard euro dan circa 0,32% zou gaan bedragen. Overigens is € 1.2 miljard gedeeld door 52 weken een € 23,08 miljoen aan omzet per week, ofwel toch het equivalent van 80 flink grote supermarkten van >€ 250.000,- per week. Geen van deze drie toonaangevende spelers in deze markt verstrekt echter harde en betrouwbare cijfers, zodat er een ruime bandbreedte moet worden aangehouden.

2019

Acht feiten over online boodschappen in 2018 Dongen-De ontwikkelingen rondom online boodschappen gaan nog altijd hard. Aan de hand van verse cijfers van onderzoeksbureau GfK zet Distrifood.nl acht feiten over de marktontwikkeling op een rijtje, met bijzondere aandacht voor Picnic.

Feit 1: Groei van online omzet zet door Het marktaandeel van online boodschappen blijft groeien. In het eerste kwartaal van 2018 kwam volgens cijfers van onderzoeksbureau GfK 3,6 procent van de omzet van de Nederlandse supermarkten uit online. In het derde kwartaal van 2018 was dat al gegroeid naar 4,1 procent. Dat is dus een toename met 0,5 procentpunt of bijna 14 procent in enkele maanden tijd. Verder terugkijkend zijn de groeicijfers nog forser. In het derde kwartaal van 2016 zat het marktaandeel van online nog op 2,3 procent. De online omzet van supermarkten heeft nog lang het niveau niet bereikt dat door sommige deskundigen werd voorspeld, maar groeit nog altijd gestaag door.

Feit 2: Groei online omzet komt louter uit bezorgen ‘Het marktaandeel van het afhalen van boodschappen staat al langere tijd vrijwel stil en ook nu blijft die markt vrijwel gelijk’, zegt research director Joop Holla van GfK. Het afhalen van boodschappen heeft in het lopende jaar tot en met het derde kwartaal een marktaandeel van 0,7 procent binnen de supermarkt-omzet. Dat is hetzelfde cijfer als in het eerste kwartaal van 2016. Dit betekent dat de totale afhaalomzet wel is meegegroeid met de markt, maar dus niet in belang. Het marktaandeel binnen de Nederlandse supermarktsector van bezorgen kwam

33 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

in het eerste kwartaal van 2016 uit op 1,3 procent. Twee jaar later is het thuisbezorgen van boodschappen al goed voor 3,4 procent van de markt.

Feit 3: Steeds meer klanten ontdekken online Steeds meer consumenten ontdekken het gemak van het onlinebestellen van boodschappen. In het derde kwartaal van 2018 doet 10,2 procent van de huishoudens dit weleens, tegen 8,1 procent in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. 2 jaar geleden lag dit percentage in het derde kwartaal maar op 6,6 procent.

Feit 4: Kleine groep klanten doet bulk omzet online Huishoudens met kinderen zijn goed voor 39,5 procent van de supermarktomzet en maar liefst 60,3 procent van de online verkopen. ‘Als je in detail kijkt naar wie die onlineklanten nu zijn, dan zijn het vooral de welgestelde huishoudens met kinderen en tweeverdieners. Vooral die eerste groep geeft relatief veel geld uit aan boodschappen, wat de groei van online ondersteunt’, legt Holla van GfK uit. Die groep is blijkens de GfK-cijfers goed voor 29,5 procent van de totale supermarktomzet in Nederland. De groep omnichannelklanten neemt 39 procent van de omzet voor zijn rekening. Als naar alle huishoudens met kinderen wordt gekeken dan zijn die goed voor 39,5 procent van de supermarktomzet, maar voor liefst 60,3 procent van de online verkopen van supermarkten.

Feit 5: Marktaandeel Picnic wordt serieus Picnic had volgens cijfers uit de ConsumerScan van onderzoeksbureau GfK in het lopende jaar tot en met het derde kwartaal een marktaandeel van 0,6 procent in de Nederlandse supermarktsector. Dit is meer dan een verdrievoudiging in een jaar tijd en een aanzienlijke hardere stijging dan de totale online-omzet van Nederlandse supermarkten, die op 37 procent uitkwam. Dit betekent dat Picnic in online inmiddels een marktaandeel heeft veroverd van bijna 15,8 procent. Als alleen wordt gekeken naar de bezorgomzet van de supermarkten, is de opmars van Picnic nog indrukwekkender. Bezorgboodschappen zijn goed voor 3,1 procent van de Nederlandse supermarktomzet. Aangezien Picnic zijn volledige omzet behaalt met het thuisbezorgen van boodschappen, heeft de onlinesupermarkt in dit segment inmiddels één vijfde van de markt in handen.

