Manifest Culturele Lente 2 Deel 2
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Manifest Culturele Lente 2 Deel 2 Kwaliteiten van de culturele infrastructuur Parkstad – in een aantal profielen 4 Regionale samenhang 8 Modernisme en urbaniteit, werelds en wijks 10 Kernkwaliteiten 12 Knelpunten 14 Voorwaarden voor succes 16 Visie en aanbevelingen 18 Praktische aanbevelingen 22 Grootschalige evenementen als vliegwiel 24 Hoe nu verder? 26 Samenvatting 28 Bijlage: Inventarisatie huidige culturele infrastructuur 34 Bijlage: Opdracht Intendant Culturele Lente en VIA2018 44 Geraadpleegde bronnen 46 2 3 Profielen Parkstad Attractief Parkstad Festivalstad zijn betrokken als vrijwilliger en Kwaliteiten van de culturele Parkstad kent een aantal troeven: De vrijetijdsmarkt (leisure) vormt Een belangrijke kwaliteit van zijn ongelooflijk begaan. leisure, festivals, cultuur. Deze een belangrijke factor in de iden- Parkstad is die van festivalstad. De festivals werken samen in het infrastructuur Parkstad – in een zijn te vatten in de profielen: titeit en kwaliteit van de culturele Het overgrote deel van de Lim- zogeheten Festivaloverleg Lim- _Parkstad Attractief lente, met name uit oogpunt van burgse festivals vindt in Parkstad burg. Daarnaast vindt overleg aantal profielen (Parkstad Leisurestad) de aantrekkelijkheid van de stad plaats. Verschillende festivals plaats tussen de festivals WMC, _Parkstad Festivalstad en streek – waarom zou iemand hebben een uniek karakter en Poëziefestival, Orlando festival en _Parkstad Cultuurstad naar Parkstad willen komen? In een bovenregionale uitstraling. het Charles Hennen Concours, (Parkstad Popstad, Parkstad de meeste gevallen is dat van- Deze festivals kennen dan ook onder leiding van Hans Bosch, Nu de culturele lente in kaart Architectuurstad) wege Snowworld. Toerisme is de een bredere financieringsstruc- zakelijk leider van WMC en is gebracht, wordt gekeken grootste groeimarkt van Park- tuur en ontvangen structurele Orlando. De Stichting Orlando naar de huidige culturele infra Er is hard gewerkt aan meer stad, met evenementen zoals steun van provincie en rijk. Bij- Festival en Stichting Charles structuur van Parkstad. Welke samenhang in de culturele infra- Snowworld en GaiaZoo. De zonder is dat veel festivals direct Hennen Concours zullen in 2012 kwaliteiten en identiteiten zijn structuur. Dit heeft met name nieuwste loot aan die stam is het of indirect voortkomen uit het fuseren. er? Welke knelpunten zijn er? vorm gekregen in de Parkstad- plan om in de voormalige zand verenigingsleven dat ten tijde Welke mogelijkheden zijn er brede podium- en popstructuur. en grindgroeve van Brunssum van de mijnindustrie bloeide en voor verbetering? Joery Wilbers hanteert daartoe het attractiepark Nature Wonder dat de traditie is overgedragen Parkstad Cultuurstad ook als marketinginstrument de World te ontwikkelen. Al zal op nieuwe generaties. Het Parkstad kan als stedelijke agglo- naam Parkstad Popstad. De thea- menig toerist het zich niet Wereld Muziek Concours voor meratie met ca. 240.000 inwo- tervoorzieningen in Heerlen en bewust zijn, veel van de attrac- harmonie en fanfares in Kerkrade ners als de vijfde stad van Kerkrade opereren onder één ties zijn gebouwd op de residuen noemt zich het belangrijkste fes- Nederland beschouwd worden. organisatie, de Parkstad Limburg van de mijnen, de steenberg tival voor de blaasmuziek, het Het kent een grootstedelijke cul- Theaters. Deze opschaling heeft (Snowworld), de groeves. Ze zomerfestival Cultura Nova in turele infrastructuur, met een een grote impact op het tonen de transitiekracht van de Heerlen kent een jarenlange tra- bijna alomvattend cultuuraan- publieksbereik. Nu zie je in beide streek. Landelijk gezien staat ditie van internationaal locatie- bod. De kwaliteiten van de hui- podia bezoekers uit heel Park- Zuid-Limburg in de top-3 van theater, het Orlandofestival in dige culturele infrastructuur zijn stad en ver daarbuiten. Dat was meest populaire Nederlandse Rolduc en de theaters van Kerk- te beschouwen als het artistieke daarvoor anders. Er valt echter bestemmingen. Parkstad kent rade en Heerlen, het Worldfesti- rendement van de recente inves- nog veel winst te behalen in veel toeristische topattracties, val de Parade Brunssum, Pinkpop teringen in cultuur, voortbou- gezamenlijke profilering van de waaronder enkele culturele. Het in Landgraaf is het langstlopende wend op de rijke culturele cultuursector. Het beeld naar kasteel Hoensbroek en het Con- popfestival ter wereld (40 jaar). tradities in avant garde en volk- buiten is nog te gefragmenteerd; tinium nemen de vrijetijdsmarkt Ook vindt in Landgraaf het jaar- kunst. afzonderlijke instellingen genere- doelbewust mee als strategie in lijkse Poëziefestival voor de Om meer eenheid in de culturele ren bekendheid voor hun pro- het