De Nadagen Van Herman Willem Daendels

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Nadagen Van Herman Willem Daendels JOS GABRIËLS De nadagen van Herman Willem Daendels De naam Daendels (1762-1818) is onlosmakelijk verbonden met de patriottentijd, met de beginjaren van de Bataafse Republiek en met Java, waar hij als gouverneur-generaal de beroemde Postweg liet aanleggen. Zijn latere jaren zijn minder bekend. Na terugkeer uit de Oost werd hij, in dienst van Oranje, koloniaal gouverneur van de slavenforten van West-Afrika. at Herman Willem Daendels carrière zou maken in het leger en hierin de hoogste posities zou bereiken, lag niet voor de hand toen hij op D21 oktober 1762 in het Gelderse stadje Hattem werd geboren. Als regenten- zoon studeerde hij, met het oog op de te bekleden magistraatsfuncties, rechten aan de hogeschool in Harderwijk. Na het behalen van de meestertitel vestigde hij zich in 1783 als advocaat in zijn geboorte- plaats, in afwachting van een zetel in het stadsbestuur. Maar het liep anders. In de strijd tus- sen de behoudende Oranjegezinden en hervormingsgezinde patriotten die in de jaren tachtig de Republiek der Verenigde Nederlanden verscheurde, koos Daendels vol overtuiging de zijde van de laatstge- noemden. De jonge jurist had in 1786 een leidende rol in het gewapend verzet van de Hattemse patriotten tegen de stadhou- derlijke troepen. Het jaar daarop vocht hij met andere Gelderse vrijwilligers bij de verdediging van Amsterdam tegen het Pruisische leger dat Oranje te hulp was ge- sneld. Na de inname van de stad vluchtte Daendels met vele andere patriotten naar Noord-Frankrijk, waar hij een handels- firma dreef. Toen na het uitbreken van de Franse Revo- lutie de nieuwe regering in Parijs aan een militaire opmars naar het noorden begon, Herman Willem Daendels als gouverneur-generaal van Oost-Indië (1807-1811). koos Daendels opnieuw voor de wapenen. Postuum portret door Raden Saleh (1838), Rijksmuseum Amsterdam. Aan het hoofd van een op zijn initiatief 46 GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 5 JULI/AUG. 2015 In 1795, als de Bataafse Republiek wordt gevormd, speelt Daendels meteen een belangrijke militaire rol. Op dit schilderij van Adriaan de Lelie en Egbert van Drielst (1795) staat hij derde van links. Het gezelschap bevindt zich in Maarssen. Generaal Daendels neemt hier afscheid van de naar Amsterdam vertrekkende luitenant-kolonel C.R.T. Krayenhoff (midden). Rijksmu- seum Amsterdam. hem al willen vervangen, maar het was diens keizerlijke broer die de landvoogd na de inlijving metterdaad terugriep. Generaal van Napoleon In oktober 1811 teruggekeerd in Europa, vestigde Daendels zich in Parijs. Hij moest hier wekenlang antichambreren alvorens door Napoleon in algemene audiëntie te worden ontvangen. De voormalige gouverneur-generaal stond duidelijk niet in hoge gunst bij de keizer. Hij moest genoegen nemen met zijn oude rang van Frans divisiegeneraal, maar kon zich als gevormd ‘Bataafs Legioen’ van uitgewe- Aan dit teruggetrokken bestaan kwam een zodanig spoedig bewijzen. Met het oog op ken patriotten vocht hij vanaf 1792 in de einde toen Lodewijk Napoleon, van 1806 de Russische veldtocht kreeg Daendels in Armée du Nord. Tijdens de strenge winter tot 1810 koning van Holland, Daendels februari 1812 het bevel over een infante- van 1794-1795 slaagden de Fransen erin terugriep in legerdienst. Begin 1807 riedivisie, samengesteld uit militairen uit over de bevroren rivieren de Republiek benoemde de koning hem tot gouverneur- enkele kleine Duitse vorstendommen, die der Verenigde Nederlanden binnen te generaal van Oost-Indië en ontving hij de als bondgenoten van Frankrijk contingen- trekken. Daendels, inmiddels bevorderd eretitel ‘Maarschalk van Holland’. Op Java ten leverden. Deze eenheid maakte deel tot Frans divisiegeneraal, onderscheidde