Feit 6: Picnic beïnvloedt de marktcijfers De klantenkring van het bedrijf met de elektrische bezorgwagentjes is meer dan verdubbeld (index 234), klanten deden er vaker boodschappen (13 keer, index 128) en gaven per keer ook meer geld uit (€ 42,81, index 109). De gemiddelde Picnic klant gaf op deze manier in dat lopende jaar tot het derde kwartaal op die manier € 556,93 uit bij die onderneming. Inmiddels is 3,5 procent van de Neder- landse huishoudens klant bij Picnic. De groeiende invloed van Picnic is duidelijk zichbaar in de cijfers. Holla: ‘Als we naar het gemiddeld bestede bedrag per bestelling kijken, dan is dat bij het thuisbezorgen van boodschappen met 9 procent gedaald naar € 75,18. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met het lagere minimumbestelbedrag bij Picnic.’

34 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Feit 7: Vers blijft relatief achter bij heavy users De omzetsterke versgroepen worden online relatief weinig gekocht door de heavy-users, zo blijkt uit de cijfers van GfK. Persoonlijke verzorging heeft relatief het hoogste onlinemarktaandeel, gevolgd door maaltijdboxen en overige versgroepen. De top-5 wordt gecompleteerd door schoonmaakmiddelen, fris- dranken, vruchtensappen/siropen en ongekoelde zuivel. Overige versgroepen omvatten onder meer sappen, soepen en sauzen. Als naar absolute omzet wordt gekeken dan is agf overigens zowel online als offline de grootste assortiments- groep.

Feit 8: Sommige A-merken scoren online erg goed Voor het eerst heeft GfK ook naar merken gekeken die de heavy-users relatief veel online kopen. Daar is een top 10 uit ontstaan, die wordt aangevoerd door theemerk Pickwick, gevolgd door aardappelmerk Aviko, de groentenconserven van Hak, producten van Heinz en Coca-Cola. Andere merken in de lijst zijn Unox, Lu, Mora, Campina, Remia en Lay’s.

Er is door het Gfk niet gekeken naar winstgevendheid en een scheiding gemaakt tussen particuliere consumenten en aankopen door bedrijven.

Picnic boekt verlies van €30 miljoen Distrifood 11 januari 2019 Amersfoort - Het verlies van Picnic B.V. in zijn eerste jaren bedraagt bijna € 30 miljoen. Dat blijkt uit de jaarcijfers die de websupermarkt heeft gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De jaarcijfers maken duidelijk dat de formule over 2015-2016 een verlies moest noteren van iets meer dan €8 miljoen. Picnic startte in september 2015. In 2017 boekte Picnic een verlies van bijna €22 miljoen. De ebitda over 2017 bedroeg meer dan €13 miljoen. Het nettoresultaat van het moederbedrijf van Picnic, Picnic International B.V., over 2017 was een verlies van bijna € 45,5 miljoen. Het verlies over 2015/2016 bedroeg €5,8 miljoen. Michiel Muller, medeoprichter van de formule, zegt in een reactie ‘gerekend te hebben op een verlies van deze orde’. Muller: ‘We hebben groot moeten investeren om de infrastructuur op te bouwen. Zo hebben we in maart 2017 nog een belangrijke investering ontvangen. Dat is natuurlijk geen geld om op de bank te zetten.’ Muller doelt hiermee op de kapitaalinjectie van €100 miljoen waar rijke families, waaronder de familie Fentener van Vlissingen, mee over de brug kwa- men.

Of er (binnenkort) een nieuwe investering aankomt? Daar kan Muller geen uitspraken over doen. De Picnic oprichter zegt wel dat de hubs, langer dan zes maanden actief, inmiddels operationeel winstgevend zijn. Op de vraag of de schuld in 2018 verder is opgelopen, kan Muller op dit moment geen antwoord geven. Dat die schuld het afgelopen jaar is toegenomen ligt in de lijn der verwachting, aangezien de formule flink heeft geïnvesteerd in uitbreiding. Zo opende Picnic oktober vorig jaar een distributiecentrum in Rotterdam, de vijfde van de websuper.