bevorderen van de respectie- Nederlandstalige poëzie plaats. beleving van Parkstad te bren- grammering. Maar de regio als velijk historische en wetenschap- Nieuwe festivals zijn ondermeer gen, is een sterke profilering als geheel komt niet over het voet- pelijke geletterdheid van het The Notorious IBE (het Internati- cultuurstad noodzakelijk. Dit licht als cultuurstad. publiek. Aan superlatieven geen onal Breakdance Event met geldt zowel naar binnen toe, gebrek. Het kasteel Hoensbroek 10.000 dansers uit 35 landen, naar de bevolking als ook naar als best bezochte kasteel van Breakfest, ParkCityLive, het Jazz- buiten toe, naar de bezoekers. Nederland en best bezochte festival HeerlenJazzt, en de ken- Heerlen- Parkstad Centrum en museum van Limburg en heeft nisfestivals als het IBeta-event, Parkstad als geheel zouden het grootste zandsculpturenfes- de Design for Emptiness en enorm kunnen winnen bij samen- tival van Europa. Het GaiaZoo TED-X Eutropolis. hang in cultuurbeleid, structuur, Kerkrade geldt als de mooiste In de meertalige publicatie ruimtelijke presentie en collec- dierentuin van de Benelux en ‘Spektakel in Parkstad’ (ca.2007) tieve promotie. beste uitje van Nederland (vol- zijn tien festivals in beeld gens de ANWB), Snowworld in gebracht. Hieruit blijkt dat deze Het geheel aan culturele voor- Landgraaf is ’s werelds grootste tien festivals goed zijn voor 125 zieningen kent een flink aantal indoor wintersportresort. In festivaldagen, meer dan 360.000 unieke topinstellingen met Parkstad Attractief zijn verenigd: bezoeken per jaar (waarbij twee (inter) nationale uitstraling; een de ZLSM Miljoenenlijn, het Dis- of vierjaarlijkse festivals zijn hoogwaardig en complementair covery Center Continium, de teruggerekend naar jaarbezoe- aanbod van voorzieningen met Woonboulevard, Kasteel Hoens- ken), een omzet van ruim 12,8 regiofunctie en een brede basis broek, GaiaZoo Kerkrade, Snow- miljoen euro (inclusief Pinkpop – voor bibliotheek, streekarchief, world Landgraaf. Er is een waar ca. 10 miljoen in omgaat) amateurkunst, educatie en gezamenlijk website die als en bijna 40.000 overnachtingen. talent ontwikkeling. portal moet fungeren naar de Het boekje is inmiddels geda- afzonderlijke attracties, www. teerd. Maar toont zondermeer Unieke top met (inter) nationale parkstadattractief.nl. aan dat de festivals een belang- uitstraling Parkstad heeft een rijke publicitaire en economische aantal unieke instellingen, die factor zijn voor Parkstad en Zuid- een uitstraling hebben tot ver Limburg. Maar bovenal spelen buiten de regio, zoals het Ther- de festivals een belangrijke rol in menmuseum, kasteel Hoens- de beleving van de inwoners van broek, het Mijnmuseum, het Parkstad. Vele inwoners weten Continium, Schunck en het Col- wanneer er wat gaat gebeuren, lectors House. Parkstad Limburg 4 5 Theater is het vijfde theater van de brede basis van de (amateur) Bijzondere kunstenaars en Limburgs Symfonie Orkest; Harry zitterschap, geen (vaste) agenda vormen ook de muziekprogram- architectuur kunnen ontwikkelen. 1 De laatste 10 jaar slagen Parkstad Nederland en trekt topvoorstel- kunstbeoefening naar talentont- makers Ries (trombone) – WDR Orkest of notulen en is bewust informeel. merende café’s. De presentatie- Hoogtepunten uit de architectuur blazerstalenten er lingen naar de regio. Het cultuur- wikkeling – wetend overigens Parkstad is van oudsher al een Köln; Vivian Urlings (trompet) – Hier vindt de nodige afstemming structuur wordt geschraagd zouden meer toegankelijk ge nog maar nauwe- lijks in om door te aanbod is van een kaliber dat hoe schaars echte talenten zijn – sterke kraamkamer voor architec- Symfonieorchester Osnabrück; plaats op hoofdlijnen over pro- door een wijdvertakt netwerk maakt moeten worden; zij vormen dringen tot de past bij de ambities op de schaal naar presentatie in de culturele ten en musici. De regio leverde Vanuit het gezin Steinman (Tree- grammering en communicatie; van muziekcollectieven, waar immers de ‘ansichtkaarten’ van landelijke en/of internationale van Parkstad met 240.000 inwo- podia. met Frits Peutz, Laurens Bissche- beek) broers en zus Wim Steiman politiek en bestuurlijk draagvlak gerepeteerd wordt en vaak een de regio. Denk aan de Peutz symfonieorkesten. ners en de Euregio Maas-Rijn met roux, Dom van der Laan, Jos (fluit) – Rotterdams Philharmo- en actuele ontwikkelingen. Sinds eerste speelgelegenheid wordt architectuur (zoals het Glaspaleis, Jonge buitenlandse blazers hebben bijna 4 miljoen inwoners. Sterke presentatie en basis Wielders, Hubert-Jan Henket, nisch Orkest; Mirjam Steinman kort wordt een meer formele taak geboden. Parkstad heeft met Theater Royal, Retraitehuis), jonge Limburgers functies, nauwelijks productie Bert Dirrix, Jo Coenen, Wiel (hoorn) –Residentie Orkest; Peter verlangd, gezien het gezamenlijk zeven collectieven