regeerde hij met harde hand: ‘Toean Besar uit van een legerkorps dat de noordflank zich daarbij door zijn persoonlijke moed Goentoer’, de Grote Donderende Heer, van de Grande Armée moest beschermen. en vermetele initiatieven. Hij had, zoals luidde hier zijn bijnaam. Hij wist bestuur Toen Napoleon medio oktober aan de te- hij het zelf uitdrukte, ‘het kunstje van de en rechtspraak te moderniseren en bracht rugtocht uit Moskou begon, trok dit leger- oorlog’ inmiddels geleerd. het eiland militair in gereedheid voor een korps zuidwaarts om zich bij de restanten De vijf jaren die hierop volgden, van begin onvermijdelijke Britse aanval. In het kader van diens strijdmacht te voegen. 1795 tot eind 1799, vormen het hoogte- hiervan werd de Postweg aangelegd, waar- In het barre winterweer bereikte men eind punt in Daendels’ carrière. In de nieuw- bij vele duizenden inlanders het leven november de Berezina. Bestookt door de gevormde Bataafse Republiek werd hij in lieten. Zijn eigengereidheid en zelfverrij- Russen probeerden de Fransen en hun de rang van luitenant-generaal benoemd king bezorgden Daendels in het vaderland bondgenoten over twee noodbruggen deze tot een van de twee legerbevelhebbers. een slechte naam. Lodewijk Napoleon had halfbevroren rivier over te steken. Op 27 Hoewel hij zich verre wenste te houden van de politiek, gaf hij in 1798 toch twee- maal militaire leiding aan een staatsgreep in de hoop verandering te brengen in de verlammende partijstrijd die de beginja- ren van de jonge democratie kenmerkte. De gunstige reputatie die Daendels zich hiermee verwierf, ging al in 1799 teloor toen hij als commandant tekortschoot Daendels was bij de tijdens de Brits-Russische inval in Noord- dramatische terugtocht Holland. Hij ondervond felle kritiek, van het Franse leger uit waarbij zelfs het woord ‘verraad’ viel. Op Rusland. De oorlog en winterse omstandigheden eigen verzoek kreeg hij in 1800 voor twee bij de overtocht van de jaar verlof, en eind 1802 volgde eervol Berezina (hier afgebeeld) ontslag uit militaire dienst. De ex-generaal in november 1812 kostten vestigde zich als herenboer in Heerde hem niet het leven maar wel zijn gezondheid. Door onder Hattem om er zich aan landontgin- Hoynck van Papendrecht. ning te wijden. Legermuseum, Delft. GESCHIEDENIS MAGAZINE • nr 5 JULI/AUG. 2015 47 ‘Geenszins een militair’ tegen het huis van Oranje geweest ben, ik Toen Daendels in januari 1808 aankwam op Java, noemde een van zijn ambtenaren de nieuwe land- toch nog in staat ben mijne fouten weer voogd ‘even zo vif als buspoeder’. Een kleine vier jaar later, na zijn terugkeer in Europa in oktober 1811, goed te maken’. De reactie van de prinses was daarvan niet veel meer over. Hij was zwaarlijvig geworden, zijn gezondheid had geleden en hij liet zich echter raden: ‘Mon Dieu, wat wil kon slecht tegen de kou. De tropenjaren hadden hem ‘verweekt’, zoals zijn Duitse onderbevelhebber, de man, hij is immers de grootste vijand de Badense graaf von Hochberg, tijdens de Russische veldtocht opmerkte. De ex-gouverneur-generaal van ons huis geweest?’ Kort daarop maak- was gehecht geraakt aan comfort en uiterlijk vertoon. Hij liet zich ‘Excellentie’ noemen en schepte graag te Napoleons verpletterende nederlaag in op over de jaren dat hij naar believen Indische vorsten had afgezet en aangesteld, waarbij hij een groot de slag bij Leipzig de overgave van Modlin fortuin had vergaard. Op zijn vijftigste was Daendels, volgens Hochberg, ‘een oude man die, hoewel onvermijdelijk. Toen deze ten slotte op 1 goedhartig en dapper, traag en futloos was geworden’. Voor dienst bij het leger te velde achtte hij hem december plaatshad, werd Daendels als eigenlijk niet meer geschikt. Zijn oordeel is onbarmhartig: ‘Soldat war er keiner.’ krijgsgevangene van de Russen overge- bracht naar Warschau. Van hieruit begon Daendels meteen brieven te schrijven. De Prins van Oranje november trok ook Daendels’ sterk geslon- maand later kreeg Daendels een nieuw liet hij weten ‘zich ontslagen te achten van ken divisie naar de westoever. Maar toen commando: hij werd belast met de verde- iedere verplichting nog langer een gou- kort daarop de verdedigingstroepen op diging van de Poolse vesting Modlin, op vernement te dienen, dat mijn vaderland de oostelijke oever onder de vijandelijke zo’n 35 kilometer ten noordwesten van heeft onderdrukt’ en niets liever te willen aanvallen leken te bezwijken, kreeg hij in Warschau. Met een garnizoen bestaande dan mee te vechten in de geallieerde de vroege ochtend van de 28ste opdracht uit Fransen, Duitsers, Polen en Litouwers bevrijdingslegers. Zijn grootste wens was met zijn eenheid terug te keren. Inmid- bood hij vanaf 5 februari 1813 weerstand het Oranjehuis, ‘dat in alle tijden de spre- dels waren de bruggen echter volgepakt aan de Russische belegeraars. Het was een kendste daden voor het Vaderland heeft met achterblijvers en vluchtelingen. Tegen monotoon bestaan binnen de vestingmu- verricht, in Holland te zien terugkeren’. deze chaotische stroom in moesten de ge- ren, dat slechts nu en dan werd onderbro- Op geen van zijn brieven kreeg hij een neraal en zijn mannen zich met de bajonet ken door een enkele uitval of een vijande- antwoord. op het geweer hardhandig een weg banen. lijk bombardement. Naarmate het beleg Midden februari 1814 gaven de Russen Tijdens de hieropvolgende strijd tegen de zich maand na maand voortsleepte, ging Daendels toestemming te vertrekken. Na opdringende Russen viel Daendels van Daendels inzien dat de situatie uitzicht- zeven jaar afwezigheid keerde hij in Ne- zijn paard en belandde hij in het water. Hij loos was. Tegen de groeiende geallieerde derland terug. Hij vroeg en kreeg officieel werd ziek en moest het bevel overlaten aan overmacht zou Napoleon het immers niet ontslag uit het Franse leger, waarmee een zijn Duitse onderbevelhebber. Nadat de lang meer kunnen volhouden. Hiermee definitief einde
Recommended publications
  • Gouverneur-Generaals Van Nederlands-Indië in Beeld
    JIM VAN DER MEER MOHR Gouverneur-generaals van Nederlands-Indië in beeld In dit artikel worden de penningen beschreven die de afgelo- pen eeuwen zijn geproduceerd over de gouverneur-generaals van Nederlands-Indië. Maar liefs acht penningen zijn er geslagen over Bij het samenstellen van het overzicht heb ik de nu zo verguisde gouverneur-generaal (GG) voor de volledigheid een lijst gemaakt van alle Jan Pieterszoon Coen. In zijn tijd kreeg hij geen GG’s en daarin aangegeven met wie er penningen erepenning of eremedaille, maar wel zes in de in relatie gebracht kunnen worden. Het zijn vorige eeuw en al in 1893 werd er een penning uiteindelijk 24 van de 67 GG’s (niet meegeteld zijn uitgegeven ter gelegenheid van de onthulling van de luitenant-generaals uit de Engelse tijd), die in het standbeeld in Hoorn. In hetzelfde jaar prijkte hun tijd of ervoor of erna met één of meerdere zijn beeltenis op de keerzijde van een prijspen- penningen zijn geëerd. Bij de samenstelling van ning die is geslagen voor schietwedstrijden in dit overzicht heb ik ervoor gekozen ook pennin- Den Haag. Hoe kan het beeld dat wij van iemand gen op te nemen waarin GG’s worden genoemd, hebben kantelen. Maar tegelijkertijd is het goed zoals overlijdenspenningen van echtgenotes en erbij stil te staan dat er in andere tijden anders penningen die ter gelegenheid van een andere naar personen en functionarissen werd gekeken. functie of gelegenheid dan het GG-schap zijn Ik wil hier geen oordeel uitspreken over het al dan geslagen, zoals die over Dirck Fock. In dit artikel niet juiste perspectief dat iedere tijd op een voor- zal ik aan de hand van het overzicht stilstaan bij val of iemand kan hebben.