35 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Muller bevestigt ook dat Picnic gaat uitbreiden in Duitsland. ‘We zien dat de Duitse klant begrijpt wat we doen.’ De websupermarkt ging in 2018 van start in Neuss, onder de rook van Düsseldorf. Daarna maakte Picnic de stap naar Mön- chengladbach. Over een mogelijke start van Picnic in België wil Muller geen concrete uitspraken doen. ‘Maar er zijn inderdaad ook partijen en mensen uit België die op ons afkomen.’ Volgens Muller gaan hij en zijn team de komende weken rond de tafel zitten om de groeiambities (voor 2019) te bespreken.

Omzet omlaag Begin vorig jaar voorspelde Muller dat Picnic in 2018 een omzet zou boeken van € 300 miljoen. Half november schroefde hij dit terug naar € 200 miljoen. Welis- waar een verdubbeling ten opzichte van 2017, maar niet de eerder verwachte verdrievoudiging. De laatste berichten inzake Picnic in 2019 zijn dat de verliezen alleen maar aanzienlijk oplopen. Dit heeft er mede toe geleidt dat een beoogde samenwerking tussen Boni als leverancier van Picnic en Nettorama in 2019 definitief is afgesprongen.

36 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Lijst van klanten/referenties Knowledge in Store Alkmaar 2019

Wij werken op zeer geregelde basis voor: • Coop Supermarkten B.V. Velp; • Jan Linders B.V. Nieuw Bergen; • Vomar Voordeelmarkt Alkmaar; • MCD Boon Sliedrecht; • Agrimarkt Wemeldinge Zeeland; • Marshoek Accountants Houten; • Hans Franck Retail Groep Woudenberg; • Jamin Winkelbedrijven B.V. Oosterhout; • Ontwikkelings Maatschappij Hoogmade; • Van Dinten Beheer Katwijk; • Deen supermarkten Hoorn; • Sligro-EMTÉ in Veghel; • Detailresult (Dirk van den Broek en Dekamarkt) Velsen Noord; • Van Tol Retail Bodegraven; • Duinweide Investeringen N.V. Alphen aan den Rijn; • Hesselberth Makelaars Waalwijk • Sectie 5 Amsterdam; • Fin Extenso en First Table Asset Consultants Leusden; • Het Supermarkt Fonds.nl Amstelveen; • Heeneman&Partners Amsterdam; • Libertas Investments Lelystad; • Retailhuys Baarn; • Franck Extenso Leusden; • Franck Retail Project Management Leusden; • Franchise Friendly Concepts Vianen; • FHC snack formules Nieuw Vennep; • Spare Rib Express Beverwijk; • Taco Mundo Amsterdam; • Bun Projectontwikkeling Almere; • Hetira B.V.- Subway Limburg Venray; • Lunee Vastgoed B.V. Amstelveen; • Duprofa Dutch Property Management Rotterdam; • Renpart Vastgoed Den Haag; • Urban Intrest Den Haag; • Dreef Beheer Beverwijk; • Green Real Estate Nieuw Vennep; • Vivesta Groep Ede; • Grimonte Vastgoed Naarden.

37 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Daarnaast werken wij op incidentele c.q. project basis voor Nettorama Ooster- hout en zelfstandige Delhaize (België), Coop, Plus, Albert Heijn, Jumbo-Coop- CoopCompact-CoopVandaag, Dagwinkel, Spar, KFC, FEBO, Family snacks ondernemers evenals voor kledingzaken, drogisten, delicatessenwinkels, pro- jectontwikkelaars en makelaars.

