Diagnoza Czynników I Zjawisk Kryzysowych, Skali I Charakteru Potrzeb Rewitalizacyjnych W Gminie Kalwaria Zebrzydowska

Źródło: www.maps.google.pl

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska, 2016 r.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Spis treści

Streszczenie ...... 3 1.1 Wprowadzenie ...... 6 1.2 Charakterystyka gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 8 2.1 Diagnoza w sferze społecznej ...... 14 2.1.1 Dynamika zmian liczby ludności ...... 14 2.1.2 Ubóstwo gospodarstw domowych ...... 17 2.1.3 Poziom bezpieczeństwa ...... 21 2.1.4 Aktywność obywatelska ...... 23 2.2 Diagnoza w sferze gospodarczej ...... 30 2.3 Diagnoza w sferze funkcjonalno-przestrzennej ...... 32 2.4 Diagnoza w sferze środowiskowej ...... 39 2.5 Diagnoza czynników jakościowych ...... 44 2.5.1 Charakterystyka respondentów badania ...... 45 2.5.2 Analiza odpowiedzi ...... 48 2.5.3 Podsumowanie badania ankietowego ...... 57 2.6 Obszary problemowe w opracowaniach strategicznych ...... 58 2.7 Ustalenia dokonane podczas warsztatów i konsultacji ...... 60 3.1 Obszar zdegradowany ...... 65 3.1.1 Metodologia wyznaczania obszarów zdegradowanych ...... 65 3.2.2 Zasięg przestrzenny obszarów zdegradowanych ...... 67 3.2 Obszar rewitalizacji ...... 70 Spis tabel ...... 88 Spis rysunków i wykresów ...... 89 Załączniki ...... 92

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Streszczenie

Na obszarze Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska przeprowadzono diagnozę czynników i sytuacji kryzysowych w celu identyfikacji obszarów zdegradowanych występujących na terenie gminy oraz wyznaczenia obszaru rewitalizacji. Wykorzystano metodę analizy danych zastanych oraz informacje zebrane ze źródeł społecznych w formie badania kwestionariuszowego.

Szczegółowa analiza pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków:  na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska w latach 2013-15 nie wystąpiło zjawisko depopulacji – liczba mieszkańców nieznacznie wzrosła  na terenach wiejskich Gminy występuje zjawisko ubóstwa rodzin – 80% spośród świadczeniobiorców programu 500+ zamieszkuje obszary wiejskie  w tym samym okresie odnotowano starzenie się społeczności – współczynnik obciążenia demograficznego liczony jako stosunek liczby osób w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym wzrasta z roku na rok; w 2015 r. wynosił 57,1% i pozostawał poniżej wartości współczynnika dla Polski wynoszącego 60,1%  pomimo wzrastającej liczby osób starszych, na terenie Gminy nie funkcjonują domy opieki i integracji seniorów  niedostateczną wagę przypisuje się problemowi dostępności obiektów publicznych dla osób niepełnosprawnych – budynki szkół są nieprzystosowane do potrzeb 36 dzieci o ograniczonej sprawności, nie odbywają się także zajęcia integracji sensorycznej  średnio 70% obszarów gminy Kalwaria Zebrzydowska nie ma połączenia z zielenią urządzoną np. w formie parków czy skwerów, a średnio z terenu 39% obszarów Gminy w promieniu 500 m nie ma dostępu do urządzonych przestrzeni publicznych  Kalwaria Zebrzydowska nie wykorzystuje potencjału ponad 1 mln turystów przybywających rocznie, brakuje oferty handlowej, restauracyjnej i kulturalnej na obszarze Miasta  ważna dla turystów estetyka przestrzeni miejskiej jest niespójna i niezachęcająca do obcowania z przestrzenią – potrzebna odmiana stylu zagospodarowania Kalwarii  na obszarze Gminy zdiagnozowano budynki użyteczności publicznej opisane jako zdegradowane i zabytki wymagające remontu; najwięcej takich obiektów znajduje się na terenie miejscowości: Brody – 42 i Bugaj – 31, duża część to obiekty związane z kultem religijnym  promocja lokalnych produktów jest niewystarczająca, współpraca przedsiębiorców nie jest organizowana – ma charakter nieznaczący

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Na podstawie wskaźników wyliczonych z zebranych danych, wybrano fragmenty gminy Kalwaria Zebrzydowska, na których natężenie niekorzystnych zjawisk przyjmuje wartości znacznie przewyższające średnią gminną.

Elementem uzupełniającym wyliczenia matematyczne był głos społeczny i badanie opinii publicznej poprzez przeprowadzenie na terenie gminy ankietyzacji w formie kwestionariusza z pytaniami. Z informacji podawanych w próbie ankietowej wynoszącej 771 osób wynika, że obywatele są świadomi swoich potrzeb i przekazują o nich informacje. Według wskazań mieszkańców i przedsiębiorców, działaniom rewitalizacyjnym powinny przede wszystkim zostać poddane fragmenty miejscowości Kalwaria Zebrzydowska (16% wskazań) oraz miejscowości: Zebrzydowice (16%), Stanisław Dolny (12%) i Brody (8%).

W ujęciu szczegółowym, na terenie miejscowości Brody był to budynek klubu sportowego Cedron. Na obszarze Kalwarii Zebrzydowskiej kilkakrotnie wymieniono obszar Rynku, odkryte boisko sportowe przy ul. Jana Pawła II (tzw. „Boisko Sahara”), obszar za cmentarzem, a także teren Centrum Kultury Sportu i Turystyki przy ul. Mickiewicza.

W zakresie najpoważniejszych problemów gminnych, wymieniano najczęściej:  niewystarczający udział w życiu publicznym i kulturalnym  niewystarczającą promocję gminy i niewykorzystanie potencjału turystycznego  zanieczyszczenie środowiska naturalnego  niski poziom obsługi komunikacyjnej

Ponadto z opinii mieszkańców wynika, iż należy zwrócić uwagę na duży fragment niezagospodarowanej przestrzeni na terenach rekreacyjnych wokół Kalwarianki ograniczony ulicami: Jana Pawła II, Władysława Broniewskiego, Adama Mickiewicza i torami kolejowymi. Użytkownikom przestrzeni potrzebna jest rozbudowa infrastruktury towarzyszącej np. ścieżek rowerowych i dobrze zagospodarowanych przestrzeni publicznych, które wpływają na jakość życia. Jej dostarczenie stanowi konieczność w celu retencji mieszkańców, zwłaszcza w wieku produkcyjnym.

Po przeprowadzeniu analizy obszarów zdegradowanych i uwzględnieniu wyników konsultacji społecznych do obszaru rewitalizacji na terenie Miasta Kalwaria Zebrzydowska zaliczono ulice: 3 Maja, Rynek, wschodnią część Jagiellońskiej przyległą do Rynku, Sądową, Targową, Władysława Broniewskiego, Wojciecha Weissa, Adama Mickiewicza, Batalionów Chłopskich, Aleja Jana Pawła II oraz zachodnią część ulicy Krakowskiej przyległa do Rynku.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Na obszarze wiejskim gminy Kalwaria Zebrzydowska do obszaru rewitalizacji wybrano obszary znajdujące się w granicach miejscowości: Brody, Zebrzydowice, Stanisław Dolny, Przytkowice, Leńcze oraz Zarzyce Wielkie.

Na podstawie przeprowadzonych analiz wyróżniono kluczowe problemy wewnętrzne występujące na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska. Poważne zagrożenie dla aktywnego funkcjonowania społeczności lokalnej stanowi niski poziom jakości życia, który może wynikać z kilku czynników, których występowanie potwierdzono w procesie diagnozy. Należą do nich przede wszystkim: znaczące zanieczyszczenie środowiska wynikające z niedostatecznej dbałości o redukcję emisji zanieczyszczeń i odpadów, a także niedobory w zakresie organizacji czasu wolnego – działalności rekreacyjnej i kulturalnej różnych grup społecznych, od dzieci i młodzieży, aż do seniorów.

Rysunek 1. Ciąg przyczynowo-skutkowy negatywnych zjawisk

Niedobór oferty rekreacyjnej i kulturalnej Starzenie się Niska Niski poziom społeczności aktywność jakości życia i brak nowych społeczna mieszkańców Brak dbałości o środowisko

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

Wobec powyżej opisanych czynników, należy wyraźnie wskazać, że następstwem rozpoznania poziomu życia na terenie Gminy jako relatywnie niższego może być silny odpływ obecnych mieszkańców aktywnych zawodowo i społecznie, a ponadto brak motywacji do osiedlania nowych. Obywatele w wieku produkcyjnym tworzą potencjał każdej gminy i każdego miasta – bez ich aktywnego funkcjonowania dochodzi do wymierania działalności społecznej na terenie jednostek osadniczych, a w przestrzeni może postępować fizyczna degradacja zaniedbanych obiektów.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 1.1 Wprowadzenie

Przedmiotem niniejszego dokumentu jest dokonanie diagnozy czynników i sytuacji kryzysowych oraz identyfikacja obszarów zdegradowanych występujących na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska. Głównym celem procesu diagnozy jest wyznaczenie obszaru rewitalizacji, czyli terenów wymagających spójnych działań wychodzących naprzeciw lokalnym problemom społecznym i gospodarczym, niedostatkom ładu przestrzennego czy jakości przestrzeni publicznych.

W procesie analizy diagnostycznej uwzględniono postanowienia zawarte w dokumencie „Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji”, w szczególności zapis art. 10.1 „Obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, o których mowa w art. 9 ust.1, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację, wyznacza się jako obszar rewitalizacji”, a także art. 10.2. „Obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic.”

Rysunek 2. Schemat analizy diagnostycznej

Identyfikacja głównych problemów rozwojowych Gminy i zdefiniowanie mierników

Ankietyzacja i spotkania konsultacyjne z mieszkańcami

Wyznaczenie obszaru zdegradowanego - koncentracja zjawisk kryzysowych

Wybór mniejszego obszaru docelowej rewitalizacji

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Na potrzeby diagnozy czynników i sytuacji kryzysowych gminy Kalwaria Zebrzydowska pozyskano szereg informacji wymagających dostosowania do podziału na przyjęte jednostki przestrzenne. Celem wydzielenia obszarów zdegradowanych w Gminie przeprowadzono:  szczegółową analizę wskaźników – mierników ilościowych i jakościowych,  analizę ankietowych wypowiedzi mieszkańców na temat zakresu przestrzennego i symptomów kryzysu oraz działań prowadzących do poprawy jakości życia w mieście,  analizę informacji pozyskanych dzięki partycypacji społecznej, podczas warsztatów i spotkań konsultacyjnych z mieszkańcami i pracownikami Gminy,  analizę danych zastanych w opracowaniach Gminy.

W pierwszej kolejności opracowania dokonano zwięzłej charakterystyki Gminy, w celu precyzyjnego ukazania problemów istotnych dla funkcjonowania całej jednostki samorządu lokalnego. W dalszym ciągu, dążąc do rozpoznania obszarów zdegradowanych na bazie koncentracji zidentyfikowanych wcześniej negatywnych zjawisk, przeprowadzono szczegółową analizę wskaźnikową w następujących obszarach: sfery społecznej, sfery gospodarczej, sfery funkcjonalno-przestrzennej oraz sfery środowiskowej.

Kwalifikacji jednostek przestrzennych do kategorii obszarów zdegradowanych i obszarów przeznaczonych do rewitalizacji dokonano po przeprowadzeniu wieloaspektowej analizy zjawisk, z uwzględnieniem opinii mieszkańców, wyrażonych w czasie spotkań konsultacyjnych i w badaniu ankietowym opracowanym specjalnie dla potrzeb programu rewitalizacji, dotyczącym obszarów kryzysowych w ujęciu przestrzennym (lokalizacja) i merytorycznym (zjawiska kryzysowe i działania na rzecz ich eliminacji).

W efekcie końcowym wyznaczono obszary rewitalizacji na podstawie rozpoznanych wcześniej obszarów zdegradowanych, strategicznego charakteru wybranych terenów oraz uzasadnionych potrzeb społecznych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 1.2 Charakterystyka gminy Kalwaria Zebrzydowska

1.2.1 Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne Kalwaria Zebrzydowska jest gminą o charakterze miejsko-wiejskim zlokalizowaną na zachodnim obszarze województwa małopolskiego, w powiecie wadowickim. Sąsiedzkie jednostki gminne to: Wadowice, Lanckorona, Brzeźnica, Stryszów i Skawina. Najważniejsze powiązania funkcjonalne z większymi jednostkami funkcjonalnymi obejmują nieodległą stolicę powiatu – Wadowice oraz miejscowość wojewódzką – Kraków.

Miasto Kalwaria Zebrzydowska jest położone w centralnej części Gminy i jest otoczona przez następujące miejscowości na terenach wiejskich: Przytkowice, Brody, Stanisław Dolny, Zebrzydowice, Leńcze, Barwałd Górny, Barwałd Średni, Bugaj, Podolany, Zarzyce Wielkie oraz Zarzyce Małe.

Rysunek 3. Podział administracyjny gminy Kalwaria Zebrzydowska

Źródło: Strategia Rozwiazywania Problemów Społecznych dla Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska na lata 2016-2020

Uwarunkowania wewnętrzne rozwoju gminy Kalwaria Zebrzydowska są związane z lokalną przedsiębiorczością i szeroko rozumianym ruchem turystycznym. Dominujące branże, w których wykorzystuje się wewnętrzne zasoby ludzkie to przemysł obuwniczy i meblarski. Organizacja produkcji ma charakter rzemieślniczy, a w strukturze własnościowej istotną część stanowią przedsiębiorstwa rodzinne. Produkcja stolarska i szewska jest uwarukowana miejscową tradycją – na terenie Gminy funkcjonuje podtrzymujący dziedzictwo kulturowe Cech Rzemiosł Różnych. 8

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Do filarów gospodarczych Gminy należy zaliczyć turystykę sakralną. Sanktuarium zarządzane przez oo. Bernardynów stanowi miejsce docelowe pielgrzymek z całego kraju. Składa się z Klasztoru, Bazyliki Matki Bożej Anielskiej oraz kilkudziesięciu stacji „Dróżek”. Atrakcyjność turystyczną kompleksu sakralnego podnosi fakt wpisu na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.

Warto również podkreślić fakt wpływu walorów krajobrazowych i klimatycznych oraz położenia w pobliżu obszaru metropolitalnego Krakowa na turystykę pozasakralną. Walory architektoniczne zabytków na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska są zauważalne. W tabeli nr 1 przedstawiono listę obiektów wpisanych do rejestru zabytków.

Tabela 1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków w gminie Kalwaria Zebrzydowska

L.p. Adres Nr rejestru/data wpisu Datowanie Obiekt Pustelnia św. Rozalii z kaplicami i drzewostanem + 1. Barwałd Górny A-601/94 (B) z 1994 XVIII/XIX w. posąg kamienny NB Niep. Pocz. na kolumnie z 1745 r. A-546/87/95 z 2. Brody ok. 1880 r. Zespół dworsko-parkowy 01.12.1995 (B) Układ urbanistyczny z zabudową przyrynkową, poł. Kalwaria A-392/81 z 08.04.1981 układem komunikacyjnym, zespołem kościoła, 3. XVII/XVIII/X Zebrzydowska (B) klasztoru i założeniem kalwaryjnym i miejscowościami IX w. Brody i Bugaj Zespół klasztorny OO. Bernardynów p.w. MBA oraz poł. Kalwaria założenie kalwaryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej, 4. A-739 z 23.11.1999 XVII/XVIII Zebrzydowska Bugaju i Brodach, w tym cmentarz wojenny z I wojny /poł. XIX w. świat. Kalwaria 5. Zebrzydowska ul. A-497 z 04.05.1987 (B) ok. 1920 r. Willa Weissów wraz z ogrodem Jagiellońska 43 Kalwaria 6. Zebrzydowska ul. A-40/08 z 09.06.2008 ok. 1898 r. Willa Krakowska 21 Zespół dworsko-parkowy; dwór, spichlerz, wolarnia, 7. Leńcze A-407 z 08.06.1987 (B) ok. 1850 r. wozownia, fragment alei dojazdowej, park A-510/87 z 8. Leńcze ok. 1850 r. Park w zespole dworskim 01.09.1987(B) II poł. XIX Zespół dworski: dwór, zabudowa gospodarcza 9. Zarzyce Wielkie 18.10.1994 (B) w. i resztówka parku krajobrazowego A-181/77 z 20.09.1977 1599-1602 10. Zebrzydowice Kościół p.w. św. Michała Archanioła (B) r. st.rej.nr.615 z Zespół klasztorny OO. Bonifratrów: d. dwór obronny 11. Zebrzydowice 1611 r. 17.05.1934 z kaplicą, spichlerz, kostnica, klasztor 12. Zebrzydowice A-1176/M z 12.11.2009 XVIII/XIX w. Kaplica cmentarna na cmentarzu konwenckim

13. Zebrzydowice A-1177/M z 12.11.2009 1875 r. Kapliczka św. Jana Nepomucena

Źródło: Studium Uwarunkowań I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kalwaria Zebrzydowska zgodnie z decyzjami Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie 9

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

W zakresie uwarunkowań zewnętrznych można wskazać na nierównomierne rozłożenie turystyki sakralnej w ciągu roku, z powodu powiązania ze uroczystościami religijnymi. Ponadto istnieje praktyczny brak wspólnoty interesów z pracownikami i mieszkańcami Gminy – przykładowo pielgrzymi nie są zainteresowani lokalnymi wyrobami rzemieślniczymi, więc niewiele osób jest w stanie odnieść korzyści dzięki ich wizycie. W efekcie bardzo potrzebne jest połączenie funkcjonalne centrum Kalwarii Zebrzydowskiej i otoczenia Sanktuarium.

Tę część uwarunkowań uzupełniają zewnętrzne połącznia komunikacyjne, szczególnie z Krakowem. Według niektórych definicji rozwoju regionalnego dobre skomunikowanie ośrodków miejskich ma charakter kluczowy. Przez centrum Kalwarii Zebrzydowskiej prowadzony jest intensywny ruch samochodowy w ramach Drogi Krajowej nr 52, spowodowany brakiem obwodnicy. Istnieje również niedostatek szybkich połączeń kolejowych sprzyjających wahadłowym migracjom mieszkańców tzn. regularnym dojazdom o charakterze zawodowym.

1.2.2 Główne problemy rozwojowe

Demografia

Podstawową kategorią opisującą funkcjonowanie danego obszaru jest liczba ludności. Według opinii wielu użytkowników terenu Gminy od kilku lat postępuje zjawisko odpływu mieszkańców, szczególnie w wieku produkcyjnym, który dodatkowo nie jest kompensowany przez napływ nowych.

Zaludnienie gminy Kalwaria Zebrzydowska charakteryzuje się nierównomiernym rozkładem w przestrzeni. Należy zwrócić szczególną uwagę na najbardziej zaludnione miejscowości stanowiące mniejsze centra życia społeczno-gospodarczego Gminy, takie jak: Przytkowice, Brody, Stanisław Dolny oraz Zebrzydowice. W tabeli nr 2 przedstawiono liczbę mieszkańców miejscowości znajdujących się na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska.

Najmniejsze ludnościowo miejscowość Zarzyce Małe zamieszkuje jedynie 125 osób, w porównaniu do miejscowości Kalwaria Zebrzydowska, która liczy 4426 osób, czyli ponad 35 razy więcej. Jednak ta liczba stanowi jedynie 22,40% mieszkańców Gminy wobec liczby osób zamieszkujących tereny wiejskie, która wynosi 15334 i odpowiada 77,60% całej społeczności. Najwyższe zaludnienie na terenie miejscowości Kalwaria Zebrzydowska występuje wokół ulic: 11 Listopada, Jagiellońskiej, Krakowskiej, Wojciecha Weissa, Stolarskiej, Kolejowej oraz Rólki.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 2. Liczba mieszkańców miejscowości gminy Kalwaria Zebrzydowska

Liczba mieszkańców Odsetek ogólnej Miejscowość (stan na 31.12.2015) liczby mieszkańców Przytkowice 2691 13,62% Brody 2625 13,28% Stanisław Dolny 2229 11,28% Zebrzydowice 1968 9,96% Leńcze 1478 7,48% Barwałd Górny 1380 6,98% Barwałd Średni 1375 6,96% Zarzyce Wielkie 593 3,00% Bugaj 492 2,49% Podolany 378 1,91% Zarzyce Małe 125 0,63% Suma dla miejscowości wiejskich 15334 77,60% Miasto Kalwaria Zebrzydowska 4426 22,40% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 100%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Współczynnik obciążenia demograficznego jest wyznaczany przez stosunek liczby osób w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym. Ukazanie dynamiki jego zmian obrazuje proces starzenia się społeczeństwa lub jego odwrotność. W latach 2013-15 wartość tego wskaźnika w gminie Kalwaria Zebrzydowska rosła z roku na rok, co obrazuje niekorzystny trend i implikuje niepożądane skutki dla lokalnej gospodarki w postaci zmniejszenia liczby rąk do pracy.

Tabela 3. Wskaźnik obciążenia demograficznego dla gminy Kalwaria Zebrzydowska

Wyszczególnienie 2013 2014 2015 ludność w wieku 3 989 3 923 3 869 przedprodukcyjnym ludność w wieku 12 707 12 694 12 665 produkcyjnym ludność w wieku 3 168 3 282 3 363 poprodukcyjnym wskaźnik obciążenia 56,32% 56,76% 57,10% demograficznego

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Konsekwencją starzenia się społeczeństwa jest wzrost liczby osób w wieku senioralnym. Wraz ze nią rośnie również liczba osób niepełnosprawnych, co wpływa na konieczność organizacji opieki i możliwej aktywizacji ich codziennego funkcjonowania, a także wsparcia materialnego ze środków publicznych przez jednostki pomocy społecznej.

Problemy społeczne

Kategoriami określającymi życie społeczności lokalnej są m.in. dobrobyt panujący w rodzinach oraz bezpieczeństwo w przestrzeni życiowej. Zjawiskami zagrażającymi powyższym wartościom są niewątpliwie ubóstwo i przestępstwa. Na podstawie lektury Strategii Rozwiązywania Problemów społecznych dla Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska na lata 2016-2020 można stwierdzić, że powyższe problemy społeczne występują na obszarze Gminy w zauważalnym stopniu.