    [Show full text]
  • Western Civilization in Javanese Vernacular
    WESTERN CIVILIZATION IN JAVANESE VERNACULAR Colonial education policy Java 1800-1867 Sebastiaan Coops Sebastiaan Coops Student number: 1472720 Supervisor: Prof. Dr. J.J.L. Gommans Preface The picture on the cover is a Javanese civil servant, employed by the Dutch colonial government as a teacher - mantri goeroe. He is seated together with a pupil on the left and a servant on the right. The servant and the sirih-box for betel nuts imply his high social status. Both the title and this picture refer to Dutch colonial education policy where western and Javanese normative culture created an amalgamation from which the Inlandsche school developed. 2 Table of Contents INTRODUCTION 5 CHAPTER I: EDUCATION IN THE ENLIGHTENMENT ERA 15 CHAPTER INTRODUCTION 15 THE ENLIGHTENMENT IN THE METROPOLIS 16 THE ENLIGHTENMENT IN THE COLONY 21 JAVANESE EDUCATION TRADITION 26 CHAPTER CONCLUSION 32 CHAPTER II: EDUCATION POLICY IN THE NETHERLANDS-INDIES 33 CHAPTER INTRODUCTION 33 BEFORE 1830 34 1830-1852 42 1852-1867 48 CHAPTER CONCLUSION 64 CHAPTER III: BRITISH-INDIA AND COLONIAL EDUCATION POLICY IN THE NETHERLANDS INDIES 67 CHAPTER INTRODUCTION 67 BEFORE 1835 67 1835-1854 68 1854-1867 70 CHAPTER CONCLUSION 73 CONCLUSION 75 BIBLIOGRAPHY 78 3 4 Introduction No! It is our sacred duty, our calling, to give that poor brother, who had lived in the wastelands of misery and poverty, the means with which he, the sooner the better, could share in our happier fate completely equal to us!1 The Age of Enlightenment and revolution had shaken the world at the end of the 18th century to its core.
    [Show full text]
  • Cultivated Tastes Colonial Art, Nature and Landscape in The
    F Cultivated Tastes G Colonial Art, Nature and Landscape in the Netherlands Indies A Doctoral Dissertation by Susie Protschky PhD Candidate School of History University of New South Wales Sydney, Australia Contents Acknowledgments …………………………………………………………….. iii List of Abbreviations ………………………………………………………….. v List of Plates …………………………………………………………………… vi F G Introduction ……………………………………………………………………. 1 Part I — Two Journeys Chapter 1: Landscape in Indonesian Art ……………………………………….. 36 Chapter 2: Dutch Views of Indies Landscapes …………………………………. 77 Part II — Ideals Chapter 3: Order ………………………………………………………………. 119 Chapter 4: Peace ………………………………………………………………. 162 Chapter 5: Sacred Landscapes ………………………………………………… 201 Part III — Anxieties Chapter 6: Seductions …………………………………………………………. 228 Chapter 7: Identity – Being Dutch in the Tropics …………………………….. 252 Conclusion …………………………………………………………………….. 293 F G Glossary ……………………………………………………………………….. 319 Bibliography …………………………………………………………………... 322 ii Acknowledgments First, I would like to express my gratitude to the Faculty of Arts and Social Sciences at the University of New South Wales for granting me an Australian Postgraduate Award between 2001 and 2005. The same Faculty funded two research trips abroad, one to the Netherlands in 2004 and another to Indonesia in 2005. Without these sources of funding this thesis would not have possible. In the Netherlands, I must thank Pim Westerkamp at the Museum Nusantara, Delft, for taking me on a tour through the collection and making archival materials available to me. Thanks also to Marie-Odette Scalliet at the University of Leiden, for directing me toward more of her research and for showing me some of the university library’s Southeast Asia collection. I also appreciate the generosity of Peter Boomgaard, of the KITLV in Leiden, for discussing aspects of my research with me. Thanks to the staff at the KIT Fotobureau in Amsterdam, who responded admirably to my vague request for ‘landscape’ photographs from the Netherlands Indies.