38 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Socio-demografie Tabel 1: Kenmerken totaal marktgebied en postcodes 8258 Krimpen aan den IJssel Krimpen aan den IJssel . 8259 Krimpen aan den IJssel Wijk 00 Krimpen aan den IJssel . 8260 Krimpen aan den IJssel Oud Krimpen 2921 8261 Krimpen aan den IJssel Kortland-Noord 2922 8262 Krimpen aan den IJssel Kortland-Zuid 2923 8263 Krimpen aan den IJssel Boveneind 2924 8264 Krimpen aan den IJssel Langeland 2925 8265 Krimpen aan den IJssel Lansingh-Zuid 2926 8266 Krimpenerwaard Krimpenerwaard . 8267 Krimpenerwaard Wijk 00 Lekkerkerk . 8268 Krimpenerwaard Tiendhoek 2941 8269 Krimpenerwaard Schuwacht 2941 8270 Krimpenerwaard Opperduit 2941 8271 Krimpenerwaard Tiendweg-West 2941 8272 Krimpenerwaard Lekkerkerk-Oost 2941 8273 Krimpenerwaard Prinsessenbuurt 2941 8274 Krimpenerwaard Koninginnenbuurt 2941 8275 Krimpenerwaard Wibautsraat en Lorentzweg 2941 8276 Krimpenerwaard Molenwerf en omstreken 2941 8277 Krimpenerwaard Voorstraat en Centrum 2941 8278 Krimpenerwaard Industrieterrein 2941 8279 Krimpenerwaard Verspr. huizen Lekkerkerk 2941 8280 Krimpenerwaard Wijk 01 Krimpen aan de Lek . 8281 Krimpenerwaard Hoofdstraat 2931 8282 Krimpenerwaard Binnen Krimpen 2931 8283 Krimpenerwaard Beroepenbuurt 2931 8284 Krimpenerwaard Krimpen-Oost 2931 8285 Krimpenerwaard Zaag 2931 8286 Krimpenerwaard Tiendweg Noord 2931 8287 Krimpenerwaard Krimpen Centrum 2931 8288 Krimpenerwaard Industrieterrein Krimpen 2931 8289 Krimpenerwaard Lekdijk 2931 8290 Krimpenerwaard Verspr. huizen Krimpen aan de Lek 2931 8291 Krimpenerwaard Wijk 02 Ouderkerk aan den IJssel . 8292 Krimpenerwaard Ouderkerk aan den IJssel 2935 8293 Krimpenerwaard Verspr. huizen Ouderkerk Noord 2935 8294 Krimpenerwaard Verspr. huizen Ouderkerk Oost 2935 8295 Krimpenerwaard Wijk 03 Gouderak . 8296 Krimpenerwaard Gouderak 2831 8297 Krimpenerwaard Wijk 04 Bergambacht . 8298 Krimpenerwaard Bergambacht-Dorp 2861 8299 Krimpenerwaard Kadijk en Kadijkselaan 2861 8300 Krimpenerwaard Uitbreiding Dorp 2861 8301 Krimpenerwaard Benedenberg en Zuidbroek 2861 8302 Krimpenerwaard Tussenlanen 2861 8303 Krimpenerwaard Bovenberg westelijk van de Fransekade 2861 8304 Krimpenerwaard Wijk 05 Bergstoep . 8305 Krimpenerwaard Bergstoep 2861 8306 Krimpenerwaard Lekdijk-West en Provinciale weg (ged.) 2861 8307 Krimpenerwaard Lekdijk-Oost en Provinciale weg (ged.) 2861 8308 Krimpenerwaard Bovenstad 2861 8309 Krimpenerwaard Provinciale weg (ged.) De Hem en Hogedij 2861