Inną cechą negatywną zaobserwowaną w Gminie jest niska aktywność społeczna wyrażająca się w niedostatecznej chęci do zrzeszeń i zaangażowania w działalność organizacji pozarządowych (ang. non-governmental organisations – NGO). Są one bardzo istotne dla zarządzania terytorialnego na miarę XXI wieku, ponieważ w praktyczny sposób spełniają określoną w strategicznych programach Unii Europejskiej (m.in. Europa 2020) zasadę pomocniczości. Zawiera ona zalecenie, aby działania publiczne były realizowane na możliwie najniższym szczeblu zarządzania, przy doraźnej pomocy wyższych szczebli, równolegle z możliwym angażowaniem społeczeństwa.

Problemy gospodarcze

W zakresie problemów istotnych dla lokalnej gospodarki należy odnotować przede wszystkim niewielkie korzyści Miasta i Gminy z ruchu pielgrzymkowego. Potencjału ponad 1 mln turystów rocznie przybywających w celach religijnych nie jest wykorzystywany z powodu niespójnej organizacji oferty handlowej, restauracyjnej i kulturalnej na obszarze Kalwarii Zebrzydowskiej. Zagadnienie handlu lokalnymi wyrobami należy rozszerzyć – brakuje marki i dostatecznej rozpoznawalności w skali krajowej, a więc utożsamienia Miasta Kalwaria Zebrzydowska z lokalnymi wyrobami.

Na obszarach wiejskich występuje niski poziom przedsiębiorczości wśród obywateli. Pomimo tego, poziom bezrobocia, weryfikowany każdorazowo w opracowaniach diagnostycznych z zakresu obszarów zdegradowanych. Zgodnie z danymi zaprezentowanymi w tabeli nr 4, stopa bezrobocia wśród osób w wieku produkcyjnym w latach 2013-15 była znacznie niższa od przeciętnej stopy dla powiatu wadowickiego, a ponadto rokrocznie malała. Z powyższych przyczyn to zagadnienie nie będzie przedmiotem pogłębionej analizy wskaźnikowej, w kolejnych częściach opracowania. 12

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 4. Zmiana stopy bezrobocia w gminie Kalwaria Zebrzydowska i powiecie wadowickim

2013 2014 2015 mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety

Powiat wadowicki 7,0% 8,4% 5,8% 7,1% 4,4% 5,9%

Gmina Kalwaria 5,4% 7,0% 4,1% 5,7% 2,6% 4,7% Zebrzydowska

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS

Problemy funkcjonalno-przestrzenne

Kategorią niezmiernie istotną z punktu widzenia jakości życia mieszkańców i użytkowników przestrzeni jest poziom dostosowania infrastruktury społecznej. Wyraża się ona przykładowo w niewielkiej odległości do obszarów z zielenią urządzoną np. w formie parków czy skwerów.

W Kalwarii Zebrzydowskiej występują wyraźne deficyty zagospodarowania w zakresie rekreacji i odpoczynku. Estetyka przestrzeni miejskiej jest niespójna i niezachęcająca do obcowania z przestrzenią. Na obszarach wiejskich w Gminie powyższe braki mają charakter jeszcze silniejszy.

Rysunek 4. Rynek w Kalwarii Zebrzydowskiej

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

W miejscowościach wiejskich zlokalizowane są obszary poprzemysłowe w złym stanie technicznym, a na terenie całej Gminy znajduje się wiele budynków użyteczności publicznej oraz zabytków charakteryzowanych przez mieszkańców jako zdegradowane i wymagające remontu.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Problemy środowiskowe

W zakresie środowiskowym bardzo duże znaczenie ma poziom zanieczyszczenia środowiska – powietrza i wód – oraz uzbrojenie terenu w instalacje odprowadzania odpadów. Tymczasem w Kalwarii Zebrzydowskiej czystość ekosystemu przyjmuje postać niezadowalającą. Zgodnie z Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta na lata 2008-2013, mieszkańcy od lat skarżą się na zanieczyszczenie środowiska. Ponadto proces skanalizowania terenu Miasta nie został zakończony, a na terenach wiejskich takich instalacji nie ma w ogóle, co prowadzi do pogorszenia sytuacji.

2.1 Diagnoza w sferze społecznej

Na podstawie opisanych problemów rozwojowych Gminy wybrano najbardziej odpowiadające wskaźniki degradacji jej terenu. Wyznaczanie obszarów kryzysowych w sferze społecznej oparto o dane ilościowe z następujących zakresów:

 Zmiana liczby ludności 1. Dynamika zmian liczby mieszkańców w okresie od 31.12.2013 r. do 31.12.2015 r.  Ubóstwo gospodarstw domowych 2. Liczba osób pobierających świadczenie 500+ na pierwsze dziecko, stan na 30.06.2016 r. 3. Liczba gospodarstw domowych pobierających zasiłki z tytułu niepełnosprawności, stan na 31.12.2015 r. 4. Liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny, stan na 30.06.2016 r.  Poziom bezpieczeństwa 5. Liczba przestępstw i wykroczeń w 2015 r., stan na 31.12.2015 r.  Aktywność obywatelska 6. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. wg podziału administracyjnego

Wartości powyższych cech przedstawiono w kolejnych tabelach, których wybrane fragmenty umieszczono w rozdziale, a pełne wersje w załączniku na końcu dokumentu. Mierniki poziomu zjawisk do celów porównawczych ujęto w wartościach względnych, w postaci procentowej lub odsetkowej.

2.1.1 Dynamika zmian liczby ludności

Liczba ludności jest podstawowym elementem charakterystyki jednostek osadniczych. Stanowi czynnik wagi we względnych obliczeniach częstości występowania zjawisk odnotowanych w granicach danego obszaru, a także podstawę wnioskowania na temat aktywności społecznej. 14

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 5. Dynamika zmian liczby mieszkańców Miasta Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Liczba Liczba mieszkańców mieszkańców Zmiana liczby Procentowa Nazwa jednostki Ulica (stan na (stan na mieszkańców zmiana 31.12.2013) 31.12.2015) Kalwaria Zebrzydowska Targowa 14 10 -4 -28,57% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 15 11 -4 -26,67% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 55 50 -5 -9,09% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 23 21 -2 -8,70% Kalwaria Zebrzydowska Polna 36 34 -2 -5,56% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 91 86 -5 -5,49% Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 315 298 -17 -5,40% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 119 113 -6 -5,04% Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 207 197 -10 -4,83% Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 166 158 -8 -4,82% Kalwaria Zebrzydowska Rólki 206 199 -7 -3,40% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 80 78 -2 -2,50% Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 161 157 -4 -2,48% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 43 42 -1 -2,33% Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 221 216 -5 -2,26% Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 51 50 -1 -1,96% Kalwaria Zebrzydowska Długa 61 60 -1 -1,64% Kalwaria Zebrzydowska Rynek 119 118 -1 -0,84% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 156 155 -1 -0,64% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 79 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 5 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 240 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 42 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 49 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 2 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 37 0 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 17 0 0,00% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19676 19760 84 0,43%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Zmiana liczby mieszkańców może być pomocna w procesie diagnozy obszarów zdegradowanych, ponieważ stanowi odzwierciedlenie decyzji mieszkańców o opuszczeniu bądź zasiedleniu konkretnego terenu. Podążając tym tropem przyjęto założenie, że silny względny ubytek liczby mieszkańców może być wskaźnikiem degradacji.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

W tabeli nr 5 zaprezentowano dynamikę zmian liczby mieszkańców Miasta Kalwaria Zebrzydowska w latach 2013-15. Mając na uwadze czytelność dokumentu, w Mieście przedstawiono zjawisko w podziale na wybrane ulice. Kryterium wyboru stanowiła zmiana poniżej średniej dla Gminy. Pełną tabelę uwzględniającą wszystkie ulice Kalwarii Zebrzydowskiej umieszczono w załączniku na końcu dokumentu.

Należy zwrócić uwagę, że miasto nie wyludnia się, lecz został w nim odnotowany przyrost ludności zamieszkałej. Relatywnie największy odpływ mieszkańców nastąpił z ulic: Targowej, Krótkiej, Piaskowej i Lanckorońskiej.

Tabela 6. Dynamika zmian liczby mieszkańców miejscowości gminy Kalwaria Zebrzydowska

Liczba Liczba mieszkańców (stan na mieszkańców Zmiana liczby Procentowa Miejscowość 31.12.2013) (stan na mieszkańców zmiana 31.12.2015) Zarzyce Małe 127 125 -2 -1,57% Zarzyce Wielkie 602 593 -9 -1,50% Zebrzydowice 1985 1968 -17 -0,86% Barwałd Średni 1386 1375 -11 -0,79% Podolany 379 378 -1 -0,26% Gmina Kalwaria 19676 19760 84 0,43% Zebrzydowska Brody 2608 2625 17 0,65% Bugaj 488 492 4 0,82% Stanisław Dolny 2201 2229 28 1,27% Przytkowice 2646 2691 45 1,70% Barwałd Górny 1356 1380 24 1,77% Leńcze 1447 1478 31 2,14% Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Na podstawie danych przedstawionych w tabeli nr 6 można stwierdzić, że sytuacja w miejscowościach wiejskich opisywanej Gminy jest analogiczna wobec terenu Miasta. Największy relatywny spadek liczby mieszkańców zaobserwowano na terenie miejscowości: Zarzyce Małe, Zarzyce Wielkie oraz Zebrzydowice. Istotnie dodatnia zmiana zaludnienia wystąpiła w Leńczach, Barwałdzie Górnym, Przytkowicach oraz Stanisławiu Dolnym. Z przeprowadzonego badania wynika, że na terenach wiejskich wzrost liczby mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym prowadzi do braku miejsc w placówkach edukacyjnych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

2.1.2 Ubóstwo gospodarstw domowych

Długotrwałe ubóstwo pośród gospodarstw domowych rzutuje na ich siłę nabywczą, a co za tym idzie, zdolność do zaspokojenia potrzeb życiowych. W sytuacji, gdy w tym zakresie występują poważne niedobory, mogą występować zjawiska patologiczne w postaci m.in. niedożywienia dzieci czy przestępstw.

Pierwszy przyjęty wyznacznik poziomu ubóstwa to liczba osób uprawnionych do pobierania wsparcia w postaci 500 zł na pierwsze dziecko. Na terenie Kalwarii Zebrzydowskiej najwyższy względny udział osób spełniających to kryterium wystąpił u mieszkańców ulic: Marszałka Józefa Piłsudskiego, Kolejowej, Rzemieślniczej i Lanckorońskiej. W tabeli nr 7 wyróżniono ulice, na których wartości udziału osób pobierających świadczenie przyjmują wartość wyższą niż średnia dla gminy.

Tabela 7. Liczba osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Liczba osób Udział osób pobierających pobierających Nazwa jednostki Ulica Ludność 500+ na pierwsze 500+ na dziecko (stan na pierwsze 30.06.2016 r.) dziecko

Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 2 40,0% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 5 15,6% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 124 14 11,3% Kalwaria Zebrzydowska Targowa 10 1 10,0% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 88 8 9,1% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 2 8,7% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 4 8,5% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 3 8,1% Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 18 7,7% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 28 2 7,1% Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 14 7,1% Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 4 7,0% Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 114 8 7,0% Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 11 7,0% Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 61 4 6,6% Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 14 6,5% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 1267 6,4%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Na obszarach wiejskich opisywanej Gminy udział osób pobierających wsparcie w wysokości 500 zł na pierwsze dziecko charakteryzuje się mniejszym zróżnicowaniem niż w Mieście. Relatywnie wyższe wartości współczynnika odnotowano w miejscowościach: Zarzyce Wielkie, Barwałd Średni, Brody, Przytkowice oraz Zarzyce Małe.

Tabela 8. Liczba osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

liczba osób Udział osób pobierających pobierających 500+ na Miejscowość Ludność 500+ na pierwsze pierwsze dziecko (stan na dziecko 30.06.2016 r.) Stanisław Dolny 2229 170 7,6% Przytkowice 2691 197 7,3% Barwałd Średni 1375 96 7,0% Barwałd Górny 1380 94 6,8% Zebrzydowice 1968 127 6,5% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 1267 6,4% Podolany 378 24 6,3% Brody 2625 165 6,3% Zarzyce Małe 125 7 5,6% Leńcze 1478 82 5,5% Zarzyce Wielkie 593 32 5,4% Bugaj 492 26 5,3%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Kolejny miernik wykluczenia społecznego, wpływającego na stopień ubóstwa, jaki uwzględniono w diagnozie to uprawnienie do zasiłku z tytułu niepełnosprawności. Na terenie Kalwarii Zebrzydowskiej najwyższa koncentracja tego wskaźnika wystąpiła przy ulicach: Sądowej, Rzemieślniczej, Batalionów Chłopskich, Kolejowej i Bernardyńskiej. W przypadku 21 pozostałych ulic Miasta zjawiska nie odnotowano.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 9. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłki z tytułu niepełnosprawności w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Gospodarstwa Liczba Średnia liczba domowe mieszkańców gospodarstw Nazwa jednostki Ulica pobierające zasiłki (stan na pobierających z tytułu 31.12.2015) zasiłki niepełnosprawności Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 2 0,061 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 3 0,035 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 1 0,031 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 6 0,028 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 4 0,025 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 1 0,024 Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 2 0,023 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 1 0,021 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 1 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 3 0,019 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 2 0,018 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 4 0,017 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 3 0,015 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 78 1 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 3 0,012 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 226 0,011

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

W tabeli nr 10 zaprezentowano rozkład liczby gospodarstw domowych funkcjonujących w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska pobierających zasiłki z tytułu niepełnosprawności. Wartości miernika znajdujące się powyżej średniej całego obszaru lokalnego odnotowano w miejscowościach: Bugaj, Leńcze, Stanisław Dolny, Brody i Zebrzydowice.

Tabela 10. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłki z tytułu niepełnosprawności w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Gospodarstwa Średnia liczba domowe Liczba mieszkańców gospodarstw Miejscowość pobierające zasiłki (stan na 31.12.2015) pobierających z.t. zasiłki niepełnosprawności Bugaj 492 14 0,028 Leńcze 1478 21 0,014 Stanisław Dolny 2229 30 0,013

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Brody 2625 33 0,013 Zebrzydowice 1968 23 0,012 Gmina Kalwaria 19760 226 0,011 Zebrzydowska Barwałd Średni 1375 14 0,010 Barwałd Górny 1380 13 0,009 Przytkowice 2691 21 0,008 Podolany 378 2 0,005 Zarzyce Wielkie 593 3 0,005 Zarzyce Małe 125 0 0,000

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Trzecim z przyjętych wskaźników ubóstwa społecznego była średnia liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny. W tabeli nr 11 przedstawione zostały wartości z obszaru Miasta, dla których średnia liczba osób pobierających świadczenie przewyższa średnią dla Gminy. Relatywnie najwyższe wartości wystąpiły wokół ulic: Mikołaja Zebrzydowskiego, Adama Mickiewicza, Błażkówki, Marii Konopnickiej, Długiej, Kolejowej i Batalionów Chłopskich. Warto zauważyć, że na pozostałych 19 ulicach opisywane zjawisko nie zachodziło. Pełna tabela nr 11 znajduje się w załączniku.

Tabela 11. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłek pielęgnacyjny w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Liczba osób Średnia liczba Liczba pobierających osób mieszkańców zasiłek Nazwa jednostki Ulica pobierających (stan na pielęgnacyjny zasiłek 31.12.2015) (stan na pielęgnacyjny 30.06.2016) Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 1 0,043 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 6 0,038 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 1 0,037 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 2 0,035 Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 2 0,033 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 7 0,032 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 1 0,031 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 1 0,027 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 3 0,027 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 2 0,025 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 1 0,024 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 5 0,021 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 4 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 1 0,020 20

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 2 0,017 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 4 0,017 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 315 0,016

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Podobnie jak w pozostałych dwóch opisywanych świadczeniach, również liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny wyróżnia się mniejszym rozproszeniem na terenach wiejskich Gminy niż na terenie Miasta gminnego. Miejscowości o relatywnie wyższej wartości miernika to: Zarzyce Małe, Zebrzydowice, Barwałd Średni, Bugaj i Podolany.

Tabela 12. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłek pielęgnacyjny w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Średnia liczba Liczba osób osób Liczba mieszkańców (stan na pobierających zasiłek Miejscowość pobierających 31.12.2015) pielęgnacyjny (stan na zasiłek 30.06.2016) pielęgnacyjny

Zarzyce Małe 125 3 0,024 Zebrzydowice 1968 46 0,023 Barwałd Średni 1375 30 0,022 Bugaj 492 10 0,020 Podolany 378 7 0,019 Gmina Kalwaria 19760 315 0,016 Zebrzydowska Stanisław Dolny 2229 34 0,015 Brody 2625 40 0,015 Przytkowice 2691 38 0,014 Leńcze 1478 20 0,014 Barwałd Górny 1380 17 0,012 Zarzyce Wielkie 593 6 0,010 Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

2.1.3 Poziom bezpieczeństwa

Z punktu widzenia diagnozy obszarów zdegradowanych ważne są tereny, na których zachodzi większa liczba zjawisk patologicznych. W tabeli nr 13 zaprezentowano liczbę popełnianych przestępstw i wykroczeń na terenie wokół wybranych ulic Kalwarii Zebrzydowskiej. Najwyższe wartości miernika odnotowano wokół ulic: Targowej, Rynek, Tadeusza Kościuszki, Ogrodowej i Jana Pawła II.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 13. Liczba przestępstw i wykroczeń w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Liczba Średnia Liczba mieszkańców liczba Nazwa jednostki Ulica przestępstw (stan na przestępstw i wykroczeń 31.12.2015) i wykroczeń Kalwaria Zebrzydowska Targowa 10 27 2,700 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 43 0,364 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 78 13 0,167 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 7 0,143 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 155 20 0,129 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 5 0,119 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 30 0,119 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 16 0,102 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 19 0,096 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 3 0,094 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 21 0,088 Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 61 4 0,066 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 5 0,063 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 7 0,062 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 9 0,042 Kalwaria Zebrzydowska Rólki 199 8 0,040 Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 3 0,035 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 668 0,034

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Na terenie Miasta popełnianych jest zdecydowanie więcej przestępstw i wykroczeń niż na obszarach wiejskich. Powyżej wartości średniej dla gminy znalazły się obszary bezpośrednio graniczące z Kalwarią Zebrzydowską: Bugaj i Brody, a także miejscowość Przytkowice.

Tabela 14. Liczba przestępstw i wykroczeń w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Liczba Średnia liczba Liczba mieszkańców (stan Miejscowość przestępstw przestępstw na 31.12.2015) i wykroczeń i wykroczeń Bugaj 492 26 0,053 Przytkowice 2691 120 0,045 Brody 2625 93 0,035 Gmina Kalwaria 19760 668 0,034 Zebrzydowska Zebrzydowice 1968 53 0,027 Barwałd Górny 1380 36 0,026 Zarzyce Małe 125 3 0,024 22

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Leńcze 1478 28 0,019 Podolany 378 7 0,019 Zarzyce Wielkie 593 10 0,017 Barwałd Średni 1375 14 0,010 Stanisław Dolny 2229 22 0,010

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

2.1.4 Aktywność obywatelska i społeczna

Aktywność obywatelska jest bardzo istotną cechą społeczeństwa aspirującego do wysokiej jakości życia. Ma też znaczenie z punktu widzenia skoordynowanych programów czy projektów przeprowadzanych na terenie gminy, do których powinni angażować się mieszkańcy. Przykładowe miary aktywności społecznej to frekwencja w wyborach powszechnych oraz liczba organizacji pozarządowych działających na terenie gminy.

Tabela 15. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. wg podziału administracyjnego

Liczba Liczba Miejscowość uprawnionych wydanych Frekwencja do głosowania kart Przytkowice 2080 900 43,27% Podolany 312 143 45,83% Barwałd Średni 1110 520 46,85% Leńcze 1181 557 47,16% Stanisław Dolny 2125 1074 50,54% Zebrzydowice 1219 619 50,78% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 15758 8023 50,91% Brody 2125 1106 52,05% Bugaj 387 202 52,20% Barwałd Górny 1103 591 53,58% Kalwaria Zebrzydowska nr 2 1810 980 54,14% Zarzyce Małe i Wielkie 461 254 55,10% Kalwaria Zebrzydowska nr 1 1845 1077 58,37%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej

W tabeli nr 15 zostały przedstawione wartości frekwencji wyborczej, które odnotowano podczas głosowania w wyborach samorządowych w 2014 r. Wartość średnia dla gminy Kalwaria Zebrzydowska była wyższa od średniej ogólnopolskiej i od średniej dla województwa. Relatywnie najwyższe wartości w Gminie odnotowano na terenie Kalwarii Zebrzydowskiej i w Zarzycach. Natomiast relatywnie niską

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA aktywnością społeczną odznaczały się miejscowości: Przytkowice, Podolany, Barwałd Średni i Leńcze. Poniżej średniej znalazły się także Zebrzydowice i Stanisław Dolny.

Tabela 16. Przykładowe organizacje pozarządowe w gminie Kalwaria Zebrzydowska

Przykładowe organizacje pozarządowe [NGO]

Kalwaryjski Klub Sportowy „Seido Juku Karate” Klub Sportowy „Filkówka” w Barwałdzie Średnim Klub Sportowy „Sosnowianka” w Stanisławiu Dolnym Klub Sportowy Grass-Hopper Ludowy Klub Sportowy „Cedron” w Brodach Ludowy Klub Sportowy „Leńcze” w Leńczach Ludowy Klub Sportowy „Olimpia” Zebrzydowice Ludowy Klub Sportowy „Pogoń” w Bugaju Ludowy Klub Sportowy „SOKÓŁ” w Przytkowicach Ludowy Klub Sportowy „Stanisławianka” w Stanisławiu Dolnym Miejski Klub Sportowy „Kalwarianka” w Kalwarii Zebrzydowskiej Parafialny Klub Sportowy „Św. Józef” w Kalwarii Zebrzydowskiej Stowarzyszenie Bene Factum Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Barwałd Średni Towarzystwo Przyjaciół Kalwarii Zebrzydowskiej Uczniowski Klub Sportowy „Meritus” w Brodach Uczniowski Klub Sportowy „Olimp” w Leńczach Uczniowski Klub Sportowy „Sokolik” w Przytkowicach Wiejski Klub Sportowy „Żarek” w Barwałdzie Górnym Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Kalwaria Zebrzydowska na lata 2014-2020

Drugi ze wskaźników aktywności odnosi się do organizacji pozarządowych, które silnie działają w krajach wysoko rozwiniętych specjalizując się w określonych dziedzinach aktywności obywatelskiej. W obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska większość organizacji pozarządowych pochodzi z dziedziny sportu i rekreacji. Potrzebne jest uzupełnienie oferty dla mieszkańców o zajęcia kulturalne i edukacyjne – wskazują na to opinie mieszkańców. Ponadto na terenie gminy funkcjonuje sześć organizacji pożytku publicznego, uprawnionych do otrzymywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.