    [Show full text]
  • STRATEGI PERTAHANAN NAPOLEON BONAPARTE DI JAWA (1810-1811)1 Djoko Marihandono (Djoko [email protected])2
    1 STRATEGI PERTAHANAN NAPOLEON BONAPARTE DI JAWA (1810-1811)1 Djoko Marihandono ([email protected])2 1. Pendahuluan Sebagai wilayah yang pernah dikuasai oleh beberapa bangsa Eropa dan Asia, Wilayah bekas koloni di Hindia Timur3 merupakan lahan yang tidak akan habis untuk diteliti. Beberapa aspek dan dampak dari penguasaan wilayah itu, walaupun sudah banyak ditulis oleh para sejarawan, tetap menarik untuk dibahas manakala ditemukan sumber-sumber baru yang mendukung penelitian itu. Pemanfaatan sumber-sumber baru, khususnya yang bukan berasal dari historiografi atau arsip Belanda, akan memberikan pandangan dan arah yang baru bagi penulisan hostoriografinya. Sejak didirikan Republik Bataf berdasarkan Traktat Den Haag tahun 1795, Belanda yang menjadi negara boneka Prancis mulai bersikap kritis terhadap hal- hal yang menyangkut sistem ketatanegaraan, kewarganegaraan, keuangan negara, maupun pandangan terhadap wilayah koloninya. Hal ini terjadi sebagai akibat dari perkembangan politik di Eropa, khususnya pengaruh Revolusi Prancis dan Perang yang tak kunjung usai antara Prancis dan Inggris. Pembubaran yang disertai dengan pengambilalihan saham VOC dan pembayaran sahamnya kepada para pemiliknya merupakan penerapan salah satu prinsip dasar Revolusi Prancis yang mengakui dan memandang suci hak milik pribadi. Berdasarkan traktat itu pula, Republik Bataf, didukung dengan beaya sebesar 5,5 juta Gulden per tahun bantuan dari Prancis, berhasil memperkuat militernya dengan membentuk pasukan hingga mencapai 24.600 1 Makalah ini disajikan dalam Konferensi Nasional Sejarah yang diselenggarakan Oleh Masyarakat Sejarawan Indonesia tanggal 14—17 Nopember 2004 di Hotel Milenium Jakarta. 2 Pemakalah adalah pengajar di Program Studi Prancis, Departemen Sejarah, Fakultas Ilmu Pengetahuan Budaya Universitas Indonesia. 3 Istilah Hindia Timur Belanda (Indes Orientales Néerlandais) digunakan oleh Prancis untuk menyebut wilayah koloni Belanda di Asia.
    [Show full text]
  • Prince Dipanagara's Pilgrim's Staff
    Archipel Études interdisciplinaires sur le monde insulindien 97 | 2019 Varia Prince Dipanagara’s Pilgrim’s Staff Le Bâton de pèlerinage du Prince Dipanagara Pauline Lunsingh Scheurleer Electronic version URL: https://journals.openedition.org/archipel/1034 DOI: 10.4000/archipel.1034 ISSN: 2104-3655 Publisher Association Archipel Printed version Date of publication: 11 June 2019 Number of pages: 87-112 ISBN: 978-2-910513-81-8 ISSN: 0044-8613 Electronic reference Pauline Lunsingh Scheurleer , “Prince Dipanagara’s Pilgrim’s Staff”, Archipel [Online], 97 | 2019, Online since 16 June 2016, connection on 16 September 2021. URL: http://journals.openedition.org/archipel/ 1034 ; DOI: https://doi.org/10.4000/archipel.1034 Association Archipel PAULINE LUNSINGH SCHEURLEER 1 Prince Dipanagara’s Pilgrim’s Staff 1Prince Dipanagara (1785-1855), a national hero of the Republic Indonesia, was the leader of the Java War (1825-1830). As a Javanese prince who took the title of Ratu Adil (Just King), he owned many weapons and other objects considered pusaka (sacred heirloom). Both during the War itself, when some were captured by Dutch commanders, and afterwards, when the prince’s personal collection of pusaka weapons were distributed among his children, a number of the pusaka in his possession still remained and many would subsequently be dispersed in collections all over the world. One of these pusaka has only recently surfaced. For a long time it had remained with the descendants of Jean Chrétien Baud (1789-1859), a post-Java War Governor-General (in office 1834-1836), after an interim period (1833-1834). In 1834 Baud went on an inspection tour, with the purpose of affirming Dutch power on the island and to check that the recently imposed Cultivation System (cultuurstelsel) was working properly.
    [Show full text]
  • Melacak Akar Kreativitas Di Kota Bandung Masa Kolonial
    AchmadParadigma Sunjayadi, Jurnal Melacak Kajian Akar Kreativitas Budaya Vol.di Kota 10 BandungNo. 3 (2020): Masa 243–260Kolonial 243 MELACAK AKAR KREATIVITAS DI KOTA BANDUNG MASA KOLONIAL Achmad Sunjayadi Fakultas Ilmu Pengetahuan Budaya, Universitas Indonesia; [email protected] DOI: 10.17510/paradigma.v10i3.369 ABSTRACT In 2007 Bandung was designated as a pilot project for the creative cities of Asia Pacific, and in 2015 Bandung was included in the UNESCO Creative Cities Network. It is related to the development of the city of Bandung and the creativity of the population. Its creativity is formed through a process. This article traces the roots of this creativity since the beginning of its formation in the early 19th century to become the city of Bandung in the early 20th century. The method used is the historical method supported by creative cities’ and voluntary organization’s concepts. Primary sources were official government archives, tourist guidebooks, magazines, and newspapers. The result shows that the roots of the creativity of the Bandung population have been formed since the colonial period, both individually and in groups. Through the synergy between the community and leaders in the city of Bandung, they are incorporated into organizations whose initial goals are for the welfare of the people of Bandung, then develop introducing the city of Bandung for people from outside Bandung in tourism activities. They prepared several infrastructure facilities and built tourism objects for both citizens and tourists. KEYWORDS Bandung; Colonial Indonesia; Community; Creative City. ABSTRAK Pada 2007 Kota Bandung ditetapkan sebagai pilot project model kota kreatif se-Asia Pasific dan pada 2015 Bandung masuk dalam Unesco Creative Cities Network.