39 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

8310 Krimpenerwaard Wijk 06 Ammerstol . 8311 Krimpenerwaard Ammerstol 2865 8312 Krimpenerwaard Wijk 07 Berkenwoude . 8313 Krimpenerwaard Berkenwoude 2825 8314 Krimpenerwaard Achterbroek 2825 8315 Krimpenerwaard Wijk 08 Haastrecht . 8316 Krimpenerwaard Haastrecht-Dorpskern 2851 8317 Krimpenerwaard Boven-Haastrecht 2851 8318 Krimpenerwaard Beneden-Haastrecht 2851 8319 Krimpenerwaard Rozendaal 2851 8320 Krimpenerwaard Stolwijkersluis (ged.) 2851 8321 Krimpenerwaard Hofkamp 2851 8322 Krimpenerwaard Agterpoort 2851 8323 Krimpenerwaard Stein 2851 8324 Krimpenerwaard Verspr. huizen Haastrecht Noord 2851 8325 Krimpenerwaard Verspr. huizen Haastrecht Zuid 2851 8326 Krimpenerwaard Bergvliet 2851 8327 Krimpenerwaard Wijk 10 Stolwijk . 8328 Krimpenerwaard Stolwijk 2821 8329 Krimpenerwaard Bovenkerk 2821 8330 Krimpenerwaard Benedenkerk 2821 8331 Krimpenerwaard Benedenheul 2821 8332 Krimpenerwaard Goudseweg 2821 8333 Krimpenerwaard Het Beijersche 2821 8334 Krimpenerwaard Koolwijk 2821 8335 Krimpenerwaard Schoonouwen 2821 8336 Krimpenerwaard Bilwijk 2821 8337 Krimpenerwaard Wijk 11 Vlist . 8338 Krimpenerwaard Vlist 2855 8339 Krimpenerwaard Bonrepas 2855 8340 Krimpenerwaard Wijk 12 Schoonhoven . 8341 Krimpenerwaard Schoonhoven-Oude Stad 2871 8342 Krimpenerwaard Schoonhoven-Noord 2871 8343 Krimpenerwaard Schoonhoven-West 2871 8344 Krimpenerwaard Zevender 2871 8345 Krimpenerwaard Willige-Langerak 2871 8346 Krimpenerwaard Vlist, Bovenberg en Lekdijk 2871

40 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Krimpen aan den IJssel Meest voorkomende postcode: . 1

Aantal inwoners 29.123 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 3.792 500 658,4%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking aantal huishoudens 12.161 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,39 2,20 8,9% % Eenpersoonshuishoudens 30% 38% -22,2% % Gezinnen met kinderen 38% 33% 13,3% % Huishoudens zonder kinderen 33% 29% 14,0% % niet westerse allochtonen 8% 10% -23,6% leeftijdsopbouw % 0-14 jaar 18% 16% 9% % 15 - 24 jaar 12% 12% -4% % 25 - 44 jaar 20% 25% -17% % 45 - 65 jaar 27% 28% -5% % + 65 jaar 23% 18% 26% Globale gem.leeftijd 42,7 41,3 3% inkomen Gemiddeld inkomen per inwoner € 23.800 € 23.400 1,7% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 31.200 € 30.000 4,0% % actieve inkomensontvangers 58% 58% 0,2% woningen + mobiliteit Woningwaarde € 215.000 € 209.000 2,9% % Koopwoningen 59% 56% 5,4% % Huurwoningen 41% 43% -4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,1 1,0 10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 38,26 € 38,10 0,4% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,59 € 47,38 0,4%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 1.114.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 1.386.000

41 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 2: Kenmerken primair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Langeland Meest voorkomende postcode: 2925 1

Aantal inwoners 6.995 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 3.145 500 529,0%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking aantal huishoudens 2.860 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,45 2,20 11,2% % Eenpersoonshuishoudens 24% 38% -37,9% % Gezinnen met kinderen 41% 33% 24,9% % Huishoudens zonder kinderen 35% 29% 21,9% % niet westerse allochtonen 6% 10% -34,9% leeftijdsopbouw % 0-14 jaar 18% 16% 8% % 15 - 24 jaar 12% 12% -6% % 25 - 44 jaar 19% 25% -23% % 45 - 65 jaar 28% 28% -1% % + 65 jaar 24% 18% 30% Globale gem.leeftijd 43,3 41,3 5% inkomen Gemiddeld inkomen per inwoner € 24.200 € 23.400 3,4% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 31.800 € 30.000 6,0% % actieve inkomensontvangers 55% 58% -5,0% woningen + mobiliteit Woningwaarde € 222.000 € 209.000 6,2% % Koopwoningen 59% 56% 5,4% % Huurwoningen 41% 43% -4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,1 1,0 10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 38,42 € 38,10 0,9% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,79 € 47,38 0,9%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 269.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 334.000

42 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 3: Kenmerken primair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Boveneind Meest voorkomende postcode: 2924 1

Aantal inwoners 3.915 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 4.932 500 886,4%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 1.645 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,38 2,20 8,2%