W obszarze analizy – dostrzeżono problemy zarówno w zakresie niskiej aktywności społecznej w zakresie poprawy poziomu edukacji i samodoskonalenia, ale również aktywności w kontekście społecznym, kulturalnym i sportowym. Znamienne jest, iż gros problemów zdrowotnych mieszkańców 24

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA gminy wynika z nieodpowiedniego stylu życia oraz braku powszechnej skłonności do działań związanych z aktywnością społeczną w najszerszym jej kontekście. Lokalna społeczność nie tylko nie angażuje się w akcje społeczne czy współuczestniczy w podejmowaniu wiążących działań odnoszących się do życia społeczno-gospodarczego najbliższego jej otoczenia, ale także wykazuje nikłą aktywność związaną z dbaniem o własny rozwój psycho-ruchowy. Działania gminy odnoszące się do umożliwienia mieszkańcom odpoczynku na świeżym powietrzu oraz podnoszeniu ich poziomu kultury fizycznej w postaci budowy zewnętrznych siłowni sportowych, nie znalazły zainteresowania wśród mieszkańców, a wskazane obiekty sportowe są wykorzystywane w niewielkim stopniu.

Innym, równie znaczącym problemem dostrzeżonym w procesie prac nad diagnozą czynników kryzysu na obszarze gminy jest brak więzi społecznych, przejawiających się między innymi brakiem nawyku spędzania wolnego czasu w towarzystwie sąsiadów i znajomych. Niechęć ta może być spowodowana brakiem różnorodnej infrastruktury na obszarze gminy, służącej zaspokojeniu kontaktów społecznych, która byłaby dostosowana do różnych potrzeb i różnych wiekowo użytkowników.

Mieszkańcy nie posiadają motywacji i zwyczaju spędzania swojego wolnego czasu poza domem. Problem wynika również z tego że, znaczna cześć mieszkańców prowadzi działalność gospodarczą w miejscu zamieszkania. Zwyczajowo lokalna społeczność jest mało otwarta, przyzwyczajona do zachowań związanych wynikających z alienacji sąsiedzkiej. Mieszkańcy prowadzący działalność gospodarczą dostrzegają elementy – wewnętrznej nieuczciwej konkurencji (kopiowania wzorów, rynku zbytów, pomysłów biznesowych i sezonowych kolekcji), dlatego zauważalna powściągliwość w relacjach sąsiedzkich i biznesowych jest zjawiskiem powszechnym. W dalszej konsekwencji –trudno jest zatem prowadzić działania które pomogą w integracji społecznej mieszkańców przy realizacji wspólnych przedsięwzięć. Brak zaufania i relacji partnerskich utrudnia, a wręcz uniemożliwia zbudowanie zintegrowanej społeczności, utworzenie klastra gospodarczego czy opracowanie koncepcji wspólnej promocji lokalnego produktu w przodujących na obszarze gminy przemyśle obuwniczym lub meblarskim.

Najczęstszym modelem spędzania wolnego czasu jest aktywność mieszkańców, która manifestuje się w spędzaniu wolnego czasu poza terenem gminy, w ramach rekreacji jednodniowej w innych miejscowościach np. w Krakowie, Szczawnicy, Myślenicach czy Białce Tatrzańskiej.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 2.1.5 Poziom jakości życia mieszkańców

Z punktu widzenia przeprowadzenia spójnej i wnikliwej diagnozy problemów społecznych jako priorytetowe czynniki wpływające na rozwój społeczny mieszkańców powinny zostać uwzględnione następujące mierniki wpływające na poziom życia mieszkańców gminy:

- stan zdrowia mieszkańców

- infrastruktura (w tym edukacyjna) dla dzieci i młodzieży oraz osób niepełnosprawnych

- model życia i spędzanie wolnego czasu mieszkańców

-poziom przywiązania do miejsca realizacji potrzeb życiowych

Diagnoza poziomu zdrowa mieszkańców przeprowadzona na podstawie danych dotyczących zachorowalności na poszczególne grupy chorób, wskazuje jednoznacznie na pogarszanie się stanu zdrowia mieszkańców. Dane otrzymane z SP ZOZ w Kalwarii Zebrzydowskiej wskazują na wzrost zachorowalności zarówno u osób dorosłych oraz dzieci. Przeprowadzone analizy w zakresie liczby zachorowań na choroby nowotworowe oraz choroby układu oddechowego i układu krążenia wskazują na alarmujący wzrost wskaźników. W głównej mierze przyczyną takiego stanu rzeczy jest nieodpowiednie zachowania prozdrowotne oraz zanieczyszczenie powietrza spowodowane tzw. niską emisją (używanie jako środka opałowego odpadów poprodukcyjnych w tym odpadów meblowych, obuwniczych, tapicerskich). Liczba gospodarstw i przedsiębiorstw które w ten niezgodny z prawem i normami społecznymi sposób zanieczyszczają powietrze niestety nie maleje.

Z roku na rok prefabrykaty z których wykonywane są elementy meblowe i obuwnicze zawierają coraz mniej elementów naturalnych, a co raz więcej elementów chemicznych, tworzyw sztucznych i klejów, lakierów i utrwalaczy. Wykorzystywanie ich jako środka opałowego stanowi istotny element wpływający na poziom zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na obszarze gminy

W okresie letnim prefabrykaty do produkcji mebli jako odpady wyrzucane są przez producentów w pobliskich zagajnikach i lasach, a w okresie zimowym utylizowane w piecach. Podczas konsultacji w Zebrzydowicach i w miejscowości Stanisław Dolny, przeprowadzonych w ramach opracowywanego Programu Rewitalizacji mieszkańcy zgłosili uciążliwość sąsiadów w tym zakresie, ale z drugiej strony wśród nich brak jest mechanizmów przeciwdziałającym takim praktykom.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Na podstawie badań i kontroli przeprowadzonych przez Gminę, a dotyczących działań niezgodnych z dbałością o ochronę środowiska naturalnego przez mieszkańców – rozpoczęto proces uświadamiania i akcentowania konieczności podniesienia wiedzy w zakresie uskuteczniania zachowań proekologicznych. Równocześnie Gmina pozyskuje środki zewnętrzne na wymianę starych pieców węglowych na urządzenia nowej generacji. Jest to proces skomplikowany społecznie i budzący sąsiedzkie animozje. Brak jest akceptacji społecznej w zakresie zanieczyszczania przez mieszkańców środowiska naturalnego, a z drugiej strony nie ma zdecydowanej reakcji sąsiedzkiej w tym zakresie. Dodatkowym elementem który powoduje ,że zjawisko sukcesywnego pogarszania się poziomu czystości środowiska naturalnego jest nasilone, to położenie geograficzne Kalwarii Zebrzydowskiej w niecce pomiędzy wyżynami, co powoduje że wysoki poziom pyłów długo utrzymuje się nad terenem całej gminy.

Poziom życia mieszkańców warunkowany jest także przez jakość funkcjonującej infrastruktury edukacyjnej. Zagadnienia związane z poziomem usług edukacyjnych na obszarze gminy są przedmiotem specjalnej troski władz samorządowych. Ważnym aspektem jest także fakt, iż wydatki na oświatę i wychowanie stanowią jeden z najbardziej istotnych elementów budżetu gminy. W roku 2015 poziom wydatków na oświatę wynosił ogółem 24 682 563,22 zł , w tym subwencja w zakresie oświaty w wysokości 18 601 604 zł. Wysoki poziom edukacji stanowi istotny czynnik warunkujący rozwój gminy i stanowi o jej konkurencyjności w najbliższym otoczeniu. Obecnie według danych GUS w roku 2015 na obszarze gminy funkcjonowały następujące placówki oświatowe:

Tabela 17 Placówki świadczące usługi oświatowe na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska w roku 2015

Wyszczególnienie Liczba placówek Liczba uczniów

Przedszkola 17 679

Szkoły Podstawowe 12 1 372

Gimnazja 9 667

Szkoły ogólnokształcące 1 436

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Funkcjonowanie placówek oświatowych poza warunkami technicznymi obiektów, które powinny spełniać najwyższe standardy, oparte jest także o zapewnienie uczniom optymalnych możliwości podnoszenia wiedzy i umiejętności. Przeprowadzone analizy na podstawie dokumentów szkół oraz raportów Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, jednoznacznie wskazują na deficyty w zakresie wyników edukacyjnych w skali regionu. Zgodnie z powyższymi danymi placówki edukacyjne funkcjonujące na obszarze gminy osiągnęły następujące wyniki egzaminów w roku szkolnych 2014/2015:

 ZS nr 1 w Kalwarii Zebrzydowskiej - Gimnazjum (przyroda - 47,3%/52,1%),  ZS nr 2 w Brodach - Szkoła Podstawowa (61,9%/64,3%),  ZS nr 3 w Przytkowicach - Szkoła Podstawowa (59,6%/64,3%), Gimnazjum (przyroda - 50,6%/52,1%),  ZS nr 5 w Barwałdzie Górnym - Gimnazjum (matematyka - 41,9%/51,4%, przyroda - 41,1%/52,1%),  ZS nr 6 w Leńczach - Gimnazjum (matematyka - 41,6%/51,4%, przyroda - 48,2%/52,1%),  ZS nr 8 w Stanisławiu Dolnym - Gimnazjum (matematyka - 50,7%/51,4%, przyroda - 45,4%/52,1%),  ZSP z Zarzycach Wielkich - Szkoła Podstawowa (53,6%/64,3%).

Na obszarze gminy istnieje potrzeba podniesienia poziomu edukacji i wsparcia dla placówek funkcjonujących w zakresie podniesienia wśród uczniów: kompetencji matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo-technicznych, kompetencji informatycznych, umiejętności uczenia się. Szkoły powinny zostać doposażone w niezbędny sprzęt i pomoce dydaktyczne, a kadrze uczącej należy udzielić wsparcia w zakresie doskonalenia umiejętności i kompetencji w obszarze przedmiotów przyrodniczych i matematyki związanych z wykorzystaniem nauczania opartego na metodzie eksperymentu. Częściowym rozwiązaniem tego problemu są projekty dotacyjne w ramach funduszy UE (EFS), które do tej pory umożliwiały zmianę niekorzystnych wskaźników w zakresie oceny poziomu nauczania i kompetencji nauczycieli. Skala i rosnące potrzeby w tym zakresie wymagają jednak systematycznych działań i troski władz lokalnych, ponieważ dotyczą tej grupy lokalnej społeczności, która w przyszłości tworzyć będzie oblicze społeczno-gospodarcze gminy.

Placówki oświatowe oprócz funkcji edukacyjnych bardzo często z braku innych możliwości lokalowych, pełnią także funkcje centrów życia społecznego, zaspokajając różnorodny zakres potrzeb mieszkańców. Brak miejsc aktywizacji społecznej w postaci klubów młodzieży, klubów seniora stanowi istotny element uniemożliwiający pobudzenie lokalnej społeczności w wielu dziedzinach życia społecznego. To właśnie budynki szkół mogą pełnić takie funkcje i zapełnić istniejący deficyt w tym zakresie.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wśród tych potrzeb znajdują się także potrzeby dotyczące wyrównywania deficytów związanych ze stabilnym rozwojem psycho-fizycznym. Zapotrzebowanie na pomoc psychologiczno-pedagogiczną czy logopedyczną dla dzieci i młodzieży na obszarze gminy jest znaczące, dlatego tak ważne jest aby edukacja prowadzona była w najwyższych obecnie funkcjonujących standardach i zapewniała różnorodne potrzeby uczniów. Poniższe zestawienie ilustruje poziom udzielanej pomocy psychologiczno-logopedycznej w wybranych placówkach oświatowych.

1. Zespół Szkół nr 1 w Kalwarii Zebrzydowskiej – 125 osób, 2. Zespół Szkół nr 2 w Brodach – 38 osób, 3. Zespół Szkół nr 3 w Przytkowicach – 93 osoby, 4. Zespół Szkół nr 4 w Zebrzydowicach – 38 osób (37 – logopedyczna), 5. Zespół Szkół nr 5 w Barwałdzie Górnym – 10 osób, 6. Zespół Szkół nr 6 w Leńczach – 49 osób (23 – logopedyczna), 7. Zespół Szkół nr 7 w Barwałdzie Średnim – 37 osób, 8. Zespół Szkół nr 8 w Stanisławiu Dolnym – 25 osób, 9. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zarzycach Wielkich – 18 osób, 10. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stanisławiu Dolnym – 6 osób.

Potrzeby związane z rozwiazywaniem problemów wychowawczych występujących obecnie wśród dzieci i młodzieży nie należą do odosobnionych na obszarze gminy i stanowią także wyraźny problem także w innych jednostkach samorządu terytorialnego przyjmując ogólno - społeczny charakter. Sytuacja ta składnia do konieczności zabezpieczenia miejsc i personelu, aby potrzeby w tym zakresie zostały zaspokojone. Placówki oświatowe z powodzeniem mogą pełnić wskazane wyżej funkcje.

Istotnym zagadnieniem wpływającym na poziom życia mieszkańców gminy jest problem braku działań mających na celu likwidowanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w postaci podjazdów, wind, odpowiednio szerokich chodników. Przykładem braku dbałości o potrzeby osób niepełnosprawnych jest budynek urzędu gminy, który nie posiada infrastruktury sanitarnej i komunikacyjnej dla osób niepełnosprawnych. W szkołach brak jest klas integracyjnych w których świadczone byłyby usługi edukacyjne, a dzieci niepełnosprawne dowożone są do szkół w innych miejscowościach poza gminą.

Warunki w jakich lokalna społeczność może realizować swoje funkcje życiowe zasadniczo wpływają na integrację i więź mieszkańców z miejscem zamieszkania i pracy. Mieszkańcy gminy nie wykazują przywiązania więzi z otoczeniem w którym funkcjonują, nie czują się współodpowiedzialni za rozwój gminy, za tworzenie jej wizerunku. Nie dostrzegają jej walorów i nie wykazują przywiązania do historii oraz poczucia dumy związanej z bycia częścią tej „małej, wspólnej ojczyzny”.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 2.2 Diagnoza w sferze gospodarczej

Na podstawie opisanych problemów rozwojowych gminy Kalwaria Zebrzydowska wybrano najbardziej odpowiadające wskaźniki degradacji obszarów. Wyznaczanie obszarów kryzysowych w sferze gospodarczej oparto o dane z zakresu obciążenia demograficznego Gminy, liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych oraz przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości.

Jeszcze innym wyznacznikiem funkcjonowania gospodarki lokalnej jest przedsiębiorczość, którą można zmierzyć liczbą podmiotów gospodarczych. Na terenie Miasta, w zestawieniu zaprezentowanym w tabeli nr 17 wartości poniżej średniej odnotowano wokół ulic: Kazimierza Pułaskiego, Lanckorońskiej, Wojciecha Weissa, 11 Listopada, Zgody, Czernej, Rzemieślniczej oraz Nowej. Natomiast szczególnie wysokie wartości badanego wskaźnika występują wokół ulic: Targowej, Rzeźnianej i Rynek.

Tabela 18. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

W odróżnieniu od obszaru miejskiego, na terenie miejscowości wiejskich w gminie Kalwaria Zebrzydowska średnia liczba podmiotów na mieszkańca kształtuje się istotnie poniżej wartości przeciętnej. Warto zauważyć, że mniejsza liczba podmiotów gospodarczych jest powiązana ze zjawiskiem bezrobocia, którego wartości na terenach wiejskich są najczęściej relatywnie wyższe.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 19. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Liczba zarejestrowanych Średnia liczba Liczba mieszkańców podmiotów zarejestrowanych Miejscowość (stan na 31.12.2015) gospodarczych (stan na podmiotów 31.12.2015) gospodarczych

Podolany 378 11 0,029 Zarzyce Małe 125 5 0,040 Zarzyce Wielkie 593 24 0,040 Bugaj 492 24 0,049 Barwałd Górny 1380 72 0,052 Brody 2625 138 0,053 Stanisław Dolny 2229 125 0,056 Leńcze 1478 83 0,056 Zebrzydowice 1968 113 0,057 Barwałd Średni 1375 79 0,057 Przytkowice 2691 175 0,065 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 1452 0,073

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Czynnikiem dopełniającym obraz lokalnej przedsiębiorczości jest weryfikacja aktywności funkcjonowania jej przedstawicieli. W tabeli nr 19 przedstawiono liczby przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości w latach 2015-16. Należy zwrócić uwagę, że w każdym przypadku poza miastem są one mniejsze od liczby podmiotów zarejestrowanych, co wskazuje na fakt, iż część przedsiębiorstw już nie funkcjonuje. Jednak liczba podmiotów płacących podatek na terenie Miasta jest większa od liczby podmiotów zarejestrowanych.

Tabela 20. Zmiana liczby przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości w latach 2015-16 wg podziału administracyjnego

Liczba Liczba zarejestrowanych zarejestrowanych Zmiana podmiotów podmiotów Procentowa Jednostka liczby gospodarczych gospodarczych zmiana podmiotów (stan na (stan na 31.12.2015) 30.06.2016)

Przytkowice 101 98 -3 -3% Stanisław Dolny 65 64 -1 -2% Kalwaria 875 874 -1 0% Zebrzydowska Podolany 9 9 0 0% Zarzyce Małe 1 1 0 0% 31

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Zarzyce Wielkie 12 12 0 0% Bugaj 11 11 0 0% Brody 138 140 +2 1% Barwałd Średni 63 64 +1 2% Barwałd Górny 62 63 +1 2% Zebrzydowice 62 63 +1 2% Leńcze 29 30 +1 3% Suma 1428 1429 +1 0%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

2.3 Diagnoza w sferze funkcjonalno-przestrzennej

Jednym z wyznaczników jakości życia w przestrzeni ukształtowanej przez człowieka jest sposób jej urządzenia i wykorzystania, który umożliwia mieszkańcom bliski dostęp do terenów zieleni i jej wykorzystania jako miejsca rekreacji lub z przeznaczeniem na miejsca sprzyjające interakcjom społecznym w przestrzeni publicznej.

Tabela 21. Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni Nazwa jednostki Ulica urządzonej (stan na 31.12.2015)

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 100% Kalwaria Zebrzydowska Polna 100% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 100% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 100% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 100% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 100% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 100% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 90% Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 80% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 80% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 80% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 70,26%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Wskaźnik dostępu do zieleni urządzonej w gminie Kalwaria Zebrzydowska przyjmuje niską wartość – średnio ponad 70% badanych obszarów nie ma styczności z pożądanymi przestrzeniami rekreacyjnymi. Ulice, na których wartości wskaźnika przekraczały wartość średnią zawarto w tabeli nr 20. Należy zwrócić szczególną uwagę na obszary wiejskie, w których zieleń urządzona nie występuje.

Tabela 22. Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Odsetek obszaru bez dostępu Miejscowość do zieleni urządzonej (stan na 31.12.2015)

Barwałd Górny 100% Barwałd Średni 100% Brody 100% Bugaj 100% Leńcze 100% Podolany 100% Przytkowice 100% Stanisław Dolny 100% Zarzyce Małe 100% Zarzyce Wielkie 100% Zebrzydowice 100% Gmina Kalwaria 70,26% Zebrzydowska

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Drugi z badanych wyznaczników to dostęp do przestrzeni publicznych w granicach 500 m. Zgodnie z danymi zaprezentowanymi w tabeli nr 22 całkowity brak dostępności występuje na ulicach: Czernej, Królowej Jadwigi, Lanckorońskiej, Podlesie, Świętego Floriana oraz Wojska Polskiego.

Tabela 23. Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni Nazwa jednostki Ulica publicznej w odległości 500 m (stan na 31.12.2015) Kalwaria Zebrzydowska Czerna 100% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 100% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 100% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 100% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 100% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 100% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 80% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 70% Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 60% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 60% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 55% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 50% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 45% Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 40% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 38,68%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

W całej Gminie przeciętnie 38,68% obszarów nie ma dostępu do przestrzeni publicznych w granicach 500 m. Zdecydowanie wyższe wartości wskaźnika odnotowano na terenach wiejskich, szczególnie na obszarze jednostek: Stanisław Dolny, Bugaj oraz Brody.

Tabela 24. Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w Miejscowość odległości 500 m (stan na 31.12.2015) Stanisław Dolny 94% Bugaj 93% 34

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Brody 92% Barwałd Górny 90% Barwałd Średni 90% Przytkowice 90% Zebrzydowice 86% Leńcze 85% Zarzyce Małe 85% Zarzyce Wielkie 81% Podolany 74% Gmina Kalwaria 38,68% Zebrzydowska

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Zabytki

Ważnym aspektem rewitalizacji jest architektura istniejących obiektów, szczególnie użyteczności publicznej i o wartości zabytkowej. Dzięki kompleksowemu podejściu do procesu możliwa jest selektywna modernizacja lub całkowita zmiana funkcji publicznych.

Tabela 25. Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Szczególne nagromadzenie zabytków i obiektów użyteczności publicznej na terenie Miasta występuje w kompleksie klasztornym oo. Bernardynów zlokalizowanym przy ulicach: Bernardyńskiej, Kościuszki, Lanckorońskiej i Klasztornej. Liczbowo wyróżniają się także ulice: 3 Maja, Jagiellońska, Krakowska, Mickiewicza i Dworcowa.

Rysunek 5. Bazylika Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej

Źródło: www.maps.google.pl

Do najistotniejszych zabytków na terenie Miasta i miejscowości otaczających można zaliczyć Zespół Kulturowo-Krajobrazowy Kalwarii Zebrzydowskiej obejmujący bazylikę Matki Bożej Anielskiej, wspomniany powyżej klasztor oo. Bernardynów oraz zespół ponad 40 kaplic o manierystyczno- barokowej architekturze.1 Pozostałe wyróżniające się obiekty to cmentarz wojenny z 1915 roku oraz zespół drewnianych budynków z przełomu XIX i XX wieku z kramami odpustowymi przy ulicy Bernardyńskiej, a także willa „Weissówka” przy ul. Jagiellońskiej 43 i kościół parafialny św. Józefa na śródmiejskim rynku.