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/147981 Please be advised that this information was generated on 2021-10-04 and may be subject to change. [DERLANDERS IN AZIË, AFRIKA EN LATIJNS-AMERIKA 1600-1900 S \ > L·. M y. I гщ Leo Schelfekens <тптг»^ NEDERLANDERS IN AZIË, AFRIKA EN LATIJNS-AMERIKA (1600-1900) PROMOTORES: PROF.DR. G.J. HUIZER PROF.DR. J.M. PLUVIER NEDERLANDERS IN AZIË, AFRIKA EN LATIJNS-AMERIKA (1600-1900) PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR IN DE SOCIALE WETEN­ SCHAPPEN AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN, OP GEZAG VAN DE RECTOR MAGNIFICUS PROF. DR. P.G.A.B. WIJDEVELD VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE VAN DECANEN IN HET OPENBAAR TE VERDE­ DIGEN OP DONDERDAG 4 DECEMBER 1980, DES NAMIDDAGS TE 2.00 UUR PRECIES. door LEONARDUS GERARDUS ANNE SCHELLEKENS geboren te Tilburg DERDE WERELD CENTRUM, NIJMEGEN, 1980 Inhoudsopgave ρ. ι Inleiding iii Hoofdstuk I. Nederlandse Invloed Overzee 1600-1700 1 Azië 2 De VOC 5 Indonesië als Nederlands Indie 20 Zuid-Amerika 24 Zuid-Af ri ka 39 Konklusie 42 Hoofdstuk II. Nederlandse Invloed Overzee 1700-1795 49 Azië 50 Nederlands Indie 54 Zuid-Amerika 56 Zuid-Af ri ka 63 Konklusie 67 Hoofdstuk III. Nederlandse Invloed Overzee 1795-1848 71 Herman Willem Daendels 80 Het Engelse tussenbestuur 83 Van den Bosch en het kultuurstelsel 97 Het kultuurstelsel in de praktijk 107 Herendiensten en andere verplichtingen van de bevolking 113 Konklusie 119 Hoofdstuk IV.
    [Show full text]
  • Dutch Commerce and Chinese Merchants in Java Verhandelingen Van Het Koninklijk Instituut Voor Taal-, Land- En Volkenkunde
    Dutch Commerce and Chinese Merchants in Java Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde Edited by Rosemarijn Hoefte KITLV, Leiden Henk Schulte Nordholt KITLV, Leiden Editorial Board Michael Laffan Princeton University Adrian Vickers Sydney University Anna Tsing University of California Santa Cruz VOLUME 291 The titles published in this series are listed at brill.com/vki Dutch Commerce and Chinese Merchants in Java Colonial Relationships in Trade and Finance, 1800–1942 By Alexander Claver LEIDEN • BOSTON 2014 This is an open access title distributed under the terms of the Creative Commons Attribution‐ Noncommercial‐NonDerivative 3.0 Unported (CC‐BY‐NC‐ND 3.0) License, which permits any noncommercial use, and distribution, provided no alterations are made and the original author(s) and source are credited. The realization of this publication was made possible by the support of KITLV (Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies). Front cover illustration: Sugar godown of the sugar enterprise ‘Assem Bagoes’ in Sitoebondo, East Java, ca. 1900. Collection Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), Leiden (image code: 6017). Back cover illustration: Five guilder banknote of De Javasche Bank, 1934. Front side showing a male dancer of the Wayang Wong theatre of Central Java. Back side showing batik motives and a text in Dutch, Chinese, Arabic and Javanese script warning against counterfeiting. Design by the Dutch artist C.A. Lion Cachet. Printed by Joh. Enschedé en Zonen. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Claver, Alexander. Dutch commerce and Chinese merchants in Java : colonial relationships in trade and finance, 1800-1942 / by Alexander Claver.
