Centrum Badania Opinii Społecznej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT 629 - 35 - 69, 628 - 37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 OŚRODEK INFORMACJI 693 - 46 - 92, 625 - 76 - 23 00 - 503 W A R S Z A W A TELEFAX 629 - 40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl E-mail: [email protected] BS/54/2005 SPADEK ZAUFANIA DO POLITYKÓW W MARCU KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2005 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA SPADEK ZAUFANIA DO POLITYKÓW W MARCU ¾ W ciągu miesiąca poprzedzającego marcowy sondaż pogorszyły się notowania większości polityków. Najbardziej w opinii społecznej stracił Marek Belka. Odsetek osób deklarujących zaufanie do premiera zmniejszył się o 16 punktów, a odsetek wyrażających nieufność wzrósł o 12 punktów. Tym samym społeczny odbiór tego polityka stał się bardziej jednoznacznie negatywny - obecnie ufa mu 28% Polaków, podczas gdy 47% deklaruje nieufność. ¾ W mniejszym stopniu, choć także bardzo wyraźnie, pogorszyło się postrzeganie Aleksandra Kwaśniewskiego. Odsetek osób ufających prezydentowi zmniejszył się o 10 punktów, jednocześnie liczba deklarujących nieufność wzrosła o 8 punktów. ¾ Zwiększył się dystans między liderem naszego rankingu Zbigniewem Religą (62% deklaracji zaufania) a sytuującym się na drugim miejscu Aleksandrem Kwaśniewskim (56% deklaracji zaufania). Do polityków spotykających się ze stosunkowo największym zaufaniem społecznym należą ponadto: Tadeusz Mazowiecki, Lech Kaczyński (po 46%), Jarosław Kaczyński (45%) i Jan Rokita (43%). ¾ Listę najbardziej niepopularnych polityków otwiera Józef Oleksy (51% deklaracji nieufności). Prawie połowa Polaków nie ufa Leszkowi Balcerowiczowi (48%), Markowi Belce (47%) oraz Jerzemu Hausnerowi (46%). Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (178), 4-7 marca 2005 roku, reprezentatywna próba losowa dorosłych mieszkańców Polski (N=1025). Ostatni miesiąc obfitował w wydarzenia polityczne. Wśród nich głośnym echem odbiła się zapowiedź utworzenia nowego ugrupowania politycznego - Partii Demokratycznej, w tworzenie której zaangażowały się środowiska związane z Unią Wolności. Zainteresowanie przystąpieniem do nowej partii zgłosił wicepremier Jerzy Hausner oraz premier Marek Belka. Tuż przed realizacją naszego badania1 odbyła się w Sejmie debata nad uchwałą LPR wzywającą premiera do dymisji. Autorzy uchwały, która 4 marca została ostatecznie odrzucona przez Sejm, zarzucali premierowi wiązanie polityki z biznesem. Pod ostrzałem krytyki znalazł się także prezydent Rzeczypospolitej, którego nazwisko pojawiało się m.in. w kontekście tzw. afery Orlenu. W trakcie przeprowadzania sondażu zeznania obciążające prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i jego najbliższe otoczenie składali przed sejmowymi komisjami śledczymi: ds. Orlenu - Marek Dochnal i ds. prywatyzacji PZU - Grzegorz Wieczerzak. ZAUFANIE I NIEUFNOŚĆ W marcu notowania większości polityków umieszczonych na naszej liście uległy