1 Opis autorstwa Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kalwarii Zebrzydowskiej. http://it.ckstkalwaria.com/atrakcje/zabytki/. 36

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 26. Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających Miejscowość remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) Brody 42 Bugaj 31 Zebrzydowice 13 Leńcze 5 Przytkowice 5 Stanisław Dolny 4 Zarzyce Wielkie 3 Barwałd Górny 2 Barwałd Średni 2 Podolany 1 Zarzyce Małe 0 Gmina Kalwaria 148 Zebrzydowska Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Istotnym problemem, koniecznym do rozwiązania jest stan techniczny, funkcjonalny i estetyczny wielu kamienic w centrum miasta Kalwaria Zebrzydowska. Znaczna część kamienic usytuowana na terenie rynku i w okolicy przeznaczona jest do remontu. Część z tych budynków to kamienice zabytkowe wymagające znacznych nakładów finansowych oraz prac pod nadzorem konserwatora zabytków. Konieczność działań w tym zakresie podyktowana jest także znaczeniem tej części miasta i gminy w aspekcie jej wizerunku i promocji, ale także w kontekście jakości przestrzeni publicznej, jej estetyki i funkcjonalności.

Na obszarach wiejskich w gminie Kalwaria Zebrzydowska pod względem zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków należy wyróżnić miejscowości: Brody, Bugaj i Zebrzydowice, które razem otaczają Miasto Kalwaria Zebrzydowska od szeroko rozumianej wschodniej strony, zgodnie z biegiem rzeki Skawinki, przez mieszkańców nazywanej także „Cedron”. Południowo-wschodni teren Kalwarii Zebrzydowskiej i sąsiadujących miejscowości Bugaj i Brody wyróżnia się popularnymi wśród pielgrzymów „Dróżkami”, czyli szlakami służącymi do rozważań życia Jezusa i Matki Bożej. Dróżki kalwaryjskie obejmują 41 kaplic i innych obiektów sakralnych, rozłożonych na obszarze 6 km2 i całkowitej długości 15 km.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 6. Zabytkowy dwór w Brodach

Źródło: http://it.ckstkalwaria.com/wp-content/uploads/2011/06/7.III-Brody-dwór.jpg.

W Zebrzydowicach najważniejsza grupa zabytków to zespół dworski „Konwent Bonifratrów” obejmujący dwór, klasztor i Dom Pomocy Społecznej i kościół św. Floriana, a także cmentarz parafialny, z cmentarzem wojennym z 1914 roku i Kościół parafialny św. Michała Archanioła. W Brodach są to przede wszystkim szlak pielgrzymkowy przy potoku Cedron z licznymi kaplicami, zespół dworsko- parkowy oraz budynki winiarni i starej szkoły. Pozostałe budynki o wyróżniającej się formie architektonicznej to dwory lub ich fragmenty w Przytkowicach, Zarzycach Wielkich, Leńczach i Podolanach.

Rysunek 7. Dawny dwór obronny w Zebrzydowicach stanowiący część klasztoru

Źródło: http://it.ckstkalwaria.com/wp-content/uploads/2011/06/80.a.-Zebrzydowice-dwór-obronny.jpg.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

2.4 Diagnoza w sferze środowiskowej

Kanalizacja

Czynnikiem środowiskowym uwzględnionym w procesie diagnozy było skanalizowanie obszaru, które stanowi element troski o środowisko, ponieważ pozwala na redukcję emitowanych nieczystości. Na terenie Gminy Kalwaria Zebrzydowska procent skanalizowania wynosi 28,85% i może być oceniany jako dalece niewystarczający. W ujęciu ilościowym do 2016 r. wybudowano 18 858,5 m.b. kanalizacji, a na kolejne lata planowana jest budowa kolejnych 9 453,5 m.b.

Tabela 27. Procent skanalizowania w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór]

ulice, uwzględniając podziały procent nazwa jednostki/okręgu graniczne, inne wskazania skanalizowania Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Czerna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Długa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Polna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 0,00%

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Zgody 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 21,90% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 52,91% Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 69,64% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 28,85%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

W roku 2016 r. Kalwaria Zebrzydowska była jedynym terenem w Gminie, w którym umieszczono instalacje kanalizacyjne. W obszarze Miasta gminnego 15 ulic zostało skanalizowanych w pełni, a kolejne 3 w części. W tabeli 26 zaprezentowano 31 ulic Kalwarii Zebrzydowskiej, które nie posiadają pełnych instalacji. Tereny wiejskie Gminy pozostają w całości nieskanalizowane.

Tabela 28. Procent skanalizowania w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

Procent Miejscowość skanalizowania Barwałd Górny 0,00% Barwałd Średni 0,00% Brody 0,00% Bugaj 0,00% Leńcze 0,00% Podolany 0,00% Przytkowice 0,00% Stanisław Dolny 0,00% Zarzyce Małe 0,00% Zarzyce Wielkie 0,00% Zebrzydowice 0,00% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 28,85%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Zanieczyszczenia

Zanieczyszczenia są silnym zagrożeniem dla stanu środowiska, co ma duże znaczenie w miejscowościach atrakcyjnych turystycznie, wpływając ponadto na jakość życia mieszkańców. Poziom emisji zanieczyszczeń należy monitorować i ograniczać przy użyciu dostępnych środków.

Pierwszy rodzaj zanieczyszczeń stanowią ścieki, a więc odpady bytowe w formie płynnej pochodzące zarówno z obiektów przemysłowych, jak i z gospodarstw domowych. W przypadku braku kanalizacji na danym terenie ścieki trafiają do cieków wodnych. Jak zauważono w poprzednim punkcie, ok. 70% powierzchni gminy Kalwaria Zebrzydowska pozostaje nieskanalizowane. Warto dodać, że Gmina jest

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA położona w strefie ochrony pośredniej dla ujęcia wody powierzchniowej rzeki Skawinki w miejscowości Skawina ustalonej rozporządzeniem nr 2/2011 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 6 lipca 2011 (zmienionego rozporządzeniem nr 3/2011 z dnia 28 września 2011 r.).

Na terenie Gminy większość kotłowni stanowią kotłownie węglowe. Mieszkańcy w znacznej części wykorzystują różnego rodzaju kotły zużywające duże ilości paliwa, które często nie spełniają żadnych podstawowych norm jakościowych i powodują znaczne zanieczyszczenie środowiska poprzez emisję m.in. dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla, dwutlenku węgla, pyłu, sadzy oraz benzopirenu. Wymienione czynniki mogą stanowić przyczynę zatruć i poważnych chorób m.in. nowotworowych.

W produkcji przemysłowej utylizacja odpadów jest bardzo kosztowna, dlatego odnotowywane są przypadki spalania odpadów technologicznych. Analogicznie w gospodarstwach domowych wykorzystywane są zróżnicowane paliwa – w bardziej nowoczesnych kotłach stosuje się „ekogroszek” lub miał węglowy, a w starszych gruby węgiel kamienny.

Od stycznia 2016 r. na terenie Miasta pracuje mobilna stacja pomiarowa jakości powietrza, w której pomiary okresowe są przeprowadzane 2 razy po 2 tygodnie na kwartał przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Zgodnie z przedstawionymi przez WIOŚ w Krakowie wynikami, w maju: stężenie 24-godzinne dla PM10 wyniosło 41 µg/m3 (82% normy) , stężenie 24-godzinne dla dwutlenku siarki zmierzone w trakcie pomiarów okresowych mieściły się do 23 µg/m3 (10% poziomu dopuszczalnego).Badania przeprowadzone wiosną 2016 r. odnotowały przekroczenie dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10, a stężenia dwutlenku siarki były znaczące, ale mieściły się w dopuszczalnej normie.2

W poprzednich latach najbliższe stacje badawcze wynotowały systematyczne przekraczanie poziomu dopuszczalnego stężenia średniodobowego pyłu PM10 wynoszącego 50 µg/m3 i benzo(a) pirenu na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska. Warto zauważyć, iż emisja zanieczyszczeń, powstających w procesie spalania paliw na cele grzewcze stanowi zasadniczy czynnik wpływający na stan środowiska naturalnego. Nie bez znaczenia jest, iż największym źródłem zanieczyszczenia atmosfery są źródła ciepła wykorzystywane w gospodarstwach domowych (stanowiące ok. 90% w całkowitym zużyciu ciepła) , budynki użyteczności publicznej (stanowiące ok. 2%) i pozostałe obiekty handlowe, usługowe oraz przemysłowe stanowiące pozostałe 8%). Obecnie znaczna część kotłowni funkcjonujących na obszarze gminy wykorzystuje w procesie ogrzewania paliwa węglowe. Wobec faktu, iż infrastruktura gazowa umożliwiająca znacznie bardziej ekologiczny wariant systemu grzewczego jest

2 Źródło: dane Urzędu Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska 41

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA na obszarze gminy dobrze rozwinięta, istnieje realna możliwość zmiany systemu ogrzewania i zamiana kotłowni węglowych na system wykorzystujący paliwo gazowe w procesie ogrzewania budynków.

Gmina od szeregu lat prowadzi działania zmierzające do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń, w tym dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla, pyłów, sadzy, poprzez inwestycje dotyczące zmiany systemów ogrzewania zarówno w budynkach użyteczności publicznej oraz w budynkach mieszkalnych dzięki aplikacji w ramach środków UE w programach dotacyjnych. W ramach poprzedniej perspektywy finansowania UE na lata 2007-2013 dokonano wymiany w budynkach mieszkalnych na terenie gminy 60 pieców węglowych i zamieniono je na piece węglowe wyższej sprawności i mniejszej emisji zanieczyszczeń do powietrza. Obecnie gmina przygotowuje kolejne wnioski aplikacyjne umożliwiające zmniejszenie tzw. niskiej emisji (zainteresowanie mieszkańców w tej materii jest stosunkowo wysokie- ogółem 364 gospodarstwa domowe zgłosiły akces uczestnictwa w projekcie dotyczącym wymiany źródła ogrzewania na piece nowej generacji) a także systematycznie prowadzi akcje społeczne i edukacyjne dotyczące podniesienia wiedzy w zakresie zasad dbałości o środowisko naturalne i przywrócenie naruszonych standardów jakości powietrza.

Konsekwencją zanieczyszczenia powietrza w wyniku spalania odpadów poprodukcyjnych jest zachorowalność mieszkańców na choroby nowotworowe, oraz choroby układu oddechowego i układu krążenia. Grupą najbardziej narażoną na zmiany chorobotwórcze są dzieci i młodzież – wszelkiego typu alergie, astma, białaczka są konsekwencją negatywnego oddziaływania powietrza, przekraczającego dopuszczalne normy. Przykładem jest zestawienie dotyczące wskaźników zachorowań – przeprowadzone na podstawie szczegółowej analizy udostępnionej przez Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kalwarii Zebrzydowskiej. Analiza ta wykazała utrzymujący się poziom zachorowań na przestrzeni ostatnich lat i stanowi wyraźny sygnał w zakresie konieczności podjęcia działań naprawczych w tym zakresie. Tabela poniżej ilustruje omawiane zjawisko.

Tabela 29 Liczba zachorowań na choroby nowotworowe na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska

Wyszczególnienie 2013 2014 2015 Kalwaria Zebrzydowska 109 35 25 Brody 50 15 13 Barwałd Górny 26 6 7 Barwałd Średni 3 2 6 Bugaj 10 2 0 Leńcze 19 12 13 Podolany 0 2 0

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Przytkowice 35 12 12 Stanisław Dolny 30 10 6 Zarzyce Małe 2 1 0 Zarzyce Wielkie 3 8 3 Zebrzydowice 32 8 11 Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych SP ZOZ w Kalwarii Zebrzydowskiej

Tabela 30 liczba zachorowań na przewlekłe choroby układu oddechowego spowodowane przyczynami zewnętrznymi na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska

Wyszczególnienie 2013 2014 2015 Kalwaria Zebrzydowska 11 13 14 Brody 7 14 6 Barwałd Górny 1 4 2 Barwad Średni 0 1 Bugaj 1 0 1 Leńcze 0 14 18 Podolany 0 0 2 Przytkowice 5 9 15 Stanisław Dolny 3 8 9 Zarzyce Małe 0 1 2 Zarzyce Wielkie 1 7 5 Zebrzydowice 1 4 4 Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych SP ZOZ w Kalwarii Zebrzydowskiej Rysunek 8. Widok na ul. 3 Maja w Kalwarii Zebrzydowskiej

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 2.5 Diagnoza czynników jakościowych

Otwarcie się na głos społeczeństwa ma znaczenie z punktu widzenia współuczestnictwa różnych grup społecznych w procesie rewitalizacji. Lokalna społeczność wnosi wiele istotnych spostrzeżeń do diagnozy przekazując informacje podmiotom zarządzającym jednostką terytorialną.

W procesie diagnozy czynników i sytuacji kryzysowych w gminie Kalwaria Zebrzydowska przeprowadzono badanie sondażowe realizowane przy zastosowaniu techniki badawczej w formie kwestionariusza. Proces ankietyzacji został przeprowadzony poprzez dystrybucję 3 tys. formularzy ankietowych do mieszkańców, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, Sołtysów, Radnych, Dyrektorów Szkół, Przedszkoli oraz innych Jednostek Gminy w dniach 1-19.09.2016 r.

Uzyskano wypełnione 771 formularzy ankietowych. Wersja elektroniczna formularza dostępna była również na stronach Urzędu Miasta. Badanie było realizowane zarówno w formie papierowej za pomocą przesyłek pocztowych, jak i w formie elektronicznej. Celem badania było zebranie informacji ze źródeł społecznych jako uzupełnienie analizy danych zastanych. Przedmiot badania stanowiły obszary problemowe na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska oraz oczekiwanie działania w zakresie ożywienia społeczno-gospodarczego wspomnianych terenów zdegradowanych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

2.5.1 Charakterystyka respondentów badania

Wykres 9. Struktura respondentów badania ze względu na płeć

31%

Kobiety Mężczyźni

69%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Wykres 10. Struktura respondentów badania ze względu na wiek

1% 19% 27%

15-19 20-24 25-44 3% 45-66 67+

51% 100% = 771

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wykres 11. Struktura respondentów badania ze względu na stan cywilny

3% 2%

33%

panna /kawaler mężatka /żonaty rozwódka /rozwodnik wdowa /wdowiec

62%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Na powyższych wykresach nr 9-11 przedstawiono strukturę respondentów według płci, wieku i stanu cywilnego. W próbie 771 ankietowanych uczestniczyło 524 kobiety i 234 mężczyzn oraz 3 osoby, które nie podały płci. Respondenci reprezentowali przedziały wiekowe 15-19, 20-24, 25-44, 45-66 oraz 67+. Największy odsetek badanych: 51% pochodziło z przedziału 25-44 lat.

Wykres 12. Struktura respondentów ze względu na status społeczno-zawodowy

8% 7% pracujący w sektorze administracji publicznej 8% 7% pracujący w firmie państwowej pracujący w firmie prywatnej prowadzący własną działaność gospodarczą 29% uczeń/ student 32% emeryt/ rencista

9% bezrobotny

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego 46

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wykres 13. Struktura respondentów ze względu na poziom wykształcenia

15%

26%

5% podstawowe zasadnicze zawodowe średnie wyższe licencjackie wyższe magisterskie

32% 22%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Na powyższych wykresach nr 12-13 zaprezentowano status społeczno-zawodowy oraz poziom wykształcenia uczestników badania. Należy zwrócić uwagę na liczną reprezentację uczniów/studentów oraz pracowników firmy prywatnych w próbie. Największy odsetek badanych: 32% posiada wykształcenie średnie, zaś 15% to osoby z wykształceniem wyższym magisterskim.

Wykres 14. Struktura respondentów ze względu na sytuację materialną

9% 1% 16%

zdecydowanie dobra raczej dobra

raczej zła

74%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Samoocena sytuacji materialnej uczestników badania przyjmuje postać pozytywną w 90% przypadków, z czego 16% deklaruje sytuację zdecydowanie dobrą. Jedynie 9% badanych ocenia ją jako raczej złą, a mniej niż 1% jako zdecydowanie złą.

2.5.2 Analiza odpowiedzi

Pytanie 1.

W tabeli nr 28 zaprezentowano rozkład odpowiedzi na pytanie 1. dotyczące miejsca zamieszkania respondentów. Największa liczba ankietowanych: 123 osoby zamieszkuje miejscowość Zebrzydowice, a druga co do wielkości liczba: 102 osoby zamieszkuje miejscowość Przytkowice. 21 przebadanych osób pochodzi spoza obszaru Gminy.

Tabela 31. Struktura respondentów badania ze względu na miejsce zamieszkania

Zebrzydowice 15,95% 123 Przytkowice 13,23% 102 Brody 11,28% 87 Barwałd Główny 9,08% 70 Osiedle nr 2 w Kalwarii 8,17% 63 Zebrzydowskiej Stanisław Dolny 7,52% 58 Barwałd Średni 6,61% 51 Stanisław Dolny Dolany 6,49% 50 Leńcze 5,19% 40 Osiedle nr 1 w Kalwarii 5,19% 40 Zebrzydowskiej Zarzyce Wielkie 3,11% 24 Inne 2,72% 21 Bugaj 1,43% 11 Zebrzydowice Bieńkowskie 1,43% 11 Podolany 1,04% 8 Zarzyce Małe 0,52% 4

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Pytanie 2.

Wykres 15. Struktura odpowiedzi na pytanie 2.: Czy Gmina Kalwaria Zebrzydowska wymaga ożywienia społeczno-gospodarczego i przestrzenno-środowiskowego?

5% 0%

zdecydowanie tak raczej tak 51% 44% raczej nie zdecydowanie nie

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Na pytanie 2. dotyczące oceny przez respondentów faktu konieczności wdrożenia działań ożywiających sfer społeczno-gospodarczej i przestrzenno-środowiskowej według 51% gmina Kalwaria Zebrzydowska zdecydowanie wymaga ożywienia, a kolejnych 44% raczej dostrzega taką potrzebę. Wśród 95% odpowiedzi twierdzących znajdują się te, które wskazują na silne przekonanie obywateli Gminy o konieczności rewitalizacji. Jedynie 5% odpowiedzi jest odmiennego zdania.

Pytanie 3.

W pytaniu 3. poproszono respondentów o wskazanie miejsca koncentracji negatywnych zjawisk na terenie Gminy. Na wykresie nr 16 przedstawiono miejscowości wskazywane najczęściej jako sugerowany obszar działań rewitalizacyjnych. Największa liczba stwierdzeń dotyczyła obszaru Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Zebrzydowic – w obu przypadkach było to 125 wskazań (16,21% odpowiedzi). Pozostałe odpowiedzi o charakterze powtarzalnym obejmowały tereny Stanisława Dolnego, Brodów, Przytkowic i Barwałdu.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wykres 16. Miejscowości wskazywane najczęściej jako sugerowany obszar działań rewitalizacyjnych

16,21% 16,21%

11,80%

7,91% 7,78% 7,39% 5,84% 2,85%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Należy także przywołać przykłady szczegółowych wskazań odnośnie obiektów w przestrzeni, które w odpowiedziach sugerowano poddać rewitalizacji. Na terenie miejscowości Brody był to budynek klubu sportowego Cedron. Na obszarze Kalwarii Zebrzydowskiej kilkakrotnie wymieniono obszar Rynku, odkryte boisko sportowe przy ul. Jana Pawła II (tzw. „Boisko Sahara”), obszar za cmentarzem, a także teren Centrum Kultury Sportu i Turystyki przy ul. Mickiewicza.

Pytanie 4.

Pytanie 4. dotyczyło związku ankietowanych ze wskazanym wcześniej w pytaniu 3. obszarem wymagającym rewitalizacji. Na wykresie 17. zaprezentowano rozkład udzielonych odpowiedzi, z których większość: 57% obejmuje miejsce zamieszkania. W 20% przypadków jest to miejsce pracy, a w 23% miejsce wypoczynku.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wykres 17. Struktura odpowiedzi na pytanie 4.: jaki jest Pana/Pani związek ze wskazanym wcześniej obszarem?

0% 23%

miejsce zamieszkania miejsce pracy miejsce wypoczynku 57% inne 20%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Pytanie 5.

W kolejnej części kwestionariusza postawione pytania miały charakter wielokrotnego wyboru. Pierwsze z nich pytanie 5. dotyczyło najpoważniejszych problemów społecznych, jakie występują na terenie wskazanym przez respondentów w pytaniu 3. Do najważniejszych problemów społecznych ankietowani zaliczyli: niewystarczający udział w życiu publicznym i kulturalnym (40% odpowiedzi), odpływ młodych ludzi do Krakowa lub Wadowic (39%) oraz niewystarczający dostęp do opieki zdrowotnej (32%).

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Wykres 18. Struktura odpowiedzi na pytanie 5.: Najpoważniejsze problemy społeczne na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji

niewystarczający dostęp do opieki zdrowotnej 32%

niewystarczające zasoby mieszkaniowe komunalne 12%

odpływ młodych ludzi do Krakowa, Wadowic 39% niewystarczający udział w życiu publicznym i 40% kulturalnym występowanie patologii społecznych 24%

wysoka przestępczość 6%

starzejące się społeczeństwo 20%

zwiększenie liczby osób wymagających wsparcia 25%

niechęć do kształcenia i zmiany kwalifikacji 17%

ubóstwo 9%

bezrobocie 18%

pozostałe 4%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Mniejszy odsetek odpowiedzi obejmował zwiększenie liczby osób wymagających wsparcia (25% wskazań). Ankietowani zwrócili także uwagę na występowanie patologii społecznych (24%), starzejące się społeczeństwo (20%) oraz problem bezrobocia (18%) i niechęci do kształcenia i zmiany kwalifikacji (17%). Najmniej powtarzalne wskazania dotyczyły niewystarczających zasobów mieszkań komunalnych (12%), ubóstwa (9%) i wysokiej przestępczości (6%). W pozostałych odpowiedziach wymieniano także alkoholizm i demoralizację młodzieży.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Pytanie 6.

W pytaniu 6. badano opinię ankietowanych w zakresie najważniejszych problemów gospodarczych na wskazanym przez nich obszarze. Na wykresie 19. zaprezentowano rozkład odpowiedzi. 40% respondentów wskazało przede wszystkim na niewystarczającą promocję gminy, a następnie niewykorzystanie potencjału turystycznego oraz niewystarczające wsparcie dla przedsiębiorstw (po 38% wskazań).