    [Show full text]
  • Plagiat Merupakan Tindakan Tidak Terpuji Plagiat
    PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI EKSPLOITASI SUMBER DAYA PADA MASA GUBERNUR JENDERAL HERMAN WILLEM DAENDELS DI JAWA TAHUN 1808-1811 MAKALAH Diajukan untuk Memenuhi Salah Satu Syarat Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan Program Studi Pendidikan Sejarah Oleh : JOPI ENGEL GURNANDY NIM : 091314028 PROGRAM STUDI PENDIDIKAN SEJARAH JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS SANATA DHARMA YOGYAKARTA 2015 PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI EKSPLOITASI SUMBER DAYA PADA MASA GUBERNUR JENDERAL HERMAN WILLEM DAENDELS DI JAWA TAHUN 1808-1811 MAKALAH Diajukan untuk Memenuhi Salah Satu Syarat Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan Program Studi Pendidikan Sejarah Oleh : JOPI ENGEL GURNANDY NIM : 091314028 PROGRAM STUDI PENDIDIKAN SEJARAH JURUSAN PENDIDIKAN ILMU PENGETAHUAN SOSIAL FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS SANATA DHARMA YOGYAKARTA 2015 i PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI ii PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI ii i PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI REP SEM NAHAB Ma lak ah i in saya persemba kh an kepada: .1 Ke ud a ro ang ut a uk Ba kap Bayah dan bI u uR mania, yang telah me bm esarkan dan mend kidi ku dengan p e un h c in at dan isak h as yang, .2 Ke ud a a ukkid nE ge nil e tiG a C sirh tine dan Samuel Ch sir tia dn y Sia tuk yang telah me nukudn g saya lad am menge jr akan makal ha ni i, .3 Se hurul ke ul arga besa ukr y na g telah me kudn ung saya dalam luk iah dan menge jr akan makalah ni i, vi PLAGIATPLAGIAT MERUPAKAN MERUPAKAN TINDAKAN TINDAKAN TIDAK TIDAK TERPUJI TERPUJI MOT OT Janga ln ah me il hat ke m asa depan dengan mata buta! Masa yang lampau adalah berg nu a seka il utnu k m jne adi ka ac bengala da ir pa ad masa yang akan dat na g.
    [Show full text]
  • Arnout Van Der Meer
    ©2014 Arnout Henricus Cornelis van der Meer ALL RIGHTS RESERVED AMBIVALENT HEGEMONY: CULTURE AND POWER IN COLONIAL JAVA, 1808-1927 by ARNOUT HENRICUS CORNELIS VAN DER MEER A dissertation submitted to the Graduate School-New Brunswick Rutgers, The State University of New Jersey In partial fulfillment of the requirements For the degree of Doctor of Philosophy Graduate Program in History Written under the direction of Professor Michael Adas And approved by: _________________________________" _________________________________" _________________________________" _________________________________New Brunswick, New Jersey " OCTOBER, 2014 ABSTRACT OF THE DISSERTATION Ambivalent Hegemony: Culture and Power in Colonial Java, 1808-1927 By ARNOUT HENRICUS CORNELIS VAN DER MEER Dissertation Director: Professor Michael Adas “Ambivalent Hegemony” explores the Dutch adoption and subsequent rejection of Javanese culture, in particular material culture like dress, architecture, and symbols of power, to legitimize colonial authority around the turn of the twentieth century. The Dutch established an enduring system of hegemony by encouraging cultural, social and racial mixing; in other words, by embedding themselves in Javanese culture and society. From the 1890s until the late 1920s this complex system of dominance was transformed by rapid technological innovation, evolutionary thinking, the emergence of Indonesian nationalism, and the intensification of the Dutch “civilizing” mission. This study traces the interactions between Dutch and Indonesian civil servants, officials, nationalists, journalists and novelists, to reveal how these transformations resulted in the transition from cultural hegemony based on feudal traditions and symbols to hegemony grounded in enhanced Westernization and heightened coercion. Consequently, it is argued that we need to understand the civilizing mission ideology and the process of modernization in the colonial context as part of larger cultural projects of control.