pogorszeniu. Polega ono przede wszystkim na spadku deklarowanego do nich zaufania, a w mniejszym stopniu na wzroście nieufności. Niekorzystne zmiany dotyczą zwłaszcza osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie, tzn. prezydenta i premiera. Zdecydowanie najbardziej pogorszyły się społeczne oceny Marka Belki, który od momentu objęcia funkcji szefa rządu budził kontrowersje. Chociaż od początku przewodził rządowi odbieranemu raczej niekorzystnie, jednak dystansowanie się od własnego zaplecza politycznego sprawiało, że jego osobista popularność była większa niż kierowanego przezeń rządu. Obecnie społeczny odbiór tego polityka stał się bardziej jednoznacznie negatywny. Odsetek osób deklarujących zaufanie do premiera zmniejszył się o 16 punktów, a odsetek wyrażających nieufność wzrósł o 12 punktów. 1 Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (178) przeprowadzono w dniach 4-7 marca 2005 roku na liczącej 1025 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków. - 2 - Tabela 1. Stosunek do polityków w marcu 2005 Zaufanie Nieufność Obojętność Nieznajomość Politycy III ’05 zmiana III ’05 zmiana od II’05 od II ’05 w procentach Zbigniew Religa 62 -5 9 +2 14 9 Aleksander Kwaśniewski 56 -10 28 +8 13 0 Tadeusz Mazowiecki 46 * 19 * 21 6 Lech Kaczyński 46 -6 22 0 21 3 Jarosław Kaczyński 45 -6 23 0 21 3 Jan Rokita 43 -3 25 0 19 6 Józef Zych 39 -6 9 +1 19 25 Włodzimierz Cimoszewicz 39 -6 29 +2 18 5 Donald Tusk 38 -4 20 +3 21 13 Andrzej Lepper 37 -1 44 -2 14 0 Marek Borowski 34 -6 26 +3 17 14 Lech Wałęsa 35 * 39 * 21 0 Waldemar Pawlak 32 -4 23 0 26 10 Marek Belka 28 -16 47 +12 17 1 Roman Giertych 27 0 39 0 14 11 Leszek Balcerowicz 24 -4 48 -2 17 2 Józef Oleksy 24 -1 51 -2 17 2 Leon Kieres 21 +2 8 +1 15 49 Andrzej Zoll 20 -4 6 +2 12 55 Jerzy Hausner 19 -4 46 +5 18 10 Marek Balicki 17 * 30 * 14 30 Longin Pastusiak 16 -4 19 +3 19 35 Władysław Frasyniuk 16 -1 23 +7 21 30 Antoni Macierewicz 16 * 27 * 15 33 Izabela Jaruga-Nowacka 12 0 18 0 15 48 Zygmunt Wrzodak 7 * 18 * 11 58 Pominięto „trudno powiedzieć” *W lutym 2005 brak pomiaru - 3 - Tabela 2. Zmiany zaufania do polityków Wskazania respondentów według terminów badań 2003 2004 2005 Politycy X XI XII I II III IV V VI VII VIIIIX X XI XII I II III w procentach L. Balcerowicz 23 23 20 29 23 26 26 30 30 27 31 28 30 28 25 27 28 24 M. Balicki - - - - - - - - - - - - 24 19 21 - - 17 M. Belka - - - - - - 28 34 34 32 41 35 39 35 35 39 44 28 M. Borowski 37 40 37 42 41 43 44 47 45 37 40 37 41 41 38 39 40 34 W. Cimoszewicz 35 34 35 41 36 40 40 46 42 35 37 35 38 38 38 47 45 39 W. Frasyniuk 16 17 17 16 18 21 16 18 22 16 17 18 17 18 17 18 17 16 R. Giertych 16 19 16 18 20 25 21 21 25 22 25 20 27 27 27 27 27 27 J. Hausner 23 23 25 25 25 22 21 25 25 20 24 23 26 20 20 19 23 19 I. Jaruga-Nowacka - - - - - - - 12 12 11 14 13 12 12 11 10 12 12 J. Kaczyński 42 41 37 43 43 45 42 47 49 48 54 48 46 45 48 49 51 45 L. Kaczyński 42 43 38 44 44 44 45 49 49 49 54 50 48 48 49 50 52 46 L. Kieres - - - - - - - - - - - 15 - - - - 