Wykres 19. Struktura odpowiedzi na pytanie 6.: Najważniejsze problemy gospodarcze na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji

brak terenów inwestycyjnych 26%

słabo rozwiniety sektor usług 33% niewystarczająca promocja gminy w tym 40% obszaru wskazanego do rewitalizacji niskie kwalifikacje zawodowe mieszkańców 24%

niewykorzystanie potencjału turystycznego 38%

niska przedsiębiorczość mieszkańców 23% niewystarczające wsparcie dla 38% przedsiębiorstw pozostałe 3%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

W dalszej kolejności pojawiały się odpowiedzi diagnozujące słabo rozwinięty sektor usług (33%), a także brak terenów inwestycyjnych (26%). 24% badanych uznało niskie kwalifikacje zawodowe mieszkańców za ważny problem gospodarczy, a 23% wskazało na niską przedsiębiorczość jako istotnie negatywne zagadnienie. W pozostałych odpowiedziach wymieniano brak gruntów pod budownictwo mieszkaniowe oraz brak nowych gałęzi przedsiębiorstw.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Pytanie 7.

Wykres 20. Struktura odpowiedzi na pytanie 7.: Najpoważniejsze problemy związane ze środowiskiem naturalnym oraz zagospodarowaniem przestrzennym na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji

zły stan obiektów wpisanych do gminnej ewidencji 9% zabytków

niski poziom obsługi komunikacyjnej 39%

niewystarczająco rozwinięta infrastruktura społeczna 18% niewystarczająco rozwinięta infrastruktura w zakresie 29% sieci kanalizacyjnej niewystarczająco rozwinięta infrastruktura 42% komunikacyjna

niska estetyka przestrzeni publicznej 25%

zaniedbane parki, skwery, place zabaw 17% niska świadomość mieszkańców w zakresie działań 36% dotyczących ekologii

zanieczyszczenie środowiska naturalnego 49%

pozostałe 2%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

W zakresie najważniejszych problemów związanych ze środowiskiem naturalnym oraz zagospodarowaniem przestrzennym. Na wykresie 20. przedstawiono strukturę odpowiedzi. Najwyższy udział wśród odpowiedzi ankietowanych ma zanieczyszczenie środowiska naturalnego – prawie połowa respondentów wybrała tę możliwość. Często wskazywane warianty to także: niewystarczająco rozwinięta infrastruktura komunikacyjna (42% odpowiedzi), niski poziom obsługi komunikacyjnej (39%) oraz niska świadomość mieszkańców w zakresie działań dotyczących ekologii (36%).

Mniej niż jedna trzecia ankietowanych zaznaczyła wariant niewystarczająco rozwiniętej infrastruktury w zakresie sieci kanalizacyjnej (29% wskazań), niskiej estetyki przestrzeni publicznej (25%), niewystarczająco rozwiniętej infrastruktury społecznej (18%) oraz zaniedbanych parków, skwerów i placów zabaw (17%). Pojedyncze odpowiedzi dotyczyły budowy basenu oraz obwodnicy Miasta, ewentualnie ścieżek rowerowych, komunikacji miejskiej i kanalizacji na terenie całej Gminy.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Pytanie 8.

Wykres 21. Struktura odpowiedzi na pytanie 8.: Proszę wskazać trzy rodzaje przedsięwzięć inwestycyjnych, które powinny być realizowane na wskazanym wcześniej obszarze w celu ograniczenia negatywnych zjawisk.

budowa/modernizacja infrastruktury placówek 31% opiekuńczych rozbudowa/modernizacja infrastruktury 20% kulturalnej

rozbudowa infrastruktury technicznej 22%

zagospodarowanie przestrzeni publicznych 28%

rozbudowa/modernizacja infrastruktury 36% sportowej rozbudowa/modernizacja infrastruktury 22% edukacyjnej rozbudowa/modernizacja instrastruktury 58% drogowej-towarzyszącej rozbudowa/modernizacja infrastruktury 40% drogowej

pozostałe 3%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

Pytanie 8. dotyczyło wskazania przez ankietowanych przedsięwzięć inwestycyjnych, które powinny zostać zrealizowane na wskazanym wcześniej obszarze w celu ograniczenia negatywnych zjawisk. Na wykresie nr 21 zaprezentowano rozkład udzielonych odpowiedzi. Największy odsetek wskazań obejmował rozbudowę lub modernizację infrastruktury towarzyszącej (58% odpowiedzi). W dalszej kolejności zwrócono uwagę na rozbudowę lub modernizację infrastruktury drogowej (40%), a także rozbudowę lub modernizację infrastruktury sportowej (36%).

31% wskazań obejmowało budowę lub modernizację infrastruktury placówek opiekuńczych, a 28% zagospodarowanie przestrzeni publicznych. Kolejne odpowiedzi wymienione przez 22% respondentów dotyczyły rozbudowy lub modernizacji infrastruktury edukacyjnej oraz rozbudowy infrastruktury technicznej. Najmniej wskazań zebrano w przypadku infrastruktury kulturalnej (20%). Podobnie jak w poprzednim pytaniu, w pozostałych odpowiedziach wymieniano budowę basenu i obwodnicy Miasta oraz sieci ścieżek rowerowych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Pytanie 9.

Wykres 22. Struktura odpowiedzi na pytanie 9.: Proszę wskazać dwa najważniejsze rodzaje przedsięwzięć, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia negatywnych zjawisk gospodarczych

udostępnianie uzbrojonych terenów 24% inwestycyjnych rozbudowa sytemu ulg i zwolnień dla podmiotów prywatnych inwestujących na 33% terenie obszaru wskazanego do rewitalizacji programy wsparcia szkoleniowo-doradczego 35% dla osób bezrobotnych programy wsparcia finansowego dla osób zainteresowanych tworzeniem własnej 49% działalności gospodarczej programy wsparcia szkoleniowo-doradczego dla osób zainteresowanych tworzeniem 37% własnej działalności gospodarczej

pozostałe 1%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie badania kwestionariuszowego

W pytaniu 9. ankietowani zostali poproszeni o wskazanie dwóch rodzajów przedsięwzięć, które powinny zostać podjęte w celu ograniczenia negatywnych zjawisk gospodarczych. Prawie połowa respondentów wybrała programy wsparcia finansowego dla osób zainteresowanych tworzeniem własnej działalności gospodarczej, zaś 37% wskazań dotyczyło programów wsparcia szkoleniowo- doradczego w tym samym zakresie.

35% ankietowanych wybrało programy wsparcia szkoleniowo-doradczego dla osób bezrobotnych, 33% wskazało na rozbudowę sytemu ulg i zwolnień dla podmiotów prywatnych inwestujących na terenie obszaru wskazanego do rewitalizacji, a tylko 24% za najważniejsze działanie uznało udostępnianie uzbrojonych terenów inwestycyjnych. Do pozostałych odpowiedzi należały m.in. promocja lokalnej twórczości, dofinansowanie ekologicznych źródeł energii i kontrola zanieczyszczeń zakładów produkcyjnych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

2.5.3 Podsumowanie badania ankietowego W badaniu kwestionariuszowym w gminie Kalwaria Zebrzydowska wzięło udział 771 osób, z czego 69% stanowiły kobiety. Najliczniejsza deklarowana grupa wiekowa, stanowiąca blisko połowę badanych to przedział pomiędzy 25 a 44 rokiem życia. W kategorii poziomu wykształcenia dominującą grupę (prawie 30% w próbie) stanowiły osoby z wykształceniem średnim. Pod względem zatrudnienia 33% badanych stanowili uczniowie lub studenci, a 29% pracowało w firmie prywatnej.

Respondenci biorący udział w badaniu zdecydowanie potwierdzili konieczność tchnienia nowego życia w sferę społeczno-gospodarczą i przestrzenno-środowiskową gminy Kalwaria Zebrzydowska, wskazując tym samym na potrzebę rewitalizacji. Największa liczba stwierdzeń o pożądanych obszarach rewitalizacji na terenie konkretnych jednostek osadniczych dotyczyła obszaru Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Zebrzydowic – obie miejscowości otrzymały po 125 wskazań (po 16% wszystkich odpowiedzi). Pozostałe sugestie obejmowały tereny miejscowości Stanisław Dolny (12%) oraz Brody (8%).

Można założyć, że kilkakrotne przywołanie danego obiektu w niezależnych kwestionariuszach stanowi podstawę do wskazania terenów i budynków szczególnie wymagających modernizacji i ożywienia otoczenia. Na terenie miejscowości Brody był to budynek klubu sportowego Cedron, a także zaniedbane tereny dawnej winiarni i otaczającego ją parku. Na obszarze Kalwarii Zebrzydowskiej przywoływano obszar wokół rynku, odkryte boisko sportowe przy ul. Jana Pawła II (tzw. „Boisko Sahara”), obszar za cmentarzem, a także teren Centrum Kultury Sportu i Turystyki przy ul. Mickiewicza.

Najpoważniejszym problemem społecznym wybieranym przez ankietowanych spośród dostępnych odpowiedzi był „niewystarczający udział mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym” – 40% wskazań wynika prawdopodobnie przede wszystkim z braku oferty kulturalnej, a następnie z niewystarczającej liczby inicjatyw oddolnych. Innym, równie często wskazywanym zmartwieniem mieszkańców jest „odpływ młodych ludzi do Krakowa lub Wadowic”, co pokrywa się z negatywnymi zmianami współczynnika aktywności zawodowej. W pozostałych obszarach respondenci często wybierali „niewystarczającą promocję gminy, w tym obszaru wskazanego do rewitalizacji”, a ponadto „zanieczyszczenie środowiska naturalnego” i „niewystarczająco rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną”. Ostatnie dwa elementy niewątpliwie definiują jakość życia na badanym obszarze.

Na wybranych przez siebie obszarach respondenci najczęściej sugerowali rozbudowę lub modernizację infrastruktury towarzyszącej, a następnie infrastruktury drogowej. W celu przeciwdziałania negatywnym zjawiskom gospodarczym największy odsetek badanych wybrałby programy wsparcia finansowego dla osób zainteresowanych tworzeniem własnej działalności gospodarczej.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 2.6 Obszary problemowe w opracowaniach strategicznych

W dokumentach strategicznych i planistycznych obejmujących tereny gminy Kalwaria Zebrzydowska wskazywano strategiczne cele rozwoju oraz zwracano uwagę na różnorodne problemy i deficyty, których zakres pokrywa się z przedmiotem niniejszej diagnozy czynników i sytuacji kryzysowych.

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego znajduje się efekt szeroko zakrojonej analizy struktury przestrzennej gminy Kalwaria Zebrzydowska oraz przeznaczenia terenów. W syntetycznym ujęciu proponowanych kierunków rozwoju Gminy zapisano: rozwój zaplecza turystycznego gminy, rozwój przemysłu i produkcji, a także rozwój mieszkalnictwa jednorodzinnego.

W treści opracowania wskazano na następujące czynniki negatywnie warunkujące rozwój przestrzenny gminy Kalwaria Zebrzydowska: - znaczne rozproszenie i zróżnicowanie układów osadniczych - brak odpowiednich rozwiązań ciągów pieszych łączących obszary generujące ruch turystów - brak dostatecznego zaplecza terenów rekreacyjnych

Ponadto zdiagnozowano również niepełne wyposażenie gminy w infrastrukturę techniczną, głównie w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, zanieczyszczenie powietrza pochodząca z urządzeń grzewczych gospodarstw domowych oraz zły stan zachowania substancji zabytkowej gminy, zwłaszcza zabytkowego budownictwa regionalnego.

Lokalnym Programie Rewitalizacji Kalwarii Zebrzydowskiej na lata 2008 – 2013 W Lokalnym Programie rewitalizacji położono nacisk na równowagę funkcji pełnionych przez Miasto Kalwaria Zebrzydowska, w tym m.in. funkcję ośrodka gminnego, funkcję ośrodka produkcji stolarskiej i szewskiej oraz funkcję ośrodka turystyczno-pielgrzymkowego.

Na podstawie przyjętych założeń, uznano rewitalizację przestrzeni Rynku w Kalwarii Zebrzydowskiej za projekt kluczowy dla integracji mieszkańców, wymiany handlowej i kompozycji przestrzenno- funkcjonalnej. Uzupełniającym projektem w LPR wybrano wzmocnienie infrastruktury społecznej Miasta, a także promocję produktów i wydarzeń lokalnych.

Obszar rewitalizacji wyznaczony na lata 2008-2013 obejmował teren Rynku, jako elementu łączącego miasto i zespół klasztorny, obszary przydworcowe z korytarzami prowadzącymi z dworców do klasztoru i obszar centralny miasta, ze szczególnym naciskiem na poziom usług społecznych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2020 W Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2020 wyróżniono cel generalny w postaci tworzenia instytucjonalnych, organizacyjnych i materialnych warunków sprzyjających ograniczaniu obszarów wykluczenia społecznego.

Cele strategiczne nakreślone w powyższej Strategii obejmowały wypracowanie: - zintegrowanego systemu pomocy społecznej - warunków sprzyjających umacnianiu instytucji rodziny - warunków sprzyjających zdrowiu - godnych warunków zamieszkania

Dokonano ponadto diagnozy problematycznych zjawisk występujących na obszarze Gminy – podkreślono m.in. sprawę niewystarczającej dostępności usług społecznych (świetlic, placówek kulturalnych, klubów dla seniorów), niekorzystnych zmian struktury demograficznej oraz niedostatecznego wsparcia osób niepełnosprawnych.

Strategia Rozwoju Gminy Kalwaria Zebrzydowska na lata 2015-2020 Program Rewitalizacji jest dokumentem wykonawczym do Strategii Rozwoju Gminy, problemy społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne i środowiskowe stanowią zdefiniowanie i wyodrębnienie rodzajowe problemów zdefiniowanych w Strategii Rozwoju Gminy Kalwaria Zebrzydowska. Cele rewitalizacji wykazują dużą korelację z celami wskazanymi w Strategii Rozwoju. W Strategii Rozwoju Gminy Kalwaria Zebrzydowska na lata 2015-2020 zawarto plan operacyjny działań w trzech następujących obszarach priorytetowych – Gospodarka i Przedsiębiorczość Lokalna, Usługi Publiczne oraz Kultura i Oferta Czasu Wolnego. Odpowiadają im poniższe cele strategiczne: - wzrost konkurencyjności gospodarczej Gminy - wysoka jakość i dostępność usług publicznych - wysoka atrakcyjność gminy w obszarze przemysłów czasu wolnego

W części diagnostycznej Strategii Gminy stwierdzono obecność na jej terenie zagadnień problemowych charakterystycznych dla subregionu Małopolski Zachodniej, takich jak przeciwdziałanie skutkom zmian demograficznych, prowadzących do ubytku liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym, konieczności podnoszenia jakości usług publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem usług opieki zdrowotnej i oferty dla osób starszych, a także niedostateczną promocję i zbyt skromną ofertę spędzania czasu wolnego, szczególnie dla młodzieży.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 2.7 Partycypacja społeczna

Jednym z filarów wyznaczania obszarów rewitalizacji były opinie mieszkańców i użytkowników terenu gminy Kalwaria Zebrzydowska wyrażane w trakcie spotkań konsultacyjnych i warsztatów w poszczególnych miejscowościach.

Rysunek 23. Spotkania konsultacyjne w procesie planowania rewitalizacji

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kolejnym etapem szarookiego procesu debat społecznych – były spotkania w poszczególnych sołectwach przeprowadzane w godzinach popołudniowych, aby dostosowywać się do preferencji godzinowych mieszkańców. Zaproszenia na te spotkania dla Sołtysów, Radnych i Dyrektorów Jednostek Urzędu Miasta zostały wysłane pocztą. Organizacje pozarządowe zostały zaproszone pisemnie, a przedsiębiorcy za pośrednictwem Cechu Rzemiosł Różnych.

Harmonogram spotkań został zamieszczony na głównej stronie Urzędu Miasta, jednocześnie pracownicy Zespołu ds. Rewitalizacji zapraszali telefonicznie Sołtysów, Przewodniczących Rad Osiedlowych, Radnych, Dyrektorów Jednostek Urzędu Miasta.

Spotkania konsultacyjne w procesie diagnozy odbyły się w następujących terminach:  Barwałd Górny i Barwałd Średni, w dniu 19.09.2016 (poniedziałek), w Zespole Szkół nr 5 im. Karola Wojtyły w Barwałdzie Górnym, Barwałd Górny 213,  Stanisław Dolny – Dolany, w dniu 20.09.2016 (wtorek), w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Stanisławiu Dolnym,  Stanisław Dolny–Kępki i Zebrzydowice–Bieńkowice, w dniu 20.09.2016 (wtorek), w Zespole Szkół nr 8 w Stanisławiu Dolnym,  Kalwaria Zebrzydowska i Bugaj, w dniu 21.09.2016 (środa), w Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kalwarii Zebrzydowskiej,  Brody w dniu 21.09.2016 (środa) w godzinach, w Zespole Szkół nr 2 im. Janusza Korczaka,  Przytkowice, w dniu 22.09.2016 (czwartek), w Zespole Szkół nr 3 w Przytkowicach,  Zebrzydowice, w dniu 22.09.2016 (czwartek), w Zespole Szkół nr 4 im. Marii Konopnickiej,  Leńcze, Podolany, Zarzyce Wielkie, Zarzyce Małe – w dniu 23.09.2016 (piątek), w Zespole Szkół nr 6 im. Bohaterów Westerplatte w Leńczach.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

W pierwszej kolejności warto wyróżnić tematy przywoływane na spotkaniach wpisujące się w opisane wcześniej problemy rozwojowe Gminy m.in. niedostatecznie wysoką jakość życia czy braki w zagospodarowaniu przestrzennym. Hasła o charakterze istotnym, z uwagi na ich treść oraz powtarzalność kształtowały się następująco:  niewielkie zaangażowanie mieszkańców w działania na rzecz lokalnej społeczności,  niefunkcjonalne świetlice w szkołach i troska o życie kulturalne,  ułatwienia i zajęcia dla niepełnosprawnych dzieci,  przestrzenie publiczne na nieużytkach na terenach wiejskich,  potrzebne szkolenia dla dorosłych i aktywizacja zawodowa,  ożywienie rynku w Kalwarii Zebrzydowskiej  uporządkowanie reklam zgodnie z ustawą krajobrazową,  aktywizacja obywatelska – wzbudzanie postawy przynależności do Miasta,  ścieżki edukacyjne i zainteresowanie historią i ochroną przyrody.

W ujęciu szczegółowym, w Kalwarii Zebrzydowskiej zwracano uwagę na zbyt mało form spędzania wolnego czasu przez młodzież, szczególnie w godzinach popołudniowych, a także zapotrzebowanie rodziców na organizację czasu dzieci w świetlicach przewyższające obecne możliwości. Wspomniano także kwestię emisji zanieczyszczeń ze spalania różnorodnych materiałów oraz potrzebę organizacji działań społecznych np. ruchu lokalnego dzieci i rodziców.

Na spotkaniu w Stanisławiu Dolnym podkreślone zostały takie tematy, jak brak zajęć dla osób starszych, silna potrzeba tworzenia ścieżek rekreacyjnych (rowerowych i biegowych), zbyt małą świadomość mieszkańców o wydarzeniach w Gminie, a także po raz kolejny zasugerowano organizację czasu dzieci i młodzieży, szczególnie na obszarach wiejskich.

W Brodach przywołano zjawisko rosnących zachowań patologicznych na terenie dawnych domów zakładowych. Zwracano także uwagę na zdegradowany teren byłej winiarni, który powinien zostać ożywiony z uwagi na wybitne dziedzictwo kulturowe.

Na ostatnim spotkaniu, dla mieszkańców Leńcz, Podolan i Zarzyc zgłaszano problem złego skomunikowania obszarów wiejskich z miastem, jak również całej Gminy z większymi ośrodkami wojewódzkimi. Ponadto powtórzyły się takie zagadnienia, jak brak świetlic oraz nowoczesnej infrastruktury do uprawiania sportu przy szkole.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Proces konsultacji wpierany był materiałami informacyjnymi – plakatami oraz ulotkami – dystrybuowanymi na ternie całej Gminy.

Rysunek 24. Ulotka informacyjna dot. programu rewitalizacji

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 25. Plakat informacyjny dot. konsultacji społecznych

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

3.1 Obszar zdegradowany 3.1.1 Metodologia wyznaczania obszarów zdegradowanych

Zastosowany podział geograficzny na jednostki osadnicze, jako przedmioty badania, kształtował się następująco – Miasto Kalwaria Zebrzydowska położone w centralnej części Gminy oraz otaczające miejscowości, do których należą: Przytkowice, Brody, Stanisław Dolny, Zebrzydowice, Leńcze, Barwałd Górny, Barwałd Średni, Zarzyce Wielkie, Bugaj, Podolany oraz Zarzyce Małe.

Trudności merytoryczne w delimitacji obszaru rewitalizacji obejmowały trudno porównywalny charakter zjawisk zachodzących na obszarze miejskim w stosunku do obszaru wiejskiego, z uwagi na znaczne różnice w powierzchni oraz w gęstości zaludnienia. Z tego względu na obszarze Miasta Kalwaria Zebrzydowska niektóre zjawiska analizowano w podziale na ulice.

Podstawą wyznaczenia terenów, które spełniają kryterium degradacji było rozpoznanie głównych problemów rozwojowych gminy. Delimitacja obszarów zdegradowanych została przeprowadzona w oparciu o zasadę współwystępowania czynników kryzysowych w poszczególnych sferach. W sferze społecznej zbadano ubóstwo gospodarstw domowych, poziom bezpieczeństwa oraz aktywność obywatelską. W sferze gospodarczej uwzględniono obciążenie demograficzne Gminy oraz poziom przedsiębiorczości. W sferze przestrzenno-funkcjonalnej rozpoznano poziom dostosowania infrastruktury społecznej do potrzeb mieszkańców, a w sferze środowiskowej uwzględniono uzbrojenie terenu w instalacje odprowadzania odpadów oraz poziom zanieczyszczenia środowiska.