    [Show full text]
  • MASA PEMERINTAHAN KOLONIAL HINDIA BELANDA Pada Tahun 1795, Terjadi Perubahan Di Belanda
    MASA PEMERINTAHAN KOLONIAL HINDIA BELANDA Pada tahun 1795, terjadi perubahan di Belanda. Muncullah kelompok yang menamakan dirinya Partai Patriot. Partai ini terpengaruh oleh semboyan revolusi Perancis : Liberte (kemerdekaan), Egalite(persamaan), dan Fraternite (persaudaraan). Partai Patriot Belanda yang anti raja, atas bantuan Perancis, berhasil merebut kekuasaan. Sehingga di Belanda terbentuklah pemerintahan baru yang disebut Republik Bataaf (BB aatataaafsfsche Republiek ). Republik ini menjadi boneka Perancis yang sedang dipimpin oleh Napoleon Bonaparte. Sedangkan raja Belanda, Willem V, melarikan diri dan membentuk pemerintah peralihan di Inggris. Pada waktu itu antara Inggris dan Perancis sedang bermusuhan dengan hebatnya. Setelah VOC dibubarkan oleh pemerintahan tersebut pada tahun 1800, maka tanah jajahan yang dulu dikuasai VOC kemudian ditangani oleh suatu badan yang disebut “Aziatische Raad”. Kekuasaan pemerintahan Belanda di Indonesia dipegang oleh Gubernur Jendral Johannes Siberg (1801-1804) yang menggantikan Gubernur Jendral Overstraaten sebagai Gubernur Jendral VOC yang terakhir. Sementara itu dalam pengasingan, Raja Willem V oleh pemerintahan inggris ditempatkan di Kota Kew. Raja Willem V kemudian mengeluarkan perintah yang terkenal dengan “ Surat – Surat Kew”. Isi perintah itu adalah agar para penguasa di negeri jajahan Belanda menyerahkan wilayahnya kepada inggris bukan kepada Perancis. Dengan “Surat – Surat Kew” itu pihak inggris bertindak cepat dengan mengambil alih beberapa daerah Hindia seperti Padang pada tahun 1795, kemudian menguasai Ambon dan Banda pada tahun 1796. Inggris juga memperkuat armadanya untuk melakukan blokade terhadap Batavia. MASA PEMERINTAHAN HERMAN W. DAENDELS (1808 – – 1811) Louis Napoleon mengangkat Herman Willem Daendels sebagai Gubernur Jendral di Indonesia (1808 – – 1811). Daendels mulai menjalankan tugasnya pada tahun 1808 dengan tugas utama “Mempertahankan Pulau Jawa dari serangan Inggris”.”. KEBIJAKAN PEMERINTAHAN HERMAN W.
    [Show full text]
  • De Ijzeren Maarschalk. Het Leven Van Daendels, 'Soldat De Fortune'
    De ijzeren maarschalk. Het leven van Daendels, ‘soldat de fortune’ Constant van Wessem bron Constant van Wessem, De ijzeren maarschalk. Het leven van Daendels, ‘soldat de fortune’. De Spieghel, Amsterdam / Het Kompas, Mechelen 1932 Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/wess008ijze01_01/colofon.php Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. 5 ‘Die heer is een alleronwaardigst sujet!’ I Des nachts stooten de studenten van het Harderwijksch Athenaeum op een partij boeren, die hen met knuppels opwacht. ‘Daar zijn de vervloekte roovers weer!’ schreeuwen de boeren, in het donker de jongelieden ontwarend en vol wraak voor hun vernielde kippen- en konijnen-hokken. Er vallen een paar klappen, de studenten trekken af. De kippenhokken zijn gered. Joelend en lachend keeren de studenten naar de stad terug: ‘Weg met het Oranje-gepeupel!’. Een boerenmeisje, dat zij tegenkomen vangen ze op, nemen het mee. De heeren van het Harderwijksch Athenaeum zijn nogal ruw van zeden, maar met het kind handelen zij zachtkens. Eén glaasje bier maar en ze is weer vrij. Maar op een ander ‘front’ is de nachtelijke slag bloediger verloopen. Burgers en soldaten hebben zich in den strijd gemengd, knuppels en sabels hebben elkaar in een duel gekruist, de schout is er bij te pas gekomen. Zijn ‘rakkers’ hebben van de beide partijen er eenige bij den kraag genomen en mee naar het gevang gevoerd. Wat de studenten betreft wordt het aan de academische rechtbank overgelaten het zaakje nader uit te zoeken. Ditmaal zal Constant van Wessem, De ijzeren maarschalk. Het leven van Daendels, ‘soldat de fortune’ 6 er een voorbeeld gesteld moeten worden in den vorm van een volledig proces.
    [Show full text]