19 21 A. Kwaśniewski 80 74 73 73 73 68 67 71 68 64 65 63 65 63 60 62 66 56 A. Lepper 38 42 41 45 45 53 41 42 40 38 33 33 35 32 32 32 38 37 A. Macierewicz - - - - - - - - - - - - - - - - - 16 T. Mazowiecki - - - - - - - - - - - - - - - - - 46 J. Oleksy 44 42 40 45 46 44 44 48 46 41 46 44 43 35 38 23 25 24 L. Pastusiak 23 22 20 25 24 22 21 22 22 21 23 23 19 20 20 20 20 16 W. Pawlak - - - - - - - - - - 28 29 27 28 - - 36 32 Z. Religa - - - - - - - - 68 - - - - 63 65 64 67 62 J. Rokita 48 51 45 53 48 50 44 48 48 44 48 40 48 47 49 49 46 43 D. Tusk 36 42 41 47 44 44 42 44 47 41 47 42 44 42 43 45 42 38 L. Wałęsa - - - - - - - - - - - - - - - - - 35 Z. Wrzodak - - - - - - - - - - - - - - - - - 7 A. Zoll 24 - - - - - - - - 24 - - - - - 24 24 20 J. Zych - - - - - - - - - - - - - - - 47 45 39 - 4 - Tabela 3. Zmiany nieufności do polityków Wskazania respondentów według terminów badań 2003 2004 2005 Politycy X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III w procentach L. Balcerowicz 53 52 54 50 54 52 48 46 49 49 46 49 47 44 48 48 50 48 M.Balicki - - - - - - - - - - - - 15 18 22 - - 30 M. Belka - - - - - - 33 27 36 34 32 39 36 38 39 37 35 47 M. Borowski 20 20 20 20 20 18 21 17 17 23 22 22 19 21 23 21 23 26 W. Cimoszewicz 28 35 31 30 30 31 30 27 27 30 29 33 28 30 27 23 27 29 W. Frasyniuk 17 21 19 17 15 15 18 14 12 14 18 19 15 14 17 15 16 23 R. Giertych 30 33 31 28 29 27 30 29 29 32 33 35 33 32 41 39 39 39 J. Hausner 25 36 39 37 43 53 53 42 43 43 40 42 38 43 43 40 41 46 I. Jaruga-Nowacka - - - - - - - 10 9 10 16 16 15 14 19 19 18 18 J. Kaczyński 24 25 28 26 25 25 26 20 21 21 19 23 21 26 23 22 23 23 L. Kaczyński 24 24 29 26 25 24 24 19 21 20 18 24 21 24 23 21 22 22 L. Kieres - - - - - - - - - - - 5 - - - - 7 8 A. Kwaśniewski 10 14 15 16 15 19 17 15 17 20 21 23 20 23 23 24 20 28 A. Lepper 45 41 42 38 36 30 44 41 43 44 50 50 48 50 50 51 46 44 A. Macierewicz - - - - - - - - - - - - - - - - - 27 T. Mazowiecki - - - - - - - - - - - - - - - - - 19 J. Oleksy 25 30 28 25 27 30 28 24 26 30 29 31 29 35 34 54 53 51 L. Pastusiak 12 16 15 14 13 15 17 11 11 14 17 16 17 16 16 17 16 19 W. Pawlak - - - - - - - - - - 28 27 23 22 - - 23 23 Z. Religa - - - - - - - - 6 - - - - 7 6 6 7 9 J. Rokita 20 20 25 21 22 24 28 24 24 25 26 29 24 24 22 23 25 25 D. Tusk 16 17 16 14 14 19 17 16 15 16 15 20 16 17 16 17 17 20 L. Wałęsa - - - - - - - - - - - - - - - - - 39 Z. Wrzodak - - - - - - - - - - - - - - - - - 18 A. Zoll 4 - - - - - - - - 3 - - - - - 5 4 6 J. Zych - - - - - - - - - - - - - - - 10 8 9 - 5 - W mniejszym stopniu, choć także bardzo wyraźnie pogorszyło się postrzeganie Aleksandra Kwaśniewskiego. Odsetek Polaków ufających prezydentowi zmalał o 10 punktów, jednocześnie liczba tych, którzy deklarują do niego nieufność, wzrosła o 8 punktów. Do spadku wiarygodności i społecznego autorytetu prezydenta przyczyniło się zapewne łączenie jego współpracowników i jego samego z aferą Orlenu oraz starania o postawienie go przed sejmową komisją śledczą powołaną do zbadania tej sprawy.