Wykorzystując zestawienie wskaźników degradacji w poszczególnych jednostkach przyjęto, że kwalifikacja jednostki do obszaru zdegradowanego następuje, jeżeli odnotowano w niej szczególnie niekorzystne wartości wskaźników społecznych oraz występowanie niekorzystnych wskaźników w pozostałych zakresach tematycznych. W procesie przeprowadzania analizy wskaźnikowej wzięto pod uwagę następujące cechy degradacji – w sferze społecznej: liczbę przestępstw i wykroczeń, liczbę wypłaconych świadczeń z tytułu pomocy społecznej, liczbę gospodarstw domowych pobierających zasiłki z tytułu niepełnosprawności, liczbę osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko, liczbę osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny oraz dynamika osób faktycznie zamieszkałych.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

W sferze gospodarczej uwzględniono liczbę zarejestrowanych podmiotów gospodarczych oraz roczną zmianę liczby przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości. W sferze funkcjonalno- przestrzennej wykorzystano miarę odsetka obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej oraz odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m., zaś element uzupełniający stanowiła liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji. W sferze środowiskowej uwzględniono odsetek skanalizowania obszaru oraz badania poziomów pyłu zawieszonego PM10.

Szczegółowe dane jednostkowe pochodziły z Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska – jednostek organizacyjnych, w tym z Ośrodka Pomocy Społecznej, oraz z Komisariatu Policji w Kalwarii Zebrzydowskiej.

Wykorzystane dane były aktualne na dzień 31 grudnia 2015 r., z wyjątkiem danych o liczbie osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko aktualnych na 30 czerwca 2016 r., dynamiki zmian liczby osób faktycznie zamieszkałych obejmującej okres od 31 grudnia 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz dynamiki zmian liczby przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości obejmującej okres od 31 grudnia 2015 r. do 30 czerwca 2016 r.

W celu osiągnięcia porównywalnego charakteru wszystkich wskaźników, wartości liczbowe sprowadzono każdorazowo do miary względnej, za pomocą dzielenia przez liczbę ludności danego obszaru. Działanie to nie dotyczyło danych zaprezentowanych w formie procentowej – dostępności terenów zieleni i przestrzeni publicznych oraz skanalizowania obszaru.

Kryterium przyznania punktu świadczącego o degradacji obszaru w analizie typu binarnego (0;1) była wartość względna danego wskaźnika wyższa lub niższa od średniej dla gminy w kategoriach, w których było to niekorzystne. Kategorie, w których niższa wartość od średniej była uznawana za niekorzystną to: liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych ważona liczbą mieszkańców oraz względna zmiana liczby mieszkańców liczona na podstawie dynamiki zmian liczby osób faktycznie zamieszkałych.

W tabeli nr 29 zaprezentowano zbiorczą analizę wskaźnikową obszarów degradacji wykonaną zgodnie z kryterium wysokiej dokładności na podstawie danych dla ulic Kalwarii Zebrzydowskiej, których pełny zbiór umieszczono w załączniku w postaci tabelarycznej.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

3.2.2 Zasięg przestrzenny obszarów zdegradowanych Na podstawie opisanej analizy wskaźnikowej, na terenie Miasta Kalwaria Zebrzydowska do obszaru zdegradowanego zaliczono w pierwszej kolejności obszary wokół ulic: 3 Maja, Adama Mickiewicza, Kolejowej oraz Tadeusza Kościuszki. Cechami świadczącymi o zachodzących w ich granicach negatywnych zjawiskach były m.in. ponadprzeciętne ubóstwo gospodarstw domowych, ujemna dynamika osób faktycznie zamieszkałych oraz obecność zdegradowanych obiektów publicznych.

Następnie za obszar zdegradowany uznano również teren wokół ulic: Batalionów Chłopskich, Dworcowej, Jagiellońskiej, Świętego Floriana i Wojska Polskiego.

Tabela 32. Analiza wskaźnikowa obszarów degradacji na terenie Miasta Kalwaria Zebrzydowska

t. niepełnosprawności t.

tytułu pomocytytułu społecznej

miotów gospodarczych miotów Jednostka Ulica Suma

liczba przestępstw i wykroczeń liczbaprzestępstw

dynamika osób faktycznie zamieszkałych faktycznie dynamika osób

wa domowe pobierające zasiłki z zasiłki wa domowe pobierające

remontu lub modernizacji lub zmiany funkcjizmiany remontu lub modernizacji lub

liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny zasiłek pobierających liczbaosób

odsetek obszaru bez dostępu do zieleniurządzonej do bez dostępu odsetek obszaru

liczba zarejestrowanych pod liczbazarejestrowanych

liczba osób pobierających 500+ na dziecko pierwsze 500+ pobierających liczbaosób

liczba wypłaconych świadczeń z świadczeń liczbawypłaconych

gospodarst

liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających zabytków wymagających obiektów publicznych i liczbazdegradowanych

odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w odległości przestrzeni publicznej do bez dostępu odsetek obszaru

Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 7 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 7 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 7 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 7 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 1 0 1 1 1 0 1 1 0 0 6 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 1 1 0 0 1 1 0 1 0 1 6 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 6 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 0 0 1 0 1 1 0 1 1 1 6 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 6 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 5 67

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Czerna 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 5 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 5 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 0 1 0 1 0 0 1 1 1 0 5 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 5 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 5 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 0 1 1 1 1 0 1 0 0 0 5 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 0 0 0 1 0 0 1 0 1 1 4 Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 0 0 0 1 1 0 1 1 0 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 1 0 1 0 0 0 0 1 1 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 0 1 0 0 0 0 1 1 1 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Rólki 0 1 1 0 0 1 1 0 0 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 4 Kalwaria Zebrzydowska Długa 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 0 1 0 0 0 1 1 0 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0 1 0 1 1 0 0 0 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 0 0 1 0 0 1 1 0 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Targowa 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 3 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Polna 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 2 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Analogiczne kryteria zastosowano także do pozostałych miejscowości gminy Kalwaria Zebrzydowska otaczających obszar Miasta. Na terenach wiejskich do obszaru zdegradowanego zaliczono miejscowości Brody i Bugaj, a w dalszej kolejności miejscowości: Barwałd Średni, Podolany, Przytkowice, Stanisław Dolny i Zebrzydowice.

W przypadku miejscowości można sformułować krótką charakterystykę wybranych kategorii. Liczba przestępstw i wykroczeń w każdym z nich jest niższa od średniej, co wskazuje na fakt występowania ich przede wszystkim na terenie Kalwarii Zebrzydowskiej. Obszary wiejskie nie wyludniają się, ale poziom ubóstwa rodzin mierzony pobieraniem środków z programu 500+ jest znaczący. Duże nasilenie niepożądanych zjawisk występuje w kategoriach zagospodarowania przestrzeni zielenią urządzoną i przestrzeniami publicznymi. Średni poziom przedsiębiorczości na obszarach wiejskich jest niższy niż w Miasta. W większości miejscowości znajduje się relatywnie mało obiektów publicznych i zabytków wymagających modernizacji, jednak wyjątek w tym zakresie stanowią Brody oraz Bugaj.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 33. Analiza wskaźnikowa obszarów degradacji w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska

urządzonej

t. niepełnosprawności t.

Miejscowość Suma

liczba przestępstw i wykroczeń liczbaprzestępstw

dynamika osób faktycznie zamieszkałych faktycznie dynamika osób

wa domowe pobierające zasiłki zasiłki wa domowe pobierające

remontu lub modernizacji lub zmiany funkcjizmiany remontu lub modernizacji lub

liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny zasiłek pobierających liczbaosób

odsetek obszaru bez dostępu do zielenido bez dostępu odsetek obszaru

liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych podmiotów liczbazarejestrowanych

liczba osób pobierających 500+ na dziecko pierwsze 500+ pobierających liczbaosób

liczba wypłaconych świadczeń z tytułu pomocytytułu społecznej z świadczeń liczbawypłaconych

gospodarst

liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających zabytków wymagających obiektów publicznych i liczbazdegradowanych

odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w odległości przestrzeni publicznej do bez dostępu odsetek obszaru

Brody 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 8 Bugaj 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 7 Barwałd Średni 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 6 Podolany 0 1 0 1 1 0 1 1 1 0 6 Przytkowice 0 1 0 1 1 0 1 1 1 0 6 Stanisław Dolny 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 6 Zebrzydowice 0 0 1 1 1 0 1 1 1 0 6 Leńcze 0 0 1 0 1 0 1 1 1 0 5 Zarzyce Małe 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 5 Barwałd Górny 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 4 Zarzyce Wielkie 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 4

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

3.2 Obszar rewitalizacji

Przedmiotem tego rozdziału jest wyznaczenie obszaru rewitalizacji na podstawie rozpoznanego wcześniej obszaru zdegradowanego, strategicznego charakteru wybranych terenów oraz

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA uzasadnionych potrzeb społecznych. W opracowaniach specjalistycznych z zakresu rewitalizacji zwraca się uwagę na różne przesłanki delimitacji obszaru rewitalizacji. Są nimi też takie czynniki jak:  znaczenie obszaru do rewitalizacji dla funkcjonowania i rozwoju Miasta i gminy,  występowanie korzyści zewnętrznych przy realizacji programu rewitalizacji,  potrzeby Miasta i gminy, w tym w zakresie spójności i myślenia strategicznego.

Mając na uwadze powyższe kryteria, do obszaru rewitalizacji włączono obszary, w których występuje koncentracja zjawisk kryzysowych we wszystkich sferach życia społeczno-gospodarczego. W notatkach charakteryzujących poszczególne miejscowości zostaną opisane obiekty i przestrzenie, które powinny stanowić rdzeń działań rewitalizacyjnych na wybranych terenach Gminy.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 26. Mapa obszaru rewitalizacji w Gminie Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska

Obszar wyznaczony do działań rewitalizacyjnych na terenie Miasta znajduje się w północno-wschodniej części Miasta. Wyselekcjonowane tereny otaczają ulice: 3 Maja, Rynek, wschodnią część Jagiellońskiej przyległą do rynku, Sądową, Targową, Władysława Broniewskiego, Wojciecha Weissa, Adama Mickiewicza, Batalionów Chłopskich, Aleja Jana Pawła II oraz zachodnią część ulicy Krakowskiej przyległa do rynku.

W centralnej części Kalwarii Zebrzydowskiej na rogu ulic Alei Jana Pawła i Mickiewicza znajduje się budynek Domu Rzemiosła zwany „Okrąglakiem”, który został wybudowany w okresie międzywojennym przez społeczność rzemieślniczą. Zmieniał właścicieli stosownie do ustroju. Po latach powrócił do rzemieślników – Cechu Rzemiosł Różnych w Kalwarii Zebrzydowskiej. Został zagospodarowany na pawilon wystawowy, w którym znajdują się stoiska z meblami miejscowych producentów. Obecnie władze Cechu podejmują starania, aby wyremontować miejsce i dostosować je do oczekiwań nabywców i producentów mebli. Jest to strategiczne miejsce dla Kalwarii Zebrzydowskiej, z uwagi na centralne umiejscowienie oraz potrzebę wytworzenia marki Miasta i Gminy nie tylko jako ośrodka pielgrzymek, ale również miejsca znanego z przemysłu meblarskiego. Konkurencja w branży jest bardzo silna, a marka mebla kalwaryjskiego wymaga nowej formy dostosowanej do gałęzi rynku.

Rysunek 27. Budynek Domu Rzemiosła w Kalwarii Zebrzydowskiej

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Po przeciwnej stronie Alei Jana Pawła II, przy ulicy Rynek znajduje się chaotycznie zagospodarowany plac – własność Gminnej Spółdzielni. Z uwagi na deficyt miejsc parkingowych w centrum Miasta, braki urządzonej przestrzeni z zielenią, teren powinien zostać uporządkowany i zaadaptowany na przestrzeń

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA publiczną z miejscami parkingowymi. Na obszarze objętym ulicą Jana Pawła II funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna, Biblioteka Publiczna im. Stanisława Wyspiańskiego oraz plac zabaw-miejsce wypoczynku dla najmłodszej części społeczności gminy. Zarówno obiekt biblioteki jak i plac zabaw wymagają prac modernizacyjnych oraz rozszerzenia ich funkcjonalności o nowe zakresy, stając się miejscem umożliwiającym realizację działań kulturalnych, społecznych i umożliwiających zagospodarowanie czasu wolnego przez mieszkańców.

Podążając Aleją Jana Pawła II w kierunku wschodnim, w stronę dworca PKP, po północnej stronie ulicy można zauważyć kompleks budynków Zespołu Szkół Komisji Edukacji Narodowej funkcjonujący w świadomości mieszkańców jako tzw. „Szkoła stolarska” o uznanej renomie, kształcąca stolarzy, obuwników, cholewkarzy, krawcowe i tapicerów. Mieściła się tam szkoła zawodowa i technikum. Z biegiem lat szkolnictwo zawodowe podupadło z powodu braku chętnych do pobierania nauki. Starostwo powiatowe – organ prowadzący szkołę czyni starania, aby powrócić do nauczania na zasadach technikum i szkoły zawodowej. Szkoła posiada warsztaty i pracownie, w wyludnionych obiektach szkoły powinno się zorganizować takie kierunki zawodowe, które będą atrakcyjne dla młodych ludzi i zachęcą ich do pobierania nauki w tej szkole.

Naprzeciwko starej szkoły, po południowej stronie ulicy znajduje się parking i zaniedbane boisko trawiaste z domieszką piasku. W opinii mieszkańców wyrażonej na konsultacjach, miejscowa młodzież z powodu braku atrakcyjnych miejsc spędzania wolnego czasu gromadzi się wokół tego boiska lub parkingu. Teren boiska należy zmodernizować i stworzyć obiekt zgodny z oczekiwaniami młodych, aktywnych ludzi w formie kompleksu lekkoatletycznego: boiska, bieżni, placu gry do siatkówki.

Przy wschodniej części tej ulicy znajduje się również przychodnia zdrowia, czyli Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kalwarii Zebrzydowskiej. Z uwagi na potrzeby zdrowotne mieszkańców odnotowano konieczność zwiększenia zatrudnienia lekarzy specjalistów oraz zorganizowania w przychodni aparatu rentgenowskiego, a także doposażenie i rozbudowanie oddziału rehabilitacji, na którym nieustannie przybywa pacjentów. Skłonność mieszkańców do zachorowań jest relatywnie duża – ludzie pracują w zakładach stolarskich albo obuwniczych. Ponadto są narażeni na zanieczyszczenie powietrza i pozostałych składników środowiska naturalnego wynikające z dużej emisji pyłów i gazów do atmosfery oraz z produkcji odpadów specjalnych ze stolarstwa i produkcji obuwia.

Na wschodnim końcu Alei Jana Pawła II znajduje się przejście do dworca PKP. Wokół terenów dworca planowane jest powstanie parkingów dla samochodów. W odpowiedzi na kluczowe zagadnienie wewnętrznej spójności terytorialnej, w perspektywie planów województwa małopolskiego znajduje się

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA powstanie szybkich połączeń kolejowych z ważnymi ośrodkami regionu, szczególnie z Krakowem. Wraz z linią budowana będzie infrastruktura towarzysząca.

W północnej części obszaru rewitalizacji, wzdłuż ulicy Targowej rozciągają się niezagospodarowane, nieuporządkowane tereny chaotycznego parkowania aut oraz targowisko wymagające przystosowania do zaplanowanej działalności handlowej. Planowane jest zapewnienie dwufunkcyjności tzn. aby poza dniami handlowymi plac pełnił funkcję parkingu rozładowującego zatłoczenie w centralnej części Miasta, szczególnie wokół rynku.

Tereny po obu stronach ulicy Adama Mickiewicza są obszarem koncentracji budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego. Zlokalizowane są tam bloki mieszkalne, a problematyczny element stanowi brak infrastruktury towarzyszącej m.in. placów zabaw, skwerów, parkingów i garaży. Przy ul. Mickiewicza funkcjonuje Zespół Szkół Nr 1 im. Mikołaja Zebrzydowskiego, stanowiący największą placówkę oświatową na terenie gminy (w ramach zespołu szkół funkcjonuje Przedszkole, Szkoła Podstawowa, Gimnazjum oraz szkoły Muzycznej I stopnia). Zasoby metrażowe obiektu oraz jego funkcjonalność umożliwiają wykorzystanie obiektów dla celów społecznych, rekreacyjnych czy sportowych (możliwość utworzenia siłowni dla różnych grup wiekowych). Innym podmiotem działającym przy ul. Mickiewicza jest Spółdzielnia Rzemieślnicza Wielobranżowa „Kalwarianka”, zajmująca się między innymi zbytem wyrobów rzemiosła, zbytem materiałów zaopatrzeniowych do produkcji mebli i obuwia oraz usługami rzemieślniczymi. Z uwagi na charakter działalności spółdzielni w branżach będących specyfiką regionu (meblarstwo, obuwnictwo) podmiot może pełnić funkcje pobudzającą rozwój gospodarczy gminy w zakresie wzrostu konkurencyjności i innowacyjności oferowanych towarów i usług.

Modernizacja i ożywienie terenów wokół pobliskiego Centrum Kultury Sportu i Turystyki przy ulicy Władysława Broniewskiego. Znajduje się tam stadion, obiekt pawilonu sportowego, plac siłowni plenerowej, boisko do piłki plażowej i tor dla rowerów, a sezonowo także lodowisko. Zagospodarowanie tego fragmentu Miasta jest niespójne, jednak po wprowadzeniu kompleksowej koncepcji zagospodarowania może stanowić ważne miejsce rekreacji dla mieszkańców wspomnianego blokowiska i wszystkich mieszkańców Kalwarii.

Teren PKP na obszarze rewitalizacji związany z rozwojem Kolei Aglomeracyjnej dla Województwa Małopolskiego stanowi istotny potencjał w zakresie zagospodarowania terenu dworca oraz terenów przyległych na działania dotyczące transportu intermodalnego, rozbudowy parkingów i miejsc postojowych. Obszar umożliwia zaspokojenie kluczowych potrzeb z punktu widzenia rozwoju

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA komunikacji w gminie oraz możliwości skrócenia czasu dojazdu do Krakowa (kluczowy potencjał rozwoju regionu) i połączeń dla miejscowości Leńcze, Zarzyce Wielkie, Zarzyce Małe i Podolany.

Brody

Zachodnią granicę obszar rewitalizacji w Brodach stanowi ulica Dworcowa w Kalwarii Zebrzydowskiej. W południowej części wyznaczonego obszaru znajduje się budynek tzw. „Młynówki”, w którym umieszczono mieszkania socjalne. Stanowi on miejsce koncentracji problematycznych zjawisk, takich jak uzależnienia oraz ubóstwo.

Rysunek 28. Budynek tzw. „Młynówki"

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Rysunek 29. Budynek starej szkoły w Brodach

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Na terenach przyległych do starej szkoły w Brodach umiejscowiony jest budynek o planowanym przeznaczeniu nieruchomości na cele społeczne (w tym z przeznaczeniem dla osób starszych, osób wykazujących problemy zdrowotne, ale również na potrzeby integracji społecznej oraz zagospodarowania czasu wolnego dla różnych grup wiekowych i społecznych). W trakcie konsultacji odnotowano taką potrzebę, ponieważ społeczeństwo się starzeje, a co za tym idzie, zmienia się model rodziny i brakuje czasu na opiekę nad osobami starszymi.

Następnie teren obejmuje wschodnią stronę ulicy Brodzkiej, dalej tereny oświatowe – Zespół Szkół nr 2 w Brodach oraz przedszkole – budynek został zmodernizowany w 2013 roku, ale nadal brakuje obiektu pozwalającego na aktywność społeczną i fizyczną dla mieszkańców np. boiska czy miejsca integracji społecznej. Nieopodal znajduje się stary dom nauczyciela, z szeregiem garaży na tle obszaru nieuporządkowanego. W dalszej kolejności znajduje się budynek i boisko sportowe LKS Cedron Brody, plac zabaw oraz plac siłowni plenerowej, umieszczone w oderwaniu od siebie, bez koncepcji spójnego zagospodarowania terenu. Tereny boska oraz obszary sportowe wymagają wprowadzenia działań w zakresie ożywienia i podnoszenia kultury fizycznej i sportu, ponieważ na tym terenie nie jest wykorzystywany ich potencjał w związku z brakiem animatorów sportu i rekreacji fizycznej. Klub sportowy działa jedynie ramach sekcji piłkarskiej i brak jest szerszego wykorzystania obiektów na cele sportowe, rekreacyjne i społeczne wynikające z możliwości udostępnienia ich szerszej społeczności.

Dalsza część zaznaczonego obszaru obejmuje teren byłej Wytwórni win „Brodvin”, pałacu oraz pozostałości malowniczego parku, który mógłby stać się miejscem spędzania wolnego czasu dla ludzi. Poprzemysłowe obiekty dawnej winiarni mają obecnie postać wybitnie zdegradowaną – pomimo zabytkowego charakteru ich stan techniczny jest bardzo zły, a otoczenie zaniedbane i zaśmiecone. Większość zewnętrznych ścian budynków jest oszpecona przez odpadający tynk, a wewnątrz niektórych obiektów można zaobserwować trwałe zawilgocenie. W pobliżu terenu winiarni znajduje się dawne osiedle domków przyzakładowych. Północna część obszaru wyznaczonego w Brodach zawiera domostwa przy drodze prowadzącej z Brodów w stronę Zebrzydowic.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 30. Obiekty produkcyjne na terenie byłej Winiarni „Brodvin”

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Zebrzydowice

Obszar Zebrzydowic zawiera znaczną powierzchnię terenów nad rzeką – pomimo potencjału rekreacyjnego dla mieszkańców nie są wykorzystane w żaden sposób. Według sugestii z konsultacji należy oczyścić tereny wzdłuż rzeki i zagospodarować je jako deptak lub ścieżkę rowerową.

We wschodniej części obszaru rewitalizacji, przy drodze łączącej Brody i Zebrzydowice znajduje się zabytkowy kościół św. Michała Archanioła, a na północ od niego cmentarz z najstarszymi nekropoliami w tych okolicach.

W centralnej części obszaru, przy drodze wojewódzkiej nr 953 znajduje się kompleks zabudowań Konwentu Bonifratrów włącznie z zamkiem myśliwskim – dworem Mikołaja Zebrzydowskiego. Zakonnicy prowadzą Dom Pomocy Społecznej, w którym zajmują się osobami chorymi. Ich dodatkową

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA działalnością jest prowadzenie gospodarstwa rolnego, dzięki temu wielu ludzi znajduje zatrudnienie. Ponadto w Ośrodku są prowadzone Warsztaty Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych.