% Eenpersoonshuishoudens 30% 38% -20,0% % Gezinnen met kinderen 35% 33% 6,3% % Huishoudens zonder kinderen 35% 29% 20,2% % niet westerse allochtonen 6% 10% -41,9% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 16% 16% -4% % 15 - 24 jaar 10% 12% -21% % 25 - 44 jaar 18% 25% -25% % 45 - 65 jaar 28% 28% -1% % + 65 jaar 28% 18% 52% Globale gem.leeftijd 45,7 41,3 11% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 25.800 € 23.400 10,3% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 32.800 € 30.000 9,3% % actieve inkomensontvangers 58% 58% 0,2% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 232.000 € 209.000 11,0% % Koopwoningen 53% 56% -5,4% % Huurwoningen 41% 43% -4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,1 1,0 10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 39,07 € 38,10 2,6% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 48,60 € 47,38 2,6%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 153.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 190.000

43 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 4: Kenmerken secundair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Kortland-Noord Meest voorkomende postcode: 2922 1

Aantal inwoners 7.060 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 5.171 500 934,2%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 3.105 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,27 2,20 3,4%

% Eenpersoonshuishoudens 37% 38% -3,4% % Gezinnen met kinderen 33% 33% -0,5% % Huishoudens zonder kinderen 31% 29% 6,1% % niet westerse allochtonen 6% 10% -35,5% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 17% 16% 7% % 15 - 24 jaar 12% 12% 1% % 25 - 44 jaar 21% 25% -15% % 45 - 65 jaar 24% 28% -14% % + 65 jaar 25% 18% 36% Globale gem.leeftijd 42,8 41,3 4% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 21.600 € 23.400 -7,7% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 28.100 € 30.000 -6,3% % actieve inkomensontvangers 57% 58% -1,6% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 195.000 € 209.000 -6,7% % Koopwoningen 55% 56% -1,8% % Huurwoningen 45% 43% 4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 0,9 1,0 -10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 37,36 € 38,10 -1,9% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 46,47 € 47,38 -1,9%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 264.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 328.000

44 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 5: Kenmerken secundair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Kortland-Zuid Meest voorkomende postcode: 2923 1

Aantal inwoners 6.475 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 5.093 500 918,6%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 2.725 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,38 2,20 8,0%

% Eenpersoonshuishoudens 31% 38% -18,4% % Gezinnen met kinderen 39% 33% 16,1% % Huishoudens zonder kinderen 31% 29% 6,9% % niet westerse allochtonen 11% 10% 12,5% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 19% 16% 15% % 15 - 24 jaar 12% 12% 1% % 25 - 44 jaar 21% 25% -14% % 45 - 65 jaar 26% 28% -9% % + 65 jaar 22% 18% 19% Globale gem.leeftijd 41,5 41,3 1% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 22.900 € 23.400 -2,1% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 30.400 € 30.000 1,3% % actieve inkomensontvangers 58% 58% 0,2% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 201.000 € 209.000 -3,8% % Koopwoningen 55% 56% -1,8% % Huurwoningen 45% 43% 4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 0,9 1,0 -10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 37,89 € 38,10 -0,5% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,13 € 47,38 -0,5%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 245.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 305.000

45 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 6: Kenmerken secundair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Lansingh-Zuid Meest voorkomende postcode: 2926 1

Aantal inwoners 2.400 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 5.714 500 1042,8%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 985 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,44 2,20 10,8%

% Eenpersoonshuishoudens 25% 38% -33,2% % Gezinnen met kinderen 38% 33% 13,2% % Huishoudens zonder kinderen 38% 29% 32,0% % niet westerse allochtonen 8% 10% -19,9% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 18% 16% 9% % 15 - 24 jaar 10% 12% -15% % 25 - 44 jaar 19% 25% -22% % 45 - 65 jaar 30% 28% 6% % + 65 jaar 23% 18% 23% Globale gem.leeftijd 43,3 41,3 5% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 28.000 € 23.400 19,7% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 36.600 € 30.000 22,0% % actieve inkomensontvangers 61% 58% 5,4% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 262.000 € 209.000 25,4% % Koopwoningen 69% 56% 23,2% % Huurwoningen 30% 43% -30,2% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,1 1,0 10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 39,97 € 38,10 4,9% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 49,71 € 47,38 4,9%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 96.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 119.000

46 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 7: Kenmerken tertiair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpen aan den IJssel Kern/wijknaam : Oud Krimpen Meest voorkomende postcode: 2921 1