Współpraca ta jest ogromnym potencjałem do realizacji dalszych programów społecznych zarówno dla pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej jak również mieszkańców terenu rewitalizowanego.

Nieopodal ich posiadłości znajduję się również obiekt Caritasu, miejsce dla osób przewlekle chorych.

Bonifratrzy mając na uwadze zapotrzebowanie społeczne na ich pracę i usługi chcą się rozwijać.

Nie tylko myślą o zwiększeniu oferty na opiekę nad osobami chorymi, ale także nad rozwojem gospodarstwa i wprowadzaniem produktów na rynek. Należy dodać, że wzdłuż drogi nie ma chodnika umożliwiającego dojście do kompleksu opiekuńczego – ludzie chorzy spacerują wzdłuż drogi, co poważnie zagraża ich bezpieczeństwu. Rozległe tereny niestanowiące gleb żyznych stanowią podstawę zamysłu przeznaczenia ich pod budownictwo mieszkaniowe bądź też na inne rozwiązania inwestycyjne sprzyjające rozwojowi tej części Gminy.

Rysunek 31. Zespół dworski w Zebrzydowicach

Źródło: http://www.zebrzydowski.pl/strona_glowna,zespol_dworski

Na wybranym obszarze w Zebrzydowicach znajdują się obiekty zabytkowe, którym powinno się nadać nowe funkcje i otworzyć dla mieszkańców. Do terenów Konwentu przylegają zabudowania oświatowe Zespołu Szkół nr 4 w Zebrzydowicach znajdujące się w północnej części obszaru. Szkoła i jej tereny to jedyne miejsce dla miejscowości, gdzie można stworzyć warunki do rekreacji i rozwoju kultury fizycznej. Stanowi nie tylko miejsce przekazywania wartości i wychowywania młodych pokoleń, ale również integracji społecznej. Mieszkańcy, których przodkowie brali udział w budowie tych obiektów, posiadają duże przywiązanie do szkoły wybudowanej na tysiąclecie państwa polskiego.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Istotnym problemem społecznym w budynku Zespołu Szkół nr 4 jest brak wyodrębnionej przestrzeni dla działalności przedszkola (obecnie dzieci przedszkolne odbywają zajęcia w suterynie - teren na poziomie piwnicy z niewielkimi oknami). Warunki te są dalekie od obecnych standardów edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym i nie zapewniają im właściwego rozwoju. Wobec takiego stanu rzeczy większość mieszkańców Zebrzydowic dowozi swoje dzieci do przedszkoli w innych miejscowościach.

Zespół Szkół Nr 4 jest miejscem życia społecznego dla młodzieży i dorosłych w godzinach popołudniowych i wieczornych. W szkole organizowane są różnorodne zajęcia adresowane nie tylko do dzieci i młodzieży ale także do dorosłych członków lokalnej społeczności (np. zajęcia gimnastyczne dla osób dorosłych).

Szkoła jest miejscem otwartym i sprawdzonym partnerem w organizacji społecznych inicjatyw dla mieszkańców. Deficytem wyraźnie wskazywanym przez mieszkańców jest brak zagospodarowanej przestrzeni za szkolą i wykorzystanie terenów niezagospodarowanych w celu zapewnienia nowoczesnego boiska wielofunkcyjnego. Budowa boiska wielofunkcyjnego, wykorzystywanego do różnorodnych aktywności rekreacyjno-sportowych, jest odpowiedzią na zgłaszane problemy braku aktywnego spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży, ich uzależnienia od nośników elektronicznych (Internet, gry komputerowe, smartfon) oraz zaniku relacji społecznych i towarzyskich.

Olimpia Zebrzydowice

Wokół obiektu istnieje częściowo wykonana infrastruktura tzn. plac zabaw, siłownia plenerowa. Wskazana jest budowa boiska wielofunkcyjnego z bieżnią i urządzeniami lekkoatletycznymi oraz oczyszczalnia przydomowa. Warto dokonać inwestycji w miejscu, w którym uczniowie osiągają bardzo wysokie wyniki również w tych dziedzinach sportu, gdzie brakuje miejsca do profesjonalnego treningu.

Stanisław Dolny

W Stanisławiu Dolnym występuje szczególne pogorszenie się rentowności małych przedsiębiorstw i brak kooperacji przedsiębiorców. Są one spowodowane rywalizacją pomiędzy firmami jedynie na lokalnym rynku i brakiem mechanizmów wspólnych działań wzmacniających branże obuwniczą i meblarską. Lokalni producenci maja swoje sklepy najczęściej tuż obok zakładów – praktycznie bez żadnych szans aby dojeżdżali tam turyści, którzy są w Kalwarii przez kilka godzin. Jednocześnie nie ma

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA również systemu informacyjnego, aby o istnieniu tych sklepów dowiedział się turysta przyjeżdżając np. w okolice Bazyliki.

Obszar rewitalizacji wybrany dla miejscowości Stanisław Dolny jest skoncentrowany wokół Zespołu Szkolno - Przedszkolnego, ponieważ w miejscowości brakuje miejsca na spotkania z mieszkańcami, a także na organizowanie zajęć dla dorosłych. Budynek szkoły posiada zbyt małą powierzchnię użytkową – wymaga rozbudowy na potrzeby społeczne oraz na rozwój kultury fizycznej. Inne problematyczne zjawiska zgłaszane na tym terenie to zanieczyszczenie powietrza, brak kanalizacji i nieszczelne szamba.

Również w Stanisławiu Dolnym zgłaszano brak zagospodarowania czasu młodszych mieszkańców. Z punktu widzenia komunikacji z pozostałymi miejscowościami istnieje potrzeba stworzenia kilku ścieżek rowerowych.

Przytkowice

Na terenie miejscowości Przytkowice wyznaczono obszar w centrum wsi – okolice kościoła, szkoły, ośrodka zdrowia i budynku komunalnego Gminy, gdzie ma siedzibę Zespół Regionalny „Sami Swoi”. Szkoła jest jedynym miejscem w dogodnym położeniu mogącym skupiać ludzi. Budynek gminny winien stanowić siedzibę również innych organizacji i służyć mieszkańcom. Zespół Szkół nr 3 w Przytkowicach pełni funkcję edukacyjną, wychowawczą, opiekuńczą i kulturalną, aktywnie uczestnicząc w życiu społeczności lokalnej. Dla przykładu, są w niej organizowane zajęcia teatralne dla uczniów, spotkania z zakresu kultywowania tradycji regionalnych oraz zajęcia Uczniowskiego Klubu Sportowego „Sokolik”. Klub Uczniowski prowadzi swoje zajęcia nie tylko dla uczniów szkoły, ale także dla pozostałych mieszkańców w innych grupach wiekowych. Wśród proponowanych zajęć znajdują się treningi lekkoatletyczne dla dzieci i dorosłych, zajęcia aerobiku, imprezy sportowe dla mieszkańców całej gminy. Szkoła nie tylko wykonuje zadania w zakresie edukacji i wychowania, ale stanowi poprzez całe spektrum działań i inicjatyw organizowanych w ramach jej działalności, centrum życia społeczno- kulturalnego miejscowości. Prowadzone akcje charytatywne, wieczorki poetyckie, festyny, koncerty i pikniki to tylko część z bogatej oferty proponowanej przez Zespół Szkół. Placówka nie tylko współpracuje z zespołem „Sami Swoi”, umożliwiając integrację pokoleń i kultywowanie tradycji i zwyczajów ludowych, ale także z jednostką OSP w zakresie szerzenia wiedzy dotyczącej zasad zachowania bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy. Na terenie placówki działa koło Caritas organizujące szereg akcji charytatywnych. Działania realizowane na terenie placówki wskazują jak istotną funkcje pełni ona w życiu społecznym i kulturalnym miejscowości, a także jaki posiada potencjał umożliwiający integrację społeczności lokalnej, pobudzenie jej aktywności na wielu płaszczyznach.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Budynek szkolny znajduje się w złym stanie technicznym – należy podkreślić, że wnętrze nie zostało poddane termomodernizacji. Remontu wymaga także dach – pokrycie z blachy, w dużej części uległo korozji, jeżeli nie zostanie naprawione, zniszczeje więźba dachowa. W tragicznym stanie jest system orynnowania – brakuje części rur spustowych, uszkodzone są rynny, w czasie deszczu woda wpływa do pomieszczeń.

Rysunek 32. Zniszczona elewacja budynku szkoły w Przytkowicach

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Rysunek 33. Dach budynku szkoły w Przytkowicach

Źródło: Zdjęcia Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Ogólnodostępne dla mieszkańców obiekty znajdujące się w miejscowości Przytkowice stanowią miejsca, w których możliwe jest prowadzenie działań w zakresie organizacji czasu wolnego dla lokalnej społeczności. Wszelkie imprezy kulturalne, kiermasze, festyny umożliwiają nie tylko integrację

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA mieszkańców, ale wpływają na poziom ich aktywności społecznej i tworzą więź z miejscem zamieszkania. Konieczne jest w tym kontekście optymalne wykorzystanie istniejącej obecnie infrastruktury na obszarze miejscowości. Istnieje potrzeba nie tylko podniesienia standardu technicznego Zespołu Szkół Nr 3 i utrzymania oraz rozszerzenia zakresu oferowanych przez placówkę szkolną inicjatyw, ale także wykorzystania pozostałych obiektów i dostosowanie ich funkcji do potrzeb zgłaszanych przez mieszkańców (istnieje możliwość przekształcenia części „ Domu Ludowego” na salę widowiskowo-teatralną, gdzie z powodzeniem mogłyby odbywać się występu zespołu „Sami Swoi”, czy przedstawienia teatralne uczniów pobliskiej szkoły, a także stworzenia parkingu dla mieszkańców korzystających z Ośrodka Zdrowia oraz Szkoły, po uregulowaniu zaniedbanego odcinka potoku).

Leńcze i Zarzyce Wielkie

Przylegający do siebie obszar położony na terenie miejscowości Leńcze i Zarzyce Wielkie może być oceniany jako najbardziej perspektywiczny w kontekście rozwoju osadniczego mieszkańców innych części województwa – jest najbliżej Miasta Krakowa spośród miejscowości gminnych. Po rokrocznej dodatniej zmianie liczby mieszkańców można wnioskować, że w przyszłości trend będzie rosnący.

W szkole budynek jest przepełniony, na świetlicy nie mieszczą się dzieci, dostępna przestrzeń jest niedostateczna. W trakcie spotkań konsultacyjnych odnotowano wysoki poziom aktywności społecznej, dużą chęć do zmiany i gotowość do stworzenia nowej organizacji pozarządowej - przy szkole.

Na terenie miejscowości Leńcze występuje problem dotyczący ruchu komunikacyjnego. Ze względu na niską jakość dróg, wąskie przejazdy, oddalenie od głównych tras komunikacyjnych prywatni przewoźnicy nie są zainteresowani utrzymywaniem na tym terenie stałych linii komunikacji zbiorowej. Jedynym rozwiązaniem na poprawę warunków komunikacyjnych na tym obszarze jest budowa szybkiej kolei obsługującej stacje Kolejowe w miejscowości Podolany i Leńcze.

W miejscowości funkcjonuje klub sportowy – LKS Leńcze (Ludowy Klub Sportowy Leńcze). Klub położony na pograniczu dwóch miejscowości jest alternatywą spędzania wolnego czasu dla mieszkańców w miejscowości Zarzyce Wielkie i Leńcze . Na terenie Klubu sportowego został wybudowany budynek - pawilon sportowy, jednak pozostała część infrastruktury sportowej wokół obiektu wskazuje na znaczny poziom degradacji.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tereny wskazane w ramach obszar rewitalizacji, to tereny kółka rolniczego, na których znajdują się zdegradowany budynek i plac wykorzystywane do przechowywania maszyn na potrzeby usług zimowego utrzymania dróg, wywozu nieczystości, prac utrzymania terenów wzdłuż pasów drogowych. Teren ten wymaga zagospodarowania i zabezpieczenia przed dewastacją. Z punktu widzenia potencjału – jest to obszar bardzo perspektywiczny, ze względu na możliwości zwiększenia zakresu działania i usług prowadzonych przez Kółko Rolnicze w Leńczach oraz zaoferowania miejsc pracy dla lokalnych mieszkańców. Działalność kółka rolniczego jest istotna ze względów społecznych i typu usług jakie ono wykonuje. Kółka rolnicze obsługują tereny zamieszkałe przez ludzi i trudnodostępne. W sytuacji kiedy stan prawny dróg nie jest uregulowany – drogi są nieprzejezdne Kółko rolnicze prowadzi proces utrzymania dróg i wywożenia nieczystości. Jego działalność umożliwia zatrudnianie osób wykluczonych społecznie, długotrwale bezrobotnych, powracających do życia społecznego.

Działalność Kółka rolniczego, to także prace interwencyjne w trybie pilnym na zlecenie urzędu gminy (np. usuwanie nielegalnych wysypisk, porządkowanie zieleni, wykaszanie traw stwarzających ryzyko pożaru), które są ważne z punktu widzenia społecznego i zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom.

Na obszarze tym znajdują się także tereny kolejowe obecnie niezagospodarowane i zdegradowane, które w perspektywie czasu mogłyby rozwiązać problem komunikacyjne mieszkańców miejscowości Leńcze i miejscowości znajdujących się w najbliżej okolicy. Na terenach kolejowych istnieje wolna przestrzeń i sugestie mieszkańców wskazują na potrzebę jej zagospodarowania na cele publiczne, aby zmniejszyć proces wykorzystania transportu samochodowego na rzecz ekologicznego transportu kolejowego. Obiekty kolejowe z powodzeniem można zagospodarować na cele społeczne, budując np. mieszkania komunalne, socjalne i świetlice integracyjne.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Analiza SWOT dla obszaru rewitalizacji

Silne strony Słabe strony

+ położenie geograficzne w pobliżu Aglomeracji - brak imprez kulturalnych i promocyjnych Krakowskiej - problem jakości powietrza związany z niską + krajobraz nie w pełni zagospodarowany emisją i sposobem ogrzewania + lokalna przedsiębiorczość z branży obuwniczej i - słabe skomunikowanie wewnętrzne i zewnętrzne stolarskiej - starzejące się społeczeństwo: niekorzystny + wysoki poziom lokalnego szkolnictwa współczynnik obciążenia demograficznego

Szanse Zagrożenia

+ duża ilość nieużytków do zagospodarowania - brak oferty handlowej i gastronomicznej dla + modernizacja trasy kolejowej łączącej Kalwarię odwiedzających poza kompleksem klasztornym Zebrzydowską z Krakowem - zdegradowana i niedostosowana do potrzeb + rozbudowa chodników i ścieżek rowerowych na mieszkańców infrastruktura publiczna terenie całej Gminy - rosnące zagrożenie dla środowiska: brak + ponad 1 mln odwiedzających rocznie kanalizacji, emisja gazów i pyłów ze spalania zanieczyszczeń + rozwój turystyki pozapielgrzymkowej - brak współpracy międzysektorowej + potencjał przestrzeni rekreacyjnych po modernizacji - brak przywiązania do tradycji lokalnych

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

Podsumowanie Podsumowanie należy rozpocząć od oczekiwań społecznych, rozpoznanych dzięki partycypacji mieszkańców w procesie diagnozy. Do kluczowych haseł przywoływanych na spotkaniach należały:  świetlice w szkołach i troska o życie kulturalne,  ułatwienia i zajęcia dla niepełnosprawnych,  przestrzenie publiczne na nieużytkach na terenach wiejskich,  potrzebne szkolenia dla dorosłych i aktywizacja zawodowa,  ożywienie rynku w Kalwarii Zebrzydowskiej oraz uporządkowanie reklam zgodnie z ustawą krajobrazową,  aktywizacja obywatelska – wzbudzanie postawy przynależności do Miasta,  ścieżki edukacyjne i zainteresowanie historią i ochroną przyrody.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Następnie warto powtórzyć najważniejsze informacje pozyskane z badania kwestionariuszowego. Największa liczba stwierdzeń o pożądanych miejscowościach rewitalizacji dotyczyła obszaru Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Zebrzydowic – obie miejscowości otrzymały po 125 wskazań (ok. 16% wszystkich odpowiedzi). Pozostałe odpowiedzi o charakterze powtarzalnym obejmowały tereny m.in. miejscowości Stanisław Dolny oraz Brody. Ponadto poniższe obiekty były przywoływane w badaniu kwestionariuszowym, jako szczególnie potrzebujące modernizacji i ożywienia otoczenia:  na terenie miejscowości Brody był to budynek klubu sportowego Cedron.  na obszarze Kalwarii Zebrzydowskiej obszar wokół rynku, odkryte boisko sportowe przy ul. Jana Pawła II (tzw. „Boisko Sahara”), obszar za cmentarzem, a także teren Centrum Kultury Sportu i Turystyki przy ul. Mickiewicza.

Obszary strategiczne wyróżnione w gminie Kalwaria Zebrzydowska to m.in. pożądane ułatwienia dla mieszkańców, aby mogli zarabiać na turystyce sakralnej (ponad 1 mln przybywających rocznie, niektóre szacunki są zbliżone wręcz do 2 mln). W dalszej kolejności wspólne scentralizowane przedsięwzięcia promujące markę mebli – zwłaszcza za granicą np. na targach międzynarodowych. Należy również położyć szczególny nacisk na wzbudzanie postaw ekologicznych i nieustanną troskę o poziom edukacji w szkołach wpływające razem na jakość życia i skłonność do osiedlania się nowych mieszkańców.

Wyróżniono następujące tereny strategiczne, uzasadnione relatywnie wyższą aktywnością mieszkańców oraz potencjałem rozwojowym wspierającym proces spójnego wzrostu Gminy jako całości: przede wszystkim centralny obszar Miasta gminnego rozciągający się od ulicy Rynek, przez ulice Adama Mickiewicza i Aleję Jana Pawła II do okolic Dworca kolejowego. Spośród obszarów wiejskich wybrano miejscowości Brody, Zebrzydowice i Stanisław Dolny.

Obszary niestrategiczne, z uwagi na swój rozmiar i położenie niemające szansy stania się jednym z filarów rozwoju Gminy, w których występuje relatywnie niższa aktywność społeczna to: Barwałd Średni, Podolany, Przytkowice. Powyższe stwierdzenie uzasadnione jest faktem, iż wymienione miejscowości nie stanowią centrów życia społecznego nawet na skalę lokalną.

Obszar rewitalizacji w proponowanym ujęciu zajmuje w przybliżeniu 248,64 ha tj. 2,48 km2, która to powierzchnia stanowi 3,3% obszaru całej Gminy wynoszącego 75 km2.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 34. Powierzchnia i ludność obszarów rewitalizacji

Powierzchnia Powierzchnia Ludność Obszar rewitalizacji w km2 w ha zamieszkała

Kalwaria Zebrzydowska 0,708433 70,84 1162 Brody 0,826875 82,68 1560 Zebrzydowice 0,571858 57,18 234 Stanisław Dolny 0,084538 8,45 151 Przytkowice 0,02801 2,80 30 Leńcze i Zarzyce Wielkie 0,266966 26,69 140 Suma 2,48668 248,64 3277

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting

Teren Brodów zajmuje 0,82 km2, teren Kalwarii Zebrzydowskiej 0,70 km2, a teren Zebrzydowic 0,57 km2.. Teren Stanisława Dolnego i teren Przytkowic odpowiednio 0,084 km2 i 0,028 km2, a teren w Leńczach i Zarzycach Wielkich 0,266 km2.

Ludność zamieszkująca wybrany obszar rewitalizacji wynosi 3277 osób, co stanowi 16,58% mieszkańców Gminy.

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Spis tabel Tabela 1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków w gminie Kalwaria Zebrzydowska ...... 9 Tabela 2. Liczba mieszkańców miejscowości gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 11 Tabela 3. Wskaźnik obciążenia demograficznego dla gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 11 Tabela 4. Zmiana stopy bezrobocia w gminie Kalwaria Zebrzydowska i powiecie wadowickim ...... 13 Tabela 5. Dynamika zmian liczby mieszkańców Miasta Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 15 Tabela 6. Dynamika zmian liczby mieszkańców miejscowości gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 16 Tabela 7. Liczba osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 17 Tabela 8. Liczba osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 18 Tabela 9. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłki z tytułu niepełnosprawności w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 19 Tabela 10. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłki z tytułu niepełnosprawności w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 19 Tabela 11. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłek pielęgnacyjny w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 20 Tabela 12. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłek pielęgnacyjny w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 21 Tabela 13. Liczba przestępstw i wykroczeń w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 22 Tabela 14. Liczba przestępstw i wykroczeń w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 22 Tabela 15. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. wg podziału administracyjnego ...... 23 Tabela 16. Przykładowe organizacje pozarządowe w gminie Kalwaria Zebrzydowska ...... 24 Tabela 17 Placówki świadczące usługi oświatowe na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska w roku 2015 ...... 27 Tabela 18. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 30 Tabela 19. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 31

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 20. Zmiana liczby przedsiębiorstw płacących podatek od nieruchomości w latach 2015-16 wg podziału administracyjnego ...... 31 Tabela 21. Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 32 Tabela 22. Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 33 Tabela 23. Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 34 Tabela 24. Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 34 Tabela 25. Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] ...... 35 Tabela 26. Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 37 Tabela 27. Procent skanalizowania w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice [wybór] .. 39 Tabela 28. Procent skanalizowania w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 40 Tabela 29 Liczba zachorowań na choroby nowotworowe na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska42 Tabela 30 liczba zachorowań na przewlekłe choroby układu oddechowego spowodowane przyczynami zewnętrznymi na obszarze gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 43 Tabela 31. Struktura respondentów badania ze względu na miejsce zamieszkania ...... 48 Tabela 32. Analiza wskaźnikowa obszarów degradacji na terenie Miasta Kalwaria Zebrzydowska ..... 67 Tabela 33. Analiza wskaźnikowa obszarów degradacji w miejscowościach gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 70 Tabela 34. Powierzchnia i ludność obszarów rewitalizacji ...... 87

Spis rysunków i wykresów Rysunek 1. Ciąg przyczynowo-skutkowy negatywnych zjawisk ...... 5 Rysunek 2. Schemat analizy diagnostycznej ...... 6 Rysunek 3. Podział administracyjny gminy Kalwaria Zebrzydowska ...... 8 Rysunek 4. Rynek w Kalwarii Zebrzydowskiej ...... 13 Rysunek 5. Bazylika Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej ...... 36 89

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 6. Zabytkowy dwór w Brodach ...... 38 Rysunek 7. Dawny dwór obronny w Zebrzydowicach stanowiący część klasztoru ...... 38 Rysunek 8. Widok na ul. 3 Maja w Kalwarii Zebrzydowskiej ...... 43 Wykres 9. Struktura respondentów badania ze względu na płeć ...... 45 Wykres 10. Struktura respondentów badania ze względu na wiek ...... 45 Wykres 11. Struktura respondentów badania ze względu na stan cywilny ...... 46 Wykres 12. Struktura respondentów ze względu na status społeczno-zawodowy ...... 46 Wykres 13. Struktura respondentów ze względu na poziom wykształcenia ...... 47 Wykres 14. Struktura respondentów ze względu na sytuację materialną ...... 47 Wykres 15. Struktura odpowiedzi na pytanie 2.: Czy Gmina Kalwaria Zebrzydowska wymaga ożywienia społeczno-gospodarczego i przestrzenno-środowiskowego? ...... 49 Wykres 16. Miejscowości wskazywane najczęściej jako sugerowany obszar działań rewitalizacyjnych ...... 50 Wykres 17. Struktura odpowiedzi na pytanie 4.: jaki jest Pana/Pani związek ze wskazanym wcześniej obszarem? ...... 51 Wykres 18. Struktura odpowiedzi na pytanie 5.: Najpoważniejsze problemy społeczne na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji ...... 52 Wykres 19. Struktura odpowiedzi na pytanie 6.: Najważniejsze problemy gospodarcze na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji ...... 53 Wykres 20. Struktura odpowiedzi na pytanie 7.: Najpoważniejsze problemy związane ze środowiskiem naturalnym oraz zagospodarowaniem przestrzennym na wskazanym wcześniej obszarze wymagającym rewitalizacji ...... 54 Wykres 21. Struktura odpowiedzi na pytanie 8.: Proszę wskazać trzy rodzaje przedsięwzięć inwestycyjnych, które powinny być realizowane na wskazanym wcześniej obszarze w celu ograniczenia negatywnych zjawisk...... 55 Wykres 22. Struktura odpowiedzi na pytanie 9.: Proszę wskazać dwa najważniejsze rodzaje przedsięwzięć, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia negatywnych zjawisk gospodarczych ...... 56 Rysunek 23. Spotkania konsultacyjne w procesie planowania rewitalizacji ...... 60 Rysunek 24. Ulotka informacyjna dot. programu rewitalizacji ...... 63 Rysunek 25. Plakat informacyjny dot. konsultacji społecznych ...... 64 Rysunek 26. Mapa obszaru rewitalizacji w Gminie Kalwaria Zebrzydowska ...... 72

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Rysunek 27. Budynek Domu Rzemiosła w Kalwarii Zebrzydowskiej ...... 73 Rysunek 28. Budynek tzw. „Młynówki" ...... 76 Rysunek 29. Budynek starej szkoły w Brodach ...... 76 Rysunek 30. Obiekty produkcyjne na terenie byłej Winiarni „Brodvin” ...... 78 Rysunek 31. Zespół dworski w Zebrzydowicach ...... 79 Rysunek 32. Zniszczona elewacja budynku szkoły w Przytkowicach ...... 82 Rysunek 33. Dach budynku szkoły w Przytkowicach ...... 82

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA Załączniki

Tabela 4. Dynamika zmian liczby mieszkańców miejscowości Gminy Kalwaria Zebrzydowska

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 112 114 +2 1,79% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 121 124 +3 2,48% Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 78 80 +2 2,56% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 31 32 +1 3,23% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 27 28 +1 3,70% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 223 232 +9 4,04% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 182 190 +8 4,40% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 45 47 +2 4,44% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 22 23 +1 4,55% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 25 27 +2 8,00% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 81 88 +7 8,64% Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 30 33 +3 10,00% Kalwaria Zebrzydowska Czerna 76 86 +10 13,16% Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 6. Liczba osób pobierających 500+ na pierwsze dziecko w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice

Liczba osób Udział osób pobierających pobierających Nazwa jednostki Ulica Ludność 500+ na pierwsze 500+ na dziecko (stan na pierwsze 30.06.2016 r.) dziecko

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 3 6,1% Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 2 6,1% Kalwaria Zebrzydowska Rólki 199 12 6,0% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 133 8 6,0% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 1 5,9% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 14 5,8% Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 13 5,1% Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 6 5,1% Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 4 5,0% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 21 1 4,8% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 190 9 4,7% Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 298 13 4,4% Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 50 2 4,0% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 2 4,0% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 9 3,9% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 155 6 3,9% Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 6 3,8% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 3 3,8% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 1 3,7% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 3 3,5% Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 60 2 3,3% Kalwaria Zebrzydowska Polna 34 1 2,9% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 1 2,4% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 1 2,4% Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 2 2,3% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 2 1,8% Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 1 1,7% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 11 0 0,0% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 0 0,0%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 8. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłki z tytułu niepełnosprawności w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice Gospodarstwa Liczba Średnia liczba domowe mieszkańców gospodarstw Nazwa jednostki Ulica pobierające zasiłki (stan na pobierających z.t. 31.12.2015) zasiłki niepełnosprawności Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 2 0,061 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 3 0,035 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 1 0,031

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 6 0,028 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 4 0,025 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 1 0,024 Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 2 0,023 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 1 0,021 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 1 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 3 0,019 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 2 0,018 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 4 0,017 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 3 0,015 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 78 1 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 3 0,012 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 226 0,011 Kalwaria Zebrzydowska Rólki 199 2 0,010 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 114 1 0,009 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 1 0,008 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 124 1 0,008 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 133 1 0,008 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 155 1 0,006 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 190 1 0,005 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 298 1 0,003 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 60 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 61 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 50 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 28 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 11 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 21 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 88 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Polna 34 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Targowa 10 0 0,000

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 0 0,000

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 10. Gospodarstwa domowe pobierające zasiłek pielęgnacyjny w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice Liczba osób Średnia liczba Liczba pobierających osób mieszkańców zasiłek Nazwa jednostki Ulica pobierających (stan na pielęgnacyjny zasiłek 31.12.2015) (stan na pielęgnacyjny 30.06.2016) Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 1 0,043 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 6 0,038 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 1 0,037 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 2 0,035 Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 2 0,033 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 7 0,032 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 1 0,031 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 1 0,027 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 3 0,027 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 2 0,025 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 1 0,024 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 5 0,021 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 4 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 1 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 2 0,017 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 4 0,017 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 315 0,016 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 155 2 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 2 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 3 0,012 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 88 1 0,011 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 190 2 0,011 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 298 3 0,010 Kalwaria Zebrzydowska Rólki 199 2 0,010 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 114 1 0,009 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 124 1 0,008 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 133 1 0,008 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 60 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 61 0 0,000 96

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 50 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 28 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 11 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 21 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Polna 34 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 78 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Targowa 10 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 0 0,000 Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 12. Liczba przestępstw i wykroczeń w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 668 0,034 Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 1 0,030 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 2 0,023 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 1 0,021 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 50 1 0,020 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 124 2 0,016 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 3 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 2 0,013 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 88 1 0,011 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 114 1 0,009 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 190 1 0,005 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 298 1 0,003 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 60 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 28 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 11 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 21 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 133 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Polna 34 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 0 0,000

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 17. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice 98

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Liczba Liczba zarejestrowanych Średnia liczba mieszkańców podmiotów zarejestrowanych Nazwa jednostki Ulica (stan na gospodarczych podmiotów 31.12.2015) (stan na gospodarczych 31.12.2015) Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 5 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 21 0 0,000 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 234 9 0,038 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 298 16 0,054 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 17 1 0,059 Kalwaria Zebrzydowska Czerna 86 6 0,070 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 86 6 0,070 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 42 3 0,071 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 19760 1452 0,073 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 232 18 0,078 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 124 10 0,081 Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 23 2 0,087 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 79 7 0,089 Kalwaria Zebrzydowska Rólki 199 18 0,090 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 88 8 0,091 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 32 3 0,094 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 60 6 0,100 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 80 8 0,100 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 47 5 0,106 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 28 3 0,107 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 216 24 0,111 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 78 9 0,115 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 50 6 0,120 Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 33 4 0,121 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 133 17 0,128 Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 158 21 0,133 Kalwaria Zebrzydowska Polna 34 5 0,147 Kalwaria Zebrzydowska Długa 60 9 0,150 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 114 18 0,158 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 240 38 0,158 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 50 8 0,160 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 155 25 0,161 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 157 26 0,166 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 190 32 0,168 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 113 20 0,177 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 37 7 0,189 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 57 11 0,193

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 61 12 0,197 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 253 50 0,198 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 197 39 0,198 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 42 9 0,214 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 49 11 0,224 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 27 7 0,259 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 11 4 0,364 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 118 55 0,466 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 2 1 0,500 Kalwaria Zebrzydowska Targowa 10 6 0,600

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 20. Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni urządzonej w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice

Odsetek obszaru bez dostępu do zieleni Nazwa jednostki Ulica urządzonej (stan na 31.12.2015)

Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 100% Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 100% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 100% Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 100% Kalwaria Zebrzydowska Czerna 100% Kalwaria Zebrzydowska Długa 100% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 100% Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 100% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 100% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 100% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 100% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 100% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 100% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 100% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 100% Kalwaria Zebrzydowska Polna 100% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 100% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 100% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 100% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 100% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 100% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 90%

100

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 80% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 80% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 80% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 70,26% Kalwaria Zebrzydowska Rólki 70% Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 60% Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 60% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 55% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 55% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 50% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 45% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 40% Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 30% Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 10% Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 0% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0% Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0% Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Rynek 0% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0% Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Targowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 0%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 22. Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni publicznej w odległości 500 m w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice Odsetek obszaru bez dostępu do przestrzeni Nazwa jednostki Ulica publicznej w odległości 500 m (stan na 31.12.2015) Kalwaria Zebrzydowska Czerna 100% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 100% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 100% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 100% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 100% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 100% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 80% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 70%

101

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 60% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 60% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 55% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 50% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 45% Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 40% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 38,68% Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 30% Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 30% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 30% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 30% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 20% Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 15% Kalwaria Zebrzydowska Długa 10% Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 10% Kalwaria Zebrzydowska Rólki 10% Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 0% Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 0% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 0% Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 0% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 0% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 0% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 0% Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0% Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Polna 0% Kalwaria Zebrzydowska Rynek 0% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 0% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0% Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Targowa 0% Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 0% Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 0%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

102

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Tabela 24. Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice

Liczba zdegradowanych obiektów publicznych i zabytków Nazwa jednostki Ulica wymagających remontu lub modernizacji lub zmiany funkcji (stan na 31.12.2015) Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 9 Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 8 Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 6 Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 5 Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 3 Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 2 Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 2 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 2 Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 1 Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 1 Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 1 Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 0 Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 0 Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 0 Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 0 Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0 Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 0 Kalwaria Zebrzydowska Czerna 0 Kalwaria Zebrzydowska Długa 0 Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 0 Kalwaria Zebrzydowska Krótka 0 Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0 Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Nowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 0 Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 0 Kalwaria Zebrzydowska Polna 0

103

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Rólki 0 Kalwaria Zebrzydowska Rynek 0 Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 0 Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0 Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Szewska 0 Kalwaria Zebrzydowska Targowa 0 Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 0 Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 0 Kalwaria Zebrzydowska Zgody 0 Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 0 Gmina Kalwaria Zebrzydowska 148 Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

Tabela 26. Procent skanalizowania w Mieście Kalwaria Zebrzydowska w podziale na ulice

Ulice, uwzględniając podziały Procent Nazwa jednostki/okręgu graniczne, inne wskazania skanalizowania Kalwaria Zebrzydowska Adama Mickiewicza 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Jagiellońska 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Jana III Sobieskiego 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Józefa Sowińskiego 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Kolejowa 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Podlesie 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Rólki 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Rynek 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Sądowa 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Stolarska 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Targowa 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Władysława Broniewskiego 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Wojciecha Weissa 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Wojska Polskiego 100,00% Kalwaria Zebrzydowska Zjednoczenia 100,00% Kalwaria Zebrzydowska 11 Listopada 69,64% Kalwaria Zebrzydowska Al. Jana Pawła II 52,91% Kalwaria Zebrzydowska Dworcowa 21,90% Kalwaria Zebrzydowska 3 Maja 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Armii Krajowej 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Batalionów Chłopskich 0,00%

104

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

Kalwaria Zebrzydowska Bernardyńska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Błażkówka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Brodzka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Czerna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Długa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Kazimierza Pułaskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Klasztorna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Krakowska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Królowej Jadwigi 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Krótka 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Lanckorońska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Marii Konopnickiej 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Marszałka Józefa Piłsudskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Mikołaja Zebrzydowskiego 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Nowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Ogrodowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Partyzantów 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Piaskowa 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Polna 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Rzemieślnicza 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Rzeźniana 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Szewska 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Świętego Floriana 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Tadeusza Kościuszki 0,00% Kalwaria Zebrzydowska Zgody 0,00% Gmina Kalwaria Zebrzydowska 28,85%

Źródło: Opracowanie własne Contract Consulting na podstawie danych Urzędu Miasta Kalwaria Zebrzydowska

105

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

KWESTIONARIUSZ ANKIETY Szanowni Państwo,

W związku z planowanymi do realizacji działaniami w zakresie opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji, przeprowadzamy wśród mieszkańców Gminy ankietę, która ma na celu zebranie Państwa opinii nt. problemowych obszarów gminy oraz oczekiwanych działań, które wpłyną na wyprowadzenie ze stanu kryzysowego zdegradowanych obszarów w Gminie i ich ożywienie społeczno-gospodarcze. Mając na uwadze fakt, iż obszary zdegradowane to obszary, w których koncentrują się negatywne zjawiska społeczne: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji, a także niewystarczający poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu publicznym i kulturalnym. Jest to obszar charakteryzujący problemami gospodarczymi, środowiskowymi) oraz przestrzenno-funkcjonalnymi (niewystarczające zagospodarowanie przestrzeni publicznej, niezaspokojenie potrzeb kulturalno-edukacyjnych mieszkańców). Zebrane informacje posłużą do opracowania i realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Kalwaria Zebrzydowska. Będziemy wdzięczni za poświęcenie kilku minut na odpowiedź na pytania zawarte w tej ankiecie.

Wszystkie zawarte w kwestionariuszu pytania są anonimowe i służą wyłącznie celom badawczym. Proszę o zaznaczenie jednej odpowiedzi w wybranym polu znakiem „X” chyba, że informacja w danym pytaniu stanowi inaczej. Dziękujemy!

METRYCZKA Proszę o zakreślenie znakiem „X” wybranej opcji odpowiedzi

1. Płeć 2. Wiek 3. Stan cywilny o kobieta o 15-19 o panna/kawaler o mężczyzna o 20-24 o mężatka/żonaty 4. Status społeczno-zawodowy o 25-44 o rozwódka/rozwodnik o pracujący w sektorze administracji publicznej o 45-66 o wdowa/wdowiec o pracujący w firmie państwowej o 67+ o o pracujący w firmie prywatnej 5. Wykształcenie 6. Sytuacja materialna o prowadzący własną działalność gospodarczą o podstawowe o zdecydowanie dobra o uczeń/student o zasadnicze zawodowe o raczej dobra o emeryt/rencista o średnie o raczej zła o bezrobotny o wyższe licencjackie o zdecydowanie zła o inny o wyższe magisterskie

1. W której z poniższych sołectw Gminy Kalwaria Zebrzydowska Pan/Pani mieszka?:

Barwałd Główny Barwałd Średni Brody Bugaj Leńcze Podolany Przytkowice Stanisław Dolny Stanisław Dolny Dolany Zarzyce Małe Zarzyce Wielkie Zebrzydowice Zebrzydowice Bieńkowskie x Osiedle Nr 1 w Kalwarii Zebrzydowskiej Osiedle Nr 2 w Kalwarii Zebrzydowskiej

2. Czy Pana/Pani zdaniem Gmina Kalwaria Zebrzydowska wymaga programu ożywienia społeczno-gospodarczego, i przestrzenno-środowiskowego?:

x zdecydowanie tak

106

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Kalwaria Zebrzydowska

raczej tak

raczej nie

zdecydowanie nie

3. Który Obszar Gminy powinien zostać poddany procesowi rewitalizacji? (na obszarze występuje koncentracja negatywnych zjawisk (problemy wymienione w punkcie 5, 6, 7) Proszę o wskazanie nazwy sołectwa, ulicy, nr działki:

Kalwaria Zebrzydowska działki 4058/3 i 4058/5

4. Proszę wskazać Pana/Pani związek z wybranym obszarem, wymagającym rewitalizacji: (można zaznaczyć kilka odpowiedzi).

miejsce zamieszkania miejsce pracy miejsce wypoczynku inne: jakie? szkoła

5. Proszę wskazać najpoważniejsze problemy społeczne występujące na obszarze wskazanym wcześniej przez Pana/Panią do rewitalizacji: (max 3 odpowiedzi) - PROSIMY O WPISANIE PRZY KAŻDEJ ODPOWIEDZI NUMERU, ZGODNIE Z JEJ WAGĄ/ZNACZENIEM

bezrobocie

ubóstwo

x niechęć do kształcenia i zmiany kwalifikacji

zwiększanie liczby osób wymagających wsparcia

starzejące się społeczeństwo

wysoka przestępczość

występowanie patologii społecznych (alkoholizm, przemoc w rodzinie, narkomania)

x niewystarczający udział w życiu publicznym i kulturalnym

x odpływ ludzi młodych do Krakowa, Wadowic

niewystarczające zasoby mieszkaniowe komunalne

niewystarczający dostęp do opieki zdrowotnej inne- jakie?

6. Proszę wskazać najważniejsze Pana/Pani zdaniem problemy gospodarcze, które powinny być rozwiązane w celu ograniczenia negatywnych zjawisk gospodarczych na obszarze wskazanym wcześniej przez Pana/Panią do rewitalizacji: (max 3 odpowiedzi) - PROSIMY O WPISANIE PRZY KAŻDEJ ODPOWIEDZI NUMERU, ZGODNIE Z JEJ WAGĄ/ZNACZENIEM x niewystarczające wsparcie dla przedsiębiorstw

niska przedsiębiorczość mieszkańców

x niewykorzystanie potencjału turystycznego

niskie kwalifikacje zawodowe mieszkańców

DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH, SKALI I CHARAKTERU POTRZEB REWITALIZACYJNYCH W GMINIE KALWARIA ZEBRZYDOWSKA

x niewystarczająca promocja gminy w tym obszaru wskazanego do rewitalizacji

słabo rozwinięty sektor usług (bankowy, noclegowy, gastronomiczny, itd.)

brak terenów inwestycyjnych inne- jakie?

7. Proszę wskazać najpoważniejsze problemy związane ze środowiskiem naturalnym oraz zagospodarowaniem przestrzennym na obszarze wskazanym wcześniej przez Pana/Panią do rewitalizacji: (max 3 odpowiedzi) - PROSIMY O WPISANIE PRZY KAŻDEJ ODPOWIEDZI NUMERU, ZGODNIE Z JEJ WAGĄ/ZNACZENIEM

x zanieczyszczenie środowiska naturalnego

x niska świadomość mieszkańców w zakresie działań dotyczących ekologii

zaniedbane parki, skwery, place zabaw

x niska estetyka przestrzeni publicznej

niewystarczająco rozwinięta infrastruktura komunikacyjna w zakresie dróg, parkingów, chodników i oświetlenia

niewystarczająco rozwinięta infrastruktura w zakresie sieci kanalizacyjnej, wodnej, elektrycznej, cieplnej, telekomunikacyjnej

niewystarczająco rozwinięta infrastruktura społeczna (szkoły, przedszkola, ośrodki zdrowia, ośrodki kultury, ośrodki sportu i rekreacji) niski poziom obsługi komunikacyjnej (drogi, parkingi, oświetlenie, brak ścieżek rowerowych) zły stan obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytkowych inne- jakie?

8. Proszę wskazać 3 najważniejsze Pana/Pani zdaniem rodzaje przedsięwzięć inwestycyjnych, które powinny być realizowane na obszarze wskazanym wcześniej przez Pana/Panią do rewitalizacji w celu ograniczenia negatywnych zjawisk-- PROSIMY O WPISANIE PRZY KAŻDEJ ODPOWIEDZI NUMERU, ZGODNIE Z JEJ WAGĄ/ZNACZENIEM

rozbudowa/modernizacja infrastruktury drogowej

x rozbudowa/modernizacja infrastruktury drogowej - towarzyszącej (chodniki, ścieżki rowerowe, parkingi, oświetlenie) rozbudowa/modernizacja infrastruktury edukacyjnej: przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów

x rozbudowa/modernizacja infrastruktury sportowej, rekreacyjnej i turystycznej

x zagospodarowanie przestrzeni publicznych np. parków, skwerów, placów zabaw

rozbudowa infrastruktury technicznej (np. instalacja c.o., wod.-kan., gaz)

rozbudowa/modernizacja infrastruktury kulturalnej (Centrum Kultury, Sportu i turystyki, Biblioteka Publiczna wraz z filiami,)

budowa/modernizacja infrastruktury placówek opiekuńczych: domy opieki, domy pomocy społecznej, domy seniora, zakłady opiekuńczo - lecznicze inne- jakie? Modernizacja boisk

108

Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Kalwaria Zebrzydowska

9. Proszę wskazać 2 najważniejsze Pana/Pani zdaniem rodzaje przedsięwzięć, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia negatywnych zjawisk gospodarczych na obszarze wskazanym wcześniej przez Pana/Panią do rewitalizacji:

programy wsparcia szkoleniowo-doradczego dla osób zainteresowanych tworzeniem własnej działalności gospodarczej

programy wsparcia finansowego dla osób zainteresowanych w tworzeniu własnej działalności gospodarczej

x programy wsparcia szkoleniowo-doradczego dla osób bezrobotnych

x rozbudowanie systemu ulg i zwolnień dla podmiotów prywatnych inwestujących na terenie obszaru wskazanego do rewitalizacji

x udostępnianie uzbrojonych terenów inwestycyjnych

inne- jakie?

Bardzo dziękujemy za udział w ankiecie!

Wypełnione ankiety prosimy składać do dnia 19.09.2016r. w Urzędzie Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska lub wysyłać na adres mailowy [email protected] Wszelkie pytania należy kierować do Pani Bożeny Stokłosa nr tel. 33 87 65 372, Alicja Kurowska, Mariusz Jarosz nr tel. 33 87 66 397