Aantal inwoners 2.265 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 1.413 500 182,6%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 825 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,75 2,20 24,8%

% Eenpersoonshuishoudens 24% 38% -37,8% % Gezinnen met kinderen 45% 33% 35,2% % Huishoudens zonder kinderen 33% 29% 13,5% % niet westerse allochtonen 7% 10% -28,6% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 19% 16% 18% % 15 - 24 jaar 13% 12% 9% % 25 - 44 jaar 26% 25% 5% % 45 - 65 jaar 29% 28% 4% % + 65 jaar 12% 18% -36% Globale gem.leeftijd 37,8 41,3 -8% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 24.500 € 23.400 4,7% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 33.700 € 30.000 12,3% % actieve inkomensontvangers 68% 58% 17,4% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 225.000 € 209.000 7,7% % Koopwoningen 85% 56% 51,8% % Huurwoningen 15% 43% -65,1% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,5 1,0 50,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 38,54 € 38,10 1,2% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,94 € 47,38 1,2%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 87.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 109.000

47 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 8: Kenmerken tertiair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpenerwaard Kern/wijknaam : Wijk 01 Krimpen aan de Lek Meest voorkomende postcode: . 1

Aantal inwoners 6.580 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 1.122 500 124,4%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 2.930 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,25 2,20 2,1%

% Eenpersoonshuishoudens 32% 38% -14,7% % Gezinnen met kinderen 35% 33% 6,5% % Huishoudens zonder kinderen 32% 29% 11,3% % niet westerse allochtonen 5% 10% -49,3% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 15% 16% -9% % 15 - 24 jaar 13% 12% 4% % 25 - 44 jaar 22% 25% -10% % 45 - 65 jaar 30% 28% 5% % + 65 jaar 21% 18% 12% Globale gem.leeftijd 42,9 41,3 4% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 24.400 € 23.400 4,3% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 30.900 € 30.000 3,0% % actieve inkomensontvangers 0% 58% -100,0% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 199.000 € 209.000 -4,8% % Koopwoningen 59% 56% 5,4% % Huurwoningen 41% 43% -4,7% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,1 1,0 10,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 38,50 € 38,10 1,1% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,89 € 47,38 1,1%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 253.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 315.000

48 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.

Tabel 9: Kenmerken tertiair marktgebied in Nederland

Gemeente : Krimpenerwaard Kern/wijknaam : Wijk 02 Ouderkerk aan den IJssel Meest voorkomende postcode: . 1

Aantal inwoners 5.690 Nederland afwijking Bevolkingsdichtheid per km². 331 500 -33,8%

kern/wijk/ Kenmerken huishoudens gemeente Nederland afwijking

aantal huishoudens 2.245 nvt Gem. Huishoudens grootte 2,53 2,20 15,2%

% Eenpersoonshuishoudens 25% 38% -33,8% % Gezinnen met kinderen 40% 33% 20,8% % Huishoudens zonder kinderen 35% 29% 19,7% % niet westerse allochtonen 3% 10% -73,3% leeftijdsopbouw

% 0-14 jaar 19% 16% 18% % 15 - 24 jaar 12% 12% -1% % 25 - 44 jaar 22% 25% -10% % 45 - 65 jaar 27% 28% -4% % + 65 jaar 20% 18% 6% Globale gem.leeftijd 40,8 41,3 -1% inkomen

Gemiddeld inkomen per inwoner € 23.600 € 23.400 0,9% Gemiddeld inkomen per inkomensontvanger € 31.700 € 30.000 5,7% % actieve inkomensontvangers 0% 58% -100,0% woningen + mobiliteit

Woningwaarde € 228.000 € 209.000 9,1% % Koopwoningen 71% 56% 26,8% % Huurwoningen 27% 43% -37,2% Gemiddeld aantal auto's per huishouden 1,2 1,0 20,0% dagelijkse goederen gebied Nederland correctie

Bestedingen supermarkten pp per week € 38,18 € 38,10 0,2% Bestedingen dagelijkse goederen pp per week € 47,49 € 47,38 0,2%

Totaal bestedingspotentieel supermarkten per week € 217.000

Totaal bestedingspotentieel dagelijkse goederen per week € 270.000

49 VPO 3774 Krimpen aan den IJssel mei 2019.